________________ ' પરાજય. (141 કહી એજ છે. તે માનવી કે ન માનવી, એ રાજાજીની ઈચ્છા ઉપર રહેલું છે. બાકી મારી વાતમાં અવિશ્વાસ ધરવાનું કોઈ કારણ હોય તો તે કહો, એટલે એને ખુલાસો થઈ શકે.” નાગડની કેવળ અસત્ય વાત સાંભળીને તેજપાળ પિતાનો ઉતાવળો સ્વભાવ કાબુમાં રાખી શકો નહિ. તેણે જુસ્સાથી કહ્યું " ત્યારે તમારૂં કહેવું એમ છે કે રાજાજીએ સાંભળેલી કિંવા મેળવેલી વાત ખાટી છે ?" " ત્યારે મેં કહી એ વાત ખોટી છે? તમારી પાસે તેનો પુરાવે છે ?" બીજો ઉપાય નહિ રહેવાથી નાગડે પણ જુસ્સાથી કહ્યું. વીરધવળને મંત્રીઓનો વિવાદ પસંદ નહે. વસ્તુપાળ પણ એવા નિરર્થક વિવાદને ઇચ્છતો નહોતો. બને સંપ અને એક્યતાના ચાહક હતા. વીરધવળે નાગડ મહેતાને ઉદ્દેશીને કહ્યું. “નાગડ મહેતા ! ગમે તે રીતે પણ આપણે પરાજય થયો છે અને યાદ પાછા ગયા છે, એટલું તો ચોક્કસ છે. માટે એ સંબંધમાં નકામો વિવાદ કરવાની જરૂર નથી. પાટણમાં ખટપટ, વિવાદ, કાવત્રાં અને કુસંપ ચાલતાં હઈ ગુજરાતનાં ગૌરવને જાળવવા આપણે ધોળકામાં નવું રાજ્યતંત્ર સ્થાપ્યું છે, એ તમે બધા મંત્રીઓ જાણો છો. આપણું ખરું કર્તવ્ય અંગત ભેદોને ભૂલી જઈ આપણું દેશની સેવા કરવામાં અને તેના ગૌરવને વધારવામાં સમાયેલું છે. પાટણની પેઠે આંહી પણ ખટપટ, વિવાદ અને કુસંપને સ્થાન આપશું, તે પછી આપણા ઉદેશને શી રીતે પાર પાડી શકશું? એને તમારે બધાએ વિચાર કરવાનો છે. ધર્મ કે કામના ભેદભાવ અને અંગત સ્વાર્થને તિલાંજલી આપી આપણી માતૃભૂમિની ઉન્નતિ માટે આપણે બધાએ સાથે મળી અનેક કાર્યો કરવાનાં છે, એ રાજ્યના કે પ્રજાના સેવકે ખાસ કરીને યાદ રાખવાનું છે.” નાગડ, ચાહડ અને તેજપાળ વીરધવળનું કહેવું સાંભળીને કેવળ ચૂપ થઈ ગયા. બધા મંત્રીએ રાજાજીએ આપેલ ઉપદેશને અંતરમાં ઉતારતા હેય, એમ જણાતું હતું. ક્ષણ વાર રહી વસ્તુપાળે વિષયને બદલી નાંખવાના હેતુથી વીરધવળને ઉદ્દેશીને કહ્યું. " આપની ઈચ્છા હોય, તે સભાને બરખાસ્ત કરી આપણે લડાઈમાંથી આવેલા સિન્યની તપાસ કરવાને જઈએ ?" વિરધવળે એ વાતનો સ્વીકાર કર્યો. અને ત્યારપછી તે તથા વતુપાળ, નાગડ, ચાહડ; તેજપાળ વગેરે મંત્રીઓને લઈ યાદવોથી હા રીને આવેલા સિન્યની તપાસ કરવાને છાવણી તરફ ગયા.
