________________ 180 વિશિમણું વસ્તુપાળ. તારે કલેશ થયે છે ? ખરી હકીકત શું છે, તે મને નહિ કહે, તો બીજ કેને કહીશ ?" - પદ્માનાં વહાલભર્યા વર્તનથી યશોમતીનાં વિશાળ નયનોમાં મુકતાફળ જેવાં અશ્રુબિન્દુઓ ઉભરાઈ ગયાં. પદ્માને એથી વધારે આશ્ચર્ય થયું. તેણે વસ્ત્રના પાલવડે તેનાં આંસુઓને લૂછી નાંખતાં પૂછ્યું “યશોમતી ! તું શા દુઃખથી રૂવે છે ? રડવાનું કારણ શું છે ?" યશોમતીએ અચકાતાં અચકાતાં જવાબ આપ્યો. “તમને શે ઉત્તર આપું, પદ્મા બહેન ? હું પોતે જ જાણતી નથી કે મને આજે શું થયું છે ?" પણ તારી આવી દશા કયારથી થઈ છે, એ તો તું જાણે છે ને ?" પદ્માએ તેના ઉત્તરથી અજાયબીમાં ગરકાવ થઈ જતાં પૂછયું. એ તે હું જાણું છું.” યશોમતીએ ઉત્તર આપે. “ગઈ કાલે આંહીથી હું મારા આવાસે ગઈ, ત્યારથી મારી આવી દશા થયેલી છે; પરંતુ તે શાથી થઈ છે, એ મારા સમજવામાં આવતું નથી.” પ્રિય સખી!” પડ્યાએ પ્રશ્ન કર્યો. “તારો ધાર્મિક અભ્યાસ ઘણો સારો છે. તેનાં મનન અને નિદિધ્યાસનથી પણ તારી માનસિક કે શારીરિક અવસ્થામાં કાંઈ ફેર પડયો નહિ ?" નહિ જ.” યશોમતીએ માત્ર એટલેજ ઉત્તર આપો. પદ્માએ ક્ષણવાર વિચાર કરીને કહ્યું. " ત્યારે વહાલી યશોમતી ! મારી માન્યતા પ્રમાણે તને કઈ નવયુવકની નજર લાગેલી છે. " એક નવયુવકને જોવા માત્રથી, મનની અને શરીરની વિપરિત સ્થીતિ થતી હશે, એવી કલ્પના પણ યશોમતીને નહતી અને તેથી તેણે પિતાનાં મુખને ઉન્નત કરીને પૂછયું. “તમે શું કહે છે, એ હું સમજતી નથી. કોઈ નવયુવકને જોવા માત્રથી અથવા તે એની નજર આપણી નજર સાથે મળવાથી યુવતીનાં મન અને શરીરની શું આ દશા થતી હશે ?" “નજરમાં કેટલું ઝેર અને આકર્ષણ રહેલું છે, એને તને અનુભવ નથી. તું ઘણી ભોળી છે. સંસારની માયા અને તેનાં વિચિત્ર સ્વરૂપનું તને જ્ઞાન નથી અને તેથી તેને મારી માન્યતા વિષે આશ્ચર્ય થાય છે; પરંતુ સખી! એમાં આશ્ચર્ય પામવાનું કાંઈ કારણ નથી; કારણકે નજર કિંવા દૃષ્ટિનું આકર્ષણ અજબજ હોય છે.” પદ્માએ ડહાપણુથી કહ્યું.
