________________
એક અનોખું અદ્ભુત વ્યકિતત્વ
| રવીન્દ્ર એચ. મહેતા.
પરમ વંદનીય જૈન ભારતી મહત્તરા સાધ્વીશ્રી મૃગાવતીજીના દર્શન કરવાનું અહોભાગ્ય આજથી પાંચેક વર્ષ પહેલા મને મારકોટલા ખાતે પ્રાપ્ત થયેલું.
આ અગાઉ કોઇ સાધુ-સાધ્વીનાં સંપર્કમાં હું આવ્યો નહોતો, બલકે એવી ઇચ્છા થઇ નહોતી. પરંતુ મૃગાવતીજીને હું મળ્યો ન હોત તો સાધુ-સાધ્વી જગતની એ મહાન વિદુષીને ન મળવાનો રંજ સદાય રહી જાત. - શુદ્ધ જાડી ખાદીના વસ્ત્રોમાં ધીરગંભીર છતાંય બાળ-સહજ નિર્મળ હાસ્ય, આંખોમાં અપાર કરુણા, સામાન્ય કદની આ અસામાન્ય વાત્સલ્યમૂર્તિના ચહેરા પરનું પ્રખર તેજ, વાણીમાં નીતરતી સૌમ્યતા અને પ્રજ્ઞા-પ્રતિભા જોઈ મને મારી પ્રેરણા-શકિત સાક્ષાત મળી ગઇ. ત્યાર બાદ જયારે જયારે હું તેમને મળ્યો છું તે પ્રસંગના સંભારણાં મારા જીવનની અણમોલ મૂડી રૂપ બની ગયાં છે.
તે પછી ચારેક માસ બાદ દિલ્હીના રૂપનગર ઉપાશ્રયમાં તેમનાં દર્શન માટે હું ગયો હતો. ત્યારે તેમને વધુ નિરાંતે મળી શકાયું. તે વખતે ધર્મની આરાધના, સ્વાધ્યાય, અને ગૃહસ્થજીવનની તેમની વાતોથી હું ખૂબજ પ્રભાવિત થયો હતો. અમે બાર જણ ત્યાં ગયાં હતાં. સૌના નામ તેમણે પૂછી લીધાં. એ નામ પછી કદી તેઓ ભૂલ્યાં ન હતાં. એમની યાદૃશકિત અદ્ભુત હતી.
તેઓ કોઈ વ્રત કે બાધા માટે આગ્રહ કરતાં ન હતાં. અમે જયારે ત્યાંથી પાછા ફરી રહ્યા હતા ત્યારે અમારા ઉપર ગેલેરીમાંથી તેઓ જાણે કરુણા વરસાવતાં હોય, તેમ તેમની હથેળીમાંથી અમી કિરણો વરસતાં હતાં. આ દૃશ્ય મારા માનસપટ પર હજી પણ અકબંધ છવાયેલું પડયું છે. એ અણમોલ સંભારણું છે.
તેમને હું ફરી જયારે જયારે મળ્યો છું ત્યારે મારું હૃદય આપોઆપ ગદ્ગદિત થઈ જતું. તેમની કરુણાદષ્ટિ માટે હું હંમેશાં તરસતો.
પ્રત્યેક મુલાકાતમાં તેમનાં વ્યકિતત્વના જુદા જુદા પાસા હું જોઈ શકયો છું. દરેક વખતે મારી શ્રદ્ધા વધુ ને વધુ દઢ થતી ગઇ છે. મળવાનો સંતોષ અને ફરી મળવાની અદમ્ય ઇચ્છા સાથે હું ત્યાંથી પ્રત્યેક વખત આવ્યો છું.
- પારદર્શક દૃષ્ટિસૌ પ્રત્યે અનન્ય પ્રેમભાવ, અપાર કરુણા, સામેની વ્યકિતના વ્યકિતત્વને અને સુખદુઃખ વાંચી શકવાની અદ્દભૂત શકિત અને સૌમ્ય વાણીમાં જ્ઞાન અને કરુણામય આત્મભાવનો નકકર રણકો સંભળાતો. એક આત્મીયજન હૃદયના ઊંડાણે ઊતરી વાત કરતું હોય તેવી રીતે હૃદયને ભીંજવી દે એવું વ્યકિતત્વ એ મહત્તરાજીની વિશેષતા હતી.
જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્ર્યની તેઓ સાક્ષાત પ્રતિમા હતાં. એમના દર્શનથી જીવન ધન્ય થઈ જતું. જૈન સમાજ ઉપર મહત્તરાજીના અનંત ઉપકાર છે. એમની રગેરગમાં ધર્મપરાયણતા અને સેવાતત્પરતા વણાયેલાં હતાં. બીજાનાં પ્રશ્નો અને દુ:ખોને પોતાની ઝોળીમાં વહોરીને સામી વ્યકિત માટે સાંત્વન અને હૂંફનો આધાર બની જતાં. તેમનો એક એક બોલ સમાજ માટે શિરોમાન્ય હતો. મૃગાવતીજીએ ચીંધેલો માર્ગ આત્મકલ્યાણની કેડી તરફ દોરી જતો હતો.
સર્વ જીવના સુખનો વિચાર અને સર્વધર્મ સમભાવનો મંગલભાવ એમણે કેળવ્યો હતો. તેમની નિશ્રામાં સેંકડો લોકોપયોગી કાર્યો, વિવિધલક્ષી યોજનાઓ, સરસ્વતી મંદિરો, ધર્મશાળાઓ, તીર્થક્ષેત્રો, સંસ્કારધામ, જ્ઞાનશિબિરો, પાઠશાળાઓ અને જીવદયાના ક્ષેત્રોમાં અનેક યાદગાર કાય થયાં છે. એમનાં દૂરંદેશીપણાથી અને યોગ્ય માર્ગદર્શનથી સર્વકાર્યોમાં સફળતા મળી છે.
૯૮
મહત્તરા શ્રી મૃગાવતીશ્રીજી
