________________
[૭]
વિકાસનું મહાભિયાન કર્માવાસની જંજીરોમાં જકડાયેલે આત્મા વિશ્વોદ્ધારક શી રીતે કરે?
માટે તે વિરાગમૂતિ વર્ધમાન હવે પુરુષાર્થમૂર્તિ ભગવાન બને છે.
વિકાસની મહાયાત્રાને આરંભ નયસારના ભાવથી થયે. વિશ્વના સ્વરૂપનું સાચું દર્શન ત્યાં થયું. મુનિઓના સંગે એની ભાવરિદ્રતા ભેદાઈ ગઈ.
જડ અને જીવના સ્વરૂપનું સાચું–સંપૂર્ણ દર્શન થવું એ કાંઈ નાનીસૂની વાત નથી.
અભિમન્યુના કેઠા જેવા ત્યાં અપૂર્વકરણ અને અનિવૃત્તિકરણના કેઠા છે! એમાં પ્રવેશીને મેહનીય કર્મની અક્ષૌહિણી સેના ઉપર એકલવીર બનીને ભૂખ્યા વરુની જેમ તૂટી પડે છે. પુરુષાર્થવીર આત્મા માર માર કરતે આગળ વધતું જાય છે, ભાવિને અંતઃકરણને ત્રીજે કેડે આગળથી જ સાફ કરતે એ દ્વિમુખી યુદ્ધ આરંભે છે. એકલા હાથે અનંતને કચ્ચરઘાણ કાઢ એ નાનીસૂની વાત તે કેમ જ કહેવાય? અને તે ય અમુહૂર્તના કાળમાં! આંખના પલકારા જેટલો જ સમય સમજે ને!
અને જ્યાં એ કોઠા ભેદાય કે પેલી સમ્યગ્દર્શનની વિજ્યમાળા ગળે ઊતરી જ સમજે !
જેની પ્રાપ્તિએ અનંત પુદ્ગલ પરાવર્તકાળનું સંસારભ્રમણ મટી જાય; અનંત મૃત્યુ, અનંત રે, અનંત ઉપાધિઓ, અનંત ચિચિયારીઓ અને કિકિયારીઓ અગણિત નારકે અને અગણિત કુત્તા–ગધેડા વગેરેના હીનતમ ભાવે..બધું જ સાફ! બધે જ તાળું !