________________ રાજકુમાર વીસળ. - 177 રાખી શકાશે નહિ, એ વસ્તુપાળ સારી રીતે સમજે છે. તમે શાંત અને ગંભીર છે અને તેથી તમને યુવરાજ બનાવવામાં આવે, તો તમે તેના કબજામાં રહે, એમ પણ તે સમજે છે. તમને યુવરાજ બનાવી તથા મહારાજા કુમારપાળની જેમ જૈનધર્મની દીક્ષા આપી વસ્તુપાળ જૈનધમની પ્રબળ ઉન્નતિ કરવાની ઈચ્છા રાખે છે. આ ઉપરથી વસ્તુપાળ તમને યુવરાજ બનાવવાને શા માટે ઈચ્છે છે, એ તમે સમજી શકયા હશે.” વીસળ નાગડનું કથન એક ધ્યાને સાંભળી રહ્યો હતે. " અને હું તથા મારા પક્ષના મંત્રીઓ અને સરદારે પણ તમને યુવરાજ બનાવવાને ચાહીયે છીએ. પરંતુ તે તમારી સંપૂર્ણ સ્વતંત્રતા સાચવીને તથા તમને કેવળ ધોળકાના નહિ; કિન્તુ સમસ્ત ગુજરાતના મહારાજા બનાવવાને માટેજ. વળી તમારે અને અમારે ઉભયને ધર્મ એકજ છે; આપણું ધર્મની ઉન્નતિ કરવી, એ આપણું ફરજ છે.” નાગડે ધીમા પણ દઢ અવાજથી કહ્યું. વીસળ જાણતો હતો કે મહામાત્ય વસ્તુપાળ અને સેનાનાયક તેજપાળ પિતાના પક્ષમાં છે; પરંતુ નાગડની વાત સાંભળીને એ અનુભવહિન યુવાન રાજકુમારનાં મનમાં તેમના માટે શંકાને સ્થાન મળ્યું અને તે સાથે જ તેને એવો વિચાર પણ થ કે વસ્તુપાળ તથા તેજપાળ જેવાના પક્ષમાં સ્વતંત્રતા ગુમાવીને રહેવું, તે કરતાં સ્વતંત્રતા સાચવીને નાગડના પક્ષમાં રહેવું વધારે ઉત્તમ છે. પણ તેણે બોલવાનું કે ઉત્તર આપવાનું પસંદ કર્યું નહિ. અને રાજકુમાર ! તમારે વસ્તુપાળ કે તેજપાળ કોઈનાથી પણ દબાવાની અગત્ય નથી. હું અને સરદારસિંહ તમારા પક્ષમાં છીએ, એટલે પછી તમારે બીજાની દરકાર શા માટે રાખવી જોઈએ ? ભવિષ્યમાં અમે તમને પાટણના મહારાજા બનાવશું, એ નિશ્ચિત છે.” નાગડ એટલું દઢતાથી કહીને ઉઠે. તે ક્ષણવાર વીસળના સામે એક નજરથી જોઈ રહ્યો. તે પછી તેણે કહ્યું. “રાજકુમાર! અત્યારે મેં તમને જે હકીકત કહી છે, તે ઉપર પૂરતે વિચાર કરજે અને મારા કથનમાં સંપૂર્ણ વિશ્વાસ રાખજે. હું હવે જાઉં છું.” એ પ્રમાણે કહીને નાગડ ત્યાંથી ચાલ્યો ગયો અને પાછળ રાજકમાર વીસળ વિચાર–સાગરમાં ગોથાં ખાવા લાગે.
