________________
૧૬
જેના અનુગ્રહ વડે થતી શુદ્ધ બુદ્ધિ જેની સદૈવ અતિ નિર્મળ શાંત દ્દષ્ટિ, સોના હિતાર્થે દિલમાં દિનરાત ચિંતે, સો સો હજો નમન તે ગુરુ પાદયુગ્મે.
£
પૂ. શીલવતીજી મહારાજ ચારિત્ર પાળવામાં સોરઠની સિંહણ જેવાં હતાં. પણ સાથે કુમળી કળી જેવી બાર વર્ષની દીકરીને જ્ઞાનધ્યાનમાં કઇ રીતે આગળ વધારવી એની ચિંતા હતી. મન એક જ ધ્યેયમાં રમમાણ હતું કે, સંસાર છોડયો -તો આ માર્ગમાં પુત્રીને કઇ રીતે અગ્રેસર બનાવું!
કરતાં.
આખરે સાધુમાર્ગનું બધું કામ પોતે સંભાળી પુત્રીને ભણવાગણવામાં નિમગ્ન કર્યાં. જયાં સારા પંડિતોનો જોગ થતો ત્યાં એમને હાથ જોડી પ્રાર્થના કરતા. એ જમાનો આજની નજરે સસ્તારતનો જમાનો હતો. છતાં પૈસાનું મૂલ્ય ઘણું હતું. મૃગાવતીજીની ઉંમર નાની હતી, છતાં એમનો ગુણવિકાસ પૌઢ વ્યક્તિ જેવો હતો. મારી માતા કેવી કેવી પરિસ્થિતિઓનો સામનો કરી મને આગળ વધારવા માગે છે એનું ભાન મૃગાવતીજીને હતું. એટલે એમણે જ્ઞાનપિપાસુ બની શ્રુતસાહિત્યનું આકંઠ પાન કર્યું.
જ્ઞાનકડી બાલસાધ્વી મૃગાવતીજીને પંડિતજી છ-છ કલાક ભણાવતા. દિવસ ભણવામાં જતો અને રાતે પાઠ પાકા
એમની બુદ્ધિ’તીવ્ર હતી. જ્ઞાનાવરણીય કર્મનો એવો તો ક્ષયોપશમ હતો કે, ચૌદ વર્ષની ઉંમરમાં પણ રોજ સંસ્કૃતના સો જેટલા શ્લોક તેઓ કંઠસ્થ કરતા.
વિદ્યાપ્રેમી માતાગુરુએ પંડિતજીને વિનંતી કરી હતી કે, ‘મારી પુત્રી સંસ્કૃતમાં વ્યાખ્યાન આપી શકે એવી તૈયાર કરજો’. મહત્તરાજીના પુણ્યપ્રતાપે પંડિતજી પણ ઉચ્ચ કોટિના પ્રાપ્ત થયા હતા. એમણે મોટા મોટા ધુરંધર આચાર્યોને ભણાવ્યા હતા. પોતે ધારાપ્રવાહ સંસ્કૃતમાં ભાષણ આપી શકતા. એ પ્રકાંડ પંડિતજીનું શુભ નામ હતું શ્રી છોટેલાલજી શર્મા શાસ્ત્રીજી.
પૂજય મહત્તરાજીએ બેંગલોરની મહારાજા સંસ્કૃત કૉલેજમાં એક કલાક લગી ધારાપ્રવાહ સંસ્કૃતમાં ભાષણ આપ્યું. અંબાલા કૉલેજમાં પણ સંસ્કૃતમાં પ્રવચન આપ્યું હતું. એક વખત સ્મારકમાં જાપાનથી એક પ્રોફેસર આવ્યા હતા જેઓ જાપાની, પ્રાકૃત અને સંસ્કૃત ભાષા જાણતા હતા. એમની સાથે પણ મહાત્તરાજીએ સંસ્કૃતમાં વાતચીત કરી હતી.
આ બધો યશ માતાગુરુ શીલવતીજી મહારાજ અને સેવાસાધનાસમર્પણની મૂર્તિ સુજયેષ્ઠાશ્રીજી મહારાજને ફાળે જાય છે. મા તો મા હતાં જ, પણ સુજયેષ્ઠાજી મહારાજે મહત્તરાજીની જે સેવા કરી તે અનુપમ હતી. ગુરુ શિષ્યા વચ્ચે આટલો સંવાદ જોઇ હ્રદય પુલકિત થઇ ઊઠે! સુજયેષ્ઠાજી શિષ્યા હોવા છતાં મૃગાવતીજી તેમને માતાની ઉપમા આપતાં. સુજયેષ્ઠાજીએ સેવા પણ પૂર્ણ વત્સલભાવથી મા જેવી જ કરી હતી.
એમના પુણ્યની પ્રબળતા તો ઘણી હતી, તેથી જ એમને ઉદાર હિતૈષી આચાર્ય ભગવંતો મળ્યા અને એવા જ ગુણગ્રાહી શ્રાવકો મળ્યા કે જેમણે આ બાલસાધ્વીમાં રહેલી દિવ્યશક્તિને પારખી લીધી હતી.
પૂજય મૃગાવતીજી કહેતાં ‘જીવન એક પાઠશાળા છે. હું તો એક વિદ્યાર્થિની છું. બાળક પાસેથી પણ જો જ્ઞાન પ્રાપ્ત થતું હોય તો તેના શિષ્ય બની ગ્રહણ કરવું જોઇએ.'
મહત્તરા શ્રી મૃગાવતીશ્રીજી
