________________
તતીય પરિચ્છેદ ]
કર્તા તથા સમય
૧૮૫
અને રૂદ્રદામન છે. તેમાંથી દષતિકનો કઈ શિલાલેખ રુદ્રદામનની બાબતમાં તે તેના પૂર્વજન્દાદા અને કે સિક્કો હજી સુધી જડી આવ્યો નથી એટલે કેવળ પ્રદાદા-કરતાં પણ સ્થિતિ નિરાળી જ છે. તેના તો તેની વિચારણાથી જ આપણું બધું કામ સરી જાય શિલાલેખ અને સિક્કા બને મળી આવ્યા છે; તેવી વક્કી નથી લાગતી. વળી ચણને કઈ એટલું જ નહીં પણ શિલાલેખમાં તેના વંશના શિલાલેખ જો કે અદ્યાપિ પર્યત મળી આવ્યો નથી જ સંવતનો આંક સુદ્ધાંત લખેલ છે. જ્યારે સિક્કાઓમાં છતાં તેના સિક્કાઓ પણ મળી આવે છે. તેમાં તેને સાલનો આંક તો જોકે નથી જ પરંતુ ક્ષત્રપ અને મહાક્ષત્રપની ઉપાધિવાળા સંબોધાયે પિતાને મહાક્ષત્રપ અને રાજા પદથી વિભૂષિત થયેલ જણાય છે. છતાં તેમાં પણ એકમાં તેનો આંક તો૪ જાહેર કરેલ છે. વળી ખાસ વિશિષ્ટતા એ છે કે નજરે પડતું જ નથી, પરંતુ એક બીજી વસ્તુ તેના પિતે ક્ષત્રપ બને જ લાગતું નથી. ઉપરની સંબંધમાં સ્પષ્ટપણે દેખાતી માલુમ પડી છે કે તેણે હકીક્તને તુરત સમજી શકાય માટે કાઠાના રૂપમાં પિતાને “રાજા” તરીકે પણ ઓળખાવ્યો છે. જ્યારે ગોઠવી દઈએ.
નામ
સિકા
શિલાલેખ
T
બિરૂદ
નથી જણાયામ
નથી જણાયા
(૧) ધમેતિક (૨) ચક્રણ
|| નથી જણાયું
ક્ષત્રપ, મહાક્ષત્રપ અને
નથી જણાયા
રાજા
છે, પણ કેાઈ ઉપર સાલપ લખી નથી (૪૬ ની સાલ વાંચ્યાનું કાંઈક યાદ આવે છે. ઉપરની ટીકા નં. ૩ જુઓ).
(a) રૂદ્રદામન | છે, પણ એકે ઉપર સાલનું છે, તેમાં સાલના આંક | મહાક્ષત્રપ અને રાજા .
લખી નથી | | પર અને ૭ર જણાયા છે. છે, પરંતુ ક્ષત્રપ નથી આ પ્રમાણે સૂત્ર તરીકે, ઉપરની હકીકત ગોઠવીને પુરૂષ ગાદીપતિ બન્યો છે તેણે કોતરાવેલ સિક્કામાં હવે આપણે આગળ વધીશું. રૂદ્રદામન પછી જે ચોથો પિતાને સમય ૭૨ થી ૧૦૦ સુધીનો બતાવ્યો છે એટલે
(૪) એકાદ જમાએ ૪૬ નો આંક હોવાનું મારા વાચ. નહપાણુ અને ચઠણુ બનેને શક પ્રજાના ગણીને તથા પહેલાની વામાં આવ્યું છે ખરું, પરંતુ તેને આધાર ટાંકવાને અત્યારે પાછળ બીજો ગાદીએ આવ્યાનું કલ્પીને તે શબ્દ વાપર્યા છે મારી પાસે સાધન રહ્યું નથી.
જ્યારે વસ્તુસ્થિતિ તે જુદી છે. (જુઓ પુ. ૩. પૃ. ૨૧૭ થી નિકે કે, આ. ૨. પ્રસ્તાવના પૃ. ૧૧૨માં લખેલ છે કે ૨૨૨). આવાં કારણને લીધે આ કથનને આધાર ૪૬ ના All that is known as to the duration of આક માટે હું ટાંકી શકતા નથી.]. Chasthan's reign in the period limited by (૫) સિક્કા અને શિલાલેખ કણ અને કયારે પડાવી શકે? the years 46 and 72=ચઠણના રાજકાળ વિશે જે તથા તેના આંક કયારે લખી શકાય? તે સંબંધી જે વસ્તુ સર્વ જણાયું છે તે ૪૬ અને ૭૨ ના સમયની વચગાળે સ્થિતિ મા નિરીક્ષણમાં આવી છે, તે આગળ ચાથા, મર્યાદિત થયું છે. વળી તેજ પુસ્તકના પૂ. ૭૨ ઉપર પરિકે વર્ણવી છે. ત્યાંથી જોઈ લેવું. Period between Saka 46 and 12 શક-સંવત [મારું નિરીક્ષણ સર્વથા સત્ય જ છે એમ મારે દા ૧ થી ૭૨ વચ્ચેનો સમય, એવા શબ્દો મળ્યા છે. પરંતુ નથી. સંશોધકોને જે અનુભવ થાય છે તેમણે જાહેર તેને મેં પ્રમાણિક આધારરૂપે નથી કરાવ્યા; કેમકે, તેમણે કરવા વિનંતી છે.]
2x