________________
પિતાની જાત પ્રત્યે વાથી પણ વધુ કરતા અને જીવમાત્ર પ્રત્યે કુસુમથી પણ વધુ કોમળતા.
આ પરમતારકેના જીવનમાં કઠોરતા અને કરુણા તે જાણે સ્પષ્ટ રીતે જોવા મળે છે. પણ એમની એક બીજી બહુ મોટી વિશિષ્ટતા છે જે આમ ઉઘાડી આંખે જોવા મળી જાય તેમ નથી. એ માટે તે કદાચ આંખ બંધ કરીને ધ્યાનમાં બેસવું પડે.
એ છે, એ પરમતારક તીર્થંકરદેવેની કૃતજ્ઞતા.
ગૃહસ્થ જીવનમાં તેઓ ઉપકારી એવાં માતાપિતા પ્રત્યે ટચ કક્ષાને કૃતજ્ઞભાવ ધારણ કરે છે.
દિક્ષા લેતી વખતે “નમે સિદ્ધાણું કહીને અનંત સિદ્ધ પરમાત્માઓને વંદન કરે છે અને પછી જ સર્વવિરતિ સામાયિક ઉચ્ચરે છે અને કૈવલ્ય પામ્યા પછી, ભાવ તીર્થકર થયા પછી,
જ્યારે જ્યારે સમવસરણમાં દેશના આપવા માટે સિંહાસન ઉપર આરૂઢ થાય છે ત્યારે દરેક વખતે ચૈત્યવૃક્ષને ત્રણ પ્રદક્ષિણા દે છે; અને તીર્થને નમસ્કાર કરે છે કેમકે તેમના ભૂતકાળમાં તેમની ઉપર તીર્થને જ ઉપકાર થયેલ છે.
આ કેટલું બધું અદ્ભુત, કેવું આશ્ચર્યજનક અને અત્યંત આનંદજનક ગણાય?
આ રીતે વિચારતાં પરમતારક જિનેશ્વર દેહે કરુણા, કઠોરતા અને કૃતજ્ઞતાની ત્રિમૂર્તિરૂપે આપણને જોવા મળશે.
આ ગુણોને આત્મસાત્ કરવાની જેને ડીક પણ તાલાવેલી નથી; આથી વિરુદ્ધ જતાં વર્તન કે વિચારે ઉપર જેને લેશ પણ અસેસ પેદા થતું નથી એ હકીક્તમાં અરિહંતને ભક્ત નથી; આહત્યને આરાધક નથી.
આ અવસર્પિણીના છેલ્લા તીર્થકર ત્રિલેકગુરુ શાસનપતિ પરમાત્મા મહાવીરદેવના ચરિત્રને અને તે પરમપિતાના સમકાલીન