________________
કુમાર અતિમુક્તક
છે તે તને કહું છું. ધ્યાન દઈને સાંભળ.
આ રાજગૃહીના એક ધનાઢય શ્રેષ્ઠીના આ પુત્ર હતા. માતા મહાશ્રાવિકા હતાં. ગણધર ભગવાન ગૌતમસ્વામીજી એક વખત એ જ પાળામાં પધાવ્યું, જ્યાં માળ અતિમુક્તક ક્રીડા કરતા હતા. ભગવતને જોતાં જ રમત પડતી મૂકીને એમની પાસે દોડી ગયા. ઘરે વહેારવવા લઈ ગયા, પછી પાછા ફરતા ભગવંતની આંગળી પકડી લીધી. રસ્તામાં ભગવ'તે વાતા કરતાં કરતાં સંસારમાં
[૧૮]
એકલુ પાપ ભર્યુ છે.’ એ વાત ઠસાવી દીધી ! બાળ કહે, 'તા મારે અહીં રહેવું જ નથી. કેમ કે પાપ તો આપણાથી થાય જ નહિ, એમ માતા વારંવાર મને સમજાવે છે.'
માત્ર છ વર્ષની વયના એ નાનકડા બાળકે માતા પા સે જઈ ને રજા માગી, પાપમય સ`સાર છેડવાની. સંસ્કારી માતાએ વિના વિલંબે રજા આપી. બાળ અતિમુક્તક, મુનિ અતિમુક્તક બન્યા.
એક વાર ખીજા મુનિએ સાથે આ ખાળમુનિ સ્થ`ડિલ ગયા. પેાતે જરા વહેલા આવી જઈ ને ની પાસે ઊભા, ત્યાં જરાક કુતૂહલ થયું.. કાચલી નદીમાં તરતી મૂકીને તાળી પાડતા ખેલવા લાગ્યા, ‘એ જુએ જાય મારી નાવડી !'
મુનિએ એ દૃશ્ય જોયુ...! સચિત્ત પાણીની વિરાધના જોઈને એમનું દયાદ્ર હૈયું કમ્પી ઊડ્યું ! બાળમુનિને ઠપકો આપતાં કહ્યું, ‘આ કેવું મોટું પાપ કર્યુ ?
આટલા જ શબ્દ ખાળમુનિ ચમકી ગયા. મે પાપ કર્યુ ? અરરર....હવે શુ થશે ? પાપ નહિ કરવા માટે તમે સંસાર ત્યાગ્યા. ‘પાપ નહિ કરું એવી ખાતરી માતાને આપીને મે આશિષ મેળવી. છતાં આજે મે પાપ કર્યું, હવે શુ થશે ?' અંતરના એ કકળાટ વધતા રહ્યો. અને....એક દિ’શાસ્ત્રાના પારગામી અનેલા એ ખાળ મુનિવર નવ વર્ષની વયે વીતરાગદશા અને કૈવલ્યને પામ્યા.
અજય ! સાધના તે ખાળ ખૂબ સુંદર રીતે કરી શકે,
