________________
મહાન પથપ્રદર્શક D બલદેવ રાજ જૈન
દેશના ભાગલા પછી પંજાબ સાધુ સાધ્વીઓથી વંચિત થઈ ગયું. પંજાબકેસરી વિજયવલ્લભસૂરિ મહારાજે વિદુષી સાધ્વી શ્રી મગાવતીજીને પંજાબ પહોંચવાનો આદેશ આપ્યો. મૃગાવતીજી અંબાલામાં હતાં ત્યારે મુંબઈમાં આચાર્ય : ભગવંતનો સ્વર્ગવાસ થઈ ગયો. શ્રી આત્માનંદ જૈન મહાસભા,પંજાબ તરફથી મહત્તરાજીના સાંનિધ્યમાં અંબાલામાં ગુણાનુવાદ સભા થઈ, જેમાં ગુરુ વલ્લભ સ્મારક રચવાનો નિર્ણય કરવામાં આવ્યો. પંજાબકેસરીના પટ્ટધર રાષ્ટ્ર સંત શાંતમૂર્તિ શ્રી વિજયસમુદ્રસૂરિ મહારાજની આજ્ઞાથી એમણે બીજાં શહેરોમાં પરિભ્રમણ કર્યું.
લુધિયાણામાં એમના સ્વાગતની તૈયારીઓ કરવામાં આવી. ઉપાશ્રયને બદલે ખુલ્લા મેદાનના મંડપમાં પ્રવચનોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું. ચારે બાજુ સાર્વજનિક ભાષણોનો ડંકો વાગી ગયો. પ્રવચનોમાં જૈનો ઉપરાંત અન્ય ધર્મના ભાઇબહેનોની વિશેષ સંખ્યા ધ્યાન ખેંચતી હતી. મુગાવતીજીએ ખંડનમંડનની રીત છોડી સમન્વયની વાત પ્રવચનોમાં કરી.
અનેક આર્યસમાજી સંસ્થાઓ, સનાતન ધર્મસભા વગેરે તરફથી પોતપોતાનાં સ્થાનોમાં બપોરના પ્રવચનોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું. સાથોસાથ દહેજની કુપ્રથા દૂર કરવા આંદોલન ચલાવવામાં આવ્યું. આર્ય સમાજી નેતા શ્રી કિશોરીલાલને નેતૃત્વ સોંપવામાં આવ્યું.
શ્રી આત્માનંદ જૈન હાઇસ્કૂલ લુધિયાણાના નવા ભવન માટે વ્યાખ્યાનમાં અપીલ કરવામાં આવી. ચારે બાજુથી રૂપિયાનો વરસાદ થયો. મહિલાઓ પોતાનાં આભૂષણ ઉતારીને આપવા લાગી. આ દૃશ્ય મારી જિંદગીમાં પહેલીવાર જોયું. એંસી હજાર રૂપિયા ભેગા થયા. (તે વખતે સોનાનો ભાવ સો રૂપિયા તોલાનો હતો. લોકોએ લક્ષ્મી અને | સરસ્વતીનો મેળાપ જોયો. એક બાલ સાધ્વીનું આટલું મહાન કાર્ય! સૌ દંગ થઇ ગયાં. મહાસભાના મહારથીઓ જે મૃગાવતીજીને બાલ સાધ્વી સમજતા હતા તેઓ જોતા જ રહી ગયા. વલ્લભ સ્મારક દિલ્હી માટે પાંસઠ હજાર રૂપિયાના વચન મળ્યાં. લુધિયાણાનો સંધ ધન્ય ધન્ય થઈ ગયો.
લુધિયાણા સિવિલ લાઇન્સના શ્રી આદિનાથ જૈન મંદિરની પ્રતિષ્ઠા મૂગાવતીજીની નિશ્રામાં અનોખી રીતે થઈ.
અને દિલ્હીના શ્રીસંઘો વચ્ચે સંબંધો નેહભર્યા અને ધનિષ્ઠ બન્યા. પૂજય મહત્તરાજીએ પોતાની શિષ્યાઓને પૂર્ણ વાત્સલ્યથી તૈયાર કરી છે. વિદુષી સાધ્વી શ્રી સુવ્રતાશ્રીજી મહારાજ અતિ સરળ સ્વભાવનાં, ભવ્ય આત્મા છે. મહત્તરાજીએ પોતાના જીવનકાળ દરમ્યાન જ પોતાનું ઉત્તરદાયિત્વ એમને સોંપ્યું હતું. પૂજય સુયશાશ્રીજી અને પૂજય સુપ્રશાજીશ્રી મહારાજ પણ તેજસ્વી શ્રમણી રત્ન છે.
મહત્તરાજી એક સાધ્વી માત્ર નહોતાં. એક મહાન ક્રાંતિકારી અને લબ્ધિસંપન્ન અવતાર હતાં. કોઈ પણ સમાજને આ કક્ષાનાં પથપ્રદર્શક સદીઓમાં કયારેક જ મળે છે.
એ મહાન આત્માના ચરણોમાં હું એ જ પ્રાર્થના કરું છું કે, આપણા સમાજને તેઓ જયાં હો ત્યાંથી માગદર્શન આપતાં રહે.
એમના કાળધર્મથી જાણે એક ફલ ખરી પડયું અને ઉદ્યાન વેરાન થઇ ગયું.
મહત્તરા શ્રી મગાવતીશ્રીજી
૫૭
