________________
અંતિમ વાણી અને સમાધિદર્શન
D પૂ. સાધ્વી શ્રી સુવ્રતાશ્રીજી
સંસારભાવથી પૂર્ણ રીતે નિર્લેપ, જ્ઞાન સ્વભાવી, પોતાના આત્મચંદ્રની ચાંદનીમાં વિકસિત કમલિનીની જેમ સંપૂર્ણ ભાવમંડળને પોતાના જ્ઞાનની સુગંધથી ભરી દેનાર મારી ધર્મમાતાએ પોતાના જીવનની અંતિમ સંધ્યાએ જે પ્રેરણા-સંદેશો આપ્યો તે રજૂ કરી રહી છું.
ત્રણ-ચાર મહિનાથી તેઓ વારંવાર કહેતાં હતાં કે, હું મારી તૈયારી કરીને બેઠી છું.' ગુરુ વલ્લભના વચનોને ફરી ફરી ઉચ્ચારતાં રહ્યાં કે, “મૃત્યુ માટે સદાય તૈયાર રહો; મૃત્યુથી ડરો નહિ, તેમજ મૃત્યુની આકાંક્ષા પણ ન કરો. મને મૃત્યુનો કોઇ ભય નથી. આવતી કાલે મોત આવતું હોય તો આજે આવે, આજે આવતું હોય તો અત્યારે આવે. હું દરેક અવસ્થામાં ખુશ છું. મારું ધ્યાન પ્રભુનાં ચરણોમાં લાગેલું છે. મૃત્યુ તો જીવનની સચ્ચાઈ છે. જીવન ઉત્સવ છે તો મૃત્યુ મહોત્સવ છે. આ શરીર હવે જર્જરિત અને મલિન થઇ ચૂક્યું છે. આ કાયા ક્યાં સુધી ચાલશે? હું શ્રી સંધ પંજાબ અને શ્રીસંઘ દિલ્હીની સેવાઓથી ખૂબ પ્રસન્ન છું. હું મારી જીવનસાધનાથી પણ પ્રસન્ન છું. હું મારી સાધ્વીઓની સેવાઓથી પણ ખૂબ પ્રસન્ન અને સંતુષ્ટ છું. હું ચોથા આરાનો અનુભવ કરી રહી છું. જો બે-ચાર વર્ષ મળી જાય તો પણ પ્રસન્ન છું અથવા અત્યારે જ પ્રભુનાં ચરણોમાં સ્થાન મળી જાય તો પણ પ્રસન્ન છું. મારા પ્રભુ. જયાં પણ જે રીતે રાખશે હું ખુશ છું. આત્માનો સ્વભાવ આનંદમય છે. હું બધી અવસ્થાઓમાં આનંદમાં છું. જયાં સુધી હું સ્વમાં સ્થિત છું, ત્યાં સુધી શરીર અસ્વસ્થ રહે તો પણ કોઈ ફિકર નથી.”
મહત્તરાજી ખૂબ પ્રસન્ન દેખાતાં હતાં. અને કહેતાં હતાં કે, “કોણ જાણે પ્રભુની મારા ઉપર કેટલી કૃપા વરસી રહી છે. મને આ તકલીફની કોઇ પીડા, વેદના, દર્દ કે બળતરા કંઇ જ નથી. મને ખબર જ નથી પડતી કે મને કોઇ તકલીફ છે. શ્વાસમાં થોડી તકલીફ પડે છે, જો મારો શ્વાસ ઠીક થઇ જાય તો અત્યારે પણ પાટ ઉપર બેસી એક કલાક વ્યાખ્યાન આપી શકું.'
જયારે એમને આખી આખી રાત ઊંઘ નહોતી આવતી ત્યારે અમને ખૂબ ચિંતા થતી હતી. તેઓ પ્રસન્નતા સાથે કહેતાં કે, “આ તો ઘણી સારી વાત છે કે, રાતના એકાન્તમાં હું મારા પ્રભુનું અધિક ધ્યાન ધરી શકું છું. આનાથી મોટું સદ્ભાગ્ય બીજું શું હોઈ શકે! હું તો શત્રુંજય ગિરનાર, આબુ, સમેત શિખર, તારંગા વગેરે તીર્થોની પવિત્ર માનસયાત્રા
મહત્તરાજી રાતના આનંદઘનજી મહારાજ, ચિદાનંદજી મહારાજ વગેરે મહાપુરુષોનાં ભજન, સ્તવન, પદ જાતે ગાતાં અને પોતાની સાધ્વી શ્રી સુયશાજી પાસેથી સાંભળતાં. સાથે સાથે ગાતાં કે, “અબ હમ અમર ભયે, ન મરેંગે.'
મૃગાવતીશ્રીજીને આયુષ્ય ઓછું મળ્યું. એમને પાંચ વર્ષ વધુ મળી જાત તો આખાય વિશ્વને બતાવી દેત કે, એક સાધ્વી શું કરી શકે છે. તેઓ માતૃશક્તિની મશાલ હતાં.
એક દિવસ પહેલાં જ જાણે એમને પોતાના અંતિમ સમયનું જ્ઞાન થઈ ગયું હતું. એમણે અનશન લઈ લીધું હતું. અમારા ઘણાં પ્રયત્નો છતાં એમણે પાણીનું એક ટીપું પણ ન લીધું. નર્સને લૂકોઝ ચડાવવા બોલાવી, પણ એમણે તેમ ન થવા દીધું.
સાંજના ચાર વાગે જયારે ડૉક્ટરે ઘેનનું ઇજેક્શન આપી સુવડાવી દેવા પ્રયત્ન કર્યો કે જેથી ગ્યુકોઝ ચડાવી શકાય. પરંતુ એમણે તો ઊંઘની દવાને જાગૃતિમાં ફેરવી દેવી હોય એમ સમાધિમાં બેસી ગયાં. અને કહ્યું, ‘અરિહંત ભગવાનનો દીવો કરો, મારે સમાધિમાં બેસવું છે.' એ પહેલાં બધા કાર્યકર્તાઓ સાથે સ્મારકની વાતો કરી અને ક્ષમા માગી તેમને આશીર્વાદ આપ્યા.
મહત્ત થી ભગાવતીની