________________
આછા પરિચયનાં અવિસ્મરણીય સંસ્મરણો
પ્રતાપ ભોગીલાલ
પરમ પૂજય સાધ્વીશ્રી મૃગાવતીજી મારા સાચા ધર્મગુરુ હતાં. તેઓ મને ધાર્મિક આચરણના માર્ગે લઈ જનાર અને મારે માટે અનન્ય રીતે પૂજનીય હતાં. માનવતા, કરુણા, સાત્ત્વિકતાસમતા, સમદષ્ટિ અનેકાન્તના તેઓ મૂર્તિમંતપ્રતીકહતાં. સામી વ્યકિતને સમજવાની અને સમજાવીને પોતાની કરવાની અદ્ભુત શકિત તેમનામાં હતી. તેમની વાણી અને વર્તનમાં એવો અસાધારણ જાદુ હતો કે, કોઈ તેમનાથી વિમુખ ન થઈ શકતું.
એમની સાથેનો મારો પરિચય ઘણો જ ઓછો હતો, પરંતુ મારા સ્વ. પિતાશ્રી પ્રત્યે તેમનો આદર પિતૃભાવ જેવો હતો. તેઓશ્રી એક વખત અમારા અંધેરીના નિવાસસ્થાને વિચરેલાં ત્યારે મારા કુટુંબીજનોને એમની પ્રતિભાનાં અનન્ય દર્શન થયાં હતાં અને એમની અમૃત ઝરતી વાણીનો લાભ મળ્યો હતો. પરંતુ કમનસીબે મારા ધંધાકીય રોકાણને કારણે હું એ લાભથી વંચિત રહયો અને એક અતિ નિકટના સહવાસનો એક સુંદર મોકો ગુમાવ્યો તેનો મને હમેશાં અફસોસ | રહ્યો છે. જો કે ભાયખલા અને બેંગલોરના એમના ચાતુર્માસનાં રોકાણો દરમ્યાન તેમના વંદનાર્થે મળી શકાયું હતું, પરંતુ ત્યારે પણ તેમની સાથે ખાસ પરિચય કેળવી શકયો નહોતો. - મારા પૂજય પિતાશ્રીના દુઃખદ અવસાન બાદ મારે દિલ્હી જવાનું થયું. ત્યારે તે વખતના શ્રીરામ મિલ્સના દિલ્હીના. સેલ્સ મૅનેજર શ્રી નવનીતલાલ મારફત જાણવા મળેલું કે પરમ પૂજય સાધ્વીશ્રી એમની શિષ્યાઓ સાથે રૂપનગરમાં વિચરી રહયાં છે. સદ્ભાગ્યે તેમનાં વંદન કરવાની મને અભિલાષા થઈ. હું રૂપનગરના ઉપાશ્રયે પહોંચ્યો અને તેમને વિનમ્રભાવે વંદન કર્યા. એમની તથા એમની શિષ્યાઓની સુખશાતા પૂછી. મહરરાજીએ મારા પિતાશ્રી તથા અન્ય કુટુંબીજનો બાબત અતિ વાત્સલ્યભાવે પૂછપરછ કરી. એ સમયે તેમના મુખારવિંદ પર આનંદનો મને જે ભાસ થયો તે અવિસ્મરણીય છે. જો કે એમની સાથે અન્ય કોઈ વાત ન થઈ શકી. ત્યાંથી વિદાય લઈ હું રૂપનગર મંદિરે દર્શનાર્થે ગયો. ત્યાં પરમ પુજય સાધ્વીજી મહારાજ તેમના સાધ્વીવૃંદ સાથે પધાર્યા અને બોલીઓની શરૂઆત થઈ. બોલી શાની છે તેનો મને જરા પણ ખ્યાલ ન હતો. બોલી આગળ વધી રહી હતી. આ સમય દરમ્યાન શ્રી રાજકુમાર જૈનનો પરિચય થયો. એમણે મને શ્રી વલ્લભ સ્મારક બાબત વાત કરી. તેમણે મને જાણ કરી કે, સ્મારકમાં વાસુપૂજય ભગવાનનું દેરાસર થવાનું છે. તેના શિલાન્યાસની આ બોલી ચાલી રહી છે.
મને પણ બોલીમાં ભાગ લેવાની પ્રેરણા થઇ. મેં બોલીમાં ભાગ લેવાનું ચાલુ રાખ્યું. મારી બોલી ઊભી હતી ત્યારે પૂજય સાધ્વીજીની સૂચના અનુસાર ફરી બીજા કોઇ દિવસે બોલી આગળ ચલાવવાના હેતુથી બંધ રખાઈ.
મેં બોલીમાં ભાગ તો લીધો હતો, પરંતુ મને જયારે ખ્યાલ આવ્યો કે મંદિરના ખાત મુહૂર્તનો પ્રસંગ તો મે માસમાં આવવાનો છે, જે સમયે મારાથી હાજર રહી શકાય એમ નહોતું, તેથી મેં નકકી કર્યું કે, બોલી જયારે હવે ફરીથી શરૂ થાય ત્યારે તેમાં ભાગ લેવો નહિ. આ પ્રયોજનથી મેં મારા દિલ્હી ખાતેના પ્રતિનિધિને આ બાબતની જાણ કરી અને બોલી વખતે હાજર રહેવા,પણ ભાગ ન લેવાની સૂચના આપી.
પછીથી મને જાણવા મળ્યું કે, જે દિવસે બોલી આગળ ચલાવવાનો આદેશ આપવાનો હતો તે દિવસે પૂજય સાધ્વીજી મહારાજે ઇચ્છા વ્યકત કરી કે, જે રકમ ઉપર બોલી છેલ્લે અટકી હતી ત્યાંથી કોઈએ આગળ બોલવું નહિ. આમ બોલીનો આદેશ મારી તરફેણમાં આપવો, અને તેમ જ થયું. મહત્તરાજી પ્રત્યે સૌને કેટલો આદર અને પ્રેમ છે, તેની પ્રતીતિ આ હકીકતથી થાય છે. જો એમ ન હોત તો, જરૂર કોઈ પણ મહાનુભાવ, હું જે રકમ બોલેલો તેનાથી બોલી આગળ ધપાવી શકત.
મહત્ત મી મગાવતીબી
૩૫