________________ 112 વીરશિરોમણી વસ્તુપાળ. | લવણપ્રસાદે ત્રિભુવનપાળ તરફ જઈને કહેવા માંડયું. મહાસામંત ! જયંતસિંહ જેવા સ્વામીદ્રોહી સરદારના પક્ષમાં રહીને કાવત્રાબાજ તરીકે ગણાવું, એ તમને યોગ્ય નથી. તમે પોતે કોણ છે ? મહારાજા અને તમારી વચ્ચે શું સંબંધ છે? તમે કયા પદ ઉપર છે અને તમારૂં કર્તવ્યું શું છે ? એ બધી બાબતોને વિચાર કરે તે તમારે નક્કી જયંતસિંહના પક્ષમાં રહેતાં શરમાવું જોઈએ.” - ત્રિભુવનપાળ લવણપ્રસાદનું કથન સાંભળીને મૌન રહ્યો. તેણે તેને ઉત્તર આપવાનું પસંદ કર્યું નહિ. પણ જયંતસિંહથી બોલ્યા સિવાય રહી શકાયું નહિ. તેણે લવણપ્રસાદને ઉદ્દેશીને કહ્યું. “તમે મહાસામંતને સલાહ આપવાને હિંમત કરે છે; પરંતુ પ્રથમ તે હું એ પૂછવા માગું છું કે તમને અહીં કોણે બોલાવ્યા છે અને અમારા આ ખાનગી ખંડમાં કેની રજાથી આવ્યા છે?” વીરમ હજી પણ મૌનજ ઉભો હતો. લવણુપ્રસાદે તેના સામે એકવાર નજર નાંખીને જયંતસિંહને ઉત્તર આપતાં કહ્યું-“જયંતસિંહ! સ્વામીદ્રોહી, વિશ્વાસઘાતી અને રાજની સેવામાંથી બાતલ થયેલા માણસને એ પ્રશ્ન પૂછવાને અધિકાર નથી.” “ત્યારે પાટણની રાજ્યસત્તાને છિન્નભિન્ન કરીને ધોળકાનું નવું રાજ્યતંત્ર સ્થાપનાર સ્વાર્થી માણસને પ્રશ્ન પૂછવાન અને સલાહ આપવાને અધિકાર છે શું?"જયંતસિંહે જુસ્સાથી પૂછયું. જયંતસિંહને સ્વાલ સાંભળીને લવણુપ્રસાદનાં મુખ ઉપર ગંભીરતા છવાઈ ગઈ. તેણે કેવળ શાંતિથી કહ્યું. " જયંતસિંહ! મને કે અને કેટલે અધિકાર છે, એ જણાવવાની અગત્ય નથી. મારે તમને જે કાંઈ જણાવવાનું છે, તે એટલું જ છે કે આ ભેળા મનના રાજકુમારને એક અજાણું સ્ત્રીના મેહમાં પાડી તમે જે કાવવું કરવા ધાર્યું છે, તેમાં તમે ફતેહમંદ થશો નહિ, એ ચોક્કસ યાદ રાખજે. મહારાજા ભીમદેવને નિર્બળ ધારી પાટણની રાજ્યગાદીને હસ્તગત કરવાને તમે પ્રપંચ કરી રહ્યા છે, એ મારા જાણવામાં આવેલ છે અને હું તમને પ્રતિજ્ઞાપૂર્વક કહ્યું છે કે તમારા પ્રપંચને જ્યાં સુધી મારા દેહમાં પ્રાણ છે, ત્યાં સુધી ફાવવા દઈશ નહિ. હું ધારું તો જયંતસિંહ ! તમને આજ ઘડીએ પકડીને મહારાજા પાસે લઈ જઈ શકું તેમ છું; પરંતુ હું તેમ કરવાને ઇચ્છતો નથી અને તેનું કારણ મારી તમારા પ્રત્યેની લાગણી છે. તમે શરવીર અને બાહોશ છે અને તેથી જો તમે કાવત્રાં કરવાનું મૂકી દો અને રાજની સેવા કરવાનું સ્વીકારે, તે તમે આપણી જન્મભૂમિની
