Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhughanaprakAza mahAvIra gha kamala prakAzana ka paM. canDuzekharavijayajI 14
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ ana'takALanA virATapaTTa upara AvIne pasAra thaI gayelA zAsanapati devAdhideva zramaNa bhagavAna mahAvIra paramAtmA ane temanA samakAlIna keTalAMka pAtronAM jIvanakhaMDamAM DAkiyuM karIne nihALatI ane zAstra aviruddha kalpanAnI pAMkhe UDatI ci'tana thAo..... tribhuvaThAprakAza ma.hAvI2hevA paM.zekhaAvajI 14 kamAna prakAzane
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzana : kamala prakAzana TrasTa: jIvatalAla pratApazI saMskRti bhavana 2777, nizALa, jhaverIvADa, rilIpharoDa, amadAvAda-380 001 Phone: 355823 lekhaka paricaya: siddhAnta mahedadhi saccAritracUDAmaNi sva. pUjyapAda A. bhagavata zrImadvijayapremasUrIzvarajI mahArAjA sAhebanA vinaya 5. candrazekharavijayajI mUlya: 20-00 prathama saMskaraNa: nakala 3000 dvitIya saMskaraNa: nakala 1250 tRtIya saMskaraNa: nakala 1000 catutha sakaraNa: nakala 2000 paMcama saMskaraNa: nakala 3000 1-8-91 mudraka : dvArakAdAsa DI. paTela je. ema. TAipa siTiMga varkasa AnaMdamayI phaleTsanA bhoMyarAmAM, gala gAMdhInI poLanA nAke, dilhI cakalA, amadAvAda-380 001
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ kra ma da za na khaMDa: saMkSepamAM samagra jIvanacaritra 1. virAgamUti 27. vikAsanuM mahAbhiyAna 55 2. aucityane ArAdhaka 23 8. puruSArthamUti 60 3. udAsInatA magana bhayI ra7 9. karuNAmUrti 4. mahela jela bane che 36 10. parArthamUti pa. mehanuM kALuM kapAta 40 11. saccidAnaMda mUti 72 6. mahAbhiniSkramaNanA paMthe 45 khaMDa : 2 : sAdhanA-kALa 1. abhaya; zramaNarya vardhamAna 2. zazcandraH vIranA bhaktanA ya iindranI upasarga- bhakta cimotpAta 78 sahAya vinaMti 76 3. caMdanabALA 82 4. surAdhama saMgamaka 88 khaMDa : 3: kevalyakALa 1. kaivalyaprApti ane 6. mahAvIrabhakta zreNika 123 niSphaLa dezanA 98 7. zreNika - zraddhAnuM 2. caturvidha saMghanI sthApanA jhaLahaLatuM ratna 127 ane gaNadhara pada pratiSThA 101 8. prabhubhakta mahAzataka 129 3. rAjA biMbisAra 110 9. sAvadhAna saddAlakaputra 131 4. zreSThIputra anAthI 116 10. rAjaSi prasannacandra 136 pa. deDako ya deva thaye 11. anAsaktayogI [vIranAM maraNa 121 zAlibhadra 141
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 12. sALA-banevInI joDalI 150 17. kumAra atimuktaka 180 13. rAjakumAra megha 155 18. kIdhAMdha gozAlaka 183 14. dhannA aNagAra 158 19 zAlakanuM bhAvI 14 15. eka kaThiyAre 165 20. sAdhvI mRgAvatI 19 16. mahAtmA maMdiSeNa 167 21. prabhubhatA sulasA 19 khaMDa : 4 : nirvANa 1. kadAgrahI jamAli 208 7. ItihAsane sauthI 2. rAjA caMDaprota 212 khUnakhAra jaMga 227 3. hAlika kheDUta 215 8. narakesarI magadharAja 230 4. rAjA dazArNabhadra 217 9. vinayamUti gautamasvAmI pa. rohiNeya cera 221 [traNa prasaMge] 241 6. maMtrIzvara abhayakumAra 224 khaMDa : 5 : nirvANa prApti 1. amAvasyAnI e kALI rAta bhUla badala agatyane khulAso A pustakanA pe. naM. 11 uparanA cintanamAM meTI zAstrIya kSati rahI gaI che. dasamA devalokanA deve pAse devI Ave ja nahi chatAM tevuM pratipAdana-vairAgyane padArtha upasAvavAnI buddhithIthaI gayuM che. have ahIM evI kalpanA karavAnI mArI namra bhalAmaNa che ke A dasamA devakane deva kyAreka-game te rIte bIjA devalokamAM jaI caDe che ane tyAM keI devI tenI sAthe rAganI vAte kare che. deva tenI vAtane hukarAve che. bIjI bhUlamAM : kArAgAramAM zreNukane saMtrI phaTakA mAre che te che. tyAM keNika phaTakA mAre che tema samajavuM. AvI bhUle thavA badala sahu pAse antaHkaraNathI mAphI mAMguM chuM. li. paM. candrazekharavijaya
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ me bAla [prathamAttinI veLAe] devAdhideva, zAsanapati zramaNa bhagavAna mahAvIra paramAtmAnA jIvananI kathA jevI jagatamAM bIjI kathA ja kaI che ? trileAkaguru paramAtmA mahAvIradevanA dareka pAsAmAMthI naryuM tattvajJAna nItare che; je ApaNA jIvananu AmUlacUla parivartana karI devAnI pracaMDa zakti dharAve che. emanA jIvana uparanA ekeka dRSTipAta rokeTayuganA mAnavane lapaDAka samAna khanI rahe che. evA paNa mAnava potAnA bajAruM jIvana upara STi nAMkhIne UMDA vicAramAM garakAva thaI jAya tevI e jIvana-kathA che. eTale ja me' e kathA laI ne enI aMdara dharmanA rahasyaga'bhIra siddhAntAne vaNI lIdhA che. e rIte A granthanA prathama khaMDanuM bAra baMdha karyu.. pachI bIjA khaMDanuM dvAra ughADayuM. emAM e ja paramAtmAnA samakAlIna pAtrAne lIdhA. dareka pAtra-kha`DamAM Dokiyu karIne emanAmAM ramatA ekeke siddhAnta najaramAM lIdhe ane kalpanAnI zAhI laIne kAgaLa upara kaDArI lIdhA. saMjaya ane ajayanI guru-ziSyanI joDalIne mArI kalpanAsRSTimAMthI me janma ApyuMA che. enA dvArA zAstrIya siddhAntAne te te pAtrA dvArA jIvaMta banAvI devAnA meM namra prayatna karyo che. eTale ezaka evA kAlpanika vArtAlApo vagere cAritragraMtho mAMthI paMktisvarUpe nahi maLe, chatAM eTalu cAkkasa kahI zaku
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke e kalpanAo zAstrasiddhAntane jarA paNa bevaphA ya nahi ja bane. dA. ta. kArAgAramAM phaTakA mAranArakeNikanI sAthe mahArAjA zreNikane je vArtAlApa gaThaLe che te zuM, "samyagdaSTinI duHkhamAM paNa adInatAnA zAstra siddhAntane sarvathA saMvAdI nathI? mahAtmA maMdiSaNanA samyagradarzananI sAthe kAmalatAnA rUpabhavananA emanA virAgI jIvananI kalpanA zuM ekadama zAstrasa gata nathI ? astu. yogya AtmAone dharma sammukha banAvavAnA eka mAtra zubhAzayathI A pustakarUpI paMkhIDAne meM kayAMka kalpanAnI pAMkhe uDADayuM che. upamitikArazrIe karelI prakarSa ane vimarzanA pAtronI kalpanAe ja mane A pAtronuM sarjana karavAnI preraNA ApI che. pUjyapAda upAdhyAyajI mahArAjAe vairAgya kalpalatAnA prathama stabakamAM paNa kahyuM che ke, "kAlpanika kathA dvArA paNa jIne prabodhavAne yatna puMDarIkAdi adhyayane dvArA Agama granthomAM paNa karAyuM che." hA, eTaluM sahune namrabhAve vinavI lauM chuM. kalpanAnAM te te citrone vAstavika kathArUpe keI svIkArI leze nahi. te mATe triSiSTa dasamuM parva vagere grantha joI levAnuM jarUrI raheze. keka prasaMga kivadantI rUpe karNopakarNa sAMbhaLelo ja hevA chatAM meM A pustakamAM utAryo che, tenI pAchaLa ghughavAtA kaI suMdara zAstra siddhAntane pragaTa karavAnuM mAruM dila ja kAraNa banyuM che.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAruM A bhavya seNaluM kyAre satya banaze? e kevo divya divasa haze? jyAre jagatamAM keInA ya aMtaramAM ukaraDA zodhyA nahi jaDe? zuM kyAre ya Ugaze e mAre svapana dina? rAjakeTa li. di. a. va. 11 (2005) gurupremasUrIzvarapAdapaghareNuM 8-8-'69 (prathamavRtti) muni candrazekharavijaya AbhAradarzanaH A pustakamAM keTalAMka prakaraNanA aMte ekaThAmAM je ciMtane mUkyAM che te tamAma sva. zrI vasaMtalAla kAntilAla IzvaralAlanA "devAdhideva" pustakamAMthI lIdhAM che. ahIM ame temanA pratye kRtajJatA dAkhavIe chIe. -kamala prakAzana TrasTa
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ trimUrti paramAtmA mahAvIradeva dvitIya AvRttinI veLAe paramAtmA mahAvIradevanAM janmadAtrI mAtA trizalA hatA. paramAtmA pArzvanAtha svAmIjInAM mAtA vAmA hatA. paramAtmA AdinAtha prabhunAM mAtA marUdevA hatAM. paNa...e tamAma arihaMtadevanA AhatyanI mAtA te karuNA-eka ja hatI. pUrvanA trIjA bhavamAM te paramatArakee "savi jIva karuM zAsanarasInI je mahAkaruNAne spazI hatI teNe ja temane bhAvimAM tIrthaMkaradeva banAvyA hatA. jIvamAtra pratyenI mahAkaraNane lIdhe ja pitAnI jAta pratye anaMta kaThoratA utpanna thaI. e paramatArake jIva pratye jeTalA karuNa hatA eTalA ja e ja kAraNe pitAnI jAta pratye atyaMta kaThora hatA. AthI ja emanI kAyA upara trATakatA upasargone emaNe kadI pAchA vALyA nathI ke upasargakALa pachI e kadI duHkhanA mAryA royA paNa nathI. balake agnimAM phekelA suvarNanI jema e pratyeka Apatti pachI vadhu ne vadhu svastha banIne bahAra AvyA che. sadA ya sarva prasaMgemAM sAnukULa ke anukULa ApattiomAM sahunA vacce ke sAva ekAMtamAM temane eka ja jIvana maMtra banI rahyo hate "sate hasate uvasanta." vajAdapi kaThorANi, mRduni kusumAdapi-vAthI paNa kaThora ane kusumathI paNa kamaLa evA mahAtmAnA citta hoya che tene yathArtha te A paramatArekanA jIvanamAM ja jovA maLe che ke
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitAnI jAta pratye vAthI paNa vadhu karatA ane jIvamAtra pratye kusumathI paNa vadhu komaLatA. A paramatArakenA jIvanamAM kaThoratA ane karuNA te jANe spaSTa rIte jovA maLe che. paNa emanI eka bIjI bahu moTI viziSTatA che je Ama ughADI AMkhe jovA maLI jAya tema nathI. e mATe te kadAca AMkha baMdha karIne dhyAnamAM besavuM paDe. e che, e paramatAraka tIrthaMkaradevenI kRtajJatA. gRhastha jIvanamAM teo upakArI evAM mAtApitA pratye Taca kakSAne kRtajJabhAva dhAraNa kare che. dikSA letI vakhate "name siddhANuM kahIne anaMta siddha paramAtmAone vaMdana kare che ane pachI ja sarvavirati sAmAyika uccare che ane kaivalya pAmyA pachI, bhAva tIrthakara thayA pachI, jyAre jyAre samavasaraNamAM dezanA ApavA mATe siMhAsana upara ArUDha thAya che tyAre dareka vakhate caityavRkSane traNa pradakSiNA de che; ane tIrthane namaskAra kare che kemake temanA bhUtakALamAM temanI upara tIrthane ja upakAra thayela che. A keTaluM badhuM adbhuta, kevuM Azcaryajanaka ane atyaMta AnaMdajanaka gaNAya? A rIte vicAratAM paramatAraka jinezvara dehe karuNA, kaThoratA ane kRtajJatAnI trimUrtirUpe ApaNane jovA maLaze. A guNone AtmasAt karavAnI jene DIka paNa tAlAvelI nathI; AthI viruddha jatAM vartana ke vicAre upara jene leza paNa asesa pedA thatuM nathI e hakIktamAM arihaMtane bhakta nathI; Ahatyane ArAdhaka nathI. A avasarpiNInA chellA tIrthakara trilekaguru zAsanapati paramAtmA mahAvIradevanA caritrane ane te paramapitAnA samakAlIna
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 pAtronA AdhAra laIne temAM vahI jatAM adbhuta, anupama amUlakha padArthAne jIvaMta banAvavAnA me' A pustakamAM yathAzakti prayatna karyAM che. trIjI AvRtti vakhate A pustakanu svarUpa AmUlacUla palaTAyu' che ema kahu tA te yathA haze. aneka navAM tatkAlIna pAtrone A navI AvRttimAM praveza karAvyeA che. A pustakanA lekhana pAchaLa mArA eka ja Azaya che ke, sahunA haiye arihaMta' sthira thaI jAya. jo tema thaze teA ja du:khanA savAla ane pApavAsanAonI bhAre trAsajanaka ApadAe ukelAze. jyAM sudhI arihaMta' nahi oLakhAya tyAM sudhI savAle sulajhAze te nahi paNa nita navA kAyaDA pedA thatA raheze ane mAthAmAM zULa UbhA karaze ane pelI vAsanAonI Aga paNa satata vadhatI jatI svane te saLagAvaze ja; paraMtu parane ya jhaDapamAM lIdhA vinA raheze nahi. prAnta; jinAjJA viruddha kAMI paNa lakhAyu hoya tA trividhe kSamApanA yAcIne viramuM chuM. jaina upAzraya, sAyana; muMbaI vi. sa. 2034 peA. su. 5 ma. tA. 13178 ki. guru pAdapadma raNa suni candrazekharavijaya
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ paramAtmA mahAvIradevane samajavA vIramAMthI mahAvIra banavuM paDaze bhagavAna mahAvIranuM jIvanacaritra vAMcIe chIe tyAre temanAM pAMca kalyANaka sAthe kayA nakSatramAM caMdrane vega have te vAMcavAmAM Ave che. AkAzamAM jyotimaya cakonI asara ApaNA sUkSma mana upara ane te dvArA jIvana upara thAya che tenuM garbhita sUcana ahIM maLe che. bAhyA suSTi ane aMtara cetanA vacce koIke AMtarika saMbaMdha ne sUkSma saMparka haze te mAnavuM paDaze. AjanuM vijJAna paNa zubha ke azubha ghaDInuM gaNita mAne che. zubha ghaDImAM Negative isotops ane azubhamAM Positive istops vadhAre che ema R. C. A. Sound SystemnA saMze. dhana vibhAge bahAra pADayuM che. N. I. mAnavamanane ullAsa ane divya zaktithI vadhAre che, jyAre P. I.nI asara nirAzAmaya ane uzkerATabharI che. vaijJAnika draSTikoNathI jotAM sthaLanI sUkSma upara ane sUkramanI sthaLa upara asara rahyA ja kare che. sthULa karatAM sUkSma ane sUkSma karatAM zUnya vadhu zaktizALI chesthaLanI kSati sUphamanA lAbhamAM ghaNIvAra pheravAya che ane sthULane lAbha sUmanI kSatimAM pheravAya che. jema jema cetananI bhUmikA uccatara thatI jAya che tema tema sthULa-sUmane saMba dha samanvaya kArya kare che ane e Adarza samanvaya sthULa-sUkSmamAMthI zUnyane janma Ape che. bAlyAvasthAmAM bhagavAna bALamitro sAthe ramata ramatA hatA. IndranI prazaMsAthI kodhita thaI eka deve vardhamAnanI parIkSA karavA sarpanuM rUpa laI AvyA. bhagavAne te sapane doraDAnI
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ jema phekI dIdho ne bhayathI dhrujatA mitro pratye vijyI smita nAkhyuM. te deve pharIne vikarALa rAkSasanuM rUpa lIdhuM. tene paNa bALa mahAvIre paMjo mArI ApabApaDa karI jamIna cATate. karI nAkhe. virATatA pAse alpanuM zuM gajuM? alpa game teTalo deDadhAma ane bhapakAdAra dekhAva kare, paNa vijJAna ane gaNitanI daSTie alpa alpa ja rahevAnuM. ATaluM paNa tene nAnapaNamAM mArI zake te te mahAna che. mAtra mAratAM ja AvaDavuM joIe. deDake bheMsa je thavA jAya te te phATI jaze-hAlI ja nahIM zake. khoDaMgatA khoDaMgatA laTAra mAravI te judI vastu ane mAravuM te judI vastu che. palAMThI mAravI te judI vastu che ane birAjavuM te judI vastu che. nAnakaDuM alpa tenI maryAdA teDIne mahAnatAnI Ama pratispardhA kare tyAre te zuddha mahAnatA eka ghUMTa pAse magaphaLInA petarA jevA sarI paDe. zuddhatA ane mahAnatAne vigraha anAdithI cAlyo Ave che. kharuM pUcho te e vigraha eka pakSe che. zuddha paga uchALe che, hAtha uchALe che, uchALI uchALIne cIsa nAkhe che, paNa mahAnatA te zAMta che, sumadhura che. mahAnatAnuM lakSaNa e che ke tenI chAyAmAM zudra tenI zuddhatA sahajapaNe choDI de che. jyAM anya kaI ragamAM mAthuM besI bhayanuM jIvaleNa ke kaMpana chupAve che tyAM mahAvIra hase che ane jIvavAnA sarva bhayanA cUrecUrA kare che ane duniyAne che, "bhaya na pAme, tame virATa cho, vIra che, sarva zaktizALI che; tamane keNa DarAvaze? koNa harAvaze? juo, AMkha khole ane trADa nAkhe, siMhagarjanA kare. juo, sarva bhaye tamArA caraNa cUmI tamArI rahemanajara mATe jamIna para ALeTI rahyA che. jherI nAga paNa tamane zuM karaze, je tame tamArI AMkhemAMthI jhera kADhI nAkhaze agninI viSajavALA paNa tamArA
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 gaLAmAM hArarUpa paDaze, jo tamArA hRdayanAM sakucita dvArA khAlI nAkhaze. tA tA sahana karI, sahana kare. mahAnatAnuM e sarvasAmAnya sadbhAgya che. khUba sahana kareA, Ana'thI sahana karI. je sahana karaze te ja zuddha banaze, ane je zuddha banaze te ja pUrNa banaze. samI sAMje jyAre huM rAtrinu dhruva prakaraNa sAMbhaLI rahyuM chuM tyAre mane thAya te ke madhu' ja suMdara che, paNa vadhu suMdara A mahAvIranuM mahAvIratva, je sarpane paNa phUlanA daDAnI jema uchALI zake che, rAkSasane paNa jamIna upara rAInA dANA jema verI zake che. je kAnamAM khIlA bheAMkAtA khilakhilATa hAsyathI sahana kare che, je saMgamanA kALacakrane mAthA upara jhIlI zake che, madharAtanI sUmasAma bhayAnakatAmAM zUlapANi yakSanuM aTTahAsya verAna khaDera vacce AsAnIthI jhIlI zake che, ghAra kaTTara zatrune paNa pAtAnI gAdInA AdhyAtmika vArasadAra banAve che, paDelAne pITha upara uThADI de che, je bhAMgI gayelAne emanA cuMbanathI gurutattva dAna kare che, je vizvanA AdhyAtmika utthAnacakrane emanI TacalI AMgaLI upara gatimAna rAkhe che, je paDelAne preraNA Ape che, thAkelAne preraNA Ape che, sUtelAne jagADe che, jAgelAne calAve che ane cAlatAne pahoMcADe che evA mahAvIranuM vIratva ApaNA vaheMtiyA DhI'gujInI duniyA zuM samajaze? ApaNuM vIratattva to bIjAnA khissAmAMthI pAkITa cAravAmAM che, bIjAnA parAjayamAM ApaNA vijaya zeAdhavAmAM che, bIjAnI garIbAImAM ApaNI zrImaMtAI jevAmAM che. ApaNe samajatA nathI ke satya meLavavA tyAga ane balidAna joIe. emAM kharu' vIratva che. ApaNe te ArAmakhurazI upara paMkhA nIce besIne yuddhamedAnanI vAto karavI che. bichAnuM chevu gamatu nathI. gharanAM AMgaNAmAM lapAI javu` che. TADhathI phU'ThavAI ne
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 sisakArA belAvavA che ane vAte satyanA sImADAnI karavI che. AvA kAyarane mahAvIranuM mahAvIratva kyAMthI samajAze ? mahAvIranuM mahAvIratva te e samajaze je mAgha mahinAnI bhayAnaka ThaMDImAM paNa duHkhaDAM veThIne zItaLa pANIne kaMpa sahana karaze, je paganA aMgUThAthI meru parvata kaMpAvavAnI zakti dharAvavA chatAM lekhaMDanI rAza mAthA upara kSamApUrNa netre jhIlavA taiyAra che. trAjavAnA kheTAM mApatelane mUkI daI je Systemaitc khisAkAtaru ke gharaDa banavAnuM choDI daI je sAMvatsarika dAna karavA taiyAra che te mahAvIrane samajaze. mahAvIrane samajavA mATe kathIramAMthI vIra ane vIramAMthI mahAvIra banavuM paDaze. vasaMtalAla kAntilAla IzvaralAla ['devAdhidevamAMthI udbhUta]
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaMdana hA; vaMdanIyane ! aSTa kanA iMdhanane bhraSmasAt karI cUkelA; buddha banelA, saMsArasAgarane pAra pAmelA, leAkanA agrabhAge pahoMcIne sadA mATe tyAM ja sthira thaI gayelA he anaMtAnaMta siddha bhagavaMtA ! Apane anaMta anata vaMdana. hai tIrthaMkara bhagavaMtA! je apAra acala che, arUpI che, je akSaya che, je khAdha che; jyAMthI kadI A jagatamAM pAchA 'siddhigati'nA sthAnane Apa pAmyA che. zAntinu dhAma che; je akSata che, je anyAAvavAnuM nathI, evI Ape sava bharyAne jItI lIdhA che. bhUta ane bhAvinA sava tIrthaMkaradevA ! vamAnamAM mahAvideha kSetramAM vicaratA vIsa tItha karadevA! Apa sahune kebiTa kepiTa vaMdana. huM Asanna upakArI tIrthaMkara paramAtmA mahAvIradeva ! Apa to devAnA deva (indra)nA ya deva che-devAdhideva che. devendro ane narendro paNa ApanA caraNAne cUme che. ahA ! ApanuM mAhAtmya ! sAmarthya ceAganA Apane karelA eka ja amArA namaskAra A saMsAranA zIghrameva pAra pamADI de! he paramAtman ! ApanA nAma-maMtramAM te amArAM du:khadAridrane dUra karavAnI tAkAta tA che ja, paraMtu Apane karAtA namaskAramAM ya du:khA ane dutine maTADI devAnI ane sadgatie devAnI tAkAta samAyelI che. A trilAkaguru devAdhideva! Apa tA caMdrazA nirmaLa che; sUryazA tejasvI che ane sAgarazA gaMbhIra che. ApanA anu
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ grahanuM eka ja tejakiraNa A raMka upara paDI jAya te A raMka raka maTIne rAya banI jAya che. emAM jarAya zaMkA nahi. ApanA anugrahanA amIpAte ja bhava bhUDo lAgavA mAMDe, mArganusAritA AvavA lAge, sAcI daSTi prApta thAya, AMtaracakSu ughADa pAme, viratidharmanuM jIvana AtmasAt thavA lAge. svAmIne eka ja anugrahapAta thAya ane sevakanuM kAma thaI jAya. keTi keTi vaMdana he vaMdanIya bhagavaMtene!
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Yang Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong tribhuvanaprakAza mahAvIradeva [saMkSepamAM samagra jIvanaciratra] Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ * [1] virAgamUti sumadhura saMgItanA paMcamasUra vAtAvaraNamAM relAI rahyo hatA. vividha vAdyonA ustAdo dhIme dhIme raMgamAM jamAvaTa lAvI rahyA hatA. sa'gItarasaMkAnI ThaMDa paNa jAmatI jatI hatI. vAtAvaraNa saMgItamaya banatuM jatuM hatuM. tyAM....devanatakIoe praveza karyAM. rUmajhuma rUmajhuma karatI mApa upara AvI gaI. na saundaryAM nItaratu hatu; aMgaaMgamAMthI. ene ekeka aMgabhaMga prekSakAnA dilane aNuaNAvI jatA hatA. devAMganAnA kokila varanI kAkalI to pASANa hadathane paNa pANI pANI karI detI hatI. sahunAM dila DolatAM hatAM, sahunAM mastaka hAlatAM hatAM. sahunAM haiyAM halabalI UThyAM hatAM; citta vAraMvAra camatkRti anubhavatAM hatAM. 'vADuM' 'vAha' nA tyAM varasAda varasyA hatA; zuM gAna ! kevuM tAna ! adbhuta nRtya! apUrva dRzya! anupama mastI ! Anata nAmanA devAvAsanA eka devAtmAne. mitradeva Agraha karIne potAnA bIjA devAvAsamAM nRtya jevA mATe laI AvyA hatA. devAnI e duniyAmAM na hatA tyAga ke na hatA tapa; na hatAM evAM viziSTa dhyAna arihaMtanAM ke na hatAM gAna pracaMDa puruSAnI gItAnAM. hA, e badhAyanA phaLarUpe ja e duniyAmAM janma maLato.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ virAgamUti [3] ghAra tyAga tapathI upAjelA puNyanA bhAga mATe A vizvanuM A ja samucita sthAna hatu. martya lAkanI mAnunI bhalene SaTlaDanA sAmrAjyanA svAmInI priyatamAnuM pada pAmI hAya, paNa azucinI nIkeA tA enA lAvaNyanI pAchaLa vahetI ja hAya ! viziSTa puNyanA addalAmAM enA yAga te ghaNA najIvA kahevAya. ane pelI ama-suMdarI ! enA tanamAM azucinuM nAme ca na maLe! ghAra tyAgI tapasvIone, deva guru-dharmanA mahArAgIone e apsarAnA yAga karAja majhADe che. malAkanA alpa ane tuccha gaNI zakAya tevA paNa svaicchika tyAga tapanAM phaLa bhautika sukhAnI ucca kahI zakAya tevI vipula sAmagrInI prAptimAM pariNAma pAme che. AvAM puNya pAmavAnuM kArya kaThina hoya teA e phaLe bhogavIne pacAvavAnuM kArya tA khUba ja kiThana che; lagabhaga azakaya che. kAka vIralA ja ene pacAvI zake che. siMhaNanA dUdha samuM e puNya pamADavAnuM sAmarthya khAdya tyAga tapamAM che. paraMtu e bhAgeAne pacAvavAnI tAkAta bakSavAnuM sAmarthya tA evA bhegA pratyenI aMtara'ga napharata bhAvanI sAdhanAmAM ja nIpaje che. saMgItanA sUrAnI vividha ceAjanAoe vAtAvaraNane ma ja halakhalAvI mUkayu hatu.. dareka devAtmA bhAna bhUlyA hate. apsarAnA darzanamAM AMkhA saMtAkUkaDI ramatI hatI. rasamadhura saMgItanI surAnA pAnamAM kAna khovAI gayA hatA. lagabhaga adhA gAMDA banyA hatA. paNa....A devAnI medanImAM eka devAtmA taddana hatAza thaI ne beThelA jaNAtA hatA. lamaNe hAtha daI ne e beThA hatA. kayAreka UMcuM joI letA, cAre bAju eka najara nAkhI detA, vaLI e najarane TekAvatA, ane dIrgha niHzvAsa laIne pharI lamaNe hAtha daIne besatA.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ [] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva ene kyAye sukha jaNAtuM na hatuM. nRtya karatI nRtyAMganAo ane gAMDA banIne nAcatA-kUdatA devAtmAo....badhAyamAM ene kazuMka navuM ja darzana thatuM hoya ema enI mukhAkRti kahI jatI hatI. thaDI paLo vItI. vividha aMga-bhaMga karatI nRtyAMganAo tarapha najara gaI. e bolI UThyo, "badhuM ja nAzavaMta ! jhaLakatA sauMdaryanI lAlimA upara paNa mane vaMcAya che zabdo, "nAzavaMta." apsarA tuM nAzavaMta! tAruM nRtya nAzavaMta! tAruM A divya-jIvana nAzavaMta! tArA A aMgamaroDa paLe paLe jeTalI jhaDapathI vinAza pAmI rahyA che eTaluM ja jhaDapI tAruM jIvana vinAza pAmI rahyuM che. ghelI. mA bana, vinAzImAM. yAda rAkha! AvatI kAla tuM maryalekana keI lalanAnI viSTa vahAvatI, bALanuM pANI pItI, gaMdhAtI kUtarI paNa hoI zake, pachI e ja viSTAne kIDe haIza, ke pachI enA peTanI adhiyArI-gaMdhAtI koTaDImAM UMdhe mastake laTakatI karmarAjanI aparAdhI. bALakI hoIza! vinAzInI mahembata! navAnavA vinAza ramADatI ja rahene! te avinAzI keNa A jagatamAM? eka AtmA! saccidAnaMdaghana AtmA! vinAzInA neha avinAzIne dhakkA mAre, mAra mAre, mArI mArIne adhamUo kare. anatajJAnI! hAya! ekaDo ghUMTavA bese ! anaMtabalI ! mAkha paNa na uDADI zake ! vItarAgasvarUpI ! raMgarAge ragadoLAya ! nirmohI! jagatanA sukhe muMjhAya! anaMtasukhane svAmI! ene peTamAM duHkhe ! azarIrI! zarIrane dAsa! taddana svataMtra ! karmane gulAma!
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. vAgatI rAva virAgamUrti vinAzInA pyAre avinAzInI kevI khUnarejI lAvI? enAM agaNita sukhonAM kevAM havAla karyA ! enA aparimeya parAkramane ke karuNa pheja ANya ! oha ! bhegasukhanA svAmI banelA A devAtmAone ATaluMya nathI samajAtuM ! samajAyeluM badhuM ja bhUlI gayA ! have jAtane ja dhamaroLI nAkhe evA bhegarase pAgala banyA ! zuM thaze A devAtmAonuM ! apsarAonuM ! nRtyAMganAonuM ! vicArethI akaLAI gayelA devAtmAe mAthuM nIce nAkhI dIdhuM! cAre bAju vyApelI vilAsanI badabU A devAtmAne gUMgaLAvatI lAgatI hatI. kyAMka vinAzInA virAga upara te UtarI jato, kyAMka e virAga ja avinAzInI karuNAnA rUpamAM pheravAIne vANImAM vyakta thatuM ! e svagata belI rahyo hate, "kyAM mAre e naMdanA rASine bhava! rAjyanI doma doma sAhebI ane phATaphATa yauvana. beyanuM kevuM subhaga milana thatuM hatuM ! jonArane IrSyA Ave ! paNa chatAM e badhuM meM phagAvI dIdhuM! vinAzInA mehe avinAzIne bhegA ApavAnI taiyArImAMthI mArAmAM agAdha baLane sAgara hileLe caDyo ane huM cAlI nIkaLyo sarvasaMgatyAganA saMge! meM e vaibhave choDaDyA. e vilAsI bhege tyAgyA ! tanathI ja nahi! mananA saMgathI mUkyA ! naMdana rAjakumAra huM naMdanaRSi bane. paNa eTalAthI mane zAnti na hatI. kAMcaLI utArI; paNa viSaya kaSAyanI vAsanAnA viSanI kothaLI sarvathA na tyAguM tyAM sudhI te zuM saMtoSa thAya ? anAdinA e viSayanA vamana karavA meM gurukuLamAM vAsa karI eka lAkha varSa sudhI mAsa-mAsanAM tapa karyA ! pAraNAM ya nIrasa karyA ! kSamAne meM mAruM jIvana banAvyuM ! brahmacaryane meM mAro prANa banA! zuddhine mAre deha banAvyuM !
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ tribhuvanaprakAza mahAvIradeva je guNasthAne pAmavAnI mane tamannA hatI te chaThThA sAtamA guNasthAnanI parama pavitra sparzanAe huM vAraMvAra karavA lAgyo ! ane e vakhatanI mArI svAnubhUtine AnaMda! varNavyA jAya te che zuM? nA, nahi ja. keI zabda nathI, kaI bhASA nathI. samatvanA e AnaMdanI svAnubhUtine veravikhera kare te na hate. mane kaI jaDa upara e kArame rAga na hatuM ke na hatuM kaI jIva upara dveSa sarva jIva pratyene mATe ahiMsaka bhAva mane temanA pratye sadA dayA rAkhate. sarvanA sukhanI huM bhAvanA bhAvate. sukha-duHkha mAre samAna hatAM. rAga dveSa mArAthI vegaLA hatA. paryAyanA raMgarAganI kSaNikatAnuM jJAna mArA aMtaramAM vyApI. cukayuM hatuM. huM mAM matAna hatuM. huM parAyaNa maTI hariparAyaNa banyuM hatuM. jene kaI vahAlA nahi, tema kaI davalA ya nahi. kaI mAmakI nahi ane parAyA paNa nahi. ene koI mata nahi ane mamata paNa nahi. "jyAM koI nathI tyAM bAdabAkImAM ekalI zAti ja bAkI rahI jAya ne? te pachI A zuM thayuM? jene meM tyAguM te mArI pAchaLa AvyuM? ahIM mane vaLagyuM? chaThTha-sAtamA guNasthAnanI anupama mastIthI mAre paTakAvAnuM thayuM? e! karmarAja ! te mArI A avadazA kema karI? mAre te A bhega-saMsAra svapnAmAMya. na joIe. sAtamI nArakanA samAdhipUrvakanAM duHkho hajI sArAM paraMtu bhegenI A mAhitI te ati bhayAnaka! ke je AtmAne dinahIna banAvIne sadAne saMsAravAsI banAvI de! kyAM bhUla thaI? mArI naMdanaRpinA bhavanI sAdhanAmAM huM kyAM cUkyo? ghera tapa tapIne meM nathI te niyANuM karyuM ke
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ virAgamUti nathI te svapna ya e bhogasukhone abhilASa sevyo! bhogenA rAga vinA mane A badhuM kema ja maLI zake? hA. have samajAyuM. RSinA e jIvanamAM bhegane rAga te na ja hatuM. paraMtu vegane rAga jarUra hatuM. mArA preme rame ane hRdaye hRdaye arihaMta birAjyA hatA. gurunA caraNemAM te huM sadaiva ALoTate. mArI e mAtA vinA huM kSaNabhara paNa rahI zakuM tema na hatuM; ane ratnatrayInI sAdhanAnA dhama upara te mane rAga ja nahi, mahArAga jAte. A badhA rAga ane mahArAgee ja mArA e saMyamane sarAga saMyama banAvyuM ane e sarAgatAe ja mane vipula puNyakarmanA baMdhanamAM lIdhe ! Aje have enA bhegavaTA vinA e karmone khaMkheravAne koI upAya rahyo nathI. paNa e saMyame mane zuM ApyuM? hA eNe ja mane A vipula bhegasAmagrI vacce anAsaktinI dena karI! paNa mane mokSa ja kema na Aye? re! ATaluM ya mane na samajAyuM? mekSa te pApa ane puNya beyanA kSayamAM che ! saMyamadharmanI sAdhanAe pApakSaya te karyo paNa pApakSaya thatAM puNyabaMdha paNa thaI gayo! have ene kSaya te karavuM ja rahyo ne? tenA vinA mekSa maLe kyAMthI? e puNyakSaya mATe have A devAvAsamAM AvavuM paDayuM ! kharuM che A vikAnuM gaNita! te te anAsakta AtmAne A devAvAsa paNa puNyakarmanA kSayanI sAdhanAnuM ja maMdira banI jAya ne? enA mATe te e bhegamaMdira na ja bane, kema vA? vAha re! dharmarAja puNyapApanA vinAza mATenI A kharI tarakIba ajamAvI te te! A te pelA matya lekanA gAMDA bAvaLiyA vAvavA jevuM thayuM! jamInane khetIlAyaka banAvavA mATe tenAM kSAra tatvAne kheMcI levA mATe gAMDo bAvaLiye vAvavAmAM Ave che. enI meLe e cAre bAju phelAte jAya ane mAIlenA mAIle sudhInI jamIna upava phelAI jAya. jamInanA
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ [8] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva badhA kSArane kheMcIne khetIlAyaka banAvI de! pachI ? pachI zuM! eka ja cinagArI gAMDA bAvaLiyAnA AkhA ya vanane e ghaDImAM ja sAph karI nAkhe ! A puNyakarma ya gAMDA bAvaLiyA jevu ja banyuM ne ? pApanA badhA kSArAne e AtamanA pradezemAMthI kheMcI kADhe ane pachI dhyAnanI dhArAno mahAnala pragaTayo ke e puNyakamanA TheranA Thera paNa 'tamuhumAM ja baLIne bhasma thaI jAya ! 'baLavAna karAjanA saghaLA ya gaNitane uthalAvI pADavAnI kaLA mAtra dharmarAja pAse ja che ne ?? devAtmAnI vicAraNA cAlu ja hatI! pApapuNyanA gaNitanI karAmata e vicArI rahyo hato. saMgItamAM ene koI rasa na hatA! jyAM bIjA badhA devAtmA bhAna bhUlyA hatA tyAM A devAtmA alipta-sAva ja nilepa Ubho hatA. thoDA samaya thayeA. saMgItanAM vAdyoe potAnA gabhIrapatha pasAra karIne have vAcALapatha pakaDayo hatA. mRdaMga ane pakhAja jorathI khajI rahyA hatA. ghoMghATa vadhatA jatA hatA. devAtmAe ane emanI preyasIe A vAcALa sagItathI DaoNlI UThyA hatA, tALIo upara tALIo paDatI hatI. pelA devAtmA akaLAI gayA ! zu che A badhuM tAphAna ! AnaMdaghana AtmAnA niHzabda saMgItane koI sAMbhaLatuM ja nathI ! sAMbhaLe ya zI rIte! A ghoMghATamAM enuM akaLa gAna saMbhaLAya ja kayAMthI! devAtmAnuM mana vadhu udvigna anevu jaNAnuM hatuM. enA sukha uparanA bhAvA kahI jatA hatA ke e jarUra akaLAyA che; ene AmAMnu kAMI ja geADhatuM nathI. thoDI paLeA vItI na vItI tyAM ja e UbhA thaI gayA ! dhIre rahIne koI na jANe te rIte pAchalI bAjuethI e sarakI gayA ! medanInI bahAra nIkaLI jaI ne eNe gatimAM vega vadhArI
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ virAgamUrti dIdhe! gIta ane vAdyonA sUra enA kAnamAM zULanI jema bheMkAtA hatA. A vedanAthI mukta thavA e dUra sudUranA pradezamAM cAlI javA sajaja thaye hate. eNe khUba cAlI nAkhyuM. saMgItanA sUro have enA kAne paDatA na hatA. hAza' kahIne eka ratnamayI zilA upara besI gayA. sAme ja vizALa vAvaDI hatI. nirmaLa emAM paNa hatuM. zatadaLa suMdara piyaNa maraka maraka hasI rahyAM hatAM. samudraNa jevAM dhoLAM batakanAM yugale premagoSThi karatAM dekhAtAM hatAM. prakRti pitAnA tamAma alaMkArathI sajja thaIne AvI hatI. adbhuta vAtAvaraNa hatuM. mane hara dazyo hatAM. maMda maMda pavana vAI rahyo hato. paNa A devAtmAne keI hasAvI zakayuM na hatuM. re! enA e smita ke enA aMtare UmilatA ya lAvI zakyuM na hatuM ! eNe A badhuM ya joyuM! theDI paLa sudhI badhuM joyA ja karyuM. maMda smita karate e be, "je jagatanA jIvane rUparaMga dekhAya che te tyAM lakhele "nAzavaMta zabda kema nahi. vaMcAte hoya! je pele saptaraMgI parapoTo! re! phUTI paNa gaya! keTale suMdara hata! keTale mehaka hate ! ane khalAsa thaI gayo! A je peluM pataMgiyuM ! re ! agninI javALAmAM kUdI paDyuM ! homAI gayuM ! A jhabUke ! keTale prakAzavAna! paNa e ya vinAza pAmI gaye! A peluM nIlakamala! enA upara kevuM suMdara jalabiMdu dekhAya che! paNa hAya! e ya gayuM ! zuM badhuM ja kSaNika che ! te jagatanA ja vastunI mehatAne ja kema jue che! enI kSaNikatAne kema vAMcatA nahi
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva hAya? jo eTaluM vaMcAI jAya to jaDanA raMgarAga jagatamAM je verajhera ane taphAna pedA kare che te badhA ya maTI jAya ne! jIva, jIvane cAhavA lAgI jAya ne ? parAnA yajJayAgA ane svAnA hAmahavanA ghara gharamAM thavA lAge ne ! koNa samajAvaze jagatanA jaMtune A vAta ? are ! huM ja na samajAvI zakuM ? mAru cAle to....... paNa lAcAra chuM. zu karu? e mATestA meM malAkamAM sAdhanAno paMtha svIkAryAM hatA ! paNa kamarAje mArI phajetI karI! mane A devAvAsamAM najarake karyo ! mAre te samagra vizvanuM sapUrNa darzIna karavu' hatu'. e mATe AtmA upara lAgelAM karmonAM avaraNAnAM jaMgI paDaLAne saLagAvI nAkhavAM hatAM ! ane e ja mATe meM ratnatrayInI sAdhanAnA mahAlaya pragaTAvye hatA. azaraNu, asahAya jagatanI kame je duzA karI che, jIvanuM je bhAna bhulAvyuM che e kAMI nAnIsUnI heAnArata che ? jIva jevA jItra ana takhalI-kanA jaDanA gugama ane ! jIvatvanuM AnA karatAM moTuM bIjuM kayuM apamAna hoI zake ? jIvatvanA jIvanane jIvADavA mATe ja me' e tyAga-tapa nahAtAM AdaryAM... zuM ? e khAtara ja meM jJAna-dhyAna ane svAdhyAyanI dhUnA macAvI nahAtI zuM ? rAjamahelanA tyAga eka rAjanI jelanI jaMjIrA toDI nAkhIne nAsI chUTavAnA pratIkarUpa ja na hatA zuM ? kANa nA kahI zake tema che? mAre to pragaTAvavI'tI jyAta mAhyalAnI ! ane enA punita sparze bujhAyelA agaNita dvIpane jagavI jagavIne e maMgaLa vaNajAranAM mAruM darzana karavAM'tAM ! e mAMgalyane varelA mArA jIvananA Adarza jagata samakSa rajU karavA'tA ! ane........A huM ahIM kayAM sAbyA ? AMkha sAme joI rahyo AvI paDayo ? kaNe mane chu... sukhamAM bhAna bhUlatAM,
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ virAgamUti [11] zAtAnI vedanAmAM khadabadatA agaNita dayApAtra che ne ! A bIjI bAju jaI rahyo chuM--duHkhamAM hicakicATa karatAM haiyAphATa rudana karatAM duHkhita-pIDitenI virATa duniyAne ! je duHkha nathI sAruM te tenuM ja kAraNa sukha paNa kema sAruM kahevAya ? kaI A vAta samajatuM nathI. enuM ja A tephAna che ne? have kyAre A najarakedamAMthI chUTIza? keTale kALa bAkI che ? he hemAruM AyuSya vIsa-vIsa sAgaropamanuM ! asaMkhya varSonuM! zuM jIvAze A bhega! prabhe! kaI upAya nathI A jIvanamuktine ! vicAranI UMDI tandrAmAM devAtmA UtarI gayo hato. hajI zeDo AgaLa vadhatuM hatuM tyAM ekAeka keI pAchaLathI AvyuM ane devAtmAnI beya AMkhe dAbI dIdhI. BNa che?" akaLAI gayelA devAtmAe pUchyuM. e te huM !" huM koNa? devI." cha zA A badhAM tophAna che? mahAmUlA tyAga tapanA bhege maLelA amUla jIvananA samayanI A barabAdI! keIne kAMI ja samajAtuM nathI zuM? badhuM zUpama che! svapnapama che? timirepama che! AmAM pUrNanA-satyanAM ke prakAzanAM darzana kyAM thAya che? keNa samajAvaze? e paramezvara! have te khUba moDuM thaI gayuM che! A jo badhAMya anaMta duHkhanI virATa khINamAM jhIMkAI rahyA che ! emanA aparAdhane tuM mApha kara ! emanA jJAnacakSu khelI nAkha, pachI badhuM satya, ziva, sundarama thaI jaze. | devAMganA te A badhuM sAMbhaLIne khaDakhaDATa hasI paDI. belI, 'e virAgamUti devAtmA ! hajI A pAgalapana mUkatA nathI zuM?
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ e AvuM kada ane tene adAranA TrAvela [12] tribhuvanaprakAza mahAvIra tamArI khAtara jIvananI khetI karI rahI chuM, tamArI khAtara mAruM saghaLuMya jIvana nircavI rahI chuM, ane tamane tenI kAMI ja paDI nathI! Aje tamane ja rIjhavavA meM nRtya karyu! e nRtyamAM meM mAruM saghaLuMya kauzala ThAlavI nAkhyuM ! kyAMya kazI kamInA na rAkhI ! mArA priyatamane rIjhavavA mATe Aje huM jIvasaTosaTanA khela khelatI rahI ! ane.........tame.. tya te na joyuM ! paNa adhavacamAM ja UThIne cAlI gayA? mArI lalitanRtyakaLAnuM AthI ghora apamAna bIjuM zuM hoI zake ? eka paththara sAme paNa je meM AvuM nRtya karyuM hota te te saphaLa thayuM heta ! paththara pANI pANI thaI gayA hatA ane tame!...zuM kahuM? A te zI ghelachA jAgI che? matsya lekanA eraMDA bajAranA dIvela pIdhelA jevI udAsInatA ja tamArA meM upara kema sadA taravare che? zuM tamane kAMI gamatuM nathI ? kyAMya kazuM sAruM dekhAtuM ja nathI ? maryalekanI strI hajI na game, azucithI bharelI che mATe, paraMtu amArA jevI devAMganAo-nRtyAMganAo paNa tamane na game? zI badabU che amArA tanamAM ? zI kamInA dekhAI amArA khUbasUrata badanamAM? zI UNapa je amArA aMgabhaMgamAM? atyaMta gamagIna ane khUba ja hatAza banI jatI devAMganAnuM vadana vIluM paDI gayuM hatuM. bhAre mahenate jANe ke devAtmAe mAthuM UMcakaryuM. devAMganAnI sAme joyuM. eTalAmAM ja AnaMdita thaI gayelI devAMganA devAtmAne vaLagI paDI. paNa devAtmAe ene tarachoDI nAkhI. esa.bAju para besa e, paramANunA pejanI DhagalI! o ! vinAzamUti ! tArI vinAzitAnuM darzana kara! yAda rAkha ke ahIM ne pratyeka devAtmA jyAre A amalaiM lekamAMthI vidAya levAnI paLenI najadIkamAM AvI jAya che tyAre e dhrujI UThe che. deva-jagatanAM madhura saMbhAraNAM ene tyAre satAve che! devavAsanA virahanI yAda upara e chAtaphATa rudana kare che. e abaLA ! tAre ye javAnuM che! kema ke tuM paramANune ja Dhagale
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ virAgamUti [13] che! paramANunA ja keTalA paryAyeA tAru svarUpa che ! anaMtakALanA gaNitamAM tAruM jIvana-gaNita zI visAtamAM che ! nAhakanAM rAganAM taphAne! na karIza, karAja tArA AtmAnA pradeze pradeze duHkhAnI AtAkhAjI khelaze. mUMjhAI na jA, paLa be paLanI bhabhakAmAM ! yAda rAkha, A raMgarAga e prakAza nathI, e teA bhaDakA che bhaDakA ! tuM devAMganA nathI mAtra rAMka pataMgiyuM che pataMgiyuM ! are bhoLI ! zAne bhulAvAmAM paDI che?" stabdha thaI gayelI devAMganA be Daga pAchI huThI gaI ! jANe keAI e ene jorathI tamAca mArI dIdhI hAya evA bhAsa thayeA. devAtmAe smita veratAM kahyuM, bhALI ! bhAna bhUlyA che; tArA Atama ! anaMta nidhAnane svAmI hAvA chatAM peAtAne bhikhArI mAnI beThA che! eTale ja dunyavI sukhe meLavavA eNe ka rAjane tyAM dhA nAkhI ane gheADA paramANunI mUDI uchInI lIdhI ! keTalAka paramANunA puMjane amuka rIte goThavIne ene hyuvelI' nAma ApyuM !? keTalAka paramANunA DhagalAne 'priyatamA' nAma ApyuM !" * keTalAkane dhana' teA keTalAkane 'anna' evuM nAma ApyuM !' pote ya paramANunA jaththo eDhI lIdhe ane nIkaLye jagatanA majAramAM !' e ! devakanyA ! A nAnakaDI mUDInuM vyAja keTaluM bharavuM paDaze te tuM jANe che ? na jANItI hoya te jANI le. A mUDInA vyAja peTe ene kAI bharavADane tyAM akarI banIne e e karavAnu ane bharavADane dUdha devAnuM jIvana jIvavu paDaze.' kayAMka koI zeThanA nokara banIne zeThanI jamIna vAMkA vaLIne ghasavI paDaze, aMga vAMku vaLI jAya, dAMta paDI jAya tyAM sudhI.' kacAMka vaLI baLiyA anIne gADAmAM khetarAvu paDaze, 20-20 maNa vajananA bhAra uThAvavA paDaze ! chatAM ya mAra khAvAnuM
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva ane bhUkhyA rahevAnuM te vadhArAmAM ja!" kyAMka lukhA sukA reTalAnA TukaDA khAtara pUMchaDI paTapaTAvatA kUtarAnuM jIvana paNa jIvavuM paDaze!" kyAreka bharayauvanamAM seMthInA siMdUra bhUMsavA paDaze." kyAreka vahAlaye dIkaro khetI mAtA banIne chAtI phATa kudana karavA paDaze! mUrNa jagatane karmarAjanA A paDANa vyAjanI khabara nathI. ethI ja paramANunI mUDI laIne dhadho karavA nIkaLyuM che ! paNa e dhaMdhe ene mAla Apaze ke mAra; e te jJAnIo ja jANe che! pagalI na banIza, bALA ! nahi te jIvanenAM jIvane sudhI haLIe saLagaze pApanI? duHkhanI ! vadhu te zuM kahuM? tArI sAthe belivuM ya gamatuM nathI, chatAM tene eka vAta kahuM? sAMbhaLa tyAre, tuM ane tArA jevI jagatanI vyaktio jemAM sukha jue che te vastutaH sukha nathI. jenA bhAgamAM ciraMjIva tRpti nathI tenA bhAgamAM kyAMthI sukha saMbhave? atRpti janmAvatA bhege sukhanA te janaka zI rIte kahevAya? atRptimAM zuM sukha che? nA, nahi ja, e te eka prakAranI dhImI Aga che; je jIvane satata bALatI vadhatI jAya che. ApaNA devAtmAonI ja tane vAta karuM. tuM te bIjA devAvAsanI devAMganA che. huM dasamA devAvAsane devAtmA chuM. mitradevanA AgrahathI ja huM tArA saMparkamAM AvyuM. amArA uparanA devAvAsamAM devAMganAone janmanuM sthAna nathI. e devAvAsanA devAtmAone jyAre paNa devInA bhogasukhanI IcchA jAge che tyAre teo manathI ja te bhega bhogavIne zAnta thaI jAya che. ATalI badhI pAtaLI vAsanAo thaI javA chatAM amArA devAvAsanA devAtmAomAM evuM paNa kyAreka banI jAya che ke jyAre teo sadaMtara AtmabhAna gumAvI bese che tyAre matsyalekanI gaMdhAtI gaTaresanI strIonA saMgamAM sukha levA lalacAI jaIne tyAM doDI jAya che! je matsyalekanI azucinI badabU cArase jana UMce sudhI phelAya
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ virAgamUti [15] che. jemAMthI pasAra thavAnuM zucimaya devAtmAone atyaMta trAsajanaka banI rahe che; emAMthI paNa e kAmAMdha devAtmAe pasAra thAya che ane gadhAtA-gadA gAmarA dehane AliMge che! A! devAMganA ! viSayabhAgonA sukhamAM kathAMya sAttvikatA che kharI ? te sukha sukha ja na kahevAya; je thAya utpanna kare. jagatanuM koI paNa sukha kacAreka paNa thAka khedya-kaTALA utpanna kare ja che. thAka utpanna kare te sukha nahi, tu aMtarAtmAnI anubhUti kara. enAM sukhAna rasAsvAda mANa. tane kayAreya thAkanA ke kaMTALAnA bhAsa paNa nahi jAge. ethI ja AtmAnuM sukha sAcuM sukha che.' devAMganA to A badhuM sAMbhaLIne sanna thaI gaI! ene thayuM ke A te koI devAtmA che ke mahAtmA che! amalAkanA deva che ke mAnavaleAkanA koI sata che! devanA kheALiye satanA AtmA nathI zuM? devAMganA enA pagamAM paDI. paNa jyAM mAthuM UMcuM karIne kAMIka kahevA jAya che tyAM ja devAtmA alApa thaI gayA. dasamA devAvAsanA e devAtmA potAnA devAvAsamAM cAlyA gayA hatA. paNa tyAM ya tene cena na hatuM, zAMti na hatI, sukha na hatuM. e divyavATikAmAM gayA. enuM aMtara rahuM raDuM thaI gayuM hatu. jANe ke e DUsakAM letu hImakAM bharaze tema jaNAtu hatuM. azokavRkSanA e vanamAM cAmera vividha puSponI sugaMdhI uchALA bharatI hatI. Akhu ya vana suMgadhIthI maheMkI rahyuM hatuM, attaranA hAja paNa tyAM hatA. game tevA mAthAnA dukhAvAne zAMta karI de tevI tyAMnI seADama hatI. game tevA anidrAnA rogane nimU La karI nAkhe tevA tyAM sugadhI samIra vAtA hatA. paNa te ya A devAtmAne zAnti maLI na hatI. enA -a'taramAM ghammaravaleANAM cAlatAM hatAM; vicAronAM ! vicArenAM
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva gItanuM dhruvapada hatuM, jyAre ahIMthI chUTIza! kayAre jIvatvanuM bahumAna karIza!" virAgamUti bolavA lAgI. bezaka, puNyanI lakhalUMTa sAmagrIthI saja A jIvana che, mAnavelakamAM te Ane lakSAMza paNa jovA na maLe. paraMtu puNyanI vipulatA ja mArI sAdhanA mATe avarodhaka banI! pApanI vipulatAnI jema! saharAnuM virATa raNa! ene pasAra karI javuM hoya te kAMI sarvAMgasuMdara, sarvalakSaNa-saMpanna sarvAtizayI sAthyazALI hAthI cheDe ja upayogI bane ? e mATe te UMTa ja sAre; bhalene tenAM aDhAre aMga vAMkAM hoya! kazAya DhaMgadhaDA vinAnuM-UMTa jevuM mAnava khoLiyuM ! ane sarvAMgasuMdara hAthI je amAre devane deha! paNa sAdhanAnA zuSka kaThora raNane pAra te mAnava khoLiye ja zakya che ne? ahe! have e kayAre maLaze? asaMkhya varSonI A najarakedanA kALamAM te keTalAya jInAM jIvane ajJAnavaza barabAda thaI jaze! rAga reSanA jhapATAmAM AvI jaIne keTalAya jenAM jIvane veraNacheraNa thaI jaze! oha! mAre ahIMthI vahelA chUTavAnuM hoya che? asa! zuM thAya ! re! karmarAja tArI akaLa kaLA ! tAruM agamya gaNita? vicAronA hiMDoLA hIMcate devAtmA ekadama jhabakI UThyo. ekAeka kaMIka kelAhala saMbhaLAya. joyuM te keTalAka mitra deve enI pAse AvI rahyA hatA. ekadama najadIka AvI gayA. vaMdane eka AgevAna mitra deva bolya, devAtmA tane A zuM sUjhayuM che? kyAM sudhI A udAsInatA! AvI bevakUphIne nitarIne tArA jIvanane tuM zAne sAru barabAda kare che? paNa have bele e bIjA! devAtmA vaLate eka harapha kADhato nathI.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ virAgamUti [17] bIjo mitradeva mAlyA, 'tane khabara che ke malAkanA mAnavA ApaNA divyajIvanane keTaluM jhaMkhe che? duHkhitA ApaNA sukhamaya jIvanane icche temAM navAI nathI, paratu dharmAtmAe paNa emanA dharmanA phaLarUpe ApaNA jIvananI kAmanAe kare che. A jIvana sAru to e leke peAtAnI hathelomAM AvIne beThelAM bhAgasukhAne tucchakArIne sanyAsa le che, bhagavAM paherIne jaMgalamAM cAlyA jAya che. phaLaphUlADhi upara rahe che, paNa kuTiramAM nivAsa kare che ane ugra tapeA tape che. ApaNAM svarganI kAmanAvALAne te temanA vedAdi zAstrAmAM agniheAtra yajJa karavAnAM vidhAna karyAM che. zuM tuM amAMnuM kazuM jANatA nathI ? kevI nakhaLI maLI A manadazA ke je prApta che tenuM mUlya tane samajAtuM nathI !' tyAM vaLI trIjo mitradeva AhyA, pelA abhabyAnI vAta zAstramAM Ave che ne? ke ApaNA svaga leAkanA sukha khAtara te e aNizuddha sadAcAra pALe che, mAkhI jevA tuccha jatunA ya paga na naMdavAI jAya tenI kALajI kare che! ane meAkSa upara paNa dveSa nathI karatA ! re ! A svane ja e te mokSa mAne che! ame to tArA jevA A eka ja joye ke jene vipula bhAgasAmagrI maLavA chatAM enA bhAgasukhamAM rasa nathI! re! hatabhAgI !' tyAM vaLI cAthA mitradeve kahyu', are ! A svanAM sukha khAtara teA agaNita AtmAoe kAzImAM karavata mukAvIne prANatyAga karyAM, keTalAke vaLI gaMgAmAM samAdhi lIdhI, keTalAke bhairava khAdhA! zuM A badhA ya tArI STie mUrkha hatA ? mUrkha kahenAre ja mUkha haze !" cAre bAjuthI yukti-prayuktinAM zastro chUTavA devAtmAe du:khe aDhInamanA hatA ! sukhe alInamanA A badhI vAtAnA vAvaTALa jarA ya casakAvI zake tri-ra lAgyAM ! paNa hatA ! ene tema na hatA.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ [18] tribhuvanaprakAza mahAvIraDhava badhA bahu bolyA. devAtmAe nizcaya karyo, "mAre koI ja bolavuM nahi." belyAthI je dhAryuM kAma thAya che tenA karatAM ghaNuM vadhu kAma na belavAthI kyAM nathI thatuM? paNa e mATe sAdhanA joIe, jaDanA virAganI ane jIvavanA rAganI! devAtmA e ja eka aThaMga sAdhaka hatA. e mUMge ja rahyo. mitradevee ene bolAvavA ghaNA prayatna karyA paNa badhA ya niSphaLa! mitradeve kaIne kaI vAmbANa choDatA rahyA ane devAtmA prakRtinAM dazya jovAmAM tallIna banI rahyo. ene te e che paNa aMtarmukha banAvatAM hatAM. aMte akaLAI UThelA eka mitradeva belI UDyo, "zuM Ama bAghAnI jema beTho che ? kAMI ja tane samajAtuM nathI? kazuM ya tArA aMtarane prAchatuM nathI? tyAre tAre karavuM che zuM? kazeka te javAba Ape ?' paNa javAba Ape e bIjA. devAtmA samajatuM hatuM ke mAre ane mitradevene paMthe ja nyA, tyAM vAta karavI zA kAmanI? ekabIjAne jyAM sudhI eLakhI na zakAya tyAM sudhI vAta karavAno koI artha nathI. ane devAtmA ekAeka cAlavA lAgyo. thoDI paLomAM e alopa thaI gaye. kALa kALanuM kAma karyuM jAya che. - A vAkaya sahu bole che, paNa keTalA ene samajatA haze? vizvanA agaNita mAnava tana teDIne, mana mArIne sajene kare che ane A kALapuruSa! ene haMTara pharatAMnI sAthe ja badhuM dhUba bheguM thaI jAya che. virATa kALapuruSa abAdhita gatie AgaLa dhapate rahe che; kALanI anaMta jAjama upara. ane sadA uttarathI dakSiNa ane pathI dakSiNathI uttara ene haMTara pharate ja rahe che.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ virAgamUti [19] e haMTaranI eka gatimAM cheTe upara ITa goThavAtI jAya che. TonI divAla bane che. dIvAnA oraDA bane che. bheMyataLiyuM taiyAra thAya che ane pachI jhaDapathI eka mALa upara bIjo mALa, bIjA upara trIjo mALa caNatA rahe che. vesTa minisTara ebInAM virATakAya makAne taiyAra thaI jAya che. paNa tyAM kALapurUSane e haMTara pAchA phare che tyAM ja eka pachI eka kAMkarI kharavA lAge che! ITemAM taDa paDavA lAge che. dIvAlamAM cirADa paDe che. koka vimAna kyAMka athaDAvI devAya che, ane Akho mALane mALa tUTI paDe che, saheja dharatI dhrujAvavAmAM Ave che ane makAna AkhuM ya tUTI paDe che. IMTa-maTeDAnuM e khaMDiyera bane che. hajI haMTara svasthAne pahoMcyA nathIenuM kAma cAlu ja che. khaMDiyera kaNakaNamAM verAI jAya che. kaNakaNanI mATI bane che. mATImAMthI UbhI thayelI ImArata mATI bane che. kALapuruSane haMTara svasthAne pAcho AvI jAya che. pharI kALapuruSa e haMTarane gati Ape che. eka navayauvanA mAtA bane che, bALakane janma Ape che, "amRtA" enuM nAma pADavAmAM Ave che. eka mAsa, cAra mAsa, bAra mAsa, be varSa pAMca varSa, seLa varSa! bALakI kumArikA bane che! enA gAla mAMsala dekhAya che, enuM badana gulAbI bane che, yauvana phATaphATa UbharAya che. haMTara pharate jAya che. amRtA naveDhA bane che. naveDhA prauDhA bane che. cAra bALakonI mAtA bane che. haMTara pAcho svasthAne AvavA parikammA lagAve che. pratA amRtA regothI gherAya che, zramathI thAke che, gRhakalezathI enA lehI mAMsa sUkAya che, eka vakhatanuM gulAbI tana pILA raMga pakaDe che, mAMsala zarIra pAtaLApaNuM svIkAre che, mukhanI lAlimA vidAya le che.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ [20] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva amRtA eMzI varSanI DekarI bane che. cAmaDI lacI paDe che, keDa vAMkI vaLI jAya che, dAMta paDI jAya che, mAthuM anAyAse dhrujyA kare che, paga lathaDe che. gharanA aMdhAriyA khUNe khATale paDelI amRtA mRtyunI rAha joI rahI che. have A jIvana karatAM mRtyumAM ochI kaDavAzanI, e kalpanA kare che. kALapuruSane haMTara lagabhaga svasthAne pAcho Avyo che. - amRtA mRtA bane che. mRtAne deha AgamAM bhaDabhaDa baLe che. dehanI rAkha bane che. rAkhane Dhagalo pavananA susavATe verAya che. mATImAM mATInuM vilInIkaraNa thAya che. kALapuruSane haMTara-ghaDiyALanA lelakanI jema-svasthAne AvI ge che. hAya! karuNatA ! amRtA mRtA banI ! rUnA tAra, tAranuM kApaDa, kApaDanuM vastra, vastranAM cItharAM ane cItharAne vinAza-A badhuM ya kALapuruSanA haMTaranI eka ja pUrNa parikammA banI jAya che. | mATIne geLa, gaLAne ghaDe, ghaDAnuM panihArInA mAthe sanmAna. pachI enAM DIkarAM, ThIkarAMnA kaTakA, kaTakA kaTakAnA cUrA. thaIne mATI...A badhuM ya kALapuruSanA haMTaranI eka ja yAtrAmAM banI jAya che. lAkhe sarjanenuM eka ja haMTara vijhAtA visarjana karI nAkhavAnI kALapuruSanI sarjakazaktinI te zI kalpanA karavI ? keNa kahe che rathamusala ane zilArka Taka yuddhamAM thayela ghanaghora mAnavasaMhAra mAnavanimita hato? nA, nA. kALapuruSanA haMTare ja e mAnavene dharatI upara DhALI dIdhA hatA! tIrthakara devenI upara paNa ene ja haMTara vijhAye hatuM! keneDInuM ke gAMdhInuM khUna e kALapuruSe ja karyuM hatuM, osvAlDa ke goDasee nahi! nahi ja. paMDita oMkAranAtha ke gAmA pahelavAnanA dehane A kALa ne dhaDo, thaIne enAM
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ virAgamUti [1] puruSe ja zINu -vizANu karI nAkhyA hatA; bIjA kAI ekadara AtmAe niha. cakrI sananA aMgaaMgamAM rAgone phelAvI devAnu kAma paNa e ja kALapuruSanuM hatuM. enA vinAnuM kama te bicAru che bicAruM ! kALapuruSanA ha`Tare ja ijharAyela-Arama jagatanA dhamadhamatA udyogone dhULa cATatA karyAM, hajAro mAnavAnAM zA upara gIdhaDAM uDADayAM; zatru--mIsAIlAne AkAzamAM UbhAM ne UbhAM saLagAvI nAkhyAM! apratihata sAmarthya che; kALapuruSanu ! kAI enA huTaranI nIcethI nAsI chUTI jAya te savita ja nathI. hA, kALanA ya kALiyA karI janAra savAzera kAI hAya tA te che mAtra siddhazilA upara sadA rahetA vizuddha AtmA ! kALapuruSanA A haMTara AnatadevalAkanA devAtmA upara paNa asara karI. asaMkhya varSAnuM enu AyuSya saLagI UDyuM! rahyuM mAkI mAtra cha mAsanuM ! devAtmAnA te samaya AvI gayA hatA ke je samayane prApta karIne--vidAyanI yAda karIne-devAtmAo chAtIphATa rudana kare che ! je samaye potAnI priyatamAnA virahane te leza paNa khamI zakavA kAyara ane che! je samaya emanA bhISaNa bhAvinuM darzana karAvIne emanA AtmAne bhaDake khALatA hAya che, emanI sadA hasatI khIlatI puSpamALA paNu karamAvA lAge che. emanI dehakAMti slAna thatI jAya che. paNa... paNa A devAtmAne emAMnuM kazu ja na hatuM. ethI badhuM ja viparIta hatuM. Aja sudhI jevA apUrva AnaMda jovA maLyA nathI, tevA apUrva AnaMda tenA mukha upara taravaratA hatA. mAtra cha mAsa ! AMkhanA eka palakAreAstA ! pachI jIvatvanA bahumAnanI sAdhanA !
