________________ રાષ્ટ્રધર્મ, ૧પ૩ પ્રકરણ 21 મું. રાષ્ટ્રધર્મ. ધોળકાની પૌષધશાળામાં આજે અગત્યની ચર્ચા થતી હતી. પૌષધશાળામાં માત્ર બે જ માણસો હતા; એક આચાર્ય નરચંદ્રસૂરિ અને બીજા તેના શિષ્ય મુનિ આનંદ. આચાર્યના બીજા શિષ્યો પાસેના ખંડમાં અભ્યાસ કરતા હતા અને કેટલાક ગોચરી માટે બહાર ગયા હતા. ગુરૂ પ્રૌઢહતા; શિષ્ય યુવાન હતો. ગુરૂના મુખ ઉપર ગંભીરતા છવાયેલી હતી. શિષ્યનાં મુખ ઉપર ચંચળતા જોવામાં આવતી હતી. ગુરૂનું શરીર કૃશ હતું; શિષ્યનું શરીર મજબુત હતું. આ રીતે ગુરૂ અને શિષ્યમાં બાહ્ય તફાવત ઘણે હતો. આ બન્ને ગુરુ અને શિષ્ય અગત્યની ચર્ચા ચલાવતા હતા. મુનિ આનંદે કપાળ ઉપર વળેલા પ્રસ્વેદને હાથ વડે લુછી નાંખતા કહ્યું. " ગુરૂદેવ ! અવિનયને માટે આપની ક્ષમા ચાહું છું; પરંતુ મને આપનું કથન યોગ્ય લાગતું નથી. આપ જેવા આચાર્યોથી, વસ્તુપાળ -તેજપાળ જેવા મહાન પુરૂષથી અને અનુપમા જેવાં સ્ત્રીરત્નોથી જૈનસમાજ ઉન્નતિના શિખરે પહોંચેલે છે, એમ સ્વાભાવિક રીતે જણાય છે; પરંતુ કેટલાક સાધુઓ અને કેટલાક શ્રાવકે અંદરોઅંદર કુસંપનાં બીજ વાવે છે અને નવા નવા તડ ગો અને મત વધારતા જાય છે, - શું જેનસમાજની ભવિષ્યની પડતીની નિશાની નથી ? જે કે ભવિગની ચેકસ વાત સર્વજ્ઞ વિના કઈ જાણી શકતું નથી, પરંતુ વર્તમાન સંયોગો ઉપરથી ભવિષ્યમાં શું બનશે, એની કલ્પના તે માણસ કરી શકે છે” આચાર્યો શિષ્યના કથન ઉપર ક્ષણવાર વિચાર કર્યો. તેમનાં તેજસ્વી મુખ ઉપર હાસ્યની છટા વિલસી રહી હતી. તેમણે કહ્યું “આનંદ! તારું કહેવું ઠીક છે. જેનસમાજમાં ધીમે ધીમે કુસંપનાં બીજ વવાય છે અને નવા નવા ભેદ વધતા જાય છે, એ મારી જાણ બહાર નથી; પરંતુ જૈનધર્મને રાષ્ટ્રધમ બનાવવાને તારે જે આગ્રહ છે, એ એથી સાબીત થતું નથી.” “ગુરૂ મહારાજ! આજે હું જરા છુટથી વાત કરું, તો આપ મારા એ અવિનયનો ઉપેક્ષા કરજે, એવી મારી વિનંતિ છે.” મુનિ આનંદે
