________________
જાજવલ્યમાન વિભૂતિ વીરેન્દ્રકુમાર જૈન
શાસ્ત્રોમાં કહ્યું છું કે, જે લોકો સાધુ સાધ્વીઓ પાસે પોતાનાં નામ, યશ, પ્રસિદ્ધિ કે પ્રતિષ્ઠાને લીધે જાય છે, તેઓ તેમની પાસેથી એટલો લાભ નથી લઇ શકતા. પરંતુ જે લોકો સાધુ સાધ્વીઓ પાસે તેમના સંયમ અને આચરણને કારણે જાય છે, તેઓ પોતાના આત્માનું કલ્યાણ કરી લે છે.
c)
ખૂબ જ અદ્ભુત સંયોગ હતો, મહત્તરાજીના વ્યકિતત્વમાં એ બન્ને વસ્તુઓ એક સાથે મળતી હતી. ભારતભરમાં અનુપમ લોકપ્રિયતા, પ્રતિષ્ઠા, સન્માન અને પ્રસિદ્ધિ, નિરંતર એમના ચરણ પખાળતી રહેતી. બીજી તરફ મનુષ્યજીવનના સર્વશ્રેષ્ઠ ગુણોથી સંપન્ન એમનું પવિત્ર અને પ્રેરણાદાયી વ્યકિતત્વ સમસ્ત જૈન સમાજને પોતાની આભાથી આલોકિત કરતું હતું.
શાસ્ત્રકારો કહે છે, ધર્મતત્ત્વનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યા વગર જેઓ જે કંઇ કરે છે તે માત્ર ક્રિયા છે, ધર્મ નથી. જેઓ ધર્મને જાણી લે છે તેઓ ક્રિયાશૂન્ય બની જાય છે. મહત્તરાજીનાં એક વખત દર્શન કરનાર પણ જાણે છે કે, એમના દર્શનથી આત્મિક શાંતિ પ્રાપ્ત થતી હતી. એ સુખ મળતું હતું જેને શબ્દોમાં વ્યકત ન કરી શકાય. એ સુગંધનો અનુભવ કરે છે, તેઓ બતાવી નથી શકતા પરંતુ વખતોવખત ખેંચાઇ ને પહોંચી જાય છે.
મહત્તરાજી કહેતા, હું જે કંઇ છું તે ગુરુભકતને લીધે છું. ગુરુ વલ્લભની ભકિત. આજે એમની ભિકત, એમની સાધના, એમની લગન, એમની તન્મયતા, એમનું સાહસ, એમની નિષ્ઠા સમસ્ત જૈન સમાજમાં એક આદર્શ રૂપ માનવામાં આવે છે.
કહે છે કે, જ્ઞાનીઓના જીવનમાં જ્ઞાન મેળવતાં મેળવતાં એવો દિવસ આવે છે, જયારે જ્ઞાનનું પુસ્તક હાથમાંથી સરી જાય છે. ભણવાનું કશું નથી રહેતું. આચરણ જ્ઞાન બની જાય છે, જ્ઞાન આચરણ બની જાય છે. જેમણે મહત્તરાજીને નિકટથી જોયાં છે, તેઓ જાણે છે કે, મહત્તરાજી કઇ રીતે ગુરુભકિતમાં નિમગ્ન હતાં. તેઓ ગુરુભિકત દ્વારા બોલતા, ગુરુભિકત જોતાં અને ગુરુભિકતનો જ ઉપદેશ આપતાં.
એમની ચારે બાજુ એક અદ્ભુત અને પવિત્ર વાતાવરણ સર્જાઇ ગયું હતું. એમનાં દર્શનથી તીર્થયાત્રા જેટલો આનંદ પ્રાપ્ત થતો. એમની આંખોમાંથી કરુણા વરસતી હતી. એમના દ્વારા અપાયેલ મંગલ વાસક્ષેપ એમની લોકમંગલની અક્ષયભાવનાના પ્રતીક રૂપ હતી. એમના પ્રખર અને તેજસ્વી જીવનની વૈરાગ્યસરિતા જયાંથી વહેતી ત્યાં ગુરુભકત અને ધર્મકર્મનો પાક લહેરાઇ ઊઠતો.
૬૮
એમના જેવી નેતૃત્વની ક્ષમતા બહુ ઓછાં સાધુ-સાધ્વીઓમાં હશે. ભારતમાં આજે જૈન સમાજમાં જેટલી યોજનાઓ આકાર લઇ રહી છે તેમાં ‘વલ્લભ સ્મારક' અદ્વિતીય છે. આ સદીની તે સૌથી મોટી નિર્માણ યોજના છે. એનું બધું શ્રેય મહત્તરાજીને જાય છે. કરોડો રૂપિયાના ખર્ચે રાજધાની દિલ્હીની પાસે તૈયાર થતું આ સ્મારક આંતરરાષ્ટ્રીય મહત્ત્વ ધરાવે છે.
ગત બે દાયકામાં પંજાબનાં અનેક શહેરોમાં જે યાજનાઓ સંપન્ન થઇ તે બધીને મહત્તરાજીના આશીર્વાદ પ્રાપ્ત થયા હતા. ધર્મ અને આત્મસાધનાની સાથોસાથ એમણે લોકમંગળ માટે જે પ્રેરણા આપી તેને આજે સૌ કોઇ સંભારે છે.
મહત્તરા શ્રી મૃગાવતીશ્રીજી
