________________
માનુ કાળુ કલ્પાન્ત
[૪૩]
માગણીમાં સંમિત સૂચવતું મસ્તક હલાવે. સહુ ચોકના થઈ ગયા હતા. બંધા ય કાન એકમતીએ સાંભળવા તલસ્યા હતા; કુમારના ‘કાર’; પણ કુમારની આજની વર્તણુક સાચે જ સહુને ગજબનાક જણાઈ. સહુના અંતરમાં કુમાર પ્રત્યે કાંઈક અણુગમ જાગ્યા ! આટલી નિષ્ઠુરતા ! સ જીવો પ્રત્યે દયાળુ કુમાર, રાજા નંદને જ અપવાદમાં મૂકે છે! પિતાતુલ્ય મોટાભાઈના અંતરને દુભાવીને કુમાર કેવી આશિષે પામશે ? માંગલ્યમયી આશિષ વિના સાધનામાં શી સફળતા મેળવશે ?
રાજા નદિએ ફરી એક વાર આંખા ખાલી. કુમારે એક તક ઝડપી લીધી. તરત બેલ્યા, મોટાભાઈ, માતા-પિતાજીના સ્વગ લોકગમન વખતના આપના શબ્દો યાદ કરા! ફક્ત બે વષૅ !? હવે રાજા નદિ જો વચનથી પાછા પડશે તે આ સામે ઊભેલી પ્રજાનું શું થશે ??
રાજા નદિ ખૂખ જ ન્યાયી અને સત્તા વચનપ્રતિષ્ઠદ્ધ રાજા ગણાતા. મેહરાજાની તમાચે આજે એને અસ્વસ્થ કર્યાં હતા એટલું જ. પણ રાજા નદિની ન્યાયપ્રિયતાની યાદીએ માહરાજને વળતી સફળ તમાચ લગાવી દીધી.
કુમારના વાગ્માણે એના અંતરને વીધી નાખ્યું! રાજા નદિએ સ્મિત કર્યુ. ‘લઘુબંધુ વર્ધમાન ! આવ, મારી નજદીકમાં આવ. મને ક્ષમા આપ.’કુમાર પાસે સરકતા એણ્યેા, માટાભાઈ ! આપને ક્ષમા આપવાની હોય ? અપરાધી તેા હું. બન્યા ૐ હું આપને ક્ષમા આપવામાં નિમિત્ત બન્યા !” આમ ખેલતા કુમાર મોટાભાઈની શય્યામાં પગ પાસે બેઠે. રાજા ક્રિસૂતા હતા, તે એકક્રમ ઊડયા, કુમારને છાતીસરસા ચાંપ્યા. ‘ભાઈ ! નાનકડા બંધુ ! જા, જા. મારી તને અનુજ્ઞા છે, આશિષ છે, તું તારું કલ્યાણ કર અને સ’સારસાગરમાં એક એવું નાવડું તરતું મૂક કે જેને પકડી પકડીને મારા જેવા પામી પોતાના
ઉદ્ધાર કરે.
