________________
૩૦૦ હાથીગુફાના લેખના
[ દશમ ખંડ confirmed=પિથુણ અથવા લેમીએ (વર્ણવેલું) તે જ આ પિયુચ્છ સમજાય છે. (૮) તે પિયું મોટું પિતું. એમ દેખાય છે કે વેપારનું તે એક અગત્યનું જબરદસ્ત વેપારનું મથક ગણાતું હતું. ઉપરના મથક હતું. તે તામિલ દેશનું પ્રવેશદ્વાર ગણાતું હતું. કથનથી અનેક બાબતનું સ્પષ્ટીકરણ થઈ જાય છે. એવું સૂચન (આખા લેખની) આ પંક્તિ જે આપણે જે મુદ્દો અત્રે ખાસ લક્ષમાં લેવો રહે છે તે સમજવામાં સૌથી મુશ્કેલ છે તેના ઉત્તર ભાગના એ જ કે, રાજા ખારવેલે તામિલ દેશના ત્રણ ભાગ વાચનમાંથી નીકળે છે. તે વાચન હવે નવીન રીતથીજ ઉપર અમુક જાતનું રાજકીય કાબુ મેળવ્યો હતો તથા કરવામાં આવ્યું છે, તે નવીન વાચન આ પ્રમાણે કોઈ એક નગર-બજાર, જે આગળના રાજાએ બદમાશી કરાય છે):-ભિ[મ ]દતિ ત્રમરદેશ=ત્રમર (તામિલ) માટે ઉભું કર્યું હતું તેને તેણે નાશ કરી વાળ્યો હતો. દેશના સંગ–એકીકરણને તેણે વિખેરી નાંખ્યું છે. (૨) ઉત્તરાપથના રાજાઓને બહુ ત્રસ્ત કર્યા... (તે દેશન) આ સમુહ-અથવા સમવાયતંત્ર–આગળના એટલે કે ઉપર પ્રમાણે દક્ષિણ હિંદનું કામ મોટા ભાગે વાકયમાં લખ્યા પ્રમાણે ૧૧૩ વર્ષથી હસ્તિમાં હતું. પૂરું કરીને, હવે ઉતર હિંદ તરફ તેણે પિતાનું ધ્યાન તામીલ (દેશની) દંતકથામાં જે પાંડવા, ચેલા અને દેરવ્યું; અમારા મત પ્રમાણે આ બારમા વર્ષે જ કેરલ દેશનો સમાવેશ કરાયેલ છે તે આ ઉપરથી પ્રથમવાર ઉત્તર હિંદમાં ગયો છે. અને ત્યાંનું કામ સિદ્ધ થાય છે.” એટલે તેમનું કહેવું એમ થાય છે કે, જે જીનમૂર્તિને અંગેનું હતું તે પતાવી નાખ્યા પછી (૧) આખાયે લેખમાં સૌથી વધારે મુશ્કેલીએ સમજી તે તરફ ફરીને બીજી વખત જોયું પણ નથી. જ્યારે શકાય તેમ હોય છે તે આ પંકિતનો પાછલો ભાગ અદ્યાપિ પર્યતની પ્રચલિત માન્યતા પ્રમાણે, આઠમી છે. (૨) તેને અર્થ નવીન રીત૭૯ હાલ સૂચવાયો છે પંકિતમાં રાજગૃહને તેડયાનો જે ઉલલેખ આપણે તે મુજબ હવે એમ અર્થ કરવાને છે કે, રાજા ખારવેલે ગણાવ્યો છે, તે તેમણે રાજગૃહી ધારી લઈને મગધ તામીલ દેશના સમુહને વિખેરી નાંખ્યું હતું. (૩) આ દેશ પ્રતિનું તેનું પ્રયાણ હોવાનું લખ્યું છે તેથી તે સમહમાં ત્રણ દેશ ગણાય છે. (૪) તેનાં નામ પાડવા, બનાવને મગધ ઉપરની પ્રથમ ચડાઈ ગણી છે અને ચેલા અને કેરલ દેશ કહી શકાય(૫) કેમકે આ બારમા વર્ષની ચડાઈને બીજીવારની ગણી છે. તામિલ સાહિત્યમાં આ પ્રમાણે દંતકથા પ્રચલિત છે. મતલબ કે અત્યારે, બે વખત મગધ ( (ઈ આ તામિલ દેશનો ક્યાંથી આરંભ થતા ગણાય કર્યાની માન્યતા છે. પરંતુ વાસ્તવિક રીતે એક જ ચડાઈ છે ત્યાં તેના પ્રવેશદ્વારે–પિયુડ શહેર આવેલું તેણે કરી છે. છે. (૭) ટેલેમીએ પિતુંડ તરીકે જેનું વર્ણન કર્યું છે (૧૨).સુગાંગેય સુધી લઈ ગયો અને મગધરાજ
(૭૯) પ્રથમમાં, તમર=સિસુ, અથવા તામ્ર એટલે તાંબુ તે ત્રણ દેશના સમુહ વિશે આ કથન છે એમ સમજવું. એમ અર્થ બેસારીને, સિસાને કે તાંબાનો એક સ્તંભ તે ત્રિકલિંગને અર્થ આપણે કે કરીએ છીએ તે પુ. ૧માં નગરમાં ઉભે કરાયે હતો અને તે ઉખેડી નાંખવામાં ચેદિદેશના વર્ણનમાં ઘોડુંક સમજાવ્યું પણ છે, વિશેષ આ આવ્યો હતો એવો અર્થ કરાયો હતો. હવે તે જ લેખનું ખંડમાં આગળ ઉપર જણાવીશું. વાંચન પણ જી કરાય છે તેમ અર્થ પણ જુદે જ બેસારાય છે. (૮૧) આ પિયુડને અર્થે અત્યારે કાઈક નગરના નામ વસ્ત એકને એક હોય છતાં, સ્વરૂપ જ તદન ફરી જતું દેખાય તરીકે કરાય છે. આગળમાં પૃથુલ=મેટા એવા વિશેષણના છે. (સંશોધનનો વિષય જ એવે છે. કેટલાકને આશ્ચર્ય થાય છેભાવાર્થમાં કરાયો હતો. (કેટલા માટે તફાવત, સરખાવો ઉપરકે, શું એકને એક વસ્તુ હોવા છતાં આટલું બધું પરિવર્તન થઈ માં પૃ. ૨૯૫ની હકીકત તથા ટી. નં. ૭૯ તથા ટી. નં. ૭), શકે! તે વાત તેમની બુદ્ધિમાં ન ઉતરતી હોવાથી પિતાને ગમે (૮૨) ચક્કસ તે કહી શકાય તેમ નથી પણ કલ્પનામાં તેવા શબ્દો વાપરી અન્યને ઉતારી પાડવાની કોશિશો કર્યા કરે છે.) ઉતરે છે કે, તેનું સ્થાન વર્તમાનના તાંજોર, સાલેમ, કે
(૮૦) આપણે જેને વિકલિંગ તરીકે ઓળખાવીએ છીએ ત્રિચિનાપલી જીલ્લામાં આવેલું હશે.
