Book Title: Shodashak Prakaran Darshan
Author(s): Sagaranandsuri, Nityodaysagar
Publisher: Agamoddharak Pravachan Prakashan Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022352/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIchala prakaraNa darzana sola nitya darzana ghIkAra 5.pU.zrI AgamoddhAraka AcArya deveza zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ma.sAheba prakAzaka: zrI AgamoddhAraka pravacana prakAzana samiti, muMbaI. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UK88888888893203838938038389088 huM SoDazaka prakaraNa darzana 23888888GUESDBAGSSSB%809 pravacanakAra pa. pU. AgaddhAraka zAsana zAla AcArya deveza zrI Ananda sAgara sUrIzvarajI mahArAja sAheba. **5********************* ######################### ***** saMpAdaka pa. pU. saMgaphuna premI preraNAdAtA pa. pU. prazAnta tapobhUti AcArya deveza zrI dazanasAgara sUrIzvarajI mahArAja sAheba ****** zrI nityeAdaya sAgarajI mahArAja sAheba ## ################################################# prakAzaka zrI AgaddhAraka pravacana prakAzaka samiti zrI amaracaMda ratanacaMda jhaverI 77 e, vAlakezvareDa muMbaI-400006 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDakaza prakaraNa darzana (TrasTa rajIsTarDa naM. I ra721 (muMbaI)) saMyukta saMskaraNa nakala 1000 aSADha suda 5, 2038 julAI 1982 - kimata rUA. rapa saMklana ane vyavasthA lAlacaMda khetasIbhAI zAha (vaNAdavALA) bI. e. (onarsa), bI. TI., esa. TI. sI. zAMtikuMja" 16, zatrujya saMsAyaTI nArAyaNanagara reDa, zAMtivana basa, sTenDa pAse pAlaDI-amadAvAda 380007 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. prakAzakIya nivedana mahAvIra paramAtmAnI pavitra vANInA dhodhane gaNadhare, zrutakevaLIe yugapradhAne ane AcAryabhagavata Adi munibhagavoe seMkaDo varSo sudhI vahAvyuM ane adyApi paryata vahAvI rahyA che mATe ja upaniSaddakAre paNa guruguNa gAvAmAM gaurava laI rahyA che. gurudeva" tame zrI gurave namaH vijJAne vikAsane nAme vinAza veryo, pragatine nAme pIche gati karI ane keLavaNIne nAme vikRti UbhI karI, tyAre Adhi, vyAdhi ane upAdhionA oLA nIce Akranda karatA AdamIne ArAma gurU vinA bIje kaNa ApI zake? yugayugathI bIDAyelA mAnavInA hRdayane vikasita karavA vikramanI vIsamI sadImAM janmelA vinaya, viveka, vicArathI vizuddha evA Agama dvArakazrI sAgarAnaMdasUrinI vANIne svAda jemaNe cAkhe che, teo te kharekhara saMsAramAMthI sAra laI dhanya banI gayA che. tAvika, sAtvika ne mArmika vANI sAMbhaLavAno AnaMda jeone maLe che, teo mRtyuMjaya banI gayA ja samajavA! ' paraMtu e pavitra vANI sAMbhaLavAne cAnsa darekane kayAMthI maLe? tethI jaina ane jainetare jemane sanmAne che tevA pUjya gurUdevazrInAM pravacane lipibaddha karavAne nirNaya saM. 1988mAM levA ane dezanA zravaNathI vaMcita rahelA ane AtmakalyANanA kAmI che mATe siddhacakrapatra ane aneka pustaka dvArA temanA aneka ziSyaprazie pravacane bahAra pADyAM ane tattvanI tRSAne tRpta karI. AgamArakazrIe preraka, premALa ane prabhAvaka vANIne surata zahera upara dhodha vahAvyuM ane pravajyAnA punitapaMthe aneka suratIoe prayANa karyuM. mane paNa bALapaNathI ja abhyAsa, zakti ane je saMskAra maLyA te badhuM gurUdevazrInI asIma kRpAnuM ja phaLa che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArA jevA lAkho suratIomAM ahiMsAne Adarza otapreta karanAra "suratanA sAgarajI" tarIke khyAta gurUdevazrInA pragaTa-apragaTa vyAkhyAnenAM pustako chapAya ane ghera ghera pahoMce tevI mArI bhAvanA hatI. pUjyazrInAM vyAkhyAnethI keTalAya sAdhuo sArA vaktA banyA ane zrAvake zramaNa banyA. pANI jevA pavitra pUjyazrInAM pravacanenA pustake keTalAya aprApya che ane keTalAya amudrita che. amArA saMghanA prabaLa puNyadaye vAlakezvara supArzvanAtha jainasaMgha zeTha jhaveracaMda pratApacaMda upAzraye prazAnta tamiti AcAryadevazrI darzanasAgarasUri mahArAja ziSya parivAra sAthe cAturmAsa mATe padhAryA ane bAlamumukSu dipakakumAranI dIkSA bAda Agama maMdiranA TrasTIo tathA pUjya gurUdevazrInA bhaktavargane pUjya AcAryadevazrI tathA saMganapremI gaNizrI nityadayasAgarajIe preraNa karI ane teozrInI preraNAthI "AgamedAraka pravacana prakAzaka samitinI sthApanA thaI ane asahya meMghavArI hovA chatAM eka varSa jevA alpa samayamAM ja parvamahimA darzana," "dezanA mahimA darzana ane "AnaMda pravacana darzana" daLadAra traNa vyAkhyAna grantho samAjane caraNe dharI zakayA chIe ane A cothuM prakAzana Dizaka prakaraNa dazana" paNa samAjane caraNe dharatAM AnaMda anubhavIe chIe. - zrI puSpasena pAnAcaMda jhaverI tathA zrI niraMjanabhAI gulAbacaMda kisI tathA anya kAryakartAonA satata prayatnathI ja temaja aneka saMgha, saMsthAo ane bhAvikanA sahakArathI ja A kArya karavA samartha banyA chIe. presa AdinI tamAma jussedArI lAlacaMdabhAI ke. zAha (vaNadavALA) saMbhALI che. jene jene sahakAra maLe che, te sarvene aMtarathI abhinaMdana ApI viramuM chuM. 77 e, vAlakezvara reDa, muMbaI-6 lI. saMghasevaka, phena ra70712 ephisaH 816868 ghara amaracaMda ratanacaMda jhaverI [TrasTa rajIsTarDa naMbara I ra721 (muMbaI)] Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa. pU. zAsana zArdUla AgamAhAraka AcArya bhagavaMtazrI AnandasAgara sUrIzvarajI mahArAja sAheba Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa. pU. zAsana prabhAvaka prazAnta tapeAmUrti AcAya deveza zrI dAnasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba [][][][][E][E][E][][][D] ||E][][][][E][R]|=|E] | |E][] EEE [[][] : sa'. 1964 jeTha vada 7 dheALI (saurASTra) dIkSA : sa. 1986 jeTha vada 14 khabhAta Nipada : saM. 2008 kArataka vada 3 pAlItANA upAdhyAyapada: sa. 2022 mahA suda 11 pAlItANA AcArya pada : saM. 2035 mAgasara suda 5 muMbaI janma [E]||||||||E][][][][][][][][][][][][][]||E][][][][][][][] Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A saMpAdakIya nivedano cAhuM sadA huM tuja pAsa Aja manathI mANikyanA raMgane, caMdra jata samA sulema sarIkhA siddhasthanA bhAvane devendro paNa haMsa tulya matine jhaMkhe sadA cittathI, pAmuM kaMcanatulya darzana sadA zAzvat cidAnaMdanA kavi kalApIe ekalA pustakanA ja sahAre jIvana jIvI javAnI mahecchA vyakta karI hatI. sArAM pustakethI daSTine vikAsa thAya che rASTranA ane vyaktinA jIvana vikasAvavAmAM sArAM pustake mahatvane bhAga bhajave che tethI eka divasa mArA manamAM paNa kuraNa jAgI ke zAstranA jJAtA ane upadezaka te saMsAramAM aneka che, paraMtu jemanuM jIvana ja saMsthAnuM pratIka banI rahayuM che, evI vizvanI virala vibhUtinA jhaLahaLatA AtmajJAne anekanA aMdhakArane dUra karanAra AganI cAvI rUpa, tattvajJAna, dalIla ne zraddhApUrvaka mANasanA hadayane hacamacAvavAnI apUrva zakti sAthe jenAmAM kutarkane haThAvavAnI ane jainazAsananI prabhAvanA karavAnI pravacanamAM zakti che, jenA zravaNa ane vAcanathI nadInA pravAhanI mAphaka pApane pravAha palAyana thAya ane jIvana nirmaLa bane tevA AgamahArazrInAM pravacane mudrita karAvI ghera ghera pahoMcatAM karUM." A mahApurUSanA pravacana-sAhityane mArI pahelAM paNa aneka maharSioe pragaTa karAvela, paraMtu Aje temAMnA moTA bhAganA aprApya che ane keTalAka te haju amudrita paNa che, tethI jo kramasara darekanuM punarmudraNa thAya te tattvajijJAsuone tRpta karI zakAya. tatvathI bharapUra, tarka ane dalIlethI yukta AdhyAtmika kSetramAM ati - uttama A sAhityane bahAra pADavA meM tathA mArA gurUdevazrIe Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamaddhiArazrInA bhakata varga ne ane Agama maMdiranA TrasTI gaNane preraNA karI ane AgaddhAraka pravacana prakAzana samitinI sthApanA thaI. pa. pU. gacchAdhipati AcAryadevazrI hemasAgarasUrIzvarajI ma. sA. pa. pU. AcAryadevazrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma. sA. ane pa. pU. AcAryadevazrI kailAsasAgarasUrIzvarajI ma. sA.nAM maMgala AzIrvAda ane pa. pU. AcAryadevazrI kaMcanasAgarasUrIzvarajI ma. sA.nuM mArgadarzana paNa prApta thayAM. sAmAjika kSetre prasiddhi pAmela anekavidha sevAo arpavA sAthe aneka saMsthAonuM sucArU saMcAlana karanAra, varSo sudhI AgadvAraka zrInI vANanuM pAna karanAra ane Agama dvArakazrInI aneka saMsthAomAM agragaNya sevA ApanAra zrI anubhAI cImanalAla, zrI amaracaMda ratanacaMda jhaverI, zrI zAnticaMdra chaganabhAI jhaverI, zrI puSpasena pAnAcaMda jhaverI, zrI niraMjana gulAbacaMda zekasI, zrI maphatalAla jhaveracaMda pati, zrI kulacaMda je. vakhArIyA jevA suvikhyAta, utsAhI ane karmaka kAryakartAo A saMsthAne prApta thayA. - prabhAvatIbena chaganalAla sarakAre saMsthAnA sthaMbha banavAnuM svIkAryuM. aneka saMgho, vyaktio ane saMsthAone sAre sAtha maLe, jethI asahya moMghavArImAM paNa phakta eka ja varSa jeTalA alpa samayamAM ja parvamahimA darzana, dezanA mahimA darzana ane AnaMda pravacana darzana jevA vizALakAyagra samAjane caraNe mUkI zakyA ane A SoDazaka prakaraNa darzana" nAmanA cothA pustaka (grantha)ne prakAzita karatAM ane AnaMda anubhavIe chIe. piDazaka bhAga-1 tathA DharA ane gurUmaMtramAM uttarArthanA poDazaka aMgenAM pravacane te ja A Dizaka prakaraNa darzana che. anekavidha muzkelIo hovA chatAM zrI lAlacaMdabhAI ke. zAhe mudraNa aMgenI saMpUrNa javAbadArI uThAvI lIdhI tethI A kAryane sAre vega maLe che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) mArA dareka kAryomAM sahabhAgI bananAra gaNi zrI naradevasAgarajI sa., gaNi zrI azokasAgarajI ma., gaNi zrI kalyANasAgarajI ma., gaNi zrI caMdrAnana sAgarajI ma., munizrI pavana sAgarajI ma., temaja khAlamunirAjazrI divyAnaMdasAgarajI mahArAjanA paNa sahukAra noMdhapAtra che. sAvadhAnI chatAM rahela hoya te mudraNa aMgenI azuddhi dUra karI vAMcavA vina'tI dara vakhatanI mAphaka A SoDazaka prakaraNa dezana" pustakanA TAITala citranI kalpanA, temaja tenu' Alekhana pU. munirAja zrI hemacaMdrasAgarajI ma. sA. taraphathI prApta thayela che. vaizAkha suda 3, 2038 vAlakezvara-muMbai sama pU. AgamAddArakanI vANIsAgaranA keTalAMka navAM biMduo 1. pava mahimA dezana 2. dezanA mahimA dazana nityodaya sAgara gaNi 3. AnaMdu pravacana dezana 4. SoDazaka prakaraNa na kri mata rUA. 25-00 za. 25-00 rUA. 25-00 31. 24-00 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zaMkhezvara pAzvanAthAya namaH AgameddhAraka pravacana prakAzana samitinuM namra nivedana (TrasTa rajIsTarDa naMbara I-2721 muMbaI) zrI AgamazAstra e jaina sAhityane mULa bhUta khajAne che. vItarAga paramAtmAe artha thI ApelI dezanAne gaNadhara bhagavaMte e sUvabaddha karI gUMthI. te vANIne vikramanI pAMcamI zatAbdimAM devaddhi gaNi kSamAzramaNe pustakArUDha karI ane aneka bahuzruta jJAnI gItArthoe cUrNi TIkAo vagere lakhI, temAM vRddhi karI, A Agamika mahApuruSanI paraMparAmAM vIsamI sadImAM agameddhAraka pU. AcArya devazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma. nuM nAma khUba ja mahattvanuM rahyuM che, jemaNe hastalikhita AgamagranthanuM jIvanabhara saMzodhana karI satata parizrama karI temane mudrita karAvyA, eTaluM ja nahi, kiMtu tAtvika vicAraNAthI bharapUra, tarka ane dalilethI yukta zAstrIya viSayanuM khUba ja UMDANathI talasparzI, AganI cAvIo samAna pravacane ApI aneka AtmAone uddhAra karyo. AvAM tAttvika ane sAtvika pUjya zrInAM pravacane teozrInA ziSya-praziSyae lakhI, saMkalana karI, pustaka rUpe prakAzita karyA hatAM, paraMtu temAMnA ghaNAM Aje maLatAM nathI ane keTalAM amudrita paNa che. aneka tattvajijJAsuo Agamika tAtvika vANIthI vaMcita na rahe te hetuthI pa. pU. zAsanaprabhAvaka pU. AcArya devazrI darzanasAgarasurIzvarajI ma. sAheba tathA teozrInA ziSya saMgaThana premI gaNizrI nityodayasAgarajI ma. sAhebanI preraNAthI AgamedvArakazrInAM tamAma pravacanone punaHmudraNa karavA AgAme ddhAraka Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana prakAzana samiti sthApita karavAmAM AvI che. zreyaskarI Agamika sevAne lAbha levA mATe nIcenI janAo mUkavAmAM Ave che - rU. 5001 pAMca hajAra eka ApanAra "zruta samuddhAraka" kahevAze ne pheTa pustakamAM mUkavAmAM Avaze tathA saMsthAnA sarva prakAzana temane bheTa apAze. rU. 2501 paccIso eka ApanAra "zrutabhakata" kahevAze ne temane saMsthAnAM tamAma pustaka bheTa apAze. rU. 1001 eka hajAra eka ApanAra "AjIvana sabhya gaNaze. ne temane saMsthAnAM tamAma pustaka bheTa apAze. rU. 501 pAMcaso eka ApanAra "zruta sahAyaka gaNAze ne temane saMsthAnAM navAM prakAzane bheTa apAze. AvA mahAna kAryo pUjya sAdhu-sAdhvIjI mahArAja sAhebanI preraNAthI, zrI saMgha tathA dAnavIrenI sahAyathI ja thaI zake tethI dAnavIrene Aje ja pitAnA taraphathI tathA zrI saMghanA jJAnakhAtAmAMthI bane teTalI vadhumAM vadhu rakama mekalI lAbha levA namra vinaMtI. TrasTa rajIsTarDa naM. I. 2721 (muMbaI) nivedaka "AgameddhAraka pravacana prakAzana samiti TrasTIgaNuM 1 zrI anubhAI cImanalAla jhaverI amadAvAda, che amaracaMda ratanacaMda jhaverI muMbaI , zakticaMdra chaganabhAI jhaverI surata >> puSasena pAnAcaMda jhaverI muMbaI , niraMjana gulAbacaMda zekasI muMbaI 6 maphatalAla jhaveracaMda paMDita amadAvAda, cha , phUlacaMda je vakhArIyA surata Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10), AgamoddhAraka pravacana prakAzana samitinA nAmane DrAphaTa athavA ceka nIcenA sthaLe rakama mekalI zakAze. 1 zrI anubhAI cImanalAla enDa 3 zAnticaMdra chaganabhAI jhaverI badharsa AgametAraka saMsthA gopIpurA che. 503-3, pAMcakuvA amadAvAda-2 AgamamaMdira roDa, surata-2 phona-38805 phana-28149 2 zrI amaracaMda ratanacaMda jhaverI 4 zrI puSpasena pAnAcaMda jhaverI 707, sToka ekSaceMja TAvara bhAvanA phebrIkSa zera bajAra 336, kAlabAdevI reDa dalAla sTrITa muMbaI-400023 muMbaI 400002 naM-ra70712 phena-319725 dhIrapuruSanuM AcaraNa kayuM? " papakAra parauvayAramaIe satAevi ya ahava saamth| thovANa tattha kesipi punnapabbhArakaliyANa // tamhA attuvagArami sAhie parovayAramUla mi / dhIrapurisANucinne parovayArami jaiyavva // bhAvArtha-keTalAka bhAgyazALIone je ke parepakAranI ja buddhi hoya che. te paNa te popakAra karavAne lAyakanuM sAmarthya keIka ja mahAbhAgyazALIone hoya che. mATe paropakAranA mULa kAraNabhUta AtmAone upakAra siddha karIne buddhizALI Eaa (vA) dhIra, vIra puruSoe aneka satatapaNe AcarelA parepakArane viSe prayatna kare ja joIe. mAladhArIya hemacaMdrasUri Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMbaI zrI AgamahAraka pravacana prakAzana samiti sahAyaka mahAnubhAvonA nAmo kRtasasasuddhAraka zrI. prabhAvatIbena chaganalAla sarakAra muMbaI-6 , vADIlAla sArAbhAI caMdraprabhasvAmI-jaina derAsara prArthanA samAja zeTha zrI matIzAha AdIzvara jaina Tepala TrasTa bhAyakhalA cha motIzAha amIcaMda sAkaracaMda cerITebala TrasTa-pAlItANA , jhaveracaMda pratApacaMda supArzvanAtha jaina saMgha upAzraya vAlakezvara, muMbaI6 zrI. vijayadevasUrasaMghanI peDhI, geDIjI mahArAja jaina derAsara dhamAdAkhAtAM muMbaI , matIdharamakAMTAnA jhaverIbhAIe , bhavAnIpura jaina zve. mU. saMgha kalakattA zeTha zrI. ratanacaMda gulAbacaMda jaina upAzraya sUrata (gaNi zrI. kalyANasAgarajInI preraNAthI) zrI. mahAvIra jaina ve. mU. saMgha-operA amadAvAda, (gaNazrI mahAyaza sAgarajInI preraNAthI) zeTha zrI. dhIrajalAla mohanalAla a.sau. tArAbena dhrAMgadhrAvALA muMbaI amaracaMda ratanacaMda jhaverI puSpasena pAnAcaMda rUpacaMda jhaverI niraMjana gulAbacaMda cokasI phUlacaMda je. vakhArIA surata zeTha zrI. metIzA lAlabAga jaina cerITIjha zrutabhakata zrI. rikhavadevajI mahArAjanI peDhI jhagaDIyAtIrtha " govAlIyA Teka (ArAdhanA) jaina saMgha" kalyANa prAzvanAtha jaina saMgha, capATI zrI. marIna DrAIva jaina saMgha-pATaNa maMDaLa muMbaI muMbaI 26 jhaverI muMbaI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) - AjIvana sabhya , zrI. mIThAbhAI kalyANacaMda dhamakaMDa : - (pa. pU. A. zrI. cidAnaMda sAgarasUrIzvarajI ma. nI preraNAthI) " pArzvanAtha zve. meM saMgha. ghATake para muMbaI (pa. pU. gaNizrI jitendrasAgarajI ma.nI preraNAthI) zeTha zrI. ratilAla pAnAcaMda DeravALA, vaDedarA, (pa. pU. gaNi. caMdrAnamasAgarajI ma.nI preraNAthI) zrI zAmaLAnI poLa jaina saMgha amadAvAda zrI. maMchubhAI dIpacaMda dharmazALA pa. pU. sA zrI. mRgezrIjI ma.nI preraNAthI che maMchubhAI dIpacaMda dharmazALAnI bahene taraphathI- surata jaine AnaMda pustakAlaya " nAnacaMda dhannAjI TrasTa" zAntAkrujha jaina saMgha " ghATakopara munisuvratasvAmI jana derAsara piDhI zrI surendranagara jaina saMgha (gaNi zrI abhyadaya sAgarajInI preraNAtha) zruta sahAyaka zrI. vejalapura jaina saMgha, (pa. pU. A. zrI. cidAnaMda sAgara sUrIzvarajI ma.sA.nI preraNArthI.) " paramAnaMda jaina saMgha, amadAvAda - (pa. pU. A. zrI. kaMcana sAgara sUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI.) >> bIjovA jaina saMgha, bIjovA " (pa. pU. A zrI. vijaya Indradina sUrIzvarajI ma.sAnI preraNAthI.) " bhAnDapa jaina saMgha, (5. pU. gaNi. zrI. jItendra sAgarajI ma.nI preraNAthI.) " mIThAbhAI kalyANacaMda dharmakuMDa kapaDavaMja, - (pa. pU. gaNiI . naradevasAgarajI ma.nI preraNAthI.) muMbaI muMbaI Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMbaI muMbaI muMbaI (13) ve. tapagaccha saMgha, (pa. pU. gaNiI naradeva sAgarajI ma.nI preraNAthI.) " khAnapura jaina saMgha, amadAvAda (pa. pU. gaNizrI mahAyaza sAgarajI ma.nI preraNAthI) " tItharaMjana vihAra khAnapura, amadAvAda (sAdhvIjI ma. zrI. gudayAzrIjI ma.nI preraNAthI) " AdariyANuM vizAzrImALI jaina saMgha, AdariyANuM. " prInsesa sTrITa luhAracAla jaina saMgha, (munizrI kalpavardhana sAgarajInI preraNAthI) " bombe meTala enDa ejI Tulsa kaMpanI > rAjasthAna jaina saMgha-DegarI, (gaNizrI caMdrAnanasAgarajInI preraNAthI) tapAgaccha jaina saMgha jayapura (bAlamunizrI divyAnaMdasAgarajI ma.nI preraNAthI) >> kAntilAla kALIdAsa, zAmaLAnI piLa, " cANasmA jaina mahAjana peDhI. cANasamA (munizrI rAjatilakasAgarajI ma.nI preraNAthI.) zeTha zrI kAntIlAla jekIzanadAsa vakhArIyA surata " zrI amRtalAla jekIzanadAsa vakhArIyA surata zrI. sejata jaina saMgha (sAdhvIjI zrI. ratnatrayAzrIjI manI. preraNAthI.) * lIMbaDI jaina saMgha (munizrI. nyAyavardhanasAgarajI ma.nI preraNAthI.) " navaraMgapurA jaina saMgha, (sAdhvIjI zrI praviNa zrIjI ma.nI preraNAthI.) zrI aMdherI (IsTa) bene taraphathI (sAdhvIjI zrI suzImAzrIjInI preraNAthI) muMbaI zrI vAva tapagaccha saMgha (gaNi zrI naradevasAgarajInI preraNAthI) vAva amadAvAda amadAvAda, Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Yuan Wang Wang Fang prastAvanA Fang Shao Xian mAhezaka prakaraNa A saMskRtamAM padyamAM Aryo' chaMdamAM racAyelI nAnakaDI kRti che. e seALa vibhAgeAmAM vibhakta che. dareka vibhAgane adhikAra' kahe. vAmAM AvyA che. pahelAM padara adhikArAmAM seALa soLa padyo che, jyAre seALamAmAM chellAmAM sattara padho che. Ama padyanI saMkhyAne laIne A kRtinuM nAma dheADazaka' paDAyuM che ema joi zakAya che. nAmanI bAbatamAM e pUrvagAmI siddhasena divAkaranI dvAtri zabda dvAtriMzikAne anusare che. granthakAre pote A nAma SoDazakamAM te ApyuM nathI. pratyeka adhikArane SoDazaka' kahevA uparAMta e darekanu viziSTa nAma che. seALa SoDazakanAM nAma nIce mujaba che :- (1) dharma parIkSA, (2) dezanA kivA saddhadezanA, (3) dhamadlakSaNa, (4) dha skuliMga, (5) leAkeAttara--tattvaprApti, (6) jinamadira, (7) jinakhimma, (8) pratiSThAvidhi, (9) pUjAsvarUpa, (10) pUjAphala, (11) zrutajJAnaliMga, (12) dIkSAdhikAra, (13) guruvinaya, (14) cAgabheda, (15) dhyeya-svarUpa ane (16) samarasa. vyAkhyAnAnu viha`gAvaleAkana khALa jIvA, madhyama jIvA ane paMDita jIvA-A traNane uddezIne racAyelA SADazakanA bIjA dheADazakanA khAramA padmanA vivaraNurUpa A vyAkhyAnI tarapha dRSTipAta karatAM jaNAya che ke vacananI ArAdhanA vaDe kharekhara dharma che e vAta vistArathI dAkhalA-dalIle ane kissA-kahAnIo dvArA samajAvAI che. pratyeka vyAkhyAnanA aMte savAle rajU karI enA uttara AgaLa vicArAze ema kahyuM che. ahIM je pratyeka Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyAnanA aMtamAM "age vartamAna" e je nirdeza che tene artha ApaNe vicArazuM. agre vartamAna-"AgaLanA kALe je je bane te kharuM" Ama Ane artha karAya che. sAdhu ke sAdhvIne bhikSArthe gRhastha taraphathI vinaMtI karAya tyAre temanI taraphathI "vartamAna joga e uttara apAya che, khapagI bhikSA ApyA bAda vizeSa ApavAne mATe ke anya keIeSaNaya padArtha ApavA mATe vinaMtI karAya tyAre paNa teo vartamAna joga" kahe che, Ane paNa artha "agre vartamAna" che. pU. Agame tArakane abhyAsa upaTiye nathI, paNa kharekhara talasparzI che. AnI pratIti karAvavA mATe A vyAkhyAnamAM apAyelAM keTalAMka lakSaNo ApyAM che. atizaya-duniyAmAM bIje na hoya ne te kaIka ja batAvI zake te atizaya arihaMta-vIsa sthAnaka ArAdhI jinanAmakarma bAMdhI (prAya: devalokamAM gayA ne tyAMthI AvIne thayA te arihaMte. jemanI puNyaprakRti vicitra hoya te "tIrthakara yAne "arihaMta." ArAdhanA-zAstronuM kathana ane te kathananI vezyA sAcI mAnIne amala karavAnI dhAraNA rAkhIne je pravRtti karAya tenuM nAma "ArAdhanA" Aya ne anArya-DA aparAdhamAM hakAra, vadhAre aparAdhamAM makAra ane bahu aparAdhamAM dhikkAra e-traNa nItio jemAM (je jagyA para) pravarte te "Arya. te sivAyane anAya.' jyAM dharmanI pravRtti haya, svapnAmAM paNa dharmanA akSare heya te "Arya ane jyAM svapnAmAM paNa dharma evA akSare na Ave te "anArya Adeza-jyAM tIrthakara, cakravartIe, vAsudeve ane baLavo utpanna thAya (thayA), che ane thaze tevA ja deze Arya gaNAya; ane te sivAyanA bIjA badhA "anAya Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) kayA-jIvanA bhAgIdAra je hoya te pracAra kodha-kriodha eTale Atmajavara citta-calAyamAna vicAronuM sthAna te citta jaDa jIvana A ja pitAnuM jIvapaNuM, jaDane tyAM garANe mUkyuM mATe tenuM nAma "jaDa jIvana jela-jemAM jagatane vyavahAra na hoya te jela jena-karmabaMdhanA kAraNa tarIke ajJAna ane aviratine mAnanAra te jaina dravya-kRta-sarvajJa bhagavAna sivAya bIje bele tenuM nAma dravyakRta dhama-durgatamAM jatA jene reke tevuM anuSThAna ke je saddagati na maLatI hoya te te meLavI Ape tenuM nAma dharma dhyAna-cittane je asthira adhyavasAya te dhyAna nAstika-zUnya saravALAnA saravaiyAvALA (te) "nAstike puNya-je (zubha vastu)ne aMge nikAzane pratibaMdha na hoya te puNya puruSArtha aniSTa dUra karI pratibaMdhane dUra karI ne ISTa siddhi kare te ja puruSArtha kUvaDa-rAI thayA pachI cUlA saLagAve te te bhUvaDe bALaka, madhyama buddhi ane buddha-cAlu rivAjane mAtra dekhe te bALaka, rItine tapAse, avAranavAra prasaMga paDaye je karavAnuM heya te kare, te dekhe te madhyama buddhi ane tatvane parakhe te "buddha budha-AgamanA rahasyanI parIkSAmAM utaranAra te "budha bhakti-sarvazaktimAna tIrthaMkaranAM vacanane aMge pravartavuM tenuM nAma "bhakti bhaTakatI ne rakhaDatI prajA meLavIne laI janAra te "bhaTaktI prajA ane meLaveluM melI jAya te rakhaDatI prajA Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) mahela-jemAM jagatane vyavahAra hoya te "mahela vacananI ArAdhanA-vacanamAM kahelI vAta samajavI ane te pramANe vartAva kara tenuM nAma "vacananI ArAdhanA" zrata-tIrthakare je vacanagathI kahyuM te "zruta' siddhapaNuM-kALane keLiye karanAra eka ja vastu te "saddhapaNuM sUkSma nigada-kaI paNa jagyA para zarIranI bhAgIdArI heya te te "sUma nigoda' hindu-eka bhavathI bIje bhava, trIje bhava, cothe bhava, pAMcame bhava-Ama bhavAMtara karanAra AtmA te hindu mULa-vyAkhyAtA pitAnA gAMThanI kaI vAta kahetA nathI. jANe keI ne kaI prauDha ane prAcIna graMthane AdhAra lIdhA vinA teo eka DagaluM paNa bharavA IcchatA na hoya ema lAge che. dA.ta. "dAna zIla lAvavAmAM gaNe, e hakIkata je emaNe kahI che te adhyAtmakala5kama (adhi 9)nA nimnalikhita navamAM padyane lakSIne che. "vaza mano yasya samAhita syAt kiM tasya kArya niyamaya maizca / hata mano yasya ca durvikalpaiH ita aa niyama? I ) dArzanika muddAo jaina darzananI viziSTatA-jaina darzana Itara dazanethI kaI kaI bAbatamAM juduM paDe che te hakIkata prasaMge pAta apAI che - samajAvAI che. (1) paramezvaranI bAbatamAM jainee ene "batAvanAra' tarIke mAnyuM che, jyAre bIjAoe ene "banAvanAra tarIke mAnya che. (2) "karma bAMdhyAM te bhegavavAM ja paDe e siddhAMta jainene nathI. jainetara tamAma kahe che ke kare te bhegave te jaine nahi kahe. je ne te ema kahe ke "jeTale chUTe nahi, jeTalAM paccakakhANa na kare teTale bhAre thAya ane teTale ja bhagavaTo karavo paDe. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) jainetane jJAna te bhADUtI; jene jJAna te gharanuM gaNAya. (4) jenene mikSa te guNane dariye tyAre bIjAone mokSa te zUnya. kevaLInuM svarUpa ane sAmarthya-kevaLajJAnInuM svarUpa vicAratAM kahyuM che ke "kevaLajJAnI thayA hoya tene sUtranuM AlaMbana na hoya." kevaLajJAnIne zAstramAM Ama kahyuM che mATe huM kahuM chuM tema nahi." kevaLI nisarga samakitavALA che, mATe te zrotAne viSaya nathI." kevaLajJAnIo paNa puNya prakRtie sarakhA hotA nathI, AtmAnA guNe aMge sarakhA heya. "jyAre kevaLI "kSapaka zreNi mAMDe tyAre emanI eTalI badhI tAkAta che ke jagatanA sarva jIvanAM jeTalAM karyo che te badhA bhegA thaIne eka ja AtmAmAM Ave te tene eo aMtarmuhUrtamAM bALInAkhe". Ama emanuM sAmarthya nirUpAyuM che. sAmAnya kevaLI ane tIrthakaramAM pharaka-Abata vicArAI che. tIrthakara-nAmakarma-A eka prakAranuM nAma-karma che. enI keTalIka vizeSatA vicArAI che. (1) A nAma-karma baMdhAya tyArathI pelAtuM jAya. "kSapaka zreNi mAMDe kevaLajJAna ja thavA mATe be ghaDI bAkI hoya tyAM sudhI e piSAvuM joIe. A karma sivAyanA kaI paNa karmamAM baMdha-udayathI SiAvAne niyama nathI. (2) A tIrthaMkara-nAmakarma trIje bhave niyamita thAya ane e piSAtuM rahe. vaLI e lAgalagATa rahe. . (3) jagatanA uddhAranI bhAvanA mATenuM tIrthaMkara-pada e aneka janmanI lAgalagATanI kamAI che. (4) zAstrakAroe 120 prakRtiene je baMdha jaNAvyuM temAM AhAraka--zarIra, AhAraka-aMgopAMga ane tIrthakara--nAma karma e traNane ja sArI gayuM. A traNa ja prakRtio AtmAnI nirmaLatA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya tyAre ja baMdhAya, jyAre bAkImAM 117 AtmAnI malinatAthI baMdhAya. vaLI uparyukta traNa prakRti pIkI pahelI bemAM saMyama kAraNa che, jyAre trIjamAM-tIrthakara-nAmakarmamAM samyakRtva kAraNa che. abhavyanuM svarU5-A vicAratAM ema kahevAyuM che ke jJAna te dareka AtmAmAM sarvapaNAnuM raheluM che. e hisAbe te abhane paNa kevaLajJAnAvaraNa karma che ema manAyuM che. e vAta che ke abhane zAsana rucatuM nathI, paNa zAsanamAMthI mAnasanmAna maLatuM hovAthI enAthI chUTAtuM nathI. abhavya jIvane sAdhupaNuM-mahAtapaNuM Ave te DhIMgalInA zaNagAra jevuM che. - bhavanI gaNatrI--bhavanI gaNatrI samyaphavathI che nahi ke cAritrathI. - madraka ane kAlodAyi--maka zrAvake mithyAtvI kAledAyine kevI yuti-prayuktinAM vacana uccArIne parAsta karyo e eNe uccArelAM vacane ArAdhakane chAje tevAM hatAM. e viyAhapaNutti (saM. 21 u. 2, su)mAM jIvAstikAyanAM 21 abhivacana apAyAM che. temAM "hiMduo paNa che. ene artha eka bhavathI anya bhava karanAra che ema vyAkhyAtAe kahyuM che. vizeSamAM emaNe hiDa ane e hindu bene eka gaNela che. A daSTie jene paNa hindu che. nisIha (u. 10)ne bhAsa (gA. 28)nI guNi (gaLyAMka 3, pR. 572) mA kAlakAcAryanI kathAmAM "ra hindu che. Ama hindustAna mATe hinduone deza' e praga-artha A caNiNa karatAM prAcIna koI jana ke ajaina bhAratIya kRtimAM hoya ema jANavAmAM nathI. avestana vendidAda (1.18)mAM hapta hindu e ullekha che ane keriyasa ke je I. sa. pUrve pa22-486 mAM thaI gaye tenA bahistAna khaDaka paranA zilAlekhamAM spaSTapaNe hi(na)duevo ullekha che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra) * hindukuza-hindu saMbaMdhI vicAra karatAM mane hindukuza' zabdanuM ane hinduone lagate aMkuza evI enI ramujamAM sUca vAtI vyutpattinuM paNa smaraNa thAya che. AvuM nAma nisahayuNimAM keI sthaLe vaparAyuM che ema skure che. - hindukuzane parAmiesa kahela che. ene mATenuM saMskRta nAma uparizyana che, jyAre avestAmAM ene "upAI ri-saena" kahela che. hiMdukuzane kekasasanuM apaSTa rUpa gaNe che A nAma A parvatanI hAramALAne meseDeniyane e-grIkee ApyuM hatuMkAbula nadInI uttare AvelI hAramALAnA parvatane niSadha' kahe che. A niSadha' zabda parepanisAsamAM hoya ema manAya che. grIkanA popanisade paru ane niSadha e be zabdanI vacce "pane prakSepa karavAthI banyuM che ema paNa sucavAya che. - yata (8, 32)mAM ucu-hindavane ane pahelavImAM usa-sUInda ane usa-indamane je ullekha che te zuM hindukuzane aMge che ? AtmAnI zakita-aMtarmuhUrtamAM mithyAtvamAMthI nIkaLe ane caudame guNasthAne jAya evI AtmAnI ajabazakti che. saMkhyA-savajIvamAM garbhaja manuSyanI rAzi sauthI ochI che, 29 AMkathI vadhAre nathI. ArAdhanA-vacananI ArAdhanA ane vaktAnI ArAdhanA vaccene saMbaMdha temaja guNa ane guNInI ArAdhanA vacce saMbaMdha darzAvAyela che, namo kema?-"namaskAra" sUcavanAra kriyApada na letAM avyayarUpa kema lIdhuM e praznano uttara apAya che. dharmadhyAnanA cAra pAyAnuM svarUpa apAyuM che. camakapASANa yAne lehacuMbaka-"camaka' zabdanA cAra artha thAya che. emAMne eka te "lehacuMbaka che. camakapaththara camakahANa ane camakapASANa e traNene temaja camakabANane artha paNa lehacuMbaka che. leDhAne AkarSavAnA guNavALuM eka dravya te lehacuMbaka che. ene Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) aMgrejImAM leDana temaja meneTa kahe che. Ane aMge kahyuM che ke lehacuMbaka leDhAne kheMce paNa pittaLa vagerene na kheMce. nyAyAcArya yazavijayagaNikRta aSajinAstavamAM nIcenI chaThThI kaDImAM "camakapASANuM che camakapASANu jima lehane kheMcaze muktine sahaja tuja, bhakti rAge A gaNivare "rAjanagaramaMDana zrImahAvIrajinastavana"nI cethI kaDImAM paNa camakapASANa zabda vAparyo che. prastuta paMkti nIce pramANe che - camakapASANa khaMcaye saMcase lehane re ke saMcase timAja bhagati mugatini maMcaseM mohane re ke maMcaseM" 3 ratnamaMDanagaNie sukRtasAgara (patra 18 a )mAM ane malayagiri sarie Avasmaya uparanI vRtti (patra 25 a)mAM lehacuMbakanA arthamAM ayaskAnta" zabda vAparyo che. A haribhadrasUrie dhammasaMgahaNi (gA. 372)mAM A arthamAM levala zabda vAparyo che, ane enI zakti paNa darzAvI che. A rahI e gAthA: "lohovalassa satI AyatthA ceva bhinnadesa pi / lohaM AgarisaMtI dIsai iha kajjapaccakkhA // 374 // pArasamaNi-pArasamaNine letuM aDe te tenuM paNa thAya cAMdI aDe te kaMI na thAya. ema enuM svarUpa darzAvI padArthanA svabhAvanI vicitratAnuM pratipAdana karAyuM che. "pArasamaNi e zabda "sparzamaNi'nuM rUpAMtara che ema kahevuM ucita jaNAya che, kemake jinamaMDanagaNie vi. saM. 1492 thI 1498nA gALAmAM zrAddhaguNavivaraNa nAmanA granthanA AThamA guNanA Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAraMbhamAM sparza pASANI tarIke je nIce mujaba ullekha patra radaamAM karyo che te A pArasamaNine lagate che ema lAge che - ... "pazya satsaGgamAhAtmya sparza paassaannyogtH| lohaM svaNI bhavet svarNayogAt kAcA maNIyate // " semasundarasUrinA ziSya jinakIrtisUrie je dAnakampakama racyuM che tenA cothA pallavamAM 11mAM padyamAM "spazamana arthAta sparza pASANane eTale ke pArasamaNine ullekha che ane enA pachInA padyamAM tejana(ma) turikAne ullekha che ke jene A sparza pASANenI khANunI pAse rahelI maTeDI tarIke oLakhAvI che, nRsiMha zarmA dvArA saMkalita camatkArika daSTAMtamAlA (navarAtrI mahotsavanI trIjI AvRttinAM 'lehanI DabbImAM pArasa e nAmanI eka vArtA che. uparyukta SajinastavananI trIjI kaDImAM kanakamaNine je nIce mujaba ullekha che te ja pArasamaNi hoya ema lAge che - "kavaNa nara kanakamaNi cheDI tRNa saMgrahe?" - prakIrNaka bAbato mane paryAvajJAna kayAre?-dhana, mAlamita vagerenuM rAjInAmuM ApIne nIkaLe tene ja mana:paryavajJAna thAya. - rAvaNanuM abhimAna : rAvaNe sItAnuM zIla khaMDita karyuM nathI, kemake marajI vagara ene e svIkAra karavA IcchatuM na hatuM. eNe tema chatAM sItAne pAchI na ApI tenuM kAraNa e darzAvAyuM ke huM nirbaLa chuM ke ene lAvyA pachI ApI dauM?" evA abhimAnane khAtara eNe rAmane sItA na leMpI. mAkhInA cAra prakAra-mAkhInA cAra prakAre gaNAvAyA che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) A hakIkata puNyanA cAra puNyAnubaMdhI ane pApAnubaMdhI e be prakAra ane pApanA paNa e be prakAra sAthe paNa ghaTAvAya che ema sAMbhaLyuM che, "daherAvAsI zabda--daherAvAsI' zabda anucita che e vAta vicArAI che. hiMsA eTale?-- hiMsA pApanuM sthAnaka che paNa pApa nathI" e vAta darzAvAI che. vyavahAru jJAna-maracAMnI baLatarA maTADavAne upAya, khAjAM khAtAM enI karaca paDe, siMha Ave tyAre keTalAMka jAnavare AMkha mIMce, DuMgaLIne bALavA chatAM gaMdha na jAya, ghAsanI gAMThaDI evI baMdhAya che ke temAM taNakhe paDe te uparanuM baLe paNa aMdara bace ityAdi bAbate, kheDUtanuM udAharaNa, goranA be prakAra ane zeripha eTale kaNa ane enuM kArya zuM ? e hakIkata vyAkhyAtAnA vyavahAru jJAnanI vizALatAne khyAla karAve che. pArakha-kIDI eka jejane rahelI cIjanI gandhane pArakhe che. kIDImAM gaMdha pArakhavAnI jeTalI zakti che eTalI ApaNAmAM nathI. raste pArakhavAnI tAkAta je kutarAmAM che te bhalabhalAmAM nathI. sanuM che ke pittaLa tenI pArakha mATe kaTI che. cAMdI che ke kalAI che tenI pArakha mATe lIMpaNa che. prAcIna kALamAM rAjAo khAvA besatA tyAre "cakera" pakSI rAkhatA, kemake e pakSIne svabhAva e ke jherI vastu hoya te rADArADa pADe. Ane aMge samarAIcacariya (bhava 4, patra 306)nI sAkSI apAI che. upadezaprAsAda (stambha 2, vyAkhyAna 23) mAM avataraNa rUpe nIce mujabanuM pada che Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) "dRSTvA'nnaM saviSaM cakAravihago dhatte virAga dRzohaiM saH kUjati sArikA ca vamati krozatyajamaM zukaH / viSTAM mucati markaTaH parabhRtaH prApnoti mRtyu kSaNAta, kauzco mAti harSavAMzca nakulaH prItiM ca dhatte dvikaH // " - Ane artha e che ke jheravALuM ane joIne cakara pakSI netramAM virAga dhAraNa kare che arthAt AMkha mIMce che, haMsa kUjana. kare che-zabda kare che, sArikAne vamana thAya che, pipaTa vAraMvAra Akroza kare che, vAMdare viSTA kare che, keyela kSaNavAramAM maraNa pAme che, kaucA rAjI thAya che, neLiye AnaMda pAme che ane kAgaDo prasanna thAya che. che. hemavijayagaNie vi. saM. 1957mAM kathA ratnAkara race che. emAM 26mA patramAM Ane aMge avataraNarUpe nIce mujabanAM paDyo che - "viSayaduSTAzanasvAdAt, kAkaH kSAmasvaro bhavet / lIyate makSikA nAtra, vilInA ca vipadyate // 1 // annaM saviSamAghrAya bhagaH kUjati cAdhikam / sArikA saviSe'nne tu, vikrozati tathA zukaH // 2 // viSAnnadarzanAnege, cakArasya virajyataH / bhriyate kokilo mattaH, kauMcA mAdyati tatkSaNAt // 3 // nakulo hRSTalAmA syAnmayUrazca pramodate / asya cAlokamAtreNa viSaM mandAyate kSaNAt // 4 // udvegaM yAti mArjAraH, puriSaM kurute kapiH / gatiH skhalati haMsasya, tAmracUDA virauti ca // 5 // " mudrArAkSasa (aMka 2, pR. 51)mAM senAnA pAtramAM gacUrNathI Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) nyAne viSamizrita auSadhane rakhAtAM e auSadhanA raMga badalAi gayAnA ullekha che. sapa--saMpa karanAra, vadhAranAra ane TakAvanAramAM kaI traNa vastuo joie te nIce mujaba darzAvAi cheH---- (1) kAIne nukasAna na karavu. (2) khIjAe karelA gunAnI gAMTha mAMdhavI nahi. (3) upakAranA vakhata javA devA nahi. kusapanAM kAraNeA--(1) ApaNA (peAtAnA) gunAne DhAMkavA, (2) pArakAnA gunAne moTo gaNIne gAMTha bAMdhavI ane (3) upakAranA badale javA devAe traNa kusa'panAM kAraNeA che. vicAranI saphaLatA kayAre ?--jenAmAM (1) vastu karavAnI (tu maiM), (2) vastu thatI baMdha karavAnI (atu ma) ane (3) vastu uthalAvavAnI-ulaTAvavAnI (anyathA tuma) ema traNa prakAranI tAkAta hoya te manuSya vicAra kare te e saphaLa thAya. kAyanI sidi--nizcaya e kAryanI pahelAmAM paDelI bhUmikA che. kAnAM sAdhaneAnI sAcI ane pUrI samaja e enI bIjI bhUmikA che. emAM pravRtti karavI e enI trIjI bhUmikA che. nizcaya, samaja ane racanA traNa thAya te ja kAya thAya kissA-kahAnIo--sAMDhaNI ane DAsInI vAta, A sA A phsA'nA kissA, akrakhara ane bIrabalanI vAta, luccI vahunuM dRSTAMta ane citArA ane bharavADanI kathA apAyela che. kANI hAthaNI ane e vidyArthI e nAmanI je vArtA apAI che te jaina zAstramAM je cAra prakAranI buddhi paikI vainacikI' buddhinA udAharaNarUpa che. A vArtA saMkSepamAM Avessaya-cuNi (bhA. 1, Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patra 553)mAM che. haribhadrasUrinI AvasmayanI TIkA (patra 4ra3 A)mAM paNa lagabhaga A ja vArtA che. naMdI (gA. 67)nI malayagirisUrikRti vRtti (patra 160 a) mAM A vArtA saMskRtamAM che. A vArtAnuM sUcana Avasmaya-nijajutti (gA. 944)mAM nimitta" zabdathI karAyuM che. AyaMde-A phArasI zabda che. enA (1) have pachI, bhaviSyamAM (2) saravALe ema be artha che. pahele artha atre prastuta che. dhaNa-jene ahIM suratamAM AdhAraNa" kahe che tene anyatra adharaNu, AMdhaNa, AdhaNa ke AdhaNa kahe che. Ane artha "anAjane bAphavA mATe UkaLavA mUkeluM pANI thAya che. damageTIle-Ane artha chokarAMnI eka ramata che. pATaDe-Ane artha vaherele pAsAdAra bhAravaTiye che. bacuriyAM-nAnuM baccuM e arthamAM baLiyuM zabda che. vateraDuM-Ane artha vakratA apAve che. aMtamAM sau koIne sAcA dharmanI prApti thAo. che tAjetaramAM thayela sa AjIvana-zrI jainasaMgha-mAmbala-madrAsa. aMjanazalAkA sabhya nimitto surendranagara jainasaMgha-surendranagara (gaNivarya zrI abhyadayasAgarajInI preraNAthI) zrutasahAyaka--zrI vAva jainasaMgha-vAva (gaNivarya zrI naradeva sAgarajInI preraNAthI) -zrI aMdherI saMghanI bene-aMdherI che , (sAdhvI zrI suzImAM zrIjInI preraNAthI) che . Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sA da ra sa ma pa Na ja E|||| E || [|||| E | | || | || | | [][E] [E][][][] |||||||||a||E]g] || |_| _| | |_||_| ||3||||| g|E] [|||||||||||||||||||||||| n} || [][2] [3] [][] ][][] g|||||||||||||||||||a||a| g|| | |_| |_| |||_| |_||_| By je mahApurUSe Agama dhArakazrInI amara vANIne Agama ceta?? dvArA ApavA preraNA karI, aMdhArAmAM athaDAtA anakonA udhAra karavA pUrvaka sAgarasamudAyanuM varSo sudhI sucAru saMcAlana karanAra zAsana zIratAja sva. gacchAdhipati AcArya deveza zrI mANikaya sAgara sUrIzvarajI ma. sAhebanI caraNa kamaLamAM ** SoDazaka prakaraNa dazana *. grantha sAdara koTI vaMdanapUrvaka samarpaNa karuM chuM. gaNi nityeAdaya sAgara Page #31 -------------------------------------------------------------------------- Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa pamarATa parama pUjya zAsana zArdUla AgamoddhAraka AcAya bhagava'ta zrI Ananda sAgarasUrIzvarajI ma. sAhebanAM SoDazaka prakaraNa" paranAM vyAkhyAne vAMcavAthI jIvanamAM puNya prakAzane pamarATa patharAi rahe che. AvA ananya, sama, advitIya AcAya zizarmANunA jIvana, kathana ke vyaktitva temaja pratibhA vize kAMi lakhavuM te khAlaceSTA che. kayAM te mahAna virATa vibhUti ne kayAM amArA jevA alpatamAMza ajJAnI ! A vyAkhyAnA jeNe sAMbhaLyAM haze te AtmAone dhanya che. zretAonA manamAM upasthita thatA praznane pote ja darzAve che ane tenA uttara zAstrokta ne saceTa Ape che. tAttvika vAta saraLa sahaja ane te mATe nitya anubhavAtAM dRSTAntA Ape che. zrotAone maMtramugdha kare tevI AgavI viziSTa zailIne kAraNe teozrInA pravacanamAM mIThAza anubhavAya che. te sAMbhaLavA-samajavA te samayanA puNyazALI AtmAe kevA tanmaya banatA haze ? AvA mahApurUSanA vyAkhyAnene graMthastha karavA mATe pa. pU. prAtaH smaraNIya AcArya bhagavaMta zrI da nasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAhebe anerI kRpA darzAvI temaja parama pUjya saMgaThThana premI zrI nityAya sAgarajI mahArAja sAhebe A pustaka saMpAdana karI anerI uSmA apI tathA zrI AgamAddhAraka pravacana prakAzana samitie A kAryane saphaLa banAvavA vizvAsa mUkayA te badhAne hArdika AbhAra mAnI kuMtA anu chuM. thoDA samaya zrI ecchavabhAi maphatalAle anerA sAtha Apya ne A kAne pragatipathe rAkhyuM te mATe temanA AbhAra mAnu chuM. A pustakamAM jinAjJA virUddha chapAi gayuM hoya te mATe trividhe trividha kSamA cAhuM chuM. ASADhI bIja, 2038 16, zatrunya sAsAyaTI pAlaDI, amadAvAda che lAlacaMda ke. zAha (vaNeAdavALA) Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Fang Huo Fang Xian &RIVR AgamadhararinA alpa paricaya Fang Fang Shao Kao ZRZVR&B vidyA-kaLA ane dharmAMnA dhAmasamu, navAMgI TIkAkAra abhayadevasUrinA smaraNuthI pavitra banelu kapaDavaMja zahera te ja AgamAdvAraka zrI AnaMdasAgarasUri ma. nI janmabhUminuM gAma. mAtA yamunAbAi ne pitA maganalAla gAMdhIne tyAM saMvata 1931 nA aSADha vada 10nA putrajanma suvarNa jevA camakatA ne rUpavaMta hAvAthI nAma hemacaMdra pADayuM. vIsA nImA jJAtimAM agragaNya maganabhAInA haiyAmAM dharmonI jyAta satata dhabakatI hatI tethI Rddhisiddhi, ne sapatti sAthe temanu hRdaya dIkSAmAM ghUmatuM hAvAthI putromAM paNa dharmAMnA susa`skAra nAkhyA. pariNAme meTA putra maNilAle sa'. 