Book Title: Shwetambar Terapanth Mat Samiksha
Author(s): Vidyavijay
Publisher: Harshchandra Bhurabhai Shah
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034617/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navere the nibaMdha 113 svetAra hAyacaMca bhata samIkSA 37 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramaguruzAstravizArada - jainAcArya zrIvijayadharmasUribhyo namaH / KOOKOOKOOKOOKOOKOCKOOKOOKO zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA | nibaMdha 113 lekhaka AcAryopAsaka munividyAvijaya / 399 prakAzaka harSacandra bhUrAbhAI zAha dhI " vidyA vijaya " prinTiMga presameM zAha puruSottamadAsa gIgAbhAI pAMcabhAyAne mudrita kiyA - bhAvanagara. vIra saM0 2440 / san 1914 / KOKOOKOOKOOKOOKOOKOOKOCI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OG bhUmikA / isa pustakameM bhUmikAkI AvazyakatA nahIM hai / kyoMki pustakake upakramameM hI bhUmikA yogya vaktavya kaha diyA hai / tisapara bhI isa pustakakI racanA ke viSayameM ekAdha vAta, yahA~ kaha denI samucita samajhatA hU~ / yaha niyama hai ki -' kA raNake sivAya kAryakI utpatti nahIM hotI / ' isa pustakake nirmANameM bhI kucha na kucha kAraNa jarUra hai / zvetAmbara sampradAyameM, ' mUrtipUjA' ko nahIM mAnanevAloM meM DhUMDhiekI prasiddhi hai, parantu terApaMtha nAmakA bhI eka mata hai, aisA bahuta kama loga jAnate haiM / terApaMthiyoMkI prasiddhi prAyaHkarake rAjapUtAnA - mAravADameM adhika haiM / terApaMthI sAdhuoMkA adhikatara vicaranA vahA~ hI hotA hai, jahA~ hamAre saMvegI sAdhuoM kA vicaranA bahuta kama, balki nahIM hotA hai| aise kSetroM meM, hajAroM bhole manutya, una sAdhuoMke upari ADaMbara se pha~sa jAte haiM / isa liye merA kaI dinoM se irAdA thA ki - ' terApaMthI - mata ke viSayameM eka pustaka likhu, aura unhoMne zAstra ke virUddha kI huI kalpanAeM, tathA jinAgamake asala siddhAnta ( dayA - dAna ) ko mUlase ukhADa diyA hai, vagairaha unake, durgati meM le jAnevAle mantavyoMkI phoTu duniyA ko dikhalAUM / ' aise vicAra meM thAhI, utanemeM pAlI - mAravADameM, hamAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramapUjya prAtaH smaraNIya guruvarya zAstravizArada - jainAcArya zrIvejayadharmasUrIzvarajI mahArAja, tathA itihAsatattvamahodadhi upAdhyAyajI zrI indravijayajI mahArAjakA padha (ranA huA, usa samaya vahA~ke terApaMthiyoMne Apase cAra dina taka carcA kI / antameM ve loga niruttara hogaye, taba unhoMne teIsa praznoMkA eka ciTThA diyA, aura unake uttara mAge / basa, isI nimittako lekarake, unake teIsa praznoMke uttarake sAtha, isa pustakake nirmANa karanekA saubhAgya mujhe prApta huA hai / isa pustakameM terApaMthI matakI utpatti, usake mantavya deneke bAda pAlIkI carcAkA vRttAnta tathA unake pUche hue teIsa praznoMke uttara diye gaye haiM / aura antameM una terApaMthiyoMse 75 praznake uttara 1 unake mAne hue 32 sUtrake mUla pAThase mAMge haiM / maiM AzA karatA hU~ ki terApaMthi matake viSaya meM, bilakula saMkSepase likhI huI isa pustakako paDha karake, terApaMthI tathA itara mahAnubhAva bhI lAbha uThAveMge / zivagaMja [ eraNapurA ] bhAdrapada sudi 15 vIra saM. tA - 4 sapTembara saM. 1914 2440 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat AcAryopAsaka vidyAvijaya. www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // arham // zrIvijayadharmasUribhyo namaH 1 zvetAmbara terApaMtha -- mata samIkSA | paMcamakAlakA prabhAvahI aisA hai ki- jyoM jyoM kAla jAtA hai, tyoM 2 eka ke pIche eka aise matamatAntara baDhate hI jAte haiM / pahile mahAvIra devakI pATa paramparAmai jo loga cale Ate the, unhoMmeMse, vIra nirvANa 609 varSa ke pazcAt zivabhUti nAmaka munine digambara mata calAyA / jisane 'mUrtiko nagna mAnanA,' 'strIko mokSa na mAnanA' ityAdi vAtoMkI prarUpaNA kii| itanA hI kyoM ? isakI siddhike liye aGgAdi zAstroMko viccheda mAnakarake abhinava zAstra banAe / isake bAda 1709 meM, loMkA lekhakake calAe hue matameMse lavajI RSine DhuMDhaka paMtha ( sthAnakavAsI ) nikAlA / jisane mUrtipUjana vagairahakA niSedha kiyA / isakI siddhike liye, sUtroM jahA~ 2 mUrti pUjAkA adhikAra AyA, usake arthoM ko badalane meM bahAdurI kI / tadanantara isI DhuMDhaka paMthameM se eka 'terA - paMtha' mata nikalA huA hai / jisakI samIkSA karanA, Ajake Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata smiikssaa| ** * * ** .. lekhakA pradhAna uddezya hai| isa pustakameM, pahile terApaMtha-matakI utpatti,usake mantavya aura aMtameM, pAlI ( mAravADa )meM jo carcA huI,usakA sArA vRttAnta tathA terApaMthIke teIsa praznoMke uttara likhe gaye haiM / AzA hai pAThaka varga isako dhyAna pUrvaka pheNge| terApaMtha-matakI utpatti / yaha paMtha 1818 kI sAlameM zuru huA hai| isakI utpatti isa taraha huI: "saMvat 1808 kI sAlake lagabhagameM mAravADameM DhUMDhaka bAIsa Toleke, rughanAthajI nAmaka sAdhu, apane ziSyoMke sAtha vicarate the / inake pAsameM sojata-bagaDIke najadika kaMTAlIeke rahane vAle bhikhunajI nAmaka osavAlane dakSiA lii| kisI samayameM rughanAthajI, meDatemeM bhikhunajIko zrIbhagavatI sUtra pahAte the / yadyapi bhikhunajIkI buddhi kucha tIkSNathI, parantu vicArazakti ulaTI honese bahutasI bAtoMmeM inheM viparI. tatA mAlUma hone lgii| isakI caSTA sAmatamala dhArIvAla zrAvaka jAna gayA / isa zrAvakane rughanAthajIse kahA:-'Apa isako bhagavatI sUtra pahA rahe haiM, parantu yaha to payaHpAnaM bhujaGgAnAM kevalaM viSavardhanam ' jaisA hotA hai / yaha Age jA karake ninhava hogaa| aura utsUtra prarUpaNA kregaa| rupanAthajIne kahA:-'pahile bhI zrIvIrabhagavAnane gozA leko bacAyA hai / jamAlIko bhI paDhAyA aura ninhava huA to kyA kiyA jAya ? apane 2 karmAnusAra huA karatA hai / isakA bhI karmAnusAra jo bhAvi-honahAra hogA sA hohI jaaygaa|' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata smiikssaa| 3 Chu Hui Fen Hui Fen Gei Ba Ba Fen Shi Fen Hui Hui Chang Fen Hui Fen Hui Fen Hui Fen Hui isa taraha kaha karake unhoMne bhagavatI to pUrI karAI / comAseke samApta honepara bhikhunajI usa bhagavatIjIke pustakako le karake calane lage / taba rughanAthajIne kahA:-'pustaka choDate jaao|' parantu bhikhunajI to lekarake hI cale / pIchese do sAdhuoMko bheja karake rupanAthajIne vaha pustaka maMgavA liyA / basa ! isIse Apake hRdaya maMdirameM krodhAgni prajvalita huI aura Apane yahI nizcaya kiyA ki-' maiM nayA mata nikAlu aura rughanAthajIko kaSTa duuN|' astu ! ___ Apane meDatese vihAra karake mevADameM Akara rAjanagarameM cAturmAsa kiyaa| yahA~para sAgara gacchake yatikA eka bhaMDAra thaa| usa bhaMDArameMse zrAvaka loga usako, jo cAhiye, pustakeM dene lage / parantu ThIka hai / syAdvAda zailIyukta, anaMtanayAtmaka zrIjinavacanake sacce rahasyako, samudra samAna gaMbhIra buddhivAlA bhI gurugamatAke sivAya, prApta nahIM kara sakatA hai, to bhikhunajI jaise, avvala to mUrtike utthApaka, gurugamatAkA nAma nizAna nahIM,aura TabbA-TabbIse kAma lenevAleko,saccA rahasya na mile aura vaiparItya paidA ho, isameM koI AzcaryakI bAta nahIM / ThIka huA bhI vaisaahii| jyoM 2 bhikhunanI apane Apase paDhatA gayA tyoM 2 usake Upara aneka prakArakI zaMkAeM aura kutarka savAra hAne lage / antameM avidhise sUtra paDhanekA prabhAva, bhikhunajIke Upara barAbara pddaa| bhikhunajIne pahile isa dayAkA hI ziraccheda kiyA, jo ki jina zAsamakA pradhAna maMtra hai-jima zAsanakA pradhAna uddezya hai / bhikhunajI ne isa prakArakI prarUpaNA kIH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata smiikssaa| ** * * * * * * * * 'sAdhu-munirAja kisI trasa-sthAvara jIvako haNe nahIM, haNAve nahIM aura anya koI haNe usakI anumodanA kare nhiiN| kisIne kisI jIvako bAMdhA hye, to sAdhu choDe nahIM, choDAve nahIM, aura choDe usako acchA jAne nahIM / yaha sAdhukA AcAra hai| isI tAha zrAvaka bhI tIrthaMkarake cheTe putra haiM, isa liye ve bhI koI kIsI jIvako mAratA ho to, usa jIvako choDe nahIM, choDAve nahIM aura choDe usakI anumodanA kare nhiiN| isameM kAraNa yaha dikhalAyA ki-yadi koI zakhsa, kisI jIvako mAratA ho, aura usako choDAyA jAya, to prathama to aMtarAya doSa lagegA / tathA choDAneke bAda vaha jIva hiMsA karegA, maithuna sevegA, patra-puSpa-phala toDegA, bhakSaNa karegA vagairaha saba pApa choDAnevAleke zira hotA hai| arthAt jaise kisI veDemeM gAya-bela vagairaha bhare hue haiM, aura usake pAsa agni lagI ho, to usa vaMDekA daravAjA khola karake una jAnavaroMko bAhara nahIM nikAlane cAhiye / kyoMki-unako nikAleMge to ve gAya-bela vagairaha pazu maithuna seveMge-hiMsA kareMge vaha pApa daravAje kholanevAleke zira para hai| isake uparAnta yaha bhI prarUpaNAkI ki-sAdhuke sivAya koI saMyati nahIM hai| ataeva, sivAya sAdhuke aura kisIko denemeM nirjarA yA puNya hotA hI nahIM hai / " . isa prakAra bhikhunajIne dayA aura dAnakA niSedha kiyaa| isa prarUpaNA cAra manuSya pradhAna the / bhIkhunajI tathA jayamalajIkA celA bakhatAjI, ye do sAdhu tathA baccharAja osavAla aura lAlajI poravAla, ye do gRhastha / ina cAroMne mila karake yaha prruupnnaakii| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha - mata samIkSA | cAturmAsa utaraneke bAda bhIkhunajI, apane guru rughanAthajIke pAsa sojata Ae / rughanAthajI pahileI se jAna gae the. ki- isane aisI prarUpaNA kI hai / isa liye usakA kucha satkAra nahIM kiyA / AhAra bhI sAtha nahIM kiyA / tatra bhIkhunajIne apane guruse kahA :- merA kyA aparAdha hai ? rughanAthajIne kahA:tumane utsUtrarUpaNA kI, rughanAthajIne usako samajhAyA kiH 'yaha tumhArI kalpanA, bilakula zAstra aura vyavahAra donoMme viruddha hai / yadi aisA hIM ho to dharmake mUla aMgabhUta dayA aura dAna donoM khaMDita kyA ? sarvathA UTha jAyeMge / aura jaba ye donoM uTha gae to phira mokSa mArgakA abhAva hIM ho jAyagA / antameM kramazaH sarvathA nAstikatAkI nobata A jaaygii| ata eva tumane jo arihaMtoMke abhiprAya se viruddha prarUpaNA kI hai, usakA prAyazcitta lelo aura AyaMde aisA na ho, aisA nizcaya karoM / bhikhunarjI ke antaHkaraNameM isa bAtakA jarA bhI asara na pahu~cI, parantu isane apane manameM vicAra kiyAH - 'yadi isa bakhta maiM apane mAnasika vicAra prakaTa kara dU~gA to ye gurujI mujhe samudAya se bAhara nikAla deNge| aura abhI maiM bAhara ho karake apanA TolA nahIM jamA sakatA huuN| kyoMki abhI mere pAsa vaise sahAyaka nahIM haiM, jaise caahiye| ata eva abhI to gurujI jo kucha kaheM, svIkAra hI kara lenA ucita hai'| aisA vicAra karake daMbha - priya bhikhunajI ne kahA - 'he svAmin! merI bhUla Apane kahI isase maiM kSamApAtra hU~ / Apa jo kucha prAyazcitta deM, maiM leneke liye tayyAra hU~' / gurune chamAsI prAyazcitta diyA / ( kisI 2 jagaha do daphe prAyazcitta lenA likhA hai ) yaha saba Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / ** * huA, parantu bhikhunajIke cele bhAramalane zraddhA haTAI nhiiN| pazcAt rughanAthajIne bhikhunajIse kahA: 'bagar3ImeM vakhatAjI DhUMDhIye, baccharAjajI osavAla, rAjanagarake zrAvaka lAlanI poravADa, ina tInoMkI tumane zraddhA haTAI hai, isa liye tuma vahA~ jAkarake ThIkAne laao| una logoMko tuma hI samajhA sakoge, vahA~se Apa AjJA lekarake bagaDI Ae / yahA~para to Apako 'lene gaI pUta to khoAI khasama jaisA huA / Aethe to vakhate DhUMDhakako samajhAne / parantu pratyuta vakhatA DhUMDhIyA ApahIko upAlambha (ThapakA) dene lgaa| vakhatA DhUMDhakane kahAH-'dekho ! apane sabane mila karake yaha ThIka kiyAthA, aura phira tuma to rughanAthajIke pAsa jAkarake phaMsa ge| yaha kyA kiyA? 'basa! aise 2 bahutasekanaca sunA karake phira cakkara ghumaayaa| phira do cAra mahIne bAda bhikhunajI rughanAthanIke pAsa Ae / phira bhI AhAra pANI sAtha nahIM kiyA / taba rupanAthajIke bhAI jemalajIke pAsa bhikhunajI gae / jemalajIko aura rughanAjIko dveSa huA / cha mahIne taka paMcAyata hotI rhii| kintu apanA mata nahIM chodd'aa| bhikhunanIne aMdara aMdarase sAdhuoMko aura gRhasthoMko apane pakSameM le liye the / rughanAthajIne pAyAzcatta lekarake samudAyameM raheneko bahuta kucha khaa| parantu aba vaha kaise mAna sktaathaa| kyoMki usake pakSameM aura bhI loga mila gaye the| rughanAthajIne bahuta kucha samajhAyA, parantu nahIM samajhA, taba 'bigaDA pAna bigADe colI, bigaDA sAdhu bigADe TolI ' isa niyamAnusAra rughanAthajIne usako saM0 1815 caitra zudi 9 zukravArake dina samudAyase bAhara kiyaa| (kisI 2 jagaha 1818 likhA hai) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R zvetAmbara terApaMtha-mata smiikssaa| 7 * * * * * * * * * bhIkhunajI jaba samudAyase bAhara hue taba ve vakhatAvara, rUpacanda bhAramala, giradhara vagairaha bAraha aura, vaha milakara, teraha AdamI nikale the| basa ! isIseM 'terApaMtha aisA nAma par3A hai / sunate haiM rUpacanda Adi do sAdhu to kisI kAraNase thoDe hI samayameM bhikhunajIko choDa kara, rughanAthajIko mila gaye the / " / basa / isa prakArase terApaMtha ' kI utpatti huI hai / aMba bhikhunajI grAmAnugrAma vicarane lgaa| aura khulakhullA dayA-dAnakA niSedha karane lagA / bahunase paMDita loga usase zAstrArtha karake usako parAjaya karate the / parantu gADha mi. thyAtvake prabhAvase vaha kaise mAna sakatA thA ? / usake abhiniveza-mithyAtvarUpa bhUmi gRhameM paMDitoMke-vidvAnoMke vacanarUpa kiraNeM ghusane nahIM pAtI thIM / jaba bhikhunanI zAstrArthameM kisIse hAra jAtA thA, taba vaha kahatA thA:-'merI buddhikI nyUnatAse maiM parAjaya hotA huuN| parantu bAta to jo maiM kahatA hUM vahI satya hai| basa ! aisI 2 bAteM karake apane haThavAdako nahIM choDatA thaa| priyapAThaka ! terApaMthake mUla utpAdaka bhikhunajIke dAde paradAde loga sUtrameMse ' mUrti' viSayaka jo 2 rakameMthI usakI to corI karahI cuke the / aba bhikhunajIne mUla do aura bA. tokA pheraphAra kiyaa| yaha to saba koI samajha sakate haiM kivahImeM se eka do rakamakI corI koI karanA cAhe to usako bahuta rakamakA pheraphAra karanA paDatA haiM / basa ! isI niyamAnusAra dayA aura dAna ye do rakameM uDAnemeM aura kauna 2 bAtoM meM pheraphAra karanA par3A, tathA usakI siddhike liye usako kaise 2 mantavya prakaTa karane par3e yaha bAta Age calakarake Apa pddheNge| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata smiikssaa| De Fen Fen He Fen Hui Fen Hui Fen Hui Fen Fen Fen Fen Fen Fen Fen Zong Fen Zong De terApaMtha-matake mantavya / terApaMthiyoMne aise 2 mantavya prakAzita kiye haiM, jinako suna karake kaisAbhI manuSya kyoM na ho, unake prati sampUrga ghRNAkI dRSTi se dekhe vinA nahIM rahegA / bAtabhI ThIka hai, jinhoMne dayA aura dAna ye do paramasiddhAntoM kAhI ziraccheda kara diyA hai, ve loga phira kyA nahIM kara sakate haiM ? astu / yahA~ para unake mantavya dikhalAe jAya, isake pahile eka aura bAta kaha denA samucita samajhatA huuN| terApaMtha-matake utpAdaka bhikhunajIne dayA aura dAna donoMko jaDase ukhADa DAladiye / taba usake guru tathA aura bhI loga samajhAtethe ki-dekho, 'mahAvIra devanebhI anukaMpAse gozAleko bacAyA hai / jaba usakI ekabhI na calI, taba 'mahAvIra devabhUle ' aisA kahanA par3A / antameM yahA~ taka naubata AI ki-mahAvIra devake avarNavAda bhI bolane laga gayA / usako yahabhI samajhAyA gayA thA ki-" tU jo utsUtra bhASaNa karake anukaMpAkA niSedha karatA hai, vaha bilakula be sira-pairakI bAta hai / dekho, upAsagadazAMgameM zreNika rAjAne anukaMpAke kAraNa kasAIvADeko lU~Ta liyA likhA hai| rAyapasaNIsUtrameM paradezI rAjAne 12 vratakA uccAraNa kiyA, vahA~ parigrahapramANakA caturtha hissA anukampA (dAnazAlA vagairaha)meM lgaayaa| aura bhI dekho:-uttarAdhyayana sUtrameM zrI nemanAtha vivAhake nimitta jaba Ae haiM, tAvahA~para vADemeM bhare Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA 9 hue pazuoMko anukaMpAse chuDavAye haiM / tathA ThANAMgasUtrameM daza prakArakA dAna prarUpaNa kiyA hai usameM anukaMpAdAna sApha 2 prakaTa kiyA hai|" ityAdi bahuta 2 pATha dikhA karake samajhAyA, parantu usane apane abhinivezako bilakula tyAga nahIM kiyaa| ThIka hai jIvoMkI gati karmake adhIna hai| aura jaisI gati hotI hai vaisI mati bhI hotI hai| tadanusAra bhikhunajIkI mati bhI, usakI gatikA paricaya karAne lagI / basa, paramAtmAke zAsanameM anekoM nihnava hue, unhoMmeM isakA bhI eka nambara baDha gyaa| parantu isameM eka vizeSatA thii| aura saba nihnavato mUlaparaMparAse nikale, parantu yaha to nihnavoMmeMse niva huaa| astu ! yaha pahilehI dikhalA diyA hai ki-bhikhunajIne mUla to do rakamoM kA pheraphAra kiyA / dayA aura dAna / parantu una do rakamaka pheraphAra karanemeM, usako anekoM mantavya zAstra viruddha prakAzita karane paDe / yahA~para saMkSepameM, usake prakAzita mantavya dikhalAye jAte haiN| dayAke viSayameM. 