________________
આજ્ઞા આપી અને આદેશ આપ્યો કે ‘વિજયવલ્લભ સ્મારકના નિર્માણ કાર્યને અગ્રતા આપી એને સંપન્ન કરાવો.'
મૃગાવતીજી ૨૨ માર્ચ ૧૯૭૩ના રોજ વડોદરાથી વિદાય થયાં અને ઉગ્ર વિહાર કરી ૧ જુલાઈ ૧૯૭૩ના દિલ્હી પધાર્યા અને દિલ્હીમાં રૂપનગરમાં ચાતુર્માસ કર્યું.
ચાતુર્માસનો આરંભ થતાં જ એમણે કઠિન અભિગ્રહ ધારણ કર્યા. ભાત, મીઠાઇ, ગોળ, સાકર વગેરેનો ત્યાગ કર્યો. સુશ્રાવક લાલા શ્રી રતનચન્દજી તથા મદન કિશોરજીએ પણ એમ જ કર્યું. એવો નિર્ણય કર્યો હતો કે, જયાં સુંધી સ્મારક માટે જમીનની ખરીદી ન થાય ત્યાં સુધી ઉપરોક્ત વસ્તુઓનો ઉપયોગ ન કરવો. એથી થોડા સમય પછી સમાજમાં નવી ચેતનાનો સંચાર થયો.
ભગવાન મહાવીરના ૨૫૦૦માં નિર્વાણ વર્ષમાં એટલે કે ઈ.સ. ૧૯૭૪માં શ્રી આત્મ વલ્લભ જૈન સ્મારક શિક્ષણ નિધિ ટ્રસ્ટની સ્થાપના પૂજય સાધ્વીજીના ઉપદેશથી કરવામાં આવી. ૧૨ જૂન ૧૯૭૪ના ટ્રસ્ટ કરવામાં આવ્યું અને સવા છ એકર જમીન દિલ્હી રાજયમાં જી.ટી. કરનાલ રોડના ૨૨મા કિલોમીટર પર ખરીદવામાં આવી અને ૧૫ જૂન ૧૯૭૪ના રજીસ્ટ્રેશન કરાવવામાં આવ્યું. આથી એમનો અભિગ્રહ પૂર્ણ થયો. જમીનની ચારે બાજુ દીવાલ બનાવવા માટે ૧૬ જૂન ૧૯૭૪ના સંક્રાંતિ સમારોહમાં બહેનોએ ઈટ અને પથ્થરો માટે હજારો રૂપિયાનાં વચન સાધ્વીજી મહારાજની પ્રેરણાથી આપ્યાં.
સ્મારક માટે સમાજશિરોમણિ સ્વ. શેઠ શ્રી કસ્તૂરભાઈ લાલભાઇનું માર્ગદર્શન મળ્યું. એમની દેખરેખ હેઠળ શેઠ આણંદજી કલ્યાણજી પેઢી (અમદાવાદ)ના નિષ્ણાત શિલ્પી શ્રી અમૃતલાલ મૂલશંકર ત્રિવેદીએ સ્મારક ભવનની રૂપરેખા તૈયાર કરી. કસ્તૂરભાઇએ આ નિધિના આદ્ય સંરક્ષક પદનો સ્વીકાર કરીને મોટો ઉપકાર કર્યો. શ્રી દીપચંદ એસ. ગાર્ડો. શ્રી જે. આર. શાહ, શ્રી શ્રેણિકભાઈ કસ્તુરભાઈ અને શ્રી માણેકભાઈ બેતાલા આ નિધિના વર્તમાન સંરક્ષકો છે. આ ટ્રસ્ટ અખિલ ભારતીય સ્તર પર બનાવવામાં આવ્યું છે. મદ્રાસ, બેંગલોર, મુંબઈ, અમદાવાદ, રાજસ્થાન, દિલ્હી, હરિયાણા, અને પંજાબના પ્રબુદ્ધ અને સક્રિય કાર્યકર્તાઓ એના ટ્રસ્ટી છે. અમેરિકા, ઈંગ્લેન્ડ અને જાપાનના પણ એક-એક ટ્રસ્ટી હોવાથી આ ટ્રસ્ટને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્વરૂપ મળ્યું છે. - ભગવાન મહાવીરના ૨૫૦૦મા નિર્વાણ વર્ષના રાષ્ટ્રીય કાર્યક્રમને નિશ્રા આપવા રાષ્ટ્ર સંત શાંતમૂર્તિ આચાર્ય સમુદ્રસૂરિજી મહારાજ દિલ્હી પધાર્યા. ૩૦ જૂન ૧૯૭૪ના દિલ્હીમાં એમનો ભવ્ય પ્રવેશ કરાવવામાં આવ્યો. ૧લી જુલાઇના આચાર્ય ભગવંત સકલ પરિવાર સાથે રૂપનગર પધાર્યા અને ત્યાં ચાતુર્માસ કર્યું. નિર્વાણ મહોત્સવ ધામધૂમથી રાષ્ટ્રીય સ્તરે મનાવવામાં આવ્યો. તે સમયના વડાપ્રધાન શ્રીમતી ઈદિરા ગાંધીએ વિશાળ જનસમૂહને સંબોધન કર્યું હતું.
મહોત્સવ પછી આચાર્ય સમુદ્રસૂરિજીએ પંજાબ તરફ વિહાર કર્યો અને વલ્લભ સ્મારકમાં પણ પગલાં કર્યાં. સમસ્ત ભૂમિની પરિક્રમા કરી એમણે પોતાને હાથે પાયામાં સર્વત્ર વાસક્ષેપ પ્રદાન કર્યો. શ્રી સંઘને આશીર્વાદ આપ્યા. ભૂમિ ધન્ય થઈ ગઈ.
પૂજય મહત્તરાજી ૧૧ મે ૧૯૭૬ના સવારે છ વાગે સ્મારકના સ્થળે પધાર્યા. સ્થળની ભવ્યતા જોઈ ગદ્દ થઈ ગયાં. દેવ અને ગુરુનું ચિંતન કરતાં કરતાં અનેક કલ્પનાઓ તેમના મનમાં ફરફરવા લાગી. ગુરુદેવની સુંદર મૂર્તિ, ભગવાનનું સુંદર મંદિર અને બાળકોની શાળા જાણે એમના મનમાં સાકાર થવા લાગ્યાં. તે વખતે તેમણે ગુરુભક્તો સમક્ષ પોતાના મનના ભાવ વ્યક્ત કરતાં કહ્યું, ૧૦ વર્ષ પછી આપણે ગુરુદેવ વિજયવલ્લભસૂરિ મહારાજની દીક્ષા શતાબ્દી ઉજવવાના છીએ ત્યાં સુધી આ નિર્માણ કાર્ય સંપન્ન થઇ જવું જોઇએ.
વયોવૃદ્ધ આચાર્ય સમુદ્રસૂરિ કાળધર્મ પામતાં આચાર્ય વિજયેન્દ્રદિનસૂરિએ સુધર્માસ્વામીની પાટને સુશોભિત
મહત્તરા શ્રી મૃગાવતીશ્રીજી
