________________
[૫]
માહનું કાળુ કલ્પાન્ત
એક વર્ષ પૂર્ણ થયું. વિરાગમૂર્તિ વમનાના આત્મા અણુગાર મનવાના પવિત્રતમ દિનને નજદીકમાં જોઈ ને થનગની રહ્યો છે. તક જોઈ ને એક દિવસ મોટાભાઈ નંદિવર્ધનની પાસે કુમાર વમાન ગયા.
કુમારના મુખ ઉપરના હાવભાવ જોતાં જ કેમ જાણે નંદિવન બધું પામી ગયા હોય તેમ કુમારને લાગ્યું.
મોટાભાઈ! અવિધ પૂર્ણ થાય છે. હવે આનંદથી અનુજ્ઞા આપો. મારે સ સંગના ત્યાગી બનવુ' છે.’
ન’દિવન શું મેલે ? માહે માર્યા ‘હા' નથી કહેતા; પ્રતિજ્ઞાએ બંધાયેલા ‘ના' પણ નથી કહી શકતા. એ એકદમ ગમગીન થઈ ગયા. મન વિચારે ચડયું, ‘ફી મુદ્દત નાખું ?” ના, ના. એ તે અન્યાય કહેવાય. તે! ઘસીને ના કહી દૃઉં ?? એ તો અધમતા કહેવાય. તા ખોટી માંદગીના ડાળ કરુ ?”
ના, એ તો દભ કહેવાય.
હું ભલે એક સંસારી માણસ છું; પણ ભગવાન પાર્શ્વનાથના પરમાત્ . ભાવિ ભગવાન મહાવીરના સંસારી વડીલમ છું. એ કાવાદાવા કરશે તે જગત શુ' નહિ કરે ? રાજા નવિન અન્યાય આચરશે તે એની પ્રજા શું શીખશે ?
તા શુ હવે રજા જ આપી દેવી? હાસ્તો વળી. એમાં હવે વિચાર શે ? અદરના આત્મા બોલી ઊઠયો.
પણ આ રજા એટલે મારે માટે તે કારાવાસની કડકમાં કડક સજા! આ મહેલ જ જેલ બની જશે; હું એકલે પડી જઈશ; પાગલની જેમ લવારા કરતો ફરીશ. આ જેલમાં આંટા