________________
[૧] એભય, શ્રમણાર્ય વર્ધમાન શમણાર્ય ભગવાન મહાવીરદેવે રાજા સિદ્ધાને મહેલ છોડ્યો. સર્વ સંગના ત્યાગી બન્યા; સર્વવિરતિધર્મના પ્રતિજ્ઞાપૂર્વક અણગાર બન્યા. મન:પર્યવજ્ઞાની થયા. એ હતી; કાતક વદ દશમની પતી બળ.
જેમને આજ સુધી કોઈ અશુભ કર્મોના ઉદયને છાંયો કે પડછાયે-કશું ય જોવા મળ્યું ન હતું એ શ્રમણર્યની ઉપર હવે ઉપસર્ગોની પ્રલયકાળની અગનવર્ષા થવા લાગી.
એને આરંભ ગોવાળિયાથી થયે; અને અંત પણ ગોવાળિયાથી આવ્યું.
પિતાના બળદો શમણાર્યની પાસે સાચવવા મૂકીને ચાલ્યા ગયેલે ગોવાળ, જ્યારે પુનઃ ત્યાં જ પાછો ફર્યો ત્યારે તેણે બળદેને ન જોયા. ગેવાળ તેમની શેધમાં ચારેબાજુ ફર્યો. થાકીને લોથ થઈ ગયે; પણ બળદોને કઈ પત્તો ન લાગે.
જ્યારે પુનઃ તે શ્રમણય પાસે આવે ત્યારે ત્યાં જ આવીને ઊભા રહી ગયેલા બળદને જોઈને પિતાને હાથે કરીને યિતાડવા બદલ ગેવાળને શ્રમણાર્ય ઉપર એટલે ભયાનક કોધ આવી ગયે કે બળદની રાશ લઈને મારવા માટે તે દેશ્યો.
યેગાનુયોગ એ જ વખતે શક્રેન્દ્રને મનમાં થયું કે હાલ પ્રભુ ક્યાં વિચરતા હશે? કેવા ક્ષેમકુશળ હશે? અવધિજ્ઞાનના ઉપયેગી એ સવાલના જવાબ મેળવવા જતાં કેન્દ્ર પ્રભુ ઉપર આવેલી ભયાનક આપત્તિનાં દર્શન કર્યા. એક જ પળમાં તે ભરત ક્ષેત્રમાં ચાલી આવે અને ગોવાળને ખંભિત કરી દઈને તેને સખ્ત ઠપકે આપે.
