________________ પાટણમ. “તમારી ગોઠવણમાં ખામી નહિ હોય.” સૂરિવરે સ્મિતપૂર્વક કહ્યું અને પછી પૂછયું. “પણ કહે, રાજખટપટનું શી રીતે છે ?" “તે તો ચાલ્યા જ કરે છે. તેને પાર કરી આવ્યો નથી, આવવાનો નથી અને આવશે પણ નહિ.” મંત્રીશ્વરે જવાબ આપતાં કહ્યું. તમારું કથન સત્ય છે; પરંતુ એ હકીકત તમને પૂછવાને અને છેવટ કહેવાને માટે ભાવાર્થ એટલેજ છે કે ગમે તેવી રાજખટપટમાં અને ગમે તેવાં કાર્યમાં તમે તમારી ન્યાયબુદ્ધિને એક બાજુ મૂકશો નહિ. ન્યાયબુદ્ધિ કિંવા પ્રમાણિક્તા એ રાજ્યના અધિકારીઓને આવશ્યક ગુણ છે અને જે અધિકારીએ એ ગુણનો ત્યાગ કરી પક્ષપાતબુદ્ધિ અને અપ્રમાણિકતાને ગ્રહણ કરે છે, તેઓ રાજા અને પ્રજા ઉભયને અહિતકારક થઈ પડે છે. મંત્રીશ્વર ! તમે વિદ્વાન છે, ઉત્તમ ચારિત્રવાન છે. અને વિવેકી પણ છે. એટલે તમને ઉપદેશ આપવાની અગત્ય નથી; પરંતુ તમારા ગુરૂ તરીકે મારે તમને તમારા હિતની વાર્તા હોય, તે કહેવી જોઈએ; કારણ કે અમારી–ધર્મગુરૂની એ ફરજ છે. આથી વિશેષ મારે તમને કાંઈ કહેવાનું નથી.” એટલું કહીને આચાર્ય ઉભા થયા અને મંત્રીશ્વર તથા નગરશેઠે તેમનું અનુકરણ કર્યું. આચાર્યો નગરશેઠ તરફ જોઈને કહ્યું. “અને શેઠજી ! મારે તમને એટલું જ કહેવાનું છે કે આપણે જેને સમાજમાં જે થોડે ઘણે કુસંપ છે, તેને દૂર કરવાનો પ્રયાસ કરશે. સંપ એ ઉન્નતિનું મૂળ છે, એ લજ્યમાં રાખજે અને જે એને બાજુ ઉપર રાખી કુસંપને વધારે સ્થાન આપશે તો ભવિષ્યમાં જૈન સમાજ અને જૈનધર્મની ઘણીજ દુર્દશા થશે, એ નક્કી માનજે.” એટલું કહીને આચાર્ય મહારાજ સ્વાધ્યાયમાં લીન થવાને એકાંત ખંડમાં ચાલ્યા ગયા અને તે પછી મંત્રીશ્વર તથા નગરશેઠ પૌષધશાળાએથી જૂદા પડી અન્યત્ર રવાના થયા. -aa(c)- પ્રકરણ 3 જુ. પાટણમાં. પ્રભાતને સમય છે. સવિતા નારાયણ સરસ્વતીનાં સ્વચ્છ જળને રૂપેરી રંગે રંગી રહ્યા છે. પાટણની સુંદરીએ મસ્તકે ચકચકિત બેડાં