1 bhUkhe-pyAseko jimAnemeM, kabUtara vagairaha jIvoMko dAne DAlanemeM tathA pAnIkI pIyAU (po) banavAnemeM evaM dAnazAlA karavAne ekAnta pApa hotA hai / 2 billI, mUse [UMdara] ko pakaDatI ho, aura usako chuDAyA jAya,to bhAgAntarAya lge| isI taraha aura bhI koI hiMsaka jIva, kIsI durbala jIvako mAratA ho aura chuDAyA .jAyaM, to bhogAntarAya lagatA hai,| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / K+++KAKKAR+44 3 asaMyati jIvakA jInA nahIM cAhanA / 4 marate hue jIvako jabaradastise yAnI zarIrake vyApArase bacAve to pApa lge| 5 jIvako mAre usako eka pApa lage aura bacAve usako aThAraha pApa lge| 6 sAdhuko koi duSTa phAMsI de gayA ho, aura koi dayAvaMta usa phAMsIse sAdhuko bacAve,to usako ekAnta pApa lge| 7 duHkhI jIvako dekhakarake vicAra karanA ki-'aho ! yaha apane karmase duHkhI ho rahA hai| usake karma tUTe to acchA' basa, aisI ciMtavanA kare, usakA nAma anukaMpA hai| bhojana-vastra vagairaha de karake usa jIvako sukha upajAnA nahIM cAhiye / priya pAThaka ! hamAre terApaMthI bhAioNkI dayA ke, nahIM nahIM nideyatAke namUne Apane dekhaliye / aba unake dAna viSayaka kucha niyama dekhiye / dAnake viSayameM. __ 1 sAdhuko choDakarake kisI [ garIba raMka durbala-duHkhI vagairaha] ko dAna denemeM ekAnta pApa lagatA hai| 2 mahAvIra bhagavaMtane asaMyatI-avatioMko varasI dAna diyA jisase unako bAraha varSa [phodd| duHkha pdd'aa| 3 sAdhuke sivAya puNyakA kSetra kahIM bhI nahIM hai / 4 zrAvakako bhI dAna denemeM pApa lagatA hai| 5 zrAvaka jhaharake kaToreke samAna tathA kupAtra haiN| isa liye unako dAna denemeM tathA dharmake upakaraNadenemeM dharma nahIM hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha mata samIkSA / 11 inake sivAya anekoM mantavya zAstraviruddha prakAzita kiye haiM / pAThakone hamAre terApaMthI bhAiyoMkI dayAkI parAkASTA Uparase dekhalI hogI / kyA unalogoMko koI bhI manuSya jaina kahanekA dAvA kara sakatA hai ? kabhI nahIM / paramAtmA mahAvIra devane sAdhuoMko tathA gRhasthoMko aisI nirdayatA rakhanA pharamAyAhI nhiiN| parantu ThIka hai, jo loga saMskRta-vyAkaraNAdiko to paDhate nahIM, aura TabATubbIse apanA kArya nikAlanA cAhate haiM, ve aise 2 jhUThe artha karake satyamArgase paribhraSTa ho jAya~ isameM Azcarya hI kyA hai / yAda rakhanA cAhiye ki-sivAya vyAkaraNAdi par3haneke mUtroMke vAstavika artha nahIM prApta ho skte| aura jo loga nahIM paDhe huve hote haiM, unako jaisA bhUta lagAyA jAya, vaisA laga sakatA hai / jaise 'ghI khIcaDI' kA dRSTAnta / ghI khIcaDIkA dRSTAnta. "eka vidyAnurAgI rAjAkaM pAsa vidvAn purohita rahatA thaa| usakI prazaMsA deza-videzameM huA karatI thii| hajAroM vidvAn usa rAjAke pAsa Akarake, apanI vidyAkA mAhAtmya dikhAkara lAkhoM rUpaye inAmameM le jAte the / kAlakI vicitra mahimA hai / vaha apanA kArya barAbara bajAyA karatA hai| apanI apanI AyuSyako pUrA karake rAjA tathA purohita donoM paralokameM jA base / rAjAkI gaddI para rAjaputra baiThA aura purohitajIkA kArya purohitajIkA laDakA karane lagA / parantu ye donoM saMskRta jJAnase bilakula vaMcita hI the| eka dina purohitakI strIne apane patise kahA:-'svAminAtha ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA Fen Fen Fen Fen Fen Fen Fen Fen Fen Hui Fen Hui Fen Hui Xue Hui Fen Lun Fen Hui rAjAke pAsa anekoM vidvAn deza-videzase Ate haiN| Apake pitA saMskRtake paramajJAtA the, jisase samasta vidvAn prasanna hokara jAte the| Apane moja-zaukameM vidyAratna prApta kiyA nahIM / lekina aba ApakA apamAna na ho, isa liye Apako thoDI bahuta saMskRta vidyA prApta karalenI caahiye| dhUrtarAd purohita bolA:--'mujhe saba prakArakI vidyAeM kapaTa devake prasAdase prasanna haiM / vyAkaraNako vyAdhikaraNa samajhatA hUM / tathA nyAyako nAI (hajAma) samajhatA huuN| tU jarAbhI phikara mata kr|' aisA kaha karake rAjAke pAsa calA gyaa| rAjAke pAsa apanI baDAIkA vyUgala bajAtA huA kahane lagA:-'mahArAja ! Ajakala saccI vidyA logoMmeM rahI nahIM / saba loga pAMca 2 daza 2 zloka kaMThastha karake yahA~ Ate haiM, aura Apako prasanna karake bhaMDAra chUTa jAte haiM / Apako aba jo paMDita Ave, usakI parIkSA karanI cAhiye / lIjiye, maiM yaha zloka detA huuN| isakA artha,jo paMDita Ave, usase puuchiye| aisA kaha karake purohitajIne 'zAntAkAraM padmanilayam ' aise padavAlA eka zloka diyA / isakA artha bhI usane rAjAko samajhAyA / usane kahA, 'isakA artha hai 'ghI khacaDI' / jo paMDita aisA artha na kare usako mUrkha smjhnaa| rAjAne, vaha zloka aura usakA artha donoMko apane hRdayameM sthApana kara liyaa| rAjAke pAsa kAzI-kAMcI-nadiyA. zAntipura-bhaTTapallI-mithilA-kAzmIra tathA gujarAtase paMDita Ane lage / aura apanI 2 vidvattA rAjAko dikhAne lage / jo paMDita rAjasabhAmeM AyA, usake sAmane vahI 'zAntAkAraM paba Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata smiikssaa| 13 2 +-+-RRORK nilayaM ' vAlA zloka dhara diyaa| isa zloka kA artha saba paDita apanI 2 buddhyanusAra karane lage / parantu manamAnA artha nahIM honese rAjA prasanna nahIM hotA thaa| vicAreM paMDita loga khaMDAnvaya-daMDAnvayase artha karane lage, tathA prakRti-pratyaya vagairaha satra pRthak pRthak dikhA karake apanA pAMDitya dikhAne lage, parantu rAjAkI prasannatA na hone lagI / aura bicAre vinA dakSiNAke apanA 2 mArga lene lge| aise saiMkaDoM paMDina Ae, parantu rAjA sabakA apamAna karane lagA / rAjA usa dhUrtapurohitake Upara adhikAdhika prastana hone lagA, aura usakI jo bAraha hajArakI AmadanI thI, vaha baDhAkara cauvIsa hajArakI kara dI / rAjAke manameM yaha vizvAsa ho gayA ki-sAre dezameM yadi koI paMDita hai to yaha pugehitahI hai| eka dina eka brAhmaNakA laDakA purohitakI strIkI sevA karane lgaa| usane eka dina bAta banAkara kahA:-eka 'zloka aisA hai ki jisakA artha apane rAjA aura Apake pati ye dohI jAnate haiM / tIsarA koI jAnatAhI nahIM hai| kyA Apa usa zlokakA artha nahIM jAnate haiM' ! strIne yaha bAta manameM rakhalI / rAtrIko jaba purohitanI Ae, taba jhaTase strIne pUchA:'rAjA jo zloka saba paMDitoMko pUchatA hai, usakA artha kyA hai ? ' purohitane kahA:- tU samajhatI nahIM hai| Sar3akoM bhidyate maMtraH, isa niyamAnusAra yaha bAta tIsareko nahIM kahI jaatii| ___ strIne barAbara haTha pakaDI, aura kahAH-'mujhako agara artha nahIM kaheMge, to maiM samajUMgI ki-ApakA mere para vizvAsa nahIM hai| aura premabhI nahIM hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / * ** * * * * strIke Age bhaTTajIkA kahA~ taka cala sakatA thA? strIke Agrahase purohitajI kahane lageH-' dekha, maiM artha tujhe kahatA hUM,parantu kisIse kahanA nhiiN| mujhako usa zlokakA artha nahIM AtA hai, parantu maiMne rAjAko bahakAnake liye 'dhI khIcaDI' aisA artha kahA hai / kyoMki-vaisA artha koI paMDita kare nahIM, aura rAjAkI prasannavA hove nahIM / basa, apanA kAmabhI jamA rahe / ' prAtaHkAla hote hI vaha laDakA AyA aura strIke sAmane vaha bAta cheDI / laDakene kahAH- Apa saba bAtameM pravINa haiM, parantu Azcarya hai ki usa zlokakA artha Apako nahIM aataa|' strIne jhaTase kaha diyAH-'yaha kyA bolatA hai, mujhe artha AtA hai| laDakene kahA- maiM mAnatA nahIM hUM, tisaparabhI AtA ho to kaha diijiye| strIkI jAti kahA~ taka apane hRdayameM bAta rakha sakatI hai? strIne kahA:-' dekha ! kisIse kahanA nhiiN| usakA artha to,jo paMDita loga karate hai, vahI hai, parantu rAjAko bahakAneke liye 'ghI khIcaDI ' aisA artha ThasA diyA hai|' laDakeko usa zlokakA tAtparya ThIka 2 mila gayA / hamezA samasta paMDitoMkA apamAna dekha karake laDakeke manameM bahutahI glAnI utpanna hotI thii| eka dina bar3A bhArI paMDita rAjAke pAsa AyA, usakI bhI vahI dazA hogI, aisA jAna karake vaha laDakA usa paMDitake pAsa gayA / aura kahane lagA:-'paMDitajI mahArAja ! rAjA mahAmUrkha hai,Apake sAmane eka zloka rkkhegaa| usakA artha rAjAne jo soca rakkhA hai, vaha Apa nahIM kareMge, to ApakA apamAna karake nikAla degA / rAjA usa zlokakA jo artha samajha baiThA hai, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / 15 * * * * * + ++ + + vaha artha maiM jAnatA huuN| yadi Apa yaha svIkAra kareM ki-rAjA Apako jo de, usameM se AdhA mujhako deveM, to maiM usakA artha Apako kaha duuN|' paMDitajIne isa bAtako svIkAra kiyA, taba laDakene kahA ki-' rAjAko kaha denA ki isakA artha 'ghI khIcaDI' hotA hai|' paMDitajI vicAra karane lage ki-bar3A bhArI anartha kiyA hai| astu ! paMDitajI apane saba chAtroM (vidyArthiyoM) ke sAtha rAjasabhAmeM gye| rAjAne zIghrahI usa zlokako paMDitajIke sAmane dhara diyaa| usako dekha karake paMDitajI kucha hase, aura kahane lageH-'mahArAjAdhirAja! aimI kyA bAta nikaalii| kucha tattvakI vAta nikAliye / aise zlokake artha to hamAre vidyArthI loga bhI kara deMge / ' aisA kaha karake eka vidyArthIko khaDAkara diyA / aura kahA:-' jA isa zlokakA artha rAjAjIke kAnameM jA karake kaha de|' vidyArthIne dhIrese kAnameM kahA:bho rAjan ! 'ghI khIcaDI' / 'ghI khIcaDI' ye cAra akSara sunatehI rAjA coMka utthaa| itanAhI nahIM, siMhAsanase utara karake paMDitajIko sASTAMga namaskAra kiyaa| aura lAkhoM rupaye inAmameM diye / paMDitajIkA jayajayakAra huaa| paMDitajIne dhIrese kahA"he rAjan ! yaha inAma vagairaha to ThIka hai, parantu maiM Apase eka aura bAtakI yAcanA karatA huuN| vaha yaha hai ki-Apa mere pAsa eka varSa paryanta saMskRtakA abhyAsa kariye / maiM ApakA adhika samaya nahIM lUMgA / sirpha ghaMTA DeDha ghaMTA mUla 2 bAta smjhaauuNgaa|" rAjAne isa bAtako sIkAra kiyaa| aura hamezAM thoDI thoDI saMskRta paDhane lgaa| rAjA mahArAjAoMkI buddhi svAbhAvika Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA | suMdara to hotI hI hai / basa, thoDehI dinoM meM gadya-padyakA artha rAjA svayaM karane lagA / eka dina paMDitajI parIkSA lene lage / usa samaya paMDitajIne vahI ' zAntAkAraM padmanilayaM padanAlA zloka rAjAke sAmane rakkhA aura kahA: - ' rAjan ! isakA artha kAraye. ' , 4 rAjA ' zAnta AkRtivAle, padma haiM sthAna jisakoM isa prakAra jaisA cAhiye, vaisA artha karane lgaa| taba paMDitajIne kahA :'nahIM mahArAja, isakA saccA artha kariye / ' rAjAne kahA :paMDitajI mahArAja, isakA dUsarA artha hotAhI nahIM hai / ' paMDitajI bole:- ' mahArAjAdhirAja, isakA 'ghI khIcaDI ' to artha nahIM hotA hai ? ' rAjAne kahA :-' vAha ! paMDitajI mahArAja ! aisA artha kabhI hosakatA hai ? | paMDitajIne kahA :-' basa, mahArAja ! Apane kitane paMDitoM kA apamAna kiyA ? | kaisA anartha kiyA ? | aise bacana sunate hI rAjAne, usa jhUThe artha dikhalAne vAle purohitako kaida karanekI AjJA phrmaaii| usakI sArI milakata tathA AmadanI vagairaha chIna lI / satya arthakA prakAza honese kI huI ajJAnatAko dhikkAra dene lagA / " 'ghI khIcaDI' ke dRSTAntase Apa loga samajha gaye hoMge ki saMskRta vyAkaraNAdi nahIM paDhanese kaisI avasthA hotI hai ? aura vyAkaraNAdike paDhaneke anantara kaiMsI pola nikala jAtI hai ? | isa liye jahA~ taka hamAre terApaMthI bhAI vyAkaraNAdi nahIM paDheMge vahA~ taka paramAtmAke sacce mArgase vimukhahI raheMge / mahAnubhAva terApaMthI bhAiyo / aba bhI kucha samajha jAo aura vidyAdhyayana karake svayaM jJAna prApta karo / lakIra ke phakIra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara tesapaMtha-mata samIkSA / 17 De Fen Fen He He Ling Se Fen Fen He He Fen Fen Fen Fen Fen Wai De mata bane raho / pazuoMse tumhAremeM kucha bhI buddhi acchI samajhate ho to usa buddhikA upayoga, tatcake vicAra karanemeM karo / gadahekA pUMcha pakaDA so pakaDA, aisA mata kro| svayaM apanI buddhise sAra asArakA, nava-atattvakA, acche-burekA vicAra kro|jo bAta acchI lage, usako grahaNa kro| zAstra viruddha kalpanAeM karake ananta saMsArI mata bano / jI to cAhatA hai ki-tumhArI sabhI zazAstra viruddha kalpanAoMkA khaNDana kiyA jaay| parantu jo khaNDita hai, usakA khaNDana kyA karanA ? / tumhAre mantavyoMmeM pratyakSa nirdayatA dikhAI de rahI hai-pratyakSa adharma dikhAI de rahA hai, to phira usake khaNDanake liye adhika koziza karanekI AvazyakatA hI kyA hai ? / aura bahutasI tumhArI ajJAnatA, tumhAre teIsa praznoMke uttarameM dikhalAI hI dI hai, isa liye adhika na likha karake yahI likhanA kAphI samajhate haiM ki-kucha paDho aura jJAna prApta karo, jisase tumheM svayaM mAlUma ho jAyagA ki--tumhAre bhikhunajIne tathA aura sAdhuoMne jo 2 prarUpaNAeM kI haiM, ve saba zAstra viruddha kI haiN| una logoMne tumako apanI jAlameM pha~sA karake durgatimeM lejAnekI kozizakI hai / isa liye samajhanA ho to samajha lo, usa durgatidAyaka DhoMceko chaDado, basa itanAhI likha karake aba pAlIke terApaMthioMne hamAre AcArya mahArAja tathA upAdhyAyajI mahArAjake sAtha gata vaizAkha zuklameM, jo carcAkI thI, usakA sArA vRttAnta yahAM detA huuN| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / R+RKARKAR 'pAlI (mAravADa) meM terApaMdhioMke sAtha carcA / ' eka dina ghANerAvAle gaNezamalajI tathA hIrAcaMdajI tAteDako ApasameM jinapatimA tathA maMdirake viSayameM bAtacita huI, usameM gaNezamalajIne kahA:-"pratimA pUjanemeM dharma hai / kaI zrAvakoMne pratimA pUjI hai / " ityAdi bAteM hotI thIM, ' itanemeM ziremalajI nAmaka terApaMthI zrAvakane, jo vahAM upasthita the, gaNezamalajIse kahA:-"kyA Apa yaha bAta likhakarake de sakate haiM ?" gaNezamalajIne kahA:-'maiM khuzIse likha sakatA huuN|' pazcAt hIrAcandanI tAteDa tathA gaNezamalajI ina donoMne hastAkSara karake likha diyaa| isake bAda isa bAta. kA nirNaya-carcA karaneke liye daza-vIza AdamI milakara hamAre guruvarya zAstravizArada-jainAcArya zrImAn vijayadharmamUrIzvarajI mahArAjake pAsa upAzrayameM aae| Ate hI yaha prazna kiyA ki:-'mahArAja ! pratimA pUjanemeM dharma hai ?' AcArya mahArAjane khaa-'haaN'| phira pUchA 'kaunase sUtrameM ?' AcArya mahArAjane kahA:-rAyapaseNIsUtrameM / kisa taraha ? dekhoH ___ "sUryAbhadevane utpanna honeke bAda apane manameM vicAra kiyA ki-mujako pUrva-pazcAta-hitakara-sukhakara-muktyartha-AgAmI bhavameM sukhakArI kyA hogA ? ityAdi vicAra karake prabhu pUjAkI, jahA~ namutyuNaM vagairaha karake 'dhRvaM dAuM-jiNavarANaM' ityAdi pAThameM sAkSAta jinavara, aisA vizeSaNa denese jinapratimA jinatulya mAnI huI hai|" ityAdi bAteM sUrijI pharamAtethe, itanemeM yugarAjanAmaka terApaMthI bola UThAki "sUryAbhedeghane nATaka kiyA, usa samaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / +++ + KKA bhagavAnane na to Adara kiyA hai aura na AjJA dI hai / yadi dharma hotA to bhagavAn kyoM na AjJA dete ?" . upAdhyAyajI zrIindravijayajI mahArAjane kahAH-"mahAnubhAva ! bhagavAn mauna rahe, vaisA tIsarA pada hai:-'tusaNIe saMciTThati' / yadi pApakA kAraNa hotA to bhagavAn avazya niSedha karate / kaI jagahA~para bhagavAnne pApake kAraNoMmeM niSedha kiyA hai / parantu aisA kahIM bhI Apa dikhA sakate haiM ki pApake kAraNomeM bhagavAn mauna rahe hoM ? / " _isa carcA meM vidvadala paM0 paramAnandajI madhyastha the| paMDitajIne kahA:-' aniSidaM svIkRtam ' isa nyAyase sUryAbhadevakA nATaka prabhukI AjJA bAhya nahIM hai / tadantara sUrIzvarajIne, sabhAke samakSa bhagavAn mauna kyoM rahe ? isakA rahasya isa taraha samajhAyA: "bhagavAn yadi sUryAbhadevako nATaka karanekI AjJA deM to caudahahajAra sAdhuoM tathA sAvioke svAdhyAya dhyAnameM vighna hotA hai / yadi niSedha kareM, to bhaktibharAnirbhara manavAle devoMkI bhaktikA bhaMga hotA hai / ata eva prabhu mauna rahe / isase mUryAbhadevane nATaka kiyA, vaha pramANa hai| aprapANa nahIM / prabhu isameM sammata na hote to dUsarIvAra, sUryAbhadevane AjJA .mAgI, usa samaya prabhu sApha 'nA' kaha dete / athavA dRSTi phirAkara baiTha rahate / usameM se kucha bhI nahIM kiyA tathA sUryAbha devane jo 2 nATaka kiye usakI carcA jaba gautamasvAmIne bhaga. vAnase pUchI hai, taba jo bAtathI vaha bhagavAnne kaha dI hai / agara bhagavAnakI niSedha buddhi hotI to bhagavAn sAtha 2 yaha bhI kaha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zvetAmbara terApaMtha mata samIkSA / * * * * * * * * * dete ki- usameM merI AjJA nahIM thI athavA yohi kaha dete ki-mUryAbhadevane nATaka karake pApa karma bAMdhA hai| inameM se kucha bhI nahIM kahanese nATaka tathA pUjA donoM sUryAbhadevako lAbhadAyaka hai, isameM jarA bhI zaka nhiiN|" terApaMthI zrAvaka yugarAja bolA ki-" bhagavatIsUtrameM jalate hue gharase dhana nikAla lene, tathA valmika ( rAphaDe )ke zikhara toDanese dhana nikAlaneke samaya 'hiyAe suhAe ityAdi pATha kahA hai / to kyA dhana nikAlanemeM bhI mokSa dharma thA ?" upAdhyAyajI zrIindravijayajIne pUchA:-" Apane bhagavatIsUtrake jo do pATha hai, unako dekhe haiM ? agara dekhe hoM to kahiye ve kaunase zatakameM haiM ? " taba ve bole:-" isa bakhta hameM yAda nahIM haiN|" aisA kaha karake saba cale gaye / dUsare dina do bajekA samaya nizcaya kiyA gyaa| nizcaya karaneke mutAbika do bajeke samaya koI na AyA, balki cAra baje taka koI nahIM AyA / cAra bajaneke bAda terApaMthIkI taraphase eka AdamI A karake kaha gayA ki-"Aja sUtra nahIM milA / kala ApakA lekcara honese parasoM ekamake dina dupaharako AveMge / " ___ ekamake dina dupaharako saba loga upAzrayameM aae| AdamioM kI bhIDa bahuta ho gaI thI, parantu saba loga zAntacitase zravaNa karate the| jinapUjAke viSayameM bahuta carcA huii| terApaMthI tathA DhUMDhiyoMkI taraphase yaha prazna UThA ki-'prazna vyA karaNameM devamaMdira tathA pratimA karAnevAlA maMdamati hai, aisA * kahA hai, isakA kyA kAraNa ? / ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata smiikssaa| 21 - ra- ra- - -- - - isake uttarameM yaha kahA gayA ki-"sAdhu caityakI paiyAvaca kare, aise pAThoMke sAtha, uparyukta pAThakA virodha AtA hai| isa liye pUrva jo AzravadvAra hai, usake adhikAri anArya loma dikhalAye haiM / ata eva jahA~ devamaMdira-pratimA vagairaha jo 2 bAteM haiM, ve anAryake liye samananA / devamaMdira kahanese jinamaMdira nahIM ghaTa sakatA / jinamaMdira vaisA pATha vahA~ nahIM hai|" esA kahanese saba loga cUpa ho gaye / punaH sUryAbhadevakI pUjA saMbaMdhI prazna una logoMne UThAyA / unhoMne kahA:-"sUryAbhadevane jaise pUjAkI, vaise mithyAtvI deva tathA abhavya bhI pUjA karate haiN|" zrImAn paM0 paramAnandajIne kahAH " pUjA huI, yaha Apa svIkAra karate haiM, sUryAbhadeva samakiti hai, vaha bhI Apa sIkAra karate haiM, to phira pUjA samakitI jIvoMkI karaNI siddha huii|" itanemeM ekane kahAH-"mithyAtvI deva pUjA karate haiM, abhavya bhI karate haiM / ata eva vaha to devoMkA AcAra hai|" AcArya mahArAjane kahA:-"mahAnubhAvo ! abhavya-mithyA dRSTi jinapratimAkI pUjA karate haiM, aisA koI pATha tumhArI - STimeM hai ? yadi ho to dikhA dIjiye, jisase khulAsA ho jAya / ".. * eka buDhA AdamI bIcameM bola UThAH-,,kyA sarva indra samakita dRSTi haiM ?" AcArya mahArAjane kahA 'ho' / taba vaha kahane lagAH-'nahIM, samakita dRSTi nahIM hai' / taba lAlacandajI * tathA ziremalajIne usako rokA aura kahA:-"indra samakiti