________________
ર૫o ]
પંચ પરમાગમ
समओ णिमिसो कट्ठा कला य णाली तदो दिवारत्ती। મદુરારંવછ જિ સો વરાયા રપ જે સમય, નિમિષ, કળા, ઘડી, દિનરાત, માસ, તું અને જે અયન ને વર્ષાદિ છે, તે કાળ પર-આયત્ત છે. રપ.
અર્થ–સમય. નિમેષ, કાષ્ટા, કેળા, ઘડી, અહોરાત્ર (દિવસ), માસ, તુ. અયન અને વર્ષ—એ જે કળ (અર્થાત વ્યવહારકાળ) તે પરાતિ છે,
णत्यि चिरं वा खिप्पं मत्तारदिदं तु सा वि खलु मचा ।
पोग्गलदम्वेण विणा तम्हा कालो पडुच्चभवो ॥२६॥ ચિર” “શીઘ્ર નહિ માત્રા વિના, માત્રા નહીં પુદ્ગલ વિના, તે કારણે પર-આશ્રયે ઉત્પન્ન ભાગે કાળ આ. ૨૬.
અર્થ - ચિર અથવા પ્રિ એવું જ્ઞાન (બહુ કાળ અથવા થોડો કાળ એવું જ્ઞાન) પરિમાણ વિના (-કાળના માપ વિના) હેય નહિ; અને તે પરિમાણ ખરેખર પુદગલ દ્રવ્ય વિના થતું નથી; તેથી કાળ આશ્રિતપણે ઊપજનાર છે (અથત વ્યવહારકાળ પરનો આશ્રય કરીને ઊપજે છે એમ ઉપચારથી કહેવાય છે).
जीवो त्ति इवदि चेदा उवोगविसेसिदो पह कचा ।
भोत्ता य देहमेत्तो ण हि मुत्तो कम्मसंजुत्तो ॥२७॥ છે જીવ, ચેતયિતા, પ્રભુ. ઉપગચિફ. અમૂર્ત છે. ર્તા અને ભક્તા, શરીરપ્રમાણુ, કર્મે યુક્ત છે. ર૭,