1946mAM pU. munizrI nItivijaya pAse dIkSA svIkArI. A prasaMgathI hemacaMdranA haiyAmAM paNa saMsAranI asAratA utarI. putra sAdhu na bane teTalA mATe mAtA ane kuTumbIjanAe baLajabarIthI khAra varSanI ummare mANekabAi sAthe lagnagranthithI joDayA. patnInA dAgInAM karAvavA pitA sAthe amadAvAda AvyA ne ja dhrUsvAmInA rAsa sAMbhaLatAM vairAgyavRddhi thatAM 1946mAM dIkSA lIdhI. sasarAe keTanA AzarA lIdhe ne kATe pharajiyAta ghera javA pharamAvyuM ne caritranAyakane saMsAramAM javu' paDayuM. eka varSI paNa na thayuM, tyAM te pitAnI sAthe punaH amadAvAda AvyA ne punaH rAsa sAMbhaLatAM, vairAgya thatAM pitAnI saMmati lai lIMbaDI jaI pa. pU. munirAja zrI jhaverasAgarajI mahArAja pAse sa. 1947mAM bhAgavatI pravrajayA aMgIkAra karI AnaMdasAgara anyA. cha mAsamAM ja gurUmahArAja kALadharma pAmyA. ekale hAthe potAnA purUSAtha ajamAvavA kALe ekalA ane aTUlA pharyAM. saMvata 1947nuM cAturmAMsa vaDhavANu, 1948 amadAvAda (zAhapura), 1949 udayapura, 1950 pAlI, 1951 seAjata, 19paramAM peTalAda. A cha varSanA alpa samayamAM gujarAta, mevADa ane mAravADanA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) vihAre sAthe paMDite pAse temaja svayaM adhyayana karI sAgarajI ma. tarIke vikhyAta thayA ane manasukhabhAI bhagubhAI jevA saMghanAyake ane "muMbaI samAcAra" tathA "sayAjI vijaya jevA dainika patre temanA tarapha AkarSAyA ne jaina samAjamAM pRcchAgya purUSa tarIke prasiddha thayA ne 1952mAM saMvatsarIne prazna Ubho thatAM zrI saMghane satya mArgadarzana ApyuM. saM 153 chANI, 154 khaMbhAta, 155 sANaMda, 1956- 57-58 (traNa varSa) amadAvAda, 1lpa9 bhAvanagara, 1960 amadAvAda, A ATha varSamAM Itare nA AkramaNane sAmane karavA sAthe vidyAbhyAsa vadhAryo ane pa. pU. A. zrI nemisUri tathA zrI maNivijyajI sAthe rahI jainazAsananI prabhAvanA sAthe dahana karyA ane saM. 1960 nA jeTha suda 10 nA gaNipada ane aSADha suda 13 na panyAsapade ArUDha thayA. saM. 1962 kapaDavaMja, 1962 bhAvanagara, 1963 amadAvAda cAturmAsa karI zatruMjaya-tAraMgAnI yAtrAo karI. 1964nA cAturmAsa mATe muMbaI lAlabAga padhAryA. A ja arasAmAM sametazikhara giri upara havA khAvA mATe baMgalA banAvavAne sarakAre nirNaya karyo. pU. AcArya mahArAje prajAne sarakAranI sAme jAgRta karI. tIrtha rakSA mATe dhananA DhagalA thayA, yuvAnoe mRtyunI paNa avagaNanA karI, dharma mATe maravAnuM maMjura karyuM. pariNAme baMgalA bagalA banI UDI gayA. cAturmAsa bAda zeTha zrI abhecaMda svarUpacaMda jhaverIe pUjya zrI nI nizrAmAM aMtarIkSa jIne charI pAlita saMgha kADhaye, saMghamAM sAthe rAkhela pratimA aMtarIkSa pArzvanAthanA maMdiramAM padharAvavA jatAM digaMbare lAkaDI laI tUTI paDayA. saMghanA mANasone khUba IjA thaI ane "cera keTavAlane daMDe te nyAye digaMbaroe keTane Azaro lIdhe. keTe tahomatanAmuM pharamAvyuM. jenenI niMdA harAma thaI Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgevAna AgaLa AvyA. aDadhA kalAka pachI ja keTenuM jajameMTa hatuM, paraMtu mahArAja kerTanA kaMpAunDamAM besI paMcAzakanA artha samajAvatA hatA tethI kuMvarajI ANaMdajI bhAvanagaravALAe kahayuM: "keTanA jajamenTane aDadhA kalAkanI ja vAra che. Apane zuM thaze tene vicAra karyo ?" mahArAje kahayuM: "je karavAnuM che te meM nakkI ja karyuM che." keTe cukAdo Ape ke "paMnyAsa AnaMda sAgarajIe dharmanI. rakSA karavA badhuM yegya karyuM che. mahAtmAe satya ane paripUrNa jubAnI ApI che ane teo nirdoSa che. "bhalAnA bhera bhagavAna, te AnuM nAma. saM. 1965 nA yevalA comAsu karI, upadhAna karAvI, 1966mAM surata cAturmAsa mATe AvyA. tyAM zIvajI lAlana prakaraNa zarU thayuM tethI pUjya zrI nI nizrAmAM saMgha bhegA thayA ane saMghe temane bahiSkAra karyo. saM. 1967 surata, 1968 khaMbhAta, 1969 chANa, 1970 pATaNa cAturmAsa karyuM. pATaNamAM seMkaDe sAdhu sAdhvIe padhAryA ne AgamanI sau prathama vAcanA ApavA sAthe Agodaya samitinI sthApanA karI. Agama vAcanAnuM te vakhatanuM dazya devaddhigaNi kSamAzramaNanI, vallabhI vAcanAnI smRti karAve tevuM thayuM. pariNAme bIjI bhayaNI, trIjI pATaNa, cethI kapaDavaMja, pAMcamI amadAvAda, chaThThI ane sAtamI surata, AThamI pAlItANA ane navamI ratalAma ema nava vAcanAo ApI. - pa. pU. A. deva zrI meghasUrIzvarajI ma. sA., - pa. pU. A. deva zrI harSasUrIzvarajI ma. sA., pa. pU. A. deva zrI pratApasUrIzvarajI ma. sA. pa. pU. A. deva zrI dharmasUrIzvarajI ma. sA. " . tathA pa. pU. A. deva zrI rAmacaMdrasUrIzvarajI ma. sA. vagere AjanA. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) sArA gaNAtA ane AgamanA abhyAsIone A Agama vAcanA ja pratApa che. saM. 1971 nuM pATaNa, 1972 nuM amadAvAda cAturmAsa karI 1973mAM surata padhAryA. saM. 1974nA vaizAkha suda 10 nA divase bAdazAhI mahAmahotsava pUrvaka pa-pU. AcArya deva zrI vijaya kamalasUrIzvara mahArAje temane AcAryapadArepaNu karAvI AgaddhAraka tarIke pratiSThita karyA. devadravyanI carcAne sAmane karavA sAthe temaja dezamAM paDelA duSkALa mATe moTuM phaMDa karAvavA sAthe saM. 1974nuM cAturmAsa pUrNa karI saM. 1975mAM AnaMda pustakAlayanI sthApanA karI. cAturmAsa bAda jIvaNacaMda dharamacaMde siddhagirinA kADhela saMghamAM padhAryA. 1976nuM cAturmAsa pAlItANA karI, ratamalAma thaI, 1977 mAM zailAnA padhAryA ne tyAMnA rAjA dilipasiMhajIne pratibodhI, AkhA mALavAmAM dharmanI ta jhagamagAvI. mAMDavagaDha, bhepAvara vagere tIrthano uddhAra karavA sAthe 1978-17nuM cAturmAsa ratalAma karI, baMgAla padhAryA. 1980nuM cAturmAsa kalakattA karI, 96, kenIMga sTrITamAM upAzraya karAvI, 1981mAM ajImagaMja AvI bAbuonA jJAnabhaMDAro vyavasthita karAvI, seMkaDe mANasone nAnAmeTA vratathI vatI banAvyA. saM. 1982 sAdaDI, 1983 udayapura cAturmAsa karI mAravADamAMnA kusaMpi dUra karAvI kesariyAjImAM digaMbaronI ADakhIlI hovA chatAM, temanI darakAra karyA vinA dhajAdaMDa caDhAve. saM. 1984 amadAvAda, 1985 bhAvanagara cAturmAsa karI, 1986mAM khaMbhAta padhAryA. tapa ane tyAganI ojasvIvANIe pANInI mAphaka aneka nA dila ane dimAgane sApha karyA, aneka jIve vairAgyane raMge vaLyA. mekSamArganA pathika devasIbhAIdhrAMgadhrAthI vepAra mATe AvelA temanA manamAM paNa vairAgyanA vicAre pragaTayA ane gurUcaraNe mastaka mUkI jeTha vada 14nA devasIbhAImAMthI muni darzanasAgara banyA (je Aje AcArya daMzanasAgarasUrIzvarajI tarIke vikhyAta che.) Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32) 1987 amadAvAda, 1988nuM cAturmAsa muMbaI karI, 198lmAM surata padhAryA. A cAturmAsamAM dIkSA virodhI pravRttie jora pakaDayuM. vaDedarA rAjyane saMnyAsa dIkSA niyAmaka kAyade AvyA. virodhamAM AcArya mahArAja mekhare rahayA. pariNAme dIkSA virodhanI pravRtti jemajema jora pakaDatI gaI, tematema sAra sukhI gharanA yuvAne saMsAra choDI bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karavAvALA banyA. lekamAM dharmarAga pragaTa ane munisaMsthA bevaDAI gaI. duSamakAla suSama je thaye ane jainetarane paNa dIkSA pratye Adara vadhe. saM. 1990mAM seMkaDe saLagatA praznonA samAdhAna mATe rAjanagaramAM munisaMmelana thayuM ane pUjyazrIe kuzAgra buddhi vaDe te saphaLa karyuM. saM. 190 mahesANA, 191 pAlItANA 192-93mAM jAmanagara cAturmAsa karI pipaTalAla dhArazIbhAI ne pratibaMdhI, yAdagAra saMgha kaDhAvI, 1994 pAlItANAmAM cAturmAsa karI, zeThazrI mehanalAla choTAlAlanA advitIya ujamaNa mATe amadAvAda padhAryA. saM. 15nuM tyAM ja cAturmAsa karI, 196- 17-198nuM cAturmAsa pAlItANa karI, ajoDa AgamamaMdiranuM sarjana karI, 1 lmAM ATha navakArazIo ane samagra zaheranA jamaNa sAthe aMjanazalAkA tathA pratiSThA karAvI, janmabhUmimAM cAturmAsa mATe padhAryA. 1 nuM cAturmAsa kapaDavaMja karI, 2000nA cAturmAsArthe muMbaI padhAryA. 2001 thI 2005 chellA pAMca cAturmAsa surata karI, lathaDatI ane dina pratidina ghasAtI jatI kAyAnI paNa paravA karyA vinA atihAsika tAmrapatrAgama maMdiranuM sarjana karyuM. bhayaMkara mAMdagImAM paNa karma kaThIna ne kAyA suMvALI'nA smaraNa sAthe ArAdhanAmAM masta rahI hajAre zlekenuM sarjana karyuM ane saM. 2006nA vai. vada panA 4-30 kalAke chellA paMdara divasathI ardha padmAsane sthira rahI, traNa divasa agAu AhAradinA pratyAkhyAnapUrvaka maunapaNe dehanuM visarjana karanAra AgamasamrATane agaNita vaMdana! gaNi caMdrAnana sAgara Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrama - prakAzakIya nivedana zrI amaracaMda ratanacaMda jhaverI - saMpAdakIya gaNivarya zrI nityadayasAgarajI ma.sA. 5 AgameddhAraka pravacana prakAzana samitinuM namra nivedana nivedaka-TrasTI gaNa - pravezakaH hIrAlAla 2. kApaDiyA - prakaraNa pamarATa lAlacaMda ke. zAha AgamadharasUrine alpa paricaya gaNi caMdrAnana sAgara stutyaSTaka gaNi caMdrAnanasAgara hIrAlAla 2. kApaDiyA - prakaraNa anukramaNikA pAnA 1 thI 436 [drasTa rajIsTarDa naMbara I2721 (muMbaI) AgaddhAraka pravacana prakAzana samiti taraphathI AgamanI cAvIrUpa prakAzane kiMmata che 1. parva mahimA darzana rUA. 25-00 che 2. dezanA mahimA dazana rU. 25-00 che A 3. AnaMda pravacana darzana rU. 25-00 4. SoDazaka prakaraNa darzana - rU. 25-00 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyAna 1 ra 3 4 7 . 10 SoDazaka prakaraNa dana viSaya buddhi-bhakti ane dhama Aya-anAya ane kakha dha ajJAna ane sa'sAra vacananI ArAdhanA bhavabhramaNa ane dharma parIkSA adhikAra ane adhikArI vighAtaka dAvAnaLa kathanI ane karaNI ArAdhanA ane zakti sAmAnya kevaLI ane tItha kara deva ane dharmonI parIkSA 1 12 13 14 15 16 17 18 vacananA a 19 20 21 22. 23. jela, mahela ane ArAdhanA dharmanuM nirUpaNu vacananI ArAdhanA kevaLI ane tItha kara dharma ane vacana vacananI viziSTatA nizcaya ane vacana jJAna ane ArAdhanA pudgala, guNu ane guNI karaNa ane kAraNu jIvana ane jIta pAtu 1 OM 13 23 33 43 51 . 68 8. 1 100 110 120 130 138 146 159 170 180 191 202 13 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24. traNa prakAnA jIvA traNa tatttanI parIkSA 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 3ra. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 4ra. (35) darzana vicAra ane parIkSA deva, gurU ne dharmanI parIkSA pariNAma tattva ane traNa vastu ane cAra khoTA liga vicAra ne tattva jaina ane ajainAnI draSTie dhamasvarUpa bAhya ane AbhyaMtara svarUpa tapazcaryAnI mahattA devatattvanI mahattA kaSAyAnA sadupayoga sUtra rasya evI ciMtA kAne thAya? bhAIcArA kAne na game? manuSyabhavanI prApti zA mATe? namratA aMgenI mAnyatA tItha karAnI mahattA mAnavajIvananI sAcI mahattA 220 232 248 254 267 276 286 297 307 317 327 364 373 383 394 403 412 42 432 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khyA buddhi-bhakti ane dharma :30 8838%82%83%8BBBBBBBA BEBIUSDE vacanArAdhanayA khalu dharmastadbAdhayAH tvadharma iti / idamatra dharmaguhya sarvasvaM caitadevAsya // po 2-12 // - vartamAnanuM sukha gauNa ke bhaviSyanuM? zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA bhavya jInA upakArane mATe dharmopadeza ApatAM jaNAvI gayA ke A saMsAramAM buddhimAna keNa gaNAya? keTalAka vartamAna kALanA sukhamAM saMtoSa mAnanAra te keTalAka vartamAna sukhane gauNa karIne bhaviSyanA sukhane pradhAnapada ApIne vartanArA hoya che, vartamAnanA sukhamAM pravartavAvALA jInI mULa jaDa zAstrakAra kyAM gaNe che? vikalendriyamAM, jeene manavicArazakita nathI te mAtra vartamAna sukhane dekhanArA che. bhaviSya na jevuM temaja bhaviSya upara dRSTi na karavI, paNa vartamAnanI daSTi rAkhavI tenI jaDa mananI zakti vagaranI indriyanI nyUnatAne AbhArI che. - mananI zaktivALAnuM kArya bhaviSyane vicAravAnuM che. "rAnA: prAima matimatapp buddhizALIo phaLanA ja anusAre kiyAmAM pravRtti kare. arthAt vartamAnanI suMdaratA asuMdaratA na jue. buddhizALI je prayatna kare temAM tatkAla zuM te dekhavAnuM nahi, paNa tenuM phaLa ane tenuM paryAvasAna yAne pariNAma kayAM Ave che te vicAravAnuM hoya che. tene dekhIne te karanArAne buddhizALI gaNIe chIe. 39 buddhizALI nahatA. jagatamAM DAhyA puruSa-akkalavAna manu bhaviSyanuM kuLa-paryavasAna ane pariNAma maNe tene AdhAre pravRtti kare ane tene buddhizALI gaNe. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakarNa darzana kAnA janma jela jevA ane konA janma mahela jevA? vikalendriyanI je dazA che te ja vamAnanA sukhane mAnanArAnI dazA che, tenI saMjJA kaI ? hetuvAddikI. jagatamAM dIrgha kAlanI saMjJAvALA te ja ke je indriyo ane mananI sa MpUrNa zakitavALA che. temane ja dIrgha kAlanI STi dhAraNa karanArA gaNAya, ane ene samajanArA hoya tene saMsI' kahevAmAM Ave. jee lAMbA kALane vicAra karanArA hAya tene ja vicAravALA gaNyA. kIDI eka jojanathI gaMdhane pArakhe tyAre ApaNe to muThThImAM hAya tApaNa te na pArakhIe. kIDI eka jojana dUra rahelI cIjanI gaMdhane pArakhe che. tevI ja rIte rasto pArakhavAnI tAkAta je kUtarAmAM che te bhalabhalAmAM nathI hotI, kAraNa ke eka vakhata je raste te gayA hAya tyAMthI tene pAchA AvatAM vAra lAgatI nathI, arthAt te bhUle nahi tyAre ApaNe be cAra vAra jaie tyAre rastA yAda rahe. 6 indriyanI tAkAta vicAramAM che. hajI saMjJI pa Mcendriyane vicAra- vALA gaNIe, paNa jeenI dRSTi bhavane jela ' tarIke banAvanArI hAya tene ame vicAravALA gaNatA nathI. jenI dRSTi bhavane 'mahela tarIke anAvanArI hAya tene ame vicAravALA gaNIe chIe. jela zuM ane mahela zuM ? vAta kharI. paNa A aMge tattvane vicAro to mAluma paDaze. jela eTale cAre khAjI bArIbAraNAM, jALI vagere kaI naha temaja duniyA sAthe vyavahAra nahi. huM gayA bhavamAM hatA ane AvatA bhavamAM kAMIka thaIza tevI tAkAtavALAneA janma 'mahela' jevA gaNAya. AvatI jiMdagI jenI bhaviSyamAM nathI tenuM jIvana khArIbAraNAM vagaranI jela jevuM che. duniyAmAM harAmakhAra kANu ? jene huM kevA hatA?' kayAM kAryo karyA ke 'jethI A manuSyapaNu pAmyA ?'evI samajaNa na paDe, ane jo karmIne na mAnatA hoya ne parabhava na mAnatA hoya tene kahIe ke tuM keATIdhvajane tyAM janmyA, tenA mAlika thayA paNa e kroDa tuM kayA kamAvA gayeA hateA ? tethI harAmakhArane paNa jene puNya mAnavuM che tene te kahevAnu ke te puNya karyu hatuM mATe tuM mAlika thayA che. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1, buddhi-bhakita ane dharma duniyAmAM harAmakhora koNa gaNAya ? vagara hakakanI milakatane je mAlikI-kabaje kare te. kheDuta jevuM bIja vAvaze tevuM ugaze, puNya karyuM hoya, sArAM kAryo karyA hoya tene koDa maLyA mATe tene hakka, paNa karma nahi mAnanArAne zuM ? kayA puNyanA udaye manuSyapaNuM, saMpUrNa paMcendriyapaNuM, dIrgha AyuSya prApta thayuM ? kene AdhIna garbhamAM AvyA? pahelAM kaI nizALamAM bhaNyA hatA ke nAka Ama banAvavuM, tene Ama beThavavuM, meTuM Ama banAvavuM, tene amuka jagyA para goThavavuM, kAna, nAka, jIbha ne AMkha AvI ja banAvavI ane A ja jagyA para goThavavI? te A banyuM tenA pratApe ? te kahevuM paDaze ke puNyanA pratApe. te sivAya bIje raste nathI. gayA bhavanA puNyano vicAra karIne AvatA bhavane vicAra kara joIe. jaina ane jainetaranI mAnyatAmAM bheda jainetare A jIvane sukhane meLavavAmAM ane duHkha Ave tene nivAravAmAM parAdhIna gaNe che. ane Avate janma levAnI tenAmAM tAkAta nathI ema mAne che. eTale A jIva te mUrkha che; Izvara tene svarge laI jAya te svarge javAnuM ane narake laI jAya te narake javAnuM. IzvarathI badhuM thAya te mAnyatA janetaranI che. tyAre jainenI mAnyatA kaI ? jIva ja potAnA karelAM kRtyone aMge javAbadAra che ane tenA phaLa bhegavavAne aMge javAbadAra che. duniyAmAM paNa kahevAya che ne ke mAla levo hoya tyAre ApanAra jaNAve ke "tamArA nAme ane tamArA jokhame tema jIve je puNyanAM kAryo karyA hoya tenAM phaLa bhogavavAnI javAbadArIne jokhamadArI jIvanI. tevI ja rIte pApanAM kAryo karyA hoya te tenI javAbadArI ane jokhamadArI paNa jIvanI ja. mATe puNya karyuM hoya te tenA phaLarUpe sukha pite meLave ane pApa karyuM hoya te duHkha paNa pote ja pAme. jIvane javAbadAra ane jokhamadAra Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - SoDazaka prakaraNa darzana manAvanAra hoya te jaine ja che. jIvane javAbadAra ane jokhamadAsa gaNanAra manuSya bhaviSyane te jarUra vicAra kare. bhakitanA be prakAra jeone bhUtakALa ane bhaviSyane vicAra hoya tevA vicAravALAne "dIrghakAlikI' saMjJAvALA mAne che. bIjAne "dIrghakAlikI' saMjJA gaNe che, paNa te vikalendriyanA bhAI jevI che kAraNa ke teo paugalika sukhane mAnanArA che. saMjJAvALa-vicAravALe keNa ? bhaviSyanA pariNAmane AtmAnA svarupanA pariNAmane vicAranAre hoya tene ja vicAravALo ane dIrghakAlikI saMjJAvALA' gaNe che. tenuM kartavya thavuM be prakAre che. eka zaktithI ane bIjuM bhaktithI. kAM te zakti vALA thavuM, kAM te bhaktivALA thavuM. je zakti ane bhaktivALA na hoya te 'sAdhaka thavA jAya te nakAmuM. ApaNAmAM jIva, ajIva, puNya, pApa, AsTava, saMvara, baMdha, inirjarA ne mekSa jANavAnI tAkAta nathI. mATe jarUra che bhaktinI. bhaktinA be bheda cheH (1) zArIrika ne (ra) mAnasika, zraddhA, pariNAmanI datA, anAcaraNa rahita kAyA ApoApa thAya. je sarvajJa vItarAga, paramAtmA kalekane sarva padArthane sarvakALane dekhanArA che tevA sarvazaktimAna tIrthakaranAM vacanane aMge pravartavuM tenuM nAma bhakta. A uparathI ahIM eka vAtane khulAse thaI gaye. kaI vAtane? thanAnuDAna" e jagyA para kevaLajJAnI mahArAja sarvajJanAM vacanane dhArIne pravartatA haze. te pramANe pravartatA na hoya tyAre tenA AtmAne dharma" nahi. A kathana bhaktivALA mATe che, zaktivALA mATe nathI. karanArAdhanA vahu je dharma pikAravAmAM Ave te cIjathI vacananI ArAdhanA. jenI jeTalI buddhi teTalI ja dharma ArAdhanAnI, adhikatA. e dharmanI adhikatA ane nyUnatA e samajavAnI che. mATe ja karmaNi tRtIyA ahIM jaNAvI. anArAdhanA ane virAdhanAmAM bheda, tIrthaMkara paramAtmAnAM vacananI ArAdhanAthI dharma thAya ane Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. buddhi-bhakita ane dhama anArAdhanAthI virAdhanA thAya, zAstrAmAM kahelAM vAkyAne dhyAnamAM rAkhavAM, anArAdhanAvALAne vacanane aMge temAM zuM karavuM tenA vicAra . nathI, mATe 'anArAdhanA', paNa vacanamAM je che te mAre karavuM nathI paNa virUddha karavuM, mATe tenuM nAma 'virAdhanA.' ane virAdhanA te to adhama che, anArAdhanAmAM adhamanAM niyama nahi. tethI anArAdhaka cathAbhadrika mithyAtvIe samakita pAme ne aMtamuhUta mAM kevaLajJAna pAmIne mAthe jAya. mahAvIrasvAmInI satyatA viSe gozALAnA aMtamAM ekarAra gozALAe chellI avasthAmAM zuM kahyuM? je gozALAe mahAvIra prabhu sAme AkhaDI bAMdhI hatI, mahAvIra prabhune upasaga karyA hatA, tevA A gAzALo potAnA matavALAne ekaThA karIne kahe che ke 'mahAvIra bhagavAna sAcA che, huM khoTo chu" ane meM tamane khoTe raste doryAM te mATuM pApa meM karyu.. mATe tenA prAyazcitta tarIke mArA page doraDuM bAMdhIne ceArAzI cauTAmAM A pramANe khelIne ghasaDo : A gAzALo khoTA che ne mahAvIra sAcA che; Ane bahu pApa karyuM che vagere " (ma060 555) 66 have AmAM kaMi bAkI rahyuM ? AvI pitivALA chatAM tene durlabha edhi ane te janmojanma rakhaDaze, hajI dhama nahiM pAme, virAdhanAvALA AvI sthitimAM Ave te ArAdhaka ane sulabha kheAdhi thAya. tethI jinezvaranAM vacanamAM jeTalI virAdhanA teTalA ja adha. vicAravALAe Dagale ne pagale vicAravAnuM ke jinezvaranuM vacana kema che? dharmanI ArAdhanA karavI hoya tene vacana upara rahevuM joIe. dharmAMnA dAna, zIla, tapa ane bhAva temaja hiMsA; jUTha; aprAmANikapaNuM vagerenuM nivAraNa, tyAga vairAgyanA prakAra sAMbhaLa che, paraMtu dhama nuM guthamAM guhya tattva hoya te A vacananI ArAdhanA che. A paNa tattva vagaranuM hAya te tema naRsi; paNa A dhanA sa`sva mATe badhu... cheDIne dharmanI ArAdhanA karavI joI e. jee A pramANe vacananI ArAdhanA karaze tee A bhava parabhavanI aMdara mAMgalika mAlA vistArIne meAkSasukha viSe birAjamAna thaze. * Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Yuan Rou Shao You vyA khyA Aya. anAya ane kama badha 8888 Aya ne anAya te kANuM ? zAstrakAra mahuArAjA AcArya bhagavAna zrImAn haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA bhavya jIvAnA upakArane mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM je kaI Aya prajA che te dharmonI cAhanAvALI che. teTalA mATe AcArya bhagavAna zrI bhadrabAhusvAmI ke jeo yugapradhAna zrutakevI che evA temaNe Aya. anAya nuM chellu lakSaNa karyuM te kema ? Ane anA kAne kahevA te jaNAvatAM spaSTa karavAmAM AvyuM ke je jagyA para DukAra, makAra ane dhikakAravALI nItio je kuLakarAe calAvelI pravarte te AryAM. thoDA aparAdhamAM hakAra, vadhAre aparAdhamAM makAra ane hu aparAdhamAM dhikakAra e traNa nItie jemAM pravarte te Aya.' te sivAyanA anAya. gaNAya AvI rIte RSabhadeva bhagavAnanA tInI utpatti pahelAM bIjI rIte Aya ne anAnI vyavasthA hatI. bhagavAna RSabhadevajIthI mAMDIne bhagavAna mahAvIrasvAmI sudhImAM deza paratve Aya ne anAryAMnI vyavasthA kahI eTale jayAM tIrthaMkarA, cakravatI e, vAsudeva, baladevA utpanna thAya, thayA che ane thaze tevA ja deze A ane te sivAyanA bIjA badhA anA. tyAre bhagavAn zIlAMkAcAye prAcIna gAthAthI sUyagaDAMgajImAM cAlu kALane aMge vyavasthA karI ke jyAM dharmanI pravRtti hAya, svapnAmAM paNa dharmAMnA akSaro hoya te 'Aya" ane jyAM svapnAmAM paNa dha evA akSaro na Ave te anA'. A janapadanI apekSAe Aya anAya nI vyavasthA karI te atyAre paNa cAlu anubhavIe chIe. 1. sUyagaDAMga (pu`DarIkAdhyayana byA0)nuM pR. 194 jue. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. Arya, anArya ane karmabaMdha jagatamAM niyama che ke je padArtha vahAle hoya tenA ja zabdo paNa vahAlA lAge, aLakhAmaNe heya tenA sAcA zabdo paNa aLakhAmaNuM lAge. ApaNe tyAM capaTI leTa levA Avela hoya te kahe ke "akhaMDa sukhavALA thajo, akhUTa bhaMDAra bharA, chokarAne tyAM karA tha'. A kahevAthI ema thavAnuM nathI, chatAM AMkha lAla kema nathI thatI? kahe ke te vahAluM che mATe ApaNe kaI sAthe laDhayA hoIe tyAre sAme gALa de te AMkha lAla thAya che. kema? te kaMI siddha puruSa nathI ane tenA kahevAthI gaLe lAgavAnI nathI, paNa te vAkaya aLakhAmaNuM che mATe AMkha lAla thAya che. have Ane aMge vicArIe. je manuSya sAmAyika, pratikamaNa, pUjAne pauSadha vagere kaMI karato nathI, tevAne dharma kahe che temAM te nAkhuza thato nathI, paNa rAjI thAya che. ISTa padArthanA jUThThA zabdo paNa vahAlA lAge, tevI rIte je sAmAyika, pUjA vagere karate hoya chatAM tene "pApI" kahe te tenI AMkha lAla kema thAya che? adharma kharAba che tethI. mATe zAstrakAra kahe che ke Arya prajA mAtra dharmane sAro gaNanArI che. pachI te karI zake ke na karI zake te vAta judI che, tema te adharmane kharAba gaNanAro che, mATe "pApa" zabda gamatuM nathI. dharma vahAle hovAthI "dharma' zabda game che. dharma" zabdanI vyApakatA te AtmAnA kalyANane karanArI che. dharma dhArIne dharma thaye tethI kalyANa thaI jAya tema na bane. paNa "dharma thAya te kalyANa. have leke mAM cAlatuM vAkya vicArIe ke "kriyAe karma ane pariNAme baMdha." karmane baMdha pariNAme. pariNAma dharmanA te dareka Aryana ane AstikanA che. dareka Astika judI kriyA kare che, paNa pariNAma dharmanA che. badhAne dharmanA pariNAma che mATe badhA Astikane dharma ke jeIe ne ? pachI te AzravanI, saMvaranI, puNyanI, pApanI, baMdhanI, nirjarAnI, mekSahetunI ke bhavahetunI pravRttivALA hoya, paNa pariNAme baMdhavALA hoya te badhA Astike dharmavALA hovA joIe paraMtu Akasmika saMyoganA lIdhe jyAM vibhAga paze tyAM kaheluM vAkya jyAM tyAM lagADe to te zA kAmanuM? Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa dana sudevAdi ane devAdinA vibhAganI AvazyakatA duniyAmAM hAra gaLe lagADavAnA hAya che tene gaLe na lagADatAM page lagADe te te na zobhe. tema A vacana kaI sthitinu che ? jo e vacana sAtrika muddAnuM hota to zAstrakArane sudeva, suguru ne sudhama ane kudeva, kuguru ne kudharmAMnA vibhAga na karavA paData. na kudeva, kuguru ane kudharmane mAnanArA temane te sudeva, suguru ane sudharma tarIke mAne che; paNa temane devAde dhArIne sevavA teo taiyAra nathI. sudevAdine mAnanArA ane kudevadine mAnanArA banne dhAraNAmAM sarakhA che; paNa koI potAnA daivAdine kudevadi dhArIne seve che? nA, tyAre pariNAme khaMdhamAM sudeva, suguru ane sudhA temaja kudeva, kuguru ane sudharmAMnA vibhAga nakAme ! tyAre A sudevAdi ane kurdavAdine vibhAga zA mATe pAye ? tyAre zAstrakAra kahe che ke kriyAe kama ane pariNAme "dha kahenAre A sudevAdi ane devAdinA bheda pADayA te kema ? zeThanu' udAharaNa, cAthI te trIjo eka zeTha che. tene traNa chekarA ane eka bhANeja che. bhANeja janmyA paNa zeThane tyAM ane mATe paNa tyAM ja thayA. mAmA mAMdA paDayA tyAre bhANejane aksAsa thayA tyAre pelA traNa bhAione asAsa nahi. tethI bhANeja rAvA lAgyA. tene rAto joIne mAmAe kahyuM ke jevuM traNane maLaze tevuM ja tane maLaze. vIlamAM bhANejane mATe cotho bhAga lakhyA. have zeTha marI gayA. paisA evI cIja che ke mA-dIkarInA ane khApa-dIkarAnA sneha toDAvI nAkhe. bhANejanu tyAM kaMI lAgatuM na hatuM, paNa jeTaluM maLatuM hatuM te bhAgyanu hatu.... mane mAmAe trIjo bhAga ApavAnu kahyuM hatuM, tame ceAtheA bhAga kema Ape che ?" kajiyA dalAleAne kajiyA lAvanAra joI e. te te taiyAra che. vAdI ane prativAdInA vakIle kAyadA je hatA te ja bhaNyA che. have kesa cAlyo. kArTImAM gayA. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. AryaanArya ane karmabaMdha jaja nyAyavALe ane buddhizALI hatuM ane sAthe nItine samajanAre hate. kAyado zuM kahe che te mAre jovAnuM. tyAre keTalAka nyAya ane nIti baMne jANanArA hoya che. kAyadAnuM dhyeya nIti; mATe baMne pakSanuM tapAsyuM tethI nakakI karyuM ke te baMne sarakhuM che. che ane trIjo bhAga baMne sarakhA che. tyAre vakIlee kahyuM : kevI rIte? jaje kahyuM : "se rUpiyA hoya teno cotho bhAga karIe te pacIza ane paMcoterane trIjo bhAga kaye rahe? te pacIzane ? A trIjo bhAga te cethe bhAga, ane cotho bhAga te trIjo bhAga che." zeThe je lakhyuM che te barAbara che. jaja belyA ke zeTha bhANejane pitAnA chekarA karatAM vadhA gaNe kharA? nA. paNa badhAnI vacamAM kahyuM ke samudAyanA jevA bhAga paDe te tane maLaze, tyAre nyAyAdhIze kahyuM ke samudAyane je che te zeSane trIje. ene the bhAga 25. paccIsa jAya, pachI paMcetera rahyA, tene trIjo bhAga paNa paccIza thAya, e traNe bhAge vaheMce temAM jeTaluM trIjA bhAgamAM vaheMce teTaluM ja tane maLe." sAcI vastu akkala pahoMcADe tene khabara paDe. paNa ceAthe-trIjo bhAga eka mAne te akkala deDAve tyAre khabara paDe. ahIM paNa enA e zAstrakAra kiyAe karma ane pariNAme aMdha kahe che ne? tyAre tene te sudevAdine sudevAdi tarIke mAnavA ane kuvAdine kudevAdi tarIke mAnavA te kriyAnI pravRttinA pariNAmanI apekSAe. tyAre kriyAe karma ane pariNAme baMdha te Akasmika saMga bane. saMsAracakanuM svarUpa keI manuSya hatuM te pIDA tethI AjakAla pakSIne mAravAmAM hiMsA nahi mAnanAra paNa ahiMsA mAnanArA che. tema pahelAnA kALamAM saMsAramecaka nAmanI saMsthA hatI. te sAcA gharamAMthI ghAtakImAM janmaze. tene pUchavAmAM Ave che ke te vAgha vacamAM nahi janme tenuM sarTiphikeTa lAve. te zI rIte cheDA? duHkhathI ke bhavathI cheDA? te kahe nA. prANarUpa janmathI choDAvyuM. tevA saMsAramecaka duHkhIne mArI nAMkhe. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ poDazaka prakaraNa darzana - have kaI vALAthI eTaluM badhuM duHkha thayuM ke te sahana nahi thavAthI te A saMsthAmAM AvyuM. tyAre tene jheravALuM aphINa ApavAmAM AvyuM. pelAe te khAdhuM eTale aMdara rahelA kIDAothI te sahana na thayuM eTale te badhA bahAra nIkaLI gayA. ane evAmAM vaidya DephaTaranI. sahAya jaladI maLI gaI tethI te bacI gaye. have A bhavamocakane dayA thaI ke hiMsA? bhavamocakanA pariNAma jIvADavAnA na hatA tethI kriyA mAravAnI karI hatI, paNa te Akasimaka rIte bacI gaye tethI tenI dhAraNA na hoya te temAM tene kaMI nahi. tevI rIte kaI bacAvavA gayo, chatAM kadAca tenA yoge marI gayo te tene kaMI pApa nahi lAge, kAraNake tenA pariNAma bacAvavAnA hatA. | mATe zAstrakAre kahyuM che ke " ghare rituM jIvana bacAvanI buddhithI cAla. jeo jIvanA jIvanane nathI IcchAnArA tevA lekene nAM ja eTale zuM ? yatanApUrvaka cAlavuM. kema? te khe kaI jIva mare, rakhe koI kilAmaNuM pAme, rakhe koIne upadrava thAya te maraNa vagere TaLe eTale na thAya mATe "vare tevI buddhithI ja bese, UThe, khAya, pIe, bele. A paNa bacAvanI buddhithI hevuM joIe. bacAvanI buddhithI pravartate manuSya pApakarma bAMdhate nathI. ___ "ajayaM caramANo u, pANabhuAI hiMsai. baMdhai pAvayaM kammaM / taM te dera ra" (haza0 0 4/07) je bacAva vagaranI buddhithI pravartate hoya te pApakarmane bAMdhanAre che. prasannacandra rAjarSinuM daSTAMta prasannacandra rAjarSie cAritra lIdhuM che. teo kAussagamAM rahyA che. temane vacana sAMbhaLavA mAtrathI pariNAma bagaDayA ane sAtamI nArakI AyuSya bAMdhyuM tevuM ahIM nahi. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2, Arya anArya ane karmabaMdha hisA vajana na thAya ke AvI gayo ane karmabaMdha kayAre? jayaNAthI virUddha bedarakArIthI pravartelA jIvo je pravRtti kare ane pApa bAMdhe tenuM kaTu phaLa bhegavavuM paDe. "tuM te de; tADukyuM ja AvuM dhArIne je jayaNAe pravarte--paNa jatAM hoya tyAre nIcuM jue te vakhate kaMI paNa nathI, chatAM jovAmAM paga mUke te vakhate vacamAM koI jIva AvI gaye te zuM thAya? mATe IryAsamiti rAkhI eTale joIne cAlaje. paga UMco karyo te vakhate dekhyuM. IsamitipUrvaka paga mUkatAM jIva AvI gayo ane mArI gaye tethI tene karmabaMdha na thAya. kema? te jyAM kriyA-pariNAma hiMsA vajavAnA che mATe tyAM karmabaMdha na thAya. AvI pravRttimAM tene Akasmika thayuM. te temAM tene karmabaMdha nathI. tenuM paryavasAna dekhIe te zAstrakAre tene nirjarA mAne che. hiMsAne cheDe nijamAM zI rIte ? jAjayamANassa bhave virAhaNA sutavihisamaggassa / sA hoi nijjaraphalA ajjhatthaviseAhijuttassa // (odhani0) 1 virAdhanA varjavAnI buddhi jevI joIe tevI rIte te pravarte. sUtrakAre kahyuM ke AvI rIte paDilehaNa, vinaya, vaiyAvacca vagere karavuM. temAM pravartela hoya tyAre adhyAtmamAM hiMsA varjavAnI, cAritra ArAdhavAnI buddhi. cAritra ArAdhavAnI buddhi tethI nirjarA thAya che. hiMsAthI nirjarA nahi paNa hiMsA thAya che te jANa vagaranAne. jayaNa dhyAnamAM rAkhIne AtmAnI zuddhimAM pratate tethI tenuM nirjarArUpI phaLa Ave. e te Akasmika che. tene to dayA mATe pravRtti karI hatI. IsamitivALAe joIne paga upADe, jeIne paga mUke te vakhate ociMte jIva AvI gaye, chatAM temAM tenA pariNAma zuddha hatA. 1 A gAthA upAdhyAya yazavijyajIe dAna-dvAviMzikA (kalo0 31 nI vapajJa TIkAmAM avataraNa rUpe ApI che ane e saMbaMdhamAM viziSTa UhApoha karyo che. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- voDazaka prakaraNa darzana baMdhane AdhAre ane enuM svarUpa kriyA ane pariNati te bemAM je vakhate palaTa thAya tyAM pariNAma upara baMdha rahe che. jyaNathI pravartavAvALAne virAdhanAvajananuM phaLa maLyuM. "kiyAe karma ane pariNAme baMdha." sarakhA saMge baMnenI zarUAta hoya. ane Akasmika saMyoge palaTe thaye hoya tyAM pariNAme baMdhapaNe sAtavedanIyane baMdha nahi paNa pariNAmathI baMdha rahe. kiyAnA palaTAnA AdhAre baMdhane palaTe na thAya. kayAM? te Amika palaTe hoya tyAM, te je na mAnIe te Astika mAtra dharmanA ArAdhaka thAya, paNa virAdhaka na rahe. tApasa parivrAjaka vagerene zAstrakAre virAdhaka gaNyA. tethI Akasika palaTe hoya te vakhate pariNAme baMdha gaNAya. sArAM pariNAma hoya ane kriyA palaTe te sAre baMdha. A vAkya kriyAnI zarUAtane aMge nathI. Astika mAtra "dharma, dharmaema pikAre paNa tenA hetuo kayA? svarUpa kayuM? te karavAthI zuM phaLa pAmyA? te na karavAthI zuM nukazAna pAmyA? tenAM A draSTAMta cAre tapAsIe ane te jemAM zuddha nIkaLe tene "dharma gaNuM zakIe. te cAre zuddha kyAre, te kevI rIte tapAsavA te vagere je adhikAra jaNAvaze te aMge vartamAna. # jagatamAM sArabhUta vacana te ja che ke je zrotA samUhane vizvAsa pamADe. anAdi ananta arthavALuM tamAruM vacana mAnuM chuM jethI ahIM mArI buddhi sthira che. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3828 khyA che ajJAna ane saMsAra g8ee BABES SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSB Arya ane anAryanAM lakSaNa zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA bhavya jInA upakArane mATe dharmopadeza detAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM jIvane sArI sthitine aMge davA devAvALe vaidya ane DekaTara badhA rogonA nirAkaraNamAM-cikitsAmAM, davAomAM pravINa heya chatAM je dardIne na oLakhe-tenA daIne na oLakhe te teo roganI cikitsAmAM pravINa hovA chatAM upakAra karanAra na thaI zake. tema A jagatamAM jIve dharmanI abhilASAvALA hoya tene mATe kAle jaNAvI gayA ke janasamudAyane aMge Arya-anAryonuM e lakSaNa kahevAmAM AvyuM ke jyAM dharmanI pravRtti te "Arya janasamUha ane jyAM dharma svapna paNa na hoya te "anArya janasamUha kahevAya. - bhADAnuM ghara kAle nakkI karyuM ke Arya mAtrane dharma vahAle che, sAmAnya rIte jeo jIvane mAranAra che tevA Astike spaSTa rIte samaje ke ApaNe ahIM bhADAnA gharamAM rahelA chIe. ApaNuM ghara, kAyA, kuTuMba vagere bhADAne aMge kharIdeluM che. dharmazALAmAM je vAsaNa gaMdaDAM je naMbaravALI oraDI hoya tenA naMbara pramANe heya. tema A kaMcanAda cAre maLelA hoya tenA naMbaranA bIjA naMbaranA nahigame tevAM kaMcana, kuTuMba, kAyA ne kAminI heya te badhA A bhavanA naMbaranA che. dharmazALA te sthira rahevAnuM sthAna na gaNAya. te mATe jaNAve che - . rAjA ne sAIbAvAne saMvAda - eka rAjA che. te jharUkhAmAM beTho che. tevAmAM eka phakIra AvIne Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 SoDazaka prakaraNa dana rastA upara beThI, tyAM rAjA AvyA ane teNe pUchyuM : 'sAMibAvA, dhira kayu Thare hA ?' sAMIbAvAe kahyuM : * kayuM idhara TheranekA nahi hai ?' ( takha rAjAne kahA ke jahAM sarAi hAve vahAM jAva. tama sAMIne kahA ke yahu sarAi hI hai,' rAjAne kahA, kaise e sarAI hai ? ' tama sAMIne kahA, ' sarAI chAsake! kahate haiM... jahAM Ave, re. pIche cala jAve usako. isa tarahase Izvara tumerA dAdAke dAdA thA, ve! Idhara TherA ke calA gayA. vaise tumArA dAdAjI, tumArA khAvAjI idhara Therake calA gayA. ve isyu sAtha me le gaye ? jamavA na le gayA taba tuma kayA sAthame le jAvegA ? isa lIye jahAMse nIkalane kA hAve ussu sarAI' kahete hai. isyu leAka jagyA kahate hai. paNa uskA mArkanA kayA hai tA 'jAyagA.' paNa hama jAne vAle hu hai. lekina hamArA jo hAyagA vA jAyegA, " Astika ane nAstika viSe UhApAha ahI keTalAka rAjAe AvyA ane gayA, paNa jagyA na gaI. tame paisA kharcoM yA na kharco, tame le yA na le, paNa huM nathI javAnI, paNa amArA mAlika javAnA' ema jagyA pAte cAkkhuM jaNAve che. tema Astika mAtra jIvane mAnanArA che ane nAstike nathI mAnatA paraMtu eka vAtamAM Astika ane nAstikamAM matabheda nathI. Astika jIva, karma, puNya, pApa, svarga ne mekSa mAne che; nAstika te na mAne. paNa eka vAtamAM matabheda nahi, kaI vAtamAM ? meLavyu' te cheDavA mATe, Avyo te javA mATe; uThAMtarI karavAnI hAya tA Astika hAMze uThAMtarI kare, tyAre nAstika 'hA hA' karatA uThAMtarI kare. " hAMze kema ? jema A jIve puNya karyAM hAya tethI mArI sArI gati thaze, tethI uThAMtarI haze kare. tyAre nAstikane temAMthI kaMI nathI. mATe te arere arere' karatA nIkaLe. nAstika uThAMtarI kare te sI'DuM vALIne; Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. ajJAna ane sasAra 15 Astika ekaDAnA AdhAre kare. A dehu maLI gayA pachI kaMI nathI eTale mIMDuM, tene Ama draSTi rAkhIne nIkaLavAnu, paNa nIkaLavAnu` te ceAsa. ajJAna e paNa gunA ziyALa siMhane mAne ke na mAne, gaNe ke na gaNe paNasiMha ziyALane zikAra na kare te niyama nahi, tema ahIM paNa nAstike jIva, karmI, duti, sati, mekSa, puNya ne pApa mAne ke na mAne, tethI te durgatithI chUTI na jAya. na mAnavAthI chUTI zakAtuM nathI. keTalAMka jAnavara evAM hAya che ke siMha Ave eTale AMkho mIMcI de, tethI kaMi te khacI jAya ? nA. tema ahIM te jIva puNya, pApa, naraka ke svaga na mAne tethI te tenAthI bacI gayA ? nA. paNa tenAM kAraNe dUra kare to bacI javAya. e dhyAna rAkhajo. te jANe ane te na kare. jANakAranI gunegArI ane ajANakAranI gunegArI sarakhI na gaNAya. duniyAmAM paNa ajANune gunegAra nathI gaNatA. tevI rIte jeo jIva nathI jANatA ne mAnatA nathI, duta kama vagere jANatA nathI-mAnatA nathI tene kama baMdhAya zAthI? vyavahArathI ke nizcayathI ? jANu hAya ke ajANu hAya paNa te jhera khAya te mare ke nahi ? jherathI ajANa hAya te te ajANa jherathI kema mare che ? sukha-duHkha thAya che ke nahi ? paNa ajJAnatA e karyuM siddhAMtamAM bacAva nathI, duniyAdArInA vibhAgamAM khacAva tarIke bhale rahe. ahIM ajJAna eTale pahele gunA, ajJAna kayAMthI thayuM? te tene karmo tevAM karyA tethI thayuM ne vyavahAramAM ajJAna svabhAvanuM mAnyuM tethI guneA nathI. AstikAe te AtmAne saccidAnaMda jyotirupavALA mAnyA. ajJAna AvyuM kayAMthI ? vikArathI te Avyu. tethI tene doSa mAnave joI e, kAraNa ke te pApa svarUpa che mATe. pahelAM ajJAnane moTuM pApa mAnyuM. jainazAsane ajJAnathI khacAva nathI rAkhyA. te ajJAna jo macAvaze te mithyAtvane aviratithI kama nu Avavu gaNAta ja nahi. jema mithyAtvane varita 1 tAttvika praznottara jue pR. 81. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana karmabaMdhanAM kAraNe che tema ajJAna e paNa karmabaMdhanuM kAraNa che. mithyAtvAdine karmabaMdhanuM kAraNa ke mAnatA nathI, paNa tene je karma baMdhanuM kAraNa mAnanArA keI paNa hoya che te mAtra jainazAsana che. pariNati ane pravRtti te baMne karmabaMdhanuM kAraNa che, kare te bhagave te siddhAMta anya matane jainane nahi. ApaNe tenA saMsargamAM AvyA chIe tethI, "kare te bhegave "ema belIe chIe. paNa te vAkya ApaNuM nathI. paNa je virati na kare te karmabaMdha kare." have kare te bhagave laIe te jhADanA jIvone, pRthvIkAyAdinA jIvone karmabaMdhana thavo joIe. eka jagyA para gUmaDuM thayuM. tene mATe ApaNe paru karavA talamAtra taiyAra nathI. gUmaDuM na thavA devA mATe upacAra karIe, paNa gUmaDuM thayA pachI vikAra mATe tamAruM mana heya yA na hoya paNa te paru tamArA kherAkamAMthI thAya che, tema mithyAtva ne avirati pite mAne yA na mAne paNa te jyAM sudhI jAya nahi tyAM sudhI karmo lAgyAM jAya. tamAre mana, vacana ane kAyAthI vicAravAnuM bane ke na bane e paNa pravAha baMdha nathI thaye mithyAtva ne aviratipaNuM hAya, mana, vacana, kAyA zuddha hoya te paNa karmabaMdha thayA ja kare. kare te bhogave e vAkya jenanA gharanuM nathI paNa Itara dharmanA gharanuM che. jeTalAnAM paccakhANa na kare teTalAnAM karma bhagave. virati na kare te bhogave. eTale avrata te karmabaMdhanuM kAraNa che. ajJAna te paNa karmabaMdhanuM kAraNa che, tame bele, vicAre, prayatna kare te ja karmabaMdha thAya, tema nahi, paNa mithyAtva jyAM hoya tyAM avirati hAya, heya ne hoya ja. jema ke abha pAMca mahAvrata pALe che. have ApaNe jJAnI mahArAjane pUchavA gayA ke abhavyane avarati keTalI ochI thaI? te, jarAke nahi tema javAba maLe, kAraNa ke tyAM ajJAna che. ajJAna na khase ane pachI tyAM kiyA kare te paNa avirati bAre bAra. tene baMdha kene oche ne kene vadhAre? kene maMda ne kene tIvra? te vAta judI. mATe ajJAna e jainazAsanamAM Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. aNAna ane saMsAra bacAva nathI; paNa jJAna hoya samyakatva, virati hoya te ja acAva, te keTale badhA te vicAra kare. ( zaNagArelI DhIMgalI jevI abhavyanI dazA abhavya mahAvate kevaLI mahArAja jevAM zuddha pALe, chatAM tenA cheDA sudhI kaMI nahi. kAraNa ke? te tenAthI nava praveyaka sudhI jAya ne tyAMthI pAchA AvIne saMsAramAM rakhaDe, eTale cAlyuM badhuMya jAya. orachavamAM DhIMgalI zaNagAre, paNa te bajAramAM pheravavA jAya te na zobhe. tema abhavya jIvane sAdhupaNuM-mahAvratapaNuM Ave te DhIMgalInA zaNagAra jevuM che. tenuM kAraNa? tene zAstrakAranA vacana upara zraddhAprIti nathI. te bhale sAdhupaNuM pALatuM hoya, paNa tenI mAnyatA kaI? "A badhuM beThuM che, juhU huM che, huM AmAM rahyo chuM mATe bolavuM paDe che. mahApurUSe Ama kahe che, Ama pharamAve che te belavuM paDe." zrotAo tenA hAthe pratibodha pAme che, chatAM te te "A mokSamArga oNTe che, ema mAne che. samavasaraNa, jJAna, darzana, ne cAritra sAcuM che? nA. te sAcuM nathI. te mokSane sAce na mAne tenuM kAraNa zuM? abhavyane mokSanI zraddhA keI divasa thAya. mekSanI IcchA bhavyane ja thAya. makSa na mAne te dharmakayAMthI? dharma na thAya te jJAna, darzana ne cAritra kayAMthI thAya? pite jUTha, asiddha, apramANa gaNe ane lokone ThagavA mATe bhagavAnanuM nAma le. kriyAmAtrathI nava raiveyaka sudhI jAya. tyAMthI jyAre paDe tyAre te jyAM hatuM tyAMne tyAM jAya. eTale zaNagArelI pUtaLI jema khUNAmAM paDI rahe tema A abhavyanI dazA. samyakatva pAmelesamyagajJAna pAmela chava kaMI paNa na kare, 17 pApasthAnakamAMthI eke choDyuM na hoya chatAM tene ekaDe. samyakatvathI bhavanI gaNatrI, paNa cAritrathI nahi. te baMdha kayAre nahi? jyAM ajJAna tyAM vrata, kSamA vagere hoya te te nahi jevAM. : - *1 * Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 SoDazaka prakaraNa dezana jJAna vagaranA manuSyane aviratinA, kaSAya ne ceAganA adha TaLe nahi te niyamita. paNa jyAM mithyAtva ne aviratinA baMdha rokayA tyAM kaSAya ne yoganA khaMdha hoya paNa kharI ane na paNa hoya. je jayaNAnI buddhivALo che te jayaNAthI cAle che. tenA paga nIce jIva marI gayo temAM kama baMdha nahi te jaNAvI gayA, tema zrAvakane age avirata TaLe to badha nahiM. pApa mATInu ke lIlotarInuM? 