haiN|" jaba usake pakSavAloMne kahA, taba vaha cUpa huaa| bAMdha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha - mata samIkSA / bIcameM donoM pakSa zrAvakoMmeM aisI gaDabaDa macajAtI thI ki - koI kyA kaha rahA hai, yaha bhI nahIM sunA jAtA thA / parantu paMDita pravara paramAnandajI, una logoMke vyartha kolAhalako, zAnta karAte the / vakIla ziremalajI, lAlacandajI tathA yugarAjajIne kahA :- "sUryAbhadevane battIsa vastukI pUjAkI hai / usI taraha jinapratimAkI pUjA bhI kI hai| " paMDitajIne kahA :- " mahArAjajI ! isakA uttara kyA hai ? / kyoM ki ye loga jinapratimAkI pUjAko, aura pUjAoMke samAna mAnate haiM / yadi aisA hI ho to vizeSa bAta ThaharegI nahIM / " 22 AcArya mahArAjane kahA : - " jinapratimAkI pUjAke samaya hitakArI - kalyANakAri - sukhakArI Age mujhe hogI aisA kahA hai tathA namutthuNaM kahA hai, vaise zabda yadi 31 vastuoMke Age kahe hoM, to dikhlaao| agara vaisA nahIM hai, to kadAgraha grahase mukta ho jAo / " terApaMthIke zrAvakoMne kahA :- " hiyAe suyAe" ityAdi pATha bhagavatI sUtrameM hai / vahA~ dhana nikAlaneke liye kahA hai / dhanameM kucha dharma nahIM hai, tathApi kahA hai, isakA kyA kAraNa ? " AcArya mahArAjane kahA :- " usa pAThakA matalaba Apako yAda hai ?" unhone kahA :- hAM yAda hai / bhagavatIsUtrake dUsare zatakake prathama uddezemeM tathA pandarahave zatakake prathama uddezemeM vaha adhikAra hai / " AcArya mahArAjane kahA :- " vahA~ para kaisA adhikAra calA haiM ? usakA matalaba kyA hai ? " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha - mata samIkSA | isake uttara meM ziremalajI kahane lage, taba usake pakSakA dUsarA AdamI niSedha karane lgaa| donoMko Apasa meM 'hA' 'nA' kI laDAI huI, aura yahI daza miniTa calI gaI / isake bAda paMDitajIne kahA ki :- mahArAjajI ApahI pharamAIye / AcArya mahArAjane usa pAThako nikAla karake paMDitajIke sAmane rakha diyA / "gozAlene, AnaMdasAdhuke pAsa kahI huI, cAra vaNikkI kathA kahI / valmika (rAphaDe) ke tIna zIkhara toDe, jisameMse jala-munnarNa vagairaha mAla nIkalA | cauthA zikhara toDaneke liye khaDA huA, taba vRddha caNika zikSA detA hai / ve vaNikke vizeSaNa haiM, dhanake vizeSaNa nahIM haiM / isa bAtako sunakarake tathA pAThako dekha karake paMDita - jI Azvaryamagna ho gaye aura una logoMkI ajJAnatA para ti raskAra jAhira karane lage / zz 23 jaba DhUMDhaka tathA terApaMthI, yaha samajha gaye ki - 'pATha ulaTA hai - apane kahe mutAbika nahIM hai ' taba kahane lage ki"hama yahAM niHzreyasa zabdakA artha mukti nahIM hai, aisA kahanA cAhate haiM / " paMDitajI ne kahA :- ' mahArAja isakA uttara kyA hai ? ' / AcArya mahArAjane pharamAyA: - "ziva-kalyANa - nirvANa tathA kaivalya vagairaha muktike hI paryAya haiM / " paMDitajIne kahA: - ' barAbara hai / niHzreyasa zabda dUsare zatakake prathama udezemeM hai / vahA~ mukti artha kiyA haiN|' I 1 ityAdi bAtoM se spaSTa mUrti pUjA siddha hone lagI / taba zrAvaka logone Apasa meM gaDabaDa macA dii| isake bAda ve loga www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zvetAmbara terApatha-mata smiikssaa| isa bAta para Aye ki-prazna likha karake mahArAjako diye jA~ya / davAdakalama-aura kAgaja maMgavAyA gayA / utane terApaMthIkA eka AdamI AyA / usane una logoMse kahA:-' caliye Apako bulAte haiN| yaha bhI eka tarahakI cAlabAjI hI thii| astu, saba loga cale gye| ____ eka bAta aura kahanekI raha gaI / jisa samaya ' mahAnizitha pramANa hai ki-apramANa ? ' isa prakArakI bAta calI thI, usa samaya kesarImallajIne yaha kahA thA ki-"mUrti pUjAkI prarupaNA kare, vaha sAdhu narakagAmI hai, vaisA usameM likhA hai" / parantu usa pAThameM 'prarupaka' zabda nahIM hai, yaha bAta, upAdhyAyajI zrIindravijayajI mahArAjane, paMDitajIke samakSa kezarImalajIko samajhAI / kezarImalajIne apanI bhUla svIkAra kI / itanA hI nahIM, parantu paMDitajIke kahaneke mutAbika sabhAke bIcameM jora zorase apanI bhUla svIkAra kI / __ AcArya mahArAjane mUrtipUjAke viSayameM bahuta samajhAyA taba usane kahA ki maiM darzana hamezA karatA huuN| pUjAke viSayameM kahA taba ve kahane lage:-" maiM lakIrakA phakIra huuN|" eka aura bhI bAta hai / anukampAke viSayameM terApaMthI kahate haiM ki-'mahAvIra svAmI cUka gye|' aisA AcArya mahArAjane kahA taba paMDitajIne terApaMthI zrAvakoMse pUchA:- kyA yaha bAta satya hai ?' | jaba ye loga bAta UDAnekI cAlAkI karane lage, taba paMDitajIne phira kahA:-' jo bAta ho, so barAbara khiye|' itane meM bAIsa TolevAle bola laThe ki-hama usa bAtako nahIM mAnane haiN| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata smiikssaa| 25 ** * * * * * * * * ve loga yaha kaha karake UTha gaye the ki Adhe ghaMTemeM prazna bhejeMge / parantu dUsare dinake bAraha baje taka koI na aayaa| eka baje 23 praznoMkA eka laMbA cauDA cITThA le karake saba loga Ae / paMDitajIko bulAkarake una logoMne kahA:-paMDitanI, isako paDhie / paMDitajI paDhane lge| paMDitajIko bhI usa cITeko paDhate 2 aise 2 zabdoMkA jJAna aura anubhava hone lagA jo kabhI na paDhethe, aura na sune the| paMDitanI vAraMvAra yaha kahate jAte the ki-'yaha prazna ThIka nahIM hai, ' ' yahA~ para yaha zabda na cAhiye, 'ye zabda bilakula azuddha haiM, ' taba terApaMthI zrAvaka kahane lageH-'likhane vAlekA yaha doSa hai / ' ThIka ye bhI jIvarAmabhaTTake sacce nAtedAra hI nikle| priya pAThaka ! terApaMthIke 23 prazna, jyoMke tyoM, unake uttarake sAtha diye jAyeMge, jisase vidita ho jAyagA ki jinako bhASAkI bhI zuddhAzuddhikA khyAla nahIM hai ve sUtroMke pAThoMko kyA samajha sakate haiM / khaira, abhI unake 23 praznoM se kucha zabda, namUnekI taura para yahA~ uddhRta karanA samucita samajhatA huuN| dekhiye, 'prathamakavale makSikApAtaH' isa niyamako caritArtha karatA huA zrI jinAya namoH, 'dhravya pUjA,"AgyA,"purupate," agyA, Adike badale 'Adade, 'pAzyAMNa,' paryAyake badale 'prajyAye, trasake badale 'tasya' 'uppIyoga' chadmasthake badale 'chaMdamasata, adhyayanake badale 'adhye, darzana cAritrake badale 'darzacAtra' zatrujayake badale 'zreturjA,' 'vyAkarNa,' hiMsAke badale 'haMsyA' kahA~ taka likhu ? unake 23 praznoM meM azuddharUpI kIDe itane bilabilAte haiM, jinakA kucha ThikAnAhI nhiiN| aba isa vRttAntako yahA~ hI samApta karatA hU~, aura Age Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 zvetAmbara terApaMtha - mata samIkSA | +452 una logoM ke pUche hue teIsa prazna tathA unake uttara prakAzita karatA hU~ / terApaMthioMke teIsa praznoMke uttara. parama pUjya, prAtaHsmaraNIya, guru mahArAja zAstravizAradajainAcArya zrIvijayadharmasUrIzvarajI mahArAja tathA upAdhyAyajI mahArAja zrI indravijayajIke sAtha, pAlI - mAravADameM terApaMthI zrAvakoM kI mUrtipUjA vagairaha viSayoMmeM, cAra dina taka jo carcA usakA vRttAnta pAThaka Upara par3ha cuke haiN| aba unake, una teIsa praznoMke uttara prakAzita kiye jAte haiM, jina granakA eka laMbA cITThA una logoMne tA. 28 -4 -14 vaizAkha suda 3 ke dina, AcArya mahArAjako diyA thaa| jisa samaya ye prazna diye the, usI samaya sabake samakSa yaha bAta nizcaya huI thI ki -AcArya mahArAja kI tarapha se ina praznoM ke uttara akhabAra ke dvArA mileMge / basa, nizcaya honeke mutAbika, AcArya mahArAjakI taraphase, una praznoM ke uttara bhAvanagara ke 'jainazAsana' nAmaka patra meM diye gaye the / aba isa pustakameM zAmila kiye jAte haiM / terApaMthI zrAvakoMne teIsa praznoMke uttara unake mAne hue battIsa sUtroM ke mUla pAThase mAMge haiM / parantu battIsa hI mAnanA, paiMtAlIsa yA niyukti TIkA ityAdi na mAnanA, isakA kyA kAraNa hai ? ? isa viSaya para, yahA~ kucha parAmarza karanA samucita samajhate haiM / - battIsa sUtra mAnane vAle mahAnubhAva yadi yaha kaheM ki - hama isa liye battIsa hI sUtra mAnate haiM ki ve gaNadhara devake Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata smiikssaa| 27 Fen Fen He Fen De Fen Zong Fen Zong Fen Zong Fen Zong Fen Chang Fen De Fen He Fen Zong Fen De banAe hue haiN| parantu yaha una logoMkI bhUla hai| gaNadharoMne to dvAdazAMgIkI hI racanA kI hai| usameM bhI dRSTivAda to viccheda gayA hai / aba rahe gyAraha aMga / una gyAraha aMgoMko hI mAnane cAhiye / kisa AdhArase upAMgAdi sUtroM ko mAnate haiM ? yaha dikhalAnA cAhiye / yadi yaha kahA jAya ki-naMdIsUtrake AdhArase mAnate haiM, taba to phira naMdIsUtrameM kahe hue sabhI sUtra niyukti vagairahako mAnane cAhiye / naMdIsUtra devardigaNikSamAzramaNakA banAyA huA hai, usa naMdIsUtrako jaba mAnate hai, taba devagiNikSamAzramaNake uddhRta kiye hue sabhI sUtroMko kyoM na mAnane caahiye| ___acchA ! aba jo battIsa sUtra, mAnanekA dAvA karate haiM, unako bhI pUrI cAlase nahIM mAnate haiM, isake namUne kucha dikhalA dene caahiye| naMdIsUtra jo battIsa sUtroM se eka hai, usameM sApha 2 likhA hai ki-'TIkA, niyukti tathA aura sUtra-prakaraNAdiko mAnanA cAhiye, parantu mAnate nahIM haiM / isake sivAya dekhiye bhagavatI sUtrake 25 ve zatakake tIsare uddezemeM pRSTa 1682 meM kahA hai ki"sutatyo khalu paDhamo bImo nijjuttimIso bhnniyo| tazo ya niravaseso esa vihI ho| aNuoge // 1 // " arthAt-prathama sUtrArtha hI denA / dUsare niyukti sahita denA / aura tIsare niravazeSa (saMpUrNa) denA / yaha vidhi anuyoga arthAt artha kathanakI hai| isa pAThase siddha hotA hai ki-niyukti ko mAnanA, tisa para bhI kyoM nahIM mAnate ? / tIsare prakArakI vyAkhyA bhASya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / - * -* -* -* - * - * cUrNi aura TIkAkA bhI samAveza hotA hai / parantu mAnate nahIM hai| __anuyoga dvAra sUtrameM do prakArakA anugama kahA hai: "suttANugame nijjuttiaNugame ya / tayA-nijjuttiaNugame tivihe paNNace ubagghAyanijjattiaNugame ityAdi / tathA uddese niise nigame khitta kAla pUrise ya" ityAdi do gAthAeM haiM // . ____ aba hama pUchate hai ki yadi paMcAMgIko nahIM mAnoge to ukta pAThakA artha kyA karoge ? / __ acchA isake sivAya aura dekhiye- / ___ utarAdhyayana mUtrake 28 ve adhyayanakI 23 vI gAthA kahA hai-- so hoI abhigamaruI suyanANaM jeNa atyo didaM / ikArasa aMgAI painnagaM vihivAo ya // 1 // ___ kahanekA matalaba ki-abhigamakIruci, kevala sUtroMse hI nahIM hotI, parantu prakaraNoMse lekarake yAvat dRSTivAda paryantake jo mUtra haiM, unake paDhanese hotI hai| isase bhI siddha hotA hai ki mUtrake sivAya aura bhI zAstra mAnane cAhiye / aise aise pATha hone para bhI ve loga una pAThoMke mutAvika calate nahIM hai / ava kahA~ rahA va tIsa sUtroMko mAnanA ? battIsa mUtrake kathanAnusAra bhI calate hoM to una logoMko niyukti vagairaha avazya mAnane hI caahie| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / 29 ___ acchA, aba yadi ve, sUtroM ke artha, mUla akSaroMse hI nikAlate hoM, to vaha unakI baDI bhArI bhUla hai / sUtroM ke artha, prAcIna RSi logoMkI paraMparAse jo cale Aye haiM vaise, tathA artha karanekI jo rIti hai usIse karane cAhiye / yaha bAta hama hI nahIM kahate haiM, parantu khAsa sUtrakAra pharamAte haiM / dekhiye anuyoga dvArake 518 ve pRSTameM likhA hai:___" Agame tivihe pannatte, suttAgame 1, atthA. game 2, tadubhayAgame 3" ___arthAt sUtrake akSara yaha sUtrAgame prathama bheda huA / artha rUpa Agama, jisameM TIkA-niyukti vagairaha hai, yaha dUsarA bheda huaa| aura tIsare bhedameM sUtra tathA artha donoM aaye|| ___ isase bhI sUtrakA vAstavika artha prApta karaneke liye TIkA-niyukti vagairahakI sahAyatA avazya lenI pddegii| aba yadi koI yaha ghamaMDa rakkhe kI-hama mUla sUtrake akSaroMse unake yathArtha arthako prApta kara sakate haiM, to vaha baDI bhArI bhUla hai / kaI pATha aise hote haiM, jinake arthake liye, paraMparAse dhArate hue cale Ara arthapara avazya dRSTi dauDAnI paDatI hai / sUtroMke thoDe akSaroMmeM bahuta artha nikalate haiM / anuyoga dvArake 123 pRSTha * DhoDhiNI giNiyA amace ' aisA pATha hai| ina kucha nava akSaroM se, koI bhI paMDita yathArtha bhAvArtha nahIM batalA sakanA / DhoDhaNI kaunathI? gaNikA kaunadhI? maMtrI kaunathA ? kyA unakA saMbandha thA ? kisa taraha huA thA ? | ye bAte, mUla sUtrake 9 akSaroMse kabhI nahIM nikala sktii| aise 2 anekoM pATha haiM, jinake arthake liye pUrvAcAryoMkI banAI huI TIkAeM-niyukti vagairaha para dhyAna denA hI pddegaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zvetAmbara terApaMtha-mata smiikssaa| KAR K - - ina bAtoMse siddha hotA hai ki-jinhoMne battIsa sUtra (mUla) ke UparahI apanA AdhAra rakha choDA hai, ke yathArthameM bhUle hue haiM / yadi ve bIsa sUtrake anusArabhI calanA sIkAra karate hoM to unako sUtrakI AjJAnusAra, aura mUtra tathA TIkA-niyukti vagairaha avazya mAnane cAhiye / __ AzcaryakI bAta hai ki-battIsa sUtra mAnane vAle mahAnubhAva ekahI kartAke eka vacanako mAnate haiM, aura dUsare vacana ko utthApate haiM / jaise zrIbhadrabAhusvAmikRta dazAzrutaskaMdhako mAnate haiM, aura unhI bhadrabAhusvAmikRta daza niyuktioMko nahIM mAnate haiN| kaisA anyAya ? / ___ aba isa parAmarSako yahA~hI samApta karake una mahAnubhAvoMke pUche hue teIsa praznoM ke javAba denA AraMbha karate haiM / unake prazna jaiseke taise yahA~para uddhRta kiye jAyageM, jisase pAThaka dekha leM ki-jinako bhASA likhanekI tamija nahIM hai,jinako prazna kaise pUche jAte haiM ? yahabhI mAlUma nahIM hai aura jinakA eka eka zabda mAyaH bhUlaseM khAlI nahIM hai, ve kyA samajha karake mUla sUtrase praznake uttara mAMgate hoge?|| prazna 1-zrI jInapratImAkI dhravya pUjA karaNeme dharma ora zrI jinesvaradevaki-AgyA purUpate haiM so jInesvaradevane batIsa sAtrAMme kIsa jage agyA pharamAi heM aura dharmakA he| ____ uttara-rAyapaseNI sUtrake pRSTha 30 meM, sUryAbhadevane, Abhiyogika devoMko AmalakappA nagarImeM, jahA~ vIramabhu vicaratethe, vahAM eka yojana jamIna sApha karaneko kahA hai / vahAM deva,paramAtmA mahAvIra devake pAsa jA karake isa taraha kahate haiM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata smiikssaa| 31 * - *- * - * -* * -*-* ___ "jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaI, uvAgacchaIttA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhuto AyAhiNaM payAhiNaM kareMti 2 tA vaMdai namaMsai namaMsittA evaM vapAsI amheNaM bhaMte sUriyAbhassa devassa AbhiyogiyA devA divANuppiyaM vaMdAmo namasAmo sakAremo saMmANemo kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsAmo devAI samaNe bhagavaM mahAvIre te deve evaM vayAsi porANameyaM devA ! jAyameyaM devA ! kIccameyaM devA ! karaNijameyaM devA ! AciNNameyaM devA ! anbhaNNuNNAyameyaM devA ! / " __arthAt-jahAM zramaNa bhagavAna mahAvIra haiM, vahAM A karake bhagavAnko tIna pradakSiNA de karake aise bole:-he bhagavan ! hama sUryAbhadevake Abhiyogika (nokara), Apa devAnupriyako baMdaNA karate haiM / namaskAra karate haiN| satkAra karate haiM / sanmAna karate haiM / kalyANa maMgalake nimitta deva pra. timAkI taraha paryupAsanA karate haiM / (devoMke aise kahaneke bAda) 'he devo ! aisA AmaMtraNa karake zramaNabhagavAn mahAvIra una devoMke prati isa taraha bole:-'he devo ! yaha prAcIna hai, yaha AcAra hai, yaha kRtya hai, yaha karaNIya hai, yaha pUrva devoMne AcaraNa kiyA huA hai| isa taraha samasta tIrthakarone AjJA kI hai, aura merI bhI AjJA hai| Upara likhe hue pAThameM, bhagavAnne, deva pratimAkI taraha pUjA karanemeM ' tumhArA kRtya, ' tumhArA AcAra' vagairaha kaha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ** * * * * * 32 zvetAmbara terApaMtha-mata smiikssaa| * karake AjJA tathA dharma dikhalAyA, to ' pratimA pUjA' meM AjJA aura dharma svataH siddha huA / kyoM ki 'pratimAkI taraha aisA kaha karake pratimAkA to khAsa dRSTAnta hI diyA hai| isake sivAya dekhiye / mahAkalpasUtra, jisakA nAma naMdIsUtrake 409 ve pRSTameM "ukkAlia aNegAvihaM pannattaM taMjahA-dasavekAlibhaM kappiyAkAppiyaM cullukappasuyaM mahAkappasuyaM uvavAiyaM rAyapaseNiyaM........" ityAde pAThameM hai, usameM isa tarahakA pATha hai"teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM jAva tuginAe nayarIe bahave samaNovAsamA parisati saMkhe sayae si. lappavAle risidatte damage pukhkhalI nividdhe suppazche nANudatte somile naravamme ANaMde kAmadevA iNo aje annattha gAme parivasaMti aDDA dittA visthiNNavipulavAhaNA jAva uTThA gahiahA cAnadasammudipuriNamAsiNIsu paDipuNNaM posahaM pAlemANA niggaMthANaM nigaMdhINaM phAsuesaNijeNaM asaNaM pANaM khAzmaM sAimaM pamilAnemANA ceiAlAesu tisaMjhAsamae caMdaNapuSkadhUvavatthAI hiM accaNaM kuNamANA jAva jiNahare vihrti| se kepaTTeNaM ? / goyamA ! jo jiNapamimaM pUNa so naro sammadiSTI jANiabco Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / jo jiNapaDimaM na pUrAi so naro micchadiTThI jAli -~ avo micchadiTTissa nANaM na havai caraNaM mukkhaM na davai sammAdisti nANaM caraNaM mukkhaM ca davai / se te goyamA ! sammadiThissa jiNapaDimA sugaMdhapuSpaMcadAvilevarohiM pUjA kAyavvA " 33 arthAt - usa kAlameM, usa samaya meM tuMgiyA nagarI meM bahuta zramaNopAsaka - zrAvaka rahate the / zaMkha, zataka, zilamavAla, RSidanta, damaka, puSkalI, nividdha, supratiSTha, bhAnudatta, somila, naravarmA, AnaMda, kAmadevAdi Arya, anyatra - dUsare gAmameM rahate haiM / jo ADhya, dIpta, vistIrNa, vipulavAhanavAle ( yAvat ) labdhArtha, gRhItArtha, caturdazI, aSTamI, amAvAsyA tathA pUrNimA ina tithioM meM pratipUrNa pauSadhako pAlate, sAdhu tathA sAdhvioMko prAsuka eSaNIya azana-pAna - khAdima - svAdima AhArako pratilAbhate aura caityAlayoM meM tinhoM saMdhyA meM caMdana - pUSpa dhUpa tathA vastrAdise arcana karate ( yAvat ) jinamaMdira meM viharate haiM / he bhagavan ! ve zrAvaka, kisa hetuse pUjA karate haiM ? | gautama ! jo jina pratimAko pUjatA hai - vaha manuSya, samyag dRSTi jAnanA / aura jo manuSya jinapratimAko nahIM pUjatA hai, vaha midhyAdRSTi