________________
મુનિજીવનની બાળથી-૬ બની જાય છે. દેશે તે કોનામાં નથી ? પરંતુ તે દોષને નાશ કરવાને માટે અત્યંત સમર્થ એવે સમર્પણનુણ જે આત્મામાં વિકસ્યો હોય તે તે આત્માનું ભાવિ અત્યંત ઉજજવળ બની જાય છે. સમર્પણગુણમાં દોષની શુદ્ધિ અને પુણ્યની વૃદ્ધિ કરવાની અપ્રતિમ તાકાત પડેલી છે.
અપેક્ષાએ દીક્ષા લેવાની પાત્રતા અંગેના દીક્ષાર્થીમાં રહેલા સેળ ગુણેમાં સૌથી ઉત્કૃષ્ટ ગુણ સમર્પણ ભાવને છે એમ કહી શકાય.
દીક્ષા માટે અયોગ્ય વ્યક્તિએ અડતાલીસ દોષોથી યુક્ત વ્યક્તિઓ દીક્ષા માટે અગ્ય છે. તેમાં અઢાર દોષ, વીસ દોષ અને દશ દેષ
અનુક્રમે પુરુષ, સ્ત્રી અને નપુંસક સંબંધી છે. દીક્ષા માટે અયોગ્ય પુરુષ
૧. બાલ : જન્મથી આઠ વર્ષની ઉંમર સુધી તે જીવ બાળ કહેવાય છે. આ ઉંમર સુધી પ્રાયઃ સઘળા જીવને જીવસ્વભાવથી જ દેશવિરતિ કે સર્વવિરતિને પરિણામ પ્રાપ્ત થતું નથી. અહીં આઠ વર્ષની ઉંમરની મર્યાદા તે જન્મથી આઠ વર્ષની મર્યાદા સમજવી. કેટલાક આચાર્યો (નિશીથચૂર્ણિમાં) ગર્ભથી આઠ વર્ષની મર્યાદા પણ ગણે છે. બાળને દીક્ષા નહિ આપવાના બીજા કારણ એ છે કે તેને દ્વારા (૧) સંયમવિરાધના અને જીવવિરાધના થવાની વધુ શક્યતા છે. વળી (૨) તેને જોઈને અજૈન લેકમાં નિંદા થવાની પણ શક્યતા છે. (૩) વળી તેની વધુ પડતી માવજત