________________
૨૩
એ ઇતિહાસની છેલ્લી તવારીખેામાં ઈસ્લામ અને આમેર સુમેરીઆ પર રાજ કરતાં હતાં. પછી ઉત્તર તરફથી એખીલેાનના રાજા હેમુરાખી ચડી આવ્યા. હેમુરાબીએ લેમાઈટ્સ લોકા પાસેથી, ઉરૂક અને સીન જીત્યાં. અનેદૂર એસિરીઆ સુધી પેાતાની સત્તા જમાવી. આજે કેટલાંક સકાએથી ઈરાનના ઉદય પછી એ નદીએ વચ્ચેના પ્રદેશ ઉપર સેમીટીક લેાકા રાજ્ય કરે છે. ઇતિહાસના અધારામાં અને ઇતિહાસનાં આલેખન જેવાં ધરતીનાં ઊંડા પડેામાંથી સુમેરીઆ વિષે ખીજું વિશેષ કંઈજ સંભળાતુ નથી. ઇતિહાસના અનંત ચેપડામાં સુમેરીઆના ઇતિહાસનું પ્રકરણ પૂરૂ થાય છે.
પ્રકરણ ૨ જુ આર્થિક જીવન
આ સંસ્કૃતિના પાયામાં પાણીનાં પૂરથી ફળદ્રુપ બનેલી જમીનનાં ઉત્પાદન હતાં.
સુમેરીઅન લોકજીવન એ પાણીના પ્રવાહીને નહેરાદ્વારા સય
મિત કરતાં શીખ્યું હતું, અળદેથી ખે'ચાતુ હળ પણ તે વખતે વપરાતું હતું.
સુમેરીઅન લેકે તાંબા અને લેખડના પતરાંના ઉપયાગ કરતાં શીખ્યાં હતાં. લેાઢાનાં મેટાં મેટાં એજારા બનાવવાનું જાણતાં હતાં પણ ધાતુની છત જોઈએ તેટલી હતી નહિ. સુમેરીઅન સાધના ઘણાખરાં પત્થરના હતાં. કપડાં વણવાને ઉદ્યોગ સરકારના હાથ નીચે ચાલતા હતા. માટીનાં ને લાકડાનાં ઘર બનતાં હતાં. ખેતીવાડીમાં ઉપયેાગી એવી ગાયા, ઘેટાં, બકરાં, ડુક્કર વગેરે માણસના સાથીદાર તરીકે કરતાં. પીવાના પાણી માટે કુવા હતા.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