jAnanA / mithyA dRSTiko jJAna - cAritra - mokSa nahIM hai / aura samyaka dRSTiko jJAna - cAritra mokSa hai / ata eva he gautama ! samyagdRSTi sugaMdhi puSpa tathA candanake vilepanase jina pratimAkI pUjA karate haiM / " 1 - ityAdi pAThoMse spaSTa siddha hotA hai ki bhagavAn ne dravya pUjA karanemeM dharma kahA hai, tathA AjJA pharamAI hai / tisa parabhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / Agrahako na choDo, to tumhAre bhAgyakI bAta hai| pratimAkI pUjA karane vAlA samakita dRSTi, anya mithyAdRSTi dikhalAyA, to phira isase adhika kyA cAhiye? rAyapaseNI, jIvAbhigama, jJAtA ityAdimeM pratyakSapATha vidyamAna hai, tisapara bhI dharma tathA AjJAkA prazna pUchane vAle Apa loga abhI kaise a~dheremeM phirate ho, yaha svayaM vicAra kro| "prazna-2 zrIjinesara devane batIsa sAtrame kosI jagA jainamaMdIra karAne aura saMga kaDAnemai agyA nahIM pharamAI hai na dharma pharamAya hai to phera Apa INa donAM kAmAMme dharma ora agyA kIsI sAsatrake rUse parUpate ho so batIsa sAtromeM inakA adhikAra batalAvai / " ___ uttara-hama pUchate haiM ki-jinezvaradevane jinamaMdira banavAnekI aura saMgha nikAlanekI AjJA aura dharma nahIM pharamAyA, aisA jJAna Apako kahAMse huA ? / kyA sUtrameM niSedha Apa logoMne kisI jagaha pAyA hai ? yadi pAyAthA, to vaha pATha spaSTa likhanA cAhiye thaa| sUtroM meM jagaha jagaha mithyAtvake kAraNoMkI vyAkhyA AI hai / usameM kisI jagaha jinamaMdira aura saMgha nikAlanA mithyAtvakA kAraNa nahIM dikhalAyA / yadi mithyAtvakA kAraNa aura jinAjJA bAhara hai, aisA koI lekha Apa logoMke dRSTigocara huA ho to dikhalAnA cAhiye thaa| aura yadi nahIM huA hai to samajhalo ki-jainamaMdira karAnemeM aura saMgha nikAlanemeM prabhukI AjJA hai / aura jahAM AjJA hai, vahAM dharma hai| itanA kahanese agara Apa logoMko saMtoSa na hotA ho to lIjiye aura prmaann| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata smiikssaa| 35 PRAKAKKARMA naMdisUtra battIsa sUtroMme hai / usI naMdisUtrameM mahAnizItha sUtrakA nAma diyA huA hai / usI mahAnizIthasUtrameM likhA hai ki-'jinamaMdira karAnevAle bArave svargameM jAte haiM / aba vicAranekI bAta hai ki-jo samakitavaMta jIva haiM, ve vaimAnikakA AyuSa bAMdhate haiN| isa liye jinamaMdira karAnevAle khAsa samyakdRSTi haiM, aisA siddha hotA hai / aura samakitavaMta jIvoMko AjJA aura dharma honese hama loga isa bAtakA upadeza dete haiN| aba rahI saMghanikAlaneke viSayakI baat| isake viSayameM samajhanA cAhiye ki-paramAtmA mahAvIra devake samaya zreNikakoNika vagairaha kaI rAje, ratha, ghoDe, hAthI, paidala vagairaha caturaMgI senAke sAtha baDe ADaMbarase bhagavAnako baMdaNA karanekoM jAte the| vahA~ rathoMko kai jagaha 'dharma ratha' kI upamA dI hai / isake sivAya jJAtAdharmakathA tathA aMtagaDadazAMgameM zatrujaya pavetakA nAma jagaha 2 AtA hai / usa tIrtha para hajAroM munirAja siddha0 buddha0 mukta hue / usa parvatake darzana karaneke liye,bharata mahArAjAdi kaI rAje-mahArAje tathA zeTha-zAhukAra saMgha nikAla karake saMghavI-saMghapati hue haiM / unake nAmapara upanAma lage hue haiN| isase siddha hotA hai ki saMgha nikAlanekI paraMparA sUtrake anusAra hI hai| "prazna 3 ANadakAMmadeva Adade 10 zrAvaka huve hai ve mahA RddhivAMna bAre vratadhArI huve uNAMne jaina maMdira vo sIgakIuna kaDAya agara kaDAyai vo karAyai huvai to pAThe btlaavai|" ucara-paramAtmA mahAvIra devake samayameM loga apane makAnoMmeM maMdira rakhate the aura bhagavAnkI pUjA karate the / uvAI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA | sUtrameM caMpAnagarIkA varNana AyA hai, vahA~ para 'arihaMta ceiyAI bahulA' ityAdi pATha se usa samaya meM arihaMtake aneka maMdira the, vaisA siddha hotA haiM / dUsarI yaha bAta hai ki ANaMdAdi zrAvakoM ne apane jIvanameM jo 2 kArya kiye haiM, una sabhIkA ullekha sUtra meM nahIM AyA hai / isase yaha siddha nahIM hotA hai ki unhoMne maMdira nahIM banavAye the, yA saMgha nahIM nikAle / AnaMdAdi zrAvakoneM pratimAko pramANa kI hai, isa bAtakA purAvA yaha hai ki vrata uccAraNake samaya samyaktvakA AlAvA AyA haiM / jisame samakita kI zuddhike liye anyadarzanIya, anyadarzanake deva tathA anyamatioMne svIkAra kI huI jinamatimAko vAMdu nahIM - pUjA na karUM, ityAdi pATha milate haiM / aura isase jinapratimA tathA jinamaMdira the, yaha bhI siddha hotA hai / tathA jahA~ prANAtipAta viramaNa, vagairaha bArahavrata liye haiM, vahA~ aneka prakArake niyama kiye haiM / una niyamoMmeM yadi jinamaMdira karAne meM pApa hotA to vaha bhI niyama kara dete ki - jinamaMdira karavAUM nahI / aisA niyama nahIM karanese nizcaya hotA hai ki ve jina maMdira banavAne meM AraMbha nahIM samajhe the / una zrAvakoMne jinamaMdira banavAeM haiN| isakA purAvA yaha hai ki-naMdImutrake 465 ve pRSThameM ANaMdAdi zrAvakoM kA isa taraha adhikAra hai:- "uvAsagadasA suNaM savAsagANaM nagarAI ujjAgAIM ceicAI vaNasaMDAI samosaralAI rAyANo ammApiyaro dhammAyariyA dhammakadAo" ityAdi isakA matalaba yaha hai ki upAsakadazAMgasUtrameM ANaMdAdi zrAvakoM ke nagara, udyAna, caitya (jinamaMdira) vanakhaMDa, samavasaraNa, rAje, mAta-pitA, dharmaguru tathA dharmakathA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA 37 ityAdi aneka cIjokA varNana hai| aise naMdIsUtra tathA samavAyAMgameMbhI kahA hai / isasehI siddha hotA hai ki ANaMdAdi zrAvakoMke maMdira the / agara unhoMne nahIM banavAe the to 'unake maMdira' aise kyoM kara kahate hai| yahA~ para 'caitya' zabdakA 'jJAna'sAdhu ' yA 'bagIcA' artha nahIM hosktaa| kyoM ki-unhI arthako kahane vAle 'dharmakathA' 'dharmaguru ' tathA ' udyAna' zabda liye hue haiM / ___ aba saMghakI bAta yaha hai ki usa samayameM bhI girirAjazrI zatrujayAdi tIrtha vidyamAna hI the , to usa samayake zrAvaka avazya saMgha nikAlate the / saMgha nikAlanekI paripATI nayI aura zAstraviruddha nahIM hai, yaha bAta dUsare praznameM acchI taraha dikhalA dI hai / hamArI samajhameM prazna pUchanevAle terApaMthI mahAnubhAva saMghakA matalaba hI nahIM samajhe haiM / hama pUchate haiM ki-Apa loga pATa utsava karate haiM, hajAroM AdamI ikaThe ho karake AnaMda manAte ho / hajAroM zrAvaka-zrAvikA milakarake tumhAre pUjyako baMdaNA karaneke nimitta cAtumAsameM jAte ho, vahA~ Apasa ApasameM khAnapAnase bhakti karate ho| batalAo, isakA nAma saMgha hai ki-nahIM ? / kyA tumhAre mAne hue saMghake Upara zrRMga hote hai ? / bar3e AzcaryakI bAta hai ki-khuda saMgha nikAlate rahate ho, aura dUsareko niSedha karate ho / hameM isa bAtakA javAba dIjiye ki-kisa sUtrake kaunase pAThake AdhArase Apa loga uparyukta pravRtti kara rahe ho ? / hameM baDI bhAvadayA AtI hai ki-sacce tIrthake vairI ho karake, Apa loga dUsare rAste cale jA rahe ho| "prazna-4 pAzyAMNa vo ratnAMrI jina pratAmArI avalato gata jAta iMdrI kIsI do yama jina pratamAma jivaro bheda guNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 zvetAmbara terApaMtha-mata smiikssaa| - -- - - -- -- sagaMNo aura DaMDakakIso pAve tIsarI prajyAye prAMNa sarIra joga uppIgo karma AtamA aura lesyA kItanI ora konasI konasI pAvaiH cothA jinapratimA zani yA azani tasya yA thAvara so Ina kula vArtA kA uttara pharamAvaiH / ___ uttara-pratimAmeM gati, jAti, indriya, jIvakA bheda, guNasthAnaka, daMDaka, paryAya, prANa, zarIra, joga, upayoga, karma,AtmA, lezyA, sannI yA asannI, basa athavA sthAvara ye bAteM pUchanevAle terApaMthI mahAnubhAvoMko samajhanA cAhiye ki nAmanikSepoMmeM pUrvokta vastu jitanI pAI jAya, utanI hI jinapratimAmeM pAI jAtI hai| jaise nAmako mAnya rakhate haiM, vaise hI sthApanAko bhI mAnanAhI paDegA / kyoM ki sthApanA jaDa hai / to kyA nAma jaDa nahIM hai ? nAmabhI jaDa hai / nAmako mAnakarake bhI sthApanAko nahIM mAnanA, isake jaisI ajJAnatA dUsarI kyA ho sakatI hai ? lekIna ThIka hai, jinake antaHkaraNoMmeM mithyAtvarUpa pizAcane praveza kiyA hai, ve tattvako kaise dekha sakate haiN| dekhiye, jaise nAma aura nAmavAlekA saMbaMdha hai vaise sthApanA aura sthApanAvAlekA saMbandha hai / nAma mAnanevAleko sthApanAko mAna denAhI caahiye| akele nAmase kabhI kArya nahIM ho ikatA / jaise kisI zaharameM kisIkA laDakA guma gayA hai / usa laDakeke pitAne polIsameM yaha sUcanAdI ki-merA kezarImalla nAmakA laDakA guma gayA hai / pulIsakI yaha tAkata nahIM hai ki-sirpha nAmasehI usakI talAsa karake usake pitAko de de| cAhe pulIsa bhalehI kezarImalla nAmake hajAra laDakoMko ikaTThe kare, parantu jaba taka jo kezarImalla guma ho gayA hai, usakI AkRti vagairakA jJAna pulIsako nahIM huA hai, vahA~ taka usakA sArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / 39 parizrama vyarthahI hogaa| vaise sivAya pratimA mAnaneke kevala nAmase kAma calatA nahIM hai| 'mahAvIra' isa nAmakA kaI jagaha prayoga hotA hai / ' mahAvIra' hanumAnakA nAma hai, 'mahAvIra' subhaTakA nAma hai / ' mahAvIra ' kisI vyaktikA nAma hai| aura ' mahAvIra' paramAtmA 'vIra' kA bhI nAma hai / ava 'mahAvIra / ' mahAvIra ' 'mahAvIra ' aisA jApa karanese koI yaha pUche ki-kaunase mahAvIrakA jApa karate ho, taba yaha kahanA hI paDegA ki-jJAtaputra, trizalAnandana, kSatrIyakuMDa grAmameM janma lene vAle, tathA sAta hAthakA jinakA zarIra thA, aise mahAvIra devakA jApa karate haiM / jaba mahAvIra devakI pratimA hI hamArI dRSThigocara hogI, taba hameM vizeSa spaSTikaraNa karanekI AvazyaktA nahIM rahegI / eka dUsarI bAta lIjie / prazna pUchanevAle mahAnubhAvoMse maiM yaha pUchatA hUM ki tumhArA koi sAdhu, paghaDI tathA dhotI pahana karake pATapara baiTha jAya, to usako Apa sAdhu kaheMge yA nahIM ? kyoM ki pratimA arthAt mUrtipara jisakA khyAla nahIM hai, usake liye to paghaDI pahanA huA ho, yA khule sira ho, dono eka samAna hai| nAmameM to pharka huA hI nahIM hai / parantu nahIM, yahI kahanA paDegAki-vaha sAdhu nahIM hai / kyoMki usameM sAdhukA veSa nahIM hai-sAdhukI AkRti nahIM haisAdhukI mUrti nahIM hai / kahiye, mUrtimAnanA siddha huA ki nahIM ? / sajjano ! nirvivAda siddha 'sthApanA nikSepa' kA niSedha karake kyoM bhavabhramaNa karate ho ? / pratimAko upacarita nayase sAkSAt jinavara mAna karake kaI bhaktajanoMne sevA-pUjA kI hai| vaha bAta caudave prazna ke uttarameM vizeSa rUpase likhi jaaygii| ataeva yahAMpara likhanA ucita nahIM samajhate / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40. zvetAmbara terApatha-mata samIkSA / mahAnubhAva ! pratimApara dveSa honese ulaTe prazna karate ho parantu vehI prazna jinavANI parabhI ghaTa zakate haiM / prabhujIkI vANImeM jo tIsa guNa the, ve peMtIsa guNa zAhIse kAgajapara likhI hui vANImeM nahIM haiN| tathApi sthApanA rUpa vANIko jinavANI mAna rahe ho tathA apane baMdhuoMko 'calo jinavANI sunaneko aisA kahakara lejAte ho| bhalA, kAgaja aura zAhI jisameM zeSa rahI huI hai, usako jinavANI mAnane tumheM jarAsAbhI saMkoca nahIM hotA hai, aura jinapatimAko jinavara mAnanemeM peTameM darda hotA hai, yahakitanI Azcarya kI bAta hai ? "prazna-5 zrI kevalagyAnI jinesara devameM jIvaro bheda guNagaMNA ora DaMDaka kIso pAvai ora jinesvara devakI gatI jAta kAyA kIsI aura jinasvara devamaiH prajA prAMNa joga uppIyogalezyA AtmA kItanI kitanI konasI konasI pAveMH aura jinesvara deva zani haiM yA azani hai so unakA utra batIsa sAsatrase dirAvai" uttara-kevalajJAnI jinezvarameM garbhaja paMcendriyakA eka bheda hai| kevalajJAnI tIsare zukla dhyAnameM raheM, vahA~taka unako terahavA~ guNasthAnaka hotA hai / aura jaba caturtha zukla dhyAnake pAyemeM vartate hue zailezI avasthAmeM raheM, usa samaya caudahavA~ guNasthAnaka hotA hai / 14 ve guNasthAnakameM pAMca akSarokA uccAraNa kare, usanehI samaya raha karake antima samayameM samasta kA~kA kSaya karake siddha gatimeM jAte haiN| kevalajJAnI manuSya daMDakameM laabhe| gati nirvaannkii|jaatii paMcendriyakI / kAya trayakAya / paryAya manudhyatvakA / prANa daza hote hai, pAMca indriya, tInabala, zvAsozvAsa tathA AyuSya / yoga sAta 1 satyamanoyoga, 2 asatyAmRSAmano yoga, 3 usI taraha do vacanake, 4 kArmaNakAyayoga (samudghAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat P www.umaragyanbhandar.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha - mata samIkSA / ke samaya ) 5 audArikakAyayoga 6, audArika mizrakAyayoga ( samudghAtake samaya ) 7, kevalajJAna tathA kevaladarzana svarUpa do upayoga hote haiM / terahavA~ guNaThANA ho vahA~taka zuklalezyA hotI hai, caudahave guNasthAnaka meM lezyA nahIM hotI / yadyapi AtmAto saccidAnaMdamaya hai, parantu yadi ATha prakArake AtmAkI vivakSA kIjAya, to 'kaSAya AtmA' ko chor3akarake yogAtmA, upayogAtmA, jJAnAtmA, darzanAtmA, cAritrAtmA, vIryAtmA tathA dravyAtmA ye sAta AtmA haiM / aba kevala - jJAnI na saMjJI haiM, na asaMjJI haiM ceSTAko saMjJA kahate haiM / saMjJA saMjJI kahA jAtA hai / kevalI bhagavAnko dravyamana hai, parantu manaindriyase kArya lete nahIM haiM / arthAt usase bhUta-bhaviSyavartamAnakA vicAra karate nahIM hai / apane kevalajJAnase hI sAkSAt karate haiM | panavaNAjIke 31 ve pada meM kevalIsaMjJI nahIM tathA asaMjJI nahIM, aisA dikhalAyA hai / / 41 kyoMki - manaindriyajanya jisako hotI hai, vaha , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat prazna 6 - paMcamAhAvratadhArI chaMdamasata munImaiM jIvaro bheda guThaiNoM DaMDaka kIso kIso pAvai iNAMrI gata jAta idra kAyA kIsI ora prajA prAMNa zarIra joga uppIyoga AtamA lezyA kItanI 2 kona 2 sI pAvaiH / uttara- chamastha muniko jIvake bhedameMse garbhajapaMcendriya manuSyakA bheda hotA hai / guNasthAnaka chaThese bArahave taka hote haiM / daMDaka manuSya daMDaka / gati devalokakI hotI hai, kyoMki paMcamahAvrata dhArI chadmastha muniko samyaktva avazya hotA hai / aura samyaktvavAlA jIva vaimAnika ke sivAya dUsarA AyuSya nahIM bAMdhatA hai| kadAcit pahile kisI gatikA AyuSya bAMdhA ho, www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApathaM mata samIkSA / aura pIchese munipaNA aMgIkAra kiyA ho, to chadmastha muni, pahile AyuSya bAMdhA ho, usa gatimeM jAtA hai, yadi pahile AyuSya na bAMdhA ho to avazya devaloka meM jAtA hai | jAti paMcendriyakI / indriyameM paMcendriya / kAya trasakAya / paryAya manuvyatva / prANa dasa hote haiN| zarIra mukhya audArika hotA hai, pacheise labdhise vaikriya tathA AhAraka kara sakate haiN| bhava AzrayI vaikriya zarIra bAleko munipaNA nahIM hotA hai / chadmastha muniko yoga teraha hote haiM, kArmaNa tathA audArikamizra ye do yoga nahIM hote haiM / usakA vivecana isa taraha hai: ------ 42 chaDe guNaThANe vAle muniko AhAraka tathA vaikriyalabdhi yadi huI ho to pramattaguNaThANemeM 4 manake, 4 vacanake, 1 audArika, 1 vaikriya, 1 vaikriyamizra, 1 AhAraka tathA AhArakamizra ye teraha hote haiM / aura amamatta AhArakamizra tathA vaikriyamizra do na honese gyArahI hote haiM / apUrvAdika pAMcoM guNaThANe meM 4 manake, 4 vacanake tathA ? aurAdika kAyayoga / yahA~para ati vizuddha cAritra honese labdhi hetuka cAra yoga nahIM hote haiM / ata eva 9 yoga hote haiM / aba yadi chache guNasthAnakavAle muniko AhArakalabdhi na ho to 11 yoga / vaikriya bhI na ho to 9 yoga / vaikriya na hove aura AhAraka hove to bhI 11 yoga hote haiM / sAtavemeM mizra kama karanA / upayoga sAta hote haiM: - matijJAna, zrutajJAna cakSudarzana, acakSudarzana, ye cAra to niyamena hote haiM / yadi avadhijJAna utpanna huA ho to che hote haiN| aura yadi avadhijJAna na huA aura manaHparyava jJAna huA ho to pAMca hote hai tathA donoM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat - www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / 43 hue hoM to sAta upayoga hote hai / chadmastha muniko chaThThe guNasthAnaka se dazave guNasthAnaka taka AThoM AtmA hote haiM, gyAra have tathA bArahave guNasthAnakavAleko kapAya AtmA nahIM honese sAta AtmA mAne jAte haiM / aba rahI lezyA / chaThe guNasthAnakavAle chadmastha muniko tejo, padma tathA zukla ye tIna bhAva lezyA hotI hai / dravyase cha lezyA hotI hai / yadyapi caturthakarmagranthakI 53 vI gAthAmeM che guNasthAnaka meM cha lezyA lIkhI hai| chaThThAguNasthAnakavAlAke, dIkSA lene ke vAda cha lezyAmeMse koIbhI lezyA ho to vaha AdikI tIna lezyA samajhanI, parantu bhAvato UparakI tInahI samajhanI | sAtave guNasthAnaka meM tejo, padma tathA zuklahI hotI hai / kAraNa yaha hai ki - Arta- raudradhyAna nahIM honese ati vizuddhatA hotI hai| AThave guNasthAnakase bArahave guNasthAnaka paryanta chadamastha muniko ekahI zukla lezyA hotI hai / prazna- 7 jJAtAsUtra maiM pAMcamA adhyemeM jJAnadarza cAtrarUpI jAtrA kahI aura Apa turjA vagerakI jatarA parUpate ho so kIsa sakhAkIrUse | uttara - jJAtAsUtra ke pAMcave adhyayana meM pRSTa 579 meM jJAna - darzana - cAritra - tapa saMyamAdi rUpI yAtrA kahI hai| so ThIka hai / usa bAta ko hama loga bhI mAnya karate haiM / parantu isase zatruMjaya vagairahakI yAtrAkA niSedha nahIM hotA hai | dekhiye, usI adhyayanake 592 ve pRSTameM thAvaccA aNagAra, eka hajAra sAdhu ke sAtha puMDarika parvata para gaye haiN| dhIre dhIre usa parvata para caDhe / ityAdi pATha hai / vaha pATha yaha hai : " taeSaM se thAvaccAputte aNagArasaha - y Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 vetAmbara terApaMtha-pata samIkSA / sseNaM saddhiM saMpuribuDe jeNeva puMDarIe pavvaye teNeva uvAgacchai, uvAgacchaittA puMDarIaM pavvayaM saNiaM saNiaM duruhati" arthAt-taba hajAra anagAroMse parivRta hue thAvaccAputra, jahA~ puMDarIka parvata hai, vahA~ Ate haiM / A karake usa puMDarIka parvata para dhIre dhIre caDhate haiN| aba yaha vicAranekI bAta hai ki-yadi vaha tIrthakA sthAna na hotA to dUsare aneka sthAnoMko choDa karake thAvacAputra kyoM vahA~ jAte ? / mahAnubhAva ! thAvaccA aNagAra jaise pavitra, mahAtmA, tadbhavamuktigAmI