Book Title: Updesh Ratnakar Part 01
Author(s): Kalpyashsuri
Publisher: Jain Shwetambar Murtipujak Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022071/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza ratnAkara, labdhi - vikrama- sthUlabhadra paTTAlaMkAra pa.pU.A.bha.zrI. vi. kalpayazasUrIzvarajI ma.sA. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | | zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH | | || zrI gautama svAmine namaH | | Atma-kamala-ladhi-vikrama-sthUlabhadrasUrIzvarajI sadagurUbhyo namaH | " AcArya pravara munisuMdarasUri viracita upadeza ratnAkara gurjara bhAvAnuvAda w bhAga - 1) (AzIrvAda dAtA, dakSiNa kezarI pU.AcAryadeva zrI. vijaya sthUlabhadra sUrIzvarajI ma.sA. 8 = : - (AlaMbano jainarana vyAkhyAna vAcaspati pU.A.bha.zrI. vi. trAlibdhisUrIzvarajI ma.sA.nA saMyama zatAbdi varSa evI, dakSiNa kesarI pU.A.bha.zrI vi.sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nA saMyama ardha zatAbdi varSanI pAvana smRti|vA, 59 TI) (bhASAntara kartA) labdhi - vikrama - sthUlabhadra padAlaMkAra pU.A.bha.zrI. vijaya kalpayazasUrIzvarajI ma.sA. ke 6 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka jaina zvetAMmbara mU. pU. TrasTa jaina maMdira, gAMdhInagara, beMglora - 9 YOU YOU vIra saMvata 2029 prathama AvRtti prathama bhAga-1000 vikrama saMvata 2059 IsavIsana 2003 GURU GAUTAM Nr. Aadinath Jain Mandirni Gali, Chikpet Bangalor-560053 mUlya rUA. 50/ prAptisthAna SHREE JAIN MANDIR PEDHI 4 Main Road, Gandhinagar, Bangalore - 560 009. Ph. : 2200036 - mudraka sidhdhacakra grAphiksa e/115, bI. jI. TAvara, dilhI daravAjA bahAra, zAhIbAga, amadAvAda - 380004. Ph.: 079 - (O) 25620579 (R) 26641223 Mo.: 9825264065 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ob 12/20 GOODS ja zrI gAMdhInagara jaina zve. mU. pU. maMdira TrasTa ' gAMdhInagara, beMglora - 9 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pepeca RONICS zvarajI ma. sA. labdhisUrIzvara WOURS 9 *H Qapter (. kalpayaza, " ka "ya "Te & A.bha. zrI. y 0.00 CON - eve of Red ma. sA. The reh e/2006 de The roh sepese preneses . 4 deva kamala rU. ICOS ccha na.sA. re /o Reh che,ai/ crca A. bha. zrI , -co I ( enesen ma. sA. pepene zvarajI ma.sA de jI AtmArAma zrI.vi. vika - pUjya A A. bha. zrI da che, h AA ACT Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka sAhitya sarjaka pa. pU. A. zrI kalpayazasUrIzvarajI ma.sA. dakSiNa kesarI pa. pU. A. zrI sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA. AziSa Apa kA maMgalakAra, bhavalaya se tArahAra Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SOS NAV graMtha anuvAdaka 5. pU. AcArya zrI kalpayaza sUrIzvarajI ma.sA. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMtaraguMjana sadeva prasannavadanI, kSamAmUrti, saMyamarakSaka pU.gurUdeva ! koIka evI suvarNapaLe Apa mane maLI gayA. ane mArI saMsAra pratyenI bhavavardhaka yAtrAne sthagita karI, durbhAgyane sadbhAgyamAM durbuddhine sabudhdhimAM, sulaTAvIne kupaMthamAMthI satpaMthamAM caraNane sthApanAra, viSayanA viSathI ugArI, amRta pAnAra, phalazruti rUpe saMyama sAdhanAnI keDIe sArthavAha banI, mahAna upakAra karanAra, ApanI kRpAthI je kAMI meLavyuM che. ApanI sevanAthI je kAMI jANyuM che. ApanI saMyamayAtrAthI je kAMI prApta thayuM che ApanI sAnidhyatAthI je kAMI sadhAyuM che. ApanI karUNAthI je kAMI karAyuM che. ApanI zubhAziSathI je kAMI racAyuM che ke lakhAyuM che. te badhuM ApazrInA ardhazatAbdi saMyama suvarNamahotsava prasaMge Apa pUjyazrInA karakamalamAM, ApanuM arpita Apane AgekUca cAlI rahe e yAcanA saha zizu kalpayazanI zatazaH vaMdanAvali. 3 man Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - haiyuM bole che.' zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI paramAtmAnI pATa paraMparA ne zobhAvanAra aneka prabhAvaka mahApurUSomAM 51 mI pATa upara pU.A.zrI munisuMdara su.ma.sA. paNa mahAna prabhAvika AcArya bhagavaMta thayA hatA. jeo e bAla umaramAM ja saMyamano svIkAra karI jJAnaguNane khUba ja vikasita karelo, satata jJAnanI ArAdhanAmAM magna rahI potAnuM samasta jIvana jJAnArAdhanAmAM samarpaNa karyuM hatuM. evA puNyapurUSo mATe asAdhya zuM che..? jeozrInI dhAraNA zakti agAdha hatI. hajAro praznonuM avadhAraNa karI, saraLatAthI sarve nA uttaro kramasara ApavAnI AgavI zakti advitIya hatI, aneka vAjIMtronA svarane AbAda pakaDI. jemAMthI je sUra uThato hoya te sahajatAthI batAvI sarvene maMtra mugdha banAvatA hatA. AthIsto...! teo sahastrAvadhAnI tarIke paMkAyA hatA... vAdionI sabhAmAM vAda karavAnI anupama zaktinA prabhAvathI prabhAvita thayelA, vAdioe paNa aneka birUda thI navAjyA che. mahAmaMtra sUrimaMtranI ArAdhanA dvArA ghaNI ja apramattabhAve aneka zaktio hAMsala karI hatI. zAsana prabhAvaka kAryonI paraMparAmAM aneka sthaLoe pratiSThAo paNa karI jinazAsanano nAda guMjita karyo hato. agAdha jJAnazaktinA svAmi pUjyazrI e aNathaMbhI sAhityopAsanA karI vidvajano ne daMga karyA che...jeozrI e AdhyAtmika, kathA viSayaka, upadezAtmaka, dArzanika, saidhdhAMtika Adi aneka graMthonI racanA karavA pUrvaka sarvatomukhI pratibhA saMpannatA ne prApta karI hatI temaja A graMthamAM paNa aneka viSayo AvaravAmAM AvyA che. dravyAnuyoga, caraNakaraNAnuyoga, kathAnuyoga Adi anuyogathI bharapUra che... aneka prakAranA upadezAtmaka padothI vAkyothI pracUra A graMtha che. kayA kayA viSayo A graMthamAM nathI e ja Azcarya che. A graMtha abhyAsathI sAmAnyatayA paNa samajAya che ke pUjyazrInuM saMskRta-prAkRtabhASA upara adbhuta prabhutva hatuM. AvA prabhutvavALA hovA chatAM paNa TIkAmAM saraLatA batAvavI arthamAM gaMbhIratA batAvavI saraLa nathI paNa pUjyazrIe TIkAmAM saraLatA, arthamAM gaMbhIratA, padamAM lAlityatA alaMkAra chaMda vigerenA sUkSmajJAna ne dharanArA hatA, AthI...! A mahApurUSa sarvatomukhI mahAjJAnI hatA. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvA mahApurUSanA racita graMthanuM bhASAMtara, svapara kalyANakAraka jJAnanuM AdAna-pradAna karavuM e saMyama jIvananuM lakSya che. e lakSya ne jANe sidhdha karavA ja tapasvi mu.zrI kalpayazavijayajI e AvA mahAnagraMthanuM gurjara bhASAMtara karI lokopayogI banAvavAno saMpUrNa prayatna karyo che. taduparAMta hIra saubhAgyanuM gurjara kAvya (apragaTa), vItarAga stotranuM artha sahita kAvya, SoDvakano gurjarAnuvAda, bhaktAmara, kalyANamaMdira, ciMtAmaNI pArzvanAtha, stotra, sakalArhata, ratnAkara paccIzI Adine suMdara gurjara stuti rUpe guMthela che. vaLI saMskRta jinastuti, gurjara caityavaMdana, stavana, stuti AdinI paNa rasamadhura racanAo karela che. "svAdhyAya samo tavo nasthi" svAdhyAya e mahAna tapa che. A graMthano svAdhyAya saraLatAthI badhA ja karI zake tadarthe apramattabhAvathI muni zrI kalpayazavijayajIe graMthanuM bhASAMtara karavA athAga prayatno dvArA potAnI saMpUrNa zakti lagAvI che. satata vardhamAnatapanI ArAdhanA sAthe jJAnopAsanAmAM anavarata prayatnazIla mu.zrI kalpayazavi. e svaparizrama ne saphaLa karyo che. paThana-pAThana karanAra karAvanAra paNa emanI mahenata ne jarU2 saphaLa karaze ja... prabhubhakti viSayaka aneka stavana stuti ane stotronI racanA dvArA potAnI kavitva zaktino paNa sadupayoga karyo che. tadviSayaka aneka pustikAonuM prakAzana paNa karyuM che. Ama potAnA jJAna-darzana-cAritra-tapanI upAsanA dvArA saMyamajIvanane suzobhita karanAra mu.zrI kalpayazavijayajI no prayatna atIva anumodanIya che. vidvatna pU.A.zrI municaMdrasUri ma.sA. e paNa potAno kiMmatI samaya ApI AvA graMthanuM saMzodhana karavA dvArA zrutopAsanAmAM potAnI anupama bhakti dAkhavI che te smaraNIya che. prAMte graMthanA paThanapAThana dvArA jJAnAvaraNIyano kSaya karI bhavyAtmAo sarvajJatA ne zIghra prApta karo e ja zubhakAmanA... 5 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zaMkhezvarapArzvanAthAya namaH zrI zatruMjaya tIrthAdhirAja RSabhadeva svAmine namaH sidhdhi - vinaya - bhadra - vilAsa - OMkAra - araviMda - yazovijaya - jinacandra vijayAdibhyo namaH yzaiqal o svopajJa TIkA sahitanA zrI upadeza ratnAkara graMthano dakSiNa kesarI A.bha. zrI vi. sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA. nA ziSyaratna munirAja zrI Wyazavi. ma. e karela saMpUrNa anuvAda prathamavAra ja prakaTa thaI rahyo che te ghaNA AnaMdanI vAta che. ha graMthakIra hara prastuta graMtha ane TIkAnI racanA zrI mahAvIra prabhunI pa1mI pATane zobhAvanArA A. zrI munisuMdarasUrijIe karI che. teozrI AcArya somasuMdarasUrijInA anugAmI tapagacchAdhipati bhaTTAraka hatA. graMthakArazrIno janma vi. saM. 1436mAM ane dIkSA sAta varSanI bALavayamAM vi. saM. 1443mAM thaI. teozrIne AcAryapada pradAna karanAra emanA purogAmI A. somasuMdarasuri karatAM janma ane dIkSAmAM teo mAtra cha-sAta varSa pAchaLa, hatA.' dIkSA vakhate muni "mohananaMdana' nAma rAkhavAmAM AvyuM. teo A. somasundarasUrijInA (te vakhate muni) prathama ziSya banyA. joke emanuM ghaDatara A. bha. devasuMdarasUrijInA hAthe thayuM haze. kemake emanI dIkSA vakhate teonA guru ma. nI vaya mAtra 13-14 varSanI ja hatI. graMthakAranuM vidyAdhyayana A. jJAnasAgarasUrijI pAse thayuM che emanA dIkSAgurunA paNa vidyAguru A ja AcAryazrI che. A kAraNe A. munisuMdarasUrijI potAno ullekha uparokta traNeya AcArya bha. nA ziSya tarIke ghaNe ThekANe kare che 1. A somasudarasUrijIno janma 1430, dIkSA 1437. 2. vIravaMzAvalI (tapagaccha vRdhdha paTTAvalI) jaina sAhitya saMzodhaka khaMDa 1, aMka 3, pR. 1-5mAM prakAzita. 3. viMzatisthAnaka vicArAmRta saMgraha, jaina paraMparAno ItihAsa bhA. 2 pR. 495 4. upadezaratnAkara pIThikA (zlo. 10). 5. jayAnaMda kevalIcaritra (glo 9-12) jina stotra ratnakoza pR.81, 89 vagere. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMthakArazrIne vAcakapada vi. saM. 1466 mAM arpaNa thayuM. vi. saM. 1478 mAM vaDanagaramAM 32000 TAMkanA vyaya karI zeTha devarAje karelA mahotsava pUrvaka A. somasuMdarasUrijIe teone AcAryapade sthApitA karyA. vi. saM. 1491 ke 1492mAM teozrI gaNanAyaka banyA ane vi. saM. 1499 mAM A. somasuMdarasUrijIno svargavAsa thatAM tapagacchAdhipati pade birAjita thayA. graMthakAra zrI sidhdhasArasvata, tIvra medhAvI, zIghra kavi hatA. saMskRtamAM ' sahaja rIte asmalita emanI vANi vahetI. emanI dhAraNA zakti asAdhAraNa hatI. eka sAthe eka hajAra ATha nAmonuM avadhAraNa karI zakatA hovAthI teo "sahastrAvadhAnI tarIke prasidhdha hatA. judI judI 108 vATakInA dhvanine teo bALavayathI ja alaga - alaga pArakhI zakatAM. birUdo - graMthakArazrIne dakSiNanA paMDitoe "kAlI - sarasvatI'nuM birUda ApeluM. khaMbhAta sUbA dapharakhAne "vAdi-gokula-saMDaka' birUda ApeluM. pa teonI sUrimaMtrano jApa karavAnI zakti gajabanI hatI. teozrIe judA judA sthaLoe 24 vAra vidhipUrvaka sUrimaMtranI ArAdhanA karelI. jyAM jyAM teozrIe ArAdhanA karI tyAM tyAMnA (caMpakarAja, depA, dhArA vagere) rAjAoe amArinI udghoSaNA karAvelI ane kara mApha karelo. rAjasthAnamAM Avela sirohInagaranI sthApanA vi. saM. 1484 mAM rAjA sahastramae karelI. 1. tapAgacchapaTTAvalImAM lakhyuM che ke - "aSTa varSa gaNanAyakatvAnanAM varSatrikA yugapradhAnapadavyadayI" ti jarnarukta. pR. 183. devendrasUrikRta "zAMtinAtha caritranI prazasti, 3. "paTTAvalI sajhAya etihAsika sakjhAyamAlA pR. 49. 4. "hIra saubhAgya' aitihAsika sakjhAyamAlA pa. 49. 5. "hIra vijayasUrirAsa' pR. 132 6. jaina sAhityano saMkSipta ItihAsa' pR. 464 7. "jaina paraMparAno ItihAsa' bhA. 2 pR.45, Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A nagaramAM sUrimaMtranI ArAdhanA cAlatI hatI tyAre sahastramale pote jAhera karelI amArIno pote ja bhaMga karyo.... paNa, rAjAnA A krUra kAryano ene tAtkAlika paraco maLI gayo..... rAjya tIDanA bhayaMkara upadravathI grasitA thayuM..... rAjAne bhUla samajAI. pagamAM paDI mAphI mAMgI. AcAryazrIe dhyAna dvArA tIDanA upadravanuM nivAraNa kareluM. teoe aneka vAdione jItyA hatA. teozrI ugratapasvI paNa hatA. chaTTa - aTTama Adi tapanA prabhAve padmAvatI vagere devIo teone pratyakSa hatI. AcAryapada prApta karyA pachI tarata teozrInI nizrAmAM nikaLelA zrI zatruMjaya tIrthanA saMghamAM 500 gADAo, sonA-cAMdinA jinAlayo va. hatA. teozrInA hAthe aneka padavI pradAna, dIkSA-pradAna Adi kAryo thayA che. ziSya parivAra - vizAlarAjasUri, ratnazekharasUri, somadevagaNi, hemahaMsagaNi, mahopAdhyAya lakSmIbhadragaNi, saMghavimalagaNi, zubhAzIlagaNi, udayanaMdi, cAritraratna, lakSmIsAgara, harSasena, zivasamudra Adi ziSyo teonA parivAramAM hatA. marakInA upadravanuM nivAraNa karavA delavADAmAM vi. saM. 1493mAM graMthakArazrIe racela "saMtikara' thI zarU thatuM stavana prasidhdha che. atyAre enI 13 gAthAo bolAya che.' saMtikaranI 14 mI gAthA prakSipta gaNAya che. e bolAtI, nathI. A gAthAmAM graMthakArazrIe potAnA gurudeva A. somasuMdarasUrijI pAsethI "gaNadhara vidyA' (sUrimaMtra) meLavI sidhdha karyAno ullekha che. 1. dhyAni baIThA tava sUri rAyA' TIDa taNA bhaya dUra palAyA' paM.lakSmIbhadragaNikRta "zrImunisundara vijJapti'(jaina paraMparAno Iti bhA.3 pR.496) 2. "guru guNaratnAkara kAvya' (1/68) 3. citrakUTa prazasti (glo. 45-46) "guruguNa ratnAkara' (1/83-84) 4. "bharatezvara bAhubalI vRtti', "nyAyArca maMjUSAnI prazasti, jaina stotra saMgraha' bhA. 2 prastAvanA pR. 95 - 96, jaina 5. I bhA. 3 pR. 498 thI. 5. dhArAnagarImAM pavAranA rAjyamAM saMtikara racAyAno matAMtara paNa che. je. 5. I. bhA. 3 pR496 6. vi. saM. 145 phA. su. 5 nA graMthakArazrInI hayAtImAM ane saMbhavataH emanA hAthe ja lakhAyela ha. li. pratamAM 13 gAthAo che. upadezaratnAkara' jaina pustaka pra. saMsthA 2005 pR. 216. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina paraMparAno ItihAsa (bhA. 3 pR. 498) mAM tripuTI ma. lakhe che ke- "nodha - vRddho kahe che ke A munisuMdarasUrie "saMtikara stotram gAthA 13 upadravanI zAMti mATe banAvyuM tyArathI ApaNAmAM "saMtikara kalpa'mAM lakhyA mujaba haMmezA sAMje devasI pratikramaNamAM dumbakhayanA kAussagna pachI ekavAra ane pakhi pratikramaNa vageremAM 1 thI vadhuvAra pATha bolavAno rIvAja (maryAdA) cAlu thayo hato. paraMtu udayapura nagaramAM koIka jAtanI azAMti hatI. AthI tyAM rahelA bhaTTArake (saMbhavataH tapA. ratnazAkhAnA bha. rAjasUrie) sAMje pratikramaNanA cheDe saMtikara bolIne pachI athavA saMtikara ne badale ekAeka laghuzAMti stotra ane moTI zAnti stotrA bolavAnuM zaru karAvyuM tyArathI ApaNAmAM saMtikara ne badale laghuzAnti ane moTI zAnti stotro bolavAnuM cAlu thayuM che. Aje te pramANe bolavAnI paraMparA che. paNa, vizeSatA eTalI che ke paSmI camAsI ane saMvatsarI pratikramaNa thayA bAda saMtikara stotra paNa avazya bolAya che pratiSThAo :- A. munisuMdarasUrijInA haste thayela pratiSThAonI noMdha zrI hIrAlAla kApaDiyAe ApI che.' tenI vigata A pramANe che :- delavADA, (mevADa vi. saM. 1488), khaMbhAta (jIrAvADa saM. 1489), lADola (saM. 1497) mAtara (1499), amadAvAda (devasApADo (1499), pATaNa (kanAsApADo 1500), AgrA (1500), amadAvAda (1500), jesalamera (1501) udepura (1501), kheDA (1501) rainapura (1501) udepura (1501) A uparAMta paNa vividha sthaLe teozrI dvArA pratiSThita pratimAo maLe che. DaoN zivaprasAdajIe tapagacchakA ItihAsa bhA. 1 naM. 1 pR. 37 thI 40 mAM vigatavAra tAlikA ApI che. udayapura (zAMtinAtha jinAlaya jAvarI nA vi. saM. 1478 nA ane jIrAvalAtIrthanI derIo uparanA vi.saM. 1483, 1487 nA lekhomAM paNa A. munisuMdarasUrijIno ullekha emanA guru ane gurabhAIo sAthe thayo che. (DaoN. zivaprasAdanA uparokta "tapagaccha kA ItihAsa' pR. 35) vihAra :- uparokta vigata jotAM graMthakArazrInuM vicaraNa gujarAta, rAjasthAna, mALavA uparAMta uttarabhArata sudhI hatuM ema spaSTa jaNAya che. paM. zrI pratiSThA somajIe somasaubhAgya (6/33-39) mAM graMthakArazrInA mukhyaguNo tarIke tarkadakSatA, stotrakArakatva, sahastrAvadhAnitA, kaLAnaipuNya, vyApaka prajJApakarSanuM varNana karyuM che. graMthakArazrIe kUvAmAMthI bahaSabhadeva bha. nI pratimA kaDhAvI sirohInA lAkhA rAjAne ApI hatI. 1. upadezaratnAkara bhUmikA (pR. 90 - 91) 2. "aitihAsika sanmAyamALA zrI vidhA vijaya likhita prastAvanA. ' Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teozrI vi. saM. 1503 kA. su. 1 nA 67 varSanI vaye koraTAmAM svargavAsa pAmyA te pUrve vi. saM. 15202 mAM zrI ratnazekhara vAcakane AcAryapada ApyuM hatuM. grantharacanA :- 19 varSanI navayuvAna vaye (vi. saM. 1455 mAM) aividyagoSThI'nI racanA karI graMtha sarjanano prAraMbha karyo ane jIvananA aMta. sudhI graMtharacanA cAlu rahI. graMthakArazrInI nisaMdigdha racanAo atyAre upalabdha thAya che. te A pramANe che. (1) aividyagoSThI (racanA saM. 1455) (2) jinastotraratnakoza (1455) (prathama prastAva) (3) tridazataraMgiNI (gurvAvalI vagere) (1466) (4) jayAnaMda rAjarSi kevalI caritra (1483) graM. 7500 (5) adhyAtma kalpadruma (1484) (6) kathAcatuSTaya (mitra catuSka kathA) (1484) graM. 1450 (7.) upadeza ratnAkara svopajJa TIkA sAthe (1493) (8.) saMtikaraMthotta (1493) (9.) stotra dazaka (apragaTa) simaMdharastuti pAkSika sattarI, yogazAstra caturthaprakAza bAlAvabodha A uparAMta graMthakArazrI dvArA racita stotro va. nI vigata A pramANe maLe che. 1. caturvizati jina kalyANaka stavana. 2. jIrApallI pArzvanAtha stavana (1476) 3. zatruMjaya zrI AdinAtha stotra (1476) 4. giranAra mauli maMDanA zrI neminAtha stavana (1476) 5. zrI zatruMjaya AdinAtha stavana (1476) 6. vRddhanagarastha AdinAtha stavana 7. sAraNa durga ajitanAtha stotra 8. IlAdurthAlaMkAra zrI RSabha deva stavana 9. sImaMdhara svAmistavana (1482) 10. vardhamAna jina stavana 11. zrI jinapati dvAciMzikA (1483) (tapagacchakA ItihAsa bhA. 1 naM. 1 pR. 35, munikAMtisAgara zatruMjaya vaibhava" pR.173-4) A uparAMta "Avasmaya sittari' "vaNassaI sittari' ane "aMgulasittari' A traNa graMtho paNa A. munisuMdarasUrijInA nAme caDyA che. paNa vAstavamAM A traNeya kRtio A. municandrasUrinI che. AvI ja rIte "tapAgacchapaTTAvalI" "zAMtarasarAsa' "paMcadarzana svarUpa SaDabhASAstava" "zAMtinAtha caritra" "naravarma caritra nA kartA tarIke paNa A. munisuMdarasUrijIno ullekha kyAMka kyAMka maLe che paNa enA cokkasa pramANo maLyA nathI. ' 1. hIrAlAla kApaDiyAnI bhUmikA pR. 70. tapagacchakA Ini. pR. 35 2. jinaratnakoza pR. 205, hIrAlAla kApaDiyAnI bhUmikA pR. 67 thI. tapAgacchA kA iti. pa.35 (10). Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " uparokta 9 mAMthI chelluM stotra dazaka apragaTa che. jina stotra ratnakozano prathama prastAva ja pragaTa thayo che. (AgaLanA prastAva prAyaH maLatAM nathI.) tridazataraMgiNI graMtha paNa pUrNa maLato nathI. A graMthanuM je varNana maLe che te jotAM A graMtha benamUna haze. vijJaptipatromAM ane aitihAsika graMthomAM enuM aneruM mUlya che. A graMthanI racanA gacchAdhipati A. deva suMdarasUrijI upara paryuSaNa parvaprasaMge vijJapti patra tarIke thayelI. 108 hAtha lAMbA A patramAM prAsAda, padmacakra, SakAraka, kriyAguptaka vagere 300 jeTalA baMdha, aneka citrAkSara, vyakSara Adi viziSTatAvALA stotro, seMkaDo citro, hatA, emAM 108 cITTIo coMTADavAmAM AvI hatI. enA prathama strotanuM nAma "jinAdi stotraratnakoza athavA "namaskAra maMgala' hatuM. trIjA stotranuM nAma "guru parva varNana rAkheluM." A graMthanuM nAma tridazataraMgiNI (deva gaMgA) che. graMthakAre potAnA hRdayane himavata parvatanI upamA ApI che. parvata upara hUda hoya emAMthI nadI nikaLe emAM taraMgo hoya, A graMthanA vibhAgo paNa A rIte goThavyA che. dareka strotamAM mahAlUda che. trIjA strotanuM mahAhuda "gurnAvalI' nAmanuM che.' gurnAvalInA cheDe 61mo taraMga pUro thayAno ullekha che. 1. jinavardhanagaNikRta "padAvalI', harSabhUSaNagaNi racita "aMcalamata dalana prakaraNa", tapAgacchapadAvalI' dharmasAgara upA. kRta. 2. hIrAlAla kApaDiyA lakhe che ke - "A kRti saMpUrNa - paNe koI sthaLe maLatI hoya ema jaNAtuM nathI. jainAnaMda pustakAlayanI kramAMka 237nI hAthapothImAM 'stavapaMcavizatikA sudhIno ja bhAga che. ahIMnA aNasuragacchanA bhaMDAranI eka hAthapothI (kramAMka 575) mAM saMpUrNa "vartamAna caturvizati stava - caturvizatikA' nAmanuM hRda che. phakta paheluM patra nathI ane ethI prathamanAM nava nava padhovALA traNa taraMga ane cothAnA sADAcAra padho (phulle 31 padho) khUTe che. (jaina saMskRta sAhityano ItihAsa naM. 2, u. 1, pR477) munirAja zrI dhuraMdhara vijayajI ma.sA. nA kahevA mujaba tridaza taraMgiNI prathama srotanI ha. li. prata pATaNa hemacandrAcArya jJAnabhaMDAramAM che. 3. A kRti 496 padhAtmaka che. yazo vi. graMthamALAmAMthI vi. saM. 1905 mAM prasidhdha thayelI A kRtinuM tAjetaramAM jinazAsana A. TrasTa taraphathI punarmudraNa thayuM che. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza ratnAkara graMthanA nAmakaraNanI vividha paddhatio che. graMthane mALA (upadeza mALA), prAsAda (upadeza prAsAda), nadI (tridaza taraMgiNI), kalpavRkSa (adhyAtmakalpadruma) ratnAkara (syAAdaratnAkara) Adi upamAo ApI nAmakaraNa karavAnI paddhatio pracalita che. 1 prastuta graMthanuM nAma ' upadezaratnAkara' rAkhavAmAM AvyuM che. ratnAkara tarIke ahIM lavaNa samudranI kalpanA graMthakArazrInA manamAM che. lavaNasamudramAM pahelA jagatI, 95000 yojanano pUrvataTa, 10,000 yojanano zikhAvALo madhyamabhAga ane 95000 yojanano aparataTa, A rItanuM vibhAgIkaraNa jANItuM che. prastuta graMthamAM paNa pIThikA rUpa jagatI, pUrvataTa, madhyataTa, aparataTa, dareka taTamAM aMzo ane taraMgo A rIte vibhAgIkaraNa karyuM che. A graMthanuM sarvaprathama prakAzana vi. saM. 1964 mAM 'jaina vidyA prasAraka varga taraphathI (bIjA aMzanA chaThThA taraMga sudhI mULa, svopajJaTIkA ane bhASAMtara sAthe) thayuM hatuM. tyAra pachI zrImAn AnaMdasAgarasUrijI ma.sA. nA prayatnothI vi. saM. 1971 mAM devacaMda lAlabhAI (sUrata) takaraphathI svopajJaTIkA sAthe pUrvataTa ane madhyataTa sudhI A graMtha prakAzita thayo hato. prakAzita thayelA A graMthanA cheDe TIkA mAM (patra 231) graMthakArazrIe lakhyuM che ke ' atha aparataTaH / aparataTaM sugamatvAna vipriyate|' Ano spaSTa artha e ja thAya ke graMthakArazrIe aparataTanI racanA karI che. paraMtu sugama hovAthI enI TIkA karI nathI. zrImAn sAgarajI ma. e ukta de. lA. prakAzananA saMskRta upodghAtamAM A vAta jaNAvI ja che. paNa tyAre 'aparataTa' kyAMyathI maLyo nahIM eTale madhyataTa sudhI ja prakAzana thayuM. A pachI sUrata aNasuragacchanA umaravADI pArzvanAtha jinAlayasthita bhaMDAramAMthI upadezaratnAkaranA mULa povALI prata zrImAn sAgarajI ma. ne maLI AvI. A pachI vi. saM. 2005mAM jaina pustaka pracAraka saMsthA taraphathI 'upadeza ratnAkara' (pIThikA sivAyano) mULa graMtha ane zrI caMdanasAgarajI ma. 1. 'prArabhyate svalpadhiyADapi tenopadezaratnAkara nAma zAstram' pIThikA zlo. 21. 2. AnuM ja punarmudraNa vi.saM.2045mAM jinazAsana A TrasTe karyuM che. 12 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRta bhAvAnuvAda pustakAkAre prasidhdha thayA. Ama aparataTa sarvaprathama A saMskaraNamAM prasidhdha thayo. prastuta graMthanA 391 ane aparataTanA pa6 maLI kula 447 padho che. emAM 234 saMskRtamAM 213 prAkRtamAM che. TIkAnuM graMthAgra 7675 zloka pramANe che. - "upadeza ratnAkara" kharekhara aneka manorama viSayono sAgara che. vidvAnone ja nahIM kathArasikone paNa rasa paDe evA seMkaDo dRSTAMtothI sabhara che. caraNakaraNa ane dravyAnuyoganI paNa aneka bAbato ahIM che. graMthakArazrI pote ja graMthaviSe lakhatAM (piThikA. 24) jaNAve che ke ekAhikAgamagabhIra phalaitadanya mithyAtvibhadrakabudhetara yogyatAdyaiH / bhedaistato navanavaiH sukRtopadezAn vakSye bahUniha parapratibodhasiddhyai ||24|| A graMthamAM eka divasamAM vyAkhyAna yogya, divasomAM vyAkhyAna yogya, Agamo ane prakaraNAdinA artharUpa, mithyAtvI, bhadraka ane paMDitone yogya navA navA ghaNA upadezo kahevAmAM Avaze. - upAdhyAyazrI dharmasAgarajI tapagacchapaTTAvalImAM lakhe che vAturveda vaizAradya upadezanidhipateza ratnAra aneka prakAranI cAturAInI vAto A graMthamAM che. ahIM gurunA 4 prakAro, 8 prakAro, 16 prakAro che. AcAryanA 4, dharmanA 5, ane matsyanA 5 prakAronuM varNana che. hAthInA 15, siMhanA 7 guNonuM varNana che. e uparAMta vaidaka, survaNasidhdhi, auSadhio, aMjano, guTikAo va. nA varNana, raMganI samajaNa vagere aneka bAbatono ullekha che. TIkAnI bhASA saraLa, subodha, chatAM prAsAdika ane arthagaMbhIra che. betraNa dezya zabdone bAda karatAM TIkA saMpUrNa saMskRtamAM che. graMthakArazrInuM saMskRta ane prAkRta bhASAo upara asAdhAraNa prabhutva che. pahalAlitya majAnuM che. chaMda ane alaMkAra viSe uMDu jJAna teo dharAve che. graMthakArazrIe kyAreka nAmollekhapUrvaka ane kyAreka ullekha vinA graMthAMtaranA zloko Adi lIdhA che. 1. daSTAnta zaurbahudhopadarzitaM madhyataTanA aMte TIkA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparataTa aMza 8, padya 15 thI 18, 29 A cha padho "paumacariyaMTamAMthI lIdhAnuM jaNAvyuM che paNa pAchaLanA be (28,29) padyo vartamAnamAM prakAzita paumacariya"mAM jovAmAM AvatA nathI.' (vidvAnoe A bAbata tapAsa karavI joIe.) mahopAdhyAya zrI yazovijayajI gaNivaranI kRtiono prAraMbha thI thato hoya che tema A. munisuMdarasUrijInI moTA bhAganI kRtio "jayazrI' ke jayasiri' thI zarU thAya che. prastutagraMthanA aMzo paNa A rIte zarU thAya che. AvA "jayasiri' thI zarU thatAM 24 padho A graMthamAM che. TIkAnA aMte graMthakArazrIe "jayazcaDake zrI upadezaranAkare' ema spaSTa ullekha karyo ja che. saMtikara'nI pahelI gAthAmAM "jayasirII pada che ja. prastuta saMskaraNa aneka rIte anokhuM che. Aja sudhI mULa upadezaranAkaranI badhI kArikAo koI saMskaraNamAM prasidhdha thaI nathI. ahIM sarvaprathama traNeya taTo sAtheno saMpUrNa mULa graMtha TIkAnA anuvAda sAthe prasidhdha thaI rahyo che. aparataTa sugama hovAthI jo ke graMthakAre tenA upara TIkA banAvI nathI paNa enI kArikAno suMdara bhAvAnuvAda munirAjazrI caMdanasAgarajI ma. e karelo che. jo ke ahIM-ApavAmAM Avela sarala bhAvAnuvAda dakSiNa kesarI A.bha.zrI.vi.sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nA vidvadvarya vinayI ziSyaratna munizrI kalpayaza vijayajIe karelo ApavAmAM Avyo che. Ama A graMthanA prakAzanathI gujarAtI bhASAnA jANakAro paNa upadezaratnAkaranA padArthonA marmane jANavA bhAgyazALI bane che. sahu A graMthanuM adhyayana karI AtmakalyANane vare e ja maMgaLa kAmanA. kArataka suda 13pU. A. bha. zrI bhadrasUrIzvarajI ma.sA. nA vinaya vi. saM. 2057 pU. munirAja zrI jinacandra vi. ma.sA. nA ziSya A. vijaya municandrasUri A. 3OMkArasUrI dharmodhAnA zrI vAvapathaka jaina dharmazALA taleTI roDa, pAlItANA - 364270 1. hIrAlAla kApaDiyAnI bhUmikA' (pR. 53) (14) 14 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phUla nahi phUlanI pAMkhaDI..... .... zrotraM zrutenaiva na kuNDalena, dAnena pANi na tu kaMkaNena, vibhAti kAyaH khalu sajjanAnAm paropakAreNa na caMdanena. jIvanamAM kyAreka evI paLa AvatI hoya che ke na kalpelI nahi vicArelI asaMbhava vastu saMbhava banI jAya che. mahAjJAnI paropakAreka lakSI, vidvajjanapUjya munisuMdarasUriviracita A upadezaratnAkara graMthane saMvata 2052 mAM madrAsa (cennaI) ArAdhanA bhuvananA cAturmAsa daramyAna, paropakArI, vAtsalyavAridhi, karUNAnidhi, prazAMtamUrti, nAkoDA avanti 108 pArzvatIrthadhAma vikrama sthUlabhadra vihAra, zrI pArzva labdhidhAma, sidhdhAcala sthUlabhadra dhAma, zrI caMdraprabha labdhidhAma, Adi aneka tIrtha, jinamaMdira sthApaka, preraka, udhdhAraka, labdhi-vikrama paTTAlaMkAra dakSiNakezarI pU.gurUdeva zrI A.bha.sthUlabhadrasurIzvarajI ma.sA.nI AjJA laI vAMcana mATe zarUAta karI vAMcatAM vAMcatAM caMdradarzane sAgara, megha darzane mayUra jema haryAnvita bane che ane potAnI kaLA batAve che, AnaMda anubhave che, tema hRdaya harSanA hiloLe hIMcavA lAgyuM. manamAM vicAra sphuryo ke saMpatti duHkhamAM ke koI kaThInAImAM sAtha ApatI nathI. sagA, snehI, saMbaMdhI saghaLA azaraNabhUta che. satkarma sasvAdhyAya paralokamAM sAtha ApI Atmahitakara bananAra che. prabhuvIranuM eka vacana sAMbhaLI rohiNIyo cora, caMDakauzikAdi tarI gayA, jaMbusvAmino upadeza sAMbhaLI prabhavacora saMyamI banI gayA, vidyAcAraNamuninA upazama, viveka ane saMvara rUpamAtra traNa zabdathI cilAtIputra samatAbhAvamAM AvI AtmabAjI jItI gayA to ratnanIkhANa samAna A graMthamAM upadezelA tattvo... sAdhu vi.nuM yogyAyogyapaNuM, gurUziSyanuM yogyAyogyapaNuM, dharmamATe koNa yogya-ayogya, krIya-akriya, pramAdi-apramAdI, jJAnI-ajJAnI, samyaktvI-mithyAtvI, dharmazravaNa yogya-ayogya koNa Adi aneka bAbato, cAra prakAranA ghaDA, lADu, zeraDI (usa,gunnA), girizikhara, nIka, khArI, kALI jamIna Adi ane dRSTAMto ane bodhadAyaka kathAsabhara graMthano gurjarAnuvAda 15 31 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya to aneka bAlajIvone upakAraka banI rahe te mATe pagathI paMgunI jema ajJa evA meM araNya utaravAno ane merUparvata ullaMghavAno prayatna zarU karyo. je gurUkRpA-dRSTi vinA zakya na bane. je zakya banyuM che te gurUkRpAnA baLe ja zakya banyuM che. huM koI vidvAna nathI, lekhaka nathI ke koI moTo kavi ke zAyara paNa nathI, karoLiyo jema jALuM racI le che. sugharI jema potAno mALo racI le che. uSAkAlano sUrya jema pRthvIne suvarNamaya banAvI de che. caMdra jema cAMdanIne pRthvIpara verI rukhyamaya banAvI de che. te rIte kalamarUpI ghoDAe pRthvIrUpa kAgaLapara doDavA mAMDayuM ane gurjarAnuvAda racAI gayo. kyAreka kyAreka viSamatA AvatI tyAre tyAre pU.gu.ma.pAse doDI jato kRpAvatAra pU.gu.ma. dIvAdAMDInI jema mArgadarzaka banI mahAna upakAraka banI jatA, zAsana prabhAvaka viddhavarya pU.A.bha.municaMdrasUri ma.sA. potAno amUlya samaya ApI graMthane AdaMta daSTi pathamAM lAvI yogya lAge tyAM truTIne atruTI rUpa karI ApavAnI kRpAkarI che. sAthe prastAvanA lakhI ApI graMthanuM gaurava vadhAyuM che. te temanI udAratAnI bhUri bhUri anumodanA karatA saMtoSa anubhavuM graMthavAcanamAM ane kaThIna prAkRta zlokone besADavAmAM sahAyaka bananAra jJAnarasika, vardhamAna tapa ArAdhaka, svAdhyAyamagna laghugurUbaMdhu AcArya amitayazasUrijI ne kema bhUlAya? aMtamAM aneka mahApurUSoe aneka graMthonI racanAkarI jinazAsananI suvAsane prasarAvI che. temAM phUla nahi to phUlanI pAMkhaDI rUpa, sUrya nahi to sUryanA eka kiraNarUpa A upadezaratnAkara' graMthanA gurjarInuvAdano sahujana vAMcana dvArA Atmazreyane sAdhe... eja abhyarthanA gurU pAdapaghareNu... A. kalpayaza sUri.. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH | svAdhyAya samo nathi tavo je sAkaramAM mIThAza nahi te sAkara kevI ? je puSpamAM suvAsa nahi te puSpa kevuM? je dIpamAM jyota nahi te dIpa kevo ? je jIvanamAM svAdhyAya nahi te jIvana kevuM? je AhArathI kSudhA mITe nahi te AhAra kevo ? je pANIthI tRSA chIpe nahi te pANI kevuM? je svAdhyAyathI mithyAtva jAya nahi te svAdhyAya kevo ? kevI majAnI vAta karI che. AtmaguNa vikasAve, samyagadarzana prApta karAve, ane sidhdhatAnA zikhare caDhAve, te svAdhyAya.. te mATe A.zrI munisuMdarasUri viracita "upadezaratnAkara'nI sAcI vAta karIe to te graMtha mithyAtvane haTAvanAra, samyagdarzananI prApti ane karmanirjarA nuM paramakAraNa bananAra, muktinA sopAna sidhdha karAvanAmahAupakAraka graMtha che. teno gurjaraanuvAda pragaTa karatAM atIva AnaMda thAya che. svAdhyAya eka sAdhanA che. sAdhanAthI siddhi prApta thAya che. mAnavajanma pAmIne sAdhana pAchaLa devadurlabha mAnavajIvana niSphaLa na banAvatAM sAdhanA dvArA jIvanane saphaLa banAvavA eka svAdhyAya ja amodha rAmabANa auSadha che. svAdhyAya eTale bahirbhAva tyajI AtmabhAvamAM ramaNatA karavI, bAhyaduniyA visarI atyaMtara duniyAmAM saMcaraNa karavuM, ajJAna TALI jJAna prApta karavuM, pramAdaTALI apramatta banavuM, azubhadhyAnamAMthI zubhadhyAnamAM AvavuM, karmabaMdhananA nimittathI chUTI karmanirjarAnA hetumAM AvavuM. jinezvara bhagavaMte upadezelA navatattva, padravya, loka-aloka, saptanaya, saptabhaMgI, nizcaya, vyavahAra AdinI vicAraNAmAM tanmaya banavuM. evA A Atmahitakara, Atmabodhaka upadezaratnAkarano gurjarAnuvAda abudha yAne bAlAjIvo upara upakAra thAya te hetuthI dakSiNa kezarI pU.A.bha. sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nA tapasvI, kaviratna,vinayI ziSyaratna A.bha.zrI. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi.kalpayazasUrIzvarajI ma.sA. nija svAdhyAya mATe karela gurjarAnuvAda pragaTa karavAno amUlya avasara amone prApta thayo che. tenI bhUri bhUri anumodanA karIe chIe. A pUrve paNa pU.munizrIe vItarAga strotrano arthasahita kAvya anuvAda, harIbhadrasUri racita SoDvakano gurjarAnuvAda, jinabhakti gIto, sajajhAyo, saMvAdo, mananIya AtmaciMtana suvAkyo AdinI pustaka rUpe saMkalanA karI che. temAM lokono sAro pratibhAva prApta thayo che. prastAvanArUpe 'haiyuM bole che' lakhI ApI. dakSiNa kezarI pU.A.bha. zrI sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA. temaja aneka saMdarbho sAthe prastAvanA lakhI ApanAra pU.A.bha.zrI municaMdrasUrIzvarajI ma.sA. "phUla nahi phUlanI pAMkhaDI" kaMDArI ApI pU.A.bha.zrI vi.kalpayazasUrIzvarajI ma.sA. graMthanuM gaurava vadhAryuM che. zrutabhaktimAM dAnano pravAha vadhAranAra zrutabhakto abhinaMdanane pAtra che. atha thI Iti sudhI saMpUrNa graMthane suzobhita rUpe taiyAra karanAra mudraka sidhdhacakra grAphIksanuM abhivAdana karIe chIe. A upadezaratnAkarano gurjarAnuvAda pragaTa karavAno lAbha paNa jainaratna vyAkhyAna vAcaspati pU.A.bha.zrI vi. labdhisUrIzvarajI ma.sA.nA saMyama zatAbdi varSa evaM dakSiNa kesarI pU.A.bha. sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nA ardhazatAbdhi saMyamasuvarNa mahotsava ane munizrI kalpayazavijayajI ma.sA.nI 96mI oLInA AlaMbane maLyo che, tethI amo dhanyatA anubhavIe chIe. prAMte bAhyaprakAzaka sUryanI jema atyaMtara prakAzaka upadeza ratnAkaranA gurjarAnuvAdanA svAdhyAya vAMcana dvArA saujanya, aucitya, kSamA, namratA, saraLatA ane saMtoSAdi guNanA mAlika banI sahu koI sanmArgane prApta karI zAzvatasukhanA bhoktA bano eja... aMtaramanISA... lI. zrI jaina zvetAmbara mU.pU.TrasTa gAMdhInagara, beMglora 36; 18 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eNka jara divyAziSa Atma-kamala-labdhi-vikramasUrIzvarajI ma.sA.nI adRzya AziSe AMtara-bhUne phaLadrupa banAvI che. kRpAvarSA bRhattIrthasthApaka aneka jinamaMdira preraka, dakSiNa kesarI A.bha.zrI.vi. sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nI anavarata kRpAvarSAe bhASAMtarakartAnI hradaya bhUne navapallavita karI. temAM khIlelA ciMtana-manananA puSpoe pustakane suvAsita banAvyuM che. ane teozrI e prathama bhAgamAM "haiyuM bole che" lakhI ApI hRdayanI vizALatA ane svAdhyAyanI mahattA pragaTa karI che... guNamheMka saMgha ekatAnA zilpI pU. OMkArasUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyanA vidvaddharya municaMdrasUrIzvarajI ma.sA.e saMmArjanA karI ApI pustakane gauravavaMtu banAvyuM che. ane prathama bhAgamAM prastAvanA lakhI ApI audAryaguNanI mheMka prasarAvI che. parama auSadha dakSiNa kezarI A.bha.zrI. vi. sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nA kaviratna, tapasvI vinayI ziSyaratna pU.AcArya zrI kalpayazasUrIzvarajI ma.sA. karmanirjarAnuM rAmabANa auSadha bheTa dharyuM che. ane prathama bhAgamAM "phUla nahi phUlanI pAMkhaDI" lakhI ApI. agAdha jJAnanA dariyAmAMthI biMdunuM paNa biMdu arpaNa karyAno ekarAra karyo che. zubha bhAvanA vidUSIratnA, pravartinI sA.zrI subhadrAzrIjI ma.sA.nI ziSyaratnA piyUSapUrNAzrIjI ma. evaM kAvyaratnAzrIjI ma.sA. svaccha suMdara akSare presa meTara taiyAra karI ApI saMyamajIvananA alaMkArarUpa svAdhyAya paranI zubhabhAvanAnuM darzana karAvyuM che. AMtara ruci A upadeza ratnAkaranA banne bhAgamAM dravya sahAyaka rUpe puNyazALIoe asthira lakSmIne zrutabhaktimAM joDI sabhyajJAna pratyenI AMtararucine pragaTa karI che. 19 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH | _bau bhAganA zruta bhaMkankAraka-mALubhA C mukhya anumodaka zrI rjanaratna vyAkhyAna vAcaspati kalikulakIriTa pU.A.bha.zrI vijaya labdhisUrIzvarajI ma.sA.nA saMyama-zatAbdi varSanI evaM pU.mu.zrI kalApUrNa vijaya ma.sA.nI saMyama ArAdhanAnA 25 varSanI pUrNAhutinI | anumodanArthe * labdhi gurUbhakta...beMglora pa.pU. tapasvI munizrI kalpayaza vijaya ma.sA. (vartamAna AcArya) nA evaM pU. munizrI kalApUrNa vijaya ma.sA.nA vi.saM. 2058nA bhavya cAturmAsamAM amArA parivAramAM thayela vividha tapasyAnI anumodanArthe... * sumanalAla je. zAha. koImbatura hA. jazavaMtabhAI ema. zAha C anumodaka dakSiNa kezarI bRhat tIrthasthApaka pU. A. bha. zrI sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratna pravartaka pU.mu.zrI kalApUrNa vi.ma nA saMyama ArAdhanAnA 25 varSanI pUrNAhuti evaM va.ta. nI 100 + 16 oLInI anumodanArthe * labdhi gurUbhakta parivAra (pUnA) * dilipakumAra nihAlacaMdajI pUnamIyA beMglora, (khuDAlA) * caMdAbAI jAvaMtarAjajI bAphaNA parivAra.. beMglora ha. saMpattarAjajI bAphanA in ) Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * 1 anumodaka, zubherachaka ed sAyaka 6 dakSiNa kezarI bRhat tIrthasthApaka pU.A.bha.nA tapasvI ziSyaratna kalpayazavijayajI ma.sA.nI AcArya padavI evaM vardhamAna tapanI 17mI oLInI anumodanArthe.. * pUrNimA novelTI - praviNacaMdra ratilAla zAha - beMglora, (rAdhanapura) | * dAmajIbhAI tejazIbhAI vIrA - vaTaDA-kaccha, beMglora * jIgarAjajI premacaMdajI jaina (je.pI.jaina) - beMglora - st: za ka . . * paTela prabhudAsa bahecaradAsa, ha. zAntAbena pI. paTela, vinodakumAra evaM nItinakumAra (cANasmA-gujarAta) pravartinI pU.sA.zrI subhadrAzrIjI ma.sA.nI saMyama anumodanArthe preraka :- sA.zrI kAvyaratnAzrIjI ma.sA. * mahendrabhAI popaTalAla mahetA - amadAvAda (IDara). * zrImati vimaLAbena dalapatabhAI zAha - beMglora (DIsA) * kamalAdevI pannAlAla kaTAriyA - beMglora (rUNa-rAja.). * prabhAbena sevaMtilAla kuriyA - koImbatura (uNa-guja.) hA. kamalezabhAI esa. kuriyA * zAhapratApacaMdajI perAjI rAmasaNa, hA. tArAcaMdajI pratApacaMdajI - beMglora * jugarAjajI mizrimalajI talAvaTa (gola) hA. zAntilAla enDa ke. - selama - sahAyaka . - * kAntAbena mahAsukhalAla sukhamala parivAra - rAdhanapura (gujarAta) * vidUSIratnA pravartinI sA. subhadrAzrIjI ma.nI tapasvInI zi.sA.zrI muktiyazAzrIjI ma.nI tathA mAtuzrI IndIrAbenanI vAta.nI 108 oLInI anumodanArthe ha. sanakumAra evaM ketanakumAra - IDara (gujarAta) Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI labdhi vikrama sthUlabhadrapaTTAlaMkAra pUjya AcAryadeva zrI kalpayazasUrIzvarajI ma.sA. vardhamAna taponidhi pravartaka pU.mu.zrI kalApUrNa vijayajI ma.sA. kI nizrAmeM madura zrI saMgha meM aitihAsika pratiSThA mahotsava dinAMka 19-6-2003 ko saMpanna huA isa anumodanIya pAvana prasaMga kI smRti meM "zubhecchaka" ke rupa meM zrutabhakti kA donuM bhAga meM lAbha lenevAle bhAgyazAlI zrImati sva. pistAdevI kI puNya smRti meM je. zAMtIlAlajI mahAvIracaMdajI, bharatakumArajI, mahendrakumArajI, kizanalAla, prakAzacaMda rAMkA mahura mahAvIra bhAI sva. zrI javarIlAlajI sva. dha.pa.kaMcanadevI rAMkA kI smRti meM unake suputra bharatakumArajI, baiMkarsa, mahUra. mahendrakumArajI, kizanalAla, prakAzacaMda rAMkA madura zrImati suzIlAdevI dhImahendra jvelarsa, mahura vinodakumArajI, gaNapatarAjajI, saMbhavakumArajI rAMkA ) mahura mahAvIra jvelarsa, evaM mahAvIra phAInensa beMglora phona. : 232390, 2262398 - zrImati kamalAdevI nemIcandajI dinezakumArajI yazavaMtakumArajI, mukezakumArajI, vardhamAnakumArajI rAMkA ) zrImAna zA sampatarAjajImahara cetanakumArajI maralecA. karnATakA kemikalsa ,beMglora zrImAna zA mANakacandajI gautamacandajI prakAzacandajI rAMkA) sva. zrImati pAnIbAI jugarAjajI rAMkA kI smRti meM suputra maddura azokakumArajI, vijayakumArajI, saMjayakumArajI rAMkA mahura zrImati umarAvaka~vara ke suputra (madanalAla dha.pa. saMtoSadevI ke suputra *.rAkezakumAra, saMjayakumAra, sunItA dezaralA mahura / zrImati umarAvaka~vara ke suputra ( sampatarAjajI dha.pa. prakAzakumArI suputra padamakumAra, punItakumAra sapanAkumArI desaralA mahura 22 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zaMkhezvara pArzvanAtha stutyaSTakam ( indravajA ) caMdrAMzunA zubha manojJa mUrtiH, zaMkhezapArzvasya vinirmiteva / yatpUjakaH mokSapadaM labhante, tasmAcca sA kAmagavI variSTA | saMsAra lIlAM manasA vimucya, kaMdarpa mAyA vijitA tvayaiva / nirvANa puryAH patha darzakastvam, tvAM naumi zaMkhezcarapArzva ! nityam zrutvAtra mAhAtmyamanuttamaM te, saMsAra duHkhAt khalu mocanAya / Agatya lokA stava maMdire tvAm, zaMkhezapArzva ! praNamanti bhaktyA saumyAti saumyaM sita varNa yuktaM, dRSTvAnanaM caMdramaso'dhikaM te / savrIDayA kiM nabhasIva caMdra:, yAtastu zaMkhezvara pArzvanAtha ! / / siddho'si buddho'si niraMjano'si, dhanyo'si mukto'si jinezvaro'si / brahmA vidhAtA tvamanaMgazatruH khyAto'si zaMkhezvarapArzva ! loke kiza 23 11911 11211 11311 11811 11411 tommy theme imong thug Top Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -: vasaMtatilakA : pitA tvameva sukhadA jananI tvameva, trAtA tvameva dinabandhurasi tvameva / vAtsalya nIradhirasi tvamupAsanIyaH, zaMkhezapArzva ! bhavasAgara nau stvameva zaMkhezvarastha bhuvi vizrutapArzvanAtha ! hadyullasanti manujA stava darzanena, Dibhmo yathA vimalacaMdravilokanena, prApnoti harSamatulaM hradaye vizuddhe yasyAbhidhAM manasi ye manujAH smaranti, no roga zoka bhaya nirbalatA prayAnti / te cApnuvantyanupamaM zivasauravyadhAma, zaMkhezapArzvamanizaM praNamAmyahaM tam ||8|| NARS / AtmAMbujaM vimalakRt zivalabdhidaM ca, ye sthUlabhadra damidaM zubha vikrameNa / stotraM tu 'kalpayazasA' racitaM paThanti, zaMkhezapArzva! tava te zivazaM labhante PRES // 6 // 24 11011 PREM 11811 - rag PREN Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ labdhi vikrama paTTAlaMkAra dakSiNa kesarI. A.bha.zrI.vi. sthUlabhadrasUrIzvarANAM stutyaSTakam (zArdulavikrIDitam) vizve vizruta kAntilAla sukule, labdhvAvatAraM param , cAritraM guru labdhisUri nikaTe, premNA grahItaM zubham / ziSyo'bhUdguru vikramasya vinayI, vidyAvilAsI sadA, taM vaMde dhruva tArakaM muni gaNe, zrI sthUlabhadraM mudA // 1 // cAritreNa virAjitaM vidhusamaM , rUpaM sadA nirmalam , kAruNyena yutaM prazasya hradayaM, vairAgyaratnAkaram / bhavyAMbhoja vikAsakaM taraNivat jainAgamaiH sarvadA, taM vaMde dhruva tArakaM muni gaNe, zrI sthUlabhadraM mudA ||2|| rAga-dveSavighAtakaM pravacane, vairAgya vArtAkaram tyAge yat pramukhaM vikasvara mukhaM , karmakSaye tatparam / dhyAne nitya rataM jagatsukhakaraM, vidhvaMsakaM cApadAm, taM vaMde dhruva tArakaM muni gaNe, zrI sthUlabhadraM mudA // 3 // hantAraM tapasA svakarma nicayaM, jJAne nimagnaM sadA, dagdhebhyo bhavavahninA suvacasA, zAntipradaM sarvadA / maryebhyaH zivadaM prazAnta vadanaM, cakSuH susaumyaM tathA, taM vaMde dhruva tArakaM muni gaNe, zrI sthUlabhadraM mudA // 4|| PARS TALA MAITARITA 25 ISSIrr firmenimamsarala RAMSARDARSANDESIRE Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyag darzana dhArakaM jayakara, jJAnAMbudhi svAminam , cAritreSu dRDhaM manojJa hRdayaM, kAmAgnaye vAridam / dAtAraM trijagajjanAya madhurAM, snehena vANI sudhAm, taM vaMde dhruva tArakaM muni gaNe, zrI sthUlabhadraM mudA ||5|| krodhAgneH zamane payoda sadRzaM , vajraM tu mAnAdraye, mAyAkSmAM khanituM khanitramatulaM , badhaM ca lobhAhaye / hartuM moharajAMsi vAyu sadRzaM , yat kIrtirindUjvalA, taM vaMde dhruva tArakaM muni gaNe, zrI sthUlabhadraM mudA // 6 // sadvANyA pratibodhakaM ca bhavinAM, sadbodhi ratnapradam, mithyAjJAna tamovitAna haraNe, sphUrjat pradIpopamam / saMsArAMbudhi zoSaNAya taraNiM, zreyaskarI yatkrIyA, taM vaMde dhruva tArakaM muni gaNe, zrI sthUlabhadraM mudA ||7|| kurvantaM nija sUri vikrama guro, bhakti zivAyAtmanaH, jAnantaM trijagatsvabhAvamanizaM , yannAma samaMgalam / nighnantaM jana pApa tApa nicayaM, sadbodha zItAMzunA, taM vaMde dhruva tArakaM muni gaNe, zrI sthUlabhadraM mudA ||8|| karmAri hananecchayA sumanasA, nityaM budhaiH smaryate, bhavyai bhaktivazena vacasA, yo bhUri saMstUyate / zrI sUrIzvaramuttaM, zubhapadaM prAptaM ca bhaktyA guro, stasyedaM racitaM hi ''kalpayazasA", stotraM mayA bhaktitaH // 9 / / . regn Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -H prazasti : AtmArAma munIMdra jaina jagate, cAru prabhAvI thayA, tatkSa kamalAkhya sUrivarajI, je brahmacArI thayA, tatpadye kavi labdhi sUri guNanA, grAhI hatA sarvadA, tenA vikrama sUri tArkika vaLI, vAtsalyadhArI sadA tenA sUrya samA pratApa dharatA, toye pratApI nahI, pote vigraha rAkhatAM nahi chatAM, pratyakSa che vigrahI, loke bhadrakarA sadA hitakarA, je sthUlabhadra vratI; tene 'kalpa' yazAkhya ziSya vinaye, vaMde thavA sadguNI // 2 // te pUjya guruvaryanI zazi samI, pAmI kRpA cAMdanI, kIdho zrI upadeza ratna nidhino, bhAvArtha AnaMdathI, tene sajjana vAMcajo, zubha mane, tUTI tame saMharI, thAze pUraNa Aza 'kalpayaza'nI, temAM na zaMkA jarI 11911 11311 (1) pratApa eTale ezvarya prabhAva teja che. paraMtu pra+tApI= prakRSTa saMtApa vALA nathI (2) vigraha eTale jhagaDo, kaMkAsa nathI rAkhatAM chatAM vigrahI eTale zarIradhArI cho. mane 27 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuM pAnA naMbara kama anukramaNikA yALe viSaya-darzana pahelA aMzanA draSTAMta 1 puNya ane pApa para dharmarAjAnuM 2 vidhipUrvaka vidyAgrahaNamAM - zreNika rAjAnuM 3 rAga para talavara (naMdana koTavAla)nuM 4 dveiSa upara duryodhananuM 5 mUDha para - gaMgApAThakanuM 6 pUrve bhramita karavA para - govALanuM 7 prabhAvathI pratibodhita para - udAyana rAjAnuM 8 asthira citta para - vasuzreSThinI patninuM 9 badhira kuTuMbanuM 10 kadAgraha para lokhaMDanA grAhaka naranuM 11 buddhihIna para pAmaranuM 12 zratamAtra grAhI (kahevAno bhAva nahi jANanAra) para tApasanuM 13 parataMtratAthI dharmazravaNa para - baTukanuM 14|kiyAnA abhyAsa para - zyAmala vaNikanuM 15 kALI jamIna samAna - AnaMdAdinuM 16 maNikhANa sarikhApara - IndranAganuM 17|upadezanA tyAga para - kapIlanuM 18 jheranA pariNAma para - soya vi.nuM 19)kahevAno marma na samajanAra para - kulapatra nuM 20 ayogya para magazaila pattharanuM 21 yogyAyogya para - gAyanA grAhaka brAhmaNonuM 22 kRSNa bharIne sAcavanAranuM 23 rabArI - pati-patninuM 24 arthipaNA para - somavasunuM 25 dharmanI parikSA para - kurucaMdra rAjAnuM Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuM pAnA naMbara kama 100 anukramaNikA bIjA aMzanA hRSTAMta 1 sirUpa, upadeza, kriyA hinatApara - maMgu AcAryanuM gaNikAnA AbharaNa sarikhA gurupara-aMgAramardaka AcAryanuM vyApArInA AbharaNa sarIkhA para - pramAdI yuvarAjarSinuM 4 vezyAnA AbharaNa sarikhI kriyA para - varadatta zreSThi ane dAsIputranuM.. potAnI mAtAnA upakAra para - Arya mahAgirinuM 6 aMtaH ane bAhya upakAra zUnya para - sahadevanuM 7 aMtaH ane bAhya upakAra para - kumArapAlanuM 8 vANI asAra ane kriyAsAra para - kAlikAcAryanA ziSyonuM 9 sarpa sarikhA krodhI-gurU para - parivrAjakanuM 10 cora sarikhA gurU para - vasurAjA ane parvatakanuM 11]Thagapara - kedAra bilADAnuM 12 vAMjhaNI gAyasarikhA para - bhautika ziSyanuM 13 mitra sarikhA para - bappabhaTTasUrinuM 14 |bhAI sarikhA para - hemacaMdrAcAryanuM 15 yuvarAjaSinuM 16 mAtA sarikhA para - kamala bodhita trIjA AcAryanuM 17 sAdhune vecanAra dAMbhika vaNikanuM 18 dhanapatizreSThinuM ' 19 pitA sarikhA zrAvaka para - balabhadranuM 20 ziyALa sarikhA gurU para - ziyALanuM 21 azubha dharma ApanAra para - pippalAdanuM 22 kadalI (keLA) sarikhA gurUpara-kezigaNadhara ane pradezI rAjAnuM 23 dharmabIja ropavAmAM - dharmaghoSasUrinuM 24 paranArI bena samAna evA zreSTha guNapara-kumArapAla rAjAnuM 25 vivekI sumatinI kathA 26 rAgayuta (utsutrabhASaNa) para - sAvadhAcAryanuM 27 ajJAna para utsAra kalpIkAcAryanuM 28 atizaya (prabhAva) thI yukta para - balabhadramuninuM 29 cAritranA prabhAva para - zrI hemacaMdrasUrinA ziSya yazacaMdranuM 114 117 119 124 128 129 131 134 137 152 160 161 s9 172 180 <3 190 201 202 208 222 228 230 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a pAnA naMbara kama anukramaNikA viSaya - darzana trIjI aMzanA draSTAMta 1 AraMbhAdi para - vaitaraNI vaidhanuM 2 paropakAra mATe - supAtradAnanA prabhAvapara - suMdaravaNikanuM | 3 |dharma svarUpe kariyANuM vecanAra - cha purUSanuM 4 dviSAbhAvapara caMDAla thayelA - brAhmaNanuM tuccha phaladAyaka dharma para hAthI thayela zreSThinuM 238 250 271 9 cothA aMzanA draSTAMto 303 304 | 1 |be daridra brAhmaNanI kathA 2 |avidhipara puNyasAra ane tenI mAtA vi. nuM matsara bhAvathI karela dharma para - nidhidevanuM 4 guNa-doSa rUpa mizra dharma para - zrIdharanuM alpavidhi hIna dharma para - vAmana sthalIya zreSThinuM 309 324 334 .....iti kathA aMzano prathama taTa pUrNa..... Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taraMga kramAMka 2 1 | dharmanuM phula mo un ja anukramaNikA 1 lA aMze sAMbhaLanArane viSe yogyAyogyapaNuM batAvatA taraMgo maMgalAcaraNa vidhirUpa dvArA ayogyane viSe rAgAdibhedo caMcalatAdi mUDha para vizeSa samajaNa 5 dharmopadeza vRSTi para girizikharAdi 6 upanayo dvArA phalanI prApti aprApti yogyAyogyapaNAne viSe zubha azubha dravyathI yukta-ayukta, vAmyA-avAmyA ghaTanA bhedo... sAMbhanAra ane kathA kahenAra para dharmanI yogyatAnI . tyAga, cATavuM vi.nuM kAga, zvAnAdinA draSTAMto vaDe varNana sarpAdi draSTAMto mo da 10 jIrNa ajIrNa tAva AdimAM dUdhapAnanI jema guNadoSanuM varNana 11 meghavRSTinI jema upadezanuM phala... 12 (maga) zaila dhana, (megha) ghaDAdinA draSTAMto... 13 arthI, samartha, madhyasthAdi dharmanI yogyatA paranuM varNana 5 1 pratamAM (14) cASAdi pakSInA draSTAMtathI rUpa, upadeza ane kriyA thakI ATha prakAre gurUnuM svarUpa... 2 pratamAM (15)... cAMDAla, vezyA dinA AbharaNa vaDe zrutakriyA, zudhdhi ane dharmaguNane laIne guruonuM ane zrAvakanuM varNana karaMDiyAvaDe gurunI caturthaMgI... bIja aMze gurU viSe yogyAyogya batAvatA taraMgo |4 ratnavaDe AcArya, zramaNa, zrAvaka ane jIvonI, sva, para, ubhaya anubhaya karAtA upakAra dvArA caturthaMgI... vANI, vinayAdi thakI guru, ziSya ane zrAvakonI sAra-asAra vaDe karIne caturbhUgI... 6 | sarpAdithI laI kalpavRkSasudhInA bAra draSTAMta vaDe guru ane zrAvakanA svarUpanuM varNana 31 pAnA naMbara tA che cha TTa dva 43 8 ka ka ka i 56 wuwu 84 110 112 122 127 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taraMgo kramAMka pAnA naMbara 192 anukramaNikA viSaya-darzana 7 lohanAvathI laI jAtivaMta nAva sudhInA draSTAMto vaDe 171 sva-parane tAravAmAM samartha-asamartha gurUnA svarUpanuM varNana rIMgaNAdi vRkSanI jema sukhe duHkhe grAhya-agrAhya, zubha ane 179 azubha phala dvArA gurUnuM svarUpa 9 khArA, khATA, puSparAvarta, saMvRtAdi, varSAdinA draSTAMta dvArA | 189 gurunuM svarUpa... 10nagaranI khALa (gaTara) vi. cAra prakAre gurunI dezanA ane jIvonuM svarUpa.. 11 jJAnAdi guNa, dezanAdi vaDe gurunI caturbhagI... 206 12 zizunA kriDA sarovara AdinI jema guru, ziSya ane zrAvakanI caturbhAgI... 13 lIMboLI AdinA phalo dvArA, guru, muni, zrAvaka ane jIvonI caturbhagI. 14 phaLa, jala ane chAyA yuta vRkSanI jema cAritra, jJAna ane upadeza dvArA ATha bhAMge (prakAre) gurunuM varNana.. 15jala, phaLa, chAyA ane tIrthathI yukta parvatanI jema jJAna cAritra-upadeza ane atizaye karIne solabhAMge gurunuM varNana... 16 kITAdithI sUryanA prakAzanI jema jJAnAdi vaDe karIne ATha prakAre guruonuM varNana... trIjI aMze dharma mATe yogyAyogyapaNAne batAvatA taraMgo 211 ONG 232 | 236 bAlAdie khAdhelA eraMDAdi sAMThAnI jema mithyAtva ane jinadharma kahelo che. ane tenA bhAMgA... kaMtherI vanAdi vanonI jema nAstikAdino dharma pAMca prakAre sAmAnyathI kahyo che... pataMgiyAdi ane bhAraMvAdi vaDe nAstikAdinA dharmanuM varNana... 246 256 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiraMga pAnA naMbara * kramAMka 270 283 288 anukramaNikA 4 sabala-abalAdi manuSyanI jema mithyAtvAdi dharmonuM kathana.. pa AkaDAdi vRkSanI jema mithyA-kriyA, samyakakriyA, dAnayAtrArUpa dharmanuM svarUpa... 6 kalpavRkSAdi vananI jema sarvavirati dezavirati Adi cAra | prakAranA dharmanuM varNana... mukha (zarU)mAM pariNAma (aMta)mAM raca-aramya auSadhanI jema budhdhadharma, jinezvarano tapadharma Adi dharmanuM varNana. mukha (zarUmAM) pariNAma (aMtamAM) mISTa-amISTa auSadhanI jema bhAratAdi draSTAMto vaDe dharmanuM svarUpa.. 295 300 4 aMze vidhi-avadhi batAvatA taraMgo 302 305 313 1 vidhinuM svarUpa 2 |khAI AdinA jalanI jema mithyAtva, duSTabhAva, pramAda rUpa avadhi ane tenAthI ulaTuM apramAda vi. vidhipUrvaka dharma cAra prakAre che. tenuM darzana... doSa, guNa, ubhaya, anubhaya karanAra auSadha che. tevI rIte mithyAtva, aniyANuM niyANA sahita ane bhAvarahita dharmanA bhedonA udAharaNa. 4 pUrvanI jema mithyAtva, mithyAtva rahita, mizra ane bhAvazUnya. cAra prakAre dharma che... pa pUrvanI jema mithyAtva, anAraMbha, sAraMbha ane bhAvazUnyarUpa cAra prakAre dharma che. 6 pUrvanI jema mithyAtva, vidhiyukta, vidhirahita ane bhAvazUnya. cAra prakAre dharma che. 317 318 320 Ni [ la ra lA lArI-3 lali, zrI vivA E VEN llingrH ANO Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiraMgo kramAMka pAnA naMbara 322 anukramaNikA 7 guNa, doSa, samAna, adhikaguNa, adhikadoSa.... ema na doSa na guNa (ubhaya) karanAra auSadha che. tema samyakatva,mithyAtva, mizra, vidhirahita dharma, vidhi sahita dharma ane bhAvarahita dharma ema cha prakAre dharma che. guNadoSa, adhikadoSa, adhika guNa karanAra, auSadhanI jema apa, bahu sarva vidhihIna ane vidhi sahita dharma cAra prakAre che. doSa, guNa, alpa, adhika ane kevalaguNa, auSadha jevI rIte kare che. tevI rIte mithyAtva, dAnAdika, avidhi ane vidhithI yukta dharma cAra prakAre kahyo che. tenuM varNana. | 328 332 Iva prathama bhAga viSaya-darzana pUrNa Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -: zrImunisuMdarasUri viracita : upadeza ratnAkara || purnajamAvAnuvAd || moha rUpI zatru upara vijaya karavA dvArA nirmaLa kevaLa jJAna prApta karanArA evA je jinezvara bhagavaMtoe jagata upara kRpA karI dharma batAvyo che temanI huM stuti - stavanA karuM chuM..... 1 cAra puruSArtha nI dezanA kahevA dvArA aniSTa ne ha2nA2A ane ISTane ka2nA2A je thayA te prajAnA nAtha tathA prathama arihaMta paNuM pAmelA jagatanAguru zrI RSabha prabhune huM stavuM chuM..... 2 jeoe jagatamAM badhAM ja upadravone zAnta karyA che, kare che ane bhaviSyamAM karanArA hovAthI jemanuM nAma sArthakatA ne pAmyuM che te zAntinAtha prabhu vAMchita sidhdhi ne mATe thAo... arthAt vAMchita puranArA thAo... 3 je zyAma varNavALA hovA chatAM dhyAna karanArA sajjanone Icchita sukha rUpI lakSmIne vaza kare che (ApanArA che) bAhya AMtara zatruone naSTa ka2vA mATe cakra samAna vaLI traNe loka jene namaskAra kare che. te neminAtha prabhu jaya ne mATe thAo..... 4 sAte dvIpa nA manuSyonA sAte bhayo ne bhedavA mATe sAta-sAta phaNAvALA sarpanA bahAnA thI je khabhA sudhI sapta (tIkSNa) zUla rUpI zastra dhAraNa kare che. te pArzvanAtha prabhu tamAruM rakSaNa karo... 5 jagatamAM je vighna rUpI mRgalAone trAsa mATe laMchananA bahAnAthI siMhane dhAraNa kare che. te zrI vardhamAna svAmi vadhatI evI tamArI sukha saMpadAne puSTa karo..... 6 upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 1 maMgalAcaraNa Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizada evA cA2 nAmAdi (nAma-sthApanA-dravya-bhAva) bhedo vaDe jeo traNe kALa ane traNe lokane pavitra kare che. ane bhavathI udvega pAmelA prANIo ne mukti pada ne Ape che. te sarve sarvajJa prabhu jaya pAmo...... jagatanAM atyaMta AnaMdathI ullasita (ullAsa-harSa pAmatA) paMDita vargane mAtra dhyAna ka2vA vaDe ka2Ine paNa 2sathI pUrNa zreSTha kAvya rUpI phaLone Ape che. te jagatamAM navIna kalpalattA samI zrI sarasvatI devI nirmala bodhi ane budhdhi mane Apo.....8 kiraNo vaDe sUrya nI jema jeo vizvane uttama mahimA rUpI labdhinA badhAja guNa rUpI kiraNothI prakAzita kare che. bIjA samasta sUrio paNa jemanI pAse nakSatra jevA bane che. evA te zrIGaTha devasundara gaNAdhipati tamArA upara khuza thAo.....9 jeNe potAnI vANI vaDe karIne kaThaNa patthara jevA mArA jevAne paNa zreSTha bodha (jJAna) rUpI rasathI narama banAvyo che amRtanA dAnamAM tatpara navA caMdra samAna zrI jJAnasAgara gurune bhakti bhAvathI namaskAra karUM chuM....10 sudhA2sathI yukta jemanI mUrti ne jotAM paMDita varganI AMkhone sudhAnA jharaNAM samuM sukha malatuM hatuM tevuM sukha AMkhone nahi malatAM udAsI banAvatAM evA te zrI somasundara gaNAdhipati jaya ne pAmo...... 11 A pramANe stuti karavA yogya samudAyanI stuti karIne munisuMdarasUri vANIne saphaLa karavA jaina dharmanA upadezano graMtha race che.....12 potAnI zakti pramANe satat paropakA2 ka2vo joIe te uttama nIti che. ane te paropakAra svaupakArano virodhi ke judo nathI arthAt svAbhAvika rIte paropakAra karatAM potAno upakAra paNa thaI jAya che.....13 te paropakAra samasta aniSTa dUra karavA vaDe karIne ane sarva ISTanA saMyojanathI sAdhI zakAya che. ahIMyA to bhayaMkara AMtara vairI rUpI kITa nA viyojana thI ekAntika - AtyaMtika sukha ja ISTa che (athavA ahIMyA to maMgalAcaraNa upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 2 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAntika AtyaMtika sukha ja ISTa che te bhayaMkara AMtara vairI rUpa kITa nA nAza (viyojana - vighaTana) thI prApta thAya che... 14 (ekAntika = zAzvata, AtyaMtika = duHkhanAmizraNa vinAnuM) te ekAntika AtyaMtika sukha to mokSamAM ja che. saMsAramAM nathI kAraNa ke ahIMyA to kSaNa bhaMgura ane duHkha yukta sukha ja che...... dAna thI ja mokSanuM sukha prApta thAya che. tethI tenA arthIoe (Icchukoe) ahIMyA (saMsAramAM) paropakAra sArI rIte sAdhavo joIe....15 hAtha vaDe karIne mokSa ApavuM zakya nathI, mAtra tenI prAptino upAya ja darzanIya (batAvavo zakya) che, te upAyo ne sArI rIte yojavAthI (AcaravAthI) mokSa prApta thAya che. tethI upAyo AcaravAvALA ne sukha pUrvaka sidhdhi (mokSa) prApta thAya che...16 kharekhara te mokSano upAya dharma che. pota potAnI matikalpanAthI racAyelA, bhinna bhinna svarUpa, hetu ane phaLa batAvatAM ghaNA zAstroe dharma bAbata ghaNo vAda-vivAda karyo che - kare che......17 te sarve (zAstro) mokSa meLavavAnA sAcA upAyo nathI. paraMtu atyaMta durlabha evo sarvajJa bhagavaMte kahelo A dharma ja che. zudhdha gurunA upadeza vinA anya mUDha janothI kahevAyelo dharma mokSa no upAya nathI.....18 tethI bIjA dharmothI judo karIne mokSanA hetu bhUta A eka ja (sarvajJa praNita) dharma ja darzanIya (batAvavA yogya) che. bIjA dharmo azudhdha che e pramANe batAvavuM joIe.... judo pADelo A dharma je rIte sAdhI zakAya te rIte sAdhavo yogya che..... athavA sAdhavo joIe....19 A rIte A dharmanuM pRthakkaraNa sAdhya banI zake. tethI karIne mokSanA arthi maMda budhdhivALA manuSyanA upakAra mATe judA judA nirdezana pUrvaka vizudhdhi Adi bhedo vaDe karIne jinendra bhagavAne kahelo dharma kahuM chuM prasaMgopAta anya dharmonI vAta paNa kahIzuM. 20 A RRAROARRAS88.BRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRA BRRRRRRRRRRR upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) maMgalAcaraNa WhatlantulanWHHHHHHHHHHaitiaEuguwBgwan Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza ratnAkara nAmano graMtha alpabudhdhivALA mArA vaDe racAya che. A ratnAkara-sAgaranA taraMgo sva-ane paranA upakAra karanAra upadezothI bharelo che. A graMtharacanAnI mArAmAM zakti che ke nahIM eno vicAra huM karato nathI. kema ke Avo vicAra paropakAranA ja ekamAtra hetuthI karAtI pravRttimAM kalaMkarUpa bane che.....22 vyAkhyAnakAranI budhdhinA bhedo (judAjudA viSayono rasa) manda, mandatara viziSTa, viziSTatara Adi rU5 prakaraNa sidhdhAMtanA vicAra.... kathA vi. vaLI zrotAnA (sAMbhaLavAvALAnA) vicitra (aneka prakAranA) rasane vicArI te anusAra tevA prakAranI upakAraka kSetra, avasara, sAMbhaLanAra puruSa Adi vividha sAmagrI vaDe kevI rIte upakAra thAya e rIte upadeza ApanArA (munionA) citAnA nirasana (dUra karavA) mATe ane zrotAone navA navA vyAkhyAna sAMbhaLavAthI pramoda thAya evA upakAra kArI aneka rIte dharmopadeza Ape tevI bhAvanAthI A graMtha racuM chuM.... 23 tevA pUrvokta kAraNathI upadeza ratnAkara nAmanA graMthamAM aneka prakAranA dharmanA upadeza ne huM kahuM chuM. eka eka divasanA vyAkhyAna vaDe judA judA prakAre AgamamAM kahelA ane prakaraNa vicArAdi svamati grathita chaMda, zloka vi. uMDA (gaMbhIra arthavALA) puNya pApanA svarUpanA phaLane mithyAtvI, mizradRSTi...... mugdha ane abhigrahita mithyAtvAdi vaDe racAyelA zAstranA upadeza vaDe yogya nahi, ane paMDitonA svapara zAsananA rahasyane jANanArA, bhadrika pariNAmavALA (budha) upadezane yogya che eTale ke rAjA, maMtrI, kSatriya, brAhmaNAdi yogya che.....24 je UMTa drAkSa khAto nathI ane sAthe sAthe khoTA Aropo mukI (drAkSa khATI che vagere dvArA) enI niMdA karato nathI te UMTa jevAnI huM prazaMsA karuM chuM. #BBBBBilwalibabaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa IBHagwaitiaaaaaaaaaaaaashasanghaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) ( 4 ) maMgalAcaraNa | Bhagva8IBBEBBBanitariatituttsaageBaaaaaaaataawaitiatialahatmatalatit a Ess :: SERT FR Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu keTalAka duSTa mANaso evA hoya che ke jarUra mujaba A graMthano AdhAra laI upayoga kare che ane pAchA A graMthamAM A barAbara nathI, te khoTuM che vagere vagere doSo batAvI kavinI vANIne doSita batAvavA prayatna kare che AvA duSTa lokone dhikkAra ho ! ..... 25 - je vANI doSa vinAnI hovA chatAM paNa khala - zaTha mANaso doSavALI kahe che. temAM kavino doSa nathI. jema sArI rIte vizva prakAzamAna hovA chatAM ghuvaDane aMdhakAramaya dekhAya che temAM zuM sUryano doSa che ? arthAt sUryano doSa nathI...ra6 atyaMta dUra rahelA sUkSma paNa padArthane jovAnI dRSTi vALA sajjanonA gaNane stuti yogya koNa gaNato nathI ? vaLI keTalAka evA che ke je paranA doSo ne moTA karIne jue che. paNa potAnA hRdayamAM rahelA moTA doSone paNa joto nathI.....27 dUSaNavALA je khalu (luccA)o che. teo zAstrAnusAra arthone kevI rIte grahaNa kare ? guNavAnuM sarjana puruSonI A rIta ja che je kavionA guNone sarva rIte grahaNa kare che....28 jeoe zAstranA guNa pragaTa karIne pratiSThA ApI che. tevA sajjano dIrdhakALa sudhI jaya pAmo. te duSTa mANasonI paNa sArI rIte stuti karu chuM. ne anugrahanI IcchAthI vividha doSone grahaNa karIne zAstrane anusarIne guNa prakaTa karavAthI pratiSThAne ApI che ke jeo khala puruSo para zAsana kare che te saMta puruSo sudIrgha kAla sudhI jayane pAmo. jeoe upakAranI budhdhithI ja vividha doSone jovA chatAM paNa racelo jevo tevo paNa A guNakArI graMtha jayakara lakSmInA sthAnarUpa mokSa padane ApanAra thAo.....29 A pramANe zrI tapAgacchIya zrI munisuMdarasuri viracita jagatamAM jaya rUpI lakSmIne ApanAra upadeza ratnAkara nAmanA graMthanI tIrvAvatAra rUpa pIThIkA thaI. BAROBRRRRR RRRRRRRASSEBAB888888888888888888888888888888888BBBBORBRREBBBBA888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) gazalsadesa88888888888aaaaaaa8888888888888888 JcaraNa HiIPEBBIEHl9fHEBEILBHESIBEETRITERAILEHEARDHHHHHHHHHHB01BHIG HTER 3:: rakSA karI Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taraMga - 1 ahIMyA prathama taraMganA prAraMbhamAM sva ISTanI sidhdhi ne sAdhavA mATe sArI rIte ISTa devatAnA namaskAra rUpa maMgala karavAnI IcchA pUrvaka samasta dharma karma vyavasthita karanAra sUtrAdhAra zrI RSabhadevane namaskAra karatAM graMthakAra kahe che. jeNe hitanI IcchAthI sajjana puruSone satatva rUpanidhio ApI che tevA zrImAnuM AdinAtha prabhu mane jaya rUpa lakSmIne ApanArA bano. jaya eTale ke A loka ne viSe utkarSa karanArI, samagra bAhyaaMtaraMga zatrunA jaya vaDe karIne, bharata cakravartinI jema dezathI utkarSa karanArI eTale ke keTalAka zatrunA jaya karavA vaDe kRSNa mahArAjAnI jema... maNi mANeka suvarNAdi rAjyAdi ane navanidhi rUpa zrI eTale ke lakSmI evI jaya rUpI lakSmI vAMchitane ApanArI thAo. paralokane viSe Indra ahamindra Adi ane tIrthaMkara pada sabaMdhI aSTa prAtihAryAdi ane anya jaya karanArI pUrve kahelI zrI eTale lakSmI zAlIbhadranI jema vAMchIta ane sukha ne ApanArI bano vaLI A loka ne paraloka nA duHkhanA kAraNa bhUta Adhi, vyAdhi, vyasana, zoka, ISTa viyoga aniSTa saMyoga, duSTa graha devatAno upadrava dAridrAdi aniSTa kAraNa haranArI..... sva ArAdhaka bhAvavALA.... sudarzana zeTha, dhammilavidhyApati.... caMdanabAlA......... anukrame zIla. tapa ane dAnAdi dharma karanArA..... paragata - tIrthakara bhagavaMta, labdhi saMpanna maharSiono tevA prakArano tapa jevI rIte potAnA snAnanA jalathI samasta manuSyanA ane tIrthaMco nA roga, upadravAdi haranAra, potAnA hAthanA sparza mAtrathI lakSmaNanA zarIramAM pravezelI zakti vizalyAdie pUrva bhavamAM karelA tapanA prabhAvathI trAsa pAmI tevA prakArano tapa te paragata tA. ubhayagata te sacittAdinI virati ane supAtra dAna dharma te A pramANe karavAmAyaNakALakrayAyAvaravAvAyArANAyAmAcArayAtrAmAyayAyayAvADayArAsavAsarAsaranaorArasaraNaaanaansangeet kAraNageneeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)), taraMga - 1 g: MATER:BAHABBIEB taaaaaaaaaaaaajharI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A loka ane para loka svagata ane paragata eTale ubhaya gata aniSTonA haraNamAM dharmanRpanuM udAharaNa jANavuM te A pramANe. TuMkamAM - vAMchIta sukhane ApanAra A loka ane paraloka sabaMdhI sarva aniSTa haranAra ane atyaMta sArabhUta arthavALA samyaka dharmamAM ughukta thavuM joIe..... te mATe dharma nRpanuM udAharaNa kahe che.... te A pramANe - 'dharma rAjAnI kathA kamalapura nagaramAM kamalasena rAjAnI pAse eka vakhata jyotiSIe bhAvimAM bAra varSano duSkALa paDaze tema kahyuM te jANIne ciMtAtura thaIne sabhAmAM beTho che tyAre rAjAnA vadhatA manorathavALA aSADha navamI divase sabhAsadonA jotAM jotAM mAkhInI pAMkha jevA dhaMdharA raMgavALA (pANI bharelA) vAdaLo caDI AvyA ane tUrtaja joradAra vRSTithI pANI ane sthaLa eka rUpa banI gayA, mANasanA pApanI sAthe ja duSkALa cAlyo gayo ane loko aho ! mahAjJAnI kahI naimittikanI hAMsI karavA lAgyA. - eka vakhata cAra jJAnanA mAlika yugaMdhara nAmanA guru bhagavaMta padhAryA tyAre rAjA, sAmaMtAdie temane vaMdana karIne jyotiSIe kaheluM zA mATe khoTuM paDyuM te puchyuM ane guru bhagavatte kahyuM ke graha cAranA yoga pramANe bhAvimAM bAra varSano duSkALa paDavAno hato paraMtu koIka puNyavAnanA atyaMta puNyanA kAraNe te duSkALanuM duHkha dUra thaI gayuM.... te puNyazALInI kathA A pramANe che. purimatAla nagaramAM zudra kulamAM utpanna thayelo pravaradeva nAmano mANasa hato. satatuM bhakSyAbhakSyano vicAra karyA vinA saghaLI vastuo khAvAnA kAraNe ajIrNa thavAthI ene bhayaMkara kuSTha roga thayo tethI loko teno tiraskAra karatA hatA. koI munIndrane joIne pravaradeve pUchyuM ke mane A koDha roga kema thayo ? ane te kevI rIte dUra thAya ? te mane jaNAvavA kRpA upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda), (gurjara bhAvAnuvAda) ( taraMga - 1 | RaaaaaaaaaaaaaaaahulBihuuuuuuuuusNAkSanaBaaaaaaavuuSaHinduinnessagunansaanuthAvata BeBasesaeaaseeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeese dhadhIulabilittellittlethalalupadialitemplatilipinatitainitialitihaantaluminuitman Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karo. tyAre munie kahyuM ke 'he bhadra ! satat asaMtoSI banI ne jyAM ane tyAM je ane te jyAre ane tyAre na divasa na rAta.... nahi koI samaya, lAbhakArI ke nukasAnakArI kaMI paNa vicAryA vagara padArthonuM bhojana karavAthI bhAre ajIrNa thavAnA kAraNe tane koDha roga utpanna thayo che. have jo tuM vizrAmapUrvaka eTale ke thoDA thoDA aMtare (virata thaIne) pramANasara cAre prakA2no AhAra karIza to tAro koDha roga dUra thaze ane tAruM kalyANa paNa thaze. gurubhagavaMtanA AvA suMdara vacana suNIne eka jAtanuM anna eka ja jAtinI vigaI eka zAka ane ukALeluM pANI ja vA52vuM evo niyama lIdho. e pramANe te parimita bhojana ka2nA2o thayo. ane anukrame te nirogI thayo. pachI te dharmanA prabhAvane jANI pApakArI kAryo choDIne zubha pravRtti karato kramazaH karoDapati thayo. jAte ja bhoga upabhogathI udAsIna thayo ane niyamita AhAra karanAro supAtra, dInAdimAM dAnanI rucivALo thayo. eka vakhata duSkALanA samaye prAsuka (nirdoSa) ghI AdithI eka lAkha munione vahorAvAno lAbha lIdho ane guptadAna karavA vaDe eka lAkha sAdharmikono udhdhAra karyo. + vaLI A jIvana akhaMDita vrata vALo banI mRtyu pAmIne saudharma devalokamAM sAmAnika deva thayo ane tyAM paNa vicAra eja karato ke samyajJAna-darzanathI yukta zrAvaka kuLamAM dAsapaNuM zreSTha che paNa mithyAtva mohanIyathI yukta cakravartipaNuM sArUM nathI. e pramANe vicAra karato tyAMthI cyavIne A ja nagaramAM zudhdhabodhi zreThInI vyomalA nAmanI patnInI kukSimAM putrapaNe utpanna thayo che. tenA puNyanA prAbalyathI grahacArAdi anusAra utpanna thavAvALo duSkALa paNa dUra thaI gayo. A pramANe gurunI vANI sAMbhaLIne Azcarya cakita thayelo maMtrI, sAmaMtAdi rAja parivAra thI parivarelo rAjA zudhdhabodhi zreSThinA ghera gayo. putranA sarvaprakAre suMdara lakSaNo joIne khoLAmAM laIne bolyo : upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 8 taraMga 1 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he puNyavAna ! he jagadAdhAra ! duSkALane dUra karanAra ! tane namaskAra thAo. A nagarano sAco rAjA tuM ja che. huM tAro aMga rakSaka chuM." e pramANe kahIne dharmanRpa evuM nAma tene ApyuM ane te yauvanavaya thatAM ghaNI kanyAone paraNyo tenA puNyanA prabhAvathI amaMgala, duSkALAdi nAza pAmyA ane tyAM sadA mATe advItIya AnaMda-pramoda pravaryo. samyaktava sahitanA bAra vratano te dhAraka banyo. saMsAra sukhano bhoktA banI anukrame dIkSAgrahaNa karI te ja bhavamAM kevaLajJAna pAmI mukti sukhane prApta karyuM. A pramANe dharmanupa rAjAno virati, supAtrAdi dAna rUpa dharma potAnA ane bIjAnA aniSTa, roga, dAridrayAdi, durbhikSAdi dUra karanAro thayo. gharma, artha, kAma traNa puruSArthamAM artha ane kAmane mATe dharma mULa hovAthI te trivargamAM eka sAra rUpa che.... AcaravA yogya che. tethI kahyuM dharmanI sidhdhi thatAM, svarga ane mokSanI sidhdhi thAya che. "dUdha prApta thaye chate dahIM - chAza - ghI ane saMpatti sulabha bane che. tethI he bhavya loko ! tevA dharmane viSe AlokanuM ane paralokanuM hita samAyeluM che. saMpUrNa samyapha vizudhdhithI ane bhAvanI zudhdhi vaDe samagra phaLane ApanArA dharmanI ArAdhanAmAM vizeSa rIte udyama karanArA bano. | Iti prathama taraMga | taraMga - 2 parama rahasya bhUta dharmanI grahaNa vidhi kahe che : Avo uttama dharma yogyatAvALA pAsethI grahaNa karavo joIe ane yogya ne Apavo joIe bahAranA melane dUra karavA mATenuM pANI paNa yogya pAtramAM rakhAya che. paraMtu ayogya pAtramAM rakhAtuM nathI. kAraNa ke te nakAmuM bane che. to pachI dharmanI zI vAta karavI. kemake dharmatha to hajAro pg838B%aaaaaaaaaBaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa stative laB8%phlAdianawaz | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | taraMga - 2 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janmathI saMcita antarmala (krodhAdi) tRSNA (viSayAdi) tApa (saMsArano tApa) ane Apatti dUra thAya che. kahyuM che ke:- kAcA ghaDAmAM pANI nAMkhavAthI pANI ane ghaDA banneno nAza thAya che. tevI rIte aparipakva AtmAne sidhdhAMtanA rahasyabhUta dharma ApavAthI te dharma svapara no nAzaka bane che. arthAt upakAraka banI zakato nathI. tevI ja rIte yogyatA vALA pAsethI dharma grahaNa karavo. paraMtu pANInI jema ayogya AtmAnI pAsethI grahaNa karavo nahi. cAritrathI rahita vyakti game teTalo jJAnI hovA chatAM paNa sajjano taraphathI te vyakti mAna pAmato nathI. cAMDAlano kUvo zItala jalathI paripUrNa hoya to paNa te kUvo ucca kulavAna jAtithI tyajAya che athavA kulavAna loko upayogamAM letA nathI. vaLI paNa kahe che ke yogya dharma ne ja grahaNa karavo paraMtu hiMsAdi thI kaluSita evo ayogya dharma khAInA pANInI jema grahaNa nahi karavo. te paNa vidhi pUrvaka grahaNa karavo avidhi pUrvaka nahi pANI paNa pratikUla kaLaza (kAcAghaDA) mAM rahI zakatuM nathI. ahIMyA vinaya, bahumAnAdi vidhi samajavI :- siMhAsana para beThelA caMDAla pAsethI zreNIka mahArAjAe vidyA grahaNa karI te zrutano vinaya che. | zreNika rAjAnuM daSTAMta rAjagRhI nagaramAM zreNIka rAjA ane tenI patnI callaNA rANI rahetA hatA. - eka divasa zreNika mahArAjAe celaNA rANIne thayelo eka sthaMbhathI yukta dhavala gRhamAM rahevAno manoratha abhayakumArane kahyo, te jANI tevA prakAranA sthaMbha ne mATe jaMgalamAM pharatAM abhayakumAre thaMbhane yogya suMdara lakSaNa thI yukta eka jhADa joyuM ane vicAryuM ke A jhADanI ATalI suMdara chAyA ghaTA vi. adhiSThAyaka vinA saMbhavita nathI. e pramANe autpAtikI RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR R RAAAAAABARABARBAR888888888888 aaaaaaaaaaaaagaegsebagasaapaaaaaaaaaaaaaaaag upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | taraMga - 2 Badalisatta Gam - Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ budhdhi thI vicArIne teNe adhiSThAyakane pragaTa karavA mATe aThThama tapa karyo prasanna thayelA te deve kahyuM ke A mArA AzramamAM (upavanamAM) tame raho, sarvaRtu vALA vana thI abhuta, adbhuta evo eka thaMbhavALo ratnamaya mahela huM banAvuM chuM. sAruM ema kahIne jyAM abhayakumAra AvIne nagaramAM paga muke che tyAMja deva vimAnane paNa mahAt kare tevo naMdanavana samA (sarva RtunA puSpathI yukta) udyAnamAM Azcarya upajAve tevo eka suMdara mahela joyo ane te mahelane joIne potAnI jAtane adhikatara dhanya mAnatA te abhayakumAre te vananI rakSA mATe gaganacuMbI eka kIllo banAvaDAvyo ane koTavAlone paNa niyukta karyA jethI karIne pakSIo paNa tyAM praveza na karI zake. eka vakhata te ja nagaramAM sagarbhA cAMDAlaNIe potAnA pati ne kerI khAvAno ane teno svAda levAno manoratha (dAheda) kahyo tyAre cAMDale vicAryu : vAdaLonA abhAvamAM varSAnI IcchA jevI A akAla mAMgaNI che. A sarva RtuvALA vanamAM tevAM Amra phaLa hoI zake paraMtu koI paNa prayatna vaDe te maLe tema nathI zuM ? e pramANe vicArIne budhdhimAna cAMDAle te killAnI bahAra UbhA rahIne rAtre ja unnAmanI (namAvavAnI) vidyA vaDe DALI ne kheMcIne kerI prApta karI ane uMcI karavAnI vidyA vaDe te DALIne tenA yogya sthAna para mukIne patnInI IcchA pUrI karI. savAra paDatAM paheragIroe te DALIne phala rahita joI tethI zaMkA paDavAthI teoe rAjAne vAta karI ke he deva! koInA paNa ahIM AvAgamananA cihno (pagalAM) dekhAtAM nathI chatAM paNa koI chUpI rIte AMbAnI DALIo parathI kerIo corI jAya che. to A vananI rakSA kevI rIte karavI ? A pramANe koTavAlanI vAta sAMbhaLIne rAjAe abhayakumArane AjJA karI ke pAMca cha divasamAM cora pakaDI lAvavo athavA potAnuM zira ApavuM. abhayakumAre ghaNo prayatna karyo paNa tene cora kyAMyathI paNa hAthamAM Avyo nahi. eka vakhata koIka maMdiranA raMgamaMDapamAM mukhya nadInI rAha joI rahelA lokone abhayakumAre kahyuM ke vasaMtapura nagaramAM jIrNazreSThi nAmanA 88888888888888888888888 || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)T[11 taraMga - 2 || BhaiBRRROREBERaBaRittitltilittitutiHHHHaitializiiiiiittitutini aagataluaaaaaaaaaaaaaaaaaa BBBad BEBBdBBE Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daridranI putrI vivAhane yogya sAmagrI nA abhAve moTI thaI gaI che tethI lokoe paNa bRhakumArI e pramANe teNInuM nAma pADyuM che. te kumArI patine meLavavAnI IcchAthI kAmadevanI pUjA kare che. te eka divasa rAtre pUjA karavAne mATe puSpo levA eka udyAnamAM pahoMcI gaI. chUpI rIte AvelI joI tene mALIe pUchayuM ke ' tuM corI zA mATe kare che ? tyAre teNe kahyuM ke huM kuMvArI chuM mane koI paraNatuM nathI tethI puSpo laIne te dvArA huM kAmadevanI pUjA karUM chuM. tyAre mALIe kyuM ke jo tArA vivAha thaI jAya to pahelA mArI pAse AvavAnuM kabUla kare to ja tane chUTI karuM ane tArI IcchA pramANe jeTalA jUe teTalA puSpo laI jA. te vAtano svIkAra karI teNI ghera AvI. pachI vidhura evA koIka dhanika sAthe lagna thaI gayA. pahelI rAtrinA avasare potAnI pratijJA patine jaNAvI patie paNa tene tyAM mokalI. rAtrie udyAna tarapha alaMkAra sAthe tene jatAM coroe joI. tenuM apaharaNa karI ne laI jatAM hatAM tyAre teNIe potAnI vAta karI ane pAchI-pharuM tyAre tamAre je karavuM hoya te karajo e pramANenI tenI vAta sAMbhaLI vizvAsa rAkhI te coroe tene choDI mUkI. have teNIne AgaLa jatAM khAvAne mATe talapApaDa thayelo rAkSasa maLyo. tene paNa potAnI vAta kahIne kahyuM ke huM pAchI pharuM tyAre mAruM bhakSaNa karajo. tevA prakAranA tenA vacanathI rAkSasathI chUTI thayelI evI teNI te udyAnamAM pahoMcI gaI. tyAre "tuM kema AvI ? e pramANe tene te mALIe pUchyuM tyAre teNIe potAno vRttAMta AdithI aMta sudhI kahI saMbhaLAvyo. mALI vicAre che ke jene patie, coroe ane rAkSasoe choDI dIdhI che ane te ahIM mArA sudhI AvI che tethI te kAMI sAmAnya nahIM hoya e pramANe vicArIne mALIe tene choDI dIdhI. jaldI pAchI pharelI evI teNIno vRttAMta jANIne huM paNa mALIthI hIna kema banuM? e pramANe kahIne rAkSase tene choDI dIdhI. mALI ane rAkSasathI mUkAyelI jANI coroe paNa AbharaNa sahita tene choDI dIdhI. ABBARBARA RANGIRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR usudasaBaa%B888888aaaaaaaaaaaaaaaaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | (12 taraMga - 2 -**-3-R ERet 2 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe sAnaMda potAnA ghare pAchI pharelI evI tenI pAsethI vRttAMta jANIne patie tene gharanI svAminI banAvI have abhayakumAre pUchyuM : he bhavya loko ! vicAra karIne kaho ke pati - mALI - cora ane rAkSasa e cAramAMthI sAhasika koNa ? matsara bhAvavALAe patinI, coroe coranI, bhakSaNa karanArAoe rAkSasanI ane vyabhicArIoe mALInI prazaMsA karI A pramANe sarvanA bhAva jANI coranI prazaMsA karavAnA kAraNe cAMDAla cora che tema jANI abhayakumAre pUchyuM. 'kerIo kevI rIte corI ?' te kahe, tyAre te cAMDAle kahyuM ke - 'vidyAnA prabhAvathI grahaNa karI che' te jANI abhayakumAre tene kahyuM ke - 'jo jIvavAnI IcchA hoya to te vidyA tuM rAjAne Apa.' tyAra bAda siMhAsana para beThelA te rAjAne cAMDAle te vidyA ApI. paraMtu te vidyA tenAmAM alpa mAtrAmAM paNa utarI nahi. pachI abhayakumAranA kahevAthI jamIna para beThelA rAjAe siMhAsana para beThelA cAMDAla ne vidyA ApavA mATe prArthanA karI. e pramANe vinaya pUrvaka vidyA levAthI te vidyA zIghratayA rAjAmAM praveza pAmI. eTale ke rAjAe te vidyAne jaldI grahaNa karI. A pramANe vidyA grahaNano hetu kahetAM kahe che :- pUrve kahelI cAra HprakAranI zudhdhi vaDe grahaNa karelo dharma saMpUrNa sukhanA phaLa rUpa bane che. ethI ulTI rIte grahaNa karavAthI vAstavika phaLa prApta thatuM nathI. traNe prakAranA yogya kAraNo na malavAthI tathA avidhi pUrvaka vidyAgrahaNa karavAthI zudhdha phaLa rUpa mokSa ne ApanArI banatI nathI. paraMtu bhoga - rAjyAdinuM sukha prApta thAya che. je alpakALa mATenuM hoya che. vaLI te sukha zAzvata na hovAne kA2Ne kiMmata vinAnuM che. mUlya hIna che. II Iti dvitIya taraMga samAptaH // upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 13 taraMga 2 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taraMga 3 yogya ja dharmane mATe adhikArI che te kahyuM H- yogyAyogyanA svarUpanuM nirupaNa sheje samajI zakAya tema che chatAM temAM prathama ayogyanA upadezanuM nirupaNa kahe che : rAgI - duSTa (dveSI) mUDha ane pUrvagrahI (kahAgrahI) A cAre jaNA upadezane mATe yogya nathI. rAgI :- jene jenA para kaMIka rAga hoya te tenA doSone guNarUpe ja jue che. kahyuM che ke jene je prIya hoya athavA jenA 52 prIti hoya tene te rupa, guNa vagarano hovA chatAMya suMdara lAge che. ratnano hAra choDIne zaMkara kaMThamAM sarpane dhAraNa kare che. (prItine kAraNe jherathI duSTa - duHkha pamADanAra hovA chatAM tene te suMvALo suMdara lAge che.) guNa doSanA viveka pUrvaka vastunA vAstavika svarUpane nahi samajanAra talava2 (koTavAla) nI jema, tenuM dRSTAMta jaNAvatA kahe che. naMdana koTavAlanI kathA magdha dezanA koI eka nAnA gAmamAM naMdana nAmano koTavAla raheto hato, tene prathama zrI ane dvItIya zrI nAmanI be patnio hatI temAM dvItIya zrI nAmanI patnimAM rAga hovAthI te tenAja ghare raheto hato. eka divasa te prathama zrI nA ghera gayo. tenI te prathamazrI nAmanI patnIe snAnAdi ucita vyavahAra karyo ane vividha prakAranAM zAkathI yukta bhojana banAvyuM. ane tene jamavA mATe pIrasyuM paraMtu te bhojana suMdara hovA chatAM tenA cittane AnaMda ApI zakatuM nathI. tethI te bolyo dvItIya upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 14 taraMga 3 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIe rAMdhyuM nathI te zuM khAvuM? jA tenA ghare thI koIpaNa prakAranuM zAka laI Ava A pramANe tenA kahevAthI te prathamazrIe zokyanI pAse jaI zAka mAMgyuM. tyAre te dvItIya zrIe kahyuM Aje koIpaNa jAtanuM zAka banAvyuM nathI. tyAMthI pAchI AvIne teNe te vAta patine kahI. talavare pharI teNIne kahyuM : "pAchI jA ane je kAMI baceluM hoya temAMthI mAMgIne laI Ava pAchI tyAM jaIne prathamazrIe mAMgyuM tyAre te zokya evI dvitIya zrIe kahyuM ke nokarone ApyA bAda paNa kAMI paNa vadheluM nathI te vAta paNa te prathama zrIe patine kahI. chatAM asaMtoSI ane rAgI evA teNe kahyuM ke kAMjI jevuM kAMI paNa tenA gharethI laI Ava. tyAre te prathama zrI gussAmAM AvI dhamadhama karatI bahAra AvI jaIne tuvara caNAthI mizrita tAju paDeluM vAcharaDAnuM chANa laIne kAMIka saMskAra ApIne tenA gharethI lAvI chuM. tema kahetI tenI sAme te zAka mUkyuM. te khAtAM saMtoSa pAmelo talavara bolyo "aho ! A kevuM mIThuM che. sAce sAca atyaMta svAdu che uttama strI no A guNa che. jevuM patine game tevuM kare che? je rIte e strI paranA rAga vALo talavara guNa doSanA vivekathI rahita banyo te rItie je koI dRSTi rAgI bane che te vizeSa karIne guNa doSano viveka karI zakato nathI athavA te viveka vinAno bane che. vaLI kahyuM kAmarAga, sneharAgane to dUra karI zakAya che. paraMtu atyaMta kharAba dRSTirAga to sajjana puruSothI paNa toDavo duSkara che. vaLI mithyAtva rUpa kalaMkathI malina AtmA viparita darzana (zradhdhA) vALo bane che. jevI rIte tAvavAlAne madhurarasa paNa kaDavo lAge che. te rIte mithyAdRSTine sAco dharma paNa arucikara bane che ....... Iti atizaya krodha ane mAna vALo vaiSI bane che. jene jenA upara veSa hoya che te tenA guNone paNa doSa rUpe ja jue che. te dveSIne hita budhdhithI apAto upadezapaNa pariNAme suMdara hovA chatAM zreSanA kAraNe guNane mATe thato nathI. paraMtu ethI viparita upadezakane duryodhana rAjAnI jema anartha karanAro thAya che. essessma nntnnnnnn nn naaqaakdngnasaeaassage upadeza ratnArkara (gurjara bhAvAnuvAda) (15 aeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeb(r)eeese taraMga - 3 chaaaaaaaaaaaaaazaa22aa28tvAsI , Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duryodhananuM dRSTAMta te A pramANe :- vanamAM vAsa ka2tAM tera varSa pUrNa thayA pachI rAjyanA lobhI kauravooe pAMDava putronI sAthe yudhdha zaru ka2vAno prasaMga Avyo tyAre kuTuMbano kalaha Arya janone mATe ayogya che. e pramANe vicArIne zrI kRSNa saMghI mATe duryodhananI pAse gayA. yukti prayukti dvArA vistAra pUrvaka samajAvyo.... chatAM te na mAnyo tyAre chevaTe Indraprastha, yavaprastha, mAkanandI, vadhuNAvaMta e cAra gAmane pAMcamuM hastinApura pAMDavone Apo. ema darakhAsta mukI. A pramANe pAMca gAma ane saMghInI bAbatamAM duryodhane kahyuM ke : : tIkSNa soyanA agrabhAga vaDe bhedAya teTalI jamInano ardhabhAga paNa vagara yudhdha.... he kRSNa ! huM ApIza nahi' tyAre kRSNe vicAryuM ke yudhdhamAM vijaya thAya ke na thAya paraMtu puruSono to nAza thaze. tethI zAma-dAma ane bheda e traNa upAya ajamAvyA pachI yudhdha karavuM. tevuM mahApuruSo kahe che. saMghIne nahi Icchato, mAnathI kRtyAkRtyanA viveka vagarano, samAna puruSa thI haNAyelA zaktimAna loko kAcA ghaDAnI jema sAmAne haNyA vagara rahI zakatA nathI. A pramANe niti yukti vaDe duryodhanane zikSA ApI. AthI krodhita thayelo te duryodhana kRSNane bAMdhavA mATe taiyAra thayo tyAre kRSNe duryodhanane kahyuM ke akAryamAM paDelA mitrane keza pakaDIne paNa vALavo joIe jyAre tuM to mane bAMdhavA (pakaDavA) mATe taiyAra thayo che. tyArabAda mAtra pAMca gAma nahi ApavAnA kA2Ne saMpUrNa rAjyane khovAnuM ane potAnA kulanA nAzanuM kAraNa tevA te kauravonI te vAta prasidhdha ja che. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 16 taraMga - 3 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUDhanI vAta karatAM kahe che H- mUDha tene kahevAya che ke je mohathI haNAyelo che, vaLI te vastunI vAstavikatAne svIkArato nathI. bIjAnI vAta para zradhdhA karato nathI. gaMgA nAmanA pAThakanI jema. te dRSTAMta A pramANe jANavuM : - gaMgA pAThakanI kathA lATa dezamAM bharuca nAmanuM nagara AveluM che, te nagaramAM gaMgA nAmano eka pAThaka rahe che. ghaNA ziSyone bhaNAvatAM prApta karelA dhanathI teNe vRdhdhAvasthAmAM lagna karyA tenI bhAryA yuvAna vaya vALI hatI. teNI narmadA nadInA sAme kinAre rahetAM koI eka puruSamAM rAgI banI hatI ane haMmezA rAtrinA samaye ghaDAnA sahAre narmadA nadI utarI ne tyAM jatI hatI. patinA cittamAM zaMkA utpanna na thAya te mATe te mAyAvInI divase huM kAgaDA thI DarUM chuM tema kahetI hatI. tethI kAgaDAone balI ApavAnA samaye tenI rakSAne mATe pAThaka vidyArthIone rakhevALa tarIke Apato hato. pAThaka kyAreka tene kahe ke amuka vyakti ne bolAva tyAre te kahetI hatI ke huM puruSo ne kevI rIte bolAvavA te jANatI nathI. pachI te pAThaka jAteja bolave che.... tyAre tyAM rahelA eka vidyArthIe ciMtavyuM ke A tenuM kharekhara sa2LatAnuM lakSaNa nathI kAraNa ke AcArano atireka, anAcAra, atyaMta saraLatA, kapaTa paNuM, atipavitrapaNuM ane apavitratA A cha prakAranA kuTa lakSaNo che. A pramANe vicArIne te chAtre tenI cAlacalagata para najara nAMkhatAM rAtrinA samaye teNe teNIne narmadA nadI utaratI joI. sAthe kutIrthe (ulTA raste) utaratA corone magare pakaDyA tyAre teNIe teone kahyuM. ulTA (khoTA) raste kema utaro cho ? hAlato tame magaranI AMkho baMdha karI do (dAbIdo) e pramANe teNIe kahyuM tyAre te vidyArthie vicAryuM ke strIonuM sAhasa Azcarya upajAvanArUM hoya che. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 17 taraMga 3 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka divasa balInA avasare kAgaDAthI rakSA karavA mATe AvelA chAtre (khAnagI vAto batAvatAM kahyuM ke : divase kAgathI Dare che rAtre narmadA utare che. kutIrtha ane magaranI AMkho DhAMkavAnuM baMdha karavAnuM) paNa jANe che. A sAMbhaLIne te taruNI zaMkAthI bolI "AvA prakArano loka svabhAva che. bAMdhI mUThI rAkha, narmadA nadIne utaravAnI vAta ne choDI de." te pachI caMcala cittavALI teNIe teja vidyArthinI sAthe sabaMdha joDyo. eka vakhata pati jyAre koIka kAme bIjA gAme gayo tyAre svachaMda paNe rahevA mATe bIjA dezamAM guptapaNe teNe bhAgI javA mATe vidyArthIne kahIne koIka bamRtaka ne lAvIne agni dAha ApIne te chAtranI sAthe teNI ghara bahAra nIkaLI bIjA gAma prati ravAnA thaI gaI. prabhAta thatAM AvelA patie te dazya joyuM are - are prIyA - (patni) mRtyu pAmI che. e pramANe atyaMta kheda pUrvaka uttara kriyA karIne tenA asthi laIne gaMgA nadI tarapha prayANa kahyuM. ane te pAThaka jyAre yamunA nadIne taTe Avyo tyAre tyAM sAthe lAvelA evA chAtranI sAthe rahetI evI tenI bhAryAe cha mahinAnA aMte tenA patine joyo. pachI virakata banelI tenI patnIe pazcAtApa thavAthI potAnA vAstavika svarUpano ekarAra karyo. te vakhate paNa pAThake kahyuM. tame tenA jevA cho paraMtu A asthito mRta pAmelI mArI patnInA ja che. aneka prakAranI nizAnIo kahevA chatAM paNa A asthi tenA ja che. te pramANe bolato tenI te vAta svIkArato nathI tyAra bAda tenI sAthe lAvelo ane rahelo chAtra batAvyo te jovA chatAM paNa te pAThake kahyuM ke tenA jevo te dekhAya che. paraMtu A asthi to tenA ja che. potAnI vAtano svIkAra nahI thatAM khInna thayelI teNIe potAnA mUDha pAThaka patine choDI dIdho... | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (18) taraMga - 3 ] taawaanaaaaaaaee322288@ e pearanaaaaaaa aaaaaaag geBaaaa#a#@ #swagggggg@aaaaaaaaaaaa lutriti[lfill(BEHIPPI/HHHHHHHH HEEngguanasanastaniutside Ra#Bagad a Dasadjudi#BhaiBadBER Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe mUDha lokone saruno upadeza paNa koI phaLane ApanAro banato nathI kahyuM che ke : sUrya caMdra uge chate ane prakAza yukta kroDo divA pragaTa hovA chatAM cakSu hina para upakAra thato nathI. tevI rIte mithyAMdhakArathI gherAyelA mUDha loko para upadeza upakAraka banato nathI. eTale ke mUDha mANasa upadeza mATe ayogya che... Iti mUDha... kadAgrahI kone kahevAya te kahe che - pahelA bharamAvAyelo hovAthI vastunI sAcI parIkSA karI zakato nathI ane pAchaLathI tevA prakAranA kadAgrahanA vazathI viparita abhiniviSTa (kadAgrahI) budhdhivALo te kadAgrahI kahevAya che. tenuM dRSTAMta samajAvavA govALanI kathA kahe che te A pramANe : gIvALanI rAjapuranagaramAM gAyone carAvavAthI eka govALe ghaNuM dhana upArjana karyuM. ane upArjana kareluM te dhana tenA mitra suvarNakAra (sonI) ne te govALe batAvyuM tyAre te sonIe tene kahyuM ke tuM A dhanathI suvarNanA AbhUSaNa banAvI le. tyAre govALe kahyuM ke tuM ja banAvI Apa. suvarNakAraH- huM nahi banAvI ApuM, bIjA pAse tuM banAvI le. govALa - nA teja banAvI Apa vadhAre kahevAthI zuM ? ItyAdi suvarNakAre pharI govAlane kahyuM he mitra lAMbA kALathI ApaNI bannenI maitri che. teno loko cheda karanArA che (toDAvanArA che, kAraNa ke bIjAnA duHkhamAM AnaMda pAmanArA, mukhe mIThAM bolA, pAchaLa nIMdA karanArA, upahAsa karanArA, kalikAlamAM durjananAM svabhAva vALA loko che. * eka bIjAno bheda karAvavAmAM dhana moTuM kAraNa che vaLI kahyuM che ke, nirmaLa prIti ne athavA A jIvana prItine IcchatA ho to "paraspara EArakaanaaaaaaaa%esana #aasaanaaaaaaaaaa %aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Baaa%a8888888299889998804taaaaaa9888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (19) taraMga - 3 kiatanituanetaaaaaaaaaaaslatarinautsahasala Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivAda , dhana sabaMdhI levaDadevaDa ane mitranI gerahAjarImAM tenI patni ne malavuM." A traNa vastu choDavI joIe A mahApuruSanA vacanathI athavA AvI kahevatathI mane tArA AbhUSaNa banAvavAnI bAbatamAM have kAMI kahIza nahi jeTalI che teTalI aMtaranI prIti, (bhAva)ne jALavI rAkha ane tethI bIjA pAse tuM banAvI le bAkI huM parIkSA karI ApIza tyAre govALa bolyo, e pramANe nahi ja thAya. zuM huM tArA mananA bhAvane nathI jANato ? suvarNakAra - tuM jANe che. paraMtu lokono svabhAva samajI zakAya tema nathI. * * 0. . govALa - lokothI ApaNe zuM ? svarNakAraH- to paNa huM tane lokano svabhAva batAvuM chuM ema kahIne teNe eka sarakhA be kaDA banAvyA eka suvarNanuM ane bIjuM pIttaLanuM. suvarNanuM kaDuM govALane ApI kahyuM ke A kaDAne bajAramAM jaIne batAva ane kahevuM ke amuka suvarNakAranuM A kaDu che A kevuM che ane AnI kImmata keTalI upajaze. pachI teNe tevI rIte karyuM. ane vepArIe kahyuM ke A sonAnuM kaDu che. tenI ATalI kIsmata upajaze. te vAta teNe suvarNakArane kahI A pramANe vizvAsa utpanna karIne bIje divase pIttaLanuM kaDuM ApIne kahyuM ke Aje A mArUM che tema kahIne batAvaje. pachI te mugdha govALe parivartana kareluM karyuM che te nahi jANato vepArIne batAvyuM tyAre vepArIe kahyuM ke A pIttaLanuM che. tenuM kAMIja mUlya nahi upaje. tenI pAsethI pAchuM laIne suvarNakAra ne te vAtathI vAkepha karyo tene kahyuM joyone A loka svabhAva? tyAre govALe kahyuM ke tuM ja alaMkAra banAva. pachI teNe tenuM badhuM dhana laIne pIttaLanA dAgInA banAvI tene ApyA. - kahyuM che ke :- jugArI, vezyA, agni, pANI, Thaga, rAjA, sonI, baMdara, brAhmaNa ane bIlADI A dazano kyAre paNa vizvAsa na karavo athavA te ApaNA banatA nathI. gseokavAyaasaahsArAyaNasAkasakahADakatarusakasasasasasasasasasaQaasBaaaaaaaaaaavAsasarAyamaeasSayaaaNAyavaracaraNaaNasarakaan Raataaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (20) taraMga - 3 zikSaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have eka vakhata te govALe te dAgInA paheryA, koIke te joyA ane kahyuM are ! Ato tArA mitre pIttaLanA dAgInA banAvela che. sAce tuM ThagAyo che. bIjA e paNa temaja kahyuM tyAre tene sAmo javAba Apyo ke huM te barAbara jANuM chuM. "pArakI paMcAta tame zA mATe karo cho ? tyAre kaSAya pUrvaka te lokoe kahyuM ke, re! tuM barAbara jo tArI jAtane Thaga nahi. gopAla - meM barAbara joyuM che. tame tamArI jAtane juo ItyAdi. A govALane pahelA bharamAvelo hovAthI, sAcI vAta kahevA chatAM mAnato nathI. A pramANe jeo kuzAstrathI bharamAyelA athavA mithyA darzanamAM zradhdhA rAkhanArAne paNa A pramANe buDhDhAhita kahyA che. upara batAvelA rAgI, dveSI, mUDha ane vyaoAhita A cAra upadezane mATe ayogya che. Iti. vaLI kyAreka te cAre jaNa atizaya (prabhAva) vaDe bodhane pAme che. atizaya eTale ke jAtismaraNa, rAjyAdikano lAbha thato hoya, dharmanA phaLanI prApti jaldI dekhAtI hoya vidyA - camatkArAdi ane devo vaDe saMkaTamAM pADavAthI. ahIMyA para dharmamAM rAgI paNa atizaya thI pratibodha pAmelA udAyana rAjAnuM dRSTAMta kahe che : udAyanarAjAnI kathA vittabhaya pattanamAM tApasa dharmamAM rAga vALo udAyana nAmano rAjA raheto hato te dezamAM eka vakhata koI eka vaNikanuM vahANa AvyuM ane te vaNike eka gozISa caMdananI peTI bheTa ApI ane vinaMtI karI ke A peTImAM devAdhidevanI pratimA che e pramANe kahIne deve mane A peTI ApI che rAjAe paNa cAra vidyAnA jANakAra paMDItone bhegA karI vaNike kahelI vAta saMbhaLAvIne peTI batAvI ane kahyuM ke peTImAM rahelI A devAdhidevanI pratimAne khullI karo. giaaaaaaaanaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa#aaaaaaaaaaaant | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) gaapaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaBaaaaaaa BachuM taraMga - 3 rUTIdADhakaaataaaaatI Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre pUjA karIne brAhmaNoe kahyuM he devAdhideva brahmA tame pragaTa thAo ema kahIne tenA para kuhADo lagAvyo paraMtu te peTI khulI nahi bIjAoe paNa devAdhideva viSNu kahI kholavAno prayatna karyo paNa te peTI khulI nahi. e pramANe kArtika - zaMkara Adi devonA nAma vaDe kholavA prayatna karyo chatAM khulI nahi.... A bAju bhojana taiyAra thaI javAthI prabhAvatI rANIe dAsIne rAjAne bhojana mATe bolAvavA mokalI rAjAe tene kahyuM ke rANI to sukhI che. (moja kare che) amAre to AvA prakAranA davAdhidevanI peTI kholAvavA vi. nA amArI pAse ghaNAM kAryo che. temAM TAIma jAya che. e pramANe dAsInI sAthe rAkhIne kahevaDAvyuM. dAsIe paNa AvIne rANIne e pramANe kahyuM. - te vakhate prabhAvatIe kahyuM aho mithyAtvathI gherAyelAne devAdhideva paNa yAda AvatAM nathI. pachI rAjAnI AjJAthI snAna karelI, kautuka maMgala karelI, sapheda vastra paherelI, balI, puSpa, dhUpadhANuM hAthamAM rAkhelI rANI sabhAmAM AvIne bolI ke he devAdhideva vardhamAna svAminI pratimA mArA para kRpA karo ane darzana Apo e pramANe kuhADIthI peTI para ghA karatAM eka ja ghAe peTI khulI gaI. ane khulatAM ja temAM pahelAM banAvelI sarva prakAranA alaMkArathI zobhatI bhagavAna zrI vardhamAna svAminI pratimA joI. rAjAe te pratimAne navA banAvelA gRha caityamAM sthApanA karI. AThama - caudaze prabhAvati bhaktinA vazathI jAteja nRtya kare che rAjA paNa tenI pAchaLa vINA vagADe che. eka divasa rAjAe nRtya karatI evI rANInuM mastaka joyuM nahi. A eka utpAta (tophAna) amaMgala che ema jANIne te vyagracitta vALo thayo ane tethI vINAno avAja smalita thayo. rANI krodhe bharAI tyAre rAjAe kahyuM ke krodha kara nahi amaMgala dRzya joyuM tethI huM skUlanA pAmyo chuM. tyAre prabhAvatIe kahyuM ke jinezvara bhagavaMtano dharma - (sidhdhAMtane) pAmyA chIe. tethI maraNathI DaravuM te ThIka nathI. vaLI eka divasa pharI snAna karelI prabhAvatI devIe pUjA mATe zudhdha || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (22) taraMga - 3 ] [EnrishaanaBaaaaaaa #aasaataaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaana m anamamansana cha9998839999999898988999ehatesaugaaaaaa wwAnaEntert Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastra maMgAvyA ane lAvatAM te vastra thoDe dUrathI lAla raMganA joyA darpaNamAM mukha jotI evI te rANI lAvelA te lAla vastra thI krodhita thaI. deva maMdiramAM praveza karatAM mAruM amaMgala kema kare che? zuM huM zayanagRhamAM praveza karUM chuM ? e pramANe kahIne vastra lAvanAra dAsIne darpaNa thI ghAyala karI......ane tene prANa tajI dIdhA. te dRzya joIne rANI ciMtavavA lAgI lAMbA gALAthI eTale ke ghaNA divaso thI pAlana karAtuM prathama prANAtipAta nAmanA vratano bhaMga mArAthI thaI gayo. A paNa mArI bhUla che. ema vicArIne rAjAne vinaMtI karI jo tame AjJA ApatA ho to huM dIkSA grahaNa karUM. tyAre rAjAe kahyuM ke mane saddharma samajAvIza ? te pramANe vacana svIkArI ne rAjAnI AjJAthI dIkSA grahaNa karI cha mahinA dIkSAnuM pAlaNa karI vaimAnika devaloka gaI. pachI ghaNA prakAranA rUpo karIne rAjAne bodha pamADavA prayatna kare che paraMtu tApasano bhakta evo rAjA pratibodha pAmato nathI tyAre deve vicAryuM ke te tApasa upara rAgavALo che ane te tenA ja guNo jue che. kahyuM che ke - je jenAmAM rAgI che te tenA guNa jue che je jenAmAM rAgI nathI te tenA doSa jue che ane madhyastha puruSo guNa ane doSa bane jue che. tethI koIpaNa rIte rAjAne tApasathI judo karuM athavA tApasa parano rAga choDAvI dauM jethI karIne teothI virakta banelo jaina dharma sArI rIte jANe ane jaina dharma para zradhdhAvAnuM bane. e pramANe vicArIne te deva (prabhAvatIno jIva) tApasa veSa dhAraNa karI hAthamAM puSpa, phala laI rAjAnI pAse gayo ane ati manohara eka phala rAjAne ApyuM. rAjAe te suMThu atyaMta sugaMdhathI yukta te lAgyuM. tenA suMdara rUpane joyuM ane amRta rasathI paNa adhika mITho teno svAda mAnyo (lIdho) pachI rAjAe tApasane puchyuM. AvA prakAranA phaLo kyAM maLe che ? n anaemis e asesaage mannaamaasaagachaThTha82282 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (23) taraMga - 3 ] EBBIEEEEHABIBRARIBBEWiki/EwBA#get Este aa valIdaHIEEEHdAdAzcara ka rAvavA Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (rUpadhArI) tApasa - A bAju ghaNA dUra nahi evA najIkanA tApasanA AzramamAM male che.. rAjA - te tApasano Azrama mane batAva ane tene jhADone paNa batAva. tApasa - tame ekalA ja Avo. tyAre muguTa Adi alaMkArathI yukta rAjA tApasanI sAthe cAlyo ane jevo kahyo hato tevo Azrama ane bagIco joyo. tyAM paraspara vAto karatAM tApasInI vAto sAMbhaLe che ke A rAjA ekalo alaMkAra sahita che tene haNIne tenA AbhUSaNo ApaNe lUMTI laIe A vAta sAMbhaLI DarI gayelorAjA pAcho vaLyo...... tApase bUma lagAvI doDo doDo nAsatA evA A rAjAne pakaDo.... haNo haNo e pramANe bolatA tApaso tenI pAchaLa doDyA, tyAre nAsatA evA te rAjAe eka moTuM udyAna joyuM tyAM manuSyonA avAja sAMbhaLI ahIMyA ja zaraNa malaze ema vicArI AgaLa jaIne joyuM to tyAM tene caMdra samA saumya, kAmadeva jevA manohara rUpa vALA, nAgakumAra jevA paheravezavALA, bRhaspatI jevA zAstramAM pAraMgata ghaNA zramaNonI madhyamAM besIne dharmopadeza ApatAM gurune joyo ane zaraNa Apo zaraNa Apo e pramANe bolato rAjA tyAM gayo tyAre gurue kahyuM bhaya rAkhIza nahi, tuM have bhayathI mukta thaI gayo che. e pramANe sAMbhaLIne tApaso pAchA vaLI gayA rAjA paNa te tApasI paranA rAgathI pAcho pharyo (rAga choDI dIdho) te tApaso ne viSe vipariNAmavALo thayelo rAjA kaMIka svastha thayo tyAre gurue tene dharma samajAvyo ane te dharma rAjAe grahaNa (svIkAra) karyo. prabhAvatI deve tApasAzrama udyAna vi. je banAvyuM hatuM. tenuM saMharaNa karI lIdhuM. rAjAe potAne siMhAsana para ArUDha thayelo joyo. deve AkAzamAM adazya rahIne kahyuM ke A badhuM tamane pratibodha karavA mATe meM banAvyuM hatuM tamane dharmamAM vighna na Ave ane jyAre bIjI koI Apatti Ave tyAre mane yAda karajo e pramANe kahIne deva potAnA sthAne cAlyo gayo. A pramANe rAgIne saMkaTamAM pADI, prabhAva batAvI deve dharmano bodha karAvyo (dharmamAM sthira karAvyo). | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (20) taraMga - 3 ] lankan anandanielannintinaataaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Kasaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa SEE ::: : : === ='HTERAIRS GET= Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA devanA prabhAvathI saMkaTamAM paDelA rAjAe tApasa parano rAga choDI sAco dharma svIkAryo. ' te saMbaMdhamAM A udAyana rAjAno saMbaMdha kahyo. e pramANe zrI pArthaprabhu kAyotsargamAM hatA tyAre satatuM muzaLadhAra varSAdAdino upasarga karanAra dveSI kamaThane dharaNUMDhe tevA prakAranA prabhAvathI pAcho vAryo ane te kamaTha kSamA mAMgI dharmamAM sthira thayo. yudhdha - vadhAdi rupa pApathI ja rAjyAdi sakala kalyANakArI vAMchIta prApta thAya che. evuM bolanArA dharmaSI pApabudhdhirAjAne kAmakuMbha, dIvya lAkaDI, sarvaupadrava haranArI cAmara, traNa kanyA sAthenuM pANigrahaNa, divya palaMga, zveta ane lAla ema be kalara nI soTI, rAjyAdi nI jaldI prApti te zreSTha dharmanA phala rUpe tevuM batAvavA vaDe subudhdhimaMtrIe pratibodha karyo. vaLI pUrvabhavamAM dharmanI kaMIka virAdhanA thI dharmamAM mUDha metArya munine devoe saMkaTamAM pADIne dharmamAM sthira karyA che. kamalazreSThi je mazkarIthI kuMbhAranI TAlanA darzananA abhigraha thI nidhAnanI prApti vaDe dharma pAmyA hatA. pUrve bhramita bhRgu purohitanA be putro sAdhunA pAtramAM rahelA AhAra ane sAdhunA ahiMsAdi dharmanA AcaraNathI utpanna thayelA jAtismaraNathI pratibodhane pAmyA Adi vizeSa dRSTAMta jANI levA. rAgI Adine bodhi durlabha che. e pramANe vicArIne he bhavya loko ! mAdhyastha bhAvane dharanArA bano. jethI karIne jaya rUpI lakSmIne ApanAro dharma sulabha bane. Iti. | Iti tRtIya taraMga samApta che taraMga - 4 || A pahelAnA taraMgamAM cAra jaNA upadezane ayogya batAvyA temAM mUDha mANasanA keTalAka bhedo ayogya che te kahe che. : THidayswaminarashdasassagmaaaaaashishaniwangin: gazaanaashan 19888888888888888888888888888888888888kazA upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)| taraMga - 3-4 aaaaaaaaaaaa #aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaz Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) asthira (2) pramAdI (3) baherA kuTuMbanI upamAvALA (4) kuAgrahI (kadAgrahI) (5) pAmaranI jema pUrvAparanA saMbaMdhane vicAravAnI zakti vinAnA.... budhdhihIna... asthira cittavALo dharmane sAdhI zakato nathI tethI te dharma mATe ayogya che. upadezano A sAra che. asthira citta vALo aneka prakAranA viSayomAM eka ne choDI bIjAmAM, bIjAne choDI trIjAmAM phAMphAM mAre che arthAt citta ne joDe che. asthira cittavALI zreSThinI patninI jema. te A pramANe dRSTAMtathI kahe che : ( vasuzreSThinI patninI kathA ) zrIpura nagaramAM vasunAme zreSThi raheto hato. tene gomati nAmanI patni ane dhanapAla nAme putra hato. divaso jatAM pitAno svargavAsa thayo. ane zoka dUra thaye chate eka vakhata vahunI sAthe gomati kalaha karavA lAgI. tyAre putre kahyuM he mAtA ! gharanI ciMtA zA mATe karo cho, dharma karo..... huM tArI AjJAnuM pAlana karuM chuM. pachI ciMtA zI. jo dharma sAMbhaLyA vinA dharma karI zakAya nahi, mATe tuM dharmane sAMbhaLa eTale dharma saMbhaLAvavA mATe putre paMDItane ghare ja bolAvyo. gomati dharma sAMbhaLavA beThI ane paMDIte vAcanano prAraMbha karyo. bhISma bolyo e pramANe jyAM kahyuM ke teja vakhate cokamAM praveza karatA kutarAne haTa haTa kahevA lAgI ane haTa haTa kahetI te uThI. krodhita thayelI teNIe cokIdArane baDabaDatI kaMIka kahIne thoDI ja vAramAM pAchI AvIne beThI. tyAre bhISma uvAca ema pAThake kahyuM teTalAmAM rasoDAnI najIka eka bIllIne joI dUrathI ja bhAga kahetI ubhI thaI, rasoyA para krodhita thaI seeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (26) taraMga - 4 | aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaatHitsonI Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMIka Thapako ApI pAchI AvIne beThI. eTale bhISma uvAca e pramANe vaLI paMDita bolyA ke teja vakhate cokamAM bAMdheluM vAcharaDuM chUTI gayuM te joIne uThI chuM chuM ema bolatI govALa para gusse thaI pAchI AvIne beThI. tyAM pharI bhIkha uvAca e pramANe paMDIta jyAM bole che teTalAmAM kA kA kA e pramANe nA kolAhalathI kaMTALelI te nokara para gusse bharAI, vaLI yAcaka vi. nA AvAgamanathI vAraMvAra uThatI ane pAchI AvIne besatI ema karatAM eka prahara (traNa kalAka) cAlyo gayo. paMDIta samaya pUro thaI javAthI uThIne jato rahyo. bIje dina prabhAta thatAM pharI te pAcho Avyo. tyAre paNa teja rItanA vartanathI khInna thayelo te pAThaka cAlyo gayo ane kahyuM ke avyavasthita eTale ke caMcala cittavALAne dharma kahevo nahi. sArI rIte kahevA chatAM te phogaTa niSphala jAya che. kemake phUMkaNI vaDe dIpaka prajvalita thato nathI paNa bujhAI jAya che. labdhi saMpanna evo koNa che ke je caMcala cittavALAne ghaNA upadeza vaDe karIne paNa prabodhita karI zake ? arthAt labdhi saMpannavALAno paNa ghaNo upadeza caMcala cittavALAne lAgato nathI. asthira cittavALAne labdhi saMpanna paNa ghaNuM kahevA chatAM bodha ApI zakato nathI. jevI rIte vijaLI ne bhedavA ThAravA ke zAnta karavA mATe puSparAvartano megha paNa muzaLa samI lAkho dhArA vaDe paNa samartha banato nathI. pramattanuM svarUpa kahe che :- pramatta (pramAdI) eTale ke viSaya - kaSAya - vikathA - nidrAdi thI gherAyelA cittavALo, tene dharma sujhato nathI. arthAtu te dharmane karI zakato nathI. pUrva bhavamAM bhAI citramunie bodha ApavA chatAM bodha na pAmyo tevA brahmacakravarti AdinI jema. kahyuM che ke - pramAdi mANasanA cittamAM dharma sthAna pAmato ja nathI. jema kALA raMgathI raMgAyelA kapaDAmAM lAlaraMga lAgato nathI. F%8nnrqraangraaljaang7bnnngqaabraangkaayrngtooymaananas aaaaaeeadNazaeasessedeepaagae88888888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (27 taraMga - 4 aaaaaaaaaaaaaataaaaaaaaaaaaaabzcadazI Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAbhAratamAM paNa kahyuM che ke - eka vakhata mathurAmAM AvelA durvAsasa munine dhRtarASTra rAjAe kahyuM ke he muni ! mArA duryodhanAdi putrone dharmanI zikSA (samaja) Apo jethI karIne teo pAMDava putro sAthe kalaha na kare tyAre durvAsasa munie kahyuM ke veda, Agama, purANa, yukti prayukti Adi seMkaDo prakAranA upadeza vaDe paNa A daza prakAranA loko dharmamAM joDAtA nathI. he dhRtarASTra ! te tame sAMbhaLoH- (1) madirApIdhelo (2) pramAdI (3) chakI gayelo (4) thAkI gayelo (5) krodhI (6) bhUkhyo (7) utAvaLIo (8) bIkaNa (9) lobhI ane (10) kAmI A daza prakAranA loko dharmanA bodhane pAmI zakatA nathI. baherA kuTuMbanI jema baherA te paNa upadezane mATe yogya nathI. 'badhira kuTuMbanuM daSTAMta koI eka puraka gAmamAM DosA-DosI rahetA hatA. putra ane putra vadhu paNa sAthe rahetA hatA. putra haLa dvArA khetI karato hato. eka vakhata musApharoe tene paMtha pUchyo tyAre putre kahyuM ke banne baLado mArA gharanA che. pathika - ame baLadanuM pUchatAM nathI paMtha keTalo che te kahe e pramANe pathiko e pharI pUchyuM tyAre teNe kahyuM ke AkhuM gAma A jANe che. tamane vizvAsa na Avato hoya to gAmamAM jAo ane khAtarI karI juo A bahero che ema mAnIne teo cAlyA gayA. teTalAmAM tenI patni bhAta (bhojana) laIne AvI. tyAre tenI AgaLa te bolyo Aje A banne baLado bhUkhyA che thAkelA che. tyAre tenI te strI bolI A bhojana te mIThA vALuM che ke mIThA vinAnuM te huM kevI rIte jANuM? tamArI mAe rAMdhelu - pakaveluM che. A pramANe teNIe kahyuM tyAre te (putra) bolyo meM pathikone kADhI mUkyA che. Pannaamaaning28382998Saaa%ansans888888kalakaantinianzavazvazyaka tA 888888888888888888888888888888888 || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (28) taraMga - 4 ] //HHHHHHHHHHHHHEEEEEEEEBHREHEHEHHHHHHABIEBERaahiitiHitHHHHHHHashtagram #aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patni - mane zo adhikAra che pachI ghare AvelI evI teNe sAsune putranI vAta karI tyAre kAMtatI evI sAsu bolI bArIka hoya ke jADuM paNa DosAnuM vastra banaze. A sAMbhaLI vahu bolI mIThA mATe mAro so adhikAra che ? sAsu kahe che ke DosAno bArIka vastra paheravAno to samaya vahI gayo che tyAre vahu bolI badhI ciMtA sAsunI (tamArI) che. huM gharano vyApAra jANatI nathI. A sAMbhaLI sAsue DosAne kahyuM ke vahu kahe che ke DosAe ghaNAM vakhata sudhI sUkSma vastra paherelA che. te sAMbhaLI talanI rakSA karanAro te Doso bolyo ke meM eka paNa tala khAdho nathI. tuM mane khoTuM kalaMka Ape che. tethI havethI huM talanI rakSA nahi karuM. ItyAdi. A pramANe je bIjAne upadeza Ape che te badhira kuTuMbanI upamA jevA che... pUche kaMI ne javAba kaMI te guru badhira che ane je jANe che juduM ane bole che juduM te ziSya nathI. have kadAgrahI kone kahevAya te kahe che - lAbha ke nukazAna no vicAra nahi karanAro A emaja che e pramANe mAnanAro eTale ke potAnI ja vAta ne pakaDI rAkhanAro te kadAgrahI. kahevAya. ( lokhaMDanA grAhaka naranI kathAo cAra puruSo dhanopArjana mATe uttaradizAmAM gayA. tyAM upArjana karelA dhanathI loDhAnI koSa banAvaDAvIne te laIne teo potAnA deza tarapha javA nIkaLyA raste jatAM Avela aTavImAM nidhAna tulya eka tAMbAno koSa joIne loDhAno koSa choDI daIne temAMthI traNee te grahaNa karyo. paraMtu cothA eka kadAgrahIe puruSone A pramANe kahyuM ke huM tema karavA Icchato nathI. " e pramANe rUpAno suvarNano koSa prApta thaye chate pUrvanA koSane viziSTa prakAranA koSane levA mATe ghaNuM kahevA chatAM cothA puruSe purANuM choDavAmAM hita nathI manamAM vicArIne choDyuM nahi. ghaNo upadeza ApavA chatAM je potAno kadAgraha choDato nathI te nara upadezane yogya nathI. muayraannrvaangraannqaaynnkaalnaangningngngaay+ B888888888: aa8ee888888888888888888888 upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)[(29 taraMga - 4 BRUTORBAIRRRRAAIBRES B OBB8888 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM che ke:- kugraha thI grasita thayelA ne je mUDha dharmano upadeza Ape che te cAmaDA cAvanAra kUtarAnA moMDhAmAM kapUra nAMkhavA jevuM che. pAmara loka prasidhdha che ane te pAmaranuM svarUpa A pramANenA kathAnaka thI jANavuM : (pAmaranuM daSTAMta) zAlI grAmamAM koI eka kheDUta raheto hato. tenA khetaramAM zarada RtumAM DAMgara pAkI gaI hatI. tene laNavA mATe nokarane zodhatAM bhIkSA mATe bhamatAM bhaTakatA eka pAmarane joyo ane karabo (dahIM bhAta) khavaDAvyo ane kahyuM jo tuM mArA khetaramAM laNavAdi nuM kAma karIza to tane hamezA AvA prakAranuM bhojana ApIza. te pAmare kahyuM ke hA huM karIza paraMtu kevI rIte laNavuM te huM jANato nathI. kheDUta: huM tane zIkhavIza. pAmara H bhale tema ho (sAruM) kheDUta : huM je pramANe karyuM te pramANe tAre karavuM pAmara H bhale tema ho..... (sAruM) pachI pAmarane pANI bharelo ghaDo ApIne ane chANano Topalo pote laIne khetara tarapha cAlyo... khetare jaIne kheDUte Topalo pheMkyo te joIne te pAmare ghaDAne pheMkyo ane te phUTI gayo... kheDUta gusse thayo tyAre te tenI sAme gusse thayo.... kheDUte tene mAryo teNe paNa kheDUtane sAme mAryo... banne laDavA lAgyA. kUTAyelo kheDUta koI paNa rIte tyAMthI nATho nAsatAM vRkSAdimAM pahereluM vastra lAgI gayuM. pAchaLa AvatA te pAmare paNa potAnuM vastra utArIne tyAM lagAvI dIdhuM. kheDUta gAmanA pAdare Avyo. tyAM nagna hovAthI pANI bharavA mATe jatI tenI patninuM uttarIya vastra (sADalo) paheravA mATe lIdhuM.... pAmare paNa vastrane paheryuM. Helliik iwaneshaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaahpayAnA 1000000000000eateste888900000000000 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (30 taraMga - 4 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhayathI vidvala banelo te kheDUta gharanA khUNAmAM jaIne besI gayo. pAmara paNa te kheDUtanA gharanA bIjA khUNAmAM jaIne besI gayo. teTalAmAM loko bhegA thaI gayA A zuM che ? e pramANe pUchatAM kheDUte pAmarane batAvyo teNe paNa te rIte kheDUtane batAvyo. ItyAdi. tyAra bAda lokoe koIpaNa rIte tene samajAvyo. e pramANe kRtyAkRtyano upadeza ApavA chatAM paNa te te viSayane nahi samajanArA pAmara samA loko upadezane mATe ayogya che. kahyuM che ke - jenI pAse potAnI jAte samajavAnI zakti nathI (budhdhi nathI) zAstra tene zuM karI zake ? cakSu rahitane dIpaka zuM karI zake ? Iti. " tevI ja rIte sAMbhaLeluM ja mAtra grahaNa kare che te zruta mAtra grAhI che. tanna, yukti, rahasya, bhAvArtha, yogyAyogya AdithI nahi jANanArA tApasanI jema te A pramANe tApasanI kathA) koI eka gAmamAM koIka pApabhIru brAhmaNe tApasapaNuM grahaNa karyuM..... dayA dharma che evuM teNe sAMbhaLyuM. eka vakhata koI bImAra sAdhune sannIpAta utpanna thayo tene zIta pANI nahi pIvAnuM jaNAvyuM. chatAM bahAra tApasI gayA tyAre te rogIe navA tApasa pAse zIta vAri mAMgyuM dayA dharma che ema vicArIne te navA tApase tene pANI ApyuM. tethI rogI ghaNo duHkhI thayo. roganI vRdhdhi thaI tyAre navA tApasa upara, bIjA tApaso gusse thayA ane kahyuM re mUrkha ! teM Ane duHkhI karyo ane kahyuM ke ajJAnIothI zuM saMbhavita nathI ? teNe ciMtavyuM ke huM ajJAnI chuM. tethI jJAna bhaNavuM joIe. sAMbhaLyuM che ke tapathI jJAna prApta thAya che. tapathI ja carAcara traNe loka sArI rIte jovAya che. RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR 8888888ARRASAGRASBBBBBBBASTRESNO Baaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa34zya3 upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) taraMga - 4 Basis EEGHREEBE RES Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tethI huM tene mArA svAdhina karuM e pramANe koIne nahi kahIne parvatanI guphAmAM gayo. phalAdino paNa tyAga karavA pUrvaka tapa zarU karyo...... keTalAka divasa vyatita thaye te bhUkhathI pIDAvA lAgyo ane A kaMTha prANa AvI gayA. te vakhate tene zodhavA nIkaLelA bIjA tApaso e tene joyo ane kahyuM kharekhara A rIte tapa karAya nahi. samAdhi eja dharmanuM phala che. te sAMbhaLI samAdhi mATe prayatna karuM ema vicArI te gAmamAM gayo. tyAM bhakta jano pUjavA lAgyA ane keTalA divasomAM bhaktajana taraphathI dhana bheguM karyuM. te dhUrtoe jANyuM ane teno paricaya karavo zarU karyo ane teno vizvAsa keLavI lIdho. tethI te tApase pote mAnela samAdhinuM mUla dharma che. te teone samajAvyuM kahyuM) upAya jaDI gayo che tevA te dhUrto e gaNikA vi. ApavA vaDe tenuM dhana harI lIdhuM. lokoe te jANyuM ane te tApasano tIraskAra karIne tene kADhI mUkyo. e pramANe zratamAtra grAhI...... kahevAno bhAvArtha nahi jANanAro zAstranA upadeza mATe ayogya che. kahyuM che keH- zAstra vANI suMdara lAbha karanArI hovA chatAM mUDha grahaNa kare to niSphala jAya che. arthAt zAstravANI suMdara tattvavALI hovA chatAM mUDha vaDe grahaNa karAyelI niSphaLa jAya che. kaMjusa evI gAmaDAnI daridra strIo zuM kyAreya udAra bane che ? jeo viSayane nahi jANanArA, vastune vizeSa rUpe nahi jANanArA, budhdhihIna, zUnya manaskAdi (vicAravAnI zakti vinAnA) upadezane mATe bIjA graMthomAM paNa ayogya kahyA che. te paNa A graMthamAM AvI jAya che. tethI judA kahyA nathI. vaLI vividha prakAre yogyatAne jANI je yogya lAge tene dharma kahevo. kAraNa ke yogya lokone ja bhAva zatrunA vijaya rUpa lakSmI (mokSa) sulabha thAya che. | Iti caturtha staraMga smApta .. 88888888khkhkhkhkhkhlrvaangBeeeeeetaertngkRsIutng888 09hottenegreasoteas 00dnn000 upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 32 taraMga - 4 - Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taraMga - 5-6 yogyayogyanA ja dRSTAMta kahe che :- (1) girizikhara (2) nIka (khALa) (3) marubhUmi (4) kALI jamIna (pa) samudranI chIpa (6) motInI khANa jevA. dharmopadeza rUpa vRSTithI phalaprApta karavAmAM parvatanA zikharAdi jema che prakAranA jIvo che. te A pramANe vAdaLAM varase chate, sthAna vizeSe phalanI prApti aprApti AdinA viSayamAM 6 prakAra jaNAya che. guruno upadeza paNa yogya ayogya jIva rUpa sthAna vizeSe karI pratibodhAdi phalano lAbha Adi cha prakAre vicAravA te darekanI judI judI vicAraNA kare che. parvatanA zikhara para vAdaLAMnuM pANI thoDuM ke ghaNuM paDe to paNa nIce jaldI utarI jAya che. thoDI vAra paNa tyAM TakatuM nathI. tene eTale ke parvatane bhedavAnI vAta to dUra rahI tevI rIte keTalAka jIvone viSe dharmopadeza paNa te varSAnI jema pramAdAdi, avajJA, upayoga rahitatA, vyagracitta nA kAraNe ane tenI dhAraNA na karavAthI niSphaLa thAya che. to pachI pariNatinI to vAta kyAMthI hoya ? arthAt to pariNAma kevI rIte hoya ? dharma sAMbhaLavAnuM to bahAranI vRttithI athavA parataMtrapaNAthI eTale ke mA-bApa, patni, mitranI zarama AdithI athavA abhimAna Adi vaDe paNa thAya. baTukanI jema te A pramANe : baTukanI kathAo koIka nAnA gAmamAM purohita baTukane dharma saMbhaLAve che te vakhate te kaMTha uparano hAlato bhAga (hADIyo) Azcarya pUrvaka jUe che arthAt te joI vismita thAya che. HaasaanegazanastaawaanumaanaBaga8a8a8aaaaaaaaawaanimantitanandsagasimanshamaanas saasaaaaa%a888888888888kSa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (33ii taraMga - 5-6 Ra3EET RE: Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purohite keTaloka upadeza ApyA pachI pUchayuM tattva jANyuM ? baTuka : jANyuM purohita kevI rIte athavA zuM jANyuM ? baTuka : A tamArA Doka para rahelI anavarata (satatu) cAlatI ghugharI (haDI) purohita H re mUrkha ! AnAthI tane zo lAbha kaMIka vastunA tattvane kahe. te jANavuM joIe. baTuka : e pramANe karIza. purohita kaMIka dharmopadeza ApIne pUchyuM.... kaMI jANyuM ? baTuka : hA jANyuM. purohita : kevI rIte ? athavA zuM jANyuM. baTuka : jyAM sudhI tame kAMIka upadeza Apyo tyAM sudhImAM A bAjunAM dvAramAMthI 707 kIDIo nIkaLI. purohita H re mUrkha ! AnAthI tane zo phAyado ? jo have huM jyAre upadeza ApuM tyAre ja kaMIka tattvanuM ciMtana kara. baTuka : sArUM e pramANe karIza purohitaH pharI thoDo upadeza ApIne pUchyuM teM zenI ciMtavanA karI athavA zuM vicAryuM. baTuka H kyAre tame ahIMthI uThazo - jazo te pramANe ciMtavyuM. (vicArya) A sAMbhaLI purohite tene choDI dIdho A pramANe kAlasaukarikAdinA paNa ahIM udAharaNo samajavA-kahevA. RRRRRRRRRRRRRRRRR8888888888888888888888889 Organg8888888 [[upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (34)[ taraMga - 5-6] rAka saeagu8assssssegestassessessessessessetteeeeeeeas - - 5-6 aa Baap sad date: Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNAla eTale zuM te kahe che - paNAla eTale parvatamAM ja jIbhAdi jevo pASANavALo nadI ane jharaNAM ne utaravAno mArga athavA mahelAdimAM pANI nIkaLavAno je mArga te paNAla (khALa) temAM vAdaLAMnuM pANI khaLakhaLa vahetuM dekhAya che paNa varSAda rahI gayA pachI paNa keTaloka samaya vahe che. paratuM tyAM koIpaNa jAtanI bhInAza, rahetI nathI. pANI vahI gayA pachI kuNAza bhInAza aMkurAdi kAMIpaNa thatuM nathI. tema keTalAka jIvo gurue kahela kathA gAthA zlokAdi bIjAne upadeza ApavA mATe, potAnI paMDItAI batAvavA mATe dhAre che ane bhaNe che. paraMtu tenA hRdayamAM (AtmAmAM) koIpaNa jAtano pariNAma utpanna thato nathI. kaSAya mithyAtvAdinA kAraNe ane sahanazIlatA, saraLatA, zubha pariNAma Adi na hovAnA kAraNe te AtmAne koI phAyado thato nathI ghaNA prakAranI kathA, nATaka, pustaka, Adi vyAkhyAkAraka aMgAramaIkAcAryanI jema pariNati vagaranA dRSTAMta kahe che. mAravADa dezamAM thoDo varSAda retImAM ja vilaya pAme che arthAt samAI jAya che. varSAda varasyo ke nahi te paNa jaNAto nathI ghaNI vRSTi thAya tyAre sAmAnya ghAsa, keraDo, khIjaDI vanAdinA jhADo ane coLA maga Adi anAja prAyaH karIne nIrasa utpanna thAya che vaLI durvAdi, auSadhi, kerI, rAyaNa, keLAM, nALiyera, sopArI, nAgaravela, drAkSAdinI velo, cokhA, ghauM Adi dhAnya, goLa-sAkaLa AdinA hetu rUpa zeraDI (usa-gannA) nA khetaro prAya: karIne rasa vALA utpanna thatAM nathI. e pramANe keTalAka jIvone thoDA upadezathI kAMIpaNa pariNAma jAgatA nathI. ghaNo upadeza ApavAthI kaMIka bhAva utpanna thavAthI dAkSiNyAdi guNathI deva gurune namaskAra, anaMtakAya, abhakSya bhojanAdi karavA rUpa sthUla hiMsAdinA niyama, navakAra maMtra gaNavA, samatA rUpa sAmAyika AvazyakAdi kare che paraMtu alpa pariNAma vALuM citta ekAgratAno abhAva samyavidhi (suvidhi) no anAdara enA kAraNe svalpa phaLanuM kAraNa hovAthI evI kriyA karanArAne nIrasa kahevAyA che. Haaaaaaaa a aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaawaanumansugaaaaaawaaaaaaaagan 990- 8 324340 %aa%a8818888888888888883 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (35) | taraMga - 5-6 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu daDha bhAvAdi vaDe samyag darzana, dezavirati, sacittano tyAga, brahmacaryavrata, sarva virati Adi mahAphalane ApanArA sarasa (sadbhAvapUrNa) anuSThAna karanArA hotA nathI. (kriyAnI rUci hoya to puddagala parAvartamAM muktine meLave, be ghaDI samyag darzananA sparzathI ardha puddagala parAvartamAM mukti pAme ane kriyAnA abhyAsathI bhavAMtaramAM kyAreka samyag jJAna kriyA ka2vAthI thoDA bhavamAM muktine pAme) tAtkAlika manuSya vyantarAdi bhavone prApta kare che. zyAmala vaNikanI jema te A pramANe zyAmala vaNikanI kathA. kamalApura nAmanI nagarImAM kuladhara ane zyAmala nAmanA be vyApArI rahetA hatA te ghaNA dhanavAna hatA. eka vakhata udyAnamAM krIDA mATe gayA tyAM koIno 2DavAno avAja (AkraMda) suNI AgaLa jatAM te banne jaNAe dhanezvara zeThanA putra malayacaMdra ne potAnI sola strIonI sAthe krIDA karatAM sarpaDaMsathI DaMsAyelo joyo. teTalAmAM tyAM cAraNa zramaNa ane vidyAdhara jIvita karo e pramANe prArthanA karI. tyAre vidyAdhare muninA caraNa rajanA sparza dvArA te malayacaMdrane jIvita karyo jIvita thayela te malayacaMdre pUchyuM ke ahIM badhA kema bhegA thayA cho ? tyAre pitA dhanezvare saMpUrNa vRtAMta kahI saMbhaLAvyo ane munine namaskAra karyA. muni e kahyuM he kumAra ! eka sarpanA viSano nAza thavA chatAM paNa tuM moharUpI sarpanAM DaMsathI vyAkula che. ( DaMsAyelo che.) : AThamada rUpI phaNA vALo, rati, ati raudra (bhayaMkara) be jIbhavALo, hAsya ane bhaya rUpI bhayaMkara be dADhA vAlo bhayaMkara moharUpI mahAsarpa che tenAthI DaMsAyelu jagata paNa ajJAna rUpI jhera thI haNAyeluM che. hitAhitano kAMI vicAra karatuM nathI te moha viSane sadguru rUpI gAruDI ja dUra karI zake che to tuM te pramANe tenA nAza mATe prayatna kara. kumAre kahyuM ApanI kRpAthI te paNa nAza pAmaze mane vidhi batAvo e pramANe kumA2e kahyuM tyAre muni pharI bolyA samyaktvamaMDalamAM be prakAranI taraMga - 5-6 upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 36 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (grahaNa ane AsevanarUpa) zikSA levA pUrvaka yati dharma rUpa maMtra no jApa karavo. na tyAra bAda teNe sole patnio sAthe dIkSA grahaNa karI tenuM sAhasa joIne ghaNA lokoe dIkSA lIdhI. kuladhare paNa zrAvaka dharma aMgIkAra karyo. paNa zyAmala bodha na pAmyo. mitratAnI saphaLatA mATe ane dharmane pamADavAnI IcchAvALo kuladhara zyAmalane vAraMvAra gurunI pAse laI jAya che. ane teo tene dharma saMbhaLAve che..... te te sAMbhaLe che. pachI krame karI teNe keTalAka nIyamo lIdhA. te eka sAmAyika paNa ghaNA prayatna kare che. vaLI sAmAyika karatI vakhate vikathAdi pramAdamAM tatpara thatAM evA tene kuladhara zIkhAmaNa Apato tyAre A mArA chIdro jue che. e pramANe vicArI te hradayamAM duHkhI thato. te jANIne kuladhara upekSA karavA lAgyo kramekarI mRtyu pAmI devalokamAM alpa RdhdhivALodeva thayo. keTalAka bhavo bhamIne mokSane pAmaze. zudhdha dharmamAM tatpara kuladhara paNa zakrano sAmAnika deva thaI tyAMthI cyavI mahAvideha kSetramAM janmI mokSa prApta karaze. kALI jamIna upalakSaNathI kALI pRthvI :- koMkaNa, saurASTra, mAlava AdinI kALI pRthvI - kALI jamInamAM jevI rIte kyAreka kyAreka ghaNo ke thoDo varasAda thaye chate ghaNA durvAdi ghAsa, AmravRkSa, drAkSa, zeraDI, DAMgara, ghauM Adi dhAnya prAyaH karIne rasathI yukta madhura utpanna thAya che. tevI rIte keTalAka jIvone thoDo paNa guruno upadeza sAMbhaLavAthI bodhi bIja (samyagdarzana) nI prApti thAya che. ane pachI mahAphaLanA kAraNarUpa bhAvanI dRDhatAdi vaDe samyagdarzana, dezivarita, siMcatta tyAga, brahmacarya vratAdi ne pAme che..... ane teo najIkamAM mokSane meLavanArA che. (teo) sAta ATha bhave athavA trIje bhave muktigAmI bane ja che. jemake :- (1) RSabha deva (2) zAntinAtha (3) neminAtha (4) pArzvanAtha (5) mahAvI2prabhu darekanA anukrame prathama bhava kahe che. :- (1) dhanAsArthavAha (2) zrISaNanRpa (3) dhana, dhanavatI (4) marubhUti (5) nayasAra AdinI jema mukti gAmI bane che. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 37 taraMga - 5-6 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA AnaMda kAmadevAdi daza zrAvakonI jema mukti meLave che AnaMda, kAmadevAdinuM svarUpa A pramANe jANavuM. (1) vANIjyapuramAM AnaMda nAmano zrAvaka gRhastha paNAmAM hato teNe sivAnaMdA nAmanI bhAryA hatI. daza hajAra gAyonA eka evA cAra gokula hatA. sthApanA rUpe bhaMDAramAM - vepAramAM, vyAjamAM maLIne bAra kroDa sonA mahoro hatI. te zrI bha. mahAvIra svAmIno zrAvaka thayo. (2) caMpAnagarImAM rahenAro kAmadeva nAme zrAvaka hato tene bhadrA nAme patni hatI. te zudhdha zrAvaka thayo te cha gokula ane aDhAra kroDa sonA mahorono svAmi hato. (3) kAzI dezamAM calaNI pitA ane sAmA nAmanI tene patni hatI te 8 gokula ane covIsa kroDa sonAmahorono svAmi hato. te vrata laIne zrAvakomAM zreSTha zrAvaka thayo. (4) kAzIdezano-rahevAsI surAdeva, tene dhannA nAmanI bhAryA hatI ane te cha gokula, aDhAra kroDa sonA mahorono svAmi, vrata laIne zrAvaka thayo. AlaMbhIkA nagarImAM cullasattaka nAmano zrAvaka hato tene bahulA nAmanI bhAryA hatI. kAmadeva samI RdhdhivALo te zrAvaka thayo. (6) kaMpIlapura nagaramAM kuMDakolI nAme zrAvaka hato tene pusyA nAmanI prIyA hatI. ane kAmadeva samI RdhdhivALo te zrAvaka thayo. (7) polAsa gAmamAM kuMbhAra jAtimAM utpanna thayelo sAla putra nAme zrAvaka hato tene agni mitrA nAmanI bhAryA hatI. te traNa kroDa sonA mahorono svAmi hato. te zrAvaka thayo. rAjagRhI nagarImAM 8 gokula, covIsa kroDa sonA mahorono svAmi zataka nAme zrAvaka hato. tene revatI Adi tera patnio hatI temAM lalupuuuuunawaiiastingsaulanatitaskinnuuuuuuuuuuuuuuumnaaaaaaaaaaaaaaaahyANA anandasanasaga saaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaage | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (38) taraMga - 5-6 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ revati ATha kroDa sonA mahoronI svAminI hatI. (9) sAvatthI nagarImAM naMdanIprIya nAme zrAvaka thayo. azvinI nAme tene patnI hatI. RdhdhithI AnaMda zrAvaka sarikho hato.' (10) sAvathI nagarImAM vasanAro lataMgaprIya nAmano zreSTha zrAvaka hato tene phAlganI nAme bhAryA hatI ane kadhdhithI AnaMda samo hato. A daze jaNA samavasaraNamAM AvyA. pahelethI ja zrI vardhamAna svAmInI dezanA sAMbhaLIne pratibodha pAmelA teoe samyakatvamUla bAra vratane aMgIkAra karyA. pAMcamAM parigraha parimANa vratamAM badho (pUrva vidyamAnathI adhika parigrahano niyama lIdho) pUrve je saMpatti hatI tenAthI adhika parigrahano niyama lIdho AnaMda zrAvake sAtamAM bhogopabhoga viramaNa vratamAM zarIre mAlIza mATe zatapAka ane sahastrapAka nAmanA be tela rAkhyA. snAna mATe ATha pANInA ghaDA, dAMta sApha karavA mATe jeThI madhanI lAkaDI, vastramAM be rezmI vastra, vilepanamAM kesara - sukhaDa, AbhUSaNamAM vIMTI, puSpamAM puMDarika, ane mAlatI phUlanI mALA, dhUpamAM agaru dhUpa, sUpa (dALa)mAM caNA-maga, aDadanI dALa bhojanamAM kalama cokhA, ghImAM gAyanuM ghI, khAdyamAM ghebara sAkarAdi, zAkamAM eka jAtanI vanaspati, dhAnya zAkamAM (sUku zAka) vaDA - caNAdi, tAMbulamAM kapUra, IlAyacI, laviMgAdi, phaLamAM bhInAM AMmaLA, pANImAM varSAnuM pANI ItyAdi. upara pramANe bIjAoe paNa nIyama grahaNa karyA. daze jaNAe e pramANe viza varSa dharma ArAdhyo vaLI caudavarSa pachI cha varSa badhA prakAranI ciMtA, vyApArAdi tyAgI dIdhA. zrAvakanI agiyAra pratimAdi bahu duSkara tapArAdhanA karI saMlekhanA pUrvaka eka mahinAnuM anazana svIkAryuM. aMte avadhijJAna prApta karyuM. AnaMda zrAvakane choDI bIjAnI deve parIkSA karI...... A pramANe daDha bhAvathI dharma ArAdhI saudharma devalokanA judA judA || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (39) taraMga - pa-6 | aaaaaaaaaaaaaaaaaaa4aaaaaaaaaaaaaaaaSNaaaaaaaaaaaaaaBaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa uguaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimAnomAM cAra palyopamanA AyuSyavALA daze jaNA deva thayA tyAMthI cyavIne mahAvidehamAM rAjA thaIne avasara prApta thaye dIkSA grahaNa karI kevalajJAna ane mokSa pAmaze. samudranI chIpalI samA - vAdaLa garje chate ane varSe chate svabhAvathI mukhane kholIne uMce mukhe rahelI jIvavALI (sajIva) chIpamAM svAti nakSatramAM nAnA ke moTA varSAdanA jeTalA jalabiMduo paDe che. teTalA ane tevA te biMduo chIpamAM moti rUpe utpanna thAya che. e pramANe keTalAka uttamajIvomAM guru je prakAre vacana dvArA upadeza Ape che. te tevI rIte pariNAma pAme che. ane tethI tenuM anuSThAna (AcaraNa) phaLavALuM bane che. upazama, viveka ane saMvara A traNa pada sAMbhaLIne anuSThAna AcaranArA cilAtIputranI jema athavA mIThuM jame, sukhe sUve ane AtmAne (jAtane) lokaprIya banAve e pramANe pitAnA traNa vacana sAMbhaLIne ane trilocana maMtrInI pAsethI teno artha jANIne te pramANe anuSThAna karanArA somavasu brAhmaNanI jema..... najIkamAM mukti pAmanArA jIvo traNa - sAta ke ATha bhavomAM muktigAmI bane che. athavA teja bhavamAM paNa mukti pAme che. maNI khANa kone kahevAya te kahe che :- maNakhANamAM kevI rIte alpa tejavALA maNI hovA chatAM varSAdanA jala biMduo paDatAM ati mahAteja vALA ciMtAmaNI Adi ratnanI utpattinuM kAraNa ane vRdhdhinuM kAraNa bane che. tevI rIte keTalAka jIvomAM thoDI paNa paNDitanI upadeza rUpa vANI mahAjJAna-darzana - cAritrarUpa bodhinI utpattI ane vRdhdhine mATe thAya che. vaLI suMdara anuSThAnane mATe paNa thAya che. jevI rIte zrI vardhamAna svAmie vedano mAtra artha kahevAthI gautama gaNadharAdi ne mahAbodhi mATe thayuM ane vaLI zrI jinezvara bhagavaMte mAtra tripadI ApavAthI sarvagaNadharone viSe mahAphaLa vALuM thayuM athavA te aneka pIMDI ! eka pIMDI tane jovAne Icche che eTalA vacana mAtrathI IndranAga bodha pAmyo. tenuM dRSTAMta, svarUpa kahetAM kahe che : a aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaesaesaeesassassessa8888888 Eggseeeeeeeeeeeeeasadaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaag | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (40) taraMga - 5-6 ] Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (IndranAganuM daSTAMta vasaMta puranagaramAM dhana zreSThinA gharane (kuTuMbane) mArI (plege) e manuSya vagaranuM karyuM, IndranAga nAmano nAno bALaka hato. te bacI gayo. ane te sudhAdithI pIDAto pANI vi. jyAM zodhe che. (mAMge che, tyAM badhAne mRtyu pAmelA jue che. gharanuM bAraNuM (daravAjo) paNa lokoe kaMTakavi.thI DhAMkI dIdheluM hatuM. pachI te tyAMthI kUtarAe pADelA bAkorAmAMthI nIkaLI nagara madhye hAthamAM capaNIyuM laIne bhIkSAne mAMgato phare che. loko tene bhIkSA Ape che. e pramANe te moTo thAya che. A bAju rAjagRhInagaranI tarapha javAnI IcchAvALA sArthavAhe paData vajaDAvyo. te sAMbhaLIne te sArthavAhanI sAthe cAlyo. te sArthamAM tene cAvala malyA. te tene khAdhA paNa pacyA nahi tethI bIje divase ajIrNa thavAnA kAraNe bhIkSA mATe pharyo nahi sArthavAha ciMtavyuM ke kharekhara tene upavAsa karyo haze. trijA divase sArthavAhe tene ghaNA snigdha (dhI vi.) padArtha ApyA. te khAvAthI vadhu paDatuM ajIrNa thavAnA kAraNe be divasa bhIkSA mATe mukAmamAMthI gayo nahi. sArthavAhe vicAryuM ke jANyuM ke, eNe chaThTha (be upavAsa) karyo haze. te kAraNe tenA para zradhdhA utpanna thaI. bIjA divase bhamatAM evA tene sArthavAhe kahyuM gayA be divasa tuM kema na Avyo ? tyAre te bALaka mauna rahyo, te joIne hA ! jANyuM ! A be divase khAnAro che ema nakkI karI teNe tene puSkaLa bhojana ApyuM. tethI vaLI paNa ajIrNanA kAraNe be divasa bhIkSA mATe gayo nahi, tethI te lokomAM chaThThane pAraNe chaThTha karanAro che ema jANI AdaravAna banyo. te pachI AmaMtraNa malavA chatAM paNa bIjAno pIMDa grahaNa karato nathI te kAraNe loko A eka pIMDI che (ekanuM bhojana lenAro che.) e pramANe bole che. sArthavAhe tene kahyuM ke rAjagRhI nagarImAM pahoMcIe nahi tyAM sudhI bIjAnuM laIza nahi huM ja tane bhojana ApIza.... jyAre nagaramAM AvyA paasaanaaegeBaggggaease888888eastfen MERDERE Essagenda takalakattaintriggest-giga | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda), taraMga - 5-6 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre sArthavAhe potAnA gharamAM tene rahevA mATe maTha baMdhAvI Apyo. tyArabAda zira mUMDana karAvI, bhagavA vastra paheravA lAgyo. lokomAM prasidhdhi pAmyo. dhIre-dhIre sArthavAhanuM bhojana levAnuM Icchato nathI. bIjAnA ghare jato nathI. tethI pA2NAnA divase loko jAte tenA mATe bhojana lAve che. ekanuM ja te le che tethI loko jANatA nathI ke tene konuM game che. tethI te jANavA mATe bherI (paDadhama) karAvI..... jenuM bhojana lIdhuM tene bherI vagADI. tethI bIjA loko tyAMthI jatAM rahyAM. e pramANe keTaloka kALa gayA pachI rAjagRhI nagare zrI vardhamAna svAmi padhAryA. tyAre bhIkSAne mATe jatA evA sAdhuone prabhue kahyuM thoDIvAra thobhI jAva. kAraNa ke hamaNAM te aneSaNa che (levA yogya nathI. doSavALuM che) teNe piMDa khAdhA pachI kahyuM have jAo. gocarI jatAM evA gautama svAmine kahyuM ke huM kahuM chuM te pramANe kahejo ane he aneka piMDaka ! eka piMDaka tane jovA Icche che. pachI gautama svAmijI tyAM jaIne te pramANe bolyA te sAMbhaLIne te krodhita thayo tyAre gautama svAmie kahyuM tame seMkaDopiMDa khAnArA cho. huM eka piMDa ne khAuM chuM. tethI huM eka piMDaka chuM. thoDIvAre citta zAnta thatAM te vicAre che, ke A juThuM bolanArA nathI. A kevI rIte che ! hA ! have artha jAmyo huM aneka piMDaka chuM kAraNa ke je divase mAru pAraNuM hoya che. te divase anekazaH loko mArA mATe piMDa (bhojana) banAve che. Ato potA mATe kareluM ane bIjA pAse karAveluM khAtA nathI. tethI temaNe je kahyuM te satya kahyuM che. e pramANe ciMtavatA jAtismaraNa utpanna thavAthI te pratyeka budhdha thayo ane adhyayana kahIne sidhdha thayo..... A tat bhava sidhdhikaH Iti. A pramANe A cha bhedamAM pahelA be tyAjya che. marusthalAdi jevA cAra upadeza ApavA lAyaka che. A pramANe manuSya (jIva) nA cha bheda kahIne kahe che ke :- eka pachI upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) taraMga - 5-6 42 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka bodha ne mATe uttama che. ema paMDitoe vicAravuM saMsAra zatrunA jayakarI jayalakSmI pAmI najIkamAMja avyaya sukhane sahu pAmanArA bano. | Iti paMcama-SaSTaka taraMga samApta che tiraMga - 7I ghaDAnA dAMta vaDe yogyayogyane ja jaNAve che - zubha - azubhadravyathI vAsita, vAsa vaselA (vinAnA) ane nahi vamelA (kADhelA) tevI rIte zubha azubha dharmanI vAsavALA jIvonA dRSTAMtathI dharmane mATe yogya ane ayogya koNa te kahe che - ghaTa (ghaDA) be prakAranA che - dravyathI vAsita ane dravyathI avAsita temAM vAsita be prakAre che. zubha dravya vAsita ane azubha dravya vAsita. je kapUra - agaru - caMdanAdi thI bharelA hoya te zubha dravya vAsita vaLI je kAMdA - lasUna - dArU - elAdi thI vAsita (bharelA) te azubhadravya vAsita te bannemAM paNa be be prakAra che. - vamI nAMkhelA ane vamI nahi nAMkhelA temAM ja bIjuM dravya AvatAM pahelAMnA dravyanI vAsa (gaMdha)ne tyajI de che te vAgyA eTale vamI nAMkhanArA ane bIjA je vAsane vamI (kADhI) detAM nathI te avAgyA... avamI. jo koIpaNa dravyathI vAsa (gaMdha) vALA thatAM nathI te avAsitA (vAsa vinAnA) A pAMca prakAranA ghaDA hoya che zubha azubha dharmane viSe kahe che ke samyak jIvadayAdi mUlanA kAraNe A loka ane paralokamAM hitakArI jaina dharma che. tethI viparita ahitakara anya dharma azubha che. zubha azubhanI vAsarUpa vAsanA (pariNati) ne AzrayIne jIvonA dRSTAMto kahe che. te A pramANe : jIvo be prakAre che. vAsita ane avAsita temAM avAsita jeo che gamaiaaaaaaaaaaaaaaaaaSNaBanamamaBagasatamansanitanniasandhinagar pregnansaritHast:tgustria | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (43) eLAka taraMga - 7] RBIHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHgRuddrUUUUUUUUUBliigatiLyata RE BREATHERH388 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo koIpaNa darzana (dharma)thI vAsita thayA nathI eTale ke anya dharmanA bhAvavALA banatA nathI. te vakhate je bodha karavA mATe zarU thayelI zrI vardhamAna svAminI dezanAthI pratibodha pAmelA ati mukta (aImuttA), meghakumAra AdinI jema :- dharmavinAnAne dharmavALA banAvavA. vAsitA :- (dharma thI yukta) te paNa be prakAre che. samyagudharmathI vAsita ane mithyA dharmathI vAsita te banne paNa be be prakAre che. vAgyA :- vamI (kADhI) nAMkhanArA ane nahi vamI nAMkhanArA te avAgyA temAM sadgarvAdi sAmagrI madhe chate mithyAtvAdi vAsane (dharmane) vamIde che teo azubha dharmanA pariNAmane AzrayIne vAmyA (azubha dharmane choDI zubha dharmane grahaNa karanArA) che. zrI IndrabhUti Adi agIyAra gaNadharo, zrI prabhavasvAmi, zayyabhavasUri nI jema... (mithyAtva choDI dIdhuM tethI te vAmyA kahevAya che.) ane jeo sadgadi sAmagrI prApta thayA chatAM paNa mithyAtvAdi azubha vAsa choDatAM nathI teo avAmyA.... (vamana nahi karanArA) zrI kAlakasUrinA vacanathI bodha nahi pAmelA tenA bhANeja turumaNInagarInA rAjA dattarAjA nI jema mithyAtvAdi nahi choDanArA - avAgyA kahevAya vaLI jeo kugurunI saMgata (paricaya)thI samyagdarzana, cAritra ne choDI de che, teo zubha dharmavAsane AzrayIne vAmyA- baudhdhonI saMgatIthI ekavIza vakhata ahaMtu dharmanA tyAgI zrI harIbhadrasUrinA ziSya pAchaLathI harIbhadrasUrie banAvelI lalita vistarAthI bodha pAmelA zrI sidhdharSigaNInI jema zubhadharmane AzrayIne vAmyA. vaLI AgaLa kahe che. kuguru ane kusaMgatathI paNa samyagudarzana cAritrAdi choDatA nathI teo zubha dharma vAsane AzrayIne avAmyA. zrI thAvastrAputra nAmanA guruthI prati bodhita zukra parivrAjanA ziSya sudarzana zreSThinI jema. karAcAyayayayayayayayayAtraNasarakAra rararararara rarararararakaaaa aapana rararararara rararara CORRESTRES 0%aaazththaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (44) taraMga - 7 ] auuuuuuuuuu phausannountanaswagges :. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have upara kahelA vAmyA avAgyAdimAM zubha dharma vAsitane AzrayIne vAgyA ane azubha dharma vAsitavALAne AzrayIne avAmyA te be upadeza mATe ayogya che. bAkInA zeSa traNa yogya che. A pramANe ghaDAnI upamAthI prakaTa (pratyakSa) rIte jagatamAM pAMca prakAranA jIvo paMDIto e kahyA che. temAM samyagU dharmanI vAsane nahi vAmanAro uttama puruSa duHkhe karIne jItI zakAya tevA durrIya karmane haNI jayazrI (jayarUpI lakSmI) ne pAme che. mokSane pAme che. || Iti saptamastaraMga samApta che taraMga - 8 vaLI paNa bIjI rIte yogyayogyano vicAra kare che. gAthArtha :- jevI rIte nirmala jalathI bharelA sarovarane viSe (pAmIne) kAga, zvAna, hAthI, haMsa zuM kare che. te sArI rIte jaNAve che. anukrame jevI rIte nirmala jalathI bharelA sarovarane pAmIne kAga, zvAna, hAthI ane haMsa zuM kare che te sArI rIte jaNAvatAM anukrame kahe che ke kAga tyAgavAnuM, zvAna cATavAnuM, hAthI snAnAdi karI gaMdA thavAnuM ane haMsa aMdara rahI rati yAne AnaMda levAnuM kAma kare che. tevI rIte sadguruno upadeza prApta thavA chatAM paNa adhamAdi jIvo tene choDI de che. e pramANe teno sAra che. have A pramANe teno sAra vicAravo ke jevI rIte nirmala jalathI pUrNa mahAsarovaramAMnuM pANI nirmala hovA chatAM tRSAthI vila kAgaDo pIto nathI. ane vaLI zarIra para lAgelo mela, tArAdi dUra karavA mATe snAnAdi paNa karato nathI paraMtu te sarovarane choDIne lokoe karelA snAnAdithI gaMdu thayeluM kyAMka jalathI bharAyelA khAbociyAnuM ane kyArAnuM pANI sAmAnya rIte pIe che ane vaLI strInA mAthA para rahelA nirmala jalathI bharelA ghaDAmAM apavitra cAMca nAMkhIne gaMdu kare che. paNa pote tRpta thato nathI. tevI rIte keTalAka adhamajIvo kadAgrahI tIvra mIthyAtvanI vAsanAnA || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (45) taraMga - 8 || za B9aa98aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa gazeesa%BkSaka 0880088833888888876 8 88888868888ne ggggggggggbeataesen Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNe, vaLI bahu karma paNA (bhAre karmI) nA kAraNe thatAM pramAdAdi yoganA kA2Ne jinadharma para dveSa bhAva dharatAM dayAdi guNathI vizudhdha zrI sarvajJanA AgamarUpa jalathI bharelA mahA sarova2 sarakhA sadguruno upadeza malavA chatAM 'hAthI vaDe maravuM paNa jina maMdiramAM praveza karavo nahi" ItyAdi kuzAstra (mithyAdarzana) ne kahenArAnuM sAMbhaLavAnI IcchAvALA jinezvaranA Agamano upadeza ApanArA evA sadguruno upadeza tajI de che. jema lohakhura ane rohaNIyo pUrvAvasthAditajI de che tevI rIte kadAca bIjAthI sadgurue kahelI vArtA, zloka, vacanAdi sAra bhUta vAto sAMbhaLIne khAbociyAdi samAna abhyAsa vALA pahelAM sAMbhaLelA vALA pAsethI sAMbhaLe che. kAgaDo jema jalaghaTa ne duSita kare che tema sAMbhaLanAranA hRdayanA bodhano juThAkutarkAdi vaDe vinAza kare che. (malina kare che) athavA gAyanA pagalA jevA (khAbociyA jevA) pAsasthAdimAM rati - AnaMda pAme che. gaccha (samudAya) mAMthI nIkaLI gayelA nArInA mastaka (mAthA) para rahelA ghaTanA pANI jevA marIci Adi (neviSe)mAM kapilAdanI jema AnaMdane dharatAM dharmano nAza kare che. kapilanuM dRSTAMta A bharata kSetramAM A avasarpiNIkALamAM bharata cakravartine marIcI nAme putra hato bhagavAna RSabha devanI dezanA sAMbhaLI pratibodha thayelA evA teNe dIkSA lIdhI ane agIyAra aMgono abhyAsa karyo. keTaloka kALa zramaNapaNuM paNa pALyuM. kaThIna karmanA udaye tene snAna nahi karavAno parisaha lAgavA lAgyo, te vakhate kAlaucita azubha bhAvanA kAraNe zramaNAdi daMDavIyA vi. cha gAthA parivrAjaka lIMganA svarUpane batAvanArI che. te veSa tene dhAraNa karyo. ane bhagavAnanI sAthe vicaravA lAgyo. koI pUche tyAre sAdhu dharma batAve che. paraMtu potAnA AtmAne nIMde che koI pratibodha pAme to tene sAdhunI pAse mokale che eka vakhata dharmakathA (dharmopadeza) kapilane saMbhaLAvI bodha pAmelA evA te kapilane sAdhunI pAse mokalyo paraMtu tene tyAM ruci (rasa) pedA na thaI (tene tyAM gamyuM nahi) upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 46 taraMga - . Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manamAM ciMtavyuM..... A sAdhuthI saro....... pachI marIcI pAse AvI marIcIne pUchyuM... zuM ahIMyA ja dharma che ? tamArA zAsanamAM nathI ? A ayogya bhAvavALo che vaLI sevA mATe mane kAma lAgaze e pramANe manamAM vicAra karIne kahyuM ke he kapila ! dharma tyAM che ane ahIMyA paNa che AvI rIte utsutra bolavAthI saMsAra vadhI gayo kapIlane sAdhu (parivrAjaka) banAvyo. kriyAkalApa zIkhavyo vi. varNana bIjA graMthothI jANI levuM. upasaMhAra karatAM kahe che ke - kAga sarikho kapila mahA sarovara samAna sadguruno upadeza choDI ne ghaTajala sarikhA maricinA vacanamAM rati karanAro thayo. tevI rIte ghaTajalanI jema nirmala svarUpa vALA samyapha prarUpaNAdiyukta marIcInA dharmane kapIle tyAM paNa ane ahIMyA paNa ItyAdi bhayaMkara saMsAranuM kAraNa utsutra prarUpaNAdi karAvAthI marIcInA dharmabhAvane duSita karyo. tevA abhavyo durbhavyo dharmane virAdhavAthI durlabhabodhi ane durgatinA AyuSyane bAMdhanArA thAya che. thAna sarikhAnI vAta kare che. - jevI rIte kUtaro tRSAtura hovA chatAM sarovara male to paNa jo nAnA khADAmAM (khAbociyAmAM) pANI hoya to yAne pANI male to..... mukha ne thoDuM AgaLa karIne jIbhathI cATe che. paraMtu IcchA mujaba gaTa gaTa pIto nathI ane snAnAdi paNa karato nathI. tevI rIte keTalAka jIvo kadAgraha vinAnA mithyAtvayukta ajaina (bIjA) dharmamAM mAdhyasthAdine dharanArA sadgurunAM upadeza rUpa sarovarAdi prApta thaye chate kaMIka abhilASA karatAM (thatAM) adhika virati dAna ke mithyAtvI, svajana, lokaniMdAnI bhItIthI saMpUrNa upadeza sAMbhaLatAM nathI. paraMtu aMdara AvatI sarasa kathA zlokAdi keTaluMka sAMbhaLe che ane temAM rahe che. bodhanI tRptine pAme che ane Acare che teo dharmanA abhyAsane kAraNe bhayaMkara evI durgatine pAmatA nathI. tevI gati prApta kare to paNa pharIthI samyagudarzana BARABARBAR8888BRRRRRRRRRRRRRRAARRRRRAARABSTR88888BRRRRRRRRRRRRRRRRRRR RRRRRRR ogos seus888888 8888888888888888888 || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (47) taraMga - 8 | R888888188188BER HaggazasaageBazaad Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne pAme che. gobhUti ane vasubhUti vipranI jema. hAthI - jevI rIte tRSA - tApAdithI vyAkuLa hAthI tevA prakAranA prApta thayelA sarovaramAM jala pIvAthI sArI rIte (saMpUrNa) tRptine pAme che. ane snAna - jalakriDAdithI potAno mela ane tApa banne dUra kare che. paraMtu snAna karIne bahAra nIkaLatAM retIthI potAnA zarIra kharaDe che (meluM - gaMdu kare che) vAraMvAra te prakriyA snAna karavuM. ane kharaDAvuM cAlu rAkhe che. tevI rIte keTalAka madhyama bhAvavALA jIvo guru upadezane sArI rIte sAMbhaLe che. ane te upadezane avadhAre che. Acare paNa che. AnaMda tRpti pAme che. ane mathyAtva, viSayatRSNA, kaSAyAdi tApa mala dUra karavAthI zudhdhine pAme che. paraMtu daDha citta nahi hovAnA kAraNe pharI mithyA darzana (ajaina zAstronA vacana, zravaNAdithI tenAmAM anurAga Adi utpanna thavAthI tenA tapa, vidyA, camatkArAdithI viSaya tRSNA, bahu AraMbhAdithI dhUlInI jema melo kare che. vaLI gurunA upadeza rUpI sarovaramAM snAna karyA pachI upara kahyA pramANe kharaDAvAnuM cAlu rAkhe che. tethI tevA jIvo manuSya gati - hIna devagati Adi yogya puNya karmaupArje che. pUrve kahelA zyAmala vaNinI jema... keTalAka ghaNuM snAna ane alpa kharaDAvAnuM paNa karatAM uttama devAyuSya ne bAMdhe che. ane najIkamAM mukti meLave che. haMsa - jevI rIte hase tevA prakAranuM sarovara prApta thatAM temAMja rahIne AnaMda meLave che. pAme che. nirmala jalanuM pAna, snAna kamaLanI nAlanuM bhojana (bhakSaNa) vi. karato sarovaramAM ja enA parisara (kinArA) para raheto zItalatA ane pavitratAnuM sukha anubhavato..... dhULa mela apavitratA ane tApAdino anubhava karato nathI. (te jANato nathI.) tevI rIte keTalAka jIvo sadguruno upadeza sAMbhaLIne tyAMja AnaMda mAnatA, mana, vacana ane kAyA vaDe karIne te upadezanuM vAraMvAra dhyAna karatAM temAM rahelA sUtra ane arthano vicAra karatAM temAMja otaprota bane che. tenuM AcaraNa karavA vaDe, tenuM ja ciMtana karatAM mithyA vacana (kuzAstra)nA zravaNa thakI utpanna thatAM dharmamAM AstharyAdi (caMcaLatA) malinatA, bahu AraMbhAdi raandnnnnnnnnn n nnnnnnesseeminesseeeeeeeeeeeeeeeeee BhagwadBaaaaaaaa#BausaBaaaaaaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (48) taraMga - 8 || guaq-BBBauggggggggggggggg Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApa, bhava kaleza Adi tApane anubhavatA nathI. uttarottara jJAna-darzana, dezavirati, sarva virati Adi, anuSThAnAdi vaDe alpakALamAM sidhdhi pAmanArA thAya che. athavA teja bhave yA bIjA bhave sidhdhi pAme che. vIra prabhunA AnaMda vi. dazazrAvakanI jema athavA zrImAnuM udAyana rAjA, dazArNabhadra, zukraparivrAjaka, kSobha nahIM pAmanArA sudarzanazreSThi ane kumArapAla rAjAdinI jema Adi zabdathI cAra dRSTAMtathI paNa pratyeka jIvono sabaMdha joDavo te A pramANe (1) atyaMta kharAba kAdava jene pasaMda che tevA gAmaDAnA bhUMDa jevA (mithyA mate ramanArA), (2) snAnAdine pasaMda nahi karanArA baTukanI jema... (3) nirmala hoya ke kAdavavALuM meluM jala bane samAna rIte cAhanArA (samyaka ke mithyA upadeza bannene sama gaNanArA), (4) sarovara ke nadI bannemAM eka sarakhI ruci dharanArA cakravAkAdi jevA bIjA dRSTAMto paNa jANavA A pramANe dRSTAMta rUpa upadezane vicArIne mokSanI IcchAvALA.... (mokSArthi) uttarouttara zreSTha evA ApelA dRSTAMta jevA jIvono he bhavya jano ! sarva rIte vicAra karo ke jethI karIne ziva sukha rUpI saMpadA hAthamAM rahelI vastunI jema (hastAMbalAvatu) sahelAIthI prApta thAya. Iti he uttama bhavyo ! tamo sadgurunA vacana rUpI sarovaramAM kahyA pramANenA uttarouttara dRSTAMtta sarikhA thAo, jethI saMsAranA sukhone pAmIne ATha karma rUpI zatru para jaya pAmavAthI akSaya evI mokSa lakSmIne bhogavo. | Iti aSTama taraMga samApta che 98253eeeeeeesa99@seagggae99898388888888 [ ppadeza nAkara gurjara bhAvAnuvA)()[ taraMga.] HimatnasualtaaunkSa anassassanandanikaataaaaaaaaaaaaaaaaaaaavyaaaaaaaaaaasnia bAka B OB2B33228882328232233 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taraMga 9 vaLI paNa bIjI rIte daSTAMta saha yogyAyogya ne kahe che H (1) sarpa (2) jaLo (3) vAMjhaNI gAya (4) dUjhaNI gAya jevA cA2 prakAranA jIvo che. jene je ApyuM te sarva kramathI kone kevuM pariName che te kahe che. (1) viSa (2) tevuM ja (3) nAza (4) dUdha rUpe pariName che. (1) sarpa (2) jaLo (3) vAMjhaNI ane (4) dUjhaNI gAya sarakhA cAra prakAranA ziSyo athavA jIvo che. tenuM svarUpa batAvavA mATe utarArdha (bIjI lITI) no artha kahe che. pariNamavuM ItyAdi jene je kAMI ApyuM te sarva kramathI (1) viSa rUpe (2) te te rupe (3) nAza rUpe ane (4) dUdha rUpe pariName che. te A gAthAno sAra che: OM temAM je rIte sarpane sAkara yukta dUdha vi. nuM pAna paNa viSa rUpe pariName che e pramANe keTalAka ziSyo athavA jIvone sadguruno hitakArI, sArabhUta aneka prakAre guNakArI upadeza lAbha mATe to dUra raho paraMtu ulTuM anarthanI paraMmparA mATe thAya che. dA.ta. jevI rIte zrI pArzva jinezvaranA hitakArI vacano paMcAgni dvArA sAdhanAmAM tatpara kamaTha tApasa ne dveSa rUpe thayA. zAnta thavAne badale teNe sAme upasarga karyo. (duHkha ApanAro thayo.) -- kahyuM che ke :- mUrkha ane aparipakva bodhavALA sAthe vAtacIta karavAnA cAra phala che. (1) vANIno vyaya (2) manane saMtApa (3) tADana (mArA mArI) (4) vivAda (jhagaDo) bIje paNa kahyuM che ke :- akkaDa (namI nahi zakanArUM) lAkaDuM namatuM nathI. patthara ne zastra kAMI karI zakatuM nathI tevI rIte tIkSNa soyanI aNI jevA aziSyane upadeza sukhakara banato nathI. te A pramANe dRSTAMta thI samajAve cheH- koIka vanamAM ThaMDIthI duHkhI thayela vAnarano samUha AgiyA ane caNoThIne agni mAnIne tenA upara suku ghAsa ane pAMdaDA DhAMkIne zarIranA hAthapaga vi. aMgone pahoLA karIne garamI pAmyAnuM sukha anubhave che. tyAM eka vAnara ThaMDIthI atyaMta duHkhI upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 50 taraMga G Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thato ghaNo tharathara kaMpI rahyo che. tyAM najIkamAM raheluM tIkSNa cAMcavALuM pakSI bolyuM. he bhadra! kheda pAma nahi A agni nathI A caNoThI Adi che. Ama vAraMvAra kahevAthI krodhita thayelA vAnare te pakSIne zilA upara aphaLAvI (pachADI) ne mArI nAMkhyuM Iti, e pramANe keTalAka ziSyo athavA jIvo sarpa jevA hoya che. have jaLonI vAta kahe che - jaLo jevA prakAranuM rakta Adi pIe che tevA ja prakAre peTamAM dhAre che. (rAkhe che.) paraMtu teno bIjo koIpaNa pariNAma (pheraphAra) thato nathI. eTale ke bIjuM koIpaNa jAtanuM rUpAMtara thatuM nathI. e pramANe keTalAka jIvo guruno upadeza Adi jevuM sAMbhaLyuM che tevuM dhAre che. paraMtu temane vizeSa prakAre bodha utpanna karavA rUpa upadeza levA vaDe karIne bIjuM koI pariNAma prApta thatuM nathI. "sAdhuthI naTa na jovAya" e pramANe kahe chate naTI jonArA muninI jema ane kulaputrakanI jema koI pariNAmavALuM banatuM nathI tANe kulaputranI kathA che koI eka nagaramAM koI eka strIno pati mRtyu paze jItavA mATe putrane bIjAnA ghara kAma vi. karIne moTo kare che. eka vakhata moTo thatAM te putra mAtAne pUche che. mArA pitA kevI rIte AjIvikA calAvatA hatA ? mAtA : "sevA (nokarI) karavA dvArA nAno putra : "huM paNa sevA karIza mAtA : "sevA kevI rIte karavI te tuM jANato nathI". nAno putra : "sevA kevI rIte karAya ? mAtA : "vinayathI sevA thAya." nAno putra : "vinaya kevA prakArano hoya..... kyA prakAre vinaya karavo." TarnetaawaanaahanaskantamannakSakaanirammargiASANaa minaSai zaaaaaaaaaaaa8888888888888kaaaaaaaisement | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)T (51. taraMga - 9 dhiesagitaaaaaaaaaaaaaazhyaaapaaaaasauunagadh Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtA : "juhAra' eTale ke hAtha joDIne mAthe aDADI namaskAra karavA pUrvaka namra banavuM, svAmine anusaravuM (kahyA pramANe karavuM) e pramANe vinaya jANavo. mAtAnI A vAta sAMbhaLI te koI rAjAnI kaMIka sevA karavA mATe nagara tarapha cAlyo tyAM jatAM rastAmAM eNe mRgalAone pakaDavA mATe zikArIone gupta sthAnamAM rahelA joyA. ane hAtha joDavA pUrvaka moTe thI bolI juhAra. karyA te sAMbhaLIne haraNo gabharAIne bhAgI gayA tethI te zikArIoe tene mAra mAryo tyAre teNe mA e kahela badhI vAta (vinaya nI vAto karI te sAMbhaLI teoe tene choDI dIdho ane kahyuM ke jo AvA prakAranuM jovAmAM Ave to gupta rIte vAMkAvaLIne cAlI javuM. pachI koIka vakhata teNe dhobIo ne joyA te joIne te vAMko vaLI gupta rIte dhIre dhIre javA lAgyo. dhobIonA vastro corAI jatA hovAnA kAraNe corano saMcAra jovA mATe nImelA gupta puruSoe A cora che tema mAnI tene pakaDyo... pachI hakIkata jaNAvyuM hatuM tene choDI mUkyo ane teoe kahyuM AvuM hoya tyAre sApha thaI jAo sApha thaI jAo ema bolavuM. have AgaLa jatAM bIja (bI) ne vAvatAM (kheDUtane) joyo. tene tyAM sApha thAo tema kahyuM. tyAre teoe paNa tene mAryo badhI hakIkta jaNAvI tyAre tene mukta karyo ane kahyuM AvuM jue tyAre ghaNuM thAo ghaNuM thAo e pramANe bolavuM. pachI koI ThekANe mRtakane laI jatAM joIne bolyo. AvuM ghaNuM thAo tyAre tyAM paNa mAra khAdho ane badhI vAta jaNAvI tyAre chUTyo. teoe paNa tevI ja rIte tene kahyuM ke AvuM thAya tyAre kahevuM ke AvA prakAra no viyoga thAo (eTale ke AvuM na bano mRtyu na thAo). vaLI bIje koI sthAne vivAhanA prasaMge bolyo atyaMta viyoga thAo. tyAM paNa kuTAyo. mAra khAdho ane mukta thayo. ane teoe kahyuM ke AvA prasaMge to A pramANe kahevuM AvA prakAranA vidhAna tame juo ane zAzvata bano cIrakALa jIvo have eka vakhata sAMkaLathI (beDIthI) baMdhAyela AgevAnane (mukhIne) joIne kahyuM AvA prakAranA vidhAna nitya bano ane zAzvata thAo. tyAM paNa haNAyo ane mukta thayo. teoe kahyuM AvA prakAranuM upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (52) taraMga - 9 || BaseaR8888betaneaeaaaaaaaae88asteeeeeeeeeeeeeeeeeeeepeat awaaaaaaaaaaaaaaaaa%aa a8ThThANa aaaaaaaaaaadhrAkSazzaaaaaaaaaaaaaaaaaBaaB22233233 dhaatsaa32gaaaaaaaaaaaaa#naBaaaaa#Had Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya tyAre jaldI chUTI jAo e pramANe bolavuM, te pachI koI sthAne mitro bhegA thatA hatAM tyAM kahyuM jaldI chUTA paDo tyAM paNa mAra khAdho ane chUTaco. tevI ja rIte krame karI eka gAmanA mukhInA putra pAse rahI tenI sevA kare che. eka vakhata dukALamAM tenA ghera rAbaDI banAvI gAmanA mukhInI patnie tene kahyuM jA sabhA janonI madhyamAM beThelA svAmIne kaheje ke 'jaldI Avo kAraNa ke rAba ThaMDI ane pIvA mATe ayogya bane che.' teNe tyAM jaIne tevIja rIte moTA avAje kahyuM te sAMbhaLIne svAmie zaramiMdA banI ghare AvIne tene mAryo ane kahyuM ke 'AvuM kArya hoya tyAre dhIrethI kAnamAM kahevuM joIe.' eka vakhata ghara saLagyuM tethI tyAM jaIne kAnamAM dhImethI kahe che. teTalAmAM AkhuM ghara saLagI gayuM. tethI tene mAryo ane kahyuM ke AvA prakA2nuM thAya tyAre jAteja pANI nAMkhavuM ane na bujhAya to retI - chANa vi. nAMkhavuM joIe jethI karIne agni bujhAI jAya. pharI eka vakhata svAmi potAnA mAthAnA vALane sugaMdhIta ka2vA dhUpa jevuM kAMIka karato hato. eTale tenA mAthApara te kulaputre gobhakta (chANaretI-vi.) nAkhyuM. ItyAdi jevI rIte A kulapatra jevuM sAMbhaLyuM tevuM ja vacana dhArato hato paraMtu viSayanA abhiprAyane vizeSa prakAre jANato na hato. e pramANe sAMbhaLeluM ja mAtra grahaNa karanAra kahevAnA viSayanA tAtparyane nahi jANanArA jIvo jaLo jevA che. Iti. jevI rIte te jaLo e pIdhelA lohIne kAMTAdinA prayoga vaDe kADhatAM pariNAme duHkhI thAya che. tevI rIte ahIMyA paNa teo (tevA jIvo) du:khI thAya che. ane pagale pagale dRSTAMta tarIke varNavelA kulaputranI jema paralokamAM paNa duHkhI thAya che. vaMndhA :- jevI rIte vAMjhaNI gAyathI dUdhAdinI IcchAvALA aneka prakAranA 2saphala vALA ghI Adi ghAsa, dhAnya, kapAsa vi. ghaNuM ApavA taraMga 9 upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 53 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatAM dUdha vi. na malavAnA kAraNe niSphala jAya che. tevI rIte keTalAka jIvone sadguruno vividha prakArano upadeza paNa niSphaLa jAya che. brahmadatta cakravartinI jema. kahyuM che ke - hajAro prakAre upadeza ApavA chatAM keTalAMka ne bodhapamADI zakAtA nathI brahmadatta cakravarti ane udAyi rAjAno mAraka vinaya ratna. tevI rIte vaLI avAMjhaNI (dujhaNI) gAyane je kAMI yatkiMcita ApeluM ghAsa vi. paNa dudha vi. rUpe pariName che. e pramANe keTalAka jIvone alpamAtra gurue kahelo-Apelo upadeza mahAphaLane ApanAro thAya che. upazama, viveka, saMvara mAtra tripada sAMbhaLanAra cilAti putranI jema. he bahu piDiyA ! eka piDi tane jovA Icche che eTale vacana mAtrathI IndranAganI jema. ane AjIvana AraMbha samAraMbhanA tyAga rU5 ahiMsA e pramANenA vacane karI dharmaci muninI jema A jIvana amAre AraMbha samAraMbhano tyAga che eTalA vacana mAtrathI dharmaruci muninI jema keTalAka bodha pAme che. sarpAdikanA dRSTAMtathI guNakArI ane aguNakArInuM aMtara upadeza dvArA batAvyuM. budhdhizALIo guNAdinA kAraNone sArI rIte joIne vicArIne moha vinAnI jaya rUpI lakSmIne pAmavA mATe prayatna kare che. || Iti navamastaraMga samApta - taraMga - 10 A loka ane paralokamAM sukhanuM kAraNa arthAt sukhane karanAro samparka dharmano upadeza sarvatra sukhane karanAra ja che. e pramANe zarumAM yogyAyogya svarUpanuM nirupaNa vyartha che. e pramANenI AzaMkAnuM nivAraNa karavA mATe kahe che. : jIrNa (jUno) juvara, ajIrNa (navo) juvara, jarAdine viSe ekaja BURRAREN ARAB ARRASRABBASARASAARAAMARRARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR RRRR aaaaaa8888888888888888888888888888888 [upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)](54) ragAha taraMga - 10 ] Epadhaahat.gHHEligibi[BHIMJIBHHHIDHULABHIBE%3BungHuLHIBILLI|BILITHUBHaggBBB3BBBBIR REPRE Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAranuM gAyanuM dUdha guNa doSane karanAruM che. tevI rIte jIvone viSe ekaja prakArano sadguruno upadeza guNa ane doSa rUpa bane che. jUno tAva hoya tyAre ane navo Avelo hoya tyAre vaLI pItta ane kaphamAM jevI rIte eka ja jAtanuM gAyanuM dUdha krama thI guNa doSane karanArUM bane che. tevI rIte jIvone viSe sadguruno upadeza guNadoSane karanAro bane che. jIrNajvaramAM ane pittAdimAM guNa karanAra che. ane navA AvatA tAvamAM ane kapha thayo hoya tyAre doSa kAraka bane che. te pramANe gAyanA dudhanI jema madhuratAdi guNa Aloka ane paralokamAM hitane karanAra. samyadharmatatvanAja eka prarupaka evA sadgurunA vacana athavA upadeza yogyayogya jIvomAM kramathI guNadoSa utpanna karanAra thAya che. jIrNa mithyAtva mohanIya AdinA kAraNe yogya jIvomAM guNakAraka bane che. zrI vardhamAna jinanA vacana IndrabhUti AdimAM pariNamyA, zrI thAvasyA putra sUrinA vacana sudarzana zreSThi zuka parivrAjaka AdimAM jema pariNamyA, ghaNAM karmanA kAraNe (bhArI karmI hovAthI) yogyatA prApta karyA vinAnAmAM arthAt ayogya jIvomAM doSa utpanna karanAra thAya che. jevI rIte zrI pArzva jinezvarano hitopadeza paMcAgni sAdhanAdi kaSTadAyaka anuSThAnamAM tatpara (lIna) kamaTha tApasamAM doSa karanAro banyo. tethI yogyAyogyanI parIkSA karavI te phala ApanArI bane che.' _| Iti dazamastaraMga samAptaH | taraMga - 11 vaLI paNa enAja arthane daDha karavA mATe kahe che. jevI rIte eka sarakhI meghanI vRSTi (varasAda) samudramAM, ratnAcala vi. mAM Adi zabdathI motInI khANamAM, tAmraparNI (malayagirimAMthI nIkaLatI nadI jemAM moti pAke che.) nadImAM vividha dhAnya - phala ApanArI jamanamAM ane kSetra vizeSathI vividha eTale ke uttama - madhyama - adhama prakAranA maNInI | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (55) taraMga - 11 tessertinasadaasaliens9aaaaaaashnatmaaaawaalaBaaqaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa geeta anastasiaaaaaharashatinaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa vAyaarat # aalgeetadazA kakSaBdozISaaataathiaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaataaa88813tugusand Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (mukatAphaLanI) dhAnyanI phalonI upalakSaNathI bIjA paNa eTale ke vividha auSadhi AdinI utpattimAM jIvomAM potapotAnI yogyatAdi pramANe maNI mukatA phalAdinI jema dharmAdi phalanI sidhdhinuM kAraNa bane che. kahyuM che ke - AMbAmAM, lImaDAmAM, sutIrthe, kacarAnA DhagalAmAM, chIpalImAM, sarpanA mukhamAM, auSadhAdimAM, jherI jhADamAM, moTA sarovaramAM, parvatamAM, pILI bhUmimAM ke kALI jamInamAM, zeraDInA khetaramAM, koThAdi vRkSanA gahana vanamAM varasAdanuM pANI te te rUpe pariName che. tevI rIte sadguruno upadeza paNa yogyamAM ane ayogyamAM te te rUpe pariName che. || Iti ekAdazastaraMga samApta: || taraMga - 12 have bIjI rIte yogyAyogyanA svarUpane prakaTa karavA mATe AgamanI gAthAne ja kahe che. - zaila, megha, ghaDo, cAlaNI, sugharI pakSInomALo, haMsa, pADo, bakaro, masaka, jaLo, bilADI, prANI vizeSa, gAya, bherI, rabAraNa vi. nA dRSTAMta vaDe yogyAyogyanI sidhdhi kare che. have te yogyAyogya paNuM batAvavA mATenA udAharaNo kahe che. sela:- maganA dANA jeTalo pattharano nAno TukaDo te zaila.... ghana = megha zaila ane meha = zailaghana. zailaghananuM udAharaNa prathama kahe che. kuTa = ghaDo, cAlaNI prasidhdha che. paripUrNaka = sUgharIno mALo, haMsa, pADo, bakaro, masaka, jaLo ane bIlADIo prasidhdha che. prANIvizeSa (uMdarAdi, gAya, bherI ane rabAraNa paNa prasidhdha che. gAthArtha - udAharaNa be prakAre hoya che. eka vAstavika eTale ke satya hakIkata batAvanAruM ane bIju kAlpanika. EmashtanganasmaanastashalalitanandamataanegateasertBagsatsaaaaaaaaaaaaaaaaaaaawunitaininghauhanashahanagar B2Bsagadg8agalogg003860008 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (56) taraMga - 12 ] Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAvala (cokhA) pakAvavA mATe baLataNanI jema arthanI sidhdhi mATe carita vAstavika ane kalpita ema be prakAre udAraNa kahyA che. temAM kAlpanika che te A pramANe : magazaila ane jaMbudvipa pramANa puSkarAvarta mahAmegha nI kalpanA karavI. temAM nArada banIne te bemAM kalaha karAvavo te AvI rIte magazaila puSparAvarta meghane kahe che. ke tArA nAmamAM zuM che ? tyAre puSparAvarta kahe che huM tane eka sarakhI muzaLadhAra vaDe bhedIne aTakIza (tArA TukaDA karI nAMkhIza) tyAre magazaila kahe che. jo tuM tala ane ghAsanA trIjA bhAga jeTaluM paNa jo mane toDI zakIza to huM mAruM nAma paNa tajI daIza. (mAruM nAma paNa nahi lauM) A sAMbhaLIne magazailanA te vacano meghane lAgI gayA. tethI te krodhita thayo, ane sarvaprakAre muzaLadhAre avirudhdha varasavAnuM zarU karyuM. sAta divasa pachI ciMtavyuM ke ATalA divasa pachI te bIcArA nA TukaDA thaI gayA haze. ema vicArIne jue che to magazaila jhaLahaLATa karato atyaMta ujvalattAne pAmelo tevo te moTethI hAtha joDato bole che. je je juhAra (praNAma) tyAre megha lajjA pAmI jato rahyo. e pramANe koI magazaila samAna ziSya eka paNa padane bhaNato nathI. chatAM tevAne garvathI bharelA mAnasavALo kahe ke huM Ane samajAvuM ane bhaNAvuM chuM. to temAM jo ziSya na bhaNe to bhaNAvanAra AcAryanI ja jaDatA che. govALe ja jAte nadImAM gAyone khoTA raste utArI hoya to govALanI ja bhUla che. pachI bhaNAvavAno AraMbha karyo. bhaNAvanAra AcArya bhaNAvI zakyo nahi. tethI te AcArya lajjAne pAmyo AvA ziSyane ApavuM. bhaNAvavuM nahi zA mATe ? te kahe che. kAraNa ke vAMjhaNI gAyanA zira - stana - jAMgha - pAchaLano bhAga, cha - udara upara sneha pUrvaka sparza karavA chatAMya dUdhane ApanArI banatI nathI. tevI rIte svabhAvathI ja bakarI paNa sArI rIte bolAvavA chatAM eka pada paNa laI zakhatI nathI. tethI tenA upara upakAra to thato nathI. bhale tenA upara upakArano abhAva ho paraMtu urdu AcArya ane sUtra upara apakIrti thavAnI saMbhAvanA rahe che. | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (57) taraMga - 12 ] Rudaniest kANAvALA thApAtharazaazvakAsa33rarasastra Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A adhyayana bhaNAvavAmAM AcAryanI hoMziyArI - kuzaLatA sArI nahIM hoya athavA A adhyayana sAruM nahIM hoya nahIM to zuM A bhaNI zake nahi ? vaLI paNa te prakAre kuziSyane bhaNAvavAmAM tenI dhAraNA zaktinA abhAve uttarottara sUtra arthano abhyAsa na thavAthI (nahIM AvaDavAthI) AcAryane ane sakaLa zAstromAM rahelA sutra ane arthano nAza thavAthI kuzaLa abhyAsIone zrotAone) uttarottara sUtra artha levAmAM hAnIno prasaMga bane arthAt Amane (AcAryane) kAMI AvaDatuM nathI. tema mAnI temanI pAse abhyAsa mATe jAya nahi. kahyuM che ke : AcArya ane sUtra viSe sUtra arthano nAza ane nIMdA thAya che. bIjAne paNa abhyAsa vi. nI hAnI thAya che. dUdha nahi ApanArI evI vAMjhaNI gAyane game teTalo tenI pIThAdi para hAtha pheravIe to paNa te dUdhane ApatI nathI. magazaila thI virodha rUpa yogyaziSyanA viSayamAM kALIbhUminuM daSTAMta: kALI bhUminA pradezamAM varSAdanuM paheluM ghaNuM pANI paNa teja jamInanI nIce samAI jAya che. thoDuM paNa temAMthI bahAra vahI jatuM nathI. e pramANe je vinayavAna ziSya che te sakala sUtra arthanA grahaNa karavAmAM ane dhAravAmAM samartha che te kRSNa bhUmi pradeza sarikho che. te yogya che tethI tene adhyayana bhaNAvavuM joIe. te kahyuM che ke ghaNo varasAda varase to paNa kRSNa bhUmi parathI pANI vahI jatuM nathI. grahaNa ane dhAraNA karavAmAM samartha ziSyane avicchinna paNe ApavuM joIe. eTaleke bhaNAvavuM joIe. - have ghaDAnA dRSTAMtanI vicAraNA kare che - ghaDA be prakAranA hoya che. te A pramANe navA ane jUnA hamaNAMja taiyAra thayelA kuMbhArane tyAMthI lAvelA te navA ghaDA. jIrNaghaDA be prakAra che. - saMskAra (vAsa) vALA ane saMskAra (vAsa) vinAnA. RibbibhutiisaHititutionalistianitializiaaah aaaaaaaaahuuuuuuuuuuuu dhaaaaaaaa%a ReadgansidhzaaaaaaaaaaaaahavAlA rararakAra upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (58) taraMga - 12 || tarsaanlAatsangapotaaaaaaaaaaaaaaaed Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvitA (savAsa) be prakAre che H- prazasta dravya vALA ane aprazasta dravyavALA temAM je kapUra, agaru, caMdanAdi prazasta dravyathI yukta te prazasta dravya bhAvitA, prazasta dravyathI yukta te paNa be prakAre che. vAmyA ane avAmyA koIpaNa dravyathI nahi kharaDAyela (vAsa vagaranA) te abhAvitA e pramANe ziSyo paNa be prakAre che. navA ane jUnA temAM je bAlabhAve vartatA ajJAnI ne hamaNAM ja bhaNAvavAnuM zarU karyuM che te navIna (navA). jUnA (jIrNa) be prakAre che. bhAvitA - abhAvitA, temAM abhAvitA eTale koIpaNa ajaina darzanathI bhAvita nahi thayelA te. bhAvitA be prakAre che kuprAvanika pAsasthAdi vaDe ane saMvigna (nigraMthasAdhu) veDa bhAvita hoya. kuprAvacanika pAsasthAdithI bhAvita paNa be prakAre che :- vAmyA avAmyA saMvignathI bhAvitA paNa be prakAre che. vAmyA avAmyA temAM je navina ane jIrNa abhAvitA, mithyA pravacanakArathI bhAvita paNa bhAvita paNAne vamI denArA.... ane je saMvignathI bhAvita thayelA saMvigna bhAvane nahi choDanArA avAmyA te badhAja yogya che. bAkI rahelA bIjA ayogya che athavA bIjI rIte ghaDAnA udAharaNathI vicAraNA kare che H- ghaDA cAra prakAre paNa hoya che. te A pramANe chIdravALo ghaDo, kAMThalA vagarano (tUTalo) ghaDo, kAMIka tUTelo (khaMDita) ghaDo ane pUrNa ghaDo jenA nIcenA taLIe chIdra che te chIdravALo ghaDo vaLI jene kAMThalo nathI te kaMTha hIna ghaDo je eka bAjuthI khaMDIta thayo che. te khaMDa ghaDo ane sarvarIte akhaMDa che te pUrNaghaDo. A pramANe ziSyo paNa cAra prakAranA che ema jANavA temAM je vyAkhyAna maMDapamAM beThelo je che te badhA ja artha ne samaje che. ane vyAkhyAnamAMthI uThyA pachI kaMIpaNa smaraNamAM 2hetuM nathI te chIdravALA ghaDA jevo che. jevI rIte chIdrovALo ghaDo jyAM sudhI jamInane gADha rIte lAgIne rahelo che. tyAM sudhI kaMI paNa pANI jharatuM (nIkaLatuM, gaLatuM) nathI athavA kaMIka sAmanya jhare che. Tapake che. A pramANe A ziSya paNa jyAM sudhI AcArya pUrvAparanA sabaMdhane joDatA sUtra upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 59 taraMga M - 12 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthano upadeza Ape che. tyAM sudhI samaje che. ane jo vyAkhyAna maMDapamAMthI uThI jAya to pUrvAparanuM saMndhAna karavAmAM nabaLo hovAthI kaMIpaNa smaraNa karI zakato nathI. je vyAkhyAna maMDapamAM beThelo aDadhuM trIjA bhAganuM cothA bhAganuM ke tenAthI paNa thoDA sUtra arthane dhAre che. ane jevA dhAryA che tevA pharI smare che. kahI zake che te khaMDa ghaDA jevA che. vaLI je kaMIka thoDuM ochuM sUtra arthane dhAre che. pAchaLathI paNa tevuM ja yAda rAkhe che. te kAMThalA vaga2nA ghaDA jevA che. AcArye kahelA badhAja sUtra artha ne dhAre che. ane pachI paNa tevI ja rIte smRtimAM lAve che - kahe che. te saMpUrNa ghaDA samAna che. have ahIMyA batAve che ke chIdravALA ghaDA jevA ekAnte ayogya che. bAkInA uttarottara zreSThatara che. have cAlaNInA dRSTAMtathI ghaTAve che. :- cAlaNI loka prasidhdha che. jenAthI loTa vi. cALI zakAya che. jevI rIte cAlaNImAM pANI nAMkhatAM teja kSaNe ja nIkaLI jAya che. alpa samaya paNa TakatuM nathI. tevI rIte sUtra - artha detAM jyAre je samaye te sAMbhaLe che. (grahaNa kare che) teja vakhate te bhUlI jAya che. (smRtimAMthI nIkaLI jAya che.) tevA jIvo cAlaNI samAna che. magazaila chIdravAlo ghaDo, cAlaNI samAna ziSya nA bheda batAvavA mATe bhASya kartA e gAthA dvArA kahyuM che ke :- magazaila, chIdravALo ghaDo, cAlaNI jevA ziSyo kathAdi upadeza sAMbhaLIne jyAM uThe che ke tUrta ja sAMbhaLeluM bhUlI jAya che. eka kAnathI sAMbhaLe che ane bIjAkAnathI nIkaLI jAya che. tethI cAlaNI samAna A paNa yogya nathI ane cAlaNIno prati pakSa eTale ke vAMsanA dala (lAkaDA)mAMthI banAvela tApasanA pAtra (kamaMDala)mAMthI biMdumAtra paNa jharatuM nathI.... nIkaLI jatuM nathI kahyuM che ke :- tApasanA lAkaDAnA kamaMDalamAMthI cAlaNInI jema jarA paNa pANI nIkaLatuM nathI. tethI kamaMDala jevo je che te yogya che. - : have sugharInA mALAnA dRSTAMta vaDe samajAve che H- paripUNaka eTale ghI dUdha gALavA mATenuM sAdhana athavA sugharI nAmanA pakSIno mALo (ghara) upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 60 taraMga - 12 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenAthI rabArIo ghIne gALe che. jevI rIte te paripUNaka kacaro saMgrahe che ane ghIne choDI de che tevI rIte je ziSya paNa vyAkhyAna vAcanAdimAM doSone grahaNa kare che ane guNone choDI de che te paripUNaka jevA che. te ayogya che. cUrNakAra kahe che - vyAkhyAnAdimAM je doSone hRdayamAM dhAre ja che ane guNone choDI de che. te paripUNaka jevo te ziSya ayogya che. vaLI kahe che - sarvajJanA matamAM paNa doSo saMbhave che e pramANe A azradhdhaya che (zradhdhA karavA yogya nathI) sAcuM ThIka) bhASya kartA ahIMyA kahe che ke saMpUrNa jJAnavALA (sarvajJa) evA jinamatamAM ekapaNa doSa hoto nathI. anupayogavALAmAM ane pramAdavALAmAM doSo hoya che. have haMsanA dRSTAMta vaDe vicAraNA kare che - jevI rIte haMsa dUdha ane pANI mizrita hovA chatAM pANI choDIne dUdha pIe che. tevI rIte je ziSya paNa gurunA anupayoga karIne thayelA doSone choDI mAtra guNone ja grahaNa kare che. te haMsa jevA che. te ekAnta yogya che. haMsa dUdha pANI mizrita hovA chatAM kevI rIte juduM kare che. jethI te mAtra dUdha ja pIe che. pANI pIto nathI. Iti pratyuttara ApatAM kahe che ke tenI jIbhamAM rahelI khaTAza ne kAraNe phATI jaIne pANI ane dUdha juduM paDavAthI dUdha pIe che. pANI pIto nathI. gAthAmAM kahyuM che ke - jIbhamAM rahelI khaTAzane kAraNe dUdha ane pANI judu paDavAthI haMsa pANI choDIne dUdhane pIe che. haMsa jevA te ziSyo yogya che. tevA ziSyo guru vaDe anupayogathI bolavAmAM Avela daDha doSone choDI de che. ane sidhdhAMtanA sArabhUta je guNa che tene grahaNa kare che. te yogya che. have pADAnuM dRSTAMta jaNAve che - jevI rIte pADo pANIne rahevAnuM sthAna (sarovara - taLAva vi.) prApta thatAM pANInI vacce rahIne pANIne vAraMvAra beu zIMgaDA vaDe halAvato ane tarato badhA pANIne gaMdu-meluM yAne DahoLuM kare che. tethI te jAte pIvA samartha banato nathI sAthe raheluM bIju jUtha paNa pANI pI zakatuM nathI. tenI jema ziSya paNa guru vyAkhyAna karatAM hoya upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)(61) taraMga - 10 || ELAARBAAR 888 ROBABBARRA RBBBBBRAIRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRARSERRAGRRRRRRRRRRRRRRRBO Beeeeee89e8a899298988898888898888 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te vakhate akAraNa - phogaTa jevA tevA prazno pUche che athavA kaleza vikathAdi karIne potAne ane bIjAne anuyoganA zravaNamAM aDacaNa (aMtarAya) ubhI kare che. te pADA jevo che. te ekAtte ayogya che. kahyuM che ke :- pADo pote to pANI pIto nathI ane DohaLAI gayeluM pANI bIju yutha paNa pItuM nathI. arthAt pote pIto nathI ane ane bIjA (pADAo)ne pIvA deto nathI. tenI jema je ziSya kalaha, vikathAdi kare che. ane jevA tevA prazno pUchIne vyAkhyAna DahoLAve che te kuzISya che. ane te upadeza mATe ayogya che. bakarInuM udAharaNa kahe che - jevI rIte bakarI nAnuM moTuM hovAthI saMtoSI thaI khAbocIyAmAM raheluM thoDuM paNa pANI DahoLyAM vagara pIe che tevI rIte ziSya paNa vinaya pUrvaka AcAryanA cittane prasanna - khuza karato prazna pUche che. te bakarI samAna che. te ekAnta yogya che. mazakanA dRSTAMtathI samajAve che :- je ziSya mazakanI jema baDabaDa karato jAti vi. ne khullI karato gurunA manamAM vyathA utpanna kare che te mazakanI sArikho chete ayogya che. - jaLo nuM daSTAMta ghaTAve che :- jevI rIte jaLo zarIrane duHkha ApyA vagara lohI pIe che tevI rIte je ziSya paNa upadezakane duHkha nahi Apato zruta jJAna grahaNa kare che. te jaLo samAna che. kahyuM che ke - jaLo duHkha ApyA vagara lohI pIe che tevI rIte suziSya zruta jJAna ApanArane vyathA - bAdhA pahoMcADyA vagara jJAna grahaNa kare che. te yogya che. bilADInA dRSTAMta thI samajAve che :- jevI rIte bilADI pAtramAM raheluM dUdha jamIna para DhoLI daIne pIe che. tevI rIte duSTa svabhAvanA kAraNe ziSya paNa vinaya Adi karavAnI bIkathI sAkSAt gurunI pAse jaIne sAMbhaLato nathI paraMtu vyAkhyAna sAMbhaLIne uThelA koIkanI pAsethI sAMbhaLe che. te bilADI jevA che, te ayogya che. have jAhaka eTale ke tIrthaMca vizeSanuM udAharaNa kahe che :jevI rIte jAhaka thoDuM thoDuM pANI pIne bAjumAMthI cATe che tevI rIte EUaaaaaaaaaantArananandshahhswanaissannaaaaaaaaaaaaaaaaaaayasahanashaBaagya ziagazka88888888888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (62) taraMga - 12 || laaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaapaaagatamaegnanagal Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziSya paNa pahelAM grahaNa karelAM sUtra arthane dhArIne bIjAne pUche che. te jAhaka samAna che. ane te ziSya yogya che. gAyanuM dRSTAMta gAyanuM dRSTAMta kahe che H- koI eka kuTuMbe koIka parvanA divase cAra vedanA pAragAmI cAra brAhmaNone gAya ApI pachI teo paraspara vicAravA lAgyA ke ApaNA (amArA) cAra vacce gAya eka che to zuM karavuM? tyAre eke kahyuM vArApharatI tene dohavI. e pramANe sArUM lAgavAthI badhAe te vAta svIkArI pachI pahelAM divase jenI pAse gAya AvI. teNe vicAryuM ke jevI rIte huM Aje dohuM to kAle bIjo koI dohaze to zA mATe phogaTa ghAsa vi. nIru (khavaDAvuM) Ama vicArIne tene kAMI paNa ApyuM nahi. e pramANe bIjAoe paNa e pramANe karyuM tethI te gAya cAMDAlanA kuLamAM AvI paDelAnI jema ghAsa - pANI AdithI rahita mRtyu pAmI tethI lokamAM te brAhmaNonI nIMdA thavA lAgI. ane bIjA viprone (brAhmaNone) godAna vi. malatuM baMdha thaI gayuM. e pramANe ziSya paNa ciMtave che. ke AcArya ekalA ja amane upadeza ApatA nathI. paraMtu bIjA nizritane (prAticchakone) paNa Ape che. to pachI teo ja vinayAdi ka2ze. amAre ka2vAnI zI jarUra che ? prApticchako (bIjA bhaNanArA) paNa ciMtave che ke potAnA (temanA) ziSyo ja badhuM karaze amAre zuM ? vaLI amAre keTalo kALa rahevAnuM che. pachI A pramANe teonI AvI vicAraNAthI benI vacce AcArya duHkhI thAya che. (sIdAya che) lokamAM paNa teonI nIMdA thaI. bIjA gacchamAM paNa teone sUtraartha durlabha thaI gayA tethI teo ne gAyanuM dAna lenArA brAhmaNanI jema ayogya kahyA che. kahyuM che ke : bIjo AvatI kAle dohaze to pachI phogaTa ghAsa vi. zA mATe ApuM ? A pramANe vicArIne teNe gAyane kaMIpaNa na ApyuM. tethI te gAya mRtyu pAmI ane brAhmaNonI nIMdA hAnI thI. (bIjI gAyonA dAna na malavAnI hAnI thaI) ziSyo samaje che ke prAticchako ka2ze prAticchako kahe che ziSyo upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 63 taraMga - 12 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na ka2ze tethI ekabIjA sevA karatA nathI. tethI sUtra - artha na malavAnI hAnI thAya che. ane bIjethI paNa tene prApta thatuM nathI. Aja gAyanuM dRSTAMta bIjI rIte (pratipakSe) yojavuM yAne ghaTAvavuM :- jevI rIte koIka kauTuMbIke dharmanI zradhdhAthI cAra veda ne jANanArA cA2 brAhmaNone gAya ApI. teoe paNa pUrvanI jema vArApharatI dohavAnuM nakkI karyuM. pahele divase jenA ghare gAya AvI teNe ciMtavyuM ke jo huM A gAyane cAri (ghAsa) vi. nahi ApuM to bhUkha ane dhAtunA kSayathI prANano tyAga karaze tethI A gauhatyA karanArA che. e pramANe lokamAM mA2I nIMdA thaze. vaLI amane koIpaNa (loka) gAya Adi kaMIpaNa Apaze nahi ane jo mAruM ghAsa khAvAthI puSTa thayelI gAyane bIjA brAhmaNa dohaze tethI mArA upara moTo upakAra thaze huM paNa pharIthI vAro Avaze tyAre huM paNa ene pharIvAra dohI zakIza tethI avazya tene ghAsa vi. ApavuM joIe ema vicArIne tene ghAsa vi. ApyuM e pramANe bIjA brAhmaNoe paNa ApyuM tethI te badhAya lAMbA kALa sudhI dudhanuM bhojana karanArA thayA ane lokamAM paNa prazaMsAne pAtra banyA te kAraNathI gAya vi. bIjuM paNa ghaNuM badhuM temane malavA lAgyuM. e pramANe je koI paNa ziSya ciMtave che ke jo amo AcAryano koIpaNa prakAre vinaya Adi na karIe to du:khI thayelA evA teo dhIredhIre kSINa thatAM thatAM nakkI mRtyu pAmI jaze. lokamAM paNa A kuziSya che. e pramANe nIMdA thaze tethI bIjA gacchamAM paNa amane avakAza (sthAna) nahi male vaLI AcArya amane dIkSA, zikSA vratAdi ApavAnA kAraNe amArA mahAupakArI che. ane hAla jagatamAM zruta (jJAna) ratna ApanArA che. tethI avazya amAre Amano vinayAdi ka2vuM joIe. ane amArA vinayAdinA sahAyapaNAthI prAticchako (sAthe bhaNatAM) no paNa AcArya thI thato upakAra amArAthI ja zuM prApta nathI ? amane paNa bamaNA puNyano lAbha thAya che. prAticchako paNa ciMtave che ke upakAra na karyo hovA chatAM AcArya bhagavaMta amArA mATe vyAkhyAnano (upadezano) prayatna kare che, tethI ame zuM pratyupakAra karavA mATe samartha chIe ? to paNa je kAMI karIzuM te amArA mahAna lAbhane mATe che. e pramANe vicArIne pArakI AzA rAkhyA vinA vinayAdi kare che. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 64 taraMga - - 12 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkhI nahi thatAM nahi sIdAtA) AcArya avirata paNe sUtra ane arthanI pravRtti kare che badhe prazaMsA thavA lAgI ane bIjA gacchamAM teone zrutajJAna sulabha thayuM paralokamAM sadgati Adino lAbha thayo. bherInuM daSTAMta | drArikA nagarImAM kRSNavAsudevanI traNa bharI hatI. te A pramANe eka saMgrAmikA bIjI abhyadayA trIjI kaumudikA temAM pahelI yudhdhakAla upasthita thatAM sAmanta vi. ne jaNAvavA mATe vagADAya che. bIjI vaLI koIka tophAna AvavAnuM prayojana ubhuM thatAM lokone ane maMtrIo vi. ne jANa mATe vagADAya che. trIjI kaumudI Adi utsavane jaNAvavA mATe te traNeya gozIrSa caMdanamaya devatA adhiSThita che. tenI cothI bharI amaMgala ane upadravane haranArI che. te kevI rIte prApta (utpanna) thaI te kahe che. te kAla ane te samayane viSe je zakrendra hato teNe te devalokamAM devonI sabhAmAM kRSNa vAsudevanA guNa kIrtana gAyA aho ! A uttama puruSa che, te avaguNa grahaNa karato nathI ane nIca yudhdha vaDe yudhdha karato nathI. temAMthI eka deva te vAta ne nahi svIkArato tyAM Avyo tyAre vAsudeva paNa jinezvara bhagavaMtane vaMdana mATe jatA hatA tyAre te deve rastAmAM durgadha mAratuM marelA kUtarAnuM rUpa vikuvyuM tenI gaMdhathI badhA loko dUra bhAgatA hatA (moDhuM pheravI detAM hatAM) te vakhate vAsudeve kUtaro joyo ane devane kahyuM aho ! AnA sapheda dAMto jANe marakatamaNInA pAtramAM mukatAphalanI mALA jevA zobhI rahyA che. tyAre deve vicAryuM kharekhara A guNagrAhI che pachI vAsudevanA azva ratnane laIne bhAgyo ane te madurApAlake jANyuM tethI te krodhita thayo ane azva harAyo che. te kumAra ane rAjAone jaNAvyuM ghoDAne levAne mATe teo pAchaLa paDyA deve teone tADyA ane mArIne haTAvyA tyAMthI vAsadeve nIkaLIne hyuM ke mAro azvaratna kema laI jAya che. A ghoDo mAro che tAro nathI. tyAre deve kahyuM A ghoDo yudhdhamAM jItIne laIjA vAsudeve kahyuM bhale sArUM ! jo tuM bhUmi para che huM rathamAM chuM tuM ratha le tyAre deve kahyuM mAre ratha joIto nathI e pramANe azvano ane hAthIno niSedha karyo eTaluM nahi paNa upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (65) taraMga - 12 w asiNapasanLAvanagaranArajarAjAnA saagassinaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaag#palanputalinawaaaaa Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vApha yudhdhAdi vi. badhAno pratiSedha karyo to vAsudeve kahyuM ke kevA prakAranA yudhdhathI laDavuM che? deve kahyuM nitaMba (DhekA,) kUlA vaDe tyAre vAsudeve kahyuM huM hArI gayo chuM azva ratnane laI jA huM nIca yudhdha vaDe laDato nathI te sAMbhaLatAM deva prasanna thayo ane kahyuM ke varadAna mAMga tane zuM ApuM vAsudeve kahyuM upadravAdine haranArI bharI Apa. te deve tene bherI ApI AvI rIte te bherInI utpatti thaI arthAt prApta thaI. te bherI cha cha mahinAne aMte vagADe che. je teno zabda sAMbhaLe che tenA pUrve utpanna thayelA rogo nAza pAme che ane cha mahinA sudhI navA utpanna thatAM nathI pachI tyAM eka vakhata kyAMkathI Avato eka vaNika Avyo ane te atyaMta dAhajuvarathI pIDAto hato. teNe bherI pAlakane kahyuM. tuM eka lAkha sonAmahora le ane mane AmAMthI (bherImAMthI) palamAtra Apa teNe lobhane vaza thaI bherImAMthI TukaDo kApI Apyo. pachI teNe te bharIne caMdanano TukaDo lagAvyo (thIgaDuM lagAvyuM) e pramANe eka pachI eka bIjA lokoe mAMgyo ane te bherI pAlaka Apato rahyo ane tethI te pUrI caMdana kaMtho banI gaI. have eka vakhata koI upadrava Avya chate vAsudeve te bherI vagaDAvI teno mAtra sabhA sudhIja avAja pahoMcyo. tyAre vAsudeve kahyuM... mArI bherI koIe duSita karI che (nAza karI che) tapAsa karI to teNe te thIgaDAMvALI joI, are bherI saMpUrNa khalAsa karI che. pachI teNe bherI prApta karI tene sAcavavA bIjo bherI pAlaka rAkhyo. teNe te bherI sArI rIte sAcavI ane tene bakSIsa vi. ApI teno satkAra karyo (khuza karyo.) e pramANe je sUtra athavA arthane bIjA matavALA sAthe anya darzanInA zAstra sAthe) potAnA banAvelA graMthane mizra karIne kanvI (duSita) kare che. athavA bhUlAI gayelA sUtra athavA arthane huM ja sArI rIte jANuM chuM. bIjA koI jANatA nathI. kyAreka koIka kaMI paNa pUche che. tyAre ahaMkAra vaDe bIjA mata vALAnA zAstro sAthe paNa mizra karIne pUrNa kare che. te anuyoganA zravaNane yogya nathI. . RESERRASSEBRERAR B ERSABER SRBSRB88888888888 hazaaalaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa888880aaaaa upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)T66 taraMga - 12 kiataaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaajbaaaaaaaNAvI Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e pramANe kanvI (jADelA - sAMdhelA) karelA sUtra - arthane kahevAmAM (anuyogamAM) gurUpaNa (upadeza devA mATe) yogya nathI. kahyuM che keH- je ziSya bhUlelA sUtra arthane huM bhaNelo chuM ema mAnI abhimAna thI kaMIpaNa pUchato nathI ane bhUleluM bIjA mata vi. thI mizra karIne pUrNa kare che te yogya nathI. - have AbhIrI (rabArI) nA dRSTAMta vaDe bhAvanA kare che - koI eka bharavADa potAnI patni sAthe gADAmAM ghIne laIne veMcavA mATe nagaramAM pahoMcyo ane cauTAmAM AvIne vaNIkanI dukAne veMcavA mATe taiyAra thayo. ghI nA ghaDA utAravA mATe zarU karyA tyAre gADAthI nIce utarI bharavADaNa ubhI rahI ane eka pachI eka e pramANe vArApharatI ghI nA ghaDA Ape che ane te grahaNa kare che tyAM ApavA levAmAM upayoga na rahevAthI vacce eka nAno ghaDo paDIne bhAgI gayo ane tenA anekazaH TukaDA thaI gayA. pachI ghI DhoLAI javAthI duHkhita thayelA mana vALo pati Thapako ApavA mATe karkaza ane kaThora zabda bolavA lAgyo hA ! he duHzIlA ! kharAba caritra vALI tuM pApI che. kAmathI vidvala banelI manavALI taruNa ane suMdara rUpavALA evA bIjA puruSane tuM jAe che ! jethI ghaDAne sArI rIte pakaDatI nathI pachI te bharavADaNa.... karkaza ane kaThora zabdo sAMbhaLavAthI utpanna thayelA krodhanA AvezathI chAtI jenI kaMpI rahI che. hoTha jenA phaphaDI rahyA che. bhammaro uMce caDI gaI che. paNacha caDAvelA dhanuSyanI jema tIkSNa kaTAkSanI zreNIne niraMtara pheMkatI sAme bolI he adhama gAmaDIyA ! ghInA ghaDAne paNa avagaNIne catura madonmatta kAminInAM (strIonAM) mukha kamalane tuM jUe che. nahi to ATalIvAra ubho na rahe ulTA karkaza ane kaThora zabda vaDe mArA upara AkSepa kare che. pachI te A pramANenA sAmA pratyuttarathI atyaMta (garama) aMgArA jevo kopa rUpI agnivALo te jema tema bolavA lAgyo. te bharavADaNa paNa te pramANe bolavA lAgI pachI banne jaNA sAmasAmA bAla kheMcavA pUrvakanuM yudhdha karavA lAgyA pachI AgaLa vadhatA paganA sAmasAmA prahArathI ghaNuM karIne gADAmAM raheluM badhuMja ghI jamIna para DhoLAI gayuM temAMthI keTaluMka EgSaaalshastasiaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaashaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa%a8%ess seatsaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 67 sssssssssesseeeeeeeeeeeeeeeeeeeease taraMga - 10. Raaaaaaaaaa%B8%B2zafaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa pprpppppppppppppp r rrrrlnnngng Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zoSAI gayuM thoDuM ghaNuM bAkI raheluM kutarAo cATI gayA gADAmAM raheluM thoDuM ghaNuM ja bacyuM hatuM te coro corI gayA sAthe AvelA bIjA paNa potapotAnuM ghI veMcIne potAnA gAma pahoMcI gayA pachI divasano ghaNo bhAga vityA pachI jhagaDo zAnta thatAM ane svastha thatAM. pahelethI kaMIka veMcAyelA ghInA paisA laIne te banne potAnA gAma jatAM hatAM tyAre mArgamAM sUryAsta thaI jatAM cAre bAju patharAyelA rAtrinA aMdhakAramAM cora AvIne kapaDA - dravya ane baLada corI gayA. pachI A pramANe te banne moTA duHkhanA pAtra thayA (bahuduHkhI thayA). A dRSTAMtano upanaya dharAvatAM kahe che ke - je ziSya bhaNAvatAM hoya tyAre phogaTa bolato hoya athavA AcAryazrI bhaNAvatAM hoya tyAre karkaza ane kaThora zabda vaDe AkSepa karavA pUrvaka sAme bole che ke A rIte tameja mane bhaNAvela hatuM. have kema chUpAvo cho ? ItyAdi bolavA thakI te kevaLa potAnA AtmAne saMsAramAM pADato nathI paraMtu karkaza ane kaThora zabda dvArA sAmAM javAba ApavA AdinA kAraNe tIvra tIvratara kopa rUpI agninI juvALAvALA banavAne kAraNe AcAryane paNa saMsAramAM pADe che. komaLa evA gurune paNa kuziSyo karkaza ane kaThora zabda dvArA sAmo javAba ApavAthI prakopavALA kare che. uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che ke - karkaza vacanathI kuzIla ziSyo komaLa evA paNa gurune krodhita kare che Iti valI guNothI bharelA evA guru teone kaMIpaNa AkarI zikSA ApavA krodhane vaza thavA chatAM paNa bhagavAnanI AjJAmAM rahelA hovAthI alpa pApanA bhAgI evA temanI mAtra " micchAmi dukkaDamu AdithI vizuddhi thAya che. ziSya to bha. nI AjJAnI virAdhanAthI ane garunI AzAtanAthI bAMdhelA bhArI azubha karmanA kAraNe lAMbA kALa sudhI saMsAramAM rahenAro bane che. vaLI e pramANe budhdhimAna hovA chatAM vartamAnamAM zrataratnathI vimukha (rahita) bane che. bIje koIpaNa sthAne tene zrataratna durlabha bane che. kharekhara lAMbA AyuSyanI IcchAvALo evo koNa mANasa che ke je sarpanA upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (68), taraMga - 12 || 1988 ROBBS88888888RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR 8343839849a4h6aaaaaa%a8a8a9akavAnI va888 illanatit alalithiatristingsidBaaaaaaaaaaaaaaaaazadiaguuut khnagunaaaaaaaaa8skhkhddhn071109 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhamAM potAnA ja hAthathI dUdhanA biMduo nAMkhe ? (dUdhane pAya ?) arthAt je pAya che te ekAnta ayogya che. sAmA pakSe eTale ke ulTI rIte vicAra karavAmAM Aja dRSTAMta vicAravuM. kevala A ghInA gADavA bhAMgI jatAM beu jaNA (daMpatI) paNa jaldI ghaDAnI ThIbathI zakya teTaluM yathA zakya) ghI ne laI letA thoDuM ka ja vinAza pAmyuM, ane bharavADa potAne nIMdato kahe che ke are ! hA meM ghInA ghaDA sArI rIte ApyA nahi bharavADaNa paNa kahe che ke tame mane sArI rIte ApyA paNa meM je rIte levA joIe te rIte lIdhA nahi (me sArI rIte grahaNa na karyA) tethI te benI vacce kopanA AvezanuM duHkha na thayuM. eTale ke kopanuM kAraNa na rahyuM. ghInI hAnI paNa na thaI e pramANe saveLA bIjA sArthavAhonI sAthe gAmanI tarapha jatAM rastAmAM taskaro (coro) na malyA tethI te banne sukhane bhogavanArA thayA. have teno upanaya karatAM kahe che ke - e pramANe ahIMyA paNa kaMIka sAdhAraNa anupayoga vi. thI vyAkhyAna viparita karIne pAchaLathI vAstavika vAta yAda AvatAM AcArya pUrve kahelAM vyAkhyAnanuM ciMtana karatA evA ziSyane A pramANe kahe che. he vatsa ! meM kahyuM che e pramANe vyAkhyA karIza nahi meM te vakhate anupayoga thI kahyuM hatuM tenI vyAkhyA A pramANe che. pachI e pramANe kahevAthI kulina-vinita je ziSya che te A pramANe kahe che ke he bhagavanuM ? zuM Apa anya kaho kharA ? mAtra amArI maMda budhdhinA kAraNe ame barAbara samajI na zakyA arthAt bIjuM samajanArA banyA Iti te ekAnta yogya che. || Iti dvAdaza staraMga samApta che PRASARARBARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRDOORBRRRRRRRRRRRRRSIARABARRAARBRRRRARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR: 3 treaaeeeesaaaaaaaaaaaaaaaaaaadhAmaeatinaaaaanu upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)(69 taraMga - 12 BaapaaaaaaaaaaaaazkarI Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taraMga - 13 e pramANe aneka prakAre sAMbhaLanAranA viSayanuM yogyAyogya svarUpa kahIne have keTalAka kaMIka yogya ziSyane viSe kahe che. (1) arthI (2) samartha (3) madhyastha (4) parIkSaka (5) dhAraka (6) vizeSajJa (7) apramatta (8) ghara (9) jItendriya prAyaH karIne A dharmanI sAdhanA karanArA che. padanI ghaTanA saraLa che. temAM arthInA svarUpane kahe che - te arthI che je dharmane khovAyelA nidhAnanI jema zodhe che. ane jANanArane pUche che. temaja dharmane meLavIne je saMtuSTa thAya che. tene uttama vicAra vALo arthI, bIjI jagyAe paNa kahyuM che ke arthI tene ja jANavo je saMsAranA bhayane hare che. (dUra kare che, tema karavuM eja paramArtha che. bAkI bIjuM badhuM anartha che. ema je mAne che. te arthI che ane gurune tenA bheda, viSaya, vyavahAra ane nizcayAdi pUche che tyAre tenA svarUpa ne jANIne niraMtara (dararoja) teno abhyAsa anuSThAnamAM pravarte che. tenAthI virudhdha pravRtti karanArane choDI de che. sArI kathA vi. sAMbhaLavAthI harSa pAme che. azubha kathAthI nArAja thAya che. virudhdha AcaraNane (pravRtti) jeNe choDyA che te vizeSe karIne dharmanA arthInuM yogya lakSaNa jANavuM. ane AthI virudhdha lakSaNavALo ayogya jANavo. vaLI paNa kahe che ke - jema bhojananI IcchA ane strI pratye rAga hoya che. tema paralokanA pradhAna anuSThAnamAM tevA prakArano rAga karavo te sArabhUta che. potAnI cikitsA karavAne nahi IcchatA moTA rogavALA rogIne joIne tenI cikitsA karavAne mATe vaidya koIpaNa rIte Icchato nathI. jema agni vinAnI rAkhamAM phUMkaNI phUMkatAM (phUMkavAnuM) athavA baherA mANasane bhASaNa saMbhaLAvavAnuM jema viphala che. tema jenuM hRdaya arthI paNAthI rahita che tene bhaNAvavAno budhdhizALIno prayAsa viphalatAne pAme che. arthAt niSphaLa bane che. te kAraNe dharmano artha ja dharmane yogya che. somavasu brAhmaNanI jema te dRSTAMta A pramANe che : tanggang.PegasaBaRRRRRRRRuuuuuugaaaaaaaaaaaaawaanasmaaaaaa 8888888888888888888888888888888888888 upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) taraMga - 13 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ somavasunI kathA kauzAMbI nagarImAM somavasu nAmano brAhmaNa raheto hato. teNe eka vakhata kathAkAranI pAsethI dharma sAMbhaLIne kathAkArane pUchyuM he ! konI pAse uttama dharma che ? tyAre kathAkAre kahyuM mIThuM khAvuM, sukhe suvuM ane AtmAne lokaprIya banAvavA A traNa padanA arthane je sArI rIte jANe che ane pALe che tenI pAse sAco dharma che. pachI te vividha dezanA dharmIone tenA arthane pUchato koIka gAmamAM tApasanA maTha (AzramamAM Avyo. tApasanI pAse arthane pUche che. teNe paNa kahyuM amArA gurue paNa eja pramANe kahyuM che. paraMtu artha kahyo nathI. tethI meM mArI budhdhithI A pramANe artha karyo che. maMtra, auSadhI vi. vidhithI AtmAne lokaprIya karyo che. tethI huM mISTa bhojanI chuM. eTale ke tethI meM mISTa bhojana prApta karyuM che. A maTha (AzramamAM) nizcitatAthI sukhethI suvuM chuM. te sAMbhaLI ne brAhmaNe vicAryuM ke A artha baMdha besato nathI. kAraNa ke maMtra, auSadhio kharekhara jIvanA ghAtathI thAya che. to paramArthathI AtmA lokaprIya kevI rIte bane ? prAye karIne mISTa bhojana jIvanA gADha rasanI gRdhdhi (Asakti) pedA kare che. tethI to bhavanI vRdhdhi thAya tethI paramArthathI te bhojana kaDavuM che. dharmanA arthIne sukhazaiyA paNa niSedhelI che. kAraNa kahyuM che ke - sukhazayA, Asana, snAna karavuM, tAMbUla khAvuM, sArA kapaDAM paheravA (vastranI zobhA), dAMtaNa karavuM. ane attara vi. sugaMdhI padArthone zarIra para lagADavA te brahmacaryanuM dUSaNa che. (brahmacArI ne mATe dUSaNa rUpa che.) pachI tene pUchIne te tenA sadharmI pAse gayo ane arthane pUche che teNe kahyuM ekAMtare upavAsa karavAthI huM mISTa bhojI chuM. adhyayana ane dhyAnamAM tatpara huM sukhe sUI javuM chuM. nispRhatA ne kAraNe lokaprIya chuM. A pramANe sAMbhaLIne brAhmaNe ciMtavyuM A zreSTha to che. paraMtu A paNa jyAM jame che. tyAM enA mATe bhojana karavAnA kAraNe moTI jIva virAdhanA thAya che. to pachI lokaprIya kevI rIte ? [l[Bengaganben JahangindianawantinuinduindSALansinaaaaaaawaanidananuinnumaataaw aanudhADA saatsa8888888888B%aa%Baaaaaaaafeesa8888888 upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (71 taraMga - 13 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAra bAda te pATalI putra pahoMcyo tyAM sulocana nAmanA maMtrInI putrI manuSyathI vahana karAtI pAlakhI (mIyAnA) mAM besIne mahotsava pUrvaka AvatI joIne koIkane pUchyuM. A koNa che? vi. teNe kahyuM A maMtrI putrI rAjasabhAmAM samasyA (koyaDo) ukelavAthI rAjAnI kRpA prApta karIne Ave che. koyaDo A pramANe che :- "te zudhdhithI zudhdha thAya che" te koyaDAne teNe A pramANe pUryo :- sarvavyApaka evuM je citta doSa rUpI rajathI sarvarIte malina thayuM che te suMdara vivekarUpI jalanA sparzathI (samparkathI) zudhdha thAya che. ane tenA vaDe AtmA zudhdha thAya che. A pramANe tenI vANInI kuzaLatA jANIne AzcaryathI te brAhmaNa tenA pitA maMtrInI pAse traNa padano artha pUche che. maMtrIe kahyuM :- potA mATe nahi kareluM ane nahi karAveluM zudhdha bhrammara vRttithI (ekaja jagyAethI nahi) prApta kareluM, rAga dveSa thI rahita, maMtrAdi prayoga vinA prApta karelo AhAra je jame che te mISTa bhojI che. azudhdha modaka paNa kaDavoja che. kahyuM che ke :- jayaNA rahita bhojana karanAra aneka jIvono saMhAra karavAthI pApa karma bAMdhe che ane tenuM kaTuka phaLa bhogave che. ane je sarva jIvanuM hita karanAra ane sonA cAMdI Adi dhanamAM je nispRhI che. te lokaprIya che. vaLI svAdhyAya dhyAnamAM lIna avasara prApta thaye je sUI jAya che. te sukhe sunAro che (sukha zaiyAyI che.) te sAMbhaLIne brAhmaNa bolyo zuM AvA prakArano koI paNa che? tyAre maMtrie kahyuM - hA jaina munio che. pachI te tyAM gayo. vhoravA vi. mAM najara karatAM 42. doSa rahita miSTa bhojana, paDilehaNa Adi karavAmAM rAtrInA trIjA pahore vaizramaNoparAta adhyayanano pATha karatAM AkarSAyelA dhanade (kubera deve) varadAna mAMgavAnuM kahevA chatAM lIdhuM nahi tethI nispRhatvanA kAraNe lokaprIya che. te joIne te brAhmaNe dhyAnamAM lInapaNAthI ane sukhamaiyAne viSe teNe parIkSA karIne te dharmane svIkArI ne svarga prApta karyuM ane krame karIne mokSa paNa prApta karyuM. MI BRASRRSAS RA R ASSARASERRRRRRRRAARSTRARERR:8:8BRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRORRBARA aaaaaaaaaaaa%a8a98a88888888888888888888@ | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) taraMga - 13 THE #Ba: HaR HIGHE Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tevI rIte je samartha che te dharmane mATe yogya che. have samarthanuM lakSaNa kahe che. je dharma karatAM dharmane nahi mAnanArA athavA judA dharmane mAnanArA ane dharma nahi karanArA, dharmanI zradhdhA vagaranA, mAta-pitA, svAmi, zeTha, vaDila bhAI, vi. bIjAthI nahi DaranArA samartha che. tathA jeNe pUrve mithyAtvAdi devane pUjyA che ane vartamAnamAM pUjato nathI. te devoe karelA vipna upasargAdithI kyAre paNa te Darato nathI te samartha che. keTalAka puruSo evA che ke dharmamAM utsAhathI joDAya che pachI vina upadrava AvatAM tophAnI ghoDo jema svAra ne pheMkI de tevI rIte dharmane choDI de che. vaLI te pratibodhita (bodha pAmelo) che ke je dharmamAM vikha, upadrava vi. AvavA chatAM paNa temAM ja udyamavaMta banI rahe che. te suMdara bhAvavALo sarva rIte dharmano adhikArI che. gotra devIthI karelA vividha prakAranA upasargothI paNa potAnI dharmanI dRDhatAne nahi choDanArA kumArapALa mahArAjA, ArAmanaMdana, zukaparivrAjaka AcArya akSobhita, sudarzana zreSThi, mAtA-pitA vi. svajanAdi, amaradatta vi. dharmane nahi choDanArAnA A dRSTAMta che. tevI rIte madhyastha dharma grahaNa karavA mATe adhikArI che. tenuM lakSaNa kahe che - jenI kadAgrahI budhdhi na hoya, savicAravALo hoya ane sudakSa (catura) vi. guNavALo hoya ane koIpaNa sthAne rata (Asakta) na hoya, tene madhyastha guNavALo zAstramAM kahyo che. teja vAstavika dharma adharma Adi vastutatva (sAra)nI parIkSA kare che. kahyuM che ke :- jevI rIte nirmala darpaNamAM pAse paDelI vastuonuM pratibiMba paDe che. tevI rIte kharekhara madhyastha guNavALAmAM samyakudharma AvI jAya che. zAstranI sahAya vinA budhdhinuM saMskaraNa, locana vinA vastunuM jovuM tenI jema AcAryanI zikSA vinA prApta thayeluM mAdhyasthapaNuM atyaMta kuzaLa che. ahIMyA dRSTAMta to pahelAM kahelA somavasu brAhmaNa AdinA che. tevI rIte parIkSaka paNa sAra - asAra vastunI parIkSA karavAnA kAraNe te yogya che kurucaMdra rAjAdinI jema vaLI aparIkSaka modaka Adi grahaNa karavAthI ratna vi. nA tyAgI bALaka vi. nI jema sArano tyAga karIne asAra grahaNa karanArA gvaarmaannpnnnnlrlaallllllllngmesaeatest | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (73 zaetakaraNaangaataaaaaaaaazaagaeeTarazaBkArakaazzakSaNA taraMga - 13 188BEURSES ADRESSB809000BDBERBEBASSBREREBBE Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. arthAt suMdara ratnono tyAga karI asAra modaka lenArA bALakanI jema aparIkSaka sArAsArano viveka karato na hovAthI te ayogya che. tethI kahyuM che ke - je dezamAM parIkSako nathI tyAM samudramAM utpanna thayelAM ratnono koI artha nathI. kharekhara bharavADonA dezamAM caMdrakAnta maNInI kImmata bharavADo be traNa koDInI kahe che. (kare che, tethI samyakadharma vastunI parikSA nahi karanAro te ayogya che. ahIM kuracaMdra rAjAnI kathA kahetA kahe che ke:- kAMcanapuranagaramAM kurucaMdra nAmano rAjA rAjya kare che. tene rohaka nAme maMtrI che. te jJAtie jaina che. rAjAnI AgaLa te niraMtara jaina dharmanI prazaMsA kare che. tethI rAjAe tene kahyuM ke A dharma sAco che. te kevI rIte jANavo. maMtrI :- parikSA karavAthI sAra - asAra vastuno nirdhAra thAya che. arthAt vastu sArI che ke kharAba te parIkSA karavAthI khyAlamAM Ave che. kahyuM che ke:- maNI pagamAM paDeluM hoya, kAca mastaka para dharelo hoya paraMtu parIkSA karanArane hAthamAM A to kAca te kAca ane maNI te maNI ja najare caDe che. vaLI AgamathI ane ukti thI je artha (svarUpa) sArI rIte jaNAya che. te sonAnI jema parIkSA karIne grahaNa karavA yogya che. pakSapAtathI grahaNa karavAmAM zuM ? arthAt kaMI nahi. purANa, manusmRti, aMgasahitaveda ane vaidaka e cAre IzvarAjJAthI sidhdha che. koIpaNa hetuthI te khoTo kahevo te yogya nathI. ItyAdi kadAgrahathI yukta bAbata manamAM dhAravI na joIe kahyuM che ke -te vastu ja na hoI zake che anyathA karAya, kara saMpuTa vaDe sUryane koNa DhAMkI zake ? sAruM ane kharAbanA taphAvatanA vicAra karavAvALAnI pratye IrSA karanAro huM ja durjanomAM ziromaNI chuM........ ItyAdi. pachI rAjAe badhA darzanIonA hRdayamAM rahelA vairAgyanI parIkSA mATe "mukha kuMDalavALuM hatuM ke nahi" e pramANe samasyAnuM pada ApyuM..... pachI pahelA baudhdha kahyuM ke maMdiramAM gayelA meM eka sonAthI zobhatA aMgavALI strIne beThelI joI. vyAkula cittanA kAraNe meM jANyuM nahi ke tenuM mukha kuMDalavALuM hatuM ke nahi ? ItyAdi badhA prakAre karIne paNa bIjA darzanakAroe zRMgAra rasathI ja te samasyA pUrNa karI dharmane visaMvAdita karyo.... | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) taraMga - 13 mdaambhdngng llllbhbhdishdmbhd taaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa statest start 11IPHY PEBRR- E-93 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI maMtrIe jaina munine bolAvyA kSamA (zAnta) damana (dAnta) jIteMdriya, adhyAtmayogamAM DubeluM mana che jenuM evA mAre AvuM ciMtavavAthI zuM ? ke mukha (vadana) kuMDalavALuM hatuM ke nahi ? e pramANe te samasyAne pUrI karI. te sAMbhaLIne rAjA Azcarya pAmyo kAraNa ke kSaNa vA2mAM vastunI sAratA ane asAratAnI sUkSma rIte parikSA karanArA che. pavana rUnA puMmaDAnA samUhano ane pattharonA samUhano nizcaya kare che. pachI pratibodha pAmelA evA te rAjAe jaina dharmano svIkAra karyo kramathI mokSapada ne paNa prApta karyuM Iti evI rIte je pramANe dharma adharma karyo che. te rIte dharma adharma Adi vastu tatvane je dhAre che te dhAraka dharmane yogya che. jenI AMkha palakArA mAratI nathI. manathI kAryane sAdhanArA jenI puSpamALA karamAtI nathI. bhUmithI cAra aMgula adhdhara rahe che. tene jinezvara devoe deva kahyo che. e pramANe gAthAnA arthane dhAraNa karanAra rohaNIyA cora nI jema, upazama, viveka ane saMvara e pramANe trIpadI dhA2ka cilAtI putranI jema, krUra karma karanAro paNa samatAmAM rucI dharanAro (samatA bhAvamAM ramanAro) pApathI chUTe che jema aMdhakArathI chavAyelo mahela (ghara) dIpa thatAMja prakAzamaya banI jAya che. (aMdhakAra cAlyo jAya che) e pramANe zlokanA arthane dhA2nA2A kesarI coranI jema..... zrI vardhamAna jinanA samavasaraNamAM AvelA te dezanAne dhAranArA AdhAraka ane ekacitta, e nAmanA bekumAranI jema ane teno sabaMdha bohie teNa nAeNetti. dinakRtyanI gAthAnI vRttithI jANI levuM. ane temAM ArAdhaka ne ayogya batAvyo che tevI rIte vastu - avastune, kRtya akRtyane ane sva ane parane je vizeSa svarUpe jANe che. te vizeSajJa che. te dharmane mATe yogya che. kahyuM che ke vastunA guNa doSamAM apakSapAtapaNAthI jue che te prAyaH karIne vizeSajJa jANavo te dharmane mATe uttama che. (te uttama dharmane mATe yogya che.) athavA vizeSe karI potAnAja guNa doSanA kAraNa evA lakSaNane jANe che. te vizeSajJa che. kahyuM che ke :- je manuSya haMmezA potAnA caritrane jUe che. ke zuM huM pazu jevo chuM. ke zuM huM satpuruSa (sajjana puruSa) jevo chuM..... te vizeSajJa che. zrI upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 75 taraMga - 13 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadAsa gaNI e paNa kahyuM che ke je divase divase Aja meM keTalA guNo ekaThA karyA te joto nathI avaguNathI rokAto nathI. te potAnA AtmAnuM kaI rIte hita karaze athavA je vizeSe karIne AtmAnI gati AdinA lakSaNane jANe che te vizeSajJa che. vaLI tevI rIte kahyuM che ke ahIMyA kayA karmathI mArI utpatti thaI che ? A bhavathI kyAM jaIza (javAnuM thaze) AvI vicAraNA jenA hRdayamAM utpanna thatI nathI. te dharmamAM pravINa kevI rIte thaze athavA vizeSa prakAre kAla vi. ne ucita aMgIkAra Adi lakSaNane eTale ke kAlAdi ne viSe choDavA mATe athavA meLavavA mATe yukta, tat prakAranA svarUpane je jANe che. ane pravRtti kare che te vizeSajJa che. dIpakanA koDIyAmAM utAvaLathI tela pUravAthI jamIna para paDI gayelA telathI joDAne mAlIza karanArA sasarAnA audAryAdi guNanI parIkSAne mATe tIvra peTanA dardane kahenArI vahunA pravAlAdinI bhasmano roTalo karanAra zreSThinI jema tathA zreSThie vahune kahyuM ke je (nara) khovAI gayelI kAMkaNIne paNa hajAra sonAmahoranI jema zodhe che. ane samaya Avye chate koTi dravya hAthathI choDI de che tene lakSmIchoDatI nathI. e pramANe dharmAdhikAre paNa vizeSajJa-yogya che. AgamamAM kahyuM che ke :- sarva rIte saMyamane ane saMyamathI AtmAnI ja rakSA karavI jo AtmA (jIvana) hayAta haze to te pApathI mukta thaI pharIne paNa zudhdha thaI zakaze ane aviratipaNuM raheze nahi. vizeSajJanA viSayanA dRSTAMto zrI abhayakumAra maMtrI, zrI vajA svAmi, zrImaAcAryarakSitasUrI AdinA jANavA, tevI rIte apramatta eTale ke nidrA, viSaya, vikathA madyAdi, pramAda rahita (vyasana thI mukta) te dharmane yogya che. sUraprabharAjA vi. nI jema... pramAdine zazI rAjA vagerenI jema dharmazradhdhA vagerenI prApti thatI nathI kahyuM che ke, pApamAM ja Asakta che tenA cittamAM dharmakathAne sthAna maLatuM nathI. kALAraMga vALA kapaDAmAM lAla raMga lAgato nathI. je sthira eTale ke ekAgracittavALo che. te dharmane yogya che. asthira cittavALAneto kSIrAstravAdi labdhivALAothI paNa bodha pamADavo zakya na hovAthI dharmane mATe yogya nathI. eka ane cita nAmanA be kumAromAMthI zrI vIra prabhunA vacanathI prati bodhita nahi pAmelA kumAranI jema jeNe AsaktinA tyAga vaDe sparzAdi MAARRRRRRAPBOARD BRABARBRARRARBRARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRBBBBBBBBBRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR BR8assadeedbassassettsbiaseds88889Rg || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (76) taraMga - 13 ] #Beta Balan Eaa B9CBDOBRONADONDOOSACESTBERBASEROMBARDOORS, Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriyone vaza karI che ane jItI che te Indriyone jItanAra dharmopadezane yogya che. ajItendriya to viSaya tRSNAthI duHkhI thAya che. te viSayothI pIDAyelo sukhakara hitopadezamAM zradhdhA karato nathI. tene dharmanI kathA to dUra ja che. sItAnA rUpamAM vyAkULa cittavALA rAvaNanI jema, sarasvatI sAdhvInA rUpamAM mohita cittavALA gardabhilla rAjAnI jema ane sukumAlikA rANInA sparzamAM Asakta jitazatru rAjAnI jema tenA saMbaMdhane batAvanAro zloka kahe che. jenI bhUjAmAMthI lohI pIdhuM che. ane jAMghamAMthI mAMsa khAdhuM che. tevA bharathArane kUvAmAM nAMkhanArI hepativrate ! sArU sArUM (joyuM joyuM) Iti tethI Indriyone jItanAro ja dharmane yogya che. prAyaH enA arthI vi. dharmanA sAdhaka thAya che. e pramANe teno saMbaMdha che. prAyaH kahevAnuM kAraNa kahetAM kahe che ke tevA prakAranI kSetrAdi sAmagrInA kAraNe kyAreka prApta nahi thayelA dharmavALA koIkanI sAthe vyabhicAra saMbaMdhI zaMkA karavI nahi. dharmanuM sAdhaka paNuM kahyuM ane dharmopadezane mATe yogya paNuM paNa eja rIte kahyuM. yogyo ne svarUpathI jANIne paMDita puruSo sArI rIte ullAsapAmatI dezanA vaDe banne upara haMmezA anugraha karanArA thAo kAraNa ke tethI saMsAranA zatru para jayazrI prApta thAya che. sAMbhaLanAranA viSayamAM yogyAyogya paNAnA svarUpanA nirupaNano prathamaaMza pUrNa thayo. | | Iti trayodazastaraMga samApta .. pratamAM taraMga 14 aMza-2, taraMga-1 yogya manuSyoe yogya guru pAse vidhi pUrvaka yogya dharma grahaNa karavo. e pramANe saMpUrNa zubha phaLa prApta thAya che. jo tenAthI viparIta rUpe grahaNa kare to viparIta phaLavALo thAya che. e pramANe prathama vAramAM gAthAne viSe (gAthAmAM) yogyanI vAta karI || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 77) taraMga - 13 / 14 | OBERENDERBORGARBAARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRE 888888888888888888888888888888888888888998 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have yogyanI pAsethI levuM e mATe bIjA dvAranuM vivaraNa karavA mATe zrI guru (upadeza) mAM rahelI yogyatA ane ayogyatAnA svarUpane kahe che :- prasaMgAnusAre zrAvaka vi. mAM paNa jANavuM. jevI rIte cASa, kauMca - madhukara, mayUra, pIka (koyala), haMsa, popaTa, kAga Adi ATha pakSIo che tevI rIte guruo rUpa, upadeza ane kriyA AdithI ATha prakAranA che. vyAkhyA karatAM kahe che ke - cASa, krauMca, madhukara mayUra, pika (koyala), haMsa, kIra (popaTa) prasidhdha che....... karaTa eTale kAga vi. vi. zabda badhe joDavo... kevI rIte te kahe che. cASa vi. eTale ke cASa pakSInA prakAro e pramANe artha karavo vaLI eja pramANe krauMca vi. madhukara vi. ItyAdi jANavuM. svarUpa, upadeza ItyAdi eTale zuM ? te kahe che. svarUpa, upadeza, kriyAthI yukta ATha..e pramANe ATha prakAranA pakSIo che. e pramANe guruo paNa ATha prakAranA hoya che. te samudAya artha jANavo temAM 25, upadeza ane kriyAthI yukta sAmAnya rIte kahyAM chatAM paNa vacananA vizeSa viSayathI te vizeSa rIte grahaNa karavA (vizeSa rIte vacana thI te guru grahaNa karavA) tevI rIte pakSImAM rupa eTale ke viziSTa varNa, AkAra vi. svarUpa, upadeza eTale ke sAMbhaLanAra lokonA hRdayane AnaMdakArI vacana, kriyA eTale zudhdha AhAra karavA rUpa kriyA gurune viSe to rupa eTale jinezvara bhagavaMte kahela tevA prakArano pramANasara veSa. upadeza eTale ke zudhdhamArganI prarUpaNA ane kriyA eTale samyagU mokSa mArgane anurUpa anuSThAna karavuM te ane vaLI paNa 25, upadeza ane kriyA e traNa pada vaDe ATha bhAMgA thAya che. te A pramANe eka eka pada karIne traNabhAga thAya che. 25, upadeza ane kriyA eka-ekanA traNa bhAMgA thAya che. krikyogI traNa bhAMgA rupa upadeza... upadeza kriyA kriyA ane rupa kriyA trika yogI eka bhAMgo, traNanA abhAvanA pakSavALo eka bhAMgo A ATha bhAMgA vaDe karIne jevI rIte ATha prakAranA cASa vi. pakSio che tevI rIte ATha prakAranA gurupaNa che. Regass assaBaaa888888888ugaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaeeasessaBaaaaaaaaaaas upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) chuika88888888888888888888888888888888888888888888 taraMga - 14 naangcngbbbbmeanbbbbbbb Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enI ja vicAraNA kare che. jevI rIte pAMca varNathI zobhatuM ane zukanavaMtu hovAthI darzana karavA lAyaka cASa parikSamAM rUpa che paraMtu vANInA abhAvanA kAraNe upadeza nathI ane kIDA vi. no AhAra hovAthI kriyA paNa nathI. sArAMza e che ke cASa pakSImAM rUpa che paNa kaMTha sAro nathI ane kriyA paNa sArI nathI. tevI rIte keTalAka guruomAM sAro veSa paheravAthI rUpa che. paraMtu zudhdha mArganI prarUpaNA na hovAthI upadeza nathI. pramAda vi. thI sArI AcaraNAnA abhAve pApa rahita AhAra vi. svarUpa kriyA paNa nathI. tethI kahyuM che ke gRhastha kareluM pANI, puSpa - phala nahi levA yogya chatAM sAdhu seve che. athavA te le che. tevA te sAdhu mAtra veza ne lajAvanArA che. (mAtra veza dhAraka che.) ItyAdi AvA prakAranA paNa ghaNA che. hAlamAM to duHSama kAlanA prabhAve viziSTa prakAranA dRSTAMtanI AzA rAkhavI nahi. mAgadhikA nAmanI vezyAe vaza karelA sAdhuvezamAM sArI rIte rahelAM evA kulavAka RSi Adi zakya hoya te rIte daSTAMto mUkyA che. kulavAlaka RSimAM sAdhu veSa hato paNa te mAgadhikA nAmanI vezyAmAM Asakta hato ane vizAlA nagarIne bhAMgavAnA mahAAraMbhane karanAra hovAthI tenAmAM kriyA na hatI. tenAmAM upadeza paNa na hato. kAraNa ke sAmAnya sAdhu hovAthI te saMbaMdhI adhikAra na hato. tathA unmArge janArI budhdhi vaDe gurukulavAsanAM tyAgI evA te zudhdha mArganA prarupaka hoya te asaMbhavita hatuM. tethI temanAmAM upadeza paNa na hato rupa che paNa upadeza ane kriyA nathI. eTale ke mAtra rUpavALA che. paNa satya upadeza ane zubha kriyAvALA nathI te pahelo bhAMgo thayo. krauMca pakSImAM darzanane yogya suMdara varNa AkAra na hovAthI rupa nathI. kIDA vi. no AhAra hovAthI kriyA paNa nathI mAtra madhura ane gaMbhIra bhASA hovAthI upadeza che. ane tevI rIte samavAyaMga sUtramAM vAsudevanA varNanamAM zarada RtunA pANIthI bharelA vAdaLono, krauMca pazino gaMbhIra ane madhura vaLI devadaMdubhInA jevo avAja che tevo (avAjasvara) vAsudevano hoya che. || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (79) taraMga - 14 ] BPBR&RBAGAMRABORTERBARRERSAR aggaRRBRANBARRIBAR ARRBERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR8888: Bagasa888888888gBaaaaaaaaaaaaaaaaaag Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e pramANe keTalAka guruomAM jevo joIe tevo veSa na hovAthI rupa nathI, pramAda vi. mAM paDI javAnA kAraNe kriyA paNa nathI paraMtu zudhdha mArganI prarUpaNA rUpa upadeza che. dA.ta. pramAdamAM paDIne parivrAjaka veSadhAraka tathA zudhdha mArganI prarUpaNAnI avasthAmAM rahelA zrI prathama tIrthapati AdinAthanA pautra marIci AdinI jema ane pAsasthAdinI jema gurumAM upadeza hoya paNa rUpa ane kriyA na hoya pAsatthAomAM kriyA nahi hovAthI ja teonA te nAmanI pravRtti thayelI che. tema teomAM prAyaH veSano paNa abhAva che. kahyuM che ke tenA vastro sArI rIte paDilehaNa karyA vinAnA, pramANa vinAnA tathA kinArIvALA rezama AdinA hoya che. vaLI jeoe svecchAcArIpaNuM tajeluM che temAM zudhdha prarupakapaNuM to hoya che. vaLI kahyuM che keH- evA je pAsatkAdi no saMgama karavAthI (thavAthI) prAyaH karIne cAritrano nAza thAya che. svecchAcArInI saMgati samyakatvane haranArI che. tenuM lakSaNa A pramANe che. utsutranuM AcaraNa karato ane usUtranI ja prarUpaNA karato hoya tene "yathA chaMdaka" kahyo che. yathAchaMdaka ane IcchAchaMdaka ekaja arthavALA che. IcchA mujabanI mati kalpanA karIne sukhazAlIyo thaIne vigaImAM lolupI, rasagArava, RdhdhigArava ane sAtA gArava ema traNa prakAranA gAravamAM Dubelo je che tene yathAchaMdaka jANavo e pramANe ghaNA vikalpa pUrvaka jAte ja utsutra AcaraNa karanAro bIjAne upadeza ApanAro je che tene zikhAmaNa ApatAM paNa teo svecchAcArI thAya che. ItyAdi haMmezA dazadazane pratibodha karanArA naMdiSeNa muni jevA zrAvakanuM lIMga (veSa) hovAthI gurunI paMktimAM AvatA nathI. Iti bIjo bhaMga. madhukara :- eTale bhramara te paNa AkAzamAM uDanAro hovAthI pakSI kahela che. te barAbara che. (virudhdha nathI) bhramarapakSImAM, te kALA raMgano hovAthI rUpa nathI, tema tenAmAM upadeza paNa nathI, kAraNa ke tenA svaramAM tevA prakAranuM gAMbhIrya ke mIThAza nathI. tenAmAM mAtra kriyA che. uttama zreSTha jAtInA puSpomAMthI tene (puSpane) du:kha yAni glAnI na pahoMce te rIte parimala ne (madhane) cUsato (pIto) hovAthI tenAmAM mAtra kriyA che. tevI HannaBasuIrIdataawaaniiiansienazaaaaaaaaaaaaaaaaaavazvakarALa 88888888888888888888888888888888@@ | upadeza ratnAkara gurjara bhAvAnuvAda) (80) taraMga - 14 "| phera gaBaa#sugga# Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte keTalAka guruomAM sAdhuveSa dhAraNa nahi karavAthI rUpa nathI koI kAraNathI tenA upadezane sevatA nahi hovAthI tenAmAM upadeza paNa nathI mAtra zudhdha kriyA ja che. jemake pratyekabudhdha vi. mAM. pratyeka budhdha, svayaMbudhdha ane tIrthaMkarAdi eka sarikhA samAna dharma che. tethI sAdhuveSane dhAraNa karatA hovA chatAM paNa tIrthamAM rahelA sAdhuonA pravacana ane veSathI te pratyeka budhdha vi. temanA sAdharmika nathI AthI pratyeka budhdha vi. mAM sAdhu veSanI dhArakatA nathI ane upadeza paNa nathI. pratyeka budhdhAdi dezanA ne nahi sevanArA kahyA hovAthI teomAM upadeza nathI e pramANe AgamathI jaNAya che. paraMtu teja bhavamAM muktinA phalane ApanArI kriyA to che. Iti 3 jo bhaMga. mora - je rIte moramAM pAMca varNathI zobhatuM nayanaramya) rUpa che ane madhura kekA 25 (avAja) upadeza che. paraMtu nirbhayapaNe sarpAdino AhAra karavAne kAraNe kriyA nathI te rIte keTalA guruomAM paNa rUpa ane upadeza be hoya che. paraMtu kriyA hotI nathI mathurAvAsi maMgu AcArya vi. nI jema... Iti 4 bhaMga thayo maMgu AcAryanI kathA atra maMgu AcAryano sabaMdha kahetA kahe che ke maMgunAmanA AcArye eka vakhata mathurA nagarI pAvana karI tyAre temane bahu zrata (jJAna) nA, zAnti (samatA)nA, tapanA bhaMDAra ane yugapradhAna kahetAM hatAM bhaktithI vaza thayelAnI jema loko potAnA bIjA kAryo choDIne, vacce bIjA sarva muniono anAdara karIne atyaMta bhAvapUrvaka te maMgu AcAryanI ja sevA karatA hatA. zlokArtha :- vaMdana karanArA, pUchanArA tathA bhaNanArAothI amAro to Aro Avato nathI. amone haMmezA kSaNavAra paNa phurasada maLatI nathI. e pramANe ahaMkArathI maMgu AcArya bolate chate "he svAmI! tame jaya pAmo" e pramANe loko tene kahevA lAgyA. gisssessage&#seasesseedseasgangasa888888888888888888888888ea9a8888888888888888888 88888BEITRESeoseeeeeee880888603888eeeeee | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (81 taraMga - 14 | ke Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uMcI niSThAvALA, tapanA bhaMDAra, ane cAritravAna che e pramANe stuti karatA lokoe te munine (maMgu AcAryane) mAna nAmanA moTA parvatanA uMcA zikhara upara caDAvyA. tyAM vicaratA evA te AcArya vRdhdhi pAmatA RdhdhigArava nAmanA bIjA zikhara upara caDyAM ahA ! pUjAelAthI huM pUjAyo chuM..... e pramANe te jagatane tRNa samAna mAne che. e pramANe rasagArava ane sAtAgArava rUpa be zikhara paNa prApta karyA eTale ke rasa -Rdhdhi ane sAtA gAravamAM atyaMta lubdha banI gayA tethI vihArano puruSArtha choDIne tyAMja nitya vAsa karyo ane jaina kulAdimAM mamatva rAkhavA lAgyA. tethI zrAvakoe karelI potAnI prazaMsA ane bIjAnI niMdAthI mizrita evI stuti sAMbhaLI anumodanA karavA lAgyA. (potAnI stuti ane bIjAnI niMdAmAM rAjI thavA lAgyA) mithyAbhimAna, kadAgrahabudhdhi ane mithyAtvamAM ekAkAra thayA ane e pramANe hRdayamAM te dhAranArA thayA. anItivALo manuSya jema dhanane Icche tathA kAmI puruSa jema parastrInI abhilASAvALo hoya tema dharmamArgamAM cAlavAne pAMgaLA evA maMgu AcArya vizeSa sukhane IcchatA mUlamAM (mahAvratamAM) kSatine pAmyA. - aho ! te maMgu AcArye sat evA paNa samyagudarzana, samyagujJAna tathA ullAsayamAna thatuM vizeSa prakAranuM zrata, tapa, saMyama vagere sarva asat karyuM. are hA ! Ato mahAmoharUpa aMdhakAranuM AvuM svarUpa che. pachI mRtyu pAmIne teja nagaranI khALamAM rahenAro yakSa thayo. virbhAgajJAnathI teNe potAnA pUrva bhavamAM thayelA pramAdano atyaMta prazcAtApa karyo kahyuM che ke nagaranI khALamAM yakSa thayo e pramANe 4 bhaMganI mathurAvAsI maMguAcAryanI kathA pUrNa thaI. koyala - paMcamasUra hovAthI koyalamAM je rItie upadeza che ane AMbAnI maMjarI Adino pavitra AhAra hovAthI krIyA che. kahyuM che ke - AhAramAM zudhdhatA, svaramAM madhurapaNuM, mALo banAvavAmAM AraMbha vinAnI, baMdhumAM mamatva vinAnI, vanamAM rasika paNuM, vasaMtamAM vAcAlatA (TahukatI) evA upadeza ane kriyAmAM koyala jevA suMdara munivarane dUrathI resonanza a aaaa4e0aaaaaaaaaananennsthaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaat eetessegestas000000khkhkhkhkhkhkhkhkhkhkh || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (82) taraMga - 14 ] IITHHHHHHHEELHa!!!!!!LEXIII III III/II/IIIHLIYTHEHER A LUgi EdituuuuuuuuuuuHEvadhaanail Lalithal|| gettitutNDITIHHHHHHH Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tajIne cAritrAdimAM dAMbhika, pAMgaLA ane kriyA vinAnA ne jeo pUje che. temAM karmanI vicitra gati ja kAraNa che. kAga AdithI paNa raMgamAM kharAba hovAthI rUpa nathI tevI rIte keTalAka guruomAM samyak kriyA ane upadeza hoya che koI kAraNathI sAdhuveSane dhAraNa nahi karavAthI. tenAmAM rupa hotuM nathI sAdhvIzrI sarasvatIne vAravAnA kAraNe (eTale ke gardabhallarAjA pAsethI choDAvavA ne mATe) sAdhuveSanA tyAgI (chUpAvanAra) zrI kAlikAcAryanI jema Iti paMcama bhaMgaH | haMsa:- te prasidhdha che. jevI rIte tenAmAM raheluM rUpa prasidhdha che. ane kamalanAla Adi AhAra rU5 kriyA che. paraMtu te haMsapazvimAM upadeza aprasidhdha hovAthI koyala ane popaTanI jema temAM upadeza nathI. tevI rIte keTalAka mAtra sAdhunA veSavALA guruomAM rupa ane kriyA beu hoya che. paraMtu upadeza hoto nathI. gurunI AjJA na malavAnA kAraNe teno adhikAra nahi hovAthI dhanya, zAlibhadra Adi maharSinI jema upadeza nathI. Iti chaThTho bhaMga. popaTa :- kharekhara ghaNA prakAranA zloko - kathAdi ne jANavAnI budhdhivALo ahIMyA grahaNa karavo. te rUpa thI manohara, kriyA vaDe karIne kerI, keLAM, dADama, phUla vi. no suMdara AhAra karanAro che. citta ne haranArA vacanavALo hovAthI upadezamAM paNa kuzaLa che, kAraNa ke tevo popaTa koIkane avasarocita hitopadeza Ape che. graMthamAM jaNAvela che ke popaTe bahoMtara kathAnakothI zuDAdrAsaptati jeno pati paradeza gayo che tevI zreSThinI patnine bIjA puruSanA saMgathI dUra karavA vaDe zIla rakSA karavA Adi ane ratnasAra zreSThinI kathA vi. mAM sthAne sthAne (vAraMvAra) hitopadeza Apyo che. tevI rIte keTalAka guruo traNeya (25. kriyA ane upadeza) dhAraNa kare che zrI jaMbu svAmi, zrIvajasvAmi Adi. Iti 7 mo bhaMga kAga:- tenI vAta karatAM kahe che ke darzanathI nayana ne aprIya hovAnA kAraNe tenAmAM rupa nathI. avAja mITho nahi paraMtu kaDavo. karkaza hovAthI upadeza. paNa nathI ane vaLI rogI, gharaDA, gAya vi. pazu Adi jIvanA nayana ne kADhI nAMkhanAra, ghA para cAMca ne ghasanAro hovAthI vaLI tenuM lohI InessessagepaaaaaaainstavaliaaaaaaaaaaaaaaosaathataaaaaaaaaaaaaaaaaaishuuuuuuuuNana #paawan aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa% upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (83) taraMga - 14 ] Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMsa viSThAdi azudhdha AhAra karavAthI tenAmAM kriyA paNa nathI e pramANe keTalAka guruo ne viSe rupa-upadeza ane kriyA e traNe hotA nathI. bAkI badhuM pUrvanI jema vicArI levuM dRSTAMta tarIke utsutra bhASI pAsasthAdi athavA anyadarzananA saMto, pramukha zabdathI te jAti vALA bIjA paNa pakSIone yathAsaMbhava dRSTAMta rUpe karavA. A pramANe AThamo bhaMga. pUrNa thayo. A ATha bhaMgamAM kriyAthI rahita pakSavAlA badhAya ayogya che. kriyA sahita pakSavAlA badhA yogya che. paraMtu temAM paNa upadeza nahi ApanArA potAne tArato hovA chatAM paNa bIjAne tAravA mATe samartha nathI hotA. azudhdha upadeza ApanArA to potAnI jAtane ane bIjAone bhavarUpI samudramAM DubADe che. e pramANe zudhdha upadeza ane kriyAthI yukta pakSavAlA koyalanA dRSTAMtathI sUcita svIkArya che. traNe yoga (rupa - upadeza ane kriyA) thI yukta popaTanA dRSTAMtathI sArI rIte samajAya che. te uttama che. Iti. ATha pakSInA spaSTa dRSTAMta vaDe zrImad ATha prakAranA guruone vicAratAM tenAmAM samyakrakriyA ane tenA guNonI parIkSA karIne saMsArarUpa zatru para jaya rUpa lakSmInI prApti mATe paMDita puruSo tenI sevA kare - bhaje. | Iti caturdaza staraMgaH | pratamAM taraMga-15 aMza-2, taraMga-2 vividha dRSTAMto dvArA gurunA svarUpane kahyA pachI have prasaMga AvatAM zrAvakAdinA svarUpane kahe che - zlokArtha :- (1) cAMDAla (2) vezyA (3) gRhastha (4) ane rAjAnA AbharaNane aMta ane bahAra sAra - asAra cAra prakAre guruo zrAvaka rUpa gRhasthI dharma (zrAvakadharma) ane jIvono paNa zruta, kriyA, zudhdhi ane dharma vaDe cAra prakAranA bhAMgA thAya che. vyAkhyAH - (1) cAMDAla (2) vezyA (3) gRhastha (4) rAjAnA alaMkAranI jema aMdara ane bahAra sAra bhUta e pramANe cAra prakAranA guruo tathA gRhastho BBBBBBBBBBB SSBBRSBRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBRA gazaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa%a8888888888 upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (84)taraMga - 14 / 15 ggggggggggggggggguanguage Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zratathI, kriyAthI, zudhdhithI ane dharmathI cAra prakAre che. gRhastha e pramANe sAmAnya rIte kahevA chatAM paNa zrAvaka rUpa... gRhasthIo paNa cAra prakAre dharmarUpI AjIvIkAvALA thAya che. e pramANe eno sAra che... have vistArathI kahe che - temAM madhyama ane bahAra sAra rUpa e pramANe kahevAthI alaMkAranA cAra bhAMgA batAvyA che. te A pramANe - keTalAka AbhUSaNo (1) madhyamAM (aMtaHmAM) asAra ane bahArathI paNa asAra (2) aMtaH asAra ane bahAra sArA (3) aMtaH sArA ane bahArathI asAra (4) madhya (aMtaH) ane bahAra banne rIte sArA ! - temAM cAMDAlonA upalakSaNathI bIjA paNa bharavADa Adi nIca jAtInA AbhUSaNo lokhaMDa vi. nA hovAthI ane aMdaranA bhAge polANavALA hovAthI ane aMdara kAMkarA - retI Adi bharelA hovAthI aMtaH asAra che. tevI ja rIte teja, zobhA Adi thI rahita hovAthI bahArathI paNa asAra che. mAtra jhAMjhara kuMDala Adi AkAra mAtra dharatAM hovAthI AbhUSaNa kahevAya che. ane teoe paherelA nupurAdimAM meM paheryA che. e pramANe nAma mAtra sukhe ne ApanArA che. tevI rIte te akhaMDa AbhUSaNane grahaNAdimAM ane mUkavA (ApavuM) vi. mAM paNa kAMI paNa vizeSa dravya prApta thatuM nathI. bhAMgavAthI paNa kaMIpaNa dravya prApta thatuM nathI e pramANe pahelo AbharaNa bheda yAne bhaMga thayo. tevI rIte vezyAnA AbharaNo antaH polA hovAthI ane lAkhathI bharelA hovAthI asAra che. ane bahArathI tAMbA vi. nA hovA chatAM paNa suvarNathI raselA hovAthI bhoLA lokonA manane svarNamayapaNAnI budhdhinuM kAraNa hovAthI jANe sAranI jema dekhAya che. - bhAse che. e pramANe bahArathI sAravALA kahyA athavA bahArathI sArapaNuM bIjI rIte vicAravuM te A pramANe : jevI rIte AbhUSaNone kuLavAna strIo vastrAdi DhAMkIne gupta rIte pahere che. tevI rIte gaNikA paheratI nathI. te gaNikA DhAMkyA vagara spaSTa (khullI) rIte kaDA, kuMDala Adine pahere che. ane tethI bahAra caLakATavALA 09033BBB 8888888888BRRRRRRRRRRRRABB8A99.8888888888888RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRESBOBSERRANO -gara aaaa a aaaaaaaaaaaaa88888899 upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (85)[ taraMga - 15 ] Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dekhAtAM hovAthI bahArathI sAra rUpa che. Iti akhaMDa evA te AbharaNo vaDe zudhdha AbharaNanI jema tenI zobhA bane che. grahaNa karavAmAM ane mUkavAmAM ApavAmAM paNa tenAM svarUpane nahi jANanArA bhoLAloko dravyAdi Ape che. paraMtu bhAMgavA vaDe karIne koIpaNa jAtano artha sarato nathI. Iti bIjo bhAMgo.. vaLI te rIte gRhastha vyApArIonA alaMkAro saMpUrNa paNe suvarNamaya hovAnA kAraNe antaH nakora hovAthI sAra rUpa che. ane bahAra tevA prakAranA suMdara ratno nahi jaDelA hovAthI tene strI Adi vaDe vastra DhAMkavA veDa karIne gupta rIte paheravAthI rAjAnA AbharaNanI apekSAe vAMjhaNI strI ItyAdinI jema alpa sAra vALA hovAthI asAra che ane te dAgInA akhaMDa hoya ke bhAMgatA hoya to paNa te artha lAbhAdinuM kArya kare che. Iti tRtIya bhAMgo. tevI rIte rAjAnA AbharaNo pahelAnI jema antaH sAra bhUta che. bahArathI paNa karoDonI kiMmatavALA ratnothI jaDita hovAthI athavA nirbhaya paNe puruSo ane rAjA ane rANIothI spaSTa (khullI) rIte paheravAdithI sUryanA kiraNonI jema prakAzatAM hovAthI sArabhUta che. tenI akhaMDatA vaDe atyaMta sukha prApta thAya che. ane bhAMgavA vaDe karIne paNa suvarNa mANeka AdinA mUlyanI prAptithI Icchita arthanI prApti - sidhdhi thAya che. Iti 4 tho bhAMgo. e pramANe guruo aMtara (aMtaH) ane bahArathI chatA ane achatA evA zrata (jJAna) thI cAra prakAre jANavA. (1) bhAMgo aMdara ane bahArathI asAra (ra) bhAMgo aMdarathI asAra bahArathI sAra (3) bhAMgo aMdarathI sAra bahArathI asAra (4) bhAMgo aMdarathI ane bahArathI sAra temAM keTalAka pAsatyAdinA hRdayamAM zrI jinAgama rUpa samyakajJAna nathI. kAraNa ke tenI upara azradhdhA hovAthI athavA lezamAtra paNa tenI upara bhAvanAdino abhAva hovAthI vaLI teonA liMganI paNa zradhdhA Adi thatI nathI kemake teomAM mahAvratanI ArAdhanA, AvazyakAdi samyak kriyA, cha jIvanI rakSAno pariNAma tenA pAlaNamAM puruSArtha vi. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (86) taraMga - 15 || PORRRRRR BitBIRissuuttitutirili[livi[Li[llilfilliantagggggagainstitutiHitaitialitilitiIiiiiiiiiuliaaaaagital Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgya, kaSAyano upazama tathA tatvanI bhAvanA vi. dekhAtuM nathI tenAmAM samyapha zrutano abhAva che. ulluM mATI, pANI, puSpa, phala aNasanIya (nakhape tevuM) gRhasthanuM kArya ItyAdi pramAdo spaSTa vRttithI sevavAnA kAraNe pAsatkAdiomAM ja AvA prakAranA anAcAro sArI rIte dekhAya che. tevI rIte saMnidhi, AdhArmi, jala, phala, puSpa Adi sarva sacitta, nitya be traNa vAra bhojana karanArA, vigaI, lavaMgAdi tAMbula ne khAnArA, vastranI paDilehaNa barAbara nahi karanArA, pramANa rahita rUMchAvALA vastra, zaiyA, jUtA, vAhaNa, zastra, tAMbA vi. nA pAtra, mAthe coTalI, astrAthI muMDana, kArya paDe tyAre rajoharaNa, muhapatti dhAraNa karanArA, ekalA bhramaNa karanArA, svachaMdapaNe besatAM uThatAM gIto gAnArA, caityamAM, maThamAM vAsa karanArA, pUjAno AraMbha karanArA, nitya vAsa karanArA, devAdi dravyanA bhoktA, jinAlaya pauSadhazAlAdi karAvanArA, snAna, vilepana (tela vi. coravAdi) karanArA AbhUSaNa paheranArA, vyApAra karanArA, saMgraha karanArA, krIDA karanArA, gAma-kula AdinI mamatA karanArA, strIno nAca jonArA, strIno paricaya karanArA, naraka gatinA kAraNarUpa jyotiSa, nimitta zAstra, vaidaka maMtra, yogo karanArA, mithyAtvI rAjAnI sevA karanArA, tenI pAsethI dharma karmano pratibaMdha karanArA, zAsana prabhAvanAmAM matsara karavo, lAkaDI AdithI kajIo karanArA , zIra - udarane phoDanArA, bhATa, cAraNapaNuM karanArA, lobhane kAraNe gRhasthanI stuti karanArA, jinezvaranI pratimAnI kharIdI ane veMcANa karanArA, ucATaNa, kAmaNa vagere halakA kAma karanArA, strInA hAthano sparza karanArA, bahmacaryamAM saMdehavALA, vyAje dhana ApanArA, nIca kulanA paNa cATuDiyA ziSyane dravyathI kharIdanArA, sAvadya pravartana karanArA, sarva lokane muhurta Adi joI ApanArA dharma zAkhAmAM athavA gRhasthanA ghare khAjA pAka Adi karAvanArA, yakSAdi gotra devatAnI pUjA karanArA, karAvanArA, mithyAtvane dhAranArA, samyakatva Adino niSedha karanArA, karAvanArA, mithyAtvane dhAranArA,samyakatAdino niSedha tene mUlyathI samyakatva ApavuM. AvA ghaNA prakAranA sAvadya (jinezvare niSedha karela) ane lokamAM niMdita je kukarmane seve che. kare che - karAve che. te dharma vinAno che, B aaaaaaaaaannel narmanaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaanaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa ge989899888eeeeeeaNaaaaaaaaaaeeeeeeesa9ea2 || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (87) taraMga - 15 ] Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aloka ane paralokane hAnI pahoMcADe che. zAsananA jasano ghAta kare che. (karanArA) kudRSTivALA che. tethI tene jinezvara bha. nuM darzana kevI rIte hoya? veSa paNa kevo ? vaLI temane namana (vaMdana) vi. kyAMthI (kevI rIte) hoya ItyAdi. tethI tene antaH jJAna nathI ane bahAra paNa nathI. pAThamAM tathA vyAkhyAnAdimAM teone zruta hoya tevuM saMbhaLAtuM nathI. prAyaH karIne che budhdhizALIonA cANakya nIti paMcAkhyAna, siMhAsana batrIzI Adi vinoda kathA jevI kathAo bIjA paNa lokane AkarSaNa karanArI. te te prakAranI Adhunika nRpa - maMtri vi. prabaMdhonA kalpita saMbaMdha vizeSa upadezanA pAThathI vyAkhyAna Adine vAMce che. mATe antaH ane bahAra zrutanA abhAvathI bane asAra che. pArthasthAdi lokottara kuguruo prathama bhAgamAM paDelA che. e pramANe laukika brAhmaNa Adi baudhdha - yogIo - tApaso Adi bahArathI ane aMdarathI zrutanA abhAve prathama bhAMgAmAM AvelA che. zrutano abhAva tenA be prakAra che. jinezvara bha. nA vacanathI bahAra (zloka . bole paNa vivecana-bahAranuM kare) bIjuM jinezvara bha. nA vacanathI bhinna bIjA zAstromAM zrutapaNAno abhAva che. mATe jema gadheDAnI viSTA (lIDA)mAMthI cUrNa banatuM nathI tema te zAstromAM samyakazruta hotuM nathI. (bIna upayogI che.) kAraNa ke temAM jIva vadha, asatya, corI, abrahma vi. nI dharma budhdhie prarUpaNA karavI tethI te dharmamAM zrutanA abhAve dhanapAla paMDite kahyuM che ke : je zrutinI vANImAM viSTA khAnArI gAyono sparza pApone haranAro kahyo che, saMjJA rahita vRkSone vaMdanIka kahyA che. bakarAonI hiMsAthI svargaprApti kahelI che. brAhmaNoe khAdheluM anna pitRone puSTa karanAruM kahyuM che. chamastha devone Apta tarIke kahelAM che. agnimAM homeluM balidAna devone khuza karanAruM kahyuM che. evI rItanI zrutinI vANInuM vizALa ane manohara chatAM nirarthaka ceSTita koNa jANI zake tema che ? sAdhuno daza prakArano dharma mithyAdRSTie jotAM nathI. je koIpaNa kyAreka kaMIpaNa kahe che te mAtra vANIno vilAsa che. [1] 398998840888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888aaaaaaaa 8888888888888888888888888888888888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (88). taraMga - 15 || tgtaariamantianituatungaatsalatunnitualtitunagam Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainamata ne mAnanArA evA sarva lokonA vacanamAM tatvano artha rahelo che. tathA keTalAkanA manamAM rahelo che ane kriyA rUpe paNa haMmezA nAcI rahelo che. ||rA veda zAstrane parAdhIna budhdhivALA sUtrone kaMThe karanArA manuSyo dharmarUpI ratnanA tatvane alpa paNa jANatA nathI Iial gomedha, naramedha, azvamedha, Adi yajJa karanArA evA jIvahiMsA karanArAone dharma kyAMthI hoya ? |4|| zradhdhA nahi karavA lAyaka asaMbhUta ane paraspara virodhi vastunuM nirUpaNa karatAM purANa vidhAyakano dharma kevo ? //pI. asabhUta vyavasthA vaDe bIjAnA dravyane grahaNa karavAnI IcchAvALA smRtine anusaranArA mATI, pANI Adi vaDe karI pavitratA ne karanArA brAhmaNAdine dharma kyAMthI ? dharma kema hoya ? ||6|| RtukAla vyatita thayA bAda garbha hatyAne kahevAvALA, brahmacaryano apalApa karanArA brAhmaNone brahmacarya dharma kyAMthI hoya ? Hill nahi ApavA chatAM yajamAno pAsethI sarvasva levAnI IcchAvALA, artha mATe prANone choDanArA brAhmaNonuM akiMcanapaNuM (nispRhatA) kyAM gayuM TI divase ane rAtre mukhane pUchIne khAnArA bhakSya - abhakSyanA viveka vinAnA baudhdha lokone tapa kevI rIte hoya ? IkA komaLa zaiyA, savAre pIvAnuM madhyAhna bhojana sAMje dUdha Adi pIvuM, madhyarAtre drAkSa khaMDa khAvA Avo zAkyanA zAstramAM sAdhu dharma che. |10 svalpa aparAdha thaye chate vicAra karyA vinA teja kSaNe zrApa ApanArA laukIka RSiomAM leza mAtra paNa kSamA dekhAtI nathI. (hotI nathI) I/11/l. jAti Adi mada vaDe kharAba AcAramAM atyaMta ramanArA cittavALA cAre AzramamAM ramanArA, brAhmaNono namra guNa kyAM rahyo ? //1ra/ diMbha luccAI jenA garbhamAM rahelI che. vaLI bahArathI bagalA vRtti (Thaga vidyA)vALA pAkhaMDa vRttivALAne leza paNa saraLatA kyAMthI hoya ? II1all sasasasasasa sasarAkSasasasasasasa saataaHBg [ upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (89)[ taraMga - 15 ] rAka - 15 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patni ghara parigrahavALA, lobhanA eka ghara samAna tevAM brAhmaNonI mukti kevI rIte hoya ? I14ll tethI mUDha upara rAga dveSa vagaranA kevaLajJAnathI manohara evA arihaMta bhagavAnano sArI rIte prarUpelo ja dharma che ||1pI rAgathI, dveSathI tevI rIte mohathI vitathavAda (vitaMDAvAda) thAya che. tenA abhAvamAM arihaMtanA dharmamAM vitathavAdi paNuM, (vitaMDAvAdapaNuM ayogya paNuM) kevI rIte hoya ? II16/l jeoe rAgAdi doSo vaDe karIne cittane kaluSita karyuM che. teonI vANI kyAreya satya banatI nathI. ll17ll tevI rIte yajJa homa vi. ISTa prakAranA karmo karanArA aneka prakAranA vApI (vAvaDI,) kUvA, taLAva, sarovara vi. pApa pUrNa kAryone karanArA II18 ane pazunA upaghAtathI (hiMsAthI) svargalokanuM sukha mAMganArA brAhmaNone bhojana ApavA vaDe karI pitAnI tRptine IcchanArA I/19ll ghI, yoni-vi, karavA thakI prAyazcitane karanArA, pAMca prakAranI ApattimAM punarvivAha karanArA ||2ll apatya vinAnI strI (vaMdhyA strI) viSe gotrathI putra utpanna karavAnuM kahenArA, doSavALI strIonI paNa raja thI zudhdhi kahenArA //ra1|| kalyANanI budhdhithI yajJamAM haNAyelA bakarAnA liMgathI AjIvikA karanArA, sutrAmaNI tathA saptataMtu yajJamAM dArUpAna karanArA rarA * viSTA khAnArI gAyane sparza karavAthI pavitratA mAnanArA, jala vi. nA snAna karavA mAtrathI pApanI zudhdhine kahenArA ra3ll vaDa, pIMpaLo, AmalI Adi jhADanI pUjAnuM vidhAna karanArA, agnimAM ghInI Ahuti vaDe devonI khuzI mAnanArA 24ll jamIna para gAyane dohavAthI ISTa zAntine mAnanArA, strIne viDambanA thAya tevA vratothI dharmopadeza karavA vALA ripI. | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 90) taraMga - 15 ] maanqaannjaabnyooeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeen ratha ranAkara aeeeeaseesaaaaaaaaa@aasaanageeeeeeawessageegazam - 15 taaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaakSaNavAdyavAraso Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tevI rIte jaTA, valkala, aMga para bhasma, laMgoTa dharanArA, AkaDA dhaturAnA phUlavaDe tathA bilIthI deva pUjAne karanArA //ra6ll. gIta nRtyAdi karanArA, vAraMvAra hAthanI tALIo vagADanArA, vAraMvAra mukhanA avAja vaDe vAjIMtrano (zaMkhano) avAja karanArA /razI . asabhya (aviveka) bhASA bolavA pUrvaka munine, devone ane manuSyone haNanArA, ane vratabhaMga karIne dAsI-dAsa paNe IcchanArA ll28 pAzupAta vratane vAraMvAra lenArA ane choDanArA auSadhAdi prayoga vaDe lAkho jUne haNanArA //ra9 mAnavanA hADakAnA AbhUSaNa dharanArA, khIlA jaDelA khATa upara besanArA, khoparInA vAsaNamAM bhojana karanArA, ghaMTa ane jhAMjharane dharanArA //38ll dArU, mAMsa, strInA bhogamAM niraMtara Asakata vAraMvAra gAtAM nAcatAM keDa para ghaMTa ne bAMdhanArA /31// tevI ja rIte anaMtakAya kaMda vi. phaLa, mULa tathA patra khAnArA vanavAsa karatAM hovA chatAM paNa strI putrathI yukta karI tevIja rIte khAvA yogya, na khAvA yogya, pIvA yogya, na pIvA yogya, bhogavavA yogya na bhogavavA yogyamAM badhuM ja samAna mAnanArA kaulAcAryanI pAse rahenArA, yogInA nAmathI prasidhdhi ne pAmanArA jinezvaranA zAsanane sparza nathI karyo evA cittavALA (jina zAsanathI ghaNA dUra evA cittavALA) bIjAone dharma kevo ? tenuM phala kevuM ? ane teno upadeza kevI rIte Iti |34. e pramANe bahArathI ane aMdarathI asAra prathama bhaMgane anusaranArA kuguruo kahyA ane teo prathama bhaMga alaMkAranI jema gurUnA AkArane dharanArA hovA chatAM paNa vAhika (majUra), mugdha, mithyASTi, moharUpI ajJAnathI aMdha cittavALA lokone te mAnya che. ane vaLI spaSTa rIte AraMbha karanArA, adharmamAM pravRtti karanArA, deva dravyano paribhoga karanArA, bIjAne RahishumanshawnSaagarsuinnishinsomnianikaanshunnusuhaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) ( 91 ) taraMga - 15 | SiEET Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkha ApavA vaDe kukurmAdithI paMDita vargane mATe avajJAnA ghara samAna hovAthI A lokamAM paNa jevA joIe tevA pUjA satkAra ane sukhanA bhoktA banatAM nathI. haMmezA AjIvikA, putranA lagnAdinI ciMtAvALA, khetI, rAjasevA Adi karavA vaDe prAyaH karIne duHkhano ja anubhava karanArA che. ane vaLI paralokane viSe rAjyAdhikArI, aSTAMga nimitta, jyotiSa vidyAnA kathanAdi mahAAraMbha karavA vi. nA pApo vaDe prAyaH narakAdi durgatimAMja janA2A che. Iti. tethI kahyuM che ke ''nariMdra naimetti gAya nophasiyA'' rAjA, naimettika ane jyotiSI e pramANe padmacaritramAM narakagAmi jIvanA adhikAramAM kahyuM che. laukIka zAstroe paNa kahyuM che ke adhikArIo traNa mAsamAM maTha patIpaNuM dhAraNa ka2vAthI traNa divasamAM ane jo zighra narakanI IcchA hoya to 1 divasa mATe purohita paNuM svIkAravuM lokottara gurune paNa AzrayIne AgamamAM paNa kahyuM che ke : jema polI mUThI sAra vinAnI che, athavA jema khoTo (nakalI) sikko sAravinAno che (tema te dravyasAdhu paNa upekSA karavA lAyaka che) kemake kAcano TukaDo vaisUrya ratnanI peThe kadAca prakAza yukta hoya topaNa tenA parIkSako AgaLa te kiMmata vinAno ja thaI paDe che. arthAt ajJAnIo ja tene kimatI gaNe che. vaLI aMdhakAra vaDe karIne arthAt mithyAtva rUpa ajJAne karIne haNAyelo evo te dravyati haMmezA du:khI thayo thako tatva Adikone viSe viparItapaNuM pAme che tathA munipaNuM virAdhIne asAdhurUpa thayo thako naraka tathA tiryaMcanI yoni pAme che. ItyAdi varNana zrI uttarAdhyayana sUtranA vIsamAM adhyayanamAM 42 mA zlokamAM che. te pramANe vezyAnA AbharaNanI jema keTalAka pahelAM kahelI yukti pramANe aMtaramAM asAra paNa bahArathI sA2vALA. navapUrva sudhI jinezvara bha. nA vacananuM adhyayana (abhyAsa) karanArA, adhyApana karAvanArA, upadezAdi ADaMbara karanArA, bahAranI pravRttivALA hoya che. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 92 taraMga www 15 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMgAramadakAcAryanI jema te A pramANe che :- zrI vijaya sena sUrinA ziSyoe svapnamAM pAMcazo hAthInA baccAthI parivarelo eka bhUMDa joyo ane te svapnanI vAta gurune kahI, tyAre guru e kahyuM ke koIka abhavya AtmA parivAra sAthe Avaze teja divase pAMcazo sAdhunI sAthe rudradeva nAmanA AcArya AvyA ane teno ucita satkAra karyo rAtrie tenI parikSA mATe gurunA kahevAthI sAdhuonA caMDIla javAnA mArga para kolasAnI bhUkIverI pachI AvelA te sAdhuonA paga tenA para paDavAthI kaca kaca zabda sAMbhaLIne Akroza pUrvaka "micchAmi dukkaDam" e pramANe guru e karelA saMketa anusAra AvelA sAdhuo niMdrA letA jANI jAte ja mAtru paraThavAne mATe jatAM tevI ja rIte aMgArA (koyalA)nI bhUkI para paga paDatAM kacakaca zabda sAMbhaLI khuzI thatAM atyaMta tene coLIne (tenuM mardana karIne) bolyA aho arihaMta bha. ne Ane paNa jIva kahyA che. jAgatA evA munioe Adazya joyuM prabhAta thaye chate gurue tenA ziSyone A vAta jaNAvIne vizvAsa pamADIne A abhavya che ema kahIne tene samudAya bahAra karyA vaLI tenA badhA ziSyo tapa karIne devaloka gayA, tyAMthI cyavIne te badhA rAjakulamAM utpanna thayA (janma pAmyA) ane rAjA thayA. eka vakhata te badhAya vasaMtapuramAM kanakadhvaja rAjAnI kanyAnA svayaMvara maMDapamAM gayA. ane te rudradeva tyAre judA-judA prakAranI yonIomAM bhramaNa karatAM karatAM UMTa thayo. moTI kAyAvALo, jarAthI jIrNa zarIra vALo, ghaNA bhArathI yukta bUmo pADatA evA tene (UMTa rupe rudradevane) teoe tyAM joyo tene jotAM ja tenA upara teone karuNA jAgI ane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. tenAthI teoe A to amArA guru che e pramANe jANyuM. aho ! saMsAranuM svarUpa vicitra che. kAraNa ke tevA prakAranI jJAna lakSmI meLavIne hRdayamAM bhAvathI azradhdhAne dharanArA bicArA AvI avasthAne pAmyA che. ane anaMta bhava bhamaze. dayA bhAvathI tene choDAvIne badhAya tyAMthI nIkaLI gayA ane A abhavya ke durbhavya bahArathI guruno AkAra dhArI hovA chatAM paNa aMtaramAM zrI arihaMta bha. nA vacana uparanI zradhdhA vi. thI rahita hovAthI ananta bhavarUpI samudramAM paDanArA thayA e pramANe || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (93) taraMga - 15 ] INA seatsanskaaaaaaaaa%aaa aaaaaaaaapva babat Bapa: rakira rAzisdhayAra.authayacaDhavayaaan IRHIT Builla Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtarathI asAra bahArathI sArA e rItie bIjA bhAMgAmAM paDelA guruo kahyA. tevI rIte keTalAka vyApArInA AbharaNanI jema aMtarathI sArA bahArathI asAra te A pramANe keTalAkanA aMtaramAM zrata (jJAna) hoya che. zrI jina vacana paranI samyaka zradhdhA vi. 25. tenuM lIMga... (cihna) che jIvanI rakSAno pariNAma, kapaTa rahita vRtti tenA pAlaNamAM prayatna AdinA darzanathI (jovAthI) aMtaramAM sAra che. vaLI bahAra tevA prakArano jJAnAvaraNIya karmodaya AdinA kAraNe jJAnano pATha vi. karavAmAM bhaNAvavAmAM ullAsa na hovAthI mAsatuSa sAdhu vi. nI jema bahArathI) asAra che. athavA pramAdathI nahi bhaNatA hovAthI yuvarAjarSi vi. nI jema bahArathI asAra che. te dRSTAMta kahetAM kahe che. (yavarAjarSinI kathA ) vaizAlInagarImAM yavanAmano rAjA hato tene gardabhilla nAmano putra ane aNullikA nAmanI putrI ane dIrdhapRSTha nAmano maMtrI hato. - eka vakhata rAtrinA chellA pahore jAgRta thayelA rAjAe ciMtavyuM ke kharekhara pUrva janmamAM kaMIpaNa dharma kArya meM kareluM che tenA prabhAve A samudra sudhI bhUmi para mArI akhaMDita AjJAnuM zAsana cAle che. tamArI ANa varte che) A hAthI ghoDA vi. saMpatti mArI che. mArA dezamAM Aja sudhI paNa duSkALa paDayo nathI. tethI pharI paNa sukRtane karuM jethI karIne AgAmI bhava paNa sukha zAnti AdithI suMdara thAya ItyAdi. pachI prabhAte putrane rAjya para besADIne hita zIkSA ApIne ane udyAnamAM AvelA gurune namIne temanI pAse saMyamane grahaNa karyuM ane tIvra tapa tapatAM, vaiyAvRtyanI bhAvanA pUrvaka gurunI sAthe vicare che. paraMtu gurue ghaNuM kahevA chatAM paNa abhyAsa karatAM nathI "huM vRdhdha chuM tethI pATha AvaDato nathI "ItyAdi te bole che. eka vakhata lAbha joIne putrane pratibodha karAvAne mATe gurue vizAlAnagarImAM mokalyA gurunA vacana (AjJA) zirodhArya karIne prayANa karyuM. mArgamAM vicAra kare che I[HaBaadatabasaanaBaaaaaaasininteneggspeasuaaaaaaaaaaaaaaaanastpAdhyakSaaaaaaaaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (94) - 15 taaaaaaaaaaaaaaaaaaaahaaaaaaaantinuinathi] taraMga - 15 ] Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke mane thoDuM ye kaMI paNa AvaDatuM nathI putrane ane bIjAne upadeza zuM ApIza ? Iti. eTalAmAM koI khetaramAM javanI khAvAnI IcchAvALA, bhayathI caMcala dRSTivALA, gadarbhane kSetra pAlake eka zloka kahyo. A bAju te bAju najara karato mane ja tuM jue che. tAro abhiprAya meM jANyo he gadarbha ! tuM java khAvAne Icche che. te zloka sAMbhaLIne jANe amogha zastra prApta thayuM hoya tema rAjarSi mAnavA lAgyA. vidyAnI jema te zlokanuM smaraNa karatAM AgaLa cAlatAM gAmanI najIkamAM 2mata ramatAM eka bALake lAkaDAnI banAvelI moI pheMkI bIjA loko sahita zodha karatAM bALakone na jaDI teTalAmAM eka bALaka zloka bolyo ''ahIM joI tahIM joI jotAM dekhAtI nathI. ame na joI tame na joI" moya khADAmAM paDI che, teno paNa harSathI pATha karatAM keTalAka divase vizAlApurImAM pahoMcyA ane eka kuMbhArane tyAM rAtavAso karyo tyAM ahIM tahIM bhaTakatA uMdarane kuMbhAre kahyuM nAno sukomaLa, svabhAve saraLa ane rAtrimAM pharavAnA svabhAvavALA evA tane amArI pAse (amAro) bhaya nathI paraMtu sarpano bhaya che. A traNa zlokone kalpa vRkSa, ciMtAmaNI ratna ane kAmadhenu jANe prApta thayA na hoya tema te muni mAnavA lAgyA. na * te traNe gAthAno artha yAda rAkhavA mATe vAraMvAra pharIpharIne punarA vartana kare che... gokhe che. te vakhate te puramAM dIrdhapRSTha maMtrie rAjAnI bahena aNullikAne potAnA gharanA bhoMyarAmAM chUpAvI che rAjAne koIpaNa upAyathI haNIne potAnA putrane rAjya upara besADIne enI sAthe enA lagna karAvIza e pramANe manamAM vicAra karIne beTho hato. tyAM rAjAnI AjJAthI rAjAnA subhaToe zodhyA chatAM rAjAne potAnI bahena prApta na thaI teTalAmAM maMtrie yavarAjaRRrSine AvelA sAMbhaLIne (jANIne) tapathI prApta thayelA jJAnavALA A haze te jJAna vaDe mArA svarUpa ne jANIne rAjAne kaheze tyAre rAjA mArA parivAra sAthe mane pakaDIne mAro nigraha ka2ze mATe pahelethI koIpaNa upAyane karUM e pramANe vicArIne rAtrie ja rAjAnI pAse pahoMcI gayo rAjAe avasa2 vinA AvavAnuM kAraNa pUchyuM tyAre teNe mAyA karIne kahyuM ke H ja upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 95 taraMga - 15 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vratathI bhagna thayelA tamArA pitA ahIMyA AvIne kuMbhAranA ghare rahyA che savAre tamAruM rAjya paDAvI leze e pramANe maMtrInA zabda sAMbhaLIne putra rAjAe kahyuM ke jo rAjA (pitA) rAjyane laI le to te mAruM bhAgya che huM teonA caraNanI sevA karIzuM. pachI maMtrie kahyuM ke A ayogya che. potAnuM rAjya ApavuM na joIe. vividha yukti vaDe pitA paNa haNavA yogya che mAyAthI bhareluM teNe (maMtrIe) kaheluM svIkArIne rAjA, pitAnI hatyA karavA mATe rAtrie ja hAthamAM talavAra laIne kuMbhakAranA ghare gayo. koI chIdra dvArA pitAmunine jue che. teTalAmAM yavaRSi pelI gAthAno pATha kare che. te sAMbhaLI rAjAe ciMtavyuM ke mArA pitAe jJAnathI mane ahIM tahIM joto jANyo vaLI jo A jJAnI hoya to mArI bahena kyAM che te kahe ? teTalAmAM teo bIjI gAthA bolyA te sAMbhaLIne vizvAsa pedA thayo guNanI prazaMsA vi. karyuM, vaLI pharI ciMtavyuM : mArI bahena-jeNe chUpAvI che tenuM nAma pitA jAhera kare ! teTalAmAM trIjI gAthAnuM punarAvartana karyuM. (trIjI gAthA bolyA, te pachI saMdeha dUra thaI javAthI harSita thayelA evA teNe daravAjo kholIne aMdara praveza karyo ane jJAnI evA pitAnI hatyA karavAnI IcchAvALo te potAnI jAtane nIMdato AMkhamAMthI azru vahAvato munine namIne potAnA aparAdhane prakaTa karavAmAM tatpara evA tene kSamA mAMgI tyAre munie maunane dhAraNa karyuM, mauna e ja sarvArthanuM sAdhana che. kahyuM che ke - "mauna sarvArtha sAdhanam" pachI tyAMthI rAjA potAnA mahele Avyo bAkI rahela rAtrine pUrNa karI prabhAte maMtrInA ghera subhaTo sAthe tapAsa karatAM bhoMyarAmAMthI bahena prApta thaI. maMtrIne dezavaTo Apyo pachI jJAnI evA muninI prazaMsA karI ane tene namIne maMtrI vi. ane bIjA loko sAthe temaNe (munie) kahelA dharmane svIkAryo tyArabAda te yuvarAjaRSi bandha vargane pratibodhine gurunI pAse pahoMcyA, pramAda ne choDIne zrutano abhyAsa karavA lAgyA ane tapa tapIne devaloke gayA A pramANe yuvarAja RSi kathA pUrNa thaI. ARBRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR88888888RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRAARSBABBARRRRRRRRRANDO #Bagdana Bougaaaaaaaaaaaaataaaaaaaa48SNA upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) taraMga - 15 . Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e pramANe alpa jJAnavALA paNa vAMjhaNI strI, vi. nI jema vivikSA vagara tene bhaNanArA, bIjAo paNa samyak kriyAmAM tatpara guruo bahArathI zrutanA sArapaNAno abhAva (bahArathI asAra) hovA chatAM paNa aMtaramAM sAra paNAne dharatAM hovAthI zivanI sImA sudhI zubha phalane ApanArA thAya alpajJAnane dharanArAnuM svapara tAraka paNe kevI rIte ? AgamamAM kahyuM che ke :- ajANyA mArga para cAlavAnI IcchAvALA alpajJAnI tapasvI, seMkaDo aparAdho karIne jANato nathI ? ItyAdi. uttara :- ghaNA jJAnI gurunI parataMtratA (nizrA)thI samyak dharmanI kriyA (anuSThAna)mAM jAte pravartana karanArA ane alpa RtavALA bIjAone paNa pravartAvanArAonuM svapara tAraka paNuM barAbara che. arthAtuvivAda vagaranuM che. tethI kahyuM che ke gurunI parataMtrAthI, jJAnavALA, sahaNA karanArA, eno saMga karanArAnA viSayamAM mAsa - tuSa muninuM caritra jANavuM. vaLI agItArthane gurukulavAsa kevI rIte? gurukula vAsavALAne agItArtha paNuM kevuM ? tyAM zAstro sAMbhaLavAthI hoya, te zAstronuM sAMbhaLavuM zAthI hoya ? to ke jJAnathI hoya, jema AMdhaLo. pAMgaLA mANasanI sahAyathI tenA sUcanathI bhayaMkara vanane ullaMghI jAya che. tema agItArtha paNa gItArthanI AjJAnA pAlanathI bhavasAgara tarI jAya che. moTA zeThIyAonA AbharaNo jAtya suvarNamaya hovAthI aMtaH ane bahArathI sAra paNuM hovA chatAM paNa bahAra tevA prakAranA suMdara ratnAdithI nahi jaDelA hovAthI rAjAnA alaMkAranI apekSAo vAMjhaNI kanyA ItyAdinI jema alpasAra hovAthI asAra che. tenI vivakSA A pramANe che. uparathI sAra ane aMdarathI sAra evA A bhaMgavALA guruo paNa potAnA matanA badhA AgamamAM avagAhanA (jANakArI) vi. thI aMtaH ane bahArathI sAra paNuM hovA chatAM paNa tevA prakAranI kavipaNAnI zaktivAda labdhi upadezamAM caturAI vi. no yoga na hovAthI bahAranA lokomAM tevA prakAranI moTI prasidhdhi na hovAthI asAra che. ItyAdi jANavuM. nn y nnngnnngtaeessess8888nsenmaaaaaaaaaaaaaaaaa 888888889888888388889888988saesassg upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (97 taraMga - 15 titalaagiSayatisitiatitutassiuHapnglishaaatesBaaaaaaaaaaniulillaguiaSadhIundungunatnastaullahuRakhial BagasaBaaaaaaaaaaaaaaaaaaaagiganana Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI keTalAka rAjAnA AbhUSaNanI jema aMtaH ane bahAra ema banne rIte sAra bhUta hoya che hRdayamAM ane bahAra samyak zrutane dhAravAthI ratnanI upamAvALA ane nirUpama atizayavALA, vividha labdhi ane samRdhdhithI atyaMta zobhavAthI aMdara ane bahArathI sArA che. temAM vajAsvAmi AdinA dRSTAMto pragaTa ja che. A cothA bhaMgathI yukta guruo zrI jaina zAsananI prabhAvanA karavAmAM ja tatpara potAne ane bIjAne tAravAmAM samartha bhavarUpI samudrane taravAne IcchatA evA jIvone pravahaNa (nAva)nI jema Azraya karavA yogya che. AvA guru prApta na thaye chate trIjA bhaMgavALA guruono Azraya karavo pahelA be bhAMgA jevA guruo tajavA yogya ja che. e pramANe zratane AzrayIne gurumAM rahelA cAra bhAMgA kahyA (gurunA viSe cAra bhAMgA kahyA) have kriyAne AzrayIne zrAvakonI caturbhagI kahe che :- zratane AzrayIne teonI caturbhagI dekhAtI nathI, kAraNa ke vizeSa prakAranA kRtano adhikAra teone na hovAthI kahyuM che :- yati vratano yoga karavA mATe jadhanyathI aSTa pravacana mAtAne anusaratA sUtrane bhaNavuM utkRSTa cha javanikAya adhyayana sudhI bhaNavuM Iti. keTalAka zrAvako kriyAne AzrayIne cAMDAlanA AbharaNanI jema aMdarathI ane bahArathI asAra che te batAvatAM ahIM kahe che ke kriyA zradhdhA vidhi, anuSThAna, vyavahAra zudhdhi, jinapUjA, guru sevA, supAtradAna, hiMsAdithI nivRtti (ahiMsAnuM pAlana) sAmAyika, Avazyaka vi. rUpa kriyA. te kriyA keTalAkanA hRdayamAM ruci rUpe hotI nathI ane bahArathI karavA rUpe paNa nathI. kevala zrAvaka kulamAM utpanna thavAnA kAraNe zrAvaka nAma mAtra dhAreluM che. te zrAvako prathama bhAMgAmAM AvelA jANavA ane vaLI teone dharmanA viSayamAM ruci na hovAthI samyakatvAdithI rahita prathama guNa sthAnakamAM rahenArA ghara, strI, dhana, putrAdithI jakaDAyelA (putrAdi rAgavALA) kuTuMbane mATe aneka prakAranA AraMbha karanArA, ahIMyA duHkhI ane apayazanA pAtra thAya che. vaLI paralokamAM ekaeNndriyAdimAM gayelA lAMbA kALa sudhI bhavamAM bhame che. dhanaprIya zreSThi vi. nI jema feeezezee2222222a9%egasz88289 23382aa%rakSara ka rAvaDararazaasjhararara3ra4ra4rararararakAratrarAyaasad @gawadesa83988888888888888888888888888 || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (98). taraMga - 15 ] Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM che ke :- putrAdimAM rAMgavALA ajJAna ane pramAdamAM paDelA jIvo dhana prIya zreSThinI jema ekendriyamAM ghaNIvAra utpanna thAya che. e pramANe bhavabhAvanAmAM kahyuM che. vaLI keTalAka hiMsA, jUTha, corI, abrahmAdithI virati nahi pAmelA bhakSya abhakSya peya - apeya AdimAM viveka vagaranA A lokamAM paNa samAjathI bahAra thAya che. dhana, rAjya vi. thI bhraSTa thAya che. IndriyAdi aMga cheda, kamota vi. ne pAme che. ane paralokamAM bhImaAdinI jema duHkha pAme che. te paNa bhava bhAvanAmAM ja kahyuM che ke :- jIvahiMsA ka2vAthI bhIma, abhakSya bhakSaNathI kuMjara rAjA ane AraMbha karavAthI acala naraka gatine pAmyo tenA udAharaNo che. zrAvaka nAma mAtra dhAravAthI teono koIpaNa jAtano udhdhAra thato nathI. nAma mAtra dhAravAthI arthanI sidhdhi na thatI hovAthI teono udhdhAra thato nathI. (phakta nAma mAtrathI artha sarato nathI) - hakIkatamAM paNa bhoma grahanuM maMgala nAma prasidhdha hovA chatAM paNa maMgala vi. artha sAdhya banato nathI. ane tevuM jovAmAM paNa AvatuM nathI bhomamAM maMgala nAma, viSTimAM bhadrA, anAjanA kSayamAM vRdhdhi, tIvra phoDalA hote chate zItaLA, hoLI parvano rAjA, nAmathI mIThuM paNa mIThA paNuM hotuM nathI. nAmathI jhera paNa temAM mIThAza hoya che. zokamAM bahena paNAno Aropa, paNAMrganAmAM pAtrapaNuM hotuM nathI. nAmathI game tevuM zreSTha chatAM arthathI temAM kAMI vAstavikatA nathI e pramANe cAMDAlanA AbharaNanI jema zrAvakone kahyA vaLI keTalAka vezyAnA AbharaNanI jevA kahyA che. kAraNa ke teomAM kriyAno pariNAma na hovAthI kriyAne laIne antaH asAra ane bAhya sArA hoya che. A lokanA lAbha, rUpa, pUjA vi. mATe keTalAka dharmanA arthio sva sva ane paranA kAryanI sidhdhi mATe (sidhdhinI IcchAthI) ane kyAreka bIjAne chetaravA mATe sArI rIte zrAvakanI kriyA karavAmAM nipuNa hovAthI aMtaH asAra ane bAhya sArA hoya che. evA prakAranA ghaNA dRSTAnto AjanA kALamAM duHSama kAlanA prabhAvathI Dagalene pagale dharmanA nAme ThaganArA sulabha che. jInadAsa zreSThinA ghoDAnuM apaharaNa karanAra brahmacArI, caMDapradyotana upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) ( 99 taraMga - 15 - Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAe mokalela abhayakumAranA baMdhanane mATe kapaTa karI zrAvikA banelI vezyA, zrAvakanI putrInI sAthe lagna karavA mATe mAyA (kapaTa) thI zrAvaka thayelA budhdhadAsanI jema, babbarakulanA bALa sAdhunuM vecANa karanAra zrAvaka AdinA dRSTAMto yathA yogya ahIMyA kahevA - vicAravA - jANavA vaLI teo ebhavya athavA durbhavya paNa hoya ane teonI gati paNa prathama guNa sthAnake rahelAnI jema yathAyogya kahevI jANavI. samyakatvathI rahita hovAthI dharmanI kriyAnA viSayamAM zradhdhAdi na hovAthI zrAvakapaNAne lokamAM batAvIne kharAba vyApAra, para droha, vizvAsaghAta vi. mAM tatpara paNAthI zrIjina dharma viSayaka apabhrAjanA karanArA teomAMthI keTalAkane paNa lAMbA kALa sudhI bhavabhramaNa thAya che. utsutra bhASaNa karavAthI niyamAM abodhi paNAne pAme che. tethI bhavanI vRdhdhi thAya che. te kAraNe saraLapaNAne dhAraNa karavuM vaLI keTalAka aMtaramAM zradhdhA na hovA chatAM paNa bahAranI kriyAnA abhyAsa vi. thI paralokamAM bodhine paNa pAme che. ane sAta ATha bhavamAM sidhdhine paNa pAme che. varadatta zreSThi ane dAsIputranI jema. 'varadatta ane dAsIputranI kathA te A pramANe Aja bharata kSetramAM AvelI kauzAmbI nagarImAM narasiMha rAjA ane kanakavatI nAmanI rANI rahetA hatAM tyAM eka vakhata avadhijJAnI evA varadatta nAmanA sAdhu udyAnamAM AvyA. temane vaMdana karavAne mATe gayelA nagaralokone munie dharmadezanA ApavI zarU karI. dharma kathA karatAM vacamAM munivara ekAeka hasI paDyA te joIne Azcarya pAmelA sabhAjanoe munine vinaMtI karI ke bhagavan! bIjA sapuruSo paNa kAraNa vinA hasatA nathI rAga dveSAdithI rahita ApanA jevA to kAraNa vinA kevI rIte hase ? to kRpAkarI hAsyanuM kAraNa batAvo..... kaho, tyAre varadatta sAdhue kahyuM ke bhadra puruSo ! sAMbhaLo..... juo A lImaDAnA jhADanA Toca para beThelI je [HRvasavasahaaatensatsaataaaaaaaaaaaaaa#sAra raNakaasasaranteSaanyaariAtiinnaeasaaaaaaaashyA ! insulinainspinatiniannathalasanatuuuuuuuuuuuuuuuuugathi | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 100) taraMga - 15 | 22 82 @gRgAagae 38Ala kjhADhaggeaugaaaaaaaaaaaaaa Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaDI che te tame juo te samaDI pUrvabhavanA vairanA kAraNe krodhathI mane paga vaDe karIne mAravAne Icche che te sAMbhaLIne kautukapUrvaka sabhAjanoe temano pUrva janma pUkyo. sAdhu samaDIne pratibodhita karavA mATe teone pUrvabhava kahe che :hRdayamAM rahelA bhAvane kahevAthI Azcarya pAmelI samaDI paNa te sAMbhaLe che. te A pramANe : Aja bharata kSetramAM kanakapura nagaramAM dhanya nAmanA zrAvakane suMdarI nAmanI patni hatI. te duritravALI bIjA puruSamAM Asakta banI hatI. eka vakhata tenA te Azake kahyuM ke suMdarI ! AjathI mAMDI tArI pAse huM AvIza nahi kAraNa ke huM tArA patithI DaruM chuM. te sAMbhaLIne atyaMta duHkhI thayelI evI teNIe tene kahyuM he prIyatama ! A pramANe bolo nahi thoDA ja divasamAM tamane nirbhaya karIza. have eka vakhata teNe patine ApavA mATe dUdhamAM jhera nAMkhyuM. te dUdhane te levA mATe jyAM gharamAM jAya che. teTalAmAM tyAM AvelA sarpe DaMkha mAryo (khADo khode te paDe) ane te turtaja tyAM nIce DhaLI paDI ane prANavinAnI banI. bhojana karatAM uThelA dhanya zrAvake te joyuM ane bolyo hA ! A zuM ! e pramANe bolatAM tene jotAM prANavinAnI joI. tenA caritrathI ajANa evo te vilApa karavA lAgyo. te tyAMthI mRtyu pAmIne vAgha thaI ane vairAgya pAmelA te dhanya zrAvake dIkSA grahaNa karI. eka vakhata jaMgalamAM kAyotsargamAM rahyA hatA te vakhate vidhinI vakratAthI (bhavitavyatAthI) vAgharUpe utpanna thayelo tenI patnino jIva tyAM Avyo ane te munine joIne pUrvabhavanA vairathI haNI nAMkhyA. te dhanyaRSi mRtyu pAmIne tyAMthI azruta nAmanA (1ra mA) devaloke gayA. ane siMha (vAgha) to cothI narake gayo. ayyata devalokamAMthI cyavIne taanaaaaawaananannaaaaaaaaaawaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaawana aaaaaaaaaaaaaaaaaBaageBaggggggggtaaaaaaaaaaaa || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 101)[ taraMga - 15 ] Laka - 15 gasuashawaaaaaaaanguaa %aataarinivat#indagi Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharI te caMpAnagarImAM datta zrAvakanI jinamatI nAmanI patninI kukSithI utpanna thayelo varadatta nAmano putra thayo te janmathI ja vairAgI hato. yauvanakAlamAM viziSTa prakAre samyakatvamUla dharmamAM udyamavALo, dAnI, vivekI, madhurabhASI, zonta ane vinayavaMta thayo. pUrva bhavanI patnino jIva to narkathI avIne saMsAramAM bhavo bhamIne teja zreSThinA gharamAM dAsIputra rUpe janmyo ane duSTa, Thaga evo te dAsIputranA nAmathI prasidhdha thayo anukrame pitAno svargavAsa thatAM varadatta gharano svAmi banyo. te pUrva janmanA snehathI dAsIputrane sagAbhAI sarikho mAne che. tene vastro vi. ApavA chatAM paNa te dAsIputra to varadattane zatrunI jema jue che. teno evo dharmaguNa joIne rAjI thayelo zreSThi vicAre che ke mAro A bhAI jaina dharmano anurAgI che paraMtu karmanA vazathI nIca kulamAM utpanna thayo che. zrI jinadharmamAM kulanI pradhAnatA nathI. kAraNa "ahI kula pradhAna nathI" mAre bIjo bhAI nathI mATe dharmathI Aja mAro bhAI che. tethI rAjAnI sAme tene laI jaIne bhAI tarIke sthApe te pramANe tene bhAI karIne tene Adara - mAna ApavA lAgyA tyArabAda zreSThi vizvAsa pUrvaka tene badhuM Ape che. to paNa pUrvanA vairathI zreSThinA vizvAsane mATe bahArathI dharmamAM udyamita rahelo evo te zreSThine haNavA mATe aneka prakAranA upAyo ciMtave che. - eka vakhata tAlapura viSane pAnamAM nAMkhIne te pAnanuM bIDuM teNe zayana vakhate zreSThine ApyuM. zreSThie to teNe ApyA pUrveja cAre prakAranA AhAranA paccakhANa karI lIdhA hatA. to paNa tenA AgrahathI (mAna rAkhavA mATe) laIne ozikAnI nIce mUkyuM..... have vidhinI vakratAthI pAna jamIna para paDI gayuM. prabhAte varadatta zreSThinI patni te joIne tene laIne gharanA AMgaNe jyAM Ave che. tyAM ja dAsIputrane joIne kahyuM he devara ! A tAMbulane grahaNa kara. teNe paNa te pAna laI ne khAdhuM ane turtaja te jamIna para DhaLI paDyo. "svAmi drohI che ema jANI prANo tene choDI cAlyA gayA ArtadhyAnathI mRtyu pAmIne A je dekhAya che te samaDI banI che te jANo. AvA prakAranuM tenuM svarUpa jANIne bhavapara vairAgya bhAvavALA banelA || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 102)[ taraMga - 15 || rarararararukSaraza: rakSaaaaaaaaaaaaawaadhyaaaaaaaaaaaaaaaa888888888888 780380838088888888888888888888888888888888888 BHkAma Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va2datta zreSThie potAnI saMpattine zubha mArgamAM (kSetramAM) vA52Ine pravajyA (dIkSA) lIdhI te huM chuM. A pramANe mArUM caritra meM tamane kahyuM. A pramANe saMsAramAM rAgadveSano vilAsa jANI ne je yukta (yogya) hoya teno Adara karanArA thAo. e pramANe sAMbhaLIne keTalAke sarva viratine ane bIjA keTalAke dezivaciMta Adino yathAzakti svIkAra karyo. te samaDI paNa utpanna thayelA jAtismaraNathI sarva hakIkata sAkSAt joIne pratibodha pAmI ane jhADanI Toca parathI muninI AgaLa ekAeka paDIne potAnA ducaritranI kSamApanA karI (yAcI) pachI muninA kahevAthI anazanano svIkAra karI. namaskAra mahAmaMtranA dhyAnamAM lIna banelI davalokamAM utpanna thaI. A pramANe bhAva rahita hovA chatAM, kaSAyathI kaluSita hovA chatAM . jIva dravyathI paNa dharma kare che. to paNa keTalAka alpa samayamAM bodhine pAme che. A pramANe bhAva rahita dharma karanArA dAsIputrano saMbaMdha (dRSTAMta) kahyo. ane tethI ja pUrve kahelA bhAMgAthI A bhAMgo kaMIka zudhdha jANavo. e pramANe AgaLa kahevAtAM bhAMgA vizudhdha - vizudhdha samajavA. A pramANe bIjA bhaMgamAM rahelA zrAvako jANavA tevI rIte keTalAMka zrAvako hRdayamAM sabhyadharmanA anuSThAnanI rucI hovAthI zreSThionA AbhUSaNanI jema aMdarathI sArA hoya che. ane vaLI bahArathI asAra hoya che. kAraNa ke dharmamAM vIryaMtarAya vi. nI virati vi. anuSThAna karavAmAM ullAsa na jAgavAthI athavA kriyAnA viSayamAM tIvra rucinI vizeSatAthI dIkSAnI IcchAvALA potAnA bALakone niSedha karatAM nathI. ane bIjA paNa je koI dIkSA le che. teno dIkSA mahotsava poteja karAve che. ane dIkSA lenArAnA svajanonI A janma sudhI nirvAha AdinI ciMtAne kare che. ItyAdino svIkAra karanArA potAnI badhI dIkarIone zrI nemi jinezvara pAse dIkSA apAvatA, jAte ja aDhAra hajAra sAdhuone vaMdana karyuM che jeNe evA zrIkRSNa mahArAjA, zrIzreNika rAjA AdinA dRSTAMta ahIMyA jANavA A trIjA bhAMgAnA zrAvako kriyAthI rahita hovAthI bahArathI lokomAM kriyA karanArA upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 103 taraMga - 15 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvaka rUpe prasidhdha pAmatAM nathI. tethI teo bahArathI asAra che. aMtaramAM sArA paNAthI to pahelAM nahi baMdhAyela AyuSyavALA athavA aMtaramAM samyatva hovAthI vaimAnika devane choDI bIjI koI gatinuM AyuSya bAMdhatA nathI. AgamamAM paNa kahyuM che. ke samyakatva na gayuM hoya to athavA AyuSya baMdhAyeluM na hoya to narakamAM jatA nathI. bAMdhelA AyuSyavALA ke nahi bAMdhelA AyuSyavALA banne prAyaH karIne saMkhyAta bhavomAM sidhdhi gatine meLave che. ane keTalAka to trIje bhavepaNa mukti ne prApta kare che. have keTalAMka rAjAnA AbharaNanI jema aMdarathI ane bahArathI sArA hoya che. hRdayamAM rucino bhAva hovAthI ane bahArathI ratnanI upamAvALA atizayathI yukta samyakatva mUla bAra vratane dharanArA, paDimA Adi vizeSa prakAranA anuSThAna vaDe adhikatara zobhAne dhAraNa karavA vaDe karIne AnaMda, kAmadevanI jema sArA hoya che. ane teo A lokamAM paNa rAjAnA adhikArI maMtrI vi. mAM moTI prazaMsA mAna - pAna bahumAna pAme che. ane paralokamAM bAramA devaloka sudhInA sukha saMpattine pAme che. jadhanyathI trIje bhave ane utkRSTathI sAta-ATha bhavamAM mukti sukhane meLave che. Iti. zrAvakono cotho bhAgo kahyo ane enA cAreya bhAMgAne paraspara dareka bhaMga uttarottara vizeSa prakAre AgaLa vicAryA che. - e pramANe kriyAne AzrayIne zrAvakonI cutabhaMgI kahI che. have te kriyAne ja dharmanA viSayathI adhikArI karIne (pradhAnya ApIne) vicArAya che. te A pramANe. - atta H ane bAhya zudhdhi ema be prakAre dharmane AzrayIne zudhdhi che dharma ane dharmI judA nathI. tethI dharma karanArAnA ja mananA pariNAma, tatvAdinuM jANa paNuM, zAstranA lakhANa, bahAranI kriyA AdinI apekSA karIne dharmane zudhdhi - azudhdhi vicAravI (jANavI) ane tevIja rIte vicArIe chIe. dharmanI aMtaH zudhdhi te A rIte sarvajJanuM kahevuM dharmane pravartAvanArAonuM sAcI rIte jIva ajIva Adi tattvanA jANa pUrvaka, sthUla ke sUkSma samasta jIva rakSAno pariNAma potAnI sakala zakti mujaba te viSayamAM prayatna karanAro BBBB88888888888888heraluaisituaniasessagessaagaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa%aa%Baaaaaaaaaans gazaaaaaaaaaaaaaaaa%a88888888888888888888a | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 104), taraMga - 15 | Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samatA-namratA, saraLatA, satya, zauca, brahmacarya, aparigrahItA Adi, guNamayapaNuM dharmanI aMtaH zudhdhi che. eTale ke aMtaramAM dharma hovAthI aMtara sAra rUpa che. vaLI bahAranI zudhdhi kahe che. bahAranI dRSTie jonArA janane AnaMda ApanArA, ThaMDI garamI varSAdAdinA kaSTane sahana karanArA, vividha prakAranA vanamAM vAsa karavA vi. nA kAraNe sahana karanArA, chaThTha - aThThama vi. tapa kriyA Adi karanArAnI bahAranI zudhdhi jANavI. have cAMDAlanA AbharaNanI jema keTalAka aMtaramAM dharmanI zudhdhi na hovAnA kAraNe antaH asAra ane bAhya zudhdhinA abhAve bahArathI paNa asAra che. jema veda vi. mAM. kahela yajJa karavo, snAna karavuM, gAya ane kanyAnuM dAna Adi karavuM te dharma che. te kharekhara sarvajJa paNAthI rahita vALAthI kahela zAstranA mUlarUpa hovAthI hiMsA AdithI yukta mahA AraMbhanA kAraNabhUta dharma antaH zudhdhinA abhAve antaH asAra che. Aja vAta Aja gAthAmAM pUrve gurUnI caturbhagImAM lezathI vicArelI che. tevA prakAranA dharmane kahenArA brahmA-maheza Adi devonuM ane vizvAmitra Adi RSionuM asarvajJa (ajJAna) paNuM pratyakSa che. (chatuM kare che.) tevA prakAranI samatA Adino abhAva zrApa ApavA vi. nI pravRtti, IndrIyothI parAjita, ajJAna rUpI aMdhakArathI yukta ane aparAdha karanArA te kAraNe anartha Adi thavAthI temAM asarvajJa paNuM (ajJAnatA) sArI rIte samajI zakAya che. asarvajJapaNAnI puSTi karatAM kahe che. ke brahmA zira (mastaka) vinAnA che. harinI dRSTimAM roga che. mahAdevanuM lIMga lupta thayeluM che. sUryanI tvacA ukheDavAmAM AvI, agni badhuM khAnAro che. caMdra kalaMkathI aMkita che. devendra paNa zarIramAM rahelA lIMga vaDe caMcaLa karAyo che prAyaH karIne sanmArgathI bhraSTa thayelA samartha hovA chatAM paNa Apatti ne pAme che. AthI tevA prakAranA teoe kahelA dharmanI aMtaramAM zudhdhi kevI rIte hoya ? " bahAra (bAhya) paNa zudhdhi nathI, bahAra paNa vizeSa tapa rUpa kaSTanI kriyA AdinuM darzana na thavAthI bahArathI paNa zudhdhi nathI. BABARRASSERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRROGOBDOBB3888888888888BRROS assaagaaaaaa%a893838888888a | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 105) taraMga - 15 ] ligatiBB%ERBIABELalitainitiatiittituttitutfitbinstaRamamandaliHilitialaaaaaaaaaaaaaakadhishithin Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI paNa kahe che ke - A lokamAM 1 varSa sudhI cAMDAlane (kasAIne) je pApa lAge che. te pApa eka divasa aLagaNa pANI vAparavAthI lAge che. sUryAsta thayA bAda pANI lohI kahevAya che. tenA kAraNothI ja sparza thayeluM pANI pavitratAne prApta kare che. ItyAdi kahIne gaLya vagaranuM pANI ane rAtri bhojana vi. dharmanI budhdhithI AcanArAo yajJa AdimAM nirdayatAthI bakarAdino vadha karanArA goLanI gAya, svarNanI gAya, baLatI gADara tathA pApanA ghaDA Adi dAnane lenArA gRhasthothI paNa nirdayatAthI adhika AraMbha karanArA brAhmaNono te dharma ulTo bahAranuM jonArA lokomAM paNa niMdAne pAtra bane che. AthI bahArathI asAra che. e pramANe nAstikAdi dharmanI paNa antaH ane bAhya ema banne prakAranI asAratA pragaTa paNe dekhAya che. baudhdha dharma paNa Aja bhAMgAmAM Ave che. te badhdhone pAtramAM paDeluM mAMsa vi. paNa kalpatuM hovAthI ane tapa rUpa kaSTa Adino niSedha hovAthI antaH ane bAhya ema banne rIte asAra che. ane teono mata che ke komaLa zaiyA, savAre (prabhAte) uThIne pravAhI, madhyAhane khANuM, sAMje pINuM ane drAkSAkhaMDa ane zarkarA ardhI rAtre levAthI zAkya putre anne mokSa joyo che. tethI tenI paNa antaH ane bAhya asAratA sahajabhAve sahelAIthI pragaTa thAya che. e pramANe bIjA paNa dAvAnala lagADanArA evI jAtInA badhA dharmo A ja bhAMgAmAM AvI jAya che. e pramANe pahelo bhAMgo kahyo. AvA prakAranA dharma karanArAonI gati prAyaH karIne narakAdinI thAya che. teonA zAstramAM paNa kahyuM che ke vRkSone chedIne, pazuone haNIne, lohIno kAdava karIne jo svarga malato hoya to narake konA vaDe javAya ? ItyAdi kadAca koIka alpa RdhdhivALA vyaMtara vi. mAM utpanna thAya. vaLI koI dharma vezyAnA AbhUSaNanI jema antaH asAra ane bahArathI sArabhUta hoya che. jevI rIte tApasa vi. no dharma, kAraNa ke samyajIvAdi svarUpane nahi jANatA hovAthI jIvarakSAnA prakArane nahi jANatAM, vizeSa prakAre tevA prakAranA jIvarakSAnA pariNAma vi. nahi AvavAthI alpa mAtra aparAdha karanArane zrApa vi. ApanArA, anaMtakAya kaMdamUla, zevAla, phaLa vi. M888888888888888:888:8BRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR natitatistianitaisinsitalnaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaag upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) taraMga - 15 tiguagggggggggagggggg a zal Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAnArA, cha jIvanI kAyanA jIvone duHkha ApanArA tApasa vi. nA dharmanI kAMIpaNa antaH zudhdhi nathI. bahArathI paNa zudhdhi alpAMze che. bhoLA lokone AnaMda ApanArA, vanamAM rahenArA, jhADanI chAlane paheranArA, kaMIka tapa rUpa kaSTa anuSThAna Adine kAraNe kaMIka bahArathI zudhdhi che AvA prakAranA dharmathI utkRSTagati jyotiSka devAdi sudhI thAya che. AgamamAM kahyuM che keH- tApaso jyotiSka sudhI, caraka ane parivrAjaka, pAMcamA brahmadevaloka sudhI jAya che. AvA prakAranA bIjA paNa dharma A bhaMgamAM jANavA Iti 2 jo bhaMga. have bIjo dharma zreSThionA AbharaNanI jema antaH sArabhUta bAhya asArabhUta hoya che. jevI rIte avirata samyaka dRSTino dharma AmAM samyadeva - gurU ane dharma paranI zradhdhA ane tenI ArAdhanAno pariNAma pApa bhIrUpaNuM vi. lakSaNa vALI antaH zudhdhi hovAthI antaH sAra che. skUla prANAtipAta Adi vratanI avirati hovAthI tapa rUpa kaSTa anuSThAna vi. thI rahita hovAthI bAhya asAra paNuM che. satyakI vidyAdhara AdinI jema AvA prakAranA dharma karanArAo niyamA vaimAnika devagatine choDIne bIjuM AyuSya bAMdhatA nathI....... AgamamAM kahyuM che ke:- samyakdaSTijIvo vaimAnikane choDIne AyuSya bAMdhatA nathI. e pramANe 3 jo bhAMgo thayo - kahyo keTalAka dharma antaH ane bAhya banne rIte sArA hoya che. rAjAnA AbhUSaNanI jema. - jevo jainIono sarvavirati dharma che. te dharma je rIte kahyo che, te rIte aMtaH zudhdhi ane bAhya zudhdhivALo hovAthI banne prakAre sAra rUpa che. A vAta sahaja bhAve samajI zakAya tevI che. tethI teno vistAra karatA nathI. A prakAranA dharmathI jIvonI jadhanyathI saudharma devaloka, utkRSTathI sarvArthasidhdha sudhI gati thAya che. (mokSa paNa prApta thAya che.) dezaviratidharma paNa Aja rIte samajavo. antaH zudhdhi ane bahAranI zudhdhinI vicAraNA ahIMyA paNa dezataH karavI.... A dezavirati dharmathI utkRSTathI bAramAM devaloka sudhI ane jadhanyathI saudharma devaloka sudhI gati khluannn888888RRHengtngResuggagagagagagag88Rueea zna99999999999998888888a8ee88#ag || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (107) taraMga - 15 || Baaaaaaaaaaaaaaaa Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. dRSTAMto yathAyogya jAteja vicArI levA e pramANe dharma viSayaka zudhdhine anusarIne 4 bhAMgA kahyA. have sAmAnyathI jIvonA dharma guNa ne AzrayIne cAra bhAMgA che te A rIte keTalAka jIvo cAMDAlanA AbharaNanI jema dharmathI aMtaH ane bAha2thI asAra che. hRdayamAM pariNAmano ane bahArathI kriyAno abhAva hovAthI kAlasaukarika kasAInI jema dharmano abhAva hovAthI banne rIte asAra che. ane tevA jIvo narakagAmi jANavA. bIjA bhAMgAmAM vezyAnA AbharaNanI jema aMtaramAM asAra ane bAhya sArA hoya che. hRdayamAM dharmano pariNAma na hovAthI asAra che. bAhya tevA prakAranI kriyAnI AcaraNAthI sAra che. bAra varSa sudhI yativeSa ne dhAraNa karIne udaya rAjAnA hatyArA (vinayaratna) sAdhunI jema antaH asAra ane bahA2thI sArA traNa gAmanA madhyamAM rahenArA kUTakSapakanI jema. keTalAMka ahIMyA paNa anarthanuM pAtra bane che. ubhayavatu eTale ke vinayaratna ane kUTakSapakanI jema paralokamAM narakagatinA gAmI jANavA. keTalAka vaLI atikSudra manavALA kriyAnA abhyAsa vi. nA kA2Ne paralokamAM bodhi ne paNa pAme che. tethI najIkamAM sidhdhipadane paNa meLave che. dRSTAMta :- pUrve kahelAM varadatta zreSThi ane dAsIputra vi. nA jANavA keTalAka to teja bhave paNa samyadharma paNa pAme che. kSullakakumAranI jema (bALa sAdhunI jema) nUtana paraNelA nAgIlAnA dhyAnamAM lIna banelAbhAI bhavadevanA Agrahane vaza thaI ghaNA varSa sudhI dravya paNe sAdhupaNAmAM rahelA bhavadattanI jema A pramANe bIjo bhAMgo thayo. vaLI zeThIyA nA AbhUSaNanI jema hRdayamAM dharmanA pariNAma hovAthI antaH sArA balabhadramaharSinI sevA karanAra mRganI jema dharma kriyAthI rahita hovAthI bahArathI asAra che. te vAta AgamamAM paNa kahI che. zruti (dharma zravaNa) ane zradhdhA prApta thaI zake che. paraMtu dharmamAM vIrya (puruSArtha) pho2vavAnuM durlabha bane che. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 108 taraMga 15 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma ghaNo sucavA chatAM paNa dharmArAdhanamAM pravRtti rahita bane che. teo Asanna sidhdha thatAM nathI kAraNa ke prAyaH karIne kriyAanuSThAnavinA bhavathI tarI zakAtuM nathI. kahyuM che ke - taravAnI kriyA jANato hovA chatAM jo kAyAnA yogano (hAtha halAvavA vi. kriyA) upayoga karato nathI te pANInA pravAhamAM Dube che. e pramANe cAritra vinAno jJAnavALo (jJAnI) paNa DUbe che. keTalAke to bhavAntaramAM samyak kriyA anuSThAnamAM vIrya phoravIne anta : ane bAhya sAra paNAne pAmIne Asana sidhdha paNa thAya che. Iti 3 bhAMgo vaLI keTalAka rAjAnA AbharaNanI jema bAhya sArA ane antaH paNa sArA hoya che. jevI rIte dezavirati dhAraka kumArapALa Adi sarva virati dhAraka, mahAvIra prabhuno pUrvabhava naMdanaRSi vi. ane teo teja bhavamAM athavA traNa bhavamAM sidhdhigAmI thAya che. Iti 4 bhAMgo A pramANe saMsAranA kAraNabhUta AMtara zatru upara jayarUpa lakSmIne prApta karavA mATe guru-zrAvaka-dharma ane jIvane AzrayIne kahelA judA judA cAra bhAMgAmAMthI chellA be bhAMgAne viSe cittane lagAvIne he paMDIto ! prayatna karavo. A pramANe tapAgacchIya zrImunisuMdarasUri racita zrI upadezaratnAkara nAmanA A graMthamAM zrI guru parIkSAnA adhikAramAM // paMdaramo taraMga pUrNa | (pratamAMlakhyA mujaba) | ti dvitIcaMDaze prathamadvitIya taraMm "samApta noMe:- taraMga-14 ane 15 ne bIjA aMzanA 1-2 taraMga tarIke gaNavo 0:; 8888888888888aa%a8Basistan #GamaanaBaaaaa%BaaBaaa4%aa%aaeggagan ge B aaaaaaaaaaaaaaaaaaaa00nyny | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (109) aMza-2,taraMga-1-2 E ss Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 aMza-2 (taraMga-3) have karaMDIyAnI upamA dvArA zrI gurunI caturbhagI kahe che. zlokArya :- (1) cAMDAla (2) vezyA (3) gRhapati (zreSThi) ane (4) rAjAnA karaMDIyAnI upamA jevA cAra prakAranA guruo hoya che. zruta ane caraNa Adi vaDe uttarottara asAra ane uttarottara sArA jANavA. vyAkhyA - cAMDAla AdinA karaMDIyAnI upamAvALA guruo cAra prakAranA che. zruta - caraNa AdithI rahita atizayothI yukta e kAraNathI pahelo asAra ane sArA e pramANe be bhAMgA vaDe caturbhagI karavAthI atyaMta asAra asArA ane atyaMta sAra sArA thAya che. e pramANe saMbaMdha che. temAM zrata eTale arihaMta paramAtmA e kahelA Agama, cAritra eTale pAMca mahAvratAdi jemAM che te. AgamamAM kahyuM che ke:- 5 vrata, 10 yati dharma, 17 prakAre saMyama, 10 vaiyAvRtya, 9 brahmacaryanI gupti (vADa) 3 jJAnAdi, 12 tapa, 4 krodhAdi te 4 no nigraha Ane cAritra kahevAya che. Adi zabdathI kriyAdi grahaNa karavuM. zrI sUri vizeSa guNavaMta atizayavaMta ane labdhivaMta AdigrahaNa karavA temAM karaNa (kriyA) eTale piMDanI vizudhdhi Adi jANavuM. AgamamAM kahyuM che ke :- piMDa zudhdhi 4, samiti 5, bhAvanA 12, DimA 12, Indriyono nirodha 5, paDilehaNa 25, gupti - 3, ane abhigraha e badhI kriyAo che. AcAryanA vizeSa guNo pratirupatAdi jANavA. kahyuM che keH- pratirupa, tejasvI, yuga pradhAna vaLI atizayo, aDhIyojanamAM dukALa, DamarI Adi vidyA-maMtra cUrNa vi. prayogathI utpanna thayelA athavA vaza karelA devatAdithI thatAM camatkAra vizeSa te atizayo che. labdhio kone kahevAya te kahe che. kSIrAzrava Adi kapha, viSTA, mala, AmarSa, auSadhi vi. avadhijJAna vi. labdhi hoya che. have tenI vicAraNA kare che :- jevI rIte cAMDAlano karaMDIyo cAmaDAthI maDhelo ane cAmaDAthI bharelo hovAthI atyaMta asAra che. (cAmaDAno hovAthI atyaMta asAra che.) tevI rIte pAsasthAdi SaprajJakanI gAthAo (zloko) | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 110 aMza-2, taraMga-3) |raneTAyara sAraNa rAjasarAkarI rasAyaNavirATasarasaraNasarakAra TakarAyaTarasarAyaanyamaya raNaanyarAtriyaani ggggagangaa%a4%aa-saagadisaga9%ba%%aa%aa ka AuggesphAra haga33346336aaaaaa Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyotiSAdi, 25, sUtra, artha, dharanArA tevA prakAranI yati kriyAthI rahita (vikala) hovAthI atyaMta asAra che. teonuM tevA prakAranuM zruta ane kriyA pApakArI hovAthI bIjAne dharma upara azradhdhA ane mithyAtva AdinA poSaka rUpa hovAthI cAmaDAnI vastu jevA thAya che. AnI vicAraNA pahelA kahelI gAthAmAM cAMDAlanA AbharaNanA dRSTAMtanI vicAraNA dvArA karI che. Iti. tethI vizeSArthie tyAMthI jANI levuM. vezyAno karaMDIyo lAkhathI bharelA svarNanA AbhUSaNa AdinuM sthAna hovAthI cAMDAlanA AbhUSaNathI sArarUpa hovA chatAM paNa kahevAtA karaMDIyAnI apekSA vaDe asAra che. tathA keTalAka thoDuMka jJAna pAmelA kaMIka kriyAmAM pravRtti karavA vaDe ane vANInA ADaMbara vaDe bhoLA lokonuM AkarSaNa karatAM hovA chatAM paNa parikSAmAM saphaLa nahi thatAM hovAthI asAra che. pAsatyAdithI kiMIka sArapaNuM hovA chatAM paNa teonA viziSTa cAritranI apekSAe asArapaNuM che. Iti. tevI rIte zreSThiono karaMDIyo viziSTa mahInA, svarNanA AbhUSaNonuM sthAna hovAthI sAra rUpa che. e pramANe keTalAka guruo potAnA sidhdhAMta ane bIjAnA sidhdhAMtane jANanArA ane samyapha kriyAdi guNayukta hovAthI sArarUpa che. vaLI jevI rIte rAjAno karaMDIyo amUlya ratnathI jaDelA alaMkAra samo amUlya ratnAdinuM sthAna hovAthI atyaMta sArabhUta che. tevI rIte keTalAka guruo AcAryanA sarvaguNothI yukta viziSTa atizaya vALA vividha prakAranI labdhiyukta ane smRdhdhinA sthAna hovAthI atyaMta sArabhUta che. zrI gautama svAmI, zrI sudharmA svAmi, zrI bhadrabAhu svAmI, zrI sthUlabhadra svAmInI jema. te pramANe karaMDIyAnI upamA dvArA spaSTa karelI gurunA viSayanI caturbhAgI jANIne (sAMbhaLIne) he paMDIta loko ! saMsArarUpI zatru upara jaya rUpI lakSmInI jo jhaMkhanA hoya to haMmezA sadguruono Adara karo. Iti. dvitIya aMze | | tRtIya staraMga samApta che zizcayIaaaaaaanennsa a aaaaaaaaaaaaaaaapngengguanganaianastaana Baaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-2, taraMga-4 vikAsayAyAdhyakaaaaaa%aataaaaaaaaaaazDarazikSaucalarazaaaaaaaaadhdhAtharovara kizodhadI Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMza-2 (taraMga-4) have ratnanA dRSTAMtathI pharI gurunI caturvAMgI ane prasaMgAnusAre sAmAnya jIvAdinI caturthaMgI kahe che. zlokArtha :- ratnonI jema keTalAka AcArya, zramaNa, zrAvaka ane jIvo antaH sArA ane bAhya paNa sArA hoya che. potAnA ane bIjAnA bannenA upara upakAra karanAra ane upakAra nahi karanArA cAra prakAre hoya che. 1) potAnA upara upakAra kare ane bIjAo upara paNa kare, 2) potAnA upara upakAra kare ane bIjAo upara na kare, 3) potAnA upara upakAra na kare ane bIjAo u52 kare, 4) potAnA upara upakAra na kare ane bIjAo u52 paNa na kare. vyAkhyA :- AcAryo, zramaNo, zrAvako ane sAmAnyathI jIvo ratnonI jema aMtaH ane bAhya sArA ane asAra hoya che. e pramANe cAra bhAMgA thAya che. temAM keTalAka ratnonuM aMdarathI sA25NuM agarbhitapaNAthI tathA abhaMgura5NAdi thI jANavuM ane bahArathI sA25NuM tevA prakA2nA teja vizeSa thI jANavuM ! tevI rIte AcArya AdinuM bahArathI ane aMdarathI sAra paNAne viSe sUtrakAra ja hetu kahe che. "saparu jAyANu jAyANo vayAra otti' AcArya potAnA upara ane bIjAnA upara upakAra karanArA ane banne upara upakAra nahi karanArA e rIte upara batAvyA mujaba cAra bhAMgA rUpe vyAkhyA karavI. potAnuM ane bIjA bhavyaprANIonuM banne upara upakAra karanArA ane banne upara upakAra nahi karanArA e kAraNo thI cAra prakAre bhAMgA thAya che. e pramANe gAthArtha thayo. '' pharI enI ja vicAraNA karatAM kahe che. keTalAka ratnoantaH ane bAhya asAra hoya che. jema ke kAcamaNI ane keTalAka aMdarathI asAra ane bahArathI sArA hoya che. deDakI Adi jevA DAghavALA antaH asAra che ane upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 112 aMza-2, taraMga-4 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAhya teja ane majabutAI vi. sArA hoya che. vaLI keTalAka antaH sArabhUta ane bAhya asAra hoya che. khANa AdimAM rahelA mATI vi. thI malina jAtiratnanI jema. keTalAka ratno antaH ane bAhya ema banne rIte sArA hoya che. tevA prakAranI vidhi pUrvaka saMskArita kroDonA mUlya vi. thI prasidhdha nirmala jAtiratnanI jema. tevI rIte keTalAka AcAryo atyaMta gADha pramAda paNAthI ubhaya lokamAM ekAnta paNe hita karanArA cAritra dharmane zithila karatAM potAnA AtmA upara paNa anupakAra karanArA hovAne kA2Ne antaH asAra bhUta che. bIjA prANIo para paNa samyak dezanA Adi vaDe sadharmane ApatAM nathI tethI bIjAo para paNa upakAra thato nathI te kAraNe bahArathI asAra che. te pAsatyAdi jANavA tenuM svarUpa pUrve gAthAmAM kahevAyela che. e pramANe prathama bhaMga thayo. bIjA keTalAka vaLI potAnA upara upakAra nahi karanArA hovAthI bIjA ratnanI jema antaH asAra che pUrvanI jema vicAraNA karavI ane sUtra arthane vistArathI samajAvavA Adi thakI ziSya varganA u52 vihAra vi. dvArA dezanA Adi ApavA vaDe ane bIjA bhavya prANIo upara A lokane ane paralokane viSe dravyathI ane bhAvathI upakAra karanArA hovAthI bAhya sArabhUta che. te saMvigna pAkSiko jANavA tenuM lakSaNa kahe che : susAdhunA zudhdha dharmane kahe che. ane potAnA AcArane (dUSaNane) nIMde che. zudhdha tapasvIonI AgaLa huM tuccha chuM. (e pramANe potAnA AtmAne nIMde che.) vaMde paNa vaMdana karAve nahi, kRti karma kare paNa karAve nahi te saMvigna pAkSiko jANavA potAno ziSya na banAve bIjA susAdhu pAse dIkSA apAve (bIjAno zISya banAve) e pramANe bIjo bhaMga thayo. keTalAka trIjA ratnanI jema potAnA AtmA upara upakAra karavAmAM tatpara hovAthI antaH sArarUpa hoya che. AtmA upara eka niSThA hovAthI upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 113 aMza-2, taraMga-4 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA ziSya, gaccha, zrAvaka AdinI ciMtA nahi karanArA Adi vaDe upakAra nahi karavAnA kAraNe bahArathI asAra rUpa che. zrI AryamahAgiri sUrinI jema... temaNe Aryasuhasti sUrine ga7 soMpIne te vakhate jina kalpano viccheda thayelo hovAthI jina kalpane yogya kalpa (AcAra) gacchanI nizrAmAM rahIne pALatA hatA. eka vakhata Aryasuhasti sUrijI vihAra karatAM pATalIputra nAmanA nagaramAM AvyA tyAM subhUti nAmanA zreSThie gurunI vANIthI pratibodha pAmI zrAvakapaNe svIkAryuM - guru mahArAje kahelo dharma svajanone bodha pamADavA mATe kahe che. paraMtu alpa budhdhivALA teo bodha pAmatA nathI tethI teone pratibodha karavA mATe bolAvAyelA AryasuhastisUrijI tenA ghare AvyA. teo dezanA jyAM zarU kare che teTalAmAM tyAM bhikSA mATe AryamahAgirisUrijI padhAryA te vakhate AryasuhastisUrijIe uThIne teozrIne vaMdana karyuM. pachI tyAMthI ekAeka bhakSAne lIdhA vagara ja zrI mahAgirisUrijI nIkaLI gayA (pAchA pharyA, tevI rIte nIkaLelA joIne zreSThie Aryasuhastigurune pUchyuM ke ApanA paNa koI guru che zuM ? sUrijI e kahyuM ke he zreSThi A amArA gurU che. tyAga karavA lAyaka bhIkSAne haMmezA grahaNa kare che (gRhasthane tyAM chelle vadhelI lukhI-sukkI bhIkSA le che) Adi teozrInA guNonA varNanane sAMbhaLIne utpanna thayelI zradhdhAvALA te zreSTha zrAvake svajanone kahyuM ke jyAre tame AvA prakAranA munine juo tyAre tyAga karavA yogya AhAra batAvIne teone ApavuM jethI karIne mahAphala prApta thAya. pachI bIje divase teozrIne upayoga mUkatAM te AhAra (bhIkSA) ne azudhdha jANIne te grahaNa karyA vinA potAnA sthAnamAM (upAzrayamAM) jaIne zrI Aryasuhasti sUrijIne Thapako Apyo kAraNa ke te je vinaya karyo tenAthI to amArI bhIkSA grahaNa yogya na rahI arthAt aeSaNIya - azudhdha karI, te sAMbhaLI teozrIe kahyuM ke have pachI pharIthI AvI bhUla nahi karuM e pramANe kahIne zrI Arya suhastisUrijI e temanI pAse kSamAyAcanA karI. HasuBUBBBNaBaahibilittlefiniiiiiiiiii i iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuSamasSAvAsavaranesian Reggage3388898888agg eesotato upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | 14 aMza-2, taraMga-4 BEEEHIBBER aaaaaaaaaaaaBaa99333333333 #aaaaaaaaaaaa Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e pramANe gaNa vi. nI ciMtAne choDI daIne potAnI sAdhanAmAM lIna te A bhAMgAmAM jANavA aMdarathI sArarUpa ane bahArathI asAra. jinakalpI AcArya AdinA dRSTAMtothI A trIjo bhAMgo jANavo. tevI rIte keTalAka AcArya ubhaya eTale ke banne rIte cothA ratnanI jema sArarUpa hoya che. potAnA AtmA upara upakAra karavAmAM lIna ane bIjAnA upara paNa upakAra karavAmAM lIna Aloka ane paralokamAM dravyathI ane bhAvathI upakAra karavA pUrvaka 1503 tApasone IcchA mujaba khIra ApavA vaDe dravyathI ane kevaLajJAna ApavA vaDe karIne bhAvathI zrI gautamagaNadharAdinI jema bane rIte sArA hoya che. kahyuM che ke - kalpavRkSa samAna, amApaRdhdhivALA nUtana gurU gautama svAmI kavala (AhAra)nI IcchAvALAne kevaLajJAna ApanArA thayA. tapathI AkuLa vyAkuLane prArthanA na karAyA chatAM mAMgyuM na hovA chatAM) amRtarasa, zItalatA ane ajara - amaratva zuM pradAna nathI karatA ? - zrI kumArapAla rAjAne viSe ghaNA avasare Alokane ane paralokane viSe upakAra karanArA zrI hemacaMdrasUrijI ane zrI Ama rAjA AdinA paNa banne rIte upakArI zrI bappabhaTTasUri AdinA dRSTAMto vicAravA Iti 4tho bhaMga. AmAM pahelAM bhAMgAnA gurUo tajavA yogya che bIjA bhaMganA guruo paNa sadguruno saMyoga thatAM tajavA lAyaka che kAraNa ke teonuM pramAdavALuM cAritra joIne zrotAone temaNe kahelo dharma paNa azradhdhA ane ullAsa vinAno prAyaH karIne thAya che. tethI temanA upakArathI sidhdhi thatI nathI. vaLI uttarottara gurunA be bhAMgA yogya che. ane kalyANanI IcchAvALAe temanI ArAdhanA sevA vi. karavuM e pramANe AcAryane lagatI caturbhagI kahI. have zramaNa (sAdhu) nA viSayanI caturbhagInI vicAraNA kare che. te A pramANe samyakucaraNasittarI ane karaNa sittarInuM suMdara AcaraNa vi. dvArA 2 289990999999999eshssassassessages99%aaaaaaaaaaaaRa98aaaaaaaaaaaaaaaa #awessmissBasaag#saaaaaa # | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-2, taraMga-4 talinathwaggiaILITHHHEHERaBaqaIBH/INSagyuvAnaBHEIn karI Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhuono upakAra thAya che. ane guru, bAla, tapasvI, vRdhdha bImAra sAdhu onI sevA vi. karavuM tene paropakAra kahevAya che. samyak samAcArIno upadeza Apavo ane mArgamAM sthira karavApaNuM vi. paropakAra che. temAM keTalAka sAdhuo sva. para upakAra karatA na hovAthI kAcamaNInI jema (antaH ane bAhya ) banne rIte asAra che ane te pAsasthAdi ja jANavA. keTalAka potAnA AtmA upara upakAra karanAra kAraNa rUpa saMyama guNathI rahita (vikala) hovAthI bIjA ratnanI jema antaH asAra che. ane glAna vi. avasthAmAM susAdhunI sevA vi. upakAra karavAmAM tatpara hovAthI bAhya sAra rUpa che. ane te saMvigna pAkSika ja jANavA. kahyuM che ke vanamAM, baMdhanamAM paDelA, mArgamAM, ochuM maLela hoya tyAre glAnapaNA vi. mAM kArya Avye chate sarva prakAranA Adara pUrvaka ane jayaNAdi pUrvaka je sAdhunuM kArya kare che. te mokSano trIjo mArga hovAthI te saMvigna pAkSika kAMIka yogya che. vaLI kahyuM cheke :- sAvadya (pApakArI) yogano parivAra vi. yati dharma sarva prakAre uttama che. bIjo zrAvaka-dharma ane trIjo saMvigna pAkSika... Iti bIjo bhaMga kahyo. vaLI keTalAka to potAnI ja sidhdhine IcchatA hovAthI antaH sArabhUta ane paDimAdhArI jina kalpIka sAdhunI jema bahArathI asAra che Iti 3 jo bhAMgo. keTalAka potAnA upara ane bIjAo upara upakAra karatAM hovAthI cothA ratnanI jema aMtaH ane bAhya ema banne rIte sArA che. zrI bharata cakI, bAhubalI pUrvabhavanA bAhusubAhu zrI kRSNanA pitA vasudevano jIva sevAbhAvI naMdISeNa muni vi. maharSionI jema aMtaH ane bAhyaH ema banne rIte sArA che. Iti 4 bhaMga. A banne (trIjo ane cotho) bhAMgA yogya che. teo te bhavamAM athavA traNa cAra vi. bhavamAM sidhdhigAmI thAya che. uttarottara paNa A pramANenI bhAvanA jANavI e pramANe sAdhuonI caturbhagI kahI. gphTaraznarazaaaaaaaaaaaarararIsTAraDasTakkararararararararararararaDIyaaaa a aaaaaa 88888888888888a98a8aaaaaaasaae%888kacchaka88 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 116) aMza-ra, taraMga-4 | Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have zrAvakonI caturbhagI vicAre che. temAM keTalAka zrAvako dharmakriyAmAM pramAdIpaNAnA kAraNe potAne bhavasamudramAM DubADe che. ane dharma karavAmAM teno upadeza ApavAmAM ane dharma karanArane sahAyaka banavA vi. thI rahita hovAthI. bIjA svajana parivArane paNa dravya ane bhAva ApattithI tAratAM (bacAvatAM) nathI ema banne rIte upakAraka nahi banatAM hovAthI, kAcamaNInI jema antaH ane bAhya ema banne rIte asAra che. sahadevanI jema, tenuM dRSTAMta A pramANe che. (sahadevanI kathAo kuzasthala puramAM vimala ane sahadeva nAmanA banne bhAIoe sAdhu ma. pAsethI dharmano svIkAra karyo. eka vakhata te banne bhAIo pUrvanA dezamAM dravyane (vyApArane) mATe cAlyA aDadhA mArgamAM AvyA tyAre koI musAphare nirmala jala vi. thI yukta mArga che ? ema pUchyuM tyAre pApanA bhayathI vimale kahyuM ke huM jANato nathI. vaLI tuM kyAM jAya che ? e pramANe pUchyuM tyAre teNe kahyuM ke vyApArArthe jAuM chuM. tAruM gAma kahe ema pUchyuM tyAre teNe kahyuM ke huM rAjadhAnImAM rahuM chuM mArUM kAMIja nathI pachI vaLI pUchyuM ke huM tamArI sAthe AvuM ? tyAre teNe kahyuM ke tamane ThIka lAge te karo ame koNa ? e pramANe vimale kahyuM. pachI sAthe AvelA musAphare rasoDAmAM agninI yAcanA karI tyAre teNe kahyuM ke huM agni nahi ApuM (pApanA kAraNe nA pADI) paNa tuM mArI sAthe bhojana kara ema kahyuM tyAre Akroza pUrvaka musAphare DarAvavA mATe zarIranI vRdhdhi karI. prANAnta kaSTamAM paNa DaryA vagarano joI te musAphare potAnuM divya svarUpa pragaTa karyuM Indra sabhAmAM karela prazaMsAno vRtAMta (vAta) kahyo ane balAtkAre khesamAM viSane haranAra maNI bAMdhIne devacAlyo gayo ane sahadeva Adine te vRtAMta vimale kahyo. tyAra pachI eka vakhata nagaramAM kolAhala thato joI prazna karyo chate pUchatAM) kahyuM ke puruSottama rAjA hamaNAM sarpathI phaMsAyelA putrane jIvADanArane aDadhuM rAjyadAnamAM ApavAno paDaha | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-2, taraMga-4 Raaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaawaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaage gaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaag SEEDS 15/EITHERGYZINEEEEEE Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagaDAve che. e jANIne sahadeve balAtkAre vastranA cheDAmAMthI maNIne lAvIne paDaha ne sparza karyo ane putrane jIvita karyo pachI sahadevanA kahevAthI rAjAe vimalanI pAse AvIne rAjya levAnI prArthanA (vinaMtI) karI tyAre te vimale AraMbha (pApanuM kAraNa hovAthI)nI bIkathI te rAjya na lIdhuM. tyAre rAjAe hAthI upara bannene besADI potAnA mahelamAM lAvIne sahadevane dAnamAM aDadhuM rAjya ApyuM vimalanI IcchA na hovA chatAM paNa zreSThi pada ane makAna vi. ApyuM. sahadeva to rAjyamAM ane viSayamAM Asakta banyo ane mahAraMbhaka2vA pUrvaka dharmane tyAgI dIdho ane sAdharmikone paNa anyAya ka2vA vi. thI pIDavA lAgyo ane teone dharmamAM sahAya Adi karavI to dUra rahI ulTuM vimalevAryA chatAM paNa yudhdha vi. karyuM ane kahyuM ke rAjyanA keTalA badhA kArya dekhAya che. (hAla rAjyane saMbhALuM) dharma to avasare karAze (karIzuM) ItyAdi. tenA saMgathI teno parivAra paNa tevI rIte dharmathI vimukha banyo eka vakhata te zatrue mokalela hatyArAthI marAyo ane pahelI narake gayo. te kAraNe utpanna thayelA vairAgya thI atyaMta dharmanI ArAdhanA karIne vimala svargamAM gayo ane tyAMthI mahAvidehamAM janma laI mokSamAM jaze Iti. prathama bhaMga keTalAka vaLI cAritra mohanIya karmanI prAbalyatA (jo2) vi. nA kAraNe pote dharma kriyAmAM pramAdI (ALasu) hovA chatAM paNa bIjAo pAse dharma kriyA karAve che. tevA prakA2no dharmano upadeza Apavo, vighna nivA2Na Adi karavA vaDe karIne, sahAyaka banavA dvArA dIna (garIba) anAtha (sahAya vagaranA) ne paNa dhanAdi sAmagrI ApavA dvArA upakAra karanAra bane che tethI teo bahA2thI sAra rUpa ratna sarikhA che. pravajyA levAnI IcchAvALA, potAnA saMtAnano niSedha nahi karanArA, pUrve dIkSA lIdhelI sarva putrIo ane bAkInA saghaLA tapanA arthionA tapanA mahimAno utsya karavA pUrvaka ane je koI dIkSA le tevA kuTuMbano nirvAha AdimAM sahAya karanArA tenA hetubhUta tIrthaMkara nAmakarma upArjana karanAra, zrI kRSNa nRpAdinI jema bAhya sArA hoya che. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 118 aMza-2, taraMga-4 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kRSNAdi jevA keTalAkanuM antaHkaraNa samyakatva AdithI bhAvita hovA chatAM paNa virati vi. vizeSa guNathI rahita hovAthI vAMjhaNI kanyAdinI jema antaH asAra vALA hoya che. Iti bIjo bhAMgo. bAhyato bhAI, patni, putrAdi svajana, parijana vi. ne pratibodha karavAmAM asamartha ane bIjAne dharmamAM sahAya vi. karavAmAM asamartha. samyak anuSThAnathI potAnA AtmAne bhavathI tAravA vaDe karIne potAnA upara upakAra karanArA antaH sAra ratna jevA hoya che. pUrva bhaMgamAM kahela sahadevanA moTAbhAI vimalanI jema antaH sAra vALA hoya che. Iti - trIjo bhAMgo. vaLI keTalAka sva ane parano upakAra karavAmAM samartha hoya che. te antaH ane bAhya bane rIte sArA evA ratnanI upamA jevA che. zrI kumArapAla rAjA vi. nI jema te A pramANe. zrI kumArapAla rAjA zrI samyakatva mULa bAravratanuM pAlaNa karanArA, trikALa jina pUjA, AThama ane caudaze upavAsa sahita pauSadha, pAraNe dRSTi pathamAM AvanArA bIjA seMkaDo ne paNa yathAyogya AjIvikAne ApavA dvArA saMtoSane ApanArA sAthe pauSadha karanArAone potAnA mahelamAM pAraNuM karAvanArA, dhana hIna sAdharmikano udhdhAra karavA mATe 1 hajAra sonAmahora arpaNa karanArA, 1 varSamAM sAdharmikone 1 kroDa sonAmahora dAnamAM ApatAM e pramANe 14 varSamAM cauda kroDa sonAmahoranuM dAna karanArA, 98 lAkha dravyanuM sAdharmiko ne aucitya dAna karanArA 72 lAkha aputravALI rotI vidhavAnI milakatanA vIlane phADanArA (mIlakatanA hakka choDI denArA) 21 jJAna bhaMDAra lakhAvanArA (banAvanArA), haMmezA tribhuvanapAla vihAramAM snAtra bhaNAvanArA, zrI hemacaMdra gurunA caraNakamalamAM dvAdazAvarta vaMdana karanArA, tyAra pachI anukrame sarva sAdhune vaMdana karanArA, potAnA pahelA pauSadhAdi vratane lenArA yogya zrAvakane namaskAra bahumAna Adi karanArA, aDhAradezamAM amArIno paDaha (DhaMDhero) pITAvanArA, nyAyano ghaMTa vagADAvanArA, vaLI coda dezamAM dhana ApavA dvArA ane maitrIpaNAthI jIvarakSA karAvanArA, 1444 nUtana maMdira banAvanArA, 1600, jIrNodhAra karAvanArA 7 tIrtha Eggggggggggggggg8888888888888888888888888BEBRBB888888RRRRRRRRRRSABB88888888888 88888BRRRRR B8%90%aa% a 88888 qa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-2, taraMga-4 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrA karanArA, prathama vratamAM mArI e pramANe akSara-zabda bolI javAya tyAre upavAsa karanArA, bIjA vratamAM bhUlathI asatya (juThuM) bolAI jAya to AyaMbIla karanArA, trIjA vratamAM mRtyu pAmelAnuM dhana choDanArA, cothA vratamAM dharmanI prApti pachI bIjI vAra lagna nahi karanArA, cAturmAsamAM mana, vacana, kAyA ema traNa yogo vaDe karIne brahmacaryane dharanArA (pAlaNa karanArA) manathI bhaMga thAya to 1 upavAsa, vANIthI bhaMga thAya to 1 AyaMbIla ane kAyAthI bhaMga ane sparza thaI jAya to 1 ekAsaNuM karanArA ane parastrIne mATe bhAInuM birUda dharanArA, rANIbhopAla devI Adi AThe ATha strIo ATha mRtyu pAmI chatAM pradhAna maMtri vi. thI bahu kahevA chatAM paNa lagna nahi karavAnA niyamamAM acala rahenArA, Aratine mATe bhopAladevInI suvarNanI mUrti karAvanArA, vAsakSepa purvaka guru vaDe rAjarSi birUdane (pAmanArA) dharanArA. pAMcamAM vatano vistAra to A pramANe che. 6 kroDanuM sonuM, ATha kroDanI cAMdI, 1000 tolA pramANa mahA mUlya ratnavALA, 3ra hajAra maNa ghI, 3ra. hajAra maNa tela, 3 lAkha maNa cAvala, caNA, juvAra, maga Adi dhAnyanA pAMca lAkhanA mUThA, ghoDA 1 hajAra, hAthI ane UMTa pratyeka pAMcazo vaLI ghara dukAna, sabhA, vahANa gADA vi. dareka paOO| pa00), 1100 hAthIo, 50 hajAra ratha, 11 lAkha ghoDA, 18 lAkha zreSTha subhaTo ItyAdi sarvasainyano melApa hato. chaThThAvratamAM varSARtumAM pATaNa zaheranI sImA choDIne adhika nahi janArA. sAtamAvata bhogapabhogamAM dArU, mAMsa, madha, mAkhaNa, bahubIjavALA phaLo, pAMca udumbara phaLa, abhakSya, anantakAya, jamInakaMda, ghebara, vi. nA niyama dharanArA, deve Apela vastra phaLa, AhAra vi. no tyAga karanArA, sacittamAM mAtra nAgaravelanuM pAna, divasamAM mAtra ATha pAnanA bIDAnI chUTa rAkhanArA, rAtrimAM cAre AhArano tyAga karanArA, varSARtumAM eka ghI vIgaI lenArA pAMcano tyAga karanArA, lIlA zAkabhAjI nahi lenArA, haMmezA ekAsaNA karanArA, parvanA divasomAM abrahma, vagaI ane sacitta choDanArA, AThamA vratamAM sAte vyasanone dezamAMthI kADhI samudramAM DubADanArA. BHBBBansgaon a Baaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa ga888888888888888888888888888888888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (120) aMza-2, taraMga-4 ittituo#iRaaBaatalinaa###########auhaaaaaaaaaaaEklalita Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamA vratamAM ubhayakAla sAmAyika karanArA, sAmAyika kare tyAre hemacaMdrAcArya sivAya bIjA sAthe nahi bolanArA, dararoja yoga zAstranA 1ra prakAza, vItarAganA guNanI stavanAnA vItarAga stotranA vIze prakAza no pATha karanArA, 10 mA vratamAM cAturmAsamAM yudhdha nahi karanArA, gajhanIno sulatAna mahamada gajhanI laDavA Avyo to paNa niyamathI vicalita nahi thanArA. 11 mAM vratamAM pauSadhopavAsa karIne rAtre kAusagnamAM paga upara maMkoDo coMTI gayo. lokoe dUra karavA chatAM krodhita thayelo te tyAMthI haTato nathI. tethI te mRtyu pAmaze tevI zaMkAnA kAraNe potAnA paganI cAmaDI sAthe te maMkoDAne dUra karanArA, pAraNAnA divase pauSadhavrata lenArA, sarvane bhojana karAvanArA. 12 mA atithi saMvibhAga vratamAM duHkhI sAdharmika zrAvaka janono 7ra lAkha dravyano kara mApha karanArA, zrI hemacandrasUrinI, dharmazALA (upAzrayane) paDilehanAra (sAcavanAra) dhArmikane 500 ghoDA tathA 12 gAmanuM adhipati paNuM ApyuM. bIjI saghaLI dharmazALAne paDilehanArAone 500 gAma ApanArA. e pramANe te vivekamAM ziromaNI evA te kumArapALarAjAe bIjA aneka prakAranA puNya kAryo karyA hatA. ahIMyA lakhavA mATe keTalA samartha bane ? athavA ahIM keTalA lakhI zakAya ? e pramANe temane jAte samyakadharmanA anuSThAna vaDe be bhava jeTalo saMsAra karavA rUpa potAnA AtmA upara upakAra karanArA, sAdharmika vi. ne yathA yogya dAna, bahumAna, dharmamAM sahAya karanArA, kara mApha karanArA, sIdAtAno udhdhAra karavA vaDe aDhAre dezomAM amArInA pravartanAdi vaDe karIne temano paropakAra paNa pragaTa che. e pramANe antaH ane bahAra sArapaNuM che. evI rIte sAdhuzrI pRthvIdhara, (sajjana evA pethaDa maMtrI) jagasiMhasAha, muhaNa siMha sAha, AdinA paNa dRSTAMto yathA yogya rIte ahIMyA darzAvavA (kahevA). e pramANe zrAvaka ne AzrayIne caturbhagI kahI, sAmAnyathI jIvone AzrayIne paNa eja pramANe eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee ghaaaaaaaaaaaaaBaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 1 seeeeeeeeeeeeee e nAkara aMza-ra, taraMga-4 || RER ti Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturbhagI jANavI,mAtra zrAvakonA sthAne keTalAka jIvo e pramANe kahevuM ane dRSTAMto to yathAyogya sAdhu ane zrAvaka vi. nA badhAya ahIMyA kahevA Iti. zlokArtha - gurvAdinA viSayanI A caturbhAgI jANIne he bhavyajano ! haMmezA aMgIkAra karelA zudhdha zradhdhAvALA (darzanIo) tame kevI rIte prayatna karo ke jethI karIne alpa samayamAM bhava (saMsAra) rUpI zatru para jayarUpI lakSmI prApta karo, prApta karanArA thAo ! . Iti dvItIya aMze || caturtha staraMga .. | aMza-2 (taraMga-5)/ zlokArdha - vaLI bIjI rIte gurnAdinA svarUpane kahe che vacana ane kriyA vaDe sAra ane asAra paNuM grahaNa karatAM jevI rIte cAra prakAre khoparIo thAya che. tevI rIte guru ziSya ane zrAvakanA vacana ane vinayAdi kriyA thI cAra prakAre bhAMgA thAya che. vyAkhyA :- jevI rIte vacana ane kriyA dvArA sAra ane asAra e pramANe cAra prakAranI khoparI hoya che. tevI rIte guru - ziSya ane zrAvaka vANI ane vinayAdi kriyA vaDe sAra ane asAra e pramANe caturbhagI thAya che........ A pramANe teno saMbaMdha che. - temAM kapolone karATikA (khoparI) kahe che. mahA puruSanA saMbaMdhavALI (mahApuruSanI) keTalIka karoTikA devatAthI adhiSThata hoya che. temAM keTalIka koIka vidhi pUrvaka pUjelI kahe che ke pa00 ratnone le ane tUrtaja te ratnone Ape che. e pramANe vANI ane kriyA vaDe banne prakAre (atta ane bAhya) sArA che Iti prathama bhaMga thayo. vaLI bIjI keTalIka karoTikA tevI rIte kahe che paNa kaMIpaNa Apati nathI. e pramANe vANIthI sArabhUta ane kriyAthI asAra e pramANe bIjo bhAMgo thayo. | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 122) aMza-ra, taraMga-5 | BanaBaa#mahesana BElaka8:498a8a8%Bazaaaaaaaaaaaaaaaa98aaaaa aataaaaaaaaaaaaaaaa95895988433zna39a4ccha989888 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI bIjI keTalIka kaMIpaNa bolatI nathI paraMtu pahelAnI jema pUjAyelI Icchitane Ape che. tethI vANIthI asAra ane kriyA thI sArabhUta hoya che. e pramANe 3 bhAMgo. vaLI je sAmAnya puruSa saMbaMdhI karoTikA atizaya vagaranI te bolatI paNa nathI ane kaMIpaNa ApatI paNa nathI. e pramANe banne rIte (antaH bAhya) asAra che Iti 4 tho bhAMgo. tevI rIte gurnAdine paNa AzrayIne caturbhAgI thAya che. temAM guru sadupadezanI kuzaLatAvALA hovAthI vANInuM sArapaNuM paMcamahAvratAdi samyaku anuSThAna rUpa vinayathI yukta hovAthI kriyAmAM sArapaNuM che te vicAravuM (jANavuM) ane tethI karIne keTalAka guruo banne rIte (kriyA ane vANIthI) zrI vajA svAmi vi. nI jema sArarUpa hoya che. bIjA keTalAka vANIthI sArA ane kriyAthI asAra hoya che. tevA prakAranA upadeza ApavAmAM kuzaLatAthI yukta (vANIthI sArA) natu kriyAthI pAsasthAdi AcAryanI jema. vaLI bIjA keTalAka mUkakevalInI jema ane pratyeka budhdha vagerenI jema vANIthI asAra (upadeza nahi ApatA hovAthI) kriyAthI sArabhUta (kriyA karatAM hovAthI). "dezanA nahi ApanArA pratyeka budhdha vi. Iti. AgamavacanathI jaNAya che keTalAka banne rIte asAra hoya che. upadeza ApavAmAM kuzaLatA vinAnA pAsasthAdi AcAryavat Iti cotho bhAMgo. have zISyane AzrayIne vicAraNA kare che. vinaya eTale (uttarAdhyayananA) vinayAdhyayanamAM kahyuM che ke gurUnA viSayamAM bahumAna, yathAyogya bhakti vi. karavuM te vinaya kahevAya che. e pramANe AgaLa kahetAM kahe che te sAdhu ! tuM jJAnIo pratye pratikUlapaNuM AcarIza nahi temaja (tamo paNa thoDuMja jANo cho) ItyAdi. freeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeaeeeeeeeeeeolan | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 123)[aMza-ra, taraMga-5) Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacana vaDe karIne, temaja gurUnA saMthArA Adine kacaravArUpa karma karIne pragaTa rIte athavA gupta rIte tuM kadApi guruno avinaya karIza nahi. vaLI paDakhe nahi, AgaLa nahi, pAchaLa nahi, sAthaLa sAthaLa aDake tevI rIte paga upara paga rAkhIne bese nahi, saMthArAmAM sUtelo hoya tyAre sAMbhaLyuM hoya chatAM javAba Ape nahi, palAMThI vALI bese nahi, gurunI pAse paga lAMbA karIne bese nahi ItyAdi A ATha sthAno (vinaya) zikSAno AcAra kahevAya che. hAsya na kare ane sadeva IndriyonuM damana kare, guptavAta kare nahi, zIla rahita na hoya, aticAravALA cAritravALo na hoya, lolupI bane nahi, krodha kare nahi, satyamAM AnaMda mAne Avo sAdhu zikSA zIla kahevAya che. A paMdara sthAno suvinitanA che. namra bane, acaMcala rahe, mAyAvinAno bane, kutuhala vinAno rahe, AtmAne adhika zikSita karanAro bane, vikathA kare nahi, maMtrI paNAne bhaje, jJAna prApta thatAM mada kare nahi, pApamAM paDe nahi, mitra upara kopa kare nahi, aprIya evA paNa mitrane gupta rIte kalyANane mATe kahe, kalaha, kaMkAsa, choDI de A paMDItonuM kahevuM che. - lajjAne dharanAro, IndrionuM damana karanAro, A suvinita kahevAya che. ItyAdi e prakAre je vANIthI vinayane aMgIkAra kare che. ane te pramANe AcaraNa kare che. te antaH vAcAthI ane bAhya kriyAthI banne prakAre sArA keTalAka ziSyo zrI caMDa rudrAcAryanA zISyanI jema ane siMhagirisUrinA ziSyanI jema vANI ane kriyAthI sArA che. kahyuM che ke - "siffra suphI sAta ma" keTalAka vAcA vaDe vinayane kare che. ane AcaraNa karatAM nathI tethI vANI vaDe sArA ane kriyAthI asAra hoya che. yuga pradhAna zrI kAlikasUrinA iasa aa#BERathavaasaaaaaaaaaawaiiaaaaginaHai R:BORR R RRRRR | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (124) aMza-2, taraMga-5 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziSyonI jema ane yuga pradhAnano upaghAti kuziSyanI jema vANIthI sArA ane kriyAthI asAra hoya che. te A pramANe koI eka yuga pradhAna evA guru ugra vihArI hovA chatAM paNa jaMghA bala kSINa thavAthI eka sthAne rahyA tyAM zrAvakoe A zAsananA AdhAra che. ema vicArIne yogya snigdha madhura AhAra vi. temane roja ApI bhakti kare che. bhArI karmI hovAthI tenA ziSyoe citavyuM keTalA kALa sudhI sthi2vAsInuM pAlaNa karavuM tethI aNasana grahaNa karAvavAnI IcchAvALA te ziSyo bhakta zrAvako e Apelo yogya AhAra tene ApatA nathI chelle vadhyuM ghaTyuM lAvIne temanI AgaLa kheda pUrvaka bolyA. ame zuM karIe ? tamArA jevA mahAna paruSone paNa avivekI zrAvako yogya anna vi. hovA chatAM paNa ApI zakatA nathI ane zrAvakone te mumukSuoe kahyuM ke saMlekhanAnI ja IcchAvALA AcArya snigdha AhArane IcchatA nathI. te sAMbhaLIne kopita thayelA zrAvakoe gurunI pAse AvIne gadagada kaMThe kahyuM he bhagavAna ! vizvamAM sUrya samAna arihaMtanuM zAsana lAMbo kALa thaI gayo chatAM paNa Aje ApanA pratApathI zobhI rahyuM che. to pachI zA mATe akAle saMlekhanA zarU karI ? ame tamane bhArarUpa banIe chIe tevuM vicAro nahi, kAraNa ke amArA zirodhArya cho tame amane bhArarUpa nathI ane ziSyone to kyAre paNa bhAra rUpa nathI pachI teoe (AcArya) IMgIta jJAnathI jANyuM ke amArA ziSyoe A kAma karyu che to apritidAyaka AyuSya vaDe zuM ? dharmIo koIne paNa aprIti utpanna karatAM nathI. e pramANe vicArIne khullA manathI temaNe kahyuM sthAyI evA amAre keTalA kALa sudhI tamArI pAse ane sAdhu pAse vaiyAvacca karAvavI. tethI uttamArthane ja svIkArUM chuM e pramANe teone jaNAvIne bhakta paccakkhANa karyuM. keTalAka vANIthI vinaya karatA nathI, paraMtu yathAyogya Acare che tethI vANIthI sArA nahi paraMtu kriyAthI sArA hoya che. dRSTAMto to jAte jANI levA. vaLI keTalAka banne rIte asAra hoya che. kulavAlaka zramaNanI jema zrI uttarAdhyayanamAM prasidhdha zrI gaMgAcAryanA kuziSyanI jema. athavA vANI vaDe bIjAne upadeza Ape che. te vANIthI sArA che. jAte ja sArI rIte Acare che te kriyAthI sArA che e pramANe bAkI rahelA traNe bhAMgA vicAravA. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | (125 aMza-2, taraMga-5 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have zrAvakane AzrayIne vicAre che. zrAvakano vinaya, samyakatva mUla pAMca aNuvrata, traNa guNavrata, cAra zikSA vratAdirUpa ane devaguru sAdharmika vi. nI yathocitta sevArUpa zrAvakano vinaya kahevAya che temAM keTalAka zrAvako jevo kahyo che tevo vinaya bIjAne upadeza che - kahe che. Adi zabdathI yathAyogya ane yathA avasare gurunA mukhathI karela zravaNanA anusAra te viSayanuM smaraNa vi. bIjAne karAve che e pramANe vANIthI sArA (vANIno vinaya) ane jAte tenuM samyakaAcAraNa kare che. tethI kriyAthI sArA eTale ke banne rIte (vANI ane kriyAthI) sArA zrIvIra jinezvaranA sevaka puSpakalI zrAvaka vi. nI jema tathA graMthakAranA samayamAM pATaNa nivAsI mahetA hemAdinI jema. keTalAka vANI vaDe upadeza Ape che. paraMtu kriyA karatAM nathI. gaNikAnA gharamAM rahelA naMdiSeNa muninI jema keTalAka to tevA prakArano upadeza devAnI zakti na hovAthI upadeza ApatAM nathI (vANIthI asAra) ane AcaraNa kare che. kriyAthI sArA tenA dRSTAMto sulabha che. ane keTalAka bane rIte asAra hoya che. viSayAdimAM DubelA vyAkula thayelA, durgatimAM janArA, mAtra zrAvakanuM nAma dharanArA che. brahmadatta cakI, tApasa, zreSThi AdinI jema A pramANe trIjI caturbhagI vicArI temAM banne rIte sArA ane kevala kriyAthI sArA e banne bhAMgA yogya che. bAkI rahelA ayogya che. Iti. he paMDItajano ! karoTikAnA dRSTAMtathI yogyayogyanA vibhAgano vicAra karIne vizeSa rIte moha para vijaya prApta karanArI jaya rUpI lakSmI mATe yogya guNanI prAptimAM prayatnane karanArA thAo. Iti dvItIya aMze ne paMcama staraMga ! I EASY pharasa%89999999999ananasoniasagassess manslamentnagesR88888899995 Eg88888888888sasasasasasaru karAya% 99ccha [ upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 126 aMza-ra, taraMga-5] ka DEBIBBEDaWEDITIHITIHITESHWISHEH ERaat dhaaaga BadBaaguddugagannaBaaaaaaaa Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiraMga - 6 vaLI bIjA daSTAMto dvArA guruAdimAM raheluM yogyayogyanuM svarUpa kahe che. zlokArdhaH- (1) sarpa (2) cora (3) dhUtAro (4) vaNika (5) vAMjhaNI gAya (6) naTa (7) gAya (8) mitra (9) baMdhu (10) prIya (11) mAta (12) kalpataru. A guru ane zrAvakanA viSayanA dRSTAMto che. vyAkhyA :- padanI ghaTanA sugama che A pramANe enI vicAraNA karavI jevI rIte sarpa svabhAvathI dUra karma vALo che. jenI prakRti (svabhAva) krodha rUpa ja che ane AkRti paNa bhayaMkara che. vikasita karelI phaNAnA phUtkAra vaDe (phUMphADA vaDe) bALakone DarAvanAro che. alpamAtra aparAdha thatAM avasara prApta thatAM tenA jIvana (prANI) ne harI le che. kahyuM che ke sarpono ane luccA puruSono ane corono vizeSa prakAre abhiprAya sidhdha thato nathI A jagata paNa te pramANe varte che. vaLI keTalAka laukika ane lokottarakuguruo rAga dveSAdi viSayathI gherAyelA mAtra A lokanA arthamAM DUbelA saMpUrNa rIte jIvadayAdi mUla dharmanA tatva mama) ne nahi jANanArA, aneka prakAranA maMtra, ke taMtra, yoga, prayoga, AkarSaNa, unmelana (ukheDavA), vazIkaraNa, homa (yajJa) zAtana, pAtana Adi karma karavAnA svabhAvavALA, kUra karma karavAnA svabhAva vALA, kUra karma karanArA, suvihita guru Adi upara ghaNI IrSA karavAmAM rata banelA, uchaLatA roSanA samUhathI bharAyelA, bhayaMkara lAgatA evA te zudhdha dharma mArgamAM pravRtti karanArA ne, potAne zikhAmaNa ApanArAone, bhoLA lokone DarAvatA tevA prakAranA kSudra prANIone atyaMta bhayaMkara, udvega karanArI, vANInA DIDIma ADaMbara vaDe potAnA manane game nahi tevA AcaraNa rUpa alpa aparAdha thatAM zrApAdi vaDe athavA kAmaNa TumaNAdi vaDe nirdaya hRdayI teo prANa - jIvita ne hare che. evA prakAranA laukika RSio ghaNA che. ahIMyA parivrAjakane dRSTAMtarUpe kahe che. te A pramANe. EAyajIkaaaaakashansahitingsamadhaaniASaianSAvaB islamaanan 380398888888888888888888888888:33Bassists | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | (127) aMza-2, taraMga-6 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'parivrAjakanuM daSTAMta koI eka gAmamAM rohita nAmano parivrAjaka tapa karato hato, tene eka vakhata tejalezyAnI prAptino upAya maLI gayo. ane vidhi pUrvaka anuSThAna karavA dvArA tene tejalezyA prApta thaI. eka vakhata jhADa nIce beThelA evA tenA mAthA para jhADa upara rahelA bagalAe viSTA karI ane tethI krodhita thayelA evA teNe tejalezyA dvArA te bagalAne bALI nAMkhyo. eka vakhata te bhikSAne mATe nagaramAM jinadAsa zreSThinA ghera gayo ane tyAM arihaMtanA dharmathI bhAvita thayelA hRdayavALI, nAmathI sArthaka evI zIlavatI nAmanI gharanI svAminI patinI sevAmAM vyagra hovAthI kAMIka vilaMbathI bhakSA ApavA mATe jyAM AvatI hatI teTalAmAM mahA krodhita thayelo vilaMbathI dAna ApavAnA kAraNe gusse thayo ane tethI tene bagalAnI dazAne pamADanI IcchAvALA te parivrAjake mukhamAMthI tejovezyAne choDavA mATe dhUmADo kADhyo tenuM AvuM svarUpa joIne sabhyazrI jinadharmanA pAlaNa dvArA ane nirmaLa zIlaguNa ne pALavA dvArA prApta karela avadhijJAnathI bALI nAMkhelA bagalAnuM svarUpa jANuM potAnA saMpUrNa zarIra upara zIlanuM dRDhatara kavacavALI teNIe tene kahyuM. he bhadra! huM bagalo nathI. e pramANe tenA kahevAthI Azcarya pAmelo te kAMIka zAnta thayo hoya tema tene pUchayuM bagalAnuM svarUpa tuM kevI rIte jANe che. teNIe kahyuM te vyatikara (vRtAMta) tane vANArasImAM rahelo kuMbhAra kaheze. tethI Azcarya pAmelo te vArANasI gayo malatAMnI sAthe ja te kuMbhAre tene kahyuM he bhadra ! zuM tane zIlavatI e saMzaya pUchavA mATe mokalyo che ? te sAMbhaLIne te atyaMta Azcarya cakita thayo tyAra pachI kuMbhAre pharI kahyuM zIla guNa vaDe zobhatI zIlavatIne avadhijJAna utpanna thayuM che ane mane paNa utpanna thayuM che. tethI karIne jevuM che tevuM bagalAnuM svarUpa ame jANIe ERaasitharazaaSArasaraNaanaannnnnaaaaaaaaaaaaaaaaovAlAyakAzaassassannDA zazaza Reans upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)1 (128) aMza-2, taraMga-6 | HIJulsattat aatlasangasatiBaataatsaasBaatestgattitutilatisaagataBattitutilittltatistutilingull that#######sanskaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaNI Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chIe tethI pratibodha pAmelA teNe samyaphazIlathI yukta dharmane svIkAryo. e pramANe lokottara guruone AzrayIne dRSTAMto svayaM jANI levA (vicAravA). sva svArthane sidhdha karavAnI IcchAvALA svacchA mujaba prarUpita dharmanA AbhAsa rU5, upadeza, darzana, kriyAdithI lokonA zudhdha dharmarUpa jIvitane haNe che. (dharmathI dUra kare che, tevA keTalAka kuguruo sarpa jevA hoya che. kahyuM che ke -sarpa eka vakhata mAre che. paraMtu kuguruo to anaMta maraNo karAve che. (anaMtIvAra mAre che) te kAraNe sarpa sAro che. to he bhadra! tuM kugurunuM sevana karIza nahi A pramANe sarpanA dRSTAMtanI vicAraNA karI. have coranI vicAraNA kare che - coro zastrAdi vaDe DarAvIne lokonA dhanane lUMTe che (core che) e pramANe keTalAka kulagurupaNAnA abhimAnathI bharelA mAtra AlokanA padArthathI baMdhAyelA (IcchAvALA) zrApa, kAmaNa, jJAti paMktimAMthI bahAra kADhI nAMkhavApaNuM zira-peTa phoDavA Adi karavA vaDe vividha prakAranA bhayo batAvIne bhoLA lokonA zudhdhadharma dhanane luMTanArA - coranArA che. je rIte vasurAjAnuM parvatake karyuM tema. te A pramANe. ' vasurAjA ane pravartaka zakti mukti nagarImAM kSIrakadaMbaka upAdhyAyano putra pravartaka pitAno svargavAsa thatAM tene sthAne besIne chAtrone bhaNAve che. tenA sahaadhyAyI vasunAmano rAjA ane nArada ema be jaNA hatA. temAM satyavAdI vasurAjA AkAzane avalaMbIne rahelI sphaTikanI pIThikA para siMhAsana mUkIne besato hato satyavAdI paNAnA prabhAvathI rAjAnuM siMhAsana AkAzamAM raheluM che. e pramANe lokomAM prasidhdha thayuM. eka vakhata upAdhyAyanA putra pravartaka chAtrone bhaNAvatAM temacaMdathama e pramANe vAkyano artha karatAM mana eTale chAga (bakaro) e pramANe artha karyo tyAre tyAM AvelA nArade kahyuM ke e pramANe bola nahi upAdhyAye na zabda eTale ke traNa varSa junI DAMgara kahI che e pramANe kahIne tenA arthano | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | aMza-2, taraMga-6 SpareB RASSARRA288ARBASSBRERBRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR (0888888888aaaaaaa8888888888aaaaaaaaa%a8888aaaaa zizaBalataktdhaaldhaldhIudatalabatBzikSiBzikSilauIgiuaBziafaaaaaaaaaaaaaaaaaaa didhANaaaaaaagtaaaaaasBasaaaaatenatasa Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSedha karyo paraspara vivAda karatAM te bannee zira ApavAnI pratijJApUrvaka vasurAjAne sAkSI rUpe nakkI karyA. pachI parvatake vasurAjA pAse vasurAjAne potAno pakSa aMgIkAra karAvavA mATe pahelAM tenI pAse jaIne vividha prakAre kadAgraha ane Dara batAvavApUrvaka tene samajAvyo potAnI vAtane vasurAjAe svIkArI nathI tema mAnI ne potAnI mAtAnI pAse tenI vAtane (svarUpane) kahI te anusAra tenI mAtAe vasurAjAne kahyuM ''gurunI patni evI mane putranA jIvitane Apa" athavA jo nahi Ape to hamaNAM ja A gurupatninI hatyAnuM pApa lAgaze. e pramANe kahIne jyAM teNI mRtyu mATe taiyAra thaI teTalAmAM DarI gayelA te rAjAe tenA vacanane svIkAryuM pachI vivAda karatAM te nArada ane parvataka tyAM AvyA tyAM rAjAe parvatakano pakSaletAM (ka2tAM) tUrtaja devatA vaDe haNAyelo rAjA jamIna para paDyo ane naraka gatine pAmyo e pramANe bIjA dRSTAMto paNa jANavA Iti AmoSaka (cora) bhAvanA kahI // 2 // (3) have ThaganI vAta kare che. Thaga eTale dhUrta te madhanA DhAMkaNathI DhaMkAyelA viSanA ghaDAjevA che. kedAranImALAvALA bilADA jevA che. (kedAra tIrthamAM jaI mALA paherI bilADA jevA DhoMgI) jevI rIte te coro kroDo prakAranI kapaTa ka2vAnI caturAIthI bhoLA lokonA dhanane hare che. ane jIvitane paNa hare che. tema keTalAka guru AbhAsa mAtra hoya che. hRdayamAM nAstikatAbharI hoya che. ane bahAra kriyAno daMbha karanArA, mIThA vacana vi. dvArA lokone chetarIne potAnI ISTanI sidhdhi jevI rIte thAya tevI rIte dharmano mAtra AbhAsa ubhI karatI dezanA Adi vaDe karIne ane suvihita sAdhunA saMgamanuM nivAraNa Adi karavA vaDe teonA (dharmIonA) zudhdha dharmarUpI dhanane ane zudhdha dharmanuM AcaraNa karavAvALAnuM jIvita hare che. kahyuM che ke :- daMbhI (dhUrta) loko prathama amRtadhArA samI vizvasanIya vANI bole che. jyAre tenuM phala prApta thavAnuM hoya tyAre samasta doSane utpanna karanArI athavA kAlakUTanI jema te ja mAre (haNe) che. (mAranArI bane che.) vaLI jaTAjhuMDapaNuM, zikhA, bhasma, jhADanI chAla ane agni vi. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 130 aMza-2, taraMga-6 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAraNa karavA vaDe hRdayamAM nAstika evA pAMkhaDIo bhoLA janone DarAve (bhaDakAve) che. kedAra mArjora (bilADI) no sabaMdha A pramANe che. koIka vRkSanI nIce tetara pakSI rahetuM hatuM eka vakhata prANanI rakSA mATe (AjIvikA mATe) nIkaLelA tene pAkelA DAMgaranuM kSetra prApta thayuM. tyAre eka sasalAe tenA AvAsane rokI lIdho. keTalAka divaso pachI potAnAM AvAse AvelI teNIe sasalAne kahyuM amAruM Azraya sthAna (gha2) che. jaldI bahAra nIkaLI jA sasalo :- A AvAsa mAro ja che. tittira H- pADozIne pUchIjo kahyuM che ke :- vAva, taLAva, gharanA ane upavana (udyAna)nI mAlIkInI khAtarI pADozIthI thAya che. e pramANe manu smRtimAM kahyuM che. sasalo :- re mUrkha ! smRtinuM vacana zuM sAMbhaLyuM nathI ? jeNe jenuM kSetra pratyakSa rIte daza varSa bhogavyuM che tenuM te thAya che. akSara (lakhANa) pramANa thatAM nathI. athavA teno sAkSI te ja thAya che. ane tevI rIte nAradano mata che ke dazavarSa jeNe je (ghara) bhogavyuM che te manuSyanuM thAya che. pakSinuM ke pazunuM Azraya sthAna temAM jyAM sudhI rahe tyAM sudhI tenuM sthAna hoya che. joke A tAruM Azraya sthAna che. bhale tArUM makAna hoya to paNa te zUnya (khAlI) hovAthI meM Azraya karyo che. tethI te mArUM ja che. tittiri :- jo tuM smRtine pramANa kare che. to smRti (hindugraMtha) ne jANanArAne ApaNe pUchIe te jene Apaze tenuM te thaze. pachI gaMgAnA kAMThe kedAra - kaMkaNa AbharaNavALA, tapa, niyama, vratamAM rahelA dadhikarNa nAmanA mArkAra (bilADA) ne joyo, tyAre A dharmAtmA vivAdane miTAvo. e pramANe te bolI tyAre sasalo bolyo. "A kSudra thI so" vizvasanIya nathI tapanA bahAnAthI A adhama che. gaLAmAM paherelI mALAvALA tapasvIo tIrthamAMja dekhAya che. te sAMbhaLIne kapaTa (daMbha) no bhaMDAra tenA vizvAsa ne mATe sUryanI sAme be paga vaDe ubhelA, uMcA karelA hAthavALo ane kaMIka DhALelA netravALA upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 131, aMza-2, taraMga-6 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evA teNe dharmano upadeza ApavA mAMDyo aho ! A saMsAra asAra che. prIyavastuno saMgama (saMyoga) svapna jevo che. te dharma vinA bIjo koI taravAno upAya nathI kahyuM che ke :- dharmavinAnA je mANasanA divaso Ave che. ane jAya che. te luhAranI dhamaNa jevA zvAsa letAM hovA chatAM jIvatA nathI. arthAt marelA che. ItyAdi dezanAne sAMbhaLIne vizvAsa pAmelA te banne jaNA bolyA. he tapasvI ! he dharmadezaka ! amAro vivAda dharmazAstrathI mITAvI (dUra karI) nirNaya ne Apo amArA bemAMthI je jUTho paDe te tamAro bhakSya eTale ke tamAre tenuM bhojana karavuM. mArkAra H- oha AvuM pApa zAnta thAo. narakanA hetubhUta evI hiMsAthI huM kheda (virAma) pAmyo chuM sarva prakAranA kalyANa ne mATe ahiMsA yukta dharmamAM rata rahevuM tethI karIne juM - mAMkaDa - macchara vi. nuM paNa rakSaNa karavuM joIe. hiMsaka evA pazuone paNa je mAre che te atyaMta nirdayI che. te ghora narakamAM jAya che. to pachI je uttama prANIone haNe che. tenuM zuM ? tethI AvuM bolavuM na joIe. paraMtu huM vRdhdha thayo chuM. dUrathI tamArI sAthenA tamArA padma ane uttara sArI rIte sAMbhaLI zakato nathI. to nyAya kevI rIte karUM ? tethI najIkamAM AvIne nivedana karo, jethI jANelA paramArthane kahetAM paralokamAM mane bAdhA (aMtarAya) na thAya. kahyuM che ke H- jo mAnathI athavA lobhathI, krodhathI bhayathI je anyAya kare (nyAyane choDI bIjuM bole) to te manuSya narakamAM jAya che. ItyAdi kahIne evI rIte vizvAsamAM lIdhA ke jyAM teo najIkamAM AvyA teTalAmAM to ekane paga vaDe ane bIjAne dAMta vaDe AkramaNa karIne haNI nAMkhyA. Iti Thaga bhAvanA - (3) (4) have vepArI (vaNika)nI vAta karatAM kahe che. H- vyApArI teja kahevAya che je mUlya laIne ja lokone karIyANuM vi. Ape che. nahIM to upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 132 aMza-2, taraMga-6 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApatA nathI. ane mAyA-madhura vacana vaDe. grAhakane evI rIte AkarSe che ke jethI te bIjI dukAna vi. mAM jAya nahi ane tema karI sukhethI teone ThagI zake che. kahyuM che ke - rAjA kuTa prayogathI, vANIyo kuceSTAthI, brAhmaNa kUTa kriyAthI bhoLA lokone Thage che. e pramANe keTalAka guruo mUlyathI ja samyakatva, AlocanA vi. Ape che. athavA pratiSThAdi kare che. - cikitsAdi karIne ane vidyAnI caturAI vaDe camatkArAdi vividha prakAranA maMtra, taMtra, ApavA vaDe kAmaNa, vazIkaraNa vaDe, lAbha alAbha vi. nA nimitta, zukana muhUrta vi. kahIne dAnAdi grahaNa kare che. vividha prakAranA AkarSaNa thakI potAne tAbe (kanja) lokone evI rIte kare che ke jethI dharmanA arthI hovA chatAM paNa teo bIjA suvihita guruno Azraya karatA nathI urdu Azraya karanArane hase che. athavA mazkarI kare che. kahyuM che ke - khabhA para beThelo jAti aMdha jaMgalamAM bhUlI gayelI dizAvALA dRSTihInane Icchita purAtana mArgane batAve te kaSTa ja che. enAthI paNa adhika kaSTatara to sanmArga para cAlanArA dRSTivALAne ane tenA vacanane anusaranArAone jeo ajJAnInI jema avajJApUrvaka hase che. duHSama kAlamAM AvA prakAranA ghaNAya che. tethI tenA dRSTAMta mukyA nathI. mAtra potAnA nirvAha mATe dharma ane zrutane veMcanArA paralokane nahi jonArA.jAte saMsAramAM DUbe che ane potAnA Azritone sanmArgathI bhraSTa thayelA kumArgane batAvavA vaDe DubADe che. Iti vaNika dRSTAMtanI kathA thaI. (4) (5) vAMjhaNI gAyaH- jevI rIte vaMdhyA gAya haMmezA ghAsa mAge che. paraMtu baccAne janma ApatI nathI ane dUdha paNa ApatI nathI. e pramANe keTalAka kulaguru vi. mAtra abhimAnathI baMdhAyelA haMmezA viziSTa prakAranA AhAra vastra, pUjA AdinI IcchA kare che - mAge che. tema na karatAM gusse thAya che. ane IcchA pUrI na thatAM) baLAtkAre grahaNa kare che. vaLI viziSTa prakAre AgamamAM kahelI puNya kriyA Adi ati ujavala vAcharaDAnI upamA jevA dharmane kahetAM nathI. arthAt ApatAM nathI ane tevA prakAranA dUdhanI upamA # BB8 88888888aaaaaaaaaaaaawaasBaaaaaaaaaaaaaaaaanyApArAvazaRaaaaaaaaamni ka88a90aaaaaaaa sm || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 133) aMza-2, taraMga-6 || aaaaaaaaazkSa kSakSakSakSa83 ##aasaagasa Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevA pavitra upadeza vaDe zrAvako upara upakAra karatAM nathI. kahyuM che ke - jeoe utpanna karyo nathI. poSelo nathI, vecAto lIdho nathI, ghareNe rAkhelo nathI. pUrve joyelo nathI. saMbaMdhI nathI. hAlo nathI. khuzI karelo nathI. evA paNa mahAnIcamAM nIca tathA karela che, munipaNAno DoLa jaoe evA kuguruo vaDe karIne nAghelA pazunI jema baLAtkAre A loka vahana karAya che. mATe hA ! hA! A jagata nAyaka vinAnuM che. ahIMyA bhautika ziSyanuM udAharaNa ApatAM kahe che ke, ( bhautika ziSya) goda gAmamAM saraka nAmanA bhautika AcArya che. tene ghaNA ziSyo che paraMtu te kaMIpaNa bhaNatAM nathI, gaNatAM nathI ane kriyA paNa karatAM nathI. paraMtu nidrA, vArtA, vikathA vi. mAM tatpara banI rahe che. to paNa tyAM rahelAM ghaNA mUrkhaloko tenA guNathI rAjI thayelA huM pahelA huM pahelA karIne teone bhojana, vastrAdi ghaNA Adara pUrvaka Ape che. tethI karIne roja IcchA mujabanA AhAra vihArAdi karavAthI pADA jevA puSTa zarIradhArI banyA. pachI eka vakhata te gAmamAM rahelA grAmya kavi evA brAhmaNane gAmamAM ghaNuM mAMgavA chatAM kaMIpaNa na maLavAthI teone joIne Azcarya pAmelA teNe Azcarya pUrvaka eka zloka racyo bharaDA, ThagArA tathA cakkA evA A loko nathI bhaNatA, nathI gaNatA ke nathI kavitA karI jANatA chatAM paNa ruSTapuSTa thaIne phare che. ane amo bhaNIe chIe, tema kaMIka kAvya paNa karI jANIe chIe chatAM paNa bhUkhe marIe chIe mATe temAM kayA karmono doSa che. ? e pramANe lokonI AgaLa kahe che. jagatamAM A Azcarya che. e pramANe lokottara gurunA viSayamAM paNa dRSTAMto jAteja vicAravA. AvAone Apela AhAra, vastra, vi. sarva paNa rAkhamAM ghI nAMkhavA jevuM nakAmuM jAya che. vAMjhaNI gAyane ApelA ghAsanI jema niSphaLa jAya che. tema saraka AcAryAdi | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 134) aMza-2, taraMga-6] BARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRSABBARBS.ASASAR8888BRREBBRRRRRRRRRRR88888888888888BBBBBB 888888888888888888888888888888888 lakSaNa Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevAne ApeluM dAna niSphaLa jAya che. AvA kuguruo jAteja mahAprasAdarUpa kAdavamAM DUbelA potAnA Azritone kevI rIte bhavathI tArI zake ? paraMtu teo vaDe vadhAre bhAravALA thaIne potAnI jAtane ane bIjAone temAM ja DUbADe che. Iti.. (5) (6) naTanI vAta kare che - jevI rIte vANI ane aMganA sAtvika Adi nAnA prakAranA abhinaya karavAmAM kuzaLa evA naTo vizeSa prakAranA hAvabhAva vaDe potAnAmAM na hoya tevA zRMgAra Adika rasane bahArathI jANe sAkSAt skurAyamAna thato hoya nahi. sarva aMgone AliMgana karato hoya nahi tevA zRMgArAdirasane sabhAmAM batAve che. ane sabhAmAM beThelA lokone AnaMdita kare che. ane jItI lIdhelA hRdayavALA evA teo atyaMta AkarSita karavA vaDe teone khuza kare che. e pramANe keTalAka guruo bahArathI dekhAva pUratAM dharmanA manavALA hovA chatAM paNa gRhastha (loko) nI samakSa tevA prakAranI (dharmane anusaranArI) kriyA kalApa Adi ne pragaTa karavAmAM tatpara evI AkSepiNI Adi vividha prakAranI dharma kathA Adi vaDe potAnAmAM na hovA chatAMya lokonI AgaLa saMvega, vairAgya Adi dharma rasane nItarato batAve che. ane sabhAjano ne (sajjanone) khuza kare che. khuza thayelA teo vividha prakAranA AhAra vastra, pustaka Adi vaDe teono satkAra kare che. kahyuM che ke :- naTa evo vairAgyane batAve che ke jethI karIne ghaNA loko vairAgyane pAme che. tevI rIte zrAvaka paNa (kuguruo pAsethI) vairAgya sAMbhaLIne saMvega pAme che ane te jalathI agni olavavA sarIkhuM che. aMgAra maIkAcAryanuM dRSTAMta levuM. tevI rIte je bhaTTanI jema potAnI AjIvikAne mATe dAtA evA zrAvakonI stuti karIne tenI pAsethI dAna grahaNa kare che. kahyuM che ke :guruo bhATa sarIkhA che ke je zrAvakonI stuti karIne dAna le che. ane evI rIte banne tatvane nahi jANanArA teo duHSama kAlamAM DUbe che teo paNa A bhAMgAmAM ja AvI jAya che. evI rIte chae bhAMgAvALA guruo caraNa - karaNanA guNothI rahita Ra hasanwasidualitanasasaanaahIrakAranasanspannaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaookSA khluaean Mnanganes000raannb300 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | aMza-2, taraMga-6) said. TET Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayA thakA gurvAbhAsa sarakhA che, mAtra bhavAbhinaMdIpaNAthI pramAda ane utsatranI prarUpaNA vaDe jAte nAza pAme che. ane zudhdha dharmanA apahAra vaDe bIjAono paNa nAza kare che. e pramANe tevA guruo badhIja rIte dUra karavA yogya che. kahyuM che ke:- AthI moTuM pApa kayuM zuM) che. ajJAnathI te mUDha jAtane DUbADe che. eTaluM ja nahi paNa bhoLA sahacArIone paNa mithyAtvarUpa aMdhakUpamAM pADe che. Iti naTadaSTAMtanI vicAraNA thaI. (6) (7) have gAyanI upamA dvArA vicAraNA kare che - dhena - navI janmelI gAya te je ghAsa vi. khAya che. tenuM te dUdha - ghI banAve che. paropakArane mATe dara varSe baccAne janma Ape che. e pramANe keTalAka guruo nirdoSa nirasa AhAra pANI Adi mAtra lenArA che. suvizudhdha prakRtivALA dudha - ghI Adi upamAvALA zudhdha dharma mArganA upadeza vaDe anya upara satat upakAra karanArA che. vAcharaDAnI upamA jevA samyakmaraNa karaNa (cAritra ane kriyA) anuSThAna Adine janma ApanArA che. (bIjAmAM te utpanna karanArA che) zrI paradezI rAjAnA pratibodhaka zrI kezIgaNadharanI jema teo yogya che. kahyuM che ke mahAvratane dharanArA dhIra, bhIkSA mAtrathI jIvana nirvAha karanArA, sAmAyikamAM rahelA, dharmano upadeza ApanArA guruo mAnya che. jevI rIte dhenu ne Apela ghAsa vi. paNa dUdha - ghI vi. rUpe pariName che e pramANe eone thoDuM paNa ApeluM anaMta phalane ApanAruM bane che. zrI RSabhadeve sArthavAhanA prathama bhAvamAM vihAra karatAM zrI dharmaghoSasUri Adine jema ApyuM hatuM tema Iti dhenunA dRSTAMtanI vicAraNA thaI. (7) (8) have mitranI upamA dvArA samajAve che. - sakhA - mitra ne jevI rIte potAnA hRdaya sarakhA mitrane AkarSaNa karavA vaDe ja, nahi ke vaLI dhanAdinI lAlacathI athavA jIvana AdinA kAraNathI pravarte che. maryAdA pUrvaka mitranA hitamAM pravarte che. kupravRttithI pAcho pherave che. ApattimAM AvelAne bacAve che. tenA apavAdo (avaguNa) ne chupAve che ane tenA guNo ne pragaTa kare kahyuM che ke :- pApane dUra kare che. ane hita mATe prayatna kare che. INImacAcaASaauhaanikarniiiiiiiianissananaaaaaaaaaaaaaatalupavidualupayAzaaaaaaaaaaaaaadhInI ziaaaaaaaaaaaa888888888888888888888888888AzAsthA upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-2, taraMga-6 zaanagaaaaaaaaaaazkSaaa% aa Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guptavAtane chupAve che. ane guNone pragaTa kare che, ApattimAM paDelAM ne tyAgatAM nathI, avasare madada kare che. te A sanmitranuM lakSaNa che. ema saMto kahe che. paraMtu teo yogya avasare bahumAna dAnAdinA upacAranI apekSA rAkhe che. prAyaH karIne bahumAna nahi pAmatAM svalpa snehI bane che athavA sneha vagaranA paNa thAya che. vaLI kahe che ke nahIM maLavAthI atizaya maLavAthI, maLavA chatAM nahi bolavAthI, abhimAnathI ane pravAsathI A , pAMca kAraNe premajato rahe che. tethI karIne tevA prakArano koI avasara AvatAM udAsa paNa bane che. (udAsIpaNuM rAkhe che.) e pramANe keTalAka guruo prANIone viSe zreSTha maitrI paNAnI budhdhithI, pavitra thayelA mananA zubha bhAvathI, dhana vi. nI IcchA vagara athavA AjIvikAnA kAraNa vinA vAdaLanI jema svAbhAvika (sarvajanane viSe) upakAranI pravRttivALA, tevA prakAranA avasare ucita kArya karavAnA manavALA, hRdayane game tevI dezanA vaDe hitane karanArA (batAvanArA) bane che. vivekane batAve che. moharUpI aMdhakAranA paTalano nAza kare che. pramAdarUpI nidrAthI baMdha thayelA vivekarUpI cakSuvALA bhavya janane bodha pamADe che. samyakatvAdi guNone pragaTa kare che. durgatinA duHSama mArgane roke che. sImAvinAnA saMsAra rUpa samudramAM uchaLatI vividha ApattinI paraMparAthI ugAranArA che. (tAre che) to paNa teo yathA ucita avasare bahumAna vi. nI IcchA rAkhe che. bahumAna nahi pAmelA (pAmatAM) teo paNa udAsIna bane che. jevI rIte bappabhaTTisUrijI tenuM dRSTAMta kahetAM kahe che ke : (bappabhaTTasUrijInI kathA) gujarAta dezamAM pATala nAmanA gAmamAM zrI sidhdhasenasUrijI birAjamAna hatA. eka vakhata teozrI viraprabhune vaMdana (darzana) karavA mATe moDherA gAmamAM AvyA ane tyAM rAtrimAM svapna joyuM te A rIte chalAMga mArIne siMhanA baccAne caMdranA zira upara beTheluM joyuM. Iti. prabhAta thatAM te svapna phisTADhavaSaSaSaanewsbAraDyazAyaanenatisastaaaaaaaa aaaaSarararararararararanag; 88888888ccha = = = upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) za-2, taraMga-6 saataaaaaaaaaaaaaaaaaagjharAkSaaaaaaaaaaaachI Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziSyone jaNAvyuM (saMbhaLAvyuM) te ziSyoe vinaya pUrvaka tenuM phala pUchyuM tyAre temaNe kahyuM ke anya darzanIo rUpI hAthInA madane utAranAro mahAbudhdhizALI ziSya Aje ahIMyA Avaze. tyAra pachI maMdiramAM devone (prabhune) vaMdana karatAM evA teonI AgaLa eka cha varSano bALaka Avyo tene pUchyuM tuM koNa che ? e pramANe pUchatAM jAteja teNe potAnA svarUpane kahyuM. huM paMcAla dezanA dumbA uMdhI gAmano rahevAsI bappanAmanA pitA ane bhiTTa nAmanI mAtAno surapAla nAmano putra chuM. zatrune haNavAne mATe taiyAra (utsUka) thatAM evA mane parAkrama ka2vAnI A tArI uMmara nathI ema kahI pitAe jAte ja mane vAryo (rokI dIdho) pitA jAte zatrune haNatAM nathI ane mane haNatAM roke che. tethI nArAja (nirAza) thayelo mAtAne paNa pUchyA vinA (jaNAvyA vaga2) ahIMyA huM Avyo chuM. enuM devatAI teja joIne gurue A pramANe kahyuM amArI pAse rahe tyAre chokarAe kahyuM ''mArUM bhAgya khIlI gayuM" e pramANe kahIne te tyAM temanI pAse rahyo ekI sAthe sAMbhaLavA mAtrathI 1000 (eka hajAra) anuSTupa zloko kaMThastha karavAnI budhdhi prabhA jANIne tuSTa thayelA gurue tenA mAtapitAne vinaMtI karIne dIkSA ApI. pitAnI vinaMtIne mAna ApIne bappabhaTTi e pramANe nAma ApyuM (sthApyuM) vikrama saMvata 807nA vaizAkha zudI trIja divasa guruvAre tenI dIkSA thaI. eka vakhata zrI gurue tene sArasvata (sarasvatI) maMtra Apyo te maMtranuM smaraNa karatAM gaMgAnA pravAhamAM rAtrie nirvastra snAna karatI sarasvatI te maMtranA jApanA mAhatmya (prabhAva) thI jevI nhAtI hatI tevI tenI pAse AvI ane tene (bappabhaTTIe) jarAka mukha pheravI nAMkhyuM potAnA svarUpane bhUlI gaI hoya te rIte te bolI mukhane zA mATe pheravo cho. tamArA maMtranA jApathI tuSTa thayelI huM AvI chuM. varadAna mAMgo. e pramANe teNe kahyuM tyAre bappabhaTTie kahyuM ke he mAtA ! tamArUM AvA prakAranuM visardeza (nirvastra) rUpa kevI rIte jovAya ? nirvastra evA tArA zarIrane tuM jo. ema kahyuM tyAre teNIe potAnA zarIrane joyuM aho ! AnuM brahmacarya vrata keTaluM majabUta (pAkyuM) che. e pramANe vicArIne maMtranA prabhAvathI bIjuM saghaLuM bhAna upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (138) aMza-2, taraMga-6 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUlIne ahIMyA huM AvI chuM. ema kahIne tene varadAna mAMgavAnuM kahyuM tyAre varadAna mAMgavAmAM paNa nispRhapaNAthI tArA upara tuSTa thaI chuM, tArI IcchA hoya tyAre mane yAda karaje huM AvIza e pramANe varadAna ApIne adazya thaI gaI. eka vakhata varasAda varasato hato tyAre devakulamAM rahelA bappabhaTTanI pAse devanI upamA jevo koIka manuSya Avyo zilA lekhamAM lakhelA kAvyone teNe vAMcyA ane bappabhaTTae tene bolAvyo. varSAda baMdha thaye chate bappabhaTTinI sAthe upAzrayamAM te Avyo tuM kono putra che ? e pramANe gurue pUchyuM tyAre teNe kahyuM ke sUryavaMzIya caMdraguptarAjAnA vaMzanA bhUSaNarUpa kanyakubdha dezanA rAjA yazovarma rAjAno huM putra chuM pitAe zikSA ApatAM kaMIka kahyuM tethI gusse thayelo huM ahIM Avyo chuM. ane teNe potAnuM nAma Ama che e pramANe khaDI (coka) thI lakhyuM tyAre gurue kahyuM he vatsa! nizvita manathI mitra bappabhaTTinI sAthe zAstrano abhyAsa kara pachI tyAM rahevAthI tene bappabhaTTanI sAthe gADha maitrI thaI. eka vakhata bappabhaTTine teNe kahyuM jo mane rAjya maLaze tyAre huM tamane ApIza. keTaloka kAla gayA pachI tenA pitAe rAjyAbhiSeka (paTTAbhiSeka) mATe pradhAnone mokalyA. bappabhaTTine pUchIne teonI sAthe kanyakubba dezamAM gayo. pitAe tene rAjya para besADyo yAne rAjyAbhiSeka karyo tyAre tenA rAjyamAM be lAkha azva, 1400 (caudazo) ratho ane hAthIo, eka kroDanuM pAyadaLa (sainya) hatuM. eka vakhata Ama rAjAe potAnA mitra evA bappabhaTTine bolAvavAne mATe potAnA pradhAnone mokalyA teonA (te pradhAnonA) ati AgrahathI gurue tene (bappabhaTTIne) mokalyA ane te dharmonnatine kAje Ama rAjAnA nagaramAM gayA tenA AgamanathI khuza thayelA teNe sarva ADaMbara pUrvaka sAme AvIne praveza samaye hAthI upara besavA mATe vinaMtI karI bappabhaTTie kahyuM ke sAdhune hAthI upara besavuM kalpatuM nathI. * rAjAe kahyuM. meM Apela rAjyadAnanuM vacana tame pahelA svIkAreluM che. rAjyanuM paheluM cihna hAthI che. mATe tenA para tame beso) e sAcuM tArI pratijJA pUrNa thAya paraMtu sarva saMgane choDanArA evA amane amArI | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (139)| aMza-ra, taraMga-6 || Baahanagawulandshwaasahassassassaintaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa 88888888888888sageBaggaesaeeet kitagggazaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratijJAno bhaMga thAya (athavA tuTI jAya) rAjA AzcaryatAne pAmyo. nagara praveza pachI mahelamAM sAdhunA mATe rAjAe siMhAsana mUkAvyuM. te vakhate bappabhaTrie kahyuM sUripada prApta karyA bAda siMhAsanarUpI Asana kahyuM che. (tethI hAla AcAryapada vinAnA amane te kalpa nahi) tethI duHkhI thayelA rAjAe bIjuM Asana mUkAvyuM. keTalAka divaso sudhI tene tyAMja rAkhIne AcAryapadanA arthi (IcchAvALA) rAjAe pradhAnonI sAthe gurunI pAse bappabhaTTine mokalyA pradhAnoe gurune vinaMtI karI kahyuM ke caMdra vinA jema cakora AnaMdita thato nathI tema bappabhaTTa vinA amArA svAmi harSane pAmatA nathI. ethI AcAryapadavI ApIne pachI emane mokalajo jethI karIne enA upadezathI rAjA dharmanI unnati kare. arthAt karanAro thAya gurue kahyuM :- bho ! bho ! A ziSyanI upasthiti (hAjarI) vinA amane AnaMda Avato nathI. teoe (pradhAnoe) kahyuM sUryanA tApane jhADa sahe che. sUrya AkAzane ullaMghavAnuM kaSTa sahe che. samudra naukAnA zramane sahe che. kAcabo pRthvInA bhArane sahe che. vAdaLa (megha) varasavAnI takalIpha-le che. pRthvI samasta prANI (jIvo) nA bhArane sahe che. teonuM temAM upakAra sivAya bIjuM koI phaLa dekhAtuM nathI arthAt teo niHsvArtha sahana karI upakAra kare che. e pramANe tenI vANIthI (kahevAthI) zrI saMghe karelA utsava pUrvaka gurue temane (bappabhaTTIne) AcArya pada upara AruDha karyA vikrama saMvata 811 nA caitravadanI AThamanA divase AcArya padane pAmyA pachI gurue zikSA ApI ke he vatsa ! vidhivat brahmacaryanI rakSA mATe taruNa avasthA ane rAjapUjA bannethI sAvadhAna rahevuM kAraNa ke e banne anarthakArI che. te sAMbhaLIne zrI bappabhaTTisUrijIe je kAMI karyuM tene zloka vaDe kahe che. bhakta lokonA AhAra pANI ane chae vigaIono paNa A janma sudhI tyAga karuM chuM. e pramANeno niyama grahaNa karyo. pachI rAjAnA AgrahathI gopagirimAM AvyA temanA upadezathI rAjAe UMcA zikharavALuM ekaso hAtha uMcu maMdira baMdhAvyuM temAM 18 bhAra pramANavALI jAtya (zudhdha) suvarNanI zrI mahAvIra prabhunI pratimA sthApI. sarakaaaaaaaaaaaaaaaaassagessaggestasiaaataaaaaaaaaaaaaaaaaaa geesaagasm 98988sekza888888888888888888888888888999Q || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (140 aMza-2, taraMga-6 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vakhata Ama rAjAe purohitanA kahevAthI pahelAM jyAM siMhAsana hatuM (tene haTAvIne) tyAM guru mATe bIjuM samAnya Asana mUkAvyuM tyAre rAjAne pratibodha karavA mATe sUrijIe kahyuM "vinaya rUpI zarIranA nAzaka sarpa samAna mAnarUpI unmatta gajanA abhimAnane cUrI nAMkha jenA sarakho jagatamAM koI na hato tevo rAvaNa paNa abhimAnanA kAraNe nAza pAmyo e sAMbhaLIne garvano tyAga karI rAjAe pharIthI kAyamane mATe siMhAsana mukAvyuM. eka vakhata rANInuM mukha karamAyeluM joIne rAjAe tenI samasyA sUrijIne pUchI. haju paNa te kamalamukhI potAnA pramAdathI duHkhI thAya che." sarasvatI jeone sidhdha che. tevA te sUrijIe kahyuM ke vahelA jAgelA tArA vaDe jeNInuM aMga DhaMkAyuM mATe. vaLI eka vakhata cAlatI evI paTTarANIne pagale pagale jANe vyathA anubhavatI na hoya tevI joI rAjA bolyo "cAlatI evI bAlA Dagale Dagale kyA kAraNathI mukha macakoDe che" sUrijIH- "avazya teNInA guhya bhAgamAM nakha paMktine kaMdoro ghasAto haze te sAMbhaLIne rAjAnuM mukha udAsIna thaI gayuM. ane guru evA sUrijI para je mAna - Adara hatA te tenA hRdayamAMthI nikaLI gayA. tevA prakArano Adara vinAno tene joIne gurujI upAzraye AvI kAMIka bahAnuM batAvIne daravAjAnA dvAra para kAvya lakhIne vihAra karI gayA. sUrijIe zuM lakhyuM hatuM te kahe che. te rohaNagira (rohaNagiri samAna evA rAjA) huM jAu chuM. tAruM kalyANa thAo mArA javAthI AnuM zuM thaze. evuM svapna paNa tuM vicArIza nahi. maNI jevA ame jema tArA sahavAsathI pratiSThA meLavI che. tema maNIrUpa evA amane paNa zRMgArarasanA rasiyA anya rAjAo paNa potAnA mastaka upara (mugaTamAM) dhAraNa karaze. A pramANe lakhIne gurUjI gauDa dezamAM pahoMcyA tyAM dharma nAmano rAjA hato tenA AgrahathI tyAM rokAyA ane nakkI karyuM ke jyAM sudhI Ama rAjA jAteja bolAvavA mATe nahi Ave tyAM sudhI huM vihAra nahi karuM e pramANe pratijJA karIne rahyA. khnn g gesypngraalraannkhkhkhkhkhkhkhkhkhkh88889888884888 g0000B0000teengse ases888888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (141)|aMza-ra, taraMga-6 || :: sit -3-1998-3- **** Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vakhata rAjA zaheramAM pha2vA mATe nIkaLyA tyAre koIka (maNivALA marelA) kALA sarpane joIne mukhathI sArI rIte pakaDIne muThThImAM laIne ane sarpanA moDhA 52 bIjo hAtha mUkIne 'zastra, zAstra, khetI vidyA ke bIjA je jenA vaDe nirvAha calAve che e pramANe samasyAne pUchI paraMtu rAjAnA mananA abhiprAya (vicAra) ne anurUpa koIpaNa samasyA pUratuM (kahetuM) nathI. tyAre rAjAe gurUne khUba ja yAda karyA pachI je mArA abhiprAya ne kaheze tene eka lAkha suvarNa TaMka InAma ApIza e pramANe paDaha vagaDAvyo. te sAMbhaLIne koIka jugA2I gauDa dezamAM jaIne bappabhaTTI guru (surijI) ne pUchI AvIne samasyA pUrI te A pramANe je rIte kALA sarpanA mukhane pakaDyuM te rIte sArI rIte grahaNa karavuM joIe eTale ke zastrane majabUta pakaDavuM, zAstrane choDavuM nahi, kRSi vighA (khetI nI kaLA) bhUlavI nahi. A samasyA koNe pUrI e pramANe Agraha pUrvaka rAjAe pUchatAM gurue batAvyuM che tema kahyuM vistArathI jANavAnI IcchAvALAe temanuM caritraAdi jovuM pachI pazcAttApa karatAM evA teNe zrI A. bappabhaTTinI pAse pradhAnonI sAthe kAvyone mokalyA te A pramANe... chAyA kAraNa siridharia :vRkSa chAyAnA kAraNe potAnA zira 52 (patro) pAMdaDAne dhAraNa kare che. chatAM pracaMDa pavananA yoge te bhUmi para paDI jAya che. temAM vRkSa bicArUM zuM kare ? ||1| na gaMgA gAMgeyaM suyuvatikapolasthalagataM, taruNa yuvatinA kapola bhAga para rahelA locana gaMgA ke sarasvatIne yAda karatAM nathI. strInI chAtI para rahela muktA phala (motinI mALA) zukti (chIpa) ne yAda karatA nathI. muguTamAM jaDelo maNino samuha rohaNAcalanI janmabhUmi ne yAda karato nathI. tethI huM ema mAnuM chuM ke potapotAnA sukhamAM magna jagat (loko) bIjAnA snehathI virata raheche. (eTale ke potAne gamati.... manapasaMda cIja malatAM mULa vastuno prema uDI jAya che.) II2 // ItyAdi pradhAna pAsethI sAMbhaLIne guru bolyA ke Ama rAjAne A gAthAo saMbhaLAvavI : upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 142 aMza-2, taraMga-6 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidya parvata choDIne rAjAnA bhavanamAM gayelA hAthIo gauravatAne pAmyA che. chatAM paNa vidyAcalamAMthI ghaNA hAthIo javA chatAM paNa vidyAcala hAthIo vagarano banyo nathI llll mAsiviNa sudauM.....rAparisi Il3II jema mAnasarovara vinA rAjahaMso sukhane pAmatA nathI tema rAjahaMso vinA mAnasarovara paNa zobhAne pAmatuM nathI. badhA haMso mAnasarovara choDIne jatA rahe to paNa mAnasarovara mAnasarovara rahe che. haMsa paNa jyAM jAya tyAM haMsa ja rahe che. te jyAM jaze tyAM zobhA rUpa ja banaze. bIje kyAMya javAthI te bagalA banatA nathI. // 2+3 II manasa savaMguNviya..... ||4|| nadInA pravAho game teTalA caMdana vRkSone tANI jAya to paNa malayAcala caMdana vRkSothI bharelo ja rahe che. ane taNAI gayeluM caMdana game tyAM jAya to paNa te mUlyavAna ja rahe che. rUpA menyupheT vinA vi..... eka kaustubha ratna vinA paNa samudra bIjA ratno vaDe samudra che. ane kaustubharatna jenI chAtI para mUkAya che te paNa bahu mulyavAna (pUjanIya) bane che. pA. pakumuhi vivarata..... llo . he uttamavRkSa! teM patrone tyajI dIdhA eTale kaMI enuM patrapaNuM naSTa thatuM nathI! ane vaLI tArI chAyA paNa navA pAMdaDA AvyA pachI ja thavAnI che. ! A duniyAmAM jeTalA moTA mANaso che te badhAM zelaDInA sAMThA jevA che. jaDa (kAtarI) che tyAM rasa dharAve che ane jyAM patra (pAMdaDA) che te nirasa hoya che. ane Ama rAjAne A pramANe saMdezo kahevaDAvyo ke he pradhAno! Ama rAjAne gurujIe A pramANe kAvyo (zloko) mokalyA ane Ama rAjAne A pramANe saMdezo kahevaDAvyo jo amAruM kAma hoya to (tyAre) chUpI rIte dharmarAjAnI sabhAmAM jAte AvIne pUchavuM anumati levI) pratijJAnuM pAlana pUrNa thatAM jevI rIte gayA hatA tevI rIte tArI pAse AvIzuM pUjya sUrijIe zikSA (zikhAmaNa) ApavA pUrvaka pradhAnone pAchA mokalyA ane awes zva888888888888888888888888888888%888888A | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (143)aMza-2, taraMga-6 || zaataasalaastute aasannaaaaaaaa Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo kAnyakunja (kanoja) nagaramAM AvIne rAjAne maLyA ane gurujIe kahelo saMdezo kahyo. rAjA khUba utsAha pUrvaka jhaDapabhera UMTa para besIne niHzaMka godAvarInA kAMThe eka gAmamAM Avyo tenA pAdare (sImApa2) khaMDIyera jevA thayela devakulamAM rAtrie vAsa karyo tyAre tenA rUpamAM mohita thayelI te maMdiranI devIe tene prArthanA karavA pUrvaka tenI sAthe rati kriDAkarI, savAra thatAM tene pUchyA vagara ja UMTa upara besIne te AmarAjA gurunI pAse Avyo ane viraha ne batAvatAM kAvyo vaDe stuti karI. pachI zlokano ardho bhAga bolyA eka rAtrino kevo prema ? jethI Aje paNa teNI yAda Ave che. "gurue zlokanI pUrti karatAM kahyuM ke - "godAvarInA kAMThe khaMDIyera maMdiramAM jevI rIte visAmo lIdho hato. (rahyo hato, A rIte samasyAnI pUrti sAMbhaLI khuza thayelA rAjAe zAstra vArtA Adi karIne bAkI rahelo divasa pasAra karyo. savAre sthagIdhara - (pAnadAnI upADanAra) no veSa dhAraNa karIne Ama rAjA ane sUrijI dharmarAjAnI sabhAmAM AvyA. Ama rAjAe karelI vinaMtI ne (gurujIe) dharmarAjAne batAvI te virahavedanA vAMcIne dUtane pUchayuM tAro rAjA kevo che ? teNe kahyuM - Aja sthagIdhara (chaDIdAro sarakho ja tene (rAjAne) jANo hAthamAM bIjorUM dhAraNa karelA te sthagIdharane sUrijIe pUchyuM tArA hAthamAM zuM che. ? tyAre teNe kahyuM A bIjarAja-bIjorU che. spaSTa dekhAya che. dUte ADhakI patra (tuveranuM patra) batAvatAM te sUrijI paheregIra (veSa dhArI rAjA) ne AgaLa karIne bolyA. A dUari patra che. (zatru) A pramANe dvIarthI bhASA kahevA chatAM paNa saraLa evA dharmarAjA samajyA nahi. tyAMthI Ama rAjA uThIne vezyAne ghare rahyA. tene ghaNI kIsmatavALuM eka kaMkaNa ApIne. savAre tenA gharamAMthI bahAra nIkaLI gayA ane bIjuM kaMkaNa rAjAe mahelanA daravAjAnA AMgaLIyA (hAlagarA) mAM mUkIne tyAMthI nIkaLI gayA ane bahAra gupta rIte vanamAM rahyA pachI prabhAta thatAM gurue dharmarAjAnI sabhAmAM jaIne kAnyakubdha javA mATe rAjAnI rajAmAMgI tyAre te rAjAe kahyuM ke aBangasaNyaaaaaaaaaaansusannaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaasanSmaNyaka Bagasaaaaaawaaaaaaaaaaaaaaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 144)aMza-ra, taraMga-6 | iaaneggeacasasaha.kaalsauDADaEvavAra:B:kavavasarAphara Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratijJA kema bhUlI gayA ? gurue kahyuM ke te pratijJA pUrNa thaI che. te kevI rIte pUrNa thaI tema rAjAe pUchatAM AmarAjAnA Agamana vi. nuM svarUpa jevuM hatuM tevuM kahyuM teTalAmAM daravAjA para laTakatuM AmarAjAnA nAmathI aMkita kaMkaNa dvArapALe rAjAnI AgaLa mUkyuM pachI vizvAsa pAmelA rAjAne pUchIne gurue kAnyakubdha deza tarapha prayANa karyuM ane Ama rAjAnI sAthe gopagirimAM AvyA tyAM kyAreka zAstra goSThi, kyAreka dharmagoSThi karI divasa pasAra karyA zrI bappabhaTTie samajAvaTathI zrI AmarAjAne pratibodha karavA mATe ghaNA upAyo karyA paraMtu te dharma na pAmyo. eka vakhata suMdara svaravALA gAyako tyAM AvyA temAM rahelI eka caMDAlaNe rAjAne rUpathI ane svarathI AkarSita (mohita) karyA, tenA rUpamAM mohita thayelA teNe bahAra AvAsa karyo (bhamavA lAgyo) ane bolavA lAgyo "he ! candramukhI ! tAruM vadana pUrNimAnA candra jevuM che, oSThalatA amRta sarakhI che, maNionI hAramALA jevA tArA dAMta che, kAMti lakSmI jevI che, cAla hAthI jevI che. sugaMdha kalpavRkSa jevI che, vANI kAmadhenuM jevI che, kaTAkSanI zreNi kAlakUTa jhera jevI kAtila che, ne zuM devatAoe tArA mATe kSIra samudranuM maMthana karyuM hatuM? jenuM janma sthAna nirmala nathI, varNa (raMga) varNavavA yogya nathI. zobhA to dUra raho zarIra upara vilepana karelI je kAdavanI zaMkA pedA kare che. vizvanA loko jene cAhe che ane je sarva sugaMdhI padArthonA garvane haranArI che. te kasturIno kayo parimala guNa che te ame jANatA nathI. A. zrI. bappabhaTTasUrie vicAryuM aho ? moTA puruSane paNa kevA prakAranI matino A viparyAsa (viparitatA) che. mannA vana mUriravittinenajarinI...... 1 strInI kAyA aneka kANAM chIdro dvArA bahAra paDatAM melathI malIna thayelI dhamaNa jevI che. seMkaDo saMskArothI zudhdha karAyelI A kAyA bahu bahu tene eseesaeattleasaeaaseem s easesaeatest euaaaaaaaaaaaaaaa888888888kaDhazaraNAdAvAdamAM | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 145 aMza-ra, taraMga-6 ] REAL ESTER 98:8:89:98:8888 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to aDadhI kSaNa sudhI camakatI rahI zake che. AvI dhamaNa jevA durgadhIvALA nArI dehane tattvanA rasika puruSo paNa patnInI budhdhithI AliMgana kare che. stave che. namana kare che, tyAre konI pAse jaI pokAra karavo ? sabhApUrI (barakhAsta) thaI traNa divasamAM ja rAjAe mAtaMgI (caMDAlaNI) nI sAthe huM ahIMyA rahIza evI budhdhithI nagaranI bahAra eka mahela banAvarAvyo te vAtane zrI bappabhaTTagurue jANI. pachI rAjA A kukarmathI narakamAM na jAya evA hetuthI gurue dayA lAvI banatA evA mahelanI bAra zAkha para rAtrie khaDI (coka) thI pratibodhaka kAvyo lakhyA te A pramANe te jaLa ! kharekhara zItalatA e ja tAro guNa che. tArAmAM nirmalatA svAbhAvika che. tArI pavitratAnI to zI vAta karIe kAraNa ke tArA saMgathI bIjA paNa svacchatA ane pavitratAne pAme che. tuM dehadhArIone mATe jIvana rUpa che. AthI tArI vadhAre stuti zuM karIe ? he nIra ? jo tuM nIcA DhoLAvavALA mArge jAya che. (nIca mArga pasaMda kare che, to tene rokavA koNa samartha che. savRttasadguNamahArghamahArhakAnta, he hAra ! tuM sad vRtta (vartana pakSe goLAkAra) yukta che, sadgaNa (pakSe sArA dorA)vALo che. moTA arthavALo, mahAmUlyavAna che. manohara yuvatIonA kaThIna stanapradeza upara rahIne zobhI rahyo che. ! * Avo tuM eka pAmara nArInA kaThIna kaMThamAM paDIne Ama-tema athaDAIne tuTI jaIza ! arere teM hAranI guNavattA naSTa karI nAMkhI ! jIvana jala buMda sama che. saMpatti jala taraMga jevI caMcaLa che. prema svapna jevo che e tuM jANe che. mATe he bhadra ! yogya lAge tema tuM kara phal. jagamAM je kAraNathI kuLa lajjA pAme che. jenAthI nikulanI paraMparA melI thAya che. evuM kaMI paNa kulIna puruSoe prANa kaMThe AvI jAya to paNa karavuM nahi jo ; A pramANe lakhIne bappabhaTTa guru potAne sthAne cAlI gayA. prabhAta bhAva rAvajayarananandaranankaravAvAyayayayayasacarAcaracAra cAracayarajhakariyara rarararararara rararIza hAsakakAvaTaDhazakacchaka saravaraTaTaTaTaTaTaTaTaTaTaTa karAra IT upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 146) aMza-ra, taraMga-6 || ziataaaaaaaaaaaaaaaaaaaazphTavakakSada zI Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thatAM Ama rAjA te mahelane jovAne mATe gayo ane te kAvyo joyA. jema jema te vAMcato gayo tema tema dhatUrAthI ghenamAM paDelAnuM jema dUdhathI ghena utare che. tema Ama rAjAno bhrama nAza pAmyo. tethI karIne jenuM mukha zyAmavarNavALuM thaI gayuM che tevo te rAjA paNa atyaMta pazcAtApa karavA lAgyo ane vicAryuM ke mArA mitra vinA bIjo evo koNa che ke A pramANe bodha (zikhAmaNa) Ape ? have mAruM mukha kevI rIte batAvuM? mArI zudhdhi agnija karaze kalaMka yukta mArA jIvanane dhikkAra ho e pramANe vicArIne teNe tyAMja cittAne taiyAra karavA mATe pAse rahelA (maMtri vi.) ne hukta karyo te IcchatA na hovA chatAM paNa rAjAnA te Adezane teoe svIkAravo paDyo ane te pramANe karIne Adezane pUrNa karyo A vAta rAja puruSoe jANIne gurunI AgaLa gadgad kaMThe duHkha pUrvaka raju karI pachI sUrijI e tyAM jaIne kahyuM "he rAjan ! strI jAtane yogya AvuM zuM karavA taiyAra thayA cho". - rAjA bolyo - mArA A duSkRtyanuM prAyazcita dehano tyAga karavo e ja che. je rIte durjana (duSTamArge janArA) lokano ame daMDa karIe chIe (zikSA ApIe chIe) tevI rIte karmanuM chedana karavA mATe potAnI jAtane paNa zuM zikSA na ja karavI ? gurue kahyuM - mana vaDe karma baMdhAya che ane mana vaDe ja karma chUTe che. smRti mata vALAne pUcha ? kAraNa ke smRti graMthomAM badhA ja prakAranA pApathI chUTavAno upAya (mArga) batAvyo che. pachI te vAta jANIne potAnA mananA pApathI chUTavA mATe rAjAe teone bolAvyA. smRtinA jJApakoe kahyuM ke agni vaDe tapAvavAthI lAlacoLa varNavALI thayelI lokhaMDanI pUtaLIne AliMgana karatAM cAMDAlaNInA saMgamathI utpanna thayelA pApathI chUTI javAze. e pramANe sAMbhaLIne rAjAe tevI pUtaLIne banAvarAvI tene bheTavA taiyAra thayo tyAre purohite ane bappabhaTTie hAthathI aTakAvyo (pakaDI lIdho) ane te bane e kahyuM "he rAjanuM! kroDo lokone sahAya bhUta evA AtmAno phogaTa nAza na kara" duSkara (kaThIna) kArya karavAnA tArA mananA vicAra (pariNAma) mAtrathI ja tArUM te pApa nAza B O R SORASERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 14 aMza-2, taraMga-6 BHABHI EHNAkAra BEHREE PPBHA Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAmyuM che pachI gurunA upadezathI te bodha pAmyo ane pradhAnoe suMdara nagara praveza mahotsava karyo. eka vakhata dharmopadeza vakhate A. zrI. bappabhaTTisUrijIe jainAdi dharmanA tattvone kahyA ane he rAjan ! jaina dharmano parIkSA karavA pUrvaka Azraya kara' e pramANe kahyuM tyAre rAjA bolyo. mArA jevAnI parIkSAmAM jaina dharma to uttIrNa thAya che. paraMtu zaivadharmamAM draDharIte citta lAgeluM che tethI te dharmane huM nahi choDuM ItyAdi. he bhagavan! have huM bIjuM kaMIka kahuM chuM. Apa to bAlaka jevA ajJAnIone bodha pamADo cho paMDitajanone nahi, jo tamArI zakti hoya to mathurAmAM rahelA vApatirAjane bodha pamADo. kevA vApatine ? hRdayamAM viSNunuM dhyAna dharatAM, janoIthI alaMkRta, nAkanA agra bhAga para rahelI draSTivALA, tulasInI ane patrajIvanI mALAthI DhaMkAyelI chAtIvALA, kRSNanA guNane gAnArA, vaiSNavothI (viSNunA bhaktothI) gherAyelA, viSNunA maMdiramAM rahelA, vairAgyathI anazanane svIkAranArA padmAsane beThelA vApati rAjasAmantane pratibodhine jaina matamAM sthApana karo' e pramANe kahyuM tyAre gurue tene pratibodha karavA mATe pratijJA karIne 84 sAmanto (pradhAno) ane eka hajAra paMDitothI parivarelA AcArya mathurAmAM rahelA varAhanA maMdiramAM AvyA. tyAM tene kevI rIte rahelo joIne tenI pAchaLa ubhA rahIne sUrie kahyuM "he zaMkara ! tuM saMdhyAne namaskAra karIne lokonI pAsethI hAtha joDIne mAMge che. ane lajA vinAnA ziravaDe bIjI strIne dhAre che. te paNa meM sahana karyuM amRta maMthana karatAM utpanna thayelI lamI viSNunI patnI thaI, to teM zA kAraNathI jherane pIdhuM? mATe te strI laMpaTa ? mane sparza kara nahi e pramANe pArvatIe jene kahyuM che. te mahAdeva tamAruM rakSaNa karo |1|| dhyAnamAM joDAvAnA kAraNe eka cakSu jenI baMdha che ane vaLI bIjI AMkha zRMgAranA samUhanA ghara jevA vistAravALA pArvatInA nitamba para khullI rIte najara karI rahI che. trIjI AMkha bANane kheMcatA (paNa che | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 148) aMza-ra, taraMga-6 | TRANRRRRRRRRROR BBBBBBBBBBBRABREGRRRRRERAGE Even HathisthittiinatERaa#Batatuitamin EtluggggggggfERPRETIRI[[[lintigrna aaaaudwUUUILTHIDHHHHaitiathani Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caDAvelA) dUra ubhelA kAmadeva para krodha rUpI agnithI prajvalita che. evA te mahAdevanA bhinna prakAranA traNa netro samAdhinA samaye tamAruM rakSaNa karo |rA. rAma nAma mUhuM tArIti.... JrUII rAma nAmano rAjakumAra hato. tene sItA nAmanI strI hatI. te bane pitAnA vacanathI paMcavaTImAM gayA. tyAM rAvaNa sItAne upADI gayo mAtA dvArA kahevAtI e vAta sAMbhaLatAM tene nidrA mATe huMkAra karatAM pUrvAvasthAnuM smaraNa karatAM harinA kopathI kuTila thayela bhrakuTIvALI draSTi tamAruM rakSaNa karo rUl. koIe ApelA darpaNamAM pote banAvelA (vikarvelA) banAvaTI strI rUpane joIne potAnAmAMja rAgavALo banyo che. te kezava (viSNu-kRSNa) lakSmIne Apo ll4ll ItyAdi te sAMbhaLIne vApati sAme AvIne bolyo - he sUri mizrA ! amArI AgaLa zRMgAra ane raudra rasavALA kAvyo zA mATe bolo cho ? sUri - tamArA devanA AziSane bolu chuM. (kahuM chuM.) zrotAone jevI rucI hoya tevuM bolavuM joIe. vApati - jo e pramANe ja hoya to paNa mumukSu evA ame amAruM nidhana (maraNa) najIkamAM che ema jANIne para brahmanuM dhyAna karavA mATe ahIMyA ame AvyA chIe. sUri - to zuM mahAdeva vi. muktine ApanArA nathI ? e pramANe tame mAno cho ? vApati:- hA e pramANenI saMbhAvanA che. sUri :- to je mukti ApavAmAM samartha che tene huM kahuM chuM te sAMbhaLo. jeno AkAra prazamarasathI yukta che. parikara (parivAra) zAnta che. jenuM zarIra prasanna che. janma - jarA ane maraNane haranAra evA devAdhideva kumAra sAskaraNaBea#BagsaBaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaazaassessess 8:32ge aa aa jA passageanaaaaaaaaaaaaBaaaaaaaaaaaaaaatenatasses, | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-2, taraMga-6 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinezvara che. emanA sivAya jagatamAM bIjA devanuM evuM svarUpa dekhAtuM nathI. vAkapatti - te jinezvara kyAM che ? sUri - svarUpathI muktimAM, mUrti rUpe jinamaMdiramAM che. pachI Ama rAjAe banAvelA maMdiramAM jinezvaranI mUrti batAvIne tene pratibodhita karIne jinadharmamAM sthApana karIne keTalAka divaso pachI kAnyakubdha nagare pahoMcyA carapuruSovaDe pahelethI vRtAMta jANelo che evo rAjA tenI sAme gayo ane sAme jaIne teNe mahotsava pUrvaka nagaramAM teono praveza karAvyo. rAjA - he bhagavan! ApanI vacana zakti adbhuta che. kAraNa ke tame tene paNa pratibodhita karyo che. sUrijI - mArAmAM evI zakti kyAM che? kAraNa ke pratibodhita thato nathI. rAjA - huM sArI rIte bodha pAmyo chuM tamAro dharma eja dharma nizcita che. paraMtu mahAdevanAM dharma mUkatAM (choDI detAM) mane moTI vyathA thAya che. tethI he bhagavan! mAro pUrva bhava kaho ema huM puchuM chuM. tyAre pradhAno paNa bolyA:- he bhagavan! kRpA karIne rAjAno pUrvabhava kaho pachI surijIe prazacuDAmaNi zAstranA AdhAre tene kahyuM he rAjA ! sAMbhaLa, kAliMjara nAmanA parvata upara rahelA cAlavRkSanI upara rahelI zAkhAmAM be hAtha jenA baMdhAyelA che. ane mukha jenuM nIce laTakI rahyuM che. jenI jaTA jamInane aDakIne rahelI che. be divase mitAhArI ane rAgadveSAdithI rahita 100 varSathI adhika ghora tapa tapIne chevaTe tuM rAjA thayo che. jo tane vizvAsa na hoya to subhaTone mokalI Aje paNa te jhADa nIce rahelI jaTAne maMgAvI le e sAMbhaLIne rAjAe jaTA maMgAvI. aho ! A munIndra ! koI adbhuta jJAnI che e pramANe prazaMsA karI eka vakhata rAjAe lAkho prapaMca karavA vaDe duHkhe karIne jItI zakAya tevI rAjagRhI nagarIne ghero ghAlyo tyAM (te rAjagRhI nagarImAM) samudrasena nAmano rAjA rAjya karato hato. te nagarIno sessmpngmmhaatppppmnungnnnaangrngrprjaangkktngneHnaang gtaaaaa%aeuaaaaaaaR8888288888888888888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-2, taraMga-6 HH:THEYWIEEEEEE1E1:tgHI/HHHHI ||HILIITI||THLIHIPIERRIBLEwzHIKHMERITUTILIUNDHIulinumaanaBhumi hataaaaaaaaaaaaaaaaaaaaashaaaaaaaa#gaRgrI Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ killo koI paNa rIte jItavA mATe zakya na lAgatAM rAjAe sUrijIne pUchyuM he bhagavan! A killo kevI rIte jItI zakAya ? sUrijI e prazacuDAmaNi zAstrAdino vicAra karIne kahyuM ke tAro pautra bhoja A killAne grahaNa karaze. (jItI leze) pachI haThAgraha karIne rAjA bAra varSa sudhI tyAMja rahyo. tyArabAda duduka nAmanA putrane putra janmyo. pAraNAmAM sUtelA evA tene janmatAMnI sAtheja pradhAno killAnI najIka laIne AvyA. ane killAnI sAme te bALakanA mukhane karIne te killo grahaNa karyo paraMtu killAno adhiSThAyaka yakSa killAmAM rahelA lokone haNI nAMkhe che. tethI tyAM jaIne rAjAe kahyuM lokone choDIne mane mAra (haNInAkha) rAjAnA AvA prakAranA satva (parAkrama)thI khuza thayelo te yakSa lokone upadrava karato baMdha thayo ane maitrIne svIkArI. tyAra bAda Ama rAjAe mitra evA yakSa pAse potAnA AyuSyane pUchyuM tyAre cha mAsa bAkI raheze tyAre kahIza ema kahIne yakSa adazya thaI gayo. pachI avasara prApta thatAM teNe kahyuM ke gaMgA nadInI aMdara, AveluM mAgadha tIrtha nAva dvArA utaratA tArUM mRtyu thaze pANImAMthI jyAre dhUmADo nIkaLato jovAmAM Ave tyAre te mRtyunI nizAnI jANavA mATe he rAjanuM ! paraloka mATe dharmanuM AcaraNa karavuM hitAvaha che. pachI rAjAe gurunA upadezathI zatruMjayano moTo saMgha kADhIne tenI yAtrA karIne digaMbaroe kalpe karela zrI giranAra tIrthane pAchuM meLavyuM. tyAMthI rAjA potAnA puramAM Avyo. dundukane rAjya para besADIne prajAne khamAvIne gaMgAnA kAMThe rahelA mAgadha tIrtha tarapha cAlatAM sUrinI sAthe nAvamAM beThA nAva vacce AvatAM dhUmra nIkaLato joIne vyaMtare kaheluM yAda AvatAM sUrie Ama rAjAne kahyuM aMta samaye paNa jaina dharmano svIkAra karI pachI rAjA jaina dharmane svIkArI anazana karI namaskAra mahAmaMtranI ArAdhanAmAM tatpara banyo. tyArabAda bappabhaDhiguru kAnyakubdhamAM AvyA ane potAnA gacchanuM pAlana karyuM A bappabhaddigurue duSpatibodhaka hovA chatAM paNa Ama rAjAne manamAM rahelI samasyA kavivAdi goSThi vaDe jevI rIte tenA manane game te rIte tene AlokanI ApattithI chUTavA mATe tenA upAyane pragaTa karavA | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (15)[aMza-ra, taraMga-6 || aannttimaallsaranag Ethisi mArA DianaaaaaaaanonnnnnnaaaaaaaaaaaaaaanagemenkI Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara AcaraNa vaDe khuza karatA ane maitrInI budhdhithI pratibodha karatAM thoDo ja dharma rAjAne anukula che. ema jANIne duHkhI hRdaye dezAntaramAM vihAra karI gayA te kAraNathI mitra tulya e pramANe huM mAnuM chuM. A rIte maitrI bhAvanAno vicAra karyo. have bandhunI vAta kare che H- jema bhAI sneha pUrvaka potAnAbhAIne yathAvasare hita vi. thAya tevI zikSA Ape che. paraMtu tevA prakAranA vinaya upacArAdi karavAmAM DhIlA hoya, vinayAdi guNarahita hoya, to paNa tenI apekSA rAkhyA vinA anya lokathI vizeSa prakAre parAbhavamAM ane saMkaTamAM te sahAyaka bane che. tevI rIte keTalAka guruo zradhdhAlu lokone kudaratI rIte vAtsalya bhAvathI bharelA nitya paramArtha ane hitane karanArA dharmano upadeza Ape che. paraMtu te viSaya (upadeza)nI guNa prazaMsA Avarjana vi. vizeSa upacAra rUpa kriyAmAM tevA prakA2no Adara dharatAM nathI. to paNa teo tevA prakAranA bAhya upacArAdinI IcchA rAkhatA nathI. paraMtu vizeSa prakAre parAbhavamAM (muzibatamAM) ane bhayaMkara roganA AtaMkanA saMkaTamAM A lokane viSe dharmamAM sthiratA vi. karavA mATe ane paralokamAM paNa dharmAdinA viSayamAM teone saMpUrNa zakti vaDe sahAya karanArA ja thAya che. jevI rIte hemacaMdrAcAryaguru kumA2pAla rAjAne mATe baMdhu samAna thayA. te A pramANe eka vakhata jayasiMha deva gurjarabhUmi upara rAjya karato hato tenA bhayathI nAsatA bhAgatA zrI kumA2pAla sthaMbhanatIrthe AvyA. tyAM tene haNavAnI IcchAthI AvelA rAjapuruSothI zrI hemacaMdrasUrijIe koIpaNa rIte eka makAnanA bhoMyarAmAM chUpAvIne rakSaNa karyuM. pachI krame karIne rAjya prApta thayA pachI pATaNamAM hemacaMdragurue vIjaLInA vighnathI tene bacAvyo tenI vAta karatAM kahe che ke :- eka vakhata sUrijIe udayana maMtrine pUchyuM rAjA amane saMbhALe che ke nahi ? tyAre maMtrie kahyuM. nA nathI saMbhALatA pachI eka vakhata gurue kahyuM ke he maMtrI ! Aje rAjAne gupta rIte kaheje ke tamArA kAraNe upasarga AvavAnA kA2Ne tamAre navIrANInA ghare sUvuM nahi kone kahyuM ema jo Agraha karIne pUche to (tyAre) mAruM nAma ApavuM (kahevuM) pachI maMtrie te pramANe kahetAM rAjAe te pramANe karyuM ane tyAM rAtrIe vIjaLI paDavAthI te baLI jatAM ane rANI mRtyu upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (152) aMza-2, taraMga-6 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAmatAM Azcarya pAmelA rAjAe Adara pUrvaka maMtrIne pUchyuM ke maMtrinuM ! moTo upakAra karanAruM A bhaviSya jJAna koNe kahyuM che e pramANe ghaNA AgrahathI pUchatAM maMtrIe gurunuM svarUpa (gurue kahelIvAta) kahyuM. khuza thayelA te rAjAe sabhAmAM temane bolAvyA zrI gurune joIne AsanathI uThIne ane vaMdana karIne hAtha joDIne kahyuM he bhagavan! Apa pUjya te vakhate sthaMbhana tIrthe mAruM rakSaNa karyuM hatuM ane hAlamAM A upasargathI bacAvyo che. tethI niSkAraNa upakArI evA Apano huM kevI rIte RNa mukta thAuM (banuM)? tethI mArA A rAjyane laIne mArA upara upakAra karo Iti. pachI sUrIe kahyuM ke he rAjan ! niHsaMga evA amane rAjyathI zuM? kRtajJatA vaDe he rAjendra ! prati upakAra karavAnI jo IcchA hoya to tArA manane jaina dharmamAM joDa. rAjAH Ape je kahyuM ke huM jAte dhIre dhIre karIza. he prabho! nidhinI jema huM Apano rUDo saMga IcchuM chuM. ItyAdi. pachI guru rAjAne jyAre jyAre avasara prApta thAya che. tyAre tyAre avasarocitta dharma batAve che. ane rAjA kyAreka gurune sabhAmAM bolAve che. eka vakhata kumArapAla rAjA somezvaranI yAtrAe jatAM hatAM. tyAre gurune bolAvIne sAthe laI gayA. anukrame tIrthamAM AvyA ane sakala kArya karIne rAtrie somezvara maMdiranA bhoMyarAmAM gurune bolAvIne kahyuM he bhagavan! somezvaradeva ApanA jevA mahAtapasvI sAdhu ane mArA jevo tatvano arthI e pramANe A tIrthamAM traNayogarUpa triveNI saMgama thayo che. paraspara virudhdha sidhdhAMtane kahenArA darzanIo deva - guru ane tatvane judI judI rIte batAve che. tethI Aje dveSa choDI kRpA karIne samyak (sAcA) devAdi tatvone batAvo. pachI kAMIka vicAra karIne guru bolyA he rAjanuM ! zAstranA saMvAdathI saro tArI AgaLa huM zIvane batAvuM chuM. dharma athavA devapaNuM je kAMIpaNa A zaMkara kahe tenI tAre ArAdhanA-upAsanA karavI. devanI vANI mithyA hotI nathI. pachI sUrijIe maMtranuM smaraNa karyuM adhei rAtre liMganI madhyamAMthI jyoti nIkaLI tenI vacce gaMgA, jaTA, ardhacaMdra, traNa netra vi. thI yukta mahAdeva pratyakSa thayA, gurue dhyAna choDIne rAjAne kahyuM he nRpa ! tArI AgaLa rahelA ziva (mahAdeva) ne BORRARAARRRRAAARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRARRANGERARABARABARBERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRING 8888888888888888888888888883e88888seesaa888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-2, taraMga-6 || Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo ene khuza karIne ane pUchIne samyaktvane jANanAro thA AnaMdita thayelA rAjAe paNa tene namaskAra karIne pUchyuM tyAre mahAdeve kahyuM he kumAra ! jo tuM bhogane ane muktidAyaka dharmane Icchato hoya to sarva devanA avatAra rUpa saMpUrNa brahmarUpa jevA, hAla pRthvI upara Aja guru brahmAnI jema jaya pAme che. eTale ke Aja brahmA che. te je kahe te kara tArA Icchitane meLavIza e pramANe kahIne adrazya thaI gayo. tyArabAda Azcarya pAmelA rAjAe sUrijIne kahyuM jene Izvara vaza che evA tame ja mArA mATe Izvara cho ethI karIne mArA deva, guru, pitA, mAtA, baMdhu, mitra tameja eka ja cho. bIjA nahi A lokamAM pahelA mane tame jIvanadAna (jIvitadAna) ApeluM che zudhdha dharmanA upadezathI Aje paralokanA sukhane Apo cho. pachI anukrame sUrinA vacanathI samyaktvanI abhimukha thayo ane gharamAM zAntinAtha bha. nI pratimAne sthApI. have rAjAne jaina dharmamAM rAgavALo thayelo joIne brAhmaNoe bolAvelo, pratyakSa sa2svatI jevo mahAIndra jAla vi. vidyA cuDAmaNi Adi zAstro vaDe bhUtakALa ane bhaviSyakALa Adine jANanAro pUraka, recaka, kumbhaka, pavana (prANAyAma)nI sAdhanAmAM catura ane 84 Asana ka2vAmAM hoMziyAra, kAcAdorAnA taMtuthI baMdhAyela kamalanI dAMDIvALA ane keLanA pAnanA Asana upara beThelo yathAyogya (jevuM joIe tevuM) rUpa banAvavAmAM nipuNa evo devabodhi pATaNamAM Avyo. rAjAe mahotsava pUrvaka praveza karAvyo ATha varSanA bALakanA khabhA upara mukAyelI kamaLanI nAlanA daMDane kAcA sUtaranA taMtuthI bAMdhelI ane keLanA pAnanI banAvelI pAlakhImAM besIne rAjAnI sabhAmAM Avyo badhAyane AzcaryakArI Asana (pAlakhI)mAM beThelo AzISa ApavA pUrvaka te te adbhuta prakAranI kalAnA vijJAna yukta apUrva prabaMdhanAdi (caritra, kathA Adi) vaDe rAjAnA parivArane khuza karyA pachI sabhAne visarjita karIne rAjA pUjA karavAne mATe Avyo ame paNa rAjAnI pUjA vidhine joIzuM ItyAdi bolato rAjAe bolAvelo devabodhi tyAM Avyo rAjA paNa sonAnA pATalA para zaMkarAdi devone ane zAntinAtha bha. nI pratimAne mUkIne pUjavA lAgyo tyAre jina pratimAne upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 154 aMza-2, taraMga-6 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joIne devabodhi bolyo te rAjan ! tArU AvA prakAranuM pUjana Adi yogya nathI. kAraNa ke veda ane smRtinA mUlathI rahita hovAthI jinadharma uttama nathI vaLI kula ane dezano dharma choDavA yogya nathI vaLI nItine jaNAvanAranI niMdA karo ke prazaMsA karo ItyAdi. pachI rAjA bolyo te devabodhi! veda dharma hiMsAthI kaluSita (kharaDAyelo) hovAthI ane asarvajJa e kahelo hovAthI mArA manane rucato nathI jaina dharma to saMpUrNa jIvadayAthI suMdara hovAthI ghaNoja ruce che. tyAre pharI devabodhi bolyo. he rASna! jo tane vizvAsa na hoya to mahAdeva Adi devone ane sAkSAt (pratyakSa) ahIMyA AvelA tArA pUrvajone tuM jAte ja pUchI le e pramANe kahIne vidyA zaktithI teone batAvyA. ahIMyA mahAdeva Adi traNa (brahmA, viSNu ane maheza) devo ane pUrvajonI sAthenI vAta (saMvAda) devabodhinA bolavAthI jANavI (eTale ke vidyA zaktithI devabodhi ja bolyo che tema samajavuM) mahAsAdhu devabodhi amArI pratikRti (nakalarUpa) che ene gururUpe svIkAravA ItyAdi kahIne te badhA adazya thaI gayA. tethI Azcarya pAmelo rAjA mahAdeve kaheluM ane tene kaheluM yAda karatAM jaDa jevo banI gayo. pachI maMtrinA kahevAthI hemacaMdrasUrie te svarUpa jANuM ane rAjAne sAMzayika mithyAtvanI ApattithI ugAravAne mATe prabhAtanA samaye divAlathI sAta DagalA dUra rahelA Asana upara beThA pachI devabodhi sarakho kalAvAnuM koIpaNa guru dekhAto nathI. ItyAdi rAjA bolato hato tyAre maMtrIe kahyuM ke he rAjanuM! savAre devabodhi AdinI samakSa gurune pUchIzuM pachI prabhAta thatAM devabodhi AdithI parivarelA rAjAe gurune namana karyuM ane tyArabAda adhyAtma zakti vaDe karIne pAMca prakAranA pavanane rokI ne AsanathI uMce (adhdhara) rahIne gurue vyAkhyAna zarU karyuM teTalAmAM pUrve karAyelA saMketathI ziSya nIcenuM Asana kheMcI lIdhuM. tyArabAda AdhAra vinA ja akhkhalita vacana dhArAe doDha pahora sudhI dezanA ApI. devabodhinuM to keLanA pattAnuM Asana hatuM ane mauna karIne kAyA ane zvAsozvAsa rokelA hatAM. paraMtu vyAkhyAna karatAM hemacaMdrasUrijInI sthiti BORRRRRRRRRRBRBERRRRRRARBRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRLANDE Res eesaa88688888868888882 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 155)| aMza-ra, taraMga-6 | rItanatatisgrizeggiHitieir Hdestigantisu rudangdusalinjal Bkaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa) Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bolavuM ane adhdhara rahevuM AzcaryakArI hatuM e pramANe ciMtavato rAjA gurune Asana upara besADIne bolyo te sUrizekhara ! tamArI kalAnA vilAsa thakI kalAvAnonI sarva kalAo jhAMkhI thaI (DhaMkAI) gaI che. tejasvI evA sUryano prakAza thatAM graha, nakSatra, tArA vi. nuM teja kyAM sudhI rahe arthAt badhI bAjuthI DhaMkAI jAya che. AvAI jAya che. mAro pUjAno avasara jo e pramANe kahIne sUrijI kumArapAlane upAzrayamAM rahelA bIjA kamarAmAM laI gayA ane tyAM pahelethI sonAnA Asana para beThelA cAra mukhavALA ATha prAtihAryathI zobhatA, cosaTha IndrothI sevAtA pratyakSa 24 jinezvarone, caulukya Adi ekavIza potAnA pUrvajone ratnanA AbharaNAdi, samasta atizaya rUpa saMpadAthI yukta zrI jinezvaronI AgaLa aMjalI badhdha ubhelA joIne kumArapAla namyo teo (pUrvajo) paNa bolyA :- he rAjan ! tameja jagatamAM eka vivekavALA cho. hiMsAdithI duSTa zaiva dharmane tajIne dayA dharmathI yukta dharmano svIkAra kara sarvadevanA avatAra rUpa Aja guru che. temanA kahelA tatvanI ArAdhanA kara ! he vatsa ! pUrvajo evA ame paNa tArA jaina dharmanA AdarathI sadgatinA bhAgI (bhoktA) banyA chIe ane AvA prakAranI moTI Rdhdhine bhogavIe chIe ItyAdi kahIne adRzya thaI gayA. pachI jenuM mana DolAyamAna (vicAra karatuM) thaI gayuM che. evA rAjAe satya zuM che ? ema pUchyuM eTale sUrijIe kahyuM che rAjan ! Indra jAlarUpa kalAno A vilAsa (ADaMbara) hato emAM koI paramArtha (vAstavikatA) nathI. devabodhi pAse to eka ja vidyA che. mArI pAse to AvI sAta vidyA che. te zaktithI A badhuM meM batAvyuM che. jo tane vizvAsa na hoya ane kaheto hoya to saMpUrNa vizvane batAvuM paraMtu temAM kAMIja sAra nathI. tane somanAtha mahAdeve je tatva kahyuM hatuM teja tatva che. ItyAdi pachI gurunI kRpAthI mithyAtvarUpI Apattino pAra karI (mithyAtva dUra karI) te anukrame daDha samyaktavALo banyo. have eka divasa navarAtrinA divasomAM devatAnA pUjanArAoe rAjAne vinaMtI karI ke he narendra ! kaTakezvarIAdi kuladevIne balI mATe 7,8,9 nA ERRARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR8880 Bas0000000000BBBB000888aaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 16) aMza-ra, taraMga-6 || ITEMBEHHH BP0BIRidhi[BiggBRUBluluuuuuuuuuuuNit Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divase anukrame 700-800 ane 900 bakarA ane pADAne apAya che. nahIM to te