1 eka zrAvake lIyeAtarI nahi kApavI tevI pratijJA karI. jhADanAM je mULiyAM DAya te kaI jagyAe gayAM hAya teno patto nathI khAto. have mATI ke khADA khodatAM tenAthI mULiyuM kapAI gayuM te tene vanaspatinI hiMsA thaI. tyAre koIe zAstrakArane prazna karyo ke 'mahA rAja! ene pApa mATInu` ke lIleAtarInuM ?". bhagavAne sApha kahyuM ke, mATInuM pApa paNu vanaspatinuM nahi.' kema ? mATI khAdatAM vanaspati kapAI, tethI mATInuM pApa; vanaspatinI hi'sA vajavAnI dAnatathI te pravatelA che. temAM pelI vanaspati vacamAM AvI gai te kevaLa tenA kamediya ema kahI zakIe. kAne khacAva karyo ! kAyAnI pravRtti vanaspatinI hiMsAmAM chene? A tA kare te bhAgave' temAM. paNa jyAre kahe ke aviratinA tyAgane karavAvALAne bacAva che, ane nahi pharavAvALAne adha che. ene mana thakI karyuM. have mana thakI nahi. karanArA te avirata rahyA to kha`dha. sarakavAnI ToLInA sabhya eka ja varga evu mAne che ke saMsAra eTale 18 pApasthAnakanI kamiTa. e ToLImAM A membara hamezana. enArkisTanI TALImAM membara tarIke noMdhAyalA be mahinA ghera rahyo hoya te mITiMgamA hAjarI paNa na ApatA hoya to ye te gunegAra ke dezadrohI gaNAya, paNa rAjInAmu 1 sthAnAMgasUtra (vyA) bhAga 1lAnuM jue pR. 222 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 ' kahevAya che ke hu kare che. vAnarasenA e abara na 2. ajJAna ane saMsAra ApIne nIkaLI jAya te ja chUTe. ema ahIM paNa A jIva aDhAra pApasthAnakanI TeLImAMne meMbara che. eNe vepAra karyo. kaye vepAra karyo? pApane vepAra karyo. pApa-sthAnaka karyA vagara paNa ApaNe te te TeLInA membara chIe. te manathI, vacanathI ne kAyAthI kahI zakIe ke nahi? hA. membara tenA, tethI te TeLImAMthI rAjInAmuM daIne nIkaLe athavA te huM A TeLIne dezadrohI gaNuM chuM tema kahIne nIkaLe te ja te chUTe. ApaNe jAhera rIte saMsArI chIe, paNa saMsArIne artha khabara na paDe te? jema satyAgrahInI caLavaLamAM vAnarasenA chekarAne mATe vAparIe chIe. vAMdare hapa hupa kare che, tema A chokarAo kare che. "vAMdarA kone kahevAya te vicAre. saMsArI kone kahevAya? ApaNe koNa? saMsArasenA. "saMsAra eTale zuM ? atyaMta "su" eTale sarakavuM. A te saMskRta pustakanA pahelA bhAgamAM "su"eTale sarakavuM Ave che, eTale sarakyA javuM. saMsAra eTale sarakavAnI TeLI. eka gatimAMthI bIjI gatimAM. tyAMthI vaLI trIjI gatimAM ema sarako ja jAya. sukhaduHkhanA vedana mATe nahi. paramANunI paNa evI sthiti. alekanA cheDe rahele paramANu UrvakanA cheDe eka kSaNamAM cAle jAya. tenA upara AcAryanI mUrkhatAnI parIkSA thaI AcAryanuM udAharaNa eka AcAryA hatA. teo kaI gAmamAM gayA. bIjA matavALAe kahyuM ke, AcArya AvyA che, tenI tapAsa karo ke te kevA che? bhaNelA ke mUrkha " tethI bIjA matane eka manuSya rIte zrAvakanA rUpamAM AvyA. jenAmAM zakita khabara hoya te ja vadhAre kArya kare. AcAryanuM jJAna jANavA prazna karyo. "mahArAja ! paramANune keTalI Indriya 1a-saMmRtiH saMsaraNaM vA saMsAra:-narakAdi (utta0 ca0 pR0112) A-saMsaraNaM saMsAra:-nArakatiryanarAmarabhavabhramaNalakSaNaH (jIvA0 TI0 pR0 8); i-saMsaraNa saMsAra:-nArakatiryaganarAmara bhavAnu bhavalakSaNa: prajJA Tao g0 28), --- Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana AcAryo vicAra karyo ke kSetramaMtaramAM saMkramavuM temAM zakti joIe che, je pramANe zakti hoya te pramANe saMkramaNa heya. jema saMkramaNa vadhAre tema zakti vadhAre. jeTalI kriyA kare teTaluM vIrya pheravavuM paDe. tema vastu letAM devalekamAM asurendranI jeTalI gamanazakti tenA karatAM saudharmendranI gamanazakti vadhAre ke nahi? yAvatuM paMcendriya gamanazaktimAM vadhAre paramANu kayAMthI kyAM sudhI jAya? eka samayamAM lekanA eka cheDethI bIje cheDe. jyAre devatAne pAMca Indriya che, paNa tene cauda rAjaleka ekI sAthe oLaMgavAnI zakti nathI. paNa paramANu oLaMge che, mATe tene pAMca Indriye heya ema vicArI AcArya jaNAvyuM ke "paramANune pAMce paNa Idriya heya. jyAM A pramANe, AcArya jaNAvyuM eTale pele samajI gayA ke Amane zAstranuM jJAna nathI, paNa vAcALatA che, tyAre pelAe vAdane jhaMDe trIje dahADe jAhera karyo. (kRo To I, 727) keTalIka vakhata AcArya paNa zAstranA jJAna vagaranA hoya temAM sArasaMbhALanI samaja na paDe, mATe jJAnavALA ja joIe eTale ajJAnane baMdha TaLe tyAre ja aviratine baMdha TaLe. te TALavA mATe A saMsAramAMthI nIkaLI javAnuM, temAMthI jyAM sudhI nAma na chekAvIe tyAM sudhI te na chUTI zake. atyaMta sarakArI TeLInA membara chIe. temAMthI rAjInAmuM na ApIe ane ahIM AvIne beThA chatAM temAMthI nathI chUTyA. rAjInAmuM ApIne ahIM AvIne bese te ja chuTe. abhavya ne avirati narakabaMdhanuM kAraNu-karmabaMdhanuM kAraNa che. A vAta vicAraze te kapasUtramAM ApaNe sAMbhaLIe chIe ke mahAvIra mahArAje dIkSA lIdhI. sAmAri svarUpa, emaNe sAdhupaNuM lIdhuM, gharamAMthI nIkaLIne gharamAMthI nIkaLyA te zA mATe kahevuM paDayuM ? ahI kiMmata kenI ? gharanuM rAjInAmuM daIne nIkaLe tenI; sAdhupaNAnI nahi. vidyatte saTT cahya sa anAratanarfi. gharamAMthI nIkaLyA vagara aNagAra thAya te kabUla nathI. paNa temAMthI rAjInAmuM daIne ane 'A kharAba che te kahIne te cheDIne ahIM Ave te Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3, ajJAna ane saMsAra te kAmane. mATe ajJAna te bacAva nathI. ajJAna te baMdhanI jaDa che. mithyAtvane baMdha hoya tene avirati, yoga, kaSAya niyama hoya ja. pravRtti na hoya - paccakakhANa suddhAM ja hoya, chatAM ajJAna nemithyAtva TaLyA vagara avirati, kaSAya ne vegane baMdha TaLe nahi. temAM bhajanA nahi, paNa niyamA. jene ajJAnane baMdha TaLe nathI tene te bhale hiMsAdika pApasthAnane TALyAM hoya te tene baMdha na thAya paNa te baMdha gana gaNAya. kaSAya ne ega vagerenI kaMI paNa pravRtti na kare te paNa te baMdha na TaLe. mithyAtvane baMdha rokAya te avirati Adine baMdha kAya. kaSAyane baMdha kayAre kAya? aviratine baMdha rekhAya tyAre. aviratine baMdha hoya tyAM sudhI kaSAya ane vegane baMdha heya. A sthiti vicArIe te khabara paDe ke ajJAna ane avirati AtmAnA vikAra che. tene vicAra na karIe te paNa tenAM karmo baMdhAyAM ja jAya. gUmaDAmAM parU thAya te manamAM vicAra nathI; chatAM paNa tene vikAra baMdha na thAya. kayAM sudhI vikAra thAya? te parU baMdha na thAya tyAM sudhI vikAra thAya. tema ahIM paNa avirati karmabaMdhanuM kAraNa che. jainetare tamAma kahe che ke "kare te bhegave." tema jene nahi kahe. jene te ema kahe ke "jeTale saMsAramAMthI jIva chUTe nahi, jeTalAM paccakakhANa na kare teTale bhAre te thAya ane teTale ja bhegavaTe tene karavo paDe, kAraNake aviratine karmabaMdhanuM kAraNa mAnyuM che. mATe karmabaMdhanA kAraNa tarIke ajJAna ane avirati mAnI hoya to te ne e ja. ajJAna e duniyAmAM bacAva manAyuM. dharmamAM, sukhamAM, duHkhamAM ne karmamAM ajJAna bacAva nathI. temAM jANe ke ajANaye paNa karmane baMdha thavAne ziyALa siMhane na dekhe, na jANe ne na mAne, chatAM te siMhane zikAra banavAne. na jANavAthI ke na mAnavAthI te ziyALa bacI zakatuM nathI. tema tame jIva che. "durgati ane sadgati che tema mAne ke na mAne te paNa karma baMdhAya che. temAM bacAva nathI. sukha-duHkhamAM ajJAnane bacAva che? sukha thavAmAM ke duHkha thavAmAM kaI jANatuM nathI tethI te duHkha-sukha baMdha thaI gayAM? jIvane, karmane ne durgatine na mAne teTalA mAtrathI Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 SoDazaka prakaraNa darzana tenAthI chUTI jatuM nathI. dareka nAstikane chevaTe te "eya remAM ja javAnuM thAya. jema piyarathI sAsare javAvALI bAI dekhAvamAM revAnuM vagere kare paNa sAsarAvALA na teDAve te te pitAnI meLe jAya. tema ApaNe gatyaMtarane vicAra za karavAne? - ApaNe sArA karmo karyA tethI sArI gatimAM javAnuM che. te kene? Astikane. A zarIrarUpa musApharakhAnuM choDIne bIje javAnuM kene thAya? Astikane. tyAre nAstikane mIMDuM, saravALe zUnya. zUnyavALuM saravaiyuM nAstikane hoya, paNa Astikane na hoya. Astikane te e hoya ke huM ArAdhaka banuM-AvatA bhave dharma pAmuM." zUnya saravALAnA saravaiyAvALA nAstika che. tethI AstikamAtre ke AryamAtre e vicAra karyo ke "amArI AvatI jiMdagI nahi bagADI denAra paNa tene sudhAranAra je kaI hoya te te mAtra dharma ja che. AvI rIte Astika ane AryamAtre dharma mAne che. dhama zene viSaya ? ahIM eka vAta vicAravAnI ke dharma te manane, Indriyane keakkalane viSaya nathI. kema? te nathI tenI kAnathI parIkSA, nathI te AMkhathI dekhAte, nathI te nAkathI saMghAta, nathI te rasanAthI cakhAte ane nathI te sparzathI jaNAte. sparza, rasa, gaMdha, rUpa ne zabdanI parIkSA karI zakIe. kema? te te IndriyanA viSaya che mATe tenI parIkSA karI zakIe. paNa AvatI jiMdagI te Indriya ke akkalane viSaya nathI. tyAre te viSaya kene che? jJAnI puruSanAM vacanane te viSaya che. te jJAnI purUSa maLyA mATe temanuM vacana sAMbhaLe te AvatI jiMdagI bagaDatI sudhArI zakAya. mATe dharma kyAM che? vacananI ArAdhanAmAM dharma che. have dharmanuM svarUpa karyuM tenuM phaLa kayuM? tene mATe sAdhana ane sAmagrI kaI? ane ahIM vacananI ArAdhanA kema vAparI? te vagere adhikAra jaNAvaze te aMge vartamAna. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vyA che khyA che vacananI ArAdhanA sAcA vaidAnuM ne sAcA vaidyanuM svarUpa zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasUrIzvara mahArAja bhavya jInA upakArane mATe dharmopadeza detAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM sAco vidya tamAma roganA nidAnane samaje, tenA svarUpane jANe ane tenI cikitsAne samaje, paNa sAcuM vaiduM kyAM? tamAma rege, tenAM kAraNe ne tenI cikitsA samajavAthI sAcuM vaiduM gaNAtuM nathI. paNa dardInA dardane samaje, te roga kema thaye tenAM kAraNe vicAre, ane te zAthI zAMta thaze te zamAvavA mATe je davA joIe ne je cikitsA joIe te pramANe karIne zamAve tyAre sAcuM vaDuM gaNAya. DokaTarane tyAM jeTalA bATalA te badhA raMgane zamAvavALA hoya chatAM regane DephaTara na jANe te? have tenA ge jANe ne tenAM nidAne jANe paNa Avele dadI garamIvALo hoya ane tene garama davA ApavAmAM Ave te zuM thAya? AvelA dardInA dardane jANIne te pramANe davA Ape temAM sAcuM viduM gaNAya. vaidya rogo, davA vagerene jANIne bane che; paNa reganAM kAraNe ane tenI davA jANe tyAre te khare vaidya. AvI rIte ahIM sarvajJanA zAsanamAM sarva karma rUpI rege, tenAM kAraNe, tenAM svarUpa ne sarva rogonI zAMtinI davA batAvavAmAM Ave che. eTale sarvajJanA zAsanane jANanAre karmaregane, tenA svarUpane ne tenI cikitsAne jANe paNa dadI kevA karmogathI pIDAya che te na jANe. keTalAka zraddhAvALA hoya chatAM jJAnamAM ochA hoya. keTalAka jJAnamAM pUrA hoya ane zraddhAmAM na hoya. keTalAka zraddhA ane jJAnavALA hoya, chatAM pravRttimAM mIMDAvALA hoya. keTalAka zakitamAM mIMDAvALA hAya. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- SoDazaka prakaraNa dazana tema kamanI prakRtiomAM jJAnAvaraNIyane aMge keIne matijJAnAvaraNIya tIvra heya ane zrutajJAnAvaraNIya maMda hoya, tyAre koIne matijJAnAvaraNIya maMda ane zrutajJAnAvaraNIya tIvra heya. AvI rIte dareka karmamAM samajavuM. keTalAka matijJAnanI tIvratAvALA hoya te teo zrutajJAnanI maMdatAvALA heya. keTalAka zrutajJAnanI tIvratAvALA hoya te teo matijJAnanI maMdatAvALA hoya. keTalAka kodhAdinI maMdatAvALAM hoya tyAre keTalAka kodhAdinI tIvratAvALA hoya. keTalAka bhegotarAyAdivALA hoya. A badhuM karmanA prabhAve che. temAM karma sivAya bIjuM kAraNa nathI. jIva saMbaMdhI jenenuM maMtavya jainetaramAM "jIva' zabda mAnIne cAlyA karyuM che, paNa jIvanA svarUpamAM dhabaDake che. teo je jIvanuM svarUpa mAnavA jAya te ATha karma mAnavAM paDe. jaina sivAya ke I matavALAe ATha karma mAnya nathI. jIvane jJAnasvarUpavALo mAnya hoya te te jainee. anya matamAM jIva te jJAnane dAbaDe. temAM pharaka za? hIrAmAM je tejanuM svarUpa che te juduM nathI. dAbaDAmAM mUkIe te ghareNuM ane aMdara te ghareNuM na mUkIe te khAlI hoya. tema ahIM bIjAe AtmAne "jJAnane dAbaDo mAnyuM tyAre jenee AtmAne jJAnasvarupa mAne. tethI jyAre jJAnasvarUpa che, tyAre sarvajJasvarUpa mAnavo paDe che. pariNAma sarvajJapaNuM AvavAnuM chatAM saMpUrNa kema thatuM nathI ? jJAnane rokanArA karmo che tethI te saMpUrNa thatuM nathI. kama kone mAnavAM paDe? jeo AtmAne jJAnasvarUpa ane darzanasvarUpa mAne teo ja jJAnAvaraNIya ane darzanAvaraNIya karma mAnI zake. jeo jIvane zuddha mAnyatAvALa mAne, tene ja darzanamohanIya karma mAnavAne, vItarAgApaNAvALo mAne tene ja kaSAya-cAritramehanIya karma mAnavAne temaja dAna, lAbha, bhega, upalega ane vIryavALo mAne tene ja aMtarAya karma mAnavAne vakhata che. paNa jene AtmAmAM jJAna, darzana, vItarAgapaNuM, dAna, lAbha kaMI nathI AveluM evuM mAnavuM che tene upara kahelAM karmo mAnavAne vakhata ja nahi. tho volTara vALI (uttao 10 ra8, 0 20) Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. vacananI ArAdhanA jainene mokSa te guNane dariye ne bIjAne mekSa te zUnya jJAnAyikAmAtamA. jJAnanuM adhikaraNa AtmA eTale jJAnane dAbaDe. te Ave te rahe ane na rahe te khAlI. AtmAmAM bahArathI jJAna Ave che. jene zarIra ne Indriye na hoya, tethI jJAna gayuM. zarIra ane indrie kareluM jJAna AtmAmAM Ave che, mATe jainetaro zarIra ane IndriyothI pragaTa thayeluM jJAna AtmAmAM mAnanArA che. ApaNe jJAnamaya AtmA mAno to jainetaree jJAnanuM sthAna AtmA mA. jainetarane jJAna te bhADUtI lAge. jainane jJAna te gharanuM gaNAya. tethI jyAM mokSane vicAra karIe, tyAM jene mekSamAM gayelA jIvane kevaLa jJAna, kevaLa darzana, vItarAga paNuM ane anaMtazaktivALo mAne che. te bIjA matavALAthI na manAya. Indri ane zarIra hoya tyAM sudhI jJAna hoya che, te gayA pachI jJAna nathI. mokSa pAme tyAre AtmAmAM ajJAna eTale mikSamAM jJAna, darzana, samyakatva, vItarAgatA ane anaMtavIrya nahi, tyAre zUnyamaya AtmA. A zUnyamaya AtmA manAya kene? jainetarane. mekSamAM sarvajJatA, sarvadarzIpaNuM, vItarAgatA ane anaMtavI te ekasarakhuMparAvarta vagaranuM, nyUna nahi, temaja adhika paNa na thAya tevuM, nAza nahi pAmanArUM evuM AtmAnuM sarvakAlanuM sarva AtmAnuM bhAna karAvanArUM mAnyuM hoya te jainoe ja. jenone mokSa te guNane dariye, tyAre bIjAone mokSa te zUnya. sonuM so TacanuM, paNa tenI uttamatA zAmAM? te kaSamAM uttamatA che. AtmAnI uttamatA zAmAM?mekSa meLavavAmAM che. jene AtmA"zUnya" mAne che tene mekSa zA mATe? jeTaluM jJAna che teTaluM kADhavA mATe ne? AtmAnuM svarUpa te ja jJAna che. jeo jIvane jJAna, darzana, samyaktva, vItarAgatA ne anaMtavIrya svarUpa nathI mAnatA, tevAone sAvaraNIya Adi karmo mAnavAM hoya kyAMthI? hIrAnI vIMTI ane hIre. saki praznottaranuM juo 50 2. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - SoDazaka prakaraNa darzana hIre te naMga, te hIra eTale khalAsa che. svarUpa ane vITImAM javuM te kharuM ne? - jainetarane jJAnasvarUpa AtmA nahi, tethI tene rokavAvALAM karmo temaNe na mAnyAM, ane mekSamAM jJAnano abhAva mAnave paDe. jainetare AtmAne jJAna, darzana, kSAyika samyaktva, vItarAgapaNuM ne vIryasvarUpa mAnavA taiyAra nathI. jJAna AvyuM tyAre temAM te rahe, paNa kAraNa jAya tyAre jAya. sUryane taDake paDatuM hoya te vakhate lAla paDade hoya te upara prakAza paDe te lAla dekhAya. tema ahIM Indriya ane zarIra heya. tyAM sudhI jJAna hoya; nahi te jJAna nahi. paNa je jJAnasvarUpa mAne che. tene hIre jema tejasvarUpa, motI pANIsvarUpa, sonuM kaSasvarUpa tema. AtmA jJAnasvarUpa che. tethI tene jJAnAvaraNIya Adi karmo mAnavAnuM bane. te jaino ja mAne che tethI jeno ja guNamaya AtmA mAne che. te chatAM kaI tIvra jJAnAvaraNIya karmavALe hoya, ke I maMda darzanavaraNa karmavALo hoya, keI tIvra cAritramehanIya karmavALo heya, kaI maMda vIryavALa hoya tema keIne karmano kSaye pazama sAre hoya chatAM tene rega ? rega te badhA jovA. 158 prakRtibaMdhanA hetu, sattA, udaya vagere badhA jevA. ApaNe je jIvane upadeza ApIe te kayA regavALe che te na jANIe te jinezvaranuM zAsana jANya, karmaga jANyA, tenuM svarUpa jANya, davA jANI, chatAM kayA roganA dardI che te na jANIe te vaidya banyA, chatAM vaiduM jANanArA na gaNAIe. tene ja "UMTavaiduM kahIe. kema barAbara che ne? kaI jagyA para vaiduM karavAnuM hatuM? sAMDhaNuM ne DezI eka vaidya hatuM. tene tyAM eka nokara hatuM. have kaI vakhata vaidya ane nokara bahAra jatAM rastA upara sAthe thaI jAya che. teTalAmAM Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. vacananI ArAdhanA raNa rastAmAM eka sAMDhaNIvALa AvatuM hatuM. tevAmAM tenI sAMDhaNInA gaLAmAM keI cIja bharAI javAthI te taraphaDavA lAgI. jema rabArIne bakarIo sarvasva, jema vALane gAye sarvasva, tema sAMDhaNuvALAne sAMDhaNuM sarvasva. te sAMDhaNAvALe pitAnA kuTuMba karatAM tenA jIvanane vadhAre gaNate. tethI jyAre vaidya tyAM thaIne pasAra thAya che tyAre pelA sAMDhaNIvALAe pUchayuM, "bhAI, tame keNa che?" tyAre pelAe kahyuM ke "vaidya chuM.' eTale tarata ja sAMDhaNIvALAe kahyuM ke je mArI sAMDhaNInuM kaMIka thaze te mAruM AkhuM kuTuMba ane mAruM nabhaze kaI rIte? tethI te akaLAye hatuM tyAM vaidya maLyA. tethI tene kahyuM ke mArI upara maherabAnI karaze? mArI sAMDhaNInI sthiti AvI che. vaidhe badhe tapAsI joyuM, paNa kaMI mAluma paDyuM nahi. gaLAmAM, nasamAM zarIramAM kaMI vikAra nathI, tyAre vaidhe pUchayuM ke tArI sAMDhaNuM kaye raste AvI? pelAM khetare dekhAya che ne tyAMthI AvI. vaidhe te tarapha joyuM. tyAM cIbhaDAM hatAM. tethI A sAMDhaNIe cIbhaDuM khAvuM jaNAya che tethI te gaLAmAM bharAI gayuM che. pelA cArene kahyuM ke sAMDhaNane barAbara pakaDaje. tema kahI. vaidya jarAka cheTe gaye ane tyAMthI deTa kADhate AvIne gaLA upara lAta mArI, tethI cIbhaDuM bhAMgI gayuM tethI gaLAmAM UtarI gayuM ane sAMDhaNI sArI thaI. thaze ane tyAM sthiti 1 A bAju pelA nokare vicAra karyo ke A vaiduM ThIka che tethI te vaidyathI jUde paDe. ane pote davAne kathaLe laI vaiduM karavA cAlyA. cAlatAM cAlatAM keI gAmamAM gaye. have te gAmanA ThAkaranI mAne gaLe gUmaDuM thayuM hatuM. gAmanA lekee kahyuM ke "navA vaidya AvyA che, ThAkare temane bolAvyA. pelAe cAre bAjuthI DesIne barAbara pakaDAvI ane pite lAta mArI tethI DesI marI gaI A jema dardI jANyA vagara davAno prayoga karanAra "UMTa vaidya che, Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa SoDazaka prakaraNa dezana tema ApaNe sajJanA zAsanane jANIe, kanAregA jANIe, svarUpo jANIe, auSadhA jANIe paNa sAme kayA dardI che te vicAra vagara vaidu karAya te zuM thAya ? tethI ja zAstrakAra kahe che ke-"cavuMmAnitaM munIndra: pAchuM vaLu verAnA sthAne" (loDA0 ? / zcha) vItarAga bhagavAnanI dezanA denArA hAya, paNa gharanu` kahenArA na hAya. jo gharanuM kahe to phakta pApa gaNAya, te dezanA gaNAya ke ? temAM camakaze nahi. kayAre camakaze nahi ? 'parasthAne,'jIvanI je ceogyatA hAya te pramANe dezanA nahIM detAM tenI cAgyatA bahAra devAmAM Ave te te phakata pApa ja che. dhamAM pravatatA hoya ne kriyA karatA hAya, tene sthira karavA mATe kahI zakIe ke dAna, tapa ne yamathI zu mana vaza na thAya te? AnuM tattva kayAM ? dAna, zIla, tapa ne yamanA DhoMga choDavAmAM ke mana vaza lAvavAmAM tattva che? tene atyAre vrata-niyama, mana vaza karyAM vagara zA kAmanAM? manane vaza karavAnI tIvratAmAM je dezanA apAi tene te vrata-niyamanI niSphaLatAmAM laI gayA. zAstrakAre to manane vaza karavA mATe tIvra udyama karavA joIe tene mATe A vAta kahI tyAre pele pAtra nathI eTale sAme| samajI zakatA nathI. tenA atha teNe zA karyAM ? vrata-niyama zA kAmanAM che? jene mana vaza hAya tene ja te kAmanAM che. jene mana vaza na hoya te vrata-niyama kare to tethI zuM thavAnuM? dezanA denAre pApa joyuM nahiM ane dezanAnu pariNAma A manane vaza karavAmAM ke vrata-niyama teDavAmAM lai jaze te na vicAyu. brahma te huM ja' e kahevAnA hakka kAnA? " A vicAraze| te 'kalikAlasarvajJa' bhagavAna hemaca surIzvarajI mahArAje yogazAstranA traNa prakAza vyavahAra cAritranA kahyA ane cAthA prakAzanI zarUAtamAM kahyuM ke "Atmana vanajJAnacAritrALathavA yate : 1 cattavAAEja dveSa, cIratiti || o || A AtmA jJAna, darzana ne cAritrarUpa. jIvArdikanI zraddhA te 'samati.' Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. vacananI ArAdhanA tenuM je jJAna te "jJAna. Isamiti vagere te "cAritra." e kahI dIdhuM paNa eka vAta kahI H "sa smi, " AvuM kahenArA DhaMgI che. tyAre A vAkya kheTuM chene? nA. paNa sAcuM te kaI apekSAe? jene samaktinuM, jJAnanuM, cAritranuM ThekANuM nathI te kahe. ke huM brahma. huM ja te brahma te kahenArane pUchavuM joIe ke tuM kyAMthI brahma thaye? zuddha cidAnaMdasvarUpa huM ane tuM kahe che e bene saMbaMdha kayAM ? mATe tyAM ThagArApaNuM che. jyAM AtmA anaMta jJAna, darzana, vItarAgatA anaMta vIryasvarUpa che tyAre tuM kyAM che? anaMta pugalanA pAMjarAmAM pUrAyele e tuM kyAM ? huM brahma chuM, te huM chuM, A mAnyuM kyAMthI? jema gadheDe pitAne huM hAthI chuM tema kahevA mAtrathI hAthI thatuM nathI.. tema tuM "ahaM brahmAsmi ' kahe che, paNa te brahmanA teja, svarUpa, ane nirmaLatA AgaLa tuM keNu? "ahaM brahmAsmi" te kevI rIte kahe che te bolane? AtmA che cidAnaMdasvarUpa, tyAre tuM che karmane kedI.. mATe zrI hemacaMdrasUri mahArAje raste kADhaye : "ahaM brahmAsmi ' kahevAne hakka kene? saMsAranI mAyA choDIne UMcI dizAmAM Ave che tene huM jJAna, darzana ane cAritrasvarUpa chuM te kahevAno hakka che. sarva prakAranA AraMbha, parigraha, kaSAya ne pramAdamAM lIna rahIne teduM zuM joIne kahe che? duniyAmAM sUryane AgiyA sAthe sarakhAve te te na ghaTe. chatAM tejadAra khare. paNa meza jeDe ghaTAvIe te te kevI rIte zebhe? tema huM "brahmAmi te AraMbha-parigrahAdimAM magna thayela kevI rIte bole che? kaMIka tasvarUpamAM te Avane? dariyA ane khAciyA jeTalI jalAzayanI sthiti heya te jalAzaya kahI zakAya. mATe " . zA mATe yatinA AtmAne jJAna, darzana ne cAritra kahe che? te pitAnA zarIrane pitAnuM nathI gaNatA, paNa pitAnuM adhiSThAna gaNe che. huM pite jJAna, darzana cAritrane vIryasvarupa chuM mATe te zarIramAM adhiSThita chuM. evA heya tene "huM brahma, te huM ema kahevAne hakka Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 SoDazaka prakaraNa dana che, paNa jene huM dana-jJAnAdivALA chuM ane A zarIra te adhiSThAna che te na mAne tene ahaM brahmAsmi ' khelavAnA hakka nathI. 6 AtmA jJAna, darzana ne cAritrasvarUpa kete ? yatinA kema ? to tenA AtmA ArAdimAM lIna nathI, paNa jJAna ne darzInamAM ja tanmaya thayelA che. evA svarUpavALA AtmA zarIramAM rahelA che mATe sAdhunA AtmA jJAna, darzana ne cAritrasvarUpa che. A upadeza kayAre ApyA? cAthA prakAzamAM ApyA ke jyAM zuddha samyaktva, jJAna ne cAritra thayuM pachI pramAdamAM na paDe mATe A kahevuM paDyuM. dezanA pApasvarUpa kayAre ? ' nRtasya raLa' nAsti vAva' lahu vecanA." bhale te `nI ke zAstranI dezanA hoya paNa saMvara, nirAne mAge joDanArI te na hoya te te dezanA pApa ja che. tenu kAraNa zuM' ! kayA dI che ane tene kayu. esaDa Apavu joI e te vaidya samajato hoya. tema A sarvajJanuM zAsana tamAma karmonA regA rUpI dardI mATe kharekhara davAkhAnu che. paNa tenA dardane pichANIne pachI tenA daIne lAyakanI davA ApavI joI e. te ja pramANe dezanA ApavAmAM samajavuM, kAraNa ke kAI khALaka hAya, kAI madhyama hoya, koI paDita hAya. bALakane bALakanA jevI, madhyamane tene ceAgya dvAya tevI ne patine paMDitanA lAyakanI dezanA ApavI joI e. vyavahAra, nizcaya, jJAna kriyA, utsaga ne apavAda-A badhu... dhyAna rAkhIne dezanA dhruvI paDe, kAraNake te parasthAna nathI. parasthAne zrotAnI lAyakAta vagara tenI lAyakAta jANyA vagara khelI devu... te tarIke je dharmanI dezanA Ape te te pApasvarupa che, mATe pahelAM dIne jANA, tenu da karyu che, te jANA. dhamanI pararakSA karatAM zIkhyA te nI parIkSA ane davA ApatAM zIkhyA.' jagatamAM nAnAM baccAM ra'ga caLakatA Dhekhe te chakSmI sArI che' ema mAne pachI bhale te paramezvaranI hAya, dezanetAnI ke dezadrohInI hAya te tene Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. vacananI ArAdhanA jovAnuM nahi. samaju hoya te chabInI kiMmata-svarUpa joIne kare. tenAthI AgaLa vadhela hoya te guNaSa vicArIne kiMmata kare. dhamanI parIkSA keTalI rIte thAya? dharmanI pasakSA traNa rIte thAya : paramezvaranuM svarUpa, zAMta mudrA vagere jovAmAM AvelI hoya te tenI kiMmata kare. jema chabIne dekhanArA traNe che. bALaka raMgane, madhyamabuddhi AkArane, samaju AkAranA rahasyane samaje che. tema ahIM dharmane aMge paNa jANavuM. keTalAka dharmanA rivAjane dekhanArA, keTalAka rItine dekhanArA te keTalAka tatvane dekhanArA hoya che, jema chabImAM raMga kA hAya, hAtha lagADavAthI bagaDI jate heya, te paNa te jhagajhagate hoya te baccAMne game. A raMga TakAu che ke nahi? A kAgaLamAM kema? te na jue, tema bALake dharmanI parIkSA karavA taiyAra thAya te kayI rItie ? rivAja dekhavAthI. cAlu rivAjane mAtra dekhe te "bALaka" madhyamabuddhi kAnuM nAma? rItine tapAse, avAranavAra prasaMga paDe, je karavAnuM hoya te kare, te dekhe. buddhi kenuM nAma? tattvane parakhe te. dhyAna rAkhe ke dharmane sAMbhaLanArA AvA traNa prakAranA hoya che. dharmanA rivAjane dekhIne dharmamAM joDAya keTalAka nIti-rIti vicArIne joDAya; ne keTalAka tattvane pArakhIne pachI dharmamAM joDAya. paraMtu kharI rIte phaLanI dazA kayAM? tattvanI parIkSA kare tyAM. tatvanI parIkSA e kharuM rahasya che, vastu tatvathI zuM levAnuM hoya jIva, karma ne mokSa- jIvane karma baMdhAya che. jIva karmane reke che, jIva karmane teDe che, jIva karmane saMpUrNa nAza kare che te badhuMe tapAsIne grahaNa kare. mATe kahyuM- gamata tu sudha:AgamatatvanI parIkSA karIne dharma kare. mATe ja kahyuM ke vacananI ArAdhanA te ja dharma che. je atIndriya jJAnI mahArAje AtmAne sudhAravA mATe pote je pramANe karyuM te pramANe jaNAvyuM. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jozaka prakaraNa dazana paramezvaranuM lakSaNa jainA paramezvara kAne mAne? pote tyAga-vairAgya AcarIne ApaNane jaNAve tene paramezvara mAne. paNa te tyAga, vairAgyane eka bAju mUke ane kahe ke "caDha beTA zULIe, lyA khUdAkA nAma" tema nahiM, paNa peAte pahelAM tyAga, vairAgya laIne zuddha svarUpa pAmIne kahe ke tame Ama karo. jo tame Ama karaze te Ama phaLa pAmazeA,' mATe janAe kathanI ane karaNI mevALAne deva mAnyA. karaNI pachI ema kathanI te karavAvALA evA temanAM vacana pramANe na cAlIe, te kathanInu phaLa kevI rIte meLavI zakIe ? karaNIthI phaLa jemaNe meLavyu che evA je kahe te ' kathanI." te kathanI sAMbhaLIne ApaNe tema karIe te te tenuM phaLa pAmI zakIe. ahIM vacana zA mATe lIdhu ? AjJA zA mATe na lIdhI? AjJA eka cIja che te kema na lIdhI? te adhikAra jaNAvaze te aMge vata mAna. mekSamAM gayelA paNa paDatAthI tame kema zra pUjAe che ? kAraNa ke sava adRSTa-kamanA nAzathI te mAkSa che. satpuruSane guNAnurAga kharekhara kSayApazamathI che. ane tethI ja huM jina! teo tamArI pUjA kare che. arthAt kama ane rAgadveSathI rahita ja pUjAne ceAgya che. Gen Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa Fang Fu Rou Xian WWWDWRFang Fu 888 Zhong Dian Qi T vyA bhavabhramaNa ane dhama parIkSA bhaTakatI ane rakhaDatImAM taphAvata zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasUrizvarajI mahArAjA bhavya jIveAnA upakArane mATe dharmopadeza detAM AgaLa sUcI gayA ke A saMsAramAM A jIva anAdi kALathI janma-maraNa, janma-maraNa karatA karatA bhakaTatA rahelA ja che. eTale kahevAnu' tattva e e ke itihAsamAM bhaTatI prajA kahevAya che te kevI ? eka jagyA para sthira na rahe tevI. jemake atyAranI luvArIA (rayA) jAta ke je bhaTakatI prajA tarIke gaNAya che. zAstrakAra kahe che ke e bhaTakatI prajA che tyAre A ApaNe rakhaDatI prajA chIe. bhaTakatI ne rakhaDatImAM phera ze? jyAre bhaTakatI prajA eka sthAnethI khIje sthAne jAya tyAre TopalAmAM potAnI milakata temaja kuTuMba pAtAnI sAthe laI ne jAya. prAcIna kALamAM Topale gharavALA hatA. bhaTakatI prajA Topale ghara rAkhI zake tyAre A rakhaDatI prajA TApale gharavALI nahi. pelA teA zarIra temaja je kuTuMba, dhana, mAla hAya te sAthe lai javAvALA. phakta sthAnAnA pheraphAra kare che, paNa A teA rakhaDatI prajA. meLave AkhA janmArA karoDonI milakata, karoDonu kuTuMba ane lAkhA strIe ane meTI kAyA jALavI te Akhe janmAro jahemata uThAvIne. e cAre cIjamAMthI eke cIja sAthe laI javAnI nahi. bhaTakatI prajAne nikAzanA pratikhaMdha, karoDo meLavyA hoya, jAdavanI mAphka karADAnuM kuTuMba meLavyu` hoya, cakravartInI mAphaka lAkhe strIe meLavI hoya, bhImasena jevI kAyA meLavI hAya paNa jyAre jAya tyAre sAthe kAMI laI javAnuM nahiM. jayAre bhaTakatI prajA je meLave te laI jAya. tyAre A rakhaDatI prajAne je meLavyuM te mUkavAnuM dareka janmamAM A ja dhaMdhA karyo che. 3 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeThazaka prakaraNa darzana Astika kUcA sUke tyAre nAstika sAMThA mUke jeo nAstika hoya te te bhavamAM jIva, puNya, pApa ke naraka vagere na mAnate hoya; te paNa tene A vAta mAnavI paDe che ke Astika nAstikanI vacamAM eka jIva, puNya, pApa ne parabhava vagere mAne tyAre eka te nathI ema mAne tethI temAM matabheda hoya paNa ahIMthI uThAMtarImAM matabheda. nahi meLavyuM te mUkavA mATe temAM matabheda nahi. banne vacce pharaka keTale? Astika kUcA mUke tyAre nAstika sAMThA, paNa te kema? nAnA chokarA paNa zeraDI cUsyA pachI kUce pheMka hoya te vakhate vicAra na kare, paNa zeraDIne kakaDo tenI pAsethI laI le te te rovA bese. tema Astika vicAre ke jiMdagImAM cAra vastu meLavI te AtmakalyANane mATe temAMthI jeTale rasa le have te laI lIdhe have kUcA rahyA te bhale cAlyA jAya. paNa nAstike bhale te meLavyuM paNa tene rasa levAne nathI mATe sAThe mUkya gaNAya. Astikane maLelAnuM sArthaka karavAno vakhata che ane IcchA che. nAstika jiMdagI sudhI marIne meLave paNa mUke tyAre sAmaTuM mUkI de. jiMdagInI jahematamAM meLavyuM ane paLanA palakArAmAM palAyana thAya. kene? nAstikane. tyAre Astikane rasa laI levA. have mUkAya te vAMdho nahi. Astika nAstikamAM A pharaka che. te mATe pahele divase vAta jaNAvI hatI ne ke nAstika janmane harAmakhora che. kema ? harAmakhora kANa? jene milakata pote mahenata karIne meLavelI na hoya te tene mAlika banavA ane kabajo karavA jAya te tene duniyAmAM zuM kahevAya? tema kaTidhvajane tyAM chokare ja . have te chokare keDa kamAvavA kayAM gaye ho? kabaje karavAnI ne rakSaNa karavAnI mahenata tene kayAre karI hatI ? jyAre A nathI karyuM te tene hakkadAra zAthI? mATe kahe ke te harAmakhora Astikane harAmakhera nahi kahevAya. kema? te te kaheze ke meM puNya karyuM hatuM tethI meLavyuM che Astika pitAnI mahenatane badale Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 bhavabhramaNa ane ghamaparIkSA 35 mAne tethI ema kahI zake ke meM koDa meLavyA, kabaje karyo ne tenuM rakSaNa karyuM. nahAtA meLavyA chatAM hakkadAra kema? te pahelAM karelAM puNyathI. nAstikane puNya ne parabhava nathI mAnavo. te koDane mAlika zAne thaIne beThe? mATe kahe ke te harAmI. nAstikane maratI vakhate emane ema mUkavuM paDe. ane janma pAmatI vakhate harAmI banavuM. Astikane mUkatI vakhate kUcA mUkavAnA, janmatI vakhate puNya meLavavAnuM. A vAtane TUMkI karIne mULa vAtamAM AvIe. sArAMza kahevAnuM tattva e che ke jIve bhabhava janma-maraNa karyA. temAM A cAre vastu meLavate gayo ane mUkate gaye. meLaveluM mUkIne sthAnAMtara jAya tene keve kahe ane meLaveluM laI jAya tene ke kahe? meLavIne laI janAra tene bhaTaktI jAta ane meLaveluM mUkI jAya te rakhaDatI prajA. tame duniyAmAM ke bajAramAM rakhaData ne pharade kene kahe che? je be pisA kamAte hoya ne Akhe dahADe rakhaDe te "pharaMde', ane je be pisA na kamAte heya ne eka dukAnethI bIjI dukAne pagathiyAM ghasate hoya te te rakhaDate. tema ahIM vicAre. A jIva rakhaData che ke pharaMde? kahe ke rakhaDate che. pharado hoya te te kamANu kare ja. kamANu ghara bhegI kare te "pharade." tyAre A jIve anAdi kALathI janmamaraNe karyA. anAdi kALathI meLaveluM te badhuM mUkyuM. A bhavane khyAla nathI te gayA bhavane kayAMthI? prazna-have kadAca pAnAbhAI jevA kahe ke A bhavane ne janmane khyAla nathI, te gayA bhavane ne janmane khyAla kayAMthI hoya? A bhavamAM dareka mAne che ke ame mAtAnI kUkhamAM savA nava mahinA UMdhe mAthe rahelAM chIe. have janmanI vAta. dareke mAtAnuM dUdha pIdheluM Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoDaza prakaraNa darzana che te sivAya keI uchareluM nathI, paNa tene khyAla amane nathI. jyAre A bhava ke janmane khyAla amane nathI, te gayA bhavane ne janmane khyAla Ave kayAMthI? jyAre te khyAlamAM na Ave te amane anAdinI vAta kyAMthI khyAlamAM Ave? A te bheMsa AgaLa bhAgavatane? jema bheMsa AgaLa bhAgavata vAMcavuM nakAmuM gaNAya tema amArI AgaLa "tuM anAdithI rakhaDe che te vAta kahevI nakAmI che." uttaratArI vAta sAcI. paNa keTalIka vAte sAmAnyathI jaNAya paNa vizeSathI na jaNAya. paNa buddhizALI manuSya sAmAnya jaNAvavAthI paNa samajI zake. ApaNuM hAthamAM bAjarIne dANe AvyuM te kayAMthI AvyuM? kayAM Uge che? kene vA? kene la ? A badhuM mAluma nathI. paNa vicAra karIe te mAluma paDe ke aMkura hatuM te ja A bIja thayuM. te aMkure paNa pahelAM bIja hatuM tethI thaye. nyAyanI khAtara vicAra kare te mAluma paDe. vanAMcana sattA amAri bIja aMkuranA nyAye A saMsAra anAdine che. tema ahIM janma ane karma. janmathI karma ane karmathI janma karma kayAre? janma hoya che. te vicAra, AcAra, ke vartana hoya. te. te janma kyAre? pahelAM karma hoya che. te karma kyAre? pahelAM janma hoya che, tethI janma ane karma beya anAdinI paraMparAvALA che. te na mAnIe te bIja vagara aMkure thaye ane aMkurA vagara bIja thayuM tema mAnavuM paDe. te te ApaNe nathI mAnatA. tema ahIM "janma vagara karma ane karma vagara janma thaye te paNa na mAnI zakIe. janma vagara karma ane karma vagara jame mAnIe te siddha mekSa jevI cIja mAnavAne vakhata ja na rahe. kema? vagara prayatna karma lAgI jAya mATe "vagara kameM janma ke vagara janma kema paNa na mAnI zakIe. mATe janmathI karma ane karmathI janma A vicArIe te AtmAnA janma ane karma anAdinAM mAnavAM paDe. 2 sUyagaDAMgasUtra (puMDarIkAdhyayana vyA0)nuM juo 50 143. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. bhavabhramaNa ane varma parIkSA pahelAM iDuM ke kUkaDI ? keTalAka jIvene mUMjhavavA kahIe ke pahele janma ke pahelAM karma? tyAre sAme kahI de ke pahelAM IDuM ke pahelI kUkaDI? te temAM pahelAM IDuM hatuM ane pachI kUkaDI hatI athavA pahelAM kUkaDI hatI ane pachI iMDuM hatuM tema ahIM paNa tame na kahI zake. jainanuM lakSaNa anAdithI ja jIva janma-karma karate Avya, e meLavate gaye ane mUkate gaye. dareka vakhate saravALe zunya. jiMdagInI jahemata uThAvIne kaMcana, kAminI, kuTuMba ane kAyA cAra meLavyAM paNa nIkaLatI vakhate sAthe kaMI nahi, mATe saravALe zUnya AvyuM. A te jagatane svabhAva che te banyA kare che. bIjuM zuM kahIe? te pramANe hoya te bacAva karI zake. jagatane svabhAva heya te mahApuruSe jAgyA zI rIte ? taravAno svabhAva kevA mahApuruSane che? Astika heya te tene "mahApuruSe taryA ema mAnavuM paDaze. je taravAnAM kAraNe meLave te tare, rakhaDavAnAM kAraNe meLave te te rakhaDe. mATe jenetare karatAM janomAM kaI viziSTatA hoya to e ke jaine jIvane javAba'dAra ne jokhamadAra mAne che. bhaviSyanI jiMdagIne karmo mATe javAbadAra ane jokhamadAra koNa? te jIva che jIvane pitAnAM kRtya mATe javAbadAra ane jokhamadAra mAnanAra jaina che. bIjAne Izvarane mAthe javAbadArI ane jokhamadArI nAMkhavAnI. tame koIne mAthe tamArI javAbadArI ane jokhamadArI khaseDI zake tema nathI paNa tame pote ja javAbadAra ane jokhamadAra che. jenA ane jainetaromAM A pharaka che. deva, guru ne dharma A traNane vyakti, vastu tarIke badhAM mAne che. paNa pharaka mAM? jene jIvane javAbadAra ne jokhamadAra mAne, jyAre bIjAo te nathI mAnatA. UlaTuM je duniyAdArImAM kahIe te jIva te "izvaranA Dhera". herane kayAM rahevuM te . nakkI nahi. jenane tyAM te tenuM nasIba hoya tyAM. vyavahArathI jAnavara te bIjAnA derAyAthI jAya ane rahe. