________________
ઉદાસીનતા મગનમયી
[૩૩] કુમાર વર્ધમાનના માથે જાણે વિજ તૂટી પડી! મેહરાજના ધનુષને ભયંકર ટંકાર થયે! કુમારને રણમેદાને ચડી જવાનું આહ્વાન કરતે ! કુમારનું મગજ એકદમ ઘૂમવા લાગ્યું ! એને ધરતી ફરતી લાગી ! આંખે તમ્મર આવી ગયાં ! હૈયું ભારે થઈ ગયું !
કુમારે માથું નાખી દીધું ! હવે અહીંથી નાસી જઉં ! માતા ત્રિશલાને ય લાગ્યું કે ગંભીર ભૂલ થઈ ગઈ! મારા હૈયાના હારને મેં શા માટે દુભવ્યો !
અંતર કહેવા લાગ્યું: “એ સ્વાથી સ્ત્રી! તારા સ્વાર્થ ખાતર કુમારના સુખને આગ ચાંપી રહી છે ! વીતરાગના આત્માને રાગના રંગે ખરડવાની ધૃષ્ટતા બતાવે છે ! જા, જા. તારું મેં શું દેખાડી રહી છે કુમારને ! અનંત જીના સ્વામી બનવાની લાયકાત ધરાવનારને તું યશેદાને સ્વામી બનાવવામાં બહાદુરી સમજે છે શું! મુક્ત કર! મુક્ત કર ! એ અનંતના ઉદ્ધારકને તારા મોહપાશમાંથી ! નહિ તો એ મેહ તારી જ ગળચી દાબી દેશે !”
માતા ત્રિશલા બેબાકળી બની ગઈ હતી. અંતરના પુકારે એને નાહિંમત કરી નાખી હતી.
કુમાર વર્ધમાનને ધર્મસંકટ આવ્યું હતું ! પણ કુમાર એ કુમાર હતો! વીતરાગ પ્રાયઃ વર્ધમાન હતું! માથું ઊંચું કરીને માતાની સામે જોયું. કુમારે કહ્યું, “માતાજી, સ્ત્રીની મૂચ્છ તે મને ભયાનક સંસારમાં ભટકાવશે ! તમે “મા” થઈને દીકરાને દુઃખના દવમાં ઝીકશે ?
| સુવિનીત દીકરાની વાતથી આશ્વાસન મેળવતી ત્રિશલાએ કહ્યું, “બેટા, તારી વાત તદ્દન સાચી છે. પણ શું સ્ત્રી આ સંસારનું એટલું બધું પાપિષ્ઠ તત્વ છે? તારી માતા ત્રિશલાહું પિત–પણ એક સ્ત્રી જ નથી શું? અરે ! આ અવસર્પિણી
ત્રિ. મ.-૩