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ [22] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva jaDarAganA vinAzanI upAsanA! sarvasaMgatyAganI ArAdhanA ! basa ! mA, mA ! samaya jhapATAbaMdha jAya che. devAtmAnA Ana tA aMtaranA sAgare hilALe caDayo che! have najarakedamAMthI mukti pAmavAnI ! have jIva jIvane cAhavAnuM sthAna maLavAnu ! have malekamAM jaI ne sarvAMviti dhanA samabhAvanA ananya sukhAnI anubhUti mANavAnI ! kaivalyano prakAza pAmIne sauMsArasAgaramAM eka nAvaDuM taratuM mUkavAnuM! 'zAsana'enuM nAma ! DUbatAM DUbatAM je kAI ene pakaDe e saMsArasAgaranA pAra pAme ja pAme. khasa, khasa. have tA siva jIva karuM zAsana rasInA nAda joramAM gajAvu. aMtaramAM ! ghaTaghaTamAM ! ane e atima divasa AvI gayA ! eka samayamAM, kazI vedanA vinA devAtmA daivI dehamAMthI nAsI chUTayo! polIsanA hAthamAMthI chaTakelA dhADapADunI jema! prakRti Ana'vibhAra banI gaI ! vizvaddhAraka vATamUrti ne martya lAkamAM sanmAnavA eNe caude rAjalAkamAM prakAzanAM kiraNeA cheDI mUkyAM. nArako paNa apUrva sukhanI anubhUtimAM eka kSaNa garakAva anI gayA ! rAja mArI zraddhA namatI jAya che ke sava sAAnI sAdhanAnA prArabhika ekama (fuudamental unit) ane madhyavatI baLa (central point) A karuNA ja che, ane ApaNe je mAnasika trAsanA vAtAvaraNamAM jIvI rahyA chIe, temAMthI chUTavAnA upAya paNa e karuNA ja che.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ []] AcityanA ArAdhaka du:khanA ghanAra timiramAM zAntinI vIje saphaLa jhabUke karI dIye. paNa ...e akhUkA ja hatA. e te kSaNajIvI ja hoya ne ? kAraNa ? agamanigamanI vAtAnAM kAraNa zera zeAdhavAM ? paNa kalpanA to jarUra karI zakAya. te peleA devAtmA devAvAsanI najarakedamAMthI chUTayo hatA tethI prakRti jANe thanaganI UThI ! paNa devAvAsamAMthI chUTelA e bhAvi vizvoddhAraka martya lAkanI mAnunInA garbhamAM phasaDAI paDayo. maiyAM prakRtie A kALeA kera joI lIdhA ane tethI ja tene AnaMda-prakAzanA rUpe vyakta thatA kSaNajIvI nIvaDayo haze zuM? kalpanAnI pAMkhe UDatA pa`khInI A vAta che. daivI jIvananI khuza vacce asakhya varSAnA kALa pasAra karI gayelA devAtmA maLamUtranA khAmeAciye paTakAyA ! amRtanA bhAjana karatA AtmA strInAM gaMdAM thUka vagerethI mizra thayelA, cavAI gayelA khArAka ArogavA lAgyA ! ratnanA prakAzamAM ja UchareluM . AtmapuSpa atyAre kALakALI aMdhiyArI koTaDImAM ! ene ahIM UMdhe mastake laTakAvIne karAja karyo. badha ApavA mAgatA haze ? zu ema to nahi jaNAvavuM hAya ne ke A rIte jIva, janma levAnu ja TALe. evI sAdhanA kare ke pharI tene A asahya duHkhA nahi pAmavAnA, UMdhA laTakatAM ja saMkalpa karI levA paDe ! divase upara divase pasAra thatA jAya che. khyAzI dina badalAyuM ! have enA mAtA bananAra che, jenA devA pasAra thayA ane garbhAtmAnuM sthAna trizalA banyAM ! je AtmA paramAtmA
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ [24] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva vAsanA tyAganI maMgaLa paLe cauda rAjalakamAM prakAzanA paMja patharAyA che, enI paNa kuramAM krura mazkarI karavAnuM karmarAja ! tuM na cUkyo ! zAbAza. keTalAka divaso vItyA. kAjaLa-kALI e keTaDImAM rahelA AtmAe zarIra banAvyuM! ane eka dI vicAra karyo, "mArA halanacalanathI paNa mAtAjIne duHkha thatuM ja haze ne? lAva ne... sthira thaI jauM!" garbhatmA sthira thaI gayuM. paNa pariNAma avaLuM AvyuM. mAtAne garbhanA azubhanI zaMkA paDI. kALuM kalpAMta karavA lAgI. ArtadhyAnanI parAkASThAne pAmI ! cAre bAjuthI eka rekeTamAM besIne pRthvInI parikammA karate vaijJAnika jema jagatanuM darzana kare che, tema jANe ke garbhAbhA jJAnabaLathI bAhya jagatanuM avalokana karavA lAgyA. tAjA samAcAra meLavavAsta! karavA gaye sAruM ane thaI paDayuM avaLuM. badhI vAta samajAI gaI. tarata gheDe kaMpa karyo. mAtA-trizalA, pitA siddhArtha ane magadhanI samagra prajAmAM AnaMda AnaMda vyApI gaye. mohinI akaLa kaLAne jete garbhAtmA vicAra kare che, je mAtAe hajI mAruM meM joyuM nathI, ene ATale moha che te janma thayA bAda te meha keTalA uchALA mAraze? AvA mohapracura mAtApitA zuM mane nigraMtha banavAnI rajA Apaze? te zuM emanI anujJA meLavyA vinA mAre nigraMtha banI javAnuM ucita paNa gaNAya kharuM? je huM mAtA-pitAne vinaya cUkIza te jagatane vinaya-dharmanuM zI rIte pradAna karIza? te zuM emanI anujJA kaI paNa saMgamAM na ja maLe te mATe gRhasthajIvana jIvavuM ? oha! e kalpanA ya mane dhrujArI mUke che! eka bAju meha che, bIjI bAju nirmohanI ArAdhanAne talavalATa che; eka bAju laukika vinaya ADe Ubhe che, bIjI bAju kettara sAdhanA mane lAvI rahI che.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ aucityane ArAdhaka [25] paNa mAre virAgabhAva eTale prabaLa che ke huM jhAlya rahI zakIza ke nahi e eka prazna che. lAva ne, jarA jouM te jJAnabaLathI ke mAruM mehanIyakarma ane mAtA-pitAnuM AyuSyakarma kevI paristhiti dharAve che? garbhAbhAe turata upaga mUkyo, eha ! mohanIya karma te sepakama che; eTale je tene teDavAne jarAka prayatna karuM te taDAkA karatuM tUTI jAya tevuM che! "nirgastha jIvananI dhanyatAne pAmavAnuM mArA mATe bhAre kAma te nathI ja. paNa....mAtA-pitAnuM AyuSyakarma? e ya evuM ja sepakama che! nigrantha banI jauM te e nimitte emane e AghAta lAgI jAya ke emanuM AyuSyakarma paNa tUTI ja jAya. baneya mRtyu pAme ! arara ! evuM te kema ja banavA devAya! pachI mAtA-pitAnA vinayadharmanI vAte huM kayA meM karIza? mAre te jagatane kahevuM che ke deva-gurunA lakattara vinayane pAmavAnI lAyakAta te tene ja maLI zake che je gRhasthavAsamAM pitAnA dhamI mAtA-pitAne apUrva vinaya kare che! mAtA-pitAne hatyAre banIne huM AvI vAta kema kahI zakIza? game tema hoya, mAre te laukika vinayanI upAdeyatA samajAvavI che, e mATe mAre kAMIka karavuM ja rahyuM. jhAlya na rahe, te mAro virAgabhAva! AghAta lAgatAM tUTI paDe tevuM vaDIlonuM AyuSyakarma! bemAMthI eka paNa karma je sepakama na heta te huM nircanya banI zakata. paNa have zuM thAya? bIje kaI rasto nathI. uramAM virAgane UchaLate sAgara mAjhA na mUkI de tene mATe pratijJAthI nAthe ja rahyo. nahi te e sAgara kadAca mAtA-pitAnI jIvana-nAvaDIo upara pharI vaLaze. kAMI AtmAone DubADI deze! nA, nA. tema te na ja thavA devAya.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ [26] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva to basa, ahIM ja, atyAre ja, pratijJA karuM chuM ke, mAtA-pitA jIvatAM haze tyAM sudhI ja huM gharamAM rahIza' garbhAtmAe bhISmapratijJA karIne virAgane kASTramAM lIdhA. mAtA-pitAnA upakAranI mahAnatAne chatI karI. kANu baLavAna ? niyati ke puruSArtha ! je kALe je banavAnuM hoya te banatu ja rahe enuM nAma niyati. jIvAtmA potAnA je prayatne sarjana ke visarjana kare te puruSA ! jo niyati baLavAna hAya tA AvI pratijJAnI zI jarUra ? jJAnabaLe e joI ja lIdhuM haze ne ke 30 varSa sudhI nigrantha anavAnuM ja nathI. vaDIleAnA devalAkagamana pachI paNa be varSa sa`saMgatyAga niyata thayelA che! teA pachI pelI pratijJAnI jarUra kacAM rahI ? paNa niyatinI jema puruSArtha paNa maLavAna che e vAta A prasaMgamAMthI sUcita thAya che. virAgI AtmA ninda thavAnA prayatna kare te avazya nigrantha nigrantha na thAya. AnuM ja nAma puruSArthanI pradhAnatA ! je kamA~ nirUpama vagere che; tyAM mukhya ane che niyati. sAkrama karmomAM te mukhya che; puruSArtha. jo thAya. prayatna na kare tA leAkeAttara AtmAo ke ucca kakSAnA puNyavAna AtmA sadA aucityanI ArAdhanA kare che; je kALe ane je sthAne je cita hoya te te avazya kare. emanA aucityasevanamAM anekAne mAnI samajaNa paDe. emane jIvananI dRSTi maLe, jIvananI dizA maLe. garbhAtmA tA tIrthaMkara bhagavAna mahAvIradevane AtmA che. aucityanA e aThaMga ArAdhaka hAya ja. sAdhika nava mAsa pUrNa thayA. zubha tithi-paLa-nakSatre mAtA trizalAe sarvAMgasuMdara sarvotkRSTa puNyAtmAne janma ApyA! aucityasevanamAM Ataprota rAkhatA hai puNyAnubaMdhI puNya!! tane ya namaskAra !
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3] udAsInatA maganabhayI govAsanI kajjalazyAma koTaDIno tyAga karI e anta rAtmA gRhAvAsamAM A. devAvAsa karatAM ghaNA bhUMDA hatA garbhavAsa ! paraMtu ethI ya bhUMDA hatA A gRhAvAsa ! garbhamAM te mAtA trizalA enuM pUruM jatana karatI ! paLa paLanI kALajI karatI ! sUtA--besatAM- UThatAM badhI ja kriyAmAM garbhAtmAne ahita na thaI jAya enI ciMtA satata karatI. ane have ? kayAM gayA e mALa ? kANu jANe ? hamaNAM Avaze... kahIne mana vALI letI. bALanuM nAma vardhamAna rAkhavAmAM AvyuM, kema ke mALa garbhamAM AvyuM. tyArathI ja rAjamahelamAM sarva prakAranA dhanadhAnyanI, mAna-sanmAna vagerenI vRddhi ja thatI hatI. suvarNanA kaMduke ramatA khALa vadhamAna vayathI paNa vadhatA gayA. AkA sAthe e dhUlikrIDA ya kare che. deDe che ane huse paNa che.... paNa badhuM ya virakta bhAve. mA potAnAM bALako sAthe dhULanAM ghara nathI banAvatI ? tevI ja mananI prAMta vamAnanI hatI! mATAonA dilane kAI prIchI zake tema che? mitrAnA AnaMa khAtara vadhu mAna AmalakI krIDA kare che, mAiDhaDA paNa rame che. paNa enA aMtaramAM udgAsInatA sivAya kAMI ja ramatuM nathI. vadhu mAnane vayathI bhale khAlyakALa prApta hatA; paraMtu hakIkatamAM te tene dharmanA yauvanakALa prApta hatA. ane e badhI krIDAe lajajAspada lAgatI hatI. chatAM ya e ramatA hato. paNa
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ [28] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva ramata ramatamAM ya phera hoya che ne? ema karatAM vardhamAna bALa maTIne kumAra ba. je kaumArya- avasthA dharmasAdhanA mATenI baLavAna bhUmikA gaNAya, ene mohamagna jIve bheganA uttama kALa tarIke navAje che! mAtA trizalA ane pitA siddhArtha jhaMkhe che vahunA mukhanuM darzana karavAnuM ! judI judI rIte ajamAve che. vardhamAnane samajAvavAnI, paNa sahu jANatuM hatuM ke vardhamAna virAgI che. enI pAse rAganI vAta karavI eTale vAghane che cheDa. keNa kare e vAte ? emAM ya vardhamAnanA pitAnA ja rAgavAsita saMsAranA janmanI vAta te ene kahevI ja zI rIte? chatAM ya prayatna thaI cUkyA. eka vakhata samaravIra rAjA pitAnA maMtrI sAthe yazodAne rAjA siddhArtha pAse mokale che, vardhamAnanA pANigrahaNa mATe te ? rANI trizalA bezaka bhagajananI che; paraMtu mehanA saMkajAmAM AvI cUkelI eka abaLA che. pitAne putra bhAvinA cevIsamAM vItarAga-tIrthakaranuM pada pAmavAne che e sunizcita hakIkatane saMpUrNa zraddhA sAthe jANatI hovA chatAM mohanA hallAne e khALI zakatI nathI. enI najaramAM evA aneka tIrthakarenA gRhasthajIvana caDe che, jemaNe gRhavAsa sevyuM hatuM. prathama te rANI trizalAe vardhamAnanA mitrane taiyAra karIne enI pAse mokalyA. "jAo phateha kare, kumAra vardhamAnane yazodAne priyatama vardhamAna banAve." mitre gayA, emanA aMtaramAM phaphaDATa hato, dahezata hatI. A vAta vardhamAna pAse mUkavI zI rIte ? mUkayAnuM keI phaLa dekhAtuM nathI. Ajanma virAgI vardhamAna rAgInI vAta sAMbhaLaze? kyAMka amane phaTakArI te nahi de ne? nA, nA. aucityanA sevanamAM te e ekako che. Ama vicAratA mitra kumAranA mahelamAM gayA. kumAre sahune AvakAryA.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ udAsInatA maganabhayI [29] ADIavaLI vAtA thaI. pachI eka mitra lyA, Aje amAre eka vAta karavI che. tame svIkArA tA ja karIe. A vAtanuM amAre mana te ghaNuM ja mahattva che eTale svIkAryA vinA tA hAM! paNa chatAM hA kahI do, eTale pAkuM viigvadyA pAparI thaI chUTakA ja nathI jAya !" mitrAe kumAre kahyuM, je mitronI vAta na mAnuM te mArAmAM tamArA pratyenA maitrIbhAva kayAM rahyo ?" ThIka paNa anAsakti sAthe jema jIvana jIvI rahyA che; e ja yazadAnA priyatama zuM na banI zakAya ?' lA sAMbhaLeA tyAre, samaravIra rAjAnI putrI yaze!dA ahIM AvyAM che, tame tene svIkAra karo.' A sAMbhaLatAM ja kumAra vamAnanA mAM upara ghRNAnA bhAve dekhAvA lAgyA. kumAra tarata bolI UThayo, 'Aja sudhI tamane meM zANA mitra mAnyA te bhUla thaI ! tame Avu` belavAnI hi'mata zI rIte karI zakayA ? mArA jIvananA tamAma vyavahAromAM tamane A vastu pratyenI aruci jovA nathI maLI ?" cAmaDInA rUparaMganA meha ! 2 kamarAja ! tArI ja A bhramajALa ! jemAM te anata gabharu AtmAone ahIM ja sAvI mAryAM ! mitrAmAMnA eka AgevAna bolyA, 'kumAra, khIjuM te badhuM ya rAjamahelamAM rahIne eka yAgInuM rIte evI ja anAsakti sAthe cUpa rahe! tamArI vANInA pravAha baMdha thaI jAya eTalI dalIle mArI pAse che. jagatane gharabAra tyAgavAno dharma kahenAra je dI gharabArI haze, kAminInA saMga mUkavAne upadeza denAra kAminI ne paDakhe rAkhatA haze, te ii dha'nA dhvaMsa thaI jaze ! jagata upara pralaya thaI jaze.' adhavacamAM ja eka mitra khelI Uco, 'javA de| amArA
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ [30] tribhuvanaprakAza mahAvI-deva gama ane aNagamAne ! paNa tamArAM mAtAjI ane pitAjI pita ja tame gRhasthajIvana jIve e jevA jhaMkhe che! re, amane paNa emaNe ja tamane samajAvavA mekalyA che!" A vAta sAMbhaLatAM ja kumAra camakI gayo ! enA moMmAMthI zabdo nIkaLI gayA, are! mahArAja! tArI mAyA!" mAtA-pitA nAme caDI gayelI vAta sAme kuMDa marAya? e te pUjonuM ja apamAna kahevAya ne? ema vicArIne kumAra mUDha ane stabdha banI gaye. kumAranA mukha uparanA hAvabhAva jotAM mitrone lAgyuM ke AjI ApaNI tarapheNamAM jaNAya che. te kumAra, amane saMmati ApI de eTale dehatA jaIne mAtA trizalAne vadhAmaNAM ApIe." eka mitra bolI UThyo. cAlyA jAo ahIMthI che cheDAyelA dekhAtA kumAra vardhamAne sattAvAhI sUre kahyuM. mitre dhrujI UThyA. khabaradAra! je have A vAta pharI mane kahI che te? zuM UbhA che? jAo ahIMthI!" haDUDraDU karatuM mitranuM TeLuM comera verAI gayuM. kumAra khinna thaI gaye. A vaLI zI Aphata! kevuM mohaparAdhIna jagata ! mAre vicAra te tribhuvanamAM jAhera che. chatAM A yAcanA! rAganAM gaMdA tephAmAM sapaDAyelA mane jovAnuM mArA ja hitaiSIo che! nA, nA, nahi bane. mArAthI e rAganA cenacALAnuM jIvana pUne e viSayamAM mAre te sApha sApha zabdamAM kahI dIdhe ja chUTake che ! bIjI badhI vAta mAnIza paNa A vAta te nahi ja manAya. paNa tyAM ja kumAranA manamAM eka vicAra AvIne nAsI gayo. ane kumAranuM baLa jANe tUTuM tUTuM thaI gayuM. aMtaramAM UchaLate virAgane sAgara mAjhA mUke te nircanya jarUra banI zakAya paNa mAtA-pitAne bhege! nA, nA, e mATe
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ udAsInatA maganabhathI [31] te meM pratijJA karI che. "mAtApitA jIvita hoya tyAM sudhI ja gRhamAM rahIza." te zuM karavuM ? lagna? oha! A kevI bhIMsa ? zuM karuM? kAMI samajAtuM nathI. eTalAmAM keIne pagarava saMbhaLAye. mAtA trizalA pite ja AvI rahyAM hatAM. kumAra emane jotAM ja UbhuM thaI gaye. khUba ja saMbhrama sAthe sAme AvIne, "mAtAjI....mAtAjI Apa !" kahate pagamAM paDyAM. UThIne namaskAra karyA. "mAtAjI! mane ja kema na lAvyA? zuM huM na Avata? Apane kAMI zaMkA paDI hatI mArAmAM ?" kumAranA vinaya-darzane gadgad banI gayelAM mAtA trizalA belyAM, "vardhamAna! tArA mukhacandranAM darzana mATe te nagaranI nArIo cakeranI jema talasatI hoya che, pachI tArI mAnA talasATamAM te zI kamInA hoya! bezaka tane bolAvI zakatI hatI, paNa tArA mukhanAM darzanamAM thanAre eTaleya vilaMba mane paravaDatA na hatA eTale ja huM jAte ja cAlI AvI. beTA, keI zaMkA nathI tArI vizvavaMdyA sahAginI mAne! enI te chAtI gajagaja phUle che; enA panotA putranAM vinaya-darzane ! mArA lADIlA kumAra ! tArI mA banIne te meM jagatanI saghaLI mAtAomAM sarvoparI sthAna meLavyuM che! mArI te IrSyA karatI haze vizvanI e jananIo! dIkarA! vizvanA tamAma jInI tuM kharI mA banavAnuM sarvocca pada pAmavAne che e kharI vAta. paraMtu e "mAnI paNa "mA" huM dAdImA chuM. ane te koNa InkAra karI zake tema che? beTA, jagatanA keI sukha mane maLo ke na maLe, kaI saubhAgya mane prApta thAo ke na thAo; mane tenI lagIre paravAha nathI. mAre te tAruM dazanasukha ane vizvanA jaMtunI dAdImA banavAnuM sarvocca saubhAgya maLyuM e ja basa che. mAtAnA aMtaramAM vaselA mehane kumAra joI rahyo hate.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ [32] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva e mAhanA bindumAM ene brahmAMDanA mohanA siMdhunAM virATa darzIna thatA hatA. ane e niryAMka sidhunA tAkAnI uchALAmAM UchaLI UchaLIne paTakAtI lAkhkhA jIvananaukAo dekhAtI hatI. kumAre vAtane sameTavA kahyuM, pUjya mAtAjI, kema mane yAda karyAM?? mULa vAta upara AvatAM trizalAe kahyu, beTA, hu jagatanI eka strI chuM. tArI mA chuM. tuM have kumAra-avasthAne pAmI cUkayo che. huM jANuM chuM ke tuM Asa'sArathI saMpUrNa rIte virakta che. tane kyAMya rAga nathI, tane A bhAgavilAse vacce rahevAnuM jarAya gamatuM nathI. chatAM tuM mArI khAtara ane tArA pitAnI khAtara A saMsAramAM kamane paNa rahyo che, amArA sukha khAtara teM tArA manane sAva dAkhI dIdhuM che; amArA meAhanA uchALA joI ne te tArA gamA-aNagamo dekhADayo ja nathI. beTA, A badhI vAta mArI najara bahAra nathI. jene devAe janmAbhiSeka Ujavye e avazya AvatI kAle vItarAga sajJa tIrthaMkara paramAtmA thanAra che. ane e tuM ja che. mAre lAla avasarpiNInI chelle cAvIsInA tIrthaMkara bhagavAna mahAvIra che. A badhuM ja mArI jANamAM che. beTA, mArI khAtara te Aja sudhI tArI badhI ja abhilASAe dAkhI rAkhI che ane mArI badhI icchAe pAra utArI che tA have eka icchA tuM pAra nahi utAre ? mane vizvAsa che ke tuM tArI mAnI icchAne avagaNavAnuM du:sAhasa kadApi nahi kare.' paNa mAtAjI, je hoya te kahA, jarUra kaheA.'kumAre kahyuM. te! sAMbhaLa, samaravIra nRpatinI rUpavatI kanyA yazodA AvI che. tArI mA trizAlA Icche che ke tuM tenI sAthe pANigrahaNa karI le !"
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ udAsInatA maganamayI [33] kumAra vardhamAnanA mAthe jANe vija tUTI paDI! meharAjanA dhanuSane bhayaMkara TaMkAra thaye! kumArane raNamedAne caDI javAnuM AhvAna karate ! kumAranuM magaja ekadama ghUmavA lAgyuM ! ene dharatI pharatI lAgI ! AMkhe tammara AvI gayAM ! haiyuM bhAre thaI gayuM ! kumAre mAthuM nAkhI dIdhuM ! have ahIMthI nAsI jauM ! mAtA trizalAne ya lAgyuM ke gaMbhIra bhUla thaI gaI! mArA haiyAnA hArane meM zA mATe dubhavyo ! aMtara kahevA lAgyuM: "e svAthI strI! tArA svArtha khAtara kumAranA sukhane Aga cAMpI rahI che ! vItarAganA AtmAne rAganA raMge kharaDavAnI dhRSTatA batAve che ! jA, jA. tAruM meM zuM dekhADI rahI che kumArane ! anaMta jInA svAmI banavAnI lAyakAta dharAvanArane tuM yazedAne svAmI banAvavAmAM bahAdurI samaje che zuM! mukta kara! mukta kara ! e anaMtanA uddhArakane tArA mohapAzamAMthI ! nahi to e meha tArI ja gaLacI dAbI deze !" mAtA trizalA bebAkaLI banI gaI hatI. aMtaranA pukAre ene nAhiMmata karI nAkhI hatI. kumAra vardhamAnane dharmasaMkaTa AvyuM hatuM ! paNa kumAra e kumAra hato! vItarAga prAyaH vardhamAna hatuM! mAthuM UMcuM karIne mAtAnI sAme joyuM. kumAre kahyuM, "mAtAjI, strInI mUccha te mane bhayAnaka saMsAramAM bhaTakAvaze ! tame "mA" thaIne dIkarAne duHkhanA davamAM jhIkaze ? | suvinIta dIkarAnI vAtathI AzvAsana meLavatI trizalAe kahyuM, "beTA, tArI vAta taddana sAcI che. paNa zuM strI A saMsAranuM eTaluM badhuM pApiSTha tatva che? tArI mAtA trizalAhuM pita-paNa eka strI ja nathI zuM? are ! A avasarpiNI tri. ma.-3
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ [34 tribhuvanaprakAza mahAvIradeva kaLAnA bAvIsa bAvIsa tIrthakaronA AtmAe gRhavAsanuM sevana karyuM che; saMtati utpanna karI che chatAM emane mekSa aTakyo nathI ke saMsArabhramaNa vadhyuM nathI ane tAruM ekalAnuM ja tema thaI jaze zuM ? mAtAjI, strI eTale strI ja nahi paNa strI paratvenI vAsanA bhavabhramaNa karAve che tema mAruM kahevuM che!" kumAre khulAso karyo. ekadama tAlI detI trizalA belI UThI, ciraMjIva banaje mArA lAla; tuM e vAsanAmAM na phasAte. le basa, bela have maMjUrI maLI gaI ne ?" kumAra pharI nIcuM nAkhI gayo. divyatAnane upayoga karyo ! jANe bhAvinA ajJAta aMdhakAramAM sarcalAITane prakAza phA lAge ! kumAre joyuM oha! bhegakarma joradAra che! basa, yazodAnA svAmI banavuM ja paDaze? kumAra mauna besI rahyo. mAtA trizalAe harSathI gagad thaIne dIkarAnA gaLe hAtha nAkhIne enA gAle eka madhura cuMbana karatAM kahyuM, beTA vardhamAna! tArI mAne tuM "hA" kahI de eka vAra. ene saMmati ApI de. le, mArI tane AziSa che ke tuM vAsanA vinAnuM bhegasukha pAmaje. basa, pachI te bhavabhramaNa nahi rahe ne? have "hA" kahI de che ! bola 'hA' ne? cekasa ne? kumAra zuM kahe ? pApakArya mAM vaLI saMmati! nA, nA. 'hA' te kema bhaNAya ! kumAra mauna ja besI rahyo. paNa mAtA trizalAe e manamAM ja saMmati vAMcI lIdhI. mahAmusIbate prApta thayela vijya pharI kyAMka jate na rahe eTale turata ja AnaMda vyakta karIne, kumArane chAtIsara cAMpI, enuM mAthuM TUMghIne trizalA jhaDapabhera pagalAM bharatI vidAya thaI gaI
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ udAsInatA maganamayI [35] meAhunI lIlA vicAratA kumAra vamAna tyAM ne tyAM sthira thaI gayA ! . suvarNa piMjaramAM beThelA mayUre TahukAra karyo ! : enI bhASAmAM e jANe ke belI gayA.... ahe! pelA kahevAtA vItarAgAmAM ya rAganI lIlA! ane A sarAgImAM ya vItarAgatAnAM darzana. dhanya he! rAjakumAra vardhamAna !' c. cha cha mahinA bhagavAnanI gocarI saMgame bhraSTa karI, jethI cha mahinA nirjaLA upavAsa karavA paDayA. chatAM bhagavAne indrane khUma na mArI ke A nAdAna saMgamane jarA saMbhALI leje, jarA khUNAmAM laI jaI enI khabara leje. je bhagavAna janmAta zarIranA paganA aMgUThAthI sAnAnA meru kaoNMpAvatA hatA, te bhagavAne dhAyuM hota te saMgamane magaphaLInA phAtarAnI jema khAMDI nAkhyA haiAta. dhAryuM hAta tA bhagavAne saMgamane kALanA paDachAyAmAM gALI dIdhA hAtaevI rIte ke tenA rahvAsaghA paramANu paNa bhegA karatAM karADA varSa nIkaLI jAta !
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ [<] mahela jela ane lagnanAM gIta gavAI gayAM ! vamAna ane yazeAdA cheDe badhAI gayAM ! cArImAM pherA pharAI gayA ! mehanuM eka nATaka bhajavAI gayuM ! kumAra vamAnanuM nikAcita bhagAvali kharatu' cAlyuM ! vamAnane saMsAra cAlyA jAya che; yazeAdAe priyadarzInAne janma ApyA. priyadarzInAnuM jamAli sAthe lagna thayuM ! kALapuruSe haDaTara ugAmyo ! mAtA trizalA ane pitA siddhAya svage gayAM ! kumAranA vaDIlama" naMdiva na hatA. have moTAbhAI pitAnA sthAne hatA. virAgI kumAranA AtmA have adhIrA thayeA hateA; agAra maTIne aNugAra manavA. zAkAtura hatA prajAjane, prApAlaka gumAvyA khadala. zAkAtura hatA navina, pitA gumAvyA badala. zAkAtura hateA maMtrIgaNa, svAmI gumAvyA badala. mAha jene pajave tene badhA ya pajave. rAga ane zeka enA ghera dhAmA nAkhIne ja paDacA hoya. nirmAhI vadhu mAnane zeka na hatA, na saMtApa hatA. kanI akaLa lIlAnA e prakhara abhyAsI hatA ! kanA kuTila dAvapecAnA e acchA jANakAra hatA! ka rAjanA sainyanA bhukkA uDAvI devAnI vyUharacanAne e kAbela ane tene vaLI zeka ? saMtApa zA ? nI pAse. jayeSDa khelADI hatA. kumAra tA cAlyA
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahela jela bane che [37] meTAbhAI mArI pratijJA pUrNa thaI che. mAtA-pitA kALadharma pAmyAM che. have mane sarva saMgatyAganA pathe javAnI anujJA Ape. mAtA-pitAnA avasAne avAcaka jevA thaI gayelA nadivardhana te A sAMbhaLIne sAva mUDha thaI gayA ! e kazuM yana belyA. emanI AMkho phaphaka phaphaka AMsu sAravA lAgI. emanuM hRdaya dhaDaka ghaDaka dhaDakavA lAgyuM ! phaTako upara phaTako ! paDelAne pATu ! Ata upara Aphata! haiyuM khAlI thayuM tyAM sudhI raDyA ja karyuM. kumAra vardhamAna sthira UbhA rahyA, uttaranI rAha jotA. moTAbhAInAM AMsue emane jarA ya na DagAvyA ! merune dhrujAvI nAkhanAra AMsuthI dhrujI UThe! asaMbhava! DUsakAM letAM naMdivardhana belyA, "kumAra vardhamAna ! hajI te hamaNAM ja mAtAjI ane pitAjIne viraha thaye che! mArA be ya zirachatra tUTI paDyAM che ! ane tuM A zI vAta lAvyo ? huM zuM sAMbhaLuM chuM, te ja mane samajAtuM nathI. A te svapna che ke satya !" moTAbhAI satya che, sAva satya. have Apa mane satvara anujJA Api, aNagAra banavAnI." kumAre kahyuM. "laghubaMdhu, mAre kaze ja vicAra tAre kara nathI? huM nabApe ba, bhAviheNa anAtha bane. tane enI jarA ca dayA nathI AvatI? e dayAnA sAgara! zA mATe dAjhayA upara DAma de che? tAjA lAgelA ghA upara mIThuM bhabharAve che? "paNa moTAbhAI, have te huM A kArAvAsathI trAsI gaye chuM. mArA mATe A mahela jela banI gayuM che. eka samaya huM zI rIte pasAra karuM chuM e mAruM mana jANe che! sAtamI
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ [38] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva nArakanA jIvAnI kAyika yAtanA karatAM ya kadAca mArA aMtaranI vyathAnuM du:kha vadhu haze. 'sAcuM ja kahuM chuM bhAI ! pANI vinAnI mAchalInI jema taraphaDiyAM mAruM chuM ! mAruM aMtara raDayA ja kare che ! agaNita jIvA pelA duSTAtiduSTa kaOrAjanI hathelImAM sapaDAtA jAya che ane magatarAnI jema emane cALI nAkhe che. mAre kaI paNa bhAge emane bacAvavA che, e mATe mAre emane karmanAM gaNita samajAvavAM che. dharmonuM khaLa khatAvavu' che, puNya-pApanA bheda dekhADavA che. moTAbhAI ! nArakezamAM ane nigAdomAM zrIkAye jatA agaNita AtmAne mAre bacAvI levA che. tame mane ahI zAne sAru rAkI rAkhA che ? 'A raMgarAgamAM kAI raMga nathI: lalanAnA sagamAM kAI sukha nathI; mamatAnA poSaNamAM kAI zAnti nathI. moTAbhAI ! jaDanA A rAge teA javAnAM jIvanA marakhAta karyAM che. mane ahIM kAMya goDatu nathI, mAruM A sthAna nathI, mAruM ahIM jIvana nathI; mAru ahIM koI kArya nathI. huM te banavA mAguM chuM; byAmavihArI garuDa ! gagana mAruM sthAna; mAre tA joI e che, jIvatvanA vikAsanu jIvana. je mane anaMta sukhanI dena kare, mAru' tA kAya che, jIvAnA bhedabharamAne ukelavAnuM: emane anaMtanA svAmI banAvavAnuM. moTAbhAI! satvara anujJA kare. mAre javuM che sAdhanAnI bhUmimAM; gavaDAvavAM che gIta sahune AtamanAM!! laghubaMdhunA virahanuM vAdaLa bhAvinA gaganamAM doDayuM Avatu joIne bhayabhIta thaI gayelA navina zuM bele? zI anujJA Ape! pharI AMkho rAvA lAgI! haiyuM hIbakAM bharI bharIne rAvA lAgyuM ! na'vidha ne moTethI poka mUkI! kumAra vadhu mAnano aDAla AtmA kapI UThatho ! sa jIve pratyenI karuNA te enA aMtaramAM rAmerAmamAM UbharAI ja hatI.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahela jela bane che [3] ne ? bhADUtI lAvela kaDAratA kayAM sudhI UbhI rahe ? vamAnane dayALu AtmA jarAka phaphaDI Uco. bheTAbhAI ! moTAbhAI ! Ama raDaze! nahi, mArAthI nathI joyuM hatuM A rudana ! jenI AMkhamAM AMsunuM bUMda paNa me joyuM nathI tene mArA ja nimitte azrunI gaMgA beya AMkhamAMthI vahI jAya ! nA, nA. moTAbhAI! Apa zAnta thaI jAo. ApaNe koI vacalA mArga kADhIe.' kumAra ekadama bolI gayA. naMdivadhanane khUba AzvAsana maLyuM theADI vAre e zAnta thayA. vAta karI. ati niSNuya thayeA ke kumAre bIjA be varSe gRhavAsamAM rahevuM. emAM kumAranI icchA mujaba e brahmacarya pALI zake, acitta pANI vAparI zake; tathA emanA nimitte keAI bhAjana banAvavuM nahi vagere nakkI thayuM. na chUTake kumArane A nirNuya levA paDo. paLa pI ekekA divasa jevI lAgatI hatI. divasa mAsa jeve! ane mAsa varSa jevA lAgatA hatA. jee nizcita carama zarIra hatA, cAvIsamA jinapati thavAna. hatA, temane ya karmInI kevI parAdhInatA ! virAganI vRtti prakRSTa ane tyAre sAmAnyataH e pravRtti ane, vRttimAM virAga hoya te pravRttimAM virAga ja hoya ne? rAganAM darzana te zuM thAya? rAganI vRtti prakRSTa bane te pravRtti rAganI ja ane; tevuM ja virAganuM che. aMtaramAM virAga ane AcAramAM rAga-e vAtane jhaTa jhaTa meLa bese tema nathI. kumAra vardhamAna viriktanuM jIvana moTAbhAI naMdivardhanane du:khe che chatAM sAramAM rahyo enA saMtApa ene jarAya eche nathI. saghaLuM dhAryuM te koInuM ca thatuM nathI. jIve che. e ya jo ke ema karIne ya kumAra
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ [5] mAhanuM kALu kalpAnta eka varSa pUrNa thayuM. virAgamUrti vamanAnA AtmA aNugAra manavAnA pavitratama dinane najadIkamAM joI ne thanaganI rahyo che. taka joI ne eka divasa moTAbhAI naMdivardhananI pAse kumAra vamAna gayA. kumAranA mukha uparanA hAvabhAva jotAM ja kema jANe naMdivana badhuM pAmI gayA hoya tema kumArane lAgyuM. moTAbhAI! avidha pUrNa thAya che. have AnaMdathI anujJA Apo. mAre sa saMganA tyAgI banavu' che.' na'divana zuM mele ? mAhe mAryA 'hA' nathI kahetA; pratijJAe baMdhAyelA 'nA' paNa nathI kahI zakatA. e ekadama gamagIna thaI gayA. mana vicAre caDayuM, 'phI muddata nAkhuM ?" nA, nA. e te anyAya kahevAya. te! ghasIne nA kahI dRuM ?? e to adhamatA kahevAya. tA khoTI mAMdagInA DALa karu ?" nA, e to dabha kahevAya. huM bhale eka saMsArI mANasa chuM; paNa bhagavAna pArzvanAthanA paramAt . bhAvi bhagavAna mahAvIranA saMsArI vaDIlama chuM. e kAvAdAvA karaze te jagata zu' nahi kare ? rAjA navina anyAya Acaraze te enI prajA zuM zIkhaze ? tA zu have rajA ja ApI devI? hAsto vaLI. emAM have vicAra ze ? adaranA AtmA bolI UThayo. paNa A rajA eTale mAre mATe te kArAvAsanI kaDakamAM kaDaka sajA! A mahela ja jela banI jaze; huM ekale paDI jaIza; pAgalanI jema lavArA karato pharIza. A jelamAM AMTA
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanuM kALu kalpAMta [41[ ja mAryA karIza. mane khAvuM ya nahi bhAve, madhura paNa nahi bhAve. are ! huM sAva ja gAMDe thaI jaIza vardhamAna te mAro prANa che! mAruM jigAra che! enA vinA kalevaranI kalpanA karatAM ca huM dhrujI UThuM chuM. bhalene e virAgI haya, ethI ene mArA upara rAga na hoya, paraMtu huM te virAgI nathI ja ne? huM te mahArAgI! mArA badhuM vardhamAna khAtara te huM sarvasva ApI devA taiyAra chuM. jaMgalamAM javuM paDe te taiyAra chuM, mArA ja rAjyanA pADe pADe bhIkha mAMgIne jIvananirvAha kare paDe te ya taiyAra chuM. mane kAMI na maLe ke bIjuM badhuM maLo-mAre mana beya samAna che. mAre te mATe A vardhamAna maLe, enA mukhanuM darzana maLyuM eTale basa. mAruM e ja svarga, e ja mAre mekSa. jenI pAchaLa jagata gheluM banyuM che, jenAM mukhadarzana karavA prajAjanonAM ToLeTeLAM prabhAtanA samaye mArA AMgaNamAM UbharAya che ane jenA eka ja smite prajA gAMDIghelI thaI jAya che e mAre nAnakaDo bhAI vardhamAna. ene huM meTa baMpu! kevuM gauravavaMtu pada ! e te ThIka. paNa mArA vardhamAnanA paganI caMpI karavAnuM ya mane maLyuM hoya te ya mAre mana SaTakhaMDanA sAmrAjyanuM svAmitva prApta thatuM hatuM. mAre bhAI vardhamAnaH nAnakaDo baMdhu vardhamAna !" naMdivardhananA AtmAnA tamAma pradeza upara maharAje potAnA thANAM nAMkhI dIdhAM hatAM ! enuM tophAna aMtaratalamAM cAlu thaI gayuM hatuM. virAgI vardhamAna ane mahArAgI naMdivardhana sAmasAmA beDA hatA. jANe ke dharmarAja ane maharAja sAmasAmA AvI gayA hatA-maMtraNenA meja upara. keTaleka samaya sudhI sAva zAnti rahI. keI belatuM nathI. kumAra vardhamAne te pitAne prastAva mUkI dIdhuM hatuM eTale have rAjA naMdine ja kAMIka bolavAnuM hatuM.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ tribhuvanaprakAza mahAvIradeva ane...nakrie zAntinA e zUnyAvakAza tADayo. 'mArA prANapyArA khaMdhu ! hakkathI to have kazuM mAgI zakuM tema nathI, paNa chatAM eka vinaMtI karuM ? tuM mArI vAtanA inkAra karIza tA mArI sthiti atyAre ja kaphoDI thaI jaze; ane svIkAra karIza te! mArA jevA AnaMda kaDhAca anuttaravAsI deva paNa niha mANI zake. te hAM !..... [42] paNa vAtane adhavaca kApatAM ja kumAra kholI UThayA, moTAbhAI! mAre have bIjuM kAMI ja sAMbhaLavAnuM rahetuM nathI. mane anujJA ApA eTale patyu.' paDayo. kumAre jarAya khacakAyA vinA ekadama spaSTa bhASAmAM kahI dIdhuM. rAnna nadine AMcakA lAgyA ane mUti thaI ne DhaLI AMdhava elaDInI vAMto dUrathI sAMbhaLatA rAjAnA aMgarakSake doDI AvyA. caiAgya upacAra karavA lAgyA. aMtaHpuramAMthI rANIe doDI AvI. rugNAlayAmAMthI vaidyo doDatA AvyA ! kumAra vamAna tA jyAM UbhA hatA tyAM te ja mudrAmAM TaTTAra Ubhe! rahyo che. atyAre ene zuzraSAnA vinaya paNa mAhanA uchALAmAM vRddhi karanArA dekhAya che. e kAMI ja karatA nathI. rAjA naei AMkho khAlI. nAnA bhAI ne jotAM, 'khaMdhu! laghu badhu !' kahetAM ja pharI mUti thaI gayA. vAraMvAra mUrchA AvatI gaI; paNa kumAre Aje te kamAla karI hatI. dayALunA AtmA Aje sAva niSThura anI gayA lAgatA hatA. karuNAnuM saravariyuM jANe tadna sUkAI gayuM lAgatuM hatuM. vAtAvaraNa khUba ja gamagIna banyu hatu. rAjA nadinI kAkalUdIbharI mAgaNIe sahunAM haiyAM raDAvI nAkhyAM hatAM. sahunI AMkhA AMsu vahAvatI, kumAranI sAme joI rahI hatI. sekaDo AkhAM sarvAnumate e jovA Atura hatI ke kumAra, rAjA nadinI
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnu kALu kalpAnta [43] mAgaNImAM saMmita sUcavatuM mastaka halAve. sahu cokanA thaI gayA hatA. baMdhA ya kAna ekamatIe sAMbhaLavA talasyA hatA; kumAranA 'kAra'; paNa kumAranI AjanI vartaNuka sAce ja sahune gajabanAka jaNAI. sahunA aMtaramAM kumAra pratye kAMIka aNugama jAgyA ! ATalI niSThuratA ! sa jIvo pratye dayALu kumAra, rAjA naMdane ja apavAdamAM mUke che! pitAtulya moTAbhAInA aMtarane dubhAvIne kumAra kevI AziSe pAmaze ? mAMgalyamayI AziSa vinA sAdhanAmAM zI saphaLatA meLavaze ? rAjA nadie pharI eka vAra AMkhA khAlI. kumAre eka taka jhaDapI lIdhI. tarata belyA, moTAbhAI, mAtA-pitAjInA svaga lokagamana vakhatanA ApanA zabdo yAda karA! phakta be vaSaeN !? have rAjA nadi jo vacanathI pAchA paDaze te A sAme UbhelI prajAnuM zuM thaze ?? rAjA nadi khUkha ja nyAyI ane sattA vacanapratiSThaddha rAjA gaNAtA. meharAjAnI tamAce Aje ene asvastha karyAM hatA eTaluM ja. paNa rAjA nadinI nyAyapriyatAnI yAdIe mAharAjane vaLatI saphaLa tamAca lagAvI dIdhI. kumAranA vAgmANe enA aMtarane vIdhI nAkhyuM! rAjA nadie smita karyu. 'laghubaMdhu vardhamAna ! Ava, mArI najadIkamAM Ava. mane kSamA Apa.'kumAra pAse sarakatA eNyeA, mATAbhAI ! Apane kSamA ApavAnI hoya ? aparAdhI teA huM. banyA OM huM Apane kSamA ApavAmAM nimitta banyA !" Ama khelatA kumAra moTAbhAInI zayyAmAM paga pAse beThe. rAjA krisUtA hatA, te ekakrama UDayA, kumArane chAtIsarasA cAMpyA. 'bhAI ! nAnakaDA baMdhu ! jA, jA. mArI tane anujJA che, AziSa che, tuM tAruM kalyANa kara ane sa'sArasAgaramAM eka evuM nAvaDuM taratuM mUka ke jene pakaDI pakaDIne mArA jevA pAmI potAnA uddhAra kare.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ [44] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva vardhamAna ! tAru tA sukha tuM meLavI laIza. paNa mAruM te saghaLuM ya sukha tArI sAthe ja A rAjamahelamAMthI vidAya leze. mAre eka varSImAna hatA--te paNa have jaze....mAruM kAMI ja nahi rahe. eka virATa zUnya khera. mArA duHkhane mAre zuM raDavuM ? jA, bhAI ! khuzIthI jA. tuM virAgI ane huM rAgI. mAro ne tAre meLa maLI zake tevuM ya kayAM che? paNa chatAM nAnAbhAI! koI koI vAra tArA ane naMdine-nA, nA, e vItarAga bhagavAna mahAvIra ! tamArA A sevaka nadine yAda tA karo. yAda karaze ne ? Apa mahAdeva te huM Apano di! kharekhara na hoM! 'da eTale baLadiyA ! sadA ApanuM mukhadarzana karIne jIvananuM sAphalya anubhavato !' eTalu' bolIne rAjA nadi dhrusake dhrusake raDe che. chAtIe cAMpelA kumAranA mastake rAjA nadinA azrunA prakSAla thAya che. sahu ka ka raDe che. hase che; atara mAtra kumAranuM. bIjA divasathI eka varSanA mahAdAnanA AraMbha thAya che. eka varSImAM 388 kroDa sAnaiyAnuM dAna kumAre dIdhu'. basa ATaluM ja! zuM lenArAnI jagatamAM kayAreya khoTa paDI che? te zuM dayALu kumAre devAmAM kRSNatA rAkhI hatI ? nA, nA. paNa e sonaiyA vagere pheMkavAnI kumAranI rIta evI hatI ke je joI ne mAganArA mAgatA zaramAI gayA ! mAgavAnI bharapUra vAsanA tyAM ja zAnta thaI gaI ! eTale mahApuruSanA hAthanI zeSa laI ne ja ghara tarapha vaLyA. e zeSanu dAna 388 kroDa sAnaiyA thayuM !
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAbhiniSkramaNanA paMthe kArtika kRSNapakSanI dasamI ! virAgI vardhamAna mahAbhinikamaNane paMthe A divase kadama mAMDavAnA hatA. rAjA naMdivardhane prajAjanane Adeza karyo hato, sarvotkRSTa rIte nagara zaNagAravAno. hakIkatamAM AdezanI jarUra ja na hatI. prajAjanamAM kartavyanI sabhAnatA hatI. emAMya pitAnA ja kuTuMbIjana jevA gayelA virAgI vardhamAnano prasaMga hoya temAM te pUchavuM ja zuM? nagaranI prauDha nArIo pitAne kumAra vardhamAnanI mAtA ja mAnatI. keIene inkAra kare te tarata paDakAra phekatI. nagaranI yauvanAo kumArane mADIjA bhAI mAnatI. enuM gaurava te enI cAlamAM chUpuM rAkhyuM rahI zake tema na hatuM. nagaranAM bALako kumArane pitAnA AdaraNuya moTAbhAI mAnatAM. vAtavAtamAM meTAbhAInI vAta karatAM e dharAtAM nahi. kumAranA svajana tarIkenuM jeTaluM mAna rAjA naMdinA manamAM hatuM teTaluM ja nagaranA tamAma prajAjananA aMtaramAM hatuM ! pratyekanA aMtaramAM kumAranI pratikRti sthira thaIne vasI hatI. e pratimA kyAre ya tyAM khaMDita thaI zake tema na hatuM. koI ja ene khaMDita karI zake tema na hatuM. prajAnA lADIlA kumAra vardhamAna AvatI kAle agAra maTIne aNagAra banaze." evI udghASaNa sAMbhaLatAM ja sahunA aMtaramAM sepe paDI gayuM. pitAne nikaTane svajana AvatI kAle zuM khavAI jaze? amArI vaccethI kharekhara cAlyA jaze! e vicAramAM saDu gaLAbUDa DUbI gayA hatA. nagara zaNagAravAmAM
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ [46] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva AkhI rAta gaI! cere ne cauTe vAta thAya che. kumAranA virAganI! virAgInA mahAbhiniSkamaNanI ! - kumArikAo bele che, ahA ! bhAI vardhamAnanuM zuM thaze pelA jaMgalamAM? kALamukhA hAthIonA jhuMDane te tyAM sumAra nathI!" prauDhAo bole che, paNa keIka te sAthe jAo A marado kema nAma thaI gayA che? AvA bAyaDImuAo yuddha caDIneya zuM ukALaze?" mA~ kahe che, "harine mAraga che zUrAne, kAyaranuM nahi kAma re! ame marda kharA paNa laDhavADa karavAmAM. kumAra te kSamAnA zatre kamane jaMga jItavA nIkaLe. amane te e yuddha karatAM na AvaDe." patnIo ThasA mArIne emanA patidevane kumAranI sAthe javA kahe che, paNa badhAMyanI bolatI baMdha thaI gaI che ! vRddhAo kahe che, "basa ke? A ja prajAnuM pANI ne? eka bacce ya AvatI kAla kumAra vardhamAna sAthe javA taiyAra nathI! hAya, hAya, e che ke saMsAra-moha!" vAteDiyAoe vAta karI, niMdake e niMdA karI kAyaree kikiyArIo karI, ane sahu rAtridevInI godamAM poDhI gayA! savAra paDayuM, kUkaDAe nobata bajAvI. paMkhIo UDavA lAgyAM. govALo gAyone laI nIkaLI paDyA. panihArIo pANI bharavA cAlI paDI. mahAbhiniSkamaNanAM maMgaLa gIte gavAvA lAgyAM. baMsIo mAMgalyanA sUro relAvavA lAgI. sarvatra saMgIta prasaravA lAgyuM.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAbhiniSkramaNanA paMthe [47] divasa vadhato gayo tema lokenI doDadhAma vadhatI cAlI. rAjamahelanA vizALa prAMgaNamAM mahAyAtrAnI saghaLI taiyArIo thavA lAgI. azvadaLa, hastidaLa, pAyadaLa, sthadaLa vagere tamAma daLo goThavAyAM. TUMkamAM, rAjA naMdie pitAnuM saghaLuM ya kauzala, saghaLuM ya aizvarya, saghaLuM ya baLa A mahAyAtrAmAM ThAlavI dIdhuM. zubha samaya thayo. vizagIkumAra vardhamAna mahAnazibikAmAM ArUDha thayA. e ja vakhate emane salAmI devA tapa dhaNadhaNa UThI. vAjiMtranA nAda dhamadhamI UThayA. gaMbhIra gatie prasthAna thayuM. karoDo naiyAne varasAda kumAra vardhamAnanA hAthe comera varasavA lAgyA. devendro ane narendra, devenI duniyA ane mAnanI duniyA badhA ja ahIM UtarI paDayA hatA. kumAra vardhamAnanA apratima sauMdaryamAM Aje te se se kAmadeve UtarI gayA hoya tevuM jaNAtuM hatuM. anekhuM ja dekhAtuM hatuM e divya mukhAraviMda ! ane enA mukha upara AnaMda paNa keI ora ja hato. kadAca, trIzeya varSamAM-kayAre paNa-kumAranA mukha upara kaI e A AnaMdane paDachAye nahi je hoya! jenA mATe pUrvanA trIjA bhave lAkha lAkha varSanA mAsa mAsanA ghera tapa tapyA hatA; doma doma vaibhavothI khIcokhIca bharelA devAvAsamAM ya jenI mALA manamAM satata pheravI hatI. jene pAmavAnI tIvra tamannAmAM rAjA siddhArthanA rAjavI vaibhava paNa phikkA lAgatA hatA. te mahAsaMyama...sarvajInI karuNAne sAkAra karatuM apUrva saMyama...have theDI ja paLomAM prApta thatuM hatuM. rame rome AnaMda uchALAM na mAre te bIjuM thAya paNa zuM ? lAkhe prajAjanenAM darzana letAM, lAkho mAtAonI
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ [48] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva AziSa meLavatAM, lAkhe kumArikAonAM haiyAM thIjavI detAM kumAra vardhamAna AgaLa vadhI rahyA che! aMte sahu azakavanamAM AvyA. gabhIravadane kumAra nIce UtaryA! cAre bAju lAkhanI medanI jamA thaI che, jANe mAnane sAgara Ubhare. devendranA eka hAkoTAe badhe ja kolAhala zAnta thaI ga. kulamahattarA veta vastrapaTa hAthamAM laIne kumAranI pAse AvI. amUlya AbharaNa--alaMkAro-saghaLuM ya kamazaH kumAre utArI nAkhyuM. te ja vakhate InDe prabhunA skaMdha upara devaduSya nAkhyuM. keIthI A dazya joyuM jatuM nathI! vRddhAe te A bhISaNa tyAganuM darzana karatAM ja cakkarI khAIne dharatI upara paDI. kumArikAe pika mUkIne raDavA lAgI! vAnI chAtI dharAvate senApatigaNa paNa DUsakuM khAI gayo ! rAjA naMdi hajI kaMIka ravastha jaNAtA hatA paNa pachI jyAM kumAre muThThImAM vALa lIdhA ane jorathI eka mUThImAM pakaDAyela seMkaDo vALanI laTa kheMcI nAkhI tyAM ja rAjA naMdi kaMpI UMDyo! bIjI mUThI! chelle pAMcamI mUThI ! na kaLI zakAya tevI e bhayaMkara zAMti hatI. vacce DUsakAnAM avAja saMbhaLAtA hatA. rAjA naMdine upacAra karIne jAgRta karavAmAM AvyA ! deve paNa emane AzvAsana ApIne svastha rAkhavAno prayatna kare che. have vardhamAnanI sAme jovAnI temanAmAM paNa hiMmata rahI nathI. sarvavirati sAmAyikanI bhISma pratijJA karavAne samaya evI lAge. devendra sahune ekadama zAnta karI dIdhA! rAjA nadi parANe UbhA che, kumAranI sAme joI rahyA che. meghagaMbhIra gheSa vardhamAne namo siddhArtha kahIne siddha bhagavaMtane namaskAra karyo. tyAra pachI kAremi sAmAa pratijJA sUtra
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ [49] mahAbhiniSkamaNunA paMthe belyA. Ama, pratijJApUrvaka prabhue cAritra grahaNa karyuM. e ja vakhate temane evuM mana:paryava jJAna pragaTa thayuM. vardhamAna have kumAra vardhamAna maTI gayA ! zramaNa bhagavAna vardhamAna banyA ! devee emane zramaNa bhagavAna mahAvIra kahyA! devendra khabhA upara devadravya nAkhyuM! zramaNa bhagavAna mahAvIra have paga upADavA taiyArI kare che eTale rAjA naMdi ane samagra prajAjana emane vaMdana kare che. rAjA naMdi bhagavAna pAse jaIne pagamAM paDe che. zramaNa bhagavAna mahAvIranA caraNone mastaka aDADe che ! lAkhone svAmI tyAMthI mAthuM UMcakI zakato nathI. e codhAra AMsue raye jAya che! jayAM svAmI poka mUkIne AkaMda kare tyAM prajAjananA haiyAnI te zI vAta karavI? zuM vRddha ke zuM bALa! zuM baLavAna ke zuM durbaLa? zuM strI ke zuM puruSa? sahu raDe che! kema jANe kaI svajana paralokamAM na gaye hAya! keTalAya bebhAna thaI jAya che! bhAnavALA ya bhAnabhUla thaI gayA che ! buddhimAnanI buddhi kAma karatI nathI. anubhavIne anubhava pAchaLa paDI jAya che. karmarAjanI sAme khelAnArA bhISaNa saMgrAma mATe sajaja thayelA kumAra vardhamAnanuM A svarUpa joIne sahu stabdha banI gayA che. devAnI duniyA paNa hacamacI uThI che! akhUTa vaibhavane tarachoDI nAMkhavAnuM baLa eka mAnavamAM hoI zake ! ane mahAbalIe A viSayamAM sAva ja durbaLa ! rAjA naMdivardhananuM mAthuM atyAre pAMcamaNiyuM banI gayuM che. keme ya UMcuM karI zakAtuM nathI. jANe mAthuM kahe che, "zuM UMcuM karuM? bhegavilAsa bhegavyA pachI ya virAga jAgatuM nathI. nAnAbhAInI sAme mAthuM UMcakIne zuM UbhA rahevuM?
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ [50] tribhuvanaprakAza mahAvIra aMte devendra rAjA naMdine UbhA karyA. AMkhe te sUjIne lAlacoLa thaI gaI hatI. aparAdhInI adAthI rAjA naMdi belyA, "bhagavana, Apane meM khUba herAna karyA ! mArA mehanI khAtara meM be be varSa sudhI saMsAramAM jakaDI rAkhyA. mane mApha karo, mane kSamA Ape. - rAjA naMdi belatA jAya che ane DUsakAM nAMkhIne raDatA jAya che. zramaNArya mauna che. e mauna rAjA naMdine vadhu kalpAMta karAve che. kAla sudhI alakamalakanI vAta karatA kumAra vardhamAna Aje eka harapha paNa uccAratA nathI ! zuM mAre aparAdha mApha nahi karatA hoya ! zuM haze? dhAra AMsunuM rAjA naMdinuM e rudana prajAjanathI joyuM jAtuM nathI. sahu phaka phaphaka raDe che. raDanArA sahu che! AMsu lUchanAra eka paNa nathI. tya zamaNArthe paga upADyo. AgaLa zramaNarya, pAchaLa rAjA naMdi, devendronuM vRnda ! ane enI pAchaLa nagarajane! zramaNArya AgaLa vadhI rahyA che. rAjA naMdi vagere tamAma leka dInahIna vadane pAchaLa ne pAchaLa cAlI rahyo che. paNa kyAM sudhI pAchaLa cAle! maharAjane AdhIna banelA -pachI bhale te rAjA naMdi hoya ke game te heya kyAM sudhI virAgIne keDe pakaDe? rAgI virAgInA paMtha nyArA ! virAgInA tyAge rAgI AnaMda paNa vyakta na karI zake ! re! dhrusake dhrusake raDe ! kema jANe kazuMka khoTuM na thaI rahyuM hoya! khovAI rahyuM na hoya !
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAbhiniSkramaNanA paMthe pi2] kevuM svArthamaya jagata ! sahune pitAnuM svajana jAya che enuM rudana che; paNa zramaNanAM bhAvi duHkhanI bhayAnaka kalpanAo karIne emanI sAthe rahIne sevA karavA mATe eka paNa prajAjana taiyAra thatuM nathI! pitAnA svArthanAM sukhane saLagAvavA hiMmata karI zakatuM nathI! lAkho raDe e karatAM eka sAthe javA taiyAra thAya te ja sAcA rAganuM prakaTIkaraNa nathI zuM ? rudanamAM ja potAne rAga vyakta karI zakAya che? nA, nA. e rudanamAM te naryo daMbha che athavA te kevaLa moha che. virahanI veLA AvI gaI. zramaNa thaMbhI gayA. sahune mUMguM sUcana thaI gayuM ke have pAchA vaLe. mAre Daga bharavAM che. rAjA naMdi zuM bele? belavA jevuM kAMI hatuM ja nahi. sahue hAtha joDyA. vaMdanA karI. zramaNa bhagavaMte sahune dharmalAbha dIdho ane ane koI prema, ke kaI dila batAvyA vinA, mita paNa karyA vinA vizvanA e uddhAraka dhIra-gaMbhIra pagale cAlI nIkaLyA. ekAkI. e ekalavIra hatA, ekale hAthe ja, ApabaLe ja emane karmarAja sAthe saMgrAma khelI levAno hate. zramaNAryanI pITha dekhAI tyAM sudhI rAjA ane ane samagra prajAjana UbhA rahyA. sahu raDatA hatA. yazodA, priyadarzanA, jamAli, priyaMvadA, supArzva sahu stabdha hatAM. dInamanaraka hatAM. rAjA naMdi muktakaMThe vilApa kare che, "e vIra ! Ama ekale kyAM jaIza? aghora jaMgalamAM! tyAM zuM thaze tAruM ? keNa khabaraaMtara leze? vAghavane keTale bhaya? bhikSA levA jatAM apamAnane keTale bhaya? na maLe te zuM thAya? TADhataDakA zI rIte veThIza? DAMsa-maccharane zI rIte khamIza ? Gal.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ [para] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva kadI ughADA page na cAlanArA mAre| bhAI sadA khullA page cAlaze ? rAja attaranA hAje snAna karanArA sadA asnAta raheze ? jenI sAme koI AMkha paNa UMcI kare te bhAre karI dauM. tenI upara DAMsa--macchara besIne tenA lAhInI mijabAnI uDAvaze ? prabhAtamAM jene madhura sarede jagADavAmAM Ave e rAtrienI rAtri sudhI ujAgarA karaze ? kadI ThaMDuM-lukhkhuM na khAnAra, game te khAI ne calAvI leze ? lAkhA bhikSukAne bhikSA denAra jAte bhikSA levA nIkaLaze ? sUnI te zI majAla hatI ke tenA aMgane enI anicchAe spazI` zake ? ane have ?sadA sUranAna leze ? A vIra ! A zuM karUM ? tAru to ThIka, paNa mAruM ya saghaLuM sukha tArI sAthe gayuM. vIra ! vIra ! kahIne have mAre umaLakAbharyuM saMbodhana kAne karavAnuM ? konI sAthe besIne mIThI majAnI goSThie karavAnI ? kAnI sAthe mAre bhAjana karavAnuM ? e rAjamahelamAM jaIne ya zu karuM ? bheMkAra bhUtiyA mahelathI vadhu have e zu che?' rAjA 'kri jema jema bhAvinA vicAra karatA gayA tema tema temanuM mAthuM vadhu ghUmavA lAgyuM ! AMkhe tammara AvyA ane dhama karatAM jamIna upara paTakAI gayA ! punaH punaH caitanya ! punaH punaH mUrchA ! azrunA avirata pravAha ! nagarajanA ciMtAtura thaI gayA ! sahune thayuM ke kumAra vardhAmAna te potAnuM sukha pAmI gayA paNa rAjA dinuM sukha letA gayA !