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - paDazaka prakaraNa darzana * * jainetaranA muddA pramANe A jIve "IzvaranuM Dhera. Izvara jema dare tema javAnuM. Izvara jema rAkhe tema rahevAnuM. tyAre jainanA muddAo jIva pote ja potAnAM kRtyane aMge javAbadAra ane jokhamadAra che. jeo AtmAne sudhAravA mAMgatA hoya, teoe prayatna kare joIe. jeoe AtmAnuM sAdhana karyuM ane mekSa meLavya, temane janma - maraNa nahi? janmanI jaMjIra ane pudgalanI parAdhInatAmAM mekSe janArA AtmAne rahevAnuM nahi. pudgalanI parAdhInatA ane janmanI jaMjIrane tyAga kare tenuM nAma "mekSa. ApaNe janmIe tyAre jJAna janma, ane marIe tyAre jJAna mare. kayuM jJAna? zarIra ane IndriyethI jJAna thAya che. eTale bhavamAM zarIra, ane indriyanI svAyatA upara buddhi ane jJAnanuM TakavuM avalaMbeluM che. zakita AtmAnI ke dehanI? nAstike zaMkA karI ke jJAna ne AtmAne svabhAva hoya te je Indra, zuddha hoya te te dekhAya, azuddha hoya te te na dekhAya. AMkha mIMcIe te na dekhAya, ughaDI rAkhIe te dekhAya. bALakane nAnI cIja upADavI heya te te muzkela. te zakita AtmAnA gharanI ke zarIranA gharanI je AtmAnA gharanI kaho te muzkela na paDavI joIe. jema pudgale vadhe tema IndriyanI tAkAta vadhe, anvaya ke vyatireka pudgalamAM rahe che te kema te tenuM kArya nahi? vAta kharI. paNa tArA hAthamAM seya ApIe ane kahIe ke lAkaDAne kApa. tArAmAM kApavAnI zakti che, chatAM te kema nathI kapAtuM ? paNa kuhADe ke karavata hoya te ja kApe ne? soya, vakhate tArAmAM zakita na hatI ? hatI, paNa sAdhana na hatuM. sAdhana jevuM maLe tevuM ja kArya siddha karI zake. sAdhakane zakita joIe te cokkasa, paNa kArya keTaluM kare? te jeTaluM sAdhana maLe teTaluM kArya kare. sAdhana maLyA vagara sAdhakanI zakitane upaga thatuM nathI. jayAre dI na hoya tyAre kaMI nathI dekhatA. dI thAya tyAre badhuM dekhAya te jenAre te dI ke AMkha ? ajavALuM hoya te badhuM dekhAya. dave nAre padArtha nathI, paNa sAdhana che, tema Indriye ane zarIra jJAnanAM sAdhane Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa, bhavabhramaNa ane dharma parIkSA che, paNa sAdhaka te AtmA che. jeo sarva karmane kSaya karI kSe jAya tene AtmA saMpUrNa jJAna, darzana, vItarAgatA, sukha ane anaMta zakitanA mAlika hoya che. eka khoLe rahevAvALA ane eka rAka khAvAvALA be bhAI vacce zakitata phera kema? tema pudgala sAdhana hoya tyAM sudhI kAma karI zakIe, je bhavamAM janmIe tyAre buddhi bhegI karIe ane marIe tyAre choDIne jaIe. jyAre mahApuruSe ahIM meLave ane badhuM laI jAya mATe kevaLajJAnamAM eka bheda mAnIe. jemAM ochuM vatuM na thAya-parAvartana na pAme. AvuM jJAna A jIva meLavI zake che. kiMmatI cIjanI pAchaLa nakalene dareDa heya meLavavuM zuM? te meLavI zakAya che ke nahi ? AtmAnI zuddhi meLavAya che te anaMtAe meLavI tenuM sAdhana kayuM ? AtmAnI zakita khIlavavAnuM sAdhana kayuM? AtmAnI avyAbAdha zakti meLavavAnuM ane te rahe tevuM sAdhana kayuM ! te sAdhana je kaI hoya te mAtra dharma che. te sivAya bIjuM kaI sAdhana nathI. A badho dharma mekSane aMge, bhavAMtarane aMge ke duniyAnAM sAdhanene aMge kimatI che. e vicAro te jarUrI mAlama paDe ke kiMmatI cIjanI pAchaLa nakalene dareDa heya. nakalIne dareDe tenI pAchaLa heya? keIe jagatamAM banAvaTI dhULa, letuM, tAMbuM vagere na banAvyuM, paNa banAvaTI cAMdI sonuM hIrA, motI vagere banAvyAM. jenI kiMmata hoya tenI ja duniyA nakala kare, je kiMmatI cIja hoya temAM nakalene Dara. A vastu jagatanI siddha che. te avyAbAdha sthitine prApta karAvanAra, bhavabhava sukha denAra bhabhava duHkhane dUra karanAra dharma che. je ekathI aneka maLe te aneka karatAM eka kiMmatI gaNAya che. jema maLe eka rUpiyanA se paisA maLe mATe paisA karatAM rUpiye kiMmatI che. tema ahIM eka nasIba keTaluM kAma kare che? janma zAne prabhAve? ApaNe bhavamAM rakhaDatA hatA ne manuSyapaNuM maLyuM tyAre kahe ke Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pozaka prakaraNa darzana nasIbathI banyuM. jene jevuM puNya karyuM hoya tevuM zarIra bane. tamAruM jIvana tamAre AdhIna che? nA, paNa jeTaluM nasIba heya teTaluM chavAya. Indrane janma te paNa nasIbathI maLe. A janma zuM pitAnI prArthanAne, mAtAnA manorathane ke tamArI IcchAne thaye? nA. ApaNe rakhaDatA hatA ane bApe joyA ane tethI sAruM lAge ane tethI prArthanA karAM ke beTA, mArA kuLamAM Avaze ane tethI tame AvyA che? nA. tema nathI banyuM. tevI rIte mAtAe joye ne sAruM lAge tethI mAtAe vicAra karyo ke A mArI kUkhamAM Ave te sArUM." tethI AvyA? nA tema jIve pite rakhaDatA mAbApane joyAM ane sArA lAgyA tethI huM tyAM jAuM te sArUM" tethI tame AvyA? nA. tyAre kahe ke A janma nathI pitAnI prArthanA, nathI mAtAnA manorathane nathI jIvanI IcchAne. te pachI A janma thaye zAthI? te kevaLa nasIbathI. dharmanA puNyanA prabhAve janma thaye. AkhA jIvanamAM puNya ane nasIbane aMge joI zakIe chIe ke ApaNI najaramAM-kalpanAmAM na Ave tevAM agamya kAryo bane che. te pachI eka dharmanI kiMmata keTalI ? je ekathI aneka maLe te aneka karatAM eka kiMmatI hoya. te pachI dharmathI A badhuM maLe chemATe dharmanI kiMmata samajIne mAnavI paDe. tethI AmAM banAvaTa ghaNuM hevI joIe. mATe sAce dharma parDa joIe. dharma kiMmatI hovAthI tenI pAchaLa nakale daroDe paDe che. dhamanI sUkSma buddhi vaDe parIkSA ke A mATe te zAstrakAre kahyuM che ke "sUma surA nA 1 dharmArthibhirnaraiH / anyathA dharmabuddhayaiva, tadvivAta: prasajyate / / ( aSTa0 21, hAri. 10 2) jene dharmanI IcchA hoya tene dhyAnamAM rAkhavuM ke aMdhapaNAmAM veThapaNuM karIne peTa nahi bharAya, tema buddhi na pheravavI ane dharma le te nahi bane. mATe bArIka buddhithI dharma tapAsa joIe. jema zAkamAM gaphalata thAya te eka vakhatanuM bhojana bagaDe, lUgaDAmAM gaphalata thAya te eka Rtu bagaDe, athANAmAM gaphalata thAya Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. bhavabhramaNa ane dharma parIkSA te varSa bagaDe ane bAyaDI levAmAM gaphalata thAya te AkhI jiMdagI bagaDe paNa dharmamAM gaphalata thAya che? janmajanma bagaDe. mATe dharmanI thApa khAdhI pAlave tema nathI. mATe bArIka buddhithI dharma jANavo joIe. kone jANavuM joIe? jene dharmanI IcchA heya tene jANavuM joIe. A vastu atyAranA hisAbe mAne che? nA. paNa je ke kALa gaNe te kALamAM dharmane bArIka buddhithI pArakhavAne che. IndriyanA viSaye ane kaSAnA yogo kayA janmArAmAM na hatA? dareka janmamAM hatA. paNa te bArIka buddhithI parIkSA kare te dharmane sAra gaNe. cAhe te satyuga hoya, tetrAyuga, dvAparayuga ke kaLiyuga hioya, chatAM dharmane bArIka buddhithI tapAsa paDaze. nahi tapAsAya te AnA jevuM thaze. "ame ADuMavaLuM kaMI na jANIe, paNa buddhi te dharmanI che ne? te aDIM na cAle. dharma haze ne mAnaze ane karaze te kAma lAgaze. paNa te nahi hoya te nakAmuM, je dharmane bArIka buddhithI jovAmAM nahi Ave te buddhi dharmanI raheze ane ghAta thaze dhamane. DezI ne vAcharaDuM kaI gAmamAM vyAsajI hatA. te kathA kahetA hatA. temAM temaNe jaNAvyuM ke "je anAja Ape che te sukha pAme che, pAchuM Ape che te AvatA bhavamAM sukha pAme che." vyAsa ja AvatA bhavanI vAta kare che, paNa anAja mATe mArI pAse sAdhana nathI paNa pANI che. tyAre pANa evI cIja che ke je game tyAre ApI zakAya. mATe te pAvAnuM huM rAkhyuM. A pramANe eka DezIe nakkI karyuM. DezI kaI dahADo kUvA upara pANI bharavA gaI. te vakhate bhadhI strIe pANuM bharIne cAlI gayelI. tyAM keI na hatuM. Ave vakhate DozI pANI bharavA AvI hatI. tevAmAM eka vAcharaDuM tarasyu thayeluM. te kUvA AgaLa AvyuM ane taraphaDavA lAgyuM tyAre DozIe vicAryuM ke A tarasyuM thayeluM che. je tene thoDuM thoDuM pAIza te tarasa nahi maTe. ekadama pAIza to Apharo thaze, mATe kUvAmAM utArI dauM. tene jyAre jeTaluM pIvuM haze tyAre teTaluM te paze. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzAna Ama vicArIne vAcharasane vAmAM utArI pote pANI bharIne malakAtI malakAtI jAya che. tevAmAM sAme pADezaNu maLI ane DozIne malakAtI joI ne pUchyuM ke Aja ATalA badhA harakhamAM ?" DozIe kahyu ke eka jIvane akhaMDa pANI pAyuM.' upakAranI buddhi hatI paNa pariNAma zuM AvyuM ? tema buddhine nahi pheravanArA manuSyA dharmanA ghAta karanArA thAya. je loko dhama' kahenArA te dhama kahe paNa khArIka buddhithI dhama tapAsazeA to dha thaze; huM to dharmAMnI muddhi haze ane dharmanA nAza thaze. kara have te dharma tapAsavA kaI rIte ? duniyAnI vastu spa, rasa, ghrANu, cakSu ane zrotrathI mAlUma paDe, paNa dharmanI parIkSAnu sthAna karyuM? jenI parIkSAnu sthAna na hoya tenI parIkSA karavI zI rIte? dharmanI parIkSA nathI thaI zakatI tema nathI. te parIkSA thAya che, to. dhanI parIkSA kevI rIte thAya che ? tenuM sthAna kayuM? ane tethI AtmAnuM kalyANa thAya che te kevI rIte ? te je adhikAra jaNAvAze te. agre va mAna. he bhagavan! tamArA kahevAthI siddha thayelA joyA nathI ane khIjAnA kahevAthI sa'sAramAM DUbatA joyA nathI. hitavacanathI huM vAkaya mAnuM chuM. tamArA vaDe sa` prANIone hitakArI dhama udbhavye-prarUpAye tema ja te munie bhAgyazALI che kejeeete dhama ne pravartAvyA(para parAthI phelAvyeA) Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khyA adhikAra ane adhikArI 2) vaidaka karatA vaidu muzkela zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasUrI zvarajI bhavya jInA upakArane mATe dharmopadeza detAM AgaLa sUcavI. gayA ke A saMsAramAM vaidaka saheluM nathI to paNa te saheluM che. vaidaka karatAM vaiduM muzkela che te vaLI zuM? vaidaka ne vaiduM te kaI cIja ! regenAM kAraNe, tenAM svarUpane tenI cikitsAne jANavAM te. have dhAro ke kaI dardI AvyuM. tene rega, te reganAM kAraNo ane tenI davA jANe. vaidaka banyA chatAM vaiduM na jANe te UMTavaiduM" gaNAya. kAle jaNAvI gayA ke UMTanA gaLA upara lAta mArI ane cIbhaDuM phATI gayuM ane sAMje besI gaye. tene bhAvArtha nahi jANanAre gaLe gUmaDuM thayuM, tyAM gaye ane tene lAta mArI te zuM pariNAma AvyuM? vaidaka muzkela, chatAM vaidaka karatAM vaiduM muzkela che tema ahIM zAstrakAra kahe che ke dharma dezanAne adhikAra muzkela che. DhaDhere vAMcavAne hakka chene ? duniyAmAM zahenazAhI DhaMDhare vAMce keNa? je zerapha hoya che. te zerIpha keNa hoya? te zahenazAhane saMpUrNa vaphAdAra rahete heya; ane je zahenazAhanI AbAdIe pitAnI AbAdI ne zahenazAhanI AjhAdIe pitAnI AjhAdI gaNate heya. vaLI zahenazAhanI AbAdI ane AjhAdI mATe pitAnI AbAdI ane AjhAdIne bhega Ape tyAre zerIpha tarIke nImAvavA mATe te lAyaka thAya. tevAnA hAthe ja zahenazAhane Dhare vaMcAya. rastA upara jeTalA cAlanArA che te vAMcI zakanArA che, chatAM vAMcavAno adhikAra kene? zahenazAhanI AbAdI ane AjhAdImAM tamannAvALe hoya tene te adhikAra che. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - paDazaka prakaraNa darzana ' tema A jinezvara bhagavAne cha kAcanI hiMsAnI viratine, sarvathA jUTha nahi bolavAne, sarvathA cerI nahi karavAne, abrahmavatanI virati ne, sarvathA mamatA nahi rAkhavA, DuM sacitta ane vadhAre sacitta, gheDuM-alpa rAkhavAne, tyAga karavAne DhaMDhare jAhera karyo, paNa te vAMcavAne lAyaka kaNa te dUdhadahiyA hoya tene adhikAra nahi. dUdhadahiyA ke? dezavirativALI mAtra. kAraNa? temane saMsAra ane dharma baMne sAcavavAnA che. saMsArane bAdha na Ave te rIte dharmakaravA te taiyAra thAya. bharate UbhI karelI sAdhusaMsthAnI phekaTarI bharata mahArAje sAdhusaMsthA khelavA mAMTe phekaTarI UbhI karI. kema? evAM seMkaDo ane hajAre kuTuMbane UbhAM karyA. eo kaI sthitinA hatA? mukhyatAe brahmacaryane dhAraNa kare tevA hatAM. jeo e dhAraNa na karI zake teo pitAnA saMtAnane bALaka hoya ke pachI bAlikA hoya, bALaka hoya te sAdhune ane bAlikA hoya te sAdhvIne seMpI de. tenI marajI na hoya athavA sAdhu ke sAdhvI tevA prakAranAM kAraNe jANavAthI na saMghare te te kuTuMba pAchuM phekaTarImAM tene paNa je saMtAna thAya tene paNa sAdhu sAdhvIne soMpavAnAM. AthI zuM thayuM ! sAdhu-sAdhvI mATe kArakhAnuM UbhuM karyuM te kone vepAra, khetI vagere kaMI karavAnuM nahi, paNa eka uccAra karavAne. kyAM ane ko uccAra karavAne? cakravartInI AgaLa karavAne paNa tenI bhayaMkaratA keTalI ? te badhA AzIrvAdanA zabda sAMbhaLavA taiyAra, paNa "da" zabda sAMbhaLavA taiyAra koI nathI. tyAre A badhAne AdhAra "dadA" upara. dado" akSara kema? badhAne zuM saMbhaLAve ? "tame hAryA. bhaya tamArA upara vAje che," A zabda kone vahAlA lAge? cakavatI jevA che khaMDanA mAlika che, devatAne paNa pitAnI AjJA manAve che. akhaMDita zAsana hoya to jenI AjJA na rokAya tevI heya. AvI sthiti kenI hoya? cakavatInI. e ja cakravartInI sthiti sAMbhaLIe to tene e mada thAya ke cha khaMDa jIte tyAre thAya "mArA je bIjo koI nathI." paNa Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. adhikAra ane adhikArI e riSabhakUTa parvata upara nAma lakhavA jAya ane tyAM nAme lakhelAM vAMce ane pitAnuM nAma lakhavAnI jagyA na maLe te vakhate mada e che. thAya. cakravatIne mada ocho thavAmAM eka ja kAraNa bhUtakALanA nAmonA darzanathI madanuM bhUta bhAgI jAya. A je akhaMDa zAsanavALa, cauda ratnane mAlika. nava nidhAnane svAmI. tene kahevuM ke "tuM hAryo," te keTaluM bhayaMkara ! vaLI kahevAnuM kayAM ne kyAre? te siMhAsana upara rAjasabhAmAM beThA hoya tyAre "tame hAryA te kahevuM keTaluM bhayaMkara gaNAya? TapAlI kharAba vastune kAgaLa Ape paNa kALI lITIvALo Ape paNa vAMco tyAre khabara paDe. duHkhadAyaka samAcAra sUcanAthI dhIme dhIme apAya che. deve paNa sagara cakavatIne tenA putrone maraNanA samAcAra pate brAhmaNane veza laI pitAnuM putranuM maDaduM batAvIne pite zoka karavA lAge tyAre sAgara cakravatI AzvAsana ApavA lAge, tema karatAM karatAM tenA putronI khabara dhIme dhIme apAI. duniyAnA duHkhadAyI samAcAra ekadama apAya te ? A bharasabhAmAM AgaLapAchaLanA keI paNa masAlA vagaranI "tuM hoya te kahevuM keTaluM muzkela? te keTalo AghAta karanArUM vAkya? " chokarA AgaLa bApa hAre che. paNa chokarA AgaLa bApa jItato nathI. sneha harAve tethI harAya to temAM bhaya nahi. rANIthI hAre che tene bhaya nahi. tyAre A bhaya vagaranI hAra nathI. paNa bhayAnaka bhayavALI hAra che. "vase majaM A vAkya cakravatI sabhA bharIne beThe hoya te vakhate saMbhaLAvAya te keTaluM muzkela? tyAre bharata mahArAje te vAkya saMbhaLAvavA mATe lokone rAkhyA che. je manuSya cakavatIne 'tuM hAryo, tArA upara bhaya vadhI rahyo che, AvuM kahenAra tenA AtmAne A buddhimAM kaI rIte rAkhe ! mATe sAdhu-sAdhvI banAvavAnI phekaTarI. UbhI karanAra bharata mahArAjA hatA. temane paNa jyAM suMdarInI dIkSAne prasaMga Ave, tyAM "rahevA de, vicAre." e vicAra AvyuM. A uparathI kahevAnuM tatva e ke dUdhadahiyA dharmane sAro gaNe paNa saMsArane sAcavIne. teo saMsAranI AjhAdI ane AbAdI sAcavIne dharmanI AjhAdI ane AbAdI kabUla kare che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDAka prakaraNa dazana nAgaDA bAvAMnuM lazkara A to nAgaDA khAvAnA lazkara jevA che. eka rAjyamAM lazkaranI tANa paDI. te vakhate te gAmamAM nAgaDAnI chata hatI. te baMdhAne tAlima vagere ApIne lazkaramAM joDavA. koI prasaMge yuddhanA vakhata Avyo tyAre nAgaDAne laDhavA pahelAM mokalyA, tyAre tenA senApati kahe ke ApaNe laDavAnu che, paNa ApaNane vAge nahiM tema laDajo. tevI rIte Aje duniyAdArInA dezavetivALA, dhamanI IcchAvALA-mane rathavALA unnatti, AjhAdI, AbAdIne cAhavAvALA kharA, paN saMbhALake laDanA" tema zarIra, strI, kuTu ba, mAbApa, ghara, chekarAM dhana, mAla-milakata saMbaMdha ne oLakhANavALAne saMbhALavAM. 46 ceAgaDha ramavA beThA tyAre potAnI kUkarI na mare te khyAla rAkhe. pArakI kUkarIone peAtAnA dAva apAvIne mAre. potAnI maravA Ave tyAre gAMDI' karIne AgaLa lAvA che ne ? dezivativALA pAMcame guNaThANe beThA. chatAM pAtAnI kUkarI maravAnA vakhata Ave tyAre deva, guru ane dharmane eka khAju mUkI de. AvAne bhagavAna jinezvara mahArAje ApelA DhaMDherA te jAhera karavAne lAyakAta nathI. huM tIthaMkara bhagavAnane mATe deza, veza, mAla-milakata, bairI chokarAM, mAbApa vagerene cheDI dauM chuM. kesariyAM kANu kare ? kesariyAM karIne nIkaLanArA kharI che.karAM AgaLa Avaze tethI temane khALIne te kesariyAM kare che. tema ahI AgaLa vesire, vAsi re' karIne pahelethI ciMtA baMdha karavAnI, sAdhupaNuM' lenAre pahelAM ciMtAnI citA saLagAvI devI. zAnI? deza, veza, mAlimalakata kuTuMba, paisA. kherI cheAkarA vagerenI ciMtA nahi. e badhI ciMtAnI citA khaDake ne ciMtAne bALI nAMkhe pachI nIkaLe te ja kesariyAM karanArA thAya. te sivAya kesariyAM karanArA na thAya. tema ahI AgaLa deza, veza, kuTu'kha, saMbaMdhI, dhana, zArIrika ciMtAne paNa khALI mUkIne tethI nivRtta thai jAya. adhakacarI saLagAvIne Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 6. adhikAra ane adhikArI bhAgI jAya tevI nahi. paNa vartamAna, bhUtane bhaviSya kALane aMge mana, vacana, kAyAe karIne karavI nahi, karAvavI nahi ane anumodavI nahi. upara kahelI ciMtAne citAmAM saLagAvI daI ne nIkaLe te dUdhadahiyA" nahi. bhagavAna jinezvarane DhaMDhare saMbhaLAvavAno adhikAra dUdhadahiyAmAMthI bahAra nIkaLela hoya tene che. jeo ciMtAnI citA karIne nIkaLe te ja DhaMDhare saMbhaLAvavAne hakkadAra gaNAya. paNa tyAgI thayele mUrkha hoya te paNa AcAraprakalpa ke je nizIthasUtra kahevAya che temAM je dravya, bhAva, utsarga, apavAda, Apatti ne unnatikALanA vibhAga karanArA che tene jANanAra hoya tevAne DhaMDhare jAhera karavAne hakka che. khuda zAsakAre jaNAvyuM che ke "mAnasa (saMsAraturaMe mahaNo, vivAhaNo bhaviapuMDarIANaM / dhammo jiNapannatto pakappajaiNA gA " (pRo o go 2240) dahIMnuM udAharaNa jinezvara mahArAjane dharma te anaMtAbhane mathana karanAre ne anaMtA bhAmAM karelA anaMtA karmone paNa mathana karanAra che. dahIM game teTaluM cIkAzavALuM hoya paNa jayAre te mathAI jAya, juduM paDI jAya tyAre te kaNiyA evA rahe ke AkhI gaLI UMdhI vALe te cIkAza na rahe. tema anaMtA bhavane devAvALAM karmo bAMdhelAM heya. tevA karmovALa manuSya jinezvaranA dharmane AcaravAvALe thAya tyAre tene mathI nAMkhe. prasannacaMdra rAjarSie eka aMtarmuhUrtamAM sAtamI narakInAM daLiyAM kema mathI nAMkhyA te vicAraze te mAluma paDaze ke jainadharmarUpI dAvAnaLa saLage tyAM bhavanuM bhramaNa saLage temAM navAI nathI, aniSTa dUra thayuM teTalAmAM puruSArtha nahi, paNa pratibaMdhane dUra karIne ISTa siddha kare te ja "puruSArtha." pratibaMdhakane abhAva te mekSa jenee "mekSa' zabda mA. mekSa eTale chUTavuM. karmane bALavuM te badhu abhAvarUpa eTale pratibaMdhakane abhAva, tene mAne temAM puruSArtha ze? ISTanI siddhi na thAya te pratibaMdhaka zuM ane te na hoya te Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ choDazaka prakaraNa darzana pratibaMdhakane abhAva zA kAmane mATe pratibaMdhaka abhAva che. mATe tamAma dharmavALAne mekSa mATe kahevuM paDyuM ke tenA nAsti, klpkottishtairpi| avazyameva bhoktavya kRta karma shubhaashubhm||" tamAma karmone nAza tene mikSa kaho. eTale karmane tame pratibaMdha mAne che athavA mAne te pratibaMdhaka hoya. te dhayeyaISTa siddhi batAvavI joIe. kanArA hoya te ISTa siddhi AgaLa hevI joIe. tame ekale pratibaMdhakane abhAva-tenAthI mokSa mA, tethI mokSanI kiMmata keDInI nathI. jenA siddhAMta nahi samajanAra ema samaje ke jainane mekSa te vyartha kema? karmane nAza te pratibaMdhakatAne abhAva nakAma paNa karmone abhAva pratibaMdhakatAnA abhAve thaI jAta. samyaktva e ratnane dIvaDe karmo zuddha svarUpane rekanArAM che, AvuM kahenArane lagIra siddhAM tamAM UMDA utaravAnI jarUra che. jaina siddhAMtamAM AtmAnA svarUpamAM kaI phera paDato nathI. jema gekhalAmAM dIve, tema ahIM samyakRtva ratnane dIvaDe che. jemAM sAdhana, AdhAra ane sahAyakanI jarUra nathI, jyAre bIjA dIvAmAM dIveTa, dIvela. keDiyuM joIe, paNa ratnanA dIvaDAmAM te nahi. ratnanA dIvaDAmAM keIpaNuM bAhya sAdhana, bAhya kAraNe ane bAhya AdhArenI jarUra nathI. jema ratnane dIvaDo svayaM jyoti svarUpa che, tema AtmA saMpUrNa jJAnasvarUpa, saMpUrNa darzanasvarUpa, saMpUrNa vItarAgasvarUpa, saMpUrNa sukhasvarUpa, saMpUrNa zaktisvarUpa che. ISTa siddha thayeluM che te kaI navuM karI zakatuM nathI, karI zakAtuM nathI ane karI zakAze nahi. jJAna te dareka AtmAmAM sarvapaNAnuM raheluM che, tethI abhane paNa kevaLajJAna varaNIya karma mAnyuM. tene kevaLajJAna kayAre thayuM ! te te pahelethI rekAyeluM che. pAMca prakAranAM jJAna nigadIAthI mAnyA. kevaLajJAna te navI sAdhavAnI cIja nathI. khIMTI kheMcavAthI bAraNuM ughaDyuM. aMdara rahele dIve ApoApa kAma kare che, tema ahIM kevaLajJAna, kevaLadarzana, vItarAgatA, sukha ane vIrya Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6, adhikAra ane adhikArI AtmAmAM ekanI eka dazAmAM haMmezAM rahelA che, paNa AvarelAM che, mATe thatAM nathI. tema ahIM AgaLa AtmA kevaLajJAnAdi svarUpavALe che, tethI te navuM karavAnA nathI. tene rokanArA je karmo tene khaseDavAnuM kAma che. mATe pratibaMdhakanA abhAvane mokSe mA. pratibaMdhakane abhAva te abhAvarUpa hoya to te "puruSArtha ja che. te zAne aMge ga ? ISTanI siddhi aMdara rahelI che tethI. tema ahIM AgaLa paNa anaMtA bhavanuM jainadharma mathana karI nAMkhe. virAmayiagar bhavya che ane kamaLa kamaLamAM svAbhAvika vikasvara thavAne svabhAva che, mAtra sUryanAM kiraNane saMga maLavo joIe. sUryanAM kiraNa kumudane vikasvara karI zakatAM nathI. jyAM sUryanAM kiraNa aDyAM tyAM kamaLa vikasvara thAya ane kumudamAM svAbhAvika karamAvAne svabhAva che tethI te karamAI jAya. tema ahIM bhavya jIvo mokSa mArga vikasvara thavAne lAyaka che tenA jinezvaranA dharmarUpI sUryanAM kiraNe aDakavAthI vikasvara thaI abhavyarUpI kumuda vikasvara na thAya temAM navAI nahi tene zAsana evuM lAge ke zuM karuM ke khaseDI zakAtuM nathI. AmAM AvI paDyo. kene A, phasA A phasA? jema vANiyAne hAI phesa AvI bharANane aMge phUTavuM paDayuM. tAjiyAne divase kaI vANiyAne dukAna baMdha karatAM vAra lAgI, tevAmAM tAjiyA tyAM AvI lAgyA. hiMdune varaghoDo hoya to badhA zAMtithI joI zake, paNa bIjAno hoya to ulkApAta thayA vagara na rahe. myunisipAliTI Aga lAge tyAre toDavAnuM kAma paheluM kare, tema hiMdue sAvacetI rAkhI ke tene maLavuM nahi. have pelAne moDuM thayuM ane tAjiyA AvI gayA pAse. tyAre musalamAna bhAIe pakaDyo ane kahyuM ke "cala hAIphesa kara." bIjAo kahe ke hAI phesa, tyAre te kahe ke "A phasA." kema? to te nathI ghera jaI zakto, ke nathI temAM bhaLI zakate. tema abhavya jIne zAsana rucatuM nathI. ene Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 - zeThazaka prakaraNa darzana zAsanamAMthI mAna sanmAna maLavAthI chUTAtuM nathI. kene A phasA A phasA! jene zAsana, zAstra, dharma bhagavAna rUcyA nathI tene A phasA A phasA jevAM caMdravikAsI kamaLo sUryathI karamAI jAya temAM sUrya zuM kare ? tema jinezvara zAsanarupI sUrya te bhavyarUpI je puMDarIka-kamale tene vikasvara karanAra che. te kahe kaNa kaNe kahyo, koNe prarUpe ? kevaLIe. bIjAnI prarUpavAnI tAkAta nathI. joyA jANyA vagara je prarupavALA che te chokarAnI lITI jevA IglIzavALA gaNAya. tema jeo sarvajJa nathI. AtmAne jANI zakatA nathI, AtmAne karmabaMdha thAya che, AtmAnAM karma zekAya che, AtmAnAM karma tUTe che, AtmAno svabhAva, AtmAnA guNo jANI zaktA nathI tevuM kahenAra chokarAnI lITI jevA che. khuda kevaLajJAnI mahArAje badhuM jANune AtmA saMbaMdhI prakAre ane dharma prasiddha karyo, e kahevAne hakakadAra kaNa? utsarga, apavAda, dravya, bhAva, kALa, kSetra, jJAna, kriyA vagerene jANanArA hoya teo hakakadAra che. jaina dharmamAM vaidya ane vaidaka vaidya karatAM vaidakapaNuM muzkela che. jaina dharmamAM paiva ane vaidaka keNa banyA? prakalpa jJAnavALe. ciMtAnI ciMtA saLagAvI denAra te vidya bane paNa vaiduM kayAre jANe to te zrotAone oLakhe, ke teo kevI prakRttivALA che ? 158mAMthI teno abhiprAya ke che? te kevI rIte sudhare che te parSadAmAM bAla, madhyama ke budha parSadAna che te tapAsavuM mATe "gAmatara tu tuSA jenAre parIkSaka na hoya ane magajanA vicAro deDAvanAra na hoya te pachI parIkSA zAnI? AgamanA rahasyanI parIkSAmAM utaranAra te "budha." sAMbhaLavA-samajavA lAyakanuM zuM che? te che jinezvara bhagavAnanuM vacana. tenI ArAdhanA te ja "dharma'. te sivAya "adharma. A dharmanuM rahasya, jinezvare "zabda" kema na kahyo? vacana kema kahyuM "ArAdhanA" zabda vAparavAnuM kAraNa zuM? te jaNAvI vacananI sAthe tene ke saMbaMdha thAya che te jaNAvaze te adhikAra age vartamAna. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vighAtaka dAvAnaLa Rou Rou 888B&WR8&&&&& vaidu' ane vedakanI samajaNa zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAn haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA bhavya jIveAnA upakArane mATe dharmopadeza detAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM vaidaka zIkhyA eTale vaidya kahevAya, kemake vaidyaka cIja zI ? rAganAM kAraNeA, tenAM svarUpa ane cikitsAne jANe eTale vaidaka zIkhyA ane te 'vaidya'kahevAya, paNa vaidu te kaI cIja ? te vaidakathI judI nathI. kayA dadI che ? te kaI avasthAvALA che? tene rAga zAthI thayA ? te rAganI davA kaI ? te davA ApavAthI maTaze ke nahi? A badhu vicArIne cikitsA kare to te vaidu' karI zakaye| gaNAya; nahitara UMTavaidya jevuM thAya. e pramANe ahIM paNa jinezvara mahArAjanuM je zAstra te dhyAnamAM rAkhIne vate` te te sAcuM vaidu jAtajAtanA tAva jagatamAM je tAva vIsa dahADA ke mahinA rahyo hoya to teNe 'ghara ghAlI dIdhuM' kahIe, pachI tene kADhavA muzkela bane. cha khAra mahinAthI AvatA tAva te 'hADajvara' kahevAya. to pachI ahI anAdi kALanA tAva che, tenu zu hAya ? Ane krodhaprakRti kacAranI ? evI kaI avasthA che ke jemAM ISTanA nAza ane aniSTane samAgama thAya te paNa Aveza na Ave tevI avasthA eke nahi. jema nAnA khaccAne STi vastu maLe te te khuza thAya ane aniSTa maLe te te raDavA bese. bhale ISTa na maLe teA zeka karanAra na thAya. ISTanA vighAta hAya tethI Aveza na thAya tevI eke avasthA nathI. karanAra jAnavaranI sthitimAM paNa iSTa tarapha prIti ane aniSTanA sapAdana tarapha dveSa dekhIe chIe, kIDIma kADA bhaya lAge to te caTakA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana ke mAre che? vikalendrimAM aniSTanI saMbhAvanAmAM ane iSTanA ghAtamAM Aveza keTaluM che te ApaNe joI zakIe. yAvat manuSyamAM paNa ISTane ghAta karanAra, aniSTanA saMpAdana ane ISTanA vighAta karanArane jANIe tyAre tyAM mananI pariNati sthira rahevI asaMbhavita. jagatanI dRSTie paugalika draSTimAM rAce tyAM sudhI ITanA vidhAtane karanAra upara ane aniSTanA saMpAdana upara krodha na thAya te bane nahi. paNa mArA AtmAne ISTa ke aniSTa kaMI che nahi tevI dazAe Ave, vaLI pagalika je sukha-duHkho Ave chatAM te mArAM nathI tyAM sudhI prIti aprIti na thAya. anAdi kALane krodharUpI tAva A jIvane anAdi kALane tAva lAge che. duniyAmAM tAva mATe ghareghare davAnI zIzIo che. paNa mananA tAvanI zIzIo maLe che ane te paNa maphata maLe che chatAM keInI pAse te che? nA, eka paNa zIzI rakhAtI nathI. tAvane teDuM keNa mokale che? je barAbara paththamAM na rahetuM hoya che. tyAre ApaNe Dagale ne pagale tAvane teDuM mokalIe chIe. paugalika padArthane vahAle gaNIe tyAre tenA ghAtaka upara roSa thAya. e paugalika padArtha aniSTa rAmajIe te tenA karanAra upara repa thAya ne? tyAre kahe ke ApaNe Dagale ne pagale tAvane lAvanAra chIe. koIne "tAva" kema kahIe chIe ? jema tAvamAM mAthuM dukhe, nasakerAM phUle, keDa tUTe, haTha phaphaDe, AMkha lAla thAya che tema krodha vakhate vicAre. mAthuM dukhe che ke nahi? AMkha lAla thAya che ke nahi ?. tAvanAM badhAM cihno chatAM A duniyAdArIne tAva jema gaNatarImAM Ave che, tema krodharUpa tAva gaNatarImAM Ave che kharo? te tAva koI divasa smaraNa nathI paNa A tAva te maraNane che. smRtitAva ne vikRtinAva koI manuSya keI dahADo tamArA ISTane ghAta karyo hoya, tene yAda kare tyAM kodha thAya che. A "smRtitAva." tyAre duniyAne vikRtitAva che. AmAM mAtra smaraNa eTale buddhine tAva. te tarapha khyAla Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. vighAtaka dAvAnaLa 53 gaye aTale yAda AvyuM ke phalANAe Ama karyuM, phalANAe sArUM thatuM hatuM te bagADI nAMkhyuM eTale A dhyAnamAM te AvIne Ubhe rahe. smRti ane buddhinA tAvane nivAravAnuM auSadha karyuM hoya? duniyAmAMne tAva te lehI ane cAmaDI para asara kare tyAre A tAva AtmAmAM asara kare, tyAre AvI smRti ane buddhine tAva te anAdine lAge che. krodha eTale "Atmajavara hADakAM jAya te paNa te na jAya hADakAM kharI jAya te paNa te jene joDe lAgele. " krodhe koDa pUrva taNuM saMjama phaLa jAya kodhavALAne ghAtakI rIte avatAra kahIe chIe tene khulAsa ahIM thaze. je manuSya krodhamAM rAtadivasa rahevAvALe hoya ane temAM maraNa pAme te upaje kayAM? jyAM ghAtakI sthAne hoya tyAM te janme. manuSyane niravakAza kodha hoya ja nahi. krodhane amala karate hoya tene mArA zarIrane ke mArA kuTuMbane ke mArI AjIvikAne nukazAna thaze ke nahi te badhA vicAra manuSyane thAya. keIe cUMTI bharI te tenA badalAmAM chela mArIe, paNa tene chare nathI mAratA. manuSyanA gunA ane sajAmAM hisAba che. tyAre jAnavaranI jAtane aMge te pAse maLelAM hathiyArone upayoga kare A eka ja vAta. gAyane bhoLI gaNIe chatAM te mArakaNI hoya ane cheka aDapaluM karyuM te tene ziMgaDuM mArI de. paNa A keTale julama ke anartha karanAra thaze te tene jovAnuM nahi. sApa dabANamAM AvyuM eTale DaMkha mArI de, paNa tenuM pariNAma zuM Avaze te tene jovAnuM nahi. tene te tenA hAthamAM je vakhate je hathiyAra hoya te vakhate guno thAya eTale tene upayoga kare, paNa pariNAma jevuM nahi. krodhanA pariNAmane paripAka jevAnI tAkAta nahi. krodhanA pariNAma jovAnI darakAra na rAkhe tenuM paryAvasAna kayAM heya? to tyAM. ApaNe dareka vakhate pajusaNamAM sAMbhaLIe chIe ane bolIe chIe paNa jema chokare parIkSA vagara keDI keDIne hisAbe gaNe che ane parIkSA vakhate maherane hisAba gaNe te tene zuM kahevuM? Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54. - - SoDazaka prakaraNa darzana tema ApaNe paNa "phodha koDa pUrava taNuM saMjama phaLa jAya, A kayAM sudhI bolIe te jyAM sudhI koi AvIne kabaje na le tyAM sudhI. keDanA sArA hAya, hathiyAra bAMdhIne pharanArA hoya paNa dhADa vakhate kAma na kare te te ke gaNAya? tema koi kAke kabaje kare tyAre te vAkya yAda karavAnuM nahi. e dhyAnamAM rAkhavuM ke je krodhane vakhate A vacana yAda na kare te krodhanA dAvAnaLamAM banyA vagara raheze nahi. zIkheluM vacana bacAva nahi kare, paNa yAda AveluM vacana bacAva karaze. paryuSaNamAM caMDakeziyAnI vAta sAMbhaLIe chIe. paNa tene vicAra nathI karatA. tyAre jaNAve che ke ame jinezvaranA vacananI khAtara vicAra nathI karatA. have te vakhate nathI jinezvara bhagavAnanI hAjarI ke nathI temane maLavAnuM, nathI thatuM sAkSAt darzana, nathI sAkSAt vacana sAMbhaLavAnuM paNa zAstrakAroe vacana sAMbhaLyAM tethI deza, veSa, kuLa, jAti, kuTuMbakabIle, bairI chekarA, dhana, mAlamilakata vagerene choDI dIdhAM. sAcA bhAgIdAra koNa? gaI kAle samajAvyuM hatuM ke kesariyA karanAre jIvatAnI ciMtA rAkhIne nIkaLe nahi, paNa ciMtAnA padArthone bALIne nIkaLe. kuTuMbamAM je bairI chokarAMo hoya tene bALI de, pachI kesariyA karavA nIkaLI jAya. tema A ciMtAne saLagAvIne nIkaLe. kuTuMbakabIle, deza, veza, mAlamilakta ne bairI chokarAnI ciMtA na karavI tethI tenI citA khaDakI. nAkhe. jema duniyAmAM rajapUte kesariyA kare tema dharma sAdhavA nIkaLanArA ciMtAna citA kare. ciMtAne saLagAvI de. tethI A te sAcA bhAgIdAra kahevAya. A duniyAmAM bIjA badhA bhAgIdAre jUThThA, teo juThThA che kema? te te ekalA mUDIne AbarUnA bhAgIdAra che. paNa sukhaduHkhanA bhAgIdAra keI nahi. pitAnI AMgaLIe capu vAge, lehI nIkaLe ne vedanA thAya te pitAne paNa pelAne na thAya. tema A duniyAnA bhAgIdAra mAtra mUDI ane AbarUnA, paNa sukhaduHkhanA nAha, paNa jIvanA bhAgIdAra hoya te A kAyA che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. vighAtaka dAvAnaLa tuM mArI nathI ane huM tAre nathI kAyAne duHkha thAya te jIvane duHkha thAya. kAyAne sukha thAya te jIvane sukha. tema jIvane duHkha thAya te kAyAne duHkha thAya. jIvane sukha thAya te kAyAne sukha thAya. eTale kAyAne duHkhe duHkhI ane tene sukhe sukhI jIva. tema jIvanA duHkhe duHkhI ne tenA sukhe sukhI kAyA. AvI bhAgIdArIvALAnI bhAgIdArI choDavA mAMDI. huM tAre nahi tuM mArI nahi." zAne aMge ? te te phakta vacanane aMge. te sivAya te nahine? neTIsa ApI ke mArAthI kheMcAya teTaluM kheMcavAnuM tane TakAvI rakhAya teTaluM tane ApavAnuM. bhAgIdArane A jaNAvavuM keTaluM muzkela? bhAgIdArImAM keTalAka samaya pahelAM goTALo karyo ane pachI chUTA thayA, paNa "tuM mArI nahi ane huM tAre nahi te kahevuM keTaluM muzkela? AtmAe dehanuM anAdithI rakSaNa karyuM, paNa huM tAro hato ke nahi te vAta judI. paNa tuM mArI hatI. paNa have khUllA zabdomAM kahuM chuM ke "tuM mArI nathI ane huM tAre nathI." ApaNe have judA paDavAnuM che. have tane pisAnI paNa Avaka thavA dauM nahi. jeTalA pUratI dukAna nabhAvavI teTalI vakhate tane AbarU rAkhIne nabhAvIza tema. mahApurUSe AvI neTIsa jAherAta ApI dIdhI. piSaNa karavAnAM paccaphakhANa paNa TakavA mATe chUTa. mATe mahinA mahinAnA upavAsa ane eka ja dahADe khAvuM te TakAvavuM eTaluM ja. piSaNa te nahi. A A badhuM zAnA upara? jinezvara bhagavAnanA zAsananA vacana upara vizvAsa che. je jIva ATalI jahemata uThAvanAro che te jIva krodhanA cakakaramAM paDe tyAre pariNAma kayAM AvyuM ? bUjha caMDakauzika ? bUjha" khuda tIrthakara mahArAjA, cAra jJAnavALA tyAgI thayA che. kAussagnamAM DobhA che. have krodhamAM kAraNa ke joIe? sajajanane ke durjanane ? durjanane kAraNa na joIe. durjanane pUchIe ke bhAI! zAMti che ne ? tyAre durjana kahe ke "te dhAryuM hoya te mArI nAMkhaje." zuM Ane Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana kaMI saMbaMdha kharo? durjanane khoTuM bolavAmAM kaMI kAraNa joItuM nathI ahIM durjanone kodha kema caDe te na jevAnuM. rAjarSi mahAtyAgI ne cAra jJAnI evA khuda jinezvara bhagavAna kAusagnamAM UbhA che, tyAre sApane thAya che ke "A ahIM kema Avyo? A te jaMgala che, A kaMI khAnagI AvAsa ke nivAsanuM sthAne ya nathI." jaMgalamAM Ave temAM durjanane krodha thAya tenuM nivAraNa kevI rIte? bhagavAna vihAra karatAM karatAM ahIM kAusaggamAM rahyA tyAre pelAne thAya che: A ahIM Avyo kema? A jaMgala che, khAnagI makAna nathI; paNa mane dekhe ane chatAM te kho kema nahi? bhAgI kema na gaye ? eTale caDe tene koi. pahelAM vAta jaNAvI gayA ke jAnavaranI jAta evI ke guno lAge eTale hathiyAra ugAmavuM paNa pachI tene pariNAmane nahi jovAnuM. sAmAnya jAnavaramAM pariNAma jovAnuM na hoya te sApa jevI jAta ane temAM paNa kALA nAga jevI jAta hoya. tenI aMdara e vicArane avakAza kema hoya? paNa eka ja vicAra ke ene mArI nAkhuM, gune karyo? ahIM te aA kema?" te ja guno. durjanone Aropa mUkatAM vAra lAgatI nathI. sajajananI apekSAe binagunegArane gunegAra gaNave. korTamAM vAdI, prativAdI hoya tyAM gunegAra keNa ane binagunegAra keNa tenI khabara paDe. durjanamAM mogalAI che. sArI rIte taiyAra karela hoya te vikharAI jAya. evI rIte DaMkha mAyo, paNa jhera ja tyAM na caDyuM. lehI nIkaLyuM te paNa jagatamAM asaMbhavita tevuM. lehInuM saphedapaNuM, tethI tenuM nAma "atizaya." devatAI camatkAra kene gaNe? tamArAthI je kArya na thAya te thaI jAya to tene "devatAI gaNe. tema "atizaya eTale duniyAmAM bIje na hoya ne te keIka ja batAvI zake. keIthI nahi thaI zake tevuM AkhA zarIranuM lehI dUdha jevuM dhoLuM tethI tene "atizaya ga. jyAM sApa traNa vakhata daSTinA hallo kare chatAM temAM te phAvatuM nathI. chevaTe te DaMkhe che. te vakhate dUdha jevuM lohI nIkaLe che tethI te vimAsaNamAM paDe che. je vakhate vaheNa nIkaLe te vakhate te vALI levAya. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 te na karIne ja che Deba mArI nAga, 'i 7. vighAtaka dAvAnaLa tema te vakhate bhagavAna mahAvIrasvAmI kahe che ke "caMDa ziyA, tuM samaja, tuM samaja, samatAnA keTalA dariyA? ApaNane eka DAMsa karaDe tyAre kAussagnamAM calavicala dazAvALA thaIe chIe. tyAre tahIM sApa daSTi nAkhe che, karaDe che ne DaMkha mAre che te vakhate kaI dazA che ? te vakhate zAMtimAM UbhA rahevuM te che. jyAM kALo nAga, daSTiviSa sarSa nIkaLe che, Ave che, karaDe che, DaMkha mAre che ne lehI nIkaLe che te vakhate sahana karIne "bUjha, bUjha" zabda nIkaLave te tame evI rIte kalpanAmAM le te te vakhate te zabda nIkaLe che? nA. te ahIM te kAusagamAM che, sAkSAta daSTiviSa sarpa Ave che, karaDe che ne DaMkha mAre che chatAM "bUjha, bUjha' e vAkya A dazAmAM kahe che te tamArI kalpanAmAM paNa Avaze nahi. je ApaNe na kalpI zakIe te te mahApuruSa te sApane te vakhate "bUjha, bUjha caMDakeziyA ema kahI zakyA. je jIve tIrthakaranA zAsanamAM pravartelA vacananI khAtara deza, veza, kuTuMbakabIlA vagerenI ciMtAnI citA paDakAvI te ja jIva khuda tIrthakarane aMge vicAre che ke "A marate kema nathI ? AvI sthitimAM AvyuM. basa, mArUM, jIva na rahevA dauM." A viparyAsa kenA pratApane? te che koinA pratApano. A krodha kaI gati ke kaI jAtimAM nathI? dareka gati, jAtimAM kedanI sthiti dekhIe chIe mATe A "hADavara' nahi, paNa "Atmajavara che." pahelavahele kaI kare tAva laIne AvyuM che ? nA. paNa tenA saMskAro laIne te AvyuM che. krodhane TALavAnI cAvI A AtmajavararUpI regane TALavAnuM auSadha saheluM che, paNa te karavuM nathI. duniyAnA tAvamAM gaLosatva upayogI che. krodha eTale badhe lajajALu che ke tenA tarapha tame najara nAMkhe eTale bhAgavA te taiyAra che. A krodha herAna karanAra, bagADanAra, chatAM tenA tarapha dRSTi kare te javAne taiyAra. paNa tamAre daSTi te karavI nathI? krodha na hoya tyAre be be rAgaDe bole che ke brodhe koDa pUravataNuM saMyama phaLa jAya." Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 SoDazaka prakaraNa daIna A kayAM sudhI ? te krodha na Ave tyAM sudhI. hathiyAra kayAM sudhI? haldA na Ave tyAM sudhI. paNa halle Ave tyAre hathiyAra saMtADe tenI zI dazA ? tema ApaNI pAse hathiyAra che paNa krodhanA halle Ave tyAre te badhAM DhAMkI devAnAM. Ane atha zA ? arthAt krodhane kADhavA sahelA che, paNa jyAM sudhI tene kADho nahi, tyAM sudhI te jiMdagIenI jiMdagI sudhI khase nahi. AvA krodharUpI tAvane kADhavAnu auSadha batAvanAra hoya te te kevaLa eka ja, ke jene a. jaga- tamAM A peAtAnu, A pAtAthI virUddha che tevu kazuM nathI. AvI rIte iSTa hoya ke aniSTa hAya, chatAM te tarapha rAga ke dveSa nahi rAkhanAra tevA je hAya te ja A rega TALI zake. ene jagatamAM kaMi paNa ISTa tarIke ke aniSTa tarIke nathI. tema jagatamAM koI paNa vastuno pakSapAta nathI. manuSyanA pakSapAtane kharAkha gaNI je manuSya gunegAra hoya tene nyAyAdhIzano hakka na meLe. tevI rIte aniSTa padArthA-viSaye tarapha rASa, jaDa tarapha rASa, jaDanA premamAM paDele, jaDanA dveSathI dAjhele te jagatanA krodhane dUra karavA mATe samatha kayAMthI thAya? mATe krodharUpI tAvane dUra karanArI cIja mAtra vItarAga parAmAtmA, tevI rIte abhimAna kyAM ? jyAM krodha hoya tyAM. tevI ja rIte mAyAne leAbha. A cArethI khacAvanAra keNu ? je enAthI bacyA hAya te. duniyAmAM evA kAi nathI ke je pote bace, ane bIjAne tA. tema jeNe te krodhAdi dUra karyo nathI, nAza karyAM nathI te khIjAnA krodhAdi nAza karavAnA upAyo batAvI zake nahi. anAdithI kaSAyAno rAga che te zAstrakAre jaNAvyuM tema tenu auSadha jaNAvyuM. karyu ? vIMtarAganA vacana pramANe vartAva karave te mahA auSadha che. vacananI ArAdhanA rAganI bhaya karatA dekhIe. jema zeTha hAya-rAjA hAya ane temanI tabiyata bagaDI tyAre vaidya ke DokaTara kahe ke "tamAre garama pradezamAM rahevu paDaze. ke tamAre zaradIvALA pradezamAM rahevu paDaze, Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 vighAtaka dAvAnaLa tamArAthI phalANuM nahi khavAya, tamAre amuka ja karavAnuM," te hA, kahe, tethI te DokaTaranI gulAmI gaNAya? tame te pramANe na kare te AMkha lAla karIne te kahe che. te vakhate tene mATe tamArI gulAmI gaNe che? nA. paNa "mAre roga maTADavA, mArUM hita karavA mATe A pramANe kahe che," ema tame mAno che, tema ahIM paNa A AtmA samaje ke jinezvaranuM vacana te mArA hita mATe che. mATe mAre temanA vacana pramANe ja karavuM, ulaTuM na ja karavuM, vacanathI UlaTuM thAya te mArI bhUla che. dharma AtmAne zedhaka paNa siddhi koNa kare? jinezvaranAM vacanamAM dAkhala thAya te siddhi kare. mATe jinezvara bhagavAnanAM vacanonI ArAdhanA karavI. te kare te dhama, nahi te "adharma gaNAya. mATe jinezvara bhagavAnanAM vacanonI ArAdhanA tarapha lakSya rAkhavuM joIe. vacano kayAM? tenI ArAdhanA kevI rIte? tethI dharma kevI rIte bane ? e je adhikAra batAvaze te agre vartamAna. puNyathI kharIdAyela arthAt prApta thayelI A trigI (mana, vacana, kAya) che te jinezvara , bhagavAnanI sevAthI phaLavALI che. e sivAya arthAt jinasevAthI phaLavALI na hoya te A trigIthI pAparUpI samudramAM patana thAya. jema jagatamAM nAvathI be kArya thAya che, tema jinasevA rUpI nAvikathI AtmA - pAra pAme ane parasevA rUpI nAvikathI saMsAramAM DUbe. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ WESTS kathanI ane karaNI che ke DARBA REX188888888888888888*XXXS vaiduM te zuM ? zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagAvana zrImAna haribhadrasUrI- zvarajI mahArAjA bhavya jInA upakArane mATe dharmopadeza detAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM sarva dardonAM nidAnone jANe, sava dardanAM svarUpane jANe ne tenI cikitsAne paNa jANe tethI vaidya bane, paNa vaiduM karatAM AvaDavuM joIe. vaiduM vaLI ! tene vaigha badhA rege, tenA kAraNe, tenuM svarUpane tenI cikitsA jANavAthI banyuM. paNa vaiduM kayAre? je dadIM AvyuM hoya, tenI prakRti, raMga, avasthA, badhuM je jANe ane te pramANe davA kare, tyAre vaiduM karanAra gaNAya. vaiduM karanArane bALakanA rege jANavA bahu muzkela. yuvAna re jANavA vaidyo mATe sahelA. paNa bALaghone bahu ja muzkela. kema? bALaka pAsethI hakIkata jaNAya nahi tethI. tene zuM thAya che te samaja na paDe. kema? bALaka pite kahI zake nahi. temaja pAsevALe paNa kahI zake nahi, paNa vaidyane pitAne te badhuM jANavuM paDe. kathanI ane karaNuM vedaka te badhA, paNa ahIM AgaLa A jinazAsana te kevaLa vaidaka, zAnI apekSAe te vaidaka? AtmAnA rogonI apekSAe te jinazAsana vaiidaka che, paNa zarIranA rogonI apekSAe carakasaMhitA, sukRta vagere che, paNa AtmAnA rege, tenAM nidAna, tenAM svarUpa, tenAM kAraNo ne tenI cikitsAne jaNAvanAra hoya to te kevaLa jina zAsana ja. kaI kahe ke tame jinazAsanamAM che, tethI sikake mAre che ? nA. paNa karaNa karIne kathanI karanAra hoya te kevaLa jinezvara prabhu Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. kathanI ane karaNI 1. che, bIjA badhA devA Arbha-parigrahamAM masa. upadeza Ape tyAre ? zAnta vAste mumukSu ema bele. paNa Ane lAyaka koNa che? je krodhAdithI rahita hAya, je indrayAne damanAra hAya, je mekSanI IcchAvALA hAya te lAyaka che. paNa tenA devAne aMge vicArIe to kayAre zAMta, dAMta ane mumukSunI avasthA che? eTale janetarane mAtra kathanI, paNa karaNI nahi. karaNIne vaLagADavI na paDe te mATe nityavAda rAkhyA. siddha eveA syAdvAda zA mATe na mAnyA ? jagatamAM evI cIja nathI ke jene tame syAdvAda na mAnyA. kapAsa laI e. kapAsa vAgye. temAM pANI AvyuM. temAMthI kapAsa thayA. temAMthI rU thayuM. temAMthI kapaDAM thayAM. te pAchAM mATI thai gayAM. kapaDAM vagerepaNA vakhate kapAsIApaNuM che? nA. paNa pudgala kayAM che ? je pagalA kapAepaNe hatA te ja pudgalo kapAsa, rU, kapaDAM, mATI vagerepaNe pariNamyA. mATe katha`cit sthAyI ane ka cat parAvata pudgale, avasthAe parAva pAme ane mULapaNe sthAyI rahe. dAnayAmAM evA kAI paNa padArtha nathI ke je syAdvAdanI maryAdAmAM na hoya. have syAdvAda mAne tyAre temane Izvarane malina mAnavA paDe, sRSTinA sarjanahAra tarIke mAnanArAne tenA AtmAne kaMcit nirmala yAne kaMcit malina mAnavA paDe. mATe AtmAne temAM kaMI nathI. " jema ArisAmAM prakAza paDayA, te game tenA paDaco hAya, paNa jevA paDayA hAya tevA dekhAya; paNa kAcane temAM zuM ? muktivALA kayAM doDe che? ArisAnA hIrA ka`mata keTalI pAme ? hIrAmAM zuM ochu che? ghATa, raMga, teja, AkAra paNa te ja che, chatAM ArisAnA hIrA eTale kai nAMha. arisA potAnA asala svabhAvamAM che, paNa game tenu pratibiMba tenAmAM paDe paNa potAnA svarUpamAM te phera nathI pADatA. tema bIjA pAtAnA Izvarane dharmanI karaNI na mAnavI paDe mATe Izvarane arisA jevA mAnIne tenI lIlAmAM pratibi Mba mAnIne pheMkI de. paNa e khyAla Ave kayAMthI? ke A chAyAnA pudUgalA che ke nahi? te bhAvarUpa che ke abhAvarUpa che? Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana tame chabIo utarAve che, paNa kAca uparathI AkAra je hoya te te karI de che. chAyA, AkAra paugalika na haya, vastusvarUpa na hoya te chabIo thaI kayAMthI? chAyAnA pudagale che tethI te te rUpe pariNamavAnA che. paraMtu te mAnavuM nahi? abhAva brahmarUpa mAnIne cAlavuM te mATe Izvarane nitya mAnI laIne cAlavuM paDe che. A pramANe na cAle te IzvaramAM malinatA mAnavI paDe ane malinatAthI nirmaLatA mAnavI paDe. tethI nirmaLatAmAM mIMDuM che, mATe mAnyA vagara chUTako nathI. tethI svAduvAda na mAnatAM nityavAda mAne che. svAduvAda kahe te tyAga, vairAgya ane tenAM sAdhane lAvavAM paDe, vikAra mAna paDe, teno nAza karavA mATe sAdhana lAvavAM joIe. te kayAMthI lAve ? mATe nane pakaDe. jagatane jIvADe ne mAre te chatAM temAM kaMI paNa phera nahi. avatAramAMthI "Izvara' ke "IzvaramAMthI "avatAra? jaine avatAra ane Izvara mAnanArA che. jainetare paNa avatAra ne Izvara mAnanArA che. paNa pharaka kayAM paDe? jeno avatAramAMthI Izvara mAne che tyAre janetare IzvaramAMthI avatAra mAne che. kema? mahAvIrasvAmInA ra7 bhava, kaSabhadevajI mahArAjanA 13 bhava, zAMtinAtha bhagavAnanA 12 bhava, pArzvanAtha bhagavAnanA 10 bhavane neminAtha bhagavAnanA 3 bhava, tema dareka tIrthakaronA ATalA bhave kahyA, tethI zuM thayuM ? avatAramAMthI Izvara thayA ne? bIjAne IkavaramAMthI avatAra levAnA eTale nirmaLatAmAMthI malinatA mAnavI paDe, avikArImAMthI vikArI mAnavA paDe tyAre jaine avatAramAMthI Izvara mAne che. anaMtA tIrthaMkara thayA, thAya che ne thaze te badhA avatAramAMthI Izvara thayA che. anya mane je je avatAra thayA, te IzvaramAMthI thayA eTale nirmaLamAMthI malina thavAnuM. mUti eTale AtmAno Arise jaine jinezvaranI mUrti mAne che. te zAsana vyavahAranI apekSAe mUrti che, paNa UMDA utarIe te eka apekSAe bhagavAnanI mUti na heya paNa AtmAne ke banAve che tene te Arise che. Avo AtmA banAvIza tyAre tuM sAdhI zakIza." te mUrti kevI che? Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. kathanI ane karaNI "prAmAjima daripura prA . vAnarmamara, zAminArA: >> AvI sthitimAM nahi Ave te tuM tArI asala sthitimAM nahi AvI zake. mATe temAM Izvarane raMga, mAna vagere na rAkhyAM. raMga, UMcAI, rAjya, nIti, makAna sAthe saMbaMdha nahi, paNa prazamaratimAne tenI sAthe saMbaMdha. ekanI pUjA te sarvanI pUjA ane ekanI helanA te sarvanI helanA A vAta vicAraze te eka cekasI seMkaDe dAgInAnI parIkSA kare paNa eka vakhata be dAgIne Ave ane tene kiMmatI kahIne thApa khAdhI to jiMdagI dhULamAM bhaLe che. tema ahIM eka vItarAganI avajJA kare te bAkInA mAnyA hoya, chatAM te dhULa. A ja vAta havAthI zAstrakAre jaNAvyuM ke-grifma pU4mI, saLe te pUrA ti' eka vItarAganI pUjA karIe te sarvanI pUjA karI gaNAya. eka vItarAganI helanA karI te sarvAnI helanA karI gaNAya. A vAtathI jAtivAdamAM AvavuM paDaze. kiyA, guNa ekalAM mAnyAM nahi cAle, paNa guNane kiyAvALI vyakti mAne te ja kAma cAle. mATe sAva jJAnanachikathA :- AtmA jJAna, darzanane cAritrasvarUpa che. je te svarUpa na hota te jJAnAvaraNIya Adi karmo na mAnavA paData. mATe dareka AtmAne jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNaya ne cAritra mehanIya karmo mAnyAM. kayAre mAnyAM ? AtmAne jJAna, darzana, cAritra, sukha, dAna vagere svarUpa mAnyA tyArene? Avela hoya te te pAchuM vALe, tema kahI zake, tema rekAyuM jyAre kahevAya? te svarUpavALe mAne che. abhavyane jIva paNa siddhasvarUpa che. siddha paramAtmAnuM ja svarUpa te abhavyanA AtmAmAM che. tene AtmA, kevaLajJAna kevaLadarzana, cAritravALa na gaNe te tenAM AvaraNe kayAMthI mAnI zakaze ? mATe dareka jIva siddhasvarUpa che. dareka AtmA jJAna, darzana ne cAritravALo che. traDharsf Rsg keNa bele ? cha kAyanA kUTAmAM ramate na Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --- SoDazaka prakaraNa darzana hoya te paNa te cha kAcanA TAmAM ramatA hoya te na kahI zake. koyale hoya ane 4 sufja kahe tenI kiMmata zI? tema aDhAre pApasthAnamAM ragaDAle haiya, jene te aDhAra pApasthAnane nAza karyo na hoya, te nAza karIne AtmAne sAdhavA taiyAra na hoya te s traznarsfma kahI zake nahi. paNa sarva Avo choDIne AtmasAdhanamAM lIna banelA mahAtmAe ema belI zake ke tais #sfma mATe te kahevuM paDayuM. je sAdhu hoya tene ja AtmA jJAna, darzana cAritra. kAraNa? tene AtmA jJAna, darzana, cAritranI pariNativALe che. te zarIramAM rahela che mATe te "ase" kahI zake te sivAya koI kaDI zake nahi. jJAna, darzana, cAritrasvarUpa je AtmA mAne, tethI tene rokavA mATe karmo mAnavAM paDyAM. evA svarUpavALo AtmA vadhe, saMpUrNa siddhine pAme, te siddhi pAmanArI vyaktine mAne che te jJAna, darzana, cAritrane mAnanAra gaNAya; nahi te te na mAne te te mAnanAro na gaNAya. jevI rIte guNone mAne tevI rIte guNIne mAno. jevI rIte guNIne mAno; tevI rIte guNane mAne; paNa jaina zAsanane guNa ane guNI baMnenuM sanmAna pAlave paNa apamAna na pAlave. eka guNanuM ke eka guNInuM apamAna kare te badhAnuM apamAna gaNAyuM. * gozAle RSabhadevathI pAnAtha sudhInA ra3 tIrthakarane mAnate hate paNa bhagavAna mahAvIrane naheAte mAnate. jamAli tIrthakarane mAnate hatuM, paNa tene gautamasvAmI Adi khaTakyA hatA. jethI teNe bhagavAna mahAvIra svAmIne kahyuM ke jemAM tamArA A gautama vagere chadmastha ane kevaLajJAna rahita phare che tevI rIte huM nathI. mane te kevaLajJAna thayeluM che. huM AvaraNa vagarane chuM, A kenI hariphAI? gautamasvAmI vagerenI. te paNa zAsanane na pAlavyuM. mATe ekanI pUjA karI te darekanI pUjA karI gaNAya; ane ekanI helanA karI te darekanI helanA gaNAya. A pramANe hovAthI bhagavAna jhASabhadevajI tarapha daSTi hoya tyAre mahAvIra svAmI vagerenuM stavana belIe chIe. prAcIna kALamAM stuti je tIrthakaranI heya tenI thatI. AjakAlamAM te nathI. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. kathanI ane karaNI kema? A te lAkaDe mAMkaDuM vaLagADe che ne? nA. ame guNInI pUjA guNa dvArA karIe chIe tethI te dareka te guNavALa che. mahUiMtA kema ne saritA kema nahi? jo ema che te "name arihaMtANuM zA mATe? paNa "name arihaMtassa kahene? evA anaMtA arihaMte thayA che. vartamAnamAM paNa che ane bhaviSyamAM paNa anaMtA thaze. paNa eka thayA nathI, thaze nahi ne thatA nathI. tevI kalpanA na Ave mATe bahuvacana mAnyuM. jaina ane janetaranI mAnyatAmAM kaye bheda? paramezvarane te jainetara tarIke gaNAtA badhA Astike ane jene mAne che. pharaka karyo che? janetara paramezvarane sRSTinA sarjanahAra tarIke mAne, tyAre jene svAtaMtryanA sarjanahAra tarIke mAne. jo A sthiti samaje ke A kudaratI niyama che. Izvare jhADa racyuM, tethI tene pAMdaDAM, phaLa, vagere darekane ghATa ghaDate AvyuM ema kharuM ne? sRSTinA sarjanahAra mAnanArane badhI vastu mAnavI paDe. tyAre jene e badhuM kudaratI sajana mAne che ane dekhe che. luNanA agaramAM leTuM paDyuM hoya te te keTaleka kALe lUNa thAya che. paththaranI khANamAM kacara paDaye heya te te paththara thAya che. kelasAnI khANamAM kacare paDe hoya te te kelase thAya che. abarakhanI khANamAM kacare paDe heya te te abarakha thAya che. je sRSTinA sarjanahAra heya to kUtarI ane bhUMDaNane tevI mAnavI paDaze. mATe sRSTinuM sarjana kudaratI cAle che. Izvara svAtaMtryanuM sarjana kare che. jeoe pitAnA AtmAne karmanA pAMjarAmAMthI mukta karyo che, paugalika parAdhInatAmAMthI mukta karyo che. teo bIjAne AtmA karmanI paMjara ane pudgalanI beDImAMthI kema chUTI zake te batAvI zake. jema caMdra, sUrya dekhADanArA che, paNa karanArA nathI, tema jainee Izvarane batAvanAra tarIke mAnya che. bIjAoe ene banAvanAra tarIke Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana mAne che. mATe badhAne banAvanAra ane eka mAtra Izvara mAnyo eTale cAlyuM. paNa batAvanAramAM upadezanI asara sarva kALa, sudhAro sarva kALa, pravRtti sarva kALa TakatI nathI. upadezanI asara baMdha thAya tyAre upadeza karanAre hoya te ja jagatanuM kalyANa thAya. batAvanArane vAraMvAra meLavavA paDe. jene paramezvarane svAtaMtryanA sarjanahAra mAne, tethI temane ghaNA paramezvara mAgye ja chUTake. mATe aneka paramezvara mAnavAnI jarUra. mATe "name arihaMtANuM" tyAM bahuvacananI jarUra che. ekanI pUjA e sarvanI pUjA che ane ekanI helanA e sarvanI helanA che. gozAlAe anaMtA tIrthakare mAnyA ane vartamAnanA 23 mAnyA, te chatAM te mArga bahAra gaNAya. zAsanamAM te nathI pAlavatuM. zAsanamAM guNa ne guNI e bene mAne te ja pAlave. mATe "AtmA bolavA mATe kharekhara hakkadAra jaine. sAi rahyAmi' balavAne hakkadAra keNa te jJAna, darzana, cAritramAM pravarte bolavAne hakkadAra. paNa svarUpa tarIke dareka AtmA jJAna, darzana, cAritra svarUpa che te A cAre gatimAM bhaTakavuM zAthI thAya che? karmathI. karmarUpI rogane TALanAra auSadha hoya te te jinezvara bhagavAnanuM vacana. mATe javanA dhaniyA vasu dharma dharmaema dareka pikAre che. dharma UMce che, karavA lAyaka che, tema dareka gaNe che. paNa dharma ke hoya? tenuM svarUpa kevuM ? hIrAnuM svarUpa ghaNu ochA jANe che. dharmanuM svarUpa Astika mAtra jANe dharma kartavya che tema je kahe tene dharmane epa caDhAva paDe che. dharma cIja zI? vacananI ArAdhanA, paNa te zAstranA AdhAre. vacananI ArAdhanA e ja dharma khare ne? "kSapaka zreNIe caDe heya. kevaLa jJAnI thayA hoya tene sUtranuM AlaMbana na hoya. A kevaLa jJAnanI vAta karI. samaja be prakAre nisarga ane adhigama. adhigama samakti vacanathI thAya; paNa nirsaga hoya te vacana na heya. te kevaLIne dharma rahita mAnavA? kema zAstranA AdhAre pravartavuM tene dharma kahe te kevaLI zAstranA AdhAre pravartatA nathI mATe temane dharma na mAna? Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. karaNa ane kathanI mahAnubhAva!vAta vicAra. teo kevaLajJAna pAmyA te kyA AdhAre? vacananA AdhAre. mATe vacanaprayeLa te barAbara che. paNa haMmezAM zrotAnI lAyakAta pramANe upadeza karavAno hoya. je vakhate AThe karmathI gherAyelAM hoya te vakhate AThe karma baMdhAyelAM che. kevaLI sivAya je zrotA hatA te ATha karmavALA hatAM. zrotAnI apekSA e zrotAne lAyaka upadeza karavAmAM Ave. upadeza sAMbhaLI rahelA zrotAne vacananI ArAdhanAne niyama che. kevaLI nisarga samaktivALA che, mATe te zrotAne viSaya nathI, mATe koI paNa prakAre dUSaNa, ati vyApti, avyApti nathI. zrotAo vacananA AdhAre pravarte te ja dharma pAme; mATe zrotAne aMge vacananI ArAdhanA te niyama. vacana prIti anuSThAnavALAne A niyama nahi. ahIM adhikAra vacananI ArAdhanAvALe che, paraMtu zrotAe khyAlamAM rAkhavuM ke jinezvaranuM vacana kevuM che? je pramANe vacana che te pramANe vartana che. ANAbhaMgAU ciya 'dhammo ANAe pddibddho|| (paMcA0 gA. 296) AjJA dvArA ArAdhaka. je AjJA dvArA ArAdhakavALe hAya tenI apekSAe "vacanArAdhanA" kahevAmAM AvyuM che. vacana je kahyuM te kevuM? kenuM levuM? ArAdhanA kema lIdhI? ane tethI ja dharma thAya te je adhikAra jaNAvaze te agre vartamAna. mukti pAmele jIva pharIne saMsAramAM Avate ja nathI. pharIne saMsAramAM Ave tene mukti kaI A rIte kahI zakAya? jainazAsana vItarAgapaNuM prApta karAvavA mATe ja jagyuM che. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanA 2 dhanA ane zakti che vyakita-paramezvara ke guNe? zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhasUrIzvarajI mahArAjA bhavya jInA upakArane mATe dharmopadeza detAM AgaLa sUcavI gayA ke A jagatamAM jaine ane jainetara bane paramezvarane mAne che. Astika mAtra deva, guru ane dharma e traNa padArtha mATe matabhedavALA nathI. dareka Astika deva, guru ane dharma e traNe tattvane mAne che. jyAre dareka Astika deva" tattvane mAne che. te bheda zAmAM? vyaktimAM ne? tame paramezvarane mahAvIra, RSabhadeva vagerename mAne che ne bIjAo viSNu, mahAdeva, brahmAne nAme mAne che. mATe nAma ke vyaktimAM bheda ke bIjuM kaMI ? vAta kharI, paNa pharaka karyo che, te vicAre tyAre mAluma paDe. vicAra na karanArane padArthanuM svarUpa mAluma paDatuM nathI. gamArane kAca-hIre, sonuM-pittaLa,cAMdIkalAI vacce pharaka hetuM nathI. gamArane te A e pILuM ne te e pILuM. tene te pILuM eTaluM sonuM. tema ahI paNa e vyaktibhede devabheda mAnya che. tame mahAvIrane mAne te mAnIe, tema ahIM nahi, kemake prathama te jaine vyaktine paramezvara mAnatA nathI. dhyAna rAkhajo A vAtanuM samAdhAna AgaLa Avaze. jeno vyakitane paramezvara nathI mAnatA paNa guNIne paramezvara mAne che. tethI jeTalA guNavALA thayA te badhAne paramezvara mAne che. tethI jaino aneka paramezvarane mAnanArA gaNAya. vyaktine-paramezvara mAnanArAne eka ja paramezvara mAna paDe. jemake eka ja mAlika tenuM phalANuM nAma eTale khalAsa. phalANuM Ama kare te mAlika." A guNa upara gayA. tevA je hoya te mAlika gaNAya. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -9, ArAdhanA ane zakita jainetaree paramezvara vyakita tarIke mAnyA paNa guNa tarIke nathI mAnyA. teo te baeNrI, chokarAM, dhana, mAlamilakata kuTuMba ApanArAne "paramezvara" mAne che, have te guNe kyA? tene vicAra nathI. zabdanI prIti, nahi ke padArthanI ajJAnI te paramezvara kahe, dhAre game tyAMthI bAhya paramezvara zabda dAkhala karyo. jagatamAM zabdanI prIti jabarajasta gaNuMya che, paNa padArthanI prIti nathI hotI. te te kema judA paDe che? ATalI moTI sabhA jemAM cakaluM sarakhuM na pharasI zake tethI sabhAmAM beThelA darekane pUchIe ke saMpa sAro ke kuMsa? e so TakA saMpa sAre" ema kahe, paNa kusaMpa sAre kahevA keI taiyAra nathI. have temane bIjI vakhata pUchIe ke saMpanAM ane kusaMpanAM kAraNe kayAM? ane tene amala keTalAe karyo ane tene dUra keTalAe karyo? te jaNAvavAmAM 90-95 TakA nIkaLI jaze. pachI trIjI vakhata pUchIe. ke saMpanAM kAraNono amala keNa kare che? amala karanAra eke nahi nIkaLe. tyAre AvuM zuM kAraNa? "zabdanI prIti paNa padArthanI prIti nahIM, AnuM kAraNa che. saMpa karanAranI lAyakAta saMpa keNa karI zake ? keNa vadhArI zake ane koNa TakAvI zake ? te je A traNa vastumAM taiyAra hoya che. pahelAM e ke keInA nukazAnamAM ApaNe AvavuM nahi. e jenI tamannA hoya, ane ApaNuM mAnasika, kAyika pravRtti keIne nukazAna karanAra na hoya te A saMpanuM paheluM kAraNa paNa "meMne pIA, merA belane pIA, aba kuvA dhasa paDe." tema mArA mATe bIjAnA jIva jAya te mATe kaMI nahi. mATe keTalAka kahe che ne ke "paranI tAre zI paDI ? tuM tArI saMbhALa." AvI sthitivALe kahe ke huM saMpane cAhuM chuM te ke gaNAya? tema A upAdhivALA pudgale che, tenI tAre zI paMcAta ? paNa tuM tArA AtmAnuM saMbhALa. A vAya ahIM yukta hatuM tene duniyAmAM AraMbha, parigrahanuM kAma jaladI karI levuM. cheka adhUre hoya te paraNAvI de. ghara bAMdhavAnuM hoya Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana te bAMdhI de. kema? te kAla maryA ke jIvyA tenI ciMtA thAya, paNa dharmanuM kAma hoya te A sAla nahi paNa AvatI sAla vAta. "ghaDInI kene khabara?" A vAkya dharmAnA kAmamAM AvyuM kharuM? cha mahinA, bAra mahinA ne pachI karIza" paNa kAla kone dekhI che? mATe Aja karI le. A sthiti dharmanA kAmamAM nathI AvatI. AraMbha-viSayAdinA kAmamAM kone kAle dekhI te Ave che, tema "paranI tAre zI, paDI? tuM tAruM saMbhALa. pudgalanI tAre zI paDI che? tuM tArA AtmAnuM saMbhALa." tene badale ahIM bIjA nI tAre zI paDI che? paNa tuM tAruM saMbhALa." bIjA mATe zuM bolAya che? "jahannamamAM jAya, khADamAM jAya." A bolanAre, "saMpa sAre che" ema kayA moDhe bole che? e bhAna vagarane che. - jema phenegrAphamAM paheluM gAyana AnaMdanuM, bIjuM aphasanuM ne trIjuM vivAhanuM hoya te te pramANe te gAya. paNa AgaLapAchaLa te jotuM nathI. tema ApaNe eka jAtanA phenogrApha chIe. duniyAmAM saMpa sAre che. tethI te bolI de, paNa "mArUM mAnasika, kAyika ne vAcika vartana keI divasa, keI kALa kaI paNa jIvane nukasAna karanAra na hovuM joIe." te saMpanuM paheluM kAraNa, paNa te "jahannamamAM jAya, khADAmAM paDe te te bIjAnA kusaMpanuM kAraNa. tethI kusaMpanuM bIja vavAI gayuM. mATe saMpanuM sthAna mana, vacana, kAyAthI. huM keInA apakAramAM vartavAvALe na thAuM, huM gunegAra na banuM, gunAmAM AvuM nahi. bIjA guno kare chatAM huM gunegAra thAuM nahi." bIjI jaDa e kebIjAe karelA gunAnI gAMThe bAMdhuM nahi jema nAnuM baccuM dhAvatAM dhAvatAM dAMta mAre tethI tene koI berIe ukaraDe nAkhe ? lAta mAre che, vALa kheMce che. kaMI nahi, ApaNuM che, baccuM che tema kahe che ne? saMpa jALavavAnA traNa rastA, jene sarva AtmA pitAnA jevA mAnyA che tene sarva jene ApaNA pitAnA jevAM gaNatAM vAra nahi. tethI teo gunAnI gAMTha na bAMdhe. mATe gunAnI gAMThana bAMdhavI-saMpanuM A bIjuM kAraNa te paNa saMpano saMbaMdha. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 9, ArAdhanA ane zakita thayA chatAM eTale saMpa thavA chatAM upakArano vakhata kaI paNa vakhata paNa javA de nahi. (1) pote gunegAra banavuM nahi, (2) bIjAnA gunAnI gAMTha vALavI nahi ane (3) upakArano vakhata javA de nahi. saMpa sAro gaNanArAe A traNa rastA keI dahADo vicAryA ke nahi? paNa tyAM sAvacetI rAkhavI nathI. "ApaNe gunegAra banIe te zuM kahIe chIe? hoya, thaI jAya." bIjA kare te "nAno nathI, kALa nathI, pANIne "bhUra kahenAra nathI." tema kahevA taiyAra thaIe. paNa pitAnA gunA vakhate e vicAra AvyuM? ApaNe jene gunegAra gaNIe tene mATe "samaju' gaNIne cAlIe paNa tene aNasamaju gaNIe te gunAnI gAMTha na vALIe. tene aNasamaju gaNIe te gunAnI gAMTha vaLAya nahitethI ApaNe tenA karatAM samaju gaNaIe? e je aNasamaju che te tenI gAMTha zAthI bAMdhe che ? aNusamaju te gune kare, tADana kare ne mArI paNa nAkhe. ' ajJAnathI anartho thatA na hota te ajJAnane kharAba gaNavAnuM kAraNa na raheta. mATe ajJAna nikanuM kAraNa che. pote ajJAna banIne pitAne gune uDADI de che. gune karIne korTamAM kesa vakhate ajANyA hate, buddhi ThekANe na hatI. bIjAne bacAvanA A zabda vAparyA. ajJAnanA nAme roSa kare. AvI mUrkhAI kare ane pAchA kodha kare che. te krodha zAnA upara kare? te mUrkhAI upara kare. gunAthI bacavA mATe ApaNe ajJAnanI DhAla dharIe ane bIjAne gune hoya te tene kahIeH AvI mUrkhAI karI? Ama kahevAno artha zo thaye? te gunAne vadhAravAmAM paNa tenA bacAvamAM nahi. je manuSya pote gunegAra na banavuM, tevI sthitimAM rahe ane bIjAne guno thayo hoya te tenI gAMTha na vALavI' ema Icache te ja saMpa jALavI zake. apakAra upara upakAra kAlanI vAta dhyAnamAM laIe. caMDaziyAe traNa traNa vakhata agninI javAlAo pheMkI. tethI bhagavAnane asara na thaI. bhagavAnane Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - SoDazaka prakaraNa darzana asara na thAya te paNa te te Ubhe che. chevaTe DaMkhe eTale tenA AtmAne eTalo badho bharese ke "A paDavAne. e paDaze te huM cagadAI jaIza." A sApa AvI dazAmAM che, tyAre bhagavAna AvI dazAmAM che, chatAM bhagavAna zuM vicAre che? A jIva ajJAna dazAmAM che. ajJAnI che, mATe khUjha bUjha caMDakeziyA ema bhagavAna bele che. bIjAnA gunAne poSaNa karanArA te AvA zabdo bole kharA! ApaNe mUrkhane gunAnA piSaNa karavAvALA chIe. AvA vakhatamAM ghaNuM saphaLa upayoga niSphaLa na thAya te upaga kene? caMkeziyAne. kema? jenI daSTiviSanA pratApe AkhuM vana baLI gayuM, jAnavare badhAM bhAgI gayAM, bagIcA badhA baLI gayAM te sApa ahIM javAlA pheke che. te paNa traNa traNa vakhata ! jenI eka vakhatanI daSTimAM vananAM vane sApha thaI gayAM, tevI daSTi traNa vakhata nAMkhI, chatAM te saphaLa na thaI. tyAre te DaMkhe. DaMkha mArIne khasI gaye. pitAnA kArya upara keTale badhe bharesa haze? tyAre bhagavAna mahAvIra zuM kahe che? bUjha, bUjha, samaja, samaja caMDakeziyA!" ATalA badhA apakAra vakhate "samaja samaja' kahenArA bhagavAnanA ApaNe sevaka chIe, temanI chatrachAyAmAM rahenArA chIe, chatAM temanA chatrane chuMdI nAMkhIe chIe! kusaMpanAM kAraNe (1) ApaNA gunAne DhAMkavA, (2) pArakAnA gunAne moTA gaNIne gAMTha bAMdhavI ane (3) upakArano badale javA de. kusaMpanAM A traNa kAraNe che. "saMpa cAhIe chIe te kayA meDhAthI bolAya che? saMpanAM sAdhane kayAM? te pUchIe te pAMca kAraNe paNa te nahi batAve. ane tenA amalanuM pUchIe te te koI javAba nahi Ape. jagatamAM zabdanI prIti hovAthI "saMpa sAre, saMpa sAre" tema gaNaye, paNa saMpa ke tene vicAra nahi. tema jainetare che. jema ApaNA jaine gaNAtA keTalAka ajJAnI paramezvarane mAne che. paNa te zA mATe ? tema gaNe cheAbarU, kIrti vagere te Apaze e mATe anya matavALAe paramezvara mATe aMdara DekiyuM na karyuM, paNa paramezvarane mahimA gAye. paramezvara Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9, ArAdhanA ane zakita 73 pahelAM kevA hatA? temaNe zuM karyuM? ane paramezvara kevI rIte thayA? temAMthI temane kaMI khabara che? nA nathI. jaina ane jainetaranI paramezvara saMbaMdhI mAnyatA jainetaroe vyaktine paramezvara mAnIne tenA kAraNe tapAsavAnuM rAkhyuM nathI, tyAre jaine vyaktine paramezvara tarIke nathI mAnatA. te pachI bhagavAna mahAvIra, gaSabhadeva, padmanAbha temane mAne che ne? te vyakti che. te vyakti che tethI ame nathI mAnatA. hIrAne vepArI hIrAne "hIro" mAne che. paNa te hIro rAkhamAM game te jhaverI tenI kiMmata karavA nathI besato. naMganA hisAbe hIrAnI kiMmata nahi, paNa svarUpanA hisAbe hIrAnI kiMmata karavAmAM AvI. tema ahIM kaSabhadevAdine vyakita mAnIe chIe te vyakti tarIke nahi paNa arihaMtapaNA tarIke. bhUtamAM anaMtA thayA, vartamAnamAM civazI, vIzI ane bhaviSyamAM je thaze te badhA paramezvara vyaktie che. paNa ekenuM vyakti tarIke zAsanamAM sthAna nathI. A vAta vicAraze te jemAM parameSTimAM "namo arihaMtANuM" rAkhyuM paNa name mahAvIrasma ke name 2Sabhasma na rAkhyuM. ame RSabhadeva, mahAvIrane vyakti tarIke nathI mAnatA paNa teo ahaMpaNavALA che mATe temane mAnIe chIe. sarva kALamAM keNu? jaina dharmamAM arihaMtene zAzvatA mAnavA lAyaka mAnyA che. jema viSNavamAM viSNu, zivamAM mahAdeva, vedamAM brahmA vagere sarva kALa kayAMthI hoya? vyaktio sarva kALanI heya ja nahi. aSabhadeva; mahAvIra mahArAjA vagere sarvakALa nathI paNa arihaMta te sarva kALa che. sarva kALamAM guNa hoya, paNa vyakti na hoya. vaiSNava, zaiva vagerene nitya dharma mAnavAne vakhata nathI. teo tema mAnatA nathI. dharmane nitya mAna, sarva kALane mAnave te -hakka kone? te hakka che jenene ke jeo guNone aMge mAne che, paNa Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 - paDazaka prakaraNa darzana. vyaktine nathI mAnatA. sarvane ekasarakha, sarvakALa namaskAra rahe mATe "name arihaMtANuM" rAkhyuM. guNa uparathI e guNavALA, arihaMtade che. jainetaree deva mAnyA vyaktigata; jenee deva mAnyA, vyaktine paNa te vyaktigata tarIke nahi paNa guNa tarIke. nava pada ane vIza sthAnaka arihaMtanI ArAdhanA eTale zuM? arihaMta eTale zuM? arihaMtane sAmAnya artha karI daIe ke vIza sthAnaka ArAdhI jina-nAmakarma bAMdhI devalokamAM gayA ne tyAMthI AvIne thayA te arihaMta, bahAranuM svarUpa te tema ja che, paNa aMdara arihaMtanI jaDa, skaMdha ane phaLa. te traNa tarapha lakSya dezo te mAluma paDaze ke arihaMtanI jaDa kaI ? ApaNAmAM nava pada ane vIza sthAnakanI ArAdhanAmAM navuM zuM hatuM ? jenone ArAdhya nava cIja che. te sivAya bIjuM kaMI nathI. vIza sthAnakamAM judA judA bevaDAvyAM che, tenAM nAma. judA judA rUpe rAkhyAM. nava padane choDIne vaza sthAnakamAM javAnI jarUra zI hatI? nava pada ane viza sthAnakamAM pahelI arihaMtanI ArAdhanA che. nava pada ne vIza sthAnaka judAM nathI te nava pada athavA vIza sthAnaka. ArAdhavAM hatAM. arihaMtane ArAdhatAM, arihaMtanI pUjA, bhakti, bahumAna, sanmAna karanArAnI be daSTi hoya. jema nAvaDImAM khalAsI ane musAphara be ya beThA hoya te te beyanI be daSTi judI hoya che.. musApharanI daSTi e hoya ke huM sAme kAMThe jAuM, tyAre khalAsInI. daSTi e hoya ke "A musApharone sAme kAMThe pahoMcADuM." tema ahIM AgaLa bhavya che zAsanane kema samaje? kema zAsanane pAme? kema AgaLa vadhe? kema AtmakalyANamAM joDAya ?. ane kema bhavANuMvAdine pAra pAme? AvI bhAvanA e arihaMtanI ArAdhanA che. pite nirapekSa rahe. te tema nahi, paNa pite sAthe hoya. A daSTinI ArAdhanAvALe vIza. sthAnakamAM jAya. te vakhate ema vicAra kare ke bhagavAna ane huM eka : Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha, ArAdhanA ane zakita chIe te te bhavya jInA upakAra karanArA nahi. bhavya jIne te mALa upara caDI ke bhayare besIne arihaMtanI ArAdhanA thaI zake, paNa vIza sthAnakanI ArAdhanA mALe ke bheyare beThA thAya nahi. paNa bhavya jIve dharmamAM kema vadhe? kema Take? kema majabUta thAya? te kema AtmakalyANavALA thAya ? tema pite arihaMtanI ArAdhanA je kare te jIvene svataMtratAnA raste vALavA. karmanI gulAmI kene? bIjAo paramezvarane sRSTinA sarjanahAra mAne tyAre ApaNe svataMtryatAnA sarjanahAra tarIke mAnIe chIe. paNa te na hoya te. kUtarI, bhUMDaNa vagere paNa sRSTinuM sarjana vadhAre kare che, mATe sRSTinuM sarjana koInuM karyuM thatuM nathI, paNa ApoApa thAya che. tene aMge Izvarane doro te jarUranuM nathI, paNa svataMtratAnA sarjanamAM AtmA pudgalathI jude che, karma pAMjarAmAMthI mukta thAya tene mATe arihaMtanI jaDa svataMtratAnA sarjana mATe avatAra le paDe? avatAra le te jIvane AdhIna che? hA. ajavALuM karavuM te ApaNe AdhIna nathI, paNa dIvo karo te ApaNuM hAthanI vAta che. tema aMdhArUM karavAnI ApaNI tAkAta nathI, paNa bArIbAraNuM baMdha karavAnI tAkAta che. tema Avato janma ApaNuM hAthamAM nathI, paNa je karma baMdhAya te ApaNuM hAthanI cIja che. ApaNe sArAM karma karIe te tAkAta nathI. paramezvaranI ke ApaNane te durgatimAM dhakelI zake ! sRSTinA sarjanahAra tarIke paramezvarane mAnanArAne karmanI gulAmImAM te cAlavuM ja paDe. jene jIvane javAbadAra ane jokhamadAra mAnanArA che. hiMsA. kare te te hiMsAnI javAbadArI jIvanI che; ane tenAM phaLa bhegavavAnI. jokhamadArI paNa tenI che. te hiMsA karI tenI javAbadArI pitAnI gaNe che. pite dharma karyo hoya te sAruM thayuM. A te zAthI mAne ? pitAnI javAbadArI gaNuM tethIne? je pitAnI javAbadArI nathI mAnate tene. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana hiMsA karI ke dAna karyuM te paramezvare karAvyuM ema mAne che temAM pitAne zuM? pAnAbhAI jevA kahe ke karma te jaDa che, te kevI rIte sArUM ke kharAba phaLa Apaze? mATe te ApanAra bIje joIze ne? paNa vicAra kare te mAluma paDe ke ApaNe sAkara khAdhI ane ThaMDaka thaI te te ThaMDaka khAnArane thaI, nahIM ke bIjAne. maracAM khAdhAM ane baLatarAM thaI te te baLatarA kene karI? te karI ke bIjAe karI? "maracAe karI' ema na belIza. kema? maracAM te jaDa che. kavInAInathI tAva gaye paNa kavInAIna te "jaDa che. zaradI thAya temAMthI nyUmeniyA thAya, yAvata marI jAIe te te karanArane bIje hoIne ? nA. kema? zaradI te jaDa che. jyAre tuM sAkarathI ThaMDakanI, maracAMthI baLatarAMnI, zaradIthI tAva vagerenI zakti mAne che te karma-pudgalee tAruM zuM bagADyuM ? ke te karanAra bIjo joIe ema tuM zuM joIne bole che ? Izvara Thera ! sukhaduHkha badhAne aMge dekhIe chIe te te sukhaduHkha pudgala che ne? mATe pugala pudgala upara asara kare che. pudgala sukhaduHkha kare che. sukhaduHkha kone thavAnuM ? jaDane ke cetanane? pudgala asara na karate hoya te pudgalane bAMdhI rAkhe ane kaho ke "tuM jA, te kema nathI jetA? te te pudgalane AdhIna che. je sAkara, ghI, maracAM, karInAIna vagere pudgalenI asara thatI dekhIe chIe, te pachI karma jaDa che eTale? "te zuM karaze ? ema tuM zuM joIne bele che? duniyAmAM padArtho nathI, tema nahi belatAM, huM temane nathI dekhate tema AMdhaLAo bole nahi te te ke gaNAya? tema "A najare je dekhe, chatAM jagatamAM te nathI, tema bole che. pudgala zuM kare? te jaDa che ne? pudgalane AdhAre jIva sukhaduHkha, jIvanamaraNa, mana, vacana, kAyAne anubhave che, chatAM pudgala che te jaDa, tethI te zuM karaze ? Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 ArAdhanA ane zakita ,, A tA kahetA bhI divAnA aura suNatA bhI divAnA" jevI. sthiti che, jo AvI sthiti na hoya te A Ale te ApaNe sAMbhaLIe kema ? pudgalanI jarUrI zakti dekhI zakIe chIe. ka kevAM bAMdhavAM te ApaNe AdhIna che. tethI tItha kareA jANI joI ne tI karapaNuM potAnA hAthe le che. avatAra levAnu prabhutva che. parabhavanA avatArane levAnA prabhutva sudhI javAbadArI ane parabhavamAM nAraka.. tiya "ca, deva, manuSya ne siddhi gatimAM jokhamadArI jIve bhAgavavAnI. mATe jIvanI javAbadArI ane jokhamadArI mAnanAra hAya to te ' jaina'; che, paNa jainetaro jIvanI javAbadArI ane jokhamadArI mAnatA nathI. e tA Izvarane DhAra mAne che. jema tamAre tyAM gAya hoya tene kayAM UbhA rahevuM, karyAM javuM, zuM khAvuM, zuM pIvuM, tenuM tene kai na hAya paNa te te tamArA upara AdhAra rAkhe tema jainetara jIvane IzvaranuM DhAra mAne che. `y potAnuM dvArapaNuM kabUla karavuM. huM javAkhadAra ke okhamadAra nathI paNa paramezvara che. te jainetarAnA mate, ane javAbadArI ane jokhamadArInI dazA te jIvanI nahi paNa paramezvaranI che te mAnavu jainetarAnuM kAma. paramezrvara ApaNAM kRtya mATe javAbadAra ane jokhamadAra nathI paNa ApaNAM mRtyu mATe ApaNe javAmadAra ane jokhamadAra chIe te mAnavuM jainanuM kAma. paNa jene gunegArInuM khata lakhyu hoya te ele ke izvare mane lakhADI, ghAtakI, jUTha vagerepaNuM karAvyu., ene hukama thayA tethI meM karyu. hu tA hukamane AdhIna ! te kahevAvALA anyamatavALA. tyAre jainapaNuM temAM javAbadArI ane jokhamadArI AtmAnI mAne che. tethI paramezvarane avatAra levA,' tene mATe te prayatna kare ane tethI vIza sthAnakanI ArAdhanA kare. ApaNe khAlIe chIe ne ke "trIje bhave vIza sthAnaka tapa karI, jeNe mAMdhyuM jina nAma." have je vAta kahu chuM te sAMbhaLIne Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' SoDazaka prakaraNa darzana Azcarya na pAmaze. jinezvara mahArAjA trIje bhave saMsArane mULathI ukheDavA taiyAra thayA, paNa te keTale ukhaDe? te traNa bhava bAkI rAkhIne ukheDe. ema kema? tIrthaMkara thavAnuM che mATe. anaMte saMsAra ukheDatAM chatAM paNa traNa bhavane rahevAne avakAza che. tIrthaMkaranA ge rahe, tethI rAkhe che. mATe kaho ke tIrthaMkarapaNuM bAMdhavuM te hAthanI vAta tethI te traNa bhava rahe. tIrthakaranA saMge traNa bhava na kapAya. tItha. karapaNuM pite meLave che te traNa bhavane khasavA detuM nathI, traNa bhava na khase te kabUla, paNa tIrthaMkarapaNuM levuM che. mATe niyuktikAre jaNAvyuM ke trIjA bhavane jude karIne bAkInA saMsArane nAza karyo. traNa bhava rAkhIne kahe ke "janma svAdhIna karI lIdho. tIrtha karee janma svAdhIna karyo. trIje bhave arihaMta thavuM, te traNa bhavathI vadhAre nahi." A kayA dvArAe? pitAnI javAbadArI ane jokhamadArI dvArAe. jainapaNuM e ja ke je jIvane javAbadAra ane jokhamadAra gaNe. jainetara e che ke jIvane gulAma gaNe. teo javAbadArI ane jokhamadArI paramezvaranA nAme caDAve, mATe paramezvaranA svarUpamAM pharaka che. jainene paramezvara jIvane javAbadArI ane jokhamadArIvALe mAne che. te samajAvAya tyAre svataMtratAne raste laI zakAya. mATe jene paramezvarane svataMtratAnA sarjanAra tarIke mAne che. paramezvaranI zaktinuM mApa te svataMtratAnA sarjanahAra che te anaMtA bhaTaktA kema rahyA? anaMtA bhaTaktA rahyA te vAta nakakI che. sUrya jagatanA badhA padArthone prakAza kare che, e ene svabhAva che. have duniyAmAM AMdhaLA vadhAre ke dekhatA vadhAre? ekendriya, beIndriya, teIndriya badhAM AMdhaLa. caurindriya ane paMcendriyamAM keTalAka AMdhaLA? A badhAMne AMdhaLAM mAne ane sUryanA prakAzane gaNe. te sUrya bIjAnI A ughADIne dekhADe nahi. paNa je Akhe ughADIne jue te joI zake, na ughADe 1 vAra tu mANo tamArA mAnava86) Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. ArAdhanA ane zakita 9 te na joI zake. tethI sUryanA prakAzapaNamAM nyUnatA nahi. tema jinezvara mahArAjA ye kAyanA jIvonA uddhAra mATe taiyAra thayA. te mATe teo prayatna kare che. vacana, upadeza dvArA jinezvare upakAra kare, paNa kharekhara te samajanAra koNa? jinezvara bhagavAnanA vacananI ArAdhanA karavI joIe, te vacana AtmAnA kalyANanuM kAraNa che, mokSa ApanAra vacana ja che A nizcaya tha joIe. vacanathI nirapekSa thaIe ane dharma na thAya temAM navAI zI? padArtha je hoya te te kayAre joI zakIe? AMkha ughADIe tyAre padArtha joI zakIe. tema ahIM jinezvara mahArAthI upakAra thAya paNa te kayAre thAya? temanA vacananI ArAdhanA karIe tyAre ja. have dharma zI cIja che? vacana zI cIja che? ArAdhanA zI -cIja che? te je jaNAvaze, te age vartamAna. sarvajJapaNuM eka samayamAM maLe tyAre vItarApaNuM anaMta janmanI mahenate maLe che. duniyAdArInAM duHkhe e paNa jJAnagarbhita vairAgyane jagADanAra che. AzravanA kAryomAM je mana pravartatuM hoya tethI bacavA mATe samatAbhAva e parama sAdhana che. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyA che sAmAnya kevaLI ane tIrthakara che NU M BUKUMX*%%88882053 zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA bhavya jInA upakArane mATe paDazaka nAmanA prakaraNane racatAM AgaLa sUcavI gayA ke A jagatamAM dareka Astika matavALAo, Astika gaNAtA dazane, dharmo ane mane te badhAM traNa vastu mAnavAmAM ekamata che. kaI paNa traNa vastu mAnavAne aMge. matabhedavALo nathI. te traNa vastu cheH deva, guru ane dharma. kaI paNa Astika "deva, guru ane dharma nahi mAnavA" ema kahevA taiyAra nathI. eTale dareka Astika deva, guru, dharma-A traNane mAnanAro che. AstikomAM jainetara ane jana e pharaka kema ? jaina darzana dharmanI kiMmata pahelAM gaNe che; deva ane gurunI kiMmata pachI gaNe che, kAraNa jenene deva mAnavA te dharmanA prabhAve che. thayelA dharmane teo kahenArA che, te pramANe karanArA ane tene upadeza devAvALA je hoya te deva. sAmAnya kevaLI ane tIrthakaramAM pharaka zAno? covIsa tIrthakarane deva mAnIe tenuM kAraNa zuM ? vItarAgasava asaMkhyAtA che. are ! A avasarpiNImAM vItarAganI saMkhyA asaMkhyAtI che. rASabhadeva ane ajitanAthanI vacamAM asaMkhyAtA sarva ane vitarAge thayA te pachI arihaMta vIsa ja kema? arihaMta vIsa mAnyA temAM ane vitarAga, sarvajJa bIjA mAnyA temAM pharaka karyo ? be badAmaneye nahi. jevuM arihaMtane kevaLajJAna tevuM ja sAmAnya kevaLIne kevaLajJAna. jevuM arihaMtane kevaLadarzana, kSAyika darzana, vItarAgapaNuM, anaMta sukha, anaMta vIrya tevuM ja sAmAnya kevaLIomAM. A kAraNathI phera nathI. paNa vIsane. sava che aSabhadeva ane avasarSiNImAM vIsa Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. sAmAnya kevaLI ane nIrthakara tIrthakara kema mAnyA? kevaLajJAnIo paNa puNya prakRtie sarakhA hotA nathI. teo AtmAnA guNe aMge sarakhA hoya. A tIrthakaranI puNya prakRti vicitra che. temane je vacana kADhavAM hoya, je zaMkAo thavAnI hoya tenAM samAdhAne tenAthI thAya, tevAM ja vacane nIkaLe ane zrotAne zaMkA tevI ja thAya. vaktAnA hAthamAM zrotAnI zaMkA. te zaMkA evI ja thAya ke je vacana bele tenuM temanA vacanathI samAdhAna thAya. e zaMkA niyamita kare te temanuM puNya keTaluM badhuM jabarajasta hoya ! te vacana puNya bIjA kevaLIomAM naDi. hajArene je zaMkA thAya te eka ja vacanathI nAza pAme. je vacana bolavAnA hoya tenAthI jenAM samAdhAna thAya tevI ja zaMkA zrotAne upaje. zAthI? puNya prakRtithI te upaje. kema? siddha, AcArya, upAdhyAya ne sAdhupaNuM eka jiMdagInI kamANamAM maLI zake. arihaMtapaNuM eTale aneka bhavanI kamANI sa vanaspatimAMthI AvyuM hoya te siddha, AcArya vagere thAya, paNa arihaMta na thAya. arihaMtapaNuM te taddabhavanI kamANu nathI, paNa aneka bhavanI kamANI che. A pramANe hovAthI trIje bhava e tIrthakaramAM rAkhe, paNa siddha, AcAryAdimAM nahi. mATe siddha, AcArya upAdhyAya ne sAdhune aneka jiMdagIne niyama nahi, paNa arihaMtapaNuM eka ja jiMdagImAM pAmIne siddha karavAnI cIja nathI. te aneka jiMdagIoe siddha karavAnI che. te paNa eka ja vicAre karavAnIH "A bicArA jagatanA cha jinezvara mahArAjarUpI sUrya jhagajhagate che, chatAM aMdhakAramAM kema kuTAya che? te AkhA jagatanA aMdhakArane dUra karuM ane temane prakAza ApuM, te mATe mAruM jIvana." sAdhupaNuM lenAra deza, veza, mAlamilakta vagerenAM rAjInAmAM daI sAdhupaNuM laIne sAdhupaNAne veza bhajave te te ThagAre na gaNAya, paNa zrAvaka A veza laIne phare te Dhaga ja gaNAya.. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana phakIrane bAdazAhane javAba eka phakIra bAdazAhane tyAM AvI mAMgavA lAgyA. tyAre bAdazAhe sipAIne kahyuM ke "are sipAI! Ane ahIMthI bahAra kADho tyAre phakIre sAme AvyuM ane kahyuM ke "mane kayAMthI kADhIza? ame te badhAthI bahAra nIkaLelA chIe. ame gAma, deza, ghara, khetara vagerevALA nathI. je vastu sthira heya tene kADhavAnI jarUra che, paNa je vastu niyamita sthira na hoya te vastune kADhavAnI kayAMthI?" A vAtathI bAdazAhane cUpa thavuM paDayuM. sAdhue ApeluM rAjInAmuM sAdhupaNuM lenAre gAma, nagara, ghara, badhAMnuM rAjInAmuM ApyuM che. sAdhupaNuM lenArane deza, veza, mAla vagerenuM rAjInAmuM ApavuM paDe tethI kAyado paNa emane sIvIlI DeDa nAme kahe che. eTale te levaDadevaDa kaMI paNa karI zake nahi. mAlamilakta, dhana vagerenuM rAjInAmuM pite dIdhuM che ane duniyAe te kabUla kareluM che. AthI ja zrAvakanA sAmAyika, pauSadha karatAM kahe che: "sAvajarja jegaM paccakakhAmi). te rAjInAmuM nahi, kAraNa ke sAmAyika vagere pAryA pachI tame sAmAyikamAM he te vakhate tamArA munie je levaDadevaDa karI hoya chatAMya kahe ke mArA munie karI. te vakhate rAjInAmuM na hoya. zrAvakanA sAmAyika, pauSadha te deza, veza vagerenAM rAjInAmAM nahi. eka kalAka sAdhupaNuM laIne pAchA ghera Ave ane te sAdhupaNane dA kare te kAyade tenA nAme gaNe nahi vArasanA nAme haka cAle nahi. kAraNake deza veza, mAlamilakta kuTuMbakabIlA vagerenuM rAjInAmuM ApyuM che. mULa vAta para AvIe. atyAre tyAganI vAta cAle che. pitAnAM je jamIna, mAlamilakta, kuTuMbakabIle, bagIco, mahela, baMgale vageremAM mAlikI na cAle, kAraNake badhuM sarAvIne te nIkaLe che. gRhastha bhale doDha mahine upadhAna vahyA hoya, paNa te rada thatuM nathI, kAraNa ke teNe rAjInAmuM nathI ApyuM. sAmAyikAdimAM anumodanAdi rAkhIne cheDyuM hatuM, paNa sarvathA choDyuM na hatuM. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10, sAmAnya kevaLI ane tItha''kara 83 sathAnA bhAge sAdhu thavAvALAne ApavA paDe che. Arthika, kauTu bika, ane zArIrika padAnA bhAga dareka sAdhue ApyuM che. tyAre tI kara duniyAnuM bhaluM karavA, jagataneA uddhAra karavA, ane jagata kama khaMdhathI aMdhAyelu che tenAthI cheDAvavA mATe bhega Ape che. tIrthaMkara paramAtmA dIkSA kema le ? zAstrakAre kahyuM kejnmjraamrnnaartt jagadazaraNamabhisamIkSya niHsAram / sphItamapahAya rAjyaM zamAya dhImAn pravavrAja || (tatvA0 kA 0 15) . A jagatane nirAdhAra, asAra, janma, jarA, maraNathI pIDAeluM dekhIne pote dIkSita thayA. jagatanI pIDAthI pote dIkSita kema thayA? haribhadrasUri mahArAje jaNAvyu` ke temanuM sAdhupaNuM te jagatanA uddhAra mATe hAya che. anyaliMge ane gRhaliMge kevaLajJAna pAmanArA ne mokSe janArA hoya paNa tIrthaMkarA na hAya, paNa te te sAdhupaNAmAM kevaLajJAna pAme ane mAkSe jAya. koI paNa kALe, koi paNa kSetre, sAdhupaNA sivAyanA tIthaMkara kevaLI nahi. bIjAe alige, gRhala'ge,kevaLajJAna ane siddhi pAmanArA haiAya paNa tIthaeN kara mahArAjA na thAya. paNa sAdhupaNe kevaLajJAna ane mokSavALA kema ? tIrthaMkara pApakAra mATe tItha kara nAmakama khAMdhIne AvyA che mATe temane paropakAra mATe dIkSA levI paDe. temanuM sAdhupaNu, temanAM vratA ane teo parISaha, upasa sahana kare te paNa paropakArane mATe hAya che. jagatanA sukhane mATe, jagatanAM karyAM khapAvavA mATe, kAya karavA mATe, jagatamAM zAMti karavA mATe temanI dIkSA hoya che. AvI sthitivALA, AvI pariNativALA te paNa jagatanuM kalyANa sAdhupaNA dvArA ja karI zake. 1 'zamAya dhImAn pravavrAja' zamAya tIrthapravatte nena prakrAntajagata ghImAna - atizayavAn 'pravavrAja' pravrAjyAmabhyupetavAn ( tatvA0 hAri0 TI0 pR0 9) Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana mana:paryavAna kyAre thAya? | game te bhAvanAvALe hoya, tyAgavALe heya paNa saMsArane visira sire na kare to tene kudarata mana:paryavajJAna thavA de nahi. pArasamaNine leTuM aDe to tenuM thAya, paNa cAMdI aDe to kaMI na thAya. mATe padArthane vicitra svabhAva che. lehacuMbaka leDhA vagerene kheMce paNa pittaLa vagerene na kheMce. mATI-raja halakI chatAM tene nahi. kheMce lehacuMbaka phakta leDhAne ja kheMce. jema camaka-pASANa ke pArasamaNine A svabhAva che, tema manaH paryava jJAna kudaratI svabhAve ja. dhana, mAlamilakta vagerenuM rAjInAmuM ApIne nIkaLe tene ja te jJAna thAya. rAjakuTuMbamAM paNa mahAvIra svAmInuM tyAgI jIvana bhagavAna mahAvIra mahArAjA aThThAvIsa varSa pachI je ogaNatrIsa ane trIsamA varSe kevI duSkara carcAmAM rahyA? temanI caryAne rAjakuTuMbamAM mUke pachI khabara paDe. be gaThiyA maLyA hoya, dharmiSTha. hAya, chatAM bagaDatAM vAra nathI lAgatI. tyAre ahIM AkhuM rAjakuTuMba AraMbha-parigrahamAM Asakata hoya, temanI vacamAM tyAgIpaNe rahevuM. temAM paNa temanI virUddhapaNe rahevuM te duSkara che te vicAra karo te mAluma paDe. snAna nahi karavuM. duniyA DheDha, bhaMgI mATe snAna mAne che, rAjakuTuMbamAM snAnane niyama nahi tema nahi, paNa stAnamAM zebhA mAnavAnI hoya che. alaMkAra paheravAM, veza caDAvavAnuM sthAna snAna pachI hoya che. je snAna na kare ene rAjakuTuMbamAM rahevuM keTaluM muzkela? sacitta dravyane tamAre tyAga karatAM muzkela paDe che te pachI rAjakumArane sacitta dravyane tyAga keTale Akare paDe te vicAro. kAraNa ke rAjakuLa rahyuM eTale temAM bheTa vagere Ave tyAre zuM hoya ? tyAgI thaIne nIkaLe te vAta judI, paNa rAjakuTuMbamAM rahIne snAna vagere na karavuM te keTaluM muzkela? bAbuomAM zAka, dALa ThaMDA hoya te zuM kahe? kayA? amArA bAbu ThaMDA khAyagA ? te rAjakuTuMbamAM zuM hoya temAM paNa pitAnA mATe kaMI paNa nahi rAMdhavuM" te pratijJA kema thaI Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10, sAmAnya kevaLI ane tIrthaMkara 5 haze ? "snAna na karavuM, sacitta dravya na vAparavuM, mAre nimite kareluM mAre na khape", te pratijJA rAjakuTuMbamAM kema pALI zakayA haze ? sAmAnya garImanI strI hoya ane ceAthuM vrata levA nIkaLe te ADAavaLA cAlIza kahenArA nIkaLe. te pachI rAjakuTu khamAM rahIne je brahmacarya vrata lIdhuM. hAya temAM zuM na thAya ? keTaluM sahana karyu haze ? ATalu badhu be varSa sudhI sahana karyu. dIkSAparyAMya kayArathI mahAvIra svAmI kAussagga dhyAnamAM rahyA. kAussaggamAM vastra, alaMkAra paherIne rahelA che. temanI smRti vidyamAlIe banAvI che ne ? kAussagga karavA. ApaNe te pratikramaNanA kAusagga Ave tyAre ATalA moTA kAussagga Avye che! ema nirAzA anubhavIe chIe tyAre A tItha karapaNAmAM sarva sAvadya vyApAranA tyAga vagara kAusaggAmAM muddata kADhI haze te kai pariNatie? chatAM zAstrakAre tenu'mI'Du' mUkayuM", bhagavAna mahAvIra mahArAjane mana:paryavajJAna trIzame varSe thayu. zAstrakAre dIkSAparyAMya kyAMthI gaNyA ? 28mA vaSa~thI ke 30mA varSathI ? atyAre bhAvasAdhupaNu' che ne ? dravya sAdhupaNuMna lIdhuM temAM vAMdhe ze ? A khelanAra 'lakhADI' gaNAya. kema ? te kahe mahAvIra mahArAjanuM vRttAMta vicAra. te zA mATe te na gaNyuM ? deza, mAla vagerenuM rAjInAmuM na hatuM, 'gaLAyi" eTaluM ja lakhavAnuM hatuM, chatAM gharamAMthI nIkaLIne sAdhupaNuM lIdhuM te zA mATe kahevu paDayu. ? aNugAra eTale agAra nathI tevI avasthAne pAmyA te kahyA chatAM agAra kahevAnI jarUra zI ? pAMcavIzI kahyA pachI 'sA ' kahevAnI jarUra nathI. tema ahI cheDIne aNugArapaNuM lIdhuM te kahevAnI jarUra zau ? aNugArapaNuM lIdhu. eTale ghara cheDIne tema AvI jatu` hatu`. agAra tA rAjInAmu daI ne aNugArapaNuM le tene mATe che, paNa te zAne mATe che? phakta jagatanA hita mATe aNugAra banyA che. AvA purUSA hoya temane paNa jagatanAM kalyANunI dazA sAdhavI hoya to A dazAe javuM joie ghara Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana eka ja dhyeyavALo AtmA te kalyANane sAdhI zake. saMgane sahana karanAra kalyANa sAdhI zake. saMyoga bAdhita AtmA kalyANa sAdhI zakatA nathI. mATe A batAvyuM. AtmakalyANane mArga amalamAM mUke teTalA mATe A karyuM ane dekhADI ApyuM. saMganI pratikULatAmAM sAdhyane sAdhavAvALA sAdhI zake. pitAnA gunAne aMge duniyAnA apavAdamAM AveluM na joIe. paNa pitAnAM sArAM kAmamAM, duniyAmAM apavAda hoya te paNa te na gaNAya ke te na hoya. prathama vaheNa koNe zarU karyuM? - bhagavAna pArzvanAtha ke bhagavAna mahAvIra mahArAjA vaheNamAM besI janArA vaheNa zarU karyuM RSabhadeva bhagavAne. kaSabhadeva bhagavAna navuM vaheNa khUlluM karanArA hatA. te vakhate keI gecarI. ApavAnuM samajatuM nathI. ane pAchA mahAvIrane "murabbI" gaNe che. A vakhatamAM vaheNa calAvavuM keTaluM muzkela? te vakhatamAM yugaliyAnI. sthitimAM tyAga, vairAgya keTale Akare lAge? yugaliyAmAM kartavya. tarIke bhega ne IndriyanAM sukha hoya che, teo tene ja ISTa kartavya. tarIke gaNI rahelA hoya te vakhate pite uccAra kare ke bhego. choDavA lAyaka che, te akartavya che. je tyAga karavA lAyaka che, te ja AtmAne raste che. aDhAra kaDAkoDa sAgaropame tyAga' zabda uccAryo hoya te te bhagavAna RSabhadeva mahArAje te samayamAM kahenAra nA hoya te mAnanAra, vartanAra hoya kyAMthI ? tevA samaye pote ekalA, paNa temanI sAthe 44,000 dIkSA lenArA hatA. paNa pahela-. vahelA tyAganI bhAvanAvALA pote ekalA taiyAra thayA. yugaliyAnI chAyAmAM bhega ISTa manAtA. sukha kartavya te vyApelAM che. A pramANe duniyAmAM che, tyAM tyAga e ISTa kartavya ane sukhanuM sAdhana che ema bele e, te vakhate duniyAne gaDe lAge ke bIjuM kaMI ? bhego e duHkha che ane choDavA lAyaka che, te aniSTa che. te duHkha keTalI muzkelIvALuM che te karI dekhADayuM. eTale RSabhadeva bhagavAne vaheNa navuM zarU karyuM. pArzvanAtha vagere vaheNamAM bhaLyA che, Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. sAmAnya kevaLI ane tIrthakara leka viruddhamAM bAkI na rahyuM. duSkRtya kharAba che. je kAMI leka viruddha hoya te badhuM vajavuM. leka virUddha kArya karyuM? niMdA. keInI paNa niMdA karavI te laka viruddha gaNAya. tethI guNavALAnI niMdA vizeSe na karavI. A uparathI tattva zuM? purUSane Apatti Ave te sahana karAya che. je duSkRtya ane lekavirUddha hoya tene prathama tyAga kara. daSTi zAnI rAkhavI? sAdhyanI ke soganI ? mULa vAtamAM AvIe. mahAvIra mahArAjA rAjakuLamAM rAjakuMvarapaNAmAM AvI tyAganI pariNatimAM be varSa lAgalagATa rahelA haze. saMga ne tapAsyA chatAM sAdhyane tapAse. sAdhyane tapAsanAra manuSya kalyANa sAdhaze, paNa saMyogane sAdhanAra manuSya kalyANa nahi sAdhI zake. mATe sAdhyanI daSTivALe sAdhyane sAdhI zakaze. te bhagavAna mahAvIra mahArAje batAvyuM, chatAM zAstrakAre ke kudarate te be varSanA tyAgane jame khAte lIdhuM nahi. mATe trIsa varSa gRhasthAvasthAnAM gayAM. tevI rIte kudarate paNa be varSa na gaNyAM. eTale trIsame varSe mana:paryAvajJAna thayuM. "ghera beThAM dharma kayAM thatuM nathI?" Ama bolanAre vicAravuM joIe ke kudarata ane zAstrakAra tenI nA pADe che. te tuM zA mATe tevuM mAnavA taiyAra thaye? A bhagavAna mahAvIre ATale tyAga karyo, chatAM zAstrakAre ane kudarate te tyAgahisAbamAM na lIdhe. marIcinuM vRttAMta marIcinuM eka ja vacana ene koDAkoDa sAgaropamAM bhamADanAra thayuM. te kharAba chatAM caDatI dazA gaNAya. kapila marIci pAse pratibaMdha pAme che. marIci ghA khAI gayuM che. te vakhate tene vicAra pharyo che. mArA pratibaMdhelA dharmagurU banI jAya paNa game tevuM thAya te paNa te mArI sevA karatA nathI. marIcinI sevA keIe na karI. te kare te vyAjabI paNa nathI. mAre sevA karAvavI te vyAjabI nathI. kAraNake huM avirati chuM, teo virativALA che. teo dharmamArga denArA che te huM nahi. mATe temane zAstranI saraNI kAma lAgaze. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDazaka prakaraNa darzana 88 sAdhu marIcinI sevA karatA nathI. marIci ATale mAMdo hovA chatAM, pite kahe che ke mArI sevA karavI te sAdhune nathI. eNe pite hajAra ane seMkaDone pratibaMdhelA che. teo sAdhupaNAmAM hAjara che. pite sajajaDa bimArImAM gherAyeluM che. chatAM te vicAre che ke mAre emanI pAse kaI kAma karAvavuM te lAyaka nahi. dharma pratibodhaka e te marIci dharma pamADavAne dAva nathI karate, paNa tene e vicAra Ave ke "AmAMthI sAjo thauM pachI te eka mAvajata karanAra joIze." AvI ApattimAMthI uThaze te paNa te manuSya pele kapila pratibodha pAme tyAre asalanI sthiti pramANe ja marIci varte che. tethI tene kahyuM ke "jA sAdhu pAse, tyAM dIkSA le, paNa mAre sAthI thA tema nahi." ema nA kahyuM. pele mANasa sAdhu pAse jaIne Ave che. tyAre kapilane marIci kahe che ke huM AvuM chuM, A chuM, paNa dharma tyAM che. A pramANe kahIne pAcho tyAM bhagavAna pAse tene meka. Ama traNa traNa vakhata kapila sAdhu pAse jaIne pAcho Avye. have kapila marIcine kahe che ke "tamArAmAM kaMIye che ke nahi? te bole ne?" tyAre marIci kahe che ke pUrepUruM tyAM che. kiMcita mAtra ahIM che" te kiMcit mAtra kahyo tethI kaDAkaDI sAgaropama bhava keTe vaLagADe. to pachI "ghera beThAM dharma kyAM nathI thatuM?" te bolavAmAM keTale baMdhAze teno vicAra karyo ? marIcinA badhA saMyogo vicAre. temAM kiMcita kahenArA evA teNe keDAcheDI sAgaropama bhava keTe vaLagADe. lulIbAInI chUTe A zAsana kSatriya subhaTanuM pravartAveluM che, paNa strInA cALAnuM nathI. tIrthakaranA jIvone bIje kahe ke "navare dekhIne nakheda vALe" tema ahIM nahi. tIrthaMkaranA jene ATalA sivAya mAre khape nahi. tevAmAM kaMIka kahyuM temAM keDIkeDa sAgaropama koTe vaLage te ApaNane zabda belavAnI chUTa! hADakAno saMbaMdha na hoya te mAtra jIbhane game tevuM bele te paNa tene dhakake vAgavAne nathI. lelatI lulI mAnI lulI. te Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10, sAmAnya kevaLI ane tIrthakara lulIne chUTa emane? nahitara kevI rIte bolAya ? lulInI chUTa eTale vaLagyAne bhaya nahi. tIrthakara nAmakarmanI vizeSatA mULa viSayamAM AvIe. tIrthakara mahArAjA phakta jagatanA uddhArane mATe che. pahelAM bhavathI dIkSita thayA pachI paNa jagatanA uddhArane mATe. tIrthaMkarapaNuM eka bhavanuM kArya nathI, AcAryAdipaNuM te bhavamAM meLavI zake. paNa arihaMta te te trIjA bhave meLavAya. nahitara te aMtaHkeDIkeDI paNa jaghanya traNa bhava to kharA. bAMdhatI vakhate te joIe? nA. paNa bAMdhyuM sattAmAM Ave ane udayamAM na Ave te tyAM kaMI nahi. AyuSya bAMdhyuM hoya, samakitavALA hoya te paNa temAM levAdevA nahi. jema bIjAM karmo, tevAM A nahi. A te jyAMthI baMdhAya tyAMthI poSAtuM javuM joIe. jyAM sudhI kSepaka zreNi mAMDe, be ghaDI kevaLajJAnane bAkI hoya tyAM sudhI poSavuM joIe, je e paDayo na hoya te paNa nikAcita karyA pachI tene lAgalagATa paSAvavuM joIe. bIjA eke karmamAM baMdhaudayathI piSAvAne niyama nahi. tyAre tIrthakara nAmakarma trIje bhave niyamita thAya ane te poSAtuM rahe. vaLI te lAgalagaTa rahe. tIrthakarapada te eka janmanI kamAI nathI, paNa aneka janmanI lAgalAgaTanI kamAI che. te jagatanA uddhAranI bhAvanA mATe che. te janme tyAre temanuM kartavya jagatanA uddhAranuM. pahelAnA trIjA bhave dharma Acaryo tenA pratApe. te jaino devanuM devapaNuM dharmanI jaDathI mAne che. tyAre kiMmata kenI? arihaMta bhagavAnanI kiMmata kharI, paNa dharmathI arihaMta thayA. pahelA bhavamAM dharmanI buddhi, dharmanuM AcaraNa vagere hovAthI deva' manAyA, tema guru paNa deza, veza, jAti kuLa vagerenA aMge nahi, paNa tyAga ja dharmane lIdhe hoya. deva, gurU mAnavAnA dharmanA nAme, tyAre janetaro deva ane gurune dharma sAthe saMbaMdhavALA na mAne. ahIM jemAM AgaLa gAdIe Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 joDAka prakaraNa daza na. besavAthI, kuLamAM janma pAmavAthI gurUpaNuM nathI, paNa dharmAMne a Mge gurUpaNuM manAyuM anya matAe dhama mAnyA te phakta jaNAvavA mATe mAnyA. anyamatavALA ane jenAe bannee dhama phaLa tarIke sarakhA mAnyo, paNa svarUpa tarIke judo mAnyA. durgatiprasUtAn jantUn, yasmAddhArayate tataH / caitAn zubhe sthAne, tasmAddham iti smRtaH // A phaLa dvArA sakala matavALAne dhama kabUla, dharma krutine rokanAra ane sadgatine ApanAra che, temAM keIne vAMdhe nahi, paNa tenAM svarUpamAM AkAzapAtALanu aMtara. jenA vacananI ArAdhanAmAM dha mAne che,te kema mAne che te svarUpa je jaNAvaze te adhikAra agre vartamAna.. zrotAnA cauda guNu. a 1 vaktA upara bhakti, 2 gavaCrahitapaNuM, 3 zravaNanI ruci, 3 caMcalatAnA abhAva, 5 majJatA. 6 praznanuM aa jJAna, te kayAre ane kayAM karavA tenI samaja, cha vAMcana ane zravaNu ghaNuM karyuM hoya te, 8 pramAdarahitapaNuM, huM uMgha vinAnI AMkha rAkhavI, 10 buddhizALI paNuM, 11 dAnazIlatA, 12 zravaNu sivAya khIjI vAtane! tyAga karavA, 13 karyAM guNanu jANapaNuM', 14 nindAnA tyAga karavAnI vRtti. a Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che khyA deva ane dharmanI parIkSA phUE BRA SABARI nikAzanA pratibaMdha vagaranI cIja zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA bhavya jInA upakArane mATe SoDazaka nAmanA prakaraNanI racanA karatAM AgaLa sUcavI gayA ke A jagatabharamAM eka ja cIja nikAzanA pratibaMdha vagaranI che. jagatanI bIjI badhI cIjo nikAzanA pratibaMdhavALI che. A jagata je derAya che te kaMcana, kAminI, kuTuMba ane kAyAnA nAme dorAya che. A cAre padArtho doravaNI Ape che, dere che. jIvanaparyata dore che, paNa te cAre nikAzanA. pratibaMdhavALI che.. Astikane prayAsa jeo nAstika che, teo ne mAnatA nathI, jene "jIva bIje bhava jAya che, tema mAnavuM heya tene A vastu bIje bhava Avaze ke nahi, teno vicAra hoya, paNa jene "jIva bIje bhava jAya che te mAnyuM nathI. tene A vicAra na Ave. te mAne che ke jIva nathI tethI A badhI mahenata dhULamAM che. AstikanI apekSAe jIvanabharamAM je mahenata karavAmAM Ave te tenuM phaLa dhULa che ema nAstika mAne che. lAkhe, abajo meLavyA chatAM te badhuM mUkIne javAnuM. jAdavenI mAphaka karoDonuM kuTuMba hoya te te paNa mUkIne javAnuM. cakravartInI mAphaka lAkho strIo meLavI te te paNa mUkIne javAnuM kAyA paNa bhImasena jevI meLavI chatAM te paNa mUkIne javAnuM. A vastuo mUkIne javA mATe che emAM Astika ke nAstikane matabheda nathI, paraMtu Astika te samaje che ke A mUkavI paDaze, mATe temAMthI jeTaluM sAra levAya teTale laI le. jema ghara saLagyuM hoya te temAMthI bacAvAya teTaluM bacAvI levuM. tethI Astikane para bhavamAM, Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana nagaranI cI ajaya ja thatuM nathI. A hag: A nikAzane pratibaMdha na lAge tevuM laI le paNa nAstikane temAMnuM kaMI nathI. jene jIva ane bIjo bhava mA te tamAma Astike dharmane nikAzanA pratibaMdha vagarane mAnanArA che. jo ke pApa paNa nikAzanA pratibaMdha vagaranI cIja che paNa tene pratibaMdha hota te ja sAruM hatuM. A puNyane pratibaMdha thAya te ISTa nathI. te ISTa thatuM nathI. jene aMge nikAzane pratibaMdha na hoya te te mAtra puNya. je nAstika hoya, tene pUchIe ke "tAre janma kaI rIte thayo ?" zuM pitAnI prArthanAthI tha? mAtAnA manarathathI thayo? ke tArI IcchAthI thaye? je ekethI na thaye, te thaye zAthI? tuM manuSyapaNamAM A zAthI? nAstika harAmakhera khare ne ? nAstikane kahI zakIe ke tuM khoTuM na lagADIza. paNa kahevuM paDaze ke tuM harAmakhora che, kAraNa ke tArA bApanI lAkhanI milakata che tene huM mAlika te tuM kayAMthI kahevA lAge ? tene mATe te prayatna kayAre karyo? prayatna karyA vagara nakAme mAlika thaye, mATe tuM harAmakhera khare ne? tyAre Astika harAmakhera nahi. astika kahe ke "vastu mATe bhAgya pedA karyuM che mATe te amane maLyuM che. vastunuM bhAgya na meLavyuM hatuM te daridrane tyAM kema na janme ? nIrogI mAbApane tyAM kema ja rogI mAbApane tyAM janma pAmavAvALe te roga dekhIne AvyuM che? nA. te te tyAM Avyo zAthI? Ane javAba Astika Ape che ke meM pUrvabhave puNya karyuM hatuM tethI naregI dhanavAnane tyAM janme. pApa karyuM hatuM tethI regI mAbApane tyAM utpanna thaye." nAstikane te javAba nathI. puNya-nasIba janmyA pahelAM kayAMthI thayuM? te kahe ke gayA bhavathI ahIM AvI zakyA tethI te puNya-nasIba thayuM. puNya nikAzanA pratibaMdha vagaranI cIja che. duniyAdArInI daSTie cakravartI marI gayene te daridrane tyAM janme. tyAM tene jAtismaraNa thayuM, ane kevaLInA sago maLyA. pahelAnI badhI vAta maLatI AvI. have tene pUche ke cha khaMDamAMthI eka khaMDanuM paNa rAjya Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11, deva ane dharmonI parIkSA 93 ApavA taiyAra che ? nA, ? kAraNa ke A cakravartI nA khALiyAmAM hatA tyAM sudhI saMbaMdha hatA. kuTuMbamAM 'sasarA jamAI ' kayAM sudhI kahe che? khIje bhava thayA temAM khAtarI thaI ke A sasaro ne jamAI hatA. bIjA bhavamAM tene sasarAjamAI nA saMbaMdha hatA te gaNe che ? nA. kAraNake jyAM sudhI khALiyA sAthe sabaMdha hatA tyAM sudhI te saMbaMdha hatA. paisA, kuTuMba, sasaro; jamAi, mA, khApa vagerenA saMbaMdha khALiyAthI che, tyAre kahe ke e badhI nikAzanA pratimadhavALI cIjo che. kevaLI mahArAjAe hAtha ghase che paraMtu jaina siddhAMta e ke-"DhA sattA, pudde janmA'dareka jIvA judA; dareka jIveAnAM karmo judAM. keAInAM karmo kAI ne jatAM nathI. jema e nAmavALI huMDImAM paisA lai jAya tyAM eka te na Ape te khIjAne bharavA paDe, tema ka`mAM te nathI. kama peAtAnAmAMthI bIjAmAM jatAM nathI, bIjAnAM karmo peAtAnAmAM AvatAM nathI. mATe sIdhA zabdomAM kahIe te kevaLI hAtha ghase che, kAraNake jyAre kevaLI kSepaka zreNa mAMDe tyAre emanI eTalI badhI tAkAta che ke jagatanA sa jIvAnAM jeTalAM karmo che te badhAM bhegAM thaIne eka ja AtmAmAM Ave teA te badhAne aMtamuhUtamAM khALI nAMkhe. tethI kevaLI hAtha ghase che, kAraNake koInAM karmo kaImAM AvatAM nathI, tethI kevaLI jagatanA jIvAnAM karmAMne khALI zakatA nathI. mATe teo jIvane tArI zakatA nathI. deva, gurU, dhama mAnavAthI samakita kema AvyuM te vicAyuM. Ae deva, gurU, dhama ne Ae deva, gurU, dha! khIjAe peAtAnA kudeva, kurU ne mudhama hAya paNa temane deva, gurU, dharma dhArIne mAne che. tame deva, gurU, dharma dhArIne kaheA che te tamArAmAM samakita peThuM ane bIjAemAthI nIkaLI gayuM te tenu kAraNa zuM? te tame samajavA UMDANumAM vicAra karo. amArA deva, gurU, dharma kaI bhAvanAthI UbhA thayA che te ane bIjAnA deva, gurU, dharma kaI bhAvanAthI UbhA thayA che tenI jaDa tapAsa. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana devAdinI jaDa amArA deva, gurU, dharmanI jaDa A vicAravALI che. " jAna sfu TMni A jagatamAM cauda rAjalekamAM badhA pachI te mArA zatru che ke mitra che paNa te pApa na kare. e pahele vicAra. AkhuM jagata pApa rahita thAya. e bhAvanA amArA deva, guru, dharmanA mULamAM che. bIjAmAM e bhAvanA lA. jyAM pApa vagerenI javAbadArI ane jokhamadArI nathI mAnI tyAM jagatanA pApa na kare te kayAMthI bane? mATe amArA devAdimAM jaDa e che ke kaI paNa jagatane jIva pApa na kare. tamArI dhArAsabhAnI dhAraNA e hoya ke prajA gunegAra na thAya ane je gunegAra thAya tene sajA karavI. eTale gunegArane sajA thavI joIe, paNa gunegAra bacavo na joIe ane binagunegAra na marI ja joIe. te pramANe zAstramAM nathI, kAraNa ke tame gune karavA jAva tyAre pahelo savAla e pUchAya ke jagatamAM dayA, mahera, karUNAnajara duHkhI tarapha hoya ke sukhI tarapha hoya ? paNa have karUNAnajara, dayA, maheranuM rAjInAmuM ApI de. kema ? tame kahe che ne ke gunegAra upara dayA na thavI joIe. te jIva duHkhI zAthI che? parabhavamAM hiMsAdi karmo karyA tethI te duHkhI che ne? tethI te jUnA pApI che ane te kAraNathI te duHkhI che. jUnA gunegAra eTale duHkhI, tyAM dayA, mahera nahi paNa tevA thAva te tamAre belavuM. tamAre keIne paNa "arara karavuM joIe nahi. kudaratI pApanI sajA thAya. gunAnI sajAmAM tame "arara kema karo che? mATe dayAne dATI devI hoya te tema bele ke gunegArane sajA thavI joIe. paNa ahIM te pApa na kare tenI joDe A vicAra "mA mRtva sfpa duSita:" jene pApa karyA hoya te paNa duHkhI na thAva. A to asaMbhavita thAya. pApa bAMdhyA pachI te sajA bhegavyA vinA na rahe. pApa bAMdhe paNa tenuM phaLa kharAba na Ave te pApathI Dare kema? tyAre tame kaho che ke "keI duHkhI na thAva' te kema bane? vAta kharI. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11, deva ane dharmanI parIkSA jainazAsanane niyama karma bAMdhyAM te bhegavavA paDe te siddhAMta janane nathI. Astikane pUchIe ke karma bAMdhyAM te bhegavavAM paDaze te dharma vacamAM zuM kAma karaze ? dareka zAstramAM prAyazcitta, dAnAdi vagere kahelAM che, te zuM kAma karaze? asaMkhyAta bhale pachI eka bhave viveka thaye to te viveka nakAmone? asaMkhyAta bhale sudhI je ajJAnI hatuM temAM je karmo bAMdhyAM te tUTe tyAre ja jJAnane vakhata Ave, mATe bAMdhelAM pApone bhegavavAnuM ne na bhegavavAnuM paNa thAya. bAMdhyAM te bhogavavA nahi. zAstramAM A nathI. bAMdhyA hoya te ja bhegavavAnAM hoya che te iriyAvahiyA, tasya uttarI, tapasyA vagere zA mATe che? hiMsA karI, juTha bolyA, aprAmANikatAmAM je karmo baMdhAyAM te bhegavavAnAM. to pachI IriyAvaDi vagere zA mATe karavAnAM? baMdhAyAM pramANe bhegavavAM paDe te niyama jinazAsana rAkhatuM nathI. samakitane mAge mokSa pAmavAno vakhata Ave. "vahAi bhAi ja meraNo asthi (uttao Jo , maro rU) karelAM karmone bhegavyA vagara chUTako nathI. A niyama kayAM lAgu thAya ? je bhagavyAM na hoya, jene tapasyA vagerethI kSaya karyo na hoya tene jaltha nikararApa tavamafTakA (ra0 50 6 ka. 4) makSa kayAre? karma bhegavIe ke tapasyAthI kSaya karma kare tyAre karma chUTe mATe pachI pratikramaNa, tapasyA, AleyaNa te badhAM saphaLa bane. mATe kahyuM ke te bicArA pApa bAMdhanArA duHkhI thaIne bhagave te karatAM tapasyA, AlayaNa dvArA pApa bhagavAI jAya, to te jANe ke pApathI duHkhI athavAya che mATe te pApa karanAre na thAya, paNa kadAca jANatA ajANatAM pApa thaI gayuM to te tapasyA, AleyaNathI khapAvavAvALe thAva; paNa vedanAne bhegavavAvALa na thAya. A kayAM sudhI cAle ? jagata karmathI chUTI jAya tyAM sudhI cAle, tIrthaMkarapaNuM meLave tyAM sudhI cAle. vaNa ja prakRti sArI kema? zAstrakAroe 120 prakRtine baMdha jaNAvyuM. temAM traNane sArI Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana gaNuM, 117 kharAba gaNI kAraNake bIjI badhI prakRtie karmanA udayathI baMdhAya che. A traNa prakRti kamanA kSayopazamathI baMdhAya che. AtmAnI nirmaLatA thAya tyAre te traNa baMdhAya; 117 AtmAnI malinatAthI baMdhAya. tIrthaMkara nAmakarma, AhAraka-zarIra ane AhAraka-aMgopAMga A traNa ja prakRti AtmAnI nirmaLatAmAM baMdhAya. nirmala AtmA ja te bAMdhI zake. pahelAmAM samakita kAraNa che. bIjA bemAM saMjama kAraNa che. A traNa prakRti nirmaLatAmAM baMdhAtI hovAthI zAstrakAra e traNane "sArI' gaNe che, te AdaravA lAyaka che. bemAM saMjama jaDa che tethI samakti AvI gayuM. samakita kayAM che? jyAM evI bhAvanA hoya ke jagatane kaI jIva pApa na kare, duHkhI na thAva ne mokSa pAmeevI IcchA thAya tyAM samakti che. zeThanI bhAvanA kevI? A bAbunI bhAvanA jevuM hoya tekeIocchava mahatsava haze. svAmI-vAtsalya thatAM haze, ApaNe paNa karavAM sArAM che. mATe munimajIne zeThe kahyuM, "munimajI ! ATalA kharce ApaNe svAmI-vAtsalya karavuM." munIma te sAMbhaLI badhI sAdhanasAmagrI taiyAra karIne netarAM daI AvyuM. tyAre zeThe kahyuM ke A kenuM svAmI-vAtsalya? munIe kahyuM ke "ApanuM zeTha : mAruM kema? Ape savAre kahyuM hatuM ne? tyAre zeThe kahyuM ke te mArI bhAvanA hatI. AvI paNa tamArI buddhi hoya che ne? bhAvanA kaI ? AkhuM jagata mokSe jAva. te pachI tamArAM zAstrazAsana khoTAM, kAraNa ke jagatamAM badhA bhavya nathI, tethI te badhA mekSe jAya nahi. chatAM tame kahe che ke "badhA kSe jAva te te zAstra khoTuM gaNAyane ? Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11, deva ane kAmanI parIkSA sAce samakitA koNa eka mANasa bimAra paDe tyAre phemIlI DokaTara ke gAmane DokaTara AvI gaye. tene kahyuM ke be kalAkamAM A javAno che, chatAM ApaNe manamAM Ave kharuM ke "te mare? paraMtu te jIve tevI bhAvanA manamAM Ave che. tema amArI bhAvanA e che ke AkhuM jagata tare paNa temAM lAyakAta hoya te tare te vAta judI. abhavya DUbate rahe tevI bhAvanA amArI nathI, paNa te tarI jAya te amArI bhAvanA. paNa tenuM nasIba na hoya ne te na tare te vAta judI mATe je samakita pAme tenI bhAvanA e hoya ke AkhuM jagata pApa karavAthI dUra rahe ne karmathI chUTuM thAva. AvI bhAvanAthI ja deva, guru ane dharma mAne tethI ja tene samatI gaNIe chIe. devAdinI jaDa AkhA jagatanA kalyANanI bhAvanAmAM che. ke jIvanamAM ghAtaka, drohabuddhi nahi. tyAre bIjAmAM "UTho re murAri! tamArA vinA kaMsane kheDa koNa kADhaze re?" kheDe kADhavA mATe paramezvara mAnyA. dahIMnAM maTakAM pheDavA aMge, gopIonAM cIra caravAne aMge deva mAnavA che tevAne samakitI ame kevI rIte kahIe? te te tame kahe. tyAM te jagatanI droha, ghAtaka, duHkha buddhi cAlu hatI. have sRSTivAdIne pUchIe ke "A badhAM duHkhI kema?" te te kaheze ke temanI IcchA, temanI lIlA." te AvuM mAnanArAoe amArI pAse samakitI kahevaDAvavuM che tema ame kema kahIe ? "kaI pApa bAMdho nahi, keI duHkhI thAo nahi ne keI saMsAramAM rakhaDe nahi." AvI bhAvanAvALAne deva, gurU, dharma mAnavA taiyAra chIe. tevAne mAnanArAne samakitavALA mAnIe chIe.' - a, ba, ka, Da, e AMdhaLuM anukaraNa - ame mahAvIrane mAnyA tethI bIjAne na manAya tevuM nathI. bIjAmAM eka mAnyA tethI bIjA manAya nahi. ahIM jainadarzanamAM te je je guNa hoya, te badhA paramezvara gaNAya. are! ApaNI Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana mAtRbhASAne UMdhIvALI. ApaNe belIe chIe a, ba, ka, Da. te te AMdhaLuM anukaraNa che ne? tamArAmAM varNanI utpattikama hate. svara vAyu kaMThamAM Ave tyAre bolAya. tyAMthI AgaLa vadhIe te kaMThaya, tAlavya, mUrdhanya, daMtya ane ochaya. A krama vyaMjanamAM hatuM. A utpattikramane nAkha khADamAM ane a, ba, ka, Da karatAM zIkhe. kenuM anukaraNa A che? AMdhaLuM anukaraNa che ke bIjuM kaMI a, ba, ka, Da nAma te jaMgalI che. te jaMgalI chatAM ApaNe dharma tene mAne che ane tene mAnya tethI bane na manAya. amAre te je je guNavALa hoya tene, tene deva' mAnavAmAM amane vAMdho nathI. guNane aMge deva, guru, dharmapaNuM mAnanArA; tethI devadi mAne tene ame samakitI kahIe chIe. guNanI darakAra vagara devAdine rivAja mAtrathI mAnI le tevAne ame "samakitI kahevA taiyAra nathI. tevuM je samakti te deva, guru, dharmanI jaDa ane samaktinI jaDa te upara jaNAvelA traNa vicAra che. dharmanI parIkSA zI rIte? A dharma che ke A adharma che? tenI parakha mATe tamArI pAse kaMI nathI. senuM che ke pittaLa che? tenI parakha mATe karoTI che. cAMdI che ke kalAI che? tenI parakha mATe lIMpaNa che paNa dharmanI parakhamAM tamArI pAse sAdhana kayuM che? dharmanI parIkSAmAM sthAna nathI. bIjI vastuone pArakhavAmAM sthAna che. parabhavamAM jene nikAza karI zakIe ane jenA upara nikAzane pratibaMdha nathI te je dharma che tenI parIkSAne avakAza nathI. tyAre zAstrakAra kahe che ke dharmanI parIkSA karavAne avakAza che. vItarAga bhagavAnanAM vacane te kevAM joIe? je sarvathA rAga dveSa rahita eTale cetana padArtha tarapha rAga ke jaDa padArtha tarapha TheSa na hoya duniyAmAM nyAyAdhIza keNa bane ? je vAdI ke prativAdI tarapha rAgadveSavALa na hoya te nyAyAdhIza bane. A zubha ke A azubha? A Azrava ke A saMvara? A baMdha ke A nirjarA? A mokSa ke A bhava? A badhAM kAraNa keNa kahI Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. deva ane dharmanI parIkSA zake ? AkhA jagatamAM eka paramANu ke meru jevI cIja hoya te tenA tarapha rAgadveSa na hoya mATe te vItarAga'; chatAM baMdha na hoya te zuM thAya? mATe bAdha vagarane, jJAna vagarane manuSya te cukAdo ApavAne lAyaka nathI. je manuSya vastune saMpUrNa paNe jANatA hoya ane jenAmAM rAga, dveSa na hoya te nyAya ApavAvALe gaNAya ane te kAraNathI tenuM vacana prAmANika gaNAya. AnuM nAma che "vatarAga. tenuM je kaheluM te ja vacana. te vacana jagatanI jeTalI cIjo te badhI jANanAra hoya temaja vartamAna, bhUta, bhaviSya kALanI hoya, najIkanI hoya ke dUranI hoya paNa te badhI cIjo jANanArA hoya tevA vItarAga manuSyane nyAya kare te keNu nAkabUla kare? jene zraddhA na hoya, jenuM bhaviSya sAruM na hoya tevA ja te nAkabUla kare. dharma thAya zAmAM? haribhadrasUri mahArAja jaNAve che ke-"vavanArAdhanA ." jinezvara bhagavAnanA vacananI ArAdhanAmAM ja dharma che. have ahI kahevAmAM Ave ke vItarAganI, sarvajJanI, gurUnI ke dharmanI ArAdhanA na lIdhI paNa vacananI ArAdhanA kema lIdhI ? vakatA ane tenI ArAdhanA, tenAM anuSThAna ane tenAM vacanamAM tenI ArAdhanA, ane tenA anuSThAnamAM te pradhAnapaNuM che te temAM karyo pharaka che te adhikAra jaNAvaze te agre vartamAna. durjananuM lakSaNa bAMdhatAM durjanane dukha thAya, ja te paNa sajajananI sRSTine pagabhara karavA sArU durjananuM lakSaNa spaSTatAthI pratipAdana jarUra karavuM. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vyA che khyA che. jela, mahela ne ArAdhanA SiA 2016%3D%D0%B8%D1%88%D8DRESDUNDA: 80% D EPOSIT zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA bhavya jInA upakArane mATe poDazaka nAmanA prakaraNane racatAM AgaLa sUcavI gayA ke A jagatamAM dareka Astika, dareka buddhimAna, dareka dIrdhadaSTivALo manuSya AvatA bhavane aMge vicAra karavAvALe hoya che. te mATe jaNAvI gayA ke bhagavAna sudharmAsvAmIe bAra aMganI racanA karI. temAM paheluM AcArAMga racyuM. temAM paNa pahele zrutaskaMdha, temAM paNa paheluM adhyayana, temAM paNa pahele uddezaka ane temAM paNa paheluM sUtra kahyuM : gathi che kAthA vavavA A jIvana jelarUpa che ke mahelarUpa ? tame tamArA jIvanane jelakhAnuM janmajanma banAvyuM che mATe huM tamane kahuM chuM ke tame jIvanane mahelarUpa banAve. te kevI rIte bane? jela eTale duniyAnA vyavahArathI kapAyeluM sthAna, pachI bhale temAM gADI, ghoDA, palaMga cAhe te hoya chatAM najarakedamAM paNa duniyAne vahevAra baMdha. tyAre mahela kone kahIe? jyAM badhI jAtanI chUTa; bahAra Ave kharo ane pite bahAra jAye khare. mahelamAM rahele cAre bAju daSTi rAkhI zake khare. tema ApaNe anAdi kALathI janma-maraNa karatAM gayAM. ApaNe kaI paNa bhava jIvana vagarane nahote. A bhava paNa jIvanavA che ne ? te jIvana jela che ke mahela ? ema kema? jemAM jagatano vahevAra heya te "mahela ane jemAM jagatane vahevAra na hoya te jela * jaine ja jIvanane mahelarUpa banAvI zake ahIM vicAra kare ke A jIvana kema maLyuM ? A jIvananuM Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. jela, mahela ne ArAdhanA phaLa kayuM ? je maLelA jIvanane, tenA kAraNe ne maLelAM phaLane vicAra na kare tevA manuSyanuM jIvana kevaLa jela'. mahela kone gaNa? A jIvananAM kAraNe te phaLe kayAM tene vicAra kare te manuSya potAnA jIvanane "mahela' banAvI zake. te mahela koNa banAve? kevaLa jaine. jaine sivAya jainetarane pitAnA jIvanane mahela banAvavAne hakka nathI. temane hakka kema nahi? zuM tamee IjA lIdhe che? amAre IjA levAnI jarUra paDatI nathI. sUrya ajavALuM karavAne IjA nathI lIdhe, paraMtu tenuM teja eTaluM badhuM che ke jemAM caMdra, graha, nakSatra, tArA DUbI jAya che, te IjArA dvArA sUrya badhAne DUbADatuM nathI, paNa pitAnuM teja tevuM che tethI caMdra vagere Apa Apa DUbI jAya che. tema ahIM AgaLa jene jiMdagIne mahela banAvI zake, bIjA na banAvI zake arthAta jelamAMthI kADhI zake nahi, kAraNa ke bIjA-jainetaree jIvane javAbadAra ke jokhamadAra mAnya nathI. jokhamadArI ane javAbadArI hiMsAdi kAryo karyA hoya, jUThuM bolyAM hoya ke aDhAre pApasthAnakamAM pravaryA hoya te temAM pApa karyuM ema jaine mAne, tene pitAnI bhUla gaNe, tyAre jene "bhagavAne sUjhADyuM tema meM karyuM." ema bele, tyAre javAbadAra keNa? bhagavAna, pote nahi. evI ja rIte javAbadArI na rAkhI tema chatAM jokhamadArI rahI, paNa jema peDhI upara munimA avaLA savaLa kare temAM javAbadArI munimanI. paNa gaNavA kane paDe? zeThane. mATe jokhamadArI zeThanI gaNAya. tame dastAveja vagere lakhe te temAM zuM lakhe che ? tamArA nAme ane tamAre jokhame lakhe che. nAme lakhavAthI jokhama AvatuM hatuM, chatAM jokhame lakhe che. chatAM ahIM javAbadArI ke jokhamadArI nathI vaheravI. koNa jANe bhagavAnanI marajI haze te svarge laI jaze, tema temanI marajI haze te narake laI jaze. mArAM sArAM karma haze -te svarge jaIza ane kharAba karmo karyA haze te narake jaIza. "A Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 SoDazaka prakaraNa darzana belavAne hakka jainene che. pite satkarma karyuM tethI pite sugatine bhAgIdAra thaze; duSkarma karyA te durgatine bhAgIdAra paNa huM thaIza. AthI temaNe javAbadArI ane jokhamadArI pitAnA mAthe rAkhelI che. musAbhAInAM vA ne pANI " nyAtane mAla nyAta khAya ane musAbhAInAM vA-pANI. eka musAbhAI hatuM. temane nyAta jamADavAne vicAra thaye. tethI pite nyAtanAM bamaNAM vAsaNa lAvyuM. temAMthI aDadhAM vecIne raI banAvI ane nyAtane jamavA bolAvI. nyAta jamavA beThI tyAre musA - bhAIe pitAnI patnIne kahyuM ke tuM badhAne pAchuM Apa ane huM badhAne paMkhe nAkhuM. AvI rIte musAbhAI paMkha nAkhatA jAya ane belatA jAya ke "nAtane mAla (vAsaNa) nyAta khAya, musAbhAInAM vA ne pANI." tema ahIM AgaLa jainetaro kahe che ke Izvara sugati ane durgati mokale che!" te zuM Izvara jIvane jAnavara mAphaka deratA haze? jene jIvanI javAbadArI ane jokhamadArI nathI paNa javAbadArI ane khamadArI IzvaranI gaNe che. jene lIdhe bIjAoe pitAnA vaDavApaNuM pazupatimAM rAkhyuM. pazu eTale jagatanA ; pati eTale tenA mAlika te "pazupati." pazupaNuM jIvenuM kabUla karavuM te jainetaramAM. mATe jIvanI javAbadArI ane jokhamadArI nahi paNa IzvaranI te mAne che. kema meM A gati kevI rIte meLavI ane kevA karma karUM te sadgatimAM jAuM te vicAra e che kayAMthI kare? vicAra karavAne hakkadAra koNa? . jemAM traNa vastu hoya te vicAra karavAne hakadAra che. nahi te mAthuM dukhADavA jevuM thAya. kayI te traNa vastu? (1) kartama (2) akartama (3) anyathA kartama . (1) je vastu karavAnI, (2) je vastu thatI baMdha karavAnI ane (3) je vastu UthalAvavAnI pitAnAmAM tAkAta hoya te te manuSya vicAra Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. jela, mahela ne ArAdhanA kare che te vicAra saphaLa thAya. jenI aMdara (1) kartama-banAvavAnI (2) akatrokavAnI ane (3) anyathA kartAUlaTAvavAnI tAkAta nathI tene aMge vicAra karavA te mAthuM dukhADavA jevuM thAya. jIvananI traNa zakita zalya kADhavo eTale ahIM AgaLa pApano udaya samajo, ApaNe puNya pAmavuM. pApathI AvelAM duHkhe upara kAbU mUkIne sArA vicAramAM jaIe. pApathI pApa baMdhAya che te karanArAe pApabaMdha karyo ane te jagyA para puNyane baMdha lAvI dIdhuM. e ApaNe krodhAdi karanArA tene rokanArA ApaNe, tene rekIne anyathA karanArA ApaNe, te A ApaNA mATe che. jene jIvanI traNa zakti mAne che-(1) pApa-puNya bAMdhavAnI, (2) tene palaTAvavAnI ane (3) te baMdha karavAnI. A kevaLa puNya, pApane baMdha rokI zake. jyAM terame, caudame jAya tyAM puNya na badhe. pApanA palaTAne zekIne puNyanA prabhAvamAM jAya. mATe zAstrakAre kahyuM ke sammattamiu laddhe paliyapuhutteNa sAvao hoi / / gharovaramaracA nArisarNatara UMti | vinA ro 1rarara) je samakitane pAmele, zubha pariNAmavALo hoya to te vaimAnika sivAya bIjuM AyuSya na bAMdhe. baMdha karanAra, baMdha rokanAra ane baMdha palaTAvanAra jIva che. Azrava ane baMdhanAM kAraNe palaTAvIne saMvara ane nirjarane mekSanAM kAraNe banAvavAM te kAma jIvanuM che. jene jIvane karanAra, rokanAra ane palaTAvanAra mAne che. tethI tene vicAra karavAnI tAkAta che. huM zuM karuM? kevI jiMdagI AvI? kevI Avaze? ane te kevI rIte Avaze? te vicAra karavAno hakka A traNa vastuvALAne che. karmane karanAra, karmane rokanAra ane pApanI jagyA para puNya tarIke palaTAvanAre jIva che, tema te jaine mAne che. tethI te jIvane aMge Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 04 SoDazaka prakaraNa darzana gayA janmane ane AvatA janmane pite vicAra karI zake. gayA bhavamAM satkAryonI anumodanA ane AvatA bhavanAM satkAryo te karI zake, je jIvane javAbadAra, jokhamadAra, kartA, akartA, anyathA kartA mAnate hiya. A je na mAne tene mAre jIva ke hite? ane koNa hato ? te vicAravAne hakaka nahi. jema tamAre tyAM rahelA kUtarAne kayAM rahevuM, kyAM javuM tene mATe te hakkadAra nahi paNa tenA mAlikanI marajI hoya tyAM te rahe ane tyAM jAya. jenere e jagatanA ja badhA kartA, akartA, anyathA kartAnI zakitavALA na mAnyA. jene dhyAnamAM rAkhavuM ke mULacaMdabhAI jevA kahe ke "duniyAmAM badhI e prajA che. temAM tame be pAMca karoDamAM nahi, mAtra dasabAra lAkhamAM che, te A zuM joIne ja huM laIne beThA che? game temAM bhaLI jAvane ? amane vAMdho nathI. paNa svataMtra-pitAne javAbadAra ane jokhamadAra samajanAra mAtra jaina prajA che. ekalA jaine heya te amane phikara nathI. paNa tenA siddhAMtane tame kaI Arya mAnI zake tema nathI. bIjA badhAne gulAmI mAnavI. pahelAM prajA jyAre gulAmImAM hatI tyAre svAtaMtrya utthAna karanArI saMkhyA muThIbharanI hatI. muThIbhara hovAthI kArya baMdha karavuM te buddhimAnanuM kAma nahi, paNa kArya sAcuM che ke nahi te tapAsavuM joIe. ahIM AkhuM jagata, jainetara badhA vargamAM bhale pachI Arya heya, anArya hoya, paurvAtya ke pAzcAtya varga hoya paNa te badhA jIvane javAbadAra ane jokhamadAra vagaranA mAnanAra che, paNa teo jIva javAbadAra, jokhamadAra, katA, akartA, anyathA kartA mAnanArA nathI. jena siddhAMtanI viziSTatA tamAre tyAM rezcima keTaluM ? DuM che ne bIjI vastuo vadhAre che te temAM nAkhI de ne ? tene jUduM kema rAkhyuM che? kahevuM paDe ke tenI sthiti badhAthI judI che. tema ahIM paNa AnI sthiti judI che. mATe ja kahyuM ke Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. jela, mahela ne ArAdhanA 15 'ego sAhu egA ya sAhuNI sAvao ya stthtthii| ANAjuttA saMghA, sese puNa aThisaMdhAo / / (saM0 sa0 gA0 29) jaina siddhAMtane anusAranAre eka sAdhu, eka sAdhvI, eka zrAvaka ane eka zrAvikA hoya te paNa jana siddhAMta alaga rahevAne paNa keInamAM bhaLaze nahi. jIva pote potAnA aMge javAbadAra, jokhamadAra, rtA, akartA ane anyathA kartAmAM zakitavALo che, mATe bhagavAna sudhamasvAmIjIe jaNAvyuM ke jainetaramAM tame jIvanane "mahela banAvI zakaze nahi, paNa tene jela" tarIke rAkhavAnA. gayA jIvanane ne AvatA jIvanane vicAra karavAno hakaka jainetarane maLavAno nathI, paNa gayA bhavane ke AvatA bhavano vicAra karavAne hakaka jana zAsana Ape che. suthAranuM mana bAvaLIe bIjAo sagati ke durgati vicAratA nathI. tyAre zuM vicAre che? jema jagatamAM suthAranuM mana bAvaLIe. suthAra raste jate hoya tyAM jhADa jue tyAre vicAra zuM kare? AnAM pATaDA, bAraNuM vagere sArAM thaze. have kenuM khetara, kenuM thaDa teno vicAra tene nahi karavAne, paNa nathI tene karavAnI tAkAta, nathI tene rokavAnI tAkAta ke nathI tene palaTAvavAnI tAkAta. paNa tenI Teva paDI che tema jainetare vicAre ke A jIvanuM zuM thaze? te te suthAranA bAvaLIA jevuM. jIva ja javAbadAra, jokhamadAra, kartA, akartA, anyathA kartAmAM sarjAya che mATe sudharmAsvAmIjI kahe che ke "tame jana thAva ane tene choDI do tema kahetA nathI. paNa tamArA jIvanane "mahela banAvo. je raste jIvana mahela bane, te raste le jema "rasoIyAne rasoI kara" teTaluM kahevuM paDe tethI lAkaDAM, AMdhaNa, cUle saLagAva vagere badhuM temAM AvI jAya. tame jaina thAva tema nathI kahetA, anya dharma cheDI de tema nathI kahetA paNa tamArA jIvanane mahelarUpa banAve ane jela tarIke choDo. jelanuM jIvana tame pasAra kare che tenuM svarUpa joI le. tamArA -jIvanane jelamAMthI kADhI nAMkhe ane mahelanI gaNatrImAM lAve. