Book Title: Siddhachakra Varsh 09 - Pakshik From 1940 to 1941
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૩૧૪ શ્રી સિદ્ધચક્ર)
વર્ષ ૯ અંક-૨૦
(૨૪ જુલાઈ ૧૯૪૧ • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • રાજળ ગુન્હો કરે છે તે વયના ડરથી નહિ. પણ નરાર, ગણનાર, સર્વપ્રત્યે દશ રૂપનાર એક રાજયે રાજય કરવું છે, પ્રજા પાસેથી તિજોરી ભરવી શ્રી જિનેશ્વર દેવ જ છે. હાલતા ચાલતા પશુઓ છે, માટે જો એટલું રક્ષણ ન આપે તો પ્રજા માટે અને મનુષ્યો જ એકલા જીવો છે એમ નહિં. પણ માંહે કાપાકાપી કરે. આથી રાજયે મનુષ્ય વધને
પૃથ્વીકાય, અપૂકાય, તેઉકાય, વાયુકાય અને ગુન્હો ગયો. બાકી અન્ય પ્રાણીઓના વધુમાં
વનસ્પતિકાયના પણ જીવો છે. છએ કાયના જીવોને રાજયને લેવા દેવા નહિં.
જીવ તરીકે માનનાર, પ્રરૂપનાર તથા સર્વ પરત્વે મહાજન આગળ વધે છે. જેની પાસે જેટલી દયાના ઉપદેખા અખિલ વિશ્વમાં, ત્રણ લોકમાં એક સત્તા હોય તેટલી તે બજાવે તે મનુષ્યના જીવનનાં
જ છે, અને તે શ્રી જિનેશ્વર દેવ જ. “વનસ્પતિમાં સાધનો સુધી પહોંચે છે. મનુષ્ય તથા મનુષ્યના
જીવ’ આ રીતે કેટલાકો પહેલાં તો જૈનોની હાંસી જીવનના સાધનો જે ઢોરઢાંખર તે પણ રક્ષણીય ગણી
કરતા. આજે વિજ્ઞાન વશવર્તી તેઓ વનસ્પતિમાં ત્યાં સુધીની રક્ષાનો ઘટતો પ્રબંધ યોજે છે. ઢોરઢાંખર ઉપર કોઈ ઘાતકીપણું કરે તે મહાજનથી ન ખમાય.
જીવ માને છે. શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકરજી સમ્યકત્વની . મહાજનના હાથમાં સત્તા કઈ? અસહકાર,
વ્યાખ્યામાં આગળ વધીને ત્યાં સુધી કહે છે કે છએ તલવાર, તોપ, મશીનગનથી પણ વધારે અસરકારક જીવનિકાયને માનવી તે સમ્યકત્વ. છએ હથિયાર, અસહકારનો ઉપયોગ કરે. ઢોરઢાંખર જીવનિકાયને માને તે સમકિતી. ઉપર ઘાતકીપણું ગુજારનાર સાથે મહાજન સહકાર શ્રીસર્વજ્ઞની (સર્વજ્ઞ પ્રત્યે) પ્રતીતિ વિના ન રાખે એ કરતાં અન્ય મતવાળા આગળ વધ્યા.
સ્થાવરમાં જીવ માનવાનો વખત ન આવે. શ્રી હાલતા ચાલતા પ્રાણીઓ ઢોરઢાંખર તથા મનુષ્ય
આ મનુષ્ય જિનેશ્વરદેવ વિના છએ કાયના જીવને જીવ તરીકે એ ત્રણની હિંસા તેમણે વર્જી-બંધ કરી.
નિરૂપણ કરનાર કોઈ નથી. મનુષ્ય હત્યાનું અમુક પ્રાયશ્ચિત્ત ઢોરની હિંસાનું પ્રાયશ્ચિત્ત. જંતુની હિંસાનું અમુક પ્રાયશ્ચિત્ત.
કેટલાકોએ તો નિરૂપણ કરતાં નખ્ખોદ હાડકાં વગરનાં જીવો ગાડાં જેટલા હણાય તો એક
વાળ્યું. ઋતિકારે વનસ્પતિમાં, જીવ માન્યો પણ હિંસાનું પ્રાયશ્ચિત્ત. આ રીતે અન્યમતવાળાઓએ તેને સુખદુઃખ ન થાય તેમ માન્યું. તેના આરંભથી પ્રાયશ્ચિત્ત રાખ્યાં.
થતી હિંસામાં તેણે પાપ માન્યું નહિં. છએ કાયની હિંસા ન કરવાનું વિધાન છએ કાયની હિંસા ન કરવાનું વિધાન એકલા
એકલા જૈન દર્શનમાં છે. જૈનદર્શનમાં છે. જગતના સર્વ પ્રાણીઓ, સર્વભૂતો, સર્વ જીવોને (જીવ માત્રને) જીવ તરીકે સર્વસ, સર્વજીવો હણવા યોગ્ય નથી.