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAbhiniSkramaNanA paMthe [5] kALa kALanuM kAma kare che. keI dI ene vyavahAra thaMbhI gaye nathI. rAjA naMdinI AMkha raDI raDIne sUjhI gaI hatI. yadA, priyadarzanAnI paNa e ja sthiti hatI. maMtrImaMDaLe khUba khUba AzvAsana ApyuM. rAjA naMdi vagere rathArUDha thayA. dhIme dhIme ratha rAjamahela bhaNI cAlya. mehanA kevA jambara vAvaMToLa vIMjhAya che! je bhAInI zAMti khAtara be be varSa saMsAra-kArAvAsamAM rahevAnI taiyArI batAvI te bhAIne Aje paNa zAnti te na ja maLI. jyAM moha tyAM zAnti? azakya. kumAra vardhamAnane gRhavAsa Aje bhedAI gaye. prakRtimAM AnaMda AnaMda chAI gaye. amAre vizvoddhAraka gRhAvAsanI kALI koTaDImAMthI bahAra nIkaLe, AnaMdo ! AnaMdo! cauda rAjalakamAM prakAza prakAza phelAI gaye! nArakamAM ya eka kSaNanA apUrva sukhanI vIja jhabUkI gaI! paNuMbadhuM ya kSaNika ! kema vAruM? gRhAvAsamAMthI chUTele vizvoddhAraka karmAvAsamAM phasAya che evI jANe jANakArI thavAthI te? ghana ghAtI karmone nAza na thAya tyAM sudhI vizvoddhAraka zakya nathI. pracaMDa puruSArthanA mahAnalane pragaTAvyA vinA ghana ghAtIkarmonAM rajakaNanI rAkha banAvavAnuM azakya che. khAtAM pItAM enI rAkha? asaMbhava. ghera beThAM enI rAkha? asaMbhava.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ [54] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva hajI bIjA atIkarA mATe tema khanI zake, paN tI kara devA mATe te ema na ja bane. gharabAra emane tyAgavAM ja paDe, mAhamAyAnAM AvaraNA emaNe utAravAM ja paDe. rAjA bharatane gharamAM kevaLajJAna thaI zake, paraMtu kumAra vadhu mAnane kadApi nahi. kema! enA uttara eka ja che ke tItha kara devane AtmA vizvoddhAraka bananAra che; mAtra svAddhAraka nahi. vizvanA uddhAraka ananAre jAte bAhya AcAranuM jIvana paNa jIvavuM ja rahyuM. saheja rIte ja e evuM jIvana jIve. mATe ja kumAra vamAna agAra maTI aNugAra banyA. Aje nyUrNAMka ane mAskAne ApaNe sabhArIe chIe paNa e jA bhaka gAmane ApaNe yAda karatA nathIyAM carama tIpatie kSapakazreNI pragaTAvI hatI. zukaladhyAnanA cAra pAyA daTAyA hatA ane kaivalI samudradhAta karyA hatA. e zyAmakanA khetaranuM zAlavRkSa keTaluM bhAgyazALI che ke jenI chAyAmAM prabhue kevaLajJAna prApta karyuM.... jIvananuM zreSTha dhyeya ane vizvanA aMtima hetu siddha karyAM. sa zreSTha vastue A zreSTha puNyavatane ma hatI tema teonu` kevaLajJAna paNa zreSTha che, kAraNa ane AtmAnA kevaLajJAnanu te kAraNa banI rahe che.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ [7] vikAsanuM mahAbhiyAna karmAvAsanI jaMjIromAM jakaDAyele AtmA vizvoddhAraka zI rIte kare? mATe te virAgamUti vardhamAna have puruSArthamUrti bhagavAna bane che. vikAsanI mahAyAtrAne AraMbha nayasAranA bhAvathI thaye. vizvanA svarUpanuM sAcuM darzana tyAM thayuM. munionA saMge enI bhAvaridratA bhedAI gaI. jaDa ane jIvanA svarUpanuM sAcuM-saMpUrNa darzana thavuM e kAMI nAnIsUnI vAta nathI. abhimanyunA keThA jevA tyAM apUrvakaraNa ane anivRttikaraNanA keThA che! emAM pravezIne mehanIya karmanI akSauhiNI senA upara ekalavIra banIne bhUkhyA varunI jema tUTI paDe che. puruSArthavIra AtmA mAra mAra karate AgaLa vadhatuM jAya che, bhAvine aMtaHkaraNane trIje keDe AgaLathI ja sApha karate e dvimukhI yuddha AraMbhe che. ekalA hAthe anaMtane kaccaraghANa kADha e nAnIsUnI vAta te kema ja kahevAya? ane te ya amuhUrtanA kALamAM! AMkhanA palakArA jeTalo ja samaya samaje ne! ane jyAM e koThA bhedAya ke pelI samyagdarzananI vijyamALA gaLe UtarI ja samaje ! jenI prAptie anaMta pudgala parAvartakALanuM saMsArabhramaNa maTI jAya; anaMta mRtyu, anaMta re, anaMta upAdhio, anaMta ciciyArIo ane kikiyArIo agaNita nArake ane agaNita kuttA-gadheDA vagerenA hInatama bhAve..badhuM ja sApha! badhe ja tALuM !
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ [56] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva kevuM pracaMDa baLa haze, e samyagyadarzananuM! kevI dhanya haze, e paLa ! have bAkI rahe to vadhumAM vadhu ardhapugala-parAvartane ja kALa, anaMtamAMthI ardhI ja rahe. bAkIne badhe bhavabhramaNa kALa maTI jAya! re! keka te UhApoha karo! A pracaMDa siddhi upara! e siddhine ApanArA samyagdarzana upara! jene pAmele jIva deva-guru-sAdhamikane paramabhakta heya; jene saMsAranuM sukha atibhayaMkara lAgatuM hoya! saMsAramAM rahevA chatAM ane e sukha bhogavavA chatAM jenuM aMtara sadA raDatuM hoya! re enA je mane du:khI sAtamI narakane nAraka paNa na hoya ! sadharmane rAga te enA romeromamAM vacce hoya, dharmazravaNanI bhUkhanI to jagatanI koI paNa bhUkha spardhA na karI zake ! mammaNanI paisAnI bhUkha paNa nahi! A che; samyagdarzananA prakAzanA camakArAo ! jyAre e prakAza aMtaramAM jhabUkato haze tyAre zuM thatuM haze ? kevuM saMvedana jAgatuM haze ? ke AnaMda anubhavAtuM haze? e te saghaLuM ya kevaligamya che. paraMtu e cokkasa che ke e vakhatane AnaMda sarvotkRSTa AnaMda haze. e jIve bhavacakamAM kadI paNa e AnaMda kyAMya anubhavyuM nahi hoya! nA, navamA grevekayamAM paNa nahi. anantanA aMdhiyArA eka ja sapATe pheMkI de eve e prakAza! anantakALanI avaLI gatinA pracaMDa vegane eka ja AMcake savaLA karI de e kAke lAve te AMcake ! prajJAnI saghaLI bhUlene ekarAra karAvI de evI sanmati ! bhayaMkara pApa paNa hasIne karanArane have nAnakaDuM pApa paNa dhrujatA karAve evuM jambara hadayaparivartana! jIvanavikAsanAM kyA kayAM bIja nathI samAyAM. A samyagdazananI prAptimAM?
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ vikAsanuM mahAbhiyAna [57] kuMDalInuM utthAna te A samyagdarzananI prAptimAM te nahi samAyuM hoya ne ! samAdhinI mUcha ahI ja haze zuM? agamanigamanI A vAtamAM te kalpanA karatAM ya kaMpa thAya che. rakhe, kyAMya asaMgata citrAmaNa thaI jAya! | nayasArane A samyagdarzananI prApti thaI hatI. vikAsanI yAtrAnuM maMgaLa prayANa tyAM AraMbhAyuM hatuM. paNa manamAM eka prazna jAge che ke A navAsAra! bhAvi tIrthakarane AtmA ! ene AvuM samyagdarzana prApta thAya pachI asaMkhyakALa sudhI bhavabhramaNa UbhuM ja kema rahe? bezaka, anaMtakALanuM ya bhavabhramaNa saMbhave che, tyAM asaMkhyakALanA bhavabhramaNamAM Azcarya zuM? ema kahI zakAya. paraMtu A te tIrthapatine AtmA che. vaLI e bhavabhramaNamAM emaNe kevI bhayAnaka bhUlo karI che? bhagavAna AdinAthanA pautra-marIci thaIne zithilAcArI sAdhu banyA! tridaMDIne mithyA paMtha calAvavAmAM nimitta banyA ! gotrane mada karIne evuM nikAcita nIca gotra bAMdhyuM ke je paccIsamA bhavanI ghora sAdhanAnI pracaMDa AgamAM ya baLIne khAkha na thaI zakayuM ! usUtrabhASaNa karIne aghara saMsAranuM sarjana karyuM! tripRSTa vAsudevanA bhavamAM ke bhayAnaka kaSAya jAgyuM ke dhagadhagate sIsAne rasa jIvatA mANasanA kAnamAM reDAvI dIdho ! te ya nAnakaDI bhUlamAM! ane pelA siMhane Ubhe ne Ubhe cIrI nAkhe ! kevuM AsurI baLa! karmarAje paNa A aparAdhanI sajA karavAmAM bAkI na rAkhI. tIrthapatine AtmA hoya tethI zuM? aparAdhI badhA tene mana samAna hoya che ! eka vAra te jhIMkyA thI nArakamAM ane
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ [58] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva eka vAra sAtamI nArakanI kALamukhI kuMbhIomAM ! ane e sivAya asaMkhya bhavenA varNavyA na jAya tevAM bhayAnaka duHkha te. vadhArAmAM! samyagdarzana pAmyA pachI paNa AvI bhUle ya thaI jAya kharI? jarUra, samyagdarzananA asakhya AkarSa hoya che. eTale ke e asaMkhya vAra Ave ane cAlyuM jAya. eTale jyAre e samyagdarzana cAlyuM gayuM hoya te kALamAM AvI bhUle thaI jatI haze. paraMtu samyagdarzananA camakArA jyAM jhabakI gayA tyAM kaI paNa avasthAmAM AvI bhUle kema saMbhave? ane te ya tIrthapatinA AtmA mATe te gajabanI bAbata na kahevAya? bhagavAna zAstrakAre A keyaDAne eka ja ukela Ape che. teo kahe che, jIvanI kamapariNati khUba vicitra hoya che. game tyAre game te banI bese evuM karmavaza jIva mATe susaMbhavita che. Azcarya te karmavaza je dharma karI zake tyAM ja che. pApa kare temAM keI Azcarya nathI. karma pariNationI viSamatAne najaramAM rAkhavAmAM Ave te game tevA karmAparAdhI jIva pratye samatvabhAva jALavavAmAM jarAya muzkelI na paDe. avaLA puruSArthe nayasAranAM jIvanene jIvaleNa AghAta. pratyAghAta pahoMcADyA. TheTha naMdana rAjakumAranA jIvanamAM e puruSArthe savaLI. gati pakaDI. vikasanI mahAyAtrAne Ugama samyagdarzanathI ya ane e mahAyAtrAe jIvanamAM sarvavirati pAmavA dvArA bhavya gati pakaDI. vikAsanI mahAyAtrAnI Teca pAmavA mATe have traNa ja jIvana bAkI rahyAM hatAM. eka naMdanaRSi tarIke, bIje dazamA devAvAsanA devAtmA.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ vikAsanu mahAbhiyAna [59] tarIkenA ane trIjo vizvoddhAraka bhagavAna mahAvIra tarIkenA. e aMtima bhavamAM puruSA nA je pracaMDa mahAnala pragaTatho enI nAnakaDI cinagArI to nadana rAjakumAranA jIvanakALamAM ja pragaTI cUkI hatI. naMdana, rAjakumAra maTIne muni ane che. eka lAkha varSa sudhI mAsakSapaNune pAraNe mAsakSapaNunI gheAra sAdhanA kare che. vIza sthAnaka tapanuM bhavya ArAdhanA kare che. puruSAnI A cinagArI pachI kayAreya zAMta paDI nathI. e cinagArImAMthI caNagA anyA; caNagAmAMthI aMgArA anyA; aMgArAmAMthI anala anyA, anala mahAnala anyA, sa ghAtIkarmAne bhasmasAt karIne ja japyA. samyagdana sarAgasayamamAM pariNAma pAmyuM. e sarAgasaMyama aMte vItarAgacAritramAM pariNAma pAmyuM. kumAra vamAne e vItarAgacAritra pragaTa karavA rAjamahela tyAgyA; moTAbhAI ne tyAgyA; priyatamA yazeAdAne tyAgI; saghaLuM ya tyAgyuM. je agAra (ghara) tyAge te badhuM ja tyAge che. kaMcana- kAminI kuTuMba-ane kAyAnI mamatA, svajano ane parajanA---- ardhuM ya agAra vinAzI rIte nabhe ? saMbhave ? Take? je agAra vinAnA thayA, e badhA vinAnA ja thaI gayA. pachI bIjA badhA tyAganI vAta kahevI na paDe. agAranA tyAgamAM badhAyanA tyAga AvI ja jAya. mATe ja zAstrakAra bhagava'tAe kahyuM ke kumAra vadhamAna agAra maTIne aNagAra thayA. cAlA, have puruSAtha nI e bhavya pratimAnuM darzana karIe. karAja sAthenA bhISaNa saMgrAma nihALIe. vijayazrI varatAM zramaNAnAM ma`galamaya darzana karIe.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ [8] puruSAtha smRti zramaNAye mahela cheADo. nagara mUkayuM. azokavATikA mUkI, nagaranA sImADA mUkayo. badhuM ya mUkayuM, badhAe emane mUkayA. ekalA meAkalyA! ekalA javA dIdhA; vana tarapha ! eka, be nahi, badhA ya zramaNAnI sAthe jaI zakatA hatA, paraMtu maharAje darekanA pagamAM ja jIrA nAMkhI dIdhI hatI. eka Daga paNa AgaLa koI casakI zake tema na hatuM. kema Ama karyu. ? e ja jovAnuM che have. je kumAra vamAna rAjamahelamAM saMpUrNa rIte surakSita hatA saunikAthI ane uditAti puNyamaLathI. te zramaNA banyA eTale rasainike tA gayA paNa kumAranI sAcI surakSA karatuM puNyakarma paNa khasyuM ? nA, zramaNAye ja jANe ene dUra mUkayuM ane ekalA paDe e ekalavIre kAja sAthenA hisAkha cAkhkhA karI devA kammara kasI ! kama rAjane emaNe AhvAna karyu : cAla AvI jA sAmasAmA--tArA-mArA hisAba have cAkhkhA karI nAkhIe.' ane...ka`rAje e AhvAna jhIlI lIdhuM! bhISaNa saMgrAma ArabhAI gayA ! ekekathI caDI jAya evAM bhayAnaka zastro sagrAmamAM UtaratAM jAya che. ahIM rUpavatI suMdarIe paNa zastrA tarIke upayAgI ane che ane kaTapUtanA jevI vyantarIe paNa Utare che. anukULa zastrA potAnA jIvaleNa dAvA siphatathI ajamAve che. pratikULa zastrA bhayAnaka jhanUna sAthe tUTI paDe che.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ puruSAthamUti ]61] jAtajAtanA-sajIva ane nijIva-anukULa ane pratikULa -za karmarAjanA virATa zastrAgAramAM paDyAM che. zamaNArya pAse eka ja zastra che, kSamAnuM ! kaI paNa zastra Ave, zramaNa kSamAnuM eka ja zastra jhAlI rAkhe che, saMgrAma khelatA rahe che, ane Azcarya! ke karmarAjanA tamAma migamisAIle, rekeTa, eTama bomba ke hAIDrojama bomba badhA ja niSphaLa jatA jAya che. jaMtuyuddha paNa niSphaLa gayuM, vizvayuddha paNa kAyara nIkaLyuM, enI peTana Tenka ke zarmana Tenka, enuM havAI yuddha ke naukAyuddha bhadhAyanA bhukA belAtA gayA ! zramaNaryanuM eka ja zastra hatuM kSamA. eka ja yuddhanIti hatI-upazamathI jIte! A sivAyanuM bIjuM zastra na hatuM! bIjI kaI yuddhanIti na hatI. mAranArane mAravAnI tAkAta zuM na hatI, temanAmAM? re ke bevakUphIbharyo prazna! bALavayamAM niSpakampa merune dhrujAvI nAkhanAramAM kAyaratAnI kalpanA ? zAnta pApama! dhArata te e samavIra kamarAjanAM tamAma zastranA eka ja paLamAM cUrecUrA karI nAkhata ! mahAkAya rAkSasane mUThImAM cALI nAkhata! bicArI suMdarIo ane vyatrIo te enI pAse magatarI hatI; magatarI ! paNa A yuddha ja nyAruM hatuM ! yuddha laDanAra ya nyAro hate ! je yuddhamAM maratA zatrunA lehInA kaNakaNamAMthI lAkha lAkha navA zatruo UbhA thAya ane e rIte jene aMta ja na Ave tevA yuddhane ekalavIra yuddha ja kahete nahi. enuM te kahevuM hatuM yuddha eka ja vAra evuM karI nAkho ke je jemAM khelAI jAya. jemAM zatrune sarvanAza belAI jAya. jene aMta jhaTa AvI jAya.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ [62] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva AvA yuddhanI saphaLatA mATe A raNavIre kSamAnuM zastra zodhI kADhyuM hatuM. mAranArane kodhathI mAravAmAM te puruSArtha ke? e puruSArtha gaNAtuM hoya te ya jaMgalI puruSArtha kahevAya. | mAranArane kSamAthI phaTakAre e ja sAce puruSArtha che, e ja sAtvika puruSArtha che. sauthI mahAna ane sauthI kaThina puruSArtha A ja che. lagAtAra sADA bAra varSa sudhI A saMgrAma khelAye. kamarAje kazuM ja karavAmAM bAkI na rAkhyuM. nIti-anItinA kAyadA kAnunene phagAvIne eNe saghaLA kAvAdAvA ajamAvI nAkhyA. pahADanA pASANane ya dhrujAvI mUke evA jhanUnI ane sAva bhaMgAliyatabharyA humalA karavAmAM ya eNe jarA ya pAchI pAnI na karI. zamaNAryanA page Aga lagADI ! bhUkhyA sa, ajagare ane neLiyAne chUTA mUkyA ! jaMgalI hAthIone deDAvyA! sUMDhamAM pakaDI UMce AbhamAM uchALyA ane nIce dharatI upara paTakyA ! bhayaMkara vAghavaruone jIvatA cAvI nAkhavA mekalyA! zULIe caDAvyA! kUvAmAM utAryA ! pracaMDa Aga veratA caMDakauzikane ya mokalyo. re! surAdhama saMgamane uparathI belA ! ane badhuM ja karI nAkhavAnI sattA ApI! eNe vitADavAmAM kAMI ja bAkI na rAkhI! chatAM phAvaTa na AvI. hAra upara hAra sajajaDa hAra thatI ja cAlI, eTale aMte comera aMgArA varasAvatuM kALacaka choDAvyuM ! adhamAdhama saMgame-kamarAjanA adanA gulAmeabhajJAtmAe kALacaka cheDayuM paNa kharuM ! zramaNaryane bhayAnaka phaTako lAgyo ! enA dhAe e dharatImAM UtarI gayA! paNa....paNa manane te leza paNa dhakako vAge na hato !
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ [63] puruSArtha mUti have zuM kare karmarAja! e dhUMApUMA thaI gayo! hAryo jugArI bamaNuM rame! eNe rAjA siddhArtha ane rANI trizalAnAM karuNa rudana saMbhaLAvyAM! "dIkarA! ghera pAche cAla." kaThoratA jyAM hAre che tyAM prema ane karuNAnAM gIta jIte che! paNa A dave ya niSphaLa gayA ! govALiyAne mokalyA ! kAnamAM khIlA mAryA! paNa badhuM niSphaLa ! kharaka vaidyane mekalyo. khIlA kheMcAvIne bhayAnaka trAsa ApIne namAvI devA ! karmarAjanuM A have chelluM kahI zakAya tevuM bhayaMkara zastra hatuM. khIlA kheMcAtA bhayAnaka vedanA thaI! cIsa paDI gaI! sArI jIvasRSTi dhrujI UThI ! ahIM karmarAje pitAne vijya ka ! paNa e kalpanA ThagArI nIvaDI. cIsa te dehe pADI hatI. AtmA te "prakAzanI bUma pADate mastarAma jaNA! tyAre have saMdhi karI levIne kamarAje? saMdhi te keI ne karavI ja na hatI. vijya e ja enuM lakSya hatuM. ane aMte. maraNiyA jaMga khelate karmarAja kesariyA karIne tUTI paDyA. chelle phaTake mArI daIne ghAtakarmane chellAmAM chelle sainika lehI vamate dharatI upara DhALI nAkhe; puruSArthamUtie! bhayAnaka saMgrAmane aMta AvI gayo! "prakAza" "prakAzanI bUma saphaLa banI. zramaNArya kevaLajJAnane anaMta prakAza pAmI gayA ! kSamAnA zastrathI khelAI gayelA sADA bAra varSanA A tAtA puruSArtha jaMgane sahu joI rahyA hatA, de ane devendro-badhA ya. vijyazrI varatA zramaNAryane joIne sahu nIce deDI AvyA! AnaMdanA bhAvAvegamAM sahu pAgala banyA. nAcagAna AraMbhAI gayAM!
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva prakRti paNa AnAthI akAta na hatI. AnaMdamAM AvI jaI ne eNe caude rAjaleAkamAM prakAza prakAza pAtharI dIdhA. narakanA jIvAne paNa kSaNanuM apUrva sukha maLyuM! zramaNA ne ghAtIkovAsa bhedAI gayA. zramaNA vItarAgapada pAmyA ! vItarAga-cAritryanA svAmI bhagavAna mahAvIra banyA. vaizAkha suda dazamInI e rAta dhanya banI gaI ! paramAtmAnA Atma mAM prakAza patharAye ! RjuvAlikA nadIne kinArA pavitra anI gayA ! e tI dhAma banyA ! nArakanA aMdhakAramAM prakAzanA lIseATe paDayo ! dazamInI e rAtrine devAe prakAzamaya banAvI. dIdhI ! 'prakAza' 'prakAza'nI bUme keTalAyane prakAza ApyA ! hajI to keTalAyanA aMtaramAM prakAza pAtharatA raheze ! Atmasaundarya nI jhalaka jhAMkhI bhagavAna mahAvIranA jIvanaprasaMgAnA svAdhyAyamAMthI Ave che. bha. mahAvIranA jIvananI kathA ApaNA AtmAnI anaMta zaktie ane amaryAda sauMdaryAMnuM bhAna karAve che. bha. mahAvIranu" nAma mAtra AtmAnuM AtmA sAthe AtmAnusadhAna karAve che. pachI ApaNI a vAsanA, kAmavAsanAnuM UrdhvIkaraNa thAya che. ApaNA cetananA kAI Urdhva dharmAM maMgalapraveza thAya che--jayAM bhaya nathI, udvega nathI, parAjaya nathI; che mAruM vijaya--khIjanA caMdra jema vistaratA AtmAnnatinA kSetre satra digvijaya, bha. mahAvIranuM jIvana AvA satata vistaratA vijayanu ja na galataeNAtra che. AthI ja tA temanuM nAma vardhamAna hatuM.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ [9] karuNAmUti saMpUrNa vizvane avaletA paramAtmAnA e prakAzanI janetA keNa? jarA tapAsI laIe. anaMtanA yAtrIne e aMtaramAM karuNAnI je te sadA jhaLakatI hatI. paraMtu paccIsamA naMdana rAjakumAranA bhavamAM e jota jora jorathI UchavavA lAgI hatI. kame karelI chanI khAnAkharAbI jeIne ene AtmA kakaLI UThayo, raDI paDyo. A gulAmI! AvI AMtarasamRddhinI AvI pAyamAlI ! ATalI badhI dInatA! ramA, rAma ane rasanAnAM AbhASika sukhanI AvI kALajhALa bhUkha! sadAnA tRpta jIvane ! anaMtanA sukhane ke kAramAM kRtrima dukALa paDayo ke jIva game tene sukha mAnIne tenI upara tarApa mAre che, jhaDapI levA; vilaMba thAya te bIje haDapa karI jAya e bhayathI. ajanmAnA janma joIne, ajaranA ghaDapaNa jeIne amaranA maraNa jeIne meMmAM AMgaLI nAkhI de che anaMtane e yAtrI ! azaraNatA! pAra vinAnI ! parAdhInatA! keI sumAra nahi ! dInatA! aMta ja nahi. prakAzanuM nAma nahi ! aMdhakAranuM ja ekachatrI sAmrAjya! jIva jevA jIvane sAva jaDa jevuM banAvI nAkhe, karmarAje ! oha! aphasesa ! mArA ja bhAIbhAMDunI A dazA mArAthI joI jAtI nathI! tri. ma-5
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ tribhuvanaprakAza mahAvIradeva koI nigodamAM, keI kIDInA dehamAM, kaI dhobInA gadheDAnA Liye! kaI pUMchaDI paTapaTAvatA kutarAnA janmAre! keI nArakanI kuMbhamAM! kaI devInI pAchaLa pAgala banatA devanA dehamAM ! kevI karuNa dazA ! karuNAnI jota jora jorathI UchaLatI rahI. te have zuM karavuM ? jAtane ane jagatane A barabAdImAMthI tAravA mATe eka ja raste che, sarvasaMgatyAgI thavuM; ghora sAdhanA karIne karmonI sattAne AtmA uparathI nestanAbUda karavI. kevaLajJAnane prakAza meLavI le ane sukhaduHkhanAM kAraNo jANI levAM. basa, pachI jagatane jJAna ApavuM. ane...naMdana rAjakumAra naMdana RSi banyA, sarva-jIvane zAsanarasI banAvavAnI apUrva karuNA bhAvanAe tIrthaMkara nAmakarmanI dena karI. aMtima bhavana sADA bAra varSanA tAtA puruSArtha kALamAM e karuNA jyAM ne tyAM pragaTa darzana detI ja rahI. pale zUlapANi yakSa ! enA maMdiramAM karuNA prabhune mokalyA ! jAo-jAo. zramaNArya ! pApAtmAne ugAre ! khUba ja dayApAtra e jIva che! bicAro karmanA phaMde caDaze te enuM bhAvi keTaluM dhUMdhaLuM banI jaze ? jAo, avazya jAo. lekenA vAravA chatAM zramaNAryA gayA. AkhI rAta tophAna macyuM. bhayAnaka upasargonI jhaDI varasI, maiyArI! e vikarALa pazunA darzane ja rAmazaraNa thaI javAya. aMte thAkyo; e zUlapANi ! pragaTa thaye. page paDyo. jANe ke prabhu maunabhAve zUlapANine pUchI rahyA che, "alyA, zUlapANi kahete khare ke keNa mahAna deva ke pazu?
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ karuNAmUti [67]. zUlapANi ! pUrve pazunA bhavamAM mAnavatAne chAje tevuM satkRtya te karyuM ane A devanA pazumAM pazune ya na chAje tevuM kRtya tuM AcarI rahyo che? jyAM jyAM Aga joI, tyAM tyAM prabhu doDyA, karuNAnAM jaLa laIne. hRdayamAM karuNA bharIne. AMkhamAM karuNa bharIne. remaremamAM karUNA bharIne. Aga ane pANI vacce anAdikALathI eka meTe jhaghaDo cAlyo Ave che. be ya pitAne ekabIjAthI adhika balI mAne che. pANI kahe che, "baLa jagatamAM mAruM che, sahunI tRSA huM chIpAvuM; sahunA mela mArA punita spaze jAya! sahu mane page lAge." agni kahe che: "deva tarIke mArI pUjA thAya che, suvarNanI paNa zuddhi karuM chuM. mArA vinA prakAzanuM kaI astitva ja nathI." paNa kahe che: "paNa game tevI Agane huM ThArI zakuM... AganuM astitva nirmULa karI nAkhuM." Aga kahe che: "paNa pANIne te huM kyAMya saphAcaTa karI nAkhuM. vaDavAnaLane jeNe hoya tene A vAta kahevI na paDe hoM !" bemAMthI eke namatuM jokhatuM nathI. koI e ya eka Aga che. prema, kSamA, karUNA e eka pANI che. jagata upara kodhanuM mahatva aMkita thayuM che. prabhu prema-karuNunA mahattvanuM sthApavA mAge che. mATe ja jyAM jyAM Aga bhabhUkI tyAM tyAM prabhu doDavA, premanA-karuNAnA jaLabaMbA laIne. temaNe zUlapANinI Aga ThArI nAkhI. vaLI khabara paDI ke eka bhayAnaka Aga bhaDabhaDa jalI rahI che. AkhA ya vanane eNe bALIne khAkha karI dIdhuM che. keI tyAM jaI zake tema nathI. e Aga vasI che; caMDakauzika nAmanA nAganA aMtaramAM. enI AMkhamAM
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ [68] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva basa...karuNAmUti UpaDayA. Aga ane pANI sAmasAmA AvI gayA. ghaNuM udhAmA karyA, ghaNAM ucALA bharyA, ghaNuM tephAna karyuM e Age! paNa niSphaLa! karuNAnA jaLa UchaLI UchaLIne paDatA hatA Aga upara. bhAre tumula jAmyuM. aMte Agane parAjaya thaye Agane vinAza thayo! karuNA hasatI hasatI pesI gaI, caMDakauzikanA aMtaramAM. kauzikanI AMkhamAM. ethIte vajamukhI kIDIonuM raunya AvyuM Aga laIne yuddha karavA, tyAre karuNAmUrtinA aThaMga ziSya kozike paNa karuNAne jaLabaMbAkAra karI dIdhe. pharI karuNAne vijya thaye. kauzikanA 15 divasanA anazanamAM cittamAM viSamatA na jAgI jAya e mATe te karuNAmUrti tyAM ja 15 divasa sudhI UbhA rahyA ! karuNAmUrtinuM A ja kArya hatuM. Aga nAbUda karavI. jaLanI paraba sthApavI. jaLanuM sAmrAjya vistAravuM. - A te zuM? paNa pelA saMgamanI Aga te keTalI bhayAnaka hatI? paNa tyAM ya kAMI ocho mukAbale karyo hate; A karuNAmUrtinA jaLanA samUhe ? gAjavIja sAthe tUTI paDI hatI e Aga, jaLane saMpUrNa keLiye karI levAoM ! paraMtu keLiye ja Aga banI gaI. ene zAnta thavuM ja paDayuM ! kamane paNa ene dabAvuM te paDyuM ja. ane e mukAbalAmAM te kamAla karI che; kAruNyamUrtinA pANae. aMtaranA jaLa AMkhe AvI UbharAyAM! nirAza thaIne dabAyelI-kacaDAIne hArelI Aga jyAre pAchI pharatI hatI tyAre karuNAmUrtinA aMtarane ema thaI gayuM ke he!
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ karuNAmUi A Aga kyAM kayAM jaze? keTakeTalI Age jaze tyAM Ago phelAvaze ? zuM thaze enuM ? [9] janmAvaze ? jyAM AganA mukAkhalAmAM mArA te vijaya thayA. mArA vijayamAM eNe Ama upakAra karyAM. paNa mArA upakArInI upara huM upakAra na karI zakayo. eNe to mAruM nimitta pAmIne kArame parAjaya ja vahA ! karuNAmUrti e sadA jaLa-chaTakAva karyo ! karuNAnA ! pelA geAzALAne ya khacAvavA ThaMDI zItalezyA mUkI, te karuNAnuM jaLa ja hatuM ke bIju kAMI ! pUnA trIjA bhavanAM karuNA jaLa, 125 varSanI gheAra tapazcaryA sAthe bhayAnaka AgonA lamakArA vacce varasatA ja rahyA. vaizAkha suda dazamInI madhyarAtrie puruSArtha mUrti paramAtmAnI karuNA AtmasAt thaI. jIvA pratyenA rAgabhAvasvarUpe karuNA vItarAgabhAvamAM na saMbhave. e AtmasvabhAva banI jAya. kanA gharanI rAgasvarUpa karuNA karatAM AtmAnA gharanI AtmasvabhAvasvarUpe karuNA vacce kevA aMtara haze e te bhagavAna sIma'dharasvAmI jANe ! ana taza: vaMdana hAe virAgamRti devAtmAne ! kumAra vadhu mAnane ! ana tazaH vadana hai| e puruSArtha mUrti zramaNAya ne ! anaMtaza: vadana heA e karuNAmUrti bhagavAna mahAvIrane ! sukhamAM alInamanA banAvanAra, du:khamAM aDhInamanA manAvanAra A virAga ! tane vaMdana hA! ghAtIkanA savanAza notaranAra e puruSAtha ! tane amArA aMtaranA pramANu ! tIrthaMkaratvanI jananI karuNA ! tane amArA khUba khUba namaskAra !
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 parAthamUti zramaNa bhagavAna mahAvIrane kevaLajJAna thayuM. sarAgabhAvanI karuNA nivRtta thaI. sahajabhAvanI karuNAne pragaTa thavA daIne. have e sahaja karuNuM ja sahaja parArtha sAdhatI rahe che. paramAtmA parArthanuM mUrtimAna svarUpa bane che. ghAtakarmAvAsa jarUra bhedAI gaye, paNa aghAtI karmo jyAM sudhI gayAM nathI tyAM sudhI jIvane saMsAraparyAya jAya ane siddhatva paryAyane AvirbhAva thAya e zakya nathI. saMsAravAsane bhedavA aghAtI karmone vinAza Avazyaka che. ethI e karmonA vinAza mATe paramAtmA dezanA de che. samavasaraNamAM bese che. devenI sevA svIkAre che, bhejanAdi paNa kare che. tIrthakara nAmakarmane vinAza A rIte ja zakya che. paNa A dezanA dAna vagere pravRttimAM svArthanuM lakSya chatAM pArtha te sahaja rIte ja thatuM rahe che. mukhya bhale svArtha hoya paNa prathama te parArtha ja che. mATe ja paramAtmAne ApaNe pararthamUrti kahIe chIe! parArthanI A akhaMDa pratimA vizvanA khUNe khUNe bhamI che, parArthamUtinI e avinAzI ta agaNita AtmAonA atala UMDANamAM pisI jaIne tyAMnA anaMta aMdhiyAra ne ulecI AvI che. bujhAyelA lAkhe dIpakane eNe pitAnA pAvaka sparzamAtrathI pragaTAvI dIdhA che! bhavya gauravagAthAonuM A te sarjana karyuM che. divyAtmAnAM gIta A tanI virATa prabhAmAM besIne lekee lalakAryA che.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ parAthamUti [71] eNe pApAtmAonAM pApa bALyAM che. duHkhIonAM duHkha jalAvI dIdhAM che. ajJAnIonAM ajJAna ulecI nAkhyAM che. e te jagatane sukha ane zAnti ApyAM che. sanmati ane sadgati ApyAM che. sanmArga ane saujanyanAM dAna karyA che. parArthanI e bhavyate magadharAja zreNikane tIrthakarapadanuM mahAdAna karyuM che, sAlaputrane paramAt banAvyA chenaMdiSeNanAM pApa pakhALyAM che kumAra meghanA jIvanane karuNapheja thato aTakAvyA che. eNe mahAzatakane utpathathI satpathagAmI banAvyA che. sudazenane jagatanuM sAcuM darzana karAvatI aMtaraMga Akhe ApI che. mahArAjA ceTakane mahA ahiMsaka banAvyA che. dazArNabhadrane garva utAryo che. puNiyA zrAvakane sAdhamikene bhakta banAvyuM che; siMha aNagArane devagurunA mahArAgI banAvyA che, IndrabhUti gautama, ahaMkAranA parvatathI heThA utAryA che. dhannA aNagArane tapanA bhavya saudaryanI bheTa dharI che, bALa AImuttAne kaivalyarana ramatamAM ApI dIdhuM che. vizvanA khUNe khUNe ghUmatI A parArthane te jagata upara bhavya itihAsanAM nirmANa karyA che. e tane e te kaye pote mahimA haze ke jene e spaze tenuM e acUka kalyANa sAdhe? zuM jAgI jatuM haze e badhAnAM aMtaramAM ! zI emanI mAnasI sthiti haze? pachI ze emane bhavya vikAsa thate jatA haze? ApaNe anaMtanA e pAtranA jIvanamAM dhIre rahIne DekiyuM karI zakIe kharA? ApaNe te emanA aMtaramAM ekekA khaMDanI bhavyatA ane sundaratA ja jevI che; kalapavI che. bIjuM kazuM ya kyAM jevuM che? te DokiyuM karavAno adhikAra khare? ghaNuM jovAnuM samajavAnuM ane zIkhavAnuM e pAtramAMthI ApaNane maLe tema che.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11] saccidAnaMdamUrti tripati paramAtmAnI vizuddha ta sarvatra ghUmatI hatI e parArthatie Azrita AtmAone sparza karyo. emanA anaMta aMdhakAra ulecI nAkhyA. eka divasa Avyo. parArthamUti paNa aMte te aghAtIkarmanA saMsAvAsamAM phasAyelA hatA. enI upara kALapuruSane keraDe pharyo! Aso vada amAvAsyAnI e aMdhiyArI rAta vadhu aMdhiyArI banI. | parArthamUti paramAtmAe soLa praharanI dezanA daIne vinazvara deha tyAgI dIdhA. yoganirodha karIne siddhazilAe pahoMcI gayA ! anaMtAnaMta kALa mATe. e apApA (nagarI) pApA banI. sahu AvyA. mAna ane deve paNa AvyA; narendro ane devendro paNa doDI AvyA. sahunAM aMtara phaphaphaka raDI rahyAM che. devendra saghaLI aMtya vidhi karI. enA hAthamAM jhAMjha che. tripati anaMtasukhanA zAzvatadhAmane pAmyA e AnaMdanI abhivyakti jhAMjha bajAvIne karatA hatA. paNuM aMtara te raDI UThayuM hatuM. amArA nAtha gayA amane noMdhArA mUkI gayA. bhAvadIpa gaye. dravyadIpaka pragaTAvavAmAM AvyA. dIpAlikAnI ujavaNI thaI parArthamUti have saccidAnaMdamUti banyA. te zuM have e parArtha kaze ya nahi kare?
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ saccidAna damUrti nahi, nahi. have je parA ya na karI zake. mAtra bharatakSetra! tA keTalA parAtha thAya? [73] karaze tevA te tI karapaNAmAM mAtra trIsa varSanA kALa ! emAM ane have! have teA bharata, airavata ane mahAvideha ! saghaLI kama bhUmi ! ane anaMtakALa ! sa kSetrAmAM ane savakALamAM jyAre jyAre paNa je kAI pazu AtmA paramakRpALu paramAtmAnA e vizuddhAtmadravyane ahI rahIne ca vanA karaze tene saMsAra tyAM ne tyAM kapAvA lAgaze muktimAge e AtmA AgekUca karatA jaze, parA nuM kevu vizALa kSetra ? anaMtakALa ! sarva bhavyAtmadrabyA ! namaskArane vizuddha bhAva ! zuM siddha paramAtmA sAva ja niSkriya che! kazuM khAya nahi, pIe nahi, pahere nahi....kAMI ja nahi. tadna kriyAzUnya ? hA, khAvApIvAmAM e kriyA dekhAtI hAya tA jarUra kriyAzUnya, bAkI to emanA jeTalI sakriyatA keAInAmAM nathI. cauda rAjaleAkanA kAI paNa AtmAmAM nathI. jANA che ? e khAtA nathI paNa sahune khavaDAve che, pItA nathI paNa sahune pIvaDAve che, sUtA nathI paNa sahune zAMtithI suvaDAve che. re! mukti paNa e ja Ape che, je emane name che. te jyAM sudhI saMsAramAM rahe che tyAM sudhI sukhe khAya che, pIe che, harephare che. aMte mukta thAya che. paramAtmAnA e namaskAre ja AvuM badhuM ApyuM, mATe paramAtmAe ja ApyuM kahevAya. siddha paramAtmAnI keTalI badhI sakriyatA ! na khAvA, pIvA chatAM sahune khavaDAve, pIvaDAve. jagate khAvApIvAmAM ja sakriyatA mAnI! na khAnAra, na pInAramAM niSkriyatA joI. paNa zuM khavaDAvavu, pIvaDAvavuM e kriyA nathI ? sarvAMne khavaDAvanAra, pIvaDAvanAra vadhumAM vadhu sakriya che.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ [74] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva AvI utkRSTa sakriyatA lAvavA mATe pite pitAnA mATe niSkiya banavuM ja rahyuM. re! e akiyatAmAM ja sakriyatA samAyelI che. jeTalI vadhu akriyatA eTale vadhu sUkSmabaLane AvirbhAva! eTalI vadhu preraka kiyAnI utpatti ! saMpUrNa akriyatAsaMpUrNa sUkamabaLane AvirbhAva!-saMpUrNa preraka kiyAnuM pragaTIkaraNa. - je divase A jagatanA mAnave akiyane sakriya jotAM zIkhaze te divase ja temanuM kalyANa thaze, te divase ja temanA jIvanamAM aneka mAMgalyanI maMgaLamALA janma pAmaze. kema ke te divase ja akriya ziromaNi-sakriya ziromaNI evA siddha bhagavaMtene bhAvathI aMtara cUkI jaze! | sarva jagatanuM kalyANa karatI sakriya saccidAnaMdamUrti para mAtmAne aMtaranAM bhAvabharyA vaMdana! anaMtakALanA paTa upara thaI gayelA anaMtanAM pAtronI supAtratAne mUkI mUkIne praNAma.praNAma....praNAma Aje vidattA vadhI che. vicArayAturya ane bhASAbhaMDoLa vadhyuM che. vastunI rajUAtazailI vadhu mehaka banI che ane buddhi vAdanA camakArA paNa teja pakaDe che, chatAM A badhuM sAdhanA nathI. ga-sAdhanA te ziSyanuM gurune sarvathA sarvadA saMpUrNa samarpaNa che. Aje paNa gautamasvAmI rAjagRhIne e guNazIla udyAnamAM guru mahAvIra caraNe besI, AMkho DhALI bIjI pAMpaNe ApaNane kahI rahyA che: "mAruM mArI pAse have kazuM ja nathI. mAruM je kaMI che te mArA gurunuM che, mAre A zvAsa paNa aMdara jAya che ane bahAra nIkaLe che te mArA gurunI saMmatinI mahera laIne." jatavilopananI A kevI vikaTatama sAdhanA che!
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Zhong Yang Zhong Zhong Zhong Shan Zhong Zhong Zhong Shi Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong tribhuvanaprakAza mahAvIradeva [aldaison] Zhong :Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ [1] ebhaya, zramaNArya vardhamAna zamaNArya bhagavAna mahAvIradeve rAjA siddhAne mahela choDyo. sarva saMganA tyAgI banyA; sarvaviratidharmanA pratijJApUrvaka aNagAra banyA. mana:paryavajJAnI thayA. e hatI; kAtaka vada dazamanI patI baLa. jemane Aja sudhI koI azubha karmonA udayane chAMyo ke paDachAye-kazuM ya jovA maLyuM na hatuM e zramaNaryanI upara have upasargonI pralayakALanI aganavarSA thavA lAgI. ene AraMbha govALiyAthI thaye; ane aMta paNa govALiyAthI AvyuM. pitAnA baLado zamaNAryanI pAse sAcavavA mUkIne cAlyA gayele govALa, jyAre punaH tyAM ja pAcho pharyo tyAre teNe baLadene na joyA. gevALa temanI zedhamAM cArebAju pharyo. thAkIne lotha thaI gaye; paNa baLadone kaI patto na lAge. jyAre punaH te zramaNaya pAse Ave tyAre tyAM ja AvIne UbhA rahI gayelA baLadane joIne pitAne hAthe karIne yitADavA badala gevALane zramaNArya upara eTale bhayAnaka kodha AvI gaye ke baLadanI rAza laIne mAravA mATe te dezyo. yegAnuyoga e ja vakhate zakrendrane manamAM thayuM ke hAla prabhu kyAM vicaratA haze? kevA kSemakuzaLa haze? avadhijJAnanA upayegI e savAlanA javAba meLavavA jatAM kendra prabhu upara AvelI bhayAnaka ApattinAM darzana karyA. eka ja paLamAM te bharata kSetramAM cAlI Ave ane govALane khaMbhita karI daIne tene sakhta Thapake Ape.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhaya, zramaNAya vamAna [77] zramaNAya ne pradakSiNA, vaMdanADhi karIne parama bhakta zakrendra eka prastAva mUkayo. 'paramAtman ! mArA jJAnabaLathI ApanI upara tUTI paDanArA upasargAne huM joI rahyo chuM. Apa mane saMmati Ape te huM enA nivAraNa mATe sadA sAthe rahuM.' prabhue kahyu, zakrendra ! vItarAga dazA ane kaivalyanI siddhi mATe tIrthaMkara thanArA AtmAe kadI para--sahAyane icchatA paNa nathI. teo potAnA sattvathI ja e siddhi prApta kare che. A sarva kALanA amAdhita niyama che. tArI mArA pratye agAdha bhakti che te huM jANuM chuM, paNa tArI vAtane huM saMmati ApI zakatA nathI.' zramaNAnA A khUba ja spaSTa uttarane sAMbhaLIne zakrendra stabdha thaI gayA. emanuM mastaka e abhayamUrtine bhAvapUrNAMka jhUkI gayuM. aMte...mAtra maraNAnta upasargAnA nivAraNa mATe zakrendra prabhunI saMsArI mAsInA putra-vyaMtaradeva anelA-siddhAne tyAM mUkIne vidAya thayA. te sthaLathI thADe ja dUra UbhA rahelA ajaya ane saMjaya paNa bhakta ane bhagavAnanA A saMvAda sAMbhaLIne stabdha thaI gayA. zramaNA nA pratyeka akSaramAM sApha sApha vAta hatI. emanA mukha upara abhayanI lAlI taravaratI hatI. emaneA abhiprAya aphera hatA. ajaya khAlI UThayo, e jagatanA dhamIjane ! vAte vAte dharama karavAmAM sukha ane sagavaDa mAgatAM have lakhta pAmaze. je te deva-devInI sahAya meLavavA mATenI lAcAra vRttionuM pradazana huve kadI na karajo. ApaNA A bhagavaMte devAnA rAjA zakendranI paNa sevAnI vinaMtIne ThukarAvI ! evA bhagavAnanA bhakta tarIke ApaNe jagatamAM zAbhArUpa banavu hAya tA vAta vAtamAM deva-devInA sevake khanI javA sudhInI gulAma maneAdazAmAMthI satvaramukta thaI javuM paDaze.'
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] zakrendra : vIranA bhaktanA ya bhakta [camApAta-prasa'ga bharatakSetranA vibhela gAmanA e rahevAsI. enuM nAma pUNa. daivayeAge e praNAma jAtineA tApasa thayA. gheAra khAlatapanA prabhAve camaracA nagarImAM eka sAgareApamanA AyuSyavALA e indra thayeA. devalAkamAM utpanna thatAM ja jJAnakhaLathI te devAnAM anya AvAsasthAnA jovA lAgyA, temAM peAtAnA mastakanI upara najara karatAM pahelAM devalAkanI sudharmAM sabhAmAM beThelA saudhame ndrane joye. potAnA mastaka upara tene joIne camarendra dhathI AMdhaLA khanI gayA. eNe saudhamendrane sakhta sajA karIne tenI sAna ThekANe lAvI devAne tyAM ja sakalpa jAhera karyAM. camarendranA sAmAnika (samAna kakSAnA) devAe peAtAnA svAmIne baLiyA sAthe khAtha nahi bhIDavAnI vAta ghaNI rIte samajAvI, paNa moMdha camarendra keme ya mAnyA nahi. badhAne paDatA mUkIne te ekAkI tyAMthI nIkaLI paDayo. rastAmAM tene vicAra Avye ke mArA sAmAnika devAnI vAta sAva nirAdhAra te na ja hAya eTale mAre e saudhamendrathI paNa caDiyAtA keAkanuM zaraNu laI rAkhIne ja saudhamendra sAme ja e caDavu' joI e. jJAnakhaLathI teNe jANyuM ke tevA teA eka mAtra prabhu vIra che; jeo hAla sAdhanA kALamAMthI pasAra thaI rahyA che. basa.... A prabhunuM zaraNa lau, jethI mArAmAM adbhuta baLa utpanna thAya
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ [39] zakrendraH vIranA bhaktanA ya bhakta ane chatAM kadAca parAjaya pAmuM te A prabhunuM zaraNa svIkArIne mArI salAmatI jALavI zakAya. susumArapuramAM pratimA dhAraNa karIne rahelA zrI viraprabhunI pAse jaIne camarendra praNAmAdi karIne kahyuM, "devAdhideva! ApanAM zaraNanA prabhAvathI dujeya evA saudharmendrane huM jItI levA mAguM chuM." ane pachI ati vikarALa rUpa karIne camarendra sudhamAM sabhAmAM paho. ene koI mAjhA mUkavA lAgyo. eNe atyaMta anucita rIte vANune bakavAda karatAM saudharmendranA sAmAnika vagere deve paNa UkaLI paDyA. chevaTe...saudharmendra AganA labakArA mAratuM vajI camarene sakhta niziyata karavA mATe tenI pAchaLa choDI mUkyuM. vajanA bhayAnaka AkramaNathI camarendra dhrujI gayo ane e nAsavA lAge. deva ane devIothI tarjanA karAyele bicAre have jAya paNa kyAM? keNa ene ugAre? prabhu mahAvIradeva sivAya have enuM kaI zaraNuM na hatuM. A bAju zakendrane vicAra Avyo ke "mArI sAme mAthuM UMcakavAnI tAkAta e kAMI camarendranI pitAnI tAkAta na ja hoI zake. A baLa eNe bIje kyAMkathI meLavyuM hovuM joIe." jJAnabaLathI jotAM khabara paDI ke prabhu vIranA zaraNanuM baLa ja tene mArA sudhI A rIte laI AvyuM che. eha! mArA devAdhidevanuM A AtmAe zaraNa lIdhuM hatuM ! re! te te ene mArAthI marAya kema? tenI pAchaLa vaLa cheDAya kema? mArA prabhunA zaraNAgatane te mAruM abhayavacana ja hovuM ghaTe. eka ja paLamAM saudharmendra svayaM UpaDyAkaI bIjA sevakane na mokalatA, A gaMbhIra kAmagIrI pAra utAravA pote ja deDyA.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva pelI bAju camarendra deDaDyo jAya che enI pAchaLa peluM vA dhasamasatuM rahIne aMtara ghaTADI rahyuM che. tenI pAchaLa saudharmendra jhaDapathI AvI rahyA che. "zaraNa! zaraNa!" "jorathI belate camarendra prabhu vIranA be paganI vacce jaIne, laghurUpa dhAraNa karIne besI gayA. e vakhate vaja mAtra cAra AMgaLa cheTuM rahyuM hatuM. saudharmendra te ja paLe tyAM dhasI AvyA ane vaja pakaDI lIdhuM. saudharmendrane AtmA belI UThayo, "hAza! mArA prabhunA zaraNAgatanI ghora kadarthanAnA kAramA pApamAMthI huM bacI gayo !" zaraNa-zaraNa mukti pAmavA AnA karatAM vadhu zreSTha ane sauthI saraLa jagatamAM bIje kaI AdhyAtmika upAya nathI. jene kAMI pApa ke duHkha satAvatAM hoya te sahu vItarAga paramAtmAnuM caraNa-zaraNa svIkAre sAva niSkAmabhAve; ane ananyabhAve. priya pathika! A paMtha gulAba ane bulabulanI parisRSTine nathI, zIro pUrI ane bhajiyAMnI lahejatA nathI. ArAma khurazI upara paMkhA nIce sAdhanA nahi thaI zake. sAdhanAnA paMtha upara te zaLInuM siMhAsana che, sarpanA rAphaDA ane smazAnanA varuothI tene paMtha verAyelo che. paNa sAdhakanA pracaMDa puruSArtha pAse vighana rahetuM nathI. vidana vikAsanI eka rasAyaNavidyA banI rahe che. paNa tame A bhaya nahi pAmatA ! sAdhanAnuM bAhya svarUpa te che ugra puruSArtha. paNa tenuM AMtarasvarUpa te che AnaMda, ane kevaLa AnaMda.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3] caMdanabALA kausAMbInA nareza zatAnika ekAeka caMpAnagarI upara trATakyA. caMpApati dadhivAhana bhayabhIta banIne nAsI chUTyA, temanI rANI dhAriNI ane putrI vasumatIne koI UMTavALAe kabaje lIdhAM. zatAnikanA vijetA sainya phAve te rIte caMpAnagarImAM lUMTa calAvI. UTavALe zatAnikanA subhaTane tAra svare kahevA lAgyuM ke, tamane je maLyuM te kharuM ! paNa mane te mAtA ane putrI rUpe be strIrane prApta thayAM che. jemAM je mAtA che tene mArI patnI banAvIza ane putrIne vecI nAkhIne puSkaLa dhana meLavIza." dhAriNIe A zabdo sAMbhaLyA. enA kapAtane kaI AravAre na rahyo. e zIlabhaMganA bhayanA AghAtamAM ja enA prANa nIkaLI gayA. UMTavALe gabharAye. putrI vasumatI paNa AvI ja dazA pAme te? re! te ghaNuM ja anucita kahevAya. AthI vasumatIne AzvAsana ane zIla mATe abhayavacana teNe ApyuM. teNe kausAMbInA cere vasumatIne vecavA UbhI rAkhI. te ja nagarInA dhanAvaha zeThe tyAMthI pasAra thatAM vasumatIne joI kaI khAnadAna kuLanuM A nArIratna che evI kalpanA karIne tenuM jIvana barabAda na thaI jAya te mATe meM mAgyA dAma ApIne tene kharIdI laIne putrIvat rAkhavA lAgyA. tri. ma.-6
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva vasumatInA utkRSTa vinaya ane lajajAdi guNanA kAraNe dhanAvaha zeTha, mULA zeThANI-saghaLA ya parivAranuM te priyapAtra banI gaI. vasumatInA zabdomAM caMdanathI paNa jhAjherI zItalatA hatI. tethI tene sahu "caMdanA" kahIne bolAvavA lAgyA. paNa karmarAjAne tenA AvA suMdara samayanI IrSyA jAgI. teNe trAguM karyuM ane caMdanA kArAgAramAM jANe ke purAI gaI paNa sabura! kALI vAdaLIne paNa jema vIjanI rUperI rekhA hoya che tema AvI bhayaMkara AktanI pAchaLa paNa eka ati bhavya ItihAsanuM suvarNAkSare Alekhana thavAnuM hatuM. nA..caMdanAne paNa tenI khabara na hatI, gaMdha sudhdhAM na hatI. banyuM evuM ke yauvanane pAmelI caMdanAe eka dI dukAnethI ghare AvelA pAlaka pitA dhanAvahanA paga dhenAra koI sevaka hAjara nahi hevAthI pitAjInA nivAravA chatAM te ja temanA paga chevA mATe upasthita thaI. paga dhotI vakhate ja tene aMDe sarakyo ane pANImAM palaLavA lAge. cheThe putrInA e aMboDAne hAthamAM laIne yogya rIte bAju upara karyo. A ja vakhate mULA zeThANI gekhamAM UbhI hatI ane A ghaTanA jotI hatI. tene caMdanAmAM zeThanuM bhAvi patnItva dekhAyuM. AvI premaceSTA pitAnI kadI na hoya, patibhAvamAM ramatA puruSanI ja hoya, e atyaMta kaTu abhiprAya mULAe bAMdhI lIdhe. kAma patAvIne dhanAvaha zeTha jevA punaH bahAra gayA ke tarata ja mULA pAlaka mAtA maTIne sAvakI mA nA DAkaNa ja banI. teNe caMdanane Dhera mAra mAryo tenuM mAthuM muMDAvI nAkhyuM, pagamAM beDIo nAkhI ane ekAMtakhaMDamAM DhasaDIne laI jaIne pUrI dIdhI! nekare vagerene sakhata zabdomAM cetavaNI ApI ke
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdanabALA [8] khabaradAra? je zeThane A vAta karI che te." Ama kahIne mULA pitAnA piyaramAM cAlI gaI. sAMja paDatAM zeTha ghare AvyA. caMdanAnI pRcchA karI; paNa kAMI sAnukuLa javAba na maLatAM zeThe managhaDaMta kalpanAo karIne mana vALI dIdhuM. bIjo ane trIjo divasa paNa pasAra thaI gaye. have te zeDa khUba AkuLavyAkuLa thaI gayA. sakhata zabdomAM jyAre nakarone caMdanAnI pRcchA karI tyAre eka vRddha ne karaDIe saghaLI peTachUTI vAta karI dIdhI. e mAnatI hatI ke sAva buddhI te thaI ja chuM, bhale mULA zeThANI mane mArI paNa nAkhe.... Ame ya maravAnuM te have najadIkamAM ja che ne! zeTha te khaMDa tarapha doDyA ane khaMDa khelatAM ja atyaMta plAna sthitimAM, rAI reIne sUjhelI AMkhomAM caMdanAne je zeThanI AMkhamAMthI azranI dhArA cAlavA lAgI. caMdanAnA myAna mukhanI sAme tenAthI jovAtuM na hatuM. zeThanuM sau paheluM kAma caMdanAne kAMIka bhejana ApavAnuM hatuM. te tarata ja rasoDAmAM gayA. paNa tyAM sUkuM-pAkuM ya kazuM hAtha na AvyuM. eka khUNAmAM najara paDI te tyAM herone khavaDAvavA mATenA bAkuLA eka sUpaDAmAM paDayA hatA. chevaTe kacavAte mane zeThe te sUpaDuM upADayuM ane caMdanAne ApyuM, "dIkarI ! hamaNAM tuM A bAkuLA khA. huM luhArane belAvI lAvuM ane pagamAM paDelI beDIthI tene mukta karuM." ATaluM kahIne hAMphaLA phAMphaLA zeTha luhArane tyAM javA vidAya thayA. caMdanA bAraNAnA ubare beThI hatI. khoLAmAM bAkuLAnuM sUpaDuM hatuM. aDramano tapa thaI gayo hate. AryadezanI nArI bhojana ema ne ema te kare ja zenI ! caMdanA vicAre che, kaI atithine lAbha maLe ane pachI pAraNuM thAya te kevuM uttama !" paNa A abhAgaNInA A mane ratha zuM purAya?
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ [84] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva paNa kamAla thaI gaI! caMdanAne maratha khuda prabhu vire pUrNa karyo ane prabhu virane abhigraha caMdanabALAe pUro karI dIdhe!. banyuM evuM ke kausAMbImAM padhArelA paramAtmA mahAvIradeve abhigraha karyo hato ke, keI satI ane vaLI suMdara rAjakumArI dAsIbhAvane pAmI heya, enA page leDhAnI beDI paDelI hoya, enuM mAthuM mUDela hoya, e kSudhAtuM hoya ane raDatI hoya, ene. eka paga uMbarAnI upara hoya ane bIjo paga uMbarAnI bahAra hoya, ane bhikSAcarene bhikSAkALa pasAra thaI gayuM hoya, tevI keI strI sUpaDAnA khUNe rahelA aDadanA bAkuLA jyAre mane vaherAvaze tyAre ja huM upavAsanuM pAraNuM karIza." prabhu roja bhikSAthe nIkaLe, paNa abhigrahapUti na thatAM pAchA phare. divase upara divasa javA lAgyA. mahinAo upara mahinAo pasAra thayA. jyAre cAra mAsa vItI gayA tyAre vyAkuLa thaI gayelA kausAMbI nareza zatAnike chevaTe tathyakaMdI nAmanA upAdhyAyane bolAvI paramAtmA bhikSA zI rIte le? tenuM kAraNa pUchyuM. upAdhyAye kahyuM, "rAjana ! maharSione dravya, kSetra, kALa, bhAvathI aneka prakAranA abhigraho hoya che. A prabhune abhigraha viziSTa, jJAnI sivAya kaI rIte jANI zakAya tema nathI." A sAMbhaLIne rAjA zatAnika khinna thaI gayA. rAjanAM kAmamAMthI paNa emane rasa UDI gaye. ane... Ama karatAM pAMca mahinA ane paccIsa divasa pUrA thayA. nitya krama mujaba Aje paNa paramAtmA bhikSArthe nIkaLyA hatA. abhigrahapUti na thatI hovAthI khinna ane udvigna bhakto prabhunI pAchaLa pAchaLa pharatA hatA. sahu atyaMta hatAza thaI gayA hatA. paNa A sthitimAM prabhu vIranA meM upara cittaprasannatAnI jhalaka te evI ne evI ja masta dekhAyA karatI hatI.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdanabALA [85] gaMbhIra pagale cAlatA prabhu dhanAvaha zeThanA ghara najadIkamAM AvyA. atithine satkArIne pAraNuM karavAne caMdanA mane mana vicAra karatI hatI tyAM atithi-ziromaNi khuda vIra prabhu ja te tarapha paghAryA. caMdanAne AnaMda niravadhi banI gaye. eNe bUma pADIne prabhune vinaMti karI, "deva! A tarapha padhAre. mane lAbha Ape." prabhue enI sAme joyuM. abhigrahanI badhI zarate pUrI thatI hatI, paraMtu eka vAtanI khAmI hatI ke enI AMkhe AMsu na hatAM. basa.prabhu te tarapha AgaLa na vadhatAM tyAMthI ja pAchA pharyA. ane caMdanAe poka mUkI re! abhAgaNI! paramAtmA paNa tArA bhAgyamAM nathI. jA, jA, baLI mara. have, jANe ke e manemana pitAne ja kArame upAlaMbha detI hatI. raDatAM raDatAM caMdanAe kahyuM, "e deva! A dAsI upara anugraha kare. mane tarachoDe nahi. Apa papakAra pravaNa che, te padhAre, mArA sAMtvana khAtara mane lAbha Ape." raDatA avAjanA zabdo uparathI prabhue pharI tenI sAme joyuM. have khUTatI kalama pUrI thaI cUkI hatI. ane devAdhideva tenI tarapha AgaLa vadhyA. e ja paLe pAchaLa rahelA vRdamAM harSanI ciciyArIo pADI. kaI belyuM, "pAraNuM ! pAraNuM prabhunI abhigrahapUtinI patetI paLanI pratIkSA karI rahelA devagaNamAM ya pAraNAnI zakyatAnI vAta vIjaLIvege prasarI gaI! A bAju caMdanAe prabhune bAkuLA vaherAvyA. AnaMdavibhora banI gayele mAnavagaNa mana mUkIne rAjamArga upara nAcavA lAge! devagaNe sADA bAra koDa nAmahoranI vRSTi
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ [46] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva karI ! paMca divya pragaTAvyAM! caMdanAnA AnaMdanI te zI vAta ? e te kyArane gaganane AMbI gayuM hatuM! dhanAvaha zeDa luhArane laIne AvI rahyA hatA. paNa ahIM te daivI prabhAve beDIo tUTI gaI ane tyAM jhAMjhara beThavAI gayA. seLe zaNagAre caMdanA suzobhita thaI gaI! kALa bhammara aMbe enA mAthe zebhavA lAgyo. kAyA upara koI adbhuta lAvaNya nItaravA lAgyuM. kausAMbI nareza zatAnika vagere saparivAra doDI AvyA. AkhuM nagara harSollAsamAM pAgala banyuM. ajya ane saMya e vakhate tyAMthI pasAra thatA hatA. temaNe A anokhuM dRzya nihALavAne amUlakha lahAve mANe. anya belya, bAkuLA te enA e ja! Dhorane naMkhAve te pedaLA ja maLata! ane paramAtmAne vaherAvAyA te sADA bAra koDa senaiyA varasyA! dAnanA viSayamAM pAtranI pAtratA upara paNa keTale meTe madAra hoya che! ahIM te pAtra sarvottama hatuM, paramAtmAnuM. ane bhAva sarvottama ho, caMdanAne. pachI bAkuLA jevuM dAnanuM tuccha dravya hatuM te ya camatkArika ghaTanAnuM sarjana thayuM. dravya karatAM bhAva caDyo; caMdanAne. bhAva karatAM prabhAva caDyo; paramAtmAne. e vakhate zake AvIne jAherAta karI ke, caMdanabALAnA A puNyadayanA camakArAthI sahu aMjAI jatA haze ane Ane ucca kakSAne puNyadaya mAnatA haze, paNa hajI te Ane ya TapI jAya e pracaMDa puNyadaya te caMdanabALAnA jIvanamAM have AvavAne che." A caMdanabALA zramaNa bhagavAna mahAvIradevanA zAsananA zramaNa saMghanA prathama sAdhvIjI thaze ane zamaNuM saMghanuM netRtva pAmaze, ane aMte A bhavamAM muktinuM parama pada prApta karaze."
