Book Title: Anchalgaccha Digdarshan Sachitra
Author(s): Parshwa
Publisher: Mulund Anchalgaccha Jain Samaj

Previous | Next

Page 529
________________ ૫૦૬ અંચલગચ્છ દિગદર્શન (૮) ત્રીશ અતિશયને છંદ : સં. ૧૭૮૮ ના અરસામાં ર. (૯) ગુણવર્મા રાસ : જિનપૂજાનાં માહાભ્યને પ્રકટ કરનારે ૭૨૦૦ કલેક પરિમાણને આ ગ્રંથ રસં. ૧૭૯૦ ના આષાઢ સુદ ૨ ને દિને સુરતમાં ચાતુર્માસ રહીને ત્યાંના શાહ ગુલાબચંદના આગ્રહથી ર. કવિ રચનાનું વર્ષ “નય નિધિ મુનિ શશિ” એમ જણાવતા હોઈને તથા પિતાનું નામ જ્ઞાનસાગર દર્શાવતા હેઈને રચનાનું વર્ષ સં. ૧૭૯૨ સંગતપ્રતીત જણાય છે. કેમકે સં. ૧૭૯૭ ના કાતિક સુદી ૩ ને રવિવારે તેઓ આચાર્યપદસ્થ થયા અને એમનું નામ ઉદયસાગરસૂરિ રાખવામાં આવેલું. “નય'ને બેને આંક પણ સ્વીકારી શકાય છે. વિદ્વાનેએ સં. ૧૭૯૭નું વર્ષ કેમ સ્વીકાર્યું હશે એ પ્રશ્ન છે. માણિક્ષસુંદરસૂરિની સંસ્કૃત કૃતિને કવિએ આધાર લીધો છે, એટલે કથાવસ્તુ વિશે પુનર્લેખન અપ્રસ્તુત છે. આ રાસ કવિની શ્રેષ્ઠ પદ્યકૃતિ છે. વિશેષ માટે જુઓ પાલીતાણાના જે. ધ. વિ. પ્રસારક વર્ગ દ્વારા પ્રકાશિત આ રસની પ્રસ્તાવના. સંક્ષેપમાં, કવિએ રસમાધુર્ય અને શબ્દ-લાલિત્ય સારું દર્શાવ્યું છે. કાવ્યમાં મુખ્યત્વે દેશીઓ અને દુવાઓને ઉપયોગ છે, વચ્ચે સંસ્કૃત અનુટુપ શ્લેક પણ આવે છે, એટલે સંસ્કૃત મહાકાવ્યની શૈલીને તે અનુસરતું જણાય છે. દર્શનશાસ્ત્ર, સમાજશાસ્ત્ર નીતિશાસ્ત્ર, શુકનશાસ્ત્ર દયાદિ વિષયક બાબત પણ કવિએ વણી લીધી છે. (૧૦) કલ્યાણસાગરસૂરિ રાસ : કવિનાં નામે આ કૃતિ પ્રસિદ્ધ થઈ છે, જેની પ્રમાણભૂતતા શંક્તિ છે. પ્રકાશિત કૃતિ દ્વારા જણાય છે કે સં. ૧૮૦૨ ના શ્રાવણ સુદી ૬ ના દિને માંડવીમાં રહીને વધુ માનશાહના પ્રપૌત્ર વલમજી શાહના આગ્રહથી કવિએ રાસ ર. ગ્રંથની અનેક બાબતો તત્કાલીન પ્રમાણેથી નિરાધાર કરે છે. (૧) સ્નાત્ર પંચાશિકા : આ કૃતિનું અ૫રનામ “સમ્યકત્વ દીપિકા છે. સં. ૧૮૦૪ ના પિષ સુદી ૧૫ ને સોમે કવિએ આ ગ્રંથ રચ્યો. પ્રશસ્તિમાં તેઓ જણાવે છે કે યોગ્યવિમલ સાધુ અને દાનસાગરની પ્રાર્થનાથી આ ગ્રંથની પાલીતાણામાં રચના કરવામાં આવી છે. શ્રીમાલવંશીય દેવગુરુ ભક્ત કીકાના પુત્ર કચરાએ કાઢેલા સંઘની સાથે યાત્રા કરતાં જિનરાજની ભક્તિ માટે આ ગ્રંથ રચાયો. પ્રે. વેલણકરની નોંધ અહીં ઉપયોગી છે. FATTTTTT (Gram 1300 ) another similar collection (containing 50 stories on Jina worship) compiled by Udayasagara, pupil of Vidyasagara-suri of the Vidhipaksa Gaccha in Sam. 1804. It is also called Samyaktva-dipika Svopajna Vritti. (Jinaratna Kosa. p. 456). (૧૨) પડાવશ્યક સઝાય –આદિ–સબુરુને પ્રણમીજે. (૧૩) શીયલની સઝાય –આદિ-“સુણ સુણ પ્રાણું શીખડી.” (૧૪) સ્થૂલિભદ્ર સઝાય-વિધ્યવિજયજીના સંગ્રહમાં છે. જે. ગૂ. ક. ભા. ૨, પૃ. ૫૮૧. (૧૫) કલ્પસૂત્ર લઘુવૃત્તિ :-મોટી પદાવલીમાં ઉલ્લેખ છે. (૧૬) શ્રાવક વ્રત કથા –મોટી પદાવલીમાં ઉલ્લેખ છે. (૧૭) આતુર પ્રત્યાખ્યાન અવસૂરિ – જૈન ગ્રંથાવલીની નોંધ. (૧૮) પૂજા પંચાશિકા –ખેડાના ભંડારમાં છે. “જિનરત્નશ ની નેધ, Shree Sudhammaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com

Loading...

Page Navigation
1 ... 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670