________________ જીવન–પરિવર્તન 121 તેજપાળે મુકો ઉપર હાથ ફેરવતા ફેરવતાં કહ્યું. “તમારી એવી ઈચ્છા છે, તે હું મારૂં સેનાનાયકનું પદ અત્યારથી જ તમને સોંપી દઉં છું. જોઈએ કે હવેના યુદ્ધમાં તમે કેવુંક પરાક્રમ કરે છે ?" તેજપાળનાં કથનથી નાગડને જરા ક્રોધ ચડ્યો. તેણે જુસ્સાથી પૂછ્યું. “શું અમે નામર્દ છીએ કે તમારે એવું બોલવું પડે છે?” “એમ કહેતા નથી.” તેજપાળે શાંતિથી કહ્યું. “પણ મદઈ કે નામર્દાઈની પરીક્ષા તો યુદ્ધમાં જ થાય ને ? નાગડ તેજપાળનું કહેવું સાંભળીને ચૂપ રહ્યો. તેમજ ચાહડ પણ કાંઈ બોલ્યો નહિ એટલે તેજપાળ બને તરફ તીણુ દષ્ટિપાત કરીને ત્યાંથી ચાલ્યો ગયો. નાગડ તથા ચાહડ તેને ચાલ્યો જતો જોઈને એક બીજાના સામે આશ્ચર્યની લાગણીથી જોઈ રહ્યા. –ાદજીએ-- પ્રકરણ 17 મું. જીવન-પરિવર્તન. ઘણું વાર એવું બને છે કે જે માણસ બહુ પાપી હોય છે, તે ધર્મ, જે બહુ દુરાચારી હોય છે, તે સદાચારી અને જે બહુ શયતાન હોય છે, તે સાધુ થઈ જાય છે. અલબત, એટલું ખરૂં છે કે માનુષી જીવનમાં આવું પરિવર્તન કેઈ આકસ્મિક ઘટનાથીજ બનવા પામે છે; પણ આવી રીતે માનવજીવનમાં પરિવર્તન ઘણી વાર થાય છે, એ નિઃસંદેહ છે. પ્રકૃતિ કે કર્મને આ કાંઈ સર્વમાન્ય અબાધિત નિયમ નથી; તેપણ પ્રસંગોપાત એવું જીવન–પરિવર્તન માણસની અવસ્થામાં બને તે છેજ. ગુણિકા મેનકાના સંબંધમાં પણ એવું પરિવર્તન થયું હતું. મેનકા મહામાત્ય વસ્તુપાળને મહાત કરવા જતાં પોતેજ મહાત થઈ હતી અને તે વખતે જીતે ન્દ્રિય મહામાત્યે તેને જે ઉપદેશ આપે હતા, એ ઘટના ને એનું જીવનપરિવર્તન આભારી હતું. એ ઘટના બની ગયા પછી ત્રણ-ચાર દિવસ સુધી મેનકા પોતાના મકાનમાંથી બહાર જ નીકળી નહતી. એ દરમ્યાન જયદેવ એને બે વાર મળવાને આવ્યો હતે; પરંતુ માંદગીનું બહાનું કાઢી તે તેને મળી નહોતી. તેણે એ દિવસે વિચારમાં જ પસાર કર્યા હતા. છેવટ પાંચમા દિવસે મેનકા બહાર નીકળી અને તે પણ રાતેજ. અંધારી રાતે 11