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdanabALA [47] zakendranI A AgAhIo sAMbhaLIne zatAnika rAjA ane tamAma prajAjane aMtaHkaraNathI caMdanabALAne praNAma karavA lAgyA. ahe! bhAgyazAlinI caMdana!" sahunA aMtaramAM, sahunA mamAM eka ja zabdo hatA. AjanuM vijJAna che tethI uccatara ane vadhu samartha eka mahAvijJAna paNa che. tenA niyamo anusAra keTalIka ghaTanAo bane che. ApaNe te niyame jANatA nathI tethI te ghaTanAne camatkAra kahIe chIe. AjathI pacAsa varSa pahelAM gAgraDAmAM kaIkane kahyuM hota ke eka baTana dAbavAthI AkhI raDI upara jAya che, te te mAnata nahi. Aje liphaTane upayoga zaheramAM rAma ane kUtarAo paNa vagara vismaye kare che. uccatara vijJAnanA niyamo jANavAthI kaI camatkAra camatkAra nathI raheto. bha. mahAvIranA jIvanamAM camakA kevaLa kalpanA che te kahevuM te buddhine naryo ahaM che, je AtmaghAtaka che. ApaNe je joIe chIe, sAMbhaLIe chIe, spazIe chIe te ja satya che, bIju nahi; ema to AjanuM buddhivAda upara Ubhela vijJAna paNa nathI kahI zakatuM. AjanA vijJAnanA buddhivAdanA sImADA tUTatA jAya che ane viSayavasthAnA gaNita-saMgItane anubhavI te paNa uccatara vijJAnanI zodha kare che. - -
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] surAdhama saMgamaka saudharmendra bhAvavibhora banIne devAtmAone kahI rahyA hatA ? he devAtmAo! DAka ja samayamAM jeo vItarAga banIne kevaLajJAna prApta karavAnA che. tIrthaMkara paramAtmA banavAnA che te zramaNarya mahAvIradevane atyAre sAdhanAkALa pasAra thaI rahyo che. atyAre teo ghaNA oNcha lekethI bharapUra evI "dabhUmimAM padhAryA che, tyAM peDhALa nAmanA gAmanA udyAnamAM pilAsa nAmanA caityamAM aThThamanA tapUrvaka te paramakRpALu paramAtmA eka rAtrinI mahApratimA vahana karI rahyA che." lAkha deva-devIthI parivarelA saudharmendra AgaLa vadhIne belyA: he devAtmAo! A vIraprabhune mahimA adbhuta che. hAla teo dhyAnastha che. temane te dhyAnamAMthI calita karavA mATe maryalakanA mAnave te samartha nathI ja, paNa devakane kaI paNa viziSTatama zaktine dhAraka devAtmA paNa samartha nathI. AvA mahAparAkramI. atulabalI, zramaNarya prabhune ApaNe sahu vaMdanA karIe." devasabhAmAM beThelA, svabhAvathI abhavya, skarSavAdI saMgamaka nAmanA sAmAnika devathI prabhunI A devakRta stuti sahana na thaI zakI. teNe pitAnA svAmI saudharmedrane uddhatAIbharI bhASAmAM pudakaLa koSe bharAIne kahyuM, "he devendra! ApanA jevAnA mukhe matsyakanA eka mAnava-zramaNanI armAdita prazaMsA lagIre zobhatI nathI. khera, Apa amArA svAmI che eTale ThIka paDe teTalI svachaMdatA dhAraNa kare te ya ame Apane kazuM ja kahI zakIe tema nathI, paraMtu mAre eka vAta te Apane kahI devAnI
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ surAdhama saoNMgamaka [9] dhRSTatA karavI paDaze ke AvI rIte ApanA vaDe devAtmAenI pracaMDa zaktinI AzAtanA karAI che. je devAtmAe meru jevA pava tane eka phrAnI jema U'cakIne lavaNa samudramAM pheMkI devAnuM sAmarthya dharAve che; samasta sAgarane eka ja kAgaLAmAM pI javAnuM jemanI pAse apratihata maLa che; A patA-bharapUra pRthvIne paLavAramAM UMcakI laI ne potAnA chatrarUpe khanAvI devAnI jemanI tAkAta che evA atulakhalI, apratima, sAmarthya zALI devAtmA pAse e malAkanA sADA to nAnakaDA macchara karatAM ya adhika nathI. ene cALI nakhavAnuM kAma eka kSaNathI vadhu samayanuM nathI. mArA jevA devAtmA paNa te kAma karI zake tema che. mane lAge che ke Apane jAgele sattAnA ga ja ApanI pAse AvA pralApo karAve che; paNa mAre Apane satya samajAvavu ja paDaze. have huM ja e malekanA zramaNu-kITane paLavAramAM namAvI devAnI pratijJApUrvaka ahIthI vidAya thAuM chuM.' ATaluM kahI saMgamake krodhathI bhUmi upara potAnA hAtha pachADayo ane tyAMthI paga pachADatA te vidyAya thayA. saudhamendrane vicAra AvyA ke, 'lAva....huM paNa tenI pAchaLa ja jAuM ane zramaNAne sahAyaka banuM.' paNa trIjI ja paLe saudhamendrane lAgyuM ke tema karavAthI te A muddhi saMgamakane phAvaTa AvI jaze. te mane kaheze ke, tame vacamAM paDayA tethI ja zramaNAya aparAjita banI rahyA. jo A rIte khIjAnI sahAyathI tapa-tyAga thatA hAya te tenA ze| atha ? bAkI jo tame vacce na paDayA hota te paLavAramAM ja me maccharanI jema temane rALI nAkhyA hota. zramaNAya pAte ja apratima sattvanA dhAraka che. e sattva ja bhale A duSTa saMgamakanI sAna ThekANe lAve; mArA vacce paDavAthI te AvA kAka anatha thaI javA pAmaze.'
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ [20] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva pralayakALanA agni je dekhAva ati reMdra AkRtivALe be ya sAthaLa upara jorathI hAtha pachADate, rADArADa karate pApI saMgamaka paLavAramAM maNAryanI pAse AvI Ubhe. ane tarata ja teNe pitAnuM kAma zarU karI dIdhuM. te jema jema pitAnI kAmagIrImAM niSphaLa thato gayo tema tema vadhu ne vadhu jhanUnI ane maraNiye thate gaye. dhULane bhayAnaka varasAda karIne zramaNAryanA zvAsozvAsa paNa baMdha karI dIdhA! paNa ga-samrATa prabhu calita na thayA. vajamukhI bhayAnaka kIDIe cheDI mUkIne tenA joradAra caTakAothI aMge aMge lAhA uThADI mUkI, AkhuM zarIra cAlaNa jevuM karI nAkhyuM... paNa temAMya niSphaLatA maLI. pachI DAMsa-machare choDI mUkyA. temanA ekekA DaMkhathI lehanI sera chUTavA lAgI. paNa prabhu te "nAha na mamanA japathI lagIre AghA khasyA nahi. pachI te dAva upara dAva cAle. ekathI bIje vadhu bhayAnaka ! paNa badhAya dAvamAM saMgamaka niSphaLa gaye! ghImele, vIMchIo, neLiyA, sApa, uMdara, hAthI, hAthaNI, pizAca ane vAgha! ati bhayAnaka pratikULa upasargo ! aMte anukULa upasargo zarU karyA. pitA siddhArtha ane mAtA trizalAnuM rudana ! paNa temAM ya niSphaLa ! vaLI kodhodha banIne pratikULa upasargo zarU karyA. Aga, paMkhIonAM piMjare, bhayaMkara pavana ane vaTALa ! paNa badhe ya niSphaLatA! narI niSphaLatA ! ane chelle e surAdhame pitAnuM chelluM zastra-kALacaka utpanna karyuM. cAlIsa jananI meruparvatanI cUlAne paLamAM cUrecUra karI nAkhavAnI pracaMDa zakti dharAvatuM eka hajAra bhAra lekhaMDanuM baneluM hatuM. AMgaLImAM laIne jyAre saMgamaka kALacakane ghumAvIne
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ surAdhama saMgama [1] vegamAM lAvavA lAgyo tyAre AkAzamAM rahelA denAM hRdayanA dhabakArA paNa baMdha thaI gayA ! nadInAM vahetAM pANI jANe thIjI gayAM! paMkhIo mALAmAM bharAI lapAIne besI gayAM ! vRkSanAM pAMdaDAM paNa hAlatAM baMdha thaI gayAM! AganI bhayAnaka javALAo varasAvatuM e kALacaka saMgamake chevuM.... ane.... ane... vizvamAtra udhara; saMgamaka suddhAM upara apAra karuNAne vahana karatAM vIranA mastaka sAthe e eTalA badhA jorathI aphaLAyuM ke enA pracaMDa AghAtathI prabhunuM aDadhuM zarIra te ja kSaNe jamInamAM UtarI gayuM ! pApI saMgamaka khaDakhaDATa hasavA lAgyo. 'kIka ja thayuM. have e pitAne parAjya kabUla karI leze !" saMgamaka svagata bhe. paNa A zuM thayuM? evI ne evI ja apAra cittaprasannatA sAthe zramaNarya bIjI ja paLe bahAra nIkaLI gayA. ane jANe kazuM ja banyuM na hoya tema pUrI svasthatAthI punaH dhyAnastha mudrAmAM sthira thaI gayA! A joIne saMgamake jethI sAthaLa upara hAtha pachADyo. pitAne chelle dAva paNa niSphaLa gayAnA bhAvathI e bebAkaLo banI gaye! vaLI anukRLa upasargo zarU karyA paNa temAM ya tene saphaLatA na maLI. eka ja rAtrimAM ati bhayAnaka visa upasargo thaI gayA. paNa parAjya' jene svane ya asahya hate e saMgamaka hajI paNa pAchA vaLavA taiyAra na hate. cha cha mAsa sudhI te zramaNaryanI pAchaLa paDayo. roja bhikSA vahevA jatA zramaNAryanI bhikSAne paNa te pApI dUSita karavA lAge. zamaNArya pAchA vaLI jaIne roja upavAsanuM paccakakhANa karI levA lAgyA. keTalIkavAra te prabhunA zarIramAM praveza karIne lekene je te vAta karavA lAgyA tyAre ekadA zramaNa vicAra karyo ke, A ThIka thatuM nathI. AnAthI keka AtmAnuM bhAre moTuM ahita thaI jaze. te
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2]. tribhuvanaprakAza mahAvIradeva bahetara che ke mAre have pachI bhikSAthe gAmamAM javuM ja nahi ane upavAsa ja cAlu rAkhavA ane hAya! paramakRpALu paramAtmAe cha mAsanA upavAsa karyo. ethI ya meTI kamAla te e hatI ke ATalAM badhAM ugra kaSTanI vacce paNa prabhunI citta-prasannatA purabahAramAM khIlI UThatI. jyAre e gAmamAM bhikSArthe jatAM tyAre je citta-prasannatA "meM upara taravaratI tethI keTalI ya vadhu prasannatA saMgamaka dvArA bhikSA dUSita thavAthI na maLatAM; pAchA pharatAM mukha upara UbharAI AvatI! aMte e pApIAre thAkyo. mAthAkUTamAM paDavAthI cha mAsanA eNe gumAvelA daivI AnaMdane ene khUba pastAvo thavA lAge. eka dI teNe zramaNaryanI samakSa pragaTa thaIne pitAnA aparAdhane ekarAra karyo, ane tenI kSamA mAgI. devalokamAM pAchA vidAya thavAnI abhilASA vyakta karIne kahyuM ke, "svAmI ! have huM tamane kyAMya ane kyAre ya nahi raMjADuM. tame tamArI bhikSA mATe nizaMka thaIne gAmamAM praveza karo." ' agAdha ane aDela sattvanA svAmI paramAtmAe saMgamakane kahyuM, "he saMgamaka! tuM mArI ciMtA karavAnI cheDI de. huM keIne AdhIna nathI. tArI sAnukULatAnI mane raMjamAtra apekSA nathI." saMgamakane pazcAtApa kAMI mAtra bhUla karyA badalane na hatuM, paNa pite eTale samaya daivI-sukhe gumAvyA badalane hate. aparAdhanI kSamA yAcIne te kAMI prabhune prasanna karavA mAMgatA na hatuM, paNa teNe prasanna kare jarUrI hate pitAne svAmI saudharmendra. anyathA deva-vimAnamAM have praveza maLa paNa asaMbhavita hate ane kharekhara tema ja thayuM. enI mAyAvI kSamAthI saudharmendra na ja bheLavAyA. jyArathI saMgamake devAvAsa mUkyo ane je bIjI ja paLathI teNe prabhu upara upasargonI helI varasAvavAnuM zarU karI dIdhuM
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ surAdhama saMgamaka tyArathI ja saudharma devalokanAM tamAma deva ane devIonA AnaMda ane utsAha bhAMgIne bhukko thaI gayA hatA. tyArathI gIta-gAna baMdha paDI gayAM hatAM. tyArathI vArtA-vinodanI madhurI paLe virAma pAmI gaI hatI. tyArathI aMganI sajAvaTa ane raMganI milAvaTe sthigita thaI gaI hatI. saudharmendra te sauthI vadhu AghAta, vyathA ane udvega anubhavatA hatA. kemake temanA mukhe kupAtranI samakSa thaI gayelI guNajananI prazaMsAnuM ja A pariNAma AvyuM hatuM. dhArata te eka ja paLamAM bharatakSetramAM AvIne camacamate tamAro mArIne saMgamakane dharatI upara DhALI daIne zamaNuryane ApattimAMthI mukta karI zakata; paNa tema karavAmAM eka vadhu moTI ApattinuM Agamana thatuM hatuM. saMgamakane bacAva karavA mATe kahevA maLI jatuM hatuM ke, tame vacce paDayA mATe pele zramaNakITa jIvate rahI gaye! anyathA huM tenI kAyAnA ane savanA kurakucA uDAvIne ja jaMpata." nAlAyaka mANasa potAnI lAyakAtane A rIte jAhera karI zake e saudharmendrane khUba asahya bAbata jaNAtI hatI, tethI ja temaNe te mukAbale thavA dIdhe. bezaka, saMgamakane ghera parAjaya thayuM. enA ahaMkAranA cUrecUrA thaI gayA. zamaNArthane ja vijaya jAhera thaye. paraMtu saudharmendra AvA vijayane garva laI zake tema na hatuM. A vijaya to temane parAjayanI paLe karatAM ya vadhu vasamo lAge hatuM. temanuM mana pratyeka paLe raDatuM hatuM. saudharma sabhAmAM kayAreka besatA, kyAreka AMTA mAratA, kyAreka mUThI vALatA, kyAreka dAMta kacakacAvatA. saudharmendra bharatakSetramAM saMgamaka dvArA sajAtI prabhunI trAsamaya avasthAone joIne jIvaleNa AghAte anubhavatA hatA. emanI vyathA evI parAkASTAe pahoMcI gaI hatI ke teo lagabhaga avAk banI gayA hatA. emanuM mana
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] tribhuvanaprakAza mahAravIdeva eka ja vAta raTatuM hatuM, "mArI ja bhayAnaka bhUlanA kAraNe trilekaguru upara ghora ane raudra upasargonI pheja tUTI paDI ! hAya! meM kevAM kALAM karma bAMdhyAM! mAre chuTakAro thaze?" thAkele, hArela, khinna thayele saMgamaka zamaNAyane pIDa karIne vidAya thayo tyAre zramaNAya tenI pITha sAme joI rahyA. devAvAsamAMthI saMgamakanI pAchaLa pAchaLa ja malekamAM pAchA AvI gayelA ajaya ane saMjya A paLe tyAM ja che dUra UbhA hatA. vidAya thatA saMgamakane teo paNa joI rahyA hatA. saMgamaka ane zamaNuryane chelle vArtAlApa paNa temaNe sAMbhaLyuM hatuM. ekAeka temanI najara prabhu upara paDI gaI. are ! A zuM? zramaNAryanI AMkhamAM AMsu dhasI AvyAM che? "hA...cokkasa....e AMsu ja nathI, e che, karuNA, saMgamaka uparanI....mahAkaraNa. saMgamakanI pITha tarapha joI rahelA prabhu vicAra kare che, "aho ! je nikAcita karmone pUrvanA naMdana RSinA jIvanamAM karelA eka lAkha varasanA mA khamaNanA pAraNe mAsakhamaNanA ghera tapa dvArA paNa huM khatama na karI zakyo te pApI karmone A saMgamake khatama karI ApyA! are ! are ! mArI upara eNe keTale badhe upakAra karyo! mArA mokSamAM e mane keTale badhe sahAyaka banI gaye! paNa asa! ke mArA e upakArI upara huM leza paNa upakAra karavA dvArA badale vALI zakatuM nathI. bicAro ! abhavya AtmA che. caMDakauzikanI jema hitazikSA ApavA jAuM te baLatAmAM ghI homAvA jevuM thavAnuM che. kaSAyanI Aga UlaTI vadhI paDavAnI che. AnA mATe te mAruM mauna e ja mArI karuNA! ahI vI viSamatA ! AkhA vizvane saMsArasAgaramAMthI tArI devAnI bhAvanA dharAvate huM! ane chatAM mArA ja nimittane
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ surAdhama sagamaka (95) pAmIne A AtmA anaMta 'sAramAM DUbI jaze! huM kAMI ja karI zakIza nahi ! e mAre upakArI ! ane huM ene ! ! ! zramaNAnA aMtastalamAM vahI jatI A mahAkaruNA ja AMsu banIne AMkheAmAM UbharAI hatI. e AMsubharelI AMkho jotAM ajaya ane saya paNa raDI paDayA. tyAM dUra UbhA UbhA ja mahAkaruNAnA svAmIne keDiTa keTa vaMdanA karavA lAgyA. A bAju saMgamaka sudharma sabhAnA dvAre AvIne Ubhe. saudhamendra enA AgamananI ja rAha jotA hatA. paramAtmAnA e e paramabhakta hatA. jeNe prabhune kAramI pIDA ApI che ene mApha karI devA jevI munisulabha kSamA dhAraNa karavAnI temanAmAM tAkAta na hatI; tema taiyArI paNa na hatI. bhaktayAmAM rahelA bhagavata pratyenA rAga, Aga banIne sa`gamaka upara pharI vaLe te sivAya khIjuM kazuM ya saMbhavita na hatuM. kharekhara tema ja banyu. pravezadvAre sa`gamakane jotAM ja krodhathI bebAkaLA banI gayelA saudharmendre cha cha mAsathI dIna, hrIna ane udAsIna banI gayelA devAne uddezIne rADa nAMkhIne kahyu, e, devAtmA ! A pravezadvAre AvIne Ubhele sa`gamaka ! pApI ! karmAM caMDALa ! enu' mukha jovAmAM ya ApaNane cIkaNAM karyAM badhAya eve! surAdhama !' saudhamendranAM aMge kepathI kAMpatAM hatAM; hATha dhrujatA hatAH AMkho lAlacoLa thaI hatI. emanI AMkhomAMthI AMsunI dhAra vahI javAnI paLe jANe sAva pAkI gaI hatI ! temaNe AgaLa vadhIne kahyuM, A pApIe, ApaNA svAmIne, traNalAkanA nAthane trAsa ApavAmAM lezamAtra pAchuM vALIne joyuM nathI, jarAka paNa dayA dAkhavI nathI. eNe ghaNA mATeA-akSamya koTinA aparAdha karyAM che. paNa ene jo anaMta saMsAranA paribhramaNanA paNa bhaya lAgyA nathI tA mArA bhaya tA zuM lAgavAnA hatA ? AvA adhamAdhama AtmAne ApaNI sAthe rahevA te na ja devAya paNa
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ (96) tribhuvanaprakAza mahAvIrava ene paDachA paNa na levAya. badhA pratye dayA gujArI zakAya paraMtu je bhagavadrohI ke zAsanadrohI heya tenA pratye ApaNe kadI dayA dAkhavI zakIe nahi mATe huM tamane Adeza karuM chuM ke e pApAtmAne tame A devakamAMthI hamaNAM ne hamaNAM ja bhAre tarjanApUrvaka tagaDI mUko." ATaluM kahIne saudharmendra saMgamaka pAse jaIne tene DAbA pagathI joradAra lAta mArI. tyAra pachI bIjA paNa subhaTa ane devee tene dhakkA mAryA, mukkIe mArI, devIoe kaTu zabdo saMbhaLAvyA. Ama sahuthI tajanA pAmate, tiraskArAte te saMgamaka devalekamAMthI bahiSkRta thaye. saMgamakanI mAtra devI-patnIe IndranI AjJA meLavIne tenI sAthe jaI zakI. sahu meru parvatanI cUlAmAM ja pitAnuM zeSa jIvana pUrNa karaze. guru-ziSyanA sUma sAhajika ane vinAmUlaka saMbaMdha vinA sAdhanA keI paNa prakAre zakya nathI. je ema kahe ke mAre gya guru nathI te pracaMDa ahaMkArI che. ziSyatva taiyAra kare ! guru bAraNuM khaTakhaTAvatA sAmA Avaze. "mArA guru beThA che ane huM upayoga mUkuM ? gautamasvAmIe AvI vinamra ciMtavanA karI jIvanamAM kyAreya upayoga mUkyo nathI. bhagavAnane ja prazno pUchayA che. bhagavAnanA mukhethI vadhumAM vadhu vAra gautamanuM nAma nIkaLyuM ! Adarza gurunA Adarza ziSyanuM A kevuM parama saubhAgya ! gurunI AjJA thatAM e zrAvaka AnaMdane micchAmi dukakarDa ApavA sAmA gayA. e ghamaMDa na karyo ke bhagavAnane huM mukhya ziSya! eka zrAvakanI sAme pagale kSamA mAgavA jAuM? gAmamAM zuM vAta thaze? bhagavAnanuM rAtadina paDakhuM sevyuM tenuM A phaLa bhagavAne mane ApyuM ? A guru mArA mAnasika baMdhAraNane phITa (ft) nahi thAya. guru mAre badalavA paDaze. gesane sTava cAlyo to ThIka nahi te dukAnadArane pAche, evI vIsamI sadInI manodazA tyAM nahatI.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ tribhuvanaprakAza mahAvIradeva khaMDa-3 [kevalya-kALa ] tri. ma.-7
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevalya prati eka niSphaLa denA bhaka gAmanI bahAra juvAhikA nAmanI nadI vahetI hatI. ene kinArA upara zAmAka nAmanA keI sagRhasthanuM kSetra hatuM. tyAM AvelA zAlatarunI nIce chanA tapapUrvaka, uTika AsanamAM rahIne prabhu jyAre AtApanA laI rahyA hatA, tyAre vaizAkha suda dazamanA divaSnA cothA prahe prabhu kSepakaNi upara ArUDha thaIne, ghana ghAtaka sarvathA nAza karIne vItarAgabhAva pAmyA ane anamuM hUrtamAM ja kevaLajJAna pAmyA. pitAnA kalpa mujaba indro Asana kaMpathI paristhiti jANune saparivAra AvyA. ha vibhora banyA. samavasaraNanI racanA karI. kaivalyanA prakAzathI parama pitA prabhu jANatA ja hatA ke, A dezanAmAM keIna sarvaviratine pariNAma jAgavAne nathIanaMtakALamAM kaI tIrthakaranI dezanAne je niSphaLatA kadI maLI nathI te niSphaLatA A dezanA pAmavAnI che. chatAM potAno kalpa (AcAra) jANune prabhue dezanA ApI. paramAtmAnA tIrthamAM mAtaMga nAmanA yajJa ane siddhAyikA nAmanI devI, prabhunA satata sAnnidhyamAM rahenArA zAsanadevatA thayA. prathama dezanA niSphaLa jatAM prabhue ja te rAtrie vihAra karyo. kaTi devatAothI prabhu parivarelA hatA. temanA udyotathI rAtri paNa prakAzamaya banI hatI. vihAra karIne prabhu apApA nAmanI nagarImAM AvyA. ahIM savAla thAya che ke prabhunI dezanA niSphaLa kema gaI? zuM te dezanAmAM aDhaLaka saMpattinA mAlika de na hatA? virATa
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMvaNa prApti ane niSphaLa dezanA [99] sattAnA samrATA-devendro paNa na hatA? prabhune dharmAMzAsananI ja sthApanA karavI hatI ne ? tA A dhanakuberonA dhananA baLathI ane sattAsvAmIonI sattAnA jorathI vizvanA mAnavAne dharma na ApI zakAta ? ! dareka akicananA gharamAM kaI devAtmA mAtra ekasa sumara varasAvI de eTale ja e kicana sapiravAra prabhu mahAvIranA bhakta banI jAya ! 'dhana dekhIne teA muni paNa caLe' e vAta ghaNA tathyAMzathI bharapUra che. to kema A sattA ane sa`pattinI virATa zaktine temaNe upayoga na karyAM ? ane e be ya zakti vinAnA sAcA saviratidharesamAM ja prabhue dharmAMzAsananA prAdurbhAva joye ? AnuM samAdhAna e che ke AthI ja niSphaLa gayelI kahevAtI dezanA paNu jUgatane praca'Da bedha ApI javA dvArA saphaLa banI gaI che. jyAre dhanapatio ane dharatIti te dezanAmAM vidyamAna hata! chatAM temanI sahAyathI dharmAMzAsana calAvavAnI vAtane prabhue sthApita na karI; e ja prabhunA evA parama sadeza jagata ApI jAya che ke zAsana sattA ke soMpattinA jorathI kudI cAlI zakatu nathI. kadAca koI evuM kare teA te hakIkatamAM leAkahRdayamAM dharma nI sthApanA na karatAM sattA ke sa'pattinI ja sthApanA kare che. je haiyethI ene ukheDI nAkhavAnA che e haiye emanI ja pratiA karavI e keTalu* hicakAru' pAtaka gaNAya ? dhanathI dhama thAya? sattAnA deAmakramAmathI dhama cAle ? itihAsa nA kahe che. je dharmAM mAtra rAjyAzrita banyA te dharma rAja badalAtAM rasAtALa thayA ke maraNutAla hAlatamAM mukAyA.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva prabhu maunapaNe jagatane jANe jaNAve che ke dhanathI ke sattAthI dharma pragaTate nathI ke cAlate paNa nathI. enuM zAsana te mAtra sarvaviratidhara sAcA zamaNethI ja pragaTe che ane cAle che. emanI pratijJApUrvakanI sarvaviratidharmanI ArAdhanAmAM je sUphalmanuM pracaMDa baLa che e ja emanuM ane sarvanuM kalyANa karavAmAM samartha che. bhale kadAca kyAreka koI AsurI baLone paNa vijaya thaI jate. jovA maLe; paraMtu aMte te e dharmane ja vijaya thavAne che." prabhunI niSphaLa dezanA dvArA paNa vizvane prabhune A amUlya saMdeza prApta thaI jAya che. A ja e niSphaLa gaNAyelI dezanAnI javalaMta saphaLatA nathI zuM? bhagavAna mahAvIre kahyuM: "cAle, jIvana jevuM che tevuM, tene zAMta svIkAra karIe. sukha-du:khane sahIe; bhUkha, tarasa, TADha-taDake, Adeza, vadha-A badhuM je kAMI jIvananA kudaratI kramamAM Ave tene hasatAM hasatAM svIkAra karIe ane kaze sAmane ke phariyAda na karIe." kAraNa bhagavAna zrI mahAvIradeva ApaNane zIkhavavA mAgatA hatA ke duHkhanuM paNa mUlya che. duHkha zAMti ane samajapUrvaka sahana karaze te ja zuddhi thaze, sAphasapha thaze; te ja paripUrNa banaze. - bhagavAna zrI mahAvIradevanI bAra bAra varSanI ghora sAdhanA zIkhave che ke sahana kare, zuddha bane, saMpUrNa bane.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] caturvidha saMghanI sthApanA ane gaNadhara padmapratiSTA e hatI alabelI vaizAkha suda agiyArasa. sarvAMga prabhu mahAvIradeva apApAnagarImAM padhArI gayA hatA. tenI najIkamAM AvelA mahAsenavana nAmanA udyAnamAM devatAoe samavasaraNa racyuM. pUrva dizAnA dvArethI prabhue praveza karyAM. batrIsa dhanuSa UMcA caityavRkSane traNa pradakSiNA karIne tIne mArA namaskAra-tIrthAya namaH" kahIne pAdapIyukta siMhAsana upara ArUDha thayA. jene Akhu' jagata name evA prabhu paNa kAkane name? kAne name ? prabhu tIne name che, je tIrthanA emanI upara asIma upakAra che. bhUtakALamAM e tIne kAraNe ja te AtmA samyagdarzanAdi guNAne pAmyA che. kRtajJatAnI kevI TAca ! khAra prakAranI padAe beThI. prabhue mAlakoza rAgamAM dezanA zarU karI. A bAju e ja apApAnagarImAM vasatA sAmila brAhmaNe yajJa mAMDayo hatA. te mATe indrabhUti vagere agiyAra mahApaDita brAhmaNAne AmaMtryA hatA. teo paNa potAnA 4400 ziSyA sAthe tyAM AvyA hatA. emane kayAM khakhara hatI ke gaI kAle eka AtmAne paNa dIkSA ApI na zakAI tenA jANe ke pUrepUra khalA vALI nAkhavA 4400 ne dIkSita banAvavA mATe ja prabhu ahI padhAryA hatA. AkAzamAMthI UtarIne vIraprabhunI dezanA sAMbhaLavA jata! devAne joIne indrabhUti gautamane temanI mahAmUrkhatA upara bhAre Azcarya thayu.. eNe nagarajaneAne paNa peAtAnA yaMjJamaDapamAM na AvatAM anyatra jatAM joI ne bhAre Azcaya thayuM. jyAre tene
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva satya hakIkatanI jANa thaI tyAre tene cittamAM bhAre vyathA utpanna thaI tene ahaM bhayaMkara rIte ghavAye. eNe te ja paLe prabhu vIra sAthe mukAbale karI laIne "sAce sarvajJa keNa che? tene nizcaya karI levAne saMkalpa karIne taiyArIo zarU karI. TUMka samayamAM ja 500 ziSyo sAthe indrabhUtie bhAre ADaMbarapUrvaka samavasaraNa tarapha prayANa karyuM. samavasaraNanI samRddhi, viraprabhunuM jotAMnI sAthe nAma ane gotra) daIne belAvavuM ane pitAnA manane ati gupta saMdeha pragaTa karIne tenuM te ja vedapaMktio dvArA samAdhAna karI ApavuM....A pratyeka ghaTanAthI IndrabhUti vadhu ne vadhu mahAta thata gaye. enA ahaMkAranI kALamIMDha zilAnA cUrecUrA thaI gayA. prabhunA caraNomAM paDI jaIne teNe pitAnA saghaLA aparAdhanI kSamA yAcI; ane dIkSA ApIne ziSya karavA vinaMtI karI. jagadguru prabhu vire tenA 500 ziSya sahita dIkSA ApI. indrabhUtine cAritranAM upakaraNe kubere lAvIne ApyA ane 500 ziSya mATe deve upakaraNa laI AvyA. tyAra bAda kamazaH agnibhUti vagere vipre paNa pitapitAnA ziSya parivAra sahita tyAM AvyA. te badhAya indrabhUtinI jema pitAne sarvajJa mAnatA hatA. te badhAyane ekekA viSayamAM ja saMdeha hate. pratyekanA saMdehanuM jagadgurue nirAkaraNa karyuM ane sahue pitAnA ziSya parivAra sahita dIkSA lIdhI. Ama agiyAra mahApaMDita, caturdaza vidyApAragAmI vie pitAnA kula 4400 ziSyo sAthe dIkSA lIdhI. e ja vakhate caMdanabALA prabhu vIrane kevaLajJAna prApta thavAnI rAha jotI; saMyamadharmane kaivalyaprApti bAda svIkAra karavA talasatI hatI. teNe AkAzamAM devanA gamanAgamanathI
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ cavidha saMghanI sthApanA ane gaNadhara pada pratiSThA [103] prabhunuM kaivalya jANyuM. keI deve tene svabaLathI samavasaraNamAM lAvIne mUkI dIdhA. teNe paNa tyAM aneka rAjAe tathA amAtyAnI putrI sAthe dIkSA lIdhI. prabhue cakranA sAdhvIjIne mukhya karyAM ane hArA puruSo ane strIone zrAvakapaNAmAM sthApita karyAM. Ama caturvidha zrIsaMghanI sthApanA thaI. tyAra bAda triaAkagurue indrabhUti Adi agiyAra mukhya munivarone utpAda, vyaya ane dhrauvyanI tripadI saMbhaLAvI. [bhagava ka tatta, ema 3 vAra tattva pUchyuM. jagadgurue tenA 3 uttara ApyA : upannaI vA, vigameI vA dhruveI vA-padArtha utpanna thAya che, vyaya pAme che, vacagALAmAM dhruva rahe che.] A tripadI vaDe tathA apUrva koTinA guru vinayAdi vaDe agiyAra munivarAne te ja paLe evA pracaMDa jJAnAvaraNAdi karmanA kSayApazama thayA ke jANe AtmAmAM jJAnanA prakAza prakAza thaI gayA. ethI te ja paLe temaNe AcArAMga vagere khAra aMgAnI racanA karI. khAramA STivAdanI aMdara utpAda vagere cauda pUrvA paNa racyA. pachI samayajJa indra te ja vakhate sugaMdhI ratnacUrNathI bharelA thALa laIne jagadgurunI pAse UbhA rahyA. indrabhUti vagere agiyAra munivare potAnA krama pramANe prabhunI anujJA levA mATe mastaka namAvIne UbhA. have prabhu vAsakSepa karavArUpe te munivarone tIno anujJA ApavAnA che eTale indre kAlAhula zAMta karI dIdhA. sahunI AMkha e tarapha ma`DAI gaI. paramAtmA siMhAsana uparathI UbhA thayA. indranA ratnacUrNa nA thALamAMthI cUNa mUThImAM lIdhuM ane dravya, guNa ane paryAyathI
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva tamane tIrthanI anujJA che.' ema kahIne indrabhUti Adi munienA mastaka upara kramazaH te cUrNa nAkhyuM, e paLe devee ati AnaMdamAM AvI jaIne te munivaro upara cUrNa ane puSpanI vRSTi karI. Ama agiyAra munionI gaNadhara pada upara pratiSThA karI. tyAra bAda pAMcamA gaNadhara sudharmAnuM zeSa gaNadharothI vadhu AyuSya hovAnA kAraNe temane sarva munionA agresara pade sthApIne zAsananI dhurA saMbhALavAnI anujJA karI. tyAra bAda sAdhvI caMdanabALAone pravartinI pade sthApita karyA. cAre bAju AnaMda AnaMda vyApI gaye. deve ane mAnava sahu bhAvavibhora banIne nRtyAdi karavA lAgyA. eka pachI eka dazya apUrva hatuM. saMjayanI saMyeSTi te e dazyanI ArapAra UtarI jaIne ghaNuM tatva laI AvatI. pitAnA ziSya ane dareka vAta samajAvatA. enI tamAma jijJAsAne te saMtoSatA. "vatsa! ajya!" saMye kahyuM, "A indrabhUtine ahaMkAra paNa jene ke lAbhadAyI nIvaDyo ! pelA kauzike prabhune bacakuM bharyuM te tenuM ya kAma thaI gayuM !" zUlapANi paNa mArIne ya phAvI gaye. prabhunI kevI karuNA! mAre te ya mAla meLave ane prabhue paNa kevI kamAla karI ! cauda cauda vidyA bhaNIgaNIne ekadama taiyAra thaI gayelA paMDitene ja jhapATAmAM lIdhA ! ekaDe ekathI bhaNAvavAnI te jANe paMcAta ja na rahI. eka peluM mithyAtvanuM zalya emanAmAM pesI gayuM hatuM te bhAre hoziyArIthI kheMcI kAvyuM ! basa kAma patI gayuM.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturvidha saMghanI sthApanA ane gaNadhara pada pratiSThA [105] samavasaraNanI bahAra nIkaLatA ajaye pUchayuM, "gurujI! A mithyAtvabhAva eTale te saMsAranA sukha pratyene kAra rAgabhAva ne ! e rAgabhAva upare ya bhAre rAga e ja ne ? e zuM khUba khataranAka kahevAya ? ane ene dUra karI devAmAM Ave te badhI vidyAo samyapha banI jAya! enI sAthenuM badhuM nakAmuM ? ene abhAva thatAM badhuM kAmanuM ?" "hA, vatsa! tuM kahe che tema ja che." saMjya belyA. "saMsAranAM sukho uparane rAga eTale bhayAnaka nathI eTale bhayAnaka e rAga uparane rAga che! e rAgane sAro mAnave e ja e rAga uparane rAga kahevAya ! jyAM sudhI A rAgano rAga maTate nathI tyAM sudhI jIva pApa kare ke dharma kare badhuM ya lagabhaga sarakhuM ja kahevAya. dharma paNa e rAgane piSavA kare mATe te. eTale ja jayAM sudhI jagata ane jIvanA svarUpanuM samyagdarzana thatuM nathI tyAM sudhInA samagra saMsArakALamAM bhamate AtmA mAtra gati kare che, pragati nahi." ajya ane saMjya vAta karatAM karatAM AgaLa vadhI rahyA che, tyAM eka mANasa AvyuM. vigeSThI karatA saMjyanA be zabda sAMbhaLIne ja te tyAM Avyo hato. enA mukha uparathI lAgatuM hatuM ke tene kAMIke pUchavuM che. ekadama pAse AvI jaIne te be, "Ajane prasaMga joIne mAruM te mAthuM ja kAma karatuM nathI. A badhuM bane ja zI rIte ? amAre indrabhUti eTale keNa! mahAsamartha ! sarva zAne pAragAmI! kaTTara brAhmaNa ! pelA mahAvIre, theDI ja vAramAM enA ane badhA ja viprenAM gAtra DhIlA karI nAkhyA! ene jotAM ja kevA naramagheMza banI gayA ! jANe bakarI beM! AvA bhaNelAgaNelA kaTTara dharmAdha mANase A rIte ekadama jIvana-parivartana karI nAkhe e vAta hajI mArA magajamAM besatI ja nathI. huM te pharI pharI A cALI nirNaya karavA mathuM chuM ke A te svapna che ke satya ? paNa koI ja
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ [106] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva samajAtuM nathI! pelA mahAvIramAM evuM te zuM haze? kevuM haze enI AMkhanuM kAmaNa! vANIne jAdu! ke haze enI mudrAne prabhAva! khare jAdugara nIkaLe hoM ! smita karatAM saMjaye kahyuM, "vipra! AmAM kAMI jAdu nathI ane kaI ramata nathI! A badhe prabhAva che - AtmAnA zuddhIkaraNane! bhagavAna mahAvIradeve sADA bAra varSanI ghara sAdhanA karI che; zuddhIkaraNanI ! IndrabhUtie varSonI ghora sAdhanA karI che ceTI bAMdhIne, pithIonI piothIo gekhI mAravAnI! paNa aMtaranA vimalIkaraNa eNe kyAre ya nathI karyA. jene AtmA sApha nathI tenA pahADa jeTalA jJAna ane dhyAna badhAM ya nakAmAM! jene AtmA zuddha enAM zeDAM ya jJAna dhyAna saphaLa! ane e gheDAne pUrNa thaye ja chUTake ! joyuM ne? indrabhUtinuM tephAna kevuM hatuM? kevA dhamapachADA kare e AvatuM hatuM? keTale ahaM enA zvAse zvAse ghUMTAte hate! jJAnanA ajIrNanuM ja e pariNAma hatuM! zuddhi na hoya tyAM jJAnanuM AvuM ajIrNa ja thAya che! ane bhagavAna mahAvIradeva ! kevI saumyatA! keTalI gaMbhIratA! kazuM ya belyA na hatA. tyAre ja mAtra mukhamudrAnuM darzana karIne e IndrabhUtine aha cUra cUra thavA lAgyuM hatuM ne? jevuM tuMne e vakhatanuM karamAtuM jatuM enuM mukha? vipravara! eka vAta samajI rAkhajo ke jagatamAM haMmeza mATe baLa te pavitratAnuM ja hoya che. jema jema pavitratA vadhatI jAya tema tema bAhya ghaMghATa, bAhya prayatna, bAhya pravRttio ghaTatAM ja jAya. dekhItI rIte e pavitra AtmAo kazuM ja bAhya karma karatAM na lAge paNa aMtarathI emanuM e pAvitrya anaMta
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturvidha saMghanI sthApanA ane gaNadhara pada pratiSThA [10] karmo katuM ja rahe ! ethI ja evA mahAtmAo karmasaMnyAsI paNa kharA ane kamapegI paNa kharA, vastutaH ! yeganA sikkAnI e be bAju che. beyanuM vastutaH eka ja svarUpa che. AvA utkRSTa yegIone prabhAva Aje ja je ne? tame ja kahyuM ne ke kevA jambara dharmacusta hatA indrabhUti! paraMtu paLa be paLamAM kevA pANI-pANI thaI gayA? basa, e ja bhagavAna mahAvIradevanA aMtaranA vimalIkaraNane bhavyatama prabhAva. jema jema nirmaLatA vadhe che tema tema bAhyakarma ghaTatuM jAya ane phaLa vadhatuM jAya. | melA manane eka vaktA, dhAMdhala karatI sabhAne zAMta karavA vaLI moTuM dhAMdhala karaze. theDI pavitratAne pAmele bIje vaktA maMca upara AvIne hAtha ja UMco karaze ke tarata sabhA zAMta ! jyAre atyanta pavitra vaktA te maMca upara hAjara thAya eTaluM ja basa che. hAtha paNa UMcA na kare te ya enAM darzanathI ja AkhI sabhA zAMta thaI jAya. sthUla karatAM sUkSmanuM baLa ghaNuM che. bhagavAna mahAvIradevane AtmA sUkSmatama banyA che, paramAtmapada pAmyuM che, ane e baLe ja vipra indrabhUtinA krodhanI dhakhadhakhatI Aga eka ja paLamAM ThArI nAkhI che. vaLI IdrabhUtinI paNa pAtratA kAMI ochI vikasI na kahe. vAya. jJAnIomAM ya A ja vAtanuM eka sukha che ne ke tene je barAbara samajAvanAro maLI jAya ane tene kALa paNa te vakhate pAkI gayA hoya te satyane pakaDI letAM ane asatyane pheMkI detAM tene jarA ya vAra na lAge ! mahAjJAnIomAM ane ApaNA jevA ardhadagdhamAM te bhAre aMtara ! ApaNe je pakaDyuM che te brahmA paNa heThA UtarIne ya choDAvI na zake. vaLI mahAvIradevanI samajAvavAnI rIta kevI? ke samatvavAda? vedanI paMktine pite jarA ya na vakhoDI e ja vedanI paMktiothI badhA ya
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva vipronA mananuM samAdhAna karI ApyuM!" sajayanI vAtA sAMbhaLatA viprane lAgyuM ke pote ja kayAMka gaNita karavAmAM bhUlyA hatA ! have pachI A rIte managhaDaMta kalpanAo karIne utAvaLA abhiprAyA bAMdhavA nahi. caturdaza vidyApAragAmI dha kaTTaratAthI ya cAra cAsaNI caDI jAya tevI kaTTaratA dharAvatA A vipranA aMtaranA koI eka kha'DamAM bhagavAna mahAvIradevanI pratimAnI pratiSThA thaI gaI hoya tevuM tenA mukha upara kUNI paDelI cAmaDI uparathI kalpI zakAtuM hatuM. astu. have mULa vAta para AvIe. jagadgurue vizvamAtranuM kalyANa sAdhavAnuM sAmarthya dharAvatI zAsana nAmanI saMsthA sthApI. tenu saphaLa saMcAlana karavA mATe zramaNapradhAna caturvidha saMgha sthApyA. tenu saMcAlana zI rIte karavu ? tenA baMdhAraNa svarUpa zAstrAjJA-niyamAvali dvAdazAMgI (tripadI dvArA) prarUpI. A 'zAsana'mAM joDAnAra AtmA mATe uddeza batAvyA ke cAra gatimaya saMsAranA parityAga karIne meAkSabhAvane prApta karavA. A 'zAsana' nAmanI vizvakalyANakara sasthA mATe jarUrI sapatti tarIke tIrthAM, jinAlayeAthI mAMDIne nAnakaDI caravaLI, pUMjaNI sudhdhAM banI gayAM. koI paNa saMsthA mATe ATaluM te AchAmAM ochuM jarUrI che. 'sthA (zAsana), saMcAlaka (sa.), niyamAvali (zAstra), uddeza (dha) ane sapatti (tIrthAui), vaizAkha suda agiyArasanA e divasa mahAma galakArI khanI gayA; e divase zAsana, saMgha, dvAdazAMgIrUpa zAstro, dharma ane sapatti prakAzamAM AvyAM. jagadgurunI pUrvanA trIjA bhavanI bhAvanA ke mAruM cAle tA sajIvene huM saghaLAM duHkha ane saghaLAM pApamAMthI sathA ane saH DAvI dau.....e bhAvanA have phaLIbhUta thaI. dhAra
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ cavidha saMghanI sthApanA ane gaNadhara padma pratiSThA [109] sAdhanA dvArA emaNe rAgane haTAvyA; e vItarAga thayA. vItarAga thatAM ja te sarvajJa ane sadaeNzI thayA. sAcA sukha ane duHkhanAM kAraNA temanA jJAnaprakAzamAM sAva chatAM thaI gayAM. dharma ane adhama spaSTarUpe jJAnaprakAzamAM dekhAvA lAgyA. mATe ja prabhue sAdhanAkALanuM mauna cheDyu', kemake have bolavAmAM koI ja bhUla thaI javAne leza paNa saMbhava na hatA. svayaM jJAnaprakAzamAM saghaLuM joI rahyA hAya; game te padmasthanI salAha ke sUcanA athavA doravaNI jeTalI paNa parAvala khitA na hAya, pachI bhUla thavAnA saMbhava ja kAM rahyo ? jevA je hAya vastunA svabhAva; tevuM ja temaNe nirUpaNa karavAnuM. hA,....tethI viruddha te jagadguru paNa na jaI zake. vastu svabhAvane AdhIna rahIne ja te sakaLa padArthAMnuM nirupaNa kare. nArako sAta ja dekhAtI hAya ! tethI paNa pAMca ke ATha na ja kahI zakAya. jevu' jue tevu* jaNAve. je A rIte sajJa na thaI zake temaNe te sarvajJa paramAtmAne sapUrNapaNe AdhIna rahevAnuM ane te kRpALuee je kahyuM te ja khelavAnuM. temAM kAnA-mAtrAnA ya pheraphAra karavAnA adhikAra nahi. astu. jagadgurunA pAMca kalyANakA tA kharekhara mahAna che; paraMtu sApekSa rIte ema kahI zakAya ke tethI paNa mahAna che zAsanasthApanA. tenA dina vaizAkha suda agiyArasa. zAsana dvArA trileAkaguru ApaNuM ekAMtika ane AtyaMtika hita sAdhI Ape che mATe ApaNI ati najadIkamAM tA upakAraka te zAsana ja che. jaina jayati zAsanam. *
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAja biMbisAra kALa cAlyA jAya che. sahune saMsAra cAlyo jAya che. sahunAM jIvana-jaLa vahyAM jAya che. eka dI magadhanA rAjamArgethI seMkaDe ke kyAMka jaI rahyA hatA. hajI te pareTiyuM ja thayuM hatuM. rAjA biMbisAra paNa hAthI upara ArUDha thaIne nIkaLyA hatA. mahAzrAvikA rANI celaNa paNa sAthe ja beThAM hatAM kutUhalapriya leke joDAtA gayA. ajyane paNa kutUhala jAgyuM. kyAM jAya che? cAle joIe te kharA ! gurujIne laIne e ya cAle. badhA poMcyA bAvAjInA eka maMdire ! kahevAyuM hatuM ke keTalAka vakhata pahelAM rANI celaNA sAthe rAjA biMbisArane vAtavAtamAM TapATapI thaI gaI hatI ! be ya pitapotAnA dharmagurunI pavitratAne ekRSTa sAbita karavA mathatA hatAM. rANI calaNanI talavAranI dhAra jevI vAtanA pariNAme rAjA biMbisAre manamAM gAMTha vALI. UbhI bajAre jaina sAdhunI apavitratAne chatI karIne enI ThekaDI uDADuM tyAre ja jaMpIne besuM. eka divasa AvI lAge. koI mahAsaMyamI jaina sAdhue bAvAjInA maMdiramAM ekAkI rAtavAsa karyo. madiranA pUjArIe tarata rAjA biMbisArane khabara ApyA. vezyAne maMdiramAM choDI mUkI maMdiranA bAra bahArathI baMdha thaI gayA. rAjA biMbisArane Aje aramAna utAravA hatA; rANI
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA biMbasAra [111] celaNanA. emane sAthe laIne Aje e jaI rahyA hatA. meTA moTA mahAvIra bhaktone ya pharamAne mekalAI gayAM hatAM, vahelI savAre maMdire hAjara rahevAnAM. rANuM calaNa saMpUrNa svastha hatAM. emane keI bhIti na hatI, ke I saMdeha na hate; aghaTita banavAne. maMdire lokenI ThaTha jAmI hatI rAjA bisAra mUche vaLa daIne raNa celaNAne kaMpAvavA niSphaLa prayatna karI rahyA hatA. rANI cellaNAne pAke nizcaya hato. "mArA sAdhumAM bharabapore ya kazuM jovA na maLe. rAjA nAhakane bakhADA kare che. kAMka pote ja phasAI na jAya! khADo khode te paDe. e uktimAM je kaI tathya hoya te." be ya dharmanA bhaktoara saparasa vAdamAM UtaryA hatA. ekabIjA sAthe zarato mAratA hatA ane jAtajAtanI AgAhIo karatA hatA. tyAM rAjA biMbisAre hukama karyo, "pUjArI bAra ughADI nAkho ane jagatane jevA de Aje jaina sAdhuDAnA anAcAranA akhADA !" vatAvaraNa ekadama zAMta thaI gayuM ! sahunI AMkho maMdiranA bAre cuMTI gaI! ane...bAraNuM khUlyuM! A zuM ! kahetAM rAjA biMbisAranI AMkhe phATI gaI! ekadama DaghAI gayA. rANuM callaNa khaDakhaDATa hasI paDyAM bAra ughaDatAMnI sAthe ja "alakha niraMjana...." bolate, hAthamAM cIpiye laIne eka bA nIkaLI paDyo. enA AkhA ya aMge bhabhUti coLI hatI. sAthe vezyA hatI. mahAvIrabhaktoe AnaMdanI kikiyArIo pADI. bIjAonAM meM karamAI gayAM. dharatI mArga Ape te aMdara UtarI jAya eTalA zaramiMdA banI gayA. bheMya bhAre paDI.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] tribhuvanaprakArA mahAvIradeva ajaya tA peTa pakaDIne hasavA lAgyA. A zuM banyuM ? vAta to evI sAMbhaLavA maLI hatI ke jaina sAdhune aMdara pUravAmAM AvyA che ane A kANu nIkaLyu' ? kothaLAmAMthI bilADuM? "gurujI! gurujI! A zuM? mane samajAvA te A bhe!'" saMjaya kahe, "vatsa ! e bheda ema le tevA nathI. jarA paga upADa. ApaNe rAjA bi'bisAranA guptakhaMDanI bArIe pahoMcI jaI e." annee paga upADayA. magadharAjanA rAjamahelanA vividha khaDAmAM eka gupta maMtraNAlaya hatu. tenI pAkkSI bArIe e ya pahoMcI gayA. bhIMte kAna daIne UbhA rahyA. bhAre gussAmAM magadharAja bolatAM sabhaLAtA hatA. "pUjArI ! A badhuM zuM khaphAyu ? tame mane rAtre zA samAcAra ApyA hatA ? sanyAsIne tame jaina sAdhu mAnI lIdhe ? bharamedanI vacce tame mArA dhamanI ThekaDI uDADI ! have enA pariNAma mATe taiyAra thaI jAo!" khAjumAM ja UbhelI vezyA tharathara dhrujatI hatI. ka'patA svare te khAlI, "mahArAja ! e doSa pUjArInA nathI. e jaina sAdhu ja hatA. huM rAtre ApanA AdezathI e maMdiramAM gaI tyAre meM paNa e veta vastradhArI jaina sAdhune ja joyA hatA." "tA peTho jaina sAdhuDA ane nIkaLyA khAvA? zI rIte mane ? kAne tuM samajAve che?" rAjA biMbisAre krAthI lAlaceALa thaI jatAM kahyuM. "rAjan ! aparAdha mApha karo. paNa je hakIkata banI che temAM mInamekha paNa pheraphAra karIne amAre khelavAnuM zuM prayAjana che ?" jarAka svastha thaI ne vezyAe kahyu', dInakha`dhA ! ApanA Adeza mujaba e jaina sAdhune calAyamAna karavA huM. badhu' ja karI chUTI. paNa Apane kahu' ke
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA mibhisAra [117] A AkhuM ya vizva mAkhaNa jevuM che. ene pIgaLAvI devuM e tA amAre mana baccAnA khela che. amArA rUpasaundarya ane kAmazAstrokta siddha karelI amArI kaLA to bhalabhalAne pIgaLAvI nAkhe! eTalu tA amane gumAna che. vizeSataH mane paraMtu AjanI rAtre mane samajAyuM ke jainasAdhu e mAkhaNa nathI paNa pUrNa pASANa che. enI eka kAMkarI paNa halAvavAnu` mArAmAM te nahi, paNa sva plAkanI zIne mATe paNa azakaya, sAva ja azakaya che. rAjAdhirAja ! Apa ema mAne che ke meM mArA prayatnamAM kAMI cAza rAkhI haze? re! me mAruM badhuM ja sattva AjanI rAte batAvI dIdhuM che! mArI badhI kaLA me* utArI dIdhI hatI. ahA! zu e chyA hatAM! paththara hAta tA te ya pANI pANI thaI jAta ! aphasosa ke e sAdhune kAMI ja na thayu' ! eka ja marada jayA me A duniyAmAM, je strInA hAthe na ja ragadoLAyA ! bAkI tA maro keTalA nAma hAya che te ame kAM nathI jANatAM ?' "paNa tA saMnyAsI zI rIte bahAra nIkaLyeA ? zuM eNe svadha khacAva khAtara A vezaparivartana karyu ?" rAjAe pUchyuM. "jI, hA, rAjana ! mArI agniparIkSAmAMthI aNizuddha pAra UtarelA e sAdhunA pagamAM huM paDI ane jyAre meM tenI mAphI mAgI tyAre udAra dile te kSamAzramaNe mane kSamA ApI. ene AtmA to sadA zuddha hato chatAM savAre leAkeA zI kalpanA karaze ? ke vezyA sAthe jainamuni ! trUTake thUMko enI upara !" AvI dhanidAnI kalpanAe emane dhrujAvI mUkayA. jeTale AtmA eTaleA ja; re! apekSAe ethI paNa vadhu-mAtha vyavahAra sApha joI e; nahi to UMdhuM vaTAI jAya evI temanI mAnyatA hovI joI e. tri. ma-8
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ [114] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva "ethI ja eka pachI eka kapaDA vagere tamAma vastu emaNe baLatI dIveTanI sahAya laIne saLagAvI nAkhI ! laMgoTI paheravA jeTaluM kApaDa bAda rAkhIne." "hA..." rAjA sAzcarya sAMbhaLI rahyo. "pachI?" pachI te e kapaDAnI bhasmane zarIre lagADI dIdhI. maMdiramAM khUNe paDele cIpiye hAthamAM laI lIdhe... ane Ape sAMbhaLyuM tema, bAra khUlatAM ja "alakha niraMjana kahetAM e saMta bahAra nIkaLI paDyA. rAjana ! je svaccha e munine AtmA hatuM evI ja svaccha ane sAbadI emanI buddhi hatI. e vinA ATale jhaDapI saphaLa phaTake sAme zI rIte mArI zake ?" rAjA biMbisAra te A badhuM sAMbhaLIne tyAM ne tyAM thIjI gayA! na bese ke na cAle! aNI cellaNane AnaMda uramAM mAte na hate. biMbisArane jainadharma pratye sanmAna jAgyuM. A prasaMga pachI bhagavAna mahAvIradevanI tarapha tenuM mukha vaLI gayuM. ajaya ane saMjya tyAMthI khasIne magadhanA rAjamArga upara cAlavA lAgyA. joyuM ne? kevI kamAla karI jainamunie !" saMjya belyA. paNa gurujI! A rIte vastro vagere saLagAvI zakAya? agninI hiMsA nahi karavAnI bhISmapratijJA lenAra ATalI hiMsA karI zake khare? pavitra vastro ya saLagAvI devAya?" jijJAsu bhAvathI ajaye pUchyuM. je sAMbhaLI tyAre. jinadharmamAM A badhAM pApa karatAM moTAmAM meTuM pApa dharmanindA (zAsanamAlinya)nuM jaNAvavAmAM AvyuM che. jANIbUjIne te ThIka paNa ajANatAM ya kaI evI pravRtti
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA biMbisAra [15] thaI jAya ke jethI bhAre dharmanindA thAya te ya te AtmA kALAM DIbAMga karmone bAMdhe che. bhaya kara saMsAramAM bhramaNa kare che. sarvanAze samajyane artha tyajati paNDitAe nyAya ahIM lAgu paDe che. dharmanindA thavAnI zakayatAne nivAravA mATe hRdayanI zuddhi sAthe apavAda mAge AvuM paNa thaI zake che. dharma prazaMsA je kaI dharma nathI." "dharmanindA jevuM kaMI bIjuM ukRSTa pApa nathI, dharmane prabhAva vyApe tevI pravRtti na thAya te haju cAle, paraMtu dharmanI nindA thavA lAge tevI keI sArI dekhAtI paNa pravRtti thaI zake nahi. A che; jinadharmanI pradhAna mAnyatA. A ja muddA upara e mahAtmAe sAdhuveSa jAte karIne dharmanindA thatI aTakAvI dIdhI! je kALa sudhI AvA munivare haze tyAM sudhI dharma vijayavaMte raheze. emAM koI saMdeha nathI. ane e siddhAntane pratyakSa paraco jovA maLaze ja. rAjA biMbisAra je kaTTara jinadharmaSI jinadharmanI sanmukha nidA thAya tevI pravRtti na bIje Ti pApa thaze." ajayane A tatvajJAna khUba ja adbhuta jaNAyuM. gurujInI AMgaLI pakaDIne rAjamArga uparathI pasAra thatA ajayanA aMtaramAM keTalA ya kalAka sudhI A tattvajJAna magajamAM ghaLAyA ja karyuM.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] zreSThIputra anAthI sUryanArAyaNa hajI hamaNAM ja pragaTa thayA hatA. magadharAja azvArUDha thaIne pharavA nIkaLyA hatA. pharatAM pharatAM eka udyAnamAM AvI caDyA. ekAeka emanI najara vRkSa nIce rahelA eka dhyAnastha muni upara paDI. bhavanamAM pravezele mANasa sAdhu banI jAya ! kevI tejasvI mukhAkita! kevuM bhavya lalATa ! namaNI AMkhe! aNiyALuM nAka! mAMsala deha! vizAla vakSasthaLa ! kaI premikAe dago dIdhe haze? vepAramAM phaTako paDyo haze? mAtApitAe tiraskAryo haze? nakkI, Ane jagatamAM evI kaI duHkhada ghaTanA pAmI haze jenA pariNAme eNe sAdhu banavAnuM pasaMda karyuM hoya! muninI najadIkamAM ja ghoDAne Ubhe rAkhI magadharAja enI mukhAkRti jotAM tareha tarehanI kalpanAnA ghoDAo doDAvatA hatA. tyAM dhyAnastha muninI AMkha UghaDI ! magadharAje namaskAra karyo. munie dharmalAbha" kahyo. munivara magadharAja belyA, "pUchaDyA vinA nathI rahI zakta ke phATaphATa yauvanakALamAM Ape saMsAranAM sukha kema tyAgyAM? ApanI dehalatAnuM sauSThava kahe che ke Apa kaI sAmAnya jana te na ja hatA. te pachI evuM te kayuM duHkhanuM vAdaLa tUTI paDyuM ke jeNe ApanA sukhI saMsArane khAro khATa karI nAkhe !" A ja vakhate aya-saMjayanI joDalI pharatI pharatI tyAM AvI caDI hatI. magadharAje joIne be ya tyAM ja thaMbhI gayA.
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ zreNiputra anAthI [117] smita karatAM munivare kahyuM, "rAjana! duHkha te bIjI koI vAtanuM na hatuM paNa jagatamAM huM anAtha chuM evuM mane lAgyuM. mAre keInuM zaraNuM na hatuM. azaraNa-asahAya jagatamAM rahIne zuM karuM ? AdhAra vinA nirAdhAra rahevAmAM keTalAM jokhama! mATe anAtha evo huM nIkaLI gayo e lebhAmaNuM jagatamAMthI." magadharAja khaDakhaDATa hasI paDatAM bolyo : munirAja ! kevI vAta kare che? javA do e bhUtakALane ! tame anAtha che? le tyAre huM tamArA nAtha thaI jAuM chuM ! bele, cAlaze have mArA mahele ?" | magadharAjane jethI tamArA paDI jAya te rIte turata ja munie vaLate uttara ApI dIdhe, "magadhezvara, tame pite ja anAtha che ! zuM anAtha mAro nAtha banaze? asaMbhava, asaMbhava. magadhapati ! sAMbhaLe tyAre, mArI anAthatAnI kathA TUMkamAM kahI dauM." ajyanA te kAna UMcA thaI gayA, kathAnI vAta sAMbhaLIne. kauzAMbI nagarI! mArAM mAtApitA dhanavAna. huM bhAre vilAsI putra! yauvananA uMbare meM paga mUkyo ane pitAjIe mAruM lagna karyu. svargAkanI deva-devInAM yugale paNa IrSyA kare evA bhega sukha ame bhegavatA hatA. kaI vAtanuM duHkha na hatuM. paNa eka divasa huM rogothI gherAye. eka be nahi- aneka roge e mArA dehane kabaje lIdhe. khUba jhaDapathI e regoe bhISaNa svarUpa pakaDI lIdhuM. aMgaaMgamAM bhayaMkara dAha thavA lAgyo, remaromamAM zULa bheMkAvA lAgyAM; AMkhamAM te eTalI ugra pIDA thatI hatI. ke bALakanI jema rAta ne divasa huM raDavA lAgyuM. eka sAthe ATalI badhI jAtanI vedanAo ! re! emAMnI ekAda vedanA paNa mArA mATe asahya hatI.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ [118] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva rAjavaidyone kAlUdIbharI vinaMtI karI, "game tema karIne mArA rego zAnta karo. Akho divasa mArI pAse besI rahetI mArI bahene ane mArI mAvaDIne meM khUba Thapako Apyo. mAtra besI rahevA badala, mAtra joyA karavA badala. koI mAre rega le nahi, mArI vedanAne theDI paNa ghaTADe nahi! mArI priyatamAe badhA raMgarAga-vilepane tyAgyA! meM kahyuM, "tethI zuM mAre roga dUra thaye?" tame badhI mArA sukhanI ja bhAgIdAra! duHkhamAM kAMI levA-devA nahi! kevI svArthamayI duniyA! pitAjIne kahyuM, dhananA bhaMDAra khullA mUkI do. mArI vedanA zAnta kare. paNa rAjana! sahune eka ja javAba hatuM ke "ame banatuM badhu ja karI rahyA chIe. paNa tAruM karma ja pratikULa che, tyAM amArAthI zuM thAya? A nagharoLa javAba sAMbhaLavA huM kAyara hatA. tyAre mAre koI bekAbU banI jatuM. huM bephAma belI nAkhata. paNa e badhuM ya tephAna mArA duHkhamAM vRddhi ja karatuM. tananA tApa ane mananA saMtApa! rAjana! eka rAtrinI vAta karuM ! sahu svAthajane sUI gayA hatA. jAgate have mAtra huM ! mane e vakhate lAgyuM ke A jagatamAM mAruM kaI nathI ! huM sAva anAtha chuM! karmanI cuMgAlamAM phasAyeluM khUba ja dayApAtra magataruM chuM ! karmarAja dhAre te paLe mane coLI nAkhI zake tevI dayAmaNI dIna-dazAmAM huM sabaDuM chuM! oha! mAnava je mAnava anAtha! dhanADhya zeThane putra anAtha! vatsalamAtAne dIkare anAtha! kAmaNagArI priyatamAne havAmI anAtha! aDhaLaka aizvaryane netA anAtha! magadhapati! kalpI na zakAya te tiraskAra mane A svAthI enI duniyA upara vachUTyo!
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ zreSThiputra anAthI [11] e rAtre mArA aMtaramAM eka kAvyanI lITI ramavA lAgI, anyathA zaraNe nAsti tvameya zaraNaM mama" ramatI ramatI A lITI mArA romaromamAM pravezI. romeroma pukAravA lAgyA. aMtara paNa e ja pukAra karavA lAgyuM ! huM jorajorathI A lITI raTavA lAge ! ane..kAramI azAntimAM mAruM samAdhAna thayuM. vilekamati paramAtmAnA priyatama mukhAraviMdanuM punaH punaH darzana thavA lAgyuM. e vakhate mane AkhuM ya jagata dagAbAja, vizvAsaghAtI, drohI, prapaMcI, svAthI dekhAvA lAgyuM. meM te ja paLe saMkalpa karyo ke je mane A vedanAmAMthI zAnti maLe te bAkInuM jIvana e paramAtmana ! tArA cIMdhyA sarvasaMgatyAganA paMthe cAlIne pasAra karI devuM! | magadhezvara ! tame kadAca e vAta nahi mAnI zake ke e ja paLe divasenA divaso sudhI aNamIMcAyelI mArI AMkhe mIMcAI gaI. huM ghasaghasATa UMghI gaye. maLakuM thayuM. svArthIne sahu UThayA. mane UMghate joI sahune zAnti vaLI. sarvatra AnaMda vyApI gayo. huM paNa UThayo. paNa have sadA mATe UThI gayuM hatuM. mAruM mana UThI gayuM hatuM; saMsArathI ! sahune meM bhegAM karyA ! rAtanI saghaLI bInA jaNAvI ! mAro saMkalpa jaNAvyuM ! pitAjIne kahyuM, "mArA mahAbhiniSkramaNane mahatsava karo! magadhezvara ! maharAjanA vaphAdAra mArAM kuTuMbIjanene eNe khUba satAvyAM, raDAvyAM, kakaLAvyAM...badhuM ja karyuM. paNa have mUrkha bane e bIjA ! meM saghaLuM ya tyAkhyuM ! jANIne mArI anAthatA? rAjana! tame ya anAtha cho ! samajI gayAne A vAta?
