________________
[૧૪]
ત્રિભુવનપ્રકાશ મહાવીરદેવ આંખે જોયું તે એકલી વિષ્ટા પડી હતી. અજગર જેવા બાવીસ ફેટના લાંબા ગૂંચળાનાં પડેલાં આંતરડામાં ગંદો પદાર્થ પડશે હત! આત્માને પરમાણુઓ ત્રાસી ઊડ્યા ! તે ય આગળ વધ્યા ! પેશાબની કોથળીઓ જેઈ! બકા...બસ હવે કાંઈ જેવું નથી. આંખ મીંચાઈ ગઈ. બદબૂને ન ખમી શકતું નાક બંધ થઈ ગયું. આ શું? ભયંકર વિશ્વાસઘાત! દગો ! ફટકે રે ! કર્મરાજ, તું અનંતા આત્માઓ સાથે દગે રમે ! ચામડીમાં જ રૂપ-રંગ ભરી દીધાં! મુગ્ધ આત્માઓને આકર્ષ્યા! ઠગી લીધા! પકડી લીધા ! સદા માટે તારે ત્યાં બંદી તરીકે પૂરી દીધા! તે કઈને ય એ વાત ન કરી, સહુથી એ વાત છુપાવી રાખી કે આ રૂપ-રંગની અંદર તે દુનિયાની બધી ગંદકી ઊભરાઈ છે! રે! મને ય ભુલાવામાં નાખી દીધા !” નંદિષણને આત્મા અકળાઈ ગયો !
જ્યાં મોટા મોટા બ્રહ્મા-વિષ્ણુ ભૂલ્યા; જ્યાં મોટા જટાધારી ઋષિઓ લપસ્યા, ત્યાં તારા જેવા મગતરા તે શી વિસાતમાં?” એમ તું કહેવા માગે છે! તે ખામોશ! કર્મરાજ! અશુચિય કામલતને ત્યાં રહેશે કદાચ, તે મારું આ તન જ રહેશે. મન તે સદા તારી સાથે હિસાબ પૂરો કરી દેવા ખૂનખાર યુદ્ધ ખેલતું જ રહેશે.
નંદિપેણ કામલતાને જોતા હતે.... હા, એણે કામલતાના સંપૂર્ણ સ્વરૂપને જોઈ લીધું હતું. કામલતાના દેહની આરપાર ઊતરી ગયેલા એના આત્માના પરમાણુઓ ઘૂમી ઘૂમીને સખેદ પાછા ફર્યા.
નંદિષેણે નિસાસે નાખી દીધા ત્યારે જ કામલતાને ખબર પડી કે કંઈક બીજું જ બફાઈ ગયું લાગે છે. એ હતાશ થઈ ગઈ ઢગલે થઈને નંદિણના પગમાં પડી.
ખિન્નવદનાએ માથું ઊંચું કર્યું. પૂછયું, “પ્રિયતમ ! આપને કશો જ આનંદ ન આવ્યા ?”
કમલતા! તારા દેહમાંથી કેટલી દુર્ગધીઓ વછૂટી રહી છે? શેના આનંદની તું વાત કરે છે?”