________________ 14 વિરશિરોમણ વસ્તુપાળ. જયદેવે નિશ્ચય કર્યો કે કમળાની પાસે અસત્ય બલવાની જરૂર નથી. તેણે જવાબ આપતાં કહ્યું “કમળા ! તમારે સ્વાલ ખરે છે. હું મેનકાની સાથે પ્રેમમાં પડેલ હતો; પરંતુ હવે મારે તેની સાથે કાંઈ સંબંધ નથી. તેણે મહામાત્ય વસ્તુપાળના ઉપદેશથી મારા સંબંધને છોડી દીધો છે અને સાદું જીવન ગુજારવાનો નિશ્ચય કર્યો છે. હવે હું તમને ખાતરી આપું છું કે ગમે તેવા સંયોગમાં પણ હું અન્ય સ્ત્રીના પ્રેમમાં કદિ પણ ફસાઈશ નહિ.” બહુ સારું.” કમળાએ સંતેષ દર્શાવતાં કહ્યું. “પણ હજી એક વાતને ખુલાસો થવાની અગત્ય છે. મારી સાથે લગ્ન કરવાથી પદ્યાનું શું થશે, એને તમે કાંઈ વિચાર કર્યો છે ખરો ?" જયદેવ કમળાના પ્રશ્નથી મુંઝાય, કારણકે એનો ઉત્તર આપો, એ સરલ વાત નહોતી. ઘણો સમય વિચાર કરી છેવટે તેણે જવાબ આપે. “પવાના સંબંધમાં જેમ તમે કહેશે, તેમ કરીશ.” તેને મનાવીને તમારી પાસે રાખવી પડશે અને દરેક પ્રકારે સુખી કરવી પડશે, એ શરત તમારે કબુલ છે ?" જયદેવને એ શરતને સ્વીકાર કર્યા વિના ચાલે એમ નહોતું; કારણ કે એનાં હૃદય ઉપર કમળાએ સંપૂર્ણ અધિકાર જમાવી દીધો હતો. તેણે વિના વિલંબે કહ્યું “મારે એ શરત તો શું પણ તમે જે જે શરતો કરશો એ બધી કબુલ છે. " - કમળાએ પહેલી જ વાર હાસ્ય કર્યું અને જયદેવ તરફ પ્રેમાતુર નજરે જોયું. આ વખતે જયદેવને સ્વર્ગમાં વિહરવા જેટલું સુખ ઉત્પન્ન થયું. તેણે આતુરતા પૂર્વક પૂછયું. " ત્યારે હવે તો તમે મારી માગણીને સ્વીકાર કરશે ને ?" કમળાએ જવાબમાં માત્ર મધુરું સ્મિત-હાસ્યજ કર્યું. પણ એ હાસ્યમાં જયદેવના પ્રશ્નનો સ્પષ્ટ ઉત્તર હતો. જયદેવ એકદમ આસન ઉપરથી ઉઠે અને કમળાની પાસે જઈને તેના કમળ કરને પોતાના હાથમાં લીધે. * કમળાએ ત્વરાથી પિતાના કરને ખેંચી લીધો. તે જરા દૂર ખસી અને હાસ્ય તથા શરમથી ભરેલાં અવનત મુખે ઉભી રહી. જયદેવ જેવા યુવકને કેની શરેમ હતી ? તે પુનઃ કમળાની પાસે ગયે અને તેના ખભે હાથ મૂકી તેના સુંદર મુખચંદ્રમાંથી હાસ્યરૂપે ઝરતા, અમૃતનું તૃષાતુર નજરે પાન કરવા લાગ્યો. તેણે ઘેરા અવાજથી કહ્યું “કમળા ! કહે, કહે કે તું મને ચાહે છે ? મારી સાથે લગ્ન કરવાને ખુશી છે ?