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ [20] tribhuvanaprakAza mahAravIdeva e, magadhapati! sAthe sAthe bIjI paNa eka vAta sAMbhaLI le. je anAthatAnuM varNana meM karyuM tene kyAMya TapI jAya tevI eka bIjI anAthatA paNa che. A jagatamAM nahi hoM! paNa e jagatanA tyAgImAM! sarvasaMgane tyAga karIne je veSadhArI AtmAo pAMca indriyenA viSayamAM pitAnuM bhAna bhUlI jAya che; jeo kAyAnI ALapaMpALamAM paDI jAya che, eka dehanI puSTi mATe gurunI sAthe jeo mAyA-prapaMca khele che; mAnapAna khAtara jeo daMbhI jIvana jIve che, paralekane, kamane, paramAtmAne, gurune-sahune je vIsarI jAya che, enA je anAtha bIjuM koI nathI. huM paNa te vakhate te anAtha na hatuM. AvA nadhaNiyAtAonI karmarAja je bhayaMkara khAnAkharAbI saje che tevI te keInI paNa avadazA te karI zakate nathI." A sAMbhaLIne magadhane nAtha stabdha thaI gaye! tenuM mana belI UThayuM, "huM te magadhane nAtha ke karmane gulAma !" have bhagavAna mahAvIradeva tenA zvAsamAM guMjavA lAgyA ! temanA pratyene bahumAnabhAva khUba vadhI gaye. ajya ane saMjaya tyAMthI chUTA paDyA. raste cAlatAM saMye ajyane kahyuM, "jANyuM ne saMkalpanuM baLa? kALA DIbAMga karmonI phejanI pheja dhasI AvatI hoya te ene eka ja zubha saMka95nA paDakAre, tyAM ne tyAM UbhI rAkhI de! mahAtmAne ke apUva saMkalpa! kevuM apUrva paramAtmadarzana! kevuM bhavya abhimAna! "bhAvanA bhavanAzinI' te AnuM ja nAma ne?" zreSThIputra anAthInI bhavya puruSArtha gItAnuM guMjana ajyanA aMtaramAM sadA cAlatuM rahyuM. enA jIvanamAM virAganI jyata vadhu ne vadhu jalAvatuM rahyuM. anAthatAnI sabhAnatAe ene ghaNe sAvadha karI dIdhe. hata kevuM rahI te A pAIgItAnuM ta vadhu
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ [5] deDakA ya deva thayA [vIranAM smaraNA] mahuArAjA zreNikanA rAjamahelanA dvArapALe jANyuM ke trileAka guru mahAvIradeva nagaranI bahAra udyAnamAM padhArI gayA che ke tarata teNe prabhunI dezanA sAMbhaLavA javAne nirNaya karyAM. vakhAnA mAryo bhaTakatA keTaka brAhmaNa sAthe tene tAjI ja maitrI thaI hatI. tene dvArapALa tarIke besADI dIdhA ane kahyuM ke, "prabhu mahAvIradevanI dezanA sAMbhaLIne huM na AvuM tyAM sudhI A sthAnethI jarAya khasatA nahi." dvArapALa dezanA sAMbhaLavA gayA. brAhmaNa cAkIpahero bharavA lAgyA. tenI khAjumAM ja durgAdevInu maMdira hatu. tyAM mUkavAmAM AvelA prasAda joI ne te khAvA mATe khUba lalacAyA. akarAMtiyAnI jema teNe puSkaLa khAdhuM. pachI tene tRSA lAgI. e grISmaRtu cAlatI hatI eTale tRSAe te| mAjhA mUkI. pANInI parama kAMika vadhu dUra hatI. cAkInu sthAna cheDIne te tyAM jaI zake tema na hatuM. aMte e tRSA maraNatola banI. te vakhate tene jalacara jIvA sauthI vadhu puNyazALI lAgyA; ke jemane pANImAM ja jIvana maLyuM che. pANI pANI' karatA e brAhmaNa tyAM ja DhaLI paDayo ane e ja nagaranI vAvanA pANImAM ja deDakA thayA ! jenI jyAM lechyA tenA tyAM janma! ekadA paramAtmA mahAvIradeva punaH te nagaramAM padhAryAM. panihArI vAvanuM pANI bharatAM bharatAM prabhunI padharAmaNI thayAnI
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva vAtA karavA lAgI. te zabdo pelA deDakAnA kAne paDayA. vIra ! mahAvIra ! re ! A zabdo te meM pUrve kayAMya sAMbhaLyA che ! AvA UhApAha karatAM te deDakAne jAtismaraNa jJAna thayuM. pUrvanA brAhmaNanA bhava jANyA. have A deDakAne paNa vIraprabhune vaMdanA karavA javAnI bhAvanA jAgI. kUdatA kUdato te javA lAgyA. paNa aphsosa ! prabhunI dezanA sAMbhaLavA nIkaLelA magadhapati mahArAjA zreNikanA gheADAnI khura nIce e kamabhAgI deDakA dabAI gayA ! chatAM aMte vIranuM raTaNa karatAM zubha bhAvamAM marIne rAMka nAme deva thayA. zubha bhAva rAkhe tA deDakA ya deva thAya ane azubha bhAvAmAM rame teA te mANasa paNa deDakA thAya ! kazAya anuSThAna vinA bhAvanAmAtrathI kevuM suMdara bhavaparivana thaI gayuM ! dhanya che te vIranA zAsanane jyAM paheregIrAne paNa dhadezanAnA zravaNanI talapa lAge che; jayAM deDako paNa deva bane che! karuNAnAM A be AMsuthI nItaratA bhagavAnanAM e sarvottama dhyAnacakSu, ApaNane izArA kare che ane kahe che: 'tApanA lAkha DI geALA baLavAna tathI, paNa kamaLanI pAMdaDI baLavAna che. krodhanI Aga baLavAna nathI, kSamAnAM AMsu baLavAna che. dharatInuM rAjya ane indrasabhA baLavAna nathI, paNa muktAkAzamAM kekArava karatA AtmamayUratuM eka samRddha pI bru baLavAna che.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ [6] mahAvIrabhakta zreNika bhagavAna mahAvIranA paramabhakta banI gayelA magadhapati zreNika eka vAra paramAtmAnI pAse beThA hatA. vinIta putra abhaya bAjumAM hato. kAlasaurika kasAI paNa tyAM ja beTho hato. e vakhate eka puruSa tyAM AvyA. potAnA zarIramAMthI nIkaLatI rasI jANe paramAtmAne lagADatA hoya tevuM kAMIka karatA dekhAtAM ja bhakta zreNika aMtaramAM samasamI UThayo. paNa atyAre khelavAnA avasara na hatA. tyAM ekadama chIMka AvI. tarata ja pelA puruSe bhagavAnane kahyuM, 'Apa mare.' abhayane kahyuM, jIvA ke mA," kAlasaurikane kahyu, "tuM jIvIza paNa nahi, marIza paNa nahi.' zreNikane kahyuM, 'tu jIvatA ja rahe.' Ama kahIne e puruSa ekadama aleApa thaI gayA ! zreNika stabdha thaI gayA. paramAtmAe kahyuM tyAre ja khakhara paDI ke e dudu rAMka nAmanA deva hatA. prabhA ! kevA mUkha ! Apane kahe, mA.' 'rAjana ! eNe je kahyuM te samajIne kahyuM che. huM jyAM sudhI jIvatA rahuM tyAM sudhI anaMtasukhanuM dhAma muktipada mArAthI cheTe ja rahe. ethI e pada prApta karavA mATe teNe mane kahyuM, 'mA'!' ema !' sAzcarya zreNika balyA, te prabhA ! amane adhAne je kahyuM te ya evu* ja aga bhIra kathana hatu... ?" hA, jarUra. kumAra abhaya jIve te ya sukhI che; ane
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ [24] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva mRtyu bAda paNa devalekamAM janAra hovAthI sukhI che mATe temane kahyuM, "jI ke mare." A kAlasaurika jIvIne roja pAMcase pADA mArIne ghera pApakarma upAje che, ane marIne ghera duHkhonI jyAM Aga ja varase che te sAtamI narakamAM javAnuM che. mATe tene kahyuM, "tuM jIva paNa nahi, ane marIza paNa nahi." ane pratye ! mArA mATe zuM?" pitAnuM bhAvi jANavAne ekadama utsuka banI gayelA magadhanAthe pUchyuM. "rAjana ! tuM jIve che te rAjapadanuM sukha pAme che. paNa mRtyu bAda tAre pahelI nArakamAM javAnuM nirmANa thaI cUkyuM che. eTale deve kahyuM, "tame jIvatA rahe." "are! are! pratye mAre pahelI nAraka ! asaMbhava, asaMbhava. bhagavAna mahAvIradevane ananya bhakta pahelI nArake jAya ? nA, nA. e bane ja zI rIte? ekadama akaLAI gayelA zreNika ekazvAse belI UThayA. "rAjana ! karmasattA koIne choDatI nathI. sAMbhaLe. mArI sAthenA paricayamAM tame AvyA te pahelAnI A vAta che. tame eka vAra mRgayA khelavA gayA hatA. tyAM tame sagarbhA hariNIne tIra mAthuM ! garbha ane hiraNI be ya eka ja tIre khatama thaI gayAM! A joIne tame AnaMdamAM AvI jaIne sAthe rahelA mitravRMdane kahyuM, kevI tAkAta batAvI ApI ! eka ja tIre be khatama?" rAjana! A ja vakhate AyuSyane nikAcita baMdha paDI gaye ! A hiMsakabhAva nArakanuM ja AyuSya baMdhAvI de." paNa prabhe! kaI rasto batADe. mahAvIrane bhakta nAke jaze te bhagavAna mahAvIranI niMdA thaze hai!"
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvIrabhakta zreNika [12] rAjana ! koI rastA nathI. nikAcita karma bhogavavuM ja paDe. pachI te cakravatI hAya ke tIrthaMkara hAya; te tene ya bhogavye ja chUTako thAya.' 'paramAtmana ! te zuM ApanI bhaktinA jaLathI e kama have dhAvAI zake ja nahi? mArA merezamamAM Aje Apa vasyA che! cIrI nAkhe kAI mArI chAtI. vIra' sivAya bIju kAMI emAM jovA maLe teA gulAma thaI jAuM ene !" rAjAnI AMkhA azrubhInI thaI gaI ! e dayAsAgara ! nAraka eTale ? Ape enuM je varNana ka' che te badhuM ya mArI AMkha sAme taravare che. hA! kevAM bhayAnaka duHkhA paradhAmInA kevA sItama ! eka paLanIya zAMti nahi, tRSA na sahevAya ane chatra pANInI mAgaNI kare ke dhagadhagatA sIsAnA rasa mAM phADIne DhAkI de, pelA duSTa paramAdhAmI devA ! bhUleAkanI kAramI tRSA karatAM anaMtaguNu tyAM tRSA teya samagra jIvanakALa sudhI ! ahIMnA kAI paNa bhayAnakamAM bhayAnaka-asahya duHkha karatAM ya anaMtagaNuM tyAM nuM kaI paNa du:kha ! mArapITa ! AganA bhaDakA ! vaitaraNInA ukALA ! ciciyArIe, kikiyArIA ane karuNa kAkalUdIe ! prabho ! prabho ! mArAthI ya nahi khamAya hoM ! e duHkha te leza paNa sahevAya tevAM nathI ! koI rasto kADho. mane khacAvA. zreNikanI AMkhamAMthI AMsu cAlyAM jAya che. magadharAjanA mukha para karuNa kAkalUdInA bhAve| vyakta thAya che. vAgha jevA vAgha akarI banyA che! siMha jevA siMha gAya banyA che! jevA ene AMkha sAme bhagavAna mahAvIra dekhAya che tevuM ja zraddhAnI AMkhethI ene nArakanuM svarUpadarzana thaI rahyu che.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ tribhuvanaprakAza mahAvIradeva magadharAja samyagdarzananA svAmI che. jIva ane sakaLa vizvanuM sAcuM-jevuM hAya tevu' sapUrNa-zraddhAnI AMkhe je darzana thayuM te ja samyagdarzana ! rAjana !" dhrusake raDatA magadhapattine AzvAsana ApatA karuNApati paramAtmA khelyA, 'have e nirmANamAM kAI ja pheraphAra thaI zake tema nathI. paNa tame kSAyika samyagdarzananA svAmI che, eTale samyagdarzananI e jyAta tyAM paNa jalatI raheze. enA prakAza tamane ThIka ThIka svasthatA ane zAnti Apaze. ane e jIvana pUrNa thaze pachI te tame mArA jevA ja-mArI ja uMmaranA, mArI ja UMcAIvALA, ghaNI bAbatomAM mArI sarakhAIvALA padmanAbha nAme prathama tIthaMkara thaze. mATe jarA ya khedya karaze nahi. prApta sayAgAmAM svasthatA pAme e ja jarUrI che. pachI saMcAga game tevA hAya.' [126] gaMgotrInAM zItaLa jaLa jevI bhagavAnanI vANI sAMbhaLIne bhakta magadhapati zAnta thayA. je jevu dhyAna kare te tevA tA thAya ja paraMtu ahIM te tevaDA ane teTalA paNa thayA ! kevA haze e bhakta ! kevI haze; e bhagavAnanI kRpA! bhagavAnanI bhAvi bheTa svIkArIne bhakta UbhA thayeA. pAchalA page cAlatA bahAra nIkaLI gayA; pITha karyA vinA bhagavAnanuM darzana eTale vadhu samaya maLavAnuM sadbhAgya pamAya ethIstA. kevI alabelI e bhakta-bhagavAnanI joDalI ! rAgIvItarAgInA ya kevA apUrva meLa-milApa ! kevI emanI vAtA ! chatAM ya rAgI te rAgI ane vItarAgI te vItarAgI. *
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ [0] zreNika : zraddhAthI jhaLahaLatuM ratna ekadA devendra lokasabhAmAM magadhapati zreNikanA samyaktvanI -zraddhAnI-muktaka praza'sA karI. devendranI praza'sA keTalI yathA che te jANavA mATe eka deva malAkamAM AvyA. teNe mAchImAra evA sAdhunuM rUpa lIdhuM; ane jyAre zreNika te dizAmAMthI pasAra thavAnA hatA te vakhate taLAve jALa nAkhIne mAchalAM pakaDavA beThA. magadhapatie jaina sAdhune mAchalAMnI jALa nAkhIne beThelA joyA. tee maneAmana khelyA; jyAM ghaNA ghauM" hAya tyAM koka AvA kAMkarA paNa hoya. AmAM navAI pAmavA jevuM kazuM nathI ! ekanA vAMke AkhA munisaMgha upara kadI tiraskAra na ja thAya; nahi te sUkA bheguM lIluM baLavAneA ghATa thAya.' paNa hajI A vicAraNA zamI nathI tyAM te rastethI pasAra thatAM garbhanA pUrA mAsa thaI gayA hoya tevAM sAdhvIjInuM rUpa viSuvIne te devAtmA hAjara thayA. magadhapatie te sAdhvIjIne joyAM, leza paNa vikalpa karyA vinA magadhapati te sAdhvIjIne ekAMtavAsamAM laI gayA ane tyAM ja prasUti paNa thaI gaI. svaya adhuM kAma patAvIne magadhapatie te sAdhvIjIne hitavacano kahyAM tyAre tADUkI UThIne te sAdhvIjIe magadhanarezane kahyu, mane ekalIne zuM hitazikSA Apo che? sAdhvI caMdanakhALA ane sAdhvI mRgAvatI paNa A pApothI mukta nathI!" ane....A zabda sAMbhaLatAM ja magadhanareza ugra thaI jaI ne khelyA; e sAdhvIjI ! kAbUmAM rAkhe| tamArI jIbhaDIne. tame karelAM pApa karatAM ya mahA-zIlavatA sAdhvIjIonA mAthe AvuM ALa caDAvA che. te ghaNuM mATuM pApa che! khabaradAra jo pharI
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ [128] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva AvI rIte temanI AzAtanA karI che te !" e ja vakhate magadhapatinA zraddhA-baLa upara ApharIna pukArI gayela deva pragaTa thayuM. teNe praNAma karIne kahyuM, "magadha nareza! ApanA samyaktvanI devasabhAmAM devendra prazaMsA karI hatI tethI huM ApanI kasoTI karavA mATe mAchImAra sAdhu ane sagarbhA sAdhvInA svarUpe AvyuM hatuM. kharekhara samyakatva helavAI jatA dIpakanI ta jevuM nathI, paNa sadAya jhaLahaLatA ratnanA prakAza jevuM che." dhanya che; prabhubhakta zreNikane! acchA acchA rUstame (dharmAtmAo)nI zraddhA paNa A kALamAM te jarAtarAmAM - kaI vyaktinA prasaMganuM nimitta pAmIne DagamagI jAya che tyAre zreNikanuM A daSTAMta bhAre baLa pUruM pADanAruM banI raheze. he anaMta vIryavAna arihaMta ! ame ApanuM zaraNa laIe chIe. e AzAthI nahi ke amAre have pachI kazuM karavAnuM ja na rahe; paNa e abhilASAthI ke ApanA caraNaparzanA AhUlAdathI amArAmAM je vIratA jAgrata thaI che tenA vaDe ame saMsArane paDakAra pheMkI zakIe. huM tAraNahAra devAdhideva ! ame ApanuM zaraNa laIe chIe kAraNa ke jyAre ame ApanI chatrachAyAmAM praveza pAmIe chIe tyAre duHkha e duHkha nathI rahetuM, ane sukha e sukha nathI rahetuM; rahe che kevaLa AnaMda.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ | [8] prabhubhakta mahAzataka autama ? jI, bhagavAna !" jAo, mahAzatakane tyAM jaIne ema kahe ke kodhathI bolAtuM satyavacana paNa asatyavacana che. tamArI patnI revatI pAse enI mAphI mAgIne zuddha thaI jAo." devAdhideva bhagavAna mahAvIra belyA. hatti bhagavana!" kahetAM ja vinayamUti indrabhUti gautama cAlavA lAgyA. rAjamArga uparathI pasAra thatA gaNadhara bhagavaMtane joIne ajaya-saMjaya temanI pAchaLa cAlavA lAgyA; mahApuruSanA pagale pagaluM dAbavAthI kazeka lAbha pAmavAnI AzAthI ja te. IndrabhUtijI mahAzatakanI havelIe AvI pahoMcyA. gaNadharabhagavaMta gautamane jotAM ja bhagavadbhakta mahAzataka deDatA bahAra AvyA. caraNomAM ALeTI paDyA ! harSathI gagad thaI gayA, prabhe ! prabhe! padhAre, padhAre mArA AMgaNe!" "mahAzataka ! tame Aje tamArI patnI revatI upara krodha karyo, kema vAru AvezamAM AvI jaIne "sAta divasa bAda mRtyu ane prathama nArakamAM tAruM gamana ! e vAta tene kahIne? hA, bhaMte !" mahAzataka belyA. te trilekapati paramAtmAe jaNAvyuM che ke tenI kSamApanA karI le. upazama prApta kare, krodhane dUra kare. prabhue kahyuM che ke krodhathI belAtuM satyavacana paNa asatyavacana che. zuddha thAo. tri. ma,
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ [13] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva tamArA jevA zramaNopAsakane A na chAje." pazcAttApanA AMsu pADatA mahAzataka bolyA, "paramAtmAe mArI keTalI kALajI karI! bhagavaMta! kharekhara mArI bhUla thaI gaI ha ! e strI unmArgagAminI hatI ane uparathI mane dharmArAdhanAmAM aMtarAyabhUta thatI hatI. Aje savAre yaDhA tadvA bolavA lAgI eTale, enuM bhAvi kevuM haze e jANavA meM avadhijJAnane upaga mUkyo ane sAta ja divasamAM atisAranA vyAdhithI tenuM mRtyu ane pachI prathama nArakagamana meM joyuM..... huM kaMpI UThaDyA ane tarata ja meM ene phodhAvezamAM A badhuM kahI dIdhuM! prabhu! mArI bhUla thaI gaI. satyakathana paNa kodhathI, lobhathI, bhayathI ke hAsyathI belAya te te asatya banI jAya; zuddha paNa jala dhULa paDatAM zuddha kahevAtuM nathI; DahoLuM gaMdu pANI ja kahevAya che. A vAta bhagavaMte eka vAra dezanAmAM kahI ja hatI; paNa huM bhUlI gayA! hamaNAM ja e strI pAse mAphI mAgI AvuM chuM !" ajya te A badhuM joIne sajjaDa thaI gaye. patnI pAse pati mAphI mAge ! mahAvIradeve namratAnuM ane samatAnuM kevuM tattvajJAna zIkhavI dIdhuM ! ane e ya kevuM ke bhagavAna te bhaktanI dUra beThA ya kALajI kare! ahIM bhUla thaI ane tyAM bhagavate gautama gaNadharane vAta karI! kevI karuNA bhagavaMtanI ! kevI laghutA bhaktonI ! mahAzataka revatInA prAsAde gayA! indrabhUtijI pAchA pharyA. sAcuM-sAva sAcuM-paNa kepa vagerethI te na ja bolAya. e sAcuM ya jUThuM banI jAya. e keIne na game. lagaDI sonAnI; paNa dhagadhagatI! ene keI na aDe.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ [9] sAvadhAna sadAlakaputra pAlAepura nagaranAM mahAlayAne virAganI AMkhAthI zvetAM sajaya rAjamArge AgaLa vadhI rahyA hatA. ajaya te ene paDachAyA ! gadA sAthe ja hAya ne ! AgaLa vadhatAM vadhatAM eka bhavya mahAlaya AvyuM. vizALa prAMgaNAmAM ThIka ThIka meoTI mAnavamedanI paNa puSkaLa thatA hatA. enuM prAMgaNa hatu. e jaNAtI hatI. kolAhala re! A kevuM mahuAlaya ! hu', yAda AvyuM.' saphe svagata elI nAkhyuM. A to kAripati kuMbhakAra saddAlakaputrane mahAlaya. tAjetaramAM ja tIyeza bhagavAna mahAvIradevanA e sama bhakta banyA che; hA. te ja saddAlakaputra! paNa ahI A keAlAhala zenA? vatsa ajaya ! cAla jarA a dura jaI e. joIe te kharA ke tyAM zuM manI rahyuM che? kAMIka navuM ja tattvajJAna ane navA ja virAganA ceAlamajIA raMga kdAca prApta thaze.' mahAlayanA pravezadvAra pAse ja saddAlaka UbhA hatA. moTA TALAnI AgevAna vyakti sAthe vAtacIta thatI hatI. saddAlaka tA mauna hatA. TeALAmAM mukhyatve AjIvakamatanA sAdhue vagere hatA. saMjaya TALAnI najadIka sarakayA. TALAnA AgevAnane jotAM ja dhIrethI bolI UThyA, AhA ! A teA peleA ma`khaliputra gezAlaka ! eka vakhatanA bhagavAna mahAvIradevane ziSya ! Ajane kaTTara dveSI !' A ! saddAlaka mArA paramabhakta ! tuM A rIte mahAvIrane bhakta thavA nIkaLye !? krodhathI dhamadhamatA gozAlakanA zabdo sajayanA kAne paDyA ! eTalAmAM te e saghaLI vAta pAmI gayA.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ [13] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva 'saddAlaka ! jo sAMbhaLa ! A mahAvIra tA dhRta che, dhUta, sAcA tIrthaMkara tA huM ja chuM. enI khAtarI khIjI teA zI ApuM ? paNa mAruM saMkhyAbaLa ja joI le ne ? mahAvIranA anuyAyI karatAM mArA anuyAyInI sakhyA ghaNI mATI che. leAkeA mUkha nathI ke mArA anuyAyI thAya. mArAmAM evI keTalIka viziSTatAo haze, mArA sanatvanI emane khAtarI thatI haze tyAre ja mArA anuyAyI banatA haze ne? ane tuM ya mArA anuyAyI che ne ? A tA tane koI e ghelA banAvyA che eTaluM ja. bAkI e AvatI kAla dUra nathI jemAM huM tane mArA pagamAM paDatA, mAphI mAgatA joIza.' ema kahIne gozAlaka khaDakhaDATa hasI paDayo. TALAmAM gaNagaNATa cAlu ja hatA, dareka sAdhu kSamAmUrti bhagavAna mahAvIradevanI bharapeTa nidA karatA hatA ane bhagavAna geAzAlakanA nAmanI vacce vacce jaya khelAvatA hatA. ~A saddAlakane samajAvavAnA makhaliputranA prayatna cAlu ja hatA, paNa saddAlaka keme ya macaka ApatA na hatA. kacAreka narama thaI ne te kayAreka garama banIne gozAlake ghaNuM ghaNuM kahI nAkhyuM paNa jANe paththara upara pANI vahI gayuM ! gozAlaka bolatA rahyo, saddAlaka sAMbhaLatA rahyo. koI vAtanA kaze| khulAso niha, UMcuM ya jovAnuM nahi. saddAlakanu' e mauna gAlAzakane akaLAvI gayuM. e dhUMAphUMA thaI gayA. krodhathI enA dAMta ka`pavA lAgyA. enuM aMga dhrUjavA lAgyuM ! enuM moM lAlapILuM thaI gayuM ! e mUrkha'! mArI pAchaLa rAta ne dI bhamanArA tuM Aje mArI sAme paNa jovA lAcAra banyA che! yAda rAkha, gurudrohI ! tArA jIvanamAM have pachI tuM sukha ane zAnti joI zakanAra nathI.' saddAlakane lAvavA gozAlake ghaNA prayatna karyAM paNa niSphaLa ! saddAlakanu khelAvAnu to dUra rahyuM paNa eNe eka vAra paNa
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAvadhAna sadAlaputra [13] gozAlakanA sAme ya na joyuM ! enI A vartaNuka ge zAlakanA aMga aMgamAM Aga lagADI gaI! pharI kodhathI dhamadhamI UThatAM te belyA: "e adhama puruSa! sAme jovAnI ya tArA bhagavAne tane bAdhA ApI che? saujanyathI paNa gayo !" saddAlakane lAgyuM ke A vAtane khulAse te kare ja rahyo. rakhe ! mArA paramatAraka mATe keI gerasamaja phelAI jAya. daSTine nIcI rAkhIne ja sadAlake kahyuM, "mArA bhagavAna te bhagavAna ja che. kedha ane kaleza te tamane ja mubAraka he! emanA to keI AtmapradezamAM rAgareSanuM nAma paNa nathI rahyuM. mATete meM nakalane tyAga karI asalane svIkAra karyo che. nakalInI nakala kayAM sudhI chupAyelI rahe! tamArI sAthe huM vAda karavA mAgatuM nathIkemake mane satya prApta thayuM che. have satyaasatyane nirNaya karavAnI jarUra ja nathI. vaLI mAre ekeke zabda tamArA aMtaranI Aga vadhu ne vadhu bhabhukAve. mArA paramAtmAe AvA krodhane sarvadA tyAjaya kahyo che, eTale keIna paNa aMtarane saLagAvavAmAM huM nimitta banavA mAgatuM nathI. bIjuM tame kahe che ke, "sAmuM kema leto nathI? tene uttara e che ke mane bhaya che ke mAre tAje na zraddhAne raMga tamArA darzanathI kadAca jhAMkhe paDI jAya. bhUtakALane bhakta tamArI zaramamAM paDI jAya te satya paNa choDI devAnI ene kadAca pharaja paDe evI rithatimAM e mukAI jAya. mane e vAta paravaDe tema nathI. mArI tamane vinaMtI che ke tame kSamA dhAraNa kare. paMtha vadhAravAnA kAvAdAvAmAM na paDe. paMtha jagatamAM eka ja che; satyane. jyAM satya che tyAM sahu keI satyane cAhaka jaI zake. satya bhagavAna mahAvIradeva pAse ja che. badhuM joyuM che. aMte mane je satya samajAyuM te meM svIkAryuM che. bhagavAna mahAvIra devane meM zirasAvaMdha karyA hoya te te satyanI akhaMDa pratimA hevAnA kAraNe
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ [34]. tribhuvanaprakAza mahAvIradeva ja tamane meM choDyA hoya te naradama jUDanA tamArA kaTTara pakSapAtane lIdhe ja. bAkI tamArA saccidAnaMdasvarUpa AtmAne to huM eTalA ja bhAvathI namuM chuM; jeTalA bhAvathI saccidAnaMdamUti bhagavAna mahAvIradevane." kelAhala ekadama vadhI gayo. gozAlaka-paMthIo so pADIne belavA lAgyA. gALe paNa saMbhaLAvA lAgI. vAtAvaraNa tophAnI banatuM lAgyuM. samaya pArakhu sAlaka mahAlayamAM cAlI gayA. A dhamapachADA karate gozAlaka raste paDyo. ajya ane saMya mAge paDyA. rastAmAM saMjaye kahyuM, ajaya! joyuM ne saddAlaka putranuM samyagdarzana? kyAM asatya che. tyAM sAmuM paNa jovAya paNa nahi. pachI tyAM khAnapAna AdinA vyavahAranI te vAta ja kayAM rahI? satyane pakSapAtI AtmA bALa bhAvamAM paNa hoI zake che. emAM zuM thaI gayuM ?" ema vicArIne asatyanAM dhAmamAM je e javA lAge ane leke sAthe vAta paNa karavA lAge te ene AtmA kyAreka zaMkAzIla banI jAya. mATe jyAM sudhI satyanuM pUrNa jJAna thAya nahi tyAM sudhI AvAM duHsAhasa thAya nahi. e raste bhAre paDI jAya." gurujInI vAta sAMbhaLIne ajaya bolyo, "gurujI ! bahu ja samayasaranI Ape mane vAta karI. huM jarA mUMjhavaNamAM paDyo hata paNa have taddana svastha thaI gaye chuM. gurujI! gozAlakanI vAtamAM ke ane jUThanI badabU keTalI AvatI hatI? kema? ane bolavAnI rItabhAta paNa keTalI kSudratAbharI lAgatI hatI ! ane saddAlakanuM mauna ! bhavyatAthI kevuM epatuM hatuM ! vaLI jyAre eNe ceDA zabdo kahyA tyAre tenA akSara-akSaramAM kevuM gAMbhIrya nItaratuM hatuM? ke te ekeke vajanadAra zabda ! eka jaNAvate hate; jAtane tIrthakara ! bIje kaheto hato, pitAne tIrthakarane adano ziSya!
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAvadhAna saddAlaputra ziSya jeTalI ya pAtratA pelA kahevAtA tIrthakaramAM vikaselI dekhAtI nathI, chatAM tIrthakara kahevaDAve che! vaLI A "bahumatIne vicAra e ya kevuM lebhAmaNuM tUta che? bahumatI te sAdhu karatAM saMsArI mAnavenI che, tethI zuM tamAma sAdhuoe saMsArI gRhastha thaI javuM ? zrImaMta karatAM garIba ane buddhimAne karatAM abhaNa haMmezA bahamatImAM hoya che eTale zuM zrImateo garIba thaI javuM? ane buddhimAnee abhaNa? vaLI mAno karatAM Dhere bahumatImAM che mATe zuM Dhera sArAM kahevAya? ane nigedanA che te badhA karatAM bahumatImAM che te zuM badhAe nigadamAM janma levAnI paramAtmA pAse prArthanA karavI joIe? "bahumatImAM satya samAyuM che e vicAra te atizaya bhayAnaka UthalapAthala karanAre abhiprAya gaNAya. AkAzamAM tAralA asaMkhya che; candra te eka ja che. vanamAM siMha keTala, ziyALa keTalAM ane gADara keTalA? bAvanA caMdananA vanamAM sApa keTalA ane keralA keTalAM? kUtarInA ke sApaNanAM baccAM keTalAM? ane vIramAtAnAM siMha jevA saMtAna keTalAM? gurujI ! bahumatI te zuM paNa abhaNa, luccA, aziSTa vagere kakSAnA mANasenI sarvAnumati paNa AvakAradAyaka nathI. mAtra ziSTamati athavA zAstramati ja AvakArya che; pachI tyAM saMkhyA game teTalI ochI jeDAtI hoya. gurujI! A gauzALe ya kamAla nIkaLe. bicAro kare ya zuM? guNavattAnuM te enI pAse dheraNa ja na hatuM, eTale saMkhyAnA baLane ja AgaLa kare ne?" ajyanI tarkabharapUra ane daSTAntapracura akhalita vAgdhArA ane temAM cho te satya pratyene gajanAbharyo spaSTa pakSapAta joIne gurujI saMyanuM haiyuM harSathI pulakti thaI gayuM.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] rAjarSi prasannacandra zAsanapati paramAtmA mahAvIradevanI dezanA sAMbhaLavA anya ane saMjaya jaI rahyA hatA. lAMbe hatapaMtha, dharmanI vAte karatAM karatAM e paMtha TUMkAvI rahyA hatA. tyAM ekAeka devaduMdubhi bajI. deve nIce UtaratA dekhAyA. saMjaye kahyuM, "vatsa! najadIkamAM kyAMya koI munirAjane kevaLajJAna prApta thayuM hovuM joIe." cheDe AgaLa gayA. tyAM saMjyanuM anumAna sAcuM paDyuM. devaracita suvarNakamala upara kevaLajJAnanI bhagavaMta ArUDha thayA hatA. dezanAnI zarUAta thaI hatI. e hatA rAjaSi prasannacandra. guru-ziSyanI joDalI...dezanA sAMbhaLavA tyAM ja besI gaI. bhagavAna prasannacandra nizcaya-vyavahAradharma samajAvatA hatA. temaNe pharamAvyuM, "nizcaya mukhya che, te vyavahAra prathama che. AtmAnI zuddhirUpa nizcayadharma pAma hoya te tIrthakara bhagavatee batAvele bAhya AcArarUpa vyavahAra dharma pALa joIe. vyavahAra pAmyA vinA nizcaya pAmI zakAya nahi. prakAza joI hoya te dIpakane paka joIe. bhojana joItuM hoya te raseI banAvavA kelasAmAM ja hAtha naMkhAya che. hakalA daIvALA daradIne svAthya mATe dUdha ja uttama gaNAya. chatAM dUdha na ApatAM kuzaLa vaidya prathama te maganuM pANI ja pAya. lakSya dUdha ApavAnuM, chatAM pIvAnuM te maganuM ja pANI. sahuM DahaMnA ekalA ja5 jagyA karavAthI AtmAnI zuddhi thaI jatI nathI.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjarSi prasannacandra [137] AMtarazuddhi te bAhya zubha vyavahAra upara ja mukhyatve avalaMbe che. je bAhya vyavahAra azubha heya te AMtaravRttio azubha thayA vinA rahe nahi. jene aMtara zuddha karavuM che ene aMtaranI malinatAo jANavI paDaze. bAhya AcAra vinA e malinatAo jaladI pragaTa thatI nathI. khAbociyAnuM jala upara uparathI zuddha ja dekhAya che paNa jyAre kaI mANasa temAM paththara nAkhe che tyAre ja tenI nIce dabAI rahelo kacaro upara dekhAI Ave che. A ja rIte nimitta pAmavAthI malinatAo pragaTa thAya che. je aMtaramAM dharmaLa-rahelo hoya te upavAsa karavAthI bahAra nIkaLI Ave; je aMtaramAM arucibhAva hoya te kiyA karavAthI te pragaTa thaI jAya. Ama tamAma bAhya vyavahAre aMdaranA gupta doSane ja karI Ape che. pachIthI mumukSu AtmAnI pharaja te e dezane pragaTa karavAnI rahe che. deSa prakaTa karatAM vyavahArane phagAvI devAnI mAnyatA rogya nathI. upavAsathI krodha vyakta thatAM upavAsane tiraskAra vAjabI nathI. upavAsa te upakArI che ke jeNe eka gupta dezane pragaTa karI ApyuM. - jyAre mukha uparane DAgha ArasI batAve che te vakhate DAgha ja dUra karavAmAM Ave che; ArasIne te upakArI mAnavAmAM Ave che. DAgha batAvanArI ArasIne daMDathI kaI bhAMgI nAkhatuM nathI. TUMkamAM, AMtarazuddhi karavI hoya te azuddhio jANavI joIe. azuddhione pragaTa karavA mATe te bAhya zubha AcArenuM pAlana anivArya che. vaLI je kadI paNa AMkhethI devAMganAne jete nathI enA manamAM kadI paNa devAMganAne vicAra paNa jAgatuM nathI, je kadI paNa mAMsa khAto nathI, ene svapnamAM paNa mAMsAhAra karyAnuM
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ [38] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva dekhAtuM nathI. bahAranA tyAganA AcAra jyAre abhyAsathI siddha ane che tyAre tenI bhavya asarA mana upara paDe che eTale manane vadhumAM vadhu zAMta, svastha ane nirmaLa rAkhavu' hAya teNe vadhumAM vadhu bAhya AcAranI apekSA rAkhavI ja rahI. vadhumAM vadhu azubha nimittonA tyAga eTale vadhumAM vadhu mananI zAnti, svasthatA ane nima LatAnI siddhi. uccatama sAdhanA mATeneA saraLatama upAya A ja che. ethI ja dareka bhavyAtmAe bAhya vyavahArone mahattva Apavu. ja rahyuM. jene azubha vyavahAranI AMtaramana upara vikRta asare thatI hAya tene tyAM sudhI zubha vyavahAranI AMtaramana uparanI sArI asareAnI vAta avazya svIkAravI rahI. strInA citrathI jenuM mana vikRta thatuM hAya tenA mana upara parameSThInI pratimAnI zubha asara paNa thavAnI ja. bhavyAtmAe! bAhya vyavahAradhama te bALajIvA mATe anivAya che. uccakakSAnA nizcaya zuddha dharmane te lakSyamAM ja rAkhavAnA. vaLI dharmanA khAlyakALamAM vyavahuAra ja baLavAna che. jeTaleA khaLavAna dharmanA prauDhakALamAM nizcaya gaNAya che. e ya potapotAnA sthAne tulyabaLI che. sarovaramAM jema magara ja khaLavAna, dharatI upara jema hastI ja baLavAna. mArA potAnA jIvananI vAta karuM. emAM paNa tamane jovA maLaze ke citta upara vyavahAra keTalI badhI zubhAzubha asA utpanna karI zake che. huM jyAre dhyAnastha hatA tyAre A mAgethI e mANasA pasAra thatA hatA. ane temaNe mArA sa sAra paryAyanA putranI thayelI kaphoDI sthitinI vAtA karI ! mAre| dhyAnabhaMga thayA ane e vAta mArA kAne paDI gaI ! zakhsa jaDa che, zabdapudgalAthI thatA vyavahAra paNa jaDa che; chatAM eNe mArA AtmA upara ghA karyAM ! bAhya vyavahAre mArI nizcayadhArAne teDI nAMkhI ! mAreA zuddhAtmA
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjaSi prasannacandra [13] phodhanA azuddha paryAyane pAmI gaye. manamAM ne manamAM ja meM e bALakanI avadazA karanAra maMtrIgaNa sAthe bhayAnaka zastrayuddha AraMbhI dIdhuM ! mArI pAse zatre khUTI gayAM ! kALI kRSNalezyAthI kharaDAI cUkelA mArA AtmAe sAtamI nArakanA tetrIsa sAgarepamanA AyuSyanAM anaMta daLiyAM bhegAM karI lIdhAM! tyAM zo khUTatAM, hAjara te hathiyAra ema vicArIne meM mAthAno mugaTa UMcakIne jhIMkavA mATe mAthe hAtha mUkyo. basa...tyAM ja mane bhAna AvyuM. mAruM mAthuM uMcita hatuM. bhayaMkara vege dhamadhamatA vezyAnAM avaLAM cako ekadama AMcake khAI gayAM. pazcAttApa mahAnala pragaTayo. eTalA ja vegathI savaLI gatie cako deDavA lAgyAM. sAtamI nArakanA dalike viparAtAM gayAM. badhAM ja vikharAI gayAM. eTaluM ja nahi paNa zubhadhyAnadhArAmAM upara uparanA devalekagamananuM nirmANa thatuM gayuM. sarvArthasiddhavimAnanuM ya nirmANa thayuM. paNa have e dhyAnadhArAne mahAnala mAjhA mUkI cUkyo hite. pApa ane puNyanAM tamAma lAkaDAM ke caMdananA bhAra ene saLagAvI nAkhavA hatA. tamAma ghAtakarmonI rAkha thaI. mArA aMtaramAM kevalyane anaMta prakAza UbharAI gayo! bhavyAtmAo! mAthe laMcana karavAne bAhyavyavahAra meM na pALe heta ? mugaTa mAthe rAkhIne aMtarathI nyAro rahIne huM rAjamahelamAM ja rahyo hota te? zuM A bhavya parivartana zakya hatuM? nahi ja. tAnI vANInA bAhya vyavahAre mAruM patana karyuM ! laMcananA bAhya vyavahAre mane anaMtaprakAzanuM dAna karyuM! jIvanamAM jo tame AMtarazuddhine cAhatA ho to tamAre tamArI vyavahArazuddhi pALavI ja joIe. vezyAne tyAM rahIne brahmacarya pALavuM suduSkara che. bezaka, kadAca, keIka te rIte paNa brahmacarya pALI zake paraMtu saraLatAthI, khUba ja sahelAIthI brahmA
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva caryanI siddhi te vezyAnA maMdiramAM nahi paraMtu brahmacaryanI nava vADAnA pAlanathI ja zakya che." tIrthakara bhagavaMtee Ane ja rAjamArga kahyo che. rAjamArge cAlavAmAM ja saMpUrNa salAmatI che. rAjarSi bhagavAna prasannacandranI dezanA sAMbhaLIne ajaya ane saMya te mugdha thaI gayA. nizcayanI prApti mATe te vyavahAra seva ja joIe, vAta emane barAbara ThasI gaI jeo AtmAnI zuddhinI kerI vAta kare che, tyAga, tapa ane kriyA vagerenA vyavahArane jeo uthApe che, teonAM aMtaramAM vadhu paDatI vAsanAothI khadabadatAM hevAnuM ja saMbhavita che evuM kema kalpI na zakAya?" saMjayanuM aMtara bolI UThayuM! aMtaranI zuddhinI vAta karanArane chadmastha zI rIte pakaDI zake ? keNa jANe che, enA aMtaranI vAta! paNa je bAhya vyavahAranAM niyamane heya te unmArge jatI vyaktine hAtha tarata ja pakaDI zakAya; ene aTakAvI zakAya; mAthuM pherave te saMghamAMthI baratarapha paNa karI zakAya. tIrthAdhipatinuM zAsana paNa vyavahAradharma upara ja che ne? jeTale vyavahAra suMdara eTale parArthe suMdara ! game tema vartatA upadezakanI asara keTalI thAya che? vyavahAra zubha heya te paranI upara sArI asara paDe e sAthe sAro vyavahAra pALanAranuM mana kharAba heya te ya aMte sAruM thaI jAya. nizcaya mele hoya te hajI cAle. kemake te te jAtane DubADe; paraMtu mele vyavahAra te jAta ane jagata-beya ne DubADe. mATe ja kahyuM che ne ke, "AcAraH prathama dharma bhagavaMtane vaMdanA karIne pitAnA ghara tarapha pagalAM mAMDatAM gurujI saMjyanA manamAM ghaNuM ciMtana pragaTI gayuM.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11] anAsaktayogI zAlibhadra magadhanA prajAjane eka ati bhavya dIkSA mahotsavanI vAte karI rahyA hatA. bhadrazreSThIne putra zAlibhadra TUMka samayamAM ja enA divyasaMsArane tyAga kare che e vAta je je prajAjana sAMbhaLate gaye te tyAM ne tyAM sthira thaI gaye! zAlibhadra! saMsAratyAga ! zI rIte bane ? jenA pitA svarlokamAMthI rAja 99 peTIo bharIne bhegasukhanI tamAma sAmagrI mekalI Ape che e zAlibhadra aNagAra bane che!!! jenI patnIo savA lAkha senayAnI ratnakaMbalanA kaTakA karIne pagalUchaNiyAM banAvIne eka ja vAra paga lUchIne e ratnakaMbale pheMkI de che e zAlibhadra saMsAratyAgI bane che !!! "zreNika e magadhane adhipa che evuM paNa je jAte na hate ane tethI ja kariyANAnI kaI vastu samajIne jeNe potAnI mAne vakhAramAM nAMkhI devA vinaMtI karI hatI te zAlibhadra tyAgI bane che! jenA paganAM taLiyAM mAkhaNathI ya dhavala ne kamaLa che! ATalA sukumAra te zAlibhadrane saMsAranA sukho kaDavAM lAgyAM che! na keI kaleza, na keI kaMkAsa! na kaI tApa, na koI saMtApa! pachI zA mATe e saMsAra tyAge che? magadhane pratyeka prajAjana ToLe vaLIne zAlibhadranA gRhatyAganI vAta kare che ! keTalAyanA magajamAM A vAta jhaTa besatI nathI. lokomAM eka vAta vahetI thaI che ke jyAre magadharAja zAlibhadranuM aizvarya jovA gayA hatA tyAre mAtA bhadrAe sAtamI havelIe bhegasukhonI UchaLatI choLe vacce rahelA zAlibhadrane nIce belAvatAM kahyuM, "beTA, nIce Ava. ApaNu svAmI AvyA
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva che!" kahe che ke A "svAmI zabda zAlibhadrane camakAvI mUkyA ! ene AtmA ekadama akaLAI gaye! mAre mAthe ya svAmI! huM kaIne sevaka! mAre mAthe te mArA nAtha devAdhideva bhagavAna mahAvIradeva ja hoya! mAre na khape, te saMsAranAM daivI sukhe! je keInA sevaka banIne bhegavavAnAM hoya te !" basa, ATalI vAtamAM zAlibhadrane virAga thaI gaye. magadhanA prajAjanemAM je koI vAta sAMbhaLe tenA magajamAM jhaTa besatI nahi. "ATalAmAM ATaluM zI rIte bane ? ApaNane te patnI lAta mAre te ya ApaNe khasatA nathI; UlaTA enA paga cATIe chIe ane Ane "svAmI zabdathI virAga ! asaMbhava-asaMbhava." aya ane saMjya paNa magadhanA prajAjanenI A vAta sAMbhaLI cUkyA hatA. sahunI jema emane ya bhAre acaraja thayuM hatuM. evAmAM mAtA bhadrA cAra azvonI gADImAM besIne magadharAjanA rAjamahelanA mArge jaI rahelA sahunA jovAmAM AvyAM. mAtA bhadrAne kaNa na oLakhe? pratyeka prajAjana emane namaskAra karato gayo. dhanya mAtA! tuM ratnakukSI banI !" sahunAM aMtara belI UThatAM. saMjaye ajayane kahyuM, "vatsa ! jarA paga upADa. magadhapatinAM darzane mAtA bhadrA jaI rahyAM che. cAla, ApaNe paNa tyAM pahoMcIe. virAgI putranI mAtA pitAnA beTA mATe jarUra che zabda kaheze, ane magadharAjane pitAne abhiprAya paNa jANavA maLaze. bhagavAna mahAvIradevanA A be ya ananya bhakto che. emanA uddagAro sAce ja mahAmaMgaLakArI hoya. ApaNe jarUra sAMbhaLavA javuM joIe." guru-ziSya paga upADyA. roja prAtaHkALe rAjamahelanA prAMgaNamAM AvIne magadharAja besatA. e samayamAM keI paNa prajAjana emane sIdho saMparka sAdhI zakate. prajAnAM sukhaduHkhanI
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ anAsaktayAgI zAlibhad vAta sAMbhaLavA magadharAja sadA utsuka hatA. mAtA bhadrA e ja avasare pahoMcI gayAM. ajaya ane sajaya paNa thoDIvAramAM tyAM AvIne thADe dUra UbhA rahI gayA. mAtA bhadrAe vAta upADI. "rAjana ! aMtara to Ana MdathI zrlochala UbharAI gayuM che; paraMtu mAharAja thADe! satAvI paNa rahyo che. Apane khabara te maLI ja gaI haze ke mAre tyAM ApanAM puNya padharAmaNAM thayAM tyAra pachI mAre| zAlibhadra sAva badalAI gayA che! ene saMsAranAM sukhA tarapha sUga pedA thaI che. devAdhideva paramAtmA mahAvIranuM ziSyapada svIkAravA e talapApaDa thaI gayA che. mAre ghera khatrIsa vahu che. Aje sahu raDI rahI che. koInI AMkhe AMsu sukAtAM nathI. me ane vahue mArA zAlibhadrane samajAvavAmAM kazI kamInA rAkhI nathI. paraMtu magadharAja ! zAlinuM dila have UThI gayu che. have keme ya e samajavA taiyAra nathI. ka rAjanI gulAmI-enI najarakeda-ene paravaDatI nathI. e kahe che ke Aja sudhI bhUlA paDaco-bhAna bhUlyA-najarakedanA sukhamAM rAcyA. paNa have jAgyA che mAMhyalA, virATanA darzane talasyA che; Atama ! have mane A kedamAM kAI ja jakaDI zake tema nathI. nA, kAI ja nahi. eka kSaNa paNa nahi." ya ? zAlibhadranI vAta jANIne magadharAja to zarimA khanI gayA. kayAM huM ? sa vAte pUrA chatAM vAsanAthI adhU ! sadA atRpta ! magadha jevaDAM khIjAM aneka rAjya kharIdI zake eTalI saMpattinA svAmI zAlibhadra ardhuM ya tyAgI de che! kharA bhAgI kANu ? bhAgane gulAma hu...! bhAgI-bheganA svAmI-te ke je phAve tyAre bhAgone phagAvI de! marajI Ave tyAM sudhI bhogave ane mana paDe ke tarata ja bhAgAne lAta mArI zake! [43] "mAtA ! mahe|tsava tA huM karIza. tamAre kazI ja taiyArI karavAnI nathI. bheganA kIDA ja bheganA svAmInA mahAtsa karaze; tame jAe. badhuM kharekhara thaI jaze." magadhanA nAthe kahyu',
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva bhadrA gayAM. magadharAjane zaramiMdA karatAM gayAM. vicAra karatA mUkatAM gayAM. rAjA zreNikanA aMtaramAM AnaMda samAtuM nathI, paNa magajamAM vicAre mAtA nathI. rAjasabhA sameTI lIdhI. enuM citta vicAre caDI gayuM hatuM. eka mahAsukhI AtmA A rIte bhegene phekI de e vAtanuM ene khUba ja Azvarya thayuM hatuM. kemake e pitAnI bhegabhUkhI jatathI jarAya ajANa na hatuM. beya bhagavAna mahAvIradevanA bhakta hatA. chatAM eka anAsaktinI parAkASTAne pAmavA sajaja thayuM hatuM, bIje Asaktine bUrI mAnavA chatAM jyAM ne tyAM vAraMvAra Asakta thaI jatuM hatuM. paNa AsaktinA dAsa banI javA chatAM ene magadhezvara kadI sArI mAnatA nahi. sAruM che te ja ke jene bhagavaMte upAdeya kahyuM hoya. viratinA ja te premI hatA. avirati te enI aNamAnItI rANI hatI. eTale ja viratinA raMge raMgAtA zAlibhadrane mahimA karavAne magadhezvarane umaLake jAgyo hate. aviratinA gharamAM rahIne ya je virati na pAmI zakavA badala reta, kakaLate rahe te ja viratinAM gIta gavaDAvI zake! ane viratinA rasiyAne navaDAvI ya zake ! bIje divase savAre madhezvare jAte jaIne virAgI zAlibhadrane khUba premathI navaDAvyA. jAte ja emanI pIThI caLI! pitAnA eka adanA kahI zakAya tevA prajAjananI pIThI magadhane nAtha eLe emAM ja magadhapatinA samyagdarzananA svaccha darzana nathI thatAM ! pIThI coLavAne lahAve lUMTatA magadhezvara belyA, "priya zAlibhadra! kharekhara tuM mahAna che. tane mArA khUba khUba dhanyavAda! o kRtapuNya ! tuM ja khare aizvaryAne bhegI kahevAya. ame te pAmara chIe! tuM tarI gayo. zAli! amane ya tAraje keka dI. ha!" harSanAM AMsu sAthe gadgad thaI jatA magadhanA nAtha belyA. snAnavidhi pUrNa thaI. magadhezvare jAte zAlibhadranuM Dila
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ anAsaktagI zAlibhadra [14] lUchyuM. jAte alakAra sajAvyA. jAte Teke daIne pAlakhImAM besADyA. "badhuM huM ja karuM!' evI magadhapatinI bhAvanA hatI. re! zAlibhadranA chaDIdAra paNa magadhane nAtha ja banyA. aneka chaDIdArane svAmI pite chaDIdAra bane! A ja te khUbI che samyagdarzananI. e saMsAramAM rahIne ya sukhI na hoya! enuM aMtara sadA baLatuM-jalatuM hoya viratinA virahAgnithI! ethIte e viratinA svapna ya nAcI UThe. re! keI virati lete hoya te paNa e AnaMdavibhera banI jAya. ene dAsa banIne enI sevA karavA lAgI jAya. chaDIdAra magadharAja vicAre che, "ahe! ke aMtaramAM AnaMdane sAgara UchaLe che! magadhanA rAjya-siMhAsane besatAM je AnaMda nathI anubhavyuM, te AnaMda Aje mArA priya zAlina bhadrane chaDIdAra banIne anubhavI rahyo chuM. kevuM gauravavaMtu AjanuM pada mane lAge che!" ajya ane saMjya re! magadhane pratyeka prajAjana magadhezvara mahArAjA zreNikane zAlibhadranA chaDIdAra tarIke joIne dimUDha thaI gayA. AMkhe ceLIne, cUMTI khaNane svapna ke satyane nirNaya karavA lAgyA ! magadhane nAtha! magadhanA prajAjana evA zAlibhadrane chaDIdAra ! nA, nA. paNa A vAta barAbara ja che. viratine premI! viratine premIne paNa premI. AmAM kazuM ja Azcarya nathI. magadhanA nAthanuM jIvana-nAvaDuM bhale saMsAranA sAgaramAM tare che, paNa sAgaranAM e vAsanAM nIra emanA nAvaDAmAM nathI paThAM! kaI prajAjana bolyA. "e saMsArarUpI udadhimAM rahyA che, paNa ramyA nathI hai!" bIjo prajAjana be, "bhadadhI na ramata !"ne jene e ajapAjapa cAlatuM hoya tene mATe AmAMnuM kazuM ya tri. ma.-10
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] tribhuvanaprakAza mahAvIredavA vismayajanaka nathI. trIjo prajAjana kahe, "are! magadhezvaranI te rAtrio aviratinA panAre paDyA badalanA karUNa kalpAMtamAM pasAra thAya che!" mahAvIrabhakta mATe A ja badhuM saMbhavita che." tareha tarehanI A badhI vAta sAMbhaLIne sahunA aMtare magadhezvarane paNa namI paDatA hatA. bhavya rIte dIkSA-mahatsava UjavAI gaye. sahue tyAganA mahimA gAyA ! bhagavAna mahAvIradevanA zAsananI sahu muktamane prazaMsA karavA lAgyA. bhegI zAlibhadra; yegI zAlibhadra banyA. mAtA bhadrA pitAnI batrIsa vadhUo sAthe pAchA pharyA. ajya ane saMjya paNa pAchA vaLyA. rastAmAM ame saMjyane pUchayuM, "gurujI! A zo camatkAra! AvA vaibhavI puruSane virAga zI rIte jAge?" vatsa! e mahimA puNyAnubaMdhI puNya karmane che. devAdhideve cAra prakAranAM karma kahyAM che - pApAnubaMdhI pApakarma, pApAnabaMdhI puNyakarma, puNyAnubaMdhI puNyakarma ane puNyAnubaMdhI pApakarma. zrIvItarAgaprajJapta dharmanI ArAdhanA je kaI kare te avazya puNyakarma bAMdhe. pachI te dharma sAMsArika kAmanA mATe karyo hoya ke tevI kAmanA zuddha bhAvathI karyo hoya. AmAM je ukta sakAma dharma che enAthI je puNyakarma baMdhAya te jyAre udayamAM Ave tyAre matine bagADI nAkhe. aneka pApa karavAnI mati jagADe. eTale AvA puNyakarmane pApAnubaMdhI puNyakarma kahevAya che. jyAre niSkAmabhAvathI karAyelA dharmathI je puNyakarma baMdhAya, tenAthI je sAMsArika sukhane vaibhava maLe, te vaibhavanI vacce
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAnubaMdhI ane pharI pAvana dharma karavAnI anAsaktayogI zAlibhadra [147] rahelA AtmAnI mati bagaDe nahi. balake tevI bhegasAmagrI vacce paNa te virakta banI zake. zAlibhadrajInA prasaMgamAM je kAMI Azcaryajanaka banyuM te badhuM ya A puNyAnubaMdhI puNyakarmane udayane lIdhe ja banI gayuM. have pApAnubaMdhI ane puNyAnubaMdhI pApakarmano vicAra karIe. pApakarmanA udayakALamAM je pharI pApavAsanAo ja jAge te te pApAnubaMdhI pApakarma kahevAya; ane je dharma karavAnI vRttio jAge te te puNyAnubaMdhI pApakarma kahevAya. vatsa! tane magadhanA ja nAgarikenAM dRSTAMta ApuM. A zAlibhadrajIne puNyAnubaMdhI puNyakarmane udaya kahevAya. magadhanA ati dhanADhaya mammaNa zeThane pApAnubaMdhI puNyakarmani udaya kahevAya. ane pele kAlasaurika kasAI che ne? tene pApAnubaMdhI pApakarmane udaya kahevAya. jyAre magadhanA saMtoSIjana puNiyA zrAvakane puNyAnubaMdhI pApakarmane udaya kahevAya." gurujI! AvuM puNyAnubaMdhI puNyakarma zAlibhadrajIe bAMdhyuM zAthI?" ajaye pUchayuM. "vatsa ! jJAnIo pAsethI mane evuM jANavA maLyuM che ke zAlibhadrajIne jIva pUrva bhave atyaMta garIba rabAraNa mAtAne saMgamaka nAmane putra hatuM. eka vAra teNe khIra khAvAnI IcchAthI mAtA pAse kakaLa karI. garIba bicArI mAnA nasIbamAM khIra te hatI ja kyAM? paNa dayAdra banelA paDezIoe bhegA thaIne khIranI sAmagrI bhegI karI ApI. mAe meTI thALI bharIne dIkarAne khIra khAvA ApI. mA taLAve kapaDAM dhavA gaI khIra khAvA talapI UThelo saMgamaka UnI khIra ThAre che, te vakhate mAsakSapaNanA ghera tapavALA muni pAraNA mATe nIkaLyA hatA. zAlinA ujajavaLa bhAvinAM bIja ahIM paDavAnAM hatAM.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ [148] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva saMgamakane thayuM, 'A khIra munine vaherAvuM te mane khUba AnaMda Avaze. AvA mahAtmA jevuM supAtra mArA nasIbe kyAMthI? ane Avo tyAgane bhAva paNa mArA nasIbe kyAMthI ! A te adbhuta triveNI saMgama thaye" paLane ya vilaMba karyA vagara saMgamake munine vinaMtI karI. muni paNa padhAryA. UchaLatI jatI bhAvanI dhArA sAthe saMgamake badhI khIra vaherAvI dIdhI ! muni cAlyA gayA. thALImAM rahI sahI khIra saMgamaka cATavA lAge. mA AvI. ATale khAudhare ! thALI bharIne khIra khAI gayA pachI hajI thALI cATe che ! mAe bIjI khIra banAvI ApI. khUba khAdhI ! ajIrNa thayuM. rAtre zubha bhAvamAM saMgamakanuM mRtyu thaI gayuM. saMgamaka zAlibhadra bane !" huM ! gurujI! khIra vaherAvavA mAtrathI saMgamaka, zuM zAlibhadra banI gayA ?" ajaye ekadama pUchyuM. smita karatA gurUjI belyA, "nA, nA. khIrathI ja je zAlibhadra banAya te dUdhapAka-bAsUdI vahorAvanArA te mahAzAlibhadra ja bane! emane tyAM te 9 ne badale 99 peTI ja Utare! paNa hakIkatamAM tema banatuM nathI. dudhapAka-bAsUdInuM supAtradAna karanArane tyAM 9 peTInAM saDelAM pATiyAM paNa UtaratA nathI hoM ! ajaye pUchyuM, "te kayA hetuthI saMgamaka zAlibhadra banyA?" vatsa ! khIranuM dAna detA ekadhArI vadhatI jatI zubha bhAvanI dhArAthI te. sAme pAtra uttama hatuM; mAsakSapaNa munirAja! dAnanI vastu uttama hatI kSIra. ane dAna denArane bhAva te vaLI atyuttama hate.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ anAsaktagI zAlibhadra [14] traNe ya uttamane saMgama thayo ane rabArI saMgamaka vepArI zAlibhadra banyuM. niSkAmabhAvathI dIdhelA A dAne puNyAnubaMdhI puNyakarmane baMdha karAvyuM. e kamanA udayakALamAM pApamatio te na jAge. paraMtu anAsaktine vega thAya. | mATe ja zAlibhadra anAsaktagI hatA. lAga maLatAM ja eNe bhogenI sAmagrIne lAta mArI. pelA vajubAhue lagnanA divase ja muninuM darzana karIne virAgI banI aNaprIchaDyA bhegene lAta mArI hatI tema. have samajyone aya! zAlibhadranA jIvana parivartananuM rahasya?" saMjaye pUchayuM. 'jarUra, jarUra, gurujI." ajaye uttara Apyo. magadhanA rAjamArgo be ya AgaLa vadhavA lAgyA.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] sALA-banevInI joDalI mAro bhAI zAlibhadra dIkSA levA mATe ja eka eka patnIne tyAga karI rahyo che." AMkhamAM UbharAI gayelAM AMsu sAthe zAlibhadranI sauthI nAnI bahena subhadrAe potAnA pati dhanyakumArane snAna karAvatAM vAta karI. subhadrAnI sAta zakyo paNa dhanyane snAna karAvI rahI hatI. cha, bAyale tAre bhAI bIkaNa ziyALa je. sAva satvahIna! A te kAMI dIkSA levAnAM lakSaNa kahevAya? e te mAryo ghA ane thayA saMsAranA be kaTakA....enuM nAma dIkSA...dIkSA levAmAM vaLI AvA cALA zA?" subhadrAnA mATe te A aNadhAryo ja vaLate pheTa hatuM! pitAnA bhAIne AvA caritra citraNathI e ekadama saDaka ja thaI gaI paNa zakyo enI madade AvI. temaNe dhanyakumArane vaLate joradAra ghA daI dIdhe! nArInI jabAnanI tIkhAza ane jaDabAteDa javAba devAnI tAkAtanAM emAM darzana thatAM hatAM. temaNe kahyuM, svAmInAtha! je dIkSA levI e kaI baccAnA khela jevI vAta hoya te tame ja kema e mArge maMgala prayANa AdaratA nathI paNa ame ja kayAM ApanA viziSTa (!) sattvathI ajANa chIe? belavAmAM te bairA ya zUrA haiya! AcarI batAve te kharA! Apane te dIkSA levI ja nathI, paNa keI e kAMTALA
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ sALA-banevInI joDalI [15] paMthe Daga bharato hoya te tenI anumodanAnA ya phAMphAM che." zakyanA vIjaLika AkramaNane joIne subhadrA paNa AnaMdamAM AvI gaI. paNa A zuM banI gayuM? snAnagharamAM abhUtapUrva ItihAsa ekAeka racAI gaye! paLa be paLamAM ja paristhitie gajabanAka vaLAMka laI lIdhe! je kArya jhaTa jhaTa dharmadezanA khaMDamAM nathI banI jatuM te Aje dhanyakumAranA snAnagharamAM banI gayuM. haLavI paLanuM ramUja karatAM eka meTa ThaThTho thaI gaye. TuvAla paherIne UbhelA dhanyakumAre gaMbhIra mukhamudrA sAthe AThe ya strIo tarapha najara karI. temaNe kahyuM, "tame mane ema pUchyuM ne ke, "tame ja kema vrata laI letA nathI? te sAMbhaLe. tamArA ja kAraNe huM vrata letAM acakAte hatuM. rakhene tame mArA maMgala-prayANamAM rokakaLa karI mUkIne vinabhUta thAo. paNa jyAre have tame ja mane e vIraprabhunA ekAMta kalyANakara mAge saMcaravAnI preraNA karIne mArA bhavabhavanI upakArI kalyANamitra bane che, tyAre tamane lAkha lAkha dhanyavAda! huM A cAlya; dIkSAnA e maMgala mAge !" aNadhAryo A dhaDAke sAMbhaLIne rekkaLa macI gaI. paraMtu dhane nijavacanathI daDhamati hate. AvA nirNayane pherave e enA svabhAvamAM na hatuM. aMte dhannAnA mArge prayANa karavAne ADe ya suzIlAoe nirNa lIdhe. je sArA mArge pati te mArge patnI ! AryAvatanI A avicala pavitra praNAlI hatI. zAlibhadrane e banevI sIdhe zAlinA prAsAda nIce AvI Ubhe. are zAli ! tAre dIkSA levI che? te dIkSA levAnI A kAyara rItine parityAga kara. cAla, mArI sAthe ekI sAthe
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ [1pa2] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva mArI tamAma patnIono tyAga karyo che! tArA jevA virapuruSa mATe paNa A ja ucita che!" vaibhAragiri upara tAjetaramAM ja samavasarelA paramapitA paramAtmA mahAvIradeva pAse dhannAe saparivAra vrata grahaNa karyuM. zAline paNa aMtarAtmA enI vIra hAkathI jAgrata thayuM hatuM. teNe paNa e ja paramakRpALu pAse vratane svIkAra karyo. rAjagRhInA e banne abajopati hatA! bane mane saMsAratyAga e madAMdha banelA maharAjane gAla upara paDelI be lAlacaLa lapaDAke hatI. rAjagRhInA lAkho leke A acarajane satya mAnavA jhaTa taiyAra na hatA. paramapitA mahAvIradevanA AtmatatvanI A parama vizuddhimAMthI sarjAyelA camatkArathI AkhuM rAjagRhI divase ane mahinAo sudhI DaghAI gayuM hatuM. vaLI gayelI kaLamAMthI bicAre maharAja ! mAMDa vaLI beTho thaye hatuM! aneka rUparamaNIonA vara have munivara banyA. alabelI sehagaNa nArIonA kaMtha have muktipaMthanA saMta banyA. - saMta banIne tamAma Atma-pradezamAMthI karmasattAne aMta lAvI devA mATe emaNe jaMga AraMbhI dIdhe. banne ya bahuzrata thayA; ghera tapasvI thayA. mAMsa ane rudhira kyAranAM sUkAI gayAM ! dekhAtuM hatuM. temanuM kalevara mAtra cAmaDAnI dhamaNa jevuM, jemAM kazuM ja zeSa saryuM na hatuM; azeSa nAmazeSa thaI gayuM hatuM. ekavAra prabhu viranI sAthe bane mahAtmAo pitAnI janmabhUmi rAjagRhImAM padhAryA. bhikSArthe nIkaLatAM zAlibhadramunine prabhu vire kahyuM, "Aje tamArI mAtAnA hAthe tamane bhikSA maLaze." hA tema ja banyuM. paraMtu te mAtA munivara zAlibhadrajInA A bhavAnI mAtA bhadrAne badale pUrva bhavanI-saMgamakanA bhavanI
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ sALA-banevInI joDalI [153] rabAraNa mAtA-e lAbha laI gaI. dahIM vecavA nIkaLelI AhIra -mAtAne munivara zAlibhadrajIne jotA putra vAtsalya UbharAyuM; stanamAMthI dUdhanI dhArA vachUTI ane bhAre bhakti ane AdarathI teNe dahIM vaherAvyuM. munivarane prabhu pAsethI ja A khulAso maLe. A temanuM cheluM pAraNuM hatuM. dahIM vAparIne munivare vaibhAragirinI zilAo upara AjIvana anazanavrata karavA mATe cAlyA gayA. zilA upara pAdapapagamana anazana karyuM. pAdapa eTale vRkSa tenI jema sAva sthira thaI jaIne dhyAnastha thaI gayA! zAlibhadrajInI A bhavanI mAtA bhadrA bhAremAM bhAre umaLakA sAthe prabhuvIranA vaMdanAdi mATe ane suputra munivara zAlibhadrajIne ghaNAM varSo jovA mATe thoDI ja vAramAM magadhapati zreNikanI sAthe AvyAM. paNa aphasa! teo ceDAM ja meDAM paDI gayAM hatAM. vaLI temaNe jyAre e jANyuM ke temane ja ghera bhikSArthe AvelA te munivarone temanI ati kRzatA ane pitAnI kAryavyavastatAnA kAraNe oLakha na paDatAM pAchA pharavuM paDyuM ane pachI mArgamAM pUrva bhavanI AhIra mAtAe e lAbha laI letAM teo tyAMthI ja pAchA pharyA, ane chelluM pAraNuM karIne vaibhAragiri upara AjIvana anazana svIkArI cUkyA che, tyAre te mAtA bhadranA AghAtane keI ArevAre na rahyo ! khUba vegathI teo magadhapatinI sAthe bhAvagiri upara pahoMcyAM. lAkaDAnI jema niceSTa avasthAmAM rahelA be ya munivarene joIne bhadrA stabdha thaI gayAM. bhadrAe vinaMtI karI, "munivara zAlibhadra! ekavAra mane dharmalAbha Ape, mArI sAme jue tamArI mAtA tamArI pAse ATalI kAlUdIpUrvaka yAcanA kare che !' paNa anazana eTale anazana! pratijJA eTale pratijJA ! virATa jalabaMdha tUTe ane je bhayAnaka Apattio sarjAya
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ [154] tribhubhavanaprakAza mahAvIradeva tethI keTalI ya vadhu Apattie eka sAdhunu vrata tUTatAM sajA ya ! kALamIDha pANAo tUTI jAya tevuM chAtIphATa rudana mAtA bhadrA karavA lAgyAM. bhikSArthe AvelA svaputrane mAtA jevI huM mAtA paNa oLakhI na zakI te badala potAnI jAtane lAkha lAkha vAra dhikkAravA lAgyAM. zilA pAse paDI paDIne tenI kSamA mAgavA lAgyAM. mALAmAM beThelAM pa'khIo paNa A dRzya joI ne stabdha thaI gayAM! kALajhALa rudananA AsvarathI karuNAbhAve prerAI ne tyAM AvI UbhelAM haraNIAMnI AMkhAmAMthI paNa pheka phaphaka AMsu paDavA lAgyAM ! gharaAMgaNe AvI UbhelA putrane chellI bhikSA potAnA hAthe je mAtA na ApI zakI; e mAtAne ene AghAta kevA hAya? e tA e mAtA ja jANe. enu varNana e ya na karI zake; te bIjA koI lekhakanI te zI haisiyata! chevaTe, magadhapati mahArAjA zreNike emane AzvAsana ApyuM. AvA dhIra, vIra ane nirIha putranI mA banIne tame ja jagatanI mAtAomAM sAcI ratnakukSi mAtAnuM sthAna pAmyAM che e vAta pheravI pheravIne jyAre samajAvI tyAre mAtA bhadrA kAMIka zAMta thayAM ane bhAvavibhAra manIne munivarezane bhAvabhayuM vaMdana karyuM.. DhasaDAte, lathaDAte pagale ane akaLAte-dubhAte haiye sahu kALadharma pAmIne sarvArthasiddha vimAnamAM svasthAne pAchA pharyAM. maDhAmunio devAtmA thayA. dhanya che; sALA-banevInI e anupama joDalIne ! sasAranAM sagapaNa thavA ja hoya te| AvAM tho; meAkSamAge UrdhvIkaraNa karatAM; e kaThora patha upara paraspara sahAyaka banatAM !