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 zika prakaraNa darzana jainemAM dharma gaNe tema deva mAnavAnuM, gurU mAnavAnuM ane tattva gaNo temAM jIvanane jelapaNAmAMthI mahelapaNAmAM dAkhala kare. mahela upara UbhA hoIe te cAre bAju daSTi thAya. tamAruM jIvana mahela banyuM hoya te gayA jIvana ane AvatA jIvananA vicAre jarUra Ave. A ja gaNadhara mahArAje jIvanane aMge kaheluM. paNa te mahela bane kene aMge ? jelapaNAmAMthI nIkaLe zI rIte? anAdi kALathI A jIvana jelapaNumAM che te mahelapaNe banAvavuM che te kaI rIte ane kevI rIte thAya? te tenA upAye samaju mANasa jarUra khoLe. anyamatavALA dekhAdekhIthI phasAvavA, bharamAvavA mATe e mAnanArA che, ApaNuM jIvana sAruM thAya, kharAba na thAya te zAthI thAya ? dharma kare te thAya. jyAM sudhI potAnA jIvane javAbadAra, jokhamadAra, kartA, akartA, anyathA kartA vagere traNa sattAvALo jaNAve nahi. tyAM sudhI. pite AvatI jiMdagI sudhArI zake nahi. AvatI jiMdagImAM sadgati. meLavavAnAM kAraNe ne te meLavavAnI tAkAta joIe. temAM A jagatamAM niyama che ke "sArA zabdo saune game kola Avyo hoya. lAla AMkha thaI hoya te vakhate kaI kahe ke, bhAI! Ama che te he, he. krodha caDe te hAM, hAM. kodha vagaranI sthiti sArI che, paNa tethI tene bolavuM paDe. sArA zabdanuM AkarSaNa eka mANase khUna karyuM. e pakaDAye. pUrAvAthI sAbita thayuM ke te pUnI che. keTe paNa nakakI karyuM ke A khUnI che. paNa duniyAmAM, sajAne amala gunA sAthe nahi. gune thaye heya, paNa sAbita nA thAya tyAM sudhI "binagunegAra mAnIne cAlavuM paDe. pUrAvAthI khUna sAbita thayuM. korTe paNa gunegAra tarIke mAnya. cArja phAila karyo. chatAM pUchavAmAM Ave che te kahe ke huM mArI jAtane binagunegAra" Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. jela, mahela ne AdhinA 10 jAhera karU chuM.' A zabdanI pratIti, che krodha nahi hAve, abhimAna AvavuM nahi, kapaTI nathI, leAbhI nathI te zabdo sArA. pachI bhale pote krodha, mAna, mAyA, lebha karanArI heya, chatAM upara kahyA. pramANe sArA lAge che. tethI 'huM krodhI vagere nathI' AvA zabdo peAtAnA mATe kahevA taiyAra che. dharmAnuM svarUpa A anyamatavALA jIvane javAbadAra, jokhamadAra, tu mU, Adi zaktivALA mAnatA nathI. chatAM paNu dha evI cIja che ke ApaNI. duti zake ne ApaNane sadgati Ape. IzvaramAM laI lIdhA dhama pachI. A dharmAMdhArI keTalA ? mATe Izvarane eka khAju mUke che te Ame. khelAya ane Ame kholAya. UMDA na UtarIe teA zuM thAya ? have eka vastu kabUla karIne tenA upara cAlIe; pachI game te rIte kabUla karI hAya. phaLanI apekSAe badhA AstikeA eka rUpe che. koi paNa. ema nathI mAnanAra ke mArA dhama sadgati nahiM Ape !' sadgati rokaze, durgAMti nahi zake ne du`ti Apaze. paNa sadgati ApanAra ane duti rokanAra evA dhama che. e vAta sava Astikoe ekamate kabUla karelI che. huMmezAM niyama che ke eka vakhata kabUla karI le pachI tenI mahenata hAya, ane pachI AgaLa cAlavAnuM kAma hAya. mATe meADazakamAM sIdhA dhamanI parIkSAmAM AvyA, kAraNa ke dareka mate kabUla karI lIdhuM ke duti rokanAra ane sati ApanAra dha che. A mAnI lIdhuM. tenA upara AgaLa cAlIe. : "siddha5 gati:cintanIyA." je vastu sAdhI laI e tenA AgaLa upayega vicAravAnA. arthAMpattithI dharma karIzuM te sati maLaze; adhama karIzuM te dutimaLaze. kLe badhAe nakakI karyAM".adhama karI lIdhA teA tenA phaLa tarIke potAnA jIvanI javAbadArI. ane jokhamadArI. ADuM nAka che mATe paDI gayA. tevI rIte ahI AgaLa dugati rokanAra ane sadgati ApanAra ApaNe dhamane kabUla Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 SoDazaka prakaraNa darzana karI lIdhuM. ThekANe ThekANe dharmanuM svarUpa phaLa dvArAe dekhADyuM, sarva parSadAnI apekSAo. sutIvizleka che. siddhAMtanA prakAra sarva sAmAnya rIte siddhAMta cAra prakAra che: (1) svataMtra, (2) parataMtra, (3) abhyapagama ane (4) adhikaraNa. (1) svataMtra siddhAMta ke? ApaNe jene mAnIe tene bIjAo na mAne tenuM nAma svataMtra. jema dharmAstikAya vagere jaine mAne che, bIjAo nathI mAnatA te te svataMtra siddhAMta. (2) paNa pudgalAstikAyamAM Ave. audArika bhASA, mananA pudgale, zvAsozvAsanA pudgale kahevA mAMDe tyAre te keIne mAnyA vagara cAle tema nathI tethI te parataMva siddhAMta (3) alpapagama. eka vAta kabUla karavI nathI. pelAe khaDI karI, tenuM khaMDana karavuM paDe tyAre te vastu laIne tene bAdha ApIe tyAre ne? azuddhi lAgI heya ne chevI paDe te hAtha bagADavo paDe. bIjAe kaMI kahyuM te kahevuM paDe. je te kahyuM te pramANe mAnIe te Ama aDacaNa Ave. Ama mAnIe te aDacaNa na Ave tethI mAnavuM te "abhyapagama siddhAMta paLavAra mATe mAnI le ke Ama hoya te temAM A vadhe tema, jema A duniyAdArImAM kahevAya che te pramANe (4) adhikaraNa siddhAMta adhikaraNa vastu sAbita karIe te temAMthI bIjI kahevAI jAya "namo arihaMtANa" belyA. ahIM keI kahe ke zAstrakArane lagAma vagara besavuM paDe. kema bhAI? navakAra gAryo temAM 500 sAgaropama narakanuM AyuSya tUTyuM. navakArazInA paccakakhANamAM 100 varSanuM AyuSya teDyuM. "lagAma nathI" te bolanAre vicAravuM joIe ke navakAra adhikaraNa siddhAMta mAnIne kahyuM che. navakArazIne pacakhANamAM jinezvare AtmAne karmabaMdha na kahyo. tapa karavAnuM tethI karma tuTavAnuM che te sAcuM che. mATe ATaluM tapa karUM chuM. temAM karma teDavAnI buddhi che. eka ja "navakArazI zabda Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. jela, mahela ne ArAdhanA 109 mATe che. tene keTalA siddhAMte mAnyA ? jIvane javAbadAra, jokhamadAra, ane jinezvaranA vacanane "taDani mAne. tapasyAne nirjara mAne che. tethI ATalI tapasyA kare che. A badhe vicAra karazuM te mAlama paDaze ke "name arihaMtANuM" te suSTinA sarjanahAra tarIke ke janma ApanAra tarIke mAnate nathI. paNa huM svataMtratAnA sarjanarUpa evAne namaskAra karuM chuM. je. adhikaraNa-siddhAMta na samaje te eka navakArazInA paccakkhANamAM zuM? te ahIM nathI ha. jarAka adhikaraNa-siddhAMta vicAre, eka vAtathI keTalA siddhAMte mAnyA? AvI jenI mAnyatA thaI te zu na teDe ? ahIM AgaLa bIjA lake Izvarane kartA mAnatA jAya te paNa durgatine rokanAra ane sadgatine ApanAra mAnI le che. mATe jaina siddhAMtamAM A bhAva Ave che. A bhAva sRSTinA sarjanamAM che nahi. adhikaraNa-siddhAMta jeNe mAne teNe svataMtratAnuM sarjana mAnI lIdhuM che. A phaLa dvArA sarva vAdIe svataMtratAnA siddhAMtane vaLagavA AvelA che. tethI te vAta kahe che. mATe bhavasUrie sAdhune saMyamamAM calAvavA hatA tethI A svarUpa kahyuM, phaLa nahi evo "dharma" zabda mAtra lIdhe, paNa dharma zabda mAnyAthI dharmanuM kArya na thAya. tyAre dharma svarUpe have joIe. te zI rIte jaNAya? te tene mATe traNa vastu batAvI. bALaka prIti bAhyamAM ja kare che, eTale je vartanane pite dekhe che. madhyama buddhi liMga dekhe che; AcAra, vicArane dekhe che. je Agama tatvanI parIkSA kare te paMDituM. tene dharmanA dherI gaNavAmAM Ave che. temanI daSTi kaI hoya? mAtra vacana upara lIna hAya mATe javanArA nAthA vasatuM'. siddhAMte mATe eka ja mArga che. vacananI ArAdhanA te ja dharma che. have vacananI ArAdhanAthI dharma kaI rIte thAya ? tenuM svarUpa, viSaya zuM? te jaNAvaze te aMge vartamAna. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khyA dharmanuM nirUpaNa 13 AryanuM lakSaNa zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA bhavya jInA upakArane mATe SaDazaka nAmanA prakaraNane racatAM AgaLa sUcavI gayA ke A jagatabharamAM Arya prajA mAtra dharmane mAnanArI che. tethI zrutakevalI bhagavAna bhadrabAhasvAmIjIe janasamudAyanI apekSAe Arya ne anAryanuM lakSaNa karatAM jaNAvyuM ke jyAM dharma evA akSare svapna paNa na hoya tene "anArya kahe. svapna kSetrane na hoya, paNa manuSyane hAya. jagatamAM paNa zabda prasiddha hoya te tene padArtha keI vicAravA besatuM nathI, paNa zabdane sIdhe vyavahAra duniyA kare che. Arya zabdanI samajaNa jagate ane jainetaree Izvara eve vyavahAra karyo paNa te sarvajJa, vitarAga che mATe paramezvara mAnIe chIe tema nathI rAkhyuM paNa "jagata" karIne cAlyA mATe teo paramezvara mAne che. paNa tenuM svarUpa kayuM? te aMge vicAra na kare. "Arya zabda darekanA khyAlamAM che ne dareka vApare che. pite "Arya' kahevaDAvavA mAMge che, paNa "Arya' zabda kema banyo tene khyAla nathI. mATe jaNAve che ke-Adu-dhA jAta-bA: 3parityAya: (varo g0 19) pahelethI choDavA lAyaka vastuthI dUra rahelA te "Arya, ApaNe hiMdune mATe laIe te janmathI mAMsa, madirAthI dUra rahelA. jaina aMge laIe te janmathI rAtribhojana, kaMdamULathI dUra rahelA. tema AryamAM je je pApanAM kAraNe tenAthI dUra rahelA che te mATe Arya, pApathI dUra rahevuM-dharmamAM Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. dharmanuM nirUpaNa 11 tamannAvALA rahevuM. mArA A vicAra karIe tyAre bhadrabAha svAmIe je lakSaNa karyuM ke anAryathI bhinna te "Aya. jemAM dharma evA akSare svane paNa na hoya te janasamudAya "anArya ane jene dharmanI tamannA hoya tene "Aya kahIe. mATe Arya mAtra dharmanI IcachAvALe che, paNa dharma te indriya ane vyavahArane viSaya nathI. matabheda kayAM che? jagatamAM Indriya ane vyavahAranA viSayamAM keIne matabheda hota nathI. bhale pUrva cheDAthI pazcima cheDe jAo. tyAM be ne be cAra kaheze paNa koI pAMca nahi kahe. tema goLane mIThAzavALo ane lavaNane khAruM kaheze, paNa bIjuM nahi kahe, mATe temAM matabheda nahi paDe. paNa jagatamAM je buddhine viSaya heya ke je akkalane viSaya heya tyAM matabhedane avakAza che. tamAre bajAramAM koIne maMdI ane keIne tejI lAge temAM mUrkha keNa! beya rAjA paraspara laDhe che, beya jItanArA che. ekene hAravAnuM lAgatuM nathI. tethI jaNAve che ke bhaviSyanA, akala-buddhinA viSayamAM matabheda hoya che paNa matabheda na hoya tema nathI. Indriya ane vyavahAranA viSayamAM matabheda rahele che. te pachI A te "dharma" zabda. e bela ghaNe sahele paNa tenA dAkhalA, guNa vagere vicArIe tyAre muzkela. dharmanuM nirUpaNa keNa karI zake? pahelAM te A AtmA "jIva padArtha dekhe. jyAre zuddha pariNati thAya tene dharma ane azuddha pariNati thAya tyAre tene adharma mAnanAre thAya, paNa "jIva padArtha na dekhe te zuddhane zuddha ane azuddhane azuddha kahI zake kayAMthI? have dharma, tenAM anuSThAne ne tenA rivAje te bIjAone anukaraNa karavAM paDe. kene? jeo AtmAne sAkSAta -jANatA nathI temane mATe dharmane kahenArA hoya tene sarvajJapaNuM hovuM joIe. te sivAya arUpI e "AtmA-padArtha jANI zakAya nahi. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ polAka prakaraNuM darzana mATe ja kahe che ke je AtmAnI pariNati zubha-zuddha thaI ke azubhaazuddha thaI te na jANe te pachI AtmAe zuM pariNAma nIpajAvyuM te te kayAMthI jANe? mATe dharmanuM nirUpaNa karI zake te kevaLa sarvajJa vItarAga bhagavAna ja karI zake te sivAya dharmanuM nirUpaNa karavAne keIne hakaka nathI. jeoe pitAnA paramezvara mAnya chatAM tene sarvajJa na mAnyA hoya tevA leke jIvane jANatA nathI. ane te jIve dharmanI vAta kare te pArakuM sAMbhaLIne-anukaraNa karIne bole che. ' have ahIM tame kaheze ke sarvajJa dharma kahe te sivAya kaI jANe nahi ane jyAre jANe nahi te dharma kahI zake nahi! te pachI tame kevaLajJAnI tIrthaka sivAyanA vakhatamAM zAsanane kevI rIte mAne che ? tamArI vAta kharI. paNa tIrthakara, ane sAmAnya kevaLI sivAyanAne dharmanuM nirUpaNa karavAne hakaka nahi te zAsanane kevI rIte mAne? tyAre kahyuM ke zAsana kevI rIte cAle che te tapAsyuM ? te tIrthakaree je sthApeluM te cAle che, paNa sthapAtuM nahi. tyAre sthApelAmAM paNa te kahI, gayA che te ame kahIe chIe. mATe nirqnAM tatta" ApaNuM nahIM huM kahuM chuM te paNa nahi; paNa A kahe. che te ApaNe kahevuM paDe che. jyAre kaI kahe ke huM kahuM chuM. te vakhate ApaNe pUchIe ke mahArAja ! A kayA zAstramAM che. ?? mATe ame te zAstranA anusAre bolavAnuM baMdhAyelA chIe tethI tame pUchone ke kayAM zAstramAM ?" tame jaina sAdhune pUche ke "kayAM purANamAM ?" te te kaheze ke huM te kahevA baMdhAyela nathI. paNa keI pUche ke keI paMcAMgI. sUtramAM lakhyuM che? te tene uttara devuM paDe ke "phalANa zAstramAM che." tyAre kevaLajJAnIne zAstramAM Ama kahyuM che mATe huM kahuM chuM tema nahi paNa "mA patta" meM kahyuM huM kahuM chuM). jIvAdinA mULa tattvanuM nirUpaNa jema sarvanuM che, tema dharmanuM nirUpaNa sarvanuM che. je AtmAne zubha, azubha, zuddha, azuddha Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. dharmanuM nirUpaNa 17 pariNati zAthI thAya te jANe, tenAM phaLa jANe, temaja karma kevI rIte baMdhAya che? karma kevI rIte nAza pAme che? aupathamika, kSApazamika, kSAyika bhAva kaI rIte thAya che? te badhI vastu jANe tethI tene nirUpaNa karavAno hakka che. ApaNe te tene nAme havAle nAMkhanArA chIe. jema zeThane munima game teTalI levaDadevaDa kare, paNa lakhAve zeThanA nAme. tema ahIM game teTaluM nirUpaNa kare paNa te temanA nAme dharma tatva Arya mAtre IccheluM che, paNa te pragaTa karavAnI tAkAta kenI ? te jANavAnI tAkAta kenI? kemake te kahenAranI yogyatAne vicAravA janetare taiyAra nathI. teo e vicAravAne taiyAra nathI ke jIvane zubha, azubha, zuddha, azuddha pariNati ane pariNAma thAya te jIvanuM svarUpa che, paNa tene jANavAnI tAkAta na hatI, chatAM sarvajJa mAnavAne taiyAra che. keI paNa pitAnA paramezvarane apUrNa mAnavA taiyAra nathI. pachI game te Astike le. te badhA jJAnamAM pUre mAnavAne taiyAra che. temane jJAnamAM adhUro mAnave pAlava nathI. kamanA baMdhanAM dvAra jJAnane rekanArA karmo baMdhAya zAthI? rAgadveSanI pariNatithI bIjAM karmo te te pagathiyAM che. kharekhara baMdhanuM dvAra rAga ane dveSa che. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIyAdi karma baMdhAya te rAga ne dveSa dvArAe. sarva karmanI sthiti rAgadveSa vagaranI hoya nahi. ne payaDipaesa ThiiaNubhAga kasAyAo (kama0 6, gA0 96) karmabaMdha kayAre na thAya? ganI pravRtti eTale kaSAya ane Indriya vagaranA vicAre. sAdhya vagaranA vicAre ane te vagaranA AcAre ane te vagaranA uccAre TakAu karma bAMdhI zakatA nathI. jema sUkI bhIMta upara kAMkarInI muThIna jevAM karma bAMdhe, jema te kAMkarI bhIMtane lAgI nahi tema ahIM paNa jyAM kaSAyanI, pramAdanI ne IndriyenI pravRtti nathI tyAM AgaLa AcAra, vicAra, uccAra thaye karma baMdhAya Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 SoDazaka prakaraNa darzana kharAM paNa te sUkI bhIMta upara nAkhelI kAMkarI jevAM baMdhAya che. jema te kAMkarInI muThI bhIMta upara nAMkhI te jema eka miniTa paNa bhIMtane cuMTatI nathI tema kaSAya, pramAda, IndriyethI karma na bharAya. pachI bhale manathI, vacanathI, kAyAthI vicAre, uccAre, pravRtti thAya paNa tethI je karma AvyAM te cAlyAM javAnAM, tethI karmane TakavAnuM sthAna nathI. karmane kaSAya ane Indriye rastA batAve che. IndranI Asakti ane kaSAyane vega te vagaranA pariNAma hoya te karmabaMdha thato nathI. AMkha mIMcIne UghADIe teTalAmAM asaMkhyAtA samaya vItI jAya. e uccAraNane asaMkhyAtame bhAga te keTale bArIka? temAM baMdhAyAM, bhegavyAM ane tyAM. kevAM? jemAM kaSAya ane indriyanI pariNati na hoya ane AcAra, vicAra, uccAra pravartatA hoya tevAM. hiMsA pApanuM sthAnaka che, pApa nahi, A vAta vicAraze te tame samajI zakazo. pahelA pApasthAnakanAM prANAtipAtanuM sthAna. tame aDhAra pApasthAnaka kema bele che? pApa belene? te mATe kahe che ke Indriya ane kaSAya maLe te hiMsAthI pApa thAya te na maLe te ApoApa pApa rokAya. eka mANasa savAre sAmAyika karavA beThe che te vakhate kaI AcArya mahArAja Ave che. te vakhate eka mANasa kahe ke mAre sAmAyika che, mATe huM sAme jato nathI, paNa jene sAmAyika nathI thatuM te sAme jAya che. te te bemAM ArAdhaka keNa? temaja mahAphaLa kene maLe? "mA tamArU nA? tyAre kahe che ke sAmA janAranA phaLane pAra nahi, te te kyAMthI AvyuM? pUje teTalI kriyA thaI. temAM te tame zAmAM vadhaze? paDilehaNa karaze ke nahi? zA mATe karaze ? trasanI jayaNa ane sthAvaranI yaNa thAya paNa tenI virAdhanA na thAya te buddhithI paDilehaNa karavAnuM. pAtra paDilehaNa te nirjarAnuM kAraNa che. AMkha mIMcIne UghADe teTalAmAM kAyika, vAcika ne mAnasika e traNa kriyA lAgI ke nahi? pUjaNImAM Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. dharmanuM nirUpaNa 15 te te dharmanI kriyA ke pApanI? mATe jaNAve che ke dharmanA nAme pApathI bharamAvatA hoya tene kahIe ke tame pUMjaNIthI paDilehaNa karyuM te dharmanI buddhithI ke pApanI buddhithI? mATe mahAnubhAva, samaja ke dharmanI buddhie mahApApa karyA? je yajJa Adi dharmo jemAM paMcendriyane vadha thatuM hoya te yajJa jeoe mAne tethI A jAnavare pedA karyA ne te yajJamAM hemavA mATe karyA ! mATe yajJamAM je hiMsA thAya te hiMsA nathI. hiMsA karatAM dharma ane dharma karatAM hiMsA thAya temAM pharaka che. sAdhu mATe asUjhatuM karyuM. kema? tame cUle zAMta karyo hato tyAra pachI sAdhumahArAja AvyA. tethI tame navesarathI cUlo saLagAve, te Ane ekAMte mahAphaLa thayuM ke nahi? tyAre sUtranA niyame alpa pApa ane bahu nirjarA thaI kahevuM paDaze. bhagavatIjImAM ne ThANuMgajImAM paNa aneSaNA, aphAsu AhArAdi saMyamIne vahorAve te bahu nijara ne alpa pApa kahyuM che. have tuM kahe ke A bahu nirjarA kenA gharanI? dharmanA nAme hiMsAthI bahu pApa thatuM hoya te A bahu nirjarA zAthI? mATe hiMsA pApanuM sthAnaka che paNa pApa nathI. daherAvAsI ke maMdiramAgI? sthAnaka zA mATe? sthAnakavAsIne artha zuM? pApasthAnakane aMge sthAnaka prasiddha che. zAstranI apekSAe sthAnakavAsI kahenArA zuM pitAne tenA sarakhA gaNe che? kAraNa ke eka Itara mAne paNa jyAM be saMbaMdhI jJAna hoya tyAM pAse ne pAse rahenArA hoya te pAse yAda AvI jAya. jema rAma yAda karo eTale lakSamaNa, sItA yAda AvI jAya. pApa sthAnakamAMnA "sthAnazabdane pakaDe tethI bIjo zabda kaye yAda Ave? pApa. pApa ane sthAnaka eTale temAM vasanArA. ApaNAmAM paNa keTalAka emanuM joIne "daherAvAsI" zabda vApare che. paNa temane pUchIe ke 1 samaNovAsagassa Na bhate! tahAruvasamaNa vA mahANaM vA aphAsueNa2 asaNa 4 paDilAbhemANassa kiM kajjai ?, goyamA ! bahutariyA nikA kA kacutare te je je vajJAtti (ma0 TI10 226) Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 joDAka prakaraNa dazana tame herAvAsI' kayAMthI thayA ? maMdiramAgI' kahA te te ThIka che. teoe tamAre mATe daherAvAsI' kahyu te tame kabUla kayu" kema ? te 'sthAnakavAsI' banyA tethI tee tamAne TThaherAvAsI' kahevA lAgyA. bhATa ane cAraNa jema rastAmAM eka cAraNa jatA hatA. tyAM rastAmAM bhATa maLyA. tyAre cAraNe pUchyu ke tame koNa che ? tyAre pelAe kahyuM ke huM bhATa chuM. tyAre cAraNe mazkarI karatAM kahyuM ke- bhATa bhATa bhADuDA gaLe khAMdhyA cAluDA" tethI tame khuza thAva paNa te cAraNu mAphaka khAlI na jANeA. paNa bhATe peAtAnI mazkarI thayelI jANIne tene paNa cAraNane kahyuM ke-"cAraNa cAraNa cAraNiyA gaLe bAMdhyuM ghaMTInuM paDuM." kahA AmAM kavitA che ? nA. sAmeA khelyA eTale ApaNe paNa khelavuM, tema sthAnakavAsIe tamane vAsI' zabda joDI daherAvAsI' kahyuM tame te kabUla karI lIdhu.. eDhI nAMkhelI mUrkhAi kANe UbhI karI ? pelAee bhUla karI tethI. sthAnaka zabdanA upayoga pApanAM kAraNeA che tethI sthAnaka zabdo kayAM joDAya ? aDhAra pApa sAthe duHkha sAthe joDAyA che. have tamane pUchIe ke sAmAyikavALA ArAdhaka ke sAdhune sAme levA janAro ArAdhaka? sAmA javAvALA te kholane ? zAstrakAre alpa pApa ane mahu nirA kema kahI ? paNa tamAre aMge sAmA AvanAre te dhane aMge pApa kayuM gaNAyane tethI tamAre badhI chUTa emane? mAtra bhagavAnanuM nAma na Avavu joie. mAtra bhagavAnanAM vacanA pakaDe. tamArA sAmA Ave tenA niSedha karyAM ? tamane dIkSA, maraNanA varaghoDA kabUla, paNa bhagavAna na joIe. tyAre te leAko verI konA ? bhagavAnanA, khIjAnA nahi! tee ene ja dhama' gaNe che A dharma nahi gaNanArA sAmA javAne pApa gaNe che ? nA. paNa moTu phaLa gaNe che. revatInuM udAharaNa mahAvIra mahArAja mATe revatIe pAka karyA tethI teNe Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. dharmanuM nirUpaNa 117 narakanuM AyuSya bAMdhyuM ke nahi? ane te narakamAM gaI ke nahi te te jaNAvane? mahAvIra mahArAja kevaLajJAnI hatA te temane rokI kema nahi? chatAM revatI AvatI covIsImAM tIrthaMkara thaze kharuMne? zAthI? tIrthakara mATe karyuM tethI tamAre hisAbe te narakamAM rakhaDIne tene dama nIkaLI ja joIe ne? paNa revatI tIrthakara zAnI? bIjA sAdhuo ajANatAne lAbha laI zake. ahIM tevuM nathI, te pachI te kema DUbI nahi? kaho ke dharmane mATe che tethI te DUbI nahIM. kAkAkAkI, mAmAmAmI vagerene mATe hoya te te vAta judI che. Ate "mAre mATe te pAka karyo che. te letAM rokyA kema? ane AvI rIte rakhaDaze tema kahevuM hatuM ne! hiMsA e ja je pApa gaNavA jaIe te kSINahI thayA chatAM kroDa sudhI rahe te zuM ? kevaLI thayA pachI phUla vagere nAMkhyAM. jejana jana sudhI bhUmi sApha kema devatAe karI haze? tRNa, ghAsa vagere badhuM kema kADhI nAkhyuM haze? vagere A badhuM konA aMge ? zuM bairI chokarAne aMge ? vaLI tamArI apekSAe te badhA narake javA joIe ne? tyAre dharmane aMge karyuM tethI te karyuMnI dazAmAM AvavAnA. bhagavAna pote dakSiNa dizAnA nArakane niSedha kare ke nahi ? pApasthAnakanA zadane uccAra nathI. hiMsAne pApa mAnyuM paNa sthAnaka mAnavAnuM hatuM te na mAnyuM. pApasthAnaka eTale pApanuM rahevuM, sthAnakamAM te kaI heya paNa kharuM ke na paNa hoya. hiMsA vagere pApanA sthAnaka kema? pariNAma IndriyanI Asakita ane kaSAyanA veganA hoya te baMdhAve, nahi te na baMdhAve, mATe "sthAnaka zabda kahyo. - jIbhane hADakuM nathI mULa vAtamAM Ave. ganI pravRtti thavAthI ane AhArAdithI karma AvI gayuM te paNa temAM Indriya ane kaSAye bhaLyA na hoya te te karma TakI zakatuM nathI. paNa jemAM bhaLyA hoya te te karma khasI zakatuM nathI. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 SoDazaka prakaraNa darzana | sarvajJa keNa hoI zake? jene jJAnAvaraNIya kama baMdhamAM na hoya ne udIraNAmAM paNa na hoya. udIraNAnA kAraNabhUta, udayanA kAraNabhUta evA rAgadveSa na hoya te ja sarvajJa heI zake. te sivAya bIja. sarvasane dAvo bhale kare. kema? meDhethI belAvAmAM vAMdhe keIne nathI, kAraNake jIbhamAM hADakuM nathI. taddana karmano bharelA che ane bele ke huM "sarvajJa chuM. te belavAthI kAMI de vAgatuM nathI. ATalA ja mATe ADuMavaLuM belAya che. sarvajJa hoya jyAM jyAM rAga ne dveSa khasyA hoya tyAM sarvajJa heya. vaLI jyAM Indriya ane kaSayanI pariNati na hoya, tyAMthI rAga ne dveSa khase; jyAM Indriya ane kaSAya na khase te tyAMthI rAga ne dveSa khase nahi. paNa tethI karmabaMdha hoya ane karmabaMdha hovAthI sarvajJa na hoya. jeo sarvapaNAne dA karanArA hoya tene vItarAgapaNuM pahelAM meLavavuM paDaze. ApaNAmAM "sarvajJa" zabda nahi vAparatAM vItarAga paramAtmA' zabda vadhAre vakhata vAparIe chIe. paMcasUtrImAM maMgaLAcaraNamAM vIrA kahyuM che. ATalA mATe ja haribhadrasUrIzvarajI jevA kahe che ke AvA apAyApagamAtizaya, pUjAtizaya vagerevALA te vItarAga. vItarAga vagara sarvajJapaNuM hetuM nathI. sarvajJapaNuM vagara dharmanuM jANavuM hotuM nathI ane AthI ja AvA vItarAgapaNa. vagara dharmanuM kahevuM hotuM nathI. vItarAga paramAtmAne taDAke . jaina dharma kahenArA, nirUpaNa karanArA vagere mAnIe, tene sarvajJa vItarAga mAnavA paDe. have teo tevA hatA te zAthI mAnavuM? ApaNe jina, viSNu, mahamada, bahmA vagere devatA che temAM bhagavAna kayA te ApaNe zuM jANIe? ane tene paththara mAne kebIjuM kaMI ? "A AvA che ane A AvA che te kahevAne hakaka ze? ApaNe makAnamAM sUtA chIe, bAra vAgyA che tevAmAM vAghane bUmarATe AvyuM. tethI vAgha Avya" kema bole che? tame dekhe Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 ? avAja che vicitra levAthI taDAkA dvArA 13. karmanuM nirUpaNa nathI chatAM 'A' e zAthI chelyA ? avAja dvArA ene? tene avAja jagatathI vicitra hevAthI jaNAya. vAghane ghughavATA ane siMhane taDAka dvArA e vagara dekhe jANyuM. temAM zaMkA rahe che ? sApanA lIseTAmAM ApaNane zaMkA rahe che paNa vAghanA ghughavATa ane siMhanA taDAkAmAM zaMkAne avakAza nathI. zabda evI cIja che ke potAnA svarUpane pahelAM jaNave. tema ahIM sarvajJa vItarAga paramAtmAne dekhyA nathI paNa temane taDAke taiyAra che. ka taDAke? dharmanuM nirUpaNa dhamane nirupaNa karanArAM je vacane che te siMhanA taDAkA jevAM taiyAra che. dharma e eka ja evI cIja che ke A vacanathI-tenI ArAdhanAthI dharma thaI zakaze. have eka vAta vicAre. deva, guru ane dharmanuM ArAdhana sIdhuM nahi kahetAM vacanane kayAMthI pakaDayuM ? devanI asala jaDa, gurunI asala jaDa ane dharmanI asala jaDa heya te te "vacana" che. vacana vagara e traNanI kaI jaDa nathI. te have vacana e badhAnI jaDa kema gaNuM? ane tenI ArAdhanAmAM dharma kaI rIte thAya? e adhikAra jaNAvaze te agre vartamAna. suvarNane suvarNa tarIke jAhera karatAM cekasIe pittaLa ane pittaLanA vahepArIonI darakAra lavaleza karavAnI nathI. tevI rIte dharmane dharma tarIke jAhera karatAM kahyuM dhamIe adharma ane adhamIone aMzabhara paNa zarama rAkhavI na pAlave. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacananI ArAdhanA MiBBS BDS SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSEAjhA zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasUrijI mahArAjA bhavya jInA upakArane mATe SoDazaka nAmanA prakaraNane racatAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsArabharamAM sarva Astika vargane sarva Arya varga dharmanI cAhanAvALA che. keI paNa jIvanane "mahela" banAvAvALe manuSya dharmane mAnyA vagara rahe nahi, paNa jene jIvana jelarUpa banAvavuM che te dharmane na mAne. kema? kedInI daSTi makAnanI AgaLapAchaLa na jAya, kAraNa ke te kedakhAnuM che. jeoe A jIvananI bahAra daSTi pheravI nathI temane te uttara pUrva vagere bhAmAM pharavAnuM kyAMthI hoya? kema? to pahelAM A jIvana sAthI maLyuM ? AnuM phaLa zuM? te jene vicAryuM nathI eTale ke manuSyo gayA jIvana upara vicAra karatA nathI. gayA jIvanamAM jeNe dRSTi pheravI nathI, jenI jatI nathI, jeNe AvatA jIvana upara daSTi pheravI nathI, jenI jatI nathI. te A bhavane ja dekhe che. mATe A bhavanI keTaDImAM dekhanAre te kedI. A bhavanI koTaDImAM te jAnavare paNa dekhe che, jAnavare pitAnAM sukha, sthAna, zarIra ane saMtAnanuM rakSaNa kare che. manuSyapaNunA vizeSatA A janmane aMge jAnava, pazu, paMkhI badhAM paNa vicAra dharAvanArA hoya che to pachI manuSyapaNAmAM adhikatA zI ? duniyAdArInI daSTie zAstrakAra garbhaja manuSyamAtrane vicAravALA gaNe che. paNa te kenI daSTie ? jagatane vyavahAranI, paNa tatvaSTie nahi. tattvadaSTie garbhaja manuSya, devatA, nArakI ke garbhaja tiryaMcane vicAravALA gaNavA taiyAra nathI. eke eka Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. vacananI ArAdhanA 121 dekhate che, AMdhaLe nathI. gaye ane AvyA. bIje kaheH "athaDAya kema ke tyAre kahe ke "dekhe che ke AMdhaLe che?' zAthI? AMkhanuM kAma jevAnuM che, chatAM te kAma na karyuM. devatA mAtra nArakamAtra manavALA heya, paNa e ke devatA ke nArakI mana vagarane asaMjJI na hoya tyAre badhA manavALA, vicAravALA dIrghakAlikI saMjJAvALA chatAM duniyAdArImAM zAstranI dRSTimAM nahi, kAraNa ke jemane bhUta, bhaviSyanI jiMdagIne, AtmAne, tenA svarUpane, tenI malinatAne, nirmaLatAne parama dazAne vicAra na hoya te temane karyuM zuM? viSayane aMge te atyAre vicAravALo che. te vicAre vikalendriyane che. ahIM patAsuM hoya te kIDInI darathI lAIna lAge paNa pheke te lAIna tUTI jAya. gaLanI kAMkarI mUke te mAMkhI Ave paNa pheMkI de te badhI bhAgI jAya. viSayanA vikAre je saMjJAnAM kAraNe hoya te e vikalendriyamAM hatAM. manuSya karatAM vikasendriyamAM eka e apekSAe vadhAre che. kIDImAM gaMdha pArakhavAnI jeTalI tAkAta che teTalI ApaNAmAM nathI. dIrghakAlikI saMjJA ane tatvadaSTimAM bheda prAcIna kALamAM rAjAo khAvA besatA tyAre cakera pakSI rAkhatA. kAraNa ? tene e svabhAva ke jherI vastu hoya te rADArADa pADe. tamane samarAdityane aMge mAluma haze. kema? jyAre jhera devuM hatuM tyAre paracuraNa khANa tarIke vaDAM karyA, bhajana karI lIdhuM cakerane khaseDaye pachI pelI jherI goLI ApI dIdhI. tyAre pele pakSI dekhavA mAtrathI jhera pArakhanAre. ApaNe manuSyamAM chatAM suMghavAmAM ke gaLIvALuM jhera hoya te te sIdhuM cAlyuM jAya-asara kare. arthAt viSayanI daSTie kIDI, mAM jevI che tevI daSTi pahoMcIe tevA nathI have je ApaNe parabhavane vicAra na karIe te ApaNe kaI daSTivALA? tame vicAravALA thayA eTale zAstrakAre dIrghakAlikI saMjJAvALA kahyA. paNa tatvadaSTivALA na kahyA. paNa jeone Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 SoDazaka prakaraNa darzana pahelAnI ane pachInI jiMdagIne vicAra hoya tene vicAravALo gaNe che. e vagerevALA mATe A "saMjJA' zabda rAkhe. kene? te mAre AtmA utpanna thavAvALo che. A keTalAkane mAluma nathI hotuM. huM pUrva-pazcima vageremAMthI Avyo chuM; ahIMthI javAne chuM. A vicAra ane saMjJA keTalAkane hoya che. mATe keTalAkane dIrgha kAlika saMjJAe vicAravALA gaNyA. chatAM zAstrakAra AyaMde-bhUtanI, bhaviSyanI jiMdagI mATe vicAra karanArane vicAravALA gaNe che. te jene na hoya tene "saMjJA nathI hotI. ahIM gha-hetuvAdikI ke dIrghakAlikI na lIdhI, ApaNane pUrvApara bhavanuM avalokana, pUrvApara jiMdagIne vicAra na Ave paNa chatAM ame manuSya chIe tema kahevA taiyAra chIe. tame manuSya kema? osavALa, piravADa, zrImAlI te kuLamAM jagyA mATe tame manuSya zAnA? ene ja prazna manuSyane che. A narabhava tamane kema maLe? pelAne kema na maLe ? paNa A te vicAravALA hoya te vicAre. gayA bhavamAM manuSya-gati, manuSya-AyuSya ne sAtavedanIya karma bAMdhelA che tethI tuM A manuSya thaye che. kaSAyanI atyaMta maMdatA hoya te deva thAya. kaSAyanI tIvratA hoya te nArakImAM jAya. maMdatA hoya to manuSya thAya paraMtu tevA bhAvabhava jIvananAM sAdhane na hoya. gati ne AyuSya e bane maLyAM. garbhamAM jamIne maravAvALA te manuSya-gati ane manuSya AyuSyavALA che ? hA che. paraMtu tenI sAthe sAdhana nathI. parAdhIna jIvana nuM? manuSyapaNuM evuM che ke pArakA sAdhane te Take, te sivAya Take nahi bIjA che te svataMtra hakkovALA, tyAre manuSyanuM jIvana parAdhIne kema che? pRthvI vagara tamAre cAle ke tamArA vagara pRthvIne cAle ? pANI vagara tamAre cAle ke tamArA vagara pANIne cAle? agni vagara tamAre cAle ke tamArA vagara agnine cAle ? Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14, vacananI ArAdhanA 13 vAyu vagara tamAre cAle ke tamArA vagara vAyune cAle? tamArA vagara vanaspatine aTake ke vanaspati vagara tamAre aTake? yAvat hAthI, gheDA, gAya, bheMsa A badhAne tamArA vagara aTake ke tenAM vinA tamAre aTake? tyAre kahe ke badhAMne tamArA vagara nathI aTakayuM paNa tamane tenA vagara aTakyuM che. A kAraNathI parAdhIna jIvana kevuM? pRthvIkAyAdinuM ke tamArUM? A badhA padArthone tamArA vagara aTakyuM nathI, paNa A badhA padArtho vinA tamAruM aTakyuM che. tethI tamAruM jIvana keTalI gulAmIvALuM ? tame evuM kaMI puNya karyuM che ke jethI te badhA tamane AvIne maLe che. pRthvI, pANI vagere tamArI tAkAte Ave che ke temanI bhUle Ave che? kahevuM paDaze ke te vastuo tamArI tAkAte ke temanI bhUle AvatI nathI. te Ave che zAthI? kahe ke tame puNya karyA che tethI te maLI rahevAnAM, have kaI kahe ke karma jaDa che te te zuM phaLa Ape ? mATe phaLa denAra bIje joIe ne? AvuM kahenAre upara jaNAvyuM te pramANe vicArI levuM. karmanI tAkAta-temAM zubha kamanI tAkAta eTalI badhI che ke badhAM sAdhane AvI maLe. ApaNe mayuSyapaNAmAM jIvIe kayAre? A badhAM sAdhane maLe che tyAre. te keNa meLavI de? je nasIba ke puNya mAne che te. je jIvanamAM madadagAra nathI, paNuM vartanamAM madadagAra ane sahakAra karanAra che. ekalA jaMgalamAM hoIe ane temAM paNa madhyamAM hAIe te zuM thAya? tethI sahakAra ane tene lAyakanAM karmo karyA hoya te ja A manuSya jIvanamAM AvavAnuM bane, paNa kone AvavAnuM bane? jene A vicAravuM hoya tene. AvA vicAravALAne ame vicAravALe gaNIe chIe. - vicAra zAne kare? jAnuM " gaI vAta na vicAravI. thaIgayeluM na vicAravuM. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 SoDazaka prakaraNa darzana sAdhyatAthI navuM utpanna thayuM temAM manuSyapaNuM siddha che, mATe tene upayoga kema kare te vicAravAnuM. ApaNe je manuSyabhava, jevuM AyuSya, jIvana ane nasIba bAMdhyAM tevAM baMdhAI gayAM ane maLyAM. have ene upayogamAM kevI rIte levAM. je vastu siddha thaI hiya tene upayoga karyA kare, te vicAravAnuM che. je bhaviSyakALamAM thavAnuM hoya tene aMge upagane avakAza ja A bhavanAM kAraNe che, mATe bhaviSyanA vicAra AvatA bhava mATe che. kayAM karmo manuSya mATe che, temaja kyAM sAdhane ne kayA sahakAre huM maLavuM, e jeo vicAra kare teone zAstrakAra vicAravALA gaNe che, mATe tamArI jiMdagIne "mahela banAve; jelarUpa che tene sudhArI nAkhe. eka A bhavane vicAra kare. chokarA te khAlI karAvaze tenI ciMtA. tuM khAlI thAya tenI ciMtA chokarA pAse khAlI karAve te ciMtA hajAre prayatna karyA chatAM paNa A khAlI thAya che tenuM zuM? tyAre tenuM ja nAma jelanuM jIvana. A khAlI thAya che mATe baMdobasta karuM. A vicAra thAya tyAre tene mahelanuM jIvana gaNavuM. pahelAmAM pahelA evA AcArAMgamAM, tenA pahelA zrutaskaMdhamAM tenA pahelA adhyayanamAM, tenA pahelA uddezakamAM ane tenA pahelA satramAM jaNAvyuM ke vicAravALA kayAre gaNyA, te bhUta ane bhaviSyane vicAra karo tyAre. eTale bhUta ane bhaviSyano je vicAra kare te "vicAravALe gaNAya. dakti prayojana arthamAM che tethI mAgaNane ane saMjJAvALA gaNAya. paNa te vyavahAra pUratA, tatvathI nahi. paraMtu bhUtakALanuM, bhaviSyakALanuM jIvana te vyavahAramAM Ave ane tene aMge vicAra kare te "vicAravALA gaNava. AvI rIte AryamAtra AstikamAtra vicAravALe jyAre gaNAya? bhUta bhaviSyanA jIvanane vicAra kare tyAre. jIvanI tAkAta bhUtakALanA jIvana mATe kahI zakIe nahi, paNa bhaviSyakALanuM jIvana amArA hAthamAM che. jenA mATe prayatna na cAle te te Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. vacananI ArAdhanA 125 mATe vicAra karavA zA kAmanA ? je kartA-akartA ane anyathA kartAvALo hoya eTale je banAvI zakate heya, rekI zakate heya ane palaTAvI zakate hoya A tAkAta jenAmAM hoya athavA te A traNamAMthI eka tAkAta jenAmAM hoya tene vicAra saphaLa gaNAya, nahi te nakAme. ahIM tamane Avate bhava kharAba thatuM hoya te rakavAnI zakti, tema Avate bhava sAre karavAnI zakti athavA te kharAba thatuM hoya te sAro karavAnI zakti. ema traNamAMthI eke zakti nathI te pachI tame AvatA jIvanane vicAra karavAne sAthI kaho che ? je jIvamAM traNa tAkAta mAne te ja AvatA jIvanane mATe karI zake. jaina daSTie jIva ane deva have kahe che ke "tAkAta nathI, ema tamane koNe kahyuM, bhAI ? A jIvamAM AvatA bhava mATe traNa tAkAta nathI te koNe kahyuM? jIvane gulAma rAkhavA saryo hoya te tema bole. A jIva eTale zuM? te cAhe te hoya te paNa "gulAma." je gulAma hoya tene javAbadArI ane jokhamadArI nahi. khANamAM je majure meka ane tene maLelA mAlane aMge javAbadArI temaja maLelA mAlane aMge bhaktApaNuM che ? nA, tyAre tene te majUrI laIne besI rahevAnuM che, tyAre khANanI javAbadArI ne jokhamadArI konI? tenA mAlikanI, paNa majUranI nahi. | nekara rAkhyuM hoya pachI cAhe te tenI pAse nAmuM lakhAve. ke khetare mekale te paNa tenI javAbadArI ane jokhamadArI nahi. tevI rIte jIvane jene mAryA hoya tevAne mATe tevA mAnanArA che, traNe zaktimAM nathI. paraMtu jaina Alama emAM nathI, paNa te jIvane javAbadAra, jokhamadAra, temaja karanAra, rekanAra ane palaTAvanAra ema ema traNe mAne che. jina Alama svataMtratAnA sarjanane mAnanAra che tethI te deva, guru ane dharmane svataMtratAnA sarjana aMge mAne che. sRSTinA sarjanathI nahi, paNa svataMtratAnA sarjanathI mAne che. je te cAhe amadArI nahi temaja Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 paDazaka prakaraNa darzana pudgalanI peTImAM, karmanA pAMjarAmAM hatA, temAMthI chUTayA mATe deva. bIjAne choDAve che tethI deva. dharma e eka apUrva sAdhana gurunAta-jAti vagerethI chUTyA che ne bIjAne teo cheDA mATe temane "guru mAnIe. daherAmAM pesIe, bAraNA AgaLa ktAM tyAM nisahi, nizIhi kahIe chIe. naradamakarmanI jALa khaseDo. pudgalanI jaMjALa khaseDe. daravAjAmAM pese tyAre dharma sivAya badhAne khaseDe. svataMtratAmAM deva, gurU ane dharmapaNuM che jeo sRSTinA sarjanapaNamAM devapaNuM mAnatA hoya te tene jANa na hoya, paNa svataMtratAnA sarjanamAM mAnatA hoya te te jIvane traNa tAkAtavALe mAne che. traNa tAkAta kevI rIte ajamAve che? eka ja vastumAM traNe tAkAta cheH ahita dUra kare, prakAza kare, palaTo kare. A traNe karo te eka ja ke bIjuM kaI? amArI pAse evuM sAdhana che ke je traNe vAnAM kare : karavuM, zekavuM ane UthalAvavuM. te kayuM sAdhana che? dharma te eka evI cIja che ke je bhaviSyanI sadgatine kare, bhaviSyanI durgatine reke ane pahelAM ajJAnapaNamAM je karmo bAMDyA hoya, pApa karyA hoya tene UthalAvI nAMkhe. mATe ja dharmane mAnya. "huti sutAna na durgatimAM paDatAM prANIone dhAre ane sadagatimAM sthApe tenuM nAma "dharma." dharmanI utkRSTa ArAdhanA lAyaka kaI paNa gati hoya te te manuSya gati che. traNe zakti dharmamAM che. eka vAta vicAravI ke hathiyAramAM zakti, paNa te upayogamAM kayAM Ave? te hathiyAra vAparavAnI hoziyArImAM upagamAM Ave. paNa je hoMziyArI na hoya te te zakti nakAmI che. tema ahIM paNa jIva traNe tAkAta dharAve che. durgatimAM jatA rokavAnI, sadgatimAM sthApavAnI ane durgati thatI hoya te tene palaTAvavAnI. A dharma karavA mATe ame svataMtra chIe. e dharma ane jyAre ? pacAvavA lAyaka vastu AvI ane gaLe utArIe te phaLa Ape, tema dharmamAM traNa vAnAM karavAnI Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14, vacananI ArAdhanA 127 tAkAta che. te pachI evA dharmane sAdhave ane meLava zI rIte? tyAre kahevuM paDayuM ke vacananI ArAdhanA dvArAe sAdhe ne meLave. kANuM hAthaNa ane be vighAthIo ahIM AgaLa tame kANI hAthaNa jevuM kAma gaNe. kema? te be vidyAthIo paMDita pAse bhaNatA hatA. teo paMDitajI pAse bhaNIne koI ThekANe jatA hatA, tyAM rastANAM eka vidyArthIe kahyuM ke A hAthI jAya che, tyAre bIjAe kahyuM ke e hAthaNuM che. AgaLa cAlatAM kahyuM ke te hAthaNI upara rANI beThI che. te garbhavALI che ane hamaNuM geDI mudatamAM janma Apaze ane te paNa kuMvarane janma Apaze. hAthaNI DAbI AMkhe kANI che, hajI temAMnuM kaMI dekhAyuM nathI: thoDeka AgaLa gayA tyAre te badhuM joyuM. tethI pilA vidyAthIe vicAryuM ke kharekhara gurUe bhaNavavAmAM rahasya Ane ApI dIdhuM che. kema? tenI kahelI badhI vAte maLI. te kANuM che te mAhitI zAthI meLavI te kahe, tyAre pelAe kahyuM ke je vADe vADa. temAM eka bAjunAM pAMdaDAM khAdhelAM che tyAre bIjI bAjunAM akhaMDa che. pezAba karyo tethI mAluma paDayuM ke te hAthaNI che. hAthaNI UbhI hatI tethI mAluma paDayuM ke mANase che. temAM rANuM che. jamaNI bAju bhAra che. bahu vedanAthI khADo paDe che, tethI janma ApanArI che. gurUjIe Ane badhuM zIkhavADI dIdhuM-kaLAe ApI paNa mane na ApI. tethI teNe gurUjIne kahyuM ke tamone te vahAle che tethI badhuM zIkhavyuM. tyAre gurUjIe kahyuM ke te badhuM jANuM zAthI? te ziSya pUchayuM, tyAre gurUe kahyuM ke temAM vicAranuM kAma che, temAM zabdane saMbaMdha nathI. pezAba dekhe, mANase dekhyA temAM saMbaMdha che? jamaNI bAju bhAra AvyuM tene zuM saMbaMdha ? A tAre vicAravuM nahi te vicAra kare ane tuM na kare ane pAchA deSa kADhe zAne? eka ja bAju tame zAstrakArane kahe che ke tame kANuM hAthaNI Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 SoDazaka prakaraNa darzana jevuM kare che. tame AgaLa kahI AvyA ke bAhya cAritra AcaravuM ane tene kahevuM "dharma karIke. temaja aSTa pravacanamAtAne dharma tarIke kahIM AvyA. bAhya tapasyA, vihAra vagere sAdhunA AcArane kahI gayA. atyAre vacananI ArAdhanA e "dhama kahyo. A vacananuM ThekANuM zuM? vAta kharI bAhA cAritra, ATha mAtAo kahI tema vacananI ArAdhanAne "dharma zA mATe kahe che! cUle AMdhaNa mUkyuM cokhA caDAvyA ane e tarata thALImAM pIrasAya ane temAM utAvaLa kare te zuM gaNAya ! kAcA pace, rAMdhelA pace paNa adhakacara duHkhe tema tuM praznamAM AvyuM. te bAhya kriyA kenI kahelI batAvI? zAstranI ke pravacana-mAtAnI ? tyAre kahe ke zAstranI. kema? zAstranI viruddha bAhya AcaraNa nahi. aSTa pravacanamAtA zAstrathI, paNa tenI viruddha nahi. bAhya cAritranI-aSTa pravacanamAtAnI dezanA te AgamanI, paNa te vacananA AdhAre. bALa buddhine dekhavA mATe bAhya vartana kahevuM te paNa AgamamAM kaheluM, madhamabuddhine pravacanamAtA kahevI te AgamamAM kahelI che. mATe zrotAne aMge dekhavuM bAhya cihna bALabuddhivALAne vicAra kare ane vartana dekhavuM te madhyama buddhivALAne; ane tattvanI paMDita buddhivALAne parIkSA karavI, tene bAhya vartana zAstranA AdhAre kahevAM paDe. AgaLa vadhatA evA te tatva parIkSAvALAne jIvAdi tattva zAstranA AdhAre kahevAM joIe. vacananI ArAdhanAe dharma te tamAma jainetare ArAdhanA karanArA ja che. tame jema vacananI ArAdhanA kahe che tema ati, smRti vageremAM kahelAne anya dharma kahe che. bhagavAnanA mahatvanA aMge dharma tema jina zAsamAM bhagavAnanuM, gurunuM ke dharmanuM svataMtra mahattva nathI, paNa vacananA AdhAre te che. tatvavAdavALuM vacana hoya te paramezvara mAnIe. temane kevaLajJAnane dekhatA nathI, paNa temanA padArthanA nirUpaNathI jaNAya che mATe kevaLajJAna meLavavA mATe mohanIyane kSaya ane kevaLajJAnAvaraNIya teDavAnuM mAnavuM paDe te vacanane aMge che. