________________
સ્વ. પૂજ્ય સાધ્વીજી શ્રી શીલવતીશ્રીજી | સ્વ. રતિલાલ દીપચંદ દેસાઈ
ભગવાન મહાવીરે અહિંસાની સાધનાના બળે નારીશક્તિને પિછાની લીધી અને સમાજમાં નારીવર્ગની પ્રતિષ્ઠા કરવા પોતાના ધર્મસંઘમાં શ્રાવિકાઓ અને ભિક્ષુણીઓને આદરભર્યું સ્થાન આપ્યું. નારીપ્રતિષ્ઠા અને નારીઉત્થાન એ ભગવાન તીર્થંકરે પ્રવર્તાવેલ ધર્મસંસ્કૃતિ દ્વારા વિશ્વને મળેલી અણમોલ ભેટ છે.
ભિક્ષુઓના સંઘની જેમ ભિક્ષુણીઓનો સંધ પણ, પોતાની આત્મસાધનાની સાથે સાથે, જનસમાજને ધર્મભાવનાના અમૃતનું પાન કરાવવા સતત પ્રયત્નશીલ રહેવા સાથે, દેશભરમાં વિચરતો રહ્યો છે. જૈનધર્મના સાધ્વી-સંધમાં સમયે સમયે સાધ્વીરત્નો પેદા થતાં જ રહ્યાં છે, અને સંસ્કૃતિને અજવાળતાં જ રહ્યાં છે.
પણ ભગવાને સમાજમાં નારીવર્ગની આટલી પ્રતિષ્ઠા કરવા છતાં, નારીવર્ગથી પોતે ચડિયાતો હોવાના ગુમાનને પુરુષવર્ગ ન જીતી શક્યો, પરિણામે નારીવર્ગના અને સાધ્વીસમુદાયના વિકાસની સામે, ધર્મને નામે, સાધુસમુદાયે વળી પાછા નવા અવરોધો ખડા કરી દીધા, અને એ રીતે સાધ્વીસમુદાયનું તેજ અને હીર રૂંધાવા લાગ્યું. અને છતાં આજ સુધી આ સાધ્વીસમુદાય પોતાના અસ્તિત્વને ટકાવી રાખી શક્યો, તે ભગવાન મહાવીરે પ્રવર્તાવેલ સંસ્કૃતિના ખમીરના બળે જ.
આ સંસ્કૃતિના ખમીર ઉપરાંત યુગે યુગે, ભલે બહુ ઓછા પણ, એવા યુગદ્રષ્ટા જ્યોતિર્ધરો આપણે ત્યાં થતા જ રહ્યા છે કે જેઓ, અહિંસાની સાચી ભાવનાને પિછાનીને, નારીસમુદાયના ગૌરવની પુન:પ્રતિષ્ઠા કરતા રહ્યા છે, અને સાધ્વીસમુદાયના ઉત્કર્ષ સામેના અવરોધોનું નિવારણ કરીને એને વિકાસની પ્રેરણા આપતા રહ્યા છે. • આ યુગમાં આવા જ એક સમર્થ યુગપુરુષ થઇ ગયા સ્વર્ગસ્થ પૂજ્ય આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજ. તેઓશ્રી સમાજકલ્યાણના ચાહક અને પ્રગતિવાંછુ પ્રભાવક પુરુષ હતા, અને તેઓએ, પોતાની આજ્ઞામાં રહેતા સાધ્વીસમુદાયના વિકાસને માટે પૂરી અનુકૂળતા કરી આપવાની દીર્ઘદ્રષ્ટિ અને ઉદારતા દર્શાવી હતી.
પૂજ્ય આચાર્ય શ્રી વિજયલલભસૂરિજી મહારાજની આવી ઉદારતા અને દીર્ધદષ્ટિનો લાભ લઈને પોતાનો તથા પોતાના નાનાસરખા સાધ્વીસમુદાયનો વિકાસ સાધવા સદા પ્રયત્નશીલ રહેનાર પૂજ્ય સાધ્વીજી મહારાજ શ્રી શીલવતીશ્રીજી એક વ્યવહારદક્ષ, સદાજાગ્રત અને શાસનભક્તિપરાયણ ધર્મગુરણી થઈ ગયાં. '
સંતો, સતીઓ, શૂરાઓ અને સાહસિકોની ભૂમિ સૌરાષ્ટ્ર પૂજ્ય શીલવતીશ્રીજીનું વતન. રાણપરડા ગામમાં તેઓનો જન્મ. એમનું નામ શિવકુંવરબહેન. ત્રણેક પચીશી પહેલાંના એ સમયમાં કન્યાકેળવણીના તો હજી શ્રીગણેશ. જ મંડાયા હતા; પણ ત્યારે વ્યવહારકુશળતા, ખડતલપણું અને કાર્યસૂઝના સંસ્કાર તો બાળકોને માતાના ધાવણ સાથે પારણે ઝૂલતાં ઝૂલતાં જ મળતા હતા. ધર્મભાવનાનું ભાતું પણ ઘરમાં રમતાં રમતાં જ મળી રહેતું હતું. એટલે વિદ્યાનું ભણતર નહિ જેવું મળવા છતાં સંસ્કારઘડતર તો સહેજે થઇ જતું હતું.
ઉમર થઈ અને શિવકુંવરબહેનનો ઘરસંસાર શરૂ થયો. એમના પતિ સરધારનિવાસી ડુંગરશીભાઈ સંઘવી કાપડના વેપારી હતા; અને મુંબઇમાં મૂળજી જેઠા મારકિટમાં એમની પેઢી હતી. શિવકુંવરબહેનનો સંસાર સુખિયો હતો અને સંસારીઓના સુખના સારરૂપ ચાર સંતાનો ઘરઆંગણાને કિલ્લોલમય બનાવતાં હતા. બે પુત્રોએ કુટુંબના વારસની માતા-પિતાની આશા પૂરી હતી, અને બે પુત્રીઓએ માતાના હેતને વરસવાનું ઠેકાણું પૂરું પાડયું હતું. ઘરમાં
સંપત્તિ હતી, લાડકોડમાં ઊછરતાં સંતાનો હતાં અને ડુંગરશીભાઈ અને શિવકુંવરબહેનના જીવ મળેલા હતા. સંસારી ૧૩૮
મહારા શ્રી મગાવતીશ્રીજી