puruSa, jo ki jJAnadarzana-cAritra vagairaharUpI yAtrAko mAnate haiM, unhoMne bhI puMDarIka parvata para jA karake muktikA lAbha liyaa| anyatra nahIM / zatrujayakA hI puMDarIka parvata nAma hai / vaha nAma, RSabhadeva svAmIke puMDarIka gaNadhara pAMca kroDa munike sAtha caitrIpUrNimAke dina mokSa gaye, tabase paDA hai / yaha bAta gurukulameM rahanevAle logahI jAna sakate haiM / parantu tumhAre jaise svayaMbhU loga kaise jAna sakate haiM ? / upamAna-upameyake niyamase bhI jJAna-darzana-cAritrarUpI yAtrAse anya yAtrA siddha hotI hai| prazna-8 utrAdhenarA bAramA adhyenameM brahmacariyarUpI tIratha vatAyo aura Apa zreturjA AdI tIrtha parUpate ho, so kIsa zastrakI rUse so batrIsa zrutrameM pATha batalAvo uttara-uttarAdhyayana sUtrake pRSTha 377 meM 12 ve adhyanakI 46 vI gAthAmeM tumhAre kahaneke mutAbika bAta hai| parantu vahA~ harikezIjIne, brAhmaNoMko hiMsA janya-kurukSetrAdi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vetAmbara terApaMva-mata smiikssaa| 45 +RRRRRRRRR tIrthase vimukha karaneke liye upadeza diyA hai| vahA~ upamA dikhalAte hue kahA haiH-vinaya hai mUla jisakA, aisA jo dharma, usa rUpI hRda, aura brahmacaryarUpI nirmala tIrtha, usameM snAna karanese zuddhi hotI hai| ityAdi upadezase gaMgA-godAvarI vagairaha tIrthoMkA niSe. dha kiyA hai / parantu zatrujaya, giranAra ityAdi pavitra tIrthoMkA niSedha nahIM kiyA hai / brahmacarya rUpI jaba tIrtha kahA, taba yahA~ para upamAna-upameya bhAva saMbandha ghaTAyA hai / brahmacaryako tIrthatulya kahA, taba dUsarA koI tIrtha avazya honA cAhiye, yaha bAta arthAt siddha hotI hai / aura vaha tIrtha zatrujayAdi hai aisA hamane sAtave praznameM dikhalA diyA hai / usI taraha aMtagaDadazAMgasUtrake pRSTa 9 maiM bhI pATha isa tarahakA hai:___ "evaM jahA aNIyase kumAre, evaM sesAvi apaMtaseNe, ajitaseNe, aNihiariu, devaseNe, settuseNe cha ajjhayaNA, egagamo battIsa udAto, vIsaM vAsA pariyAu, codasapuvAI sattujesiddhA" _arthAt-jaise aNIyasa kumArake liye Upara kahA hai, vaise hI dUsare bhI anaMtasena, ajitasena, ajIhitaripu, devasena, zatrusena ina munioMke liye bhI jAnanA, arthAt aNIyasa vagairaha che muni zatrujaya parvata para siddha hue| aise 2 pAThoMke AdhArase hama zatrujaya tIrthakI prarupaNA karate hai / aise eka-do pATha nahIM, sUtromeM zatrujaya saMbandhi anekoM pATha milate haiN| jisa tIrthapara ananta muni mukti gaye haiM tathA jisake viSayameM sUtromeM spaSTa pATha milate haiM. usa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA | tIrthake liye bhI Apa loga prarUpaNA na kareM to Apake zirapara 'utsUtrabhASI' panekA doSa lagegA, isa bAtako vicAro / prazna - 9 praznavyAkarNarA AzravaduvAra pelAme devala pratImA vAste pRthvIkAya haNe jINane maMdabudhyA kahayo to phIra Apa devala vagere karANemaM dharma kIsa zAstrakI rUse parupate ho. uttara - praznavyAkaraNa AzravadvAra pahilemeM devakula, pratimA ityAdi bahuta cIjeM ginAI haiM / una kAryoM ko karate pRthvIkA kI hiMsA karanevAleko maMdabuddhiyA kahA hai / parantu usake adhikArI Age calakarake anArya dikhalAye haiM / pRSTha 32 se 40 takakA adhikAra dekhanese mAlUma ho jAyagA / usameM maMdabuddhiyA mithyAdRSTikA vizeSaNa hai / pahile to yaha dikhalAo ki Apa loga maMdabuddhiyA kise kahate haiM ? | kyA kamabuddhivAleko maMdabuddhiyA kahate haiM ? yadi aisA hI kaheMge, taba to kevalIkI apakSAse sabhI maMdabuddhiye gine jaayeNge| parantu nahIM, yahAM para rUDha artha liyA gayA hai| maMdabuddhiyA, mithyAtvIko kahate haiM / samakitadRSTijIvakI karase jo hiMsA hotI hai, use hiMsA kahI hI nahIM hai / aura yadi hiMsA kahoge to nIce likhI huI bAtoM ko karanevAle, tumhAre mantavyAnusAra maMdabuddhiye kaha jAyeMge : 1 1 mallInAtha bhagavAn ne che rAjAoMko pratibodha karaneke liye25 dhanuSyakI suvarNakI polI pUtalI bnvaaii| usameM AhAra ke kavala cha mahine taka bhare / usameM asaMkhya jIva utpanna hue tathA mare / atyanta badabU phailI | aba dekhiye kAma dharmake nimitta karate hue bIcameM ananta jIvoMkI hAnI huI, to tumhAre hisAba se Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata smiikssaa| 47 ----KAKKKAKKARKAKK mallInAthabhagavAn maMdabuddhiye hoNge| 2 jJAtAjImeM subuddhimaMtrine, rAjAko pratibodha deneke liye khAIkA durgaMdhI, jIvAkA piMDavAlA jala, ghaDemeM vAraMvAra parAvarta kiyaa| mugaMdhI dravya milAyA, usameM jIvoMkA nAza huaa| to usakobhI maMdabuddhiyA kahanA caahiye| 3 koNikarAjA vagairaha bar3e ADaMbarase prabhuko baMdaNA karaneke liye gaye / bIcameM asaMkhyAtA jIvAkI hiMsA huI, to unako bhI maMdabuddhiyA kahanA caahiye| 4 nadImeM par3I huI sAdhvIko sAdhu nikAle, usameM apkAyake jIvoMkI hiMsA hotI hai / strI sparzakA doSa lagatA hai, to tumhAre hisAbase vaha sAdhubhI maMdabuddhiyA ho jaaygaa| isAdi bahutase aise dharmake kArya haiM, jinameM hiMsA di. khAI detI hai, parantu vaha hiMsA ginI nahIM jAtI / aura yahA~ para jo ' devamaMdira' tathA 'pratimA' kahe haiM, ve 'jinamaMdira tathA 'jina pratimA' nahIM haiM, aisA nizcaya siddha hotA hai| kyoMki-usI sUtrake 339 ve pRSThameM dayAke nAma dikhalAye haiN| unameM 57 vA~ nAma 'pUjA' dikhalAyA hai| ( kisI bhI jagaha hiMsAkI karaNImeM ' pUjA kA nAma nahIM AyA) tathA usI sUtrake 415 ve pRSThameM caitya-pratimAkI veyAvacca ( bhakti) karatA huA sAdhu nirjarA kare, aisA adhikAra hai| isase bhI siddha hotA hai ki-pUrvakA pATha anAryakA hai| anAryakA pATha le karake tIrthakara mahArAjakI pavitra pUjAkA niSedha karaneko tayyAra hote ho, isase tumhAre para bhAvadayA utpanna hotI hai| kucha samajhavicAra karake likho-bolo jisase bhava bhramaNatA na ho| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 - zvetAmbara terApayaM-mata smiikssaa| -*-* - - *-*- *-- * ___ prazna--10 praznavyAkarNarA pAMcamA AzravaduAramai pInahArA nAMva cAlIyA jIName pratamAro nAMva bhI sAmala calyAyo, ThAMNAyaMgajI tIje ThANe priyo anartharo mUlakayo to phera zrIgrAse tIrNA kasa sAstrakI rUse parUpate ho, pratimA pratakSa prIgrAme cAlI haiN| uttara-prazna vyAkaraNake pAMcave AzravadvArameM parigrahake nAma Ae / usameM pratimA kA nAma nahIM hai| vahA~ 'ceyiyANi' tathA ' devakula ' aise do zabda Aye haiN| 'ceyiANi ' zabdakA artha * caityavRkSAn ' aisA karaneko hai| kyoMki-zabdake .aneka artha hote haiM / adhikAra dekhanA cAhiye / khaira, tisapara bhI yadi Apaloga 'coyayANi' zabdakA 'artha 'pratimA' karate haiM, aura * devakulakA artha ' . 'devamaMdira' karate haiM, tobhI isase jinapratimA' tathA ' jinamaMdira' aisA artha nahIM niklegaa| - acchA, aba ' parigraha' kisa khetakI cIDIyA hai ? yaha bhI prazna pUchane vAloMko mAlUma nahIM hai / dazavakAlika sUtrake chaThe adhyayanakI 21 vI gAthAmeM kahA hai:-" mucchA parigaho vutto ia vuttaM mahesiNA" mUcchAhIko parigraha kahA hai / aisA paramAtmA mahAvIra deva kahate haiN| yadi Apa loga 'pratimA' ko parigrahameM ginate ho, to dikhalAo, usake Upara kisa prakArakI mUrchA hotI hai ? / aura yadi vastu grahaNa karanehimeM parigrahakA doSa lagAte ho to, tumhAre sAdhu parigrahadhArI gine jAyeMge, kyoMki vastra-pAtra-upakaraNa vagairaha rakhate haiN| hameM baDA Azcarya hotA hai ki-jahA~ kevala 'basa' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara serAphya-mala samIkSA / 49 +- - - -- * * zabda milatA hai, vahA~ to 'pratimA' artha karake jinapratimAkA niSedha karaneko tayyAra hote ho, aura jahA~ 'arihaMtacejhyANi'' zabda AtA hai, vahA~ to dUsarAhI artha karake mana-modaka uDAnekI koziza karate ho / yaha bhI tumhArI buddhikA eka apUrva namUnA hai| prazna-11 ThAMNAyaMgajIre duje ThANe dharma doya kayA, sUtradharma ora cArItradharma, so pratimA pUjaNeme vo maMdIra karAneme vo saMga kaDANeme konasA dharma hai| ___ uttara-ThANAMgake dUsare ThANeke pRSTha 49 meM dharma do makArakA. kahAH-zrutadharma tathA cAritra dharma, ( ' sUtradharma ' yaha to praznahI jhUThA hai) ina do prakArake dharma kahanese dUsare dharmoMkA niSedha nahIM hotA hai / jaise usI ThANAMgake 102-103 pRSTameM do prakArake bodhI dikhalAe haiN| jJAnabodhI tathA snnbodhii| tathA do prakArake budha dikhalAe haiN| jJAnabudha-dasaNabudha / to isase anyabodhI tathA anya budhoMkA niSedha nahIM hotA hai| dUsare ThANemeM do do vastueM ginAI huI haiM / ataeva usameM bhI dohI vastueM likhI haiN| isake sivAya dekhIye, tIsare ThANemeM arihaMtake janma samaya, dIkSAke samaya tathA kevalajJAnake samaya manuSya lokameM indra Ate haiM, aisA adhikAra hai, to isase kyA nirvANake samaya tathA cyavanake samaya indra nahIM Ate haiM, aisA siddhi hotA hai ? kadApi nahIM / pAMco kalyANakake samaya indra Ate hai / isa taraha do yA tIna vastueM ginAneme anya vastuoMkA abhAva yA niSedha samajha lenA, yaha bar3I bhUla hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / pratimApUjanI, maMdira karAnA tathA saMgha nikAlanA ye darzanadharmameM kahe jAte haiM / jarA A~khe khola karake tIsare ThANemeM pRSTha 117 ghA~ dekho, usameM likhA hai ki-jina pratimAkI taraha sAdhukI bhakti karatA huA jIva zubha dIrghAyuSya karmako upA. rjana karatA hai / ' vaha pATha isa taraha hai:___ "tihi ThANehiM jIvA suhadIhAuattAe kamma paMgareti / taM jahA No pANe aivAzttA havai, jo musaM vainA hava tahArUvaM samaNaM vA vaMdittA namaMsittA sakArattA samprANettA kallANaM magalaM deva. yaM ceiyaM pajjuvAsettA maNunneNaM pazkiAraeNaM asa. pANakhAzmasAzmeNaM paDilAbhettA havA icceehiM tihiM ThANehiM jIvA suhadIhAuattAe kamma pagareti / " arthAt-tIna sthAnoM karake jIva zubha dIrgha AyuSya karma upArjana karatA hai| ve tIna sthAna ye haiM:-mANoMko nahIM mAra karake arthAt jIvadayA karake bhUma nahIM bola karake arthAta satya bola karake aura sathArUpa dayAlu zramaNako vandaNA karake namaskAra karake-satkAra de karake-sammAna de karake tathA kalyANa-maMgalake nimitta jinamatimAkI taraha usa zramaNakI paryupAsanA karake tathA usa zramaNako manojJa-prItikAraka azanapAna khAdima-svAdima AhAra dekarake-pratilAbha dekarake jIva zubha dIrghAyu upArjana karatA hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-pata samIkSA / 51 Men Fen Chu Fen Chu Fen Chu Fen Fen Fen Fen Fen Fen Fen Fen dekho, isa pAThameM jaba z2ina pratimAkI upamAhI dI, taba jina pratimAkI pUjA svataH siddha huii| prazna-11 utrAdhainarA 28 mA adhanemai 36 mI gAthAme karma khapANavarI karaNI 2 kehI, eka tapa dusare saMgamaH so pratimA pUjane vo maMdira karAne vo sIgakaDAnemeM kAnasI karaNI uttara-uttarAdhyayanake 28 veM adhyayanakI 36 vIM gAdhAmeMse karma khapAnekI karaNI tapa tathA saMyama dohI kahate vaha ThIka nahIM hai / kyoM ki-usake UparakI yAne 35 vIM gAthAmeM kahA hai ki:__nANeNa jANa bhAve dasaNeNa ya sarahe / caritteNa nigiNhA taveNa parisujjha3' // 35 // dikhalAye / aura Apaloga 36 vIM gAthAse karma khapAnekI karaNI do kahate haiM / yaha sarAsara satya viruddha hai| usI gAthAse cAra karaNI nikalatI hai / dekhiye, usa gAthAmeM 'khavittA putra kammAiM saMjameNa taveNa ya' aisA pada hai / isameM 'ya' yAne 'ca' zabda rakkhA huA hai| 'ca' - zabdase jJAna-darzanako grahaNa kara lenA cAhiye / agara vaise na kiyA jAya, to 'mAnadarzana-cAritrakI tripuTIkI vidyamAnatAmeM mokSa hotA hai| yaha bAta. anyathA ho jAyagI / 'darzana' zabdake Anese bhagavAnkI AjJAkI saddahaNA AjAtI hai / aura jahA~ bhagavAnakI AjJA hai, vahA~ pratimAko pUjanA, maMdira karAnA tathA saMgha nikAlanA vagairaha karaNI AhI jAtI hai / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 patAmbara terApaMtha-bhata samIkSA / Men Ge Xing Yi Xiao Nu Fen Fen Fen Fen Fen Fen Fen Fen Fen Fen . ... prazna-13 dazavIkAlakarA pelA adhenarI pelI gAthAme 'ahiMsA saMjamo tacoM kayo ora sugaDAyaMgajIre pele adhyename cothe udeze gAtha 10 meM ye bAta kahI jIna karaNImeM kIMcIttamAtra hIzyA nahIM tAkI karaNI jJAnaro sArakeyo ora Apa devala pratImAkI dhrava pUjA karaNethe vo saMga kaDAnemaiM jIva iMzyA karaNeme dosa nahIM parupate ho so pratakSe haMsyA hotI haiM aura zrI jinesvaradevane upara lIkhI yai sAsatrAMmaiM iMzyA karNa sApha manAI kI haiN| uttara-dazavakAlikakI pahalI gAthA tathA sUyagaDAMgasUtrake pRSTha 95 meM pahele adhyayanake caturtha uddezekI 10 vIM gAthA tathA gyArahane adhyayanameM (pRSTha 426 meM) dazI gAthAmeM 'kicitmAtra hiMsA na karanI' yaha jJAnIkA sAra kahA hai (mAnakAsAra kahanA bhUla hai), yaha bAta hamako sarvathA mAnya hai| isa bAta para sarvathA amala bhI hotA hai| kyoM ki tIrthakarakI AjhAmeM dharma hai| jahA~ jahA~ tIrthakarakI AjJA hai, vahA~ vahA~ dharma hI haiM / tIrthakara mahArAjane anukaMpA lAkarake gozAle jaise ziSyAbhAsako bcaayaa| meghakumArane sasalAke jIvako bacAyA (dekho jJAtAsUtra), parantu aphasosakI bAta hai ki-Apa loga pUrva karmake. udayase satya bAtako bhUla karake, asatyameM pha~sa gayeM hoM / hiMsA-ahiMsAkA svarUpa bhI abhI taka nahIM samajha sake ho / uvavAI sUtrameM koNikarAja baDe ADaMbarase caturaMgI senAke sAtha prabhuko baMdaNA karaneke liye gaye, usakI zAkha, bhagavatI sUtrake terahave zatakake chaThe uddezemeM udAyanake pAThameM "jahA koNio. uvavAe jahA pajjuvAsaM" aisA kaha karake gaNadharoMne dI hai| usa purAveko dekha karake Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / 53 Fen Reng Chu De Fen Fen He Fen Cang Fen Fen Fen Fen Fen Chu Fen Chu Chang aneka rAje-mahArAje-zeTha-zAhukAra, AcArya upAdhyAyAdiko vaMdaNA karaneke nimitta gaye haiN| aisA bahuta sUtromeM dekhanemeM AtA haiM / aba tumAre AzayaseM to gaNadhara mahArAjA pApakA upadeza dene vAle hue / isake sivAya AcArAMgasUtrameM kahA hai:-sAdhI nadI meM gira gaI ho to sAdhu khuda nadI meM gira karake usako nikAle, to usameM bahuta lAbha kahA hai / kaI sAdhuoMne usa taraha nikAlI haiM, nikAlate haiM tathA nikAleMge / esA karanemeM munioMne asaMkhya apkAya hage haiM, haNate haiM tathA haNeMge aiyA upadeza tIrthaMkara-gaNadharoMne kiyA haiM, to tumhAre hisAbase 'dhammo maMgalamukilu' kA tathA sUyagaDAMgasUtrakA pATha kahA~ rahA? kadAcita yaha kahegA ki-sAdhvIke nikAlanekA lAbha, hiMsAse adhika hai, to basa usI taraha samajhalo ki-jina pUjAdika darzana zuddhikI karaNImeM hiMsAse lAbha adhika hai| -gocarI gayA huA sAdhu, mahAmeghakI vRSTi hotI ho-vRSTi zAnta na hotI ho to AtI huI varSA meM bhI apane sthAnapara AjAya / esA upadeza AcArAMga, nizitha tathA kalpasUtrameM diyA hai| - usa pAThake AdhArase kaI muni Ae haiM Ate haiM ora aayeNge| aba usameM apa kAya beiMdriya terindriya jIvoMkI virAdhanA hotI haiM to usa-pApa tumhAre hisAbase una upadeza dene vAleke sira honA cAhiye acchA aura dekhiye| tIrthakara mahArAja do aguMlIoNme capaTI bajAnemeM asaMkhya jIvokI virAdhanA kahI hai to sUryAbhadevane battIsa prakArake nATaka kiye, vahI sUryAbhadeva samakitavaMta hai ityAdi bahuta varNana kiyA hai, usake AdhArase vartamAna bhI loga, bhagavAna ke sAmane nATaka karate haiN| bhagavAna ne sUryAbhadevako niSedha nahIM kiyA / to tumhAre hisAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApathaM mata samIkSA | 54 base bhagavAnne hiMsA karavAI esA tthhregaa| muni cAturmAsa rahe aura yadi aprIti - azivAdi kAraNa ho jAya to cAtumasameM bhI vihAra kare khuda prabhu vIra ne bhI cAturmAsa meM vihAra kiyA hai / usa taraha aise kAraNoMmeM vartamAna samaya meM bhI vihAra karate haiM / to usake doSa ke bhAgI tumhAre hisAvase upadeza denevAle tIrthakara - gaNadharAdi hI hoMge / ***** aise 2 kaI sthAnoM meM bhaviSyake bar3e lAbha ke liye prabhu tathA gaNadharone Adeza - upadeza kiyA hai / parantu mahAnubhAvo ! pUrvokta kAraNoMmeM svarUpa hiMsA hai, anubandha hiMsA hotI hai, vahA~ hI uttarakAlameM duHkha hotA hai, dazatraikAlikasUtrameM tathA sUyagaDAMgasUtrameM ahiMsAdharmakI prarUpaNAkI huI hai / vaha sarvathA sabako mAnya hai, parantu usako yathArtha svarUpako nahIM samajha karake ekAnta pakSako svIkAra karanevAle jainadarzana se bAhara haiN| kyoM ki munirAjoMne, arihaMta-siddha-sAdhu- deva tathA AmAkI sAkSIse paMcamahAvrata svIkAra karane ke samaya mana-vacanakAyAse, nava prakAra ke jIvako haM nahIM, haNAvuM nahIM, tathA haNe usako acchA na jAnuM, aise 81 bhAMgese 'prANAtipAtI - ramaNa' vrata liyA hai tathApi AhAra - nihAra-vihAra - vyAkhyAna dharma carcA, gurubhakti tathA devabhakti vagairaha kriyAomeM hiMsA hotI hai / parantu ina kAryoM meM atyuttama nirjarA honese usako hiMsA mAnI nahIM hai / yadi hiMsA mAnalI jAya to 81 bhAMgemeM duSaNa Ane se munioM ko hajAro kaSTakriyA karanepara bhI durgatimeM jAnekA samaya Ave / prazna - 14 - jina pratimA zrIjinasArasI parUpate ho so battIsa sAsatrameM kAMhIkA ho to pATha vatalAyeM - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmpara terApaMtha-mata smiikssaa| 55 Juan Fen Fen Wo Fen Fen Mu Fen Hua Fen Nu Shao Nu Fen Fen Ge Hou Fen Fen Mu uttara-jinapratimA jinasamAna hai, tatsaMbaMdhi rAyapaseNI sUtrake 190 pRSTameM 'dhUvaM dAuNaM jiNavarANaM' aisA pATha hai| tathA jIvAbhigama sUtrakI likhI huI prati ( jo AcArya mahArAjake pAsa hai ) ke 191 ve pRSTameM bhI vahI pATha hai / isa pA, ukA matalaba yaha hai ki-jinavarako dhupa de karake / isameM mUrtiko jinavara kahA, isasehI siddha hotA hai ki-jinapratimA jina samAna hai / isake zivAya jJAtAsUtrake-1255 ve pRSThameM 'jeNeva jiNaghare' aisA pATha hai / yahA~para bhI jinapratimAke gharako jinaghara kahA hai / ityAdi bAtoMseM jinasamAna kahanemeM jarAbhI Apatti nahIM AtI hai| prazna-15 AcAraMgare pelA adhyenarA pelA uddezAmeM keyoke jIvarI haMsyA kiyAM janamamaraNaro mukAvoparupe taNane aheta abodharo kAraNa keyo to phera Apa dharma devare vAste hasyA kara kA upadeza keza dIrAte ho| ___ uttara-AcArAMga ke pahile adhyayanake pahile uddezemeM tumhAre pUche mutAvika praznakA