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ [13] rAjakumAra megha prabhu pAse jaIne anujJA mAgI lauM." meghamuni svagata belyA. gaIkAle ja mahatsavapUrvaka saMsArane tyAga karanAra magadhapatiputra megha Aje ghera javA Icche che! muni megha paramAtmAnI pAse gayA. | sarvajJa-sarvazI prabhu nUtana meghamunine jotAM ja bolyA, muni! khUba aghaTita vicAra karyo! yAda kare tamArA e hAthInA jIvanane ke jyAM eka sasalAnI dayA khAtara tame prANatyAga karyo hate ! ane vicAre tamArA vartamAna jIvanane ke jemAM mahAsaMyamI munionA caraNanI raja paNa tamane khUMcavA lAgI !" sUkSamabalI paramAtmAnA ATalA ja bola basa hatA. meghamuninI AMkhamAMthI azrunI dhArA cAlI. pUrva jAtinuM smaraNa thayuM. hAthInA e dayAmaya bhavanuM darzana karyuM ! prabhunA caraNomAM ALoTI jatA meghamunie duSTa ciMtananuM prAyazcitta mAgyuM. vAtsalyamUti mAtA mahAvIradeve meghamunine sAMtvana ApyuM. mahAtmAo paDe te paNa, vadhu UMce javA mATe haze zuM? rabarane daDA nIce paTakAIne vadhu UMce jAya che tema. prabho ! be AMkhe cheDIne Akho deha mahAsaMyamIonI sevAmAM ghasI nAkhavAnI pratijJA Apo." jIvadayA pALavA mATe ja A AMkho bAda. magadhezvaranI priyatamA rANI dhAriNIne A putra! mAtAne kevI kevI rIte manAvI hatI? ane mahAtyAganA paMthe prayANa
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ [156] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva karavAnI anumati meLavI hatI ? hajI teA e badhI gaI kAlanI ja mInAe hatI. ane eka ja kALI rAte cittamAM kAlimA phelAvI dIdhI ! azubha vicAranI eka zyAmala vAdaLI cittanA pradezeAmAM kAjaLa varasAvI gaI. laghuzaMkAthe` jatA AvatA munivaronA caraNe cAMTatI khUlIkA munimeghanA sa'thArAmAM bhegI thatI gaI. sukumAra zarIrane e ``cI gaI. kevA jaththara vinipAta ! magadhezvaranA lADIlA kumAra megha, veSatyAga karIne ghera Ave te ? kevI dhanidA thAya ? bhagavAna mahAvIradeva mATe leAkeA kevA kevA abhiprAyA bAMdhe? mAtA dhAriNIne kevA AghAta pahoMce ? paraMtu jeNe veSanA cAtra ApyA teNe ApelAnuM rakSaNa (kSema) paNa karavuM ja rahyuM. yAga sahela che, kSema ja dubha che. tyAganI viSama vATe caDAvI daIne rakhaDatA mUkI denAra hiteSI nathI. hitaiSI tA te che ke je viSama vATe sAthe ja rahe. vighnAne vidAratA rahe, ca'caLatA Ave teA nizcala banAve, asthira thAya tA sthira kare, jarAya dhIraja khoyA vinA Azraye AvelAnI saMpUrNa mAvajata karatA rahe. je e mAvajatathI kaMTALe che te tA mAnavatAthI paNa dUra pheMkAya che. sAdhutAnI tA vAta ja zI karavI ? bhagavAna mahAvIradeva meghanA dharmAMsArathi banyA, vasamI vATanA bhAmiyA banyA. ca'caLa meghanI mA banyA. sarvAMga sadazI vItarAga paramAtmA vAtsalyanI kevI alabelI pratimA haze ? ApaNe tA enI kalpanA ja karavI rahI. kahyu che ke emanA tanamAM je lehI hatu te dUdha jevuM zveta hatuM. A vAta khUba ja samucita che.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjakumAra megha [117] je jagatanI eka mAtA pitAnA eka bALakanI uparanA vAtsalyanA kAraNe stananuM lehI dUdha banI jAya te samagra vizvanA sarva jaMtunI mAtA tIrthakaranA dehanuM saghaLuM ya rudhira ta heya temAM kazI navAI nathI. bicArA caMDakauzikane A vAtanI khabara nahi eTale ja e sapheda varNanuM lehI nIkaLeluM joIne bhAre AzcaryamAM garakAva thaI gayo hate. munivara megha mahAmuni megha banI gayA ! jene dharmasArathi khuda paramAtmA maLyA ene ratha muktimAge saDasaDATa cAlyA ja jAya ne? jIvanarathanI lagAma parameSThI bhagavaMtane seMpI devAya te keTalI salAmatI ! ane bhAvinA pariNAmanI saphaLatA aMge keTalI badhI nizcitatA rahe! lAkha lAkha vaMdana hai dharmasArathi bhagavAna mahAvIradevane! buni seva bano , mAge ene dhamasAra
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] dhannA aNagAra bhagavAna ! cauda hajAra mahAsaMyamI zramaNamAM utkRSTa zramaNa koNa?" magadhezvare mahAvIradevane pUchayuM. "rAjana ! dhannA aNagAra." ane.......trilokapatinA zrImukhe caDelA puNyanAmadheya dhannA aNagAranAM darzana mATe sahunAM aMtara utkRSTa thayAM ! magadharAja darzana karIne kRtArtha thayA! magadhanA prajAjanoe paNa e mahAsatvazAlIenAM darzana jItavAnuM sAphalya mANyuM. ajaya ane saMjaya paNa mahAsaMyamInA darzane vanamAM gayA. eka vRkSa nIce sUkalakaDI kAyAnuM bekhuM UbheluM joyuM. hADakAMne mALA ja joI lo! AMkhe te sAva UMDI gayelI ! mAMsanuM te nAma ja na hatuM. peTa gAgaraDI ane paga dAtaraDI ! nasa te eka eka gaNI zakAya tevI le hIne te kyAMya chAMTe ya jovA na maLe! paga zI rIte UbhA rahI zakyA haze e ja eka Azcarya hatuM. mahAtapasvI muninAM darzana karatAM ja ajaye te sisakAra nAkhI gaye! AvI dubaLI kAyA ! AmAM ya AtmA hoI zake kharo? "ajya, chaThane pAraNe AyaMbila! A aNagAra Ave ghera tapa mahinAothI kare che. AyaMbilamAM paNa sAva sAkSa vAla ane caNA! te ya mAMDa mUThI jeTalA ja! zI rIte bane? e prazna ja karIza nahi. virATa jyAre
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhannA aNagAra [15] jAge che tyAre kazuM ja asAdhya rahetuM nathI. pachI te zuM na banI zake? e ja prazna banI rahe che. ATale ghera tapa e ja A mahAmuninI vizeSatA nathI, paraMtu AvA tapamAM paNa teo mahAkSamA, sahiSNutA ane mahAsaMteSanA svAmI banyA che e te emanI jabbaradasta vizeSatA che. paramAtmAe pite te divase magadhezvarane kahyuM hatuM ke, "dhannA nitya caDate pariNAme vate che. emanI zubha bhAvadhArAo nitya vRddhi pAmatI jAya che." bhagavaMtanA ziSya te hajAro! temAM ya mahAsaMyamI cauda hajAra! e cauda hajAramAM ya mUrdhanya sthAna pAmelA A dhannA aNagAra! ahA ! AvA zramaNa ziromaNinA te darzanamAtrathI ApaNuM pApa saLagI UThe!" "gurujI! mArI te akkala ja kAma karatI nathI. bIjI badhI dhana vagerenI mamatA tyAgI zakAya, e te samajyA. paraMtu jenI sAthe AtmA ekarasa thaI gayuM che e dehanAM mamatva te mokSa mahArathIothI paNa dUra thaI na zake tevAM che te A dUbaLApAtaLA muni zI rIte enuM mamatva tyAgI zakayA?" aye pUchyuM. smita karatAM saMjaya gaMbhIrabhAve bolyA, "vatsa! keInI De kustI karavA mATe baLavAna dehanI jarUra paDe, ane koI magadha jevuM rAjya calAvavA mATe bhAre buddhinI jarUra paDe paraMtu AtmAnA vikAsa mATe te baLavAna deha ke bhAre buddhinI kazI jarUra nathI. dUbaLe ya AtmavikAsa pAmI zake. zarata mAtra che; svaccha-zuddha buddhinI. bhale pachI te atyalpa heya!" gurujI! e kaI zuddhabuddhi?" ajaye pUchyuM. "vatsa! AtmA ane deha bhinna che e zuddhabuddhi. jene
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ [60] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva A bhedajJAna prApta thAya che ene khIjA kazA ya jJAnanA bhAra upADavAnI jhAjhI jarUra rahetI nathI. tA zuM deha ane AtmAnA abhedajJAne ja A anaMta sa'sAranuM paribhramaNa UbhuM thAya che? ane enA bhedajJAne ja ana tanA paNa zIghra aMta AvI jAya che ?' ajaye prazna karyAM. 'hAsto vaLI.' bhavabhramaNa karatAM jIvAnI manedazAne jarA vicAramAM lAva, to enI samagra jIvanacaryAmAM e keAnI pUjA karato dekhAya che ? zarIrane ja e suvaDAve, uThADe, navarAve, khavaDAve, pivaDAve. zarIranA sukha mATe ja e vepAra kare, lagna kare, abhyAsa kare, paradezamAM bhame.'hu eTale zarIra'e vicAranA madhyabiMdune anulakSIne ja enA jIvananAM tamAma vyavahAravatu LA dorAya che; ane enA ja upara te peAtAnA manamAM virATa pahADA jeTalA ciMtananAM sarjana ane visarjana karatA rahe che. kevI aphsosanI vAta che ke jagatanA ghaNA puruSoe ane jagatanI badhI ja strIoe potAnu jIvana dehAtmAnA abheda. jJAnanI pAchaLa hAmI nAkhyu che. jemanA mAMhyalA jAgavAnA hAya temane ja A bhedajJAna jAge che. karma nI viSamatA, aNudhArI Apattio, aNucitavyA prasago banatA jatA joI ne keTalAka jIvAne potAnA dehanA AtmabhAnamAM zaMkA jAge che! koI agamya sattAnA astitvanI ke je A badhI UthalapAthalA macAve che tenI kalpanA Ave che. ane tyAre ja eka prazna temanA lamaNe jhIMkAya che ke hu kANu ? kAha'. A svayaMbhU jijJAsA emane khUba gUMgaLAve che ane aMte e parama satyanI najadIka laI jatA a'taramAMthI eka avAja UThe che. tu zarIra vagere kAMI nahi, 'nAhama'
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhannA aNugAra [161] ATaluM thayA bAda pharI ciMtananAM cako jorazorathI gatimAna thAya che. tyAre tuM keNa? e praznane javAba ghaNI mathAmaNe bAda maLe che ke, "te ja huM- haM. Ama je AtmA pitAne zarIrathI bhinna mAnavAnuM ane pitAnA paramAtmasvarUpanuM ema be tattvajJAna prApta kare che, enAmAM eka abhUtapUrva kauvata upana thAya che. aya! nALiyeranuM uparanuM paDa juduM che, aMdaranuM kocaluM juduM che. phaNasanI uparanI chAla kAMTALI che. aMdaranA garbhanI mIThAza judI che. A ja rIte uparane dehane pipo judo che, aMdarano AtmA judI che. A pRthvIkaraNa te AdhyAtmika kSetramAM ja nahi paraMtu jagatanA keI paNa bhautika, naitika staramAM karavuM paDaze, hRdayathI svIkAravuM paDaze. dehAtmAnA bhedajJAna vinAnuM bALaka game teTaluM bhaNI gaNI jAya paNa enA jIvanamAM e aMdhAdhUMdhI ja macAvaze; bhedajJAna vinAne dhanapati pitAnA aizvaryane durupayoga ja karaze, bhedajJAna vinAne sattAdhIza puruSa sattAnA jore anekanA jIvanane gUMgaLAvaze. "e ja deha enA jevuM kuzikSaNa bIjuM kaI nathI. A mAnyatA jyAM jyAM ghara karI gaI tyAM tyAM je kaMI rUpa, saundarya, aizvaryA hoya te badhA ya A vizva upara vinipAta ja saje. je kharekhara huM che te tribhuvanavihArI che. e aparivartanazIla che. zAzvata che, saMpUrNa che, saccidAnaMda-svarUpa che. naragI che, svaccha che. AmAMnuM kAMI paNa dehamAM nathI. ATale spaSTa bheda haMmAM ane dehamAM che, paraMtu bicAre karmAparAdhI jIva e bhedane kalpI paNa zakate nathI. pariNAma? pariNAmamAM bhayaMkara vinipAta! asahya yAtanAo ! aNadhArI Aphate sivAya kAMI ja nahi. je pitAnuM svatva ja tri. mo-11
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva jANa nathI enA je ajJAnI keI nathI. "vane jANI lIdhe ene kazuM ya jANavAnuM bAkI rahetuM nathI. bakarInA ToLAmAM UchareluM siMhanuM baccuM svabhAvathI bakarI jevuM banI gayuM. e ya ghAsa khAvA lAgyuM; ThekaDA mAravA lAgyuM bakarInI jema bhayanuM mAryuM jyAM tyAM nAsabhAga karavA lAgyuM. kUtarAnA baccAne joIne ya gabharAI javA lAgyuM. paraMtu jyAre ekAdA eka siMha AvyuM ane eNe siMhanAda karyo tyAre ja pitAnI jAtanuM ene bhAna thayuM. anee gayuM Abha cIrI nAkhe tevI trADa pADatuM-bakarInA ToLAmAMthI phALa bharatuM cAlyuM gayuM! zuM AtmAnuM paNa vanavihArI-kesarIpaNAnI potAnI jAtanuM bhAna khevAnuM ja A pariNAma nathI ? ajaya A mahAsaMyamI dhanA aNagArane jAtanuM bhAna jAgI gayuM che. enuM ja A pariNAma che. vAMsalIthI keI chelI nAkho jaDapudgalaravarUpa dehane, ke caMdanathI lepI nAkhe...paNa emanA mAMhyalAne kazuM ja na thAya. rAga paNa nahi, roSa paNa nahi. emanA aMtaramAM eka ja vAta ramatI haze ke dehanI ALapaMpALe ja sarva duHkho ane badhAM ya pApane janma thayo che. have e badhAM ya duHkha ane pApane vinAza kare hoya te pALI piSIne tagaDA karelA e dehane ja kacaDI nAkhavuM joIe. jarA ya dayA rAkhyA vagara "dehaduHkhuM mahAphalama'. "paNa gurujI! ATalI badhI nirdayatA batAvavA jatAM mRtyu na thaI jAya?" ajaye pUchyuM. saMye kahyuM, "bhUlya. mRtyu kene? AtmA te amara che. je mare che te huM nathI ane "huM" kAMI AjakAlamAM marI jAya e nabaLe ya nathI hoM!"
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhannA aNagAra je A munivaranI mukhAkRti je! alamasta kAyAvALA AtmAnA mukha upara je teja dekhAtuM nathI te ahIM dekhAya che ! re! naryo tene prakAza UbharAya che. jagatamAM je zAMti kyAM ya nathI maLatI te atyAre A munirAjanA sAMnidhyamAM ja ApaNe nathI anubhavatA zuM?" ajaye kahyuM, "gurujI! taddana sAcI vAta che. jANe keI himaparvatanA kailAsa zikhara upara ApaNe AvI beThA hoIe teTalI ThaMDaka ahIM anubhavAya che!" basa, a! e ja che, vizuddhAtmAnA vividha camakArA ! ene je samajI zake che te ja samajI zake che." mahAsaMyamI dhannA aNagArane punaH punaH vaMdanA karatA guru-ziSya, samaya thaI javAthI DhasaDAte pagale ghara tarapha pAchA vaLyA. ayanA manamAM eka ja vAta ghUmatI hatI....avinAzI AtmA che, deha te vinAzI che. be taddana judA che. avinAzInA sukhane bhoga laIne vinAzIne meha kema thaI zake ?
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ [15] eka kaThiyAro gaNadhara bhagavaMta sudharmAsvAmIjIe prAtaHkALe ekAeka rAjagRhanagarImAMthI vihAranI taiyArI karI. munio! je dezamAM muni pratye anAdara thAya tyAM munithI. rahevAya nahi. gaI kAle ApaNe eka bhavyAtmA kaThiyArAne dIkSA ApI. loke tenI niMdA kare che. leke kahetA saMbhaLAya che ke, ame ATale dharma pAmelAo sAdhu na thayA, ane AjakAlane abUjha sAdhu thaI jAya! zuM che A tephAna? "ni ! je lakSmI eka puruSAthI pitA, varSonA puruSArthe paNa meLavI zakatA nathI, te lakSmI tene puNyazALI dIkaro meLavI le che. vayane tyAM kaI saMbaMdha nathI, khera, ApaNe vAdamAM UtaravuM nathI. sajaja thAo. atyAre ApaNe magadha. choDI jaIe." tyAM ja buddhinidhAna maMtrIzvara abhayakumAra, bhagavAna sudharmA svAmIjIne vaMdana karavA mATe AvyA. paristhiti joIne jarAka camakyA. A zuM? bhagavaMtane vihAra zAthI? "prabhu! kema Ama ?" maMtrIzvare hAtha joDIne pUchyuM. "abhaya! jyAM prItane bhaMga thAya tyAM rahevuM gya nathI." paNa zuM banyuM mArA prabhu! bhagavAna sudharmAsvAmIe saghaLI vAta karI. hAtha joDIne abhaya turata belyA, "prabhe! mArI khAtara be divasa A5 rekAI jAo. huM badhuM ja ThIka karI dauM chuM. AkhuM ya vAtAvaraNa sudharI jaze."
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka kaThiyArA [165] rAjagRhInAM bajAronA e cAka hatA. hajI teA haiA paNu phATayo na hatA tyAM e cekamAM eka mANasa UbhA rahIne mATethI bUmo pADavA lAgyA; e, koI laI jAo; A suvarNanA traNa DhagalA. ma`trIzvara abhayakumAra maphatamAM ApI de che! kAI laI jAe re! laI jAo.' dhananA DhagalA dekhIne - temAM ya maphatamAM maLatA jANIne kANu doDI na Ave! sahu doDI AvyA. badhAne dUra UbhA rAkhIne pelA mANasa belthA, 'jarA theAbhI jAe. mArI vAta sAMbhaLI le. A traNeya DhagalA maphatamAM - sAva maphatamAM ApI devAnA che. paNa eka zarata che ke suvarNa lenArA mANase jIvanabhara agni, pANI ane maithunanuM sevana karavAnuM nathI. A zarata jene majUra hAya te maphata - sAva maphatamAM laI jAo.' - paNa A zarata sAMbhaLatAM ja sahu chI'kavA lAgyA. hAM....chI, hAM...chI, badhAM ya e kadama pIcheDa karI gayA. hajAro mANase nI e ThaTha jAmI hatI. eka paNa marada AgaLa na AvyA. e joi ne ma`trIzvara abhaya eka khUNAmAMthI bahAra nIkaLI AvyA. medanInI sAme gheADA UbhA rAkhIne bolyA, A magadhanA prajAjanA ! je kAMI bole te vicArIne khelatA zIkheA. utAvaLathI apAI jatA abhiprAyA kayAreka ghaNuM moTuM nukasAna karI de che. sAnAmaheAranA A traNeya DhagalA sAva maphatamAM ApI devAnI jAherAta chatAM tamArAmAMthI eka paNa marada AgaLa na Avye ema ne?" TALAmAM kAMIka gaNagaNATa zarU thaI gayA. zAMta rahe. mane khakhara che ke tamane mArI zarata paravaDatI nathI. zuM agni - pANInuM sevana na karavuM ane maithunane na sevavuM e eTalI badhI kaThina mAmata tamane lAge che? ATalI badhI
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva sonAmahArA maLe te paNa tame agni, pANI ane maithunanA spa cheDavAmAM kAyara che ?? khAmoza. prajAjana ! tA pachI eka AtmAe gaI kAle A traNe ya cIjonA saddAnA mATe tyAga karI dIdhA enI tame praza'sA kema na karI ? zA mATe tame peTa bharIne niMdA karI? yAda rAkho ke suvaNa mahArAnA sAcA adhikArI tA te kaThiyArA che jenI tame vageAvaNI karI che; chatAM e sAcA adhikArI suvaNa levA AvyA nathI ane tame bhikSukanI jema de!DI AvyA che. samajI rAkhA ke agni, pANI ane maithunanA tyAga karavA e jarA ya sahela kAma nathI. je e tyAga karavAnA puruSArtha kare che, ene namatAM zIkheA. have tamArI gaI kAlanI e bhUlanI tamAre mAphI mAMgavI joI e. jAe ! satvara bhagavAna sudharmAsvAmI pAse jAo. emanA caraNAmAM paDIne kSamA mAMge,' rAjagRhInA prajAjananA hADehADamAM soMsarI UtarI gaI; maMtrIzvaranI vAta. sahune potAnI bhUla samajANI. natamastake, dhIme pagale sahu cAlavA lAgyA bhagavAna sudharmAsvAmIjInA nivAsasthAna tarapha, thayelI bhUlanuM prAyazcitta karavA mATesto.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAtmA maMdiNa munirAja ! A te vezyAnuM ghara che. vezyAne te arthalAbha joIze. tamArA dharmalAbhanI ene kazI jarUra nathI. arthatyAgIomAM arthalAbhanI AziSa ApavAnI te hiMmata ja kyAMthI hoya. kema munivara che, tAkAta arthalAbha ApavAnI? are! bhUlI, prazna ja asthAne che." gerI mATe bhUlathI pravezI gayelA muni naMdiSaNane kAmalatA vezyAe kahyuM. paNa yuvAna muninuM lehI UkaLI gayuM. "ame muni eTale zuM nAmarda! amArAmAM bIjI kaI tAkAta ja nahi? eka strI-jAtinI najaramAM jaina muni eTale bicArI garIba bakarI ja? e. kAmalatA, tAruM meM saMbhALIne bola. le je amAruM satva." ema kahIne jamIna upara paDeluM taNakhaluM munie upADyuM. enA be kaTakA karatAMnI sAthe ja tyAM ne tyAM sADA bAra koDa senaiyAnI vRSTi thaI kAmalatA te sanna thaI gaI! enuM te magaja kAma karatuM nathI. dhyAna rAkhaje. have kadI jaina muninI nirbaLatAnI vAta karIza nahi." eTaluM kahIne muni bAraNA tarapha vaLI gayA. jyAM paga upADe che tyAM cAlAka kAmalatA ADI AvI. pagamAM paDI. paga pakaDI lIdhA. kAmarAje zarasaMdhAna karyuM ! kAma nItaratI vANIne dhanuSaTaMkAra . kaTAkSa tIra chUTI gayAM; eka pachI eka! vIMdhAI gaye munine AtmA! munivara !" paga pakaDIne kAmalatA belI, "A arthalAbha
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ tribhuvanaprakAza mahAvIradeva te A paNa e arthanA DhagalAne bhaktA koNa? AnAthI te AkhI jiMdagI cAle teTalAM kAmasukha bhegavI zakAya, have kAmalAbha paNa tamAre ja ApavuM paDaze. A bAraNAnI bahAra nahi javA dauM. kadApi nahi javA dauM." kAmarAjanA vividha zarasaMdhAna thatAM jatAM hatAM. kAmarAjane vijaya thayo! mahAtmA nidaSaNane tamaya deha DhaLI paDyo. hADamAMsanA dehane UbhA rAkhIne. | munijIvana gayuM! gaMdAM kapaDAM gayAM ! karaNa (indriyo) te UbhAM rahyAM paNa upakaraNee vidAya lIdhI! piTalu bAMdhIne mALiye mUkayuM! kAmalatA! kAyara banyo chuM ! tArI vAte ane mAruM bhegAvali karma nikAcita che, enI yAde. paNa aMtaramAM viratine je prema vacce che te te e ne e ja che ! bhale Aje huM paDayo. paNa pratijJA karuM chuM ke reja dasa saMsArI jIvane UbhA karIne viratinA paMthe mokalIza pachI ja meMmAM anna-pANI nAkhIza." khaDakhaDa hasatI kAmalatA belI, paNa keI dahADe dasa taiyAra na thayA! nava ja thayA te zuM karaze? upavAsa karaze? nA, je divase dasamo ke nahi te divase dasame huM pita! bela have kAMI kahevuM che? oho ! khare tamAro viratine prema! mArI upara paNa ATale prema te nahi ja rAkhe kema?" gAle eka TapalI mAratI kAmalatA belI. "emAM pUchavAnuM zuM? viratinA premathI te badhA ya prema heTha! tArA pratyene paNa..." bhale bhale. mUke e badhI vAta! e te badhuM huM joI laIza. tamArI premikA virati e mArI te zatru! ene te tageDI mUkane ja jaMpIza. amArA mATe e te baccAne
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAtmA maMdiSeNa [16] khela che. cAle, have eka apUrva nRtya batAvuM mArA svAmInAtha! jezo ne?" ema kahIne veSa sajavA kAmalatA bAjunA khaMDamAM cAlI gaI divaso jhapATAbaMdha javA lAgyA. eka di naMdiSeNa vicAramAM paDyo. "aho ! A meM zuM karyuM? eka jIvanamAM traNa traNa bhava! keNa huM? magadhezvarane lADIle lAla naMdiSeNa bhagavAna mahAvIradevanA upadezathI eka vAra viratinA raMge raMgAye! bezaka, dee mane vAryo hate; viratinA paMthe jatAM. ema kahIne ke tAruM bhegAvali karma nikAcita che. gRhavAsa pharI seva paDaze." paNa mArA utkaTa virAge e vAtane eka ja dhaDAke UMcakIne phagAvI dIdhI hatI. meM kahyuM hatuM, "mada chuM, mane bace chuM, bhagavAna mahAvIradevane ziSya thAuM chuM. karmo te mArI pAse bicArAM che, bicArAM ! karama-karama gekhavAnuM kAma te magadhanI DozIone seMDuM! mArI pAse te puruSArthanI vAta! karma- saMgrAma te tAtA-puruSAthe ja bhedI zakAya! karamanI kaThinAInI vAte mArI pAse lAvaze nahi." mauna rahelA paramAtmAe mane virati ApI. dinapratidina mAre ullAsa vadhate gaye. bhISaNa puruSArthanI bhayAnaka vegathI dhamadhamatI cakImAM karmonAM mAthAM UDavA lAgyAM! karmarAjanI sabhAmAM vAraMvAra sopo paDI javA lAge. ghera tapa, apUrva svAdhyAya, bhagavadbhakti vagere mArA zA hatAM. paNa....koNa jANe ekAeka eka vAra zuM thaI gayuM! kazuM ya na hatuM ane chatAM mArA manamAM udvega pedA thaye. dhIme dhIme e vadhate ja cAlyA. kema jANe A bhaSaNa saMgrAmamAM dehane thAka na lAge hAya! mAruM yuddha kAMIka maMda paDayuM. kheda-udvegapramAda pesate gaye ! pachI te mane kAmavikAre pajavavA lAgyA. ane divase divase vadhatA cAlyA.
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ [70] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva ' kaDaka nizcaya karI lIdhuM ke parvatanA zikharethI jhaMpApAta kare. ujajavaLa A deha abhaDAya e pahelAM ja emAMthI nIkaLI javuM, bhagavaMte kahelI pelI paMkti mane yAda AvI, varaM vAhI vara magna...basa. paramapakArInI paNa e ja AjJA che. vikArone AdhIna thavA karatAM motane bheTavuM sAruM ! ane..parvatanA zikhare pahoMcI gaye! paNa aphasa! ke jyAM nIce paDavA sajaja thayo tyAM ja AkAzavANuM thaI. "sabUra! meta eTaluM sastuM nathI. bhegAvali kama logabe ja tAro chUTake che. mATe thobhI jA." hatabhAgI mane A devavANIe kAyara karI nAkhe. huM bhI gaye. pAcho pharyo ! paNa... vikAronA bhUtaDAM te mArI pAchaLa paDyAM ja hatAM. keme ya mAre kaDo mUkatAM nahi. svAdhyAyamAM paNa citta coMTatuM nahi, dhyAnamAM ya e ja sAme AvatAM ! zuM karuM? ghera tapa to e duSTa bhUtaDAMone jera karavA paNa niSphaLa ! emAM eka divasa A kAmalatAnA gharamAM bhUlo paDyo. pilA maharAje mane ahIM ja dhakko mArI dIdho. A eka bhUla karIne na aTakyo. kAmalatAnI vAtothI jyAre jANyuM ke A ghara vezyAnuM che ke tarata ja mAre pAchA pharI javuM jarUrI hatuM. paNa mAre bhayAnaka vinipAta nizcita hata; eTale ja jANe huM enI vAta sAMbhaLavAmAM rahI gayuM. pachI bIjI bhUla. ame eTale mAtra sAdhaka! amArI pAse keI camatkAra nahi ! hamaNuM ja batAvI dau ane...meM batAvI dIdhuM ! pachI paNa turata cAlyA javAnI jarUra hatI, paNa parvatanA zikharethI gabaDele kayAM aTake? e te gabaDate ja jAyane? kAmalatAe mArA paga pakaDyA! ane aMte A patana thayuM !" nadiSeNanI AMkha sAmethI AkhuM jIvana jhapATAbaMdha pasAra thaI gayuM ! vicAramagna naMdiSeNane khabara paNa na hatI ke kAmalatA pAchaLathI AvIne kyAranI UbhI hatI. naMdiSeNanI be ya AMkhe ja batAvI te gaikane paNa pavananA zikI paNa turata
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAtmA nardiSa upara hAtha dAbI detI te mauna raDDI. bIjuM koNa hoya? jeNe mArA jIvanane paryaMta uparathI nIce pachADayuM te ja to !' nardiSeNa khelyA. na diSaNanA zabdathI chaMcheDAyelI kAmalatA ekadama sAme AvIne UbhI rahI. te zuM karavA sAnaiyA varasAvyA ? bhUla tamArI che ke mArI ?" bhAjI pheravatI cAlAka kAmalatA khelI, 'priyatama ! have bhUtakALa bhUlI jAe. jue A tamArI sAme keTalo bhavya vamAna paDayo che ? A vilAsabhavana to jue ? A aMgamAM saundraya nitAratI suMdarIonA citrA te juo ? jue? ane A surAnA.... aga [11] "khabaradAra ! kAmalatA ' adhavaca aTakAvI detAM nardiSeNu e!lyA. 'surAnI gaMdha paNa mane Avaze te paLe huM tArA bhavanamAM nahi hA eTaluM nizcita samajI leje. ane suMdarI ! tArA jevI khIjI koI nA svapne paNa huM vicAra karI zakuM tema nathI. surA ane suMdarInI ghelI vAte! mArA manane vadhumAM vadhu duHkhI karaze e vAta kadI bhUlIza nahi.' kAmalatAne thayuM, A kharA cegI maLyA ! paNa have ene ya vaza karu to ja huM kAmalatA ! hajI hamaNAM ja sAdhuveza mUkyo che eTale e jIvananA UMDA UtarI gayelA sa`skAra ekadama ze' jatA rahe? e sa`skArI ja ene melAve che ne! paNa dhIre dhIre badhuM ya ThekANe lAvI daIza huM te tene majUra huM ja ne ? bahu thaI gayu! marada khIje badhe marada haze, strInI sAme vAtA karavAmAM ya marada haze paNa hakIkatamAM amArI pAse keTalA nAma hoya che e te! ame strIe ja jANIe. amArA khaMDanI cAra dIvAlA ja jANe...ThIka ThIka. e te sau sArAMvAnAM thaze.' kazuM ya khelyA vinA vinItabhAve pagamAM paDIne, kSamA mAMgIne kAmalatAe nRtyanI taiyArI karI dIdhI.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ [72] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva rAtrinA dasa vAgyA hatA. nRtya-khaMDamAM comera dIpake jhaLahaLatA hatA. dhUpasaLIe pitAnI sugaMdha chUTathI bahekAvI rahI hatI. Dhela vagere goThavAI gayA hatA. kumAra naMdiSeNa takiyAne Teke daIne gAdI upara beTho hato. nRtyane AraMbha tha. kumAra naMdiSaNane rIjhavavAne - pANI pANI karI nAkhavAne - viThyA daDha saMkalpa karI cUkI hatI. A pAra ke pele pArane e maraNiye khela hate. kumAra saMdipeNa sAme kAmalatAnuM e prathama nRtya hatuM. nA, "nA. enA jIvananuM paNa e prathama ja nRtya hatuM. ghaNA AvyA ane ghaNA gayA, khissAM khAlI karIne paNa koIne ya mATe eNe A rIte tana nicavyuM na hatuM. rAta vadhatI cAlI. kAmalatAnuM nRtyanaipuNya seLe kaLAe khIlatuM gayuM. nRtya-candra pUrNa baje. pUnamane cAMda banya. Dhalaka paNa cakita thaI gaye. gAyikA paNa AzcaryamAM garakAva thaI gaI. adbhuta nRtya! kAmalatA Aje mAnavakanI kAmalatA ja rahI na hatI. e te kaI devAMganA haThe caDI hatI; priyatama devendrane rIjhavavA. jANe enA paga jamInane aDatA ja na hatA, enI AMkhe eka paNa maTakuM mAratI na hatI. kumAra naMdiSeNanA tejasvI tana upara e cUMTI gaI hatI. enA saundaryAmRtanuM ja e pAna karatI hatI. ene na hatI tRSA, na hate thAka, kAMI ja na hatuM. sAcA arthamAM e nRtyAMganA devAMganA banI hatI. takiye aDhelIne beThela kumAra nadiSaNa e nRtyamAM jhAjhe rasa dAkhavatuM na hoya evuM kAmalatAne prathama te jaNAyuM. paraMtu ethI e hatAza banI jAya ema na hatI. "bAra bAra varSanA tapa tapI cUkele yegI ekadama bhegI jagatamAM na goThavAI jAya emAM navAI na hatI. ane e javAbadArI te mArI ja che ne?
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAtmA maMdiSaNa [173] meM ja bIDuM jhaDapyuM che; yegInA veganA vAghA utArI nAkhavAnuM! kAyAthI ja nahi; manathI paNa." mATe ja kAmalatA nRtyakaLAnI parAkASThAe pahoMcI hatI, mAruM game te thaI jAo; paraMtu mArA priyatamane te pANI pANI karIne ja jaMpu. enA aMtaranA khaMDakhaMDamAM birAjelI viratinI badhI pratimAone khaMDita karI nAkhyuM ane e aMtaranA kaI avAvara khaMDamAM ja ene Dhagalo karuM. nahi to ? nahi te mAruM nAma kAmalatA nahi. re niSphaLa jAuM te....te kadAca A viSa pAyele hIre ja cUsI lauM....pachI jIvanane artha ja zuM che? kAmalatA nRtya karatI hatI. enuM mana vicAre caDyuM hatuM. kAmarAje pAMce ya zarasaMdhAna karyA hatAM. ekAeka takiye aDhelIne beThela kumAra naMdiSaNa TaTTAra thaIne besI gayo. kAmalatAnA aMga aMga tarapha tAkIne jANe jete rahyo. ane..kAmalatAnuM aMtara paNa nAcI UThayuM. "dAva saphaLa thatuM lAge che! pAsA pobAra!" enuM mana belI UMDayuM. jeje, have kazI kamInA na rAkhIza. rAkhIza te pastAIza. aMtare cUMTI khaNane cetavaNI ApI. kAmalatAe kumAra upara trATaka karyuM ja hatuM. have vaLatuM trATaka jANe kumAre kAmalatA upara karyuM. kumAre kAmalatAnI dehalatAnuM rUpa joyuM ! rUpanI cAmaDI jeI cAmaDInI aMdara enA AtmAnA pradeze AMkha ane nAka caDAvIne pahoMcyA. tyAM mAMsa joI ne AMkha mIMcI nAkhI. carabI ane lehI jAIne AtmA paramANu akaLAI gayA. re! ahIM ame kyAMthI AvyA ? chatAM e paramANu ghUmatA ghUmatA AgaLa vadhyA. emane Aje A badhe ya pradeza tapAsI nAkha hite. e AgaLa vadhyA. karkaza hADakAMone athaDAyA ! te ya bajethI mArga kADhIne AgaLa vadhyA. tyAM bhayAnaka badabU AvavA lAgI.
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva AMkhe joyuM te ekalI viSTA paDI hatI. ajagara jevA bAvIsa pheTanA lAMbA gUMcaLAnAM paDelAM AMtaraDAmAM gaMdo padArtha paDaze hata! AtmAne paramANuo trAsI UDyA ! te ya AgaLa vadhyA ! pezAbanI kothaLIo jeI! bakA...basa have kAMI jevuM nathI. AMkha mIMcAI gaI. badabUne na khamI zakatuM nAka baMdha thaI gayuM. A zuM? bhayaMkara vizvAsaghAta! dago ! phaTake re ! karmarAja, tuM anaMtA AtmAo sAthe dage rame ! cAmaDImAM ja rUpa-raMga bharI dIdhAM! mugdha AtmAone AkarSyA! ThagI lIdhA! pakaDI lIdhA ! sadA mATe tAre tyAM baMdI tarIke pUrI dIdhA! te kaIne ya e vAta na karI, sahuthI e vAta chupAvI rAkhI ke A rUpa-raMganI aMdara te duniyAnI badhI gaMdakI UbharAI che! re! mane ya bhulAvAmAM nAkhI dIdhA !" naMdiSaNane AtmA akaLAI gayo ! jyAM moTA moTA brahmA-viSNu bhUlyA; jyAM moTA jaTAdhArI RSio lapasyA, tyAM tArA jevA magatarA te zI visAtamAM?" ema tuM kahevA mAge che! te khAmoza! karmarAja! azuciya kAmalatane tyAM raheze kadAca, te mAruM A tana ja raheze. mana te sadA tArI sAthe hisAba pUro karI devA khUnakhAra yuddha khelatuM ja raheze. naMdipeNa kAmalatAne jotA hate.... hA, eNe kAmalatAnA saMpUrNa svarUpane joI lIdhuM hatuM. kAmalatAnA dehanI ArapAra UtarI gayelA enA AtmAnA paramANuo ghUmI ghUmIne sakheda pAchA pharyA. naMdiSeNe nisAse nAkhI dIdhA tyAre ja kAmalatAne khabara paDI ke kaMIka bIjuM ja baphAI gayuM lAge che. e hatAza thaI gaI Dhagale thaIne naMdiNanA pagamAM paDI. khinnavadanAe mAthuM UMcuM karyuM. pUchayuM, "priyatama ! Apane kazo ja AnaMda na AvyA ?" kamalatA! tArA dehamAMthI keTalI durgadhIo vachUTI rahI che? zenA AnaMdanI tuM vAta kare che?"
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAmAM naMdaNa [195] are kumAra ! suMdarIne A rUparaMgamAM to surAnI pyAlIone ya bhulAvI de e nA pADI che. tamArA jevA keTalAya yuvAnane meM A nazAmAM pAgala banAvIne mArA paga cATatA karI nAkhyA che. mArA gAlanA eka talane sparzavA khAtara te temaNe mArI pAse dhananA DhagalA karI nAkhyA che, mArA paganI mejaDIne ya mastake mUkavAmAM temaNe potAnA saubhAgyanI pUrNa parAkASTA mAnI che! mArA prema khAtara te evA keTalAya yuvAne e pitAnI priyatamAne cheha dIdhA che. kumAra ! eka tame ja kema AvA nIkaLyA ke jene mArAmAM kazuM ja AkarSaNa dekhAtuM nathI? smita karatAM naMdiSeNe kahyuM, kemake e badhA ya mahAvIranA sevake na hatA ! ane huM? bhagavAna mahAvIradevane sevaka chuM. hA, Aje paNa. je ene svAmI tarIke dilathI svIkArI le che enA aMtaramAM bIjuM kaI paNa, svAmI banavAnuM pada pAmI zakatuM ja nathI. e keIna dAsa banatuM nathI. banI zakyuM ja nathI." | 'paNa mAre kyAM tamane mArA dAsa banAvavA che? tamArI te huM dAsI ja banavA mAguM chuM ! tamAruM havAmIpada bhale bhagavAna mahAvIrane maLe, paNa dAsIpada te hajI keIne nathI ApyuM ne? te te mane Ape. A abaLA tamAruM dAsIpada ja mAge che. e ene maLI jAya te tribhuvananuM svAmIpada ene khapatuM nathI. ene paNa e zU kare che." kAmalatAe kahyuM. naMdiSeNe kahyuM ke, are! luccI! zuM karavA mArI sAthe dagAbAjI khele che? hajI te mane oLakhe nathI. pharI mane A rIte ja tuM oLakhI le ke huM Aje paNa bhagavAna mahAvIradevane ziSya chuM. e mAtAnI hitazikSAnAM dUdha pIne baLavAna banelA naravIra chuM, mehanI kapaTa nItiothI te huM pUro vAkepha chuM. kahe; te hamaNAM ja na kahyuM ke Aja sudhImAM te keTalAya yuvAnene tArA saundaryanI surA pAIne pAgala banAvyA che ? ane tArA caraNane cUmatA dAsa karI dIdhA che! mane kahe jouM! A badhAyanI tuM
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ [176] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva tA dAsI ja hatI ne? are, bhUlyA, dAsI ja kahevaDAvatI hatI ne? eTale e vAta have chatI thaI che ne ke tArA dAsIpaDhamAM ja tane tAruM bhrAnta svAminIpada dekhAya che. tuM svAminI=tuM dAsI ! kharekhara che ne A gaNita ? jema amArI AdhyAtmika duniyAnuM eka gaNita che ke pUrNa =saMsArathI zUnya.' jhaMkhavANI paDI gayelI kAmalatAne manamAM thaI gayuM ke A koI vicitra ja mAyA che. zikAra hAthamAM te ALye, paNa have chaTakI na jAya to sAru.. ane kharA priyatama A ja kahevAya je priyatamAne dUra phagAvatA rahe! ane premanA AnaMda paNa tarachoDavAmAM ja vadhu maNAya che ne? mAre te AvA ja premI joIe, je mane tarachoDe. basa, basa. have mAru kA kSetra mAre samajI levAnuM, mArI ceAjanAnuM mALakhu mAre ja taiyAra karavAnuM. page lAgIne kAmalatA vidAya thaI gaI. divase upara divase jAya che; mahinA upara mahinA besatA jAya che; varSoMnI pAchaLa varSa cAlyuM Ave che. kumAra nardiSaNanA nitya kAryakrama bane che. savAra paDatAM paDatAM pratikramaNa karIne paramAtmAnI aSTaprakArI pUjA. pachI e rastethI pasAra thatAM dasa bhavyAtmAone pratibAdha karavAnuM kArya, pachI bhAjana, pachI ArAma, pachI haLavA vArtA-vinoda ! pachI zAstrasvAdhyAya, pratikramaNa ane khAra bhAvanAonu ci'tana karatAM karatAM nidrA. kAmalatA vezyA maTIne have nardiSaNanI priyatamA banI che. enA aMtaramAM have koI ne vasavAno adhikAra eNe rAkhyA nathI. magadhanA prajAjanAmAM vAto cAle che. magadhezvaranA putra na diSaNa khAra varSoMnA ugra tapa-saMyama pALIne patana pAmyA. vezyAne tyAM rahyo che. paNa eka AzcaryanI vAta che ke vezyAne tyAM rahIne e rAja dasa AtmAone viratinA paMthe caDAvIne ja
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAtmA nardiSaNa [177] bhAjana kare che! AthI savAla vasyuM che? kAmalatA ke bhagavAna badhA ya ekabIjAne pUche thAya che ke enA aMtaramAM kANu mahAvIra !' che, 'kriSaNa bhAgAtmA kahevAya ke ceAgAtmA ?" DAhyA mANasA javAba Ape che. enI samagra dinacaryA vicAratAM ema kahI zakAya ke enuM tana vezyAnA maMdiramAM paDayu che. mATe te te bhegAtmA kahevAya; paraMtu enuM mana te bhagavAna mahAvIradevanI AsapAsa ja bhamyA kare che mATe e ceAgAtmA kahevAya, paNa nahi. ema nahi, e teA yogAtmA ja kahevAya; bhAgAtmA na kahevAya. bhAgamAM rahevA chatAM e bhAgamAM ramatA ja nathI pachI bhAgI zenA? jyAM citta ceAgamAM ramatuM rahe che tyAM kalevara bhale ne vezyAnA madire paDyu. hAya paNa e to prANavihANuM ja ne? ene maDaduM ja kahyA ne ? AvI sthitivALa AtmA aa anAsakta yAgI kahevAya; ceAgAtmA ja kahevAya. ethIstA e rAja dasa bhavyAtmAone pratimAdha pamADI zake che. muniveSamAM rahIne kaI saMsArI AtmAne khAdha pamADavAnI rIta karatAM vezyAne tyAM rahIne viratinI vAtA karIne rAja dasa AtmAene sa'sArathI virakta banAvavAnI e rIta tA bhAre virAga mAge che. nahi te dhaDa daI ne sAme prazna na karI de ke, tA tame zA mATe vezyAnA gharamAM beThA che ?" paNa keAInI e pUchavAnI hiMmata ja nathI cAlI. kevI anokhI rIta haze virAganI vAtA karavAnI!' TALe maLIne vAto karatAM leAkeAmAM saMjaya paNa hatA. te khelI UDayo, me to mArI sagI AMkhe joyA che kumAra na kriSaNane pratibAdha pamADatA ! eka bhavyAtmAne te upadeza ApatA hatA tyAre huM tyAM jaI caDayo hato. emaNe mAnava jIvananI dula bhatAne samajAvI che; kAMI ! sAMsarI hRdayamAM UtarI jAya ! pachI kamarAjanI tri. ma.-12
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ [178] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva kuTilatA, pApakarmonA ghera vipAke samajAvyA! nArakagatinAM duHkhonuM jyAre varNana karyuM tyAre te bhAI, bhalabhalA kampI UThe che!" ane pachI pitAnI jIvanakathA kahI. "ahA! zuM vAta karuM? kAmalatAe emane phasAvyAnI je vAta emaNe karI tyAre te e keTalIye vAra nisAso nAkhatA. ane pachI pitAnAM dukRtyenI e gaha karatA, tyAre te AMkhamAMthI daDadaDa AMsu cAlyAM jatAM. aMtara bhAre vyathA anubhavatuM. sAMbhaLanArane dayA AvI jAya. pachI nArInA svarUpanuM kurUpa darzana karAvatA, dhanalebhathI thatI jIvanI svArtha madazAnuM nirUpaNa karatA. TUMkamAM, e je vAta karatAM enuM tAdazya citra khaDuM karatA. mitra! emanI pAse hRdayanI ja bhASA che. hRdaya ja emanuM bele che. emanI pAse hadaya ja che. ApaNA jevI kuTila buddhinuM te tyAM nAmanizAna nathI." - saMjayanI vAta sAMbhaLatAM ja vRddho bolI UThayA, 'tame kahyuM te taddha sAcuM che. ame paNa AvI ja jAtanI AchIpAtaLI kalpanA karI hatI. magadhanA pALAomAM vAra vAra kumAra naMdiSaNanI vAta cAlatI. sahu emanA jIvanane mUkI mUkIne bhAvathI praNAma karatA. bAra varSanAM vahANa vAyAM. eka divasa Uge. sAthe ja kumAra mATe te e suvarNa dina hate. nityakrama mujaba kumAra bhavyAtmAone pratibaMdha pamADatA gayA. nava bhavyAtmAoe te saMsAra tyAgI dIdhe. dasame kAMIka jaDa nIkaLe. badhI vAtanA cheDe ene eka ja prazna hatuM ke, te pachI tame kema ahIM beThA cho?' "bhAI akamI chuM, abhAgiyo chuM zuM karuM ?" naMdiSeNa duHkhita hRdaye javAba detA, paNa khare akamI te pele ja hatA jene A javAbathI saMtoSa thatuM nahi.
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAtmA maMdipeNa [178 bAra vAgyA. kAmalatA AvI, "have to UThe? rasavaMtI ThaMDI thavA lAgI." "A dasame pratibaMdha pAme eTalI ja vAra. AjanuM kAma kAThuM dekhAya che, eTale vAra te lAgaze." nadiSeNa belyA. to kAMI nahi, ema kare! tame te nityanA pratibuddha ja cho ne? Aje tame ja dasamA !" mazkarI karatAM vinodamAM kAmalatA bolI gaI. | ATaluM sAMbhaLatAM ja kumAra nadiSeNa gaMbhIra thaI gayA. pelA jaDane paDate mUkyo. tarata UbhA thaI gayA. kAmalatA ! le tyAre Aje ema ja karuM. dasamo kaI na maLe te huM taiyAra ja chuM." paNa....paNa, A te mazkarI...." mazkarI-bazkarI kAMI nahi. tuM kahe che te ja barAbara che. samaju strInI mazkarI paNa sAcI ja hoya. kAmalatA! jAuM chuM. jIvanane ujALaje. anekenAM jIvanane jhaLakAvaje. bhegI nadiSeNa tAre upakAra mAne che. te mane cAnaka mArIne jagADyo. kadI nahi visaruM e upakArane." bAra varSanI dhULa khAIne ArAma letuM mALIye kyAMka paDeluM muniveSanuM piTaluM naMdiSeNe nIce utAryuM; eka pachI eka vastra paheratA gayA. pAgala jevI banI gayelI kAmalatA DUsakAM khAtI rudana kare che paNa naMdiSeNane AtmA sAMbhaLatA nathI. AtmAne kAna hotA ja nathI. dharmalAbha" kahIne mahAtmA maMdiSeNa gaMbhIra pagale jaI rahyA che. kAmalatA dekhAya tyAM sudhI emanI pITha tarapha jotI ja rahI. e ja vakhate kAmalatAnA bhavanamAM TIMgAyelA suvarNa piMjaranuM bAra khUlI gayuM ane mukta gaganane mIThe AnaMda mANavA mATe popaTa UDI gaye.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ [17] kumAra atimuktaka ajya ane saMjya eka vAra rAjagRhanA rAjamArgathI pasAra thaI rahyA hatA. sAmethI gaNadhara bhagavAna gautama muni parivAra sAthe AvI rahyA hatA. temanI sAthe eka tejasvI bALamunine jotAM ja AnaMdamAM AvI gayele ajaya bolyA. "gurujI ! gurujI! kevA tejasvI bALamuni che? kevI emanI gaMbhIra cAle che? kevuM goLamaTeLa moTuM?" vatsa ! A muninA bAhya saundaryanuM ja te te darzana karyuM ! paNa mane khabara che ke A muni dekhAvathI ja bALa che, bAkI te vizvavaMdya kevaLajJAnI bhagavaMta atimuktaka che!" "he, he, zuM Amane kevaLajJAna thaI gayuM che ? ATalI badhI nAnI vayamAM kevaLajJAna ! hajI gaNadhara bhagavAna gautama svAmIjIne kevaLajJAna thayuM nathI ane A bALamunine kevaLajJAna!" Azcaryamugdha anya belI ge. "vatsa ! vicitra che; karmapariNati! jene kALane paripAka vagere thaI jAya tenAM ghAtakarmo sApha thaI jAya ! pachI te bALa hoya ke vRddha hoya! badhA vRddha thaIne ja ceDA mRtyu pAme che? bApa jIvate hoya ane beTa marI nathI jate? paNa gurujI ! A munine kaivalya thayuM zI rIte? "vatsa ! pApabhayathI. sAdhanAnI saphaLatAnuM UgamasthAna A ja pApane bhaya che. je pApathI phaphaDe che te ja sAdhanAmArgane adhikArI che. mAtra jJAnI nahi, mAtra tapasvI nahi, mAtra kiyAkAMDI paNa nahi. A bALakevalI muninA saMbaMdhamAM meM je vAte sAMbhaLI
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ kumAra atimuktaka che te tane kahuM chuM. dhyAna daIne sAMbhaLa. A rAjagRhInA eka dhanADhaya zreSThInA A putra hatA. mAtA mahAzrAvikA hatAM. gaNadhara bhagavAna gautamasvAmIjI eka vakhata e ja pALAmAM padhAvyuM, jyAM mALa atimuktaka krIDA karatA hatA. bhagavatane jotAM ja ramata paDatI mUkIne emanI pAse doDI gayA. ghare vaheAravavA laI gayA, pachI pAchA pharatA bhagavaMtanI AMgaLI pakaDI lIdhI. rastAmAM bhagava'te vAtA karatAM karatAM saMsAramAM [18] ekalu pApa bharyu che.' e vAta ThasAvI dIdhI ! bALa kahe, 'tA mAre ahIM rahevuM ja nathI. kema ke pApa to ApaNAthI thAya ja nahi, ema mAtA vAraMvAra mane samajAve che.' mAtra cha varSanI vayanA e nAnakaDA bALake mAtA pA se jaI ne rajA mAgI, pApamaya sa`sAra cheDavAnI. saMskArI mAtAe vinA vilaMbe rajA ApI. bALa atimuktaka, muni atimuktaka banyA. eka vAra khIjA munie sAthe A khALamuni stha`Dila gayA. peAte jarA vahelA AvI jaI ne nI pAse UbhA, tyAM jarAka kutUhala thayuM.. kAcalI nadImAM taratI mUkIne tALI pADatA khelavA lAgyA, 'e jue jAya mArI nAvaDI !' munie e dRzya joyu...! sacitta pANInI virAdhanA joIne emanuM dayAdra haiyuM kampI UDyuM ! bALamunine Thapako ApatAM kahyuM, 'A kevuM moTuM pApa karyu ? ATalA ja zabda khALamuni camakI gayA. me pApa karyu ? ararara....have zu thaze ? pApa nahi karavA mATe tame saMsAra tyAgyA. 'pApa nahi karuM evI khAtarI mAtAne ApIne me AziSa meLavI. chatAM Aje me pApa karyuM, have zu thaze ?' aMtaranA e kakaLATa vadhatA rahyo. ane....eka di'zAstrAnA pAragAmI anelA e khALa munivara nava varSanI vaye vItarAgadazA ane kaivalyane pAmyA. ajaya ! sAdhanA te khALa khUba suMdara rIte karI zake,
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva kemake enuM mana te kerI pATI jevuM ! jevuM suMdara saMskAranuM citrAmaNa karavuM hoya tevuM thAya. ane bALavayanA e saMskAranAM mULa te khUba uMDAM jatAM rahe!" sAmAnya rIte jagatamAM ya evuM jovA maLe che ke bALavayamAM je saMskAra paDyA hoya che te khUba ja majabUta hoya che. chellI jiMdagImAM paNa tenAM mULa hacamacatAM nathI. jyAre pAkI uMmaramAM paDatA saMskAre te sthira paDatA ja nathI. bALakane keTaluM yAda rahI jAya che ane prauDhane keTaluM yAda rahe che te ApaNe kyAM nathI jANatA? hA, kyAreka evuM paNa banI jAya ke keTalIkavAra e bALa moTuM thayA pachI enAmAM viSayavAsanAnA pUrvajanmanA saMskAranuM udhana thaI jAya. paraMtu AvuM te pAMca bALakemAMthI pAMcamAM ja bane. bAkI sAmAnya rIte te zubha vAtAvaraNamAM ucharatA bALakamAM azubhanI asarenuM utthAna thatuM ja nathI. duniyAnA bALakanI ja vAta le ne? emanuM je rItanuM viSama ghaDatara eka vAra thaI jAya che pachI emane game teTaluM samajAvavAmAM Ave te ya kAMI vaLe che? paththara upara pANI ja ne? basa, e ja nyAya ahIM paNa lAgu thAya che ke zubhanuM ghaDatara thaI gayA pachI azubhanuM utthAna prAyaH thatuM ja nathI. apavAda te be. ya vAtamAM saMbhavI zake che. jagatamAM je mahApuruSa thayA temAMnA lagabhaga ghaNuM kharA bALavayathI saMskArita thayelA AtmAo jovA maLaze. paNa sabUra! AvI bALadIkSAnI bhavya saphaLatAne ghaNe mATe AdhAra tenA viziSTa guru ane tenA suvihita gaccha upara avalaMbe che. sAraNa vagere na karatAM guruone te bALadIkSA ApavAne adhikAra ja nathI." eTalAmAM kevaLajJAnI bhagavaMta atimuktaka najadIkamAM AvI gayA. vAta aTakI paDI. ajaya ane saMye bhAvapUrvaka emane vaMdanA karI.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ [18] krodhAMdha gozAlaka aya nircantha AnaMda! Ama Ava. tArA jJAtaputrane ATalA samAcAra Apaje tIrthakara gozAlaka jaNAve che ke duniyAnA bheLA lokone ThagavAnuM je dhatiMga calAvyuM che te satvara baMdha karI de! ane bhagavAna gozAlakane maMkhaliputra gazALa kahIne utArI pADavAne je dhaMdhe cAlu karyo che te paNa satvara baMdha karI de; nahi te pachI tenAM kaTu pariNAma mATe taiyAra rahe." nircanya muni AnaMda zAlakanI A AgajharatI vANuM sAMbhaLIne DaghAI gayA. jhaTa pahoMcI gayA paramAtmAnI pAse. saghaLI vAta karI. | sarvajJa sarvadazI karuNAnidhi bhagavaMta bolyA, "AnaMda! Aje zAlaka ahIM Avaze. game tevI bhASAmAM te belaze. tame kaI akaLAzo nahi. kSamA e te nigraMthanuM bhUSaNa che. tame badhA A vartuLanI aMdara ja raheje; nahi te te tamAruM ahita kahI besaze. gautamAdi saghaLA munione tame A vAta jaNAvI do." theDI ja vAramAM gozAlaka dhamadhamatuM AvyuM. enI pAchaLa enA nagna sAdhuonuM ToLuM hatuM. jANe ke game te rIte kinnAkharI karIne laDAI karavA ja e TeLuM AvyuM hoya tevuM dazya dekhAtuM hatuM. TeLA sAthe jaI rahelA zAlakane joIne ajaya-saMjaya paNa sAthe joDAI gayA. zaizAlake AvatAveMta ja dhaDAke karyo. uddhatAbharI bhASAmAM paramAtmA mahAvIradevane jema tema belavA lAge. bhagavaMte khUba
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ T184] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva ja svasthatAthI dareka vAtanuM samAdhAna karyuM ! paNa e samAdhAna gazAlakane vadhu akaLAvanAruM banatuM cAlyuM. kene agni bhabhUkyo! kSamAnAM nIra enI sAme UchaLavA lAgyAM! paNa agnie mAjhA mUkI dIdhI. sarvAnubhUti ane sunakSatra nAmanA be munie gUzAlakanA kaTu zabdonI A AgajhALane na khamI zakyA. kamazaH vartuLanI bahAra nIkaLI gayA. kaThora zabdamAM gozAlakane zikhAmaNa ApI. tyAM ja gozAlake teleDyA chUTI mUkI dIdhI. AMkhamAMthI Aga varasI....AgaLa vadhI ane e be ya munine kamazaH pharI vaLI. emane bharakhI gaI AkhA niWgaNamAM sannATe belAI gayo ! banyuM evuM ke e be prabhubhakto pribhunuM apamAna khamI na zakyA. prabhu pratyenA sImAtIta rAgabhAve prabhunI bhalAmaNa visarAvI dIdhI. vartuLanI bahAra nIkaLI gayA. zubha bhAve mRtyu pAmI bAramA develeke gayA. bhegA thaI gayelA prajAjanemAM eka sepe paDI gaye. BdhAMdha gozAlaka bIju kAMI karI nahi bese ne? ane ema ja thayuM. be nircane vinAza karIne saghaLI bAjI potAnA tarapha palaTAyelI kalpane e gozALo vijayAM bane. enA krodhe pharI mAjhA mUkI. have vidhavatsala paramAtmA mahAvIradeva upara eNe hamale karyo! Aga varasAvatI telegyA AgaLa vadhI ! sahunA meMmAMthI cIsa nIkaLI gaI maiyArI!" gozAlaka khaDakhaDa hasI rahyo hato. e hAsya enI bhayAnakatAmAM khUba vadhAro karI dIdhe. paramapitA te saMpUrNa svastha hatA! mana upara glAninI keI asara na hatI; mukha upara bhaya na hatuM ! mehavijetAne asara kevI ! glAni ane bhaya te heya ja zAnA?
