________________ 48 વીરશિરામણું વસ્તુપાળ. અગાધ પ્રેમ છે, એ હું જાણું શક છું. ખરું કહું તો મને ખંભાત આવવાની જરા પણ ઈચ્છા નહેતી; કારણકે એથી તારે વિયેગા થવાનો હતોપરંતુ મંત્રીશ્વર અને મારા પિતાના આગ્રહને માન આપ્યા વિના બીજો કોઈ ઉપાય મારા માટે રહ્યો નહે. મંત્રીશ્વર મને ખંભાત મોકલીને આપણને જુદા પાડવાને માગે છે, એવી મને પ્રથમ ખબર પડી નહોતી અને તેથીજ મેં તેમના આગ્રહનો સ્વીકાર કર્યો હતો, પરંતુ જે મને એમના પ્રપંચની પ્રથમથી જ ખબર પડી હતી, તે હું ખંભાત જવાની સ્પષ્ટ ના પાડત. પણ હવે થયું તે ખરું. તારાં મીલનથી આપણું વિગદ:ખ ટળી ગયું છે અને હવે આપણે અહીં આનંદે મોજમજા માણી શકશું.” હા, તમારું કથન સત્ય છે અને મોજમજા માણવાને માટે તો હું અહીં આવી છું; પરંતુ આપણે તેમ કરી શકશું કે નહિ, એ શંકાસ્પદ છે. મેનકાએ કાંઈક ગંભીર બનીને કહ્યું. જયદેવે આતુરતાથી પૂછયું. “એનું શું કારણ?” * " કારણ તમે પણ જાણતાજ હશે. મહામાત્ય અહીં ખંભાત આવવાના છે, એ શું તમે જાણતા નથી ?" મેનકાએ જવાબ આપતાં પૂછ્યું. હા, એ હું જાણું છું અને તને અહીં આવેલી જાણીને તે આપણને જુદા પાડવા વળી કાંઈક નવો પ્રપંચ રચ્યા વિના રહેશે નહિ.” જયદેવે સહજ દિલગીરીયુક્ત સ્વરથી કહ્યું. મેનકા ક્ષણવાર વિચારમાં પડી ગઈ. પણ તે દિલગીર તે થઈ નહતી જ. તેને દિલગીર થવાનું કોઈ કારણ પણ નહતું. તે કળાવતી ગણિકા હતી. અને પોતાની કળાથી તેણે અનેક મોટા મોટા પુરૂષોને મહાત કર્યા હતા. મેનકાને પોતાની કળાને ગર્વ હતું. તેને કળાવિષયક ગર્વ તેની ઝીણું આંખમાં તરવરવા લાગ્યો અને તેનું સ્થૂલ શરીર ગર્વથી વધારે પ્રલિત બન્યું. તેણે નિશ્ચયાત્મક ભાવથી કહ્યું. “પ્રિય જયદેવ! તમે દિલગીર શા માટે થાઓ છે ? મહામાત્ય આપણને હવે જુદા પાડી શકશે નહિ. તેમને પ્રપંચ આ વખતે ચાલશે નહિ. વસ્તુપાળ ધોળકાના મહામંત્રી છે; હું ધોળકાની પ્રસિદ્ધ કળાવતી છું. જેઉં છું કે તે મને શી રીતે તમારાથી દૂર કરી શકે છે તેને મહાત કરી તેની ચાતુરી અને તેના પ્રપંચ ઉપર પાણી ન ફેરવું, તે મારું નામ મેનકા નહિ, સમજ્યા કે?”
