________________
[૬૮]
ત્રિભુવનપ્રકાશ મહાવીરદેવ બસ...કરુણામૂતિ ઊપડયા.
આગ અને પાણી સામસામા આવી ગયા. ઘણું ઉધામા કર્યા, ઘણાં ઉચાળા ભર્યા, ઘણું તેફાન કર્યું એ આગે! પણ નિષ્ફળ! કરુણાના જળ ઊછળી ઊછળીને પડતા હતા આગ ઉપર.
ભારે તુમુલ જામ્યું.
અંતે આગને પરાજય થયે આગને વિનાશ થયો! કરુણા હસતી હસતી પેસી ગઈ, ચંડકૌશિકના અંતરમાં. કૌશિકની આંખમાં.
એથીતે વજમુખી કીડીઓનું રૌન્ય આવ્યું આગ લઈને યુદ્ધ કરવા, ત્યારે કરુણામૂર્તિના અઠંગ શિષ્ય કોશિકે પણ કરુણાને જળબંબાકાર કરી દીધે. ફરી કરુણાને વિજ્ય થયે. કૌશિકના ૧૫ દિવસના અનશનમાં ચિત્તમાં વિષમતા ન જાગી જાય એ માટે તે કરુણામૂર્તિ ત્યાં જ ૧૫ દિવસ સુધી ઊભા રહ્યા !
કરુણામૂર્તિનું આ જ કાર્ય હતું. આગ નાબૂદ કરવી. જળની પરબ સ્થાપવી. જળનું સામ્રાજ્ય વિસ્તારવું. - આ તે શું? પણ પેલા સંગમની આગ તે કેટલી ભયાનક હતી? પણ ત્યાં ય કાંઈ ઓછો મુકાબલે કર્યો હતે; આ કરુણામૂર્તિના જળના સમૂહે ?
ગાજવીજ સાથે તૂટી પડી હતી એ આગ, જળને સંપૂર્ણ કેળિયે કરી લેવાઓં !
પરંતુ કેળિયે જ આગ બની ગઈ. એને શાન્ત થવું જ પડયું ! કમને પણ એને દબાવું તે પડ્યું જ.
અને એ મુકાબલામાં તે કમાલ કરી છે; કારુણ્યમૂર્તિના પાણએ. અંતરના જળ આંખે આવી ઊભરાયાં!
નિરાશ થઈને દબાયેલી-કચડાઈને હારેલી આગ જ્યારે પાછી ફરતી હતી ત્યારે કરુણામૂર્તિના અંતરને એમ થઈ ગયું કે હે!