________________
આપણને મૂાવતીશ્રીજી જેવા ભવ્ય આત્માનો ભેટો થશે. તેઓ કહેતાં હતાં, ‘જીવન ઉત્સવ છે અને મૃત્યુ મહોત્સવ છે. - સાધ્વી મૃગાવતીજીની વિદાયથી ઉત્તર ભારત જ નહિ, સમસ્ત ભારતના એમના ભક્તોને આઘાત લાગ્યો છે. એમણે અનેક મહાન કાર્યો કર્યા. જીવન અર્પણ કરી દીધું. ભગવાન મહાવીરના શાસનનો પ્રચાર તથા પ્રસાર કરવા એમણે જે કંઈ કર્યું તે શબ્દાતીત છે.
જૈન સમાજે સંકલ્પ કર્યો છે કે, પૂજય મૃગાવતીશ્રીજી મહારાજે જે વલ્લભસ્મારકનું કાર્ય ઉપાડયું હતું, તે સર્વાગ સુંદર રીતે પૂર્ણ થશે જ. મહારાજસાહેબને પોતાના નામની લેશ માત્ર લાલસા નહોતી. એમણે સેવાના માધ્યમ વડે સમાજના ઉત્થાન માટે જીવનભર પ્રયાસ કર્યો. હું માનું છું કે, એમણે આપણને એક એવો આદર્શ રાહ ચીંધી બતાવ્યો છે કે, જો આપણે એ માર્ગે ચાલતા રહીએ તો સમાજની ઉન્નતિ અવશ્ય થઈ શકે.
છેલ્લા ચાર-પાંચ મહિનાથી એમનું સ્વાથ્ય સારું ન હતું. છતાં એમણે કદી એની ચિંતા ન કરી. ખરેખર તો ૧૯૭૭થી એમને કેન્સરના રોગની શરૂઆત થઇ ગઇ હતી. પરંતુ પોતાના શરીરનાં સર્વ પ્રકારનાં કષ્ટ સહન કરવાનું મહત્તરાજી શીખ્યાં હતાં. દોઢ વર્ષ સુધી કોઇને રોગની એમણે ખબર પડવા ન દીધી. અંતિમ સમયે પણ એમણે કહ્યું હતું કે, ‘મારી ઉપર જે કષ્ટ છે, હું તેને આ શરીરના માધ્યમથી જ છોડી જવા ઇચ્છું છું સાથે લઈ જવા નથી ઇચ્છતી.”
સમાજને એમના રોગની ખબર પડી ત્યારે એમનો ઇલાજ કરવામાં આવ્યો. એથી પાંચ વર્ષ સુધી એમની તબિયત સારી રહીં પરંતુ ત્યાર બાદ રોગ અન્ય કોઇ માર્ગે આગળ વધતો રહ્યો. જેની એક વર્ષ સુધી કોઈને ખબર ન પડી. માર્ચ મહિનામાં જોયું કે, મહારાજશ્રીને બે મહિનાથી તાવ આવે છે અને તાવ નિયંત્રણમાં નથી. દઈને તેઓ કદી ચહેરા પર લાવતાં જ નહિ. નાની અમથી વાત તો તેઓ કહેતા જ ન હતાં. ઇલાજ શરૂ થયો ત્યારે ખ્યાલ આવ્યો કે, રોગ ઘણો ઊંડે સુધી ઊતરી ગયો છે. - મૃગાવતીજી કહેતાં, “મને કોઈ ચિંતા નથી. મારા શરીરને રોગ લાગુ પડયો હશે, મારા આત્માને કોઈ રોગ લાગુ નથી પડયો.” નિરંતર તેઓ આદીશ્વર પ્રભુ અને શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથનો જાપ કરતાં હતાં. ઘણા ઇલાજ કરવામાં આવ્યા. દિલ્હી અને મુંબઇથી ડૉકટર આવ્યા. વૈદ આવ્યા, આયુર્વેદના આચાર્ય આવ્યા. હોમિયોપેથ આવ્યા, છતાં કંઇ કારગત ન નીવડયું. મૃગાવતીજી તો સહેવાનું શીખ્યા હતાં, કહેવાનું નહોતાં શીખ્યાં. ... છેલ્લે એમણે બધાને યાદ કર્યા. સમાજના બધા આગેવાનોને યાદ કર્યા. જેમને એમણે યાદ કર્યા તેઓ હાથ જોડી એમની સામે આવ્યા. શારીરિક કષ્ટની પરાકાષ્ટાએ પણ એમણે બધાને મિચ્છામિ દુક્કડમ્ કહ્યું. સાથેસાથ એ પણ કહ્યું કે, તમે બધાંએ મારી ખૂબ સેવા કરી છે. મારાથી કોઇ ભૂલ થઈ ગઈ હોય તો ક્ષમા કરજો. લાલા રામલાલજીને યાદ કર્યા, લાલા રતનચંદજીને યાદ કર્યા, મને બોલાવ્યો. ભાઈ શાંતિલાલખિલૌનેવાલાએ તો બે-ત્રણ વર્ષ સુધી મહારાજસાહેબની એવી અનન્ય સેવા કરી છે, જેથી તેઓ આવા સ્થળે ચાતુર્માસ કરી શકયાં. શાંતિલાલભાઈને એક વાર નહિ સાત વાર ખમાવ્યા. રાજકુમારજી અંબાલાવાલાને બોલાવીને કહ્યું કે, “અંબાલા શ્રીસંઘને હું મન, વચન અને કાયાથી મિચ્છામિ દુક્કડમ્ કરું છું.'
મારા હૃદયની વાત મહારાજ સાહેબને કરી. “મહારાજસાહેબ! આપનું તો દૃઢ મનોબલ છે. જો ચાહો તો જીવી શકો છો.' ભૂગુસંહિતાની એક કંડલી એમણે રવિવારે જોઇ હતી. એમાં એક વાત લખેલી હતી કે, આ (મગાવતીશ્રી) જીવ મહાન છે. અનેક વર્ષોથી એ મોક્ષે જવાની તૈયારીમાં છે અને ઘણી વાર જૈન સાધુ-સાધ્વી બની ચૂકેલ છે. અકબર બાદશાહને એમણે પ્રતિબોધ પમાડયો હતો. તે સમયે આ આત્મા પદ્મા નામે સાધ્વી હતો. પહ્મા સાધ્વી વિદુષી હતાં અને પછી દક્ષિણ ભારતમાં ગયાં હતાં. એમનું લખેલું સાહિત્ય પ્રકાશિત-અપ્રકાશિત દશામાં છે.
૫૦
મહત્તરા શ્રી મૃગાવતીશ્રીજી
