________________
રાજા ચડડપ્રદ્યોત
[૨૧૩]
કરવા માટે તૈયાર છે; પર’તુ એકવાર એના ખાળકુમાર ઉદયનના ભાવિ જીવનની રક્ષા તે કરી આપે. તે માટે કૌશાંખીના મરામત માંગતા કિલ્લા વ્યવસ્થિત રીતે ચણી આપે અને પછી કિલ્લાના અનાજના ભડારાને ભરપૂર કરી આપે.
ચ'પ્રદ્યોત માટે તે આ વાત ખચ્ચાના ખેલ જેવી આસાન હતી. ચૌદેય રાજાએના સૈન્યને અને પોતાના સૈનિકગણને–તમામને કિલ્લાના બાંધકામના મજૂર બનાવી દીધા! બિચારા લડવૈયા ! એક માણસની દુષ્ટ વાસનાની પૂર્તિ માટે કિલ્લાના ઘડવૈયા
અન્યા !
કાસીને આંખ ન હોય !’, ‘ગરજવાનને અક્કલ ન હાય !’ અને દબાયેલાને સત્ત્વ ન હાય!' એ કહેવતા કેટલી બધી યથાર્થ છે ! એક બાજુ કિલ્લાનું ચણુતર પૂરુ થયું. ખીજી ખાજુ અનાજના ભંડારા ભરાઈ ગયા કે તરત મૃગાવતીએ કિલ્લાના દ્વાર બંધ કરીને તેની ઉપર ચામેર સૌન્ય ગાઠવી દીધું.
અણધારી આ ગૃહનીતિથી ચ’પ્રદ્યોત ડઘાઈ ગયા. નગરીની અહાર તે સૈન્ય સહિત પડી રહ્યો.
આ બાજુ સંસારથી વિરક્ત થયેલી મૃગાવતી પરમાત્મા વીરનું સતત સ્મરણ કરવા લાગી. એક જ વાત, પ્રભુ ! અહી પધારો; મારે દીક્ષા લેવી છે; મારા ઉદ્ધાર કરે.'
સર્વાંગ ભગવત મહાવીરદેવ તત્કાળ કૌશાંખીમાં પધારી ગયા. નગર બહાર રચાયેલા જે સમવસરણમાં ચંડપ્રદ્યોત તે જ સમવસરણમાં મૃગાવતી ! રે ! એમાં નવાઈ પણ શી છે? વાઘ અને મકરી પણ ત્યાં સાથે બેસી શકતાં હોય ત્યાં ! આ તા એય મૃગાવતી અને પ્રદ્યોત પ્રભુના ભક્ત હતાં.
ભરસભામાં ઊઠીને મૃગાવતીએ દીક્ષાના પ્રસ્તાવ રજૂ કર્યાં. ચડપ્રદ્યોતની પાસે જઈને મૃગાવતીએ કહ્યું, હવે મારા ખાળ કુમાર ઉદયન મેં તમને સોંપી દીધે ! હું દીક્ષા લઈને મારું આત્મકલ્યાણ સાધવા માગુ' છું. તમે સંમત છે ને ?”