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ krodhAMdha gozAlaka [185] prabhune pradakSiNA daIne tejalezyA pAchI cAlI gaI. trilekapatinA zarIramAM pravezI na zakI. have kayAM praveze? gozAlaka gabharAI gaye! ekadama bebAkaLa banI gaye. paLa be paLamAM te e Aga ene pharI vaLI. enA zarIramAM UtarI paNa gaI, dhamapachADA karatA javA lAgelA gozAlake prabhu vIrane kahyuM ke, "mArI A AgathI tuM hAla bhale UgarI gaye che paNa te ya cha mAsamAM ja tAruM mota lAvIne jaMpaze." paramakRpALu paramAtmA bolyA, "gozAlaka! mAruM AyuSya te hajI soLa varSanuM bAkI che. ene leza paNa dhakko lAgI zake tema nathI. paNa tAruM AyuSya have phakta sAta divasanuM bAkI che, tenI tuM noMdha le ane tArA AtmAnuM AvuM akalyANa na karI besa" gazAlakanA AkhA zarIramAM lahAya UThI cUkI hatI. dAhanI asahya pIDAthI e tyAM ja DhaLI paDyo. e vakhate munio vaDe nirlsanA pAmate, UMDA nisAsA nAkhate, hAthapaga pachADate, cIsa pADate mAMDa UThIne tyAMthI nIkaLyo. halAhalA nAmanI pitAnI bhaktA-kuMbhAraNanA ghara sudhI mAMDa poMce ane tyAM ja phasaDAI paDaze. paramAtmAe ziSyavRMdane kahyuM; zAlakanI tejelezyAmAM seLa moTA dezane bALI khAkha karI nAkhavAnI zakti hatI." A jANIne gautamAdi munionA aMtara bolI UThayAM, he vIraprabhu! te ya tevA pApIArA upara ApanI kevI asIma karuNA!" - bhaktagaNa gozAlakanA darzana mATe ToLe vaLIne Ave che. paNa keNa darzana de! ziSyavRMda jUThI vAta karIne lokone pAchA vALe che. bhayAnaka vedanAne bhega banI gayuM hatuM; gozAle. cha cha divasa pasAra thayA. nArakanI vedanAnI vAnagI jevI vedanA bhogavI. sAtame divasa Uge. Aje gozAlakanA jIvanane
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] tribhuvanaprakAza mahAvI radeva asta thavAne hate, divasa asta pAme te pahelAM ja. bhayaMkara cIso pADatAM gozAlakane aMtarAtmA e divase jAge. pitAne kALo ItihAsa yAda karyo! have aMtara paNa pApanA pazcAtApane agnithI bhaDake baLavA lAgyuM. gozAlakane pazcAttApa! zI rIte bane ? parivartana zI rIte saMbhave? kalpanA ja karavI hoya to ema kahI zakAya ke je te leDyAnI Aga devAdhidevanA dehane vIMTaLAI hatI te AgamAM devAdhidevanA dehamAMthI satata chUTatAM pavitratama paramANuo pesI gayA. pachI te Aga sAthe e paramANuo ya gozAlakanA dehamAM pravezI gayA ! basa...e pavitra paramANuoe ja enA aMtarane halabalAvI dIdhuM ! kamAla...kamAla e vIra tArI karuNAne! tArA apAra vAtsalyane! zatrune ya te samakti dIdhuM ! gajaba karI nAkhe. gazAlakanI AMkhamAMthI daDadaDa AMsu cAlyA jAya che. bhaktagaNane bhego karyo. tUTatA svaramAM gozAlake kahyuM, "mArA vinIta ziSyo ! Aja sudhI aMtaramAM chupAvelI kathA kahuM chuM. yAda rAkhe, sAcA bhagavAna te mahAvIradeva ja che. huM daMbhI gazALe chuMmakhaliputra gozAlaka chuM. huM te e paramAtmAne eka vakhata ziSya hatA. meM gurudroha karyo! mArI nAmanA khAtara meM AjIvakapaMtha calAvyo ! mArI gaMbhIra bhUla thaI che. have huM vidAya thavAnI taiyArImAM chuM. devAdhideva paramAtmA bhagavAna mahAvIradevane A mahApApInI anaMtazaH vaMdanA kahejo." A vAta sAMbhaLIne Azcaryamugdha banelo bhaktagaNa te e DaghAIne sthira thaI gaye ke keI kApe te ya lehI na nIkaLe enA te jANe hozakeza UDI gayA. ane eka bIjI vAta!" tUTatA avAje gozAlaka bolyo "bele huM kahuM tene amala karazone ? mane vacana Ape. mArI aMtima icchAne nahi avagaNavAnuM mAre vacana joIe che."
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ krodhAMdha gozAlaka [187 | mukhya ziSya kahyuM, "bhane! vacana che! ApanI je IcchA haze te ame pAra utArIzuM." te mArA mRtyu pachI mArA zabanA be ya pagane deraDuM bAMdhajo. A zrAvastI nagaranA tamAma rastA upara mAruM zaba. doraDuM kheMcIne DhasaDa. enI upara zU keje, ane belaje, "A gurudrohI pApAtmA maMkhaliputra gozAlaka che." e sAce jinA nathI; sAcA jina te tribhuvanapati paramAtmA mahAvIradeva ja che." ATaluM bolatAM ja nAnA bALakanI jema gozAlaka dhrusake dhrusake raDavA lAge. pApanA pazcAttApanI zubhalezyAmAM ja enA prANa nIkaLI gayA. chelle chelle karelI pApanI kabUlAtanA dhameM ene dharmamahAsattAe samyagdarzananI adbhuta bheTa ApI ane bAramA devakane devAtmA banAvyo ! bhaktoe gozAlakane ApeluM vacana pALyuM. pitAnA sthAnamAM ja zrAvastI nagarI derI, enA rastA deryA. tyAM ja gazAlakanuM maDaduM pheravyuM. je belavAnuM hatuM te dhImA svare belI dIdhuM. manathI saMtoSa mAnI lIdhuM. bhaktone ya pitAnI kAramI mAnasaMjJA ane mithyAtva satAvI rahyAM hatA. adharmane praNetA pApane ekarAra karI jAya, unmArga tyajI de paNa enA jaDasu anuyAyI e ja gANuM gAyA kare, pakaDayuM. gaddhApuccha nA cheDe te na ja choDe. karmanI gati kevI vicitra heya che.....gazAlakanuM bhAvi saMye jaNAve che. A bAju paramAtmA mahAvIradevane lAgelI AgajhALane kAraNe lohInA jhADA thavA lAgyA. bhaktone jANa thaI. trilokapatine deha zeSAte cAlyA. keme ya jhADA baMdha thAya nahi. sarvajJa sarvadazI tIrthaMkara paramAtmAne mATe A bInA AzcaryarUpa hatI. je je bhaktane A vAtanI jANa thaI te te bhakta udAsa thaye. re! magadhanA badhA ja prajAjanenAM dila dubhAI gayAM !
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ [188] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva samagra vizvanI mAtAnA duHkhamAM kayuM bALaka duHkhI na hoya ! kenuM aMtara raDatuM na hoya! rAjagRhInA leke ApasaAghasamAM vAta karavA lAgyA, pilA gozAlakanI bhaviSyavANI-cha mAsamAM paramAtmAnA mRtyune kahetI-sAcI te nahi paDe ne? nakkI bhagavaMta cha mAsamAM ApaNI vaccethI cAlyA jaze. ApaNe nirAdhAra banIzuM. eha!" ekadA aya ane saMjya vanamArgethI jaI rahyA hatA. tyAM eka vRkSa nIce dhrusake dhrusake raDatA nircastha munine joyA. be ya Azcaryamugdha thaI gayA. | munine AvuM chAtaphATa rudana saMbhave ! zuM kaI bhUtakALanA saMsAranuM smaraNa thayuM haze ? zuM kaI svajananA mRtyunI vAta sAMbhaLI haze? zuM zarIramAM kaI vedanA thatI haze ? paNa AmAnuM game te heya, munine bhUtakALanA saMsAranI smRti te hiMya ja zenI? svajane zAthe emane nAnasUtaka zAM? vedanA hasate meMe sahavI ja rahI ! "cAla a! jarA pUchIe te kharA ke zuM dukhe che?" be ya muni tarapha cAlavA lAgyA. munivara kema Ama? ATaluM badhuM rudana zenuM? zuM keI uparanA rAganuM A pariNAma che?" dhIre rahIne saMjaye pUchayuM. kAMI avaLuM baphAI javAnA bhayanI kalpanA karIne te mauna thaI gayA. | muni bolyA, "hA bhAI! rAganuM ja nahi, mahArAganuM A pariNAma che." he ! mahArAga, munine rAga na hoya tyAM mahArAganI vAta ! Apa zuM kahe che?' saMjya cakti thaIne pUchayu. "hA bhAI, hA, mahArAga. huM je boluM chuM te sabhAna avasthAmAM ja beuM ." "paNa zene mahArAga ? kAMI samajAtuM nathI. ame te
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ krodhAMdha geAzAlaka [189] jANyuM che ke vItarAga banavA mATe rAga tA tyAgavA ja paDe." "huM kahuM chuM ke vItarAga khanavA mATe te mahArAgI banavuM paDe. bhAI, tArI vAta sAcI, ema mArI vAta paNa sAcI che. ramA-rAmA vagerenA rAga cheDavA joIe, deva-guru pratye te mahArAga karavA ja rahyo; nahi te pele azubha rAga pharI pesI jAya. ghaNAMyanAM jIvana A rIte eNe kharabAda karI nAkhyA che. cittane rAga vinA cena paDe tema nathI. kayAM karavA ke jethI AtmAnuM hita thAya ?" te prabhu ! e mahArAgathI rAga jAya paNa e mahArAga zenAthI jAya ? mahArAga na jAya, ane AtmamAM ghara karI jAya te bhale ne e mahArAga deva-guru dharmanA hoya teA ya AtmAnA meAkSa teA ja thAya ne ?" ajaye pUchyuM. prazna che mAtra rAga hA, jarUra mAkSa na thAya. paraMtu e mahArAga eraDiyA jevA che. eraDiyu, peTanA maLa kADhI nAkhe ane pachI pote te jAte ja nIkaLI jAya ne? ene kADhavA mATe vaLI koI vastu peTamAM levAnI jarUra ja na rahe. bhAI ! mArA mahArAga devAdhideva bhagavAna mahAvIradeva upara sthira thayA che. ethI ja jagatanA badhA rAgo mArA aMtaramAMthI nAbUda thayA che. 'vIra'vIra' sivAya mAruM mana khIjuM kAMI ja raTatuM nathI. 'vIra'nA japa sivAya mane kaMI gamatu` ya nathI. Aje A mArge thI pasAra thatAM e mANasAnI vAta meM ahIM sAMbhaLI ke mArA nAthane leAhInA jhADA thayA che. zarIra zeSAtuM jAya che. sa`bhava che ke geAzAlakanI cha mAsa zeSajIvananI AgAhI sAcI paDe!" ATalI vAta karatAM te phrI AMkhe AMsu UbharAyAM. pachI te muni jorathI rudana karavA lAgyA. ajaya ane saMjayane AvA muni mATe avaLuM vicArI nAkhyA badala khUba pazcAttApa thayA. thoDA samaya pasAra thayA tyAM e nigrantha munie AvyA. rudana karatA munine saMbodhIne
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ [190] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva kahyuM, si'huM aNugAra ! devAdhideva paramakRpALu paramAtmAe amane ApanI pAse mokalyA che. Apa padhAre. naramakRpALu paramAtmA Apane yAda kare che." AgaMtuka munine paramakRpALunA khamara aMtara pUchavA sAthe sihu aNugAra rudana karatA ja rahyA. e ja sthitimAM nagarImAM pahoMcyA. prabhunA vasatisthAne pahe McyA. atya ta kRza thaI gayelA prabhunA dehane jotAM ja eka moTI poka mUkI dIdhI ! "si'hu ! mArI pAse Avo. tame nika rudana kare che. mArA AyuSya aMge tame ciMtA na kare. hajI mArA jIvananAM sALa varSa bAkI che." paramAtmA bolyA. prabhA ! paNa A deha keTalA kRza thaI gayA che? mArAthI tA joyuM jAtu nathI." ATaluM kahIne vaLI raDavA lAgyA. "si'huM! kA~nAM phaLa te sahune bhogavavAM paDe." jI, prabhA ! paraMtu kAMI auSadha vagere nimittothI e karmAM khase paNa kharAM ? jo anikAcita hoya to ?"' "hA, jarUra' "tA prabhA ! Apa auSadha svIkAra !" paramakRpALunA paga paDIne bALakanI jema raDatA aNugAra si Mhe kahyuM...mArA prabhu auSadha letA nathI mATe te nagaranI nArIoe bALakIne dhavaDAvavAnuM cheDI devAnuM nakkI karyu che." siMha khelyA. "sAra, tyAre ema karo. jAo; revatIzrAvikAne tyAM. ane tyAM e pAka che. eka bIjorApAka ane khIjo kALApAka. temAM je bIjorApAka che te letA Avajo. paNa kALApAka khAsa mArA mATe banAvelA che mATe te na levAya eTale te lAvazeA nahi.'' sihu aNagAre tema ja kayu`.. auSadhasevanathI trileAkapati rAgamukta thayA. anatakALe Avu Azcaya banyuM ke tIthaMkaradevanA tAraka AtmAne tItha'kara nAmaka nA vipAka udaya thayA bAda A rIte
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ phodhAMdha gozAlaka [11] azAtAne udaya bhegava paDe. A prasaMgamAM ajayane eka vAtanuM khUba Azcarya thayuM. je vitarAga banyA che. emane paNa pitAnA mATe banAveluM zuM na levAya? zuM emanA mATe paNa A kAyado hoI zake? zuM pitAnA mATe banAveluM levAthI vItarAgatA jatI rahetI haze? jo nA, te pachI Ama kema? A badhe vyavahAra-dharma te sAdhanAnI bhUmikAmAM ja hoya ne? siddhi prApta thayA pachI e vyavahAradharma pALavAnI zI jarUra? pitAnA mananI gUMca eNe gurujInI samakSa rajU karI. gurujIe kahyuM, "vatsa! bahu ja suMdara prazna che. le tyAre sAMbhaLa ene bahu suMdara javAba. gharanA mANasa rasavaMtI jamI le pachI paNa kelasA baLatA rahe ane rasavatI taiyAra thatI rahe, tevuM kaI paNa saMyogamAM bane kharuM? bela aya, rasavaMtI jamyA pahelAM rasavatI bane te te babara; paNa rasavatI jamyA pachI paNa te banatI rahe kharI? gurujI! je kaI mahemAna AvI gayA hoya te pachI paNa rasavatI bane." "zAbAza, ajaya! e ja nyAya ahIM lAgu paDe che. jyAM sudhI vItarAgapada maLe nahi tyAM sudhI vyavahAra-dharma mukhyatve jAta mATe hoya che ane tyAra pachIne vyavahAra-dharma mukhyatve jagatane mATe banI jatA hoya che. kadAca bhagavaMte strIne aDe, paDakhe besADe, te zuM temanI vItarAgatA jatI rahe? AvelI vItarAgatA kadApi jatI nathI, te pachI zA mATe tema na karAya? tene eka uttara te A ja che ke parama puruSa je tema kare te jagata paNa temanA cIle ja cAle. jagatanA leke paNa ema kahe ke, "ameya aMtarathI nilepa chIe." te eka mahAdaMbha ja vyApI jAya ne? ajaya! pitAne kAMI nisabata na hoya chatAM bIjA mATe
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ [192] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva ya keTaluMka karavuM paDe che. mAne bALakanI dhUlakrIDAmAM rasa na hovA chatAM khALakonI khAtara te paNa dhUlakIDA kare che ne ?" dIkarAne cAlatA zikhavADavAmAM mA paNa cAlaNagADIthI cAle che ne? TUMkamAM, (1) jagatamAM daMbha na vyApe e sahaja karuNAthI, (2) jagatanA jIvAne vItarAga banAvavA mATe jarUrI je hitavacana ApavAnuM che te prathama jAtamAM amalI hovuM ja joI e; anyathA khALa jIvA edha pAmI zake ja nahi e hakIkatathI ane (3) sAhajikatAthI mahApa'ne pAmela puruSo paNa vyavahAra-dhanuM sevana kare ja che. ethIstA sahaja rIte kumAra vadha mAne gRhatyAga karI dIdhA ne? zuM rAjamahelanA zayanakha'DamAM ya emane kevaLajJAna na ja thAta ? paNa e prazna ja asthAne che. jagatanu kalyANa jenA rAmarAmamAM vasyuM che, e mATe ja jee tIrthaMkara khanavAnA che te AtmA mATe rAjamahelamAM kaivalyanI prApti sadA mATe asa'bhavita che. rAjA bharatane arIsAbhavanamAM kaivalyaprApti thaI zake paNa tIrthaMkaranA AtmAne tevu' dyApi banI zake nahi. kemake jagata gharakhAra tyAgavAnI vAta karavAnI javAbadArI sAcA arthamAM adA karavA mATe jAte gharabAra tyAgavA ja paDe. jaDanA rAgane dUra karavA, jaDa pratyenA virAgabhAva TakAvavA deva-gurvAdi pratye mahArAga anivAya che e vAta ajayane Aje bahu sArI rIte samajAI. enI sAthe vyavahAra-dhamA~nI sa avasthAmAM bhAre upayAgatA paNa jaNAI, khUba ja mahattvanI e ya vAtA !' kAI ne kreDasAnaiyA maLe ane jeTalA AnaMda thAya tethI paNa vadhu AnaMda ajayane A be ciMtA maLyAM badala Aje thaI rahyo hatA. *
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ [19] geAzAlakanuM bhAvI ghaNA gahana zAstrIya paTTA upara ciMtana karatA karatA ajaya ane sa'jaya mAga kApatA AgaLa vadhI rahyA hatA. acAnaka ajayanA manamAM eka kutUhala utpanna thayuM ke geAzAlakanuM bhAvI zu haze ? tarata ja teNe gurujI saMjayane potAnuM kutUhala pragaTa karyuM. saMjaye tene A pramANe gezAlakanA bhAvI vRttAnta kahyo. teNe kahyuM, ajaya ! te je prazna mane pUchyo te ja prazna gaNadhara bhagavata gautamasvAmIjIe zAsanapati paramAtmA mahAvIradevane pUchyo hato. tenA uttaramAM te parama pitAe jaNAvyuM hatuM ke, pazcAttApanI pAvakavALAomAM pApakarmonI anaMta rAzine jalAvatA gozAlaka samyagdarzana pAmI gayA ane jIvananI chellI punita paLeAmAM teNe khAramA devaleAkanuM AyuSya kama nikAcita karyuM. AthI mRtyu pAmIne te khAramA devaloke gayA. paNa tyAra khAdya vItarAga dazA ane kaivalya prApta karatA pahelAM te anatakALa sudhI du'khamaya saMsAramAM te khUba pIDAze. devagatimAM nIkaLIne te vimalavAhana nAme rAjA thaze. tyAM ya tenA gurudrohanA bhayAnaka sa'skAre uttejita thaze. ethI suma'gala nAmanA dhyAnastha mudrAmAM UbhA rahelA aNugAra upara e be vAra potAnA ratha calAvIne temane pachADaze. te vakhate jJAnI evA te muni e AtmAnA gAzAlaka tarIkenA pUrva bhava jANaze ane tene kaheze ke, e bhUtapUrva geAzAlaka ! A jagatamAM badhA ja kAMI mahAvIradeva jevA karuNAtta hAtA nathI. mATe jo have pharI kAMI karIza tA mAre tane sakhata zikSA karavI paDaze.' muninI A cetavaNInI avagaNanA karIne te vimalavAhana tri. ma.-13
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] tribhuvanaprakAza mahAravIdeva pharIthI jyAre muni upara ratha calAvaze ane munine dharatI upara pADI deze tyAre te muni tenI upara telekSA choDI deze. AthI kSaNamAM ja te baLIne khAkha thaI jaze. sumaMgala muni te karmanI AlecanA karIne vizuddha cAritranA prabhAve sarvArthasiddha nAmanA vimAnamAM jaze. paNa gozAlakane AtmA mahAduHkhamaya nI bhayAnaka paraMparAmAM praveza karaze. tejezyAthI baLIne te sAtamI narake jaze. pachI kramaza: sAte ya narakamAM be be vAra; tyAra bAda tiryaMcanI jAtiomAM vAraMvAra utpanna thaze. dareka bhavamAM zastrathI athavA agnithI te mRtyu pAmate jaze." e vakhate Azcaryamugdha banIne sAMbhaLo anya belI UDyo, kevI karmarAjAnI kamAla che ke gozAlakanA ane vimalavAhananA bhavamAM e AtmAe bIjAnA ghAta mATe agnine ane zastrane (ratharUpI zastrane) upayoga karyo, te AgAmI bhamAM e ja be vastuthI e pite haNAvA lAge! ApaNe je bIjA upara AcarIe te ApaNI upara ja bUmareMganI jema pAchuM Ave e satya gurujI! AmAMthI phalita thayuM che ema na kahevAya? - saMjaye kahyuM, "hA, vatsa aya! ema jarUra kahI zakAya. have tane gozAlakanAM AtmAnI AgaLanI bhavaparaMparA kahuM. anaMtakALa sudhI pRthvIkAya Adi jenA bhedamAM janma laIne chevaTe eka vAra rAjagRha nagaranI bahAra vezyA thaze. tyAM tene keI kAmAMdha puruSa tenuM dehasukha meLavyA bAda tenAM AbhUSaNone kabaje levAnA lobhe tene mArI nAkhaze. punaH te AtmA te ja nagaramAM vezyA thaze. tyAra bAda viprakanyA tarIke janma leze. tyAra bAda manuSya thaIne virAdhanAbharapUra jIvana jIvate sAdhu thaze ane devagati pAmaze. ema karatAM chevaTe eka vAra manuSyabhavamAM niraticAra sAdhupaNuM pALIne sAta
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ gozAlakku bhAvI [195] vAra tevuM mAnavajIvana pAmaze. temAM vacce vacce UMcI ne UMcI devagati pAmatA chevaTe munijIvanamAM vItarAga dazA ane kevalya prApta karaze. gautamAdi munivare !' paramapitAe kahyuM, kaivalya pAmelA te gAzAlakanA AtmA je dezanA Apaze temAM peAtAnA geAzAlakanA bhava vagerenuM varNana karaze ane dezanAnA upasaMhAra karatAM bhaLya jIvAne te kaheze ke, tame kadI koI paNa dharmAcArya nI nidA karazo nahi. evI niMdA karavAthI ja mAre sa sAra anaMta banyA.' ajaya ! paramAtmA mahAvIradeve gautama prabhune gezAlakanA AtmAnA jema AgAmI bhavA kahyA tema tenA Izvara tarIkenA pUrvabhavanuM paNa varNana karyu hatuM. A bhavamAM paNa te AtmA gurudrohanI vAsanAthI khUba ja raMgAyelA hatA. e ja vAsanA paramAtmA mahAvIradevanI sAme paNa uttejita thaI ane pachInA bhavAmAM paNa eNe mAjhA mUkI! samyagdarzana pAmyA pachInA kALamAM paNa e AtmA mithyAtvathI vAsita thaI ne vimalavAhana rAjAnA bhavamAM vaLI pAche e vAsanAnA zikAra banI gayA. e uparathI samajAze ke trAsanA manI jatA koI paNa saMskAra keTaleA bhayAnaka ulkApAta sarjI zake che? ane jIvananI Urdhvagatine paNa kevuM ramaNabhamaNa karI nAkhe che? ajaya ! koI paNa vicAra vikAra na bane; pachI vAra vAra doharAIne saMskAra na bane ane chelle saheja vAsanArUpa na bane tenI khUba kALajI leje; nahi te vikAsanAM seApAnA upara dhIme dhIme ArUDha thatA tArA AtmAne ekAeka paTakI nAkhatA tene kAcI ghaDInI paNa vAra lAgaze nahi.' ATaluM kahIne gurujI sa'jaya mauna thayA. niHstabdhabhAve gurujInI A preraNAne sAMbhaLatA ajaya cittanI dharatI upara khelAtA ATApATAnI mAjIone AMkhAAMkha nihALatA. caMtravat Daga mAMDatA patha kApavA lAgyA.
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] sAdhvI mRgAvatI ajaya! vatsa! tane khabara maLyA ke chellI rAtrie mahAsatI mRgAvatIjI ane caMdanabALAjInA aMtaramAM kevaLajJAnane prakAza patharAye? "huMbe ya guru-ziSyane? eka sAthe eka ja rAte!" aSe sAzcarya pUchayuM. hA, eka ja rAte! temAM ya khUbInI vAta te e banI ke paheluM kevaLajJAna ziSyA mRgAvatIne thayuM ane pachI guruNI caMdanabALAone thayuM. te ya pAchuM mRgAvatInA ja nimitte !" saMjaye kahyuM. vAta ema banI gaI ke kAle paramakRpALu paramAtmAnI dezanA sAMbhaLavA sUrya-caMdra deve pitAnA mULa vimAna sAthe nIce AvyA hatA. sUryAstane samaya thaI javA chatAM vimAna tyAM ja hatuM eTale tenA prakAzane lIdhe dezanA sAMbhaLavA AvelA mRgAvatIjI UThI gayAM nahi. jyAre vimAna gayuM ke tarata aMdhAruM thaI gayuM! mahAsatIjI gabharAI gayAM! hAMphaLA-phAMphaLA e pahoMcyAM emanI vasatimAM! zamaNasaMghanI nAyikA caMdanabALAjIe A pramAda sevavA aMge haLavo Thapake ApatAM kahyuM, "Aye! tamArA jevI khAnadAna sAdhvIne A rIte AcaraNa karavAnuM ucita na gaNAya." basa, ATaluM kahIne guruNIjI te nidrAdhIna thaI gayAM. paraMtu mRgAvatIjInA mAthe Abha ja tUTI paDayuM hatuM. potAnI bhUlane emane bhAre pazcAttApa thayo. gurujIne ciMtA karAvI! mArA prANasamAM mArA guruNIjInA aMtarane meM dubhAvyuM ! ararara... kyA janmAre A pApathI chUTIza? meM kevI bhUla karI nAkhI?"
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAthI mRgAvatI emanu' aMtara kalpAnta karavA lAgyuM. [19] ane........ajaya ! tu nahi mAnI zake, paNa pachI te e vAta banI gaI ke mRgAvatIjInA e pazcAttApe ghanaghAtI karmonA bhukkA uDAvI dIdhA. mahAsatIjI kevaLajJAna pAmyAM.' 'zuM kaho che, gurujI! kevaLajJAna ATaluM sastuM khanI gayuM emane ?' ajaya melyA. 'tuM sAMbhaLa to kharA ? pachI mRgAvatIjI te guruNIjInI pAse ja beThAM hatAM. rAta adhiyArI hatI. tyAM rAtrinA raMga jevA ja kALA bhammara nAga tyAMthI nIkaLye. Aryo caMdanabALAjInA hAtha enA raste ADe AvatA hatA. bhagavatI mRgAvatIjIne teA have rAta ne divasa e ya sarakhA hatA. najadIkamAM nAga AvatAM ja gurujInA hAtha upADIne bAjue mUkayo. caMdanabALA ekadama jAgI gayAM. zuM che ?" emaNe pUchyuM. kAMI nahi, e to nAga ahIthI pasAra thatA hatA eTale hAtha khaseDayo.' kajalAma rAtrimAM nAga joyA zI rIte?" Azcaya mukhya caMdanabALa jIe pUchyuM. 'ApanI kRpAthI.' ziSyAe uttara vALyeA. 'paNa kRpAe kayuM jJAna maLyuM? pratipAtI ke apratipAtI ?' za'kAzIla banIne saphALAM beThAM thaI gayelAM caMdanabALAjIe pUchyuM. 'apratipAtI' TU'kA uttara maLyo. ane .....AryAM caMdanA saghaLI paristhiti pAmI gayAM. kAre jJAna thayuM haze ? ThapakA ApyA pahelAM ? te te....... kevaLajJAnI bhagavaMtanI me` AzAtanA karI ? ararara........! pazcAttApanA mahAnala pragaTayo. ghanaghAtInAM IMdhanA saLagI UThayAM, caMdanabALAjI paNa kevaLajJAna pAmyAM. ajaya khelyuMA, 'adbhuta guruIjI! adbhuta! kevI Azcaya - janaka bInA ? eka dIpake bIjA dIpakane jalAvye !'
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ [198] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva "ajaya! bhagavAna mahAvIradevanA zramaNa-zramaNI saghamAM guruvinayane sauthI mukhya sthAna ApavAmAM AvyuM che. guruvinayathI je gurUkRpA maLe che te ja zamaNajIvanamAM, sthiratA Ape che. te ja mehanIyakarmonA bhukA belAve che, te ja jJAnAdi atyaMtarasaMpattine ane puNyajanita mAnapAnAdinI bAhya saMpattine kepha caDavA detI nathI. je gurukRpA meLavatuM nathI te zramaNane pitAnI ja zaktiothI ghAta thAya che. game te paLe game te pApane te bhoga banI jAya che. ane je gurukRpA meLave che tene pachI je kAMI aizvarya prApta thAya che te tenA jIvanamAM pacI jAya che. tenuM leza paNa ajIrNa thatuM nathI. kadAca karmavazAt jJAnAdizaktinuM viziSTa aizvarya prApta na thAya te paNa sIdhe ja ghanaghAtIne nAza thAya che ane mahAprakAzanI prApti thaI jAya che. jevI bhakti paramAtmA upara tevI ja bhakti guru upara hovI joIe. bhagavate pite eka vAra kahyuM che ke, "(gItArtha) gurUne je mAne che te ja hakIkatamAM mane mAne che." jene guru upara parAbhakti che, te ja AtmAne zAnA saghaLA arthone prakAza thAya che ane te prakAzathI ja te AtmA svanI saghaLI pApavAsanAone vinAza karI zake che. gurukRpAviheNa mahAvidvAna, atyaMta khyAtanAma sAdhu paNa A zAsanamAM dayApAtra gaNAya che; re! e te lAgu paDe jinazAsanane varI paNa bane che. gurukRpAnvita mahAtmA te atyaMta sanmAnanIya gaNAya che , ApaNI sAme ja jene, guru vinayanA kevAM be Adarza dRSTAnta che! eka AryA mRgAvatIjInuM ! bIjuM gaNadhara bhagavaMta gautamasvAmIjInuM!
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ [21] prabhubhaktA sulasA savA zera mATIthI patnIne khoLo na bharAtAM eka di' pati atyaMta vyathita thaI gaye. patnI hatI, sulasA. pati hata; nAga rathika. bhAre vyathAthI saMtapta thaI gayelA nAtha rathike eka dI sulasAne peTa chUTI vAta karI dIdhI. ene sulasAne ja putra khapate hate. sulasAnA ja putranA pitA banavA te Icchate hate; tema na thAya te te vyathAmAM gUrI jhUrIne marI javA te taiyAra hate. "sulasA! tuM game te kara.kaI deva-devInI bAdhA rAkha; paNa mane tArA putranuM darzana karAva." nAga rathike kahyuM. "svAmInAtha! "arihaMta' ApaNA deva. e sivAya ApaNuM mAthe kaI dhaNI nahi. ApaNuthI keInI bAdhA rakhAya paNa nahi. ApanuM A akAruM duHkha mArAthI joyuM jAtuM nathI. A dhyAnanI A tIvra pIDAmAMthI mAre Apane mukta karavA joIe. have e khAtara ja mArI IcchA ke anicchAnA savAlane bAju upara mUkIne lAcAra banIne mAre kaI ArAdhanA karavI paDaze. hAArAdhanA ja ApaNuM sarva kAMI Icchita siddha karI Apaze. paNa svAmInAtha ! arihaMta paramAtmAnI ArAdhanA sivAya te ApaNe bIjuM kAMI ja na khape ! e te nakkI! na chUTake ya mAgavuM ja paDe te ApaNA mAlikanI pAse ja
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ [20] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva mAgavuM. jIvavuM ya enA caraNe; ane maravuM ya enA caraNe... hAya ! bIje kyAMka hAtha laMbAve; yAcanA karavI; te ya saMsAranI pApI evI sukha sAmagrInI? nA..nA....e karatAM te meMe viSakare lagADI de sAre ke girizikharethI jhuMpApAta kare sAre. svAmInAtha! Apa ciMtAmukata thAo. ApanA A tIvra ArtadhyAnanA nivAraNa mATe huM have savizeSa arihaMtabhakti ane tapatyAganI ArAdhanAne yajJa mAMDIza. huM jANuM chuM ke je ApaNuM ArAdhanA amRta anuSThAna svarUpa banI jAya tevA ulAsita vizuddha pariNAmathI bharAIne UbharAI jAya te evuM ya ugra puNyakarma kadAca baMdhAI jAya ke A ja bhAve udayamAM AvI jAya ane ISTasiddhi page AvIne paDe." sulatAnA pratyeka zabdamAMthI nItaratI AzvAsananI amIdhArAe nAga rathikane apAra AzvAsana bakyuM. tapa, japa ane bhaktinA triveNI saMgamamAM sulasA pariplAvita thavA lAgI. ane eka di AvI Uge. kAraNavazAt prasanna thayelA ke devAtmAe sulasAnI bhIDa bhAMgI! ane batrIsa batrIsa putranI mAtA banAvI. paNa sadAya kALa kone sarakho cAlya che? magadhanA mahArAjA zreNika aMgarakSaka tarIkenI kAmagIrI bajAvatAM; jhapAjhapImAM eka dI batrIse ya putre mRtyu pAmI gayA! sulatAnA mAthe e vajapAta hate. nAga rathikanA mAthe te e jIvanane pUrNavirAma lAvI detI, maraNatela AghAtanI ghaTanA hatI. paNa mahAmedhAvI ane atyaMta gabhIra evA magadhapatinA
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhubhaktA sulasA [201] yuvarAja kumAra abhayanA samayasaranA anupama pratiSThAthI te e ca AzvAsana pAmyAM. kALamIMDha dIvAlAne paNa pANI karI mUke tevA te da MpatInA karuNa kalpAnta kSaNika nIvaDayA. nAga rathika svastha thayA. sulasA savizeSa dharmAsya thaI. eNe enA rAha nakkI karI lIdhe. have ene rAhabara dekhAyA; paramAtmA mahAvIradeva. have ene samavasaraNanI dezanAnA pratyeka zabda amUlakha jaNAyo. have ene paramipatAe upadezelI pu6galanI kSaNabhaMguratA, svajanAnI azaNutA ane amAnuM A jagatamAM ekata AMkha sAme ramavA lAgyu. have ene samajAyuM ke paramapitA zA mATe A jagatane asAra kahetA hatA? kAM ya rAgabhAve cittane DaravAnA niSedha zA mATe karatA hatA ? have ene karmInI paravazatA sAlavA lAgI; 'puNyakarma paNa aMte te senAnI eDI che!' e vIravANI hADohADa jacavA lAgI. vIranA patha upara Daga mAMDatI sulasAe vega have vadhArI mUkayo. putrAnA snehane eNe paramapitA tarapha vizeSa vALyeA. putranuM smaraNa karatA cittane eNe vIranA caraNe mUkI dIdhuM, ane....sulasA bhakta banI gaI; bhagavAna vIranI. sulasA putranI rAgI maTIne mahArAgI thaI gaI; mahAvIradevanI. sulasA mAtA maTIne mahAzrAvikA banI gaI; mahAmAheNu mahAvIradevanI. eNe vAghA sajyA bhaktinA. eNe alakAra banAvyA, bhaktinA eNe tanamAM tela ane tabela pUryAM; bhaktinAM.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ [202] tribhavanaprakAza mahAvIradeva e bhaktA banI; bhakti banI; bhagavAnamaya banIne bhagavatI anI. jIvanamAM AvI paDele ekI sAthe tamAma putrAnA virahanA je AghAta sulasAnu` mAta laIne ja pAche vaLavAnA hatA e ja AghAtane sulasAe navu', ane sAva aneAkhu jIvana denArA anAvI dIdhI ! vaLI gayelI kaLamAMthI bIjI ja paLe kheDhI thaI jaI ne AghAtanA putravirahanA viSanA pyAlA e pUrI svasthatAthI gaTagaTAvI gaI. jIvananA adbhuta parivartananuM amRta e viSa anI gayuM. ahA ! kevI kamAla ! jyAM kAcApocA paLamAM ja DagIne harI jAya; DarIne marI jAya; tyAM AryAvartanI eka nArI, nA... eka dharmapriyA strI; nA....paramapitA maDhAvIradeve prAdhelA tattvanI viduSI, peAtAnI jAtane kevI rIte samAlI gaI ane svastha banAvI gaI, e savAla Aje ya ukalatA nathI. paramipatAnA mahAma'galakArI prabhAva vinA; enA anugraha vinA; enI asIma kRpA vinA A acaraja A jagatamAM pedA ja thaI na zake. rAta ne dI sulasA vIra.....vIra.....vIra....karatI vIramaya banI. du:khe addIna banI. enA ja pratyAghAtarUpe have bhAgasukhe patisukhe vizeSa alIna paNa khanI. vIra....vIra...... aniza raTaNa karatI sulasAne ApaNe thADIka paLeA mATe bAju upara mUkIne prabhuvIranA samavasaraNamAM pahAMcIe. tyAM prabhu akhaMDa nAmanA abhinava dharmAtmAne kAMIka kahI rahyA che te sAMbhaLIe. paritrAjaka aMkhaDa ! tuM have rAjagRhI tarapha prayANa kare
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhubhaktA sulasA [203] che te tyAM nAga nAmanA rathikanI dharmapatnI zrAvikA sulasA rahe. che. tene mArA dharmalAbha kaheje.' prabhue kahyuM. 'avazya prabhA !' kahIne abaDa cAlatA thayA. evI te kevI sulasA haze jene yAda karIne bhagavAna mahAvIradeva pote dharmalAbha kahevaDAve kevI bhakti vasI haze enA aMtaramAM ! zraddhAnI kevI latA UgIne phUlIphAlI haze enA jIvana -upavanamAM ! lAva ne huM thADI parIkSA karI lauM ane pachI ja prabhunA saMdeza pahoMcADuM,' abaDe manomana vicArI lIdhuM. 'rAjagRhInA pUrvanA daravAje bhagavAna brahmA padhAryAM che.' evI ka paka vAta sAMbhaLI AkhuM ya nagara UmaTayuM kAI khAkI raghu nahi hoya. bAkI rahI hatI; mAtra sulasA. brahmA-rUpadhArI a'baDe ceAmera najara pheravI. jene e zeAdhatA hatA te sulasA ja na maLI, khera. khIjA daravAje viSNunuM bIjuM rUpa ! trIjA daravAje zaMkaranu trIjuM rUpa ! paraMtu kayAMya sulasA na ja Ava. zA vAMdhA nahi, have tItha"karanuM ja rUpa lauM'; pachI te kema nathI AvatI te jouM chuM.' aMkhaDa manomana khelyA. abaDe tItha karanu rUpa lIdhuM. jANe ke AbehUba tIrthaMkara ! zaheramAM vAyuvege vAta phelAI gaI. 'paccIsamA tIrthaMkara padhAryA che.' sahu doDayA! thoDA khaLabhaLATa thayA kharA. vRddho kahe, tIrthaMkara tA cAvIsa ja hAya che.eka avasarpiNI ke utsarpiNImAM paccIsa tIrthaMkara hotA ja nathI. paNa tA pachI A kANu ? tIrthaMkaranA lakSaNa tA badhA ya dekhAya che. are! bhAI kadAca dasa accherA jevuM A ya eka accheru (Azcaya) ja haze. cAlA jaladI....nahi te rahI jazuM.' sahu doDayA. kAka vaLI sulasAne tyAM gayuM. 'are ! sulasA devI ! A te paccIsamA
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ [204) tribhuvanaprakAza mahAvIradeva tIrthaMkara padhAryA che, tame nahi. Ave te tamAruM samakti jaze hoM!" sulasAe vAta sAMbhaLI lIdhI. mArA nAtha, mArA taraNa tAraNahAra mahAvIradeva. A avasarpiNInA chellA-covIsamAM jina! have kaI jina thaI zake ja nahi. prabhunuM vacana che. mAre kAMI javuM nathI. ko'ka IndrajAlika Avya lAge che. AkhA nagarane bharamAvI rahyo che; nAhakano. sahu gayA; sulasA na ja gaI have te aMbaDa parivrAjaka thAkyo. jyAre tApasanA rUpe eNe bhikSA paNa na ApI ane brahmA vagerene rUpe e lagIre calita na thaI tyAre eNe IndrajALa sameTI lIdhI. te sulasAne ghera AvyA. prabhu vIranA dharmalAbhanI pAchaLa paDelI susAnI avihaDa zraddhAvinta bhaktinI bhUmikAne tene sAkSAtkAra thayo. mahAzrAvikA ! Apane aMtaranA bhAvabharyA namaskAra ! bhagavAna mahAvIre potAnA zrImukhethI Apane dharmalAbha kahevaDAvyA che." aMbaDe prabhu vIrane saMdeza jaNa. "ahA! dhanya divasa! dhanya zravaNa! Aje huM kRtapuNyA banI ! zrAvikAomAM agraNI banI ! paramakRpALu paramAtmAe mane dharmalAbha kahevaDAvyuM." eka ja paLamAM sulasA AnaMdavibhera banI gaI. e AgaMtuka zrAvakane vadhAvavA sAme gaI. bhaktirase oLaLa banI gaI. sulasAne jIvananI abaje paLomAM e ziramora paLa hatI, jyAre prabhu vIre ene "dharmalAbha jaNAvyuM. e paLe enI sADA traNa koDa remarAjiye vikasvara thaI hatI ! enA asaMkhya Atmapradeza upara bhakti-nRtyane anirvAca AnaMdanA UbharAtA hatA. - parivrAjaka saMbaDe kahyuM, "mahAzrAvikA! bhagavAna mahAvIra devanA saMdezane pUro tAga pAmavA mATe meM ja vividha svarUpa
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhubhaktA sulasA [205 dhAraNa karyA hatAM. Apa AkarSAIne-mana manAvIne paNa A cho ke nahi te mAre jevuM hatuM. paraMtu bhagavatI ! Apa aDela rahyAM che. ApanA uramAM UbharAyelI paramAtmA mahAvIra pratyenI ApanI bhakti sAce ja ajoDa che. mArI Apane punaH punaH vaMdanA!" AnaMdavibhera banelAM mahAzrAvikA sulasA belyA, "aMbaDa! mArA te reme reme vIra vasyA che. mArA aMtaranA khaMDe khaMDe vIra beThA che! rAta ne zihuM mArA vIrane ja yAda karuM chuM. enI ja huM AratI utAruM chuM. batrIsa putranA virahanI mAre aganajhALa Apattio AvI tyAre ya mArA vIre ja mane zAMti ApI. je mane prabhu vIra na maLyA hatA te kadAca e paLe huM pagalI banIne zerIe zerIe bhaTakatI heta. ane e ArtadhyAnamAM ja taraphaDIne rastA upara marI heta. gIdhaDAMoe mArA dehanI jyAre mijabAnI uDAvI heta tyAre huM durgatinA dvAra khakhaDAtI hota! paNa mArA prabhue ja mane A kAramI honAratamAMthI ugArI lIdhI! o vIra! e vIra ! mAro vara ja mAro priyatama. varanI bhaktie ja mArI buddhine svaccha karI, mArA karmane niSkAma karyuM. mArAM ahaM ane Asaktine cUra cUra karI nAkhyA. mArA aniSTa rAganuM ISTa mahArAgamAM rUpAntara karyuM. bhAI aMbaDa! bIjuM badhuM ya hoya ke na hoya- e cAle, paNa vIranI bhakti vinA te mAre paLa paNa na cAle hoM !" bhaktighelI sulasAne punaH namaskAra karIne aMbaDa cAlate thayA. jJAna, dhyAna, tapa ane bhakti-A badhA ya yugamAM suMdara te bhaktiga! salAmatI paNa bhaktiyogamAM! saraLamAM saraLa paNa bhaktiyoga!
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ [20] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva jIvananuM nAvaDuM te bhaktinA pANImAM ja saDasaDATa vahyuM jAya. mAtra jJAna, dhyAna ne karmanI patharALa bhUmie te ene kheMcatA hAMjA ja gagaDI jAya. aganajhALa duHkhanI vacce ya sImalAnI dharatI zI parama zItaLatA A bhakti ja bakSI zake ne? aMtaranA melane ya bhaktinAM A pANuM ja dhUve ne? hA, enI sAthe jJAna-dhyAna vagerenA khAra ke arIThAM bhaLe te bahu sArI vAta. paraMtu eka khAra ghasavAthI ke ekalAM arIThAM ghasaghasa karavAthI kAMI cheDe ja mela nIkaLI jAya che? pANI vinAne khAra nakAme; arIThAM ya nakAmAM !
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ tribhuvanaprakAza mahAvIradeva khaMDa-4 [nirvANa ]
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ [1] kadAgrahI jamAli grAmAnugrAma vihAra karIne lAkhA bhavyAtmAone pratibAdhatA mahAkaruNAzALI jagadguru ekadA kSatriyakuMDa gAmamAM padhAryAM. devAe samavasaraNu racyuM.trilekaguru paramAtmAnA sa'sArIpaNe moTAbhAI naMdivardhana, jamAI ane bhANeja jamAli, putrI priyadarzanA paNa dezanA sAMbhaLavA mATe AvyAM hatAM. paramAtmAnI dezanAnI cATadAra asala jamAli ane priyadarzonA upara thaI. mAtA-pitAnI anujJA meLavIne; paramAtmAe paNa AvA sArA kAmamAM vilaMba nahi karavAnuM jaNAvatAM 500 rAjakumAreA ane eka hajAra srIo sAthe te 'patIe dIkSA lIdhI. ahI. savAla thaze ke, sarvaijJa prabhu jamAli muninuM bhAvimAM patana jANatA hatA chatAM 'mA paDibaMdha kuNuha-vila`ba na karavA.' ema kema kahyu' haze? patananI vAta karIne dIkSA nahi levAnI sUcanA kema nahi karI ? AnuM samAdhAna e che ke, jamAlinA bhAvi patananI tA bhAvimAM vAta hatI. paraMtu je utsAha ane umaMgathI Aje dIkSA levAze; varSo sudhI je viziSTa keTinI sAdhanA thaze te teA anatI ka rAzino kaccaraghANa khelAvI ja deze. re! kadAca sAtamA guNasthAna sudhI spanAe karAvI daI ne AtmAnA saMsAra adha pudgala parAvatanA kALathI vadhu cAlatA sarvathA aTakAvI deze. kyAreka e AtmAnu patana thAya ane mithyAtvamAM AvIne A jagatanAM ghArAtiAra pApo paNa kadAca karI bese teA ya uparokta kALathI vadhu sa`sArabhramaNa to tenu kadApi savita nahi ja ane.
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAmahI jamAli [29] vizuddhabhAvathI karAtA dha, durbhAgye tUTI paNa paDe teA ya te phUTI gayelA sonAnA ghaDA jevA che; jenuM mUlya pUrepUruM upajavAnuM che. astu. jamAli muni agiyAra aMganA pADI thayA; ghAra tapasvI thayA. temane eka hajAra kSatriya munionA AcAya tarIke sthApita karavAmAM AvyA. paNa parama--durbhAgyanI eka paLa jamAli muninA jIvanamAM AvI gaI. zArIrika asvasthatA ane mithyAtva mAhanIyakama nA prabaLa udaya-e bhegA thayA ane jamAli munie eka viSayamAM zAstraviruddha prarUpaNA karI nAMkhI. eTaluM ja nahi; paraMtu tyAM sudhI temaNe pralApa karyo ke A bAbatamAM te peAtAne sa.jJa kahevaDAvatA mahAvIra paNa bhUlyA che.' A sAMbhaLIne temanA sthAvira ziSyA ecena banI gayA. 'trileAkaguru bhUlyA che' evuM kahenAra jamAli muni upara potAnA guru hAvA chatAM temane asadbhAva thayA. tema chatAM temane aneka yuktiothI samajAvavAnA temaNe prayatna karyAM. eTale sudhI temaNe jamAli munine kahyuM ke, jo jagadguru paNa AvI bhUla karavAnA svabhAvavALA hAya tA tame temanI pAse dIkSA laI ne temanA ziSya kema thayA ? khera....have A utsUtra bhASaNanuM prAyazcitta karI le ane zuddha thaI jAe. anyathA ekAda paNa vacananI azraddhA e mithyAtvanA udayanI sUcaka manI ja raheze.' paNa jamAli muni haThe caDayA hatA. temaNe potAne ku-mata na tyAgyA. tenuM pariNAma e Avyu ke te ja divase temanA aneka ziSyA temane tyAgIne triaAkaguru paramAtmA pAse cAlI cAlI priyadarzInA sAdhvInI eka bAjue saMsArIpaNAnA pitAjI paramAtmA hatA, khIjI bAjue pati jamAli muni hatA. durbhAgyavazAta, mohavazAt ane pUrvabhavIya snehavazAt teNIe pitAjInA tri. ma.-14
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ [210] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva pakSa tyAgIne patine pakSa svIkAryo. kamAla che ne karmarAjAnI? sAkSAta devAdhidevanI putrI paNa devAdhidevanA pakSane mahAdinA kAraNe tyAga karI bese paNa chevaTe ene te "Taniga-piITa AvI gayo. eka kuMbhAre enA jIvanane ane cittane nAnakaDe TUcaka karIne ThekANe lAvI mUkayuM. DhaMga nAmane kuMbhAra paramAtmAne parama bhakata hata; tatvane acho jANakAra hate. je ghaTanA banI gaI tenAthI khUba vyathita hate. zI rIte mohapAzamAMthI bacAvAya teTalAne bacAvI levA? te karuNAthI tene keTalIka vAra rAte niMdara paNa AvatI na hatI. paNa tenI A karuNA ja priyadarzanA-sAdhvIne saparivAra tenA ghera kheMcI lAvI. eka hajAra sAdhvIjI sAthe teNe TaMkanA ghera utAre karyo. mahAvicakSaNa ane tatvajJAnI kuMbhAre have taka jhaDapI lIdhI. nibhADAmAM kAma karatAM karatAM hAthe karIne eka taNakhe priyadarzanA sAdhvInA khoLAmAM nAkhI dIdhe! kapaDuM baLavA lAgyuM ane sAdhvIjI rADa pADIne belI UThayAM, e TUMka ! tArA pramAde mAruM kapaDuM baLI gayuM !" ane UDele taNakhe kharekhara priyadarzanA sAdhvInA mithyAtvanA gaMdhAI UThelA ukaraDAne jalAvI denAre taNakho banI gayo! bhaDake helavI nAMkhavAmAM AvyuM. te pachI kapaDuM baLI gayuM ke hajI te baLavA lAgyuM che? A prazna upara carcA cAlI ane emAMthI kuMbhAre priyadarzanA sAdhvIjIne varaprabhunuM satya barAbara samajAvyuM. eka hajAra ziSyAo sAthe sAdhvIjIe jamAli muninA jUThA matane tyAga karyo ane trile gurunI pAse jaI pApanuM prAyazcitta karyuM. eka hajAra ane eka AtmAone unmArgethI sanmAge caDAvavAmAM nimitta banavAnuM bhAgya pitAne maLatAM Dhakano AnaMda
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ kadAgrahI jamAli [11] niravadhi banyuM hatuM. pachI te tene AtmavizvAsa khUba vadhI gaye. teNe jamAli muninI sAthe rahelA bhAvuka ziSya sAthe paNa tatvanI UMDI carcA karIne samajAvyA. eka pachI eka je sAcuM tattva samajatA gayA te paramAtmAnI zaraNe jaIne pApazuddhi karatA gayA. badhA ya ziSya zuddha thayA. kamAla karI eka kuMbhAre.... keTalAyane eNe unmArgathI ane durgatinA khADAmAMthI bacAvI lIdhA ! rahI gaye eka mAtra jamAli muni ke je marIne thayA halakI kakSAnA kibiSika deva ! ghera tapazcaryA karI te ya...... eka vAta sivAyanI badhI vAtemAM paramAtmAnI sAthe eka mata hatA te ya... re! paramAtmAnI pAse jaIne paramAtmAne je AtmA vRSTa thaIne kahe ke, huM sAce sarvajJa ane sarvadaza chuM." evA mithyAbhimAnI, atyaMta kadAgrahInI mRtyu bAda halakI dazA thAya temAM zI navAI? kevA hatA; ane khA bhagavAna ! jenI sAthe 500 rAjakumAree ane eka hajAra strIoe dIkSA lIdhI hatI ! je saMsArIpaNAnA be be saMbaMdha-jamAI ane bhANeja dharAvatA hatA; jeo munijIvanamAM eka hajAra kSatriya munionA AcAryapade vibhUSita thaI cUkyA hatA, jemanI saMsArI patnI ane pitAnI saMsArI-putrI priyadarzanAnI bhArethI bhAre lAgavaga lAgavAnI pUrI zakyatAo hatI chatAM.... e vIra Apa temanI zehazaramamAM na AvyA. vaga ke lAgavagamAM na aMjAyA. UlaTuM ApanA zrIsaMghe te jamAli munine saMgha bahAra mUkI dIdhe ! A ja ApanA vItarAgapaNanI khullaMkhullA sAbitI che. keTi keTi vaMdana; e jagavaMdanIya vIraprabhune !
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ | [2] paramAtmAnA prabhAve jhaDapAto rAjA caMDapradyota kauzAMbI nareza zatAnika ujajayinInA rAjA caMDapradyotanA sADha thatA hatA. kamanI kevI vicitra viSamatA hoya che ke pitAnI sALI-rAjA zatAnikanI rANa-mRgAvatI upara zrIlelupI caMDapradyotanI najara bagaDI. teNe te mATe ghaNA prayatna karyA paNa te niSphaLa gayA. aMte kausAMbI upara yuddha laI javAne teNe nirNaya karyo. pitAnA tAbAnA ke mitre jevA 14 mukuTabaddha rAjAone pitAnI vAsanA jaNAvIne sainyanI sahAya mAMgI. teo paNa temAM saMmata thayA! kevI navAInI vAta che ke eka paNa rAjAe A akAryathI pAchA vaLavAnI sAcI salAha paNa pradyotane na ApI ! virATa sainya laIne pradyota kausAMbI upara jyAM trATake che tyAM ja bhayathI vihvaLa thaI gayelA rAjA zatAnikane jhADA chUTI gayA ane temAM ja tenuM mRtyu thaI gayuM. - have te pradyota yuddhabhUmithI pAchA phare! nA... eNe lajA mUkI dIdhI hatI, lajajAhInane maryAdAnuM pAlana zenuM? vyavahAranuM rakSaNa zenuM? e te "kAMTe gaye ema mAnIne mRgAvatIne meLavavA mATe vadhu talaspe. raNa mRgAvatI khUba ja vicakSaNa hatAM. game te bhege zIlarakSA karI levAne temane aphara nirNaya hato. rAjakIya dAva khelavAmAM paNa te pUrA kAbela hatAM. kharekhara temaNe adbhuta dAva khelyo. marada jevA marada caMDapradyotane e bAIe AbAda ullu banAvI dIdhe. mRgAvatIe tene jaNAvI dIdhuM ke te tenI vAsanAne tRpta
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA caDaDapradyota [213] karavA mATe taiyAra che; para'tu ekavAra enA khALakumAra udayananA bhAvi jIvananI rakSA te karI Ape. te mATe kauzAMkhInA marAmata mAMgatA killA vyavasthita rIte caNI Ape ane pachI killAnA anAjanA bhaDArAne bharapUra karI Ape. ca'pradyota mATe te A vAta khaccAnA khela jevI AsAna hatI. caudeya rAjAenA sainyane ane potAnA sainikagaNane-tamAmane killAnA bAMdhakAmanA majUra banAvI dIdhA! bicArA laDavaiyA ! eka mANasanI duSTa vAsanAnI pUrti mATe killAnA ghaDavaiyA anyA ! kAsIne AMkha na hoya !', 'garajavAnane akkala na hAya !' ane dabAyelAne sattva na hAya!' e kahevatA keTalI badhI yathArtha che ! eka bAju killAnuM caNutara pUru thayuM. khIjI khAju anAjanA bhaMDArA bharAI gayA ke tarata mRgAvatIe killAnA dvAra baMdha karIne tenI upara cAmera saunya gAThavI dIdhuM. aNadhArI A gRhanItithI ca'pradyota DaghAI gayA. nagarInI ahAra te sainya sahita paDI rahyo. A bAju saMsArathI virakta thayelI mRgAvatI paramAtmA vIranuM satata smaraNa karavA lAgI. eka ja vAta, prabhu ! ahI padhAro; mAre dIkSA levI che; mArA uddhAra kare.' sarvAMga bhagavata mahAvIradeva tatkALa kauzAMkhImAM padhArI gayA. nagara bahAra racAyelA je samavasaraNamAM caMDapradyota te ja samavasaraNamAM mRgAvatI ! re ! emAM navAI paNa zI che? vAgha ane makarI paNa tyAM sAthe besI zakatAM hoya tyAM ! A tA eya mRgAvatI ane pradyota prabhunA bhakta hatAM. bharasabhAmAM UThIne mRgAvatIe dIkSAnA prastAva rajU karyAM. caDapradyotanI pAse jaIne mRgAvatIe kahyuM, have mArA khALa kumAra udayana meM tamane soMpI dIdhe ! huM dIkSA laIne mAruM AtmakalyANa sAdhavA mAgu' chuM. tame saMmata che ne ?"
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva A zabdo sAMbhaLatAM caDapradyotane lajajA AvI gaI. paramAtmAnA prabhAvathI tenuM vera ane vAsanA be ya zamI gayA! mRgAvatane dIkSAnI AjJA ApI. udayanane kausAMbInA rAjA tarIke jAhera karyo. ke haze; paramAtmAne prabhAva! kAmIne kAma zAnta thaI jAya; verInA vera maTI jAya; ane mumukSunI meTI maTI bhAvanA phaLI jAya. sAva bezarama banele caMDaprota zaramiMdo banI gaye! vIra! A tarapha padhAro!" mRgAvatIe A mane mana mekalela saMdezAo vIraprabhu tarata padhArI gayA! ane kAryasiddhi pUrNa thaI! kyAM jovA maLaze; AvuM zAsana ! AvA bhagavAna ! A prabhAva !
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAlika kheDUta prabhu vIranA AtmAe tripuSTa vAsudevanA bhavamAM eka siMhane Ubhe ne Ubhe jaDabAthI phADI nAMkhyuM hatuM. te vakhate vAsudevanA sArathie te maratA siMhane AzvAsana ApatA kahyuM hatuM ke, "he siMha! tuM ciMtA na kara, kema ke te mAnava siMhanA hAthe ja mRtyu pAmI rahyo che" maratA e siMhane vAsudeva pratye napharata thaI sArathi pratye anurAga thaya. nAnakaDI A vAta AgaLa vadhI. e siMhane jIva eka vAra suda nAmane nAgakumAra deva thaye. pitAnA zatru vAsudevanA AtmAne bhagavAna mahAvIradeva tarIke sAdhanA karatA joyA. jyAre paramAtmA eka vAra nAvamAM beThA tyAre eNe pUrvanuM vera vALavA mATe prabhu upara upasarga karyo. e ja deva tyAMthI cavIne hAlika nAmane kheDUta thaye. jyAre kevaLajJAnI prabhu enA khetaranI najIkanA gAmamAM padhAryA tyAre temaNe apAra karuNAthI e AtmAnA kalyANa mATe prathama gaNadhara gautamasvAmIjIne enI pAse mokalyA. gaNadhara bhagavaMte tenA khetare jaIne tene khetInI ghera hiMsA samajAvI; saMsAravAsanI asAratA samajAvI; AthI te pratibuddha thayelA kheDUte tyAM ja dIkSA grahaNa karI. gaNadhara bhagavaMte tene kahyuM, have tane mArA guru pAse laI jAuM." kare! ApanA mAthe ya guru? Apa ja te gurunA sarvaguNothI suzobhita che!" nUtana munie Azcaryacakita thaIne pUchyuM. te vakhate gaNadhara bhagavate jagadguru paramAtmAnA bAhya
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva atyaMtara svarUpanuM je varNana karyuM te sAMbhaLatAM ja nUtana munine samyagdarzana prApta thayuM. paNa asa! jyAre teNe sAkSAt prabhu varanuM darzana karyuM tyAre te vivaLa thaI gayuM. teNe gaNadhara bhagavaMtane pUchayuM, "zuM A ja tamArA guru che? je A ja tamArA guru hoya te mAre tamArI sAthe ya rahevuM nathI; ane A dIkSA ya pALavI nathI." ATaluM belIne rajoharaNa vagere tyAM ja mUkIne hAlika tyAMthI nAsI gayo! pUrvabhavanuM prabhu vIra sAthe baMdhAyeluM hAlikanA AtmAnuM vera AgaLa AvI gayuM! ene paramAtmA paNa na gamyA. paNa kevI kamAla karI che, karuNAsAgara paramAtmAe? ke A badhI UthalapAthalane kevaLa jJAnanA prakAzamAM te kRpALu jotA hatA chatAM gaNadhara bhagavaMta gautamasvAmIjIne tenA pratibaMdha mATe mokalyA. dIkSAthI patana te thayuM ja; paNa paDe keNa? je caDyo hoya te ja ne? prabhue ene samyagadarzana prApta karAvI daIne eka vAra paNa keTale UMce caDAvI dIdhe? have bhale kadAca paDyo paNa te ya e AtmAne saMsAra adhapudgala parAvartakALanI aMdara te nizcitapaNe thaI ja gaye ne? vAha....prabhunI kevI vyuhAtmaka sahaja karuNA! ane pele hAlika paNa ke nIkaLe? prabhunA svarUpanuM parokSa rIte varNana sAMbhaLatAM samyakatva kamAI gaye; ane te svarUpe prabhune pratyakSa jotAM sarvavirati gumAvI beTho. karmanI pariNatio khUba vicitra hoya che. te zAstravacana ahI keTaluM badhuM yathArtha varUpe pratyakSa thAya che?