devI vipnane karanArI thAya che. pachI rAjA gurUnA kahevAthI traNa divasa phaLa naivedyAdi dharato jinezvaranA dhyAnamAM lIna banIne rahelo hato. tyAre nomanI rAtrie kaMTakezvarIdevI hAthamAM trizUla sAthe sAkSAt AvIne bolI he rAjanuM ! amane A balI ApavI joIe zA mATe nA ApI tArA pUvarSoe pahelAM amane Apela che. (ApatAM hatA) ItyAdi. " rAjA bolyo - he kula devane ! he vizva vitsale ! hAlamAM jIvadayA rUpa dharmanA marmane jANanAra huM jIvone mArIza nahi. ItyAdi ahIMyA jIvadayA rUpa dharmanI sthApanA karI ane devIne teno upadeza Apyo. pachI krodhe bharAyelI te devI trizUla vaDe rAjAnA mAthAmAM ghA karIne adRzya thaI gaI. te divya ghAtathI tUrtaja rAjA AkhA zarIramAM koDha vi. rogathI bharAyo. (gherAyo) tethI maMtrIne bolAvIne rAtrie banela devInI vAta karI ane potAnA dehanuM svarUpa batAvyuM tethI jANe (te maMtrI) vajAthI haNAyelo hoya tevo mUDha thaI gayo rAjAe kahyuM ke maMtrInuM ! mane kuSTAdiroganuM duHkha nathI paraMtu mArA kAraNe jaina dharmamAM lAMchana lAgaze. tethI jyAM sudhI koIpaNa na jANe tyAM sudhImAM rAtrie ja agnimAM praveza karI dauM ItyAdi bolatA rAjAne niSedha karIne gurune tenA svarUpane batAvyuM pachI gurue ApeluM abhimaMtrIta pANIthI sidhdharasanI jema jAtya suvarNanI kAnti jevo rAjA thaI gayo. tethI tene ghaNo harSa thayo ane jina dharmanI prabhAvanA thaI. prabhAte gurune vaMdana karavA mATe jatAM upAzrayanA bhAgamAM (pradezamAM) strIno karuNa svara rAjAe sAMbhaLyo pachI rAtrie joyelI evI te kaMTakezvarIne oLakhI lIdhI pachI gurune khuza karIne maMtranA baMdhanathI choDAvI. - te pachI aDhAra dezamAM jIvonI rakSA mATe cokI karatI te kaMTakezvarI devI rAjabhavananA daravAje rahI eka vakhata kumArapAla rAjAe varSARtumAM pATaNa zaheramAMthI bahAra nahi javAno niyama grahaNa karyo te niyamane guptacarothI jANIne gujarAta dezane jItavA mATe gIjhanInA rAjA mahamada gIjhanI e moTA sainya sAthe prasthAna karyuM te vAta guptacaro dvArA rAjAe jANIne eka bAju dezano bhaMga, atyaMta loka pIDA ane bIjI bAju vratano Bagasaasaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa RARBRARROBAB8.388RRRRRRRRR90 2888001g0088880088890888898000000290000] upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 157) aMza-ra, taraMga-6 || Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaMga e pramANe "vAgha ane nadI nyAye" eka bAju vAgha ane bIjI bAju nadI benI vacce ubhelAnI jema saMkaTamAM paDyo pachI amAtyanI sAthe gurunI pAse jaIne gurune kumArapAle badhI vAtathI vAkepha karyA te pachI gurue kahyuM he rAjan ! tAro ArAdhelo dharma tane sahAya karaze. koIpaNa jAtanI ciMtA karIza nahi e pramANe AzvAsana ApIne pote dhyAnamAM caDhI gayA (lAgI gayA) eka muhurta gayA pachI rAjAe gaganamArgathI Avato eka palaMga joyo ane temAM sUtelA eka puruSavALo te palaMga kSaNavAramAM gurunI pAse AvI aTakI gayo. (pahoMcyo) A zuM che ? A koNa che ? ItyAdi rAjAe pUchatAM gurue kahyuM ke AgajhanIno rAjA mahamadagIjhanI che je tArA upara caDhAI karavA Avato hato. e pramANe gurae kahyA pachI uThelA jAgRta thayela zakadezano rAjA (mahamadagIjhanI) kumArapAlanA mahimAne, tenA aizvaryane, devatAnI sahAya ane gurUnI zaktine vicArIne zrI kumArapAlarAjAnI sAthenuM vaira choDI dIdhuM. ane potAnA dezamAM cha mahinA sudhI sarvajIvone nahi mAravA (amArI)nuM satkRtya svIkAryuM ane pachI rAjAe tene visarjIta karyo athavA choDI dIdho have eka vakhata rAtrine viSe sukhe sUtelA rAjAnI pAse zyAma zarIra hovAthI bhayaMkara rUpavALI koIdevI pratyakSa thaI tyAre kumArapAla rAjAe tene pUchayuM tuM koNa che ? tyAre teNe kahyuM huM koDha (bhUtA)nI adhiSThAyikA chuM. pUrvanA zrApathI tArA aMgamAM praveza karIza. e pramANe kahIne te cAlI gaI savAra thatAM rAjAe te svarUpa (vAta)ne sUrijIne kahyuM jaNAvyuM) te jANIne sUrijIe dharmopadeza Apyo he rAjan ! dharma karo ItyAdi rAtrimAM rAjAne mahAvedanA thaI ane pIThamAM karoLIyAnA jALA jevA cAThA paDI gayA teno pratikAra karavA chatAM paNa vyathA zAnta na thatAM te vyathAnA duHkhane gurunI pAse AvIne kahyuM rAjAe A rIte duHkhathI pIDAto joIne avasarocita upadeza ApIne maMtrIne kahyuM ke he maMtrinuM ! apAya (roga) no upAya che. bahuratnAvasuMdharA (pRthvI ghaNA ratnovALI che) maMtrIe kahyuM zuM upAya che. te jaNAvo. aapaa#mataaaaa anastasianawaaaaaaaaaaaanudanawjhaa@ aaaaaaaaaaaa @ @Bka00 4ssessagessa8888888888g | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (58) |aMza-ra, taraMga-6 ] kiat#tag#####saaaaaaaaaaaaaaaa#saaaaa Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurue kahyuM :- ahIMyA (A vyathA para) maMtrano koI prabhAva paDaze nahi paraMtu jo bIjAne rAjya apAya to rAjA sAro thAya. paraMtu zrAvakono A dharma nathI tethI rAjya mArU thAo (mane Apo) rAjAe kahyuM - he bhagavanuM ! zA mATe eka khIlI ne mATe mahelane toDavAnuM Iccho cho. ItyAdi. - guru bolyA - he rAjan ? jo ke mArAmAM zakti nathI to paNa meM je kahyuM che te yogya che. kAraNa ke jevI rIte zaktizALI hanumAna jAte baMdhAyA hatA, viSNue agninA svarUpane dhAraNa karyuM hatuM ane sailendri nAmanI strInA rUpane bhIme dhAraNa karyuM hatuM. tevI rIte huM paNa A kArya karavA samartha thaIza, pachI anukrame nirAza vadane (manathI) rAjAe badhA (maMtri pradhAna vi.) nI saMmattithI zrI sUrijIne rAjya para besADyA teja vakhate ja rAjAnI pIDA sUrijInA zarIramAM pravezI. gurunI pIDAne jANIne rAjA vajAthI haNAyelAnI jema jenuM badhuM cAlyuM jAya tema te kheda duHkhavALo thayo. pachI koLuM lAvIne gurue jAteja temAM praveza karyo te vakhate tyAM dhUtAe paNa temAM (koLAmAM) praveza karyo teja vakhate te nakAmI thaI gaI yAne zakti hina banI gaI. pachI jevI rIte koI ulaMghe nahi, te rIte upADIne kuvAmAM te koLAne nAMkhI dIdhuM tenI sAthe te paNa kuvAmAM gaI pachI rAjAno punaH janma thayo hoya te rIte badhA svasthatAne pAmyA Iti ahIMyA je rIte A lokanA saMkaTamAM dharmanA viSayamAM devabodhi vi. nA karelA saMkaTamAM, sahAya karavAnA kAraNe vAstavika hitopadeza ApavAthI ane akRtrima sneha AdivALA hovAthI hemacaMdrasUrijI kumArapAla rAjA prati bhAI sarikhA thayA tevI rIte bIjA paNa bhAInA dRSTAMto vicAravA. pitA :- je rIte hRdayamAM ekAnta vAtsalya bharyuM che tenA pitA putrane zAma, dAma, daMDa, bheda ane tADana vi. thI paNa zikSA Ape che. ane zreSTha kIrti pratiSThAne prApta karAve che. te rIte keTalAka guruo paNa zrAvaka janane zikSA ApavA vaDe yuvarAja RSinI jema pratiSThAvAn (kartivaMta) banAve che te A pramANe : 9898828ssaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa%a8aaaaaaaaaaaaaaaapsessagesses#nevasa #a8essage EmaBBB8%B8aa388888888888aitaaaaaaaawaal upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (159 | aMza-2, taraMga-6 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuvarAja RRSinuM daSTAMta acalapura nagaramAM jitazatru rAjAne yuvarAja nAmano putra hato teNe rohasUrinI pAse dIkSA grahaNa karI ane anukrame sarva Agamane jANanAra ane vividha prakAranI labdhivALo thayo. eka vakhata vihAra karatAM acalapuramAM AvIne pUche che. ke ahIMyA koIpaNa sAdhuo che? zrAvako kahe che ke sAdhune upadrava karatAM evA rAjaputra ane purohitaputranI pAse rahevAne mATe koI zaktizALI nathI arthAt tenI pAse koI TakI zakatuM nathI. te pachI tene pratibodha karavAnuM manamAM nakkI karIne teonA ghare lokoe ane gha2nA mANasoe ghaNA vA2vA chatAM paNa bhikSA mATe pahoMcyA tyAre amArI najara samakSa RSinI avajJA na thAya tethI karIne DaratAM DaratAM antaH puranI strIoe kahyuM ke he maharSi ! dhIme dhIme bolo upa2nA mALamAM rahelA be kumAro sAMbhaLaze ItyAdi kahIne vALavA chatAM paNa atyaMta uMcA svare (avAje) dharmalAbha rUpa AzIrvAda ApyA. te sAMbhaLIne nIce AvelA banne kumAro bolyA ane RRSine kahyuM ke nAcavAnuM jANo cho ? RSie kahyuM sArI rIte paraMtuM tamAre sArI rIte vagADavuM paDaze pachI munie nRtya karyuM ane te banne jaNAe DholavAjA vi. vagADyA paraMtuM te vagADavAnuM sArI rIte jANatA na hatA. tethI avasara pAmIne nRtya choDIne te banne putronA aMgonA sAMdhaone utArI temane raDatA mUkIne maharSi potAnA sthAnamAM cAlI gayA. A badhuM rAjAe jANyuM ane gurunI pAse AvyA. munine oLakhyA ane khamAvyA. pachI rAjAnA ghaNA AgrahathI dIkSAno upadeza ApIne pahelAM loca karIne utArelA hADakAne barAbara karyA ane dIkSA ApI kAraNa ke balAtkArathI bALakone ApelA vidyA AhAra ane auSadha ane gAyane naLI vaDe ghI, jevI rIte puSTine mATe thAya che tevI rIte apAyelo dharma paNa puSTine mATe thAya che. Iti jevI rIte A yuvarAjaRSie bhatrIjAne ane purohita putrane mArIne paNa dharmane Apyo. e pramANe keTalAka guruo paNa pitA sarikhA upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (160 aMza-2, taraMga-6 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya che. A pramANe pitAnA dRSTAMtanI vicAraNA thaI. mAtA :-mAtA paNa pitAthI paNa adhiktara ekAnte aMtaramAM vAtsalyane dharanArI hoya che -dhare che. kahyuM che ke :- amRta, madha, caMdranI jyotsanA (cAMdanI) drAkSa ane zarkarA vi. mAMthI brahmA-vidhAtA e sAra grahaNa karIne mAtAnuM hRdaya banAvyuM che. vividha prakAranI lAlaca ApavA thakI anukula AcaraNa karavA thakI ane zAma, dAma, daMDa ane bheda vi. seMkaDo upAyo vaDe putrane zikSA (zIkhAmaNa, saMskAra) Ape che. zreSThi putra kamalanA pratibodhaka trIjA AcAryanI jema te A pramANe : zreSThi putra kamalanuM dRSTAMta zrIpura nagaramAM parama sabhyadRSTithI yukta zrIpati nAmano zreSThi raheto hato. tene kamala nAmano putra hato. paraMtu te dharmathI parAMgamukha nirlajja, vyasanI ane gurunA darzanane pApa mAnanAro hato. sAdharmikone sarpanI jema mAnI temanA upara dveSa karanAro, devAdhidevanI stutinA pAThane zokathI AkraMda karanArAnI jema mAnanAro, dharmanA viSayamAM ghaNA prakAranI pitAnI zikSA rAkhamAM ghI homavA barAbara hatuM badhI rIte nAstika, kharAba vacana bolanAro niraMkuza, garjanA karato nagaramAM pharato hato. eka vakhata zrI zaMkarasUrinuM tyAM Agamana thayuM tyAre zreSThie putranI vAta karI ane pachI gurunI pAse kamalane mokalyo gurue upadeza Apyo ane pUchyuM he vatsa ! kaMIka jANyuM ? zuM jANyuM ? kamala H- nA kaMI paNa nathI jANyuM zuM kAraNa ? guru kamala :- kathAdi ne kahetAM evA ApanA meM hADiyAne 108 vAra gaNyo ane pachI camara - meru - tomarAdi keTalAka, zabdo paNa gaLI jatA hoya tema - upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (161) aMza-2 taraMga-6 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaldI jaldI bolyA te vakhate hAlatA evA hADIyAnI saMkhyA jANI zakAI nahi pachI A ayogya che. e pramANe teo thakI (guruthakI) upekSA karAyo ane kamala ghaNo hasyo A gharaDo baLada che e pramANe lokomAM bolavA lAgyo. loko dvArA te vRtAMta jANIne zreSThi lajjita thayo vaLI eka vakhata zIlasAgara nAmanA guru padhAryA zreSThie temane paNa putranuM svarUpa kahyuM te pUrvanI jema badhuM samajavuM, pachI gurue kahyuM ke mAtra nIce joIne amArA vyAkhyAnanI sArI rIte citavanA karavI. tyAre kamale nIce joIne daramAM praveza karatI kIDInI saMkhyA gaNavAnuM kAma karyuM tethI te badhAthI upekSita thayo (hasIne pAtra thayo) have eka vakhata vidvAnonA manane AnaMda ApanArA koIka AcArya tyAM AvyA, temane paNa kamalanA svarUpa (jIvana) nI vAta sAMbhaLI tenA hitArthanI budhdhithI pritibodha mATe manamAM pratijJA karI ane te zreSThine jaNAvyuM guruno Adara (bhAvanA) joIne zreSThie kamalane gurunI pAse mokalyo pahelAnI jema nAcavAnI budhdhithI te tyAM Avyo duSTa ane mUDha evo A anukula AcaraNa vaDe, khuza karavA vaDe ane A lokamAM maLatA phaLanA upadeza vaDe zAma - dAma - daMDa ane bheda vaDe bodha pamADavA yogya che. e pramANe vicArIne gurujI bolyA :- he bhadrakamala ! tuM vAtsAyana zAstranuM kaMI paNa rahasya jANe che ? kamala - he bhagavanuM? huM jANuM te mATe kRpA karIne kaMIka tenA sAra - tatvane kaho. gurU :- pahelAM to strI rasanA arthIoe strInA guNone jANavA joIe. guNo karatAM paNa bhAvanI vizeSatA pradhAna che. kAraNa kahyuM che ke :keTalIka strIo mukhanA AkAra vaDe (hAvabhAva vaDe), keTalIka kuTila (kaTAkSa) vANI vaDe, keTalIka smIta vaDe, keTalAka svacchaMda vicaranArI strIo kAmadevane vaza thayelA manane (kAmadevane vaza thayelI che ema) batAve che. vaLI keTalIka maMgApu:- darpaNamAM kamaLanI jema bhAvane khullA karatI dekhAya che. ItyAdi kAma kathA vaDe AkarSita thayelA hRdayavALo kamala bolyo sarakArazaastaniuuuuuuuuuuuuuuuuuuDazaeaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa# aasana hasahasandesaiaaaa || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 162) aMza-ra, taraMga-6 || REBRORREBBEROGERERSERER Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he bhagavan ! A pramANe bIjo koNa jANe ? rasahina pUrvasUrinI vANIrUpI viSathI baLI gayeluM mArUM mana rUpI vRkSa ApanI vANIrupa amRtanA siMcanathI pharIthI khIlI gayuM che. tethI vaMdana mATe ane kathA sAMbhaLavA mATe huM nitya AvIza tyArathI te nitya AvavA lAgyo. kyAreka artha kathA, kyAreka strIkathA kyAreka IndrajAla vidyA-vinoda kyAreka prazna pUchavA vagere karatAM 1 mAsa vItI gayo vihArano avasa2 najIka AvatAM zrAvakoe yathA yogya niyamone lIdhA kamale paNa vinaya pUrvaka gurune pUchyuM (kahyuM) ke mArA yogya mane paNa niyama vi. je ka2vA yogya kArya hoya te kaho. gurae kahyuM ke :- he bhadra ! ame vihAra karavAnI bhAvanAvALA chIe (vihAra karIe chIe) tuM kaMI paNa niyama grahaNa kara puruSArthomAM dharma eja sAra che. ane te saMyama dvArA sAdhI zakAya che. ItyAdi kamala paNa mazkarI karatAM bolyo meM pahelA ghaNA badhA niyamo lIdhelA ja che. te A pramANe beThA beThA uMghavuM. potAnI IcchAthI maravuM nahi, AkhuM nALiyera mukhamAM mUkavuM nahi, pArakAnuM dhana laIne ApavuM nahi, jo kadAca pAchuM ApavuM paDe to moTA vilaMbe (bahAnA kADhI lAMbA TAIme) ApavuM. guru :- he bhadra ! A hasavAno - mazkarI karavAno avasara nathI. kaMIpaNa niyama rUpI ratnane grahaNa kara te sAMbhaLI mazkarI karanAro te bolyo. kamala H- pADozI evA gha2DA kuMbhAranI TAla joIne mAre khAvuM. nahi to nahi khAvuM, e pramANeno mAre niyama ho. gurue paNa tethI karIne tene dharmanI prApti thaze. ema jANIne badhAnI hAjarImAM (sAme) te ja niyamane dRDha karAvyo. lokonI lajjAdi vaDe karIne ane koIka AcAryanA saMparkathI utpanna thayelI dharmanI zradhdhAthI te niyamane pALe che. eka vakhata rAjakulamAM koI vizeSa kAryanA kA2Ne rokAI javAthI ghare moDo Avyo. jamavA mATe jyAM bese che. teTalAmAM niyama yAda Avyo. kuMbhAranA ghare gayo paraMtu te ghare na hato tethI te khANamAM gayo (mATInI upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 163 aMza-2, taraMga-6 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khANa pAse gayo) te vakhate te kuMbhAra nIcI dRSTithI mATI khodato hato tyAre nidhi (caru) nI prApti thaI che tevA te kuMbhAranI TAlane joI-joI-joIjoI e pramANe bolato muThThIvALIne pAcho pharyo. zaMkAzIla banelA kuMbhAre aDadhuM athavA AkhuM tAruM paraMtu ucA svare bola nahi e pramANe kahIne tene bolato pAcho vAryo ane tene (kamale) nidhine prApta karyo. vaLI kuMbhAra para dayA karIne teNe kaMIka thoDuM temAMthI ApyuM pachI A lokamAM ahIMyA paNa dharmanA phalane joyuM ane teja gurunuM zaraNa svIkAryuM kahyuM che ke dharmane samyaku (sArI rIte) ArAdhIne svargaprApta karyuM krame karIne ziva-mokSane prApta karaze. jevIrIte A gurue kamalane zAma-dAma-daMDa bheda ane manoraMjananA vividha prakAro vaDe bodha pamADyo tevI rIte je guruo bhavyajanone te te prakAranA manoraMjana Adi vaDe ane zAma - dAma daMDa - bheda vaDe dharmamAM je pravartana karAve che. teo mAtA sarikhA che. Iti mAtAnA dRSTAMtanI vicAraNA thaI. ' kalpataru - kalpatarunI jema keTalAka guruo zreSTha jJAna labdhi smRdhdhithI yukta devone paNa ArAdhya traNe jagatane paNa ArAdhya, grahaNa karavA yogya guNavALA, jenI dezanA durlabha che tevA, sarva Icchita phalane ApavAnI zaktivALA, bhaktirUpI jalanA abhiSekathI pUjAelA, potAnA Azritone mana sArI rIte mAnya thayelA, saMpUrNa sukharUpI phalane ApanArA hoya che. 1503 tApasAdine pratibodha karavAmAM tatpara khIranuM bhojana vi. kevaLa jJAna, avadhijJAna, manovAMchita phalane ApanArA gautama gaNadharAdinI jema saMpUrNa sukhane ApanArA keTalAka guruo hoya che. e pramANe sarpAdi dRSTAMto dvArA bAra prakAranA guruo kahyA temAM pahelAM ja sarva rIte ayogya che. evA kuguruo tyAgavA yogya che. ane bIjA cha bhavarUpI samudrane taranArA ane tAravAmAM samartha uttarottara adhika adhika adhika phalane ApanArA evA te sadguruo Adara pUrvaka sevavA yogya che. e pramANe Ano sAra che. have Aja bAra prakAranI bhaMgI (bhAMgA) sAMbhaLanArAone paNa AzrayIne TuMkamAM batAve che. | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda), 164) aMza-2, taraMga-6 Raa #sessmetadataansalaaaaaaaawaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaSatA aaaaaaaaaaaa#9888888888888888gmaanega Ras: Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - temAM keTalAka zrotAo sarpanI upamA jevA hoya che. jene amRtanI upamA samAna paNa sadguruono upadeza ekAntika hitane karanAra amRtanI upamA yogya hovA chatAM paNa viSarUpa ja pariName che. kahyuM che ke : svAti nakSatranuM jala pAtra vizeSa karIne moTA aMtaravALuM bane che. sarpanA mukhamAM paDeluM jhera bane che ane chIpalInA mukhamAM paDeluM moti bane che. dRSTAMta tarIke kAlika sUrijIno bhANIyo, turamaNInagaranA rAjA dattarAjA vi. tevI rIte keTalAka cora sarikhA hoya che. jeo gurunA chidrone zodhatAM pagale pagale sat asat pramAdathI jema tema bolanArA, tevA prakAranI nindA karavAmAM haMmezA tatpara, bhavAdinA kAraNa bhUta kharAba vacanarUpa zastro vaDe tarjanA karatAM gurunI pAsethI dharmopadeza Adi grahaNa kare che. jevI rIte coro dhanika loko pAsethI tarjanA, mAraphADa karIne jema dhana le che. tevI rIte gurUo paNa, tarjanA karatAM zrotAo hovA chatAM A dharmano veSI na bano. ItyAdi vicAra karIne akalyANanA bhayathI tevA prakAranA zrAvakone yathA yogya dharmopadezAdi Ape che. tethI teo cora samAna kahelA che. teone viSTAdi sarakhA paNa AgamamAM kahyA che. jevI rIte zithila azuci dravya (viSTA) ne hAtha vaDe chUpAvavA mATe (DhAMkavA) jatAM hAtha kharaDAya che. tema zikSA ApavA dvArA doSane DhAMkavA jatAM doSathI kharaDAya che. ema kahyuM che. abhimAnI chIdrane jue che. pramAdI skUlanA pAmato kharAba uccAra kare che. zrAvaka zoka jevo che. sAdhu janane ghAsa (tRNa) sarikhA gaNe che. te nizcayathI mithyAdRSTi che. viSTA jevo ane zoka jevo che (sAvakI mA jevo che.) jina maMdirAdimAM javA Adi no vyavahAra ghaNIvAra kare che. jevI rIte ThagadhUtarAo mAyA vaDe bIjAnA dhanane lUMTe che tevI rIte keTalAka zrAvako tevA prakArano vinaya, saMvega, vairAgyano AbhAsa ubho karatAM - batAvatAM samyaku zrAvaka - kriyA, deva, guru, sAdharmika bhakti AdithI vizvAsa pamADI ne bIjAnA dhanane luMTe che. sAMbhaLyuM che ke - deva, gurune nahi mAnanArA evA keTalAka dAMbhiko jagatamAM phare che. dA.ta. bIjA dezamAMthI AvelA vepArIe bemunione veMcyA hatA teno saMbaMdha kahetAM kahe che ke :|| upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (16 aMza-2, taraMga-6 Rs.3=12 - Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhune vecanAra dAMbhika vaNika kathA - bharuca zaheramAM koIka AcArya hatA. teono gaccha moTo hato. bAla ane nUtana abhyAsIothI bharapUra hato. eka vakhata tyAM bIjA dvIpathI vahANa AvyuM te vahANamAMthI mAyAvI kaMjusa (dAMbhika) ane zrAvakanA AcArane jANanAro eka zrAvaka bhamato bhamato te upAzrayamAM Avyo. gacchane vaMdana karIne paricaya karavA lAgyo jANe gacchane oLakhato na hoya ! tevo te lAgato hato (dhIre dhIre paricaya karatAM) be bALa sAdhune Avarjita karyA - AkarSita karyA. teonI AgaLa vahANanI vArtA karavA lAgyo tethI teone te vahANa jovAnI IcchA thaI gurune pUchIne AvelA te munio zaTha - khala vepArIne AgaLa karIne sAgaranA kAMThe pahoMcyA te vakhate vahANamAM mAla caDato hato ane saDhane UMco karatA hatA ItyAdi pachI jyAre vahANa cAlavAnI taiyArImAM hatuM tyAre te luccAe vahANa batAvavAnI IcchAnA nhAnAthI te banne sAdhune vahANamAM caDhAvyA teTalAmAM vahANa cAlavA lAgyuM. ane barbara dezamAM AvyuM te banne sAdhune tyAM veMcI dIdhAM tenuM ghaNuM mUlya prApta karyuM tyAM mANasanA raktathI kapaDAM raMge che. tyAM te be nAnA sAdhune tIkSNa charI vaDe cIre che. ane teonA zarIramAMthI rakta kheMce che. e pramANe kaSTa - duHkhane sahana karatAM ghaNo samaya cAlyo gayo. eka vakhata bharuca zaherathI AvelA paricita zrAvake teone oLakhI lIdhA ane teone choDAvyA tyAMthI pAchA AvelA AlocanA pratikramaNa karatAM ane krIyAmAM tatpara banI te gacchanI sevA kare che. keTalAka varSa gayA bAda teja drohI vepArI pAcho tyAM Avyo nisAhi ItyAdi prakriyA karavA pUrvaka vaMdana karavA mATe pravRtta thayo teTalAmAM te bannee tene oLakhI lIdho paNa teNe (vepArIe) teone oLakhyA nahi AvatAnI sAthe te banne bAla munine vahANa jovAne mATe AmaMtraNa ApyuM te banne jaNAye kahyuM ke barbara deza ame joyo che. tAruM azubha caritra paNa joyuM che. jeo tamArA guNane jANatA nathI tevA bIjAne vaMdana karo te sAMbhaLIne te nAsI gayo tatva jenI jANamAM AvyuM che tevo n athiatuuuuuuyArannahiuusSayamayAAAAAASA 8888888888888888aaaa%B88888888888karavA | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | aMza-2, taraMga-6 TELEBSTRE Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaccha lAMbA kALa sudhI zAnti AnaMdane pAmyo AvA prakAranA bIjA ghaNA dRSTAMto prasidhdha che. e pramANe ahIMyA vaNIkanI jevA keTalAka zrAvako A lokane viSe maMtra, taMtra, nimitta, cikitsAdi vaDe karIne upakAra karatAM evAne ja guru karIne sevA kare che - bhaje che. ane vastra, AhAra vi. Ape che. paraMtu niHspRha paNe ApatA nathI e pramANe vaNika jevA draSTAMto prasidhdha che. vaLI keTalAka vaMdhyAgAya jevA hoya che. jene suzruno ghaNopaNa upadeza rAkhamAM ghI nAMkhavA samAna bane che. paraMtu koIpaNa jAtanA guNane mATe banato nathI. brahmadatta cakrI vi. nI jema. vaLI bIjA keTalAka zrAvako naTanI upamA jevA hoya che. jeo sadgurue kahela upadezane rasavALI kathA sutAdine dhAre che. te badhuMya lokone khuza karavA mATe ja mAtra kaMThastha karavA rUpa ja hoya che. paraMtu aMtaramAM alpapaNe utaratuM nathI. A che bhAMgAvALA abhavyake durbhavya athavA bhArI karmavALA badhI ja rIte tajavA yogya hovAthI te upadeza mATe ayogya che. tevI rIte keTalAka dhenu jevA hoya che. jene Apelo thoDo paNa dharmopadeza mahAphaLane ApanAro thAya che. dhanapati zreSThinI jema te A pramANe. dhanapati zreSThi nI kathA nanda nAmanA rAjAnA zAsana kAlamAM zrAvakomAM pratiSThita dhanapati nAmano zreSThi raheto hato te svakriyA niSTha, yathAyogya vyavahAranI zudhdhi vaDe vepAra kare che. eka vakhate bahumUlyavAna (apUrva) vastu vi. ApavAthI khuza thayelA rAjAe tene mukhya maMtrI banAvyo tenA kAraNe pramAdarUpI kAdavamAM DUbelo badhI ja dharmakriyA bhUlI gayo vepAranI zudhdhi (nitimattA) dUra karI sAdharmikone jANato nathI, gurune devone paNa jANato nathI. jANe dArU pIdhelAnI jema unmatta banelo evo te viveka rUpI caitanya vinAno thayo hoya tevo banyo. || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 17 aMza-ra, taraMga-6] [teemesaagdeewaanaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaan tiguagsgassassagitaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa BaaaaaaaaaaaaaaaiinaugugaHBlugu Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tethI gurue tene pratibodha karavA mATe gAthA (zloka) mokalI temAM lakhyuM hatuM ke, zuM teM jarA (vRdhdhatva) ukheDI nAMkhI che ? rogo zuM nAzI gayA che ? maraNa zuM cAlI gayuM che ? ane narakanA dvArane DhAMkI dIdhAM che ? jethI karIne tuM mAnava dharmacukI jAya che. te vAMcIne turtaja sAvadhAna banI gayo arthAt bodhane pAmyo ane samyak dharmanI ArAdhanA karI. bIjA keTalAka mitra samAna hoya che - je guru upara sArI rIte prItIne ghare che. teoe kahelA dharmopadezane paramArthanI hita budhdhithI svIkAre che ane gurune potAnA sagA saMbaMdhIthI adhika mAne che. paraMtu avasara prApta thaye chate vizeSa kArya vi. mAM salAha sUcana ApavAnI pUchaparachanI bahumAnanI IcchA rAkhe che. jo pUchavAmAM na Ave to kaMIka roSe bharAya che. tevI rIte AgamamAM paNa kahyuM che ke :- mitra sarikho mAnato hovA chatAM paNa kArya Ave jo pUchavAmAM na Ave to kaMIka (roSa) gusse thAya che. munIne potAnA sagAthI adhika mAne che. keTalAka zrAvako baMdhu jevA hoya che :- baMdhunI jema gurunA vacanane mokSanI budhdhithI aMgIkAra - svIkAra kare che. munio upara ekAnta hRdayamAM sneha bharelo hoya che. ane parAbhavamAM yAne koI vighna Ave tyAre sahAya karanArA bane che. paraMtuM vinaya karavAmAM jevo joIe tevo Adara dharatA nathI Iti baMdhu sarikhA zrAvako thayA - kahyA. kahyuM che ke - muni upara hRdayamAM sneha bharelo hovA chatAM vinaya karavAmAM maMda daravALA hoya che. parAbhavamAM, vighna vi mAM sAdhune sahAya karavAmAM baMdhu sarikhA hoya che. tathA vaLI keTalAka zrAvako pitA sarikhA ane mAtA sarikhA hoya che. tenAthI paNa adhika vAtsalya dharanArA hoya che. bane (jaNa) u. ekAnta vAtsalya bhAvathI bharelA pramAdathI alita vi. thayelA sAdhuone paNa yathA yogya zikSA-zIkhAmaNa Ape che, ane stulita thayelA jovA chatAM paNa te sAdhuo para alpa paNa manamAM niHsnehavAlA thatA nathI. yuga pradhAna kAlikasUrinA ziSyane zikSA karanArA zayyAtara zrAvakanI jema ane zrI zreNIka vi. nI jema. aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa mAtra gggggggitaaaaaaaaaaaaaaaa#Be:Bagasaaaaaaaaaaaaaaa [ upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 168 aMza-2, taraMga-6] ratnAkara H-BRT-1TET//II 11THREEBSE REFREEBERRY Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM che ke:- yatinA kAryanI ciMtA kare, bhUlo jovAmAM Ave to paNa niHsneha bhAvavALA banatA nathI. yatijana para ekAnta vAtsalya dharanAra mAtAnI sarikhA zrAvako hoya che. pitA sarikhA je zrAvako che teo yathAyogya avasare sAdhuone dhAradAra (tIkSNa) vacana vaDe paNa zIkhAmaNa Ape che. balabhadra rAjAnI jema te A rIta :- caitikA purImAM zrI ASADhAcArya potAnA ziSyone AgATa yogone karAvatA hatA tyAre rAtrimAM hRdayano duHkhAvo thatAM mRtyupAmyA ane devalokamAM gayA potAnA ziSya paranA snehathI potAnA dehamAM praveza karIne yogone pUrNa karAvyA pachI navina AcAryane sthApIne ane potAnuM svarUpa kahIne potAnA sthAne gayA. pachI tenA ziSyo te svarUpane joIne koNa kevo che te jANatA nathI. e pramANe tatvane nahi jANanArA paraspara vaMdana nahi karatA hovAthI rAjagRhanagaramAM maurya vaMzamAM utpanna thayelA suzrAvaka evA balabhadra rAjAe samajAvavA chatAM pratibodha nahi pAmelA evA teone pratibodha karavAnA bIjA upAyano vicAra karIne A coro che ema karIne pakaDavA ane mAra mAravA (kuTavA) lAgyA. tyAre teo bolyA ame cora nathI paraMtu ame yati (sAdhu)o chIe tame zrAvaka thaIne amane zA mATe mAro cho ? rAjA bolyo - koNa kevo che te koNa jANe che. ItyAdi vANInI yukti vaDe teone pratibodhita karyA. vaLI e pramANe keTalAka mAtA samAna hoya che. jeo zreNika ma. nI jema prAyaH karIne samajAvaTathI ja zikSA - upadeza de che. eka vakhata saudharmendra zrI samyakatvanI dRDhatAne viSe zreNika ma. nI prazaMsA karI. te vAtanI zradhdhAne nahi dharato, tenI parIkSA karavAnA mana (IcchA)vALo, sAdhu veSadhArI eka devane nadImAM mAchalAone pakaDavA mATe jAla nAkhavA vi. nuM kukarma karato hato tyAre vIra niNaMdane vaMdana karIne pAchA AvatA zreNika ma. e tene joyo ane vicAryuM ke - hA! Ane dhIkkAra che. niSkalaMka bIja caMdra jevA nirmala bha. nA zAsanane kalaMkita kare che. tethI je rIte bIjA na jUe te rIte tene AvA duSkarmathI pAchovALI dauM pachI teNe ekAntamAM tene zikSA ApI. BhuthayaangasaBaaaaaaaaaaaaaivvanuaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa zaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (169) aMza-2, taraMga-6 | statisthittitutibititiudauntinutrititulsuggggiaaaaaaaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiigitasungiitaagi Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAMthI vaLI AgaLa jatAM rAjAe eka moTA peTavALI (sagarbhA) sAdhvIne joI. zAsananI avahelanA na thAo e pramANe vicArIne sajjana (gaMbhIra) puruSo vaDe potAnA mahelamAM bolAvarAvIne zikSA ApI ane prasUti na thAya tyAM sudhI eka gaMbhIra (guNiyala) dAsIne tenI sevAmAM rAkhIne eka oraDAmAM tene rAkhI ItyAdi vaLI keTalAka zrAvako kalpatarusarakhA hoya che. je rIte parama avadhijJAnane dharanArA devothI sevAyelA ane svaAzritone sakala Icchitane ApanArA taruonI jAtimAM kalpataruo hoya che. te rIte zrAvakomAM keTalAka zrAvako pramukha sthAnane pAmelA tevA prakAranA daDha zIla, samyakatva guNane dhAravAne kAraNe devone paNa sevanIya che. potAnA Azritone A lokone viSe yathAyogya dhana vi. ApavA dvArA, pada, pratiSThA, sattA ApavA dvArA, dharmanuM ropaNa karavA dvArA, tene sahAya karavA vaDe karIne paralokamAM paNa vAMchItane ApanArA thAya che. zrI saMpratirAjAdinI jema... 360 vaNika putrone potAnA sarakhA banAvanAra jagasiMhanI jema, zrI RSabhadevanA vaMzanA alaMkArabhUta sAdharmika bhaktiniSTha zrI bharata cakrI, zrI daMDa vIrya rAjAdinI jema, zrI abhayakumAra, zrI vastupAla vi. maMtrInI jema te sarveno saMparka paNa kalpatarunI chAyAnI jema mahA abhyadayanA kAraNa bhUta thAya che. jevI rIte zrI abhayakumAra maMtrIno saMga zrI AdrakumArane ane kAlasaukarIkanA putra sulasa Adine jema lAbha kAraka banyo hato. tema keTalAka zradhdhALu zrAvakono saMga lAbhakAraka - guNakAraka bane che. | he loko ! A prakAranA dRSTAMta vaDe yogyAyogya gurune ane zrotA janone sArI rIte jANIne yogyano Adara karo jethI karIne A lokamAM zudhdha dharmanI prAptithI zidhra mokSapadanI prApti karo. Iti. dvitIya aMze SaSThastaraMga che. 2399aaaaaaaaaaaankAzavArakAvAsAvaDA aaaaaaaaaaaaa%a8888888888a9aaaaaaaaTTa upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 17 ratnAka aMza-2, taraMga-6] 1tb THEIR - sakala -sensitive Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taraMga - 7 bIjA dRSTAMto vaDe pharI paNa gurunA viSayanuM ja yogyAyogya paNuM kahe che. zlokArdha :- (1) loDhAnI nAva (2) ziyALa (3) vAnara (4) hAthI (5) siMha (6) bhAraMDapakSI (7) uttama vahANanI sarakhA potAne ane bIjAne bhavarUpI samudrane tAravAmAM ghaNA guruo zaktizALI hoya che. ane nathI paNa hotA. vyAkhyA - lokhaMDanI nAva vi. jevA ghaNA guruo potAne ane bIjAne bhavarUpI samudra pAra karAvavAmAM samartha hoya che. ane nathI hotA. A pramANe pappArtha (sAra) kahyo. - have tenI vicAraNA kare che :- (1) lokhaMDanI nAvane ja nAvanI budhdhithI mugdha jano vaDe AMzrita thayelI hovA chatAM te jevI rIte bhAre hovAthI jAte pANImAM Dube che ane tene AzrayIne rahelA bIjAne paNa DubADe che. - kahyuM che ke - parigraha ane AraMbhamAM DubelA bIjAne kevI rIte tAre ? jAte darIdrI hovAthI bIjAne aizvaryavAnuM banAvavAmAM zuM zaktizALI bane ? vaLI paNa kahe che ke - duHkha yukta khetI karIne zuM ghara bharAya ? kone ziSya kone guru kahevo ajJAnathI yukta mUDha loko bodha pAmatA nathI. kAdava thI kAdava zuM sApha thAya kharo ? (2) ziyALa - jevI rIte ziyALa atyaMta nIMdanIya, pheMkI dIdhelA AMtaraDA carabI, hADakAM vi. no AhAra karanAra, kSudra, atyaMta satvahIna, atyaMta mAyAvI, bIjAne chetaravAmAM cAlAka zaTha prakRtivALA hoya che. ane te pravAhane ane nadI AdinA pANIne jAte pAra karavAmAM zaktizALI banatA nathI ane e pramANe bIjAne paNa tAravA mATe zaktizALI banatA nathI. tevI rIte keTalAka ziyALanI vRttine dharanArA haMmeza AdhAkarmAdi doSa karIne duSita nadya AhArane khAnArA, kriyA vi. mAM pramAdI, satvahInamAM ziromaNI, , pAsatyAdio, potAnI pUjAne mATe phAlatu lokone vividha rIte vaza karavAmAM tatpara kuguruo, bAlIza loko vaDe sukhathI sevavA yogya evA keTalAka guruo, potAnA kaMIka deva, guru, gotra devInI pUjAne mATe dharmano upadeza ApanArA, kaMIka rakSA, maMtra, taMtra Adi A lokanI bAbatamAM #ana m ataatenanumaana@aaBaaBaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaasaugaaaaaaa8aaaaaaana upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 171) aMza-2, taraMga-7] Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakAra karavAmAM tatpara A bagalAnI vRttivALA che. durArAdhya che. ItyAdi vANI (vacana) vaDe sArA guruothI chuTA pADI teone potAne AdhIna karanArA te zrAvako paNa kaMIka A lokanA padArthamAM lubdha banelA pramAdathI AdhIna thayelA mananI vRttithI gADha mohabdha (ajJAna) thI DhaMkAI gayelA. vivekarUpI locana vaDe karAtAM dharmopadezathI A sukhe sevavA yogya che. A saraLa vRttivALA che. suvihita veSa dharanArAo bakavRttivALA ane durArAdhya che. budhdhi vaDe Azraya karanArAo bhava samudramAM pote Dube che ane bIjAne paNa DUbADe che. ane A bhAvanA vizeSa rIte jANavA mATe Agama - cheda graMthamAM AvelA kathAnakathI jANavuM. ziyALanuM data). te A pramANe - koI eka vanamAM siMha raheto hato ane te vananA badhA vanacara prANIo bIjA vanamAMthI eka eka prANI lAvIne tene ApIne ane sevA vi:- thI khuza karIne tene ApelA abhaya vacanathI ane sarva upadravothI rakSaNa karAtA teo vaDe sevA karAto rahe che. te vanamAM eka moTI nadI vahetI hatI. eka vakhata te vanamAM nadInA sAme kInAre moTo davAnala saLagyo tyAre badhA prANIo bhegA thaIne bIjA vananA siMhathI DaravAnA kAraNe bIjA vanamAM javA mATe azakta - nirbaLa - kAyara evA teo potAnA svAmi siMhanI pAse AvyA ane kahyuM ke he svAminuM azaraNa evA amArUM tenAthI rakSaNa karo. rakSaNa karo e pramANe kahyuM, tyAre siMha paNa vicAryuM ke huM rakSaka chuM. e pramANe vicArIne teone AzvAsana ApIne teone bolAvIne nadInA kAMThe gayo. ane keTalAka tenI pITha para caDI gayA. keTalAka khabhA para keTalAka kesarAdi para ane keTalAka pUMchaDI vi. para dRDha rIte tene lAgI gayA. ane te tene utArIne pharI chalAMga mArIne sAme kAMThe AvI gayo vaLI e pramANe pharIthI bAkI rahelA badhA prANIone be traNa vAramAM chalAMga mArIne utAryA, davAgni zAnta thatAM tevI ja rIte badhAja vyApado (pazuo) ne sAme kInAre lAvI mUkyA tyAre te RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRAABBBBBBBRRRRRRRR aaaaaaaaaaaaaasaaaaaaaaaa a aaaaaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 172) aMza-ra, taraMga-7] ==BH5REGISTEREBEATH IST agwadgttee Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazuo siMha upara adhika bhakti bhAvavALA thayelA tenI sevA karatAM sukhathI rahe che. tyAM eka ziyALe vicAryuM ke pazuone utAravAno kaMIka upAya mane jaDI gayo. huM paNa teone tevI rIte utArIne teonI sevA leto sukhethI rahIza. evI rIte garva karato eka vakhata tevIja rIte pharIthI lAgelA davAgni vakhate siMhanI pAse rahelA pazuone kahyuM ke dUra evA siMhanI pAse tame zA mATe jAo cho ? huM tamane nadI pAra karAvIza e pramANenuM tenuM (ziyALanuM) kahevuM sAMbhaLIne keTalAka budhdhizALI (jANakAro) e kahyuM ke amArAthI hIna balI (tAkAta) hovA chatAM paNa tuM amane kevI rIte nadIne pAra karAvIza ? e pramANe mazkarI pUrvaka tene avagaNIne pahelAMnI jema siMhanI pAse rahelA ane tenAthI rakSaNa karAyelA sukhI thayA. keTalAka jaDa budhdhivALA AnI sevA sukhethI thaze evI budhdhithI ziyALanI pAse AvyA siMhanI jema teNe potAnI pITha para besADyA keTalAka pUMchaDA para lAgI gayA pachI te ziyALa koIpaNa rIte chalAMga lagAvIne sAme kInAre javAne mATe phALa mAravAmAM nabaLo hovAthI nadInI madhyamAM ja paDI gayo. potAnA AtmAne ane bIjAne paNa (teone paNa) DubADyA e rIte keTalAka siMha sarikhA guruo potAne ane potAnA Azritone janma-jarA-maraNAdi duHkharUpa davAgnimAM baLatA. bhavanI viSaya rUpa tRSNA nadIne taravA mATe ane tAravA mATe samartha hovAthI hitane IcchanArAoe sevavA yogya che. ane ziyALa jevA kuguruo zrata artha Adi jJAna, kriyA anuSThAnAdithI vikala (rahita) potAne ane potAnA Azritone bhavarUpa samudramAM DubADe che. tevI rIte AgamamAM paNa kahyuM che ke : kulinanI ghATTurA..... A lokane viSe kuzIla sAdhunA lakSaNone dhAraNa karIne rajoharaNa (Isijhaya) vaDe jIvanane vahana kare che (AjIvikA meLave che) asaMyamI hovA chatAM saMyamI chuM ema kahenAro lAMbAkALa sudhI patanane pAme (notare) che ||1|| AdhArmi, audezika, kharIdeluM..... koIpaNa jAtanuM na kalpatuM choDato nathI. agninI jema sarvabhakSI thAya che. te saMyamathI Tyuta thayelo pApa karIne pressansessan ARANHTRRRABBIARB A RABARBRABERASESORE upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 173 aMza-re, taraMga-0] Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAruNa duHkhane pAme che AthI A bIjuM dRSTAMta (ziyALAnuM) dUrathI choDavA yogya che. rA/ Iti (3) markaTa :- eTale vAnara banne ekaja arthavALA che. te tevA prakAranA phalAdino anIMdanIya AhAra karanArA che. ane svabhAvathI citta caMcaLavALA jaDa tathA svalpa satvavALA hoya che. A pUrve varNana karelA svarUpavALA siMhe ullaMghana karelI koIka nadIne zakya hoya te rIte bahu jalavALI zAkhA (DALIo) thI bharAyelA taTa para rahelA vRkSanI zAkhAdine avalaMbananA baLa vaDe (avalaMbIne) kudakA pUrvaka koIpaNa rIte te nadIne pote ullaMghe che. paraMtu te bIjAne ullaMghana karAvavAmAM samartha nathI tevI rIte keTalAka gurvAdinI parataMtratA vaDe nirdoSa AhAranI IcchAvALA paNa alpasatva, alpajJAna, viSaya kaSAyarUpa pramAda vaDe caMcaLa banAvela cittavALA hovAnA kAraNe ja sammasaMyama kriyAmAM joIe tevo upayogane dharatA nathI. stutikAra kahe che ke - kSaNavAramAM Asakta, kSaNavAramAM nirAsakta kSaNamAM krodhI, kSaNamAM kSamAvAna AvA prakAranuM vAnara jevuM cApalya (caMcaLapaNuM) modAdi kriyA (ramata) vaDe meM karyuM che te paNa tevA prakAranA sAraNA, vAraNAdi sAvadhAna rUpa moTI zAkhA (DALI)othI vistAravALA kinArA para rahelA taru samAna sadgurunA sahAyarUpa balathI koIpaNa rIte bhavarUpasAgarane utare che. paraMtu bIjAne utAravA mATe zaktizALI banatA nathI. yuga pradhAnazrI kAlikasUrinA ziSyAdinA udAharaNo ahIMyA vicAravA athavA jevI rIte vAnaro svabhAvathI capala, pramAdI ane loka prasidhdha udAharaNa vaDe sugrIvAdi bIjAnA ghara (mALA) ne bhAMgavAmAM ja samartha hoya che. paraMtuM banAvavA vi. mAM samartha nathI banatA tevI rIte keTalAka avahelanA, kalaha, IrSAdi vaDe jina zAsananA mahimAno dhvaMsa ja kare che. paraMtuM vRdhdhine karatA nathI. tethI bIjAnA bodhi bIjanA nAzanA kAraNa thavA vaDe potAnA paNa bodhibIjano teo nAza kare che. kahyuM che ke - deva dravyano nAza, sAdhuno ghAta, pravacananI apabhrAjanA (avahelanA) sAdhvInA caturthavratano bhaMga bodhinA mUlamAM agni samAna che. Adastaaaaa:* usaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa ratnAkara | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda14 aMza-ra, taraMga-0] , taraMga-7 Ret-BRRRIAGE-HERE vIra : is egestrikethirt 1} Healt14503ER A Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) hAthI - jevI rIte hAthIo parAkramanA bhaMDAra, atyaMta abhimAnanA bhArathI vaza thayelA, uchaLatA pracaMDa tAkAtathI atyaMta uMcA tarukhaMDane mUlathI ukheDavAnI eka ramatavALA, jalathI bharelA vAdaLanA jevA gaMbhIra ravathI kSudra pazuone trAsa ApanArA, vidyA aTavI vi.mAM kyAreka ghAsa vi. thI yukta manobhirAma taruvaranA bagIcAomAM IcchAmujaba (yatheccha) hAthaNIonI sAthe AnaMdathI krIDA karanArA, vaLI kyAreka saLagatA mahAdAvAnalane joIne trAsa pAmatAM - bhAgatAM, kyAreka pahelAM varNana karelI guNavALI agAdha (uMDI) nadIne prApta thatAM jalakriDAnI rasikatA vaDe sarva prakAranA bahAranA ane aMtaranAM AnaMdane prApta karatAM, parama zItalatAnuM sukha anubhavatAM, kSaNamAtramAM potAnI jAtane nadIthI pAra utAre che. ane upadrava vagaranA sthAnane pAme che. paraMtu teonI (hAthIonI) upara mRga vi. pazuono adhipati vi. no vyavahAra nathI. skaMdha vi. upara caDAvIne kyAreka paNa koIne paNa utArato nathI. e pramANe keTalAka maharSio (sAdhuo) tapanA bhaMDAra, pAMca prakAranA (vAcanA, pRcchanA, parAvartanA, anuprekSA, ane dharmakathA) svAdhyAya rUpa dhvanInA gaMbhIra nAdathI vividha prakAranA vikalponA samUhane trAsa pamADatA atyaMta uchaLatA prabaLa dharma, zukala dhyAna yukta mahAparAkramayukta tAkAta vaDe utkaTa zidhra bhegA karelA karmarUpI vRkSane mUla sahita ukheDavAnI thAkyAvinA eka ja kriyA karanArA bhava aTavImAM manane suMdara zrImati sarva virati rUpa lakSmInI sAthe AtmarUpa bagIcAmAM sahajatAthI rame che. ane kSudra prANIonA hajAro saMkulane saLagatA bhayaMkara kaSAyarUpa dAvAnalamAM trAsa pAmatAM joIne tRSNArUpI mahAnadIne uchALA mAratA samatA rUpI amRtanA taraMga vaDe sarva prANInA phelAI rahelA tApanA vistArane zAnta karavA vaDe atyaMta zItalatAnA sukhano jAte anubhava karatAM ramata mAtramAM (bhava samudra) utarIne ekAnta AtyaMtika AtaMka (upadrava) vinAnA mokSanA sukhane pAme che. paraMtu potAnA AtmAne tAravAnI eka tatparatA hovAthI bIjAne tAravA mATe samartha banatA nathI. kAraNa ke tevA prakAranI dharmadezanA na ApavAne kAraNe athavA tevA prakAranI #HinitiariisiaaaaaaaaaaranteenageBazaaaaaaaaaaaaaaaaaaahunamunasananda B %aaaaaaaaaaaaaag#naagat | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (175) |aMza-ra, taraMga-7 | Ba33333 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktinA abhAvanA kAraNe tA2vA mATe samartha banatA nathI zrI zAlIbhadra, dhannAdi maharSi - sAdhunI jema. (5) hari :- hari eTale siMha, jevI rIte siMho mahAbaLane dharanArA (laDAImAM) pAchA nahi paDanArA sUkA ghAsa vi. nA tyAga vaDe eThuM juThuM (azudhdha) nahi khAnArA, balanI puSTi karanArA mahAmAMsanoja AhAra karanArA koIthI paNa pAzamAM nahi baMdhAnArA, mahA yodhdhAo (subhaTo) Adine paNa vaza nahi thanArA, potAnI gaMdha ane trADa (garjanA) mAtrathI ramatamAM madonmatta moTA hAthIonA ToLAne paNa vera vikhera karanArA saMgrAma vi. mAM pUMchanI chaTAdAra pachaDATa vaDe bhayaMkara rIte DarAvanArA, kSudra - azudra prANIone trADanA bhayaMkara avAja vaDe, dAMtanA bhayaMkara kacakacAvavA vaDe ane tIkSNa nakha rUpI zastravaDe, bIjA zUravIrone paNa zighra uThatAMnI sAthe ja trAsa pamADanArA (bhagADanArA) ane nahi bhAganArAone phADI nAMkhanArA potAnA (svanA) sthAna rUpa parvata, vana, guphAdine bhAMganArA hAthI, sukara, zikArI puruSo vi. thI rakSaNa karanArA, bIjA prANIothI bIjA vanamAMthI eka eka Adi karIne ApavA vaDe sevA ane zaraNa mAMganArA, anya prANIothI khuza thayelA potapotAnA vanamAM rahenArA pazuonuM sarva upadravothI rakSaNa karatA, teo upara mAlikapaNuM (Adhipatya) bhogavatA, teothI parivarelA ane prazaMsA karAtA zobhe che. ane vaLI prasaMga Avye vanamAM dAvAnala pragaTa thaye chate gabharAyelA bIjA vana tarapha bhAgatAM hovA chatAM paNa mArgamAM rahelI mahA nadIne uta2vA mATe zaktihIna paNAnA kAraNe zaraNamAM AvelA evA teone pAra utAre che. A bhAvanA pahelAM kahelA ziyALanA daSTAMta viSe chedagraMthamAM Avela kathAnakanI prarupaNAthI karela che. . tevIrIte keTalAka maharSio tapa, tejanA bhaMDAra, sva paranA zAstranA tarka vi. samasta zAstranA jANavA dvArA ghaNA prakAranI labdhi-mahimA kaLA vi. thI zobhatA, mahAbalane dharanArA, sarvaprakAre prApta vAda vi. nI zaktivaDe karIne mithyAddaSTiono parAbhava karavAnI zakti vaDe pAchA nahi paDanArA, parAbhava karanArA kaThINa AcAranuM pAlana karavAmAM samartha tevI prakRtivALA upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 176 aMza-2, taraMga-7 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRNa samA azudhdha vi. nA AhAranA tyAga vaDe dharmarUpI zarIrane puSTa karanArA, zudhdha AhAra, zayA vastra, pAtra vi. no paribhoga karanArA sonA, cAMdI vi. nA pAtra, manuSya, devanI strIo ane dhana vi. vaDe karIne paNa mohanA baMdhanamAM nahi paDanArA, sagAsaMbaMdhI (svajana) bhakta zrAvaka zrAvikAnA paNa mahAbhakti, dAna, vaMdana, pUjA stavanAdi vaDe paNa baMdhanamAM nahi AvanArA. trimaMthamae vidhimA..... ItyAdi AgamAnusAre te maharSio A lokane viSe prati upakAra nahi karavA vaDe ahaMkArAdi sUkSma zalyAdinI utpatti nahi hovAnA kAraNe athavA vazamAM nahi AvanArA, madonmatta hAthIonA ToLAnI jema mithyAtva, kaSAya, viSayecchArUpa durgadhane bhavya jIvonA manarUpI vanamAMthI potAnA upadeza mAtra vaDe trAsa pamADanArA (bhagADanArA) ane bIjA tIrthI (darzanakAro)nA vizeSa prakAranA jItI na zakAya tevA vAdone vividha prakAranA pramANa hetu yuktinA samuha vaDe parAbhava thavAthI AkuLa vyAkuLa thayelAone trAsa pamADanArA (bhagADanArA) ane trAsa nahi pAmelAone jItI lenArA, potAnA gacchane ane jinazAsanane pramAda vi. vaDe ane kuvAdiothI rakSaNa karatA ghaNA bhavyajanone pratibodha rUpa puNyanA lAbhane anurUpa vividha kSetromAM vihAra karatAM ane ucita (yogya) ghaNA prakAranA vastra, AhArAdine ApavAmAM tatpara rAjA amAtya zreSThi vi. bhavya jIvothI zudhdha upadeza dvArA choDavA yogya padArthone choDAvanArA, yogya preraNA vi. vaDe mithyAtva kaSAya viSaya pramAda vi. AMtara zatruothI rakSaNa karanArA thAkyA vagara vaMdanA - stuti - pUjAdimAM tAtpara lokothI gherAyelA (parivarelA) zobhe che. janma - jarA - maraNa Adi duHkha rUpa dAvAnalathI trAsa pAmelA evA teone joIne bhavanA kAraNabhUta viSaya tRSNA rUpa nadIne tarAve che. (pAra utAre che) ane mokSa padane apAve che, ane jAte tare che. vajAsvAmI vi. nI jema. (6) bhAkhaMDa - pakSi vizeSa che. be jIbha, bemukha ane eka peTa ItyAdi tenA lakSaNo che ane teo sadaiva apramatta hoya che. kAraNa ke kaMIka pAsAdi bhaya sthAnanI zaMkA karatAM koIpaNa rIte nahi pakaDAnArA, atyaMta uMce | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (177)| aMza-ra, taraMga-7] thAzavANaainaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaahana sahasannahsaasaaaaaaaaa assetaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaddh gssBwgHussaintabasaataatestBkSakazIzIthI llabulaalupurninguiamaaaaaaaaaaaBaanu sevAkSaaaBanaginaaaaaaaaaaaaaaa Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uDanArA koInA vaDe kyAre paNa pAzAdimAM bAMdhI zakAtA nathI (baMdhanamAM nahi AvanArA) potAnI jAtamAM praveza vi. karavA vaDe ane potAnA Azritone kyAreka keTalAkane nadI samudrAdi jalane utAre che. tevI rIte jinakalpI pratimAne svIkAranArA keTalAka munio gurunI AjJA vaDe karIne ekAkI baMdhana vinAnA vihAra karanArA, badhI rIte saMga vagaranA, pramAdavinAnA, jina kalpa vi. AcaraNane dharanArA vizeSa upadeza ApavA vi. thI rahita tathA keTalAkane potAnA Azritone bhava tRSNArUpa jalathI pAra utAre che. Iti. ' ' (7) uttama vahANa - keTalAka uttama vahANa jevA hoya che. moTA vahANanI jema atyaMta majabUta AtmAne lAbhakArI samyakatvarUpI pATIyAthI baMdhana prApta karanArA, cAre bAjuthI atyaMta daDha rIte rokAyelA che zubhAzubha Azrava dvArovALA, sarva rIte pavitra, maitri, pramoda, puNyakArI, kAruNya vi. mahA uMcA guNa svarUpa kUpanA sthaMbhane AdhAre rahelA, nirmaLa dharma zukla dhyAna rUpa zreSTha saDhathI zobhanArA, niraMtara cAritrarUpa vepAranA viSayamAM pramAdanA tyAgathI arTakyA vagara (satatu) pravRtti karanArA, samyak kriyArUpa anukuLa pavananA jorathI nizcaya pUrvaka najIkamAM bhava samudrane pAra karanArA sArI rIte potAnA ane paratIrthIonA zAstranA tatvAdi jANavA rUpa majabUta koIthI kheMcAya nahi tevA laMgaranI sahAyatAvALA, pratikUla evA vAdionA atyaMta mahAbala vaDe kSobha nahi pAmanArA (kSobhita nahi thanArA) chatrI chatrIsI thI yukta jJAnAdilakSmI yukta guru guNa AdithI laI vadhatI evI lakSmInA sArarUpa hajAro prakAranA karIyANAthI paripUrNa aMtaravALA, nizcita sthitine (mokSane) lakSya karIne vizudhdha mArgane anusaranArA, sArA pramANamAM zAstranA zramathI atyaMta saMvega raMgathI abhaMga vairAgya yukta vinaya vivekAdi rUpa uMcA, bhaMyakara subhaTanA saMkula (parivAra)vALA atyaMta ugra ane jAgRta mohamithyAtvAdi kugraharUpI hajAro jalajaMtuone atyaMta dUra bhagADanArA sadezanA......... prakAzamAna aneka prakAranI budhdhi, labdhi, mahimArUpa samRdhdhi vi. aneka prakAre zAnti karanArI vidhimAM tatparatA vaDe saMpUrNa dIvyAdi aneka upasargonA samUhane niSphaLa karanArA tevA prakAranA guNayukta | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (178)[ aMza-ra, taraMga-7 || BRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRROSSBBRSBRODOBRE egg a ngaaaaaaaaaaa intainatafaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa#aaaaaaaaaaaaaaaaEERaasBiatiathlaaBaa#BrarIkSADhIdhaagas kakSAna terial || Hits: Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hajAro bIjA nAnA munivara rUpa vahANathI parivarelA suguruo kSaNamAtramAM potAne du:khe karIne tarI zakAya tevA paNa bhava samudranA jalathI potAnI jAtane pAra utAre che. ane lAkhopramANamAM potAnA Azritone paNa tAre che. zrI gautama gaNadhara, zrI jaMbusvAmi vi. nI jema. he budha jano ! A bhava rUpa samudramAM vividha prakAranA sAta dRSTAMto vaDe gurunA svarUpane jANIne pote taratA ane bIjAne tA2vAmAM samartha evA sadguruno jayarUpa lakSmI meLavavA mATe Azraya karo. II Iti dvItIya aMze saptama taraMga pUrNa II aMza 2 (taraMga 8 mo) vaLI paNa bIjIrIte gurumAM rahelA yogyAyogyanuM svarUpa kahe che. zlokArtha :- (1) rIMgaNa (2) tADa (3) keLAnuM jhADa ane (4) parvatanI Toca para rahelA zreSTha AMbA vi. jhADa jevA cAra prakAranA guruo hoya che. sukhe ane du:khe karI grahaNa ane agrahaNa yogya zubha ane azubha dharma phala ApanArA ane keTalAka vAMjhIyA (phaLa nahi ApanArA) jhADa jevA hoya che. vyAkhyA :- rIMgaNanA, keLAMnA ane tADanA jhADo prasidhdha che. parvatanA zikhara para kaThIna uMcA pradeza para zreSTha prazaMsAne yogya je jhADa che te AmrAdi tenA jevA cAra prakAranA guruo hoya che. te jevA che tevA ja vizeSaNa pUrvaka kahe che. sukhathI ane duHkhathI grahaNa karavA yogya ane zubha azubha dharmaphala ApanArA vizeSatAthI kahe che. Iti je pramANe te cA2 prakAranA jhADo anukrame sukhathI ane duHkhathI grAhya zubha azubha phalane ApanArA thAya che. tevI rIte guruo paNa anukrame sukhe karIne grAhya duHkhe karIne grAhya (sevAdi karavA yogya) zubha azubha dharmaphala ne ApanArA cAra prakAranA hoya che. te A rIte :- (1) sukhathI grAhya azubha dharmaphala ApanArA, (2) du:khe karIne grAhya azubha phala ApanArA, (3) sukhe ka2Ine grAhya zubha phala ApanArA, (4) duHkhe karIne grAhya zubha dharmaphala ApanArA, temAM durgatinA kAraNa - bhUta hiMsA, rAtri bhojanAdi upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 179 aMza-2, taraMga-8 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpadharma te azubha dharma che. mokSapada sudhI sadgatinA kAraNa bhUta jIvadayA satya, zIla, saMtoSAdi rUpa dharma te zubha dharma che. keTalAka guruo vAMjhIyA jhADanI jema koI phaLane ApanArA hotA nathI. zubhadharma rupa ane azubhadharmarupa phaLane ApanAra hotA nathI - ApatA nathI. e pramANe teno bhAvArtha che. temAM rIMgaNanA jhADanA phaLo kharAba, kaDavArasanA kAraNe azubha che. bALakone paNa jevI rIte te phaLo sukhathI grAhya bane che. tevI rIte keTalAka guruo rIMgaNanA jhADanI jema gurunA guNathI rahita hovAthI atyaMta nIcA (halakA) azubha dharma phalane potAnA Azritone Ape che. tevA prakAranA kSaya, upazamathI utpanna thayelI vANInI yukti ghaNA prakAranA dRSTAMtAdi prayoga dvArA, tevA prakAranI camatkAranI zaktinA darzana vi. thI rAjI karavAnI kalAnI caturAI vaDe tevI rIte Ape che. jevI rIte bAla budhdhivALAone paNa sukhathI bAhya bane che. pIppalAdinI jema.... pippalAdanI kathA caMpAnagarImAM bhInu nAmanA zreSThine subhadrA nAmanI patni hatI. teono putra cArudatta eka vakhata vanamAM gayo tyAM vaitADhya parvatamAM rahetA amItagati nAmanA vidyAdharane koI vairIe khIlAthI baMdhanamAM nAMkhelA joI dilamAM dayA utpanna thaI tethI tene choDAvavAno upAya zodhatAM te vidyAdharanI pAse rahelI talavAranA myAnamAM vizalyA nAmanI auSadhIne joI tenA prayoga vaDe tene choDAvI ghA vi. rUjhAvyA, te vidyAdhara tenA upakArane yAda karato potAnA sthAne laI gayo. ane tyArabAda tyAM cArUdattane potAnI kanyA paraNAvI tenI sAthenA vilAsathI parAgamukha thayelA evA tene mAtAe koIpaNa rIte vezyAnA ghare mUkyo, tyAM tene bAra varSamAM 16 koDa pramANa suvarNano kharca karyo eka vakhata dhanathI nidhana thayelo te vezyAno tiraskAra pAmelo potAnA ghare pAcho Avyo tyAre mAtapitAnuM svargagamana thaI gayuM hatuM. dhanathI bhraSTa thayelo te patninuM pitAnA ghare javA vi. nuM jANIne kheda pAmelA te sasarAnA ghare gayo tyAMthI sasarAnuM dhana laIne dhana meLavavA mATe jamIna raste, pachI 98888888888 888888888882%e0%aaaaaaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (180) aMza-2, taraMga-8 || Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAnA mitranI pAsethI dhana laIne jalamArge ane tyA2bAda mAmAnuM dhana laIne bIje sthAne gayo. paraMtu aMtarAya karmanA udayathI te badhuM coranI dhADamAM, vana davamAM, vahANa bhAMgI javA vi. nA kAraNe manoratha jenA bhAMgI gayA che. athavA viphala thayA che tevA tene eka yogI malyo. te yogie tene rasane mATe rasanA kUvAmAM nAkhyo pachI caMdana ghonA AdhAre koIpaNa rIte te bahAra nIkaLyo vananA hAthI vi. thI nAsatA evA teNe suvarNa bhUmi tarapha jatAM evA mAmAno putra rudradattane tyAM joyo ane tene malyo teNe be bakarA kharIdyA, tenA upara besIne banne jaNA samudra kInAre AvyA. rudradatte kahyuM charI laI bakarAne mArI bakarAnA khoLIyAmAM pravezavuM. tethI bhAdaMDa pakSI mAMsanI budhdhithI svarNa dvIpe laI jaze. te sAMbhaLIne cArudatte kahyuM :- jIvano vadha zA mATe karavo ? ema kahyuM tyAre rudradatte potAno bakaro haNI nAMkhyo jyAM te bIjo haNe che teTalAmAM cArudatte anazana (cAre AhArano tyAga) karAvyuM. ane namaskAra mahAmaMtra (navakA2) saMbhaLAvyo pachI banne jaNA judA judA bakarAnA khoLIyAmAM pravezyA ane bhAraDa pakSIoe AvIne bannene uMcakI lIdhA ane uDyA rastAmAM cArUdattanI bhastrIkA bhA2eDa pakSInA mukhamAMthI sarova2mAM paDI temAMthI cArudatta bahAra nIkaLyo ane eka parvata upara sAdhune joyA ane temane teNe namaskAra karyA. sAdhue kahyuM :-he bhadra ! te huM amItagati vidyAdhara chuM jenA upara teM baMdhanathI mukta karavAno upakAra karelo che. te vakhate tyAM vimAnamAM beselA sAdhunA be vidyAdhara putro pitAne vaMdana karavA mATe AvyA. teTalAmAM koIka deve AvIne cArudattane vaMdIne pachI sAdhune namaskAra karyA tyAre te be vidyAdhara putre kahyuM ke :- he deva ! A tamArI kevA prakAranI vidhi che. tyAre te deve kahyuM sAMbhaLo, vArANasI nagarImAM vidyAnA balathI garvita sulasA ane subhadrA nAmanI be sAdhvIo (parivrAjikInI) rahe che. tyAM yAjJa valkya nAmano parivrAjaka Avyo, teNe sulasAne vAdamAM jItIne dAsI banAvI. karma vaze te bannenA sneha saMbaMdhanA kA2Ne putra janmyo lokamAM be AbarU thavAnA upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 181 aMza-2, taraMga-8 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhayathI pIpaLAnA vRkSanI nIce tAjA janmelA te bALakane (putrane) choDIne teo bIjA dezamAM cAlI gayA. tenI zodha karatAM mukhamAM paDelA pIpaLAnA phalavALA bALakane subhadrAe joyo ane tene laIne moTo karyo. pIppalAda e pramANe tenuM nAma pADyuM. ane sarva prakAranI vidyA bhaNAvI. eka vakhata teNe vidyAnA abhimAnathI pAMdaDAne uMcA kya, ghaNAvAdione jItyA pachI ghaNo samaya vityA bAda te pIppalAda mahAvAdi che. ema sAMbhaLIne potAno putra che. ema nahi jANatA tenI sAthe vAdane mATe sulatAnI sAthe yajJavalkakya pharI vANArasI nagarImAM Avyo. pippalAde tene vAdamAM jItI lIdho. tene dAsa karatAM subhadrA potAnA pitAnI avajJA na karo. e pramANe bolatI pippalAdanuM janmathI AraMbhIne vRtAMta kahyuM. te sAMbhaLIne mAtapitA pratye krodhe bharAyelA teNe potAnI budhdhithI mAtRmedha, pitRmedha, azvamedha, gomedha pramukha yajJone kalpIne mAtapitAne haNI nAMkhyA ane teNe tevA prakAranI hiMsAdimaya dharmane tevAtevA prakAranA zAstro racIne temAM rahelAM saMvAdane batAvavA vaDe ane kyAreka ArAdhelA deve batAvelA camatkAra vaDe potAnA ziSya vi. nI AgaLa tevI rIte batAvyo (parupyo) ke jevI rIte teonA hRdayamAM sukha pUrvaka sArI rIte zradhdhA (vizvAsa) bese tevI rIte teNe te dharma teo pAse aMgIkAra karAvaDAvyo tevA prakAranA yajJone karIne pAMcamI narake gayo. tyAMthI pAMca bhavamAM pazu thayo ane yajJamAM haNAyo, vaLI chaThThA bhavamAM Ane (cArudatte) mane anazana (cAra AhArano tyAga) karAvyuM ane navakAra maMtra saMbhaLAvyo. tenA mahimAthI huM deva thayo chuM. tethI cArudatta dharmaguru hovAthI meM temane prathama namaskAra karyA che. te sAMbhaLIne badhAne jina dharma upara vizeSa AsthA-zradhdhA thaI ane pachI deve cArudattane caMpAnagarImAM potAnA ghare mUkyo - pahoMcADyo ane tyAM suvarNAdinI vRSTi karI jevI rIte pippalAda sukha pUrvaka grAhya azubha dharma phala pAmyo tema keTalAka bIjApaNa dRSTAMta samajavA e pramANe prathama bhaMga thayo. tAla vRkSa - tAla vRkSanA phaLo sAdhu lokone abhakSya hovAthI nIMgha che. ane tAla vRkSa DALI vinAnuM ane UMcu hovAthI tenA phaLo duHkhe karIne grAhya che. tevI rIte keTalAka guruo pahelAM kahevAyelA mujaba azubha dharmarUpa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 182 aMza-ra, taraMga-8 ] Heawa #banaskanthaaaaaaa a aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaawaaniaa e n geggggggBBSSBBB99.93.8888888888 rAka d7-8 {HBHAIEEBg 8 9B%ERaguthIeguougaaaaaaaaaugglauanuaaaaaaaaaaaaaaaa Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phalane Ape che. paraMtu te paNa teo vidyAdinA abhimAna rUpa uMcAIthI, krodhAdi svabhAvathI, atyaMta lobhavRttithI athavA pramAdathI, budhdhinI maMdatA, vANInI asuMdaratA vi. hetuthI guruo pAsethI levA mATe duHzakya che. mAtra kyAreka te dharmanA viSayamAM tIvra adhyavasAyavALA atyaMta audAryAdiguNavALA bahu dhanAdi vaDe pUjAmAM tatpara teone pramAda vi. choDIne tevIrIte upadeza Ape che. jevI rIte te dharma teonA hRdayamAM vasI jAya che. e pramANe duHkha grAhya azubha phala ApanArA hoya che. ane jenA para dRSTAMtanI chaTA karavAnI che teno sabaMdha sugama che. phakta tAlanA ucApaNAne upamA jevA gurunI abhimAna rUpI uMcAI krodha svabhAva vi. jANavA Iti bIjo bhAMgo. kadalItaruH- jevI rIte keLAnuM jhADa uttama ane tenA phaLo suMdara ane sukha pUrvaka grAhya che. tevI rIte keTalAka guruo sakala saguNathI zobhatA hovAthI uttama che. kSIrAstrava, madhavAstrava vi. labdhithI saMpanna paropakAra karavo eja pravRtti yukta nispRhabhAvathI Aloka ane paralokamAM hitakArI ahiMsA jenuM mUla che. tevA dharmane tevI rIte upadeze che. jevI rIte bALakAdi te dharmane sukhapUrvaka grahaNa kare che. (svIkAre che.) ane pazu vi. paNa svIkAre che. to pachI tIvra budhdhimAna puruSonI to zI vAta ? e pramANe sukhathI grAhya ane zubha dharmaphala ApanArA kahyA che je rIte zrI kezI gaNadhare pradezI rAjAne prati bodhita karyA te A rIte : kezIgaNadhara ane pradeza rAjAnI kathA zvetAmbi nagarImAM nAstika dharmathI vAsita pradeza nAmano rAjA rAjya karato hato. tene citranAmano maMtra hato, te eka vakhata rAjyanA kAma mATe zrAvasti nagarImAM gayo. tyAM cAra jJAnane dharanArA kezIgaNadharane vaMdana mATe AvelA jana samudAyane joIne te paNa kautukatAthI tyAM gayo. A pratibodha pAmaze ema vicArIne gurue tene bolAvyo ane tenA hRdayanA bhAvane kahyo. tethI te Azcarya pAmyo ane teNe samyakatvamUla dharmane svIkAryo ane gurune nimaMtraNa ApyuM. amArI nagarIne pAvana karo. tyAM tamane ghaNo || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (183)| aMza-ra, taraMga-8 || BRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRASOBRE yAmAhaanaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaadhyAtrA Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAbha thaze. amAro svAmi nAstika hovA chatAM paNa ApanI pAsethI dharmane pAmaze. tamArA AvavAthI tyAM dharmanuM sAmrAjya thaze (sthapAse) kAraNa ke tamArAmAM tevI labdhi dekhAya che. pachI anukrame vihAra karatAM kezIgaNadhara gurue vartamAna joga ema kahIne svIkAra karyA pachI anukrame vihAra karatAM kezIgaNadhara zvetAmbikA nagarInA udyAnamAM padhAryA, pUrvanA saMketAnusAra udyAna pAlaka maMtrIne gurunuM Agamana jaNAvyuM AnaMdita thayela maMtrIe rAjAthI DaratAM sthAnamAM rahIne ja namaskAra karyA ane vicAryuM ke jo rAjA gurunuM Agamana jANaze to te temanI avajJA karaze. tethI pahelAM ja koIpaNa upAye rAjAne gurunI pAse laI javuM pachI ghoDe svArInA chadma (bahAnA) thI rAjAne udyAnanI najIkamAM laI gayo. tyAM thAkI gayelA rAjAe jhADanI chAyA nIce vizrAma lIdho. thoDIvAra thaye svastha thayelo evo te rAjA madhura avAja sAMbhaLIne bolyo te maMtrInuM ! A avAja kono che ? maMtrIe kahyuM huM jANato nathI paraMtu Apa padhAro ane vananI ramaNIyatAne nihALo. pachI tyAMthI-AgaLa jatAM ghaNI jana medanI vacce muninA samuhathI parivarelA dharmano upadeza ApatAM gurune joIne maMtrIne pUchyuM A muMDIyo rADo zA mATe pADe che ? A cora kyAre Avyo che ? hamaNAMja A pAkhaMDI dUra karo (kADhI mUko) bIjA dezanI jema ApaNA dezane paNa lUMTe - core nahi rAjAnI AjJAthI keTalAMka pagalAM jaIne pAchA pharIne rAjAne kahyuM he deva ! e pramANe tene kADhavA jatAM dezAntaramAM gayelo te lokonI AgaLa kaheze ke pradeza rAjA mUrkha ziromaNI che. kaMI jANato nathI. ulTe guNI janonI avajJA kare che. to tene vAda vaDe jItIne kADhI mUkavo te abhimAnano bhaMga thavAthI jAte ja palAyana thaI (nAsI) jaze. tamArI AgaLa bRhaspati paNa vAda karavA (bolavA) mATe samartha nathI. to pachI A bIcArAnuM to zuM gajuM? e pramANe utsAhita (pANI caDAvela) karelo rAjA tyAM jaIne bolyo he AcArya! kyAre AvyA cho ? hamaNAMja e pramANe temaNe kahyuM pachI banne jaNA Asana upara beThA. phalazka aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaazththaaas posegaBOOSOBOS BROSSBROSSBBSBBSBBSB2Bessagesse | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-2, taraMga-8 spagitHREE Batatad=1 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAe kahyuM :" he AcArya kaI kaI dhUrta vidyA bhaNelA cho ? jethI karIne A lokone tame mohita karo cho ? paraMtu A pramANenI AkRti (mukha) jotAM to tame koI rAjaputra ho tevA lAgo cho ? to pachI A pAkhaMDIpaNuM zA mATe Adaryu che ? napuMsaka yAne kAyara loko bhIkSAne mAge che. tethI A choDI gho mArA mAMDalIka rAjA bano uttama ghoDA para beso ane mAruM ApeluM rAjya bhogavo ane A janmanuM phala prApta karo, tapanA kaSTa bhoganI ThagAI rUpa saMyama bAlakriDA jevI kriyAnA kaSTane zA mATe karo cho ? tapanA phalane bhogavanAro AtmA che - nahi paraMtu mane avicAraka mAnazo nahi. kAraNa ke mArImAtA tamArI zrAvikA hatI. pitA to nAstika hatA. mAtAe mane dayA dharmane zIkhavADyo che. pitAe paNa potAno dharma zIkhavADyo che. huM banne ne prIya hato. aMta samaye mAtAne kahyuM teM dayA dharmanuM pAlana karyuM che. tethI tuM svargamAM jaIza tuM mane bodha Apaje jethI karIne huM dayA dharmanA mUlarUpa dharmane karuM (dayA mUlaka dharmane AcaruM) tevI rIte aMta samaye pitAne paNa kahyuM jo tame nAstika dharma karIne narake jAva tyAre mane kahevuM jethI karIne huM te nAstika dharmane choDI dauM. paraMtu atyaMta prIya hovA chatAM paNa mane teo taraphathI kAMI kahevAyuM nathI. tethI meM nizciya karyo che ke dharmathI prApta thatuM svarga ane pApathI prApta thatI naraka che nahi" tethI meM AtmA che ke nahi te viSe parIkSA karI che. te A pramANe :- eka coranA badhI rIte seMkaDo TukaDA karAvyA paraMtu AtmA kyAMya paNa dekhAyo nahi vaLI bIjA jIvatAne haNyo ane tolyo paraMtu tenuM vajana teTaluM ja thayuM paraMtu leza paNa adhika ke ochuM thayuM nahi vaLI paNa eka jIvatA corane lokhaMDanI peTImAM rAkhyo tenuM chIdra vinAnuM dvAra barAbara DhAMkIne keTalAka divasa pachI dvAra ughADIne joyuM to tyAM cora mRtyu pAmelo hato ane tenA zarIramAM kIDA utpanna thayA hatA. jIvane praveza ka2vAnuM ke bahAra nIkaLavAnuM koI dvAra hatuM nahi. tethI nizcaya karyo ke jIva paNa nathI mATe te avicArita meM karyu nathI tyAre sUrijIe kahyuM : - huM paNa avicArita kArya karanAro nathI. AjIvikAne mATe vratano svIkAra karyo nathI. paraMtu tatvane mATe svIkArela che. sAvadhAna thaIne sAMbhaLo : upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 185) aMza-2, taraMga-8 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ araNinA kASTramAM agni hoya che. tevuM sAMbhaLIne meM tenA seMkaDo TukaDA karyA ||1|| paraMtu he mahArAjA ! temAM kyAMya paNa agni dekhAyo nahi. to pachI arUpI - AkAra vinAnA jIvanuM na dekhAvAmAM virodha zuM? ||ra paraMtuM viziSTa jJAnanA balathI anala-agni dekhAya che. (te rIte AtmA che.) he rAjan ! eka vakhata vAyuthI bharelI masakane meM tolI ane vaLI teja masaka khAlI karIne tevI rIteja tolI to te banne prakAre tolavA chatAM paNa eka sarakhuM ja tenuM vajana thayuM vaLI vAyuthI bharAyelI te masaka kAMI paNa hIna adhika vajanavALI na thaI. zaMkha vAdaka puruSane moTI kuMbhamAM nAMkhIne DhAMkaNa DhAMkI upara lAkha lagAvIne teNe zaMkha vagADyo //6ll teno te avAja bahAra saMbhaLAyo te paNa chIdra na hovA chatAM paNa bahAra nIkaLyo tenAthI paNa sukSma jIva zuM AvAgamana na kare ? || tethI dehathI bhinna sarve prANIonA dehamAM jIva hoya che. te jAte ja mananA anubhavathI pratyakSa dekhAya che. ll cetana (AtmA)nI apUrva gatyAdi ceSTA rUpa lakSaNa vaDe AtmA jaNAya che. he rAjan ! dhajAnA pharakavAthI jema pavana jaNAya che. tema gatyAdi kriyAvaDe karIne AtmA jaNAya che. ! ane he rAjanuM! jIva hove chate paralokamAM sAthe AvanAra dharma adharmathI prApta thanAra (utpanna thatAM) svargaloka ane narakaloka che. ema jANavA ||10. vaLI he nRpa ! svargamAMthI mAtA AvI nathI. tenuM kAraNa e che ke kudaratI rIte suMdara evA sukhamAM devo vilAsa karatAM rahe che. (bhogamAM masta rahe che) II11|| manuSyane AdhIna kartavyo bAkI rahelA hoya dA.ta. yoga karAvatAM karAvatAM devalokamAM pahoMcI gayelA AcArya ziSyonA premane kAraNe tyAMthI dehamAM praveza karI ziSyone joga pUrNa karAvyA. prema, snehanA pAzathI baMdhAyelA vazamAM hoya tyAre, nATaka vi. jovAmAM rahelA hoya tyAre ane prayojana (kAma) bAkI rahI gayuM hoya tyAre 1rA arihaMta bha. nA kalyANaka vi. ne choDIne kyAre tIrthAlokanI durgadhanA BARABARBRASERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR R RRRRRRRRRRRRR Titaaaaaaaaaaaaaaataaaaaaaaaaaashaadigitalaam | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 186 aMza-2, taraMga-8 rAjamitee Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNe devo kadI AvatA nathI. javIrIte AtmA adbhuta zRMgAravALA ane dIvya vilepana karelA zarIravALA loko durgadhavALA azuddhi sthAne jatAM nathI tema teo svargamAMthI AvatA nathI narakathI paNa AvatA nathI II14ll tArA pitA AvyA nathI kAraNa ke narakanI vedanAne sahana karatAM ane paramAdhArmiko vaDe jakaDAyelA ahIMyA AvavA mATe samartha banatA nathI 1pa jevIrIte tArA vaDe pakaDAyelo gunegAra kaMI paNa karavAne samartha banato nathI. ArakSakathI chUTIne svajanone malavA mATe jaI zakato nathI II16o e pramANe svarga ane narakanI sthiti jANI muMjhAvuM nahIM te sAMbhaLIne ullasita romAMcavALA thayelA rAjAe be hAtha joDI aMjalI dvArA gurune vinaMti karI. he svAmin ! mAnnikanA maMtravaDe haNAyelo pizAca bhAgI jAya che tema tamArI vANIthI mArAmAM rahelo moharUpI pizAca bhAgI gayo che I/1l jina vANIrUpa amRtarUpI (suramA) nI saLI vaDe ajJAnarUpI aMdhakArathI gherAyelA mArA aMtara locana Aje ughaDavAthI rAhe svAmin! jainadharmathI bIjo koI dharma nathI. te meM jANyuM che jevI rIte sUryane choDIne bIjo koI pratyakSa tejano bhaMDAra che nahi ||3ii pachI pratibodhita thayelA te rAjAe samyakatvamUla dharmano svIkAra karyo Iti zrI pradeza rAjA (nRpa) kathA. ' jevI rIte kezIgaNadhara predazIrAjAne sukhe grAhya ane zubha dharma phalane ApanArA thayA tevIrIte bIjA paNa guruo hoya che. tema jANavuM Iti trIjo bhAMgo thayo. AgrAditaru - parvatanA zikhara para rahelA Amra vi. nA jhADonA phaLo sArA (zubha) hovA chatAM paNa parvatanI Toca para hovAthI duHkhe karIne prApta thanArA te prakAranI mahenata vaDe keTalAkane kyAreka prApta thAya che tevI rIte keTalAka guruo suMdara guNathI alaMkRta hovAthI uttama hoya che e pramANe AmrAdi zreSTha jhADanI jevA hovA chatAM tevA prakAranI krodhAdi prakRtine kAraNe duHkhe karIne sevanIya hoya che. tethI teonI pAsethI zubha dharma rUpa ' phala meLavavuM duHzakya (kaThIna) che. mAtra keTalAka ja tevA prakAranA vinayAdi guNathI yukta kyAreka te dharmaphalane meLavavA mATe zakya bane che. e pramANe duHkhe karIne grAhya zubha dharma phalane ApanArA hoya che. caMDarudrAcAryanI jema Iti cotho bhAMgo. karazaaaaaaaas rAka888888888888888999eeeeeeeeeeee | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (187 aMza-2, taraMga-8 HBh: kSatArakA, Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avakezitaru - vAMjhIyuM jhADa ghaNI mAvajata karavA chatAM sIMcavA chatAM, rakSaNa karavA chatAM, ane moTA karavA chatAMya kyAre paNa phaLane ApatAM nathI. mAtra chAyA ja Ape che. tevIrIte keTalAka guruo ghaNI sevA karavA chatAM paNa khAnapAnAdi vaDe ghaNI vaiyAvacca karavA chatAM ane vastrAdi vaDe satkAravA chatAM paNa kaMIpaNa zubhadharmaphalane ke azubha dharma phalane potAnA Azritone kyAre paNa ApatA nathI. mAtra teonuM Avarjana karavA mATe teonA guNanI prazaMsA, teonA manane gamatI suMdara vArtA, zloko, kavitAdi upadeze che. tenA zravaNathI AkarSAyelA teo tenI upAsanA (sevA) kare che. vaLI kyAreka kaMIka dharmopadeza Ape che. to paNa deva pUjA dAnAdi rupa ja dharmopadeza ja Ape che. paraMtuM vizeSa prakAranI vidhi anuSThAnatatvAdino upadeza ApatAM nathI. gotrAdi devI vi. nuM pUjana, pitRdAna vi. karavA vi. no upadeza Ape che. teoe Apelo upadeza kaMIka mithyAtva mizrita deva pUjAdi dharmanuM alpapaNuM hovAthI tenI gaNatarI (vivakSA) karI nathI karatAM nathI pAsaFAcArya vi. nA dRSTAMta ahIMyA jANavA athavA (jyAre) keTalAka sArA AcaraNavALA (suvihita) AcAryo paNa sArA jJAnavALA hovA chatAM paNa vyAkhyAna vi. mAM ane vIrAdi rasanA poSaNamAM nipuNa chatAM paNa tevA prakAranA dharmarasane puSTa karatAM nathI. jethI karIne teothI bhAvita zrotAo dharmane aMgIkAra karatAM nathI Iti avakezI (vAMjhIyA) jhADa jevA. zlokArtha A pramANe ahIMyA ApelA dRSTAMtathI he budha (paMDita) jano ! gurumAM rahelAM pAMca prakArone jANIne bhavanA zatrupara jayarUpa lakSmI meLavavA mATe trIjA ane cothA bhAMgAvALA be guruno Azraya (sevA) karo ane bIjAno tyAga karo. || Iti aSTama taraMga pUrNa . pa. Infoteandsanandanantiniannaduintestinemasiaaaawaawaiiiiiiannathanaaaaaaan fIl888888888888aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (188) aMza-ra, taraMga-8 | Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I aMza-2 (taraMga-9) ! have gurunI dezanAmAM Avela yogyayogyapaNuM kahe che : zlokArtha:- khAro - khATo - puSkara - saMvRrtAdi meghanI jema dharma bIjano nAza karanAra ane dharma bIjane ugADanAra guruno upadeza hoya che. vyAkhyA :- jema khAro, khATo vi. ane puSkara, saMvRrta vi. varasAda bIjano nAza kare che. ane bIjane vadhAre (utpanna) kare che. temAM khAro varSAda - khATo varSAda - agnino varasAda - viSano varasAda - ulkAno varasAda yuganA aMtasamaye (avasarpiNIno pAMcamo Aro pUrNa thatAM) varSe che te uttarottara bIjanA saMpUrNanAza mATe thAya che. ane puSparAvarta megha - kSIra megha - dhRtano megha - amRta megha - rasamegha - yuganI AdimAM eTale ke (utsarpiNinA bIjA ArAnI zarUAtamAM) uttarottara bIjanI vRdhdhi mATe thAya che. kahyuM che ke - khAro khATo - agni - viSa ane ulkA (azani)no varSAda potapotAnA nAmanA guNa pramANe varSe che. jethI karIne khAMsI - dama - zUla - koDha - jalodara - tAva - mAthAno duHkhAvo ane vaLI bIjA paNa mahArogo manuSyone thAya che. ane jalacara jaMtu - khecara pakSI - sthalacara tIrthaMca prANIo (avasarpiNInA pAMcamA ArAne aMte) du:khavALA banaze. ane khetara - vana - udyAna - velaDIo - jhADa - ghAsano kSaya thaze ane vaLI (utsapiNinA bIjA ArAnI zarUAtamAM) puSparAvarta megha pRthvIne ThaMDI - zAnta karaze, bIjo kSIra megha dhAnyane utpanna karaze, trIjo dhRttameza cIkAzane pedA karaze. cotho amRta megha auSadhAdi karaze ane pAMcamo rasa megha pRthvIne rasavALI banAvaze. he ziSya ! 35 divasa sudhI varasAdanI vRSTi thaze (dareka varasAda sAta - sAta divasa sudhI varasaze) e pramANe avasaraucitya nahi jANanArA pAtra - apAtra vi. nI parikSA nahi karIne athavA rAgadveSa vi. thI yukta guruno upadeza paNa keTalAkane dharmarUpI bIjanA nAzanuM kAraNa bane che mahAnizithamAM prasidhdha IRBAGSRSSARARARRORRANDORRAAD BARBERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR 88888888888888888888888888888888888888899 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-2, taraMga-9 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evA dharmaghoSa sUrinA bhANeja municaMdranI jema ane yathAbuMdIka vi. nI jema. kahyuM che ke :- mithyAtva - bahuvikalpa - utsutra AcAraNa je jAte kare che. ane bIjAne prarUpe che. kahe che te yathAvRMdIka jANavo. AthI teonA upAzrayamAM..... Avelo sAdhu teonI kathAmAM baLa (zakti) hove chate vighAta (aMtarAya) kare che. rA. temanI vAtane sAMbhaLanArA sAdhu paNa mithyAtvI bane che. to pachI jIvAjIvAdi tatvathI anabhijJa evA kAyara zrAvakanI to zuM vAta karavI Ilal vaLI avasaraucityAdimAM caturAIvALA keTalAka upadezakono upadeza pAtrAdi vizeSatAthI uttarottara dharmabIjane karanAro bane che. llll dharmaghoSa sUrijInuM daSTAMta kahe che. - te A rIte sAketapuramAM samaraketu rAjA ane surasuMdarI rANIno putra sAgaracaMdra batrIsa kanyAno pati evA tene dharmaghoSasUrijInI pAse dIkSA grahaNa karI ane Agamane jANanArA yugapradhAna thayA. sUrijIno bhANeja municaMdra artha nahi jANato mAtra zrutane ja jANato garvadhArI banI raheto hato. tethI sUrijI sAgaracaMdramunine potAnA pade (AcArya pade) sthApIne anazana karavA pUrvaka svargamAM gayA. Sane dhAraNa karato municaMdra judo vicaravA lAgyo ane (pharatAM pharatAM) sAketapuramAM Avyo. tyAM dharmaghoSasurijIe pahelAM je koI zAsana upara pratyanika bhAvane dharatA hatA teone tevA prakAranI dezanA vaDe kaMIka upazAnta karyA hatA. phalanI IcchAvALAo gharaDA ThAkora (kUtarA)nI paNa sevA kare che. to pachI Aloka ane paralokanA phalanI IcchAvALAoe devanI sevA kema na karavI ? devanA parokSa guNo devo paNa jANavA mATe asamartha che. vaLI paraloka, puNya ane pApa che. tenA prarupaka paNa koI che. te devo paNa pratyakSa dardIo vaDe jaNAtA nathI. tethI karIne bheda vinA (badhA sarakhA) devane joIne praNAma karavA, tenA maMdiramAM sevA pUjAmAM pravRtti karavI. te devomAM je koI devAdhideva haze te vistAra karanArA paNa thaI jaze. vaLI je eka ja pakSanI sevanA ane bIjAonI niMdA te tattva darzanamAM rata puruSone yogya bhdshmmmmmmmmmmaamshraamaadaad88888888888aambhdrmaay HBHAIBHAIEElephHARELATED | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (190) aMza-ra, taraMga-9 | taaaaaaaaawAkSA#gantBa Baaaaa Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI AthI badheja samadraSTivALA thavuM joIe (A pramANenA sUrijInA vacano sAMbhaLIne (teonA dharmArthI banelAonA) hRdayamAM sthAna (vizvAsa) ne pAmyA A madhyastha vacanavALA che. ane sAcuM bole che. tethI teo pratyanika bhAvane choDI bhadrika manavALA thayA tathA jemane mithyAtvamAM bAMkoruM mArga (prakAza) meLavyo che tevA teo jina vacanamAM vizvAsavALA (zradhdhALu) thayA. temane zudhdha samyaktvanA AropaNa karavA vaDe samakIta dhArI (darzana zrAvaka) banAvyA tathA dezavi2tIne jeo yogya hatA teone eka prakAre vi. prANAtipAtAdinI yathAzakti viratIne grahaNa karAvI. te badhAe municaMdranuM Agamana sAMbhaLIne A guruno bhANeja che. ema mAnI vaMdana karavA AvyA tyAM je yathA bhadriko AvyA hatA. teonI AgaLa kahevA lAgyo arthAt pUchyuM tame dharmAnuSThAna zuM karo cho ? teoe kahyuM ke badhA devone praNAma vi. tamArA gurue kahyuM hatuM te pramANe karIe chIe. tyAre municaMdre kahyuM tamane mArA gurue chetaryA che. A pramANe kahI unmArganI dezanA vaDe potAnA AtmAne DubADyo ane tamane paNa mithyAtvamAM sthira karI saMsAramAM paNa pADyA tethI AvA prakAranA dharmAnuSThAna vaDe kaMI paNa sidhdhi thatI nathI. tyAre te yathAbhadriko sArI rIte dharmathI pAchA paDyA ane caitya ane sAdhunA bAdhaka thayA sArI rIte dharmane choDavAthI saMsAranA bhAjana banyA e pramANe municaMdra ghaNA lokone asadbhAva utpanna karavA vaDe unmArga pravartAvI marIne 52mAghAmI asuromAM utpanna thayo. tyAMthI aMDagolika nAme jala manuSya tarIke utpanna thayo tyAM aMDagolane mATe tene mA2vAmAM Ave che. eka varSa sudhI paramaghora bhayaMkara duHkhane sahana karato unmArge dezanA, gurupara AkSepa paramAdhAmI paNAmAM karelA na karavA yogya kAryonA kAraNe baMdhAyelA karmanA prabhAvathI vAraMvAra sAta vakhata tyAMja utpanna thaze ane vacce - vacce na2kamAM jaze. pharI pharI e rIte ja ratnadvIpanA manuSya vaDe 1 varSa sudhI yaMtramAM pIlAvAnI vidhi (kriyA) vaDe mAravAmAM Avaze e pramANe mahA duHkhano anubhava karIne naraka, manuSya, tIryaMca ane kudevanI gatiomAM pharatAM anaMta kAla sudhI saMsAramAM bhamaze AthI avividha dezanA vaDe mArga (dharma) sanmukha jIvone dharma vimukha karavA nahi AvA prakArano vipAka upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 191 aMza-2, taraMga-9 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANIne e pramANe vidhi avidhi dharma dezanA upara dharmaghoSa sUrijI ane municaMdranuM dRSTAMta mahAnithamAM kahyuM che. te jANavuM. zlokArtha:- A pramANe sat asat dezanAnA mahAvipAkane jANIne - sAMbhaLIne bhavarUpI zatruo para vijayarUpa lakSmI meLavavA mATe suvidhi dezanA vaDe sva ane paranA upakAra mATe prayatna karo. | Iti navamastaraMga pUrNa | aMza-2 (taraMga-10). vaLI paNa bIjA daSTAMto vaDe gurunI dezanAnA avasare ane sAmAnyathI jIvonuM yogyAyogya paNuM kahe che : zlokArdha - nagaranI khALa (2) laghu sarovara (khAbocIyuM) (3) moTuM sarovara (4) mAnasa sarovaranI jevA doSa ane guNavALA cAra prakAranA guruo hoya che. ane tenI dezanA mATe jIvo. vyAkhyA - nagaranA pANIne javAno mArga te lokomAM khALa tarIke prasidhdha che. navA varasAdanA jalathI bharAyeluM nAnuM taLAva (khAbocIyuM) ane temAM raheluM pANI alpa dina rahevAne kAraNe ane uDuM na hovAthI laghupaNuM kahyuM che. teja pANIvaDe bharAyeluM moTuM sarovara jemAM pANI haMmezA rahe che, ane nAza pAmatuM nathI tethI tene prauDha sarovara kahyuM che. ane mAnasa sarovara to prasidhdha ja che. tenI sarakhA guNa doSanA hetuvaDe karIne cAra prakAranA guruo hoya che. teono kramasara artha A pramANe che. doSa ane guNa e pramANe be pada kahevA chatAM paNa (1) kevala doSa (2) ghaNAdoSa alpaguNa (3) alpadoSa bahuguNa ane (4) kevaLaguNa e rIte cAra bhAMgA thAya che. temAM dRSTAMta tarIke doSo eTale ghUla vi. thI kaluSita ane viSTA - mUtrAdithI apavitra jala vaDe bharAyela vi. doSo kahyA che. have enI caturbhagImAMthI prathama gurune AzrayIne vicAre che. temAM || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 192 aMza-ra, taraMga-10] TENIndianawazilaniiiiiiiiiiiiiiiiaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaawaiiiiiiiiiunkumaaaaaaaaaaanNAtA NEERaas Bs88888888988Beeasaeaa8 zarAsAdAjhITaDhADha89aaaaaaaaaaaaaaaata: Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurumAM rahelA doSo, ATha prakAranA pramAda vi. ane utsutra prarupakatA vi. ane guNo eTale nirmaLa jala - pavitra parNa vi. (A sarovaranA guNa kahyA) te rIte gurunA guNo pAMca prakAranA AcArone sArI rIte AcaravAmAM nipUNapaNe vi. ane zudhdha dharmanuM prarUpakapaNuM vi. jevI rIte samasta nagara lokanI viSTA vi. maLa-mUtrAdi apavitra jalavaDe vahetI nagaranI pALa varSARtumAM pANIthI bharAyelI thAya che. tethI te kevaLa (mAtra) doSamaya che. tevIrIte keTalAka guruo maLanI upamA samA ghaNA prakAre vratamAM aticAra lagADavA pramAda vi. ane apavitra jevA (sarakhA) usUtranI prarUpaNA vaDe atyaMta kaluSita dharmane vahAvanArA hoya che. ane e pramANe nagaranI pALa sarikhA yathAvRMdakanI jema sarvarIte teo ayogya che. (choDavA yogya che) jevI rIte navA varasAdanI vRSTithI bharAyeluM nAnuM sarovara - taLAva - kaho ke khAbocIyuM ghaNI dhUlanA paDalothI kaluSita (kAdavavALA) jala vaDe potAnA zarIrane viSe tevA prakAranA ArogyanI IcchAvALAone snAna vi. mAM ane tevA prakAranI zudhdhinI IcchAvALA vivekIone dUrathI paNa Azraya karavA yogya nathI. tevA prakAranuM nirmaLa jaLanuM sthAna (nadI - nALuM - kUvo vi.) prApta na thaye chate azuci (apavitra paNAthI) rahita pANIno pIvA vi. mATe upayoga kare paraMtu temAM AnaMda na pAme. tevI rIte keTalAka guruoe atyaMta pramAdAdithI malIna karelA cAritrarUpajalane ghaNAM doSavALuM mAnI saMsArane pAra karavAnI IcchAvALA vivekI janone tevA guruo choDavA yogya ja thAya che. AgamamAM kahyuM che ke - pAsatyA, osana, kuzIla, saMsaktajana ane yathAvRMdakane jANIne suvivekIoe sarva prayatnothI temane choDavA joIe. utsutrAdi apavitranA parihAra vaDe ane zudhdha dharma mArganA upadezapaNA vi. karIne kaMIka guNathI yukta che ema mAnIne sadagurunA abhAvamAM tevA prakArano avasara prApta thaye chate apavAda mArgathI vidhi pUrvaka dharmazravaNAdine mATe Azraya karavA yogya paNa thAya che. tevI rIte AgamamAM paNa kahyuM che ke : ennrtngnngjaaRRRRRR RRRRRRRRRRRRRRRRR Translataaaaesaaaaaaaaaaagepaaaaaaaaaaaaaaaaaaaan | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-2, taraMga-10 dilatiBatalatabasaba89B%B8B8BalasethdatatuaisituattasatataB2B aaaaaaaaaaaaaaaaaaasangeeta Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlo : Ayariye AloyaNa paMcaNhaM asai gacchabahiAo / tuccatthe caulahugA, agIatthe huMti cau gurugA ||1|| vyAkhyA :- AcArye AcAryanI pAse AlocanA levI joIe gacchamAM pAMca prakAranA AcAryAdi na hoya tyAre gacchanI bahAra javuM. eno vicAra kare che H- prAyazcitanuM sthAna prApta thatAM sAdhue niyamathI potAnA AcAryanI pAse AlocanA karavI joIe. teonA abhAvamAM upAdhyAyanI pAse, tenA abhAve pravartakanI pAse tenA abhAve sthaviranI pAse tenA paNa abhAva mAM gaNAvacchedakanI pAse have jo potAnA gacchamAM pAMceno paNa abhAva hoya to pachI bahAra bIjA je gacchamAM vaMdanAdi vyavahAra hoya tenI (sAMbhogikanI) pAse jaI AlocanA karavI - levI. tyAM paNa AcAryAdi krama pUrvaka AlocanA karavI. vaMdanAdi vyavahAravALA gacchamAM (sAMbhogika) AcAryAdino abhAva hoya to pachI asAMbhogika saMvignanI pAse jaI AcAryAdinA krama pUrvaka AlocanA karavI vaLI jo kahelA kramanA ullaMghana pUrvaka AlocanA kare to prAyazcita cAra laghu mAsa ane vaLI jo kahelA kramanuM ullaMghana karato ane gItArtha pAse AlocanA na kare to prAyazcita cAra guru mAsa Ave che. zloka :- saMvigge pAsatthe saruvi pacchAkaDe a gIyatthe | paDikaMte abbhuThThia, asaI annattha tattheva ||1|| vaMdanAdi vyavahAra vagaranA saMvigna na hoya to gItArtha evA pAsasthAdinI pAse AlocanA karavI te na hoya to AgaLa jenuM svarUpa kahevAze tevA sArUpika gItArthanI pAse, te na hoya tyAre prazcAt kRta (sAdhu paNuM choDI dIdhuM hoya tevA)nI pAse AlocanA karavI. ane eonI vacce jenI pAse AlocanA levA Icche che. tene vaMdanAdi karIne pachI tenI AgaLa AlocanA karavI. caturbhughu - AyaMbIla caturgurU - upavAsa upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 194 aMza-2, taraMga-10 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTu laghu - chaThTha Sa guru - aThThama gurumAsa - ekAsaNuM laghumAsa - navI besaNuM parimuDha ekendriya - ekAsaNuM saMghaTTo - agni - pANI vi. beIndriya - lukhI navI teIndriya - AyaMbIla caharIMdrIya - upavAsa paMcendriya - aThThama sukha sAtA pRcchA tenI pAse jaIne karavI. abhyasthAna eTale ke vaMdana upasthiti thaye chate vaMdanA sukhasAtA pUrvaka tenI pAse jaIne pratikramaNa (pApathI pAcho paDe) prAyazcita kare. bIjI rIte na kare. have te (prAyazcita lenAra) prArthasthAdine potAnA AtmAthI hIna guNavALo joto vaMdanAdi na kare to kahe che ke vaMdanAdi na kare to pArthasthAdine Asana vi. ApIne praNAma karIne AlocanA kare athavA pazcAtakRt (choDI dIdhelA sAdhupaNAvALA gRhastho mAM sAmAyikanuM AropaNa ane lIMga (rajoharaNa) ApIne vidhi pUrvaka tenI pAse AlocanA kare athavA bIjI rIte pArthasthAdine vaMdanAdi kare to tenI sAthe bIje jaIne (vaMdanAdi) karavuM jethI zAsananuM lAghavapaNuM na thAya ane tyAM jaIne teNe maLelA prAyazcitanI zuddhirUpa tapa eka mAsathI laI utkRSTa cha mahinA sudhIno te (vahana) kare athavA pUrve kahela parihAra tapa kare have te (lenAra) vaMdana vi. na kare. teNe ApelA prAyazcitanI zuddhirUpa tapa tyAMja te tapane vahana kare - pUrNa kare. te na hove chate ItyAdinI vyAkhyA kare che.' BRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRASSSSSSBBBBBB 888888888888888888888888SSSSSSSBARR3383 suagza88888888888888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)] 195) aMza-ra, taraMga-10] I rAka 27-10 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka :- asai iti liMgakaraNaM, sAmAia ittaraM ca kii kammaM / tatyeva ya sudhdhatavo, gavasaNA jAva suhadukkhe // 3 // gRhastha lIMga hovAthI pazcAt kRta ne vaMdanAdi na karatAM thoDA kAla mATe lIMga (rajoharaNa) ApavA pUrvaka ane thoDA kAla mATe sAmAyikanuM AropaNa karI (Apa) pachI tene Asana para besADI vaMdanAdi karIne AlocanA karavI. te na hoya to tenI vyAkhyA karI. have tatthavattinI vyAkhyA kare che. jo pArthasthAdine vaMdanAdi karato nathI paNa teNe ApelA prAyazcitanI zuddhirUpa tapane tyAMja rahIne te prAyazcitanI zuddhi rUpa tapane pUrNa kare. jyAM sudhI tapa kare che tyAM sudhI te AlocanA ApanAranI sukha ke duHkhe karI eTale ke badhI ja rIte sahana karavA pUrvaka sevA karavI te teno artha che. pazcAtkRta viSayanI vidhi kahe che. zloka :- liMga karaNaM nisijjA, kiikammamaNicchao paNAmoa / emeva devayAe, navaraM sAmAiyaM muttuM / / 4 / / pazcAtane viSe thoDA kAla mATenuM sAmAyika karAvI ane rajoharaNa rUpa lIMgane ApIne vaMdanAdi vinaya karavo vaMdanAdine jo te Icchato na hoya to vANI ane kAyAthI mAtra praNAma karavA. pArthasthAdi paNa jo vaMdanAdi na IcchatA hoya to praNAma karavA. Aja prakAra vaDe karIne samyakatvathI bhAvita devatAnI AgaLa AlocanA karavI. phakta sAmAyikanuM AropaNa ane lIMga (rajoharaNa) ApavuM nahi. avirativALA ane tevA prakAranI yogyatAno abhAva hovAthI sukha duHkhamAM gaveSaNAnI vyAkhyA kare che. zloka :- AhAra uvahisijjAesaNamAisu hoi jai abbaM / aNumoaNakArAvaNa, sikkhatti payaMmi to suddho // 5 / / AhAra, upAdhi ane zaiyAnI eSaNA (zodhavuM te) ne viSe Adi zabdathI vinaya vaiyAvRtyAdi ne viSe teo prayatnazIla bane - thavuM. | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 196) aMza-ra, taraMga-10 || PRningRRRRRRR8thRRHengngngngngyl2tttttttt tttaR88888888qnggr 38p9BBBaggessg8888888888888888888888888888888888 HHHITESHHHH HHEEEEEEHHHHHHHHHHHazaaBaateiliategEagag hiidhBE aggggggggggggggggggggggggggggggrund Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevI rIte te kahe che - anumodana vaDe ane karAvavA vaDe tenuM tAtparya zuM? jo te AlocanA yogyane kyAreka AhAra vi. meLave che. paraMtu zudhdha maLato nathI. tethI zrAvakone utsAhita karIne (kahIne) aklapsa paNa AhAra vi. yatnApUrvaka prApta kare. have akalpanIya AhAra vi. prApta karatAM tene moTI malinatA (doSa) utpanna thAya che. have ahIMyA kahe che ke :zloka :- sikkhatti payaMmito suddho : jo ke AlocanA ApavAnI yogyatAvALA mATe akalpanIya paNa AhAra vi. lAve che. te paNa AsevanA -zikSA tenI pAse karavI joIe te apavAda mArga samajavo te vartamAnamAMto zudhdha ja che. enI ja vicAraNA karatAM kahe zloka :- coaise paricAraM, akaremANe bhaNAi vA saDDhe / abucchitti karassa u. sua bhatti se kuNaha pUaM ||6|| pahelAM te AlocanA ApanAra yogyatAvALAnI vaiyAvRtyAdi nahi karatAM parivArane preraNA kare, zikSA (zikhAmaNa) Ape tathA AvI rIte A grahaNa - A sevanA zikSAmAM niSNAta che. tethI karIne temano vinaya, vaiyAvRtyAdi karatAM mahA nirjarAnuM kAraNa thAya che. e pramANe preraNA karatAM paNa jo na kare to pachI teo na karatAM hovAnA kAraNe jAteja AhAra vi. lAve. have svAbhAvika yogya zuddha AhArAdi na prApta thAya to zrAvakone jaNAve ane jaNAvIne teonI pAsethI akalpanIya paNa yatanA pUrvaka prApta kare. ane kahe nahi. A pramANe tenI sevA karatAM doSa kema lAge nahi tema kahevuM nahi (bolavuM nahi, kAraNa kahe che. zloka :- avvocchittItyAdi.. avicchina pArthasthAdinI zruta bhaktinA kAraNarUpa akalpanIya AhArAdithI tame pUjA karo tyAM doSa nathI. e pramANe ahIMyA paNa samajavuM enI ahIMyA vicAraNA kare che. | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 197) aMza-ra, taraMga-10 || cArAzavArAdhayAzAyarayAvAcasAyaTaankAyayakAyazALavavArasadara caracavAyaasanyasararararararara rarararararararararane HEagaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaBazaa%a8a8888g viDiTikinzodaDIuthazaravAdavidhivizizizikAra zazcizikSakadIkizazikikida karIdadAra Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa prApta thaye chate pArthasthAdinI pAsethI sUtra ane artha grahaNa karatAM akalpanIya paNa AhArAdi yatanA pUrvaka tenA mATe grahaNa, zikSA levAne kAraNe AhArAdi lAvatAM doSa lAge to paNa te zudhdha che. e pramANe AlocanA ApanAra yogyanA mATe paNa doSa sevatAM te zudhdha ja che. grahaNa A sevanA teonI pAsethI levAnA kAraNe eja vAtane sArI rIte khullI karatAM kahe che. zloka :- duvihA satI etesiM. AhArAdi karei sabaM se / paIEA nayato, garavA vi. meva IIG|| ahIMyA parivArano abhAva hove chate te AlocanA ApanAra yogyanI sevA karavI te kartavya che. e pramANenI sAmAcArI jANavI. ane te pArthasthAdine parivArano abhAva be prakAre che. vidyamAna abhAva ane avidyamAna abhAva (1) parivAra vidyamAna hovA chatAM vaiyAvRtyAdi na karatAM hovAnA kAraNe vidyamAna abhAva kahyo che. (2) parivAra na hove chate avidyamAna abhAva kahyo che. temAM banne prakAranA abhAvamAM te AlocanA ApanAra yogyane mATeno AhArAdika badhuM kalpanIya ke akalpanIya yatanA pUrvaka lAve yatanA pUrvaka akalpanIya kevI rIte upArjana kare ? paMcaka hAnInI jayaNA pUrvaka. kevI rIte jayaNA pUrvaka ? kahyuM che ke : e pramANe pAMca hAnano prayatna karato. te kevI rIte thAya ? vicAraNA:- apUrNa mAsika prAyazcitanA sthAnanI doSanI ApattimAM gurU - lAghava AlocanA vaDe pAMca pAMca dina ochA karato prAyazcita sthAnanA doSone seve te paNa yatanA pUrvaka paMcaka grahaNanA upalakSaNathI dazAdinI hAninI jayaNA paNa jANavI. e pramANe badhe kevala AlocanA ApanAra yogyanA mATe ja prayatna na kare paraMtu kAraNa prApta thaye chate potAnA mATe paNa eja pramANe prayatna kare. e pramANe zrI vyavahAra bhASyanA pahelA uddezakamAM AlocanAnA adhikAramAM kahyuM che.... paraMtu temAMja AnaMda mAnavo (karavo) nahi. paraMtu sadguruno yoga zodhavo ane te prApta thaye chate pArzvasthAdino tyAga karI suguruone ja sevavA kahyuM che ke : BARABARBRBAARBRA BRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR 8888888888888888888888WRaag3M | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 198 aMza-ra, taraMga-10 || Banagaa#Baa- BigBgii. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevI rIte ThaMDImAM paNa prayatna pUrvaka labhya smazAnamAM rahelo agni koIthI sevAto nathI. arthAt koI sevatuM nathI. sadAcArathI bhraSTa thayelAnA vacano sArA hovA chatAM grahaNa thatAM nathI tenI jema... pArthasthAdine choDI sugurune sevavA e pramANe bIjo bheda thayo. (3) jevI rIte proDha sarovara pahelAM paNa nirmaLa jalathI bharAyeluM hovAthI navA varasAdanuM pANI AvatAM svalpaja kaluSita (melA) paNAne pAme che. ane kamalAdithI zobhApaNAne pAme che. (dhAraNa kare che.) vaLI te jalanA AvavAnA mArgane viSe paNa dUrathI apavitra (mela) vi. prasaMgane choDI de che. (eTale ke jalane AvavA javAnA mArgamAMja azucino tyAga kare che.) e pramANe bahu guNavALuM ane svalpa doSa vALuM kahyuM che. ane tethI badhA jala vi. nI IcchAvALAo anadanIyatA vaDe Azraya kare che e pramANe keTalAka guruo paNa jalanI jema jJAnAdi AcAranuM sArI rIte pAlaNa karavAmAM pravINa, kamalanI upamA samA, savizeSa (atizaya) prabhAvavALA, prazamAdi guNarUpa saMpattithI prApta karelI adhika zobhAne dharanArA, zudhdha dharma mArganA prarupaka, dUrathI ja azudhdha mArganI prarUpaNA ane apavitra prasaMgone choDI devAvALA che. paraMtu vacce vacce potAnA dharmarUpI jalane aticAro vaDe kaMIka kaluSita kare che. tethI bahuguNavALA ane alpa doSavALA teone samajIne dharmArthioe anIMdanIyatA vaDe... niMdA karyA vagara sevavA yogya che. paMcAzakamAM kahyuM che ke :zloka :- guruguNarahio a guru, dabbo mUlaguNaviutto jo / - narasivilItti, caMddo phira vArUti llphA (4) vaLI jevI rIte mAnasa sarovara haMmezA nirmala jalavALuM hoya che. varSARtumAM paNa kaluSitatAne dhAraNa karatuM nathI. kamalAdithI zobhe che. ane rAja haMso vaDe niraMtara sevAya che e pramANe kevala guNathI bhareluM che. tevI rIte keTalAka guruo haMmezA aticAra vagaranA cAritravALA ane sImA vagaranA prazamAdi guNathI zobhatA hoya che. tethI ja guNathI AkRSTa thayelA devo vaDe paNa haMmezA sevAya che. e pramANe kevaLa guNovALA zrI vajAsvAmi Hatinasasaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa BBBBBBBBBB | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 199) aMza-ra, taraMga-10 || REE Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi. nI jema vaLI AvA prakAranA sadguruno saMyoga atizaya bhAgyathI prApta thAya che. Iti 4 cotho bhAMgo. have A caturbhagI sAmAnyathI jIvone AzrayIne vicAre che. temAM jIvonA doSo kayA che te kahe che. brAhmaNa, strI, gAya, garbhAdinI hatyA karavApaNuM, karelA upakAra para apakAra karavApaNuM, vizvAsa ghAtIpaNuM, asatya bolavA paNuM, corI karavA paNuM, asadAcArIpaNuM, droha karavApaNuM, abhakSya, apeya, ayogya gamana vi. svakula virudhdha, rAja virudhdha Adi karavA paNuM, deva, guru, dravyAdinuM bhakSaNa, coravApaNuM vi. moTA doSo kahyA che. kAraNa ke.... emAMno ekapaNa doSa badhA prakAranA guNono nAza kare che. viSTAnA leza paNa saMsargavALA gaMgAnA nirmala jalathI bharAyelo kaLaza jema anupayogI bane che. tevI rIte doSane sevanArA manuSyo ahIMyA eTale ke A lokone viSe paNa jJAtithI bahiSkRta thAya che. rAjA vaDe nigrahitAne pAme che, Indriyono cheda, arthanI hAni, deza nikAla, koDha vi. roga Adi duHkhone prApta kare che. vaLI e pramANe paralokamAM narakanA ghora bhaMyakara duHkho prApta kare che. kaMIka nirdayapaNuM, krodha, mAna, mAyA, lobha mada-matsara (IrSA) kaMjusAI, kUrapaNuM ane kuvyavahArapaNuM vi. pahelAM kahelA doSothI nAnA doSo che vaLI guNo dayA, satya, nirlobhapaNuM, kSamA, IndriyonuM damana, namratA, saraLatA, deva bhakti, guru bhakti, sadAcAra, saMtoSa, viveka, vinaya, vizeSajJapaNuM, gAMbhIryatA, cAturyatA, audAryatA vi. guNo che. ane emAM sadAcAra, satya, aucitya, dAnAdi guNo moTA che. kAraNa ke temAMno eka paNa guNa so doSo ne paNa haNe che.....DhAMkI de che. kahyuM che keH- eka bAju eka aucitya guNa ane bIjI bAju kroDo guNa hoya to paNa aucitya guNa choDI detA koTi guNo paNa viSapaNAne pAme che. TlA. vaLI kahyuM che ke - eka ja vivekarUpI teja kiraNe moTA paNa doSo zidhratayA nAzane pAme che siMhanI ekaja garjanAthI hAthIonuM ToLuM nAzI. Be D e greeggrgRRRRRRRRRRRR [upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (0aMcana, taraMgana] s sssssssssssssssessessmenttngnnngtngqaan nAkara finititistisittitutilitiNAiERBB%aauuuuuuuuuuuuuuuuuuuuugu hadada #Baa BaaBBBkaaBaaBHBHaBhaththing Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya che. tema III. pASANa hovA chatAM paNa vivekathI rahita zarIravALo ciMtAmaNI lokomAM vakhaNAya che. vicetana evo hADakAno saMkha ane jaDa zarIravALuM kalpavRkSa (jagatamAM) pUjAya che. ajJAnI gAya paNa moTA gauravapUrvaka lokomAM kAmadhenunA nAme sthAna pAme che dAna ApanAranA seMkaDo doSo dUra thaI jAya che ane badhA lokono badhI rIte te dAna ApanAra Adara pAme che. ItyAdi. vaLI keTalAka manuSyo viSTAnI upamA samAna bAhmaNa hatyA vi. moTA doSo vaDe ane bIjA jalanI (khAbociyAnI) upamAnI jema bIjA doSothI kaluSita jalanI upamA sarakhA mana, vacana, kAyAnA niraMtara vepArane karanAra, gAyanI hatyA karanAra, jJAtithI bahiSkRta thayelA brAhmaNanI jema nagaranI khALanI upamA samAna che. ane vaLI e pramANe bahudoSa alpa guNavALA bIjA keTalAka puruSo nUtana varasAdanA jalathI bharAyelA laghu sarovara samAna che. Aja bhAMgAmAM AvelA ja prAyaH karIne badhAja mAnavo taratama (judAjadA) bhAvathI tevI rIte ja anubhavAya che. daSTAMtanI jarUra nathI. pUrve kahelA brAhmaNa hatyAdi moTA doSonA madhyamAMthI eka doSa samagra guNane doSI karavAmAM samartha hovAthI ekathI paNa duSita thayelA jIvo prathama bhAMgAmAM ja Ave che. Iti bIjo bhAMgo. keTalAka alpa doSa ane ghaNA guNavALA prauDha sarovara jevA hoya che. jevI rIte kumArapAla rAjAAdi. guNadoSa para kumArapAla ane sidhdharAjanuM dRSTAMta - vaLI kyAreka eka guNa ghaNA doSo DhAMkI de che (naSTa kare che, tevA prakAranA eka guNathI paNa zobhatA bahudoSo hovA... chatAM ghaNA guNavALA ane alpadoSavALA jANavA zrI kumArapAla rAjA ane sumatinI jema. te A pramANe eka vakhata sabhAmAM beThelA kumArapAle AliMga nAmanA vRdhdha puruSane A pramANe pUchyuM ke huM sidhdharAja rAjAthI adhika chuM sarakho chuM ke hIna chuM ? tyAre teNe chala vinA nirdoSa bhAve hAtha joDIne kahyuM ke sidhdharAja rAjAmAM aThThANuM guNa ane be doSa che. ane svAmin evA | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 20) aMza-ra, taraMga-10] ItanagaepaggregnansarzvaralakSa#aaaaaaaaaaaaBaa%ae%esadaasansaaaaaaaaaaR28ee4aese n Reaesaeaza8zayAvADA kaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamArAmAM be guNa ane aThThANuM doSa che. ane tenuM AvuM vacana sAMbhaLIne potAnA AtmAne doSamaya joto, virAgane dhAraNa karato jyAM chUrIne AMkhamAM nAkhavA jAya che. teTalAmAM tenA Azayane jaNAvatAM teNe A pramANe vijJapti karI. zrI sidhdharAja rAjAmAM aThThANuM guNo yudhdhamAM kAyaratA (asubhaTapaNuM) ane strI laMpaTatA e be doSa vaDe DhaMkAI jAya che. kaMjusAI vi. tamArA doSo to yudhdhamAM nizcalatA vIratA (subhaTapaNuM) ane paravArIne bahena mAnanArA be guNo vaDe DhaMkAI jAya che. e pramANenA tenA vacanathI khuza thayelo te pRthvInAtha kumArapAla potAnA mahelamAM AvIne rahyo ItiA viveka para sumatinI kathA | zrIpuranagaramAM zrISeNa nAme rAjA hato teno soma nAmano purohita hato. te putra na hovAne kAraNe duHkhI hato eka vakhata rAjAe tene kahyuM - tAro putrano abhAva mane jevIrIte duHkhI kare che tevI rIte tane duHkhI karato nathI arthAt tane putra na hovAthI mane jeTaluM duHkha thAya che. eTaluM duHkha tane thatuM nathI. kAraNa ke :- ApaNA vaMzanI paraMparAthI cAlI Avato krama ATalA kALasudhI cAlyo paraMtu have mArA putrano purohita koNa thaze ? purohita bolyo :- bIjAnA hAthanI vastumAM ciMtA zI ? jIvita (AyuSa) saMtati ane dravya A traNa nasIbane AdhIna che. tyAre rAjAe kahyuM. jo deva anukula bane to upAya che. tethI svakuladevInI ArAdhanA kara pachI purohita "putra dAnanI kRpA jyAre karaze tyAre huM AhAra pANI laIza, e pramANeno abhigraha karI kuladevIne ArAdhavA lAgyo. pachI trIje divase Asana kaMpyuM che evI te devI e purohitane santati nathI ema joyuM tethI teNe sidhdhayajJa pAse jaIne kahyuM. karuM ? he bhadra! mArA upara Aje kaSTa AvyuM che. kAraNa brAhmaNI mArI pAsethI tene putra nathI ne putra mAge che. paraMtu tene tevA prakArano (tene yogya) putra nathI... te maraNane svIkAraze tethI lokomAM mArI pUjA sanmAna vi. nahi thAya. e pramANenI hakIkata sAMbhaLIne yakSe kahyuM he mugdhA ! uttara sahelo che. tene kahevuM ke aho || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (202) aMza-ra, taraMga-10 || Missessessawa n sinessess8888888aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaawaawan taaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaninaitaliaaaaagi TaggggggggggggggwggggggBaaBaahI Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipra ! tane putra che paraMtu te nizcita parastrImAM laMpaTa, cora ane jugArI thaze. tethI doSonA ghara jevA tene te zuM karaze ? te sAMbhaLIne harSita thayelI teNIe yakSe kaheluM te purohitane kahyuM. te purohita paNa tevA prakAranI devInI vAta rAjAne kahI te sAMbhaLIne mahA catura evA rAjAe kahyuM ke he devI ! evA prakArano hoya to paNa bhale paraMtu vivekavAnuM Apaje kAraNa ke eka vivekanA tejathI moTA moTA doSo paNa zidhratAe nAza pAme che. je rIte eka siMhathI hAthIono samuha bhAgI jAya che te rIte pachI te zikSAne grahaNa karIne te brAhmaNe tevA prakAranA putranI devI pAse yAcanA karI. krame karI dhRta nArInI kukSimAM putra rUpe utpanna thayo pachI teno kukSetramAM janmavAnA kAraNe kheda pAmelA evA tene rAjAe kahyuM he soma ! kheda pAmelAnI jevo kema dekhAya che ? tyAre te brAhmaNe kukSetramAM putranI utpattinA svarUpane kahyuM. pachI rAjAe kahyuM kheda kara nahi kAraNa ke devatAe kahelA tevA prakAranA kulamAM AvA prakAranuM thAya che. tArI temAM zuM bhUla ? paraMtu janmathI laIne doSarUpI aMdhakArane bhedanAro vivekarUpI sUrya pragaTa na thAya tyAM sudhI Ane jAhera karavuM nahi te zikSAne rAjAnI pAsethI aMgIkAra karIne te strIne gupta rAkhI, krame karIne putrano janma thayo ane tene bhUgRha (bhoMyarAmAM) rAkhIne tenA uparanA bhU bhAgamAM rahelA bIjA vidyArthIone adhyayana karAvavAnA bahAnAthI lAkaDAnA pATalA para besIne te bhaNAvato hato. potAnA aMguThAmAM doro bAMdhIne saMdeha paDe tyAre kheMcavAnA saMketa pUrvaka putrane Apyo. thoDAmAM ghaNuM jANavAvALo mahAbudhdhizAlI putra eka vakhata niti zAstrano A pramANeno eka zloka Avyo.... dhananI, dAna, bhoga, ane nAza, traNa gati hoya che. arthAt je Apato nathI, bhogavato nathI tenI trIjI gati eTale ke nAza thAya che. te A pramANe vyAkhyAna karatAM sUtra (doro) hAlyo eTale brAhmaNe pharI spaSTa rIte vyAkhyA karI to paNa pAcho doro kheMcAye chate krodhita thayelA purohite badhA chAtrone visarjana karIne putrane jAteja bahAra lAvIne bolyo re sAgara jevaDA zAstrane pAra pAmIne khAbociyA jevA atyaMta sahelA arthavALA A zlokamAM matidina (mUDha) kema thaI gayo ? pachI putra bolyo he tAta! tame ahIMyA vittanI traNa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (203) aMza-ra, taraMga-10 || RASIRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR gigests=099432saage2aaeseagaz9:309989939aa98aegg ani7yqngResotabasellue BH Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gati varNavI paraMtu mArA manamAM te besatuM nathI. kAraNa ke prANathI paNa vadhu seMkaDo yatno vaDe prApta karelA dhananI eka ja gati che te che dAna bIjI vipattine mATe che. temAM sarvazreSTha dAna supAtramAM che. dayA dharmane mATe duHkhI thayelAne viSe, kirtinA poSaNa mATe, yAcakane viSe, snehanA poSaNa mATe, bandha vargane viSe, vipnanA nAza mATe, bhUtAdine viSe, vairanA nAza mATe, vairIne viSe, aucitya pUrvaka rAjAne ApeluM dAna kyAre paNa niSphaLa jatuM nathI. A lokane viSe bhogathI prApta kareluM sukha kSaNika hoya che. AlokanA ane paralokanA sukhanA vinAza mATe thAya che. tethI teno nAza nizcita che. purohita tenA cArturya pUrNa vicAra, vANI sAMbhaLIne hRdayamAM harSane pAmato rAjA pAse jaIne rAjAne kahyuM. AnaMda pAmelA rAjAe kahyuM he bhadra ! tenAmAM A viveka sUrya ugyo che. tethI te mArA mananA manorathane pUrNa karaze. aho ! enuM vicAra gAMbhIrya, aho ! enI abhuta budhdhi je zikSaka ane zAstrane ullaMghIne varte che. ll10ll jevI rIte khodatA evA koIka kUvAnI aMdarathI kyAreka vahetuM jharaNuM phUTI jAya che. jethI karIne khodanAro pANI vaDe bhIMjAI jAya che. ||11| tevIrIte koIka chAtrane bhaNAvatAM kayAreka jJAna ekadama pragaTa thaI jAya che. jethI karIne guru Azcarya pAmI jAya che. ll1ro. tethI tene hAthI para besADIne ahIMyA lAva ane tenuM sumati evuM nAma thAo /13 pachI rAjAe mokalAvelA hAthI upara beThelA tene moTI Rdhdhi pUrvaka mahotsava pUrvaka) brAhmaNa rAjAnA mahele laI gayo ane rAjAe paNa sAme javA vi. satkAra pUrvaka purohita pade tene besADIne sanmAna - pUjA vi. karyuM tethI rAjAthI pUjAyelo te loko vaDe pUjAne pAmyo eka vakhata rAjAe vivekanI parIkSA karavA mATe jIva vi. nI vAto pUchI. jevuM hatuM tevuM teNe kahyuM. te vicAra (uttara) sAMbhaLIne khuza thayelA rAjAe tene badhe ammalita haravA - pharavAnI chUTa ApI. , eka vakhata devatAe kahelA doSonA udayanA kAraNe vizathI) teNe ekAntamAM rAjAno hAra joIne cala citta thayelA teNe te (hArane) coryo visarasaraNe rasarakArazarasasarasasakArakira sarasa rAcaracarakaraNazarasasasasasarakaDIsirIyakarasamaeenzakAra karavA ravalazaanam Haaaaaaaabee0aaaa4888888888888anudasaugacha88888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (204) aMza-ra, taraMga-10] anastas Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HvA tene chUpAvIne jyAM jaldI zaMkA sahita caMcaLa AMkhavALo te javA mATe taiyAra thayo tyAM vivekathI Azrita thayelo evo te kSaNavAramAM vicAravA lAgyo ke |rA aho dhikkAra che mane mArA hAthamAM rahelA rAjAvALA rAjyamAM vizvamAM nidita karma mArAthI thayuM lill aho jagatamAM corI jevuM bhayaMkara dUSaNa bIjuM koI nathI. jenA kAraNe huM rAjyamAM pUjya hovA chatAM paNa meM raMkathI paNa halakuM kArya karyuM I4ll pachI teNe te hAra yathAsthAne mUkI dIdho. eka vakhata rAjapatnithI prArthanA karAyelo tyAM javA mATe pravRtta thayo teTalAmAM viveka rUpI badhu vaDe bodhita (prerita) thayelo teNe ciMtavyuM ahA ! mAro moha kevo che. kAraNa ke bhoga sukhanI sAmagrI hovA chatAM mAtA samAna rAjAnI patnimAM vikAravALuM mana karyuM III parastrIno saMga karanAra paralokamAM narakanuM duHkha ane AlokamAM ziraccheda. jevI rIte ahalyAno saMga karanAra Indra paNa apayazane pAmyo rA dAkSiNya paNa emAM nathI (karavA yogya nathI, tethI zreSTha kalyANane mATe para nArI bahena samAna vratanuM mAre pAlaNa karavuM joIe fall vaLI kyAreka jugAranA kautukathI jugArakhAne gayo teTalAmAM vivekanA AvavAthI jugAranA doSo ane vipAka tathA nala rAjA vi. nA daSTAntone vicArIne pAcho pharyo tethI vivekathI AkRSTa thayelA badhA guNo vaDe te Azraya karAyo eTale ke vivekathI kheMcAyelA badhA guNo tenAmAM AvIne vasyA - rahyA. eka vakhata teNe rAjAne pUchyuM he deva ! rAjAno dharma koIno vizvAsa karavo nahi te che. chatAM paNa tamAro mArA jevA para ATalo vizvAsa zA mATe che. ? rAjAe kahyuM - A lokamAM vivekavALA doSavALA paNa nirdoSa ane kharAba kulamAM uttapanna thavA chatAM paNa kulIna bane che. tArAmAM te (viveka) pragaTa dekhAya che. BASERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRSRSRSRSRSREBARBARA Ea33- 35-2zyAmaHanuIyaaaaaaaaa%a8888888ksa [[upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 20) aMza-2 taraMga-10] gAka 08/BLI4 dhIkAThIyAvADI kAkA Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM che ke:- kulathI paNa zreSTha zIla (sadAcAra) rogathI daridra zreSTha, rAjyathI paNa vidyA zreSTha che. tapathI paNa kSamA zreSTha che. game tyAM janmyo hovA chatAM guNavAnuM nara pUjAya che. sArA vAMsavALo dhanudaMDa (dhanuSya) dorA vagara zuM kare ? tethI tArAmAM vizvAsa che. AthI sad viveka vaDe doSa nAza pAme che. evuM sajjanonuM mAnavuM che. (mata che) krame karIne saddharma svIkArIne (pALIne) sumati sugati ne pAmyo. A pramANe viveka upara sumatinI kathA ane jeoe pahelAM AvA prakAranA doSo sevyAM hovA chatAM paNa pAchaLathI tenAthI nivRtta thayelA. teo paNa nivRtti avasthAmAM keTalAka bahuguNavALA ane keTalAka sarvaguNavALA bane che. cilatiputra vi. nI jema kevalI thayelA kesarI coranI jema Iti trIjo bhAMgo vaLI keTalAka mAna sarovaranI jema badhAja nirmala guNavALA ja hoya che. jevI rIte tIrthakara, gaNadhara, vi. e pramANe. cotho bhAMgo. AmAM bahuguNavALA ane sarva guNavALA guru vi. sevavA yogya che. ane bIjA choDavA yogya che. IItiA nagaranI khALa vi. udAharaNa vaDe guru dezanA ane jIvo jANavA e pramANe cAra prakAranA vidhAna (prakArane) jANIne te loko! jaya rUpI lakSmI mATe ana* guNavALAno Azraya karo. 1 che Iti dvitIya aMze dazama staraMga / aMza-2 taraMga-11 vaLI bIjA bhAMgAo vaDe gurumAM rahela yogyAyogyapaNuM kahe che. (1) dArunuM DhAMkaNa ane dUdhanuM DhAMkaNavALA cAra kaLazo (ghaDA) thAya che. tevI rIte jJAnAdi ane guNa vinAnI dezanA maLIne cAra prakAranA guruo thAya che. A kAmadhenu AdinuM dUdha, madIrA ane te benA DhAMkaNane viSe rahelA jevI upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 206 aMza-ra, taraMga-11] tApI jaunashansahetantananahannamahkarakasarasara sasasasasasasa jADayarasAyaanzayasa sasasarAkAyayayayayayA nAka viDIyakSazvAzayadAthaaaaaaaagazzazazcAiatudAmazaagubaanauuuuuuuuuurnkkazcidazaaas Invaluaaaaa8888888888888888888888888888aaaaaaag harrangasse#aasaataaaaatenessa8EaaaaaaaaSako Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte cAra kalazo thAya che. tevI rIte jJAnAdi (dUdha) guNa, dezanA ane saubhAgya vaDe gUrUo cAra prakAranA hoya che. ahIMyA jJAnAdi guNa, dezanA ane saubhAgya dUdhanI upamAvALA che. jJAnAdi guNano pratipakSa eTale ke tethI ulaTuM kajJAna, kucAritrAdi cAritrAdinA vinAzanuM kAraNa pramAda (mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga) te dArUnI upamAvALA che. vivekarUpI cetanAnA vinAzanA kAraNabhUta hovAthI pramAdAdi ne dArUnI upamA ApI che. dezanAnA viSayamAM acAturya ne paNa dArUnI upamA ApI che, sAMbhaLanArAone mithyAtva vi. mAM vyAmoha (sukhano bhrama) vadhAravAnA kAraNa bhUta hovAthI (dArUnI upamA ApI che.) ane tethI karIne jevI rIte keTalAka kaLazAo dArUthI bharelA ane dArUnA DhAMkaNavALA hoya che. tevI rIte keTalAka gurUo koIpaNa kAraNa vinA satatu bahu pramAdanA sevananA kAraNe kucAritravALA ane temanI dezanA paNa utsatrathI yukta hoya che. tevA prakAranA pArthasthAdi jANavA, jevI rIte marIcie kapIlane viSe "kavilA ItyaMpiIhaMpi" ItyAdi dezanAne ApI hatI. vaLI keTalAka kalazA dArUthI bharelA ane dUdhanA DhAMkaNavALA hoya che. tevI rIte keTalAka gurUo pahelAM kahevAyelA pramAdamAM tatpara hoya che paraMtu temanI dezanA suMdaratA bharelI (zAstrAnusArI) hoya che. tevA prakAranA keTalAka saMvigna pAkSikAdi jANavA utsutra bhASaNa vinAnI dezanA saubhAgya zAlinI hoya che. suMdara sabhAnA avasare aucityAdi guNayukta jANavI, AgaLa kahetAM kahe che. jevI rIte keTalAka kalazA dUdhathI bharelA hoya che. paraMtuM DhAMkaNa dArUvALuM hoya che. tevI rIte keTalAka gurUo jJAnAdi guNothI bharelA ane paraMtu pahelAM kahelI (pramAdAdi vaDe athavA rAgadveSAdinA kAraNathI) dezanAnA saubhAgyane dhAratAM nathI. temAM rAgadveSAdine Azrayine A bhAMgAmAM sAvaghAcAryanuM dRSTAMta jANavuM te A pramANe. HERanaaaaaaaaaaaawaananishadsangalaaBaaaaaaaaaaastavanshinsanananaaaaaaaaaaaaaaaaaaa ##99989988888888888888888888888atsaataaaaagi | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 207)aMza-2, taraMga-11) Hg[HHE/SHEHERBEHWEITHHHLITIE/PINHHHHHHE BEvavaBELHUIuuuuuIELLULHIBIRutana Twitter Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvadhAcAryanuM daSTAMta) A avasarpiNInI covIzIthI thaI gayelI pUrvanI ananta covIzIne viSe sAta hAthanI kAyAvALA dharma nAmanA chellA tIrthakara thayA temanA tIrthamAM sAta Azcarya thayA temAM asaMcatIoe pUjAmAM AvelA ane aneka zrAvako pAsethI grahaNa karelA dravya vaDe pota potAnA banAvela caityamAM rahenArA caitya vAsio thayA tyAM eka nIlavarNanI AkRtivALA, ugravihArI mahAtapasvI ziSya gaNathI parivarelA kuvalaya (kamala) prabha nAmanA eka sAdhu AvyA. temane vaMdana karIne teoe kahyuM. ahIMyA eka varSAkAlanuM cAturmAsa raho - karo jethI karIne tamArI AjJAthI aneka caityAlayo thaze amArA para upakAra karo. tyAre te munie kahyuM A pApa kArI vyApAra che. huM vANI (zabda) mAtra paNa nahi boluM. A pramANe teoe bolatAM tIrthakara nAma karmanuM arjana (prApta) karyuM eka bhavamAtra saMsAra karI dIdho pachI teo badhA eka mate thaIne temanuM sAvadyAcArya e pramANe nAma ApyuM to paNa temane tenA upara lezamAtra krodha karyo nahi. eka vakhata lIMga mAtrathI sAdhu thayelA evA teoe paraspara Agamano vicAra karatAM zrAvakonA abhAvamAM saMyatIo ja maTha devakulo (maMdira)nuM rakSaNa kare che. jIrNa thayelAno jIrNodhdhAra kare che. bIje paNa sarvatra sthAne je karavA yogya che. tene karavAmAM doSa nathI. keTalAka bolyA :- saMyama mokSamAM laI janAra che. keTalAke kahyuM :- prasAdamAM pUjA satkAra, bali vidhAna, vi. vaDe tIrthanI unnati karavA vaDe karIne ja mokSamAM gamana che. A pramANe IcchA mujaba bolatA vivAdane viSe Agama kuzala bIjo koI hato nahi je vivAdano nAza kare tethI te badhA (asaMyatIo) e sAvadyAcAryane ja pramANa karyA. dUra dezathI temane bolAvyA teo vihAra karatAM sAta mahine AvI gayA. tyAre eka AryA (sAdhvI) ma. sA. zradhdhAne kAraNe pradakSiNA ApIne BARRASSERS aBaBeeBeeeeeeess 20983338 upprinnesetrensessentamassasasasaskASANNADARRERSR88888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | (206. aMza-re, taraMga-11 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhajIka (acAnaka) paga upara mastaka vaDe saMghaTTo karatAM vaMdana karyuM. vaMdana karatAM te asaMyatIoe joyuM. eka vakhata temane teonI AgaLa zratanA arthane kahetAM eja mahAnizithanA pAMcamAM adhyayananA vyAkhyAnamAM A pramANenI gAthA AvI AMtara kAraNa utpanna thaye chate paNa strInA karano sparza arihaMta kare to paNa mUla guNathI mukAI gayelA temanuM saMyama cAlyuM jAya che, tethI aMtaramAM zaMkA vaDe vicAryuM ke sAdhvInuM vaMdana A asaMyatIoe joyuM che ane sAvaghAcArya e pramANenuM nAma pADaze bIjI vAta prarUpatAM moTI AzAtanA ane anaMta saMsArI banIza to have zuM karavuM ? athavA je thavAnuM hoya te thAya. jevuM che tevuM ja kahuM e pramANe vicArIne gAthAno je artha hato te karyo tyAre te pApIoe kahyuM ke jo e pramANenuM mUlaguNa hIna tatva hovA chatAM paNa A sAdhvI vaDe vaMdana karAtA joyA che pachI apayazanA DaravALA evA temaNe vicAryuM zuM uttara ApuM ? AcAryAdie mana, vacana, kAyAnA yoga (vyApAra) vaDe koIpaNa prakAranuM pApasthAna sevavA yogya nathI je seve che. te anaMta kAla sudhI saMsAramAM bhame che. A pramANe temane vilakhA (zaramiMdA)-banelA joIne teo bolyA. kema pratyuttara ApatA nathI (bolatA nathI, temaNe vicAryuM zuM kahuM ? pachI temaNe lAMbA kALa sudhI vicArIne kahyuM ayogyane sUtrArtha ApavA na joIe kAcA ghaDAmAM nAMkheluM pANI jalano ane ghaDAno ema banneno nAza kare che. A sidhdhAMtanuM rahasya alpa pAtramAM nAza kare che. eTale ke ayogya janane ApavAthI jJAnano ane pAtrano ema banneno nAza thAya che. evuM Agama vacana che. : teoe kahyuM- saMbaMdha vinAnuM kema bolo cho najara sAmethI dUra thAo aho ! tamane paNa tamArA jevAne paNa) saMghe pramANa karyA che pachI te lAMbu saMsArI paNuM svIkArIne eTale ke saMsAra vadhe to vadhe ema dhArIne bolyA Agama utsarga ane apavAda vaDe rahyuM che. tame jANatA nathI "ekAMta mithyAtva che. anekAnta jinezvara bha. nI AjJA che. che te duSToe tenA te vacanane prazaMsA pUrvaka mAnyA. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (209) aMza-2, taraMga-11 # ahiranitugaaaaaaa4838B9%8-BaaaBaahuanitions titagggggggggggBBIELHI II/I/WEIGHEEEEEEEEEEGandhiHitutifutiHEIRHELPHABRRRBIEBERHAH Haiting #tween HE ENTRY FREE Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te aNagAra eka vacananA doSathI anaMta saMsArIpaNuM upArjana karI bhavamAM bhamyA A pramANe jo ke mahAnizitha sUtranA pravacanamAM utsarga apavAda ane anekAntanI vAta karI che. to paNa te sarvatra (karavA yogya) nathI. kahyuM che ke - koI evA ekAnta AjJAke ekAnta pratiSedha jinezvara bha, karela nathI. maithuna bhAvane choDIne kAraNa ke te rAga ane dveSanA pariNAma vinA thatuM nathI ane tethI A pramANe sUtranA ulaMghanathI unmamArganuM prakaTana thAya che. tethI AjJA bhaMgano doSa lAge che. te kAraNathI teo anaMta saMsArI thayA. ane vaLI te AcArya A pramANe badhe sthAne anekAntavAdane kahetA sAMbhaLanAra zrotA evA caityavAsione ane tenI najIkamAM rahelA bIjAone mATe tevA prakAranI pramAda prasaMganI vRdhdhi karanArA thayA tethI temanI A dezanA dArUnI upamA samAna thaI e pramANe trIjo bhaMga thayo. keTalAka kalazA dUdhathI bharelA ane dUdhanA DhAMkaNavALA hoya che. tema keTalAka guruo samyagajJAna cAritrAdi guNathI yukta ane tevA prakAranI dezanAnA saubhAgya (suMdaratA) nA bhAjana rUpa hoya che. dA.ta. vajasvAmi Adi. zrImadAcArya suhasti sUri, zrI bappabhaTTisUri ane hemacaMdrasUriAdi jANavA AmAM pahelAM traNa bhAMgAvALA gurUo ayogya jANavA cothA bhAMgAmAM AvelA gurUoja savevA yogya che. sugurU yoganA abhAva AdimAM ane kAraNa prApta thaye chate apavAda mArgathI bIjA bhAMgAmAM rahelA paNa pUrva gAthAmAM kahela yukti vaDe sevavA yogya che. e pramANe teno sAra che. A pramANe cAra kalazAnA dRSTAMtathI cAra prakAranA guruo jANIne he loko ! zudhdha vANIne varSAvanArA sadgurune jo moha upara jaya rUpI lakSmIne IcchatA ho to tevo. | Iti dvitIya aMze ekAdaza staraMgaH II. BaBaaBaa%BB%E0%Baaaaaaaaaathiaaaaa a aaaaahiuuuuuuujhaasanawahanumaaa #aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 210) aMza-2, taraMga-11 aggaganga Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMza - 2 (taraMga-12) vaLI paNa bIjA dRSTAMto vaDe gurunuM yogyAyogya paNuM kahe che. zlokArdha :-(1) zizune kriDA karavAnuM sarovara (2) rAba (3) bIjo samudra (kAlodadhi) (4) pahelo samudra (lavaNa samudra) A cAra prakAre..... sAra ane asAra che. tevI rIte guruo guNa ane vANI Adie karI cAra prakAranA sAra ane asAra che. (1) vyAkhyAH- (1) zizu kelisara eTale ke varSARtumAM bALaka kriDAne mATe bhInI mATI vaDe pALa AdinA baMdhanathI je banAve che. te (sarovara, makAna, nakazo vi.) (2) rabbA (rAba) prasidhdha che. ane te ahIMyA pakAvatI (banAvatI) grahaNa karavI. (3) dvatIya arNava kAlodadhi samudra ane (4) prathama (lavaNa) samudra jaMbudvipane gherIne rahelo lavaNa samudra... guNavAyA Ihiti guNo - samyajJAnAdi ane gAMbhIrya (UMDAI) vi. vANInI zudhdhi te dezanAdi rUpa Adi zabdathI kSIrAtrava, akSiNa mahAnasa labdhidhArIone ane vizeSa atizayavALAne grahaNa karavA. dRSTAMta ane dRSTAntika (eTale ke jenA mATe dRSTAMta ApavuM hoya te dAjhAntikanI yojanA rahelI che.) bhAvanA A pramANe - jevI rIte bALakanuM kriDAnuM sarovara veMta pramANa uDu hovAthI aMtaH asAra che. tevI rIte keTalAka guruo aMta asAra che. tevA prakAranA jJAnAdiguNathI rahita hovAthI (aMtaH asAra che) bahArathI paNa tevA prakAranI dezanAnI azakti vaDe ane labdhi vi. na hovAthI asAra che. dRSTAMto prasidhdha che Iti prathama bhaMga. (2) rAbanuM dRSTAMta - ApatAM kahe che ke jevI rIte banAvAtI rAba agninA tApathI uchaLavAnA kAraNe bahArathI taraMgavALI dekhAya che. buDa buDanA avAja paNAthI te tevA prakAranA avasarocita - kavitA - gAthA caritravi. kahevAnI caturAI vaDe athavA kaMIka maMtra, taMtra, jyotiSAdimAM rahelAM camatkAra paNAthI bahArathI sArabhUta che. vaLI jJAnAdi guNa rahita va yasANaaaaaaaaaaaanasgulaassagepaastaminessahasangnannnnnnaaaaaaaaaaaaaaaaaaa ::11: gaanthiaaaaa:ng maavat :kSa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 21 aMza-ra, taraMga-12 rAka 6s Balas33aHREEddA11.0- PHERWHEET Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNAthI antaH asAra che. tevA prakAranA pArzvasthAdi AcAryanI jema. Iti bIjo bhAMgo A banne bhAMgA vALA gurUo paNa ayogya ja che. zudhdha prarupaNAne viSe bIjA bhAMgAmAM rahelA gurUo apavAdathI tevA prakAranA sadgurunA yoga vi. nA abhAvamAM pUrve kahelA kAraNothI Azraya karavA yogya paNa che. Iti. (3) jevI 2Ite bIjo (kAlodadhi) samudra badhe eka sarakhI avagAhanA vaDe 100 yojana uMDAI ane zreSTha ratnothI pUrNa talavAro hovAthI antaHsAra ane kallolAdi (taraMgAdi) thI rahita hovAthI bahArathI asAra che. lavaNa samudrane choDIne bAkI rahelA samudromAM pAtAla kalazAdinA abhAvane kAraNe kallola (taraMga), bharatI ane teno avAja vi. hotA nathI. tevI rIte keTalAka guruo samyag jJAnAdi guNapaNA vaDe antaHsAravALA hoya che. sva AtmAne ekane ja tA2vAmAM ta525NA vaDe ane dezanAdine viSe anAdaravALA (dezanA detA nahi) hovAthI bahArathI asAra che. bahAra rahelA lokomAM mahima (moTI) prasidhdhi Adi na pAmavAthI (bahArathI asAra che.) jevI rIte zrImadAcArya mahAgirisUrijI ane pratyeka budhdhAdi Iti tRtIya bhAMgo A yogya che. paraMtu ekalA potAnA ja AtmAneja tAravAvALA che. ane vaLI prathama (lavaNa) samudra tevA prakAranI uMDAI ane ratnathI bharAyelo hovAthI antaH sA2vALo che. kallola, bharatI - garjanA AdinA ADaMbarathI bharAyelo hovAthI bahArathI paNa sAravALo che. tevI rIte keTalAka guruo samyajJAnAdi guNa varSe antaHsAravALA hoya che. zrI vajAsvAmi, zrI sidhdhasena divAkara, zrI pAda liptasUrI guru AdinI jema sva ane parane taravAmAM ane tAravAmAM samartha hovAthI ekAnte teo yogya che. A pramANe cotho bhAMgo thayo. A pramANe gurune AzrayIne caturthaMgI vicA2I have eja rIte ziSyone AzrayIne pUrvanI jema caturbhUgI vicAravI phakta drASTAMtikamAM kahevAyelI guNa vANI Adi vaDe karIne enI vyAkhyA A pramANe karavI. guNo H- hradayanI bhakti pUrvakanA vinayanI caturAI vi. vANI vi. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (212) aMza-2, taraMga-12 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale ke mana - vacana ane kAyAthI aupacArika vinayane anusaranAra yathAkrama antaH sArapaNuM ane bAhya sArapaNuM kahevuM. opacArika vinaya A pramANe che. vaLI aupacArika vinaya saMkSepathI be prakArano che. pahelA yogamAM joDAvuM tathA anAzAtanA vinaya pratirUpa yoganuM joDavuM te vinaya, mana - vacana ane kAyAnA yogamAM che. tenI prarUpaNA 84 ane 2 prakAre A pramANe che. - (1) UbhA thavA rUpa (2) hAtha joDI namavuM. (3) Asana ApavuM (4) niyama karavo (4) dvAdaza vaMdana (6) zuzruSA (7) thoDe dUra sAthe anusaravuM (javuM) (8) saMsAdhana (jatAnI pAchaLa javuM) A kAyAno 8 prakArano vinaya che. vANIno vinaya :- (1) hItakAraka (2) thoDuM (3) komaLa (4) AnaMda Ape tevI vANI bolavI te vANIno vinaya che. manano vinayaH- (1) akuzala manano nirodha (2) kuzalamananI udIraNA te manano vinaya che. pratirupa vinaya eTale bIjAne anukuLa thavuM te ane aBtispa vinaya kevalIno jANavo ema traNa prakArano pratirupa lakSaNavALo vinaya kahyo. have bAvana prakArano anAzAtanA vinaya kahyo che. te kahuM chuM - (1) tIrthakara (2) sidhdha (3) kula (4) gaNa (5) saMgha (6) kriyA (7) dharma (8) jJAna (9) jJAnI (10) AcArya (11) UvIra (12) upAdhyAya ane (13) gaNI A tera padano (1) anAzAtanA (ra) bhakti (3) bahumAna tathA(4) varNana (jJAnAdiguNonI prazaMsA) tIrthaMkarAdi terane batAvelA anAzAtanA vi. cAra vaDe guNatAM bAvana prakArano vinaya thAya che. arthaspaSTa che. abhyatthAna :- AvatAM jatAM gurune jotAM Asanano tyAga karavo. abhigraha - gurunI sevAno niyama. kRti - dvAdazAvartAdi vaMdana karavuM. gamaanaaaaeeeeSesaagataananaessessesamannaaa(r)raNyavararAjAzaaaapaataaaaaaaaaag dckhrppkhkhkhkhkhkhkh5020ease upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) saMza-2, taraMga-12 httaR888838888## blastintifinanentByrl03gkas8B nn ngtai Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuzruSaNa - pakhavADe nahi, AgaLa nahi, pAchaLa nahi ItyAdi vidhi pUrvaka gurunA vacanane sAMbhaLavAnI IcchA paryApAsanA (sevA vi.) karavI te zuzraSA. anugamana - AvatA hoya tenI sAme javuM. saMsAdhana - jatAnI pAchaLa sArI rIte javuM. kula :- nAgeMdra vi. kula gaNa - koTika vi. gaNa kriyA - paraloka che. AtmA che. saMpUrNa kalezathI rahita saMpUrNa duHkha rahita mukti pada ItyAdi prarUpaNA karavA yogya kriyA grahaNa karavI. dharma:- zudhdha cAritra rUpa. jJAna - mati, zrutajJAnAdi. AcArya - anuyogAcArya (zAstrAnusAra vyAkhyAna kartA) gaNi - gaNAcArya anAzAtanA-mana - vacana - kAyA vaDe suMdara pravartana (manAdinuM suMdara AcaraNa). bhakta :- ubhA thavA Adi rUpa. bahumAnaH-manamAM (AMtarika) bahumAna (AdarabhAva) varNasaMjuvalanA :jJAnAdi guNone prakAzita karavA (prazaMsA karavI) A pramANe uttarAdhyanavRttimAM kahyuM che. Aja pramANe zrAvakane AzrayIne paNa A caturbhagI kahevI. vizeSa prakAre A zrAvakone kapaTa rahitatA, zrIdeva gurunI bhaktimAM ratatA, samyatva vizeSa prakAre virati Adi guNo vaDe antaH sAratA jANavI. vaLI vANI vi. pUrvanI jema samajavuM. have temAM Adi zabdathI tIrthayAtrA, prAsAda, sAdharmika udhdhArAdi puNya kArya, jina maMdira, yogyatA ane ziSTa lokothI pramANa bhUta vi. paNAthI bahArathI sArapaNuM jANavuM. paraMtu vANI eTale Itihaasaan wahatistinguisinaaaaaaaaaaaaaahimaniawaiaanaaaaaaaganagement #aawaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (214) aMza-2, taraMga-12| R ESTER 3333333333333333333 RABHAIEEEHBHHEEEEEEEEHABHA BETa Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjAne pratyupadeza ApavA rUpa vANI ane Adi zabdathI kAyA vaDe karAtI kriyA tenA vaDe bahAranuM sArapaNuM nahi Itiin (1) sAmAnyathI jIvone AzrayIne paNa pUrvanI jema ja A caturbhagI kahevI vaLI temAM guNo devaguru bhakti, dayA, dAkSiNya, gAMbhIrya, vairya, audArya, viveka, jJAna dAnAdi vaLI vANI vi. pUrvanI jema. aupacArika vinayAdimAM tatpara ane lokopacAra vinayAdithI zobhatA, yathAyogya tenA vaDe kramAnusAra antaH ane brAhmanuM sAratva vicAravuM temAM lokopacAra vinaya A pramANe che. ubhA thavuM. hAtha joDavA, Asana ApavuM, atithino satkAra (pUjA) karavo ane svavaibhavanusAra deva pUjA karavI te lokopacAra vinaya che. A pramANe uttarAdhyayananI vRttimAM kahyuM che. laukIkoe paNa kahyuM che ke (lokomAM paNa kahevAya che.) Avo - jAo A Asana para beso tamArA darzanathI huM khuza AnaMdita thayo chuM. nagaranA zuM samAcAra che ? ane tame udAsIna - durbala kema dekhAo cho. zA kAraNe lAMbA kALe darzana thayA (malyA) e pramANe ghera AvelA snehI janane jeo prema pUrvaka kahe che. (bolAve che.) tenA ghare manathI paNa zaMkA vagara haMmezA javuM yogya che. (yukta che.) Aja caturbhagI pANInA dRSTAMtathI zrI sthAnAMga sUtramAM kahela che. jevI rIte megha cAra prakAranA kahyA che. te A rIte keTalAka (1) garje che paNa varSatA nathI (2) keTalAka varSe che. paNa garjatA nathI (3) keTalAka garjatA nathI ane varSatA paNa nathI (4) ane keTalAka garje che. ane varSe che. e pramANe cAra prakAranA puruSo che. dRSTAMto badhe yathAsthAne, yathA yogya jAteja vicAravA.. yojavA... Iti. A pramANe guru vi. nA viSayamAM sArI rIte spaSTa sthiti thaI. vividha prakAranA batAvelA dRSTAMtone vicArIne he budhdha jano ! bhava rUpI zatrunI upara jaya rUpI lakSmIne prApta karavA mATe sadguruno yoga ane tejasvI guNorUpI bakhtarane aMgIkAra karavAmAM puruSArtha karo 1/l | | Iti dvItIya aMze dvAdaza staraMga ! za sepassassinkSasannavasarasatissuSAmaNArarararakAyaanzA 8888888888888888888888888888888BBBBBBBBBB | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | 15 aMza-2, taraMga-12] ratnAkara -12 HABERR888888BBER Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMza bIjo (taraMga - 13) vaLI gurunuM yogyAyogya paNu dRSTAMtathI sarakhAmaNi karatAM muni zrAvaka ane sAmAnya jIvonA cAra prakAra batAve che. (1) lIMboLI (2) rAyaNa (3) nALiyera (4) kadalI phaLa (keLA) sirakhuM bahA2thI ane aMdarathI cAra prakAranA asAra ane sA2vALA (1) guru (2) muni (3) zrAvaka ane (4) jIvo hoya che. padanI vicAraNA sahelI che. vicAraNA :- jevI rIte lIMboLI bahArathI ane aMdarathI asAra che. bahArathI chAla ane aMdara kariyo hoya che. ane tevA prakA2nA zubha rasa vi. thI rahita hovAthI asA2paNuM che. A pramANe hetunI vicAraNA AgaLa paNa karavI (vIcAravI) tevI rIte keTalAka gurUo paNa banne rIte asAra hoya che. antaH jJAnAdi guNathI rahita hovAthI ane bahArathI tevA prakAranI dezanAnI suMdaratA, vAda vi. labdhi vividha prakAranI sidhdhi - prasidhdhithI rahita hovAthI asAratA che. - vaLI jevI rIte rAyaNa phaLanI bahArathI sAratA hoya che. kAraNa tevA prakAranI chAla ane zubha rasa hovAthI aMdarathI ThaLIo hovAthI asAratA che. tevI rIte keTalAka guruo bahA2thI tevA prakAranI dezanAnI suMdaratAdi sahita hovAthI sAra che. vaLI aMdarathI jJAnAdi guNathI rahita hovAthI asAra che. A pramANe AgaLa paNa yathAsthAne hetu yojavA jevI rIte nALIyera phala bahArathI asAra che. kAraNa upara nIrasa, rUMchA, kaThaNa chAla AdivALuM hovAthI aMdarathI tevA prakArano koparAno goLo hovAthI sArabhUta tevI rIte keTalAka guruo paNa bahArathI asAra ane aMdarathI sAra rUpa che. vaLI jevI rIte kadalI phaLa banne rIte sAra bhUta che. eTale ke uparanA bhAgamAM svalpa chAla zubharasa pUrNa ane bahu (jADuM) dala hovAthI sArabhUta che. ane aMdarathI ThaLIyA vinAnuM hovAthI sArabhUta che. tevI rIte keTalAka upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 216 aMza-2, taraMga-13 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruo paNa bahArathI ane aMdarathI sAravALA hoya che. dRSTAMto svayaM vicAravA - yojavA. pUrva gAthAomAM keTaluMka atyaMta saMkSepathI kahyuM che ane ahIMyA paNa e pramANe jANavuM. have Aja caturbhagI munine AzrayIne pahelAMnI jema ja kahevI. mAtra teonuM jJAnAdi guNo vaDe. guruAjJAmAM parAyaNa (rata) tA ane vinaya cAturyAdi antaHsAratA te te prakAranA tapa kriyAnuSThAnAdi guNomAM vinayano antarbhAva hovA chatAM tenuM ja juduM pratipAdana sarva guNanuM mULapaNuM batAvavA mATe kahyuM che. ane te vinaya pUrvagAthAomAM vitarita karyo che. te pramANe ahIMyA paNa jANavo athavA jJAna, darzana, cAritra, mana, vacana, kAyA ane lokopacAra vinaya ema mUlabhedathI sAta prakAre che temAM matizrutAdijJAna, teno ja vinaya che. athavA jJAnano vinaya eTale bhakti Adi karavuM. AzAtanAthI dUra rahevuM te jJAnano vinaya che. kahyuM che ke bhakti eTale bahumAna karavuM. satkAra, sanmAna karavuM. vidhipUrvaka grahaNa karavuM ane abhyAsa karavo A prakArano vinaya jinezvara bhagavaMtoe kahyo che. e pramANe darzana vinaya paNa samyakdarzana guNavALAno zuzruSA ane anAzAtanA rUpa be prakAre che. satkAra eTale UbhA thavA rUpa (Avo, beso vi.) satkAra, UbhA thavuM, sanmAna, abhigraha (niyama) tathA Asana ApavuM kRti karma ane aMjalI joDavI, besavuM. jatAne anusaravuM A zuzruSA vinaya kahyo che. ahIMyA satkAra vinaya eTale guNavALArUpa vaMdanAdi ubhA thavuM. vaMdanane yogyanA darzana thatAM ja Asanane choDI devuM te satkAra vinaya kahevAya che. sanmAna vinaya vastra, pAtrAdi vaDe bhakti karavI, pUjana karavuM, Asana ApavuM. vi. abhigraha vinaya - besatA hoya tyAre Asana lAvIne Adara pUrvaka ahIMyA beso kahevuM. Asana anupradAna :- eka sthAnathI bIje sthAne mUkavuM (laI javuM.) |upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 217 aMza-2, taraMga-13 tgagan passuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuusewaminawaaaaaaaaniuuuuuuuuuumansinaaaaaaa Maa Bharajasatistinatitutilalithaaaaaaaaaaaaaaaaiiiiiitilingual Balatarinalina Baaaaaaaa%9B%BBB3B3B388 Baa BaanaBaiHHHHHHHHHHHHHHHHHHHEB Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRtikarma - dvAdazAvarta vaMdana, aMjalI joDavI vi. nA artha spaSTa che. darzana thaye ucita kriyA karavI te zuzruSA vinaya che. anucita kriyA nivRtti rUpa anAzAtanA vinaya 15 prakAre che. kahyuM che ke (1) tIrthaMkara (2) dharma (3) AcArya (4) upAdhyAya (pa) sthavara (6) kula (7) gaNa (8) saMgha (9) sAMbhogika (vandanAdi vyavahAra vALA, yA eka sarakhI samAcArIvALA) (10) kriyA tathA matijJAnAdi pAMca ema paMdara prakAre che. sAMbhogika = eka sarakhI samAcArI vALA. kriyA :- paraloka che. AtmA che ane saMpUrNa kalezathI rahita (duHkha vinAnuM) mukti pada ItyAdinI prarUpaNA karavI te kriyA. ahIMyA bhAvanA = tIrthakara Adine viSe anAzAtanAmAM rahevuM e pramANe badhe vicAravuM cAritra vinaya = manathI sAmAyikAdi, cAritranI zradhdhA tathA kAyA vaDe pAlana karavuM ane vacanathI sarvaprANio AgaLa sArI rIte prarUpaNA karavI te. mana - vacana ane kAyAno vinaya - mana vi. vaDe karIne vinayane yogya vyaktine viSe kuzala (zubha) pravRtti karavI te. lokopacAravinaya :- vyavahAra vaDe karIne sAta prakAre che. (1) abhyAsa vartitvaH- zratAdinA arthie AcAryAdinI pAse rahevuM. (2) pacchandoDanu vartitvaH- bIjAnA abhiprAya ne anukULa thavuM. (3) kAryaheto - zruta prApti AdinuM kArya pUrNa thaye huM AnAthI zruta pAmyo chuM. e pramANenA kAraNathI vizeSe karI teno vinaya karavo. (4) kRtaprati kRtitA:- bhakta (gocarI) Adi karyo chate prasanna thayelA guru sUtrAdine ApavA vaDe pratyupakAra (mArA upara upakAra) karaze. nirjarA thaze. eTalA mAtrathI bhaktAdi karavAmAM prayatna karavo nahi (A to jJAnAdi Apaze ja tevo bhAva rAkhavo badalAnI AzA rAkhavI nahi.) || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (218) aMza-2, taraMga-13) giaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa888888aaaaaaaaaaaaaaaaaaphacarararararara rararara rararararazayakSa 8888888888888888888888aaaaaaaaaaaaaaaaaa lastituuuuuthaaaaaaagtunitialitanathalalithalantalinatitantsinistinatitatialalithaaa a aaaaaaaaiial Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) ArtagaveSaNatA :-auSadhAdivaDe duHkhathI pIDAtA para upakAra karavo. (6) dezakAlajJatA :- avasa2nuM jANapaNuM hovuM. (7) sarvArtheSu apriti lomatA :- sarva viSayane viSe anukuLa banavuM. e pramANe prAkSika sUtranI vRttimAM kahyuM che. (vinayInA sarva viSayane viSe anukula rahevuM. eTaleke vinaya karavA yogya vyaktine sarva rIte anukula rahevuM.) bhakti, bahumAnAdi, Antarvinaya ane satkAra. sanmAnAdi bahirvinaya, A jJAnAdi ane vinayAdi guNo vaDe sat ane asat vaDe antaH sArAsArapaNuM tapa kriyAdi ane bahi rvinayAdi bahirguNo vaDe sat ane asat vaDe bahi : sArAsAra paNuM munine AzrayIne jAte ja vicArI levuM. // Iti II zrAvakone paNa AzrayIne Aja caturthaMgI pUrvanI jema ka2vI mAtra zrAvakone viSe samyaktvAdi guNo vaDe karIne antaH sAratA, dhana, prabhubahumAna supAtrAdi dAna, zAsana prabhAvanAdi puNya karmavarDa ane bahirvinayAdi vaDe bahi : sA25NuM kahevuM. sAmAnyathI jIvone AzrayIne pUrvanI jema ja A caturthaMgI yojavI arthAt kahevI mAtra temAM devagurunI bhakti, satya, sAhasa, viveka, vidyA, vijJAna (vizeSa jJAna), sadAcAra, sadgudhdhi, gAMbhIryAdi vaDe antaH sA25NuM ane samRdhdhi, jana prasidhdhi pAtrAdidAna, prabhu bahumAna, pUjAdi vaDe bahi:sAratva jANavuM. e pramANe badhe yathA yogya daSTAMta kahevA - utA2vA - yojavA Iti. e pramANe he caturajano ! gurvAdicAranA viSayamAM ghaNA (cAra) prakAranA bhAMgAne jANIne ayogyanA parihAra vaDe (tyAga karIne) vizeSa prakAre mohanA upa2 jaya rUpI lakSmI meLavavA mATe prayatna karo...... / / Iti dvItIya aMze trayodazaHstaraMgaH upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (219 aMza-2, taraMga-13 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 aMza-2 (taraMga-14) J vaLI paNa bIjA daSTAMto vaDe yogyayogyapaNuM kahe che. - (1) phala (2) jala (3) chAyAthI yukta eka be traNa bhAMgAvALA 8 jAtanA vana hoya che. tevI rIte cAritra, jJAna ane upadeza vaDe karIne ATha prakAranA guruo hoya che. vyAkhyA :- phala, jala ane chAyA vaDe karIne jevI rIte vano eka, be ane traNanA yoga vaDe karIne yukta ane traNeno abhAva ema thaI ATha prakAranA bhAMgA thAya che. kAraNa ke traNa padono eka eka yoga (bhAgo) karIne traNa, be yoga vaDe karIne traNa ane traNeno yoga maLIne eka ane traNano abhAva thaI eka ema ATha bhAMgA thAya che. tevI rIte cAritra, jJAna ane upadeza vaDe karIne eka, be traNa ane traNeno abhAva maLIne eka ema ATha prakAranA gurUo hoya che. A pramANe teno sAra che. - tenI vicAraNA A pramANe che :- (1) jevI rIte keTalAka vano mAtra phalavALA hoya che. paraMtu chAyA ane jalathI rahita hoya che. jevI rIte (dA.ta.) koLA - kAkaDI vigerenA velA vALA jala ane chAyA rahita vano hoya che. tevI rIte keTalAka guruo kevala cAritra guNa vALA hoya che. paraMtu, jJAna ane upadeza rahita hoya che. mAsatuSa muni, yuvarAjarSi AdinI jema prAyaH karIne teo potAnA AtmAneja tAranArA hoya che. (2) jevI rIte keTalAka vano mAtra jalathI yukta hoya che. paraMtu phala ane chAyAthI rahita hoya che. sarovarAdi jalamAM thayelA zAlmali (eka phaLa, chAyA vagaranuM ghAsa) vi. yukta vananI jema ane maiyaDAdi auSadhivALA vananI jema maiyaDAnI chAyA kalaha (duHkha) utpAdaka hovAthI sevavA yogya na hovAthI temAM chAyApaNuM nathI ema samajavuM. tevI rIte keTalAka guruo mAtra samyak AgamanA jJAna vALA hoya che. paraMtu pramAdathI grastapaNAdinA kAraNe kriyA ane upadeza SSSRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRSSSS | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 220 aMza-ra, taraMga-14] Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ choDI dIdhela hoya che. mathurAvALA maMgu AcAryanI jema ane rasAdi gAravAmAM ane nidrAdi pramAdamAM paDelI avasthAvALA zrI zailakAcAryanI jema ane teo potAne ke bIjAne tAravA mATe samartha banatA nathI. tethI kahyuM che ke jevI rIte caMdanane vahana karanAro gadarbha bhArano bhAgI bane che. paraMtu caMdanano bhAgI banato nathI e pramANe cAritrathI hINa jJAnI jJAnanA bhAgI bane che paraMtu sadgatinA bhAgI banatA nathI. / Iti . (2) (3) vaLI keTalAka vano jevI rIte chAyA vALA hoya che. paraMtu jala ane phalathI rahita hoya che. sarvathA jJAnathI rahita vALAne upadeza paNAno yoga hoto nathI paraMtu ahIMyA jJAna hove chate svalpa jJAnanI vivakSA karI nathI (alpa jJAnI upadeza Ape paraMtu jJAnI kahevAya nahi) dRSTAMta ApatAM kahe che ke - saMprati mahArAjAe anArya dezamAM prati bodha karavAne mATe pahelAM mokalAvela bhAMDa (nATakIyA - taragALA) vi. udayana maMtrIno nirdhAmaka bhAMDa ane tevA prakAranA pArthasthAdi jANavA ane teo zudhdha prarupaka ane parane tAranArA bane che. paraMtu tevA prakAranA sadgurunA abhAvamAM svadharmanI rakSAne mATe teno Azraya karavo (tene sevavA) paraMtu agItArthanuM zudhdha prarUpakapaNuM duHsaMbhava che. zudhdha prarUpakapaNuM guru pArataMtratAmAM (gurunI nizrAmAM rahelA) saMbhave che. (3) (4) keTalAka vano jevI rIte jala ane phaLathI zobhe che. paraMtu chAyA vaDe zobhatA nathI. arthAt chAyA vinAnA hoya che. jevI rIte sarovarane AzrayIne rahelA kAkaDI vi. nI velaDIvALA ane beyaDAvRkSAdinA vana, tevI rIte keTalAka guruo cAritra ane jJAnathI zobhatA hoya che. paraMtu upadeza ApanArA hotA nathI pratyeka budhdhAdinI jema ane jinakalpInI AcAraNA karavAmAM tatpara AryamahAgirisUrinI jema athavA zudhdha upadeza nahi ApanArA sAvaghAcAryanI jema tethI teo bibhataka (bayaDA) nA vRkSanA vananI jevA che. (4) (5) vaLI bIjA vano jala ane chAyAthI yukta hoya che. paraMtu phala ApanArA hotA nathI jalArAyavALA azoka vRkSa vi. nI jema. tevI rIte || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 221) aMza-ra, taraMga-14|| HaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaBaataaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa taaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa gagat Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAka guruo samyagamamAM DUbelA hovAthI jJAna ane upadeza ApavA vaDe yukta hoya che. paraMtu cAritrathI rahita hoya che. abhyAsI evA zrAvake prazna karyo ke seMkaDo doSanA mUlavALA dhana pUrva RSi e choDI dIdhA che. yatioe vamI nAMkhela che. evA anarthakArI arthane tame zA mATe vahana karo cho ? e pramANe seMkaDo gAthAnI vyAkhyAnA avasare prati budhdha thayelA evA jeNe viMTI vi. no tyAga karyo che. e pramANe seMkaDo janomAM khyAtine varyA che tevA pramAda avasthAmAM rahelA somaprabhasUri (jJAna ane upadezathI yukta ane cAritrathI rahita che.) A bhAMgAvALA guruo zudhdha prarupaka paNAmAM rahelA hovAthI pUrva rIte apavAda mArge Azraya karavA yogya che. Iti (5) (6) vaLI bIjA vano jevI rIte phala ane chAyAthI yukta hoya che. paraMtu jala yukta hotA nathI. arthAt jala rahita hoya che. jalanA Azraya vinAnA sadA phalAdi vALA sahakAra vananI jema. tevI rIte keTalAka guruo cAritra ane upadezavALA hoya che. paraMtu jJAna vALA hotA nathI utsAra kalpIkAcAryanI jema. tevI rIte koI eka gacchamAM gurue potAnA AyuSyanuM pUrNapaNuM najIkamAM jANIne koIka ziSyane Agama abhyAsa na karyo hovA chatAM utsA2kalpane karIne AcArya pade sthApana karyo tethI pratiSThA (prasidhdhi) prApta thavAnA kAraNe te pramAdi banyo tethI zrutAdi na bhaNavA chatAM gurunA mahimAthI badhe khyAti ne pAmyo. eka vakhata vihAra karatAM pRthvItilakapure Avyo prauDha zrAvakoe praveza mahotsava karyo evI rIte karyo ke jethI karIne atyaMta prasidhdhi ane zAsana prabhAvanA thAya. te nagaramAM pahelAM jainAcAryo vaDe paravAdio (paratIrthIo) rAja sabhAmAM aneka vakhata parAjIta thayA hatA. vaLI te AcAryanI tevA prakAranI unnati joIne pUrve parAjIta thavAnA kAraNe atyaMta IrSA bhAvavALA potAnI kSatinI bIkathI tenA zAsananA jJAnanI parIkSAnI IcchAvALA evA teoe zrAdhdhavidhinA abhyAsI evA potAnA varganA eka ja mANasane tenI pAse mokalyo ane teNe tyAM jaIne vidhi pUrvaka gurunI sevA karatAM eka vakhata prazna pUchyo he bhagavan ! pudgalane keTalI Indriya hoya che. pachI sUrie prApta upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (222) aMza-2, taraMga-14 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karelA zrutanA arthano lAMbo kALa vicAra karIne pUrve kaMIka AvuM sAMbhaLeluM che ke pudgala eka samayamAM lokone pahoMcI jAya che. e pramANe yAda karyuM ane tethI paMcendriya vinA ATalI zakti kyAMthI hoya e pramANe potAnA manamAM vicArIne tene uttara Apyo he bhadra ! pudgala paMcendriya che. pachI potAnA sidhdhAMta (Agama)nuM Ane jJAna nathI to pachI paramata vAdinuM to jJAna kyAMthI hoya ? ema vicArIne tenA jJAnane jANIne te vAdiothI rAjasabhAmAM te parAbhava pAmyo ane jinamatanI moTI (ghaNI) apabhrAjanA (avahelanA) thaI ane mithyAtvanI unnati thaI ane dharmanI ghaNI hAnI thaI pachI tethI karIne saMghe rAtrimAM tene dUra vihAra karAvI dIdho e pramANe lpavRttimAM kahyuM che. e pramANe keTalAka gurUo cAritrathI yukta ane upadeza ApavAmAM tatpara hovA chatAM tevA prakAranA jJAnathI rahita hovAthI utsutranI paNa prarUpaNA kare che. ullu potAnA Azritone bhava rUpI samudramAM DubADe che. ane usUtranA bhASaNa thI (bolavAthI) pote paNa DUbe che. kahyuM che ke - jema agItArtha yatio ane agItArthanI nizrAmAM rahelA yatio gacchane pravartAve (calAve) che. te anaMta saMsArI thAya che. vaLI zAsananI hANa (ochI) prabhAvanA karavAvALo paNa adhika jJAnavALo zreSTha che. alpajJAna vALo puSkara (ghaNI) prabhAvanA kare to paNa te sAro nathI. vaLI paNa ghaNA jJAna vALA gurunI nizrA vagaranA abahu zratane dharma dezanA ApavI kalpatI nathI (yogya nathI.) kahyuM che ke - sArI rIte Agamano sadbhAva (rahasyo jANyA vagara bIjAne kudezanA vaDe kaSTamAM pADe che. AthI vadhAre kaSTa zuM che ? I1 bahuzruta gurunI nizrAmAM nizcita dharma vicArAdi upadeza ApatA bahu zrutanI upAsanA karanArA abahuzrutone paNa dezanAno adhikAra saMbhave che. e pramANe chaThTho prakAra thayo (6) (7) vaLI keTalAka vano jema phala, jala ane chAyAthI zobhe che. ane tevA prakAranA sarovara sAthe sadA phalanArA sahakAra vananI jema. tevI rIte upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 223 aMza-ra, taraMga-14) Enteensead.eleasannasaainee saagigantenanaaaaaaaaageantissainiksavAya 3889383923eae asasaage Eking Bnd TET-Easticias-di arefugaduggle Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAka guruo cAritra, jJAna ane upadezathI yukta nirmala saubhAgyane pAme che. zrI vajAsvAmi AdinI jema (7) (8) ahIMyA taruonI sArthakatA (sAratA) phalathI che. tema gurunI sAratA cAritra rUpa phala thI che. eTale cAritrane phalanI upamA ApI che. ane jevI rIte phalanuM paNa utpanna thavuM temAM vRkSane viSe jalano prabhAva che. tevI rIte jIvone viSe cAritra rUpI phalano lAbha paNa jJAna pUrvakanoja hoya jJAna vinAnuM cAritrarUpa phala paNa lAbhadAyI banatuM nathI. AgamamAM paNa kahyuM che ke H- "paDhamaM nANuM taodayA" ItyAdi athavA phalano lAbha pAmavA chatAM jIvo jalavinA duHkhI thAya che. tevI rIte cAritrano lAbha thavA chatAM jIvo samyajJAna vinA cAritrane sthAne sthAne kaluSita ka2vAthI duHkhI thAya che. ethI sabhyajJAnane jalanI upamA ApI che. te ahIMyA avasara hovAthI bahuzrutamAM magnatA rupa (jJAna) grahaNa karavuM. abahu zrutane utsarga apavAda nahi jANavAnA kAraNe pade pade skhalanAnI saMbhAvanA hovAthI agrAhya che. kahyuM che ke H- alpa jJAnavALo yati ati duSkara tapa kare to paNa te kaSTakara thAya che. suMda2 (sArI) budhdhithI ghaNo karelo tevo tapa paNa suMdara banato nathI // 1 // vaLI paNa kahe che ke H- abahuzruta (alpajJAnI) evo tapasI nahi jANato evA patha para viha2vAnI IcchAvALo seMkaDo doSane sevavA chatAM paNa mArgane jANI zakato nathI / / 2 / / Iti. jema tarunI chAyA ghaNA bhramaNathI thAkI gayelA ane vizrAmane mATe AvelA musApharone tApa vi. thI zAnti, zItalatA, sukha ane AnaMdanA kAraNa rUpa bane che. tema duHkhe karIne jeno anta Ave che tevI bhavaaTavImAM bhamatAM khInna (kaMTALI-duHkhI) thayelA, kaSAyarUpI dAvAnalanI agnithI vyathita thayelA, mananI vizrAMtine mATe AvelA bhavya janone sadguru e kahelI samyag dharma dezanA, bhavamAM bhramaNathI utpanna thayelA zrama ane upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 224 aMza-2, taraMga-14 ::: Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtApAdinI zAntine samyakatvAdinA pariNAmane, atyaMta zItalatAne, viSaya tRSNAdinA upazamanane ane paramAnaMda evA sukhane poSe che. (vadhAre che.) tethI dharma dezanAne chAyAnI upamA ApI che vaLI keTalAka vano jevI rIte phala ane chAyAthI rahita hoya che. jalanA AzrayathI rahita keraDAnA vananI jema tevI rIte dhaturo athavA AkaDAnA vananI jema, keraDAnA vanane viSe keTalAkane phaLo Ave che paraMtu te khAvA mATe yogya na hovAthI athavA teno koI upayoga na hovAthI tenI vivaphA (gaNanA) karI nathI. tevI rIte keTalAka guruo cAritra, jJAna ane upadeza e traNethI rahita hoya che. paratIrthikonI jema mithyAtvamAM muMjhAyelA (gherAyelA) hovAthI teonA tapane, teonA vedAdizAstrono ane teonA dharmopadezano, cAritra - jJAna ane upadezapaNAne yogya na hovAthI jale - phala ane chAyA rahita vananA jevA hoya che. dA. A ATha bhedamAM sAtamo bhaMga zudhdha che. bIjA azudhdha che. temAM paNa samyagujJAna ane zudhdha upadeza vALA bhedo kAraNa vizeSa karIne apavAdathI AcAravA yogya che. paraMtu pradhAna paNe nahi. kahyuM che ke - cAritrathI hIna kRtavAna (jJAnI) hovA chatAM paNa sajjano vaDe karIne sevavA yogya nathI nirmala jalathI bharelA (paripUrNa) kulavAno vaDe cAMDAlano kUvo sevAto nathI (upayogamAM Avato nathI). e pramANe pragaTa rIte gurUnA viSayanA vicArane vividha prakAranA dRSTAMto vaDe jANIne, zreSTha gurunA yogane prApta karIne sArA vivekavALA he budhdha jano ! bhavarUpI zatrupara vijaya lakSmI mATe prayatna karo (Iti) | | dvitIya aMze - caturdaza staraMgaH | aMza - 2 taraMga - 15 have parvatanA daSTAMta vaDe gurunuM svarUpa kahe che. :- (1) jala (2) phala (3) chAyA ane (4) tIrthavALA parvata sola prakAre che. tevI rIte guruo DarAvavayaaaaaaaeesasessessesanamannaaaaaaaasessessaagannaaaaaaaaeesesgsssessagtaan EE88888888888 8888%E8%BaaaaaaaaaaaaaaankSa upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (225 aMza-2, taraMga-12|| State Baaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aarBasicianisation : Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) zrata (2) cAritra (3) vacana ane (4) atizaye karI eka, be, traNa ane cAra yoge karI sola prakAre che. padanI ghaTanA pUrvanI jema vicAravI mAtra tIrtha = mahimAthI yukta jina prAsAdAdi rUpa tene tIrtha kahevAya che. ahIMyA kRtAdi 4 pado che ane teno cAra rIte vistAra karatAM sola prakAre thAya che. temAM cAramaLIne eka, traNamaLIne cAra, be maLIne che, eka eka maLIne cAra ane cAranA abhAve eka ema solabhAMgA thAya che. have teno ja vicAra pazcAnupUrvithI (chellethI) kare che. jevI rIte keTalAka parvato jala - phala - chAyA ane tIrthathI rahita hoya che. ane te mAtra potAnA Azritone kaleza (duHkha) ne ApanArA hoya che. tevI rIte keTalAka guruo zrata (jJAna), cAritra, upadeza ane atizayathI rahita hoya che. ane teo potAnA Azritone kumArgano upadeza ApavA vaDe urdu bhava rUpI samudramAM DubADavA vaDe eka mAtra kaleza (duHkha)ne ApanArA thAya che. (baudhdha zaivAdi - darzananI jema) kAraNa ke teonA Agamo sarvaze kahelA nathI. asarva kahelo hovAne kAraNe yukti yukta na hovAthI samyakajJAnavALA nathI. teonA praNetAnuM rAga dveSAdithI yukta hovAthI asarvajJa paNuM sidhdha ja che. ane teonA kahelA Agamane viSe paNa je kAMI yukti dekhAya che. te sarva jinezvara prabhu praNita Agama rU5 samudranA ja biMduo che. tethI kahyuM che ke:- zrI jinadharmanI prAptibAda jaina - zaivAdi sakala darzananA AgamanA svarUpane jANanArA dhanapAla paMDIte (kavie) zrI RSabhadevanI stutine viSe kahyuM che ke arthAt gAyuM che ke :- yukti vagaranA paramatanA sidhdhAMta je vacana vaDe yazane pAme che. te tamArA Agama rUpI mahAsAgaranA thoDA sArabhUta biMduo che. ll1|| samyagujJAna mULa hovAthI te vinAnA cAritra ane upadeza hovAthI teone cAritra ane upadeza nathI. atizaya paNa teone nathI. teone atizaya (prabhAva) paNa nathI kAraNa ke te paNa mithyAtvane vadhAravAmAM eka tatpara samyak dharmane vijJabhUta hovAthI atizaya paNAno gazebrupIyakakSA sasasasa timjihir BARRAS nrnaaspaasaag: 8a888888888888888884gasa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-2, taraMga-15| ilaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhAva che. arthAt atizaya hoya to paNa te AtmAne lAbhakArI na hovAthI atizaya vALA nathI. e pramANe AgaLa paNa yathA yogya vicAraNA karavI. vaLI keTalAka parvato jevI rIte tevA prakAranA sarovarAdi vALA hovAthI jalathI yukta hoya che. paraMtu phalAdi (phalachAyA ane tIrtha-eTale ke atizaya) e traNane dhAratAM nathI. tevI rIte keTalAka gurUo mAtra samyatavALA hoya che. paraMtu cAritrAdi (cAritra-upadeza-(vacana) ane atizaya) traNathI rahita hoya che. pramAdAvasthAmAM rahelA zrI zailakAcAryanI jema athavA azudhdha prarUpaNA hovAthI upadezano paNa abhAva che tethI jeo bahuzruta hovA chatAM paNa utsutra upadeza ApanArA ane cAritrathI bhraSTa evA te paNa A bhAMgAvALA jANavA (2) (3) vaLI keTalAka parvato koLAdinI velaDIthI maMDIta hovAnA kAraNe phalavALA hoya che. paraMtu jalAdi (jala-chAyA, tIrtha) traNathI rahita hoya che. tevI rIte keTalAka gurUo cAritravALA hoya che. paraMtu zruta jJAnAdi (zruta - vacana ane atizaya) e traNathI rahita hoya che. mApatuSa muni vi. nI jema (3). * (4) keTalAka parvato chAyAvRkSa evA azokAdi vRkSathI alaMkRta hovAthI chAyAvALA hoya che. paraMtu jalAdi (jala-phala ane tIrtha) thI rahita hoya che. tevI rIte keTalAka gurUo upadeza ApanArA hoya che. paraMtu zrutajJAnAdi (jJAna, cAritra ane atizaya) thI rahita hoya che. aMgAra - mardikAcAryanI jema mithyAdRSTinA kAraNe tenuM bhaNeluM jJAna jJAna nathI. kriyA kriyA nathI. ane cAritra cAritra nathI. (4) (5) vaLI bIjA keTalAka parvato tIrthathI bhUSita hoya che. paraMtu jalAdi (jala-phala ane chAyA) traNathI yukta hotA nathI. tevI rIte keTalAka guruo atizaya (mahimA) vaDe kaMIka zobhatA hoya che. paraMtu zratAdi (zruta-caraNa ane upadeza-vacana) yukta hotA nathI zrI yazobhadrasUrinA ziSya balabhadra nAmanA bAla sAdhunI jema.... tenI kathA kahetAM kahe che : Thanksssssmetisatabdav9B9 SAmainaranamataawanzcamI Egggggggggggggaganaaaastuyogensatsaaaaaaaaaaaaaa [ upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 27 aMza-ra, taraMga-15|| bAka InuvAda) Egg s taggestiguage 3 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I balabhadra muninI kathA | pallIpurImAM zrI yazobhadrasUrine AcArya padavI ApavAnA avasare thAvatajIva (AjIvana) ATha kavalathI AyaMbIla karIza e pramANe pUrve karelA abhigrahavALA eka vakhata aMDIla bhumie jatAM varSAda AvatAM sUrya bhavana (maMdira) mAM gayA temAM tapa prabhAvathI pratyakSa thayelA sUryadeve varadAna mAMgavAnuM kahyuM tyAre varadAna mAMgavA ne nahi IcchatA potAnA upAzrayamAM AvelA evA temane brAhmaNanuM rUpa laIne AvelA te sUryadeve sarva jIvane jovA mATenI aMjananI dAbaDI ane divya pustaka ApyuM. sUrine pustaka vAMcavA mAtrathI ja paraMparA sidhdha thaI (vidyA prApta thaI) pachI A vidyA pAchaLanI prajAne mATe ayogya che ema vicArIne balabhadra munine bolAvIne A pustaka ughADIza nahi e pramANe kahIne tenA hAthe te pustikAne sUrie sUryamaMdiramAM mUkAvI. paraMtu guruno niSedha hovA chatAM paNa pustikAne kholI paraMparAnA traNa pAnA kADhayA. eka vakhate gurujI UDIla gayA tyAre parIkSA karavA mATe bakarInI viSTAnI lIMDIo bhegI karIne bakarInI vidyAmUkI ke tarata ja badhI lIMDIo bakarI banI gaI teTalAmAM ja tyAM guru AvI gayA. A pramANe bakarIone joIne Thapako Apyo. pachI jIva rakSAne mATe upadeza ApIne bIjA sthAne vihAra karI gayA. tyArabAda balabhadramuni avyakta veSamAM parvatanI guphAmAM rahIne bakarInA vaMdane ghAsa carAvatA tenI lIMDIo vaDe homa kare che. anukrame temane ghaNI vidyA sidhdha thaI. eka vakhata zrI raivatagiri (giranAra) tIrthane baudhdha lokoe grahaNa (kanja) karyuM tyAMnA rAjAne ane rANIne baudhdha lokoe potAnA upAsaka banAvyA te rAjAe zvetAMbarone te tIrthamAM praveza para pratibaMdha mUkyo eka vakhata zvetAMbaranA 84 gaccho - saMgho bhegA thayA paraMtu baudhdha thaIne devane vAMdavA e pramANenI rAjAnI AjJAthI khInna - nArAja thayelA teoe eka | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 228) aza-2, taraMga-12|| rarara3%aataawaa nyAravAra karavAthaaggggBaaaaaaavayAzvathaDyuessa reatenataaaaaaaaaaaaeeeeeeeeeeeeeeeeepyANAnuM BattsuzligulataawyA @agaaiaealutatashataaaaaaaa gwadgtugustBalurghatangpudala Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtramAM aMbAne utArI pUchyuM teNIe kahyuM baudhdha vyantaroe tIrthane kaje karyuM che tethI koI sahAya karanAra vinA mArAthI kAMI thaze nahi jo balabhadra munine lAvo to tIrtha pAchuM maLaze pachI saMghapatioe UMTavALAne bolAvavA mATe teone te saMdezo Apyo. te muni AkAza gAminI vidyA vaDe gagana mArge tyAM AvyA ane vidyAnAbalathI saMghanI pharato agnino killo ane tenI comera jalathI bharelI khADI banAvIne rAja sabhAmAM jaIne rAjAnI pAse tIrthanA darzananI anumatI mAMgI baudhdha thaIne tIrthane vaMdana karo nahi to nahi. e pramANe rAjAnA kahe chate tenA zarIramAM cokhA chAMTavA vi. vaDe karIne vedanAne ubhI karIne saMghanI pAse gayA tyAre krodhita thayelA rAjAe senApatine saMghanI sAthe tene haNavA mATe mokalyo ane te tyAM Avyo tyAre teNe agnino killo joyo ane DarI gayela evA teNe muninI pAse kRpAmAMgI ane kahyuM ke he muni ! rAjAnA upara krodha nA karo ItyAdi tethI munie potAno atizaya (camatkAra) batAvavA mATe maMtrIne kahyuM. mAruM balajo ema kahIne lAla kareNanI soTIne bhamAvI vRkSanI badhIja zAkhAne bhUmi para pADI tyAre maMtrIe kahyuM udara paNa DhAMkaNuM pADavA zaktivAna che. paraMtu tene upADavA ke DhAMkavA samartha nathI. A sAMbhaLIne zveta kaNavIra (sapheda karaNanI soTI) vaDe bhamAvIne te badhI zAkhA (DALIo) ne jhADa para potapotAnA sthAna para goThavI dIdhI. A joIne camatkata (Azcarya) pAmelA maMtrie rAjAne tenI zaktinI jANa karI pachI DarI gayelA te rAjAe muninA vacanathI jaina dharmane aMgikAra karyo A pramANe tIrtha pAchuM meLavyuM ane zAsananI prabhAvanA thaI ane tenAthI zatruno nAza thayo. A pramANe balabhadramuninI kathA pUrNa thaI II jevI rIte A balabhadra muni abahuzruta hovA chatAM paNa cAritra ane upadeza thI rahita hovA chatAM paNa atizayavALA thayA. tevI rIte bIjA paNa keTalAka atizayavALA zAsananI prabhAvanA vaDe karIne cAritrAdithI rahita hovA chatAM paNa potAne ane bIjAne tAranArA thAya che. e pramANe atizayane tIrthanI upamA ApI che. | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)1229) aMza-ra, taraMga-15 * 1 . kaa aaaaaaaaaaaaaaahisaHuSAdhunilasaavnaranasmaannaahannamaananDAkalAranasan tA.tamaaaaaaaaaaaaaaaeleaseesaaeeeeeeesegetagereat BHENIBEHPHHEELEBR/fittltitlllllllyWit/IPIELHIHELPHI[YHHHHHHILLImultLUTILITIHIRIBSHHHHHHHHHEALTH BBaualBunditilingupunagABIBBABBapuaaaambuatemagi Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zratAdine jalAdinI upamA ApI che tenA kAraNanI pUrvanI gAthAmAM vyAkhyA karelI che. (vicArela che) (6) jala, phaLa, parvatanI jema keTalAka gurUo samyagujJAna ane cAritra vaDe sahita hoya che. upadeza ane atizayo vaDe karIne hotA nathI. azudhdha prarUpaNAmAM rahelA sAvadyAcAryanI jema (6) (7) ane jaLa chAyA yukta prarvatanI jema keTalAka gurUo zrata (jJAna) ane upadezane dharanArA hoya che. eka zlokanA so artha karavAvALA zrI somaprabhAcAryanI jema (7) (8) vaLI bIjA jala ane tIrthathI zobhatA parvatanI jema keTalAka gurUo zruta ane atizayane dharanArA hoya che. tenA vaDe zobhatA hoya che. paraMtu cAritra ane upadeza vaDe nahi dRSTAMta yathA yogya jAteja vicArI levA.... (2) (9) keTalAMka parvato jevI rIte phala, chAyA vaDe zobhe che paraMtu jala ane tIrtha (atizaya) vaDe zobhatA nathI tevI rIte keTalAka gurUo cAritra ane upadeza vaDe zobhe che. paraMtuM jJAna ane atizaya vaDe zobhatA nathI. pahelAM kahelA utsAra kalpikAcAryanI jema (9) (10) vaLI keTalAka parvato phala ane tIrtha vaDe zobhe che. paraMtu jala ane chAyA vaDe zobhatA nathI, tevI rIte keTalAka guruo cAritra ane atizaya vaDe zobhe che. paraMtu zrata (jJAna) ane upadeza vaDe zobhatA nathI. moTI uMmare pravarjita thayelA vividha abhigrahAdi tapa sevana karanArA camatkArIka (zubha, suMdara) guNothI AkRSTa thayelA devothI sevAtA yazobhadrasUrinA ziSya kSamARSinI jema ane hemacaMdra sUrIzvarajI nA ziSya yazacaMdragaNInI jema teno saMbaMdha A pramANe che. te kahe che. zrI AdmabhaTTa maMtrIe potAnA pitA udayanamaMtrInA kalyANane mATe bharuca zaheramAM zrI zakunikA vihArano udhdhAra karyo chate zrI hemasUrinI pAse vistAra pUrvaka pratiSThA mahotsava karAvyuM chate zrI kumArapAla rAjA, hemacaMdrAcArya guru ane pATaNa vi. nA saMgho pota suraSadarAgAradArayAdhArayayayaaaaaaaaaaaaaaaaanaesassinaeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee 89998888888888888888888888888888888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (230) aMza-2, taraMga-15 | Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAne sthAne gaye chate bharucamAM rahelA AmrabhaTTamaMtrIne koI viSayamAM devIno kopa utpanna thayo teno sevaka lokoe jaldI hemacaMdra gurune te svarUpane batAvato lekha mokalyo tethI tenA svarUpane jANIne zrI guruyazacaMdra muninI sAthe saMdhyA samaye AkAza gAminInI vidyA vaDe gagana mArge bharUca nagare AvyA. pratiSThAnA samaye bhoga, bali vi. nuM dAna nahi devAnA kAraNe 2STa (krodhita) thayelI saindhavAdi devIne bolAvavA (vazakaravA) mATe kAyotsarga zarU karyo. tyAre te devIne gurunI avagaNanA karatI joIne yazacaMdra gaNivare khAMDaNIyAmAM DAMgaravALA cokhAne nAMkhIne muzaLa (sAMbelA) nA prahAra karyA. te vakhate prathama prahAre devIno mahela dhrujavA lAgyo. bIjA prahAre devInI mUrtija potAnA sthAnathI uDIne IndranA vajAnA prahArathI mAruM rakSaNa karo rakSaNa karo ! e pramANe bolatI gurunA caraNomAM AvIne paDI e pramANe yazacaMdragaNie mithyASTi vyaMtarono doSa dUra karyo chate zrI Amra bhaTTa maMtrI nirogI thayA ane lAMbA kALa sudhI vividha dharma kAryo vaDe jina zAsananI unnati karI arthAt jina zAsanane prakAzita karyuM A te yazacaMdragaNi (sAdhu) bahu zrata paNAthI ane upadezathI rahita ane cAritra ane atizayathI sahita hatA (10) (11) bIjA paNa keTalAka guruo chAyA vRkSa ane tIrthathI yukta hoya che. paraMtu jala ane phaLa vinAnA hoya che. tevI rIte keTalAka guruo sadupadeza ane atizaya vaDe zobhe che. paraMtu jJAna ane cAritrathI zobhatA nathI A pramANe be yoganA bhAMgA pUrNa thayA. (12) have traNanA yogathI cAra bhAMgA thAya che. temAM keTalAka parvato jala - phala ane chAyAthI yukta hoya che. tevI rIte keTalAka guruo jJAnacAritra ane upadezavALA hoya che. (12) (13) keTalAka parvato jala-phaLa ane tIrthavALA hoya che. tevI rIte keTalAka guruo jJAna-cAritra ane atizaya vALA hoya che. paraMtu upadezathI rahita hoya che. (13) MARBRERA ARRASBAREBARSABARBRARERARRARARAAARBAARBRSSBBSBRGRABARBARABARABARBRAGSBRO8BBB ABBAT Epaa%a8a833939932aa3293299%E0aa%aaaaa upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-2, taraMga-15 HEIBERS SHEHERE Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) keTalAka parvato jevI rIte jala - chAyA ane tIrthavALA hoya che tevI rIte keTalAka guruo jJAna-upadeza ane atizaya vALA hoya che. paraMtu cAritrathI yukta hotA nathI. (14) (15) valI bIjA keTalAka parvato phala-chAyA ane tIrthathI zobhe che.tevI rIte keTalAka guruo cAritra-upadeza ane atizayathI zobhe che. paraMtu jJAnathI zobhatA nathI. dRSTAMto svayaM vicArI levA (15) (16) vaLI keTalAka parvato jevI rIte jala - chAyA phala ane mahimA (prabhAva) yukta tIrtha vaDe zobhe che. jema vistarita kIrtivALA zrI raivatAcala (giranAra) Abu vi. zobhe che. tevI rIte keTalAka gurUo jJAna-cAritra, upadeza ane atizayo vaDezobhe che ane teo jina zAsananA prabhAvaka thAya che. pAdaliptasUri, yazobhadrasUri vi. nI jema (16) A sola bhAMgAne viSe bAramo ane solamo bhAMgo zudhdha che ane bIjA paNa keTalAka apavAda pade AcaravA--Azraya athavA sevavA yogya che. paraMtu abahuzruta azudhdha prarUpakavALA bhAMgA tajavA yogya che. e pramANenuM tattva jANavuM. he budhdhajano ! parvatAdinA dRSTAMto vaDe gurunA viSayane jANIne moharUpI zatru para vijaya rUpI lakSmI meLavavA mATe yathottara guNa sRSTa guruno sadA Adara karo - sevo. II Iti dvItIya aMze paMcadaza staraMgaH II - 2 (taraMga - 16) aMza vaLI bIjA bhAMgA vaDe gurunuM yogya paNuM Adi kahe che H zlokArtha H- (1) kITa (2) AgIyA (khadyota) (3) ghaDo (4) ghara (5) zikhara (6) gharano dIpa (7) caMdra (8) sUryaprabhA.... svapara alpa prakAzaka che. te rIte gurUo jJAnAdi vaDe karIne ATha prakAranA hoya che. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | 232 aMza-2, taraMga-16 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) kITa :- vyAkhyA H- jJAnAdi vaDe eTale ke jJAna, mahimA, kriyA vi. guNa rUpI prabhA vaDe potAne ane bIjAne alpa ane ghaNo prakAza jenA vaDe thAya che. teo sva - para alpa, bahu prakAza karanArA A kalikAlamAM kIDA vi. sarikhA ATha prakAranA guruo hoya che. e pramANe eno sAra che. temAM sAmAnya rIte kITa kahevA chatAM paNa zRMgArika e pramANe prasidhdha ane camakatAM za2I2vALA (kIDA) levA je rIte te kITapaNuM vizeSa na hovA chatAM paNa kITakathI judo te jAtano camakavALo adhika che. paraMtu aMdhArAmAM potAnA dehane paNa prakAza karanAra hotA nathI tevI rIte keTalAka guruo jJAnAdi vizeSa prabhAvathI rahita chatAM potAnA parivAramAM (maMDalamAM) Asana vi. no mAtra bAhya ADaMbara hoya che. paraMtu potAnI jAtane paNa tattvanA bodha rUpa prakAzane karatAM nathI (1) (2) jevI rIte khadyoto (AgIyA) potAnA deha mAtrathI prakAzaka ane thoDe uMce gagana tarapha uDanArA aMdhArAmAM ja prakAze che. tevI rIte keTalAka gurUo alpajJAna vaDe potAnAja maMDala (5rivA2)mAM mAtra prasidhdhivALA ane alpa saMyama kriyAvALA ajJAna rUpI aMdhakArane viSe kaMIka khullI dRSTivALA mugdha jana viSe dIpe che. (prakAze che) potAnI jAtane paNa tattvanA bodha rUpa prakAzane alpaja kare che. paraMtu bIjAne tatva rUpa bodhano prakAza karavA mATe samartha banatA nathI. (2) (3) ghaTa pradIpa :- jevI rIte ghaDAmAM rahelo pradIpa bahu nirmala prakAzathI yukta hovA chatAM gharamAM ja prakAza kare che. tevI rIte keTalAka guruo nirmala jJAnAdi guNa rUpa tejathI bharelA chatAM paNa potAne ja prakAzita kare che. (hitakara bane che) paraMtu vyAkhyAnAdi karavAnI labdhi (zakti) thI rahita hovAthI bIjAne bodha pamADI zakatA nathI (3). (4) ghara :- gha2mAM 2helo dIpa vadhAre prakAza karanAro potAnA gRhamAM rahelA padArthanI rAzi (vastuo)ne batAve che. (prakAze che.) ane tyAM rahelA manuSyo (loko) potAnA kAryomAM pravarte che. athavA kAryo kare che. paraMtu bahAra rahelA loko pravartanA karatA nathI. tevI rIte keTalAka guruo vizeSa upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (233) aMza-2, taraMga-16 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAre jJAnAdi guNa teja ne potAnA vargamAM ja jAte tattva bodhanA prakAzanA tejane prasAre che (khullo kare che, ane bIjAne dharmaadharma vi. arthano prakAza kare che. ane dharma karma ne viSe pravRttine kare che. paraMtu bIjA varga vi. mAM te karatAM nathI tevA prakAranA gharanI divAla, bhIMta vi. sarakhA jJAnAvaraNAdi kAraNa rUpa caturAIno abhAva hovAthI bIjA vargamAM prakAzaka banatA nathI. e pramANe potAne ane bIjAne alpa prakAza karanArA che. (4) giri pradIpa - zikhara para rahelo tevA prakArano moTo, vATa vi. thI yukta dIpaka pUrve kahelA dIpathI adhiktara tejavALo ghaNA yojana sudhI potAne prakAze che ane bIjAne ghaNA padArthono prakAza kare che. arthAt batAve che. tevI rIte keTalAka guruo viziSTa prakAranA jJAna, kriyAdi prabhA vaDe potAnA samudAyamAM ane bIjAnA samudAya AdimAM prasidhdhine dhAraNa kare che. potAnA ziSyone ane sAthe bahArathI abhyAsArthe AvelAone AgamanA atha batAvanArA hoya che. ane ghaNA bhavya janone dharmakriyAnI pravRttinA kAraNarUpa dharmamArgane batAvavA vaDe svapara ghaNA prakAzaka che. Iti (5). (6) graha -zukra Adi graho jevI rIte vizeSa paNe svayaM prakAzaka che. ane te carAcara jagatamAM jaNAya che. paraMtu samasta padArthone jhAMkhA batAve che. tethI te te kriyA karanArA hovA chatAM paNa tevI rIte prakAzaka thatA nathI. tevI rIte keTalAka guruo nirmala kriyAdi guNa prabhA vaDe carAcara jagatamAM prasidhdhi ne pAmelA hoya che. paraMtu AgamanA saMdeha rUpI aMdhakAra vALA ane aspaSTa AgamanA arthanuM jJAna dharanArA hoya che. (arthAt AgamanA arthane saMpUrNa rIte batAvanArA hotA nathI, tethI karIne ja bIjAne tevI rIte dharmamAM pravartAvanArA hotA nathI paraMtu pahelA kahela tenA karatAM adhika paNe prakAzanArA che.... (6) keTalAka guruo vaLI caMdranI jema svapara pakSane viSe zItala chatAM saumya prakRtivALA, kiraNonA vilAsa vaDe jagatanA paNa mithyAtva kaSAyAdi tApane dUra karanArA, cAre dizAomAM vitarita nirmala kIrti yukta cAMdanIthI bharelA devothI paNa adhika amRta dAna ApanArA svalpa zaMkArUpI aMdhakAravALA 9999-9-9-899.PReggg S RAERRRAAARRRRRRRRRRRRB388BBBBBBBBBBRSBOROBBS gaaaaaaaaaaa88888833888888888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 234) aMza-ra, taraMga-16, ensusaEenaudaga3-age Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane sArI rIte AgamArthane batAvanArA duSamakAla rUpI rAtrine viSe dharmarUpI udyotane karanArA grahasarikhA bIjA sUriothI adhikatare zobhe che. tethI karIne ja bahu bhavyajanane avasara yogya dharma kriyAne viSe pravartana karAve che. e pramANe bahutara prakAza karanArA kahyA che. IchI (8) sUrya - sUryanI jema keTalAka guruo atyaMta nirmala paNe samasta AgamanA arthanA jJAnane prakAzanArA, saMpUrNa zaMkA rUpI aMdhakArane dUra karanArA, mithyASTivALA mahA ghuvaDanI AMkhone baMdha karanArA, zaktizALI vAdi rUpI graha samudAyanA caDatA tejane saMpUrNa paNe dUra karanArA ane samyakrakriyAnI pravRttinA kAraNe jina zAsana rUpI gaganane prakAzanArA, e pramANe svapara atyaMta prakAza karanArA hoya che. (8) yathA yogya sthAne ane jevI rIte sAruM lAge te rIte dRSTAMta yojavA ane uttarottara gurU gaNanI sevAne mATe prayatna karavo vaLI temAM sUrya, caMdra, sarikhA guruo ekAMte yogya jANavA. zlokArdha - he kalyANanA Icchuka ! e pramANe vizvamAM uttarottara samasta zreSTha guNavALA evA te sadganA guNone sAMbhaLIne jANIne) teonI sevA karo, jethI karIne tame bAhya ane atyaMtara zatrunA samuha upara jaldI nirdoSa evI jaya rUpI lakSmIne varo ||1|| e pramANe tapAgacchAdhipati zrI devasuMdarasUri zrIjJAna sAgarasUrinA ziSya, zrI somasuMdarasUrinA paTTAlaMkAra zrI munisuMdarasUri, racita upadeza ratnAkara graMthanA pUrva taTanA bIjA aMzamAM gurunA yogyAyogya paNAno vicAra karatAM 16 mo taraMga pUrNa thayo. dvitIya aMza saMpUrNa I ! saMpUrNodacaMdvitIyaDazaH | Instag inaataaaaaaawaanbruunagadananyAyAdhyakSagamamanamana fignananohananthapanessageasteuritannontortunnatang upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 235 aMza-ra, taraMga-16, rAka Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aiMza - 3 (taraMga - 1) yoga pAsa kahyo e pramANe pharIthI te yoganA trIjA dvAranuM vivaraNa karavAnI IcchAvALo huM kahuM chuM. jaya rUpI lakSmI ane sukhanI IcchAvALA ! aniSTa haraNa karanAra ane trivargamAM sArabhUta, A lokane paralokamAM hItakAraka samyakadharmamAM tame udyamavALA bano ||1/l. te vaLI bhAva pramANe ISTa phalane karanArA, aniSTa phalarUpa pApane dUra karanArA e bAlAdinA cAra prakAranA dRSTAMtathI jANavuM rAja te A pramANe eka dekhato bAlaka ane eka aMdha bAlaka eka dekhato vRdhdha ane eka aMdha vRdhdha, eka dekhato yuvAna ane eka aMdha yuvAna. teoe eraMDAno sAMTho ane zeraDIno sAMTho ane teno rasa pIdho te kramathI (1) alpa (2) bahu (3) bahutara ane (4) bahutama phala ApanAra bane che. temAM eka pittano atireka ane eka pittano upazama karanAra thAya che. tema mithyAtva ane samyakatvAdi rUpa jinadharma pAThAMtarathI AraMbhAdi pApa ane viratino guNa pratyeka bhAvAdinA vizeSapaNAthI cAra prakAranA zubha - azubha phalane ApanAra thAya che. tenI bhAvanA (vicAraNA) A pramANe che :- jema koI bAlake bIjA koIka bAlakane zeraDIno sAMTho khAto (cUsato) joIne "bAlaka te joIne zradhdhALu bane che" e nyAye karIne zeraDI khAvAnI IcchAthI mAtA premavALI hoya che. evI budhdhithI aparamAtAnI pAsethI zeraDInA sAMThAnI mAMgaNI karI. mAtAe niSedha karavA chatAM zAnta thato nathI tyAre tenA kadAgrahathI udvega pAmelI evI teNe zeraDI no sAMTho nahi hovAthI ane te bAlaka upara vizeSa prakArano sneha na hovAthI vizeSa prakArano vicAra karyA vinA tene ThagavAne mATe gharanA pAchaLanA bhAgamAM (vADAmAM) rahelA eraMDAnA jhADamAMthI httBahteasermraangngraannmaanraang jaangqaannnnnnnnraann %aa%aaaaa6aaa8888888888888888a%a8 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) REE BHEHTAgEAntHTEPH BHIDHHHHHHEET Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka eraMDAno TukaDo lAvIne tene Apyo ane teNe te TukaDAne kaMIka cAvIne (cUsIne) bIjuM khAvAnuM malavAthI caMcalapaNAnA kAraNe te sAMTho pheMkI dIdho tene cAvavAthI Avelo tApa (pittano uchALo) te alpa pramANamAM thAya che. ane te jAte athavA svalpa upacArAdithI zAnta thaI jAya che. e pramANe koIka bhadra pariNAmi jIva kula paraMparAthI AvelA kadAgraha vinAno mithyAtvI sabhyajina pUjAdimAM tatpara zrAvakone joIne dharmanI zradhdhAvALo banelo kula paraMparAthI AvatA gurune sadgurunI budhdhithI dharmane pUche che te paNa lobha, moha vi. nA kA2Ne zivAdinI pUjA, gAyanuM dAna snAna vi. ka2vAno tene upadeza Ape che. ane te kadAgraha vinA bAlakanI jema Adara vinA kyAreka kare che. ane kyAreka ka2to nathI ane kyAreka dveSa vagara samyadharmane paNa sAmagrIno yoga prApta thaye chate kare che. (Acare che.) tevI rIte koI bhadra pariNAmI athavA samyaSTi apara mAtA jevA kuTumbe kahelA (upadezelA) eraMDAnA TukaDAnI samAna AraMbhAdi pApa ne nahi AcaratA lobhAdithI rahita AMtare AMtare dharma ne karatAM ane yathAzakti upakArAdi karatAM pAThAtaramAM kahelA AraMbhAdi pApabhAvanA ane viratiguNanI bhAvanA paNa sarva draSTAMtamAM jANavI. vaLI e pramANe tene mithyAtvAdithI utpanna thayela sukha pUrvaka dUra karI zakAya tevo alpa karma baMdha thAya che. ane tethI hIna manuSyapaNuM prAyaH karIne alpa uttama evI tIrthaMcAdi gati ane prAyaH sulabha bodhi thAya che. e pramANe pahelo mithyAtva pApa bheda thayo // 1 // have ahIMyA mithyAtvane AzrayIne jaMgalI geMDo thayelo viSNudatta zreSThi vi. nA dRSTAMto jANavA. vaLI AraMbhAdi pApane AzrayIne vaitaraNi vaidyanuM dRSTAMta A pramANe che. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 237 aMza-3, taraMga-1 88888888 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - vaitaraNi vaidhanuM daSTAMta bArAmati nagarImAM kRSNa vAsudevane dhanavaMtarI ane vaitaraNI nAmanA be vaidyo hatA dhanavaMtarI abhavi ane vaitaraNI bhavi jIva hato te glAna sAdhuone mIThA zabdathI kahe che. (samajAve che.) ane prAsuka (nirdoSa) auSadha sAthe paropakAranI budhdhithI sevA kare che. (upacAra kare che, ane te potAnI pAse rahelA auSadho Ape che. vaLI dhanavaMtarI vaidya sAdhune ayogya ane pApakArI (sAvadya) auSadho Ape che. tyAre tene sAdhuo kahe che ke amane A kevI rIte khape ? tyAre vaidya kahe che huM sAdhuo mATe zAstra nathI bhaNyo AraMbhI ane mahA parigrahI evo te AkhI bArAmatImAM cikitsA kare che. have eka vakhata - kRSNa vAsudeva tIrthakara (nemanAtha) ne puche che ke A loko ghaNAM DhakAdi jaMtuono vadha karavAnA kAraNe koNa kaI gatimAM jaze? tyAre bhagavAna kahe che ke A dhanaMtarI vaidya sAtamI nasakamAM apratiSThAna nAmanA narakAvAsamAM utpanna thaze. ane A vetaraNI vaidya gaMgA nAmanI mahAnadImAM AvelA vidyAcala prarvatamAM AvelI kAliMgajara nAmanI aTavImAM vAnara paNe utpanna thaze. tyAM te moTo thatAM jAteja yuthapati paNe karaze. tyAM eka vakhata sAdhuo sAthenI sAthe vihAra karatAM Avaze ane tyAre eka sAdhune pagamAM zUla vAgaze (pesI jaze) tyAre te sAdhuo kahe che ke ahIMyA rahI jaIe te vakhate sAdhue kahyuM ke badhA marI jaIzuM te kAraNe tame vihAra karI jAo huM bhakta paccakhANa karuM ema kahI kadAgraha pUrvaka te rokAI gayA teo paNa jAte zalya dUra karI zakatA nathI. pachI zudhdha bhUmi ane chAyA hatI tyAM gayA te vakhate tyAM vAnara yutha pati te sthAnamAM Avyo ane tyAM sAdhune najara samakSa jotAM te kIkIyArI karavA lAgyo tyAre te yuthapatinI kIkIyArI sAMbhaLIne sAme jotAM tene roSe bharAyelo Avato joyo. te yuthapati vAnare te sAdhune joIne AvA sAdhu meM kyAMka joyA che. e pramANe upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (238)aMza-3, taraMga-1 shmbhdrmaadkbhmaamrngng a ana khluaessssssssssssssssess888800gge9ssages00pd kiasaBBBatataBaaaphaziBhatsaptaaaaphakarazaaaaaaaaaasBahalatatingghautiB Bziatan gdii Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAra karatAM tene jAti smaraNa jJAna thayuM ane bArAmatI nagarI joI tyAre te sAdhune vaMde che. namana kare che. tyAre teNe temane zalyavALA joyA te vakhate tene cikItsA zAstrayAda AvyuM pachI te parvatamAM rahelI zalyane udhdhAranArI ane ghAne rujhavanArI auSadhI (jaDIbuTI) laIne AvyA pachI teNe zalya udhdhAravA (kADhavA) paga para lepa lagADyo zalya nIkaLyA pachI paDelA ghA para saMrohaNI lagAvI ghA rujhAvyo pachI temanI AgaLa zabdo lakhyA jyAre huM pUrva bhavamAM bArAmatI nagarImAM vaitaraNI nAmano vaidya hato" tyAre te jANIne sAdhue te sAMbhaLe te rIte dharmane kahyo ane bhakta paccakhANa karAvyuM traNa rAtrijIvIne te sahastrAra nAmanA (8 mAM) devaloke gayo ane tyAM avadhijJAnano upayoga mUke che. tyAre potAnA pUrva bhavanA zarIrane (avatArane) ane sAdhune jue che. pachI te tyAM AvIne devaRdhdhi batAve che ane kahe che. tamArI kRpAthI mane AvI devaRdhdhi prApta thaI che. pachI te 'deve te sAdhune laIne temane sAdhuonI pAse mUkyA. e pramANe vAnarane samyasAmAyika, zrata sAmAyika, dezaviratinI sAdhunI anukaMpAthI lAbha thayo nahIM to naraka yogya karma karIne narakamAM gayo hota have te tyAMthI cyavIne cAritra laIne mokSane pAmaze e pramANe vaitaraNI vaidya-kathA kahI che tevI ja rIte koIka bAlaka mAtAnI pAse zeraDIno sAMTho mAMge che. teNe paNa snehanA kAraNe saMbhavita pittanA upazama mATe prayatnapUrvaka lAvIne tene Apyo teNe (bAlake) paNa pahelAnI jema kaMIka cAvyo ane mAtA bIjA kAmamAM vyagra (lAgelI) hovAthI tene te pheMkI dIdho. ane pittanA upazamathI thoDI zAnti thaI. e pramANe koIka bhadra prakRtivALo mithyAdRSTi athavA zrAvaka kulamAM utpanna thayelo nasIba joge kulanI paraMparAmAM AvelA gurune athavA jaina sAdhune pUchyuM temaNe paNa samyakatva dezavirati Adi dharma batAvyo ane teNe te dharma svIkAryo paraMtu Adara pUrvaka nahi chatAM samyakajJAna AdinA kAraNe kadAgraha vinA pAlana kare che. kyAreka choDI paNa de che. e pramANe bAlakanI jema tevA prakAranI dharmArAdhanAthI alpa pramANamAM kukarmarUpa pittanA upazamanathI | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 239) aMza-3, taraMga-1 | zikaaaTarasArararararararazcamadhyavarasaravarararararakaaaaaaaaNasara sarAsarIjharajhara jharaNaasseteTIDara PrepeasanaeseareenaagtaanegaNavaratArAhaanetaLA : - Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAnta thAya che. ane sukha ne pAme che. manuSyamAM alpa Rdhdhi ane deva Adi gati pAme che. dA.ta. zrI gautama svAmithI pravarjita kheDUta vi. saDha, zyAmala vaNika AdinA dRSTAMto ahIMyA jANavA. keTalAka dharmanI virAdhanAthI tIca gatimAM paNa utpanna thAya che. paraMtu sulabha bodhi thAya che. zrImunisuvrata svAmithI bodha pAmelo ghoDo pUrvabhavanA zreSThinI jema Iti dharmano prathama bheda thayo. A pramANe bAlakanA dRSTAMtathI vicAryuM. . have koIka vRdhdha (vayaska) jarA AdinA kAraNe aMdha thayelAne kyAreka pittano upadrava thayo vaidyAdinA vacanothI tenA upazamana mATe zeraDI khAvAnI IcchA vALo evo te zeraDIne vahu pAse mAMge che. ane te vahu bIjA gharathI AvelI hovAthI kaMTALelI te kArya mATe (zeraDI lAvavA mATe) azakta ane bhakti na hovAnA kAraNe ulTe tene zodhavA mATe ALasu, udvigna athavA avajJAAdi karavA vaDe pAchaLa rahelA gharanA varaMDAmAMthI eraMDAno eka TukaDo lAvIne tene Apyo. teNe te cAvyo paraMtu te cAvatAM teno rasa kaDavo lAgyo ane kahyuM ke A zeraDIno sAMTho nathI. e pramANe kahetAM teNIe (vahue) kahyuM ahIMyA AvA prakAranI ja zeraDI thAya che. pitta vi. nA kAraNe tamane svAda ulTo (kaDavo) lAge che to paNa cAvatAM pittano upazama thaze. to e pramANe prayatna pUrvaka tame cAvo te sAMTho tene nahi dekhAvAthI tenI sAthe adhika vicAra vimarza nahi karatAM te vahunA vacana para zradhdhAne dhAraNa karato sarva zakti vAparI tene cAve che. paraMtu dAMta. vi. na hovAthI zaktinA abhAve thoDuM ja cAvyuM pachI tenA zarIramAM rasanuM pariNatapaNe alpa thayuM eka manathI cAvavAthI bALakanA pittathI adhiktara pittano uga upadrava vadhI gayo. e pramANe keTalAka jIvo mithyAtvapaNAthI lepAyelA paraMtu tatvadRSTivALA dharmanA arthI kugurunI pAse dharmane mAMge che. te paNa rAga, dveSa, lobhAdinA kAraNe potAne mAnya snAna, yajJa, kuguru, kudevAdi mithyA dharmanuM AlaMbana eeeeeeeeeeeeeeeaNaB828888888aeesaageeeeee anantnanaNAyarasaraNazazirAviyayasAyara saBaaaaaaaaaaaaaaaa22aashaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaan I nAka upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 240 aMza-3, taraMga-1] RE: SEE Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karo vaLI kulamAM khavAtI mAchalIne, potAnA gharamAM jhADane pIDA karatAM pakSione pApa rahita ghAsane khAnArA nirdoSa haraNone zikAramAM mAratA (haraNono zikAra karatAM) pApa lAgatuM nathI. A pramANenI yuktio vaDe zAntanuM rAjA, dazaratha rAjA AdinI jema rAjAone zikArano paNa niSedha nathI rAjyane mATe pAMDavonI jema gotrano vadha karatAM paNa pApa lAgatuM nathI. pApaghaTAdinA dAna vaDe sarva pApono nAza thAya che. II ItyAdi hiMsA mahAAMrabhAdi pApano upadeza Ape che. te paNa jIva prayatna pUrvaka karavA mATe taiyAra thAya che. arthAt te kare che. ane bIjA pAse te pramANe karAve che. paraspara zAstrArthamAM visaMvAda jIvaghAta vi. AvA prakAranA karmamAM vighna saMbhava vi. jotAM kaMIka udvigna thato bhautika sukha mATe karAtAM ghInA homa Adi darzizreSThanI jema kaMIka kugurune tenuM kAraNa vi. pUche che. tyAre te paNa purANa, mAnava dharma, aMga sahitano veda, cikitsA, AcAra, AjJA sidhdhinA kAraNe yuktio vaDe paNa haNavA nahi (athavA temAM tarka vitarka karavA nahi) ItyAdi jaina muninA darzana, tenI sAthe vArtAlApa Adi vaDe mahA pApa baMdhAya che. (vArtAlApa karavo mahApApa che)" hAthI vaDe mAre to paNa jina bhavanamAM praveza na karavo ItyAdi upadeza Ape che. te paNa jIva mohathI aMdha banelo hovAne kAraNe adhika parikSAdi karavAmAM asamartha kula gurunI jema vAtsalya bhAva vALA che. evI budhdhithI teno ja eka bhakta thaI tenA vacana upara zradhdhA ne dharato sarva zakti e karI kudharmane kare che. (pALe che. Acare che.) paraMtu tevA prakAranA zarIra, dhana, moTAI, sattA vi. nI zaktinA abhAve pazumegha vi. yajJa, koTihoma vi. deva, guru, saMghano anAdara vi. krUra karma karavAmAM samartha na hovAthI keTaluMka ja (alpa) tica, narakAdi yogya karma bAMdhe che. tevA prakAranA jIvanA "vahuvAviyAvuM che?" ItyAdi muni vacana thI bodha pAmela vAsaNa chAga, cAruttanI nirdhAmaNAthI tenA mitra vaDe haNAyelo bakaro deva thayo. dharmaruci muni vaDe baLAyelo gaMgA Bapsang 2299932aBBanaskanSaaniSara jja mmahaabaniannaaa a upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 241) aMza-3, taraMga-1 || taaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa B 7aaaaa Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nadIno naMda nAvika, muni vaDe haNAyelo gozALAno bhAvibhava kSatriya vi. jANavA. e pramANe koI sArI AMkhavALA vRdhdha puruSe putra ke patni pAsethI zeraDIno sAMTho mAMgyo ane temaNe te bhaktithI Apyo te sAMThAne cAvatAM cakSu vaDe joto ane jIbha vaDe teno svAda leto ApanAranA vizvAsathI sarvazakti (mahenata) thI cAvavA chatAM dAMtanI zaktinA abhAvathI keTaloka (thoDo) rasa zarIramAM pariNAma pAmyo ane tethI pittanuM upazamana ane zAnti (ThaMDaka) ne paNa thoDIka ja anubhavI paraMtu bAlakathI zeraDIne cAvavA karatAM adhiktara (zItalatA anubhavI) e pramANe koIka zrAvakAdi bhavyajIva sugurunA upadezathI ane bIjAnA upadezathI dharma kriyA darzanAdi e karIne dharmakarma para zradhdhA vALo banyo. bhava roganA vaidya sadguru e kahelA dharmane karatAM zarIra, dhana, moTAI, AdinA sAmarthyanA abhAve AjIvikAdinA vyagrapaNAthI kaMIka alpa ja dharma karma karato madhyama Rdhdhi vALA devAdi gati ne pAme che. ahIMyA " sivAra puSpa" dvArA jinapUjAnI IcchAvALI sthavarA, nava puSpI jina pujAdi kAraka azoka nAmano mALI, sAmAyika karanArI vRdhdhA Adi dRSTAMtane anuSThAnanA anusaraNathI ja jenI dhyAnanI zakti paNa tene AzrayIne vyavahArathI che. e pramANenuM A dRSTAMta jANavuM. eka vakhata durbAna ane sudhyAna ne ja AzrayIne keTalAka sAtamI naraka ane mokSanuM arjana paNa kare che. meLave che. teno bheda AgaLa kahI-kahevAze. e pramANe vRdhdhAnA dRSTAMtanI vicAraNAthI bIjo puNya bheda thayo /rA have karma vivazatAthI aMdha thayelo koIka yuvAna vimAtA (aparamAtA) e ApelA eraMDAnA TukaDAne zeraDInI budhdhithI sarva zaktie cAvatAM dAMta AdinA balathI sArI rIte cUsIne pheMkI detA tenA rasanuM adhika pariNamana thavAthI ane pahelAMnA pittathI adhika paNe udveganI vRdhdhi thavAthI mRtyu pAme AnnounnnnnnnnnnnnnkavAyakaaatThTha s sessmjayarAkSasarakaanasanwasjharararararasa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | aMza-3, taraMga-1 kSakSaNaaitanamatiunnatuuuuuuulaaBaBzizazaznarazaaavulatiuluuuuuuuuuuuiptkhAdulalaguball priNAvadaB2Baaaaaaaaaaaaaaaaaa Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. athavA kuSTAdi duSTa vyAdhine pAme che. ane duHkhI thAya che. e pramANe zarIra - dhana - moTAI AdinI zaktivAlo, kadAgrahI mithyAtvavALo, kugurue kahelo, zrI deva - guru - saMgha, caityanI sevAmAM vighna karanAro (tenAthI choDAvanAra) azvamedha vi. yajJa mahAsnAna, homa, mithyAdAnAdi mithyAtvarUpa kukurmone ane vaLI samyagdaSTi hovA chatAM paNa paMcendriyanI hiMsA, mAMsa bhakSaNa, mahA AraMbha, parigraha, mahAsaMgrAmAdi mahApApa rUpa karmo karIne vividha prakAranI durgatimAM jAya che. - dattaparvataka, gozAlo, kalki, kulavAlaka, kAlasaukarika Adi mithyAddaSTinA ane koNika, brahmadatta, subhUma, vAsudeva, prativAsudeva Adi samyagdRSTinA dRSTAMto jANavA e pramANe aMdha yuvAnanI vicAraNA thaI Iti trIjo pApa bheda thayo. e pramANe koIka sArI AMkha vALAne mAtAe Apelo zeraDIno sAMTho pahelAnI jema cAvIne ane kUco karIne pheMkI dIdho ane te pIdhelA rasanI pariNatithI tenA pittano upazama thatAM ane atyaMta zItalatA thI utpanna thayelA ullAsathI 52ma sukhane pAme che. tevI rIte keTalAka samyakdaSTi jIvo zarIra, dhana, moTAI, pratiSThA, sattA vi. balavALA sadgurue upadezelA mahAtIrtha yAtrA sAte kSetromAM dhanano vyaya, jinamaMdira, deva, guru, saMgha, jIrNodhdhAra vi. dravya pUjA, mahAtapa, kriyA, amArI pravartana, sAmAyika, pauSadha Avazyaka (pratikramaNa) Adi zrAvaka kartavya athavA sAdhu kartavya karIne ghaNA (bahuzaH) zubha karmo upArjita ka2vAthI bAramA devaloke athavA anuttara vimAnamAM utpanna thayA che. yAvat saMpUrNa karmono kSaya karI muktine pAme che. ane anaMta sukhano bhoktA bane che. AthI pApIonI zakti nIMdanIya che. ane puNya zAlIonI zakti prazaMsanIya che. kahyuM che ke he bhagavan ! zakti zALI sAro ke durbala sAro ? prabhu kahe che H- keTalAka jIvo durbala sArA ane keTalAka jIvo zaktizALI sArA. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (243) aMza-3, taraMga-1 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayaMtI - he bhagavan! Ama kema kaho cho ? prabhu - he jayaMtI ! je jIvo adharmi, adharma mArgI, adharmISTa, adharma kahenArA ane adharmathI ja vRtti (AjIvikA, vepAra) karanArA, adharmadarzI, adharmathI lajjA nahi pAmanArA ane adharma AcaranArA hoya che. adharmathI jIvana jIvanArA hoya che. tevA prakAranA jIvo durbala sArA, kAraNa ke AvA prakAranA jIvo ghaNA prANIone, Avone, AtmAone (ekeMdriya - vikasendriya ane paMcendriya jIvone) duHkhathI laI paritApAdi karavAmAM lIna banatAM nathI. AvA prakAranA jIvo durbala hovAnA kAraNe potAnA AtmAne ane bIjAone athavA svaparane ghaNI rIte adharmamAM joDatA nathI. eTale ke bahu pApa karatA nathI. ane karAvatA nathI. AvA prakAranA jIvonuM durbala paNuM sAruM che. je jIvo dharmI hoya te sazakta sArA che. teo ghaNA prANIone jIvone - AtmAone (ekendriya - vikalaiMdriya ane paMcendriya jIvone) duHkhI karatA nathI. yAvat paritApa upajAvatA nathI. vaLI te sazakta hovAthI potAne athavA bIjAne athavA svaparane ghaNI rIte dharmamAM joDe che. ane bIjAone joDAvanAra bane che. AvA prakAranA jIvo ghaNA prakAre upavAsa, chaThTha - aThThama - dasa vi. nAnA prakAranA tapa karmathI AtmAne bhAvita karatAM vicare che. AvA prakAranA jIvonuM baLavAna paNuM sAruM che tethI he jayaMtI ! e pramANe kahevAya che ke keTalAka jIvo balavAna sArA keTalAka durbala sArA e pramANe bhagavatI sUtramAM jayaMtI zrAvikAnA praznano prabhue uttara Apela che. dA.ta. mahAvIra prabhunA pUrva bhavano jIva naMdanamuni, rAjA kumArapALa, saMprati mahArAjA, pethaDamaMtrI, abhayakumAra, daDhaprahArI, droNa, gAMgeya, (bhISma pitAmaha) pAMDavo, gajasukumAla, DhaMDhaNakumAra Adi jANavA Iti yuvAna dRSTAMtathI vicAraNA karI te A trIjo puNyabheda thayo Ill tevI rIte koI bAlaka vi. mugdha ke aMdha pahelAMnI jema zeraDIno sAMTho cAvavA mATe samartha nahi hovAthI zeraDIno rasa mAMgatAM apara mAtAe Apelo eraMDAno rasa pIdho te cAvavA vi. kriyAno prayAsa karyA vinA paNa taalbngngaayaaenessesnngrvaang gaga9e88888888888ea98a86883%8888kayAraNaaaNakArA Resnngtaatngvelnnaangraal ratnAkara upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)](244)aMza-3, taraMga-1] 1, GR +=+1 ITHHURITIUDWIDELIWinTiIMER HSBS.BRRRRRANSELOROGORO BOGD200A288890 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaldI pittano upadrava thatAM mRtyu pAmyo athavA koDha vi. mahA roga ne pAme e pramANe mithyAdRSTi athavA samyakdaSTi ati ugra kaSAya-viSaya Adine vaza thavAthI thayela azaktinA kAraNe samaya sAmagrI AdinA abhAva AdinA kAraNe mithyAtva, AraMbhAdi duSTa kriyA vinA paNa ati ugra rodra dhyAnAdinI pariNatIthI upArjana karelA bhArI karmone kAraNe sAtamI narakamAM jAya che. taMdula matsya vi. dRSTAMto ahIMyA jANavA bAlAdinI vicAraNAthI A cotho pApa bheda thayo / e pramANe ja koIka sArI dRSTi vALA bAla vi. e zeraDIno sAMTho cAvavAnI azakti hovAthI athavA potAnI IcchA pramANe Izuno rasa athavA sAMThAne mAMgyo tyAre adhika snehanA kAraNe mAtAe Apyo ane teNe te rasa pIdho te cAvavA vi. nA prayAsa vagara paNa zIdhrAti zidhra saMpUrNa pittanA upazamathI anupama zItalatAnA sukhane bhogavAnAro bane che. e pramANe koIka tevA prakAranA bhavyAtmA pUrva bhavamAM karelA tapa, anuSThAna vi. vaDe ghaNA karmonI nirjarA karanAro athavA karmanI alpatama sthitivALo sadgurue upadezelA upadezanuM ciMtana karavAthI prApta thayela zukula dhyAna rUpa rasa Izu rasanI jema pIe che. ane tethI parUpa anuSThAnAdimAM prayAsa karyA vinA paNa ghAti karmarUpa pittanonAza thavAthI kevaLa jJAnane pAme che. sarva karmanA kSayathI mukti paNa pAme che. dA.ta. marudevA mAtA, vasudevanI strI kanakAvatI, bharata cakravarti, kurmAputra, IlAputra, nAgaketu, pRthvIcaMdra zrI AdityayazAvi. rAjAo guNasAra ane tenI patni vi. jANavA. A pramANe bAlAdinI vicAraNAthI cotho puNyano bheda thayo. e pramANe AraMbhAdi pApa rUpa mithyAtva ane samyaktva tathA virati rUpa jinadharma cAra cAra prakAranA karavAthI ane bannenA meLavavAthI ATha prakAranA thAya che. te cAra prakAre ane ATha prakAre phalane Ape che. e pramANe puNya ane pApane viSe cAra prakAre vicAra karIne AgaLa AgaLa vadhatA eka ekamAM prayatna pUrvaka vicArIne he budhdhajana ! gRhasthIo e 8388888888888888 8 8888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 245) aMza-3, taraMga-1) ligatusBulgawuuuuuuuuuuuuuuuuuultatistiartitaniuthIfaulanatanilaguniiiiiiiitaa a aaaidu litaniutaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe dAnamAM prayatna karo ane ajJAna upara jayarUpI lakSmIne prApta karo athavA samyajJAnane prApta karo // 1 // e pramANe sadupadeza yukta mahA munisuMdarasUrinI vANIrUpI amRtane jeo pIe che. teo bhavanA duHkhathI utpanna thayelA saMtApane dUra karIne niraMtara - avicala advItIya sukhane pAme che. ||2|| / / Iti tRtIya aMze // ekI sAthe puNya - pApa svarUpa varNana nAmano (prathama taraMga pUrNa thayo) aMza - 3 (taraMga-2) zlokArtha :- he bhavya loko ! jo jaya rUpI lakSmInI IcchA hoya to Aloka ane paralokamAM paNa hItakArI ane aniSTa ne dUra karanAra evA A traNavarganA sArabhUta zreSTha dharmamAM ujamALa bano ||1|| te vaLI laukika, lokottara vi. ghaNA prakAranA bhedo vaDe kahyo che. temAM paNa sarvottama phala ApanAra jinadharma sArabhUta che. jemake :- (1) kaMtherIvana (2) samI babbelavana (3) girivana (4) nRpavana (5) suravana samAna (1) nAstikono (2) bhIkSAcarono (3) tApasono (4) zrAvakono ane (5) yationo dharma e pramANe pAMca prakAranA dharmo che. A sAmAnyathI artha kahyo che. vizeSa prakAre bhAvArtha A pramANe che H- (1) kaMtherIvana jevI rIte niSphala (phalavinAnA) hoya che. ane cAre bAju kAMTAothI vyApta hovAthI lokone vAgavA vaDe anarthakArI bane che vaLI temAM pravezavAnuM ane nikaLavAnuM duHkha kA2ka che. e pramANe nAstika dharma badhI ja rIte alpa paNa zubha phalane Apato nathI ane Alokane viSe tiraskAra vi. paralokamAM narakagati vi. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (246) aMza-3, taraMga-2 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkha dAyaka, anartha kAraka bane che. vaLI temAM loko taraphathI niMdA, tiraskAra, rAjA taraphathI daMDa vi. nI bhItIthI praveza duSkara che. ane jeo praveza karI gayelA che. teonuM svecchA pUrvaka madha - mAMsa vi. bhakSaNa, sva ane parastrInA vizeSa prakAre bhogAdi viSaya sukhanA svAdamAM laMpaTatA vi. nA kAraNe temAMthI bahAra nIkaLavuM durgama che. tethI te sarvathA saMpUrNa paNe choDavAja lAyaka che. ''durgatimAM paDatA jIvone je dhAre che (bacAve che)" tene dharma kahevAya che. ItyAdi artha ghaTanamAM abhAva hovA chatAM paNa tenA Azrita loko vaDe dharma dhAraNa ka2vAthI dharmano upacAra karyo che. e pramANe AgaLa upara paNa e pramANe vicAravuM Iti prathamabheda I // 1 // (2) samI bambula vana H- upalakSaNathI khadIra (khIjaDAnuM jhADa), bora, keraDo vi. nA vana ekalA athavA mizra kahyA che. (jANavA) temAM vizeSa prakAranA phaLo hotA nathI. paraMtu kaMkAha, saMgara, ka2I2, babula (bAvaLa)nA jhADamAM utpanna thayelA phaLo sAmAnya ane nirasa hoya che. saMgara nA phaLo prasidhdha che. zarUAtamAM kaMIka mIThuM hoya che. te kAMTAthI vyApta hovAthI kAMTA vAgavAthI anarthanA kAraNa bhUta thAya che. e pramANe baudhdhono dharma brahmacarya vi. keTalAka kriyA dhyAnAdi yukta hovAne kA2Ne vyaMtara devAdi kaMIka zubha phalane Ape che. komaLa zaiyA, prabhAte pINuM (dudha, vi. pravAhI) madhyAhna bhojana, madhyarAtrie drAkSAstrava ane sAkara levAthI anne zAkya putra (budhdha) mokSa joyo che. III munie suMdara bhojana ka2vuM, komaLa (suMdara mulAyama) zayana, Asana rAkhavuM, suMdara gharamAM rahevuM ane suMdara dhyAna karavuM // 1 // ItyAdi vacanathI zarIrane sArI rIte puSTa karanAra, manane anukula AhAra zayyAdinA paribhogathI, pAtramAM paDelA mAMsAdino paNa tyAga nahi ka2vAthI ane jIbhane (mukhane) mITho hovA chatAM paNa bhavAntare durgatiAdi anartha phalane Apato hovAthI te paNa choDavA yogya ja che. A pramANe bIjo dharma bheda thayo (2) (3) girivano H- te judA judA prakAranA hoya che. upalakSaNa thI jaMgalo, udyAno grahaNa karavA temAM keTalAka jhADo snehi (rasa jharatAM) kaMtherI - upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 247) aMza-3, taraMga-2 399/mammel Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumArI vi. phalane ApanArA ane kaMTakAdi vAgavAthI anarthakArI hoya che. ||1|| keTalAka dhava, sallakI (ghAsanI jAta) palAza, panasa, zizapa vi. niHsAra, niSphala (phala vagaranA) ane vizeSa rIte anartha utpanna karanArA che. II2aa keTalAka boranA jhADa, zamI, khadIra AdinA jhADo nissAra zubhaphaLa vALA paraMtu kaMTako vaDe ghAva karanArA Adi anarthane karanArA che. keTalAka kImpAkAdi vRkSonA phaLo khAvAmAM mIThA pariNAme rasa vinAnA phaLavALA che. II4' keTalAka udumbara, bIjorAdi nissAra phaLavALA ane kaMTaka vinAnA hovAthI (abhAvathI) anartha ne nahi karanArA hoya che. // 5 // keTalAka nAraMgI, jAMbu, karaNa vi. nA jhADo madhyama prakAranA phalavALA ane anartha nahi karanArA hoya che II6 // keTalAka rAjAdana (rAyaNa) AMbA, pIyaMgu vi. 2sa yukta sArA puSpa ane sArA phaLa vALA hoya che. ahIMyA A jhADo (mAlikI vagaranA jaMgalanA jANavA) grahaNa karelA eTale ke rAjAnA udyAnamAM thayelA gaNavA (jANavA) |7|| e pramANe taratamatAthI adhama - madhyama ane uttama jhADonA vividhapaNAthI girivano paNa vividha (vicitra) prakAranA hoya che. tevI rIte tApaso je kahyA che. te zrI RSabhadeva prabhunA samayamAM thayelA (dharama nahi samajanArA) je pahelAM thayAM che. te tApaso grahaNa karavA tenA upalakSaNathI naiyAyika, vaizeSika, jaimInIya, sAMkhya, vaiSNava Adine AzrayIne rahelA badhAja laukika dharmo grahaNa karavA ane caraka parivrAjaka Adi paNa levA vaLI teo judA judA hovAthI judA judA phala ApanArA che. te A pramANe keTalAka mahAyajJa, snAna, homa Adi kaMtherI vi. nI jema prAyaH karIne paralokamAM narakAdi anartharUpa phala ApanArA che. keTalAka A lokane viSe paNa turumIllI nagarInA dattarAjAnI jema koIpaNa jAtanA zubhalavALA nathI. ane tevI rIte AraNyaka (upaniSada)mAM kahyuM che ke "jeo ahIMyA "je je rIte yajJamAM pazuone praveza karAve che. teo" tevI rIte zuka saMvAdamAM kahyuM che ke :- yUpakhodIne pazuone haNIne, upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 248 aMza-3, taraMga-2 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lohIno kAdava karIne jo e pramANe svargamAM javAya che to narakamAM kevI rIte javAze ? skaMdha purANamAM paNa kahyuM che ke vRkSone chedIne, pazuone haNIne, lohIno kAdava karIne, tila, ghI Adi agnimAM homIne svarganI abhilASA (IcchA) karavI te eka Azcarya che. ItyAdi keTalAka apAtramAM dAna azudhdha dAna, gAyatrI AdinA jApa vi. dhava, palAza vi. nI jema prAyaH karIne phala vagaranA bane che. vizeSa sAmagrI vaDe keTalAka phalane ApanArA ane anartha karavA vALA hovAthI vanane viSe ane dharmane viSe vivikSA (vicAraNA) karI nathI. ahIMyA haMmezA lAkhanuM dAna karanArA gajIbhUta zreSThi dAnazAlAdi baMdhAvAnA kAraNe, mahAdAnAdi pravartAvanArA naMdana maNiyAra, secana gajIbhUta, lAkha mUlyavALuM bhojana karAvanAra brAhmaNAdinA dRSTAMto jANavA. keTalAka pApakArI anuSThAna tapa, niyama, dAna vi. vRkSAropaNa, vAva, kUvA, taLAva Adi khodAvavA, anIti dvArA dravya upArjana ane kupAtramAM dAna vi. bora, zamI vRkSanI jema keTalAka rAjya vi. asA-zubha phalane durlabha bodhipaNuM, hIna jAti paNe, pariNAmamAM virasatA (zubha nahi) Adi anarthane ApanArA thAya che. koNikanA pUrva bhavanA tapanI jema ane je lokottara mithyA dRSTi sudaDha, Adi deva vi. paNAmAM utpanna thayelA ane cIrakAla saMsAramAM bhaTakanArA te paNa mithyA tapamAM tatpara (lIna) paNAthI Aja bhAMgAmAM jANavA. keTalAka to kiMpAka phala vi. nI jema te te prakAranA kadAgraha devaguru Adi pratye zatrutA (aruci, anAdara) vi. vizeSa bhAvanA kAraNe tevA prakAranA tapa, anuSThAna vi. eka vAra svargAdi phalane ApIne cIrakAla saMsAramAM tIryacapaNuM, nAraka vi. duHkhane ApanAruM bane che. gozAlaka ane lAntaka devalokanI nIce tera sAgaropamanA AyuSyavALo kilbiSipaNe utpanna thayelo jamAlI vi. nI jema (duHkha ApanAra bane che.) | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 249)aMza-3, taraMga-2 || ELaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaadhAyaussinistvayaaaaa rararararararararararara rarararararaksarasavA renenataneonateTADhieeeeeeeeeeeeeeeeeee ee1 kiaiaaaaaiiiiiiitaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa%a8BaaaaaaaaauuuuuuuuaddhInaBalasualuauasdhI zikSaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa#Bagasataaaaaaaaaaaaaaaaa Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAka bhadraka bhAve vizeSa pAtra guNane nahi jANatAM dAna, pUjA vi. karanArA, mithyAtvanA anurAga vaDe karIne udumbarAdinI jema kaMIka rAjya, nara bhogya sAmagrI, Adi asAra zubha phalane ja pAme che. paropakAra mATe dAnane ApanArA suMdaravaNika AdinI jema. have suMdara vaNikanI kathAno saMbaMdha A pramANe che. suMdara vaNikanI kathA ujjayanInagarImAM zrI vikrama nAmano rAjA hato tyAM dhanavAna paNa mithyAddaSTi suMdara nAmano zreSThi hato. tene yazomati nAmanI strI hatI. ane priyavardhana nAme putra hato. have eka vakhata daivayoge daridra avasthA AvI gaI. tethI khInna (duHkhI) thayelo evo te svajanamAM parAbhava thaze ema mAnato kuTuMba sAthe 52deza tarapha cAlavA lAgyo. rastAmAM tene alpa saMkhyAvALA mANasono sArtha malyo. eka vakhata koIka sarovaranA tIra (kAMThA) pAse te sArthanI sAthe bhojana karatAM koIke kahyuM re ! re ! koIka AtmAno puNyodaya dekhAya che. kAraNa ke koIka sAdhu Ave che. muni AvatAM sArthamAM rahelA loko dhanyatA anubhave che. uTho-uTho A munine namaskAra karIne svecchA pUrvaka bhIkSAne Apo tyAre te suMdara vaNike paNa mithyAdhruSTi hovAM chatAM paNa teonA kahevAthI bhAva vinA paNa (zaramathI) tapasvi (muni) ne kaMIka bhIkSA ApI sAdhu cAlyA jatAM te sarve jamI jamIne pota potAnA sthAne gayA ane suMdara potAnA kuTuMba sAthe nagaramAM Avyo. have nagaramAM AvelA tene loko aparicita hatA chatAM bhAInI jevo saMbaMdha loko sAthe thaI gayo. dAnanA prabhAvathI zuM nathI banatuM ? teNe bIjA vepArIonI dukAno vacce dukAna mAMDatAM. vepArIo caMdrano udaya thatAM kamaLanI jema saMkocAvA lAgyA. eka vakhata dukAnethI ghera AvelA evA suMdarane ThaMDIthI velaDInI jema teja hIna thayelI yazomati A pramANe kahevA lAgI he zreSThi ! je cAlIne upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (250 aMza-3, taraMga-2 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvatAM sevaka bhaktanI jema mArgamAM tamArI pAsethI khasyo nathI ane je mane prANa sarikho hato te kRtajJa moti nAmano kUtaro mRtyune pAmyo che. tethI tene putranI jema mAnIne bhojana choDI devuM arthAt bhojana karavuM yogya nathI. te sAMbhaLIne suMdara A pramANe bolyo ke mArgamAM koInA kahevAthI meM je dAna ApyuM hatuM te divasathI mane zubha phala maLe che. jethI kUtaro akALe maryo che te paNa zubha ne karanArUM mane jaNAya che. ema kahIne balAtkArathI yazomatine bhojana karAvyuM pachI eka vakhata sudhAthI (kaLI-cunAthI) lepAyeluM tenA gharanuM agravAra akasmAtu (ocituM) mULathI bhAgya hananI jema paDI gayuM ane TukaDAo thaI gayA. eTale cauTAmAM jaIne te yazomatie te zreSThine te vAta karI teNe uttara Apyo A paNa thayuM te sAruM thayuM ema jaNAya che. have eka vakhata suvarNa kamaLo vaDe poSAtI (pAlaNa karAtI) hovA chatAM ane roSa vinA vaLI pitAe bolAvI na hovA chatAM pUtravadhu pitAne ghera jatI rahI. A pramANe yazomatie suMdaranI AgaLa kahetAM aMtaramAM vicAra karIne tevA ja prakArano pratyuttara Apyo te pachI eka vakhata sAMkaDI galI vALI zerImAMthI pAchaLathI calAvI rahelA baLadomAMthI eka baLada chuTo paDI gayo temAM dezI vepAra karanArAno jAti ratnathI bharelI guNIvALo eka baLada puNyanA bhaMDAranI jema tenA gharamAM ghUsI gayo. vicAravAna evA suMdare praveza karelA baLadane joIne cAre dizAomAM dhyAna rAkhIne goNine laI tene mUkIne te baLadane kADhI mUkyo. pachI goNine khADo khodI temAM te mUkIne upara lepa karIne kalyANakArI svastikanuM nizAna karyuM pachI ghaNA divaso gayA pachI tene bahAra kADhIne jAtiratno joyA ane vicArIne yazomati ne kahyuM ke jo kUtaro maryo na hota to karkaza bhasato evo te doDyo hota (sAme dhasyo hota) ane baLade tenA A trAsathI tArA gharamAM praveza paNa na karyo hota (karI zakata) te maryA chatAM paNa jo mArA gharanuM dvAra paDyuM na hota to A baLada guNI sAthe gharamAM AvI zakyo na hota vaLI Ane praveza karyo paNa jo pUtravadhU pitAne ghera gaI na hota to koIpaNa sthAne teNe kahyuM hota ane tethI lokomAM A khullu ass | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (251) aMza-3, taraMga-2 thaaaaaaashaaaaaaaaaaaaaaaaataanegnantinikeankSa Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaI jAta tethI A lAbhano vRtAta trIjAe jANyo nathI. tethI nizcita A ApelA dAnanoja prabhAva che. A pramANe tapasvIne ApelA dAnanA prabhAvamAM vizvAsa thavAthI mithyAtva bhAvane choDI daI haMmezA dAna ApavAmAM ujamALa (tatpara) thayo. eka vakhata te nagaranA rAjAne peTamAM cUla upaDI vividha prakAre upAyo karavA chatAM paNa te zula zAnta na thatAM te nagaramAM maMtrie paDaha vagaDAvyo. suMdara zreSThie tene sparza karIne zUlane (duHkhAvAne) chedanArA ratnavALI vIMTIne pANImAM halAvIne te pANI rAjAne pAIne rAjAne sAro (nirogI) karyo tethI saMtuSTa thayelA te rAjAe tene nagara zeTha banAvyo. pachI te zreSThipaNuM ghaNAM varSo sudhI pALIne samaya prApta thaye chate cAritrano svIkAra karIne deva thayo yAne svargamAM gayo. A pramANe koInA kahevAthI (preraNAthI) dAna devAmAM suMdara zreSThinI kathA pUrNa thaI. jinadharmane Azrita hovA chatAM paNa nidAna pUrvaka, avidhi pUrvaka tapa, dAna vi. paNa A bhAMgAmAM jANavA tene karanArA sUrya - caMdra, bahuputrikA vi. nA dRSTAMto AmAM jANavA. keTalAka ghaNA sAvadya (pApakArI) nahi evA tApasAdi dharmo kandamUla, phalAdi sacitta bhojanAdi karanArA, alpa tapasvIo (tApaso) ne nAraMgI, jAMbu, karaNa Adi tarunI jema vimadhyamarUpa jyotiSika, bhavanapati Adi deva RdhdhinA phalane ApanArA che. zrI vIra prabhunA parivrAjaka tarIkenA pUrvabhavo, pUraNa zreSThi vi. nI jema roSa pUrvaka, gaurava pUrvaka vi. pramAda sahita saMyama vi. paNa Aja rIte phalane ApanArA samajavA maMDukIno vadha karanAra, kSepaka muni, maMgu AcArya vi. nI jema ane keTalAka tAmalitApasa vi. nI jema, ugratAvALA caraka parivrAjaka vi. dharmo, jinamatane sArI rIte samajelAoe choDavA yogya ja che. Iti trIjo puNya (dharma) bheda vicAryo nivaNatti :- rAjAnA vana (udyAna) samAna zrAvakonA dharmo che. upalakSaNathI zreSThijana vyavAharI (vepArI) vi. nA vano paNa grahaNa karavA Taaraaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa sArasazAyarasaraNasararararasasasasasa ? rAsaDasaDasasarAkarakasarararararara rararasasarasAyaaasan 989839932993399329998%99%Baa%a8a3eaegg upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-3, taraMga-2 zaaguaginnaaaaaaaagi naaginning Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAonA vanamAM Amra, jAMbu, rAyaNa AdinA jaghanya vRkSo, keLA nALIyerI, supArIAdi madhyamavRkSo, mAdhavI, lattA, tamAla, IlAyacI, laviMga, caMdana, agaru, tagara Adi uttamavRkSo, caMpo, rAja caMpaka, juI, pATala vi. phulonA jhADa vividha prakAranA hoya che. ane teo badhAya, pAlaNa vagaranA, siMcyA vagaranA girivanathI prAyaH adhika, phaLa, pAna, pUSpathI zobhAvALA grahaNa karAyelA sArIrIte rakSaNa karAyelA ane haMmezA siMcAtA vividha prakAranA rasa yukta mahAmUlyavALA phaLo Ape che. e rIte zrAvaka dharmo paNa samyaktvayukta vratone AzrayIne 1300 . (teraso) kroDathI adhika vividha prakAranA bhedavALA hovA chatAM paNa samyagurunI pAse aMgIkAra karela hovAthI parigrahitA, ajJAnamaya laukika dharmothI adhika jJAnanA kAraNe aticAra, viSaya, kaSAya vi. jaMgalI pazuothI sArI rIte rakSAyelA, gurunA upadezathI, AgamanA arthanA abhyAsa vi. thI haMmezA sArI rIte siMcAtA hovAthI pahelA saudharma devalokanA sukho ne jaghanya phala, sulabha bodhipaNA vaDe karIne nizcita Asanna (najIkamAM) sidhikArI paNA vaDe mithyAtvInA sukhothI suMdara, AnaMda zrAvaka vi. nI jema sukho Ape che. utkRSTathI jIraNa zreSThinI jema bAramAM acyuta devalokanA sukhone paNa Ape che. tethI sarva puruSArtha vaDe svIkArya ane adhika adhika ArAdhavA yogya che. Iti dharmano bhAvathI cotho (4) bheda thayo. : have suravana sarikhA yati dharmo che te kahe che H- su2vanomAM ja RRdhdhinA judAjudA paNAthI (tAratamyatAthI) krIDAvana ane naMdanavana vi. nA viSe paNa nRpavananI jema jadhanya, madhyama ane uttama vRkSo hoya che. sarva RtunAphala Adi vaDe karIne divya prabhAvathI sarvaroga, viSa vi. nuM dUrapaNuM manamAM dhAreluM rUpa ka2vApaNuM, ghaDapaNa, zarIra para paDatI karacalI, vALanA saphedapaNAno nAza karanAra, cakSu ApavA Adi bahu zaktinA prabhAvavALI auSadhI, patra, phala, puSpa vi. vaDe pahelA kahelAM sarva vanothI adhika mahimAzAlI, saubhAgya zAlI, lattA, taru vi. temAM hoya che. jo ke kyAreka girivanAdimAM paNa mahimAzAlI vRkSa latA vi. hoya che. tto paNa prAyaH karIne devatA adhiSThita upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (253) aMza-3, taraMga-2 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovAthI su2vanamAM ja gaNyA che athavA gaNanA karI che. naMdanavanAdimAM kalpavRkSobahu hoya che. aneka prakAre sarva prANione phala ApanArA che. e pramANe cAritra dharmo paNa pulAka, bakuza kuzIla, nigraMtha, snAtaka vi. vividha prakAranAbhedavALA che. zrAdhdha - yati - dharmanI virAdhanA karanArAono mithyAdaSTi dharmomAM ja saMgraha hovAthI teone girivanasamA gaNyA che. ane avirAdhita sAdhujanone jadhanyathI paNa saudharma devalokanI RdhdhinA sukhanA phalane Ape che. prAyaH ka2Ine zrAvaka dharmavALAne jaghanya sukha male che. tenAthI adhika sukha sAdhune jaghanyathI hoya che. (male che.) dA.ta. pUrvabhavamAM vardhamAna AyaMbIla tapa karanAra sAdhu potAnA tejathI alpa evA sarva saudharmendranI sabhA samUhanA tejane paNa haNanAra bane che. jemake bIjA devalokathI AvelA deva vi. nI jema. bAramA devaloka, traiveyakAdinA sukho madhyama jANavA, sAMsArika utkRSTa sukho anutta2vAsi devonA jANavA ane saMsArathI para mokSaphalane Ape che. tethI te badhA uttarottara ArAdhavA yogya che. atra gatisaMgrahanI gAthA. mucchimaniribhavaNavaNe, paNidi sahasArimicchanaravaMbhe / accu a saDDaabhavvA, gevijje muNi sive dhammA ||1|| potAnI banAvelI A gAthAno kAMIka artha (vyAkhyA) kare che H saMmurcchima tiryaMcone paheluM ja guNasthAnaka ja hovAthI mithyA tapa, kriyA vi. nA kAraNe athavA akAma nirjarAdinA kA2Ne utkRSTathI bhavanapati ane vyaMtaramAM utpanna thAya che. playopamanA asaMkhyabhAgavALA AyuSyamAMja utpanna thAya che. paraMtu jyotiSikAdimAM nahi kAraNa ke teonuM jaghanyathI paNa palyopamanA AThamA bhAganuM AyuSya hovAthI temAM utpanna thAya che. (bhavanapati, vyaMtaramAM) saMmurcchima tIrthaMca karatAM mithyAtvI garbhaja tIrthaMca paMcedriya pAMcamA brahmadevaloka sudhI jAya che. tyAMthI AgaLa (nahi jaI zakatA hovAthI) gatino abhAva hovAthI. jAtismaraNa vi. nA kAraNe athavA jJAnI puruSonA upadeza vaDe bodhi (samyaktva) prApta karelAo jaina tapa, kriyA vi. karavA thakI utkRSTathI aMza-3, taraMga-2 upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 254 03/ Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamA sahastrAra devaloka sudhI jAya che. araviMda RSithI bodhi pAmelA zrIpArthaprabhunA hAthInA bhavano jIva vi. nI jema. mithyASTi manuSyo, tAmali tApasa, pUraNa vi. nI jema bahutapa kaSTakArI anuSThAna vi. karavA thakI paNa utkRSTathI pAMcamAM brahmadeva loka sudhI joya zrAvako utkRSTathI bAramA acuta devaloka sudhI, mithyAtvI abhavyo paNa sAMsArika sukhanI abhilASA rAkhavA vaDe samyaka cAritra, duSkara tapa, kriyA karavA thakI nava raiveyaka sudhI utpanna thAya che. dravya ane bhAva e banne cAritra dharanArA munio ane gRhastha veSAdi dharanArA utpanna thayelA kevaLajJAnavALA aMte valkalacIrI, bharatAdinI jema mokSe jAya che. ane annakRta kevalI (kevaLajJAna thayA pachI turtaja mokSa janArA) marUdevA mAtA vi. nI jema paNa mokSe jAya che. Iti sAmAnyathI gatinuM svarUpa vicAryuM. vibhAga karatAM to tApasa jyotiSI sudhI, caraka, ane parivrAjaka pAMcamA brahmadevaloka sudhI, paMcendriya tIrthaMca AThamA sahastrAra devaloka sudhI, zrAvako bAramA azrutadevaloka sudhI, cauda pUrtio lAMtaka (chaThThA) devaloka sudhI, ane tApasa vi. vyaMtarapaNAmAM utpanna thAya che. Iti AgamathI jANavuM. A pramANe sarvazreSTha pAMcamo dharma bheda vicAryo. gAthArtha - he bhavyo! A pramANe pAMca prakAranA dharmamAM (no) vicAra karIne te uttarA (chellA) be bhedane viSe prayatna karo jethI karIne moha upara jayarUpI lakSmI meLavavA vaDe kevaLajJAna rUpI lakSmI sulabha ane jaldI tamone prApta thAo Iti. dharmanA yogya ayogyapaNAnA viSayamAM 3 jA aMze pAMca prakAranA vananA dRSTAMta yukta puNyanA prakAra batAvato puNya prakAra darzana nAmano I dvitIya staraMga pUrNa . | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (255) aMza-3, taraMga-2 | ngngngngng8eReanslllllllaar rng TagvaBagasagasaragogiagnasagaaiaaaaaaaaaaaaaa LITIFIBE: 12: 2 :33: PREETPHILE#Hiten E g gzvasaERaagtugaaaaa agicrAtI Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 aMza - 3 (taraMga - 3) A zlokArtha :- he bhavyo, jaya rUpI lakSmInI, sukhanI ane aniSTa dUra karavAnI IcchAvALAe traNe vargamAM sArabhUta evA A loka ane paralokamAM hitakArI evA zreSTha dharmamAM ujamALa bano //vA te durlabha che. sukhanA arthio atyaMta mohane vaza paDelA tevA tevA prakAranA ghaNA karmo bAMdhe che. jethI karIne duHkhanI paraMparAne pAme che. pUrA vaLI sadguruthI prApta thayelA tenA upAyovALA thoDA evA keTalAka sukhArthio hovA chatAM judA judA sukhIo paNa pariNAmavALI pravRttivALA hoya che. 3ii. jemake - (1) pataMgIyA (2) dezaka (3) matsya (4) sarpa (5) mRga (6) mAsAhasa pakSI (7) bIlADo (8) popaTa (9) hAthI (10) siMha (11) bhAraDa pakSInI jema sukhArthi manuSyo duHkhane ane sukhane pAme che. jo (1) nAstika (2) balAtkArathI piDa lenArA (3) nokara (4) rAjA (5) mithyASTi (6) pAsatthA (7-8-9) traNa prakAranA gRhasthI (10-11) be prakAranA muni. A agyAra jano kugati ane sugatimAM janArA thAya che. 1/pA. have enI vyAkhyA karatAM kahe che. ahIMyA prathama zlokamAM agiyAra dRSTAMto che ane bIjI gAthAmAM jenA upara dRSTAMto ghaTAvavAnA che tevA jIvo che. te A pramANe pataMgIyA vi. sukhanA arthi hovA chatAM paNa ajJAna, moha, parataMtratA ane jJAna, nirmoha, svataMtratA vaDe karAtA kartavyanA kAraNe durgatimAM ane sugatimAM jAya che. ane duHkhI ane sukhI thAya che. tevI rIte vizeSa prakAre dharmasAdhanA arihaMta vi. nA yoganA kAraNe tenI mukhyatAthI manuSyanA upacArathI manuSyo paNa kevala sukhanA arthi hovA ktAM ajJAna, moha vi. nA vazapaNAthakI ane avazapaNA thakI karelA pota potAnA karmothakI duHkhI ane sukhI thAya che. BREREBRARBRAARDBARBRABARBAR88888BBARBARABRASSBARAARBARBARA BARBARBR88888888 assisa. Anganishaaaaaaaa88888888888888aaaaaaaaaaaaaaaaaantaga | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | aMza-3, taraMga-3 sarakaa34 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI gAthAmAM kahevAyelA nAstika vi. agyAra e pramANe agyAra prakAranA che Iti gAthAno sAthe maLIne artha thayo have pratyeka dRSTAMta ne dRSTAMta vALAnI sAthe yojavA vaDe be gAthAno vicAra (vinimaya) A pramANe che. (1) cakSu Indriyane vaza thavAthI teja mAtramAM vizeSa mohita thayelA pataMgiyA hita ahitanA vicAranI zUnyatAnA kAraNe sukhanAarthi hovA chatAM jhaDapathI dIpanI jyoti (agni)mAM paDatAM baLavAnA duHkhane ja anubhave che. tevI rIte nAstiko :- pAMca prakAranA viSaya sukhanI laMpaTatAthI mAtra A lokanA ja sukhanA arthio paralokanA sukhanI zreNine prApta karavAnA upAyonI vicAraNA karavAmAM zUnya, nakAdinA duHkhane avagaNine sukhanA arthi hovA chatAM paNa nAstikavAda rUpI agnimAM paDelA anaMta duHkharUpa dAhane meLavanAra ja thAya che. Iti prathama dRSTAMta ane dASTAMtika yojanA 11911 (2) masaya H- jevI rIte maccharo upalakSaNathI DAMsa vi. manuSya, siMha, hAthI, baLada vi. nA daMzo vaDe rakta pIvAnA kAraNe bIjAne pIDA -saMtApa ApavA thakI ja AjIvikA vaDe jIvanArA maraNa sudhInuM AvatuM duHkha bhUlIne dezatA evA teo tenA vaDe ja mare che. ahIMyA ane 52bhavamAM duHkhane pAme che. e pramANe "bala piMDolagatti" eTale ke balAtkArathI bhIkSA laIne jIvanArA cArika, kaMgaka, napuMsaka (pAvaiyA) koDhanI vyAdhivALA, nAvika, jhINuM jhINuM bolanArA, muMDanavALA, sarpane dharanArA vi. (mAMgaNa jAto) upalakSNathI cora, uThAugIra, cADIyA, jelamAM paDelA ane mArgathI vimukha, dAkiAdi ane haMmezA bIjAnA chIdro jonArA vivAha vakhate, sAdharmika vAtsalya vi. AnaMdanA prasaMga vi. mAM ane bIjI rIte paNa mAthuM, peTa phuTavA Adi kukarma vaDe haMmezA pArakuM dhana grahaNa karavAnA upAyanI eka ciMtA karIne Arta - raudra durdhyAna vaDe upArjana ka2tA narakAdi yogya pApa ane vividha prakAre paizunya (IrSyA) vi. kukurma thakI bIjAne udvega ka2nA2I pravRttithI jIvanArA potAnA peTanI pUrti mAtra ja sukhanA abhilASI bIjAne saMtApa upajAvanArA paralokanA duHkhane nahi jonArA tevA tevA prakAranA sukhanA upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (257) aMza-3, taraMga-3 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthipaNA vaDe karIne kukarmamAM vartanArA Alokane viSe sarvajanane mATe nIMdanIya bane che. paralokamAM durgatinA duHkhone anubhave che Iti bIju dRSTAMta ane dArdAntikanI vicAraNA karI |rA (3) jhaSA - matsya rasanAnA sukhanI laMpaTatAthI potAnA udarane pUravA mATe ja pravRttivALA, potAnA zarIranI moTAInA baLathI garvadhArI (moTA malyo) alpa balavALA (nAnA) potAnI jAtanAM hovA chatAM paNa khAvAnA pApathI sAtamI naraka sudhInA duHkhane pAme che. ahIMyA paNa AhAra vi. ne mATe pramAdazIla bhamatAM bhamatAM mAchImAranI jAlamAM paDelA kadarthanAne pAme che. ane moTA mAchalAo vaDe paNa khavAI jAya che. tevI rIte niyogio eTale ke rAjAnA mANaso potAnA svAminA balathI garva dharanArA sArA evA dhanavAna (zrImaMta) lokonA chIdrone jonArA (jotAM) pota potAnA viSaya sukha ane moTAI vi. nI sAdhanA mATe ane svAmine khuza karavAne mATe, dhananI prApti mATe lAMca levA vi. sArA mANasone daMDa, saMtApa Adine kare che. corono ane gAmono ghAta paNa kare che. ane karAve che. vaLI cAkayanI jema upAyo yojI rAjAono paNa ghAta karAve che. evA pApo vaDe samaya pAkatAM ahIMyA paNa rAjAnA daMDa, jela, beDI vi. nA baMdhano, mAra, bhUkha, tarasa, aDacaNa, maraNa kuTuMba pakaDAvA Adi vividha prakAranA parAbhava vi. kadarthanAne bhogave che. pAme che, sahe che. navA rAjAne mAnya mANaso vaDe junA dravyanA abhilASi nokaro vakhata jatAM IrSALuo vaDe parAbhava pAme che. virodhi maMtrI vaDe kalpaka maMtrInI jema, (parAbhava pAme che.) subaMdhu maMtriAdithI cANakya vi. nI jema, vararuci brAhmaNa vi. thI zakaTAla vi. nI jema, ane vartamAnamAM anubhavavALA ghaNA IrSALu maMtrinI jema, vaLI paralokamAM vividha durgatiomAM javAnuM anaMta bhava bhramaNAdi duHkhone pAme che. Iti dRSTAnta dRSTAntikanI yojanA pUrvaka trIjo prakAra pUrNa thayo llll (4) sarpa - jevI rIte sarpo svabhAvathI paNa krUra, krodhavALA abhimAnI prakRtivALA, paganA sparza vi. svalpa kAraNa mAtrathI paNa abhimAnanA Huawe23 karazanaksamakSadhAlaya 28Lana | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (258) aMza-3, taraMga-3 BhaBaaaaaaaaaa#aasaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNe utpanna thayelA krodhathI svecchAe uttama puruSone ane nAnA moTA bIjA badhA jIvone DaMkha ApI ApIne kadarthanA kare che. ane mArI paNa nAMkhe che. AhArAdi mATe deDakA, uMdara vi. nAnA pakSI ane tenA baccAo, nAnA sarpo vi. ne paNa gaLI jAya che. khAI jAya che. vikasita pheNa karIne jagatane paNa DarAve che. ane keTalAka moha vi. nA kAraNe dhana upara adhiSThAyaka banIne bese che. ane tenA mATe bIjAone dRSTiviSa vi. vaDe haNe che. ItyAdi pApoe karIne ahIMyA paNa samartha loko vaDe pakAtA (raMdhAtA) pApodaye athavA DarathI paNa marAya che. gAruDIo (madArI) pakaDI pakaDIne ghare ghare pheravIne vividha prakAre kadarthanA (pIDA) kare che. karaMDIyAmAM purAvA paNuM, bhUkha, tarasa vi. kaSTono anubhava kare che. ane moTA sarpo paNa khAI jAya che vaLI marIne pAMcamI naraka sudhInA durgatinA duHkhone anubhave che. e pramANe rAjAo krUra prakRtivALA, mithyA vaibhava vi. nA abhimAnathI udhdhata banelA mahApApothI paNa paralokanA bhayane nahi jonArA (gaNakAranArA) svalpa paNa aparAdha vaDe krodhI banI nagara, manuSyanA ghAta vi. karavA vaDe mahApApa ne kare che. zrI mahAvIraprabhuno jIva tripRSTha vAsudeva vaDe gAyakone dUra nahi karanAra purohita (maMtrI) nA kAnamAM tapAveluM sIsuM naMkhAvI ghAta ka2vAnI jema (mahA pApa kare che) deza - gAmano ghAta saLagAvavA vi. paNa kare che. anAryo (mleccho) vi. ane caitya vi. (maMdira vi.) no dhvaMsa paNa kare che. bhayaMkara yudhdha karavA thakI koNika AdinI jema nakaranA du:khone pAme che ane gotra vadha vi. pApo vaDe karIne pANDavAdinI jema kanakaketu parazurAma vi. nI jema putra, pitA, mAtA, bhAI, patni vi. no ghAta Adi paNa kare che ane moTA rAjAo nAnA rAjAone udvega pamADe che. viDaMbanA kare che. haNe paNa che e pramANe sukhanA arthi hovA chatAM paNa mahA pApanA AcaraNathI ane tenA paripAka (udaya) vaDe (thatAM) rAjyathI bhraSTa,'jela, ghera ghera bhIkSA mATe bhramaNa (bhIkhArIpaNuM) tADana, beDI vi. aneka prakAre viDaMbanAvadha - baMdha Adi duHkho muMja, sahasta, arjuna, caMNDapradyota Indra nAmanA vidyAdharonI jema pAme che. bIjA moTA rAjAo vaDe ahIMyA paNa duHkha pAme che. ane upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 259 aMza-3, taraMga-3 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paralokamAM sAtamI naraka sudhInA bhayaMkaramAM bhayaMkara durgatinA du:khone anubhave che. - pAme che. Iti dRSTAMta dASTAMtikanA vicAra vaDe cothA prakAranA dharmanI vicAraNA thaI ane A cAra prakAra paNa mAtra bhoga mATenI ja IcchAthI prAyaH sarvathA dharmathI vimukha ja bane che. ll (5) have mRga AdinA dRSTAMto vaDe dharmanA arthio mithyAtva AdithI saMskArita thayelA sukhanA Icchuka hovA chatAM paNa sammasukhanA upAyone nahi jANavAthI tene anukula rahetAM duHkhane anubhave che. athavA alpa sukhane anubhave che. jevI rIte mRga mRgalI eka dizAmAM pAzamAM baMdhAyelAne joIne maraNathI DaratAM zaraNane ane rakSaNane IcchatA hovA chatAM paNa tenA upAyane ane nAzavAnI dizAne nahi jANatA tevI rIte nAza che ke jethI karIne jALa (pAza)mAM ja paDe che. sukhanA arthi hovA chatAM paNa baMdha maraNAdi kadarthanAnA duHkho, pIDA vi. ne anubhave che. e pramANe laukika mithyASTio baudhdha zIva-zakti-jaimInIya-vaizeSika vimalane mAnanArA vati (yati)o brAhmaNa vi ane caraka, parivrAjaka, tridaMDIka, yAjJika, Adi ane tene anusaranArA athavA rAjA, pradhAna, vepArI vi. kaMIka keTalAka vairAgyavALA upadezanA zAstro vaDe janma - jarA - maraNAdi bhava duHkhothI DaratAM hovA chatAM paNa teothI zaraNarakSaNanI dizAne nahi jANanArA kugurue kahelA kuzAstronA vacanothI bharamAyelA teNe batAvela dharmanI budhdhithI yAga, agni homa, kudevanI pUjA, pazu homa, vadha, mAthAdisnAna, kudAna, vRkSAropaNa, kanyA vivAha Adi mahA AraMbhathI yukta anuSThAnone, satyadharmanI sAdhanAdi na karavAthI khoTA (phogaTa - mithyA) karatAM karma vipAka rUpa mRgacUpa upara sthApana karelA pApa baMdha rUpa pAzamAMja paDelAM ahIMyA ane paralokamAM paNa svarga-apavarga mokSAdinA sukhanA arthi hovA chatAMya jainAgamamAM prasidhdha bhadrapariNAmI pADo pUrve kahelA cArUdatta ane tenA saMbaMdhavALA bakarA vi. nA dRSTAMto vaDe anaMta bhavarUpa duHkhanI zreNinA saMtApane ja pAme che. ane keTalAka ati ugra tapa kriyA vaDe yogAdinA Intaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa283823292328ea9cesansadseasejharaDA kaatassaNaasIyAkAkarANater sagassageNaza08eenage388888888888888888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | 260 aMza-3, taraMga-3 Haaaaaaaaaaaaaaa############# ##ii Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAsa thakI kaMIka svarga, rAjya vi. nA sukhone prApta karavA chatAM paNa bhavanA duHkhathI chuTatAM nathI. sUyagaDAMga sUtramAM kahyuM che ke :- jeo mAMsa vi. ane aMtavALuM kharAba bhojana khAya che. jeo A lokanI mAyAmAM muMjhAya che. tevA anaMtazaH garbhamAM AvyA che. Iti pAMcamuM dRSTAMta ane dASTAMtikanI yojanA vaDe naraprakAra thayo pA (6) have AgaLa jevI rIte mAsAhasa pakSIo rasanAne vaza thayelA pariNAme kharAba kriyAne jANatAM hovA chatAM paNa mAMsanI lolupatAnA kAraNe sUtelA siMhanA khullA mukhanI dADhamAM rahelA mAMsanA nAnA kaNone zighratAthI cAMca vaDe kheMcIne taru vi. upara besIne mA sAhasa mA sAhasa e pramANe bolatAM mAMsane khAIne pharI vAraMvA2 tevuM karavAmAM nahi aTakatAM eka vakhata siMhanA mukharUpI yaMtrathI pIDAyelA (pakaDAyelA) sukhanAarthi hovA chatAM paNa maraNAdi duHkhane pAme che. tevI rIte pArzvasthA upalakSaNathI kuzIla vi. bhaNelA jinAgama vaDe lokottara dRSTivALA pramAdathI bhavaduHkha rUpa jAlamAM paDavAnA kAraNone jANatA hovA chatAM paNa indriyAdinA sukhanA laMpaTapaNAthI bIjAone mokSamArgane anukula anuSThAnAdino upadeza ApavA chatAM paNa pote te na karatAM asaMyama mArgamAM cAlanArA sukhanI IcchAvALA hovA chatAM paNa anaMta bhava duHkhanA bhAjana bane che. keTalAka brahmacaryAdi kaMIka kriyA vi. karIne kilbiSika deva rUpe utpanna thavA chatAM tyAMthI cyavI bhavamAM bhaTakanArA prAyaH karIne thAya che. Iti mAsAhasa pakSInA dRSTAMta vaDe chaThTho prArthasthAdi rUpa nara (manuSya) prakAra pUro thayo IF (7) have jevI rIte bIlADo rasanedriyanA sukhanI laMpaTatAthI dUdha pItAM te zrImaMtathI anartha thaze tema jANato hovA chatAM paNa te dUdhanA pIvA paNAthI nahi viramato (aTakato) lAkaDIne joIne keTalAka kyAreka bhAgI javA mATe samartha bane che. ane kelAka acAnaka ekadama tenAthI ghavAyelA sukhanA arthi hovA chatAM paNa du:khI thayelA te mare che. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | 261 aMza-3, taraMga-3 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e pramANe keTalAka sAmAnya gRhastho ane rAjAnA nokaro vi. zrAvaka dharmane jANanArA ghora AraMbha rUpa AzravanI pravRttiAdi pApo vaDe bhAvamAM bhayaMkara durgatinA duHkho malaze evuM jANatA hovA chatAM paNa teo pApakArI pAMce IndriyonA pAMca prakAranA viSayAdimAM lubdha banelA tevA prakAranA dhana, rAjamAna, rAjya vi. mAM khoTA garvane dharanArA bahu (moTA) AraMbha, rAjavyApAra, yudhdha, gAma, nagara vi. nA dhAta karanArA vadhu zuM kahevuM ? keTalAka sarva prakAranA pApomAM pravartana karanArA, badhI rIte AstravanI virati (saMvarabhAva) svIkArela hovA chatAM paNa tenA pAlaNa vi. thI rahita hoya che. ane keTalAka kyAreka anta samaye ArAdhavAne mATe samartha bane che. ane teo kaMIka sadgatine pAme che. ceTaka, koNika, saMgama, mRga, varuNa vi. nI jema durgati ane madhu rAjA vi. nI jema sadgatine pAme che. vaLI keTalAMka aMte paNa pUrvanA abhyAsanA kAraNe (paDelakusaMskAranA kAraNe) AtmAne pApathI pAcho haTAvavAmAM asamartha banelA, maraNa rUpa lAkaDIthI haNAyelA mArjara (bAlADA)nI jema durgatimAM gayelA vividha du:khone bhogave che - anubhave che. zreNika rAjA, satyakI, brahmadatta cakri vi. nI jema AnaMda vi. ane niyogI tApasa, zreSThinI jema. A pramANe sukhanA arthi hovA chatAM paNa duHkhI athavA alpa sukhavALA bane che. Iti sAtamo nara prakAra ane jainadharmane jANanAra gRhasthono pahelo prakAra pUrNa thayo II (8) have jevI rIte popaTa baMdhAyelA nahi hovA chatAM paNa jhulatI kamalanI nAla para beThelA popaTanI jema ThagAtA hoya che. Iti e pramANenA vacanathI potAnI jAtane baMdhAyelA mAnatA athavA thoDA paNa baMdhanathI baMdhAyelA pAMjarAnA rahevAsanI niyaMtraNAne mAne che. - svIkAre che. athavA pAMjarAthI mukta paNa manuSyanA hAtha vi. mAM rahelA niraMtara miSTa, phalAhAra thakI puSTa thatAM - poSAtA te sukhanA AsvAdamAM rasika (lAlacu) banelA jAte IcchA mujaba uDI jatAM nathI. ane ballI vi. nI bhItInA kAraNe pAMjarAmAM ja rahe che. paraMtu kIDA mAMsAdi khAvAnuM pApa karatAM nathI AhAra alaMkAra lAlana, pAlaNanI kriDA AdinuM sukha anubhave che. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 262) aMza-3, taraMga-3|| ryangraamyoo08888898nnngt ngkhlnnrnn8nndrvaangkhenpngRR gasarBananaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa a aaaaaaaaaa CORRECOR DS Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI keTalAka zrAvakavi nA saMsargathI kaMIka tevA prakAranA zrAvaka dharmane jANavAthI ane Adara karavAthI zatruMjaya upara marelo popaTa tathA jinezvaranI AgaLa akSata phala pUjA karanArA popaTanA yugalanI jema sadgatine pAmIne sukhanA arthi sukhane pAme che. bIjA to zrAvaka dharmane nahi jANavA chatAM paNa vizeSa pApa na karavAnA kAraNe vizeSa duHkhano anubhava karatA nathI. tevI rIte keTalAka gRhasthIo zrAdhdha dharmane kaMIka jANelo ane kaMIka svIkArelo hovA chatAM paNa viSaya lAlasAne choDavAmAM asamartha bane che. pahelAM patni, putra vi. nA mohanA baMdhano vaDe baMdhAyelA AzA mAtrathI baMdhAyelA mAnatA ane pachI svajano vaDe baMdhano chedavA mATe zakya hovA chatAM paNa asAtvika prakRtinA kAraNe viSaya rUpa tRSNAthI baMdhAyelA gRhastharUpa pIMjarAnAvAsanI niyaMtraNA (pIDA)ne pAme che. anubhave che. pachI nIkaLavA mATe zakya hovA chatAM paNa pariSaha vi. thI DaratAM hovAthI temAMja (gRhasthIpaNAmAMja) rahe che. arthAt teno ja Azraya le che. paraMtu sukhanI IcchAvALA hovA chatAM paNa svIkAratA nathI. keTalAka loko skUlaprANAtipAta vi. virati sAmAyika Adi kriyArUpa madhyama prakArano zrAvaka dharma pALyo hovAthI vizeSa prakAre mahA AraMbhAdi pApa nahi karavAthI paralokamAM saudharmAdika devalokanA sukhane anubhave che - pAme che. zrI mahAvIra prabhunA pUrvabhavano jIva nayasAranI jema arthAt mahAvIra prabhunA nayasAranA bhavanI jema. keTalAka vizeSa prakAre zrAvaka dharmanA anuSThAnAdithI rahita hovA chatAM paNa vizeSa prakAranA AraMbhAdi pApone nahi sevatAM thoDAka dAnAdi dharma vaDe karIne dhanAsArthavAha vi. nI jema manuSyAdinA bhoganuM sukha bhogave che. pAme che. Iti. dharmane jANanArA gRhasthano prakAra thayo. A mAnavano AThamo prakAra pUrNa thayo ll8ii. (9) have jevI rIte hAthI uttama svabhAvavALA che. (1) rAjarUpI , lakSmIne zobhAvanArA che. (2) ane sArA lakSaNavALA tenI lakSmIne vadhAratA tenA ane potAnA mahimAne vistAre che (3) threSTha AhAraja khAya che. ane rAjA ane prajA vaDe pUjAya che. (4) ane rakSAya che. (6) suMdara alaMkAra vi. EndinishithiHaintillulitihisisitinguistiadhyakSasakSamamiliaaaaipudhAyAdhaaaaaaaa a geelaBaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaTADhakalikaNajhaphaphararara3 || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (263) aMza-3, taraMga-3] taaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaahArizamaraDI] Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI zobhatA ane sarva jana vaDe prazaMsAya che. (7) prAyaH karIne niyaMtrita (kanjAmAM) hoya che. (8) yudhdha vi. mAM baLa-tAkAta ne batAvanArA ane pAchA nahi paDanArA hoya che. (9) ane jayane pAme che. (10) sarovara, nadImAM sArI rIte taratAM IcchA mujaba nirmala jalane pIe che ane tApa - tRSNA vi. thI rahita banI zItalatA rUpI saMpadAne pAme che. (11) svabhAvamAM thoDI thoDI vAre potAnI jAtane kharaDe che. (12) vaLI snAna vi. thI zudhdha thAya che. (13) ane zithila thayelA sArI rIte paLAya che. (14) vaLI marelAnI paNa sArI rIte pazcAt kriyA thAya che. (15) e pramANe keTalAka zrAvako pariNAma vALA, Adara pUrvaka zudhdha zrAvaka dharmane pALanArA uttama prakRtivALA hoya che. (1) zrI jinezvara prabhunI zAsana rUpI lakSmIne zobhAve che. - alaMkRta kare che. (2) dharmarUpI ranathI yukta azudra rUpa prakRtie saumya (3) ItyAdi guNane dharanArA tenA ane potAnA mahimAne vistAre che athavA phelAve che. (4) ane uttamajano pApanI bhIratAthI sacitta vi. nA tyAgI, acitta prAsuka (nirdoSa) vi. guNavALA AhArane lenArA hoya che. (4) teonA guNa ane prItithI rAjA, pradhAna Adi prauDha lokavaDe pratiSThA, tIrthayAtrA, sAdharmika vAtsalya vi. mahotsavomAM phala-puSpa-vastra- alaMkAro vaDe pUjAya che. jevI rIte kumArapALa rAjAe chADA zrAvakanuM sanmAna karyuM hatuM te rIte (5) sArabhUta hovAthI cora vi. nA upadravothI ane rAjAothI rakSaNa thAya che. pUrva bhavamAM halakA mANasothI dharmadatta vaDe rakSaNa karAyelA zrAvakanI jema (6) dharmanA AdhAra bhUta aucitya, sAta kSetrAdithI mAnya vividha dAna, zIla Adi alaMkArathI zobhatA evA teonI sarvajano prazaMsA kare che. (7) prAyaH karIne samyakatva, aNuvrata, guNavrata, tapa, yoga, niyama vi. vaDe AtmAne niyaMtrita kare che. () sArI rIte potAnA zAstra ane bIjAnA zAstrAdinA tattvanA arthane jANavAvaDe mithyAtvAdinA vAdarUpa yudhdhamAM zukabhaTTAraka (parivrAjaka) prerita sudarzana zreSThinI jema, baudhdhathI kSobha nahi pAmanAra zrImatI budhdha saMghanI jema, sujayeSTha vi. nI jema, svayaMbudhdhamaMtrI AdinI jema kSobha pAmatA nathI, athavA pariSaha, devano upasarga dravyAdi (dravya kSetra, kALa ane bhAva) e | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (264 aMza-3, taraMga-3 HORRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRSRSRSRSRS ligitutinguistingsu@Baa%BERatnasailitaniuminstitutinataagitaladalalillahililattitlaHulkata Bantatuitutill aaaaaaaaaaafiaaaaaaaaaaaaaaaaaa-BanugaulanawdI Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra prakAranI vipatti, roga, saMkaTa vimAM. raNayudhdha vi. nI jema jANe dharma kAryathI jarApaNa pAchA paDatA nathI. (9) e pramANe karmarUpI zatru para jayane pAme che. (10) Avazyaka, pauSadhAdine viSe, samyapha (uttama) saMvega sadhyAna rUpa jalane pItAM jina AgamanA artharUpa rasa vaDe AtmAne pavitra kare che. ane kaSAya rUpI tApa, bhavarUpI tRSNA vi. thI rahita, amaryAdita saMtoSadharma, samAdhi rUpI zItalatA rUpa saMpattine anubhave che. - pAme che. (11) nyAya zAstramAM yogya rIte viSayano upabhoga, svaparivAranA nirvAha mATe dravya upArjananA heturUpa potAnA kula paraMparAthI AvelA aniMdya, ucita dharma vyApAra vi. keTalAka AraMbhAdi thakI utpanna thayelA karmanI raja vaDe potAnI jAtane melI karatA hovA chatAM paNa pApathI pAchA paDavA rUpa samyak pratikramaNa AlocanA prAyazcita, anuSThAna vi. thI AtmAne zudhdha kare che. (12) (13) kyAreka karmanI parataMtratAthI upabhoga vi. thI utpanna thayela pramAdathI skUlanA pAmelA zithila banelAone gItArtha guruo dvArA vidhi pUrvaka yAda karAvavuM vi. zrI gautama guru dvArA zudhdha dharmamAM taiyAra karAyelA mahAzataka zrAvakanI jema rakSaNa (sthira) karAya che. (14) sArI vidhi pUrvaka dehane choDanArA thAvat bAramAM ata devaloka sudhInI sukharUpa saMpadAnI padavIne pAme che. ane anukrame alpa bhavamAM mukti sukhane pAme che. (15) e pramANe sukhanI IcchAvALA tenA sArA upAyavALI pravRtti karIne sukhI ja thAya che. Iti trIjo gRhasthano prakAra thayo ane navamo mAnava prakAra thayo (9) evI rIte bIlADo, popaTa, hAthInA traNa daSTAMtothI vividha prakAranA gRhasthI batAvyA (vicAryA). (10) have munio be prakAranA hoya che. vIra kalpI ane jina kalpI temAM jema siMha duHkhe karI pakaDI zakAya tevA mahAbalavAnazAlI prakRtivALA hoya che. (1) ghAsa vi. nA tyAgI balane puSTa karanArA mahAmAMsane ja khAya che. (2) potAnI gaMdha ane garjanA thI mRga vi. zudra khluannaaRatnn8nn8nneesa aRenttaannrvaangrngrvaal aa#BaaaaaaathavaalaBaaaaaaaaaakvaataaaaaaaaaaaaaage | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 265)(aMza-3, taraMga-3] 3333333 BB 3ERER 198BER-THERaa BHaBEHd HaBHETHER Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaMtuone trAsa pamADato moTA hAthIo ne paNa lakSa banAvanAra (3) game tema karIne koInAthI pAzamAM pakaDavA mATe zakya banato nathI (4) mahA subhaTo vi. thI paNa vazamAM Avato nathI (5) yudhdhAdi mATe zUravIro AhvAn kare tyAre bhayaMkara garjanAnA avAjathI pUMchaDAnA pachADavA pUrvaka bhayaMkara dADhAone kacakacAvavA vaDe ane tIkSNanakha rUpI zastra vaDe bIjA bahAdura hovA chatAM paNa teone DarAvato acAnaka Ubho thatAM ja trAsa pamADato (nasADato) ane nahi trAsa pAmelAne (nahi nAzelAone) cIrI mArI nAMkhanAra che (6) potAnA raheThANa evA parvatanI guphA, vananA raheThANane bhAMganAra, hAthI, bhUMDa ane toDanArA puruSathI rakSaNa kare che. (7) potAnI tAkAtathI AtmAne sukhI karato ane bIjA vanamAMthI eka eka pazunuM dAna karanArA ane sevA, zaraNa vi. mAMgavA vaDe khuza karanArA potAnA vanamAM rahenArA pazuone sarva prakAranA upadravothI yathA yogya rakSaNa karato ane teo vaDe parivarAyelo badhA jaMgalI pazuonuM adhyakSa (mukhI) paNuM karato ane teo vaDe prazaMsAto zobhe che. tevI rIte sthavIra kalpIo vizudhdha AcAravALA mahAmunio tapa tejathI zobhatA, gUrU vi. padane bhogavatA ane bIjAnA AgamanA tarka vi. tattva jANavA thakI sarva prakAranA mithyAddaSTiono parAbhava nahi sahana karavA thakI duHkhe karIne jItI zakAya tevA vAda vi. balathI zobhatA, vadhatA prabhAvavALA hoya che. (1) ghAsanI jema azudhdha AhAranA tyAgI, dharmarUpI zarIrane puSTa karanAra, zudhdha AhAra, zayyA, vastra, pAtrA vi. no upayoga karanArA (2) vi. mRga nI jema mithyA viSaya kaSAyane IcchanArA (cAhanArA) ne bhavya mana rUpa vanamAMthI svaupadeza mAtrathI trAsa pamADatA ane mokSa mahimA rUpa tejanA prabhAvathI sarva roga, dukALa, marakI vi. nA upadravone moTA hAthInI jema aDhI yojana bhUmi sudhI haNe che. (3) vaLI keTalAka moTA prabhAvavALA mithyA dharmano upadeza karanArA keTalAko vaDe kuzAstranA upadeza vi. thI zaMkA, kAMkSAdi aticAro rUpa pAzamAM paDAyelAone zukra, parivrAjakathI udhdharelA upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (266 | aMza-3, taraMga-3 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAvA putranI jema udhdhare che. rUpAdipAtra rUpa devI manuSyanI lalanA (strI) vi. varDa abhayA bata2IthI kSobhita karAyelo akSubdha sudarzana RSi vi. nI jema. kusumapura nagaranA dhananAmanA zreSThithI putrI, dhana AdithI lobhAvavA chatAM vicalita nahi banelA zrI vajAsvAminI jema mohapAzamAM pADavA mATe azakya che (4) svajano, bhakta evA zrAvaka, zrAvikA vi. nI paNa mahAbhaktidAna, vandana, pUjana, kIrtana Adi vaDe paNa azakya che A vaMdana pUjana je je che te nAzanA kAraNa rUpa jANIne du:khe karIne kADhI zakAya tevA prazaMsArUpa sUkSma zalyane choDI devuM (1) ItyAdi AgamAnusAre karIne Alokane viSe pratyupakAra karanAra vi. thI ahaMkAra vi. sukSma zalyanI utpatti vagara eTale ke sUkSma paNa ahaMkAra dharyA vinA athavA tenA vazamAM AvyA vinA mahAvAdioe vAdane mATe bolAvAtAM svAbhAvika uThIne vividha prakAranA pramANa hetu, yukta vi. samuha vaDe du:khe karIne sAmano karI zakAya tevA pramANo upanyAsa (rajuAta) pazno vi. thI parAbhavanA bhayathI vyAkula thayelA evA teone trAsa pamADatAM ane trAsa nahi pAmelAone sArI rIte jItI letAM (6) potAnA rahevAnA sthAnabhUta zrI jina zAsananuM athavA svagacchanuM kuvAdiothI ane pramAdothI rakSaNa kare che / / 7 / / tevI rIte jinazAsanarUpa vanamAM ane svagaccharUpa guphA sthAnamAM ghaNA prakAre bhavyajanane pratibodhavAnA puNyanA lAbhane anurUpa vividha kSetromAM vihAra karatAM ane rahetAM ucita vizudhdha AhAra, vastra, zayyA, pAtra Adi dAna ApavA thakI zrI gurunI pUjA karatAM je potAne kRtArtha mAnatA bahu prakAre rAjA, maMtri, zreSThio vi. bhavya samuho thakI potAnA zudhdha upadeza rUpa sAraNA heya arthe vAraNA, ucita preraNAo vaDe mithyAtva viSaya kaSAya vi. zatruothI thAkyA vinA rakSaNa karavA vaDe vaMdana, stuti pUjA, sevA vi. karanArAothI parivarelA zobhe che. ahIMyA vizeSa Agama grantha, chedagraMthamAM prasidhdha kathAnaka davAgni saLagyo tyAre pahelAM jaNAvelo jaMgalI pazuono nadI utaravA Adino saMbaMdha ahIM jANavo. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 267 aMza-3, taraMga-3 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI koI vanamAM eka siMha raheto hato ane te, te vananA badhA jaMgalI pazuothI bIjA jaMgalamAMthI lAvIne ekaeka pazune ApavA thakI ane sevA thakI khuza thayelA teNe ApelA abhaya vacanathI ane badhA upadravonA rakSaNathI sevAto zobhe che. - have keTalAka divasa gayA pachI eka koIka jaMgalI pazu kyAreka kUvAmAM paDI gayuM ane tene joIne pazuoe siMhanI pAse AvIne kahyuM ke tame amArA svAmi cho tethI game tema karIne Ane kUvAmAMthI bahAra kADho te siMha paNa utpanna thayelI dayAnA kAraNe teonI sAthe kUvAnA kAMThe AvIne teone kahyuM. he! tamArAmAMthI samartha hoya te mArA pUMchaDAne dRDhapaNe pakaDo ane tenI pachI bIjo tene pakaDe e pramANe tyAM sudhI karo ke jyAM sudhI kUvAnA pANI sudhI pahoMcAya tenA pUMchaDAne pakaDI pahelA paDelo sukhethI kUvAmAMthI bahAra nIkaLaze. Iti. te pramANe teone karyo chate te zreNI kUpamAM nAkhIne siMhe paNa mahAbala vaDe karIne tenA pUMchaDe lAgelA pahelAM paDelAM te pazune kheMcIne kUvAmAMthI bahAra kADhyo ane tethI utpanna thaI che adhika bhakti evA teothI sevAto sukhane bhogave che. have te joIne prApta thayelA upAya vaDe garviSTha thayelo koIka ziyALa te pramANe karIne te pazuonI zreNInA bhArathI gabharAyelo teone dhArI rAkhavA mATe azakta banelo te jAteja kUvAmAM paDyo ane te pazuo paNa temAM paDyA. e pramANe siMha sarikhA guruo potAne ane potAne AzrayIne rahelAone janma - maraNa duHkhAdi rUpa davAgnimAM lAgelAone saMsAranI (bhava) viSaya tRSNA rUpa nadIne sArI rIte utArIne rakSaNa karavA mATe samartha bane che. ane durgatirUpa kUvAmAM paDelAone temAMthI udbharavA mATe samartha bane che. ane ziyALa jevA kuguruo zruta, artha, jJAna, kriyA anuSThAnAdinA balathI rahita hovAthI pote ane potAnI jAtane DUbADe che ane pADe che. Iti siMha sarikhA sadguruono sukhanA arthioe Azraya karavA yogya che. ane A SREBBRRRRRRSB8888888ASRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRSSSSSSSSSSSSSSSS kawith | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-3, taraMga-3 t888Rananaaaaaaaaaesae aaaaa Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte tIrthakara, gaNadhara vi. nI paNa atyaMta prabhAvavALA vi. batAvanAra vizeSaNo vaDe vyAkhyA karavI (batAvavI) e pramANe te munio Aloka ne viSe adhyakSatA (vaDApaNuM) anubhavatAM teo vaMdana, namaskAra, pUjana, kIrtana Adi vaDe mahAprabhAva paNAne pAmelA te bhave ja athavA ekAdi thoDA ja bhavamAM zivagAmI thAya che. mATe sukhanA arthio samyak tevA prakAranA upAyo vaDe uttarottara sukhane anubhave che. athavA pAme che. Iti prathama muni prakAra thayo mULathI dazamo manuSya prakAra thayo I/10 (11) have jevI rIte bhAraMDa pakSIo be jIva, be mukha ane eka peTavALA ItyAdi lakSaNavALA moTA zarIravALA pakSI vizeSa che. vaLI haMmezA apramatta rahenArA potAne ane potAne AzrayIne (pakaDIne) rahelAone keTalAka durlaMghanIya parvata nadI, samudra vi. thI pAra utAratAM kaMIka pAsAdi bhaya sthAnanI zaMkA AvatAM koIthI pakaDI na zakAya teTalA uMce uDatA koIthI paNa kyAreya paNa pAza vi. mAM pADavA (pakaDavA) mATe azakya bane che. sukhanA arthio evA te IcchA mujaba vihArAdi nA sukhane anubhave che. e pramANe jina kalpika pratimA svIkAranArA munio vi. pUrvanA abhyAsa vi. thI yogya paNAne pAmelA gurUnI anujJAthI ekalA dravyAdi cArathI apritabadhdha vihAra karanArA saMpUrNa rIte niHsaMga (saMga vagaranA, aparigraha) pramAda rahita jAte vizeSa prakAranA upadeza ApavA vi. thI rahita ane keTalAka ja potAnA Azritone pramAda - tRSNA, bhavanA duHkhathI pAra utAratA, sUryAsta thAya tyAM rahenArA AgamamAM kahelA jina - kalpa Adi AcArane AcaratAM (sevatAM) A lokane viSe paNa jagatu pUjya ane ekAdi bhavamAM mokSagAmI sukhanA arthI bAramAsa sudhI ahIMyA paNa anuttara sukhane ane bhavAntaramAM nirupAdhika, amizra, avinAzI, anaMta sidhdhi sukhane arthAt mokSa sukhane anubhave che. arthAt pAme che. Iti. munino bIjo prakAra ane manuSyano 11 mo prakAra thayo. A agyAra nA prakAromAM pahelAM cAra prakAra prAyaH badhI rIte dharma vinAnA ja lAge che. ane bAkInA dharmavALA kramathI badhAya uttarottara uttama che. Iti. nyvaalraapnnnnnnnnnrnnkaarning Basaasaapaaaaaaa baaaaaaaaa0ArAvAsAkAkAsaNA | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | aMza-3, taraMga-3 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e pramANe manuSyanA 11 prakAra jANIne te sukhanA arthi paMDito ! karmarUpI zatru para jaya meLavavA mATe evI rIte prayatna karo ke jethI karIne anukrame mukti sudhInA sukha prApta thAya llItiil munisuMdarasUri racita upadeza ratnAkara graMthamAM jayarUpI lakSmInA khoLAmAM prathama taTamAM trIje aMze 11 sukhArthi naranA prakAra kahyA. Iti tRtIyastaraMga pUrNa 1 aMza - 3 (taraMga - 4) I karmarUpI zatru para jaya rUpa lakSmI mATe, bhavarUpa aTavIne oLaMgavA mATe, zivapura mATe ane jo anaMta sukhanI IcchA hoya to jina praNita dharmamAM prayatna karo III vaLI sukhanA arthi evA jIvone mokSamAM je saMpUrNa sukha che. te zudhdhajJAna ane kriyAthI je yukta hoya te jaldIthI zivapuramAM jAya che. bIjI koI rIte javAtuM nathI. jema :- sabala pagavALo bhrAMta (2) abala pagavALo bhrAMta (3) paMgu bhrAMta (4) sabala pagavALo abhrAMta (5) abala pagavALo abhrAMta (6) paMgu abhrAMta. tevI rIte:- (1) samyadRSTi sabala kriyAvAna (2) samyadRSTi abala kriyAvAna (3) samyaphadaSTi akriyAvAna (4) mithyAdRSTi sabala kriyAvAna (5) mithyAdRSTi abala kriyAvAna (6) mithyAdRSTi (bhavya) akriyAvAna A cha zivapura (mokSa) mAM jAya che. enI vyAkhyA dRSTAMta ane dAntikathI karAya che. jevI rIte che manuSyo upakaraNa eTale ke sAdhana - sAmagrI sAthe potAne ISTa prApta karavA mATe nagaramAM jevI rIte game tema karIne jaldI ethI jaldI ane ethIye jaldI, dhIme ethI dhIme ane ethI ye dhIme jAya che. upalakSaNathI jatAM paNa nathI. te rIte cha puruSo jAtine AzrayIne mithyAdRSTi Adi 6 prakAranA rAsa taraNaassananaganaaaaapaasaapasessages rara34 pyArazaanizationshnaazza8888@baaaaaaaaadhyAyAmA | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 270) aMza-3, taraMga-] saagaiahitaaaaaaaaaaaaaaaaaahIdia taaaaaaaaaaaaauggagi kag1I5|tIFESHIBBELILUBHUR laaaawaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaatll Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabala vi. 6 puruSo jema nagaramAM jAya che. tema zidhrAdi prakAra vaDe mokSamAM jAya che. Iti banne vAkyanI samudAya rUpe yojanA thaI. - have te pura tarapha janArA che puruSo koNa che ? te kahe che. sabala abala e pramANe sabala eTale tvarita (jhaDapI) gatimAM samartha. ane abala eTale bala vagarano pagayuta ane paMgu e pramANe traNa thayA (sabala pagavALo abala pagavALo ane paMgu) A traNe jaNA brAnta dizAnA vyAmohavALA hovAthI pUrvAdi dizAne pazvimAdi dizAne mAnanArA che. ane bIjA abhrAnta je dizA che te dizAne jonArA che. AmAMthI koNa mokSe janArA che. tevA te cha che te kahe che. - mithyAdRSTi ane samyagudRSTi ema banneu sabala kriyAvALA, abala kriyAvALA ane kriyA vagaranA e pramANe che che. kriyA ema sAmAnya paNe kahyAM chatAM paNa mithyAdRSTinI kriyA te mithyA kriyA jANavI samyadRSTinI samyakriyA jANavI. ahIMyA dRSTAnna ane dArdAntikamAM cha manuSyo kahe che. te paNa jAtinI pradhAnatAthI nirdeza karelA che nara jAtio grahaNa karavI. e pramANe gAthAno sAra che. ' cha puruSanuM daSTAMta have daSTAnta dvArA vicAraNA kare che :- kSiti pratiSTha nAmanA nagaramAM che puruSo vyavasAya mATe vepAranI kriyAmAM mitra thaIne rahyA che. teoe eka vakhata sAMbhaLyuM ke ahIMthI vaza yojana dUra ratnapura nAmanuM nagara pUrvadizAmAM AveluM che. tyAM bIjA dezamAMthI vastra vi. ghaNuM kariyANuM laIne vepArIo veMcavAne mATe AvyA che. pahelAM paNa AvyA hatAM tene levAne mATe bIjAnagaramAMthI paNa vepArIo tyAM Avaze. ItyAdi pachI teoe vicAryuM jo ApaNe jaldI jaIe to sArA vastro sukha pUrvaka (sahelAIthI) maLI jaze. pachI ghaNAM grAhakonA AvavAthI ghaNAM moMghA maLaze. A nagarano daravAjo moDo ughaDe che. tethI jo nagarathI bahAra vanamAM rahelA yakSanA maMdiramAM vAsa karIe to moDI rAtre vahelA uThIne nagaramAM jaldI pahoMcI jaIe. e pramANe vicArIne teo saMdhyA samaye te yakSanA maMdire sAthe bAMdheluM (lAveluM) | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (27)[ aMza-3, taraMga-4|| ITlAyajAdAnaneokarAyArasadArANAvANArAddhAroTa aataanand neatsankArAyoriTAravAravA Penger SPRESSORDBORRIDOBOR 8888888 darivariyALiastaminarautallulatanzazizirAziluthaatitanautadhazAradigAra zIda? Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhana bheguM karIne tyAM jaIne gopavIne sUI gayA. huM pahelo jAuM huM pahelo jAuM ema vicArIne ghaNI rAtri bAkI rahe chete uThIne zidhra tyAM javAnI IcchAvALA teomAMthI eka tAkAtavALA pagavALo hato. paganI tAkAtanA kAraNe jaldI javA vi. thI dhananI prApti ane lokanI prazaMsA AdinA kAraNe abhimAna vALo svabhAva hovAthI dizAno bhrama thayo... bIjo tAkAta vagaranA pagavALo alpa abhimAnI hato tene paNa dizAno bhrama thayo. ane 3jo tAkAtavALA pagavALo dizAnA bhramavinAno ane 4 tho tAkAta vagaranA pagavALo paNa dizAnA bhrama vinAno A be laMgaDA je yakSanA maMdire AvatAM jatAM ghaNA sArtha vi. nA maLavAnA saMketavALA sthAnethI baLada gADA vi. bhADe karIne Icchita nagaramAM jaIzuM e pramANenI budhdhithI baLadagADI Adi karIne tyAM AvyA Iti ane tyAM te yakSa pUjA praNAma vi. mAtrathI paNa khuza thAya che. ane khuza thayelo te potAnA bhaktone dizAnI bhrAMti vi. dUra karavA vaDe karIne ane viddhane dUra karanAra upadeza vi. ApIne Icchita nagaramAM pahoMcADe che. tethI badhAya musApharo tenA te svarUpane jANatA prAyaH tene praNAma vi. thI saMtoSIne tenA kahevA mujabanA mArge javA mATe pravarte che. ane Icchita pUra vi. prApta kare che. ane jeo guru (bhArI) ajJAnatA vaDe tene avagaNIne pravRtti kare che. teo ghaNAM hovA chatAM dizAnI bhrAMti vaDe utpanna thayelA vipna vaDe athavA ajJAna AdinA kAraNe Icchitane pAmatAM nathI. e pramANe hakIkata che. have pahelo (sabala pagavALo) kariyANAnAM viSe ghaNA lobhavALo hovAthI huM pahelo te nagaramAM jAuM evI ekaja ciMtA ne kAraNe tene gADha nidrA na AvI pahelA ja praharanA attamAM ja uThI gayo bIjAo jAgI javAnA bhayathI cAlavAnA avAja karyA vinA ati paisA (dhana) kamAvavAnA lobhathI zIdhra tathA joyA vinAnA mArge nakSatrAdinA jJAna vinAnI sthiti vALo guru (bhArI) ajJAnathI jaldIpaNA AdinA kAraNe yakSane praNAma vi. na karavA rUpa avagaNanA karIne utpanna thayela dizAnI bhrAMtithI pazcima dizAmAM utAvaLanA ane abhimAnanA kAraNe mArgane nahi jANavAnA ane zAkAyadAkArAvAtAvayAyayAvAyAvALaaaaaaaaaaaaaa DhasaLAvadArayANakAzavAlAvADananaaaaaaaaaaaaaaan u0a9aa88888888888882aaeeazag | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 272) aMza-3, taraMga-4 || talathrilletitigatt#theftltitltilllllllllittitutila#Bagdailllllllllllittitutifulifl/nliltilingualaagiulueliguil| Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAdaranA kAraNe jaMgalanI bhrAMtithI koIka mArganA AbhAsathI doDe che. rAtri ghaNI bAkI hovAthI jaMgalamAM javA AdinA kAraNe vizeSa musApharo na malavAthI ane jo male che to paNa abhimAnathI grasAyelo hovAthI pUchayA vagara paganI tAkAtanA kAraNe atyaMta tvarita gatie javAthI traNa pahoramAM daza yojana cAlI gayo ane pachI potAnI pAchaLa sUryodayane joIne utpanna thayelA dizAnI bhrAntinA atirekavALo sUryodayathI nizcita karela ulaTI dizAnA gamana vALo evo te potAnA paganI tAkAta utAvaLApaNAne ane abhimAna vi. ne vicArato Icchita puranI prApti nahi thavAnA kAraNe nirAza thayelAnI jema jaldI pAcho vaLyo paraMtu moTA araNyamAM AvI javAthI mArgane nahi jANato hovAthI atyaMta bhUkha tarasa thAka utpanna thayelo pagano duHkhAvo ane DhIlApaNA vi. thI rahevAnuM sthAna evA yakSanA maMdira sudhI paNa javA mATe samartha nathI. vaLI rasto bahu dUra thaI javAnA kAraNe Icchita pure kevI rIte javAya ? have kyAreka araNyamAM Ama tema bhramaNa karatAM svabhAvika rIte nasIba joge tevA prakAranA maLelA puruSanA kahevAthI mArgane pAmIne ghaNA samaye yakSanA maMdire pahoMcyo - Avyo ane tyAra pachI pahelAM karelA potAnA abhimAna pramAda vi. ne vicArato praNAma vi. thI yakSane saMtoSIne tenA upadeza, prabhAva vi. thI Icchita mArga ne jANyo ane pUrvanA cAlelA badhA sAthione Icchita purane pAmelA jANIne abhimAna vagarano thaIne cAlatAM keTalAka samaye badhAnI pachI teNe te Icchita purane prApta karyuM Illl have bIjo tevA prakAranI gADha nidrA na AvavAthI rAtrinA bIjA pahore uThIne pahelAM potAnA sAthione tyAM na jotAM potAnI jAtane tenAthI ThagAyelI mAnato, kariyANAne mATe utAvaLa karatAM abhimAna, ajJAna vi. nA kAraNe yakSane avagaNIne pahelAnI jema utpanna thayela dizAnI bhrAMtithI pazcima dizA prati cAlyo jaldI cAlato hovA chatAM paNa pAchaLathI jAgelo hovAthI vaLI bala vagaranA pagavALo hovAthI sUryodaye traNa-cAra yojana cAlI gayo pachI pAchaLa ugatA sUryane joIne ulaTI dizAmAM chuM evuM nizcita karI pahelAMnI jema aphasosa Adi karato pAcho vaLyo thoDuM cAlavAthI lAgelA thoDA thAkane SOBRRRRRRggggggggRBBBBBBBBBBBBBBBBRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRSS rAma | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-3, taraMga-4 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNe pahelAM uThela hato tenAthI pahelAMja yakSa maMdirane pAmIne (AvIne) yakSanI bhakti ane tenA upadeza vi. thI satya mArge cAlyo pahelAM je uThelo hato tenAthI ghaNAM samaya pahelAM Icchitapurane prApta karyuM purA have keTalIka rAtri pasAra thayA bAda trIjo uThyo ane bejaNa cAlI gayA che jANIne adhika zIghratA e svabhAvathI paNa dimoha vinAno vaLI yakSanI stuti, pUjA upadeza vaDe karIne ghaNA nakSatra ane mArganA cihnAdi jovAthI nirNaya karelA potAnA Icchita mArge jhaDapathI cAlyo. tAkAtavALA paganA kAraNe badhAthI ja pahelAM tyAM Avyo managamatuM karIyANuM tyAM sahelAIthI meLavyuM all have cotho paNa tevI rIte uThyo paMgune choDIne badhAya cAlI gayA jANIne vizeSa utAvaLa pUrvaka tevIja rIte trIjA mitranI jema yakSanI bhakti sadupadezAdie karIne nirNita nakkI) karelA mArge kaMIka paganI tAkAta na hovAthI trIjA mitranI pachI ane pahelAM, bIjAnI pUrve Icchita pUrane prApta karyuM ane Icchita karIyANuM meLavyuM lllll A cAre jaNA cAlavAmAM zaktizALI hovAthI svaIcchita nagarane prApta karyuM. je paMgu (laMgaDA) hatA te tyAM ja rahyA pachI keTaloka samaya vyatita thayA bAda pahelo paMgu ukyo. mitro cAlI gayA che. ema jANIne jaldI Icchita pUre javAne mATe bhamavA chatAM paNa cAlavAnI zakti na hovAthI pote aphasosa karato besI rahyo. keTalAka samaya bAda pazcima dizAmAM paNa jatAM je kAMI gADA azva. vi. vAhanane joIne svabhAvathI yakSanI avagaNanAe karIne utpanna thayelI bhrAntinA kAraNe sUryodayAdine nahi jANato ulTI dizAmAM dravya vi. ApI bhADe karAyelA sAdhana para besIne evI rIte keTaloka dUra gayo ke jethI te nagaranA samAcAra kyAreya prApta na thAya prApti kyAMthI thAya ? vAhana hovA chatAM paNa aTavImAM paDelA evA te asaMkhya varSo sudhI asaMkhya duHkhane bhogavanAro thayo. vaLI kyAreka pharIne asaMkhya varSa vItyA bAda pahelA kahelAM yakSavana zanALaaanianyarannLavacAracArabIjaaataaaaaaase s upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | aMza-3, taraMga-4) hakikatsaahiiiiiiiiiianatitanandanitatistatulatidailadella hiankANaaaonaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (maMdira) ne prApta karIne yakSanI ArAdhanA karavA thakI tene Apela vizeSa prakAranA phala auSadhi vi. thI paga sAro thayo ane vAhana malatAM ghaNAM varSo gayA bAda potAne mana gamatA nagaranI dizAnI bhrAnti jatAM sanmArge cAlyo ane Icchita pUrane pAmyo ane karIyANuM meLavyuM paNal have chaThTho mitra teja rIte badhA cAlI gayA jANIne jAte aphasosa karato yakSanA prabhAvathI svAbhAvika dUra thayelI bhrAntivALo (bhrAntivagarano) bhavitavyatAnA yoge (nasIba yoge) ghaNA alpa samayamAM prApta thayelA vAhanathI ane sArI ArAdhanAthI saMtoSa pAmelA yakSe Apela vizeSa prakAranA phala, auSadhi vaDe sArA pagavALo thayelo te ekAda varSamAM te nagaramAM pahoMcyo ane karIyANuM prApta karyuM 6ll Iti draSTAMtarUpe che manuSyanI vicAraNA karI. have cha naranI vicAraNAne ghaTAve che. kSiti pratiSThita pura sarakho saMsAra, yakSavana sarikhI manuSya gati, yakSamaMdira samo suvihita gaccha, yakSasarikhA zrI sadga, yakSa Adeza sarakho guruno upadeza athavA jainAgama ISTa pura sarikho mokSa athavA svarga karIyANA sarikhA mokSanuM anaMta sukha athavA svarganA paNa sukha, cha mAnava sarikhA cha mokSAdinI IcchAvALA puruSo, dizA moha sarikhuM mithyAtva, dizA moha (bhrAnti) vinAnA sarikhuM samyakatva, paganA bala sarikhA tapa, niyama vi. kriyA ane te bhrAntivALAne mithyAtvavALI kriyA, tapa, pAraNuM kandamUla (jamIna kaMda) phalAhAra, snAna, agnihotra, yajJa, mithyAdAna, kuguru, kutIrtha, kudeva sevA, saMdhyA, vaMdanAdi jANavuM. bhrAnti vinAnAne samyak kriyA, samyak tapa, yama niyama cha Avazyaka (pratikramaNa) supAtra dAna, brahmavrata, tIrtha sevAdi jANavuM. have jevI rIte kSiti pratiSThita nagaramAM rahenArA cha puruSo karIyANAnI IcchAthI Icchita pura tarapha javAnI bhAvanAthI yakSa vana (maMdira)mAM rahyA, tevI rIte saMsAravAsi vairAgI jIvo devAdigatimAM avanAdi duHkhathI DhIlA (bhAMgI) banelA ane kaMTALI gayelA mokSa sukha anupama che. ema jANIne | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (275) aMza-ra, taraMga-4] kinArAjaassmans a nanaeansuggestassagyayaassages Baananzvararara cararararakaaa%aas kalaka laaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaitasakatakaNI Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenI IcchA rahI che tevA karmanI pariNatinA kAraNe ladhu karma thavAthI bhavitavyatA (nasIba)nA yoge manuSya gatine prApta karI temAM pahelo eka kugurue kahelA zAstranA arthathI bhAvita thavA thakI kadAgrahI mithyAtvI banelo dizAnI bhrAnti sama ulTA tatvamAM muMjhAyelo, pahelAM kahelI mithyA kriyAne viSe mana - vacana, kAyA, dhana AdinA balathI ati udyamazIla banelo viSNu purANa vi. mAM kahela zatadhanurAjA vi. nA dRSTAMtothI ane veda purANamAM kahela vacanothI utpanna thayelA jaina dharmanA dveSathI ane potAnA jJAna kriyAnA abhimAnathI yakSa sarikhA sadguruno ane temanA upadezano dUrathI tyAga Adi karavA pUrvaka avagaNIne badhAthI pahelo ISTapura sarikhA mokSapure javA mATe Ubho thayelo (taiyAra thayelo) potAnA jJAna, kriyAdinA garva thakI bIjA darzanakAronA saMsarga ane vArtAlApathI utpanna thayelA prAyazcittanI bIkathI mArgamAM maLelA sArA musAphara sarikhA jaina sAdhu - zrAvako ne sanmArgane nahi pUchato zaktizALI evA paganI tvarita gati sarakhA jema jema anaMta jIvanA samUhavALA kaMdamUla, sevAla vi. nA bhojana, agni hotra, yajJa vi. mithyAtvanI kriyA atyaMta kare che. tema tema tenAthI utpanna thayelA mahAAraMbha jIva ghAta vi. pApa karmanA kAraNe azvagrIva rAjAnA purohita vi. nI jema atyaMta ethI atyaMta enAthI paNa atyaMta duHkhamaya halakA manuSya, tiryaMca, naraka vi. mAM paDelo, durlabha bodhipaNA vaDe karIne anaMta bhavarUpI vanamAM 84 lAkha jIvAyoninI mAMhI bhaTakatAM zivapurathI ghaNo dUra thaI jAya che. vaLI anaMta kAla gaye chate (jatAM) tyAM AgamamAM kahyA pramANe kriyAvAdi niyamA bhavya ane zukla pakSI hoya che. ane eka pugala parAvartana kAlamAM niyamA sidhdhi gatine pAme che. bhale te samyagudRSTi athavA mithyAdRSTivALo hoya to paNa A pramANe dazAzruta skaMdhanI cUrNimAM batAvelA zrAvaka pratimAnA adhikAra vi. nA vacanathI kriyAnI rUcI hovAthI avazya zivagAmI paNA thakI yathA pravRtti karaNa karavAthI pAra utarelo apUrvakaraNarUpa sUryodaya thaye chate potAne bhrAntivALo mAnato akAma nirjarAnA yoga vi. thI kyAreka manuSya bhava prApta karIne karmano kSayopazama thavAnA kAraNe tatvanA zodhanathI utpanna thayelI zradhdhAvALo mizrAdi (?) guNa rilIea8922222tharazaaaaaaaaa aavarasArasaraNyazAstrakAravALaea9 8888888888888888888888888888888888888888881 upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 276) aMza-3, taraMga-4|| litigatew adhusamaggiunatitananaaza8888ahinitisualiftmallutionsulidallasinaaaaaaaaatinidaily hovAjhaataaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaad Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnakanA yogathI cAlyo gayo che dizAnA bhrAntirUpa mithyAtvanA kAraNarUpa tatvano vyAmoha jeno evo koI paNa rIte yakSasamA sadgurune pAmIne temanA upadeza, bahumAnathI jJAnAdi mokSamArgane jANIne tene anusAra samyaanuSThAna vi. vaDe karIne te mArgane sevato utkRSTathI eka pudgalaparAvartanakAlamAM bIjA cAra mitrothI pachI anaMtakAle svaISTa pura sarakhuM mokSapurane pAme che. Iti prathama puruSanI vicAraNA thaI ||1| zatadhanu rAjAno sabaMdha A pramANe che H- koI eka nagaramAM zatadhanu rAjA hato tene pativratA evI zailyA nAmanI patni hatI te daMpatie parama vaiSNava kArtikamAsamAM upavAsavALA, gaMgAmAM snAna karelA e daMpattie sAme AvatAM eka pAkhaMDIne joyo rAjAe potAne dhanurvidyA batAvanArano mitra hovAthI tenI sAthe gaurava pUrvaka vArtAlApa karyo rAjAnI patnie tene joIne sUryanuM darzana karyuM pachI samaya jatAM rAjA marIne vaidazapuramAM zvAna (kUtaro) thayo. tenI pAchaLa patni marIne kAzIrAjAnI putrI thaI ane jAtismaraNa jJAnavALI banI te yauvana vayamAM AvatAM varane (muratIyo) jotAM-zodhatAM pitAne niSedha karIne jJAnavaDe jANI tyAM jaIne te kUtarAne zreSTha AhA2vaDe moTo karyo - poSyo ane khuzAmata (gela) karatAM evA tene teNIe kahyuM tane yAda che ? tIrtha sthAna karyA pachI pAkhaMDI sAthe vArtAlApa karatAM mArI khuzAmata ka2nA2 tuM kUtaro thayo che. pachI te AhAra tyAgI, marIne ziyALa thayo tyAM paNa tene tevI rIte pUrvabhavanI jAti yAda devaDAvI ane te pachI te AhArane tyAgIne varu thayo e pramANe gIdha kAgaDo ane mayUra thayo te mayUranA bhavamAM te rAjakumA2I vaDe, janakarAjA vaDe karAtA azvamegha yajJanA homa mATe snAna vALo marIne janaka rAjAno putra thayo. pachI tyAMthI pitAne ghare AvelI evI teNe tenA AdezathI pitAe karelA svayaMvara maMDapamAM tene paraNIne bhogone bhogavI svargamAM gayo teNI paNa svargamAM gaI te kAraNathI pApI evA pAkhaMDI sAthe vArtAlApa ane sahavAsa choDI devo. vizeSathI kriyAnA samaye athavA yajJa AdimAM dIkSita thayelA evA A pAkhaMDI sAthenA vArtAlApano doSa he brAhmaNo ! meM kahyo ane tevI rIte azvamegha, havana, snAnanuM mahAtmaya e paNa doSa rUpa ja che. II2 // upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (277 aMza-3, taraMga-4 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenA gharamAM kriyA nathI tyAM eka mAsamAM (doSa) utpanna thAya che. tethI he budhdhimAna nara! tene joI javAthI sUryane jo arthAt sUryanuM darzana ka2 // 3 // vaLI hai dvija ! veda vAkya (zAstra)nA virodhi pApI pAkhaMDInuM khAnArAoe sarvarIte traNe sArI rIte choDyA che. tenuM zuM pUchavuM ? 545 he budha jana ! A pApI pAkhaMDIo sAthe bolavuM nahi tenI sAthe vArtAlApa karavAthI te divase utpanna thayeluM puNya nAza pAme che. A vAta viSNu purANanA trIjA aMzanA 18 mA adhyAyamAM kahI che. have bIjo tAkAta vagaranA pagavALo ane dizAnI bhrAntivALAnI sarakho koIka anabhigRhita (kadAgrahavinAno) bhavyAtmA kaMIka mArgane anusa2nA2o mithyAdarzanamAM kahelA vrata, dAna, tapa, kaMdamUla bhakSaNa, snAna vi. kriyAne karato jaina caitya, muni, zrAvaka vi. u52 dveSa vagarano hovAthI temano paNa saMsarga, vacana suNavA vi. karIne nAga, devatA, pazubali, mahA koTihoma Adi mahAAraMbha rUpa krUra kriyAmAM AnaMda nahi pAmato caMDAla thayelA brAhmaNa vi. nI jema, manuSya, gati ane tiryaMca yoni bhamIne pahelA puruSanI jema mokSathI dUra nahi (Asanna) thaIne pahelAMnI jema apUrvaka2Na rUpa sUryodaya thatAM dizAnI bhrAnti nikaLavA sarikhA mithyAtvanA kAraNe thayelI tatvanI bhrAntithI dUra thayelA manavALA koI paNa rIte yakSavanaM sarikhi manuSya gatine pAmIne ane yakSa sarikhA gurune pAmIne tenA upadezathI samyag mArgamAM pravartana ka2vAthI alpa bhramaNe karIne pUrva puruSanI pahelAM utkRSTathI anaMta bhava karIne kaMIka nyuna (ochA) pudgala parAvartamAM mukti pAme che. e pramANe bIjA puruSanI vicAraNA karI. caMDAla thayelA brAhmaNanuM vRtAMta vArANasI nagarImAM IndrazarmA nAmano brAhmaNa raheto hato. te vedAdi sarva vidyAno pAragAmI ane kulamadathI unmatta banelo hato. yAtrA vivAha, dIkSA - ghara, maMdira, taLAva, vAva AdinI sthApanA vi. mAM ane janma maraNa vi. mAM tene ja lokoe agresara banAvyo hato ane tene upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (278) aMza-3, taraMga-4 - Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjatA hatA ane jaina muni, zrAvakAdinA saMsarga vi. thI pazuvAta AdivALA homa vi. kriyAmAM AnaMda vagarano arthAt AnaMda nahi mAnato potAnA kulane ucita snAnAdi mithyA kriyAne kare che. eka vakhata yAtrA prasaMge lokovaDe satkAra karAto abhimAnamAM AvI javAthI nIca gotra bAMdhIne tyAMja caMDAlano puSpadaMta nAme putra, kurUpa, kALAvarNavAlo ane gItanI rucivALo thayo loko tenI niMdA kare che. vaLI tene koI kanyA ApatuM nathI. tethI durbhAgI, daridra potAnA karmanI nIMdA karato dararoja IndrazarmAnA ghera gIta gAto bhIkSA mAMge che. eka vakhata te nagaramAM atizaya jJAnI caMdra nAmanA AcArya AvyA te kulamaravALA banelA rAjaputra vi. sva ziSyone pratibodhavA tenI sAthe IndrazarmAnA ghare bhIkSA levAnA bahAnAthI ane puSpadaMta vi. ne pratibodhavA AvyA teTalAmAM te vakhate gharanA loko vaDe nIMdA karAtA evA puSpadaMtane joyo pachI IndrazarmAnA moTA putra madhuzarmA brAhmaNane gurue kahyuM - he madhuzarman ! potAnA pItAnI nIMdA, apamAna hIlanA, avahelanA na kara tethI vismaya pAmelo te bolyo snAnAdi kriyA karanArA mArA pitA caMDAlapaNAne kevI rIte pAmyA ? tyAre gurue kahyuM he bhadra ! bAhya snAna vaDe AMtara pavitratA AvatI nathI. have A vakhate yukti prayukti karI te sAMbhaLatAM puSpadaMtane jAtismaraNa jJAna thayuM. pachI nizAnI vi. batAvavA vaDe putra vi. parivArane vizvAsa karAvyo, te pachI gurue kahelA dharmano svIkAra karavAthI kAntA nAmanI nagarImAM vibhurAjAno naMda nAme putra thayo. krame karIne sarvaguNa kalAthI saMpUrNa thayelo rAjAvaDe ekI sAthe batrIsa kanyAo sAthe pANI grahaNa karAvAyuM arthAt paraNAvAyo ane rAjya para besADyo. viSaya sukhamAM Asakta thayelo sUryodaya ke sUryAsta vi. ne jANato nathI. eTale ke rAta ke divasa vi. ne paNa jANato nathI. dharma to dUra rahyo dharmanI to vAta zI ? eka vakhata zrAvaka dharmanI ArAdhanAthI sahastrAra nAmanA AThamA devalokamAM gayelA pUrvabhavanA putre AvIne rAtrimAM ghaNA upAyo karIne bodha EaaaaSasasakarakarararararavaBaaBaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa sease77aanaBaaaaaaaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 279 aMza-3, taraMga-4) laintentiagwwwalagastuttgitudinalaualifilinguillotinuaaaaaaaaaaaaaaaumi diitaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pamADyo ane bodha pAmelA teNe gurunI pAse dIkSA laIne azruta nAmanA bAramA devalokamAM gayo. anukrame thoDA bhavamAM mokSane pAmaze. Iti. have trIjA dizAnI bhrAnti vinAno ane sazakta pagavALA puruSanI sarikhA keTalAka bhavyajano yakSa sarikhA sadgurune pAmIne tenA upadezathI mohanIya vi. karmano kSayopazama thavAthI utpanna thayelA cAritranA pariNAmavALo samyapha cAritra aMgIkAra karIne svIkArIne) caraNa karaNamAM AvelA bAra prakAranA tapa - anuSThAnAdi kriyA karato pariSaha upasargone sArI rIte sahana karato vaLI haMmezA apramatta paNe jJAnAdi guNone ArAdhIne teja bhavamAM athavA utkRSTathI sAta ATha bhavamAM badhAthI pahelAM mukti ane tenA sukhone pAme che. Iti trIjA naranI vicAraNA thaI lill - have cotho dizAnI bhrAnti vinAno ane azakta pagavALA samAna koI bhavya tevIja rIte gurunA upadezathI cAritra dharmanI ArAdhanA karavAnI azaktinA kAraNe bAra prakAranA gRhastha dharmane svIkArIne samyagUjJAna, dAna, kriyA, tapa, cha Avazyaka (pratikramaNa) pauSadha vi. kriyAne karatA sAte kSetranI ArAdhanAmAM tatpara (lIna) trIje bhave athavA utkRSTathI apratipAtI samyakatvanA pariNAmavALo be vakhata vijaya vi. mAM jaIne athavA traNavAra acyate jaIne" e pramANenA vacanathI pAMcame athavA sAtame bhave mokSe jAya che. ane pratipAti samyaktvanA pariNAmavALo saMkhyAtA vi. bhavamAM trIjA bhavya puruSathI pachI ane pahelAM ane bIjA puruSa thI pUrve (pahelA) muktine ane tenA sukhane sArI rIte pAme che. Iti cothA puruSanI vicAraNA thaI. I4ll. - have be paMgu puruSanI vicAraNA kare che :- jevI rIte pAMcamo puruSa paMgu, dizAnI bhrAntithI vAhanavALo hovA chatAM aTavImAM bhamyo tevI rIte koI mithyASTi kriyAne nahi mAnanAro, ajJAnatAthI bharelo, niyati Adine mAnanAro, athavA nAstika vi. badhI rIte mithyAtvamAM rahelo, athavA samyagu darzanamAM rahelo, kriyAmAM ruci vagarano, kriyA na karavAnA kAraNe" jo kapila matane jeNe jANelo che te ghaNA lAMbA kALe mokSane pAmaze. ItyAdi zAstrAnusAre jJAna mAtrathI athavA niyati Adi vaDe ja mokSane jANato upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 280) aMza-3, taraMga-4 BRERARSARRARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRAAABUBARRABBORRER8888888888888888888888888 httituHaitiaithiliaaaaaaaaaaaaatifiliatrinidadabad ththanitiatiliant primarili[[LITYREXHEEEEEEEEEAvadhaHEligibriultimatumuksRahasatiliti! hiareaaaaaELauguessag: #eat Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (mAnato) athavA saMpUrNa paNe jIvAdi tatva nathI tethI mokSano paNa abhAva ja che. ema bolato te hiMsA vi. Azrava pravRtti vaDe IcchAnusAra IndriyanA viSayomAM ramato .ghaNAM prakAre kukarmo bhegA karIne nakAdi ghaNA prakAranI kuyonimAM janma maraNa Adi vaDe anaMta pudgala parAvarta bhamato abhavya kayAre paNa mokSa pAmato nathI ane jo bhavya hoya to te anaMta pudgala parAvarta kAle pahelA bhavyanI jema kyAreka koI rIte sAmagrInI prApti vaDe sidhdha paNa thAya che. eTale ke mokSe jAya che. Iti pAMcamI bhavya - abhavyanI vicAraNA thaI pA have dizAnI bhrAnti vinAnA bIjA paMgurUpa chaThThAnaranI jema koIka bhavya ane samyagdaSTi cAritrAvaraNIya karmanA prabhAvathI tapa, vrata, AvazyakAdi kriyAne viSe sarvathA zaktivALo hovA chatAM yakSanA upadeza sarikhA gurunA upadeza AdithI yathAvat (jevuM che tevuM) samyaktatvamAM zradhdhAvALo kriyAnI anumodanA vi. dvArA vaimAnikamAM utpanna thaIne bAMdhelA AyuSyanA kAraNe athavA rAjya vi. bahu AraMbhanI pravRtti vi. thI zreNika, kRSNa, satyakI vidyAdharAdinI jema narakamAM utpanna thaIne pharI samyaktvanA prabhAvathI yakSavana sarikhI manuSyagatine pAmIne yakSa sirakhA sadgurunA upadezathI cAritra, kriyA vi. nI suMdaratA pAmelA apratipAti (jAya nahi tevA) samyaktvavALA chAsaTha sAgaropamanI aMdara, utkRSTathI ardhapudgala parAvartana kAlamAM mokSa ane tenA sukhone pAme che bhogave che vaLI keTalAka prApta thayelA vAhana sarakhA sadgurunA upadezathI athavA karmanA kSayopazamathI pUrvabhavamAM ArAdhelA saMyamanA prabhAvathI prApta thayelI alpa bhava sthitipaNAthI marudevA mAtA, bharata cakravarti, pRthvIcaMdra rAjA, guNa sAgarakumAra, kUrmAputrAdinA dRSTAMtothI utpanna thayelA cAritranA pariNAma mAtrathI bhAva saMyamanA svIkAranI prabala bhAvanAnA kAraNe AvelA zukla dhyAnanA prabhAvathI karma khapI javAthI prApta (utpanna) thayelA kevaLajJAnavALA te ja samaye ghaNuM AyuSya joIne dravyabhAva cAritrano svIkAra karI athavA thoDA samayabAda grahaNa karI mokSanI saMpattine pAme che. Iti chaThThA naranI vicAraNA thaI 6 / / upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (281) aMza-3, taraMga-4 336136at Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane e pramANe samyagudRSTi ane prabala saMyama kriyAvALo badhAthI paNa pahelo (pUrve) muktine pAme che. te bhave paNa muktine pAme che. (1) tenI pachI samyagudRSTi yati dharmanI IcchAvALo thoDI balavAna kriyAvALo (1) zrAvaka (2) tenI pachI anabhigrahI (akadAgrahI) mithyASTi gADha nahi evI mithyA kriyAvALo (3) tenI pachI abhigRhita (kadAgrahI) 'mithyAdaSTi gADha kriyAvALo ane tyArabAda (4) mithyAdRSTi kriyAvALo paNa jo te bhavya hoya to, (5) abhavya to mokSe jatoja nathI. (6) samyagudRSTi kriyAvALo to sAmagrInA vizeSapaNAthI jaldI athavA dhIme ardha pudgala parAvartana kAlanI aMdara zivasukhane prApta kare che meLave che. Iti mokSe javAnA anukramanA tattvane jANIne samyagujJAna darzana yuta ja kriyAne viSe he budhdhi nidhAna ! prayatna karo A pramANe A upadezanuM rahasya-tatva che. zlokArdha - A cha puruSavALuM dRSTAMta jANavAthI samyagu jJAnadarzana yukta kriyAmAM lIna banelA he paMDito ! karma rUpI zatru para vijaya lakSmI prApta karI - mokSane pAmo I/1 Iti. tapAgacchAdhipa munisuMdarasUrie racelA zrI upadeza ratnAkaramAM prAcyataTe trIjA aMze cha puruSavALA dRSTAMtanI vicAraNA dvArA ziva sukha prApti - tatva upadezavALo 4 taraMga pUrNa - hakikala - 2 , zakAzayALaananasannasannaamannaaaaaaaaanasannaaaaaaaaaaaahayArAkSara [[upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 282)[ aMza-3, taraMga-5] rAka haaaNadhaHeasatiatvasamakSa ExkSA Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMza-3 taraMga-5 zlokArtha :- jayarUpI lakSmInI, sukhanI ane anISTane dUra karavAnI IcchAvALAo traNa vargamAM sAra bhUta evA A lokane paralokamAM hItakArI samyakudharmamAM ujamALa bano III te vaLI laukika ane lokottara Adi bhede ghaNA kahyA che temAM sarvottama phaladAyaka jinadharma sAra rUpa che. rI! jemake :- (1) laghu (2) vRdhdha (3) sAra (4) asAra jevI rIte - (1) AkaDo (2) drAkSa (3) vaDavRkSa (4) Amra vRkSa che tevI rIte (1) mithyA (2) samyakriyA (3) dAna (4) yAtrAdi dharmo che. laghu ane vRdhdha padanI sAthe sAra - asAra pada vaDe caturbhagI kahI che :ane tethI (1) laghu asAra (2) laghu sAra (3) vRdhdhaasAra ane (4) vRdhdha sAra Ama cAra prakAranA jema vRkSo che tene ja daSTAMta rupe batAvavA mATe nAmathI kahe che jemake (1) AkaDo (2) drAkSa (3) vaDa ane (4) AmravRkSa che. tema dharmo paNa cAra prakAranA che. tene vizeSa prakAre kahe che mithyA ItyAdi. Adi zabda badhAnI sAthe joDavAthI (1) mithyA kriyAdi (2) samakriyAdi (3) mithyAdAnayAtrAdi (4) samyaka dAnayAtrAdi vi. (1) temAM jema AkaDAnuM jhADa nAnuM hovAthI bALaka paNa toDI zakavAnA kAraNe laghu che ane atyaMta alpa chAyA nakhathI chedI zakAya tevI chAla ane khAI na zakAya tevA phala vi. nA kAraNe asAra che. ane tevI rIte bIjA vAdinA vacanathI kahe che. he AkaDA ! tArA phalane bhegA karavAthI zuM ane tArA navIna tAjA puSpa ane phalathI zuM ? athavA ghaNI DALIo bhegI karavAthI zuM ? ghaNA moTA gotrathI zuM ? vaLI eka thayelA evA koIka kulanI chAyAmAM rahIne pathika phala eleasatadhananningmenasapanaaaaaaaazakBaadsbeegastaanaaaaaaaaaankayAsozayalakSaamzarakArakasarana @pe %e0aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaataapsee@g upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-3, taraMga-5 gaam dakSigaa###suggag#BBg###### Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (pariNAma) vaDe tRpti anubhavato (pAmato) nathI. tenAthI zuM? arthAt tevA kulathI zuM ? I1/l tevI rIte mithyAkriyA, saMdhyA, vaMdana, snAna, yajJa, vRkSAropaNa gotra devI Adi deva pUjA, jIvAdinI balI, saptazatI pATha, mahAbhArata, rAmAyaNa sAMbhaLavA te vi. rUpa dharma badhAne sukha pUrvaka sevavA yogya hovAthI laghu ane cUrNa (retI) nI jema asAra che ane tevI rIte te dharmane anusaranArAnA vacano che ke -purANa, mAnava, dharma, ane aMga sahita veda A cAreya parIkSA karAyelA AjJA sidhdha che koIpaNa hetuthI tenuM khaMDana karavuM nahi A hiMsAdi thI kaluSita hovAthI potAnA ArAdhakone ulaTuM durgatimAM pADe (laI jAya) che tethI asAra che. gAthArtha - e pramANenI gAthAnA zravaNathI udhdhata bakarI thayelA brAhmaNa AdinA pUrva bhavanA dharmanI jema Iti 1l have jevI rIte drAkSavela laghu che kAraNa ke maMDapAdi upara caDhIne paNa bALakone sukhethIlaI zakAya tema hovAthI laghu che ane tenA phaLonuM madhura paNuM pitta vi. vikAra dUra karavA AdinA kAraNe sArarUpa che. tevI rIte samyak kriyA, cha Avazyaka vidhi, pratilekhanA, pramArjanA jaina munine namaskAra vaMdana, jinavANInuM zravaNa, tenA guNonI anumodanA vi. 25 dharma, zarIra, dhana vi. nI zakti rahita hovA chatAM paNa te lokone sukhe karIne AcarI zakAya tevo hovAthI bahirAtmadazAvALA lokomAM tevA prakAranA mahimA (prabhAva) nuM kAraNa na hovAthI laghu che ane teja bhave athavA bhavAntare AzcaryakArI lakSmI sAmrAjya Adi mokSa sudhI mahAphaLane ApanAra hovAthI sArarUpa che ane tevI rIte AgamamAM paNa kahyuM che ke :- jina zAsanamAM yogeyoge duHkhano kSaya kahyo che (thAya che) eka eka yogamAM vartanArA anaMtA kevaLa jJAnI thayA che tenI dRSTAMta rUpe atimukta RSi e karelI pANI ane mATInI virAdhanAnI IriyAvahI rUpa pratikramaNa karatAM, sAmAyikanA pariNAma vALo kesarI cora, pUrvabhavanA bhIkhArI sAdhunuM avyakta sAmAyika, saMprati mahArAjAnuM aDhAra 2223aBrIvArananIrAzaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaeegara 9898888888888888rararararararIka | upadeza ratnAkara , (gurjara bhAvAnuvAda) baMza-3, taraMga-5 CORELDBASEBORDS Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hajAra sAdhune vaMdana karatAM kRSNa mahArAjA, kevaLa jJAnI banelA bhANejane bhAvathI vaMdana karma karatAM zrI zItalAcArya, micchAmidukkaDamuM ApatAM mRgAvatI, pazcAtApa karatAM prasannacaMdra rAjarSi, pAtra lekhanA karatAM prasannacaMdra rAjAnA bhAI valkala cIrI, aDadanuM dAna ApatAM mUladeva, zrI sindhuvAra puSpovaDe zrIvI2nI pUjAnA pariNAmavALI durgatAnA2I, jinezvaranA vaMdana ka2vAnA manorathavALA naMda maNiyArano deDakAno bhava, paMca parameSThi maMtranA zravaNe dharaNeMdra banelo pUrva bhavano sarpa ane paMca parameSThinuM maMtra smaraNa vi. dvArA rAjasiMha banelA pUrvabhavanA bhIladaMpatI, sudarzanA banelI samaDI. (3) vaDa (nyagrodha) jhADa jema moTuM ane asAra che temAM bIjA vRkSathI adhika mUla, moTI DALIo, nAnI DALIo, pAMdaDA vi. thI yukta vistAravALuM hovAthI vRdhdha che ane tenA phaLo tuccha hovAthI asAra che. tevI rIte anyavAdinA vacana che ke potAnA pAMdaDAothI AkAzane ruMdhIne ane mUla vaDe jamInane rodhine re nyagrodha ! tuccha phaLane Apato tuM kema lajjA nathI pAmato ? Iti mithyA dAna yAtrAdi dharma vRdhdha ane asAra che temAM mithyA zabdano banne sthAne sabaMdha hovAthI mithyAdAna zaivAdi zAstramAM prasidhdha hajA2ne jamADavA, lAkhane jamADavA vi. rupa athavA yajJAdimAM suvarNa vi. rupa dAna parva saMkrAnti vi. nA avasaramAM bIjuM paNa brAhmaNone ApavA yogya gAya, kanyA, suvarNa, pRthvI AdinuM dAna ane suvarNa gAya vi. nuM dAna mithyAyAtrA gaMgA, godAvarI, tryaMbakAdi tIrtha viSayaka Adi zabdathI vAva, kUvA, taLAva, pANInI paraba, vi. nuM grahaNa te svarUpa dharma ghaNA dhananA vyayathI sAdhya, ghaNA samudAyanA milanathI prasidhdhinuM kAraNa hovA AdinA kA2Ne vRdhdha ane bIjA bhavamAM tuccha phalane ekavAra bhoga sukha athavA alpa bhoga sukha rUpa tIryaMca gati vi. mAM gayelAne Ape che ethI asAra che. lAkhajanone bhojana karAvanAra secanaka hAthI thayelA pUrvabhavanAM brAhmaNanI jema ane da22oja lAkha suvarNanuM dAna karanAra hAthI thayelA zreSThinI jema. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (285) aMza-3, taraMga-5 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'hAthI thayela zreSThiA teno sabaMdha A pramANe che :- koIka eka nagaramAM koIka dAnezvarI zreSThi raheto hato te pAtra apAtra nA vivekathI rahita hovAthI haMmezA lAkha sonAmahora ApIne ja khATalA (palaMga)mAMthI nIce caraNa (paga) mUke che ane tenI paDozamAM eka vRdhdha DozI sAmAyika kare che. eka vakhata te bane? ne koIka kAraNathI potapotAnA kartavyanA viSayano bhaMga thayo. tethI te bannene kheda (aphasosa) thayo. adhika paNe aphasosa karatI vRdhdhAne joIne gavAkSa (jharukhA)mAM beThelA zreSThi hAsya pUrvaka bolyA A pramANe aphasosa kema kare che. hamaNAM (Aje) ghaNA ghaNA paDapaDA (moTA moTA) kAryo che. tyAre vRdhdhA bolI potAnA dAnathI garvita thayelA tame A pramANe sAmAyikanI avagaNanA kema karo cho ? jema "kaMcana maNi suvarNa" II1ii eTale ke eka sAmAyikanuM phala kaMcanamaNi ane suvarNanuM maMdira banAvIe tethI adhika che. have eka vakhata zreSThi marIne hAthI thayo. vRdhdhA sAmAyikanA dhyAnathI rAjAnI putrI thaI. eka divasa te hAthIne te rAjAe pakaDyo ane tene paTTahasti banAvyo tene eka vakhata rAjamArgamAM potAnA ghara Adi joIne jAti smaraNa jJAna thayuM. kheda pUrvaka jamIna para paDI sthira rahyo ane uThato nathI vaidyAdio vaDe upacAra karavA chatAMya tyAMja paDI rahyo arthAt uThato nathI tene jovAne mATe AvelI te rAjAnI putrIne paNa potAnA ghara vi. joIne jAtismaraNa thayuM. pachI rAjaputrI bolI he zreSThi ? hAthI rUpe thayelA uTho. dAnanA vyasanathI hAthI thayA cho huM bahuguNa yukta sAmAyika karavAthI rAjaputrI banI chuM AvA tenA vacano sAMbhaLIne hAthI jaldI ubho thaI gayo. rAjA vi. ne Azcarya thayuM. pachI rAja kanyAe kahela hAthIno pUrva bhava sAMbhaLIne teone dharmanA viSayamAM mAdara vi. thayo eTale ke dharmane mAna ApanArA thayA. ahIM vRdhdhAnuM sAmAyika bIjAbhaMganA viSayamAM paNa udAharaNa rUpe upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-3, taraMga-pa NARRAARBAA86BBAR B ADOS BAIRRORSE 938008888888888BRRRRRRRRRRRRRRRBARB8888BBARRABRO DE 88888888888888888888888888888888888888 REHHHHHHHEAgEHIBIBIHHHHHHHHHHHHHHEATREE BELaguLLuuuuuuuuuuu1HUBHadTHLET Bihar Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ levuM vaLI jeo paMcedriya vadha AdithI kaluSita mahAyajJa vi. kare che. teo mahA naraka vi. anarthakArI phaloja pAme che eTaluM ja nahi paraMtu vaDanA jhADanI jema tucchaphalane paNa pAmatAM nathI bahudhana vi. bahu sAdhanA (mahenata) thI sAdhya hovAthI atra bhaMgImAM paNa AvatuM nathI ll Amra:- jevI rIte Amra vRdhdha ane sAra che. temAM vRdhdha eTale bIjA jhADothI vadhAre zAkhA prazAkhAno vistAra hovAthI vRdhdha che ane chAyA, patra Adi maMgala rUpa hovAthI sArarUpa che valI maMjarI (AMbAnA phUla) kuMpaLa phala vi. no bIjA jhADothI adhika prabhAva hovAthI (sAra rUpa che). tevI rIte bIjAvAdinA vacano che ke - tevA prakAranA manuSyane bhakSaNa karavA mATe viSama evI te laMkA (sonAnI) eka TakAthI paNa grAhya nathI samudra sonAno parvata ane ratnone pANImAM dhAraNa kare che. to paNa te grAhya nathI he deva! e pramANenA vacana vinA ratnanI khANo ratna ApatI nathI tethI te AMbA! sAra (suMdara) phala ApanArA tArI pAse huM mAMgu te ucita che. tevI rIte samyagu dAna yAtrA vi. dharmo vRdhdha ane sArarUpa che. temAM nyAyathI meLavela dhananuM dAna te samyagadAna che. te jina maMdira, jirNodhdhAra, jinapratimAM tenI pratiSThA, pUjA, guru ane sAdharmika vi. mAM vidhi pUrvaka vAparavuM te ane samyagu yAtrA vidhi pUrvaka jaMgama sthAvara tIrthayAtrA, rathayAtrA Adi zabdathI bIjA paNa prabhAvanAnA aMga rUpa tapa, satya, zIla vi. guNo athavA dezavirati sarvavirati Adi dharmo jAtine viSe eka vacanano prayoga che. tethI A dharma sArA evA dhana vi. sAmagrIthI sAdhya hovAthI ane sarvalokamAM ghaNI prasidhdhinuM kAraNa hovAthI vRdhdha che ane mithyA dRSTione paNa jinadharma viSe bodhinuM kAraNa hovAthI tIrthaMkarapaNuM, cakravartipaNuM, IndrapaNuM Adi padarUpa samRdhdhinuM kAraNa hovAthI sAra rUpa che. jema zrI bharatacakrI, daNDavIrya rAjA, zrI vikramAditya, zrI kumArapALa, zrI vastupAla, zrI udayana maMtrI zrI vAgabhaTTa, zrI pRthvIdhara, AbhU, jagasI mahuNasi vi. nuM samyagudAna yAtrA vi. dharma che. have yathAyogya prAsAda karAvavA, yAtrA vidhino vistAra ane sAdharmika geesaaaaaaaanitarianissanaleBazaasBanyakamAtranearantinaaaaaaaaaaaaagassages taaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 287), aMza-3, taraMga-5|| BEHREEBERHuntastutiHERBERaagtaggluuuuuunagagudange hiMaaaaaaaaaaaaaa#B%aaaaaaaaaaaaa Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi. nA dAnanA dRSTAMto bIjA koI sthAnethI (pratamAMthI) joI levA-kahevA. zlokArdha - he paMDIto ! jo tamane bhava rUpa zatru para vijayarUpa lakSmI meLavavAnI IcchA hoya to cAra prakAranA AkaDA vi. vRkSanA dRSTAMtathI dharmanA prakAra sAMbhaLIne mohane choDI sAra dharmamAM adhika prayatna karo. Iti tapAgacchAdhipati munisundarasUri viracita upadeza ratnAkara graMthamAM jayarUpa lakSmInA aMkamAM prAcyataTe trIjA aMze pAMcamo taraMga pUrNa che. aMza-3 taraMga-6 jayarUpI lakSmInI, sukhanI ane aniSTa dUra karavAnI IcchAvALAo traNavargamAM sArabhUta evA A lokane paralokamAM hitakArI samyakadharmamAM ujamALa bano I/1 te vaLI laukIka ane lokottara Adi bhede ghaNA kahyA che temAM sarvottama phaladAyaka jina dharmasAra rUpa che mero jemake kevala (1) bahu (2) alpa (3) sAra ane (4) asAra jevI rIte cAra prakAranA jhADonA vano hoya che. tevA phalavALA (1) sarva virati (2) dezavirati (3) mithyAtva ane (4) nAstika evA cAra prakAranA dharmo che [1 - vyAkhyA :- vana prAkRta hovAthI pulIMga vALuM che. kevala ItyAdi kevala bahu ane alpamAM ane kevala bahu alpamAM sAra ane asAra (sArA sAra) kevala bahu alpamAM sArAsAra e pramANe vizeSaNa karmadhAraya samAsa che. kevaLa bahu alpa sArAsAra jemAM jhADo che. te vanonAM A vizeSaNo vaDe cAra bhAMgA thAya che. tethI teno A artha che. jemake (1) kevala sArajhADo (2) kevala bahusAra jhADo ane alpa asAra jhADo (3) alpa sAra jhADo ane bahu sArA jhADo (4) kevala asAra jhADo A pramANe cAra prakAranA vano | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (288) aMza-3, taraMga-6 || BORRBRARRAS8888888BRRRRRRRRRRRahasia Dan RBBBBBBBARRAGARRAGARRIARARSA8888888BRRRRRRANT va8888888888888888b%8888888888888ghaassages-aagia udiiiiiia-saarangh Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. ane jevI rIte phaLo Ape che. tevI rIte phala daSTAMtikamAM kahyA che. e pramANe kahevAthI phala ApanArA e pramANe ahIMyA adhyAhArathI levuM. je jevuM che tevuM kevala (phakta) zubha vi. prakArathI artha karavo. hamezA phala, amRta phalAdi Amra, nALiyera, keLAM, drAkSa,vi. nA jhADo jemAM che. te sAra jhADovALuM vana samajavuM. vaLI asAra, gaMdA, dhaturo, AkaDo, mIMDhaLa, raMjendra, vAraNa, kampAka vi. ane kaMtherI, zamI, bAvaLa, bora, keLa vi. nA jhADovALuM asAra vana jANavuM. 'tevI rIte te vananA prakArothI kahevAtA cAra prakAranA dharmo thAya che. tevI ja rIte tethI ja kevala zubha vi. prakAre phala ApanArA thAya che. te dharmo kyA che? te kahe che :- jinezvara sabaMdhI jinezvare kahelo te sarva virati ane deza virati dharma ane sthAne paMdanA eka dezamAM padano upacAra jANavo e pramANe AgaLa paNa vicAravuM. jinezvara bha. ne kahelA dharmathI viparita dharma te mithyASTino dharma naiyAyikAdi AstikavAdi badhAyane mAnya, nAstika ke jeo dharma - adharma AtmA paralokAdinuM astitva ne svIkArato nathI. tevI rIte tene mAnanArA kahe che ke : he bhadra ! IndriyothI dRSTimAM Avato A loka AvaDo ja che. jene paMDita loko varunA paga kahe che. tene jo ||1|| he suMdara locanA! khA ane pI. he varagAtri ! je gayuM che te gayuM che (ja nathI te nathI.) he bhIru ! gayeluM pAchuM AvatuM nathI. A zarIra to mAtra samudAyano pIMDa che. ItyAdi ane teno dharma mAMsa khAo, zarAba pIo, bhoga dharma kone nathI gamato ? ItyAdi lakSaNa atra ukti (kaheluM) banI jAya che. te pramANe ghaMTanA lolakanI jema bane bAju joDavA tevI rIte pUrve vyAkhyA karI che. have tenIja vicAraNA kare che - jevI rIte pahelA vanamAM amRta AMbAvi. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (289) aMza-3, taraMga-6 | 9898998829ae1ananamsanmaszes228929225888 aggangeetaaaaaaaaaage888888888888888888888 kaagasaraguated Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAya jhADo kevala sArarUpa ja che. vano kevala zubha rasadAra kerI vi. phaLo Ape che. koIpaNa jAtanA azubha phalane ApatA nathI. tenI chAyA vi. paNa tarasa, tApa, zoka vi. nuM haraNa karanArI che. ane e pramANe tevA prakAranI zItalatA, AnaMda vi. sukha ApanArI che. e pramANe gAthAmAM nahi kaheluM hovA chatAM svayaM jANI levuM. tevI rIte zrI jinazvara bha. ne kahelA sarva virati dharma kSamA vi. samiti gupti vi. A badhuM mAtra sArabhUta che. krodha vi. doSanAM virodhI hovAthI, jIva rakSA vidhAna vi. vivekavALuM hovAthI eka ja zubha pariNAmanuM kAraNa hovAthI dareka prakAranA mokSa sudhI samasta Icchita zubha phala ApavAmAM samartha hovAthI te sAra yukta zubha dharma che. temAM kSamAvAnomAM kuragaDu vi. namratAmAM bAhubalI vi. saraLatAmAM mRgAvatI vi. lobhanA tyAgamAM kapIla RSi vi. jANavA e pramANe jIvarakSAnA pariNAma vi. sarva dharmanAbhedone viSe dareka prakAranA mokSa sudhInA sukharUpa phalane ApavAmAM metArya RSi (muni) vi. nA dRSTAMto jAte samajI levA ! tethI sarva virati dharma kevala sArarUpa ane kevala zubhaphalane ApanAra che azubha phala ApanArA adharmanA bhedono ane pramAda Adino temAM saMpUrNa niSedha hovAthI te kevala sArabhUta ane zubha phala ApanAra ja che. kAraNa ke AgamamAM kahyuM che ke - sata dehane vosirAvyuM che (mamatva kADhI nAMkhyuM che ) tenA upara krodha - vadha ke AbhUSaNano zaNagAra karo to paNa te muni pRthvInI jema samatA bhAvamAM ja rahe che. niyANA vagarano ane kutuhala vinAno je che te bhIkSuka (muni) che. III ItyAdi temanA hRdayamAM rahelI pariNAma rUpa chAyA paNa samasta viyoga, roga, zoka vi. duHkha saMtApAdine haNanArI che. strInA viyogathI duHkhI thayelA zrIdatta zreSThinI jema, utpanna thayelA sAta mahAvyAdhivALA sanatakumAra cakrInI jema, 60 hajAra putronA maraNathI utpanna thayelA zokathI duHkhI thayelA sagaracakrI vi. nI jema ane atyaMta nkhkhkhnnnnnnnnnnnaangqaannraalpaalmaanlmaanngngngngaarbldaahr nn: gautaliaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa6888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 290) aMza-3, taraMga6 | Baggedabapa a aaaaaaaaaaaahrazna Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zItalatAno-AnaMdano ane sukhano hetu (kAraNa) te dharma che. tevI rIte AgamamAM kahyuM che ke :- je praryAyamAM rata rahe che. tene devanI upamA jevA uttama sukha prApta thAya che. te tame jANo. ane vaLI vartamAna kAlamAM nigraMtha zramaNa vicare che tene tejo (cittane sukha ApanArI) lezyA keTalI vadhe che. oLaMge che ? he goyamA ! eka mAsa paryAyavALA zramaNane vANavyaMtarathI adhika sukha hoya che, be mAsa paryAyavALAne asureMdrane choDI bhuvanapatithI adhika, traNa mAsa paryAyavALA ne asureMdrathI adhika, cAra mAsa paryAyavALAne gRha, nakSatra, tArAothI adhika, pAMca mAsa paryAyavALAne sUrya, caMdrathI adhika, cha mAsa paryAyavALAne saudharma IzAna devathI adhika, sAta mAsa paryAyavALAne sanatkumAra mahendra deva thI adhika, AThamAsa paryAyavALAne pAMcamAM chaThThA deva lokathI adhika, navamAsavALAne zukra sahastrAra devathI adhika, dazamAsa paryAyavALAne Anata prANata, AraNa, acyuta devalokathI adhika, agiyAra mAsavALAne traiveyakrathI adhika, bAramAsa paryAyavALAne anuttara vAsi devothI adhika sukha hoya che. te pachI zukla dhyAnavALA evA teo sidhdha thAya che. ahIM tejo lezyA eTale mananI zAnti rUpa sukha samajavuM. bhagavatI sUtranA 14 zatake navamA uddezAmAM kahyuM che ke :- athavA tenI chAyA cAritravALAone samatA rUpa che. te paNa vaira vi. tApa ne haranArI che. jema baLadeva RSinI samatAthI vAgha, haraNa vi. nA vaira vi. upazAnta thayA hatAM ane ghaNAMne mithyAtvano upazama ane bodhi bIjanI prApti vi. thayuM hatuM. AmarSa auSadhI vi. labdhivALA maharSinI samatA Adi tenA zarIrane sparzela pavana Adi vaDe paNa sarva roga nAza pAme che. jaMgama ane sthAvara viSe vi. no Avega, zudra vyaMtarAdino doSa vi. ane saMpUrNa upadrava cAlyA jAya che. bIjA paNa tevA prakAranA cAritravAnonI samatAthI sarva roga marakI vi. upadrava, dukALa vi. nI bhItI zAnta thAya che. A pramANe zAstramAM pade pade saMbhaLAya che. tenA dRSTAMto paMDIta janone yathA yogya rIte jAteja kahevA jANavA Iti kevala sAra rUpa prathama virati rUpa dharma bhedanI vicAraNA thaI. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (291) aMza-3, taraMga-6 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaLI bIjA vana samAna jinezvara bha. ne kahelo dezavirati rU5 gRhastha dharma che. jevI rIte bIjA vanamAM ghaNA jhADo sAra rUpa ane keTalAka asAra paNa hoya che. tevI rIte dezavirati rUpa gRhastha dharmamAM dezathI (sAmAnyathI) jIvadayA, satya, zauca, zIla, saMtoSa vi. sarva sArarUpa ja che. zrI jina pUjA, tIrthayAtrA ane supAtradAna vi. A bhavamAM paNa tevA prakArano yaza, pratiSThA, prAyaH devanI sahAya vi. sukhanuM kAraNa hovAthI ane paralokamAM bAramAM devaloka sudhInA sukha saMpattinI prAptino hetu hovAthI sAra rUpa che. ahIMyA ghaNAM dRSTAMto paNa prasidhdha che. vaLI keTalAka temAM A loka sabaMdhI kuTuMbanA pAlana Adine mATe dezaviratinA vacanathI apratiSedha (janI nA pADI nathI te) khetI vi. ane pANi grahaNa vi. AraMbho pApanA hetu (kAraNa) hovAthI asAra che. Iti bIjo dharma bheda thayo. vaLI Astika evA mithyA darzanIno dharma trIjA vana sarikho che. jevI rIte trIjA vanamAM ghaNA sAra vinAnA (asAra) vRkSo hoya che. vaLI keTalAka sArarUpa paNa hoya che. tevI rIte te dharmamAM gALyA vinAnuM pANI, snAna, rAtri bhojana, kaMdamULa vi. khAvAnuM, deva pUjA, yajJa vi. nA bahAnAthI bakarAvi. jIvano vadha. goLa, suvarNa vi. ane gAyanuM dAna, agnihotra, paMcAgninI sAdhanA vi. kanyA vi. nuM dAna, kanyA dAnanA phala (dhana) mATe napuMsaka sAthe vivAha vi. je te khoTI kalpanAothI jIvavadha, asatya, corI, abrahma vi. mAM doSa rahita paNuM ane vistAra vi. prAyaH badhAya eka pApa rUpa hovAthI ane durgati rUpa phalanA kAraNa hovAthI asAraja che. ane abrahma vi. nI anujJAnuM pratipAdana smRti vi. mAM che tema Atreya smRtimAM kahyuM che ke jAra puruSathI strI doSavALI banatI nathI, dahana karmathI agni duSita thato nathI, mUtra viSTA thI pANI duSita thatuM nathI, veda karmathI brAhmaNa duSita thato nathI llll. duSitanArI tyAjya nathI, enA tyAganuM vidhAna nathI strI ja zreSTha dravya che te kyAre paNa duSita banatI nathI rA ItyAdi. | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 292 aMza, taraMga-6] BRAAARRRRRRRRABRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRASBRRRASSASIRRARBRRRRRRRRRRARBRA gaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa9 nAka tugagggggT 2 BHELHIHTggggggggarwalluuuuuuut I LIEBERHIBIHiti HaataaaaaaaaahmAkSaaaaaaaaaa Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgavatamAM kahyuM che ke kAmathI vyAkula banelo halakI strI pAse paNa jAya jiteMdri hovA chatAM paNa tene choDI de to strI vadhanA pApavALo thAya che. l/1II kAmathI vivaza banelI jAte AvelI strIne jo bhogavato nathI to tenA nizAsAthI haNAyelo te puruSa nizcita narakamAM jAya che. ItyAdi li| tevI rIte jo koI brAhmaNa kapaTathI bIjAnuM le che to paNa tene adattAdAna lAgatuM nathI kAraNa ke A badhuM brAhmaNone ApeluM che. (maLeluM che.) paraMtuM brAhmaNonI nabaLAIthI durAcArio bhogave che. tethI brAhmaNanuM hareluM jAte lIdheluM brAhmaNa jAteja bhogave che. potAnuM teo temane jAte dhana Ape che. tevI rIte he rAjan ! strIne viSe, vivAha kAle, komaLatA yukta juTha, vaLI prANa jatA hoya tyAre, badhuM dhana harAtuM (corAtuM) hoya tyAre, A pAMca juTha pApa vagaranA kahyA che. juTha juTha rahetA nathI. tevI rIte sautrAmaNIya nAmanA adhyayanamAM vizvarUpa praznamAM, prathamakAMDamAM, ISTikalpamAM kahyuM che. te kAraNathI moTI ke nAnI vahu ane sasaro surA (dArU) pIne babaDe (gaNa gaNe) che. tethI brAhmaNo surApIe, te sautrAmaNIya yajJamAM potAnA gharamAM dArU rAkhe ane pIe ema kahyuM che. ane vaLI te yajJamAM e pramANe dArU pIne je haNatAM nathI A prakAre dArUne je pIe che te brahmAnA vIryane dhAraNa kare che. A pramANe surA pAnanA vacano che. tevI rIte tittiri ANaka sUtramAM kahyuM che ke 36 varSa thaye chate gRhapati zikAre jAya te tyAM jaIne je mRgalAone haNe che. tene jaldI laI Ave teone purohitanA AzirvAda maLe che. e pramANe yAga karamamAM kahyuM che. tathA cha hajAra pazuone divasanA madhye homavA, azvameghanA vacanathI ochAmAM ochA traNa pazuo homavA ||1| ItyAdi be prakAranA RSio che. eka mAMsa khAnArA ane eka mAMsa nahi khAnArA, je mAMsa khAtAM nathI teo dahIM, dUdha, madhathI mizrita madhu parka khAya, jeo mAMsa khAya che. te tenA ghera AvelA yajJa kAraka ne mATe moTo baLada athavA moTo bakaro athavA vAcharaDAne pakAve ItyAdi mAMsa bhakSaNanA vacano che. e pramANe rAgadveSa mohathI aMdha HERRRRRRASSESARRRRRRRRRRRRRRSSSSSSAABSANDRBBBBASSASSSSSSSS assass upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-3, taraMga-6 javAnuvAda) 29 aMza- ARANDORRA ARALARRERA R RANGERESERRATERRESTRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRETERBES first -BBIHA E! Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAdaSTio pagale pagale je rIte potAnA A lokanA arthane sAdhanArA jIva vadhu, juTha, corI, parastrIgamana, surA, mAMsa bhakSaNa Adi mahApApa ne paNa dharmarUpe kalpIne kare che. teoe kahelA vacano (vAta) keTalA lakhavA ? A pramANe A to dizA mAtra batAvyuM che. zrI nemi caritramAM AvatAM vasudeva hiDimAM cArudatta adhikAramAM prasidhdha bakarA vi. nA daSTAMto paNa ahIMyA yathA yogya kahevA-jANavA e pramANe teonA dharmamAM ghaNA dharmanA prakAro asAra ja che Iti. vaLI keTalAka ati alpa koIkamAM kAMIka brahmacarya tapa vi. guNo sAra rUpa hovA chatAM paNa kaSAyanuM bahulapaNuM samyapha jIva ajIva Adi svarUpane nahi jANavA paNuM jIva rakSA, satya vacana vi. mAM vivekanA abhAva vaDe kaluSita hovAthI teno dharma bahu prazaMsanIya nathI paralokamAM paNa joIe tevuM phala ApanAro nathI. te dharma utkRSTathI paNa pAMcamA devaloka (brahmaloka) thI adhika sukha saMpadA ApavA mATe azakya hovAthI prazaMsanIya ke AcaraNIya nathI. AmAM pUraNa zreSThi vi. nA dRSTAMto jANavA tevI rIte AgamamAM kahyuM che ke :- pahelAM jene kAMI pUraNa zeThe lAMbA vakhata sudhI ati duSkara je karyuM te je dayAvAnuM jo jaina dharmamAM ahIMyA kare to te saphalatAne pAmate III * prAyaH karIne te bhavanapati jyotiSka deva vi. padavI athavA kaMIka rAjyanI saMpadA te paNa ati ugra tapa vaDe ApavA samartha bane che. te paNa saMpatti prAyaH karIne pApAnuM baMdhInI naraka vi. durgatino hetu bane che. jema haMsa, koNika rAjA, tApasa vi. no pUrvabhava..A trIjo dharmabheda vicAryo all (4) nAstika dharma cothA vana samAna che jevI rIte cothAvanamAM baMdhAya jhADo snehi, kanverI, dhaturo, AkaDo, kampAka, IndravAraNa vi. azubha ja che ane e azubha phalane ApanArA che. tevI rIte nAstika dharme paNa temaNe kahelA badhA dharma mArgo azubha che. ahIMyA paNa lokamAM nIMdya paNuM, sajjana lokomAM sthAna vagaranA vi. apayazanA kAraNa vi. hovAthI azubha che. ane azubha phala ApanArA che. A lokamAM paNa rAjA vi. ne ApavAthI dhanahAnI ane paralokamAM durgati ApavAnA kAraNe azubha che. Iti. || upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (294)| aMza-3, taraMga-6) mrmnnttttrmrbhaaraareness 98ea98aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Eggas32358aa 3ggl: gazghaa at-3-Rease Heartha-RIBBERYBERE+++++++++9193ER-B--5- Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' he paMDIto! A pramANe lokamAM cAra prakAranA vananA dRSTAMtathI zubha azubha phaLa ApanArA cAra prakAranA dharmane jANIne ekaja zubha phalane ApanArA jinezvara bha. nA dharmamAM prayatna karo jethI karIne jaldIthI bhava upara jaya rUpa lakSmI prApta thAya Iti. tapAgacchAdhipati munisuMdarasUri viracita upadeza ratnAkara nAmanA graMthamAM jayazrI aMke pazcima taTanAM trIje aMze | chaThTho taraMga pUrNa thayo che aiMza-3 (taraMga-7) vaLI bIjA dRSTAMto vaDe dharma viSayanA svarUpane ja kahe che : zlokArdha - jevI rIte mukha ane pariNAmane viSe ramya aramya rUpe cAra prakAre auSadha che. tevI rIte (1) budhdha dharma (2) jinezvarano tapa ane (3) prabhAvanA rUpe dharma (4) mithyAtva rUpa dharma ema cAra prakArano dharma che. vizeSArtha :- jevI rIte mukhamAM (zarUAtamAM) ane pariNAmamAM ramya ane araNya e pramANe auSadha cAra prakAre che. te A pramANe mukhamAM sAruM lAgavAthI mukhane prIya (sArU) ane pariNAmamAM kharAba vipAka hovAthI araNya jemake nUtana tAvavALAne dUdha - sAkara rUpa auSadha mukhane priya lAge che. pariNAme kaTuphala ApanAruM che..... 1 tevI rIte kaDavApaNA vi. thI mukhane nahi gamatuM apriya ane guNanA kAraNabhUta hovAthI pariNAmamAM sArU jemake tridoSa (kapha, pitta-vAyu) thI utpanna thayelA tAvathI pIDAtAne mukhane araNya ane pariNAme guNakAraka aSTAdaza kavAtha..... 2 mukhane sAruM ane pariNAmamAM paNa sArUM jevI rIte jIrNa tAvavALA ne sAkara ane gokSIra auSadha banne rIte sAruM lAge che....... 3 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 295)[ aMza-3, taraMga-7] saralAyarasAratiyasa rAyacararara rararararararayANA:cakAsayArAsa tAranataNAradahAsakaanaaaaaaaa rAkarAvADAkarANI Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhamAM ane pariNAmamAM banne rIte araNya (sAruM nahi). jevI rIte pittathI utpanna thayelA tAvathI jema tema bolatA duHkhIne tridoSanA tAvanI bhrAntithI karAtA aSTAdaza kavAtha no upacAra ja mukhamAM kaTu hovAthI aramya ane pariNAme adhiktara pittano udvega (vadhAranAra) hovAthI aramya che 4 e rIte A prakAre mukha ane pariNAme ramya araNya (sArAkharAba) cAra prakAre auSadha che. e pramANe (1) budhdha dharma (2) jinezvara saMbaMdhI tapa ane (3) prabhAvanA rUpa dharma (4) mithyA dharma ema cAra prakAre (dharma) jANavA. - te A pramANe :- pAMce Indriyone prItIkara (sukhakara) zayana, Asana vi. rUpa hovAthI budhdha dharma zaruAtamAM pAlana karatAM sAro lAge che. ane tevI rIte tene mAnanArA paNa kahe che ke :- komaLa zaiyA, savAre uThatAM pINuM (pravAhI) pIvuM, bapore bhojana ane saMdhyA samaye (sAMje) pINuM pIvuM, drAkSa, khAMDa, sAkara madhyarAtrIe levuM tenA aMte bauddha dharma mokSa joyo che. kahyo che. ane vaLI manojJa bhojana karavuM. manohara zayanamAM suvuM. Asana vAparavuM. suMdara makAnamAM rahevuM ane suMdara dhyAna muni kare, A badhuM zarUAtamAM sAruM lAge che. paNa pariNAme kaTuphalanA kAraNarUpa durgatinuM phala (kAraNa) hovAthI ramya nathI ane hiMsAdi yukta hovAthI te dharma durgati rUpaphalane ApanAra che. te A pramANe :- pAtramAM paDeluM mAMsa vi. paNa tAjya nathI. A pramANe teno te dharma che.ane tethI mAMsanA khAnArAonI hiMsA prakaTa che.(pratyakSa che.) tethI kahyuM che ke anumodaka, vizvAsa karanArA sAthe rahenArA) mAranArA, vecANa ane kharIda karanArA, rAMdhanArA ane bheTamAM ApanArA ane khAnArA ghAtako che. (hiMsA karanArA che.) ane vaLI potAnA mAMsa (zarIra) nI puSTi ne mATe bIjAnuM mAMsa khAya che. teo hiMsaka (ghAtako) che khAnArA na hoya to vadhaka (hiMsA karanArA) hotA nathI. e pramANe dArUpAna vi. ne viSe durgati rUpa phalaja jANavuM ane kahevuM ke IndriyonuM poSaNa paNa durgatino ja hetu che. Essage@awsomesaaaa28888888888888888888kSaBa8888888888888888888888@stees 8888888 88888888888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (296) aMza-3, taraMga-7 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM che ke:- kupaMthe janArA damana vagaranA Indriya rUpI ghoDAo kheMcIne naraka rUpI vanamAM prANIone jaldI laI jAya che. ane IndriyonuM poSaNa ane AsaktivALAone mananI zuddhi paNa durlabha che ane tethI rAja bhayAdithI kAyA vaDe karIne kAMIka brahmacaryane dharanArA hovA chatAM paNa teone mananI zudhdhi na hovAthI brahmacaryanuM phala kevuM ? (arthAt maLatuM nathI) ullu pradipta thayelI IndriyovALA evA teone rAganA kAraNe durgati rupa phala ane karmano baMdha paNa saMbhave che. kAraNa kahyuM che ke:- he vidvAna ! manane kAbumAM le kAraNa ke kAbUmAM lIdhA vagaranA manavALo taMdula matsya zIdhra sAtamI naraka tarapha jAya che. tyAM koIpaNa jAtanuM bIjuM paNa sukRta thatuM nathI. kAraNa ke durgatimAM paDavAnA svabhAvavALAone bIjo koI AdhAra nathI eTale ke paDe ja che. e pramANe mukhemiSTa ane pariNAme kaTutara che te yukti yukta ja che. tevI rIte jinezvara bha. ne kaheluM hovAthI jina saMbaMdhI je bAra prakArano tapa athavA tapa eTale kSamAdi rUpa sAdhu dharma te ja dharma bAvIza parisaha sahana karavAdi duSkara caryArUpa hovAthI mukhe (zaruAtamAM) ramya (prIya) nathI. kahyuM che ke - A moTA taraMgothI uchaLato samudra bhUjA vaDe utaravA (taravA) jevo che. ane sadA nisAra (nirasa) retIne cAvavA jevuM kaThIna che. //meru parvatane tolavA jevuM, sAmA pravAhe gaMgAne taravA jevuM ane bhayaMkara zatrunA zastra (bANa vi.) ne jItavA jevuM che 3ii tIkSNa talavAranI dhAra para apramatta paNe cAlavA jevuM ane cAre bAju satat saLagatI agninI juvALAthI gherAyelA jhADa para sahaja rIte caDavA jevuM kaThIna che rA rAdhA vedha para rahelI mArga dekhAto nathI evI putaLIne vidhavA jevuM jema kaThIna che tenI jema A (upasargo) jItavA kaThIna che. 4ll pahelAM grahaNa nahi karelI traNa lokanI jaya patAkA ne pAmavI jema duSkara che. tema A sAdhunI dIkSA duSkara che. pariNAme ramya (sArU) eka divasanI saMyamanI jaghanya ArAdhanA paNa vaimAnika devanI sukhanI RddhinuM sukha rUpa phala prApta thatuM hovAthI pariNAme ramya che. neeeeeeeeeeeeeeeeeenn50 0 0essessesseeeeeeeeeeeeeeee 8888888888888888a% a888888888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | 297 aMza-3, taraMga-7 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamamAM kahyuM che keH- jJAna - darzana - cAritranI ArAdhanA keTalA prakAre kahI che ? he gautama ! traNa prakAre kahI che te A pramANe utkRSTa, madhyama ane jaghanya temAM utkRSTa :- darzana - jJAna - cAritranI ArAdhanAthI teja bhavamAM bhavano kSaya ane sidhdhi - mokSanI prApti thAya che. madhyama ArAdhanAthI traNa bhavathI vadhAre bhava thatA nathI. jaghanya ArAdhanAthI sAtaATha bhavamAM mokSa sukha pAme che. tema bhagavatImAM kahyuM che. : tapanI bAbatamAM paNa zarUAtamAM ane pariNAmamAM 2mya aramya jAte vicArI levuM temAM dhammila vi.nA dRSTAMto yathA yogya jANavA Iti bIjo dharmabheda // 2 // have jinezvaranA sabaMdhI eTale ke temane kahelo hovAthI prabhAvanA rUpa dharma che. prakAza kare te prabhAvanA ane te dharma ahIMyA jinadharmanA adhikArathI - upacArathI jinazAsanano udyota karavAvALo dharma te prabhAvanA dharma ane te dharma zrAvakone saMghapati thaIne zrI tIrthayAtrA karAvavI, navA zrI jina maMdira ka2vA karAvavA, jirNodhdhAra karaNa, pratimA - pratiSThA karAvavI, pustaka, vAMcana, caturvidha saMghanI vividha prakAre bhakti ka2vA Adi rUpa che, sAdhune to rAjAne pratibodha ka2vA Adi rupa che. kahyuM che ke :- (1) prAvacanika (2) dharmakathAkAra (3) vAdi (4) naimittika (5) tapasvI (6) vidyA jANakAra (7) sidhdhayogi (aMjanAdi yoga kAraka) ane (8) kavi A AThe prabhAvaka kahyA che. ane devaguru dharmanA pratyanIka (duzmana)no parAjaya karanArA vi. banne prabhAvanA kA2ka che. ane A dharma trIjA auSadhanI jema mukhe (zuruAtamAM) ramya che. ane ka2vAnA avasare paNa A dharma karanArAne tevA prakA2nuM zarIrane kaSTanuM kAraNa na hovAthI mukhe ramya che. tevA prakAranA hRdayane AnaMda ApavAnA kAraNe catura - acatura vi. ne viSe prazaMsAdinA eka (kAraNa) hetupaNA vi. thI ane tevA prakAranI moTAI vi. nA kAraNe mukhe ramya che. pariNAme tIrthaMkaratva, cakripaNuM mahAIndra padavInuM kAraNa hovAthI pariNAme ramya ja che. kAraNa ke kahyuM che ke :- caturvidha saMghane ane tIrthane vaMdana karanAro niyamA Indra, cakravarti ane tIrthaMkara thAya che. e pramANe zeSa (bAkI badhuM) prabhAvanAnA upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (298) aMza-3, taraMga-7 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNya phalane kahenArA AgamAdi padone yathAyogya kahevA Iti trIjo bheda All. tevI rIte mithyAtvI paNuM eTale ke deva, guru, dharma rUpa tatvane viSe ulTI (viparita) budhdhi. | mithyAtvIpaNA vaDe karAtA snAna, saMdhyA, vaMdana, yajJAdi karanArA, budhdha dharmanI kriyA paNa judI kahI che. ane tethI judI taiyAyika, jaimInIya Adi kutIrthione mAnya te ahIMyA grahaNa karavI. te vaLI trIjA auSadhanI jema mukhe (zarUAtamAM) paNa ramya nathI vaLI pazumedha vi. yajJa karanArAone ane guDa, suvarNa, dhanu (gAya) agni, gheTAM, pApa ghaTa Adi karanArAone ahIMyA paNa tevA prakArano avarNavAda (niMdA), nirdayatAdi dekhAvAthI pariNAme ramya nathI. ane paralokamAM narakAdi durgatinuM kAraNa hovAthI dattarAjAnI jema pariNAme paNa ramya nathI. athavA mAsakSamaNAdi tapanA pAraNe kaMdamULa sevAla vi. khAvAnuM agni sevana, jaTA rAkhavI ane bhasma lagADavA rU5 paMcAgni sAdhanA, adhomukha rahevuM. dhUmrapAna karavuM. mAghAdi snAna, vanavAsa vi. kaSTa karanArAonI te te kriyA zarUAtamAM paNa ramya nathI. kAraNa ke zarIrane ati kaleza (kaSTa) Adi kAraka hovAthI ane ekaja saMsAranA duHkhanuM ja kAraNa hovAthI pariNAme paNa ramya nathI. ane vaLI bIje bhave alpa Rdhdhi vALuM vyaMtarAdi devapaNuM, alpa rAjya vi. rupa keTaluMka phala ApanAra hovA chatAM paNa te pachI anaMtara narakAdi durgatinuM ja kAraNa thAya che. koNika rAjAnA pUrva bhavanA tApasanI jema e pramANe mithyAtva rUpa cotho dharma thayo jo zlokArtha :- e pramANe cAra prakAranA mahAauSadhanA dRSTAMtathI cAra prakAranA dharmane jANIne saMsAra zatru para jayarUpa lakSmI pAmavA mATe bhAva pUrvaka banne rIte (zarUAtamAM ane pariNAme paNa) ramya che. te dharmamAM prayatna karo. Iti tapAgaccheza munisuMdarasUri viracita upadeza ratnAkara graMthanAM prAcyataTe tRtIya aMze.... | sAtamo taraMga pUrNa . | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 299) aMza-3, taraMga-7 Besna22aesaesana3yAzcayanayaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa zuaagtenkahaeggvA zaeaugaaaeuaaaaaaareaaaaaaaaaz 88888888888888888888888 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMza-3 taraMga - 8 auSadhanA daSTAMtathI zAstrone paNa AzrayIne cAra bhAMgA kahe che - zlokArtha - (1) mukhe (2) pariNAme jevI rIte mISTa ane amISTa auSadha cAra prakAranA che. tevI rIte (1) mahAbhArata (2) narakasvarUpa (3) jinAdi zAstra (4) dhUrtAdi cAra prakAranA caritro che. vyAkhyA :- auSadhinI caturbhagInI vyAkhyA pahelAMnI jema vicArI levI. dRSTAMtanI ghaTanA (yojanA) A pramANe che. - (1) mahAbhArata upalakSaNathI mithyAtvIoe kahelA rAmAyaNAdi grahaNa karavA, prAyaH karIne te yudhdha vi. thI rasavALuM hovAthI sAMbhaLanArAone zarUAtamAM rasane utpanna kare che. (mISTa che) vaLI pariNAme amiSTa che. e pramANe prathama bhaMga thayo... . naraka vibhakti eTale narakanA svarUpane batAvanAra adhyayana je jaina zAstra che. upalakSaNathI tevA prakAranA pApa karmanA vipAka (phala)nuM pratipAdana karatAM zAstrone grahaNa karavA ane te zAstro sAMbhaLanArAone bhaya utpAdaka hovAthI zarUAtamAM kaTu lAge che. paraMtu pApa pravRttithI nivRtti thavAnA kAraNe pariNAme miSTa (suMdara) che. Iti bIjA auSadhanI jema zaruAtamAM amiSTa che. pariNAme miSTa che. Iti bIjo bhAgo thayo rA. jinezvaro (tIrthakaro) Adi zabdathI zrI bharata cakravarti, zrI rAma, zrI kumArapALa vi. dharmavIra, dayAvara, vi. puruSagrahaNa karavA teonA caritro paNa sAMbhaLanArAone zarUAtamAM paNa vIrarasa vi.nuM pradhAna paNuM hovAthI rasane utpanna kare che. ane mokSa vi. sadgatinuM kAraNa evA cAritrAdinA zubha pariNAmanuM kAraNa hovAthI pariNAme paNa mahArasane ApanAra che. e pramANe trIjA auSadhanI jema bane rIte miSTa (sArU) che. Hall zaeanzaseesaaaaaaaaaaaaaaa [[upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 300 aMza-3, taraMga-9 ] 2882sessssssssssssssssssssssssBBENBERGSBRRRRRRRRRRRRRRRRR338933883SSES ratnAkara taaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa#Bantagges231 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhUrta - zazi bhUladeva vi. prasidhdha che. teonA caritro catura acatura janane ThaMgavA vividha prakAre kapaTa (mAyA) budhdhivALA che. (jANavA) temAM tevA prakAranA koIpaNa jAtanA zRMgArAdinA rasa samAvyA nathI. ane dharmajavuM paNa nathI. paraMtu kapaTa budhdhi, bIjAne ThagavA vi. nuM ja che. ane te nyAya vagaranuM hovAthI sajjanone sarvathA anucita che. e pramANe sAMbhaLanArAone zaruAtamAM svAda Avato nathI. bIjAne ThagavAnI buddhinA batAvanAra hovAthI ane keTalAka ne tevA prakAranI pApa pravRttinuM kAraNa banavAthI paNa pariNAme paNa suMdara nathI e pramANe cothA auSadhanI jema zarUAtamAM ane pariNAmamAM paNa mISTa nathI. joke sAMbhaLanArA ne kaMIka kautuka karanAra paNuM hAsyAdi rasanA AbhAsanuM kAraNa temAM paNa che. to paNa ghaNuM alpa hovAthI tenI vivakSA karI nathI upalakSaNathI kArpAsikAdi (kApAlika) nA paNa zAstro A bhAMgAmAM jANavA. e pramANe zAstranA viSayamAM caturbhagI vicArIne pariNAme ramya evA zAstrone sAMbhaLavAnuM choDIne bIje na javuM eja upadezano sAra che. zlokArtha :- he budhdha jano! cAra prakAranA auSadhanA dRSTAMta thI dharmanA viSaya rUpa A vipAka zAstra nI caturbhagI vicArIne bhavanA zatru upara jaya rUpa lakSmI ne meLavavA mATe jenA banne prakAre pariNAma sArA che. temAM tame prayatna karo. Iti. tapAgacchAdhipati munisuMdarasUri racita upadeza ratnAkaranA prAcyataTe tRtIya aMze | 8 mo taraMga pUrNa / owned OUR NatalienadBaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaalunawaiaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaNAma 090900990000002oo1990000000000000pd | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvA)]601) aMza-3, taraMga- 3 nAkara httitleBEST Baa#BittiHitilithaaaaitianitarianitagzakSaaagtual Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMza - 4 taraMga - 1 yogyanI vAta thaI gaI vidhi pUrvaka grahaNa karavuM e pramANenuM cothA dvAra (aMza) ne kahevAnI IcchAvALo huM kahuM chuM. zlokArdha - vidhi anusAra auSadha ane cUrNa lokamAM jevIrIte phaLa Ape che. tevI rIte paripUrNa vidhie grahaNa karelo dharma paNa phaLa Ape che. vizeSArtha :- auSadha ane cUrNa auSadho judA judA prakAranA hoya che temAM keTalAka suvarNa sidhdhinuM kAraNa bane che. keTalAka dhanane akSaya (khUTe nahi tevuM) karanArA che. keTalAka Icchita dhanane ApanArA che. keTalAka manuSyamAMthI pazu ane pazumAMthI manuSya vi. nuM rUpa badalavAnA prabhAvathI bharelA che. keTalAka puruSamAMthI strI ane strImAMthI puruSa rUpa karavAnA kAraNavALA che. keTalAka sarpanA viSane dUra karanArA che. keTalAka bhUta, zAkinI AdinA doSane (upadravane) dUra karanArA che. e pramANe aneka prakAre mahimAthI bharelA bIjA bIjA paNa mahA auSadho che e pramANe saMbhaLAya che. tevI rIte cUrNo paNa suvarNa sidhdhithI mAMDIne aneka prakAranI sidhdhinA kAraNabhUta evA cUrNo lokamAM prasidhdha che. Adi zabdathI maMtra, aMjana, guTikAdi grahaNa karavA. cikitsA zAstramAM prasidhdha auSadhi cUrNa, guTikA, aMjana, rasAyaNa vi. paNa ahIMyA svIkAravA. A badhAya yathA vidhi anusArathI phaLe che. arthAt phaLane Ape che. teno zuM artha ? pUrNa vidhi pUrvaka grahaNa karavAthI potAnA Icchita phalane pUrNapaNe Ape che. adhurI vidhi karatAM adhuruM phaLa maLe che. ane ethI hIna vidhi karatAM hIna phaLa maLe che. saMpUrNa vidhino lopa karatAM kaMI paNa phaLa maLatuM nathI. avidhi karavAthI anartha phalane paNa Ape che. vaLI sAMbhaLavAmAM AvyuM che ke : khluanngngngngngngngngaayaalnns& inagasnddassaRathana aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 302) aMza-4, taraMga-1 Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be daridra brAhmaNanI kathA koI eka gAmamAM be daridra brAhmaNo dhananI prApti mATe bhamatAM bhamatAM, temaNe koIka sidhdha puruSanI ArAdhanA karI ane teonA vinayathI khuza thayelA teNe te banne ne suvarNa sidhdhine ApanArI vidyAthI sidhdha thanAra tevA tuMbaDAnA phalanA bIjo ApyA ane vidhine kahI so vakhata kheDAyelA khetaramAM A bIjone vAvavA. pachI aMkura phuTe tyAre tenA upara saMpUrNa chAyA thAya tevo maMDapa karavo jethI karIne tene sUryano tApa na lAge pachI vidhi pUrvaka ugelA te vela vi. ne bALIne tenI bhasma karavI. tyArabAda agnithI tapelA tAMbA upara te bhasmano aMza mAtra nAMkhavo tethI te badhuM tAMbu suvarNa banI jaze. ItyAdi pachI te banne brAhmaNo ghare AvyA pachI potAnA gurumAM zradhdhAvAna udyamI (puruSArtha zIla) evA temAMnA eka brAhmaNe saMpUrNa pacAsa vakhata kheDAyelA khetaramAM tene vAvavA vi. prakAre mAtra ardha vidhi karatAM ropya (cAMdI) nI sidhdhine prApta karI e pramANe hIna nirdeza jANI levo. dRSTAMtanI ghaTanA kare che. - te auSadha vi. nA prakAre karIne dharmapaNa vidhi anusAre pUrNaphala, apUrNaphala, hanaphala, niSphala ane anarthaphalane Ape che. temAM pUrNa vidhi pUrvaka karelo jina pUjA rUpa dharma pUrNa phaLane Ape che. dA.ta. zrI zreNika rAjAne tIrthakaranI saMpadA prApta thaI te saMpUrNa vidhinuM phala jANavuM. apUrNa vidhi karanAra devapAlane apUrNa phala rU5 rAjyAdinI prApti thaI. hIna vidhi karanArane hInaphala prApta thAya che. jemake hIna vidhi karanAra mithyAdRSTi A lokanA arthi kavi vilaNa vi. ne Icchita dhana vi. mAtra malavAthI hInaphala jANavuM. vaLI phala vinAnuM eTale ke bhAvanI zunyatAthI karAyeluM jema naMdaka ne aphala thayuM ane teno saMbaMdha madhyamAdhikAre bIjA aMzanA AThamAM taraMgamAM lakhyo che e pramANe bhAva zUnyatAthI karAyelI sarva prakAranI vidhi paNa na karyA barAbara bane che. phaLanI prApti nahi thavAthI vidhi na karyA barAbara che. bhAva zUnya kriyA karavA chatAM paNa vidhino abhAva ja jANavo. | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-4, taraMga-1 Easeesaanaaaaaaaaaaashaaesana 99999999999999aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa% a8aaaaaaa ful]][][][][HHHHHaidualtitadiusku ranastaug tvBhuuuuuuuuustupiFiguitarak B aah##qkSaaaagazgaaaaaaaaaaaaaagtunga Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyasAra ane tenI mAtA Adine avidhi ka2vAthI anartha phala prApta thayuM. tenI kathA kahetAM kahe che ke : avidhi para puNyasAranI kathA kAmarUpa nagaramAM eka caMDAlane tyAM putrano janma thayo. tenuM janmatAM ja pUrva bhavanA vairI evA vyaMtare haraNa karI tene vanamAM mUkI dIdho. have A bAju te nagarano rAjA bahAra khelavA gayo tyAM vanamAM te bALakane joIne putra na hovAthI tene laIne tenuM pAlaNa karyuM (moTo karyo) ane enuM puNyasAra evuM nAma rAkhyuM. krame karIne mada bharyuM yauvana prApta karyuM ane tene rAjya para besADIne rAjAe dIkSA lIdhI. kAla jatAM anukrame kevaLI thayA ane kAmarupa nagare AvyA. puNyasAra temane vaMdana ka2vA mATe gayo nagaranA loko ane puNyasAranI mAtA caMDAlanI paNa tyAM AvI lAgyA. rAjAne (puNyasA2ne) jotAM ja tenA stanamAMthI dUdha jharyuM te joIne kAraNa pUchyuM kevalI bhagavAne kahyuM ke he rAjana ! A tArI mAtA che. mane tuM vanamAM paDelo (vanamAMthI) prApta thayo che. arthAt mane tuM vanamAMthI maLelo che. rAjAe pUchyuM huM kayA karmo karIne cAMDAla kuLamAM utpanna thayo. jJAnIe kahyuM pUrva bhavamAM tuM zreSThi hato eka vakhata teM jina pUjA karatAM bhUmi para paDI gayela phUla nahi caDAvavA yogya jANavA chatAM avajJA pUrvaka caDAvyuM tethI tuM cAMDAla thayo che. kahyuM che ke :- paDI gayeluM (pheMkAI, gayeluM, ujijhata) phalapuSpa athavA naivagha jinezvara bha. ne je caDAve che te prAyaH karIne AgaLanA bhavamAM nIca gotramAM janmavAnuM karma bAMdhe che. (bAMdhIne janme che) ane pUrvabhavamAM tArI je mAtA hatI teNe eka vakhata Rtu dharmavALI aMza-4, taraMga-1 upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (304 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovA chatAM jinezvara prabhunI pUjA karI te karmanA kAraNe A tArI mAtA cAMDAlaNI thaI che. H kAraNa ke :- dharmAnuSThAnanI avidhithI ulTuM moTo apAya thAya che. bhayaMkara duHkhanA samudrane utpanna karanAra auSadhathI mahAupadrava pedA thAya che. avidhithI vAparela auSadhanI jema te sAMbhaLIne vairAgya pUrvaka rAjAe dIkSA grahaNa karI e pramANe avidhi pUrvaka karelI devapUjAne viSenA phalanI kathA thaI ane deva pUjAnI vidhi bIjA granthothI jANI levI ane vidhi pUrvaka jinapUjAmAM prayatna karavo. kahyuM che ke :- snAna vaDe karIne pavitra vastro vaDe tapa pUrvaka ArAdhita yakSa citrakAranI jema jinezvara bha. nI pUjA phala ApanArI bane che. ane vaLI jinapUjA samaye mana-vacana kAyA, bhUmi, vastra, pUjAnA sAdhana sthAnanI zudhdhi sAta prakAre ka2vI e pramANe bIjA dharmamAM pUrNa-apUrNa vidhie karI pUrNa - apUrNa phala prApta thAya che. te jAte jANI-vicArI levuM. Iti. zlokArtha :- he paMDIta jano ! e pramANe vidhinA phalane jANIne vizudhdha vidhi pUrvaka dharmane ArAdho jo vizeSa prakAre moha upa2 vijayarUpa lakSmInA sukhanI IcchA hoya to...... Iti munisuMdarasUri viracita upadeza ratnAkara graMthanA prAcya taTe 4 aMzamAM vidhi zudhdhi nAmano prathama taraMga pUrNa thayo. // prathama taraMga pUrNa II aMza 4 (taraMga-2) bIjA bhAMgA vaDe yogya ayogya dharmanuM svarUpa kahe che. zlokArtha :- (1) parikhA (khAI) (2) pazu gaMNathI gaMdu thayeluM jIrNa pANI (3) navuM pANI (4) mAna sarovara samAna (1) mithyA (2) duSTabhAva (3) pramAda rUpa avidhi (4) tenAthI ulTu apramAda rUpa vidhi pUrvaka ema cAra prakAranA dharmo che. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (305) aMza-4, taraMga-2 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSArtha :- (1) parikhA (khAI saMbaMdhI) (2) pazuonA samuha vaDe kaluSita (gaMdu) thayeluM khAbociyA saMbaMdhi ane jIrNa eTale varSARtumAM paDelA pANIthI bharAyeluM pANI e pramANe be dRSTAMta kahyA tevI rIte navA. (tAjA) paDelA pANIthI bheguM thayeluM pANI te navuM pANI Iti. (3) dRSTAMta mAnasa sarovara prasidhdha che te saMbaMdhI pANInuM cothuM dRSTAMta A cAra prakAranA pANInI sAthe samAna che zobhA jenI athavA A cAra prakAranA jalanI upamA che jenI te parikhA eTale ke khAInuM pANI, pazu gaNathI kaluSita (gaMdu) thayeluM jIrNa pANI navuM pANI ane mAnasa sarovaranuM pANI te kyA ? te kahe che. mithyAtvAdi. (1) mithyAtva (2) kubhAva (3) pramAda rUpa vidhi vaDe ane tenAthI viparita samyakatva zubhabhAva, apramata ane tattva, vidhi sAthe (yuta) cAra prakArano dharma thAya che. te yukti yukta che temAM mithyAtva eTale deva, guru, dharma tattva ne viSe ulTI buddhi ane tene anusaranArI kriyA kubhAva eTale IrSyAthI baLato, lobha, daMbha vi. pramAda eTale dArU vi. ; kahyuM che keH- (1) magha (2) viSaya (3) kaSAya (4) nidrA ane vikathA e pAMca pramAda kahyA che. A pAMce pramAdo jIvane saMsAramAM rakhaDAve che. athavA bIjI rIte pramAda ATha prakAre che. (1) ajJAna (2) saMzaya (3) mithyAjJAna (4) rAga (5) dveSa (6) mati bhrama (7) dharmamAM anAdara (8) yoganuM dupraNidhAna A ATha pramAda choDavA yogya che. avidhi - kALa, vinaya vi. nuM ullaMghana vi. joke pramAda e ja avidhi che. dharma - dAnAdi rU5 bAkInuM badhuM spaSTa che. have enI eTale ke mithyAtvAdinI vicAraNA kare che. (1) mithyAtvaH- jevI rIte khAImAM raheluM jIrNa (gaMdu) pANI saMpUrNa nagaramAM rahelA maLa, mUtra, manuSya, gAya, vi. kutarA vi. nA kalevara thI ane kecarAdithI apavitratara, gaMdu, dugaMchanIya thAya che. tevA gADha kAraNe paNa 8888888ggggSBRERBERGSREBRO REGA RDSBRERA ARARAS88888888888888888888888888888888 taaaaaaaaaaaaaaaaaaa99@gezaapaagtaaaaaaaaaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 306)[ aMza-4, taraMga-2) jJangs Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kyAreya mala zaucAdi dUra karavAne mATe paNa te pANIno sparza paNa karatA nathI. kadAca teno sparza thaI jAya to paNa tene sAruM karavA mATe bIjA pANIno upayoga karAya che. pazuo paNa prAyaH karIne tevA pANIne pItA nathI. mAtra khADAmAM rahelA bhUMDa vi. temAM rahe che. (upayoga kare che) tevI rIte mithyAtvathI kaluSita dharma prAyaH mithyAtvanA sahacAra vaDe bahutara rAga, dveSa, mada, matsara, lobha, daMbha, mohAdi vaDe atyaMta malina, yajJa, homAdinA bahAnAthI prANI vadha vi. thI atyaMta apavitra, sarvathA tatvAdinA vicAra, vivekAdithI rahita, hovAthI daMbha vagaranA (saraLa) manavALAone mokSanA Icchuka ane AtmAnI zudhdhine IcchanArAone sarvathA tyAjya ja che. ulyuM, atyaMta tIvratara pApamalanuM kAraNa hovAthI dUrathI ja choDavA jevuM ja che. kevala bhArI karmI, gADha mohathI haNAyelA vivekarUpI cakSuvALA (viveka vagaranA) tethI ja (viveka rahita hovAnA kAraNe) tevA prakAranA prAyaH pazu jevA koIkaneja AdaraNIya thAya che. - dA.ta. zrI kAlikasUrIno bhANeja dararAjAnI jema. Iti prathama dharma padanI vicAraNA thaI IIII. (2) jIrNapANI - tevI rIte jala (pANI) prAyaH varasAdanA abhAve (varSA cAlI gayA pachI) nAza pAme che. pachI te kharAba svAdavALuM, durgadhavALuM ane vikArane karanArUM bane che. vaLI te jo pazugaNathI kaluSita thayeluM hoya tyAre vizeSa paNe kharAba svAda vi. vALuM pIvA yogya banatuM nathI ane dUra hoya athavA pANIno abhAva hoya to paNa snAna vi. mAM anupayogI che. ane kadAca bIjuM pANI prApta na thavAthI tevA avasare jo pIvAmAM Ave tyAre paNa tevA prakAranI tRSA vi. nuM zamana thatuM nathI ulTe kaMIka roga vi. vikAra karanAruM paNa bane che. tenAthI snAna karavAthI aMga zudhdhi vi. paNa barAbara thatI nathI. vastrAdinI paNa zudhdhi thatI nathI. ulTe kaMIka melathI upayukta paNa bane che. , paraMtu parikhA (khAI) nA pANIthI viziSTa che. bIjA pANInA abhAva AdinA kAraNe loko vaDe upayogamAM levAtuM hovAthI ane manuSyanA maLa, Thahatmainantnagawanshahahahahahahnaittainitionsuminantissansaagean yaNamAM 198899988899982298eeeeeesaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (307) aMza-4, taraMga-2 titaniaRahakBaa%BBEBBBBBigBaataaaaaaaaaaaati Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUtra, gAya, kUtarA vi. nA kalevara vi. thI gaMdApaNAthI rahita (gaMdu na ) hovAthI (khALanA pANIthI) kaMIka sArUM che. (2) kubhAva - e pramANe jIrNa (gaMdA) pANInI jema matsara (IrSA) zithilatAdi kubhAva vaDe karIne duSita dharma A lokane viSe paNa apayazanuM kAraNa hovAthI durgadha ane karanArane tevA prakAranI rucinuM kAraNa na hovAthI duHsvAda vALo thAya che. athavA paralokamAM tevA prakAranA nirmala sukha, saMpattinI prApti na thavAthI duHsvAdu bane che. nidhidevanI jema keTaloka vikAra vALo thAya che. paralokamAM kUtarI thayelI kuMtalA rANInA sapatni (zoka) upara IrSAthI kaluSita jina pUjA, jina prAsAda banAvavA rUpa dharmanI jema durgati ApavA vaDe karIne duHsvAdu bane che. vaLI uchuM (viparita) kaMIka azubha karmabaMdhanA kAraNe te dharmathI tevA prakAranI AtmAnI zudhdhi thatI nathI. tethI tevA prakArano dharma choDavA yogya che. chatAM pahelA kahelA mithyAtvathI kaluSita dharmathI te paNa sAro che. kyAreka tevA prakAranA dharmanA abhyAsathI paNa vizudhdhinI saMbhAvanA hovAthI te bhavamAM paNa kadAca jAtismaraNAdi thaye chate athavA bhavAntara (bIjAbhava) mAM paNa kaMIka zudhdha dharmanI prApti thavAthI vAMchita sidhdhivALA budhdhadAsa zreSThinI jema athavA pUrve kahela kuntalA rANI vi. nI jema vaLI je udAyi rAjAnA mAraka vi. no ane abhayakumAra maMtrine pakaDavA mATe kapaTa yukta zrAvikA banelI gaNikAno cAritra, anuSThAna, devapUjA vi. dharma kevala A lokanI sidhdhinuM mAtra kAraNa banyuM te sarvathA bhAva zUnya hovAthI niSphaLatAnA kAraNe dharmarUpe gaNyo nathI. AvA prakArano dharma jIve anaMta vakhata prApta karyo che paraMtu tenuM kaMI paNa phala prApta thayuM (karyuM) nathI. Apta puruSe kahyuM che ke - A saMsAra sAgaramAM bhamatAM sarva jIvoe dravyaliMgAdi (cAritrAdi) anaMta vakhata lIdhA che ane mUkyAM che. tevI rIte anaMta vakhata jinamaMdira, jina pratimA jIvo pAmyA che. ane karAvyA che. asamaMjasa (bhAva zUnya) nA kAraNe samaggadarzanano aMza paNa prApta thayo nathI. Iti bIjI dharma bheda bhAvanA thaI rahI BRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRABE RBAARBANARR33BDBERBEDA Taaaaaaaatenata taggassasatabasazaaaaNakArAzA | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda aMza-4, taraMga-2 hiMaaaaaaaa ##ass############## Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nidhideva tathA bhogadevanI kathA tApralipta naga2mAM mitrasena nAmano rAjA ane sumaMtrI nAmanA maMtrIe vinayandhara gurunI pAse eka vakhata dharma sAMbhaLyo ke zudhdha bhAva sahita dharma kalyANakArI thAya che. kAraNa ke azudhdha bhAvadharmathI dhanamAtra ja prApta thAya che. zudhdha bhAva yukta dharmathI to dhana, suMdara pariNAmavALI budhdhi ane bhogo prApta thAya che. tyAre rAjAe kahyuM ke dhana ane bhogavAna aMtara dekhAtuM nathI. (huM joto nathI) tyAre gurue kahyuM ke kanyakubja naga2mAM nidhideva ane bhogadevane joIne jAte ja te benuM aMtara jANavA maLaze. (jANazo) pachI rAjAe te svarUpa jovAne mATe maMtrIne kanyakubja mokalyo te nagaramAM savAramAM te vIzakroDa sonAmahoranA svAmI evA nidhidevanA gharane pUchatAM. savAranA pahoramAM enuM nAma lezo nahi, e pramANe bolatA loko vaDe batAvAtA mArge jatA, tenA gharanA daravAje Avyo, tyAM jANe malina vastra vALo doraDA bhegA karato, lakSaNa vinAnA mANasane joIne pUchyuM nidhideva koNa che ? teNe sAme pUchyuM zuM kAma che ? teNe (maMtrIne) kahyuM huM teno mahemAna chuM..... tyAre teNe kahyuM Na jema kASTa khAya che, tema mahemAnoe mane khAdho che. tuM paNa Ava thoDuM bAkI hatuM te pUrUM kara, huM nidhideva chuM. pachI te (nidhideva) maMtrInI sAthe preta jevA manuSyavALA gha2mAM gayo, pANIno khoTo vyaya thaI jAya tevA bhayathI pagane dhoyA vagara ja maMtrInI sAthe kaMga (kodarI) vAla, tela vi. khAdhuM pachI maMtrIe pittanI zAMtine mATe dUdha mAMgyuM ghaNuM kahevAthI nidhideva zreSThi te lAvatAM hatAM, tyAre rastAmAM vaMThe tenuM bhAjana phoDI nAMkhyuM. jamyA pachI khadIranuM cUrNa ApyuM. pachI teNe ugharANImAM tene pheravyo, sAMje seMkaDo thIgaDAMvALI jIrNa godaDI tenI strI pAsethI AjIjI karIne mAMgIne vaMTha samIpe saMto, rAtre vAkya sAMbharyu. re vaMTha ! teM dUdha lAvatI vakhate Aje bhAjana bhAMgI nAMkhyuM te tane mApha karu chuM. pharI AvuM karato nahi. e pramANe kahIne jatI evI strIne tene (maMtrIe) joI. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (309) aMza-4, taraMga-2 Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAte bhogadevanA gRhe gayo, tyAM sAtamA mALe suMdararUpavALA, suMdara veSavALA, devatAI AbhUSaNothI zobhatA manuSyone joIne Azcarya pUrvaka dvArapALane pUchyuM bhadra ! bhogadeva kyAM che ? teNe kahyuM zuM kAma che ? maMtrIe kahyuM 'huM teno mahemAna chuM.' dvArapALe kahyuM jyAM sudhI svAmi Ave tyAM sudhI ahIMyA A bhadrAsana upa2 beso, pachI thoDIvAramAM ja divya gaMgAjala nAmanA ghoDA para beThelo, mo2nA AkAranI chatrIthI dUra karAyelA tApa vALo, arthI janane kRtArtha karato (dAna deto) bahu parivAranI sAthe bhogadeva vyavahArI Avyo ane maMtrIne maLyo, ane harSa pUrvaka svAgata, prazna (sukhazAtAdi vagere) pUchyA. tyArabAda potAnA AvAsa madhye laI jaIne pahelAM snAna, devapUjA karIne suvarNanA pAtramAM bhojana mATe potAnI sAthe maMtrIne besADyo. sAkSAt lakSmInA rUpajevI divya alaMkArothI zobhatI evI tenI patnIe suvarNa thALImAM pIraselI vividha prakAranA rasathI yukta zItala, sukomala, sArI rIte saMskArita karelI (rAMdhelI) suMdara svAdavALI vastuo ane chatrIsa prakAranA miSTAnna (mIThAI) Adi jamyo. tyAre dahIM khAvAnA samaye bilADIe boTyuM (cADhyuM) teTalAmAM bIjAgAmathI navuM dahIM AvyuM. jamyA pachI kapUranuM bIDuM ApyuM pachI AzcaryakA2I dharmakathA karI, rAtrIne viSe divya palaMgamAM tene suvADyo, madhyarAtre pUrvanI jema avAja Avyo, re vaMTha ! kriyA kuMTha ! nissAra dahIM khAdhuM, meM navuM lAvIne tane mApha karyo, paraMtu havethI (tAre) Ama na karavuM. nahIM to gharathI bahAra kADhI mUkIza. A pramANe bolatI divya veSa dhAraNa karelI strIne jatI joIne maMtrI bolyo bhadre ! tuM koNa che ? A vANI zA mATe ? ahIMyA ane tyAM (bIje) tuM ja bolI che. tema mAnuM chuM. (lAge che.) teNIe kahyuM bannenI kuladevI chuM. rAjAnA saMzayane bhAMgavAne mATe ahIMyA AvelA evA tamane meM A badhuM batAvyuM che. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (310 | aMza-4, taraMga-2 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrI bolyo he devI! bannenA ghare asaMkhya dhana che. paraMtu ekanI AvI bhogavilA che. ane bIjAne to enAthI ulyuM che. temAM zuM kAraNa che ? devI bolI, he maMtrInuM ! pUrva bhavamAM karelA dharmanuM ja temAM kAraNa che. pUrva bhavamAM A banne bhAIo hatA. eka vakhata gurune vaMdana karavA mATe vanamAM gayA, nAnAbhAIe be sAdhune prAsuka anna levAne mATe potAnA ghare nimaMtraNa ApyuM. - bhikSAkAma thaye chate potAnA ghare AvelA (te saMghATaka sAdhu) ne bhakti pUrvaka nirdoSa anAdi AhAra horAvyo te joIne nAnAbhAI upara IrcA (matsara) bhAvane dharatA moTAbhAIe bhAva vagara paNa potAnA ghare laI jaIne sAdhune) vahorAvyuM ane te vakhate banne jaNA AyuSya bAMdhIne nidhideva ane bhogadeva thayA. pUrvamAM matsara (IrSA) bhAvathI dAnane ApyuM, te karmathI (kAraNathI) nidhidevanuM dhana bhoga rahitanuM viveka vagaranuM ane dharmAdi vagaranuM jANavuM. ane e pramANe bhAvapUrvakanA dAnathI bhAgadevanuM dhana, bhoga, vivekAdi sahitanuM jANavuM, te sAMbhaLIne saMdeha vagarano thayelo maMtrI svasthAne AvIne rAjAne sarva hakIkata (bInA) jaNAvI. | Iti nidhideva kathA pUrve jevI rIte navIna pANI prAyaH sarva lokone pIvA jevuM hoya che. ane snAna vi. mAM upayogI bane che. paraMtu mATIthI mizrita (DahoLuM) hovAthI jevuM joIe tevuM guNakArI banatuM nathI. jevuM nirmaLa jaLa bane che. ethI ja. nirmaLa jaLamAM AnaMda mAnanArA haMso tene dUrathI ja tyajI de che. tevI rIte pramAda vi. avidhi vaDe athavA pramAdarUpa avidhivaDe kaluSitadharma prAyaH sarva loko Acare che. paraMtu te tevA prakAre guNakara banato nathI. ane AtmAnI joIe tevI zuddhi karanAro paNa thato nathI. ethI ja nirmala sukhanA phalanI | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) | aMza-4, taraMga-2 RRRRRRRRRRRRREN raka REBBRABRERE:88888BERRRRRRRR Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IcchAvALAe haMsanI upamA samAna zreSTha vivekavALAe te choDavA yogya ja che. ane cothA bhAgamAM Avelo nirmaLa dharmaja AdaraNIya, AcaraNIya che, pramAdAdino tyAga karavAmAM asamartha vaLI zudhdha dharmanI prApti mATe udyamamAM tatpara lokoe, (zudhdha dharmanA anurAgIoe) pramAda, avidhi, vi. thI kaluSita evo paNa dharma choDavA yogya nathI. tevA prakAranA dharmathI paNa te anukrame karIne zudhdha dharmanI paNa prAptIno saMbhava hovAthI choDavA jevo nathI. kharekhara azudhdha abhyAsathI paNa nirmaLakriyAmAM kuzalapaNAnI utpatti dekhAya che. jevI rIte nATaka vi. mAM pAraMgata thAya che. (ekaDo zIkhavAmAM pahelA lITA pachI ekaDo AvaDe che tema. tevI rIte AgamamAM paNa kahyuM che ke avidhi karatAM na karavuM sAruM evuM ayogya bole che. te vacana sAruM nathI kAraNa ke tene zAstranA jANakAroe prAyazcita na karavAvALAne guru ane karavAvALAne laghu prAyazcita batAvyuM che. ahIMyA daSTAnto kahe che. pramAdathI kaluSita sAmAyika dharma karanAra visaDha zrAvaka Adi jANavA. Iti.... trIjA dharmabhedanI vicAraNA. have jevI rIte mAnasa sarovaranuM jala haMmezA nirmaLa hoya che. ane rAjahaMsone sadA rahevA yogya tApa, tRSNAne haranAra ane zudhdhine karanAra che. tevI rIte mithyAtvAdithI rahita nirmaLa dharma saMpUrNa ApattirUpa tApa, viSayAdi rUpa tRSNAne chedanAra, samasta pAparUpa malane haranAra ane AtmAnI zudhdhinuM kAraNa hovAthI, vivekI janoe haMmezA sevavA yogya che. AnaMda, kAmadeva Adi zrAvako vaDe jema sevAyo, athavA zrI vardhamAna svAminA vacanathI kaThora vacananA pApanI AlocanA karanAra mahAzataka zrAvaka vaDe jema sevAyo, ArAdhAyo. te (nirmala dharma) ArAdhavAthI, te bhavamAM athavA be, traNa Adi bhavamAM paramAnaMda saMpadAne paNa Ape che, potAnA bhANeja RSine bIjIvAra vaMdana karanAra zrI zItalAcArya, IriyAvahI pratikramatA (karatA) atimuktaRSi, eka divasa mAtra cAritra ArAdhaka zrI puMDarIka rAjarSi (kaMDaka - puMDarIka) | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 312) aMza-4, taraMga-2 RRRRRRRRRRRAAARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRBBBBBBBBRRRRRRRRRRRRRRREREBRANDBEREBRARRABABRRRR pha88888888888888888888B%E8Bangasagasaamega kriANaataltunaBaaaaaaaashkSANaataaaataaaaaaa Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adi bIjA paNa yathAyogya niSkalaMka (nirmaLa) dharma karavAmAM (karanAranA) daSTAnno yojavA (kahevA) Iti....... zlokArdha - A pramANe he paMDito ! aneka prakAranA khALanA pANI vi. nA dRSTAMto thakI dharmane jANIne moharUpI zatru para jayarUpa lakSmI mATe te vizudhdha dharmamAM potAnI budhdhi ne joDo.. lagAvo. Iti tapAgacchamAM zreSTha zrI munisuMdarasUri viracita upadeza ratnAkaranA jayazrIaMke prAcyataTe 4thA aMze. + jo taraMga pUrNa . | aMze 4 (taraMga - 3) ] have auSadhanA cAra bhAMgAnA dRSTAMta vaDe vidhi avidhi rUpa dharmano vicAra kare che. arthAt vidhi avidhi rUpa dharmane kahe che : zlokArtha - (1) doSa (2) guNa (3) ubhaya (4) anubhava jevI rIte auSadha che. tevI rIte dharma che. (1) mithyAtva (2) aniyANuM (3) niyANA sahita ane (4) bhAva rahita. vizeSArtha - jevI rIte auSadha cAra prakAre che. temAM keTalAka auSadha rogIne mAtra vyAdhi, prakopa rUpa doSane ja kare che.. (1) jemake pittathI AvelA tAvanI pIDAvALA ane tenA atirekathI gaNagaNatAne (vAta - kapha ane pittathI thato tAva) tridoSa tAvanI bhrAntithI vaidya vaDe apAto aSTAdaza kvAtha mAtra doSarUpa ja thAya che. te ja auSadha te rogInA pittane adhikatara vadhAre che. tene AzrayIne rahelA bIjA rogane paNa vadhAre che. vaLI kaMIpaNa lezamAtra paNa guNane karatuM nathI. ll1aaaa (2) keTalAka auSadha guNane kare che. vyAdhinA upazamarUpa guNaneja kare che. paraMtu alpa paNa doSane karatuM nathI. jevI rIte tridoSa jvara (tAva) thI | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 313 [aMza-4, taraMga-3 | lAyakAthaanyAdA vAghANaaaaaaagaSArayayayayayayaanaaaaaaaaaaaaaavaranantankANakArayaanyAyAdhIthI piyataerasanon gaaaatenasebagass8888888888ateBaazeesaagaeesaage Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIDAtAne aSTAdaza kavAtha te (kvAtha) ja tridoSa varane zamAvIne Arogya rUpa guNane kare che. llll (3) vaLI bIjA auSadha ubhaya (guNa-doSa banne) kare che. eTale ke guNa ane doSa sarakhA ja kare che. jemake pittathI utpanna thayelA navA tAvathI pIDAtAne sAkaravALuM gAyanuM dUdha te ja (dUdha) te rogIne kaMIka pittathI utpanna thayelA dAhanuM upazamana karatuM hovAthI guNa (phAyadA) rUpa che. vaLI dAhanI adhikatAthI kaphAdinA sUkAvAnuM kAraNa hovAthI doSane kare che. athavA jevI rIte vAta ane pittathI utpanna thayelA tAvathI duHkhIne mustAparpaTa (muktApiSTi) kavAtha, te ja kavAtha pittane zamAve che ane vAtane adhika uchALe che. e pramANe guNa ane doSa bane karanAra che. 3 (4) vaLI bIjA keTalAka auSadha ubhayane karatAM nathI eTale ke guNa ke doSa (bemAMthI) eke ne karatAM nathI jemake vAta ane pittathI utpanna thayelA tAvavALAne siMdhava ane jIrAvALuM bIjoruM je (bIjorU) vAta ke pittanuM zamana karatuM nathI. ane vadhAratuM paNa nathI eTale ke che tevuM rAkhe che. e pramANe na guNa nuM doSa kare che e pramANe auSadhano cotho bhAMgo thayo 4ll dRSTAMta kahyAM have tenA para je ghaTAvAnuM che te (dAjhAntika) kahe che :tevI rIte dharma je auSadhanA prakAre karIne yathAkrame (1) doSa (2) guNa (3) doSa ane guNa bane (4) ane doSa guNa banneno abhAva kare che. e pramANe te kyA kyA che te kramathI kahe che. (1) mithyAtva - deva, gurU, dharmAditatvane viSe viparita (ulTI) budhdhi ke kutarthI (anya darzanIya) racita viSayo ane te te prakAre snAna, yajJAdi kriyA karavI te mithyAtva tenuM svarUpa pahelAM ghaNI vakhata kahela che. tethI ahIMyA vistAratA nathI. mithyAdRSTi janamAM rahelo atiruDha (AgrahI) dharma te dharma ja mithyAtva te kevaLa cAra gati rUpa bhayaMkara lAkhkho duHkhanuM kAraNa hovAthI doSa rUpa ja che. yajJa karanAra turamaNipurano mAlika dattarAjA vi. nI jema keTalAka(koIka) potAnA zAstra pramANe alpa sAvadya mAsakSamaNAdi kaSTakArI tapa karanArA | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 314 aMza-4, taraMga-3] FrzarArakAvAsAkAkArananaaaaaaaaaaaaaaaaaaaatenanaesachAsarAkSasarAkSasarAkSasarAkSasarAyAkArAyakarAvavAmA aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaageagggggg PRRRRRRRRRRRRRRR99 Baahubringineeatitatistiate Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tApasa, caraka vi. ne joke kaMIka rAjyAdi zubha phalanI prApti thayelI jaNAya che. saMbhaLAya che. to paNa bIjA bhavamAM prAyaH karIne niyamA narakAdi durgatinA duHkhone pAme che. tethI upacArathI doSa paNuM kahevAmAM vAMdho nathI. (2) anidAna - nidAna eTale niyANuM, niyANuM eTale paralokamAM tapanA phalanI IcchA tenAthI rahita (IcchAvinAnuM) ane upalakSaNathI (bIjI rIte) A lokanA padArthanI IcchA vi. thI rahita tathA AgamamAM kahyuM che ke "A lokane viSe (mATe) tapa karavo nahi" ItyAdi AthI ja je zudhdha dharma che. te pahelAM kahela mithyAtvano virodhi (ulTo) sarvajJa prabhu e kahelo zrI samyakatva, jJAna, cAritra, lakSaNavALo dharma te karma kSaya rupa lakSaNavALo guNa kare che... athavA karmakSaya rUpa guNavALo che. kAraNa ke tenA utkRSTa AcaraNathI te ja bhave mahAudayane ApanArA anaMta sukhanI prApti thAya che. vaLI Icchita phala, dhana, sukha saMyoga, rAjayAdi saMsAra sukhanI prApti prasaMga anusAra jIvone prApta thAya che. zrI zreyAMsa, caMdanabALA, saMgamAdinA (zAlibhadrAdinA) dAnAdi puNya kAryonA udAharaNa ahIMyA jANavA Iti bIjo dharmabheda thayo ll (3) niyANA sahitano dharma - tapaphalanI mAMgaNI pUrvaka karelo tapa sarvajJa bha. ne ja batAvelo dharma te doSa ane guNa bane kare che. niyANA sahitano dharma karanArane bIjAbhavamAM mAMgaNI karelA rAjya vi. zubha phala ApavAnA kAraNe guNa rUpa ane te bhavamAM pUrva bhavamAM karelA niyANAnA kAraNe dharmanI prApti na thavAthI bIjAbhave narakAdi durgati Apato hovAthI doSarUpa thAya che. dA.ta. jemake sabhUtino jIva brahmadattacakrI (pachI nAraka) thayo ane saMbhUtino bhAI citraRSi vi. niyANA sahita ane niyANA rahita nA dRSTAMto jANavA. ahIMyA kAMIka prazna kare che. - nanu mithyAtva kriyAnA dharmanA phalarUpa phalathI prApta thayela rAjyavi. thI bIjA bhave durgati nuM kAraNa hovAthI doSapaNuM pahelAM kahyuM che. | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)| aMza-4, taraMga-3 # 29a03aggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggg P803088080808SBBSB8888888888888888888888888899 31 st Jamaat #gtta-15 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ahIMyA to niyANA sahita dharmanA phalarUpa rAjya vi. thI te ja rIte durgatinuM kAraNa hovAthI paNa guNapaNuM kahyuM temAM zuM vizeSa (pharaka) che ? te kahe che : mithyAdaSTinA tapanuM phala, tathAvidha viveka rahitanA kAraNe prAyaH pApAnubaMdhi hovAthI tenA phalarUpa potAne prApta thayelA rAjyAdithI rAjA vi. no dharma hiMsA rUpa mahA AraMbha pravartAvanAro hovAthI ja kadAca dharmAbhimukha hovA chatAM hiMsAdimaya yajJAdi mithyAkriyAmAMja eka ruci ane tene pravartAvavA vi. thI durlabha bodhipaNAnuM kAraNa hovAthI doSarupa che. sanidAna :- jinezvara bha. kahelA tapanuM phala rAjyAdi vaLI potAne prApta thayela rAjA vi. ne sarva virati vi. vizeSa prakArano dharma prApta na thaye chate paNa jina dharmanA anurAga vi. thI dharmanuM yathA yogya pAlaNa karavAthI bhavAntare sulabhabodhi paNAnuM kAraNa hovAthI guNapaNuM kahyuM che. athavA e pramANe paMDito e bIjA paNa hetuo yathAvukti ahIMyA kahevA Iti dharmano trIjo prakAra thayo 3. (4) bhAvazUnya :- cittamAM dharmanA pariNAma vagarano vaLI anubhaya ubhaya rIte guNa doSa nahi karanAra eTale ke guNanahi ane doSa paNa nahi karanAra Iti artha. dA.ta. jemake zrIkRSNanI sAthe vaMdana karanAra vIrakane tenuM aDhAra hajAra zreSTha munione vaMdana karavA chatAM bhAvathI rahita (bhAvazUnya) hovAthI kaMIpaNa phala prApta thayuM nahi. e pramANe dAnAdi azeSa bIjA puNya karma karavAmAM paNa yathA yogya udAharaNo jANI levA. Iti cotho dharma prakAra thayo jA. zlokArtha :- e pramANe auSadhanA dRSTAMtathI cAra prakArano dharma jANIne bhavarUpa ripu upara vijayarUpa lakSmI meLavavA mATe suvizudhdha jinadharmamAM prayatna karo //Iti. tapAgacchAdhipa zrI munisuMdara surie racelA zrI upadezaratnAkaranA pAcyataTe vidhizudhdha nAmanA. || 4 aMze trIjo taraMga pUrNa // | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-4, taraMga-3 duka888karAvAzayAtrarathaassesame seedspectaneappeace seeseeeeeee8838938BBBBB082828888888888888888sses angingtEGHvakAsa Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMza-4 (taraMga-4) ] pahelAM kahelA auSadhanA cAra prakAranA bhAMgAnA dRSTAMtathI ja bIjI rIte cAra prakAranA dharmane kahe che....... kahuM chuM. zlokArtha:- (1) doSa (2) guNa (3) ubhaya ane (4) anubhaya Ama A cAra bhAMgA jevIrIte auSadhanA thAya che. tevI rIte dharmanA paNa cAra bhAMgA thAya che. te A pramANe. (1) mithyAtva (2) teno tyAga (3) mIzra ane (4) bhAvazUnya vizeSArtha:- pahelA padanI vyAkhyA pUrve kahelAnI jema pachInA ardhapadanI vyAkhyA kahe che. tevI rIte dharma paNa cAra prakAre che te krama pUrvaka kahe che :(1) doSa (2) guNa (3) ubhaya (banne) ane (4) anubhaya (banne nahi). have dharma kyA kyA che ? te kahe che. :- (1) mithyAtva pahelAnI jema jANavuM (1) mithyAtva rUpa dharma. (2) tenA (mithyAtvanA) tyAgavALo zudhdha samyakatvAdi rUpa dharma te mukhya vRttithI (pradhAna paNe) karmakSayanA kAraNa rUpa guNavALo dharma che. te guNa kare che. prasaMgathI to cakI, Indra vi. nI saMpattinuM kAraNa che. tethI guNarUpa che. kArtika zreSThi, zrIzreNika rAjA, zrI kumArapALa vi. rAjAonI jema. Ama A bIjo bheda thayo rA. (3) te mithyAtva thI mizra kaluSita dharma guNa ane doSa banne kare che. jemake naMdamaNiyAra teNe jAte zrI vardhamAna svAminA mukhathI dharma aMgIkAra karyo ane kUvA, bagIcA vi. karAvavAnA mithyA karma vaDe kaluSita karIne pote banAvelI vAvamAM deDakA tarIke utpanna thayo. pANI bharanArIonA mukhathI zrI vardhamAna svAmine samavasarelA (padhArelA) sAMbhaLIne pharI bodhine pAmyo tIya gati AdirUpa doSa ane pharI bodhi lAbha rUpa guNa karanAra dharmano trIjo prakAra thayo phall |jA bhAvazUnya dharma pahelAnI jema jANI levo jo | Iti 4 aMze taraMga 4 pUrNa / | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 317) [ aMza-4, taraMga-4] gggaugeoganisataaaaaa #ahyaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa99@sansannaaaaaaaaaaaaaaaago BaaaaaaaankSa9BBzakSaNaBaaaaaBaaa8889 ratnAkara Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMza-4 (taraMga-5)/ vaLI tevI ja rIte auSadhanA dRSTAMta vaDe bIjI rIte dharmanA cAra prakAra kahe che : zlokArtha - (1) doSa (2) guNa (3) ubhaya ane (4) anubhaya rUpa jevI rIte A cAra prakAranA auSadha che. tevI rIte dharmanA cAra prakAra che. (1) mithyAtva (2) anAraMbha (3) sAraMbha ane (4) bhAvazUnya vizeSArtha -pahelA padanI vyAkhyA pUrvanI jema samajavI. (1) mAtra AraMbha chajIvanI kAyanI virAdhanA sahita gRhasthano dharma te sAraMbha dharma. (2) AraMbha rahita dharma te zramaNa sabaMdhI sarva virati sAmAyika Adi 25 anAraMbha dharma. temAM azubha karma baMdhanA kAraNarUpa mithyAtva pahelAM auSadhanI jema doSa ja kare che. suramaNinA mAlika dattarAjAnI jema. (3) anAraMbha dharma to yati (sAdhu) saMbaMdhI che. te bIjA auSadhanI jema mAtra guNa rUpa ja che. zubha prakRti (karma) baMdhanA kAraNavALo athavA karmakSayanA kAraNavALo che. arthAt zubha karma baMdha athavA karma kSaya kare che. tethI guNarUpa che. puMDarika rAjA vi. nI jema, aImuttA, kUragaDuRSi vi. nI jema ane kesari cora, daDhaprahArI vi. nI jema. kahyuM che ke - krUra AcAravALo paNa saMsAra rUpa jelathI jaldI chuTe che. sAmAyika karanAra kesari cora nI jema ull vaLI eka divasanuM ananya manathI pALelA saMyamavALo jIva jyAM sudhI mokSe jAya nahi tyAM sudhI avazya vaimAnika thAya che. //vo ane vaLI paNa kaMcana, maNi, suvarNavALuM, hajAro sthaMbhavALuM, suvarNabhUmi talavALuM je jina maMdira banAve che. tenA karatAM paNa tapa saMyamanuM phala adhika che. Iti # BaaaaaaaaaaaaaaaaaashainsadiadhansaaaasaaaaaaaaaaaaaaaaaaalidannaaaaaaaaaaaaaaaamaraNaain Audit upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-4, taraMga-5 ## ## # zihaaaaaaazus#gadhyakSa #Baegetag#B3%E3] Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have sAraMbha dharma gRhastha saMbaMdhI che te ghaNA doSavALA AraMbhathI rahita che. te trIjA auSadhanI jema guNa karanAra che. zrI samyakatva, deva, guru, dharma pratye bhakti, sthUla (moTI) hiMsAthI rahita vi. sukRta rU5 guNa kare che. ane AjIvikA Adi mATe pakAyanuM upamardana rUpa doSane kare che. jo ke gRhasthono dharma be prakAre che sAraMbha ane anAraMbha temAM sAraMbha jina prasAda, jina pratimA, pratiSThA yAtrA snAtrAdi pUjA sAdharmika vAtsalyAdi rUpa (sAraMbha) dharma te trIjA auSadhanI jema guNarUpa che. te karanArane tevA prakAranA zubha adhyavasAyanuM kAraNa hovAthI, jinAjJAne ArAdhavAnI pravRtti paNuM hovAthI, puNya prakRtinA baMdhanuM kAraNa bane che. ane doSa chakAya jIvanI hiMsArUpa AraMbhanI pravRtti hovAthI kaMIka azubha prakRti (karma) baMdhanA kAraNa rUpa doSane kare che. mATe guNa ane doSavALI kriyA rUpa dharma kahyo che. AthI ja te joIe tevo zudhdhadharma nathI. tevI rIte kahyuM che ke:- sAraMbhatAnA kAraNe dhananI sAdhanAvALo dharma paNa ati zudhdha nathI dravyAtmA che. niHsaMga AtmA to ati zudhdhivALA yogathI mukti rUpI lakSmIne te bhave paNa prApta kare che. ll1 (adhyAtmakalpadruma) II Iti . vaLI anAraMbharUpa sAmAyika, pauSadhAdi rUpa dharma te paNa trIjA auSadha samAna che. tene ullaMghato nathI. AraMbhamAM pravRtta putrAdine viSe anumatinI pravRtti hovAthI ane gRhaputra, strI Adi parigraha vi. hovAthI to te sAraMbha vALo che. AgamamAM kahyuM che ke - pAMca viSayonI IcchA te kAmI, gharavALA te sagRhI, aMganA saha eTale ke strIvALo, dezavirati AcAravALo ane sAdhu sarvaviratiyukta che. vRkSAdi kApavAmAM, pRthvI vi. ne bhedavuM tenA viSe pravRtta sAmAyikano bhAva hovA chatAM paNa je AdhAkarmi paNa khAya che. AthI te zrAvaka sAdhu thato nathI. Iti nizitha cUrNamAM kahyuM che. AthI barAbara zudhdha nathI. tethI ja eka | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-4, taraMga-5 EB%2Bananamataaaaaaa4e0aaa%Bkaka#aaaa BARBARA aess aaaaans? see3e280288e8283aezaahakakadAka888888888888karI Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divasa saMbaMdhI paNa cAritranA zudhdha pAlaNapaNAthI sidhdha athavA sarvArtha sidhdhane Ape che. lAMbA kALa sudhI ArAdhanA karyA chatAM paNa zrAvakonA sAmAyika, pauSadhAdi dharma tevA prakArano zudhdha nathI. AthI zrAvaka dharma hovA chatAM paNa trIjA auSadhanA sarikho che. vaLI bhAva zUnya:- badhoya dharma cothA auSadhanI jema ja guNa ke doSa kAMI ja karato nathI. ghaNuM dhana ApyuM, jinAgama saMpUrNa bhaNyo, samasta kriyA kAMDa karyA, bhUmi para vAraMvAra sUI gayo. tIvratapa karyA, cAritra paNa lAMbu pAyuM jo cittamAM bhAva jAgyo nathI (bhAva zUnya che.) to te ghAsavAvavAnI jema badhuM niSkala che. sukRtamAM zrI namijinane vaMdana karanAra zrI kRSNa putra, pAlaka vi. nA dRSTAMto jANavA. te Iti 4 aMze 5 mo taraMga pUrNa 1 aMza - 4 (taraMga - 6) I vaLI teja auSadhanA dRSTAMtothI bIjI rIte dharmanA cAra bheda kahe che. zlokArtha - (1) doSa (2) guNa (3) ubhaya ane (4) anubhaya jevI rIte cAra prakAranA auSadho che. tevI rIte cAra prakAranA dharma che. te A pramANe : (1) mathyAtva (2) vidhi thI yukta (3) vidhi rahita (4) bhAva zunya. vizeSArtha:- temAM pahelA ane chellA dharmanI vyAkhyA pahelAnI jema che. vaLI vidhi yukta dharma bIjA auSadhanI jema kevala guNakara che. kAraNa kevaLa zubha prakRti (karma) baMdhanuM kAraNa athavA karmanA kSayanuM kAraNa che. vaLI saMsAramAM rahe tyAM sudhI sthAne sthAne manavAMchita IcchitathI adhika nirmala sukha saMpattinI prAptinuM kAraNa bane che. temAM jyAM je vidhi che te kahe che. jina pUjA, dAna, jJAna, adhyayana, sAmAyika, pratikramaNAdi ne viSe jyAM jyAM kahyuM che tyAM tyAMthI jANI levuM. jevI rIte jinapUjA mATe kAla jovo, snAna, pB8e88888888BBGeeeeeeeeee8888898898888 ngdmaabhimaabhmbhaambhaajmaadsaan ratnAkara | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 320 aMza-4, taraMga-5 | Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahumAna Adi vidhi karavI. kahyuM che ke samaya prApta thaye pavitra thaIne viziSTa puSpAdi ane sAragarbhita stuti, stotra rucipUrvaka jinapUjA vakhate karavAnI vidhi che. vI ema paMcAzakamAM kahyuM che. dAnamAM A pramANe vidhi che - AzaMsAthI rahita, zradhdhApUrvaka, romAMca vikasita thavA pUrvaka ekaThA karelA karmanA kSayanA kAraNabhUta supAtramAM dAna ApavuM. ll1/l AraMbhathI nivRtta thayelA, AraMbha nahi karatAM ane nahi karAvatAM evA sAdhuone dharmane mATe gRhasthoe dAna ApavuM joIe rAI AgamamAM kahelI vidhi pUrvaka mokSanA hetubhUta dAna ApavuM vaLI Avazyaka niryuktimAM paNa kahyuM che ke atithI saMvibhAga, nyAya pUrvaka prApta kareluM, kalpanIya anna pANI vi. deza, kAla, zradhdhA, satkArathI yukta, prakRSTa bhakti pUrvaka anugraha (muni mArA upara upakAra kare che tevI) budhdhithI munine - sAdhune dAna ApavuM. Iti. jJAna grahaNa karavA vi. mAM A pramANenI vidhi che. - kAlajovo, vinaya, bahumAna, tathA upadhAna, karavA anihavapaNe (sUtra ApanArane chUpAvyA vinA) vyaMjana, artha ane ubhaya rIte A ATha jJAna levAnA AcAro che. (jJAna levAnI vidhi samajavI). ane vaLI je sAdhu saMvIjJa, gItArtha, madhyastha, deza, kAla ane bhAvane jANanAra, zudhdha prarUpaka hoya te jJAnane Ape asmalita nirmala Adi guNe karI yukta, AgamamAM kahelI kAla grahaNAdi vidhi sahita kAjo levo, Asana pAtharavuM, sthApanAcAryajI mUkavA vi. jJAna levA mATenI vidhi che .rA. nidrA, vikathA choDI devI, traNa gupti sahita, aMjalI joDI bhakti bahumAna pUrvaka ane upayoga pUrvaka sAMbhaLavuM ItyAdi lial sAmAyikanI vidhi - mana, vacana, kAyAnA duSpaNidhAna (phuyoga) nA tyAga karavAdi rUpa vidhi che. ane pratikramaNamAM gItArtho aDadho sUraja DUbe tyAre sUtra bole ItyAdi AgamamAM kahelI vidhi che. e pramANe bIjA dharmapada (zAstra) thI yathAyogya vidhi jANI levI ane vaLI vidhino yoga dhanya | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-4, taraMga-6 #pagassessssssssssssanasgangasagaaeesagesaaggggae BARRACHA.SE jAvaDA 28888 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSane ja thAya che. sadA vidhi pakSano ArAdhaka dhanya che. vidhinuM bahumAna karanAra dhanya che. vidhi pakSane dUSaNa nahi lagADanAra dhanya che. vaLI keTalAka vidhinuM bahumAna karanArA Asanna sidhdha bane che. vidhino tyAga karanArA, avidhithI bhakti karanArA, abhavya ke durbhavya che. temAM vidhi pUrvaka dAna devAmAM zrI zAlIbhadrano pUrva bhava saMgamAdinA dRSTAMto jANavA kahyuM che ke :(1) pahelAM maMtraNA karI nathI (2) vicAra karyo nathI (3) koI sAthe spardhA paNa karI nathI (4) phalanI IcchA karI nathI (5) pAchaLathI pazvAtApa karyo nathI (6) anuzaya (7) garva karyo nathI (8) nAkhuza thayo nathI arthAt harSa ja dharyo che. A ATha guNo saMgamamAM hatA. ll1ll Iti. tethI ja te pUrve kahelA svarUpavAlI vidhithI hInadharma trIjA auSadhanI jema ubhaya rIte eTale ke guNa ane doSa bane kare che. jemake nidhidevanuM dAna teNe pUrva bhavamAM nAnAbhAIne viSe ISya dharIne munine je dAna ApyuM tenAthI tene viza karoDa suvarNano mAlika banavAnuM banyuM te rUpa guNa thayo tenAthI bhoga rahita paNe nirviveka paNuM dharmanI durlabhatAdi rupadoSa thayo Iti zlokArdha - vidhi sAdhako ? A pramANe vidhi avidhi karatAM thayelAM guNa doSa karanAra AzcaryakArI dharmane jANIne bhavarUpa zatru upara jayarUpa lakSmI meLavavA mATe emAM (dharmamAM) prayatna karo. IItiil. te 4 aMze taraMga - 6 pUrNa . 1 aMza - 4, taraMga | AgaLa kahyA pramANe bIjI rIte auSadhanA cha bhAMgAnA daSTAMtathI dharmanA cha bhAMgA kahe che. zlokArtha - (1) guNa (2) doSa (3) sarakhuM (4) bemAMthI guNa vadhAre (5) bemAMthI doSa vadhAre ane (6) ubhaya nahi jevI rIte auSadha che. tevI rIte 6 prakAre dharma che. (1) samyakatva (2) mithyAtva (3) mIzra (4) vidhi rahita dharma (5) vidhi sahitadharma (6) bhAva zUnya, dharma ema cha prakAre che. [upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (322) aMza-4, taraMga-6-7] RRRRRRRABASSES 38RRRRR-BRRRARI 8888888888888880%aa%aasmawanagemezaaaaaaa Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyA - jevI rIte auSadha cha prakAre che tevI rIte dharma paNa prakAre che have dRSTAMta ane dAjhAntikanI vyAkhyA ane yojanA darekanI judI judI kahe che. vyAkhyA :- (1) guNa :- jevI rIte keTalAka auSadho sArA vaidyanA kahevAthI vidhi pUrvaka sevela (pathya vi. nA pAlaNa sahita lIdhA) hoya to te rogInA roganuM upazamana vi. rUpa guNaja kare che. jevI rIte pittanA tAvathI pIDAtAne caMdanAdi kvAtha guNa ja kare che. tevI rIte samyakta enA upalakSaNathI samyakatva sahita dharma bIjA badhAya vidhi hIna dharmanI judI gaNanA karI hovAthI (karavAnA kAraNe) ahIMyA vidhi yukta (dharma) jANavo ane tethI gurUnA vacanathI vidhi sahita ArAdhanAthI A bhavamAM yaza, saubhAgya vi. nI prApti rUpa guNa ja kare che. bIjA bhavamAM AvatAM bhavamAM) vaLI Indra paNuM, cakrIpaNuM, tIrthakara vi. nI saMpatti rUpa athavA mokSe na javAya tyAM sudhI uttarottara sukha samRddhinI prApti rUpa guNa kare che. athavA azubha karmanA kSayarUpa ane zubha prakRti (karma) nA baMdha rUpa guNa kare che. Iti dRSTAMto ahIMyA kArtika zreSThi vi. nA jANavA Iti prathama dRSTAnna ane dASTAntikanI vicAraNA thaI 1ll (samyakta). (2) doSaH- jevI rIte keTalAka auSadha doSa rUpa ja bane che. eTale ke vyAdhi vadhAravA rUpa bane che. te A rIte pittanA vadhavAthI pittanA tAvathI duHkhI gaNagaNatA rogIne alpa budhdhivALA koIka vaidya tridoSa tAvanI zaMkAthI "aSTAdazakavAtha Ape che. te vaLI vizeSa prakAre tene vikAra utpanna thavAthI te rogI mRtyu pAme che. vaLI leza paNa guNa karato nathI. AthI jevI rIte pittanA tAvavALAne aSTAdazakavAtha kevala doSakara thAya che. tevI rIte mithyAtva kevala azubha prakRti baMdharUpa doSa kare che. vaLI ahIMyA ane parabhave tevA prakArano aviveka, apakIrti, duHkha, durgati vi. nA duHkha svarUpa doSa ne kare che. ahIMyA paNa dRSTAMta suramaNi purinA mAlika dattarAjA vi. pUrvanI jema jANavA Iti bIjA dharmanI vicAraNA thaI rall (mithyAtva). | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-4, taraMga-7 zikSaiewspaperstepageBaaBanana RanausanAssissonsumssssssssuu da%aaaaaaaaaaBalasahastasiawatikaaaaaaaaaaa499 Brailllllb[lisherifffffflutiHiIELikr{rLHIGHEEEngag u uuuuuuuuuuuuuuuuuuNahililithal #Baa########RaaBaaaaaaaaaaaaaa Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI keTalAka auSadha guNa ane doSa pUrve kahelA svarUpa jema banneu kare che jevI rIte vAta ane pittanA tAvavALAne padmAkSAdi kvAtha te kvAtha pittanuM upazamana karato hovAthI guNa kare che. ane vAta, vikArane vadhArato hovAthI doSa rUpa paNa bane che ||Iti (3) mizra :- samyaktva ane mithyAtvathI mizra dharma te pahelA kahelA svarUpavALo guNa ane doSa banne kare che. jevI rIte zrIdharane thayo teno saMbaMdha A pramANe che : zrI dharanI kathA gajapuramAM zrIdhara nAmano vepArI raheto hato. prakRtithI te bhadrika hato. eka vakhata teNe muninI pAsethI jina pUjAnA phalarUpa dharma sAMbhaLyo ane pUjAnuM phala jANyuM tethI jinadharma aMgIkAra karyo jina pratimA banAvI ane te pratimAnI pUjA karIne tenI AgaLa dhUpa karatAM abhigraha karyo "jyAM sudhI dhUpa saLagato rahe tyAM sudhI ahIMthI halIza nahi" devayoge tyAM sarpa nIkaLyo to paNa te tyAM sudhI nizcala rahyo ke jyAM sudhI te DaMse che. teTalAmAM tenA satyathI saMtuSTa thayelI zAsana devatAe te sarpane dUra karyo ane khuza thavAthI lakSmIne ApanAra maNine Apyo pachI ratnanA prabhAvathI tenA gha2mAM lakSmI vadhavA lAgI tema tema tene jina pUjA pratye Adara vadhavA lAgyo. eka vakhata koIka mithyAdaSTinI pAse teno dharma sAMbhaLyo bhadrika pariNAma hovAthI te paNa tenAmAM pariNAma (vizvAsa) pAmyo ane tenA kahevAthI vizvAsa pUrvaka eka yakSanI pratimAne zrI jina pratimAnI jema samAna Asana para besADI ane pUjI (pUjavA lAgyo) krame karI bhaktithI koI koInA kahevAthI caMDIkA ane gaNezanI mUrti banAvaDAvI te pUjato hato. upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 324 aMza-4, taraMga-7 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvuka jIvadravya prAyaH karIne sArA ane kharAbanA saMgathI tuMbaDAnI jema guNa doSane pAme che. H kahyuM che ke :- keTalAka yatinA hAthamAM gayelA tuMbaDAo (bhojana) pAtrane pAme che. keTalAka zudhdha vAMsa para lAgelA sumadhura sUra kADhe che. (gAya che.) bIjA keTalAka dorA vaDe guMthAyelA dustara (samudra) tarAve che. ane keTalAka tenA madhye baLI gayelA hRdayavALA (gara kADhI nAMkhela tuMbaDAthI) rakta pIe che. ||1|| eka vakhata coroe potAnA gharamAM raheluM badhuM corI lIdhuM tethI kSubdha thayelo jyAM devIe ApeluM te maNiratna zodhatAM te paNa na malyuM anukrame bAkI rahelI paNa lakSmI cAlI gaI bhojananI paNa muzkelI thaI tethI duHkhI thayelo te zrIdhara te devonI sAme traNadivasanA upavAsa karIne beTho trIje divase devo pragaTa thaIne bolyA bho ! zA mATe A pramANe upavAsa karI amane yAda karyA ? tyAre teNe mane lakSmI Apo ema kahyuM pachI devI bolI re duSTa ! mArI sAmethI jaldI Ubho thA A devo tAruM Icchita Apaze. jeone bhaktithI potAnA gharamAM sArI rIte lAvIne pUjya mAnyA che. tethI te devo hasIne bolyA gaNeze caMDikA ne kahyuM bhadre ! bhaktane Icchita Apa. tyAre caMDikAe paNa kahyuM A yakSa enuM Icchita Apaze. je uMcA Asane besADAyo che ane mArA pUrve (pahelAthI) pUjAya che. yakSe paNa kahyuM enA Icchitane zAsana devatA ja Apaze je devIe pahelA paNa lakSmIne ApanArUM ratna ApyuM che. A pramANe devonI potAnI AgaLa mazkarI rUpa vANI sAMbhaLIne zrIdhara khInna thayo. tyAre zAsana devatAe kahyuM ke jo paraspara IrSyAvALA A badhA devo upekSA ja kare che. tethI jo tuM A badhAne choDIne ekAgra manavALo banI jinane pUjIza to tArA gRha AMgaNamAM sarva prakA2nI lakSmI-samRdhdhi Avaze.... A devothI paNa zrI jinanI ja pUjAthI Icchita prApta thaze tethI karIne (ekAgramane bhaktipUrvaka) devonA paNa deva evA jinanI acaMcalatAthI bhakti pUrvaka pUjAkara "jo lakSmInA sukhanI vAMchA hoya to" pachI yakSa vi. nuM vinaya pUrvaka potAnA gha2mAMthI visarjana karIne upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 325 aMza-4, taraMga-7 Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizcala cittathI zrIdhara jinezvaranI ArAdhanA-sevanA kare che. tethI prasanna thayelI zAsana devIe kroDa ratno ApyA. traNe kALa jina pUjA karanAra (zrIdhara) potAnI lakSmIne sAte kSetramAM vAvatAM (vAparatAM) te ja bhavamAM sukha ane kIrtinuM pAtra banyo vaLI paralokamAM (bIjA bhavamAM) TuMka samayamAM sidhdhi meLavanAra thayo Iti zrIdhara zreSThi kharekhara pahelA jinanI bhakti ekAgracitte karI hovA chatAM paNa vacamAM mizra dharma karyo (jinane ane anya devone pUjavA rU5) ane te dharma tene te ja bhavamAM guNa ane doSa banne sarakhA thayA. te A rIte - tene je dhanAdinI hAnI tevA prakAranI daridratAnuM duHkha prApta thayuM te doSa ane zAsana devInA vacanathI pharI je jina dharme ekAgratAdinI prApti thaI te guNa ahIMyA guNa ane doSanuM sarakhA paNuM zrIdhara vyApArIkanuM jANavuM. pachI pharI jina dharmanI ekAgratAnI prAptithI Icchita sukha rUpa lakSmInI prAptirUpa guNa thayo ane pahelAM kahelA doSathI ema banne sarakhA thayA Iti mizra dharmane karanArAonuM parabhave paNa guNa doSanuM tulyapaNuM vicAravuM dRSTAMta paNa naMdamaNikAravi. nA yathAyogya batAvavA Iti trIjAoSadhanuM dRSTAMta ane dASTAntika nI vicAraNA thaI rUA. vaLI keTalAka auSadha guNa doSa banne eka bIjAthI adhika thAya che. eTale ke guNa vadhAre doSa thoDo, doSa vadhAre guNathoDo (prAkRta hovAthI vibhaktino lopa thayo che.) temAM keTalAka auSadha guNa adhika kare che. ane doSa alpa kare che. jevI rIte kapha pitta tAvavALAne kSudrAdi kvAtha te kAMIka pittane utpanna kare che. paraMtuM pittano pratikAra thato hovAthI svalpa doSa ane zlekha (kapha)nuM zamana kare che te bahu guNa kAraNa ke kapha muzkelIthI zame che. tene zamAve che. te guNa che tathA vidhithI choDI dIdhelo dharma eTale ke vidhi rahita dharma jina praNita bIjA guNa athavA doSanA pUrve kahelA svarUpane vistArathI kahe che. temAM vidhi hIna e pramANe kahevA chatAM paNa avidhithI kaluSita dharma ema samajavuM temAM avidhi kharekhara ISya, zithilatA, pramAda vi. kadAgraha, krodha, hRdayamAM saMtApa, daMbha ane traNe gArava (rasa, Rdhdhi, HERBSSRRRRRRRRRRRRRRRISBRRRRRRRSBRABBBRSBRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRB88a8eae Baa8888gBBiaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa8888888881 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 326) aMza-4, taraMga-7 | BulgaritisinliuTEPHEETALETAILITABHESHBHABHBHAI Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtA)mAM lubdha A avidhi che. pramAdImAna evA kugurunI kusaMgati, prazaMsAnI IcchA te dharmamAM maLa che. (adhyAtma kalpadruma). ahIMyA avidhinuM svarUpa samajAvatAM jaNAve che. avidhi e pramANe pada grahaNa rUpa te ochuM adhika dharmAnuSThAna karavAne viSe vyAkhyA karavI Iti ane te avidhi sAmAnya karI be prakAre che alpakaSAya, anavadhAna (upayoga vagara) AdithI mAtra thayelI, mana, vacana, kAyAnA ati duSmaNidhAna (yoga) thI utpanna thayelI temAM pahelI avidhithI mIzra jina dharma ghaNo guNa kare che. ane doSa svalpa kare che. zrI jina pratimAne jamIna para paDelA puSpane caDAvA vi. avidhithI pUjA karanAra zreSThi (puNyasAra)nI jema ane karakuMDa rAjAdinI jema teno ekavAra caMDAlakule janma thavA Adi rupa doSa thoDo thayo. paraMtu bAlyakALamAM ja mahArAjakulanI prApti, sAmrAjya, sukha saMpatti, labdhi, avasara AvyuM cAritra, kevaLajJAnAdinI prAptirUpa bahu guNa thayo. avidhi thoDo ane vidhi ghaNIthI A guNa utpanna thayo che. Iti cothA auSadhanuM daSTAMta ane dASTAntikanI bhAvanA thaI (vicArI) Ill (5) vaLI bIjuM auSadha svalpa guNa ane bahu doSa ne kare che jevI rIte kapha pittathI utpanna thayelA tAvavALAne sitAgaDici auSadha teje auSadha pitta upazamanarUpa guNa alpa kare che. paraMtu zleSma (kapha) vadhavAthI doSa ghachaNo kare che. kharekhara kapha kaThInatAthI janAra hovAthI eTale ke kaphano pratikAra duHSama che. tevI rIte bIjA bhaMgamAM AvelI avidhithI mizrita dharma svalpa guNa ane ghaNA doSane kare che. jema ke saMbhUtino niyANA sahitano dharma, tapa a* tapanA kAraNe tene cakravartipaNAnI prApti rUpa guNa svalpa thayo paraMtu sAtamI narakAdi durgatinI prApti rUpa bahu doSa thayo. e pramANe bIjA bIjA paNa dRSTAMto yathAyogya ahIMyA ghaTAvavA. e pramANe pAMcamuM dRSTAMta ane rASTrAntikanI ghaTanA karI Iti paNal anubhaya :- keTalAka auSadha guNa nahi ane doSa paNa karatA nathI jemake abhinava (nUtana) tAvavALAne mAtragaDuci kvAtha te rogIne na guNa na 8888888888888888888888888888888888888888aaaaa upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) 327 | aMza-4, taraMga-0] #ramatakSayaaaaaaaaaawaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa82%e0aaaaaaa raLIka ga-7 vi8333 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doSa ka2nA2o thAya che. kevala huM auSadha (upacAra) karu chuM. e pramANe roga vinA garvane kare che. tevI rIte bhAva zUnya dharma guNa paNa nahi ane doSa paNa nathI karato e pramANe pahelAM kahelI vicAraNA jANavI e pramANe chaThThA auSadhanuM dRSTAMta ane dASTAntikanI vicAraNA pUrNa // 6 // zlokArtha :- e pramANe cha prakAranA auSadhanA dRSTAMtathI dharmanA phalane vizeSa rUpe jANanArAo ! bhava rUpI zatru para jayarUpI lakSmI meLavavA mATe satatlR A zudhdha dharmamAM prayatna karo Iti. tapAgacchAdhipati zrI munisuMdarasUri viracita upadeza ratnAkaranA prAraMbha // 4 aMze 7 mo (taraMga pUrNa) thayo. II aMza 4 (taraMga-8) taTe. T zlokArtha H- (1) guNa (2) doSa (3) adhika doSa (4) adhikaguNa kA2ka jevI rIte cAra prakAranA auSadha hoya che. tevI rIte (1) alpa (2) bahu (3) sarva vidhi hIna (4) vidhi sahita ema cAra prakAre dharma che. vizeSArtha :- je rIte cAra prakAranA auSadha krame karI guNa ane doSa banne adhika kare che arthAt tenAthI Itara (bIjuM) mAtra svalpa doSa ane mAtra svalpa guNa kare che. te A rIte :- keTalAka auSadha adhika guNa kare che ane vaLI doSa svalpa kare che jevI rIte kapha ane pittanA tAvavALAne kSudrAdi kvAtha te kaMIka pittane kare che paraMtu te pittano sArI rIte pratikA2 thaI zake che (upazamAvI zakAya che) tethI te svalpa doSa che. kaphane to kADhI nAMkhe che. arthAt zamAvI zake che. eTale te bahu guNa che. kAraNa ke zleSma kADhavo ghaNo muzkela che. chatAM te kADhe che tethI bahu guNavALuM auSadha che. keTalAka auSadha adhika doSa upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (328) aMza-4, taraMga-8 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che ane guNa svalpa kare che. jemake kapha pittanA tAvavALAne ja sitAnukUci auSadha te rogInA pittanuM upazamana kare che. paraMtu zleSma adhika tara kare che tethI bahu doSa che. kAraNa ke duHkhe karIne kaphano pratikAra thato hovAthI te bahudoSavALuM thAya che.) pittanA upazamarupa svalpa guNa che kAraNa ke teno sArI rIte pratikAra thato hovAthI svalpa guNa che. keTalAka auSadha mAtra doSa kare che. jevI rIte pittanA tAvavALAno tAva vadhavAthI gaNagaNa karatA tridoSanI bhrAntithI vaidya batAvelo aSTAdazakvAtha te kharekhara vikArane vizeSa prakAre vadhAre che. vaLI alpa paNa guNa karatuM nathI. bIjA keTalAka auSadha rogIne jaldI guNa kare che. (roga ne zamAve che) jevI rIte pittanA tAvathI pIDAtAne ja caMdanAdikavAtha te ja auSadha te rogInA te vikArane zamAve che. paraMtu kAMIpaNa doSa karato nathI athavA bIjA auSadho yathA yogya cAra bhAMgAne viSe batAvavA. (1) alpa (2) bahu (3) sarva vidhihIna (4) vidhiyukta dharma tevI rIte cAra prakAre che. e pramANe uttarArdhanI vyAkhyA thaI. (1) alpathI (2) bahuthI (3) hInavidhithI e pramANe dharmanA traNa prakAra ane vidhithI paripurNa saMpUrNa vidhi sahita cAra prakAre dharma che. pUrve kahelA auSadhanA cAra prakAranI jema guNa doSane karanAra che temAM prathama auSadhanI jema alpa vidhihIna dharma alpadoSa ane kalyANakArI phala ApavA rUpa bahu guNane kare che jevI rIte udyAna AdivALA koIka gAmamAM nAme karI rAma vAmana - saMgrAma traNa kSatrIya putro hatA. bALapaNe ramata karatAM gAmathI bahAra dhyAnamAM rahelAM, AMkhomAMthI pANI jharatAM eka munine joyA anukaMpA utpanna thaI eTale teoe temanA locanamAMthI kaMTaka (kaNIyo, kacaro) kADhavA mATe tyAM eka vAMkovaLI pazunI jema thayo. tenI pITha upara bIjo ubho rahyo ane trIjAe tenA hAthanAM avalaMbanathI teNe muninI sevA - vaiyAvacca (kaNIyo kADhavA rUpa) karI. tyAM te kaNIyo kADhatAM muninA mukhanI durgadhathI vAmana ne kaMIka saMkucI paNuM thayuM. pachI nivRtta thayelA teo paraspara bolyA aho ! A puNyanuM PRESSRESASARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda). aMza-4, taraMga-8 dvaIEWHEELEBBIN!!!!!!!!!!!!!/////////////EIR PH[T[HEBREvaIBEddhakaINHJIBILI[BIEHTIHEEEEEEian hin SHREEBHARBHEEDITERRIGHTBu i libritage site Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNane zuM phaLa maLaze ? tyAre eka hasIne bolyo huM to hamaNAM pazu paNuM pAmyo chuM tene nivArIne bIjo bolyo. mane A puNyanuM phaLa bhaviSyamAM niSkaTaka rAjya malo tyAre kAMTo kADhanAra trIjo bolyo te badhuM ! A pramANe puNyanA phaLanuM pramANa karavuM na joIe ItyAdi. pachI teo kaMIka zrAvaka dharma ArAdhIne AyuSya pUrNa thaye. svarganA sukhane bhogavIne rAma hAthI thayo saMgrAma tapana nAme rAjA thayo. vAmana puNyAtya nAme rAjA thayo. jenI pAse ghAsa vaja thaI jatuM hatuM ane vajanA bale akhaMDa pRthvInuM sAmrAjya anupama rIte bhogavI jinaprAsAda karAvavA rUpa abhigrahanA satvathI khuza (prasanna) thayela devatAe banAvelA jinamaMdiramAM jina pratimAnA darzanathI kevaLajJAna utpanna thayuM ane mokSa sAmrAjyane prApta karyuM. paraMtu pUrvabhavamAM durgachA karavAthI pUrve keTalAka varSo sudhI aMganuM saMkocana pAmyo Iti dharmamAM durgachA dharmaphalamAM zaMkA vaDe tenuM pramANa karavA vi. rUpa ja avidhi te svalpa kaSAya karavA dvArA karelo dharma hovAthI svadoSa vALo (kaluSita) dharma thayo. avidhi yukta ke vidhi hIna rahita) eka ja artha samajavo rAma vi. je svalpa vidhi hIna dharma muninA netramAMthI kaMTaka kADhavA rUpa karelA dharmathI teone kramathI pazupaNuM, parimita rAjya aMga saMkoca rUpa doSa svalpa thayo paraMtu guNato bahu thayo kAraNa ke hAthI hovA chatAM paNa avadhijJAna, zrI samyakatva mUla bAra vrata yukta zrAvaka dharmAdi anuttara, anupama zubhaphalanI prApti thaI te ghaNo guNa thayo. bIjAne paNa rAjya malyA pachI cAritra pAmavA thakI kevaLa jJAna vi. prApta thayuM. - trIjAne to jina pratimAnA darzanathI gRhasthapaNAmAM paNa kevaLajJAna vi. nI prApti thaI te bahuguNa thayo. Iti prathama auSadha dRSTAMta vicAryuM. tevI rIte bIjA auSadhanI jema ghaNI vidhi hIna pUrvakano dharma svalpa guNa ane bahu doSane kare che. jemake niyANApUrvaka karelA dharmathI vAsudevo paNa trikhaMDa sAmrAjyanI prAptirUpa svalpa guNa pAme che. ane te pachI avazya narakanA duHkhanI 072888888888888BBRABARBARBERARB.BRRRRRRRRRRRRRRRRR prakAraHausa RaaBaaa8B9%aa%9B888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)] 330) aMza-4, taraMga-8 ] Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptirUpa doSa ghaNo thayo. vaLI e pramANe brahmadattacakrI vi. nA dRSTAMto yathAyogya ahIMyA jAteja vicAravA ane niyANAdi avidhithI bahutara lobhAdi kaSAya utpanna karanAra hovAthI doSa bahu thayo rA tevI rIte saMpUrNa rIte vidhithI hIna dharma trIjA auSadhanI jema mAtra doSa ja kare che. jevI rIte susaDhano tapa athavA maricino dharma, jAti madathI kapila! dharma ahIMyA paNa che ane tyAM paNa che evA duSTa (kharAba) vacanathI dharma duSita thayo. tevI rIte AgamamAM kahyuM che ke :- eka durvacanathI marici duHkha rUpa sAgaramAM DULyo ane eka koDAkoDi sAgaropama bhamyo ane tamUlaka saMsAra, nIca gotra, tridaMDI paNuM pAmyA e pramANe tenA bIjA bhave svargamAM javA chatAM mithyAtvathI malina thavAnA kAraNe doSa rUpa ja dharma jANavo. athavA zrI prasannacaMdra rAjarSino durmukhanA vacanathI rodradhyAna vALo kAusagga, zrI vIra prabhue sAtamI naraka pRthvImAM javAnA kAraNa rUpa joyo. khoTuM (urdu) AcaraNa teja avidhi tethI kAusaggAdimAM raudradhyAnAdithI avidhipaNuM pratyakSa che vaLI tIvra kASAyanA pariNAmathI yukta eka paNa avidhi bAkI karelI badhIye vidhine viphala kare che e pramANe te ekathI paNa kaluSita dharma badhI vidhithI rahita jANavo. Iti bIjA paNa yathA yogya dRSTAMta atra mUkavA-jANavA joDavA Iti (tRtIya) trIjA auSadha rUpa dRSTAMtanI vicAraNA Hill tevI rIte cothA auSadhanI jema saMpUrNa vidhithI pUrNa dharma kevale Icchita sakala zreyaskara AdinI prAptirUpa kevaLaguNane kare che jemake vidhi pUrvaka ArAdhela eka divasanuM cAritra paNa puMDarikaRSine sarvArtha sidhdhanA sukhanuM sAmrAjya ApanAruM thayuM. zreNikarAjAnI deva pUjA (bhakti) saMgama (zAlibhadranA pUrvabhava) nuM dAna, zrI kumArapAla vi. rAjAono zrAvaka dharma ane nAgaketuno zrIparyuSaNA parvamAM karelo (aThThama) tapa e pramANe bIjA paNa dRSTAMto yathA yogya kahevA Enastaanaaaaaaaa%a4ensusuanisatisuaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa a aaaaaaaaaa B88084e8a96ea898988888888888888888 | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-4, taraMga-8 lagaaduisegaeneggaawaataaaaaa Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaLI kyAreka tIvra zubha pariNAma yukta eka paNa vidhi badhIya vidhine samartha-zaktivAna banAve che. e pramANe te eka paNa vidhithI dharmanuM sarva vidhinuM pUrNa paNe jANavuM jemake devapAla vi. no jinapUjA rUpa dharma te tenI govALa vi. paNAmAM jinapUjA vidhine nahi jANavA chatAM paNa "devanI pUjA na karuM tyAM sudhI jamIza nahi e pramANe dRDha hRdayanI bhAva zudhdhi rUpa vidhithI prabala karela puNyathI atyaMta rAjyAdi sukha samRdhdhinI sadya prApti ane pachI uttarottara sukha saMpattinA samarparNathI saMpUrNa vidhi vaDe jANe dharma ArAdhyo na hoya tema praphullita thayo. zlokArdha - jo moha upara vijaya rUpa lakSmIne IcchatA ho to aneka prakAranA dharma hovA chatAM paNa A pramANe vidhinI vizeSatAthI phalamAM vizeSa paDyuM che. ema nizcita karIne vidhi thI zudhdha evA A dharma ne hRdayastha karo IItiA tapAgacchAdhipati zrI munisuMdarasUri viracite prAcyataTe - - 4 aMze 8 mo taraMga pUrNa. / aMza - 4 (taraMga-9) vaLI auSadhanA dRSTAMtathI ja bIjA prakAre dharmanA cAra prakAra kahe che. (dharmanA bIjA cAra prakAra kahe che) zlokArdha :- (1) doSa (2) guNa (3) alpa adhika ane (4) kevala guNa auSadha jevI rIte kare che. tevI rIte (1) mIthyAtva (2) dAnAdi (3) avidhi (4) vidhithI yukta jina dharma che [1] vizeSArtha:- (1) auSadhanA cAra prakAra che temAM eka mAtra doSa ne ja kare che jemake pIttanA jvarathI pIDAtAne (gaNagaNatAne) tridoSa jvaranI bhrAMtithI vaidya Apelo aSTAdaza kavAtha all vaLI guNa alpa ja kare che ane doSa bahu kare che jemake kapha pittanA tAva vALAne sitAdi guDUci auSadha te ja tene pittanA upazama 25 guNa upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) (332)[ aMza-4, taraMga-9 || RRRRRRRRRRRRRRRRRRRSBERG 6888888888888888888888888888888888888 illiT[[[[[#i[EHEEEEEEEEEEHEREME/IIIIIIIIINHIRIEEEEEgaria BalatELITHI UKHELHIHua HaBhasini || Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svalpa kare che ane zleSma (kapha) vadhavAthI doSa ghaNo thAya che. kAraNa ke zlekhano pratikAra duSkara che /rA (3) vaLI bIjA auSadha adhika guNa kare che ane doSa svalpa kare che. jemake kapha pitta nA tAvavALA ne ja kSudrAdi kavAtha kaMIka pittane prakope che. paraMtu te svalpa doSa che. kAraNa ke teno pratikAra sArI rIte thaI zake che. kaphane te zoSI nAMkhe che te ghaNo guNa che kAraNa ke kaphano pratikAra duSkara che Ill (4) vaLI keTalAka auSadha mAtra guNa ja kare che. jemake pittanA vara vALAne caMdanAdi kavAtha ja e pramANe dRSTAnta nI spaSTatA karIne dASTAntika ne kahe che. te A pramANe. ' (1) mithyAtva:- mithyAtva yukta yajJa ane dAna rUpa dharma ane avidhi ane vidhi yukta jaina dharma ema cAra prakAre dharma jANavo. - temAM yajJarUpa dharma paMcendriya jIvanA ghAtaka rUpa hovAthI kevala doSane poSe che. kahyuM che ke :- jeo devane bheTaNAnA nhAnAthI athavA yajJanA nhAnAthI dhRNA vinAnA thaIne pazuone mAre che. (haNe che) teo ghora durgatine pAme che athavA durgatimAM jAya che. vaLI mithyAtvIno dAna dharma bhavAMtare kaMIka mAtra bhoganI prApti Adi rUpa svalpa guNane kare che. dA.ta. lAkha brAhmaNa lokone bhojana karAvanAra vipra te dAnanA prabhAvathI secanaka hAthI thayo te zreNika rAjAno paTTahastipaNe pAmelo vividha bhojana, alaMkAra vi. nI prAptirUpa guNa svalpa guNa ane manuSyapaNuM hArI jaIne tiryaMca gatinI prApti vi. bahu doSa te dAna dharmathI pAmyo tevI rIte avidhi yukta hovA chatAM jina dharma bahuguNa ane svalpa doSane kare che. jemake vAmasthalImAM rahetA zreSThinI kaSAya pUrvakanI jinapUjAno dharma ekavAra mleccha kulamAM utpanna thavA 25 svalpa doSa ane pharI jina dharmanI prApti Adi rUpa bahuguNa jANavo metArya, harikezI, balaRSi Adi dRSTAMto ahIMyA jANavA Imall vidhithI yukta jina dharma guNa ja kare che. jema ke AnaMda Adi A dRSTAMtano vicAra pachInI gAthA thI jANavo Iti III upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda) aMza-4, taraMga-9 imaa%B alaimantinuuuuuNturvanulliviantariumluviaaaaaaaaaaaaaaaaa p000000001002000%8008888088008a9999:13] Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vAmana sthalI vAsI zreSThinI kathA :- | vAmana sthalImAM koIka dhanADhaya jaina zreSThi raheto hato. tene cAra putro hatA. tenA AvAsamAM cothe majale 84 peTIo ratnathI bharelI hatI. tyAMja maMdira hatuM. eka vakhata putrone gharano bhAra soMpIne zreSThi jinapUjAne mATe cothe majale gayA. ane tyAM badhI peTInI upara ja kucIo paDelI joI tethI komaLa vANIthI putrane bolAvIne kahyuM ke peTI upara kuMcIo mUkavAnA kAraNe tALuM mAravAno zo artha ? e pramANe yuktipUrvaka temane vAryA A pramANe be traNavAra nivAravA chatAM paNa jeNe duHkha joyuM nathI tevA te putroe majAka karatAM tyAre tevI ja rIte pharIthI mUkI eka vakhata zreSThi jina pUjAne mATe tyAM gayA tyAre tyAM te ja rIte paDelI cAvIo jotAM pUtra upara kaMIka roSavALA manathI jinapUjA karI ane caityavaMdana karyA pachI deva yoge mRta pAmIne bhIllonI pallImAM bhIlonA patino putra thayo. krame karI pallI pati paNe pAmyo. pAMcaso corathI parivarelo vAraMvAra corine karato vAmana sthalImAM AvelA potAnA ja AvAsamAM pravezyo ane tyAM te ratnanI peTIo jotAM tene jAti smaraNa jJAna thayuM. ane pote jAte pUrva bhavamAM roSa pUrvaka karelA jinapUjA rUpa dharmane niMdato tyAM ja te jina maMdiranI sAme navakAra maMtranA dhyAnamAM lIna banI rahyo ane coro cAlyA gayA bAda savAre rAjA tyAM Avyo rAjAe pUchyuM tyAre teNe potAnI pUrvabhavanI vastuonuM jJAna kahyuM tethI badhA Azcarya pAmyA pachI rAjAe chatra nIce snAna karAvI (abhiSeka karavA dvArA) tene ja gRhapati banAvyo lAMbAkALa sudhI dharma karIne avasare dIkSA laI kevaLa jJAna pAmIne sidhdha thayA. zlokArtha :- auSadhanA cAra prakAranA dRSTAMta jANIne nAnA prakAranI dharma vidhinI sArI rIte parikSA karIne teno Adara karo, jethI karIne bhavarUpa zatrupa2 jayarUpa lakSmIne pAmo (tame meLavo) Iti. tapA gacchAdhipati zrI munisuMdarasUri viracita upadeza ratnAkaranA prAcyataTe 4 aMza paNa samApta thatAM saMpUrNa cotho zudhdhi nAmano che. prathama taTa no navamo taraMga pUrNa - | upadeza ratnAkara (gurjara bhAvAnuvAda)334) [ aMza-4, taraMga-9 P saea8saaaaaaaaaa aaaaaaaa 888888888888nese 043 gaddarakAra TRIBUNTERNET #ilatfaitieeeeeeeeeeeepawaanegermannatzdara ! Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * eka miniTa ..... nApathI havA pAmalAne vaTavRkSa malI bhaya, traNa traNa divasanA bhukhyAne ghebara malI maya, gSAthI 153DatAnI zIta jala malI naya, bhayaMka2 vanamAM bhUlA paDelAne bhomatho malI bhaya dAdinAthI dukhI janane 2nana malI kSaya, khovAyeluM bAlaka mAtAne malI gayI, ane ... ane .. dhanatha2 kAjala 8rI amAsanI rAtrimAM dIpakanuM eka ki2Na bhalI bhaya, ane je saMtoSa , hAza AnaMda ane zAMti thAya, tathI Adhaka AtmakathA28 | jainazAsana malyAno ane AvA maha nathIno upAdhyAye. 8ravAnAM avasara prApta thayAno AnaramanamAM AnaMdano sAgara ubhare tyAre samajavuM chuM kAMIka mAnava janmanI sArthakatA ....pAmyo chuM -- * * * pa*pU. A. bha.zrI. . | kalpayaza ravarIzvarajI ma. sA. 8 SIDDHACHAKRA GRAPHICS PH.: 079-(O)256 20579 (R)26641223