________________
સાધ્વીરત્ન પૂજય શ્રી મૃગાવતીશ્રીજી
|| કાન્તિલાલ ડાહ્યાભાઈ કોરા
વિશ્વમંગલની પુનિત ભાવનાના ઉપદેશક પરમ પૂજય આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજના સાધ્વીગણમાં અગ્રગણ્ય, અનેરાં સાધ્વીરત્ન જૈનભારતી મહત્તરા સાધ્વીરત્ન પૂજયશ્રી મૃગાવતીશ્રીજી મહારાજશ્રીજીના સમાધિપૂર્વક વલ્લભસ્મારક સ્થળે કાળધર્મ પામ્યાને દોઢ વર્ષ પૂરું થવા આવ્યું. સમય તો નદીના વહેણ કરતાં પણ. વધુ ઝડપે પસાર થઇ જાય છે અને છતાં વાત્સલ્યની વીરડી સમાં એ સાધ્વીજીની પુણ્યસ્મૃતિ અંતર ઉપરથી જરાય ઓછી કે આછી થઇ નથી. આ છે પરમપૂજય સાધ્વીજી મહારાજની સૌનું હિત વાંછવાની અને ભલું કરવાની ધર્મબુદ્ધિનો પ્રભાવ.
મહત્તરા મગાવતીશ્રીજીના જીવનના માનદંડને નીરખીએ છીએ ત્યારે એમ લાગે છે કે જગતના આ બાગને ભાવનાનાં વૃક્ષો અને ત્યાગનાં પુષ્પોથી સુશોભિત રાખનાર આવા સાધ્વી મહારાજો છે. મહાન વિદુષી સાધ્વીજીએ પોતાના જીવનને માટીમાંથી તનના અને મનના તાપે તપીને અત્તર બનાવ્યું હતું. તેઓશ્રીના સાનિધ્યનું મને પરમ સદ્ભાગ્ય પ્રાપ્ત થયું હતું. પોતાના ચારિત્ર અને સુશીલતાથી એમણે મને અને મારા પરિવારને તરબતર કર્યા છે.
આ યુગમાં એક સમર્થ યુગપુરુષ થઈ ગયા, સ્વર્ગસ્થ યુગવીર આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજ. તેઓ સમાજકલ્યાણના ચાહક અને પ્રગતિવાંછુ પ્રભાવક સંત હતા. તેમણે પોતાની આજ્ઞામાં રહેતા સાધ્વીસમુદાયના વિકાસ માટે પૂરી અનુકૂળતા કરી આપવાની દીર્ધદષ્ટિ અને ઉદારતા દાખવી હતી. પોતાનો અને પોતાની સાધ્વીસમુદાયનો વિકાસ સાધવા સદા પ્રયત્નશીલ પરમ પૂજય શ્રી શીલવતીશ્રીજી મહારાજ એક વ્યવહારદક્ષ, સંદા જાગૃત અને શાસનભક્તિપરાયણ ધર્મગુરુણી હતાં. સાધ્વીજી શ્રી શીલવતીશ્રીજી મહારાજનાં શિષ્યરત્ન મહત્તરા શ્રી મૃગાવતીશ્રીજી મહારાજનું નામ અને કામ ભારતના શ્રી જૈન સંઘમાં ખૂબ જાણીતું છે. સાધ્વીજીવનનો આહ્વાદ અનુભવતા હોય એમ મુક્ત મને ત્રણેક દાયકા સુધી બંગાળ, ઓરિસ્સા, બિહાર, ઉત્તરપ્રદેશ, પંજાબ, હરિયાણા, મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન, મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાત વગેરે પ્રાંતોમાં વિહાર કરીને પોતાના આત્મતત્ત્વને અજવાળવા સાથે એમણે ધર્મની પ્રભાવના કરી અને એક કુશળ, કલ્યાણવાંછુ ભાવનાશીલ સાધ્વીજી તરીકે સર્વત્ર સુવાસ પ્રસરાવી હતી. પોતાની પ્રેરણા અને ધર્મદિશનાથી એમણે જૈન ભાઇબહેનો ઉપરાંત અસંખ્ય જૈનેતર મહાનુભાવોને ધર્મના માર્ગે વળાવ્યા છે.
બાલવયમાં દીક્ષિત થઈ ટૂંક સમયમાં વિચક્ષણ બુદ્ધિથી અનેક ધર્મગ્રંથોનું તત્ત્વરહસ્ય તેમણે મેળવી લીધું. એટલું જ નહિ પરંતુ પૂજય આચાર્યદેવોએ અને સંઘના શ્રેષ્ઠિઓએ પણ આ રત્નનું પારખું કરી, તેમને પ્રખર વિદ્વાનો પાસેથી ભાષા, વ્યાકરણ, આગમ અને બૌદ્ધ ગ્રંથો તેમ જ અન્ય ધર્મતત્ત્વોનું તુલનાત્મક જ્ઞાન મળે એવી વ્યવસ્થા કરાવી આપી. જે તક આજે જૈન સમાજમાં ગણીગાંઠી સાધ્વીઓને જ પ્રાપ્ત થાય છે.
મગાવતીશ્રીજી એમની સંયમારાધનામાં એટલાં જ તત્પર અને કર્તવ્યપરાયણ હતાં. એમની સ્મરણશક્તિ પણ ખૂબ જ તીવ્ર હતી. ગુજરાતી, હિન્દી, સંસ્કૃત વગેરે ભાષાઓ ઉપર એમનું પ્રભુત્વ અસાધારણ હતું.
ધાર્મિક શિક્ષણના પ્રચાર અને પ્રસાર માટે તેમણે ખૂબ જ જહેમત લીધી હતી. અનેક સંસ્કારી વિદ્યાધામો માટે તેઓ સતત પ્રેરણાદાયી બન્યાં હતાં. જૈનશાસનમાં કોઈ અશિક્ષિત કેમ હોઈ શકે? આ પ્રશ્ન સતત એમની સમક્ષ ઉપસ્થિત રહેતો હતો.
પુજય આત્મારામજી મહારાજના પૂજય વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજના સમુદાયમાં દીક્ષિત હોવા છતાંયે તેમને સંપ્રદાય શબ્દ કયાંય નડયો નહોતો. તીર્થોદ્વારના કાર્યમાં શ્વેતામ્બર-દિગંબર બન્ને ફીરકાઓને પ્રેરણાબળ આપતાં હતાં. દિગંબરનાં પર્યુષણ- દશ લક્ષણી પર્વની પણ તેમણે આરાધના કરાવેલી. જૈનશાસનના સર્વ ફીરકાઓ-પંથોમાં
મહારા થી મગાવતીથીજી
