________________ 146 વીરરમણ વસ્તુપાળ. એ જઈ જયદેવે કહ્યું. “લજાને હવે કયાંસુધી નભાવશે ? તમે હમણુંજ કહ્યું છે કે પ્રશ્નને યોગ્ય ઉત્તર આપવાનું હું ભૂલીશ નહિ અને તેમ છતાં તમે અત્યારે પૂછેલા પ્રશ્નનો જવાબ પણ આપતાં નથી.” કમળાને એને ઉત્તર તે આપજ હતો. તેણે લજજાને ત્યાગ કર્યો અને ઉત્તર આપવાને બદલે સામે પ્રશ્ન કર્યો. “હું પરણું છું કે કુમારી છું, એ જાણીને તમે શું કરશે ?" જયદેવ એથી વિચારમાં પડશે. થોડીવાર રહી તેણે ઉત્તર આપતાં કહ્યું. “તમારા જેવી કે લાયક બાળા સાથે લગ્ન કરવાને માટે વિચાર છે અને તેથીજ તમે પરણેલાં છે કે કુંવારા છે, તે જાણવાને મેં એ પ્રશ્ન પૂછે છે.” “માને કે હું કુમારી છું.” કમળાએ જયદેવની નજર સાથે નજર મેળવીને કહ્યું. તે હું તમારી સાથે લગ્ન કરવાને તૈયાર છું. તમે કુંવારા હે અને મારી સાથે લગ્નથી જોડાવાની હા પાડે, તે મારા જેવો બીજો કેણુ ભાગ્યશાળી હોઈ શકે ? પણ કહે, તમે ખરેખર કુંવારા છો ?" જયદેવે આતુરતાથી પૂછ્યું. હું કુમારી છું કે પરણેલી, એ પછી વાત; પરંતુ મેં સાંભળ્યું છે કે તમે તે પરણેલા છે. શું એ વાત ખરી છે ?" કમળાએ જવાબ આપતાં પૂછ્યું. - જયદેવે પ્રથમ તે બાટે ઉત્તર આપવાને વિચાર કર્યો, પરંતુ ત્યારબાદ એ વિચારને બદલી ખરે ઉત્તર આપવાનો નિશ્ચય કર્યો. તેણે કહ્યું. “તમે સાંભળેલી વાત ખરી છે. હું પરણે હતો ખરે.” - “એમ કેમ બોલે છે ? પરણ્યો હતે ખરે એટલે શું તમારી સ્ત્રી મરી ગઈ છે ?" કિમળાએ તેનું છેવટનું વાક્ય પકડીને પ્રશ્ન કર્યો. જયદેવે આ વખતે પણ ખેટે ઉત્તર આપવાને એટલે કે હા પાડવાને વિચાર કર્યો, પરંતુ પ્રથમની જેમ તેણે એ વિચારને પણ બદલી નાંખ્યો અને કહ્યું. “ના, એવું કાંઈ નથી. મારી પત્ની પડ્યા. હયાત છે; પરંતુ મારો અને તેનો સ્વભાવ નહિ મળવાથી મેં તેને ત્યાગ કર્યો છે અને તેથી મેં એ પ્રમાણે જવાબ આપ્યો છે.” “બહુ સારૂ. કમળાએ કહ્યું. “અને એ કારણથી તમે હવે બીજું લગ્ન કરવાને તૈયાર થયા છે ?" " હા; તમારી માન્યતા સાચી છે.” જયદેવે કહ્યું અને પછી આતુરતાથી પૂછયું. " પણ કમળા ! મને કહે કે તમે કુંવારાં છો?”
