________________
૧૪૦
એટલા માટે, વિ. સં. ૧૯૯૫માં તીર્થાધિરાજ શત્રુંજયગિરિની પવિત્ર છાયામાં, શિવકુંવરબહેને પોતાની નાની પુત્રી ભાનુમતિ સાથે, દીક્ષા ગ્રહણ કરી. એમનું નામ સાધ્વી શીલવતીશ્રીજી; એમનાં પુત્રીનું નામ સાદી મૃગાવતીશ્રીજી.
જીવનમાં જાગી ઊઠેલો સંકટોનો ઝંઝાવાત શમી ગયો અને માતા અને પુત્રી ભગવાન મહાવીરના સાધ્વીસંઘમાં ભળીને આત્મકલ્યાણ માટે સંયમમાર્ગના પુણ્યયાત્રિકો બની ગયાં!
સાધ્વીજી શ્રી શીલવતીશ્રીનો શાસ્ત્રીય અભ્યાસ તો ઓછો હતો, પણ એમનું પ્રકરણાદિ પ્રાથમિક ધર્મગ્રંથોનું, સુગમ ધાર્મિક પુસ્તકોનું, રાસાઓ, સ્તવનો, સજ્ઝાયો વગેરેનું અને બોધદાયક ઈતર પુસ્તકોનું વાચન બહોળું હતું; અને એમનું વાચન જેટલું વિશાળ હતું, એટલી જ એમની સ્મરણશક્તિ સતેજ હતી. એમની પાસે બેઠા હોઇએ તો કથા-વાર્તાઓ, દુહા-ચોપાઇ, રમૂજી ટુચકાઓનો જાણે ભંડાર ખૂલી ગયો હોય એમ જ લાગે, અને આનંદ-વિનોદ અને ધર્મકથામાં વખત ક્યાં પસાર થઇ જાય, એની ખબર જ ન પડે.
સાધ્વીજી મહારાજની હૈયાઉકલત, વ્યવહારદક્ષતા અને માણસને પારખવાની ચકોરદૃષ્ટિ પણ નવાઇ પમાડે એવી હતી. વખત આવ્યે નિર્ભય બનીને સામી વ્યક્તિને વિવેકપૂર્વક કડવું સત્ય કહી દેવાની ટેવ કેળવીને તો તેઓએ ગુરુ વલ્લભના આર્શીવાદ અને એમની આજ્ઞાને શોભાવી જાણ્યાં હતાં.
તેઓની (અને એમનાં શિષ્યા-પ્રશિષ્યાની પણ) ગુરુ વલ્લભ પ્રત્યેની ભક્તિનું માપ નીકળી શકે એમ નથી; એમનું રોમ રોમ પોતાના ઉપકારી ગુરુદેવ પ્રત્યેની ભક્તિથી ધબકતું હોય છે. તેઓની આવી ગુરુભક્તિ જોઇને સહેજે ખ્યાલ આવે છે કે એ ગુરુવર્યનું પોતાની આજ્ઞામાં રહેતાં સાધુ-સાધ્વીઓ ઉપર કેટલું અપાર વાત્સલ્ય હતું અને તેઓ એમની કેટલી બધી હિતચિંતા કરતા હોવા જોઇએ! આ બધાં ઉપરથી સહેજે એમ લાગે છે કે ગુરુ વલ્લભ તો ગુરુ વલ્લભ જ હતા! એમના જેવા સમસ્ત શ્રીસંધના સુખ-દુ:ખના સાથી અને સૌને પ્રગતિને માર્ગે આગળ વધવાની પ્રેરણા આપનારા અને શ્રીસંઘની પ્રગતિ નીરખીને રાજી થનારા ગુરુ વિરલ-અતિવિરલ જ હોય છે.
સાધ્વીજી શ્રી શીલવતીશ્રીજીએ, જાણે સાધુજીવનનો આહ્લાદ અનુભવતાં હોય એમ, મુક્ત મને, બેએક દાયકાઓ સુધી બંગાળ, ઓરિસા, બિહાર, ઉત્તરપ્રદેશ, પંજાબ, રાજસ્થાન અને મહારાષ્ટ્રમાં વિહાર કરીને પોતાના આત્મતત્ત્વને અજવાળવા સાથે ધર્મની પ્રભાવના કરી હતી, અને એક કુશળ, કલ્યાણવાંછુ અને ભાવનાશીલ સાધ્વીજી તરીકે સર્વત્ર સુવાસ પ્રસરાવી હતી.
તેઓ જ્યાં જતાં ત્યાં ભગવાન મહાવીરનો વિશ્વવાસલ્યનો સંદેશો લઇને જતાં, અને મારા-તારાપણાનો કે જૈન-જૈનેતરનો ભેદ વીસરીને સૌને ધર્મની વાણી સંભળાવતાં. ઉદારતા અને સર્વજન-વત્સલતાનો આ વારસો તેઓને ગુરુપ્રસાદી તરીકે જ મળ્યો હતો, એમ કહેવું જોઇએ. બાળકો અને સ્ત્રીઓનાં તો તેઓ સાચા હિતચિંતક હતાં. એમની આસપાસ બહેનો અને બાળકો ટોળે વળીને બેઠાં જ હોય, અને તેઓ સૌને કંઇક ને કંઇક હિત-શિખામણ આપતાં જ હોય—એ દૃશ્ય તો આજે પણ સૌની નજર સામે તરવરે છે.
તેઓનું સંઘના ઉત્થાનમાં મોટામાં મોટું ચિરંજીવ અર્પણૢ તે એમનાં પુત્રી-શિષ્યા પૂજ્ય સાધ્વીજી શ્રી મૃગાવતીશ્રીજી જેવાં તેજસ્વી, નિખાલસ, સ્વતંત્ર ચિંતક, પ્રભાવક અને વિદુષી સાધ્વીરત્નની ભેટ. પ્રોતાની સાધ્વી-પુત્રીના અભ્યુદય માટે તેઓ જીવનભર તપ કરતાં રહ્યાં, અને જ્ઞાાન-ચારિત્રની નિર્મળ આરાધના અને વ્યાપક અને મર્મસ્પર્શી જ્ઞાનોપાસના દ્વારા શ્રી મૃગાવતીશ્રીજીનો શતદળકમળની જેમ વિકાસ થાય, એ માટે તેઓ જીવંત વાડ બનીને એમની સદા સંભાળ રાખતાં રહ્યા, એમ વિના અતિશયોક્તિએ કહી શકાય.
મહત્તા શ્રી મૃગાવતીશ્રીજી