pATha nahIM hai / ataeva uttarahI denekI Avazyaka nahIM hai / tathApi tumhAre para dayA AneseM tathA tumhArI bhUla sudhAraneke liye dUsare uddezekA pATha, joki tumhAre pUche hue prazna saMbaMdhi hai, yahA~ de karake yathArtha artha dikhalAtA hu~ / dekhoM, vahapATha pRSTha 29 meM yaha hai: "zmassa ceva jIviassa parivaMdaNamANaNa pUaNANa, jAi-maraNa-moaNANa dukkhapaDigghAyaheuM se sayameya puDhavisatthaM samAraMbhai Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56. zvetAmbara tesapaMtha-mata samIkSA * ** * * * aNNehiM puDhavisatthaM samAraMbhAve, aNNevA puDhavisatyaM samAraMbhate samaNujANa taM se ahiAe taM se abohie|" ___ isakA bhAvArtha yaha haiH-isa jIMdagIke parivaMdana mAna tathA pUjAke liye jAti-maraNa aura mocanake liye tathA duHkhake pratighAtake liye jo svayaM hiMsA kare, anyake pAsa karAve, tathA karanevAleko acchA jAne vaha kArya ahita tathA abodhake liye hotA hai| __ yaha usakA akSarArtha hai isameM tumhAre praznase ulaTAhI pratibhAsa hotA hai / tuma likhate hoH-jIvarI hasyAkiyAM janamamaraNaro mukAvoM parUpe tINena aheta abo dharo kAraNa keyo / yaha bAtato svapnameM bhI nahIM hai / mahAnubhAva ! sUtrake asala-vAstavika artha jAnane cAhate ho, to vyAkaraNAdikA abhyAsa kro| pazcAta sUtrake artha samajhanekA dAvA karo, pUrvokta pAThameM apane svArthake liye hiMsA karane bAleko, hiMsA abodha tathA ahitake liye kahI hai| parivaMdana yAne koI bAMde nahIM taba krodha karake anyako pIDA kre| vaisehI mAna tathA pUjAmeM bhI samajhanA / isa taraha jAti-janma uttama mile, vaise Azayase kudevoMko vaMdaNA kareM, jaladI mRtyu na ho, aisI AzAse abhakSya-mAMsAdi khAnekI pravRtti kare / tathA karane vAlekI anumodanA kare, usako ahitake liye tathA abodhake liye kahA hai / hama loga jo upadeza dete haiM, vaha hiMsAke liye nahIM parantu dharmadevakI bhaktike liye| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-gata samIkSA / 57 prazna-16 AcAraMgare cothA adhyenare pelA dezAme kayoM ke dharma rahe te sarva prANa bhUta satva jIvako hI mata haNo, atInakAlarAtIthaMkarAMrA vacana haiM to phera devala vagere karANeme iNa sasAtrake khIlApa dharmakeze parUpate ho uttara-bhUta-bhaviSya tathA vartamAna tIrthakara mahArAjAoMne hiMsAkA niSedha kiyA, so barAbara hai / parantu dharmake nimitta samasta jIvakI-samasta prANIkI hiMsA nahIM karanI, aisA vacana nahIM hai / tIsapara bhI Apa loga aise manaHkalpita prazna uThAte haiN| yahI tumhArI buddhikA rahasya jhalaka rahA hai / yadi tIrthakaroMke vacana vaise mile, to tIrthakara mahArAja gautama svAmiko, devazarmA brAhmaNako pratibodha karane ke liye kyoM bhejate ? Ananda zrAvakake pAsa avadhi jJAna saMbaMdhI 'micchAmidakaDaM deneko kyoM bhejate ? ' gautama ! mRgAloDhiyAko dekhAvo' aisA kyoM kahate ?' gautama!mAlayakacchameM siMhAsanagAra rotA hai, usako samajhAkara bulA lAo, aisA kyoM kahate ? / kyoMki-upayukta kAryoM meM jIvavirAdhanA honekA saMbhava hai parantu vaha AjJA bhagavAnne dharmake nimittakI hai / isake sivAya gocarIke liye bhI bhagavAn AjJA dete haiN| dekhiye, upAsaka dazAMgake pRSTha .72 kA pAThaH. "icchAmi gaM bhaMte ! tubbhehiM abbhaNuNNAe chaDakkhamaNapAraNagaMsi vANiagAme nayare uccanIamajjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAapari Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 vetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / Ae aDinae ahAsuhaM devANupiyA ! mA paDibaMdha karedi / " arthAt-he bhagavan ! Apase anujJAta huA maiM beleke ( do upavAsake ) pAraNeke liye vANijyagrAmanagarameM gocarI leneko jAUM, aisA cAhatA huuN| taba bhagavAnne kahAH-' he devAnupriya ! vilaMba mata kro| ____ ityAdi kaI jagaha dharmake nimitta bhagavAna ne aisA kahA hai / usI taraha devamaMdirAdi dharmakRtyoMkA upadeza denemeM kisI prakArakI hAnI nahIM hai| prazna-17 AcAraMgare cauthe adhyena duja udezekeyoke dharma hete sarva prAMNa bhUta jiva satvaM haNIyAM dosa nahi kavai, tIkai vacana anArajanA chai to phera Apa iNa pAThare khIlApa pratimA pUjaNemeM dharma kese parUpate ho, kIuke pratimAkI dhranya pUjA karNemeM pratyakSa jIvahiMsA hotI hai| uttara--AcArAMgake cauthe adhyayanake dUsare uddezemeM jo pATha hai, vahA~ hiMsA karanemeM doSa nahIM hai ' aise bolanevAleke vacana anAryake vacana haiN| tathA 'dayA pAlanameM doSa nahIM hai| yaha vacana AyakA hai| isa matalabakA jo pATha, prazna pUchanevAle mahAnubhAva dikhalAte haiN| vaha pATha asala meM aisA sUcita nahIM karatA hai ki- dharmake nimitta hiMsA kare tathA dharmake nimitta hiMsA karanevAlA doSavAlA hai, usa pAThameM aisA bhAva bilakula nahIM hai| dekhiye, AcArAMgake 230 ve pRSThameM ve donoM pATha isa taraha hai: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA | 59 "bho jaM NaM tubbhe evamAcakkhaha, evaM bhA saha, evaM paNNavaha, evaM parUbada, - savve pANA savve bhUA, savve jIvA, savve sattA, haMtavvA, ajjAveyavvA, pariyA veavvA, parighAeavvA, kilAmeavvA, u haveavvA, ettha vi jANaha natyetya doso aNAyariyavayaNameaM. "2 vayaM purA evamAikkhAmo, evaM bhAsAmo, evaM parUvemo, evaM paNNavemo, savve pANA, savve bhUA savve jIvA, savve sattA, na haMtavvA, na ajjAvatavvA, na pariyAveavvA, na parighAeavvA, na kilA me avvA, na uddaveavvA, etthavi jAgar3ha natthettha dAso AyariyavayaNameaM. " Upara jo do pATha diye gaye haiM, usameM pahile pAThameM jainetaroMkA vacana hai, dusare pAThayeM jainamuniyoMkA vacana hai, pahile pAThameM yadi dharmakA adhyAhAra [ Uparase dharma ] liyA bhI jAya, to bhI vaha pAkhaMDa oMkA hI dharma lenA / parantu samakitavaMta jIvoMkA nahIM / dUsare pATha meM dharma lenekI AvazyakatA hI nahIM hai / isake sivAya isI sUtrake prathama zrutaskaMdharke 224 veM pRSThameM ' jo Asrava va parisrava tathA ' ' jo parizrava vaha Asrava ' kahA hai / parizrava karma nirjarAkA nAma hai / vahA~ samakitavaMtakA Asrava, nirjarArUpa hotA hai| ajJAnIkA saMvara baha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. tAmbara terApaMtha-mana sAkSA / AsravarUpa hotA hai / tathA 'jo anAsrava' ve aparisrava aura 'jo aparisrava ve anAsrava kahe haiM / anAsrava vratAdi azubha adhyavasAyake kAraNase hote haiM / aparisrava pApake kAraNabhUta hote haiM / nirjarAke kAraNa nahIM hote| jo aparisrava yAne pApake kAraNa hai, ve anAstrava yAne nirjarAbhUta hote haiM bIraparamAtmAke zAsanake liye tathA saMghake liye aneka zubha hetuse hote hue pApa bhI nirjarAke kAraNa hote haiN| dekhiye bhAcArAMgasUtrake pRSTha 224 meM isa taraha pATha haiM: je AsavA te parissavA, je parissavA te pAsavA, je praNAsavA te parissavAje aparissavA te apaasvaa|" isa pAThakA artha hama upara hI de Ae haiN| prazna-18 AcAraMgarai cothA adhyanare dujA udezeme dharmahete mANabhUta jIvasatvaM haNIyAM dosakevaitIke vacana ArajanA chai to phera Apa dharmare kAraNa iMsyA karaNemeM dosa keze nahIM parUpate ho| uttara-isa praznakA uttara satarahave praznake uttarameM hI AjAtA hai / vaha pATha bhI satarahave praznameM de diyA hai| dharmake nimitta hotI huI karaNImeM nirjarAhI haiM / yaha bAta kaI praznoMke uttarameM dikhalA dI hai / ata eva yahA~ vizeSa spaSTIkaraNa karanekI AvazyaktA nahIM hai| prazna 19-AcAraMgare AThame adhyayanameM zrImagavaMta mahAvIra deva ThaMDo AhAra gaNAdInoMro nIpaz2Iyo DolIyo cAlI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA | 61. yone Apa ThaMDA AhAra leNeme manAI parUpate ho, so kIsI sAkhake anusAra bharajIyo ve to batalAiye uttara - AcAraMga sUtrake AThave adhyayanameM bhagavAn mahA vIradevane bahuta dinoMkA ThaMDA AhAra liyA, vaisA AhAra nahIM hai / parantu prathama skaMdha navave adhyayanake caturtha uddezemeM isa tarahakA pATha hai: avisUIyaM ca mukkhaM vA vAtipiMDaM purANakummAsa adubakkasaM pulAgaMvA ladve piMDe aladvadavie || bhAvArtha- - dahI se bhIMjAyA huA bhakta ( bhojana ) tathA sUkhe vAlacane jo ki bhUje hue hoM, tathA vAsI yAne ThaMr3A bhakta ( bhojana ) jo subaha se tIsare mahara takakA ho, athavA vAsI yAne paryuSita purANA uDadakA bhakta ciraMtana dhAnyakA bhojana athavA bahuta dinokA satthu ( sAthavA ), gorasa tathA geMhukAmAMDa uname se koI bhI prApta ho, parantu bhagavAn rAga dveSa rahita ho hue grahaNa kare / aba yahA~ terApaMthI mahAnubhAva, apanI pakaDI huI bAtako siddha karaneke liye aneka prakArakI koziza karate haiN| parantu una logoMko vAstavika matalaba nahIM prApta honese svayaM abhakSyI hokara, anyako bhI abhakSyI karaneke liye arthake anartha karate 'haiM / 'bhAta' zabda jahA~ jahA~ AtA hai, vahA~ vahA~ vahA~ 'bhojana' artha karane kA hai| dekhiye Aja kalabhI purANAhI rivAja calA AtA hai jaise koI strI kSetrameM bhojana dene ko jAya, aura usase agara koI pUche ki kahA~ jAtI ho? to vaha yaha kahegI ki meM bhAta deneko jAtI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zvetAmmara terApaMtha-mata smiikssaa| huuN| yahA~para cAhe koi bhI cIja lejAtI hogI, parantu usako bhAta hI kahegI / uDadakA cAvala hotA hai, aisA kisI jagaha jAnanemeM nahIM aayaa| taba jaise javakA satyu ( sAthuA) hotA hai, vaise uDada vagairahakA satthu ityAdi samajha lenA / magadha dezameM satyukA pracAra bahuta thA / abhI bhI hai / nAnA prakArakA satthu milatA hai / maiM usa dezameM vicarA huuN| mujhe isa bAtakA jAti anubhava hai / bahuta dinoMkA satthu denemeM vAsIkA doSa nahIM hai AcArAMgasUtrameM aneka prakArake cUrNa satthu ityAdikA varNana hameM bahA Azcarya hotA hai ki-Apa loga TIkAko mAnate nahIM hai, tisapara bhI jahA~ tumhAre matalabakI bAta AtI hai, vahA~ to phorana TIkAkA zaraNa lete ho, parantu TIkAkA rahasya bhI, sivAya guruke nahIM mila sktaa| vAsIkA artha paryuSita bhakta karanese tumhArA manoratha pUrNa honevAlA nahIM hai| kyoM ki-paryuSita do prakArake hote haiM / bhakSya tathA abhakSya / 'paryuH Sita' zaddhakA artha 'rAtakA rahA huvA bhakta' aisA hotA hai| usameM aisA nahIM hai ki-sneha sahita yA sneha rahita / ata eva bhakSya abhakSya donoMkA grahaNa hotA hai / inameMse jo bhakSya cIjeM hotI hai, vahI bhagavAn tathA bhagavAnke aNagAra-sAdhu lete haiM / abhakSya cIjeM lete nahIM hai / sUtrameM aisebhI pATha haiM kicalitarasa, jisameM lilaNa-phUlaNa AgaI ho tathA rUpa-rasa-gaMdha sparza badala gayA ho, vaisA AhAra lenA nahIM / mahAnubhAva ! bhApa logoMko calita rasakA jJAna dUrase honevAlA nahIM hai! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vetAmbara terApaMca-mata samIkSA / 63 lIlaNa-phUlaNa pAMca prakArakI hai / tadvarNa lIlaNa-phUlaNa tumhArese jAnI nahIM jaaygii| ata eva siddhi saDakako choDa karake ulaTe mArgapara na calo / jJAtAsUtrake pRSTha 600 meM AhArakA adhikAra hai / uttarAdhyayanasUtrake 249 ve pRSThameM AThave adhyayanakI bArahavIM gAthA bhI AdhikAra hai / parantu vahA~ kisI sthAnameM bahuta dinoMkA AhAra leneko nahIM kahA hai| jahA~ 'purANA' kahA hai / vahA~ uDadakA bhAta kahA hai / ata eva jala rahita cUrNa lenemeM hAnI nahIM hai| jisa paramAtmAko bhUta-bhaviSya tathA vartamAnakAlakA nirmala jJAna thA / aise paramAtmAne jisa samaya sUkSmadarzakAdi yantroke sAdhana nahIM the, aise samayameM apane jJAnake dvArA samasta vanaspati, jalameM, tathA kaMdamUla vagairahameM; jIvo. tpatti dikhalAI hai / yaha bAta Ajakala sAyansa vidyAseDAkTarI niyamase tathA AyurvedAdise siddha hotI hai / dekhiye, Ajakalake jamAnemeM sAyansavettA, DokTara loga tathA vaidya loga bhI payurSita anna khAnekA niSedha kiyA karate haiM / vaiSNava loga bhI snehayukta paryuSitAnnako tyAga karate haiM / dekhiye manusmRtike pAMcave adhyAya, pRSTha 183 meM kahA hai| 'yat kiJcit snehasaMyuktaM bhakSyaM bhojyamagarditam / tatparyuSitamapyAyaM haviHzeSaM ca yad bhavet // 24 // cirasthitamapi tvAyamasnehoktaM dvijAtibhiH / , yavagodhUmajaM sarva payasazcaiva vikriyA // 25 // bhAvArtha:-jo lADu vagairaha, thoDe snehayukta, kaThina, komala tathA vigaDA huA nahIM hai, vaha khAne lAyaka hai| tapA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAmbara terApaMtha-bata smiikssaa| homase bacA huA, jo paryuSita hai, vaha bhI khAne lAyaka hai / bahuta kAlase rahA huA, sneha rahita jo yava, godhumase utpanna huAho tathA dUdhakA vikAra jo mAvAdi (khuA) hotA hai, vaha brAhmaNoMkoM khAne lAyaka hai| ___ upayukta donoM zlokoMmeM bhakSya-paryuSita khAne lAyaka dikhlaayaa| usameM spaSTa likhA huA hai ki-jisameM jalakA bhAga na ho, vaha khAne lAyaka hai / vahI bAta tattvavettA jainAcArya bhI kahate haiN| tathApi terApaMthI loga manamAne artha karake bhagavAnkI vANIko sadoSa banAte haiN| parantu mahAnubhAvo ! jamAnA dUsarI tarahakA hai isa samayameM tumhAre manaHkalpita artha, vidvAnoke Age calane vAle nahIM haiN| 'paryuSitAnaM tyajet ' ityAdi vAkya jaina tathA jainetara zA. sameM spaSTa dikha paDatehaiM / rAtrikA rahA huA jalavAlA padArtha roTI, cAvala,dAla,khIcaDI,zAka vagairaha padArtha abhakSya samajhanA caahiye| jisameM jalakA bhAga rahA nahIM hai, aise padArtha, dikhalAe hue kAlAnusAra bhagavAnne bhakSya kahe haiM / usI taraha hama loka nidanIya sajIva vAsI cIjeM lete nahIM haiN| Apa loga bhI vaisA hI kareMge to bhagavAnakI AjJAke ArAdhaka ho kara Atmazreya karaneke liye bhAgyazAlI hoNge| prazna-20 pelA chalA jInesvara devArA sAdAre sarva sapedavarNarA kapaDA AyA hai aura Apa pIlA kapaDA penate ho aura raMgate ho so kIsa zAstrakI ruhase / . uttara-pahile tathA antima tIrthakara mahArAjakA kalpa acelaka hai / jIrNa-tuccha vanakA paridhAna honese aneka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha - mata samIkSA / 65 mAnA hai| tIsapara bhI tumhAre (terApaMthIke) sAdhu naye - svaccha tathA rezamIkapaDe pahanate hue dekhane meM Ate haiM, aura unako acelaka kahate ho, isakA kyA kAraNa ? kAraNa vizeSameM kapaDeko raMga denekI AjJA hamAre mAne hue sUtroMme maujUda hai / isase hama loga raMgA huA kapaDA rakhate haiM, usameM na doSa na AjJAkA bhaMga hai / 'na dhonA na raMganA' yaha jo kahA hai, vaha saphAI yA zaukake Azaya se kahA hai / vizeSa lAbhake liye to khAsa AjJA dI huI hai / * prasaMgAnurodha yaha bhI kaha denA samucita samajhA jAtA ki- pakSapAtako choDa karake vyavahArika rItise dekhA jAya to yatA pUrvaka parimita jalase vastrapakSAlanameM phAyadA hI hai / pUrva RSi-munirAjoMkA saMghayaNa tathA puNya prakRti aura hI prakArakI thI, jisake kAraNa durgaMdhI tathA yUkAdi nahIM par3ate the / Ajakala chevaThA saMghayaNa honese malIna vastroMmeM durgaMdhI ho jAtI haiM tathA yUkAeM (jU) bahuta paDatI haiM / Ajakala tumhAre ( terApaMthaoM ke ) anekoM sAdhu, kapaDoMmeMse jU nikAlate hue dRSTigocara hote haiM / una jUoMko pairome bAMdha rakhate haiM, jisase vizeSa doSakA kAraNa hotA hai / ve jUeM kaI gRhasthoMke ghara meM paDatI haiM, bahutasI rAstemeM girati haiM, tathA upAzrayameM to giratI hI rahatI hai / jU tIna indriyavAlA jIva hai, to aise tIna indriya jIvoMkI itanI virAdhanA na karake, phAsujala upalabdha ho, usase yatA pUrvaka kapaDe sApha kiye jAya, to kitanA doSa yA lAbha hotA hai ? isa bAtakA vicAra karanemeM Ave, to ekAntavAda haTa karake syAdvAdakI sIdhI saDaka prApta ho sakatI hai| itanAhI prasaMgase kaha karake aba maiM mUla bAtapara AtA hU~ / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66. zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / sararararara kapaDe raMganekA kAraNa, jo yati zithila hue the, unase bheda dikhalAnekA hI hai / aura vaha bhI zAstrayukta hI hai| na ki manaHkalpita / dekho, Apa loga (terApaMthI) sthAnakavAsioMse alaga hue, taba sthAnakavAsise vilakSaNa muhapati bAMdhanI shurukii| aura vaha bhI manaHkalpita,, naki zAstra pramANase / tisapara bhI jhUTeko jhUTA samajhate nahIM ho / aura jinhoMne sakAraNa, sazAstra, nAyakoMkI sammatise kapaDe raMganekA kArya kiyA hai, usameM doSa dekhate ho / yahI tumhArA jAti svabhAva dikhAI de rahA hai| prazna--21 zrIjinevara devane dazamikAlakarA sAtamA adhyena gAthA 47 mI me kayoke sAdhu hokara asaMyatIko AvajAva ubhore besa sukAma kara ityAdika cha bola keNA nahIM to phera samegIjI sAdhujI grahastI para boja kIsa zAstrakI rUse dete hai| uttara--zrIdazakAlikasUtra ke sAtave adhyayanakI 47 vI.gAthAmeM jo bAta kahI hai, vaha sarvathA mAnya hai, phira cAhe terApaMthI ho, sthAnakavAsI ho yA saMvegIsAdhu ho / jo sAdhu, gRhasthake zirapara bojhA detA hai, vaha sAdhukI kriyA meM doSa lagAtA hai / saMvegI sAdhu, apane upakaraNa gRhasthake zirapara dete nahIM hai / aura kadAcit koI zithila sAdhu detA ho, to isase sabake zirapara doSa lagAnA, dveSakA hI kAraNa hai| dekhiye, jo rupiyA jitanA ghisA huA hotA hai, usakA utanA hI vaTAva lagatA hai| parantu vaha rupayA savathA tAMbekA ginA jAtA nahIM hai| isI taraha jisameM jitanI nyUnatA hotI hai, usameM utanI hI nyUnatA ginI jAtI hai kaMcana / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / 67 kAminIkA sevana karanevAlA sAdhu bhAva se vimukha hotA hai| mahAnubhAva ! Apa logoMne saMvegI sAdhukA nAma le karake niMdAkAkArya kiyA hai / isa liye pApakA pazcAttApa karanA / sthUladRSTise na dekha karake, sUkSmadRSTi se dekhoge to, tumheM mAlUma hogA ki tumhAre sAdhuoM kI utkRSTatA samhAlanake liye kaise 2 prapaMcoMko UThAte ho ? vasa, yahI tumhAre guruoMkI zikSAkA phala hai / prazna --- 22 sUryAbhadevatA jina pratimA mokSane artha pUjI, Apa kete ho, ora rAyapaseNIkA pATha batalAte ho soiro uttara avalato oheke devatAMrA keNAsU pUjI he ora bhavanI paramaparAne arthe pUjI, dusaro batIsavAnAbhI pUjIyA hai, hareka devatA bhImANaro adapatI huve tIko upajatI velA pUjIyA kare hai jINasU sUryAba devatA bI pUjI paraMparA rIte, ora Apa faramAte hoke nisesAe sabadano artha mokSa hai so iNaro uttara Ahe iNIja mutAbIka pATha bhagavatI sUtrameM sataka dUrje udeze