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ [8] rAjA dazANubhadra caMpAnagarIthI vihAra karIne trilekaguru ekadA dazANe dezamAM padhAryA. dazArNa dezanA rAjA dazArNabhadra trilekagurunA parama bhakta hatA. bhaktane bhagavAna padhArI rahyAnA samAcAra maLyA. "AvatI kAle ja prabhu dazArNanagaranI bahAra udyAnamAM padhAraze." rAjadUte rAjA dazArNabhadrane jaNAvyuM. rAjAe sabhAne jaNAvyuM ke, "jyAre paramAtmA padhAre che tyAre huM paNa evI adbhuta keIe na karI hoya ke na dAkhavI hoya tevI-samRddhithI paramAtmAne vaMdanA karavA jaIza ke AkhI duniyA, are! devagaNe paNa stabdha thaIne meMmAM AMgaLAM nAMkhI de." ane kharekhara....rAjA dazArNabhadra pitAnI tamAma buddhi, zakti, saMpatti ane sAmagrI enI pAchaLa lagAvI dIdhI ane bIje divase savAre atibhavya rIte rAjA samavasaraNamAM AvyuM. samavasaraNanAM pagathiyAM upara enA je paga paDatA hatA, temAM ya tene garva vyakta thatuM hatuM, tenuM mastaka paNa garvathI ekadama unnata hatuM; tenI AMkhamAM paNa garva ghaLAte spaSTa dekhAtuM hatuM. tenI bhrakuTi ane tenuM lalATa paNa garvanI tejarekhAothI aMkAyelA spaSTa jaNAtAM hatAM. samavasaraNamAM pitAne gya sthAne besatI vakhate besavAnI rItamAM paNa tene garva achata rahyo na hate. bhAre ThATha karIne jagatane pitAnI samRddhi dekhADI devAnA rAjA dazArNabhadranA oratA devalekamAM indranI najaramAM AvI gayA hatA. paramAtmAnA bhaktanI A dazA thAya te bIjA paramAtmA
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ [18] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva bhaktathI kema sahevAya? devendra nizcaya karyo ke, dazArNabhadranI sAna mAre ThekANe lAvI devI. devendra pAse je daivI samRddhi hatI, je vaikiya zakti hatI tenI pAse te dazArNabhadranI mAnavIya zakti ane samRddhi te bezaka vAmaNI puravAra thaI jAya tema hatu. kharekhara tema ja thayuM. pitAnI vaikriya zaktithI jalamaya vimAna taiyAra karIne devendra temAM beTho. abhuta hatuM, e vimAna. anekhA hatA; enAM kamaLo, jAjaramAna hatAM; enA rane ane maNi vagerene caLakATa. vimAna dvArA matyalekamAM avatarele devendra have airAvata hAthI upara ArUDha thaIne samavasaraNa prati javA lAgyA. e hAthInI samRddhi te kaI ora ja thatI, kalama enuM varNana na karI zake, kavi ene kavitAmAM na utArI zake. svapnanI sRSTimAM ya e kadI na avatarI zake. devendranA e vaibhavapUrvakanA Agamanane joIne dazArNabhadranuM mukhakamala karamAI gayuM. ene pitAnI garviSTha jAta upara dhikkAra vachUTI gaye. eka bAju eNe sAgara je; enI sAthe vizALatAnI spardhAmAM caDeluM khAbeciyuM joyuM ! enuM aMtara zaramAI gayuM! e mane mana bolI UThyo; "kyAM huM kUvAne deDake ! kayAre ya meM joI nathI, AvI sagaranI samRddhi !" dazArNabhadra pitAnA garvanA pitAnI jAte, ekarAranA ane pazcAttApanA mudugarathI cUretUrA karavA lAgyo. e AtmA Ama te laghukamI hite; jarAka ADA ravADe caDI gayo'te eTaluM ja.... eTale abhimAna gaLavA lAgyuM ane virAganI Aga bhabhUkavA lAgI. bhega-rAganA AlizAna khaMDa emAM bhasmIbhUta thavA lAgyA. tyAgane sUrya kSitijamAM pragaTa thayA. te ja kSaNe dazArNabhadra pitAnI damadamAma samRddhimAM jIvaMta purAvArUpa AbhUSaNe
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA dazANabhadra [19] utAravA lAgyA. devendra te e dazya joIne stabdha thaI gayA. e mane mana bolI UThayA, "dazArNabhadra zuM karI rahyA che ? zuM sarvaviratidhara munirAja banavAnI taiyArI kare che? are ! are ! garva carA! ane zarma UbharA ! addabhuta! adbhuta! paNa tyAM te dazArNabhadre pAMca mUThImAM ja vALane leca karI dIdhe! ane gaNadhara bhagavaMtanI pAse AvIne muniveSa paherI lIdhe ! citramAM cItarele devendra je devendra banI gaye! muni parSadAmAM jaIne beThelA nUtana munivara dazArNabhadranI pAse jaIne devendra pitAnuM mastaka jhukAvI dIdhuM ! gadgad kaMThe devendra be, "huM hAryo! tame jItyA ! meM rAjA dazArNabhadrane harAvyA'tA, paNa muni dazArNabhadra mane harAvI dIdhuM ! sattA, saMpatti ke samRddhinI Toca amArI devenI duniyA pAse che, paNa sarvaviratinI Taca te tamArI ja pAse! tyAM te ame Daga paNa mAMDIe zakIe nahi. | munivara ! Apane garva huM utAravA gaye; paNa Ape mAre garva gALI nAkhyo! mane kSamA kare. ApanA mahAna AtmAnI meM AzAtanA karI che!" kevI kamAla che; vIrazAsananA zramaNyabhAvanI! sattA, saMpatti ane samRddhinA phATaphATa vaibhamAM mahAlatA mahAlaye nA svAmIone paNa jenA caraNomAM dAsa thaIne besI javuM paDe ! hA.tethI ja jyAM zramaNyabhAvanI sparzanA thaI zake che te mAnavagati ja mahAna che. pachI cAhe teTalI vipattio; gaMdakIo vagerethI te bharelI kAM na hoya? jyAM e zramaNyabhAvathI sparzanA nathI te devagati tuccha che; nagaNya che; pachI cAhe teTalA vaibhAnA DuMgaro tyA khaDakAyA kAM na hoya?
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ [20] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva AthI ja ma leAkanA DAhyA mAnavA te devagatimAM janma levAnuM kadI IcchatA nathI; ane devagatinA DAhyA devA mAnavagatimAM janma levA mATe satata IMtejAra rahe che! A kamanasIkha mAnava ! chatAM ya tuM bhAna bhUlyA che, malAkanI azucibharI mAnunImAM; azaraNu svajanAnA, anitya dehamAM ane durgAMtiprada artha puruSAtha mAM ! jAga....jAga ... eka, mAnava ! jAga. yAda rAkha; lAkhA dAnezvarIenA puNya karatAM eka ja zIlavAna ke sAmAyikavAnanuM puNya maLa ghaNuM mahAna che. lAkhA zrAvakAnA lAkhA zIla ane sAmAyika karatAM eka ja nigraMthanI eka ja paLanI sarvaviratidharmAMnI spanA e ghaNI mahAna sAdhanA che. nIcenI kakSAnA je lAkhA na karI zake te uparanI kakSAne eka ja karI jAya. nIce kSetra virATa; paNa pariNAma sUkSma. upara kSetra sUkSma, paNa pariNAma virATa, gRhasthajIvananI game teTalI dhArmi`ka paNa moTAI, munijIvananI nAnAmAM nAnI sAdhanA pAse ya vAmaNI banI rahe che. dazA bhadranA indrane maLelA vaLatA phaTakA ApaNA sahunA jIvanane prodhanAro banI rahe. sahu samajI rAkho ke skUla jagatanAM sthUlatama tophAno upara ApaNe vijaya meLavavA haze te te viratidhanI zuddha ArAdhanAnI sUkSma tAkAta vaDe ja meLavI zakAze. nA....mAIka, 'lAITa' ke nirarthaka 'phAITa'thI te ApaNe ja kayAMka aTavAI jazuM; phe'kAI jazuM ke hAmAI jazuM.
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ rohiNeya cAra trilekaguru dharatIne khoLo khUMdatA hatA. vadhu ne vadhu bhavya cha pAme te mATe nagaramAM ja vihAra na karatA; kasabAomAM, re! bhayAnaka khINa-pradezanAM gAmaDAMomAM kheDUta prajAnA vasavATomAM (droNamukhamAM) paNa vihAra karIne pahoMcatA, ane te te prajAne temanI kakSA mujabane upadeza detA. AthI ja mithyASTi leke mAM bhAre sannATa phelAI gayuM hatuM. re! temanA gharamAM pesI jaIne keka ghara lUMTI jatuM hoya te temane AbhAsa thatuM hatuM. saraLa pariNAmI nI vAta judI; ane kaThora pariNativALA AtmAenI vAta judI. e samaye rAjagRhI nagarI pAse AvelA vaibhAragirinI eka guphAmAM lehakhura nAmane-jenuM nAma letAM retAM bALake zAnta thaI jAya e nAmacIna era hate. maratI vakhate eNe pitRbhakta rauhiNeya nAmanA pitAnA putrane pratijJA karAvI hatI ke bhUlecUke paNa mahAvIranuM vacana teNe sAMbhaLavuM nahi ! hAya! jyAre A dharatI upara prabhu sAkSAt sadehe-vidyamAna hatA tyAre AvA mAvatare je pAkyA hoya te A haDahaDatA kaLiyugamAM te tevI ghaTanAnuM zuM Azcarya thAya? paNa karmanAM gaNita akAya che. emAM eka mIMDAnI ya bhUla kyAreya AvI nathI. e ja bhavamAM je rauhiNeya paramAtmA mahAvIradevane ziSya banIne ghora tapasvI thaIne svarga saMcaravAnuM karmanA cepaDe jaDabesalAka lakhAI cUkyuM hatuM tene vaLI A pratijJA ! rauhiNeyane javA-AvavAne je raste hatuM tyAM ja prabhunA samavasaraNanI racanA thaI hatI. reja tyAMthI pasAra thate e cera
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ [22] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva kAna upara sajajaDa rIte hAtha mUkIne doDatA doDate pasAra thaI te paNa ene bApaDAne kyAM khabara hatI ke A doDavAnI kriyA ja tArA kAnamAM prabhunI dezanAnA zabdo pesADI devAnuM ane jIvana parivartana lAvI mUkavAnuM kAma karavAmAM mukhya bhAga bhajavavAnI che? eka dI e rIte deDatAM enA page kAMTe vA. joradAra rIte pagamAM khUMpI gaye. besIne kADhayA vinA koI upAya na hatA. anyathA have cAlI zakAya tema na hatuM. nirupAye cAra beThe. hAthethI kADhavAmAM vAra te lAge ja ? te vakhate ja tenA kAnamAM paramAtmAnI dezanAnA devanA svarUpa aMgenA keTalAka zabdo tenA kAne paDI gayA. jemAM prabhue kahyuM hatuM ke, "devenI AMkha maTakuM mAratI nathI, teo dharatIthI cAra AgaLa addhara cAlatA hoya che, gaLAmAM paDelI puSpanI mALA jIvanakALamAM karamAtI nathI" vagere. pitAnI pratijJAne A rIte bhaMga thavAthI rauhiNeyane ghaNuM duHkha thayuM paNa te lAcAra hate. eka dI' te magadhanA mahAmaMtrI abhayakumAranA chaTakAmAM sapaDAI gayo. tenI pAse cora tarIkenI kabUlAta karavAmAM jyAre abhaya badhI rIte niSphaLa gayA tyAre tene UMghADI daIne cAre bAju devalekanuM vAtAvaraNa saryuM. devAMganA jevI kumArikAone sajI. te UThayo tyAre jANe ke tene tAjo ja devalekamAM janma thaye hoya tema tene devAMganAne pATha bhajavatI strIoe vadhAvyuM. pachI temaNe tene pUchayuM ke, "tame zAthI amArA svargamAM janma lIdhe? tame karelAM sukRtya ane duSkRtyenuM varNana kare." - rohiNeyane A nATakamAM bhAre zaMkA paDI gaI hatI, te vakhate te strIo vagere kharekhara devAMganA che? te jANavA paramAtmAnAM vacane kAme lagADyAM. are ! A strIonI AMkho te maTakA mAre che; vaLI te dharatI upara ja UbhI che.re ! kaI kalama ahIM te lAgu thatI nathI!" rohiNeya mane mana be lI UThyo. te ekadama sAva pathaI gayuM. pachI te nATakamAM te ya bhaLe ane badhAne
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ rauhiya cAra [223] AkhAda ullu banAvyA. chevaTe lAcAra thaIne abhayakumAre tene cheDI mUkayo. pachI rauddhiNeyane paramAtmA mahAvIradeva upara bhArethI bhAre saddabhAva jAgI gayA. pelI pratijJA upara ane tenA dAtA-pitA upara tene tiraskAra vachUTayo ! AvA hAjarAhejUra paramAtmA jagatamAM hovA chatAM me' kayAreya dezanA zravaNa na karyuM, samarpaNa na karyu", e vicArathI ene khUba aphsosa thayA. jIvana hajI kazuM bagaDI gayuM nathI. hAranI khAjI teA mATemADe paNa jItamAM palaTI zakAya che, jo sattva hoya to....' ema vicArIne paramAtmA pAse pahoMcyA. saghaLAM duSkRtyAnu prAyazcitta karyu. dezanAmAM padhArelA mahArAjA zreNika ane abhayamaMtrInI samakSa svarUpa pragaTa karIne cArInA tamAma mAla dekhADI dIdhe. paramAtmAne teNe pUchyuM' ke, 'munijIvana mATe te ceAgya che ke nahi ?' paramAtmAe hakAramAM uttara ApatAM te dIkSA levA sajaja thaye.. magadhapatie rauhiNeyanA dIkSA-mahAtsava karyAM. je kambhe zUrA te dharmo zUrA' e kahetI teNe sArthaka karI dhAra tapa karIne kAyAne kRza karI nAkhI, chevaTe prabhunI anujJA laI ne vaibhArapa ta upara pAipeAgamana anazana karyu.. zubha lezyAmAM kALadharma pAmIne rauhiNeya muni svage gayA. tAraka vIra ! rohiNeya jevA cAra-lUMTArAnA paNa Apa anyA ! caMDakauzaka jevA jherI nAgane Apane mAravA nIkaLelAnA paNa Ape uddhAra karyo! gozAlaka jevA adhamAtmAne paNa Ape atarAtmA banAvyeA ane amane ja Apa bhUlI gayA ? e, nAtha ! khera....have to amane sa`sAra sAgarathI tArajo; amAre taravuM che; taravAnI tIvra tAlAvelI che. nA...nA...rIhiya, caDakauzika ke gozAlakanA bhUtakALa jeTalA bhayakara tA amArA bhUtakALa paNa na hatA ane vamAnakALa paNa nathI . tArA ! e, tAraNahAra ! amane ugArA. taraNa
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrIzvara abhayakumAra e vRndamAM ajaya ane saMjya paNa hatA. temaNe samagra ghaTanA joI. maMtrIzvara abhayakumAranI kArya karavAnI cAturI ane avasaracita karaDAkI joIne ajaya te stabdha thaI gayuM hatuM; paraMtu sAthe sAtha abhaya upara ApharIna pukArI gayuM hatuM.' rAjagRhInA prajAjane samakSa eNe viratidharmanuM ja gaurava karyuM e joIne te enI akkala kAma karatI na hatI. he! kevuM A jinazAsana, ke jene pAmelA kaTipatio ane sattAnA svAmIe paNa bhikSunA sarvaviratidharma mATe keTaluM badhuM apAra bahumAna gharAvatA hoya che? ajaye gurujI saMjayane pUchayuM, "gurujI! je abhaya maMtrInA haiye sarvavirati dharma ja ramI rahyo jaNAya che, te svayaM paNa zuM e ja mArge prayANa karaze kharA? vatsa! ajaya! jyAre maMtrIzvara abhaya ApanI samakSa kaThiyArA-muninA sarvaviratidharmanA aMgIkAranI vAta karatA hatA tyAre te dhyAna daIne temanI sAme joyuM hota te tane emanAM cakSuo AMsubhInAM thaI gayelAM dekhAyA hatA. pote e parama pAvanakArI jIvananA patha upara hajI Daga bharyo nathI tene kheda azvasvarUpe bahAra AvyuM hatuM. ajya! jinazAsanane sAce zrAvaka ke sAcI zrAvikA te ja kahevAya ke je sarvaviratidharma meLavavA mATe talasatA hoya, e dharma na maLe tyAM sudhI bharapUra bhega-sukhanI vacce rahevA chatAM pANI vinAnI mAchalInI jema taraphaDatA heya. AvA AtmA
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ matrIzvara abhayakumAra [25] Ane kadAca kAraNavazAt saMsAramAM rahevuM paDe te te rahe kharA, paNa temAM rame te nahi ja. maMtrIzvara abhayanA bhAvinI vAta te mane meM je kAMI jJAnI bhagavaMta pAsethI jANyuM che te pUchI tA have tane kahu. vAta ema che ke, 'huM kayAre jinazAsananA zaNagAra jevA aNugAra banIza ?' evI satata ciMtA sevatA abhayane eka vAra temanA pitA magadhapati zreNike rAjyanA kArabhAra svIkArI levA jaNAvyuM. abhayane thayu ke rAjyanI dhUrA vahana karyAM bAda huM temAM ja sAI jAuM ke kALa daramiyAna ja mAruM mRtyu thaI jAya tA mArI dIkSAnuM zuM thAya ? eTale eka vAra paramAtmA mahAvIradevanI pAse jaIne saghaLI hakIkata mAre jANI levI joI e. pitAjI te paramAtmAnA paramabhakta hatA eTale emaNe paNa abhayane paramapitA prabhu mahAvIradeva pAse jaIne saghaLI vigata vicArI levAnI saMmati ApI, abhaya prabhujInI pAse gayA. vinItabhAve eka ja prazna pUchyo ke, huM trilokaguru taraNu-tAraNahAra devAdhideva ! chellA rAjiSa kANu ?" arthAt rAjA thayA bAda dIkSA le tevA chellA rAjA kANu thaze ?? paramipatAe jaNAvyuM", abhaya ! thADA ja samaya pUrve je udayana rAjAne me' dIkSA ApI che te ja chellA rAjaSi che. heve pachI rAjA thanArA koI AtmA mArA zAsanakALamAM dIkSita thaze nahi. abhayane peAtAnA savAlano javAba jaDI gayA. jo pAte rAjA thAya te| dvIkSA thavAnu asavita banI jAya-e vAta nizcita thaI gaI. ajaya ! magadhanA rAjA thavA karatAM abhayane mahAvIradevanA zAsananA raka thayuM hatuM. A zAsananuM bhikSupaNuMce magadhanA rAjavI. tri. ma.-15
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ [226] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva paNa karatAM ene mana ghaNuM kImatI hatuM. rAjavIpaNAnA vaibhave te vIrazAsananA bhikSupaNAnA virATa vaibhava pAse khUba vAmaNA ane atyaMta tuccha lAgatA hatA. abhaye manemana gAMTha vALI dIdhI ke have rAjene svIkAra te na ja kare ane .. ajaya! abhaya mATe senAne eka dI" UgI jaze jyAre sarvaviratidharmanA paMthe pitAjInI saharSa AjJA laIne maMtrIzvara abhaya Daga mAMDI deze. ajaya! kamAla, kamAla che A jinazAsananI; ke jenA dhanADhyo, sattApattio, namaNI najAkata kanyAo, rUpasuMdarI ane garbhazrImaMta yuvAne, abhinava pariNIta yugale sarvaviratidharmanA kAMTALA kaThora paMthe Daga mAMDI de che. re! je jinazAsana prati mahApaMDita ane jJAna viSTha vike paNa ghaNI moTI saMkhyAmAM kheMcAyA, te jaina kuLamAM ja janma pAmelA abhaye, zAlibhadro ke caMdanabALAo te mahAmaMgalakArI jinazAsanane pitAnuM jIvana samarpaNa kare tana, mana ane dhana kurabAna kare temAM zI navAI? ajyanI A amUlakha karma nijara karatI pavitra vicAradhArA ekAeka aTakI paDekemake vRnda gaNadhara bhagavaMta zrI sudharmAsvAmIjInI vasati pAse AvI pahoMcyuM hatuM. sahue gaganabhedI nAde zAsanapati trilekaguru, paramAtmA mahAvIradevanI ye pikArI hatI; gaNadhara bhagavaMta zrI sudharmAsvAmIjInI jaya bolAvI hatI.
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ ItihAsane sauthI moTo khUnakhAra jaMga nAnakaDI eka vAtamAM A avasarpiNInA ItihAsanuM sauthI moTuM yuddha khelAI gayuM, jemAM be ya pakSanA maLIne eka koDa ane eMsI lAkha mAnavene saMhAra thaI gaye. magadhanareza; paramAtmA mahAvIradevanA paramabhakta magadhanareza mahArAjA zreNikanA putra kuNikane padmAvatI nAme paTTarANI hatI. teNIne pitAnA diyara halla ane vihallane pitAe bheTa ApelA. divya vastra, hAra, kuMDaLa ane secanaka hAthI meLavavAnI IcchA thaI. teNe potAnA pati kuNikane A vAta karI. patnI pratyena athAga mahane kAraNe ghaNuM AnAkAnI pachI kuNike te vastuo nAnA bhAIo pAsethI meLavI ApavAnI padmAvatIne khAtarI ApI. paNa aphasa ! halla ane vihalle moTA bhAI kuNikane te vastuo ApavAne nanai bhaNI dIdhuM ane badhI vastuo laIne ekAeka mAmA ceTaka mahArAjA pAse vaizAlImAM cAlyA gayA. ATalI vAtamAM pitAnA mAmA mahArAjA ceTaka sAthe kuNikanuM yuddha cheDAI gayuM. kaNikanA kAla, mahAkAla vagere dase ya bhAIe sainyanuM senAdhipatipada pAmIne kamazaH ceTaka mahArAjAnA ekekA bANathI haNAyA. daivI zakti ane salAha prApta karIne kuNike ghera raNasaMgrAma khe. banne pakSanA eka koDa ane eMsI lAkha mAnave haNAI gayA. Adhyana AdimAM mRtyu pAmIne nAraka ke tiryaMcanI gatimAM gayA. paNa te ya kuNikane kaSAya zAMta na paDyo; pAcho na
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ [28] tribhuvanaprakAza mahAravIdeva vaLe. aneka dAvapeca karIne aMte teNe vaizAlI upara vijaya meLavyuM. 'mahArAjA ceTaka anazana karIne mRtyu pAmyA. halla ane vihalla daivI sahAyathI prabhu vAra pAse pahoMcI gayA ane vairAgyathI vAsita thaIne temaNe dIkSA lIdhI. araNyanA ekAMtamAM rahIne ghera tapa karatAM kulavALuka muninI vijaya pAmavAmAM sahAya levA mATe kuNike te sAdhunuM vezyA melIne patana karAvyuM. tenA dvArA ja vaizAlInI rakSA karatA munisuvratasvAmIjInI pratimAvALA stUpane kAvAdAvAthI teDAvIne khedAnamedAna karI nAkhavAmAM AvyuM. na jANe Ave te keTaluM ya vinAza thaye; keTalI ya ramata ramAI! atyaMta kALA akSare A Akhe ItihAsa lakhAye. savAla eka ja che ke prabhu mahAvIradeva te kALamAM A dharatI upara sadehe vicaratA hatA, te teo kAMI ja karI na zakyA? kuNikane A aghera saMhAra karatA aTakAvI na zakyA? kaNike te e paramakRpALu paramapitAnA addabhuta ane ajoDa nagara-praveza mahetsa karAvyA hatA! te zuM prabhue tene kema samajAvyo nahi? basa...enuM ja nAma bhavitavyatA. paramapitA pitAnA jJAnaprakAzamAM A aghAra saMhAranuM nizcita nirmANa jotA hatA.... je nizcita nirmANa che tene kaI ja mithyA karI zakatuM nathI. nAkhuda paramapitA paramAtmA paNa nahi. e, padmAvatI! tArA ja pApe A aghAra saMhAra thaye ne? e, jaDa pudgala! tArA pratyenA rAge ja padmAvatInI buddhi bagaDI ne? e, jIda ! tArA saMkajAmAM AvIne ja kuNike A kAma karyuM ne? o, bhavitavyatA! teMja prabhu varanI upasthitimAM ya Ave
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ ItihAsano sauthI moTuM khUnakhAra jaga [22] kALo kera vartAvI dIdhuM ne? e daivI baLe! keka puNyazALIne puNyanA kAraNe ja tame lAcAra banIne kaNikanI duSTatAne AdhIna banyA ane e mahAsaMhAramAM mArgadarzaka banyA ne? dhikkAra che A saMsArane! jyAM AvuM AvuM te na jANe keTaluM ya ja bane! dara kalAke bane che. dara miniTe ane dara sekaMDe bane che! aghora saMhArane sarjaka AtmA ke kara haze ke jene prabhue-cakavatI na hovAthI-chaThThI narakamAM gamana jarNavyuM tyAre sAtamI narake javA mATe cakavatI banavAnA niSphaLa prayatna zarU karI dIdhA hatA!
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ [8] narakesarI magadharAja aMdhiyArI e rAta hatI. e rAtrinA aMdhakAranA gADha tharene paNa cIrI nAMkhIne, otarAdI dizAnA pavana sAthe bhaLIne keIna pikAra rAjagRhInA nagara tarapha doDyA AvatA hatA. bhAre karuNatA emAM hatI. jIvatA lehIne thIjAvI nAkhe tevA enA svare hatA. rAjagRhInA nAgarikenI rAtrie dardabharI pasAra thatI hatI. sahu jANatuM hatuM e pikAre kyAMthI Ave che! magadharAja zreNike kedIone satAvavA mATenI banAvelI lokhaMDI cAra dIvAlanI aMdara purAyelA e ja magadharAjanA e sisakArA hatA. pote ja pitAnAmAM purAyA hatA. e sUraja have astAcalane bhedI cUkyo hate. paNa kenI majAla hatI ke UgatA sUraja (rAjA kuNika)nI sAme kaI mAthuM UMcuM karI zake ? UMcuM kare te dhaDa uparathI mAthuM juduM thaI gayA vinA na ja rahe. piMjare purAyelA vanakesarInI jema magadharAja ADA paDayA hatA. emanA deha upara cAmaDAne lAMbe jhabbe hate. meM para pratApa te ene e ja hate. paDakhenI eka dIvAle lekhaMDI saLiyAvALI eka nAnakaDI bArI hatI. Acho prakAza temAMthI AvI rahyo hate. ajaya-saMjaye tyAM AvI cukyA hatA. magadharAjanA ekalI karuNatAbharyA sIsakArAe sAMbhaLInete. magadharAja dhImA avAje belI rahyA hatA. paramakRpALu paramAtmAne huM ananya bhakta ! chatAM moharAja
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ narakesarI magadharAja [23] ne ya gulAma! mana sepyuM meM paramAtmAne, tana ApyuM meharAjane!" A tana paNa paramAtmAne meLe mUkI dIdhuM hota te A duHkhanA divase jevAnA Avata kharA? duHkha te ThIka, ene huM kadI raDyo nathI. Aje paNa raDavAne nathI. mRtyunI paLe paNa dIna bane e bIjA, A magadharAja nahi. paNa sukhanI paLomAM ya meM A tana maharAjane seMpIne keTaluM bAphI nAMkhyuM? kevAM kevA pApa karI nAMkhyAM. mArI mattAbhUkhe meM keTalAMyanAM mAthAM raNamAM ragadoLI nAMkhyAM? ane mArI vAsanA? hAya! keTalI bhayAnaka, kevI bhUkhAraDI e kALI nAgaNa! mAgatI ja rahI zakyA ane Apane ja rahyo A magadharAja enuM manamAnyuM! pelI caMpAnI kaLI samI kemaLa sunaMdA ! lagna karIne eka ja rAtamAM meM ene mUkI dIdhI. ke vizvAsaghAta karyo? ane Aje paNa jenI haiyAphATa rudana karatI mane Thapake detI AMkhe mArI sAme taravare che te sulasA ! enAM jIvananuM batrIse ya putranuM sukha meM haNI nAMkhyuM ! mArA kAmAgnimAM e sukhane bhaDake bALI mUkyuM! suSThAne meLavavA gaye, sulasAnA batrIse ya putre mArA aMgarakSaka tarIke sAthe hatA. suSThAne badale cellANune upADI lAvyuM ane mAro pIcho pakaDelA ceDAmahArAjAnA sainikenI sAthe laDatAM laDatAM e batrIse ya khapI gayA, badhA ya mRtyu pAmyA. huM callaNAne pAme. - mahAzrAvikA sulasAnA batrIsa putre bhega daIne! ke karmacaMDALa! ane pelI nartakI AmrapAlI! jenA aMga aMgamAMthI naryuM rUpa nItaratuM! rUpane ja e sAgara hatI. emAM ya meM DUbakI mArI. ghaNI DUbakI lagAvI, paNa...muja pApInI tyAM ya tRSA na chIpI. mArI kAmatRSA te vadhatI ja cAlI.
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ [32] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva huM gharaDe thaye, mArI tRSA vadhu ne vadhu yuvatI banatI gaI, bALa banatI gaI caMcaLa thatI gaI ethI te meM pelI durgadhAne joI tyAre mAruM mana vikArethI khadabadI UThayuM ne? chokarI sAva nAnakaDI, huM sAva budde ! chatAM mane buddAne jarA ya lAja na AvI. sattAnA jore meM ene mArA aMtaHpuramAM besADI dIdhI ane eka ja rAtanuM sukha meLavIne meM ene ya rajhaLatI karI mUkI. mAruM aMtaHpura eTale abaLAone kArAvAsa! seMkaDe abaLAone meM pUrI dIdhI ! emanAM aramAnene paNa emAM ja dATI dIdhAM! huM eka ! abaLAo aneka! keTalIne saMtavuM? keTalI mana mArIne jIvatI chatAM motanI rAha jotI jIvatI haze? keTalI ye vaLI manapasaMda meLavIne manane manAvI lIdhA haze? nArI te vAsanAmUti! dhasamasatA vAsanAnA jaLane mArga baMdha thAya te te jhanUnI banIne mAraphADa karIne ya bIje raste kADhI laIne ja jaMpe! hAya! nara je nara, magadharAja vAsanA kAbUmAM rAkhI na zakyo te nArInI te bicArInI zI majAla? eka vAra bhagavAna mahAvIradeve kahyuM hatuM, "nara karatAM nArInI vAsanA aNaguNa hoya che." paramakRpALu paramAtmAe jene mahAsatI kahI te ceTakaputrI celAne kapALe kalaMkanI kALI TIlI lagADatAM mane jarA ya lAja na AvI. mArA sivAya kazuM na jetIne ya meM ekadaMDiyA mahelamAM jIvatI saLagAvI mAravA mekalI ApI. eha! keTakeTalAnAM jIvanene meM sI pIsI nAkhyAM! magadhane nyAya karanArane ya karmarAjane tyAM zuM nyAya nahi thAya ! tyAM huM zuM javAba ApIza? devAdhideva bhagavAna mahAvIradevane huM ananya bhakta kahevAye, chatAM mArA A hAla karmarAje karyA!!! mArAM bALake vAsanA
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ narakesarI magadharAja [233] vijetA banyA ! megha mahAmuni bane. nadiSaNa parvatathI adhavacathI paDIne Ubhe thaI jaIne parvatanI Toce pahoMce. abhaya paNa A saMsArathI bhayabhIta banIne mane mUkIne cAlI nIkaLyA. rahyo mAtra huM! emane abhAgiye bApa! nA, bhAgyane zA mATe deSa dauM? emane vAsanAbhUpe bApa! ema ja kahevuM joIe. karmarAjane te je nyAya teLave haze te taLaze paNa magadharAje ke bhayAnaka anyAya karI nAkhe! kevI ramata ramI nAMkhI agaNita abaLAo sAthe ! jAta sAthe! ajaya ane saMjaya kAna daIne sAMbhaLI rahyA hatA. "magadharAja' magadhapati pite ja pitAne saMbodhatA hatA. je magadha mATe tame lehInAM pANI karI nAMkhyA e yA tamAruM nahi rahe hai! taiyAra thAo. have magadhamAMthI AghA cAlyA javAnI paLe jhAjhI dUra nathI hai! magadhane eka paNa prajAjana tamArA mRtyu upara be AMsu pADe te ya zakya nathI. tamArI vidAya upara te kadAca sahu AzvAsanane eka zvAsa kheMcaze. "magadharAja! bhAvinI A AgAhImAM jarAya zaMkA karaze nahi. tamArA ja dIkarA kuNike bharasabhAmAM tamane muzkeToTa bAMdhI lIdhA hatA ke nahi? kahe, kayA senApatie kaNikanI sAme baMDa pikAyuM? kaI prajAe baLavo karyo? kArAgAranI dIvAla tarapha tame cAlyA jatA hatA te vakhate tamArA hAtha ane pagamAM lekhaMDI sAMkaLo hatI, tame kedIne jharbho paheryo hate. A dazya joIne rAjasabhAmAM beThelA eka paNa mANasane nisAse tame sAMbhaLe hate? tamArI yAtanA upara keInuM ya rudana saMbhaLAyuM na hatuM ? nahi ja ne? te je jIvatA muA jevI tamArI dazA upara raDayuM nathI e mANasa muelA tamArI dazA upara raheze? magadharAja ! AzA rAkhazo mA !" thaDIka paLo pasAra thaI. aMtara pharI balavA lAgyuM. "khera.... game te thaI jAo. magadharAja pitAnA siMhAsana upara jeTalo svastha
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ f234] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva hata, raNasaMgrAmamAM azva upara beThele e jeTale nIDara hatA, eTalo ja Aje paNa svastha nIDara che. phera eTale ja ke tyAM e pitAnA puNyathI e svasthA ane nIDaratA pAmyuM hatuM, Aje paramAtmA mahAvIredevanAM vacanAmRtenI smRtinI e siddhi pAme. che, A magadhanA prajAjane! tame sahu Ave, magadharAja Aje paNa siMha che. have ene kazAnI bhUkha nathI. e taddana zAnta paDI rahevAne che. tame Ave, game te karI jAo, e jarAya akaLAze nahi! beTA ajAta! tuM ya Ava. tAre je karavuM hoya te karI le. tAre ane mAre hisAba have ce karI nAMkhe che. tAruM leNuM je nIkaLatuM hoya te mATe badhuMya cUkavI devuM che. beTA! tuM te mAre vadhumAM vadhu upakArI banyo! bhagavAna mahAvIradeva rAjamahelamAM mane je na zIkhavI zakyA e te mane Aje jelamAM zikhavADI dIdhuM. thoDI ja vAramAM jagatanI vinAzitA, karmanI vicitratA, meharAjanI melI bhayAnaktA vagere vagere badhuM ya tatvajJAna tuM ja mane ApI pra. mAre te tuM sauthI vadhu upakArI! tuM mArA mATe je kare che te mArA hita mATe ja banI rahyuM che. beTA! jagata bhale kAle tane kahe ke te tArA pitAne jelamAM pUryA! paNa huM tane kahuM chuM ke, tuM e vAta jarA ya na mAnIza. te mane jelamAM pUryo ja nathI. huM tAre bApa jAte ja kahuM chuM ke tuM mane tatvajJAnanA prakAzanI bhavya duniyAmAM mUkyo che. je! mArI comera e prakAza patharAye che, aMtaramAM paNa e ja UbhagaIne UchaLI rahyo che. beTA, ahIM kyAMya aMdhAruM nathI. ahIM te mAtra prakAza! sAcI sUjhane pavitra prakAza!" magadharAja UbhA thayA. Amatema cAlavA lAgyA! emanA pagane avAja sAMbhaLIne cokIdAra jarAka svastha thaye. UThIne tALuM tapAsyuM. kedI aMdara ja che ne? bIjuM kAMI karate nathI ne? enI
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ narasarI magajarAja [235] khAtarI karI lIdhI ! sAthenA sahAyakane kahyuM, "bhAI dhyAna rAkhaje hoM! A rAjakedI che! jarAka gaphalatamAM rahyo te chaTakI jatAM ene vAra lAge tema nathI." be cokIdAranI vAta sAMbhaLIne magadharAja khaDakhaDATa hasI paDyA. svagata bolavA lAgyA, "kema magadharAja! sAMbhaLyuM ne? ze dama che ke have tame chUTI zake? are ! chUTavuM hota te kayArane ya chUTI gayuM hota. paramakRpALu paramAtmAe virAganI ochI varSA varasAvI hatI? muzaLadhAra! paNa chUTavuM ja kene hatuM? ane have Aje nAsI chUTuM? saMtrI bicAre che! buddhihIna che! ene khabara ja nathI ke magadharAjane te baMdhana ja gamyAM che. baMdhanamAM ja e jamyA che, baMdhanamAM ja jIvyA che; have te baMdhanamAM ja emane maravuM che. chUTavAnI bhAvanAvALA te game te rIte chUTI jAya che. magadharAjane chUTavuM ja che kyAM? saMtrI tuM nizciMta rahe bhAI ke kaMgALa! bhagavAna jevA bhagavAna maLyA ane huM bhikhAraDo ja rahyo. mekSa mArI hathelImAM ja hatuM chatAM huM kArAvAsamAM purAyele ja rahyo; keNa haze mArA je abhAgiyo! abhAgiyAenI jamAtamAM huM abhAgyazekhara!" ajaya ane saMjaya stabdha banIne magadharAjanA avAjanA paDachaMdAne sAMbhaLI rahyA hatA. eTalAmAM kArAgRhanuM dvAra kicUDa kicUDa karatuM khUlyuM. yamanA bhAI jevI vikarALa AkRtie praveza karyo! pUrI cha phUTanI enI UMcAI! magadharAja jevA be magadharAjane bagalamAM UMcakIne cAra mAIla cAlI nAMkhe e paDachaMda deha! jene jotAM ja rahetAM bALake raDatAM baMdha thaI jAya evI bhISaNa mukhAkRti! magadharAja! utArI nAkhe cAmaDAne jhabhe ! ane AvI jAo eraDAnI vacamAM! mAruM kAma patAvI nAkhuM." paheregIra bolya.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ [236] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva jhabbe utAratAM magadharAja bolyA, "hA, bhAI tAruM kAma patAvI le. tArA jeTalI ja utsuktA mane ya mAruM kAma ApI levAnI have jAgI che." oraDAnI vacce AvIne UbhA rahelA magadharAja belyA, "calAva keraDa! rAjA ajAtane Adeza bajAvI le. - saMjya magadhezvaranI nirbhayatA joIne meMmAM AMgaLI nAkhI gaye. ke bhayaMkara dekhAte hate; e paheregIra ! gUMcaLuM vALela keraDe eNe khule karyo! mIThAnA pANImAM palALavA lAge ! magadharAjanuM khulluM zarIra jotAM ajayanA aMtaramAM eka tINI cIsa paDI gaI! baraDA upara keraDAnA soLa UThayA hatA! enI upara lehInA paDa jAmyA hatA ! A joIne ja rAjA kuNike pitAne cAmaDAne jhabbe bakSisa (!) karyo hate. mAkhIo pelA seLane khule na karI nAMkhe te mATete ! A seLa upara mIThAnA pANI pAyele karaDe jhIMkAze? ane...magadharAja ene khamI zakaze? gurujI! A raurava nArakanAM dakSe huM joI nahi zakuM !" keraDo hAthamAM laIne phaTakAravA sajaja banelA paheregIrane joIne ajaye AMkha mIMcI dIdhI. sanananana... sananana....sanananana. phaTakAra phaTakAra, paheregIra ! bahu majA Ave che. sananana.. oha! magadharAje sisakAre nAkhI dIdhe. e keraDo pelA lehI jAmelA seLa upara ja jhIMkAI gaye hate ! kAMI vAMdhe nahi. e te A deha sisakAre nAkhI de che ha! mArA paramAtmAnI khIlA kheMcAtI vakhatanI cIsanI jema. magadharAja te khUba AnaMdamAM che! kema magadharAja !" magadharAje pitAne ja pUchyuM. "babara che ne mArI vAta phaTakAra ! paheregIrI phaTakAra! tuM mAratAM thAkIza paNa huM mArA khAtAM thAkuM tema nathI. A te kAMI nathI. AMkha mIMcuM
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ narakesarI magadharAja [237] eTalI ja vAra che. zaba ahIM paDayuM haze ane magadharAja pahelI nArakanA paramAdhAdhInI mUThImAM caLAte ciciyArIo pADate haze. - paheregIra! AnA karatAM ya anaMtaguNa duHkhe mAre 84-84 hajAra varSa sudhI lagAtAra bhegavavAnAM che. bhagavAna mahAvIradevane bhakta ghera yAtanAonI AgamAM..nA. nA. bhUlya mahAvIradevadrohI-enI AjJAne virAdhaka abaLAonAM sukha lUMTanAro, atyAcArI, sattAlupI magadharAjane kuttAthI ya badatara jIvananI bakSisa maLavAnI che. e ja barobara che. mArA jevA pApAtmAe mATe e ja barAbara che." belatAM bolatAM hAMphI jatA magadharAja bolyA. - jarA thaMbhIne AgaLa bolavA lAgyA, "eTale priya pahere. gIra! tuM te mAtra e duHkhanI vAnagI cakhADI rahyo che. e nArakamAM kALuM kalpAMta karIne kALA pApa huM na bAMdhI dauM e mATe ja tuM mane atyArathI-ahIM ja-e mAranuM zikSaNa ApI rahyo che ne? bhAI! lagAva, lagAva, magadharAja ! Aja sudhI mAla khAvAmAM pAchuM vALIne joyuM nathI te have mAra khAvAmAM ya pAchuM vALIne joze nahi." magadharAja pitAnI jAtane cUMTI khaNIne svastha rAkhavAnA prayatna karatA hatA. seLa upara paDelA phaTakAe ghAnI carADe pharI lehI dUjhatI karI nAkhI hatI! ekekA phaTakAe magadharAjane deha dhrujate ho! kema na dhruje! chaThThInA dhAvaNa cheDI nAkhe evA e phaTakA hatA. magadhezvarane bhagavAna mahAvIradeva na maLyA hatA te A sthitimAM e putra ajAtane gALo detA hota, pAgala banI gayA hata. ciciyArIo pADatAM hota. paramakRpALu paramAtmA pitAnA zaraNe AvelA bhaktane adazya rIte khUba AzvAsana ApI rahyA hatA, jANe ene vAMse paMpA
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ ri38] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva LIne karmanuM tattvajJAna na samajAvatA hAya! mA banIne vedanA sahI levA kahetA hatA....navuM karma na baMdhAI jAya te mATenI tamAma kALajI karatA hatA. bezaka, rANuM callaNa paNa pitAnA svAmInAthanI kALajI karatAM. paNa e badhuM ya bAhya hatuM. magadharAjane te atyAre bAhyanI kaI paravAha ja na hatI. ene te aMtaranI kALajI karanAra mA joItI hatI. ane e mAtra bhagavAna mahAvIradeva hatA. keraDAne mAra mArIne paheregIra thAkI gaye. jarA ArAma levA beTho. enuM ya aMtara te raDI ja rahyuM hatuM, jene tyAM AkhI jiMdagI vitAvI, je magadharAjanA pratApe chokarAMnA ya chokarAM mAge paDayA. paraNIne ThekANe paDayA...e ja magadharAjane 'keraDAnA mAra mAravAnuM hINabhAgIpaNuM pitAne ja kapALe aMkAyuM ! e pahelAM ja A kapALa phUTI kema na gayuM? are! jIvanane aMta kema na AvI gaye? dhikkAra che A jIvatarane ke mAtra piTanA svArtha khAtara svAmIne keraDAne mAra mAra paDe che." paheregIrane AtmA Ama kakaLI UThyo. paNa zuM kare? thAkI jatAM paheregIrane joIne magadharAja khaDakhaDATa hasI paDatAM ene kahetAM, "alyA bhAI tuM thAkI gaye? mAra khAnAre huM nathI thAkyo ne tuM thAkI gaye? paNa barAbara che. mArI pAse te trilekapatinI dayAnuM virATa baLa che. tArI pAse mAnavelekanA te nahi, paNa mAtra A nAnakaDA magadhanA svAmI ajAtazatrunI ja kRpA che! mAtra peTane khADo pUrI zakatI ! tuM kyAMthI mArA jeTale baLavAna ane bhAgyavAna hoya! magadharAjanI nIDaratAne saMjya punaH punaH vaMdana karI rahyo. thAkele paheregIra adhUruM kAma mUkIne cAlyA gayA. rANI celUNAe AvIne raDatI AMkhe magadharAjanI zuzruSA karI.
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ [239) narakesarI magadharAja eka divasa Uge. putranA mUtranA chAMTAthI kharaDAyeluM bhajana karatAM ajAtazatrue mAtA calaNane kahyuM, "haze keI ajAta je putravatsala pitA!" dukhiyArI cellA belI, "beTA, tArA pitAnI putravatsalatA pAse tAruM A vAtsalya vAmaNuM che hoM ! kyAM e vAtsalyane sAgara ane kyAM A khAbociyuM? tulanA karanAra bevakUpha haze " tyAre ja ajAtazatrue saghaLI vAta jANI ke parU jharatI AMgaLInI vedanAe cIse pADatAM mane zAnta karavA pitAe pitAnA meMmAM AMgaLI rAkhI mUkI hatI! o ! mA, tuM zuM kahe? huM ke nIca, pitR-hatyAre, adhamAdhama putra! hamaNAM ja jAuM chuM, mArA pUjya pitAjIne kArAvAsamAMthI mukta karavA. pagamAM paDIne mAphI mAguM chuM; mArA pApanI!" rAjA ajAta do. AnaMdita AMkhothI cela enI pITha jotI rahI. kaI na maLe, paheregIra ! sahu ADAavaLA thayA haze! ajAte jAte kuhADI lIdhI. kArAgRhanuM tALuM eka ja dhaDAke teDI nAkhIza. | magadharAje ajAtane kuhADI laIne Avate je. eha, pitRhatyA karavA Avyo che? nahi, nahi, marIza te kabUla paNa mArA ajAtane pitRghAtaka te nahi ja banavA dauM. nAdAna che, e bhale game te karavA iche, paNa mAre ene jagatanI samakSa pitRghAtI' tarIke kalaMkita kare nathI. Ava, beTA ajAta! sahunI kSamA mAguM chuM. saune kSamA ApuM chuM, vizeSataH tArI kSamA mAguM chuM. mAre kaI sAthe vera nathI. arihaMtasiddha-sAdhu-bhagavaMtanuM ane sarvajJabhASita-dharmanuM huM zaraNuM svIkAruM chuM.
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ [240] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva vI .vIra vIra .vira ." magadharAje viSa pAyelI hIrAkaNI cUsI lIdhI! eka ja paLamAM deha DhaLI paDyo. prANapaMkheruM UDI gayuM! kArAvAsanuM tALuM pUrA baLathI kuhADI mArIne teDI nAMkhyuM. lekhaMDI dvAre khUlyAM. kicUDa...kicUDa... pitAjI! pitAjI! mane mApha kare..mApha kare." belate rAjA ajAta deDI AvyuM. magadharAjanA dehane khUba DhaMDheLe! paNa have keNa bele? keNa jAge? belanA ane jAganAre te chellI paLe azubha legyAmAM caDI jaIne pahelI narakamAM cAlyA gayA hatA! bhayaMkara citkAra karate ajAta dharaNI upara DhaLI paDayo. mUcchita thaI gaye! rAjamAtA cellaNa AvyAM! eka karuNa cIsa nAMkhIne e ya mUcchita thaI gayAM! ajya ane saMjaya paNa A dazya joI na zakatAM kArAgAranI lekhaMDI dIvAlanI pAchaLa pachaDAI gayA. zuM banI gayuM? zI rIte banI gayuM? e saghaLuM jANatA hatA. eka te trilekapati bhagavAna mahAvIradeva ane bIjI kArAgRhanI lekhaMDI dIvAla ! saghaLI ghaTanAnI sAkSI tarIke e ja mUMgI UbhI hatI.
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ [9] vinayamUti gautamasvAmI (traNa prasaMge) [1] mati, bhuta ane avadhi-traNa traNa jJAnathI yukta chatAM; caturdaza vidyAonA pAragAmI chatAM, dvAdazAMgInA svayaM racayitA hovA chatAM jJAnane upaga mUke te ghaNuM kharA saMdehanuM nirAkaraNa ApameLe thaI javAnI pUrepUrI zakayatA chevA chatAM tema nahi karatA prathama gaNadhara bhagavaMta gautamasvAmIjI te kaI paNa prazna jAge ke tarata ja prabhu varanI pAse pahoMcI jAya atyaMta utkRSTa vinayabhAve prabhu virane pitAne sadeha pUche. | vIra emanA ArAdhyadeva hatA, vIra vIranuM raTaNa emane AjapAjapa thaI gayuM hatuM. A janmane te guruziSya bhAve saneha hate ja; paraMtu e snehInI rezama derI te pUrvanA bhAvathI ja baMdhAI cUkI hatI. AthI ja bhagavaMta upara gaNadhara gautamasvAmIane mAtra bhaktirAga na hata; sneharAga paNa hatuM. A sneharAga ja temane vitarAga thatA aTakAvI rahyA hatA. je te sneharAga na hota te temane prabhu pratyene bhaktirAga te kyArane vItarAgapadanI bakSisa karI cUkyo hata. jyAre teo prabhu varane prazna pUchatA tyAre temanI sADAtraNa koDa remarAjimAM AnaMda chAI jate; paNa jyAre prabhu vira uttara devAnI zarUAta karatA geyamAM !" "he gautama!" ema kahetA tyAre te e gautamanI sADAtraNa koDa remarAjiomAMthI apAra 2i. ma 16
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ [242 tribhuvanaprakAza mahAvIradeva harSanI jhaNajhaNATI pasAra thaI jatI ane e remarAji khaDI thaI jatI! te apAra dhanyatA anubhava karatA. - jyAre vIraprabhu saMdehanuM nirAkaraNa karI ApatA tyAre pitAnI vizeSa spaSTatA mATe ane bIjA aneka zretAone vadhu sArI samajaNa paDe te mATe vaLI gaNadhara bhagavaMta, prabhune pUchatA ke he prabhu! A vAta Apa kRpALu devAdhideva Ama zA mATe kahe che? se keNATheNaM bhate evuM puchaI?" be hAtha joDIne UbhaDaka page TaTTAra kamare, visphArita khee; jANavAnI bhAre samutsukatAne darzAvatI vilivALA lalATe pUchatAM gautamanuM ziSyatva e vakhate purabahAramAM khIlI UThatuM. vaLI pAchA prabhuvIra geyamA! he gautama! kahIne e ja vAta vadhu spaSTa karatA. eTale pachI be hAtha joDIne; mastaka namAvIne, lalATe aMjali aDADIne gaNadhara bhagavaMta prabhu vIrane kahetA, "he...mArA nAtha, Ape, je kahyuM che tema ja che. meM te ja bhAve saMpUrNa svIkAryuM che.--se evuM te." haze e paLe jyAre prabhu vIra zeyamA !" bolatA haze? kevI haze e paLe jyAre gaNadhara gautama bese keNaNuM te ! evuM vacaI' athavA te bese evuM te !" belatA haze? he gautama! Apane ya dhanya che ke Apa lAkha vAra prabhu vIranA mukhe caDyA ! adbhuta ApanI namratA! adbhuta ApanI gurubhakta H adbhuta ApanI vinItatA [2] gaNadhara gautamasvAmIjInI pAse A paNa eka labdhi hatI ke je temanA ziSya thAya tene kevaLajJAna prApya thAya. Ama
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ taLAva karavA calA gAgalInA sAthe hIthara pAse ja vinayamUti gautamasvAmI [24] 50 hajAra kevaLajJAnIonA te guru banyA; paNa aphasa! temane hajI kevaLajJAna thatuM na hatuM. ane temane raMja paNa rahete hate. ekavAra te gajaba thaI gaye. prabhuvIranI AjJAthI gaNadhara bhagavaMta dIkSita thayelA mAmA mahArAja sAlamuni ane temanA putra mahAsAlamunine laIne temanA bhANeja gAgalI rAjAne pratibaMdha karavA mATe caMpAnagarImAM padhAryA. dezanA sAMbhaLIne saMsArathI virakta thayelA gAgalI rAjAe potAnA putrane rAjyabhAra soMpIne pitAnAM mAtA-pitA sAthe dIkSA lIdhI. pAMce ya munivarenI sAthe jyAre gaNadhara bhagavaMta prabhu vIranI pAse jaI rahyA hatA tyAM rastAmAM ja zubhabhAvanAthI te pAMce ya munione kevaLajJAna thaI gayuM. sahu caMpApurImAM AvyA. te pAMca munioe prabhune pradakSiNa karI; gaNadhara bhagavaMtane praNAma karyA ane pachI kevalinI parSadAmAM jaIne besI gayA. tarata gaNadhara bhagavate temane kahyuM, "prabhune vaMdanA kareze." paramAtmAe kahyuM, "gautama! kevalajJAnIonI AzAtanA na kare. temane pAMce yane rastAmAM ja kaivalya pragaTa thayuM che!" A sAMbhaLIne gaNadhara bhagavaMte temanI sAthe kSamApAna karI. paNa have emanA manamAM bhAre ghamasANa cAlyuM ke, "zuM mane kaivalya nahi ja thAya? A ja bhave mAre mekSa nahi thAya ? A vAta vicAratAM ja temane devae kahelI vAta smaraNamAM AvI dee ekadA gautama gaNadhara bhagavaMtane kahyuM hatuM ke, eka vAra trilekagurue dezanAmAM pharamAvyuM hatuM ke je AtmA pitAnI labdhithI aSTApada tIrthanI yAtrA kare ane tyAM eka rAtri rahe te AtmA te ja bhave mekSa pAme."
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ [44] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva devenI A vAtanI smRti thaI eTale prabhu pAse temaNe aSTApadanI yAtrA mATe javAnI IcchA vyakta karIne AjJA meLavI. tyAM jaIne svalibdhithI theDI ja vAramAM aSTApada upara caDI gayA ! tyAM yAtrA karI, puMDarIka adhyayenI prarUpaNa karI. pAchA pharIne nIce AvatAM paMdarase tApasIe temanI pAse dIkSA lIdhI. temane laIne prabhu vara pAse javA nIkaLyA. mArgamAM te tApasa ziSya mATe zikSA levA nIkaLatAM temane gaNadhara bhagavate pUchayuM ke, "tamArA mATe zuM lAvuM?" teoe kahyuM, "khIra lAvaje." gaNadhara bhagavaMta thoDIka khIra lAvyA ane akSaNa mahAnasa labdhi vaDe dekhAtI teTalI ja khIramAM paMdaraso ya tApasa munione pAraNuM karAvyuM. temAM pAMcaso tApasane te khIra vAparatAM ja "prabhu vIra jevA jagaguru ApaNane maLyA kevuM ApaNuM paramocca sadbhAgya! evI bhAvanA jAgI ane temAMthI atyaMta laghukamI te tApoe kSapakazreNi mAMDIne kaivalya meLavI lIdhuM. bIjA pa00 tApasa-munione prabhunA aSTa prAtihAryonuM dUrathI darzana thatAM ja kaivalya pragaTa thayuM ane zeSa 500 tApasa munione dUrathI prabhunuM darzana thatAM ja kaivalya thayuM. AthI te paMdarase kevalajJAnIe prabhune mAtra pradakSiNA karIne kevali parSadAmAM jaIne beThA. gaNadhara bhagavaMta gautamasvAmIjIe temane prabhune vaMdanA karavA jaNAvyuM. tyAre paramAtmAe sAcI hakIkata jaNAvI. te vakhate gaNadhara bhagavaMtane A bhavamAM ja pitAne kaivalya thavAnI vAtamAM punaH zaMkA paDI gaI. paraMtu prabhue temane tevI zaMkA na karavA kahyuM ane jaNAvyuM ke tamAre mArI sAthe pUrva bhavIya sneharAga ja tamane kaivalya pAmatAM rekI rahyo che. paNa
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinayamUti gautamasvAmI [245] Ama adhIratA rAkho nahi. tamane A ja bhavamAM kaivalyanI prApti thaze. tyAre gaNadhara bhagavaMtane zAti thaI! ke haze gautamasvAmIjIne bhavane bhaya! mekSane talasATa ! e ja bhavamAM kaivalya pAmavAnI tIvra tAlAvelI ! ke kAtila puravAra thAya che neharAga! ke jenI hAjarImAM mAthuM paTakIne kaI marI jAya te ya tene kaivalyanI prApti na ja thAya. paramapitAnI pAse bALa banI jatAM e, pacAsa hajAra kevalI bhagavatenA guru! mahAjJAnI! mahAsattvazALI! mekSarasI gaNadharadeva ! ApanA caraNe kaTi koTi vaMdana. [3] gautama! A apApApurInI najIkanA bIjA gAmamAM devazarmA nAme brAhmaNa rahe che. te tamArAthI pratibaMdha pAmavAne che mATe tame tyAM jAo." paramAtmA mahAvIradeve Aso vadI amAvasyAnI rAtrie pitAnuM nirvANa thaze ema jJAnaprakAzamAM joyuM hatuM. A pahelAM gautama gaNadharane kaivaLajJAna nahi thavA de te temane neharAga teDavAnI jarUra hatI. ane te mATe prabhue temane devazarmAnA pratibaMdhanA bahAnAthI vidAya karyA. prabhunI AjJA pramANe gautama gaNadhara nIkaLyA ane dezanA ApIne devazarmAne pratibaMdha pamADyo. pAchA pharatAM rastAmAM deve pAsethI paramAtmAnA nirvANanA samAcAra sAMbhaLatAM ja jANe temanI upara vAghAta thaye. pAse paDelI zilAo paNa pIgaLI jAya tevuM karUNa kalpAta karavA lAgyA. keNa kaThora che? prabhu? ke jemaNe A samaye mane do pADIne leka-vyavahAra paNa na pA ? ke huM? ke jenI AvA
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ [24] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva samAcAra sAMbhaLyA pachI paNa chAtI phATI gaI nathI? A temanA aMtarane savAla hate. aMte sneharAganA baMdhana tUTyAM! ane zubha dhyAnaparAyaNa banIne tyAM ja prabhAte vItarAgadazA ane kevaLajJAna pAmyA. tyAra bAda bAra varSa sudhI A dharatI upara vihAra karIne aneka jIne pratibadhyA. chelle, rAjagRhImAM eka mAsanuM anazana karIne mokSa pAmyA,
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ tribhuvanaprakAza mahAvIradeva khaMDa-pa [[nirvANa-prApti ]
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ amAvAsyAnI e kALI rAta trilekaguru paramAtmA mahAvIradevanI pahelI ane chelI bane ya dezanA ItihAsanA pAne viziSTa rIte neMdhAI che. pahelI dezanA niSphaLa gaI. chelI dezanA lagAtAra soLa prahara sudhI cAlI. [1] kevalya pAmIne rAterAta paramAtmA je apApAnagarI tarapha padhAryA hatA ane jyAM agiyAra vine dIkSA ApIne gaNadhara pada upara pratiSThita karavAmAM AvyA hatA te ja apApApurImAM prabhu padhAryA. A samaye pitAnA agiyAra gaNadharemAMthI nava gautama ane sudharmA gaNadhara sivAyanA badhA nirvANa pada pAmI cUkyA hatA. apApAmAM dee samavasaraNanI racanA karI pitAnA Ayubane aMta najadIkamAM jANIne prabhue chellI sudIrgha dezanA ApI. prabhune samavasarelA jANIne apApAne rAjA-prabhune parama bhakta-hastIpALa paNa dezanA sAMbhaLavAne AvI gaye hate. dharmAdi cAra puruSArtha upara prabhue vistArathI samajaNa ApI. [2] tyAra bAda hastIpALa rAjAe vinItabhAve chelI rAtre AvelAM ATha beDhaMgA (vicitra) svapnanI vAta prabhu samakSa mUkI. prabhue te svapnanA phaLa varNana dvArA pitAnA dharma zAsananI zuM paristhiti thaze tenuM dhyAna karyuM. [3] tyAra bAda gaNadhara bhagavaMta gautamasvAmIjIe prabhune bhAvi avasarpiNI Adi kALanuM varNana karavA vinaMtI karI.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ amAvAsyAnI e kALI rAta [24] paramAtmAe pAMcamA ArAnI viSamatAo bharelI sthitinuM varNana karIne chaThThA ArAnuM varNana karyuM ane tyAra bAda AgAmI utsarpiNInA prathama tIrthaMkara zrI padmanAbhasavAmIane vRttAta kahyo. temAM pAMcamA ArAnA cheDA sudhI dharma zAsana avicchinnapaNuM raheze ema kahIne, chelle duHpasaha nAme AcArya, phalazuzrI nAme sAdhvI, nAgila nAme zrAvaka, satyazrI nAme zrAvikA, vimalavAhana nAme rAjA ane saMmukha nAme maMtrI thaze tema pharamAvyuM. [4] A pramANe bhAvikathana karyA bAda paramAtmA samavasaraNamAMthI bahAra nIkaLyA ane hastIpALa rAjAnI-dANa levAnI-zulka zALAmAM gayA. [5] prabhu pitAnuM AjanI rAtrie nirvANa thavAnuM jANatA hatA eTale je neharAga gautama gaNadharane kevaLajJAnanI prAptimAM vinarUpa banI rahyo hato te rane harAganA baMdhana teDavA mATe vipra devazarmAne pratibaMdha karavA mATe temane apApApurInA bAjunA gAmamAM mokalyA. A bAju, e A vadI amAvasyAnI pAchalI rAte chaThThanA tapavALA paramAtmAe puNyaphaLavipAka saMbaMdhita paMcAvana adhyayana ane pApaphaLavipAka saMbaMdhita paMcAvana adhyayana kahyA. tyAra pachI 36 adhyayana keIe na pUchelA-aprazna vyAkaraNanA kahyA. temAM jyAre pradhAna nAmanuM chelluM adhyayana prabhu kahetA hatA te vakhate H [7] prabhune nirvANa samaya najIkamAM che! e hakIkata sUcavavA mATe IndronAM siMhAsana kaMpAyamAna thayAM. AthI te badhA Indra saparivAra apApAnagarImAM AvI pahoMcyA. [8] azrusajaLa netre zakrendra paramAtmAne vinaMtI karI ke, Apa eka kSaNanuM paNa ApanuM AyuSya vadhArI de.
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ [50] tribhuvanaprakAza mahAvIradeva jethI hamaNAM ja udayamAM AvI janAra bhasmaka nAmanA graha upara ApanI dRSTi paDI jatAM tenI ghaNI asura tAkAta khatama thaI jAya. anyathA A graha be hajAra varSa sudhI (vakInA pa00 umeratAM 2500 varSa sudhI) Ape sthApelA zAsanane cALaNInI jema cALI nAMkhatA jeTalI krUratA dAkhavaze. AyuSyanI vRddhinI vinaMtImAM Indrane eka ja svArtha hatuM, "zAsanarakSA." prabhue kahyuM, devendra! tArI nirmaLa zAsanabhaktine lIdhe ja tuM mane AyuSya vRddhinI vinaMtI kare che, paraMtu te. asaMbhavita che. vaLI e graha te je nizcita bhAvi che tene saMketa mAtra kare che; e kAMI mArA dharmazAsanane chinnabhinna karI zake tema nathI, paraMtu pAMcamA ArAnA jIvonI tevI pravRttine lIdhe ja e chinnabhinnatA sajA vAnI che. A nizcita hakIkata che, eTale temAM pheraphAra karavAnI amArAmAM paNa tAkAta nathI. mATe he devendra ! AvI ciMtA karavAnuM tAre kaI praye jana nathI. hArmika grahanI asaramAMthI mukta thayA bAda mArA zAsanane catuvidha saMgha uditadita abhyadaya pAmaze." A uparathI eka vAta cokkasa thAya che ke avasarpiNI kALa ene bhAva te bhajavyA ja karaze, eTale ke uttarottara paristhiti dharmapremI AtmAone vadhu ne vadhu becena banAve tevI ja thatI jaze, paraMtu vacce vacce te bagaDelI paristhitimAM kAMIka sudhArArUpe abhyadaya paNa jaNAte raheze. [9] devendrane samajUtI ApyA bAda paramAtmAe yathAyogya sUkSama ane bAhara mana, vacana ane kAyAne veganiSedha karyo. tenI sAthe ja teo caudamAM guNasthAna upara ArUDha thayA. pAMca haQAkSaranA uccAra jeTale samaya te guNasthAne
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ amAvasyAnI e kALI rAta [25] rahIne prabhunA AtmAe zukaladhyAnanA ceAthA pAyAmAM vatatA je samaye deha mUkyo te ja samaye Rjugati vaDe mekSa prApta karyo. paramAtmA ajara, amara thayA. videhamukta thayA, azarIrI, akarmo ane avinAzI thayA. [10] prabhunA nirvANa bAda dharatI upara cAmera ati sUkSma kuMthu utpanna thatAM aneka zramaNeA ane zramaNIoe 'have saMyamanuM pAlana muzkela thaI gayu' ema vicArIne anazana karI laI ne Atma-kalyANa sAdhI lIdhuM. amArA bhAva-dIpaka gayA. cAlA; dravya-dIpaka karIe' ema vicArIne rAjAoe te 'rAtrie dIvA pragaTAvyA. Ama lokomAM dIpotsavInuM pa` zarU thayu'. devA ane devendroe sajaLa nayane prabhunA zarIranuM uttarakA kyuM. te sthaLe ratnamaya stUpanI racanA karI. tyAra bAda nadvIzvara dvIpe jaI ne teoe aSTAddika-maheAtsava karyAM ane aMte sahu svasthAne gayA. ana ta ane'ta vaMdana.... trizalAna'dana, trileAkaguru, vItarAga-saCjJa, yathA vAdI zAsanapati paramAtmA mahAvIradevane.
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ kamala prakAzana TrasTa taraphathI bahAra paDatAM pustakonAM prApti sthAna : vadhamAna saMskRtidhAma tapovana saMskAradhAma prabhAvatIbahena chaganalAla sarakAra dhArAgIrI saMskRti bhavana, pisTa kabIlapora 6, dhana mena, navasArI, 396424 avaMtikAbAI gokhale sTrITa, phena : 3959 perA hAusa, muMbaI-4 phona : 3887637 ophisa kamala prakAzana TrasTa jIvatalAla pratApazI saMskRti bhavana, 2777, nizALa, jhaverIvADa, rilIpha roDa, amadAvAda phena naMbara 355823 : 356033 akhila bhAratIya saMskRti rakSaka daLa caMdanabahena kezavalAla saMskRti bhavana, gepIpurA, subhASacaka, surata amarazI lakSmIcaMda kaTArI esa. TI. sTenDa pAse, zaMkhezvara (vAyA hArIja)
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. 5, zrI candrazekharavi jayajInAM pustako Aje ja AkhA seTa gharamAM vasAvI le bALaka, kizere, bahena, meTerAMe sahune priya sAhitya Aja sudhI A pustakamAM seMkaDo yuvAnanA ane bahenonAM jIvana parivartana karyA che. ApanA gharamAM A seTa paDyo haze te kyAreka koInuM paNa jIvana prakAza....prakAzanI bUmo pADatuM aMdhakAramAMthI sadA mATe chuTakAro pAmI jaze. nAnakaDuM mUlya ane jIvana-parivartanano amUlya lAbha AryAvartanI ekSapradhAna saMskRtinI jyota ghara gharamAM pragaTAvavA mathatuM mAsika. [i]ECT : cintaka : paM. zacinhauchArAyaNa yajI gaNidAra saMpAdaka guNavaMta zAha sahasaMpAdaka bhadreza zAha Aje ja grAhu ke mRtA. trivArSika lavAjama rUA. 40/AjIvana sabhya rUA. 200/ mudraka : varadAyanI prinTarsa mUlya : rU. 20/