pele lAmAMya dhana bAre kADIyo, jaThe 'nIsesAe aNugAmIyatA bhavisaI' pATha Ayo chai, so INa jagA kAMI mokSa huvo donu jagA nIsesAe aNugAmIyatAe bhavisaI, eka sIrIkA pATha chai, iNa nyAya pratamA pUjI jIName parabhoro mokSa nathI. uttara- " devatA ke kahane se pUjAkI, usameM lAbha nahIM hai" aise tumhAre kahane se, yaha mAlUma hotA ki Apa logoMkA yaha mAnanA hai ki - 'dUsare ke kahane se, koI manuSya kucha kArya kare usako lAbha yA nukazAna kucha nahIM hotA' / parantu yadi aisA mAnoge to dUsare ke kahane se koI saMsAra choDe, dAna de, bhakti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 vetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / kare, vinaya kare usako lAbha nahIM honA cAhiye / dusareke kahanese hiMsAdi kArya kare, to usako nukazAna nahIM honA cAhiye / parantu nahIM, yaha bAta Apa loga bhI nahIM svIkAra sakate / to phira, yaha vicAranekI bAta hai ki devatAke kahanese pUjAkI hai, to koI kharAba kArya to nahIM kiyA hai| utpanna honeke bAda sUryAbhadevane svayaM yaha vicAra kiyA ki hameM pUrvapazcAt-kalyANakArI-hitakArI-mukhakArI-bhavAntarameM bhI upakArI-muktyartha kyA kArya hai ? usa samayameM devatAoMne A karake kahA hai / dekhiye, isa viSayakA pAThaH " teNaM kAlaNaM taNaM samayeNaM sUriyAbhadeve ahuNovavaNNamette ceva samANe paMcavihAe pajattie pajjatibhAvaM gacchai, taM jahA:- AhArapajjattIe, sarIrapajjattIe, iMdiyapajjattIe, ANapANupajjanIe, bhAsAmaNapajjattIe, tae tassa sUriyAbhassa paMcavihAe pajjattIe pajjattibhAvaM gayassa samANassa,zmeArUve ajjatthie, ciMtie, patthie, maNogae, saMkappe samuppajjitthA, kiM me pulviM kara. NijjaM, kiM me pacchA karaNijjaM, kiM me putviM seyaM, kiM me pacchAseya, kiM me puvipacchA vi hiAe suhAe khamAe nissesAe ANugAmiattAe bhavissara ? tae tassa sUriyAbhassa devassa sAmA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / liaparisovavaNNagA devA sUriyAbhasta devasta imeAruvaM, ajjhatthiaM jAMva samuppaNNaM samabhijANittA jeNeva, sUriyAbhe deve teNeva uvAgacchara, uvAgacchaittA sUriyAbhaM devaM karayalapariggahiaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTu jayeNaM vijayeNaM vaddhAveMti, vaddhAvittA evaM vayAsI - evaM khalu devANuppiyANaM sUriyAbhe vimANe siddhAyayaNaM asayaM jiepaDimANaM jiNussehapamANamettANaM saNikhittaM ciTThanti sabhAe NaM suhammAe mANavate ceie khaMbhe vairAmaye golavaTTasa muggae bahuo jiNasakahAusaNikhittAo ciTThanti, tAu NaM devANuppiyANaM aNNesiM ca bahaNaM vaimANiANaM devANaM devIi ya accaNijAo jAva vaMdaNijjAo, namasapijjAo, pUaNijjAo, sammANaNijjAo kallANaM maMgala devayaM cezyaM pajjuvAsaNijjAo, tae NaM devANuppiyANaM puvvi karaNijjaM taM devANuppiyANaM pacchA karaNijjaM taM devANuppiyANaM puvi seyaM taM devANuppiyANaM pacchAseyaM taM devANuppiyANaM puvviM pacchA vi hiAe suhAe khamAe nissAe AgugAmi 2 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com 69 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 vatAmbara terApaMtha-mata samIkSA / attAe bhavissara / " pRSTha 171 se| bhAvArtha:-jisa samaya sUryAbhadeva sUryAbha vimAnameM utpana huA, usa samaya usako aisA vicAra huA ki-merA pUrva hita-pazcAt hita tathA pUrvapazcAt hita kyA hai ? isa prakAra vicAra karate hue sUryAbhadevako jAna karake, usake pAsa usake sAmAnika sabhAke devoMne Akarake savinaya isa prakAra kahA: __'he devAnupriya ! sUryAbhavimAnameM siddhAyatanameM jinotsedha pramANamAtra 108 jina pratimAeM haiM / tathA sudharmAsabhAmeM mAnavata caitya-staMbhameM vajramaya golaDabbemeM jinake asthi (dADhAvagairaha) haiM, ve Apase tathA dUsare aneka deva-devioMse arcanIya, vaMdanIya, namasyanIya, pUjanIya, sammAnanIya yAvat kalyANa-maMgala deva caityakI taraha paryupAsanIya haiN| tathA ve hI patimAeM evaM dAdAeM Apako paraMparAse pUrvahitake liye, pazcAt hitake liye, mukhake liye, kSamAke liye, mokSake liye hoNgii|' upayukta pAThameM pratyakSa jina pratimA tathA dADhA (bhagavAnake asthi vagairaha) arcanIya-pUjanIya-vaMdanIya kahIM hai| parantu dUsarI vastu dikhalAI nahIM hai / isake sivAya Apa loga bhavakI paraMparAkA artha karate haiM, to kyA pUjA karanese bhavakI paraMparA baDhatI hai, aisA kahanA cAhate ho ? yA bhavakI paraMparAmeM hitakara kahanA cAhate ho ? / yadi bhavakI paraMparA baDhe, aisA artha karoge, to vaha ThIka nahIM hai / kyoMki-sUryAbhadevane prabhukI pUjA tathA nATaka vagairaha kiye, tisapara bhI ekAvatArI mahAvideha kSetrameM 'dRDha pratijJa' nAma dhAraNa karake cAritra lekara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / 71 Xie Hui Fen Hui Xie Hui Fen Hui Hui Fen Hui Fen Hui Fen Hui Fen Hui Xie Hui Fen She "Chang kevalI hogaa| aba dikhalAiye, kahA~ rahI bhavakI paraMparAkA baDhanA ? / 'parittasaMsArI' vagairaha vizeSaNa honese bhavakI paraMparAkA baDhanA bilakula asaMbhava hai| aba jinapUjA, bhavaparaMparAmeM hitakara hai, aisA kahoge, to basa, jhaghaDA samApta huaa| Apa loga bhI sUryAbhadevakI taraha jinapUjA rocaka ho jaao| acchA aba dUsarI bAta dekhiya, jaise aura vastueM pUjI, vaise jinapratimA bhI pUjI, aisAbhI tumhArA kathana ThIka nahIM hai / kyoMki-jinapUjAkI taraha dUsarI vastuoMkI pUjAke samaya 'Aloe paNAmaM karei' aisA kahA nahIM hai / tathA jina pratimAkI taraha 'namutthuNaM' vagairaha kahA nahIM hai| evaM hitakArI-mukhakArI-kSemakArI-kalyANakArI vagairaha zabda bhI kahe nahIM haiM / tisapara bhI 31 vastuoMkI pUjA tathA jinezvarakI pUjAko eka samAna ginate ho, isase utsUtrabhASIpanekA doSa tumhAre sirapara lagatA hai ki nahIM, isa bAtakA vicAra kro| isake sivAya aura bhI dekho, bhagavatIsUtrake 10 ve zatakake chaThe uddezemeM pRSTa 876 meM kahA hai ki bhagavAnakI dADhA vagairahakI AzAtanA devatA loga karate nahIM haiM / jaba dADhAkI hI AzAtanA nahIM karate haiM, to phira pratimAke liye to kahanA hI kyA ? dekhiye, vaha pATha yaha hai: ___pabhU e bhaMte ! camare asuriMdai asuraku. mArarAyA camaracaMcAerAyahANIe sabhAe suhammAe camaraMsi sIhAsaNaMsi tuDieNaM saddhiM divvAiM bhoga bhogAI bhuMjamANe viharicae ? yo baDhe smhe| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KKRRRRRA 72 zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / se keNaThe bhaMte ! evaM vuccai No pabhU camare asuriMde asurarAyA camaracaMcAe rAyahANIe jA. va viharittae ? ajjo ! camarassa NaM asuriMdassa asurakumAraraNNo camaracaMcAerAyahANIe sabhAe suhammAe mANavae ceie khame vairAmaesu golavaTTasamuggaesu bahuo jiNasakahAo saNNikhi. tAoM cihRti, jAuNaM camarasta asuriMdassa asurakumArarapaNo AeNasiMca basNaM asurakumArANaM devANa ya devINa ya accaNijjAo vaMdaNijjAo pUyaNijjAo sakAraNijAo sammANaNijjAo kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsaNijAo bhavaMti, tesiM paNihANe No pabhU se teNaDeNaM ajjo ! evaM vuccai po pabhU camare asuriMde asurarAyA camara caMcAe rAyahANIe jAva vihArattae / pabhU NaM ajjo! camare asuriMde asurarAyA camara caMcAe rAyahANIe sabhAe suhammAe camaraMsi sIhAsaNaMsi causaTTI sAmANiya sAhassI. hiMtAyattIsAe jAva aNNehiM ca bahUhiM amurakumArohiM devehi ya devIhi ya saddhiM saMparibuDe mahayAhaya jAva bhuMjamANe viharittae kevalaM pariyAri DIe No ghovaNaM mehuNavattIya / " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / 73 De Fen Fen Fen Fen Fen Fen Fen Fen Fen Shou Fen Fen Fen Fen Yi Dai bhAvArtha:-he bhagavan ! camaracaMcA rAjadhAnImeM camarasiMhAsanameM amarendra asurarAjA camara, divya bhoga bhoganeko samartha hai? he gautama ! samartha nahIM hai| he bhagavan ! kyoM samartha nahIM hai ? he gautama ! camaracaMcA rAjadhAnImeM sudharmA sabhAmeM mAnavata caityastaMbhameM vajramaya DabbemeM jinake sakthI bahuta haiM / jo ki caMdanase pUjya haiN| praNAmase namana karane yogya haiN| vakhAdise satkAra karane yogya haiN| pratipattise saMmAnya haiM / aMtaeva ve pavitra jina sakthioMkI AzAtanA na ho, isa liye vaha camarendra maithunAdi bhogoMko bhogatA nahIM hai / parantu apane parivArake sAtha camarendra vahA~ vicara sakatA hai| isase spaSTa mAlUma hotA hai ki-jaba jinadADhAoMkI AzAtanAke liye niSedha kiyA hai, to phira jina pratimAkA to kahanA hI kyA? acchA, aba terApaMthI mahAnubhAva bhagavatIsUtrake dUsare zatakake pahile uddezake 'hiyAe suhAe khamAe ' ityAdi pAThako le karake yaha siddha karanekI koziza karate haiM ki-'sUryAbhadevane jina pratimAkI pUjAke nimitta. jo 'hiyAe' ityAdi zabda kahe haiM, ve saMsArake liye haiN|' parantu vaha ThIka nahIM hai / bhagavatIsUtrake dUsare zatakake dUsare uddezameM skaMdaka tApasane, mahAvIra svAmauke pAsa eka dRSTAntako le karake bAtakI ki jaise gAthApatine jalate hue agnise eka bahumUlya pAtra * (bhAMDa) nikAlA, taba vicAra karatA hai ki-yaha mujhe hita'kArI-sukhakArI-kalyANakArI tathA AgAmI bhavameM kAma logA / usI taraha he prabho ! merI AtmA eka bhAMDa yAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / RRRRR***** pAtra rUpa hai / to jarA-maraNAdi jalate hue lokase nistArita huI merI AtmA, hitakArI-sukhakArI-kalyANakArI tathA parabhavameM mujhako lAbhakArI hogii|' ityAdi pAThase gAthApatike sthAnapara khuda huaa| bhAMDake sthAnapara apanI AtmAko sthApita kiyA / tathA dhanake sthAnapara jJAna-darzana-cAritrako sthApana kiyA / aise upamA upameyabhAva karake upanaya utArA hai| vahA~ skaMdakajIne AsmAko tAranemeM 'hiyAe suhAe ' ityAdi zabda kahe haiN| usI taraha gAthApatike pAThameM bhI 'hiAe suhAe' i. tyAdi zabda kahe haiM / una donoM jagaha 'niHzreyasa' kA artha mokSa hai| parantu gAthApatike pakSameM 'niHzreyasa' zabdakA artha dravya mokSa karanA aura skandakajIke pakSameM bhAva mokSa artha karanA / gAthApati usa bhAMDake denese chUTa gaye tathA skaMdakajI karmake denese chUTa gye| __ vaise hI zabda sUryAbhadevake bhI haiM / isake sivAya jahA~ sUryAbhadeva, mahAvIra svAmIko vaMdaNA karaneko gaye, vahA~ bhI 'hiyAe' ityAdi pATha kahA hai / uvavAI sUtrake pRSTha 16 meM, ThANAMgajIke pRSTha 194 meM ityAdi kaI jagahA~ para 'hiyAe' ityAdi pATha zubha kAryoMmeM AyA huA hai| ata eva pratimA pUjA bhavAntarameM sukhakArI he, yaha vAta acchI taraha siddha ho jAtI hai| pratimA pUjA karake sidhA mokSa nahIM hotA hai, aisA jo tuma (terApaMthI) kahate ho, isIse hI pratimAkI pUjAkA svI: kAra ho jAtA hai / A rahI sIdhe mokSakI mAta / so to ThIka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / 75 R A K-- - -- hai| sIdhA mokSa nahIM hotA hai, yaha to hama bhI svIkAra karate haiN| kyoM ki, dekhiye, zrAvaka pAMcave guNasthAnakameM honese bArahave devaloka paryanta hI jA sakate haiN| aura pratimAkI dravya pUjA karanekA adhikAra zrAvakoMkA hI hai / ata eva sIdhA mokSakA honA kahA~ rahA? hama pUchate haiM ki-pAMcavA guNasthAnakavAlA zrAvaka sAmAyika-pauSadha vagairaha karatA hai, to isase usakA sIdhA mokSa tuma mAnate ho ? jaba usakA nahIM ho sakatA hai, to phira pratimAkI pUjA karane vAlekA kyoM kara ho sakatA hai? / isameM kAraNa yaha hai ki-akele vinayase, akele vivekase, akele jJAnase, akele darzanase tathA akele cAritrase bhI sIdhA mokSa nahIM ho sktaa| parantu jisa nimittako le karake samyaktva dRDha huA ho, vaha muktikA kAraNa ginA jAtA hai / phira bhale hI paraMparAse mukti kyoM na ho ? / ArdrakumArako pratimAke darzanase samakita huA, aisA sUyagaDAMgasUtrakI niyuktimeM spaSTa pATha hai| niyuktiko mAnanekA pramANa naMdIsUtra tathA bhagavatIsUtrake pacIsave zatakameM pATha hai, jo pATha praznoMke upakramame dediyA hai| jisase paraMparAse mukti ho, aise vinaya-viveka-jJAna darzana-cAritra ityAdi bhI pramANa hI hai / jJAna-darzana-cAritra ye tInoMke saMyogameM sAkSAt mukti hotI hai / darzanakI nirmalatA bhagavAnkI AjJAmeM hai / bhagavAnne pratidina prabhupratimAke darzana nahIM karanevAle sAdhu tathA zrAvakoMko prAyazcitta dikha lAyA hai| dekhiye, naMdisUtrameM jina mahAkalpasUtrakA nAma hai, : usI mahAkalpasUtrameM isa tarahakA pATha hai: "se bhayavaM tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA cei. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA | aghare gacchejA ? daMtA goyamA ! dile diye gacchejA / se bhayavaM jattha dieNa gacchejA, tao kiM pAyacchittaM havejjA ? goyamA ! pamAyaM paDucca tahArUvaM samagaM vA mAdala vA jo jiladharaM na gacchejjA tao chahaM ahavA duvAlasamaM pAyacchittaM havejjA / " arthAt - heM bhagavan ! kisI jIvako duHkhita nahIM karanevAlA tathArUpa zramaNa jinamaMdirameM jAya ? he gautama ! hamezAM - pratidina jAya / he bhagavan ! yadI vaha hamezAM na jAya to isase, usako prAyazcitta lage ? he gautama ? yadi pramAdakA avalaMbana karake tathArUpa zramaNa jinamaMdirameM pratidina na jAya to, usako chaTTa ( do upavAsa ) athavA dvAdaza ( pAMca upavAsa) kA prAyazcitta lage / pAThaka dekha sakate haiM ki - uparyukta pAThameM khuda bhagavAnne jinapratimA ke pratidina darzana karanekA kaisA hukama pharamAyA hai / jo loga jinamUrtike darzana nahIM karate haiM, ve bhagavAnkI AjJAke virAdhaka haiM, aisA kahanemeM kyA kisI bhI prakArakI atyukti kahI jA sakatI hai ? / kadApi nahIM / prazna - 23 samegIjI sAdhujI mahArAja khuda dhabapUjA kI nahI karate, jo dhruvapUjAmeM dharma ho to sAdhuko avasya karaNA cAI sAdhuka dharmakA kAMma karaNemeM koI dosa nahI hai, khAsa dharmake vAste gara choDate so unako to harabarga jIna pratimAkI dhruvapUjA vo bhagatIme reNA cAyai kIuke Apa pratimA pUjaNeMme dharma parUpate hai / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA 77 R -7 uttara-bar3e AzcaryakI bAta hai ki prazna pUchanevAloMko yaha bhI samajhameM nahIM AyA kI-dravyapUjA karanemeM dravyakI jarUrata hotI hai yA nhiiN| aura jisameM dravyakI jarUrata rahatI hai, vaha sAdhu kaise kara sakatA hai ? phira cAhe bhale dharmakA hI ho / jisa kAryameM dravyakI AvazyaktA hotI hai, vaha kArya 'sAdhu nahIM kara sakate / kyoMki, sAdhuke pAsa dravyakA abhAva hI rahatA hai| isake sivAya dravyapUjA karane vAleko snAnAdi kriyA karanekI jarUrata rahatI hai| dekhiye, bhagavatI sUtrameM tuMgiyA nagarIke zrAvaka snAna-pUjA karake bhagavAnko vaMdaNA karaneko gaye / vahA~ pUjAke samaya snAna kriyAkI jarUrata pdd'ii| jaba sAdhuko snAna karanekA, puSpAdiko chUnekA adhikAra hI nahIM hai, to phira kaise prabhukI dravyapUjA kara sakate haiM ? / prabhukI pUjAmeM puSpAdi sacitta vastuoMkA upayoga karanA par3atA hai / dekhiye, mahAkalpasUtrakA vaha pATha, jo pahile praznake uttarameM de diyA hai| vratadhArI zrAvakoMne prabhukI pUjA karate hue kaisI 2 vastueM caDhAI haiM ? sAdhuoMkA adhikAra vaisI vastuoMko chUnekA hI nahIM hai| jisakA jaisA adhikAra hotA hai, usase vaisI hI kriyAeM hotiihaiN| eka svAbhAvika niyamako dekhiye, jisako jisa jagaha phoDA hotA hai, vaha usI jagaha pATA baaNdhegaa| niroga zarIra para pATA bAMdhanakI AvazyaktA nahIM rahatI / vaise munioMkoM chakAyakA kUTA bAkI nahIM haiM, isa liye unako dravyapUjA karanekI jarUrata nhiiN| ____ dharmake karanemeM koI doSa nahIM hai, khAsa dharmake liye ghara choDate ho ' yaha tumhArA ( terApaMthiyoMkA ) kathana tumhArI ajJAnatAkA paricaya de rahA hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 vetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / pratimA pUjanemeM dharma hama hI nahIM kahate haiM, samasta tIrthakara, gaNadhara, AcArya, upAdhyAya tathA munipravara kahate haiM / jaba aisA hI hai, taba to tumhAre hisAbase una sabhIko, dravyapUjA karanI kAryarUpa ho jAyagI, parantu nahIM, vaisA nahIM hai| Upara kahe mutAbika jitane padastha athavA munipada dhAraka haiM, unako dravyapUjAkA adhikAra nahIM hai| bhAvapUjA yAne jo bhakti hai, vahI karanekA adhikAra hai| dekhiye, praznavyAkaraNake pRSTha 415 meM isa tarahakA pATha hai: "aha kerisae puNAi ArAhae vayamiNaM? je se uvahibhattapANAdANasaMgahaNakusale aJcaMtabAladuvvalagilANavumAsakhamaNe pavattAyariya uvajjhAe sehe sAhammie tavassIkulagaNasaMgha ceiahe nijjarahI veyAvacca aNissiaM dasa viya bahuvihaM karei / " upayukta pAThameM 'jina pratimAkI bhakti karatA huA sAdhu nirjarAko kare ' aisA kahA hai / usa niyamAnusAra hama loga yathAzakti prabhubhaktikA lAbha lete haiM / jIvAbhigamameM vijayadevane prabhupratimAke Age 108 kAvya karake prabhukI stuti kI hai / dekhiye, vaha pATha pRSTha 191 ve meM isa taraha hai: ___ "jiNavarANaM ahasaya visuddhagaMthajuttehiM mahAcittehiM atthajuttehiM apuNarunehiM saMthuNa saMthuNaittA sattaTTapayA usarai usaraittA vAmaM jANuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghetAmbara terApaMtha mata samIkSA / 79 Wu De Fen Fen He He Fen Shi Fen Cang Fen De Dai Jie Xiu Fen Hui - Dai Dai ace, aMceinA dAhiNajANuM dharaNitalaMsi nihADe" ___ uparyukta pAThameM, 'pahile kAvya kaha karake sAta-ATha kadama jinapratimAse pIche haTha karake, DAbA goDA UMcA karake tathA jImaNA dharaNItalameM sthApana rakake bahumAnake sAtha zakrastava kaha karake baMdaNA kare, ityAdi kahA hai| usI taraha vartamAnakAlameM bhI munirAja, madhura-suMdaranaye naye vRttavAle kAvya prabhuke sAmane kaha karake caityavaMdana karate haiM / isa liye yAda rakhanA cAhiye ki-sAdhuoMkA adhikAra bhakti karanekA hai / dravyapUjA karanekA nhiiN| isake sivAya aura bhI bahutase aise kArya hote haiM ki-jo dharmake honepara bhI sAdhu karate nahIM haiN| kyoM ki vaha unakA adhikAra nahIM hai| dekhiye, sAdhu sUtrAnusAra dAnadharmakA upadeza dete haiN| kintu dAna dete nahIM haiM / kyoM ki-usa prakArake azanAdikI sAmagrI unake pAsa nahIM hotii| DhAI dvIpameM jitane munivara haiM, ve samasta vaMdanIya haiM / tathApi ziSyoMko tathA laghu gurubhAIoko evaM dUsare choTe sAdhuoMko baMdaNA karate nahIM haiM / kyoM ki-vyavahArase vaisA adhikAra nahIM hai| jahA~ jahA~ jaisA adhikAra hotA hai, vahA~ vahA~ vaisA hI kArya karanA ucita hai| priya pAThaka / terApaMthIoMke pUche hue teisa praznoMke uttara samApta hue / unake pUche hue prazna kaise azudra tathA ni. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA | rmAlya the, pAThaka acchi taraha dekha gaye haiM / astu ! jaba hama terApaMthIyoM ke abhiniveza kI tarapha khyAla karate haiM, taba hameM yahI vizvAsa hotA hai ki itanA parIzrama karanepara bhI una logoMko kucha bhI lAbha honevAlA nahIM hai / aura yadi ho jAya to baDe saubhAgya kI bAta hai / khaira, Unako lAbha ho cAhe na ho, parantu itara logoM ko isase avazya lAbha pahu~cA hogA aura pahu~cegA, yaha hame dRDha vizvAsa hai / basa, isImeM hama apane parIzramakI saphalatA mAnate haiM / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA | pAlIke terApaMthIyoMkI eka aura karatUta / saMsArameM aisI kahAvata hai ki - 'sau mUrkhose eka vidvAn acchA, jo tavakI bAta yA yuktiko samajha bhI to le | hamAre pavitra jaina dharmako kalaMkita karanevAle zvetAmbara terApaMthI bhAI zAstrakI gaMdha bhI to jAnate hI nahIM hai, aura jahA~ tahA~ vidvAnoMke sAtha zAstrArtha karaneko yA praznottara karane ko khaDe ho jAte haiM / astu, lekina tArIpha to isa bAta kI hai ki ina logoM ko cAhe kitanehI zAstroMke pAThoMse tathA yuktiyoMse samajhAveM, parantu ye apane pakar3e hue pU~chako kabhI chor3ate hI nahIM haiN| aise AdamiyoMse zAstrArtha karanA yA vAdAnuvAdameM utaranA kyA hai, mAno apane amUlya samayapara churI phirAnA hai| jhUTha bolanA asatya bAtoMko prakaTa karanA - samajhane para bhI apanI bAtako nahIM chor3anA aura jhUThA zaura macAnA, ityAdi bAtoMkI, ina logoMne apane guruoM se aisI umadA tAlIma lI huI hai, kimAno ina bAtoM ke ye prophesara hI bana baiThe haiM / abhI inhIM dinoMmeM - pAlI mAravADameM hamAre paramapUjya-prAtaHsmaraNIya AcArya mahArAjake sAtha, vahA~ke terApaMthiyoMne jo carcA kI thI, usakA sArA vRtAnta isa pustakameM pAThaka paDha cuke haiM / aura ina logoMne jo teIsa praznoMkA eka ciTThA likha karake diyAthA, unake uttara bhI isameM acchI taraha de diye haiM / jisa samaya unhoMne prazna diye the, usa samaya sabake samakSa yaha nizcaya huA thA ki ina praznoMke uttara akhabAra ke dvArA diye jAyeMge | isa niyamAnusAra una praznoM ke uttara bhAvanagara ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra tAmbara terApaMtha-mata samIkSA | 'jaina zAsana' nAmaka akhabArameMbhI chapavAe gaye / inake praznoMke uttara 'jaina zAsana meM samApta honehI nahIM pAye, ki itanemeM ina terApaMthiyoMne eka ATha-nava panekA TrekTa nikAla ddaalaa| yaha TrekTa kyA nikAlA ? mAno inhoMne apane Apase apanI mUrkhatAkI mUrti khaDI kara dii| jinako bhASA likhanekI bhI tamIja nahIM hai, ve kyA samajha karake aise TrekTa nikAlate hoMge ? astu, bhASAkI aura khyAla na karake viSayapara dRSTipAta karane haiM, to isameM mRSAvAdase bharI hui bAtoMkAhI ullekha dekhanemeM AtA hai / jo bAteM carcAke samayameM huI thIM, unako uDA karake naI naI bAteM dikhAnekA jAdU prayoga khUba hI kiyA gayA hai| lekina ina logoMko smaraNameM rakhanA cAhiye ki tumhArI aisI jhUThI bAtoMse loga pha~sanevAle nahIM hai / pacAsoM AdamiyoMke sAmane jo bAteM huI thIM, unako uDAdenese tumhArI ajJAnatAkI pU~jIhI dikhAI detI hai| aba Apa loga cAhe jitanI calAkI karo, kucha calanevAlI nahIM hai / tumhAre isa 8 panneke TrekTameM, teIsa prazna bhASAsudhAra karake prakAzita kiye haiN| parantu hamAre pAsa tumhArA vaha laMbA-cauDA ciTThA maujUda hai, jisameM mAravADI, hindI, gujarAtI, phArasI, urdu vagairaha bhASAoMkI khIcaDI banA karake prazna pUche haiM / isake sivAya isa TrekTameM, AcArya mahArAjakA pAlImeM dhUmadhAmase sAmelA huA, AcArya mahArAjane lekcaradiye, isAdi bAtoMmeM jo tumhAre hRdayakI jvAlA prakaTakI hai, vaha bhI tumhAre dveSa devatAke hI darzana karAtI hai| paramAtmAkA sAmelA (sAmaiyA) kisa prakArase hotA thA? usa samayake loga zAsanake prabhAvanAke liye kaise 2 kArya karate the ? una bAtoMko zAstrameM dekhA / phira tuShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMpa-mata samIkSA / 83 +++ ++ + ++ ++ + + ++++++ mhe mAlUma ho jAyagA, ki-isa kAlakI apekSA dhuraMdhara AcAyau~kA-pavitra munirAjoMkA sAmelA (sAmaiyA ) gAmake mutAbika hoM to isameM AzcaryakI bAta hI kyA hai ? kyA munirAjoMko khojeke muDadekI taraha zaharameM lAnA acchA samajhate ho ? yadi aisAhI hai, to yaha vAta ApalogoMko hI muvAraka rahe / khuzIse tumhAre sAdhuoMko usa mutAbika le jAyA kro|| ina logoMke isa TrekTase vidita hotA hai ki-yaha dekTa ina logoMne sirpha sacI bAtako uDA deneke liye hI nikAlA hai| agara aisA na hotA to ve isameM itanI asatyapUrNa bAteM kabhI na likhate / carcA ke viSayameM unhoMne jo vRttAnta likhA hai, vaha asatyatAse bharA huA hai / bhavakA Dara rakhanevAlA puruSa kabhI aisI uTapaTAMga jhUThI bAteM prakAzita nahIM kara sktaa| ziremala zrAvakake sAthameM, AcAryamahArAjake vArtAlApa honekI bAta 8-9 pRSThameM likhI hai, vaha bhI aisI hI jhUThI hai| ziremalase aisI bAta kabhI nahIM huI hai / isa bAtakI sAkSI-gavAhI paMDita paramAnandajI vagairaha vehI mahAnubhAva desakate haiM, jo usa carcAke samaya harabakhta upasthita rahA karate the| pAlIke terApaMthIbhAI, apane TrekTake 16 ve pRSThameM likhate haiM ki-"uparokta tevIsa prazna mAravADI bhASA mizrita likhakara....diye / " hama pUchate haiM ki yaha mAravADI bhASAkI mizrI DAlI kisameM ? pradhAna eka bhASA bhI to honI cAhiye / tumhAre praznoMmeM khAsa eka bhASA to koI hai nahIM / chappanamasAlekI dAla jaise banAve, vaise hI vicAre teIsa praznoMkI maTTI kharAba kI hai / acchA, yaha bhI kucha kaha sakate ho ki-mAravADI bhASAkI mizrI kisa liye ddaalii?|| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 zvetAmbara terApaMtha-mana smiikssaaH| * R RRRRR------ ____ Age calakara usI 16 ve pRSThameM likhA gayA hai ki'pAlImeM karIba 15 dinake aura Thahare rahe, koI bihAra nahIM kiyA, aura na praznoMkA uttara diyA / ' praznoMke uttara tayyAra karake 'jaina zAsana' meM kramazaH chApaneke liye bheja bhI diye the / kyoM ki akhabArake dvArA hI javAba denekA nizcaya kiyA thaa| tisa para bhI, una logoMko yaha kahalA bhejA ki-"agara tumheM jaldI javAba cAhiye to, eka pablika sabhA karo, jisameM pAlIke pratiSThita paMDita tathA rAjyake amaladAra loga madhyastha banAe jA~ya, aura hamAre AcAryamahArAjazrI tumhAre teIsa praznoM ke uttara de deN|" lekina ina logoMne sabhA karanese bilakula inkAra kiyaa| isa viSayameM unake Ae hue rajisTara patra hamAre pAsa maujUda haiN| antameM itanA hI kahanA kAphI hai ki-ina logoMne, apane TrekTameM mRSAvAdakI mAtrAse bharI huI bAteM prakAzita kI haiM / isa liye inake Upara kisIko vizvAsa nahIM rakhanA cAhiye / ina logoMkA yaha svabhAva hI hai ki-jhUThI 2 vAnoMko prakAzita karake apane DhA~ceko khaDA rakhanA / parantu smaraNameM rakhanA cAhiye ki-nirmUla so nirmUla hI hai / aura nimUla vastu kabhI Thahara nahIM sakatI / astu, isa viSayako aba yahA~ hI samApta kiyA jAtA hai / AzA hai ye loga buddhimattAse vicAra karake tattvakI bAtako grahaNa kreNge| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-pata samIkSA / 85 RAKAK K AKERAK-4. terApaMthiyoMse prazna. aba hama isa pustakakI pUrNAhutimeM samasta terApaMthiyoMse nimna likhita prazna pUchate haiM / AzA hai ki-ce, ina praznoMke uttara, unake mAne hue battIsasUtroMke mUla pAThase hI deNge| 1'zvetAmbara terApaMthI' aisA kahane meM tumhAre pAsameM zAstrIya kyA pramANa hai? jo pramANa hove so dikhlaao| a. gara zvetavastra dhAraNa karanese hI zvetAmbara honekA dAvA rakhate ho, to aise to dAdu paMthI vagairaha jo 2 zvetavastra rakhate haiM, ve sabhI zvetAmbara kahe jA sakate haiN| 2 itihAsase tumhAre matako prAcIna siddha kara sakate ho ? agara kara sakate ho to kara dikhlaao| 3 'battIsa hI sUtramAnane, adhika nahIM,' yaha bAta kaunase sUtrameM likhI hai ? / tathA tumhAre mAne hue battIsa sUtrameM, dusare jina 2 sUtroMke nAma AveM, una 2 sUtroMko kyoM nahIM mAnanA? ___4 mahAvIra svAmI cUke' aisA apane Apase kahate ho ? yA kisI sUtrameM bhI kahA hai ? sUtrameM kahA ho to, usa sUtrake nAmake sAtha pATha dikhlaao| 5 sAlameM do daphe pATamahotsava karate ho, yaha vidhi konase sUtrameM likhI hai ? 6 tumhAre sAdhu do-DhAI hAthakA AdhA rakhate haiM, yaha kisa sUtrake kaunase pAThake AdhArase rakhate haiM ? .. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / 7 tumhAre pUjyake pArTa-paTTe sAviyA~, bichAtI haiM, yaha kauna jainasUtrake AdhArase ? 8 tumhAre sAdhu, sAdhviyoMke pAsa gocarI ma~gavAkara AhAra karate haiM, yaha kaunase sUtrake AdhArase ? 9 tumhAre sAdhu, halavAIyoMkI kaDAi vagairahake dhoe hue, gRhasthoMke rasoIke balataNoMke dhoe hue pAnIko, jisameM asaMkhya jIva utpanna hue hote haiM, pIte haiM, yaha kisa sUtrake AdhArase ? 1. tumhAre sAdhu, anArake dAne vagairaha sacitta phaloMko khAte haiM yaha kisa sUtrake AdhArase ? / 11 tumhAre sAdhu, vihArameM gA~ca 2 sAdhviyoMko sAtha rakhate haiM, yaha kisa sUtrake AdhArase ? 12 terApaMthI sAdhu, gRhasthoMke bAlakoMko vidyA paDhAnese rokate haiM, isakA kyA kAraNa hai ? / 13 tumhAre sAdhu, gRhasthoM ko isa prakArakI bAdhA dete haiM ki-'hamAre sivAya dUsare sAdhuoMko AhAra-pAnI na denA' yaha kisa sUtrake AdhArase ? / 14 tumhAre sAdhu, rAtriko pAnI nahIM rakhate haiM, to phira kabhI baDIniti (jaMgala) jAnA paDe, to azuddha jagahako sApha kaise karate haiM ? agara kahoge ki-mUtrase sApha karate haiM, to aisA karanA kisa sUtrameM kahA hai ? / 15 tumhAre sAdhu, gRhasthoMkA jhUThA AhAra tathA jhUThA pAnI le karake khAte-pIte haiM, yaha kisa sUtrake AdhArase / / 16 tumhAre sAdhu, rAtrike dasa 2 baje taka gRhasthaniyoM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA | ko upadeza dete haiM, yaha kisa sUtra ke AdhArase ? 17 tumhAre sAdhu sthAnaka meM lAI huI vastuko grahaNa karate haiM, yaha kisa sUtra ke AdhArase ? / 87 18 khAnekI vastueM rAtriko rakhanA, yaha sAdhuke liye kIsa sUtrameM kahA hai ? | 19 duHkhI jIvako, duHkhase mukta nahIM karanA, aisA kIsa sUtrameM kahA hai ? | 20 jIvako mArane meM eka pApa aura chuDAne meM aDhA raha pApa lagatA hai, aisA kisa sUtrameM kahA hai ? / 21 tumhAre kisI sAdhukI A~khokA teja kama hojAya, to vaha casamA rakkhe yA nahIM ? agara nahIM rakkhegA to jIvadayA kaise pAlegA ? / casamA nahIM rakhanA, aisA kisa sUtra meM kahA hai ? | 22 tumhAre sAdhu, nirantara mu~hapara kaMpaDA bA~dhe rahate haiM, isakA kyA kAraNa hai ? isa taraha mU~ha chipA rakhanekI kisa sUtrameM AjJA dI hai ? 23 mU~hapatti meM dorA rakhanekA kisa sUtrameM pharamAyA hai ? 24 kuSTekA gaddI - takiyA jaisA banA karake, aiza- ArAma karanA, yaha kisa sUtrameM kahA hai ? / 25 rAtrike paDe hue kapaDoMkI paDilehaNA sAdhviyoM se karAnI, yaha kisa sUtrameM kahA hai ? / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / 26 sAdhviyoM ko paDadeke andara lejAkarake AhAra karanA, yaha kisa sUtrameM kahA hai ? / 27 prAtaH kAlameM UTha karake, sAdhuoMne makkhana tathA mizri khAnA, yaha kisa sUtrakA pharamAna hai ? | 28 sAdhu hokarake dinabhara cIkanI supArI khAyA karanA, yaha kisa sUtrameM kahA hai ? | 29 pustakAdikA bojhA sAdhviyoMse uThavAnA, yaha kisa sUtrameM kahA haiM ? 30 hAtha paira sAdhviyoM se dhulavAnA, yaha kisa sUtrameM kahA hai ? | 31 gRhasthAniyoMke sAtha, ekAntameM bAteM karanA, yaha kisa sUtrakI AjJA hai ? 32 tumhAre sAdhu, apane darazana karanekI, gRhasthoM ko bAdhA dete haiM, yaha kisa sUtrakI AjJAse dete haiM ? | 33 tumhAre sAdhu, pothI pustaka rakhate haiM, yaha kisa sUtrakI AjJAse ? | 34 tumhAre sAdhu, pAtrako raMga-rogAna lagAkara raMga-bi raMga banAte haiM, yaha kisa sUtrakI AjJAse ? | 35 tumhAre sAdhu, eka mAsase adhika rahate haiM, yaha kisa sUtrakI AjJA se ? | 36 mahAjana (banIyA) ke sibAya dIkSA nahIM denA, yaha kisa sUtrakI AjJAse ? | 37 tumhAre sAdhu, do do mahIne pahilese caumAsA kara neko kaha dete haiM, yaha kisa sUtrake AdhArase ? / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghetAmbara terApaMpa-mata samIkSA / 89 ** * *********** * * 38 tumhAre sAdhu, davAI le karake usakI phIsa gRhasthoMse dilavA dete haiM, yaha kisa sUtrake AdhArase ? / 39 osavAlake sivAya, aura kisIko pUjya nahIM cha. nAte, yaha kisa sUtrake AdhArase ? / 40 tumhAre sAdhu, bhikSAke samaya pahilese galI-mahuchoMko sUcanA karavA dete haiM, yaha kisa sUtrakI AjJAse ? / 41 sAdhviyoMse sUtra bacavAte haiM, yaha kisa sUtrakI AjJAse ? / 42 sAdhu, hokarake kiMvADa khole yA gRhasthoMse khUlavAve aura usake andarakI vastu grahaNa kare, yaha kisa mUtrakI aajnyaase| 43 tumhAre sAdhu, aMdharemeM hI (4-5 baje) gRhasthaniyoMse vaMdaNA karavAte haiM, yaha kisa sUtrakI AjJAse / 44 tumhAre sAdhu, gRhasthaniyoMse dinameM bhI sevA karavAte haiM, yaha kisa sUtrakI AjJA hai ? / / . 45 tumhAre sAdhu, sutakavAleke ghara jA karake darzana dete hai, yaha kisa sUtrakI AjJA hai ? / 46 tumhAre sAdhu, gRhasthake ghara jA karake vyAkhyAna mUnAte haiM, yaha kisa sUtrakI AjJAse sunAte haiM / 47 tumhAre sAdhu, eka hI gharase jI cAhe utanI roTI uThAte haiM, yaha kisa sUtrakI AjJAse ? / 48 tumhAre sAdhu, tIsare dinakA niyama karake gRhastha. ke gharase AhAra lete haiM, yaha kisa sUtrakI AjJA hai / 49 tumhAre pUjya, apane kapar3e sAdhviyA~se silAte haiM, oghA banavAte haiM, kapaDe dhulavAte haiM, yaha kisa sUtrakI AjJA hai| 50 sAdhviyoMko bajArameM do dukAnoMke bIcameM caumAsA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. zvetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / mAsakalpa karAte ho, yaha kisa mUtrakI AjJA hai / 51 tumhArI sAdhvieM pATa-paTTeke Upara baiThakara parSadAke bIcameM vyAkhyAna detI haiM, yaha kisa sUtrakI AjJA hai ? / 52 tumhAre mRta sAdhuko 1 muhUrta apanI nizrAmeM rakhate haiM. gRhasthoMse vaMdaNA karavAte haiM, mRtasAdhu, baDI dIkSAvAlA ho to choTI dIkSAvAlA sAdhu, usako baMdaNA karatA hai, yaha saba vidhi kisa sUtra meM kahI hai ? / 53 'bhIkhamajI, pAMcave devalokake brahma nAmaka indra hue' aise kahate hoM, to yaha bAta kisa sUtrameM kahI hai ? / / 54 tumhAre sAdhu, pustaka banAkarake chapavAte haiM, vaha kisa sUtrakI AjJAse ? / 55 sAdhuoMke liye, sUtramola lete ho, aura sAdhuoMko deteho yaha kisa sUtrakI AjJA hai / 56 tumhAre sAdhuoMko khAnekA sAmAna UMTapara lAda lAda karake lejAte ho, sAmane jAkarake sAdhuoMko AhAra dete ho, yaha kisa mUtrakI AjJAse ? / 57 tumhAre sAdhu, AdhAkarmI AhArako lete haiM, jaba tumhAre pUjyako baMdaNA karaneko jAte ho, taba nAnAprakArakI cIjeM banAkara beharAte ho, yaha kisa sUtrakI AjJAse karate ho / 58 jisa samaya tumhAre pUjyako baMdaNA karaneko jAte ho, taba mizrI-ghevara-laDDu vagairaha bA~Tate ho, yaha kisa sUtrakI AjJA hai ? / 59 jaba tumhAre pUjyako baMdaNa karaneko jAte ho, taba sage-zaMbandhiyoMko jimAte ho-AraMbha samAraMbhake kArya karate ho, isakA doSa tumhAre pUjyako lagatA hai ki nahIM ? agara nahIM lagatA hai to sUtrakA pATha dikhlaao| | Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara terApaMtha-pata samIkSA 91 . 60 tumhAre pUjyako baMdaNA karaneko jAte ho, taba vahIM laDake-laDakiyA~ko dekha karake ApanameM sagAI karate ho, to isakA doSa tumhAre pUjyako kyoM na laganA cAhiye ? 61 tumhAre zAdhuoMke malina kapaDoMmeM jaba jU paDatI haiM, taba ve nikAla nikAla karake pairomeM pATe bA~dha karake usameM rakhate haiM, to aisA karaneko kisa sUtrameM kahA hai / 62 tumhAre sAdhu uSNakAlameM korI hAMDImeM pAnI ThaMDhA karake pIte haiM, yaha kIsa sUtrakI AjJAse ? / 63 jina maMdirasvAmike sAmane Apa loga kriyA karate ho, una maMdirasvAmikA nAma, tumhAremAne hue battIsa sUtrameMse kaunase sUtrameM hai ? / 64 tumhAre sAdhu, syAhI-kalama-kAgaja pAsameM rakhate haiM, yaha kisa sUtrakI AjJA hai ? / 65 tumhAre sAdhu, tIna 2 pAtra rakhate haiM, yaha kisa sUtrakI AjJA hai ? / 66 tumhAre sAdhu, gRhasthakA bulAnA Anese phorana pAtra uThAkarake jAte haiM aura AhAra le Ate haiM, yaha kisa sUtrakI AjJA hai / 67 tumhAre sAdhu, apane pAsa baiTha karake sAmAyaka kara nekI bAdhA dete haiM, yaha kisa sUtrameM kahA hai ? / 68 tumhAre matake utpAdaka bhIkhunajI kisa gaNa-kula saMgha (gaccha) meM hue haiM, yaha pramANake sAtha dikhlaao| 69 bhagavAnako cUke kahate ho, vaha apane Apase kahate ho yA kisI sUtrake AdhArase kahate ho?|| 70 tumhAre sAdhu, strI-puruSake ityAdi aneka prakArake citra raMgI-biraMgI apane hAthoMse likha karake pAnAse puMThA bharate haiM, yaha kisa sUtrakI AjJA hai ? / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 vetAmbara terApaMtha-mata samIkSA / __71 tumhAre sAdhu-sAdhvi rAtrike daza-daza-gyAraha baje taka cillA 2 karake UMca svarase gAte haiM, yaha kisa sUtrakI AjJA hai / 72 tumhAre sAdhu, eka dina gRhasthake gharake bhItarake cokamase AhAra le, dUsare dina, usI gharake bAharake caukameMse AhAra le, yaha saba vidhi kisa sUtrameM dikhalAI hai ? / 73 tumhAre sAdhu, kaccA jala pazukA jhUThA kiyA huA lete haiM, yaha kisa sUtrake pharamAnase lete haiM / 74 tumhAre sAdhu, jaba ThaMDila ( jaMgala ) jAte haiM, taba anekoM zrAvaka 'khamA, 'ghaNIkhamA'kA cillAhaTa karate hue sAtha jAte haiM, yaha kisa sUtrakI AjJA hai / 75 tumhAre sAdhu, rAkhakA pAnI pIte haiM, yaha kisa sU. prakI AjJAse pIte haiM ? / sUcanA-terApaMthI-matAnuyAyI mahAzayoMko sUcanA kI jAtI hai, ki-hamAre ina 75 praznake uttara, tumhAre mAne hue 32 sUtrake mUla pAThase hI milane cAhiye / kyoMki- Apa loga 32 ke uparAnta na koI sUtra mAnate haiM aura na TIkAbhASya-niryakti vagairaha mAnate haiM, / uparyukta praznoM ke uttara sUtroMke pATha-pRSTha vaigarahake sAtha samamANa likhnaa| iti shm| samApta 007 295 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com