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. vacananI ArAdhanA 129 vacananI ArAdhanAthI tIrthaMkara tItha ne pravartAve che tepaNa pahelavahelu. kevaLajJAna tIthaMkarane thAya ane devA samavasaraNa race. pahelA kevaLajJAnamAM samavasaNunI saMbhAvanA che te vacananA mahattvane age che. mATe emanI tIthaMkara dhruvanI pUjA che. temane jema kevaLajJAna mAnIe temaja mAhahita vItarAga mAnIe te paNa vacananA AdhAre che. utkRSTa ArAdhanA kaI? jaina zAsanamAM devanI, gurunI tathA dharmanI ArAdhanA karatAM paNa vacananI ArAdhyatA pahele naMbare gaNI che. deva e ekalA ArAdhAya tenI kiMmata keADInI nahi. deva vacana dvArAe ArAdhAya teA tenI kiMmata seALe AnI che. te ekalAne vacanathI ArAdhAya kema? guNa upakArane na jANe, paNa bhagavAna che mATe pUjavA joI e tethI pUjIe. jyAre svataMtratAnA sarjaka deva, jJAnavALA, vautarAgatAvALA che tema mAnIne pUjIe tyAre temanI kimata che. devaguNaparijJAnAttadbhAvAnugatamuttamaM vidhinA / syAdAdarAdiyukta' catta devArcanuM cendam // (20 v oro{o ) devanA guNunA jJAnathI tenA bhAvane anusaratuM uttama Adara AdithI yukta evuM je vidhipUrNAMka jinapUjana te vAstavika mAga mAM STi che vacanane AgaLa rAkhIne karAtu pUjana te seALe seALa AnI kiMmatavALuM che. devanI ArAdhanA, pUjana te vacane dhyAnamAM rAkhIne karavAmAM Ave teA te karelI gaNAya. deva te sAkSAt nathI temaja sa Mdeze nathI AvyA te pachI tene oLakhAve keNu? zAstra eLakhAve ke khIjo koI ? mATe vacananI ArAdhanA e ja dhama che. ahI ArAdhanA' kema lIdhI ? 'AjJA' nahi kahetAM vacana ' zabda kema vAparyAM ? A adhikAra je jaNAvavAmAM Avaze te aMge vata mAna. ' THR Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khyiA che. kevaLI ane tIrthakara RESEAT zAstra e dharmane kAMTe zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA bhavya jInA upakArane mATe dharmopadeza detAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM je je Arya prajA che te te dhamanI tarapha lAgaNI dharAvavAvALI hoya che. jene dharma tarapha lAgaNI na hoya tene bhadrabAhasvAmIjI "anArya nI kaTimAM gaNe che. patti harIpha' jyAM dharma jevA akSare svapnamAM na Ave tevA manuSyane samudAya jyAM rahetuM hoya tene "anArya" kahe. sUyagaDAMganI niyuktimAM kahyuM che ke dharmanI tamannAvALA hoya te ja "Arya prajA kahevAya. Ama bhadrabAhasvAmIjI nakkI kare che. Arya prajA, mAtra dharmanI IcchAvALI che, chatAM dharma te kaMI dekhAya tevI cIja nathI. te nathI Indriya ke vyavahArane viSaya. vaLI ApaNuM akkala ke buddhine paNa te viSaya nathI. jema sparzana, rasanA, vraNa cakSu, zrotra IndriyethI sparzAdinI parIkSA karI zakIe chIe tema ahIM nathI, temaja vyavahAra, ala ke buddhithI dhamanI parIkSA thatI nathI, te dharmanI parIkSA thAya zAthI? tenI parIkSAnuM eka ja sthAna che. e kayuM sthAna che? te che zAstra. je matavALA je zAstrane mAne te pramANe vartana thAya tyAre tene dharma gaNe. je Astika pitAnA zAstramAM jaNAvelAthI virUddha kare te "adharma gaNe. tethI zAstra sivAya dharma-adharma jANavAne kAMTo nathI. A vAta te badhAne aMge thaI ke dharma, adharma mAne te zAstranA AdhAre mAna. zAstramAM A kahevAthI dharma thavAne kahyo che, te meM Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. kevaLI ane tIrthakara 131 karyuM mATe "dharma' thayuM. tema adharmane mATe kaheluM kevuM che te kare te "adharma thAya. A badhuM pitAnA zAstranA AdhAre mAne. 24ne AgaLa kema karyo? badhA matavALA paikI kaI kRtimAM, keI smRtimAM, kaI purANamAM, keI bAIbalamAM, keI kurAnamAM kahelAne AdhAre dharma, adharma mAne che. jena ne janetara varga dharmamAM zAstrane AdhArabhUta gaNe tyAre jene eka navI rItimAM jAya che ke deva gaNavA, gurU gaNavA, dharma gaNa paNa te zAstrane AdhAre gaNavA. A vicAraze tyAre tame kevaLanI avajJA karanAra nathI, paNa mAnanArA-ArAdhanA karanAra che. ArAdhyane tame mAne, chatAM asaMkhyAtamAMthI 24ne pAsa karyA. dareka utsarpiNI ane avasarpiNImAM asaMkhyAta kevaLI hoya, che, chatAM 24ne AgaLa kema karyA? kemake temanA ane kevaLIpaNavALAmAM nathI kevaLajJAnamAM pharaka, nathI kevaLadarzanamAM pharaka, nathI vItarAgatAmAM pharaka, nathI dAnAdi guNemAM pharaka. te pachI kayA guNemAM pharaka che ke jethI badhAne khaseDIne 24ne AgaLa karyA? "vavoffs unAvA (AvarasUtra rAmatavAcana) tethI 24ne mAnyA ne pelA badhAne khaseDI dIdhA. tame jevIsane mukhya kahyA ane bAkInAne sAmAnyamAM mUkyA. te vacanathI kahyA. zAsanane pravartAve tethI gaNyA. zAsanane pravartAvanArA vIsa. asaMkhyAtA kevaLIo che. temane AtmAnA guNa utpanna thayelA kharA, temAM pharaka nahi. mAtra pharaka vacanamAM che. vacana keTaluM gaNIe chIe te A asaMkhyAtamAMthI 24 cUMTayA te aMge vicAro. jJAna sAthe yuddha vartananI AvazyakatA bIjAo te e kahevAvALA hatA ke ApaNe to zAstranA badhathI kAma che. jemake jevAvALAne dIvAthI kAma che, pachI te dI cAhe to ghAsaleTane, dIvelane ke sarasIo vagerene hoya, paNa ajavALuM thavuM joIe-akSara vaMcAvavA joIe. tema bIjA matavALAoe mAnyuM ke, Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13ra SoDazaka prakaraNa darzana ApaNe te jJAnathI matalaba che. eTale e badhA jJAnathI matalabavALA jJAnAgniH sarvakarmANi bhasmasAt kurute'rjuna ! jJAnarUpI agni badhAM karmone bALI nAkhe che te mATe jJAna joI e. arthAta vaktAne guNa ke doSa che ke nahi tenI ApaNane jarUra nathI, paNa ApaNane jJAna maLavuM joIe. kAgaLa, zahIM, lekhana vagerene kayuM jJAna che, te pachI tenAthI baMdha thAya che ke nahi? kAgaLa zAhI, lekhanathI thayelA AkAra ApaNane baMdha kare che tethI vaktAnAM, zAstranAM vacane hoya te basa che. emanuM kahevuM che ke vakatAnI avasthAne levI joIe nahi. ApaNe te vakatAmAM vacanathI kAma che. ApaNe te jAni viThThI atavA panIrtha saddhiH | tAripU: kunAjA | (tA. Tao go ) game tevA jJAnavALo vakatA hoya paNa bele te vartanamAM na mUke, AtmAne sudhAryo na hoya te sajajane tene Azare letA nathI. duniyAmAM parIkSA sAthe vartaNuMkane saMbaMdha levAmAM Ave che. vakIlanI parIkSAmAM pAsa thayA chatAM te vizvAsaghAtI jaNAya che tenI sanada rada thAya. kAyade jANanAra gunegArI ke binagunegArIne nahi jANanAra khare, paNa keTane-nyAyAdhIzane madadagAra rahe te ja khare. kesamAM vakIlee berIsTaroe pitAnI akkala, buddhi, abhyAsanA AdhAre sArI madada karI kahevAya, paNa vartanamAM vateraDuM (vakatA) hoya te te kAma na lAge. tevI rIte puruSa jJAnavALAne sadvartana rahita hoya te AdaravA lAyaka manAtA nathI. mATe daSTAMta Ape che ke-eka kUve che. temAM pANI jarAka sAruM che. ThaMDA pANIthI te bhareluM che, paNa te caMDALane che. ThaMDA pANIe bharele kUve caMDALane hoya te kaI paNa sthira (kuLavAna) manuSya tyAMthI pAchuM levA mAge nahi. jainazAstrane anusaranAre cAritra vagarane manuSya heya ne pachI te nirmaLa jJAnavALA hoya te paNa tene Azrita karavA mAMge nahi. mATe jaina siddhAMte jJAna ane kiyAthI mokSa Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. kevaLI ane tIrthakara 133 rAkhe, paNa ekalA jJAnathI ke ekalI kiyAthI mekSa nathI rAkhyuM. tyAre -bIjA matavALA kahe ke tamAre tenA vartana tarapha jovAnuM nahi, tamAre kAgaLa lakhave, vAMcavuM hoya te ajavALAthI kAma, tema tamAre zAstranAM vacanothI kAma che te pachI vaktAnA vartana sAthe tamAre zuM saMbaMdha? A vAta bolavA mATe sArI che. paNa jema eka vakIla game teTalI parIkSAmAM pasAra thaye heya paNa te lucce che ema jaNAya te tenI salADa keTalI le che te belene? jJAna nirmaLa heya te ja zrotAnA AtmAne te zaraNAgata thAya. nirmaLa jJAna kayuM? zuddha vartanavALAnuM jJAna nirmaLa gaNAya che. A vAta kevaLa jainene mAnya che, paNa bIjAne nahi; kAraNake pitAnA deva je kahe te pramANe varte che ke nahi, tevI rIte pitAnA guru kahe che te pramANe varte che ke nahi te jovAnuM nahi. mATe zAstrakAre paMcavastumAM gAthA kahI- jo jahavAyaM na kuNai micchadhiTThI tao hu kA aNNo ? SaDDhei a micchatta parassa saMkaM jaNemANo / (gA0 1966) je manuSya bolavA pramANe kare nahi tenA je vizvAsaghAtI kaI nahi, kAraNa ke jemAM anAdi kALanuM mithyAtva che tene vadhAranAre te thAya. bIjAne zaMkA karavA aMge A vAta che. temane sIdhI rIti dAkhala karavI te ghaNuM asaMbhavita ane muzkela che. AthI te samaktivALAe vItarAgane deva tarIke na samajAvavAnuM kAraNa ke pite vItarAga nathI ane te samajAve che te mithyASTi che sakaSAyI chadmastha sAdhu niSkaSAyI ane kevaLInI vAta jaNAve che te mithyASTi. ane vAta kare te temithyASTi samajavI.je bole te kare nahi enA je mithyAdaSTi bIje kaI nathI.samakitI dezavirati ane sarvaviratinI vAta kare te mithyAdaSTi ema nahi. paNa ene artha zuM? adhikArI banIne kahavAya ja kuLag pelA devapaNuvALA bane che paNa deva devapaNAnuM lakSaNa batAve ane te pramANe varte nahi ane uparathI gurUpaNane dA kare, tenuM nirUpaNa kare ane pite te pramANe na varte che te mithyASTi gaNAya. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka patita thayela che ane kahI pitAnI ja na kare te paDazaka prakaraNa darzana jema marIci jyAre pUchanArane kahe che ke huM AvuM chuM, tyAre pelA mahApurUSa che te te dAvo karanAra nathI. tethI maricI sAdhupaNAnuM nirUpaNa karatA hatA, chatAM tene mithyASTina gaNavo. tene te adhikArI banatuM nathI, kAraNa ke huM AvuM chuM tema te kahevaDAvatuM nathI. paNa te kahe che ke huM te patita thayela chuM ane sAdhuo tridaMDathI virata che. huM te tridaMDavALo thAvat pitAnA vezanI hakIkta kahI pitAnI sthiti batAve che paNa adhikAra batAve, tenuM nirUpaNa kare ane te pramANe vartana na kare te tenA jevo mithyAdaSTi kaI nahi. dareka matanA de, guruo, paramezvara jagatanA kalyANane mArga dAnta, zAnta, mumukSu te jaNAve che. upadeza karavAne lAyaka kezu? AtmAnuM kalyANa keNa kare? jene krodhAdi zAMta thayA hoya, Indriyane damI hoya ane saMsArathI rAga utArIne mekSamArge joDaye hoya te ja AtmAnuM kalyANa karI zake. paNa pitAne mATe zAMtAdimAM baMdhAyelo keNa gaNe che? kaI nahi. viSNu, mahAdeva vagere kaI paNa le. te pite jagatane zAMti Adine upadeza Ape che, paNa pitAne zAMti AdinA zaraNe rahevuM che kharuM? mATe zAstrakAre kahyuM ke manuSya adhikArI bane, pitAne adhikAra jAhera kare ane te pramANe varte nahi te tenA je "mithyASTi' bIje kaI nahi. te pramANe varte nahi te zrotAne zaMkA thAya ke A meTA che, e kahyA pramANe karatA. nathI te temAM zuM haze? A vastu jaina zAstrakAre rAkhI. tethI kevaLI, ja dharmane kahe te kahevuM paDayuM kAraNa ke bIjAne bedha nathI. ApaNe jAtismaraNamAM mAnanArA chIe ane bhavAMtarathI traNa jJAna laIne AvanArA cha chIe ema paNa mAnIe chIe. te kevaLI dharma kahe che te zAthI? pahelA bhavathI jAtismaraNa ke avadhijJAnI kahenAre hoya tema kahe te barAbara, paNa kevaLI kahe che, te zAthI kahe cho? jAtismaraNavALo ke avadhijJAnI hoya, paNa je adhikAra jaNAve temAM pite vitele che, te yathAvAdamAM dharmane dharma kahenArA keNa? Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. kevaLI ane tIrthakara 135 te kevaLI tIrtha kare che. jyAM sudhI kevaLajJAna na hoya, rAgadveSa gayA na heya, saMpUrNa jJAna thayuM hoya nahi, je jANavA lAyaka vastune na jANI zake te yathAsthita na kahI zake. mATe vItarAga kevaLImAM AvelA te ja upadezane lAyaka che. ApaNe asaMkhyAtA kevaLamAMthI covIsa tIrthakara mAnIe, temAM kAraNa zuM? temAM kAraNa vacana che.. pitAnA AtmAmAM amala karIne pachI bIjAne kahenArA tIrthakarane dIkSA le tyAre cothuM jJAna thAya che. hajAra varSa sudhI kema upadeza nahi detA hoya? cAra jJAna che te dharmopadeza kema detA nahi hoya? temaNe dharmopadeza vItarAgatAne ke sarAgatAne de? je vItarAgatAne dharmapradeza batAva heya te bIjAne nAme te kahe joIe. anubhavathI kahevuM hoya te anubhava tha joIe. dharmanuM mukhya phaLa kevaLajJAna che. te thayA vinA bIjAne dAkhalAmAM batAvI zake nahi. mATe jyAM sudhI kevaLajJAna na thAya tyAM sudhI dharmane kahevAnI gyatA gaNAtI nathI. mATe jenee vacananA kAraNamAM tIrthakaranI chadmAvasthA, ane asaMkhyAtA kevaLIone khaseDI nAkhyAM. te priya, pacya ane te kahevuM, reSa thAya agara che teSa thAya to paNa kahevuM, sAcuM hoya chatAM apriya na bolavuM vagere vagere bolavAnA anekAneka 4 prasaMge (zAstromAM kathana karelA che te) ne apekSApUrvaka vidvAna-vakatA jANI zake che. che Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che vyA che khyA . dharma ane vacana sAce vicAravALa keNu? zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA bhavya jInA upakArane mATe paDazaka prakaraNanI racanA karatAM AgaLa jaNAvI gayA ke A saMsAramAM je je Arya prajA che, je je Astika varga che te sarva dharmane zaraNa tarIke gaNanAra che. kaI paNa Arya ke Astika dharmane jarUrI mAnyA vagara raheto nathI. dareka Arya-Astika Avate bhava mAnanAra che. te mAnatA hovAthI teNe pitAnA jIvanane jelamAMthI kADhIne mahelamAM dAkhala karyo gaNAya. jeo bhUta ane bhaviSyanAM jIvana tarapha daSTi karanArA nathI teo potAnA jIvanane mahelarUpamAM lAvI zakatA nathI. mATe bhagavAna sudharmAsvAmIjIe pahele upadeza e Ape ke tamArA jIvanane jelanA svarUpamAMthI mahelanA svarUpamAM lAve. A jana zAstra tene ja "vicAravALo' gaNe che, jene bhUta ane bhaviSyanA jIvananA vicAra hoya che. bAkInA bhale vicAra pAmelA hoya, chatAM jaina zAstra tene vicAra karavAvALe gaNavA taiyAra nathI, paNa bhUta ane bhaviSyanA jIvananI vicAraNA hoya tene mATe saMjJA che. te saMjJAvALe heya te ja "saMsI" kahevAya. jene bhUta ane bhaviSyanI, karmanI sattAnI mAnyatA ane bhaviSyanA jIvanane temaja karmanI sattAnA phaLane vicAra na hoya tene vicAravALe gaNavA taiyAra nathI. nAnAM baccAM bhamaraDe, pataMga vagerenA vicAro dharAve che, te tene tame samajaNavALa kahe che? lapeTI, geDIdaDo vagere ramanAre samajaNa Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. dharma ene vacana 137 vagarane che? nA. tenAthI nAnA be traNa varSanA chokarAmAM bhamaraDA, lakheTanI ramata nathI. dama roTIlA karanAre samajavaNavALo che? tene besamajavALe kema gaNe che? 18 varSane na thAya tyAM sudhI te sagIra bALaka" kaI apekSAe gaNAya che? tamArA vepAramAM, tamArA Arthika, kauTuMbika saMgomAM te samajaNa dharAvatuM nathI, mATe tene aNasamaju "sagIra' kahe che. bALaka aNasamaju, sagIra ke samajaNa vagaranAM nathI, kAraNa ke teo keLiye meDhAne badalAmAM nAkamAM nathI nAkhatA, chatAM temane samajaNa vagaranA tame kahe che, kAraNa ke tamAre vepAra, Arthika, kauTuMbika sthitinI samajaNavALAnuM kAma che. tethI tevI tenI samajaNa hoya te tene "samaju" mAnavA tame taiyAra che. tame je rUpe vyavahAra karavA mAMge te rUpe samajaNa na hoya, pachI bhale bIjI samaja hoya paNa tene "aNasamajavALA" tame kahe che. lakhoTI ramanArA, pataMgamAM keLavAelA moTAne paNa te samajaNa nathI tema paNa nathI, paNa vyAvahArika, Arthika, kauTuMbika saMga mATe samajaNavALo hoya tene tame "samajaNavALo" gaNe che. cauda varSane chokare esa. esa. sI.mAM pAsa thaye. tamane e. bI. sI. DI. na AvaDatI hoya chatAM te aNasamaju ane tame samaju, kAraNa ke te, Arthika vagere bAbatamAM samajaNa dharAvatuM nathI mATe tene "aNasamaju" kahIe chIe. tema ahIM paNa zAstrakAre paNa AtmAnA kalyANa mATe kahe che ke ene pahelI jarUriyAta samajaNanI che. je te dharAve tene "vicAravALo" gaNe. te cheH karmane, karmanAM phaLane, ane AtmAne mAna." tene na mAne te tenAmAM dharmanI jaDa ja nathI. karmanI jaDa A traNa vastumAM che. mATe A traNa mAne-samaje te tene vicAravALe" ane "samajaNavALe" gaNIe. vyAvahArika saMgane na samaje tyAM sudhI te bALaka-agya gaNAya. gayA bhavane vicAra, bhaviSyanA bhavane vicAra karavAvALA AtmAne karma karavAvALe, te karmanA phaLe te bhegavaze tema mAnavAvALe nathI-te vicAra Ave nahi tevAne ame aNasamaju-vicAra vagarane kahIe chIe. kahe ke Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 paDazaka prakaraNa darzana ayogya zabda tame vApare che. te ja zAstrakArane nAme vAparIe chIe. dhamanuM bIja kyAM? dharmane mATe lAyaka kyAre? vyavahAramAM lAyaka kayAre gaNAya? Arthika-kauTuMbika sthitine samaje te "lAyaka." tema ahIM bhUta ane bhaviSyanA bhavo vicAravAvALe hoya tene ja "lAyaka gaNIe chIe; e na mAne te te "nAlAyaka gaNAya. bIjAnA mATe je zabda vaparAya te pitAne mATe vaparAya tyAre ja samaje, mATe te. samaju gaNAya. dharmanuM bIja zuM ? gaye janma, A janma ne Avate janma ema traNa janma mAnavAM te dharmanuM bIja che, te na mAne te nAlAyaka che. dharmane aMge kahIe te jeo gaye bhava, A bhava ane Avate bhava e traNane aMge vicAra kare nahi te dharmanA bIjamAM nathI. mATe dharmane aMge nAlAyaka kahe temAM navAI zI? A kahevAthI A samajaNuM ghaNuM ochAmAM hoya che. - "kaI bhavathI Avyo chuM ane ahIMthI kaI bhavamAM javAne chuM." A samajaNa keTalAkane hetI nathI. keTalAkane saMjJA letI nathI tene dharmanuM bIja ja nathI. tyAre dharmanuM bIja kayAM? vaiSNava, ziva, jaina, gaye bhava, Avate bhava mAnavA upara dharmanuM bIja che. mATe krizcanee ane musalamAnoe bIjo janma mA paNa bhavaparaMparA na mAnI. hindu zabdane anya janee karele artha ApaNe "hiMdu zabda vAparIe chIe. paNa hiMdupaNuM eTale zuM te kaheze kharA? A khabara nathI eTale ke zabdanI prIti che paNa padArthanI khabara nathI. "hiMdu' zabdane artha zuM? "siMdhu Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. dharma ane vacana 139 nadInI A bAju rahenArA "hiMdu'. Ama balucistAna, aphaghAnistAnavALA bhale te nadInA hisAbe tema mAne paNa cInavALAne siMdhu nadI AvatI nathI, te te zuM kaheze? "hiMdu' zabdane artha na samajAya tyAre jema tema goThavI devuM paDe. gaDabaDa tithi ane gaDabaDa vAra eka mANasa hatuM. tene vAranI khabara na paDe, mATe teNe eka lAkaDuM mUkayuM, bIje divase be lAkaDAM mUkyAM ravivAre vadhAre mUkayAM. teNe AvI rIte lAkaDAM gaThavyAM. mATe keIe pUchayuM ke Aja kaI tithi? cetha. (lAkaDAnI gaNatarI karIne te javAba Ape.) eka vakhata chekarAoe lAkaDAM ADAavaLAM karyA ane tevA vakhate kaI pUchavA AvyuM te javAba Ape ke gaDabaDa tithi ane gaDabaDa vAra. gaDabaDa tithi ane gaDabaDa vAra karavAnI mAphaka hiMdu zabdane sAcA artha sUjhe nahi, paNa siMdhunI A bAju rahenArA "hiMdu tema goThavI dIdhuM. have ApaNe vicArIe. hiMdu' zabda prasiddha che. paNa tene artha khabara nahi. tethI ApaNe zabdanI prItivALA kahevAIe. tuM hiMdu nahi tema koIne kahe che te lAkaDI laIne UbhuM thAya. paNa tene pUchIe ke "hiMdu zabdane artha che ? te bele te be. khAya, kAraNa ke jyAM sudhI, tene artha jANavAmAM Ave nahi te te prIti kayAMthI thAya? je "hiMdu, zabda musalamAnene aMge thaye hoya te musalamAnee hiMdu' mATe kAphara' zabda mUkyuM che. tethI kAphara ane siMdhune zo saMbaMdha che te kaMI vicAryuM ? jema pelAe gaDabaDa tithi ane gaDabaDa vAra kahyo, tema ahIM "siMdhu' uparathI hiMdu kayAMthI kADhaye? musalamAne tene kAphara" artha kema karyo? hiMdu eTale? sUtrakAra bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjI ke gautamasvAmIjI Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 140 voDazaka prakaraNa darzana sarakhA "hiMdu eTale AtmA ema kahe che. hiMdunI vyutpatti jaNAve che mAta mAMtara hiMnne ta fhaMsu (mAi go 776). eTale eka bhavathI bIje bhava, trIje bhava,the bhava, pAMcame bhava Ama bhavAMtara karanAra AtmA te "hiMdu. A mAnanAra te "hiMdu tame A pramANe mAne te musalamAnanI apekSAe kAphara', musalamAne kahevAya. musalamAnee maryA pachI eka vastu kahI ke tyAM AgaLa khudA nyAya karaze. te puNya karanArane besta (svargamAM ane pApa karavAvALAne jahannama (naraka)mAM mekalaze, paNa teo tyAMthI kayAre nIkaLaze? ema pUcho te te khAsaDuM laIne Ubhe thaze, kAraNake tene AgaLa kaMI nahi. te jyAM gaye tyAM gaye, pachI tene nIkaLavAnuM nahi. tenA Izvara ane zAstrone 'kaI beTAM pADe te tene kema pAlave? tethI te tamane "kAphara" gaNe temAM navAI zI? nyAyAdhIza cerane sajA kare tyAre cAra ne ceranuM kuTuMba harAmakhora kahevAyane? tema tame tenAM zAstro ane devenI viruddha pikAra kare ke eka bhavathI bIje bhava, trIje bhave, karmane kSaya karyA vagara aneka bhavemAM tuM rakhaDayA karavAne, AvuM tenAthI kema saMbhaLAya? mATe e tamane "kApharI kahe che. hiMdu zabda vyApaka che, paNa tene artha zo ? mIMDuM. temAM eka paNa jANatA nahi hoya. pitAne zabda gaNAya, tene artha je na samaje. hiMdu-AryapaNanA mULamAM jaDa che. gaye bhava, Avate bhava vagere badhuM mAnanAra je AtmA tenuM nAma hiMdu" tene mAnanArA te "hiMdu," badhA hiMduo kema kahevAya che? vaiSNava hoya, zaiva hoya paNa te badhA mavAta mayao mAnavAvALA che. jemAM musalamAnamAM bestamAM gayA hoya ke jahannamamAM gayAM hoya tyArapachI kAMI nahIM. tenA jevA keI nathI. mATe "bhavAn bhavAMtara je mAnanArA che teo hiMdu" tene artha artha paNe vicAre tema dharmanI jaDa kaI te vicAre. gayA bhavamAM meM manuSyapaNAne lAyakanAM karma karyA che mATe atyAre Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. dhama ane vacana 141 manuSyapaNuM maLyuM. che. vaLI tevuM AyuSya bhogavu chuM paNa atyAre kevAM karyAM karU chuM ke jethI kayA janma maLaze-A je vicAre te vicAravALA;" mATe zAstrakAre tene sanI' kahyo che. vyavahArathI nAnA baccAne 'manuSya' kahA che, paNa pAchA kaheA che ke tenAmAM mANusAi hajI nathI AvI. eka khAju 'manuSya' kahe che. ane pAchA vaLI 'mANusAITa nathI ema kaheA che. teA pachI mANusAi vagara manuSya banyA kayAMthI? ame je kahevA mAgIe chIe, te bIjI vAta. tame te vyavahAranI kuzaLatAthI mANasAI kahA che tethI kharco manuSya chatAM paNa mANasAImAMthI tene khAtala karI che. tema e dIdhakAlikI saMjJAvALA,manavALA, ane maraNa sudhInI avasthAnA khyAla karanArA hAvA chatAM paNa tene zAstrakAra kahe che ke teo hajI vicAravALA nathI. te pachI vicAravALA kANu gaNAya? te gayA bhava ane AvatA bhavanI samaja-vicAra karAve te ja vicAravALA-samajavALA' gaNAya. traNa saMjJAo dRSTivAda sa'jJA Ave tyAM kaMIka haze, tema mUkI paNa Dhe. mATe traNa vastu kahevI paDI te te duniyAmAM siddha che. (1) egha saMjJA-jema sthAvarAmAM velAe. jo vADa A bAju hAya to te bAju vele Avaze paNa khIjI bAju nahi jAya, kAraNake tene sa'nA che. egha saMjJA jhADa mAtrane che. (2) hetuvAdikI-viSayane aMge DhADavuM te eIndriya, teindriya vageremAM che. (3) atIta ane anAgatanA vicAranI sa'jJA. tevA sanavALA na hAya, tethI manavALA ne atIta anAgatavALA kaMI daSTimAM gaNAya ? dRSTivAddikImAM draSTivAdanI jaDa ja che te jagyA para ke jIvane gayA bhavamAM tevAM karyuM khAMdhyAM tethI A janma pAmyA chuM ane ahIthI khIje javAne Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14ra SoDazaka prakaraNa darzana chuM te mAne te daSTivAdezikI saMjJA. A daSTivALA hoya te "saMjJI." cakarIne upAya zAstrakAra vicAravALA tene gaNe che, ke jeNe gaye bhava ane Avate "bhava khyAlamAM lIdhe che, tene vicAravALe dharmaLa kahyA che. chatAM ATalI sthitie caDhelAe dhyAnamAM rAkhavuM ke UMce caDhelAne cakarI pahelI Ave. paNa bhUmi upara rahelAne cakarI AvatAM vAra lAge. tema ahIMyA gayA bhavane, AvatA bhavane karmabaMdhane mAnanArA thayA, paraMtu mithyAtvamAM paDavAnI cakarI AvAne pahelI Ave. tene bacAva zi? cakarImAM eka ja bacAva ke AMkhane baMdha kare, te sivAya bIjo bacAva nahi. sthira sthAne sthira thAva. bIje trIje jatI daSTine rokI de. sthira sthAna kayuM ? te mATe jaNAve che ke "vacana sthira sthAna che. sarvajJa bhagavAnanAM vacane te A AtmAne mATe sthira sthAna che. te ja daSTi rekavAnuM sthAna ane tethI cakarI AvatI baMdha thAya. mATe kahe che ke-vArAdhanA vacananI ArAdhanA kare tene ja dharma kahevAya. svataMtra dhama zAstramAM AjJA zabda Ave che. sApa sahita cAraraMta sAracaMtA vIvajaMtu (tama. sU0 248; Rao 98) dvAdazAMgIne ArAdhaka che ke virodhaka che te te paNa AjJAe che. AjJAe tapasyA, AjJAe saMyama, dAna te paNa AjJAe. dAna, saMyama ane tapamAM svataMtra phaLa devAnI zakti che te pachI AjJA kahevAnI jarUra zI? geLamAM mIThAza che te mAbApanA kahevAthI paNa goLamAM mIThAza nathI tema kahe te paNa mAM nAkhe eTale gaLe lAgaze. geLanI mIThAzamAM bIjAnI preraNAne avakAza ja nathI. svataMtra niyama chatAM AjJAe kare. AjJA vagara kare, te paNa phaLa thavuM joIe. temAM niyama svataMtra che. goLamAM svataMtra gaLapaNa che tema dAnamAM, zIla ane tapamAM svataMtra dharma kAraNabhUta che. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 dAna, zIla ane tapanI bIja sAthe tulanA eka vAta khyAlamAM rAkhavAnI ke khIjamAM jhADane utpanna karavAnA guNa rahelA che, paNa te phaLavALuM kayAre thAya ? pRthvI, havA, pANI vagerenA saMyAga maLe tyAre te phaLavALuM bane. tema dAna, zIla, tapa ane bhAvamAM saMpUrNa phaLa devAnI tAkAta kayAre? AjJAnuM kama paNuM hoya tyAre. khetaramAM vAvelAne UgatAM vAra lAge. kinAre paDelAnA aMkurA thAya kharA, paNa te trIje dahADe maLI javAnA. paNa tenAthI khIjuM kaMI thavAnu nahi. anAjanI niSpatti zAmAM? vAvelAmAM, paNa kAMThe paDelAmAM nahi. bIja tA banne che ne? eyamAM zakti che ne? chatAM dhAnya zAmAM thAya ? teA vAvelA khIjamAM ke kAMThe paDelA bIjamAM ? 16. dhama te vacana jema khIjamAM utpAdanazakti, chatAM tenuM utthAna kheDANathI hAya. te pANIthI mULa khAvuM hoya te! ja dhAnya thaI zake. kAMThe vAvelA chatAM aMkura thAya pazu dhAnyane vakhata nahi, tema ahIM. dAna, zIla ane tapa traNe cIjo barAbara khIja jevI, para`tu samita vagara kAMThe paDelA khIja jevI tenI sthiti che. samita vagaranuM dAna, zIla ane tapanuM paulika phaLa Ave tyAM rokAI jAya, paNa AgaLa na cAle. mATe jeNe pUrvabhAmAM dAna, zIla, tapa ane bhAva karelAM che paNa samakitapUrNAMka nathI karelAM te A bhavamAM RddhivALA thAya, cakravatI thAya paNa temAM dharma nathI kAraNake te samakitanI ArAdhanA vagaranuM che. mAkhInA cAra prakAra mAkhImAM cAra prakAra cheH (1) keTalIka mAkhIe paththara upara besanArI : tene temAM svAda kaI nahi paNa bhaya lAge tyAre te UDI zake paNa tyAM khaMdhAi na jAya. (2) zleSmanI keTalIka mAkhIo : svAda nale paNa tyAM jhapaTAI jAya. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 SoDazaka prakaraNa darzana (3) keTalIka madhanI mAkhIo svAda le ne temAM lapaTAI jAya. (4) keTalIka sAkaranI mAkhIoH svAda le ane uDavuM hoya tyAre UDI paNa jAya. samyaktvapUrvaka, AzApUrvaka ane jinezvaranA vacanapUrvaka dAna, zIla, tapa karanArA cha sAkaranI mAkha jevI sthitine dhAraNa kare. teo devalemAM jAya, paNa ekendriyamAM utpanna thavAvALA na hoya. mATe zAstrakAroe tiryaMca aparyAptAmAM avadhijJAna na mAnyuM, kAraNa ke samakita laIne gayela hoya te devakathI eve te te tiryaMcamAM na Ave. manuSyamAM paNa jyAM ArAdhanA maLe tyAM jAya. te has minAtha (Go saha rU bao ) je ArAdhanA karIne devale ke gaye. hoya te eve te tene daze aMga saMpUrNa hoya. te AjJA, vacana ane samyakatvanA pratApe heya. mALar to (pati ) tapasyA paNa AjJApUrvakanI hoya te te TheTha sudhI phaLa de. dAna ane zIla te paNa AjJApUrvakanAM hoya te te saMpUrNa phaLa de. AvI rIte dAna, zIla ane tapa mATe ArAdhanA temaja virAdhanAne AdhAra che. mATe, dhoLA diva (dvArA 0266), dharma AjJAe thAya. AvA zAstrakArenAM seMkaDe vacane hovA chatAM, tenA upara pANI pheravIne "vacana" zabda kema mUka? tArI vAta sAcI. chatAM haribhadrasUri AkhA graMthamAM eka paNa ThekANe "AjJA zabda nathI. vAparatA. teo ATalA judA kema thayA? upadezapada, paMcAzaka vageremAM AjJAthI kAma karyuM. ahIM vacanathI. kema? paraMtu vastu zI che te tame samaje. emAM zuM vizeSa che te samaje. kahenAre te vacana tarIke kahe, paNa te AjJA tarIke kaMI kahe nahi. "IcchAkAreNu zabdanuM mahatva tIrthakara mahArAje samagra rIte dvAdazAMgInuM nirUpaNa karI batAvyuM, paNa te AjJA dvArAe nahi. "basa' karavuM joIze, Ama nahi kare te mArI AjJAnuM khaMDana thaze ema nathI, mATe dezanAmAM, kriyAmAM Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16, dharma ane vacana - 15 IriyAvahiyA, karavAmAM, IcchakAramAM ane gurUvaMdanamAM IcchAkAreNuM saMdisaha bhagavad arthAta tamArI IcchA hoya ane uttara devuM hoya te ja de, huM pUchuM chuM mATe uttara devo joIe ema huM nathI kahetA. dareka ThekANe IcchAkAreNa" zabda vApare che te zuM jaNAve che? tamArI IcchAe uttara de. vacana eTale zuM ? je nirUpaNa karanArA jinezvara, gaNudhare ane AcArya mahArAjAe che te AjJA rUpe nirUpaNa karatA nathI. paNa zrotA pariNativALA hoya te vacanane AjJA mAne ane emanuM kathana "AjJA" tarIke gaNavuM te zrotAnuM kAma che. mATe sAru to mALA raMga taha ya dANamANAe / ANArahio dhammo palAlapUlavva paDihAi // (Apatio Fro rUra) sAirg mArA maraNa A badhuM je kahevAmAM AvyuM te samaju zrotAnA phaLanI apekSAe samajavuM. vakatAnA vacananI apekSAe ahIM vAta thAya che. A AkhuM SoDazaka prakaraNa bALa jIvo, madhyama che ane paMDita cho A traNane uddezIne kahevAmAM AvyuM che. zAstra badhAne uddezIne kahevAmAM AvyuM che. sarvanA adhikAra mATe vacana hovAthI "AjJA" nahi rAkhatAM "vacana rAkhyuM che. AjJA te ja "vacana, vacana te ja "AjJA. vinayavALA ane samajaNavALA tene jinezvaranuM vacana te "AjJA dharmathI sukha-kalyANa thAya. je zrotA samaju hoya te bhagavAne dharma karavAne kahyo che tethI te mAne vaktA nirUpaNa svarUpe je kare che, te samaju samaktivALa zrotAne mATe nathI kahetA, paNa sarva sAmAnya che mATe kahevAmAM Ave che. mATe "AjJA zabda nahi mUkatAM "vacana" kahevAmAM Ave che, mahAnubhAva! A AtmA ArAdhanA mATe nIkaLela che, mATe teNe AgamanAM vacane pakaDavAM joIe. mATe vacananI ArAdhanA. vacananuM tattva vicArIne vartana karavuM joIe, tene mukhya vacananI amUlya ArAdhanA samajAvAya. vacana para tene ArAdhavAnuM kahe che, paNa vacana te catuHspazI che te te kema bane te adhikAra je jaNAvavAmAM Avaze te aMge vartamAna 10 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacananI viziSTatA bhUtakALa pahelAM, pachI bhaviSya zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadra rizvarajI mahArAja bhavya jInA upakArane mATe dharmopadeza ApavA SoDazaka nAmanA prakaraNane racatAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM A jIva anAdi kALathI rakhaDate rakhaDate bhaTakayA kare che, arthAt A jIva bhaTakatI prajA nahi paNa rakhaDatI prajA che. anAdi kALathI rakhaDyA kare che. anAdi kALathI rakhaDavAnuM thAya che te pahelAM dhyAnamAM kone Ave? jeo pitAnI jiMdagIne jela svarUpamAMthI palaTAvIne mahela svarUpamAM lAvavA mAMge tene bhaviSyanA vicAro Ave. mahela svarUpana karavA mAge te pitAnI jiMdagIne jela svarUpa rAkhI A bhavanA vicAre kare. huM ahIMthI cAlIza tyAre mAruM zuM thaze evA bhaviSyanA vicAro jene na Ave tene bhUtakALanA vicAro kyAMthI Ave? pahelA kayA vicAranI jarUra? bhUta ke bhaviSyanA bhaviSyanI pratIti mATe bhUtanA ane udyamane mATe bhaviSyanA vicAronI jarUra che. eTale bhUtakALanA jIvanane, temAM karelAM karmone, ane tenuM A phaLa, che, tene vicAra karavAnI jarUra che. A jIvana paNa enuM phaLa che. AthI keTalIka jagyA para manuSyane vRkSa gaNIne manuSyarUpI vRkSonAM phaLe jaNAvyAM che. jyAre jagatamAM dekhIe te phaLane svabhAva bhegamAM Ave ane pAche ne utpanna kare. phaLamAM ja je svabhAva che te bhegamAM Ave. ane tene e aMza hoya che ke jemAMthI AkhuM vRkSa UbhuM thAya. tema A jIvana e karmanuM phaLa che. A jIvana jIvIe, temAM je karmo karIe Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. vacananI viziSTatA 147 tenAthI bIjuM jIvana thAya. paraMtu A jIvana e amuka karmo dvArAe AvyuM te pratIti kayAre? te bhUtakALanA vicAra karIe tyAre muzkela evI manuSyanI A jiMdagI te ApaNane kema maLI ? ApaNe kayArathI samajaNuM thayA, ApaNane akakala AvI ? kahe ke game tyAMthI AvI, paNa AvI. te manuSyapaNumAM. bAdazAha ane bIrabala ApaNA vicAre te e manuSyapaNAnI kiMmata ja nahi. kema ? te bAdazAhane jema khAjAnA bhUkkAnI kiMmata nahi tema. kema? bAdazAha ane bIrabala gokhamAM beThA che. tevAmAM tyAMthI eka bhikhArI nIkaLe. tene joIne bAdazAhe bIrabalane pUchyuM ke "he bIrabala! A bhikhArI dUbaLe kema che?" tyAre bIrabale kahyuM ke "jahAMpanAha! tene khAvAnuM nathI maLatuM mATe te dUbaLe che." tyAre bAdazAhe kahyuM ke "sAle, gaddha, bevakUpha khAvAnuM na maLe te khAjAne bhUkko khAya paNa bhUkhe kema rahe? vAta sAcI, bAdazAha samajaNe thA, ucharyo ane varyo che bAdazAhatamAM. tethI ene jagatane khyAla nathI. tethI te pitAnI sthiti dekhe che ke bhUkake pheMkI devAnI cIja che. bIjI cIjo bhAMgatAM karaca paDe te niyama nahi. khAju AkhuM khavAya nahi. ane tenI karaca paDayA vinA rahe nahi. te karaca bAdazAha vINavA beze nahi. mATe pitAnI apekSAe kahe che ke bhUkhe kema rahe che? te (bhUko) khAIne peTa bhare. bAdazAhe A kahyuM te sAcuM che. paNa zrotAnI apekSAo ke jagatanI apekSAe vicAre to khAjA jevAM keTalAkane te muzkela che te pachI bhUkko kayAM? tema A jIva paNa eka pitAnA jIvanane vicAra kare che. tethI manuSyapaNuM durlabha nathI paNa svAbhAvika che. kema? te pAdazAha Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 - zaka prakaraNa darzana jagatanI daSTie jue te khAjAM keTalAkane maLavAM ane jovAM muzkela paNa ApaNe ApaNuM jIvanane ja vicAra karIe te muzkela na lAge. devapaNuM muzkela ke manuSyapaNuM ? Itara kemane jaina kema karatAM ghaNI muzkelI paDe. kema? te je manuSyapaNu janane che te jainetarane paNa che. jene te vadhAre muzkela lAge che, kAraNa, jaina ane jainetare jIva kene mAne? jene pRthvIkAyAdine jIva mAne che, jenetare tene jIva mAne nahi. mAtra kIDI, makaDA vagerene jIva mAne che. tene vicAra trasa jIvenI apekSAe karavA. tyAre jainene trasa ane sthAvara e baMne jIvanI apekSAe vicAra karavAne. ApaNe vicAra karavAne cha kAyanI apekSAe. pRthvIkAyAdinA jIve che te sthAvara che. te sivAyanA bIjA che te trasa che. te jaine vicAre ke badhAne manuSyapaNuM na maLyuM ane maLyuM te te keTaluM durlabha heya? je cIja durlabha hoya te cheDAne maLe. che. paNa je sulabha hoya te jyAM tyAM maLe che ane ghaNAne maLe che. A badhA ja manuSyapaNA vagaranA gaNAya. mATe jainane devapaNuM saheluM che paNa manuSyapaNuM muzkela che, devatA moTA jabarajasta chatAM muzkela te nahi. jaina kema vicAre te mAluma paDe ke devapaNuM saheluM, manuSyapaNuM muzkela che. "rAzi kenI ochI ? sarva jIvenI rAzimAM ochAmAM ochI rAzi konI? te garbhaja manuSyanI. tenAthI ochI saMkhyAnA keI che nahi. 29 aMkathI vadhAre nahi. AnA karatAM badhI zazio adhikAdhika gaNAya che. te paNa asaMkhyAta gaNI. keI paNa A manuSya rAzithI saMkhyAta guNamAM nahi, asaMkhyAtA guNamAM. badhI rAzionA anaMtamA, asaMkhyAtamA bhAge manuSyanI rAzi che. te manuSyanI saMkhyA keTalI ochI?, devatAnI saMkhyA te nArakI karatAM asaMkhyAta gaNI. sAte nArakInA Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 vacananI viziSTatA 149 narakanA jIvanI je saMkhyA tenA karatAM devatAnI saMkhyA asaMkhyAta gaNI. AvA devatAnA sthAnemAM jagyA maLavI sahelI ke muThThIbhara, manuSyamAM jagyA maLavI sahelI? te pachI saheluM sthAna kayuM ? jemAM asaMkhyAta sthAna hoya temAMthI keI hAtha lAge. muThThIbhara sthAnakamAMnA garbhaja manuSya. sthAnanI apekSAe manuSyapaNuM a5. tethI te maLavuM muzkela. manuSyapaNA mATe umedavAre ghaNuM. devatAmAM teTalA nahi. devapaNuM pAmavA mATe lAyaka ghaNuM ochA. jyAre A sthAna che muThThIbhara, tyAre pAmavA lAyaka (meLavanAra) che Dhagale. anaMtakAyanA jIve tyAMthI nIkaLI sIdhA manuSyamAM Ave. ekendriya, vikalenidraya, tiryaMce, devatA, nArakIo A badhA Ave. vanaspatimAM anaMtane ja, badhA devatA, tiryaMca, paMcendriya, nArakI manuSyapaNAne lAyaka che. tenA umedavAre anaMtA, lAyaka anaMtA, tyAre sthAna muThThIbhara che. tethI temAM utpanna thavuM muzkela. jyAre devanA asaMkhyAta sthAnake, te tene lAyaka kevaLa tiryaMca, paMcendriya ane garbhaja manuSya che. temAM paNa ghaNA bhAge lAyaka saMjJI paMcendriya tiryaMca ane manuSya. tyAre umedavAra muThThIbhara. te pachI A bemAM kayuM meLavavuM saheluM? A vicAra jaina kema karI zake. eka zarIramAM anaMtA jIva anaMtakAya mAnanArI jaina kema che. bIjAne anaMtakAya zabda sAMbhaLe te zULa thAya. tene mAnavuM paDe che ke kALa te anaMta khare. bhUta, bhaviSya kALa anaMte kahevuM paDe. tema tene anaMtanuM zULa thAya che mATe mekSe gayelAne pAchA lAvavA paDe che. anaMta saMkhyA sAMbhaLe te zULa thAya. paraMtu mekSavALAne kacarAmAM paTakavA kabUla, paNa anaMta saMkhyA na mAnavI. tene anaMta saMkhyA zULa jevI lAge. manuSyane piTa ke mAthAmAM zULa thAya te tene kaMi game nahi, tema teo anaMta zabda sAMbhaLe te zULa upaDe, mATe anaMta zabda khaseDavo ja joIe. mATe eka zarIramAM anaMtA ja rahe te kyAMthI mAne? na mAne te vAta judI. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 SoDazaka prakaraNa darzana cAra AMgaLanI dalAlaNa metIbhAI jevA kahe che ke emAM anaMtA jIva kema kahyA ? te kahevAvALe ema zaMkA karAvIne pelAne mArgathI khaseDe che. pelAne kahenArane vicAra Ave tethI ahIM soyanI aNInuM dAta laIe. eka helamAM lAkha dIvA hoya temAM soya UbhI karIe te lAkha dIvAnuM ajavALuM seyanI aNI upara che ke nahi? soyanI aNImAM lAkha bhAga batAve te kharA. ajavALA jevI rUpI cIja paraspara bAdhArahita rahI zake che, te pachI arUpI evA che, emAM anaMtAne rahevAmAM zuM vAMdho Avyo? vadhe eka ja AvyuM ke A cAra AMgaLanI dalAlaNa luccIdalAlaNa che. kema? jema mAlika pAsethI dalAla mAla le ane gharAkane sepe, tema dAMta te anAjanA keLiyA pAse paNa te hAthe le. A peTa gharAka, temAM tene vacamAM rasa levAnI dalAlI. gharAka dharAI jAya che, paNa dalAla kaheH le le, tema peTa bharAI gayuM hoya, "chatAM be keLiyA khAvA de. A cAra AMgaLanI dalAlaNane kaI dahADe saMtoSa na thAya. teo mAla lenAra ane denAra dharAyA pachI teo saMteSa pAme paNa dalAlane saMtoSa na thAya, lAkha maNa ghI khAya te paNa cITakI eka aMza paNa nahi, dalAla dale le paNa dekhAvamAM nahi, tema A cAra AMgaLanI dalAlaNa luccI svAda le paNa dekhAvamAM nahi. vadhe tyAM che ke anaMtakAya mAnazuM te zakariyAM gAjariyAM khAdhA vinA rahI javAze. A khAvAnuM rahI jAya te kema pAlave? anaMtakAya mAne te te baMdha karavuM paDe. dalAlaNane te baMdha karavA pAlave nahi, mATe anaMtA kema rahe tevo prazna kare. tene kahIe ke aja. vALAnuM daSTAMta vicArI le. sthAnamAM anAbAdhapaNe jIvane rahevAne svabhAva, te pachI temAM anaMtA rahe temAM tane vAMdho zuM Ave? vanaspatimAM anaMtakAya mAnavA muzkela, tyAre caMpakabhAI jevA kahe ke mokSe jAya te tyAMthI Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. vacananI viziSTatA 151 pAchA Ave nahi teA anaMtA kALe anaMtA mekSe jaze te jIvA khUTI huM jAya? A saMsAranA badhA jIvA mAkSe jAya eTale khUTI javAnA, tevI zaMkAvALAne uparanI dalIlathI zAstranI vAtane raju kare che. keTalIka vAta zAstranI samajavAmAM na Ave te dalIlathI kahI zakAya che. mudaya ane mithyAtvIo mahdaka nAmanA zrAvaka che. te bhagavAnane vaMdanA karavA jatA hatA. tyAM rastAmAM mithyAtvIe kAleAdAyi vagere beThelA che. maduka Ave che tema joyu, eTale te rastA upara AvyA. 'madukajI kayAM jAe che ?" tyAre maduka kahe che ke bhagavAna mahAvIra AvelA che temane vaMdana karavA jAu chu. tamArA zramaNa bhagavAna A jagatamAM jIva ane jaDa ema duniyAne mAne che. paNa jaDa vastu ghaTapaTAdi che. tyAre tamArA mahAvIra jaDa zabdathI dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAyA ile che. temAM AkAzAstikAya dvekhIe tethI mAnIe, paNa dharmAstikAya, adharmAstikAya te tame mAnA che ne ? te madake kahyuM ke tevuM mAnu chu. bhagavAne jevuM kahyu tevu mAnu chuM. tyAre kAleAya vageree kahyuM ke dharmAstikAya kayAM che? tyAre madake kahyu-AkhA caudarAjaleAkamAM vyApaka mAnelA che. "maduka! tamArA mahAvIranA kahevA pramANe che te tame dekhA che, jue che ane tethI mAnA che ? jedekhatA ke jotA na ho tA tamArA jevA AMdhaLI zraddhAvALA kahevAya., kAraNa ke dekhe nahi, jue nahi ane che ema mAne-kabUla kare tenA jevA AMdhaLI zraddhAvALA kANu ?" dharmAstikAya ane adharmAstikAya viSe samajaNa kAlAdAyie madakane kaI jagyA para mUkayA te vicAro. anya dharmonI prIti karavAnI ? nA pADe che, te AvA cakkaramAM nAkhanArA che. te cakkaramAM nAkhavA mATe bhagavAna kahe che te ahI' kahe che. te Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra paDazaka prakaraNa darzana kabUla karyuM. tyArapachI te kahe che ke tuM ahIM dekhe che, te jue che, huM dekhAtuM nathI, te nathI, te tArA je AMdhaLe koNa? Ama kahIne kahe che ke je chatI AMkhe jue nahi ane hA hA kahe tene ke gaNavo?" - tyAre madudake kahyuM ke "A gaMdha Ave che te konI?" te mogarAnI. magare ATalAmAM dekhAya che, tenI gaMdha dekhAya che? te nIkaLatI ke pesatI dekhAya che? te nA. te pachI te gaMdha magarAnI che te kema belyA?garAnI gaMdha, magare hoya te Ave che, magara na hoya te tenI gaMdha nathI AvatI. sAkSAta na jaNAya, na dekhAya chatAM anumAnathI ne! nAke AvatI gaMdha te jANI nathI. dekhI nathI. mogaro hoya te Ave che nahi te te nathI AvatI. te A mogarAnI gaMdha che te kevI rIte? ema huM tane pUchuM chuM. A jagatane kaI cheDo che ke nahi ? cheDe che. tuM kahe che ke cheDe nathI te tuM ane huM maLyA kyAMthI? A jIvo maLyAM che te tevA saMge thayA mATe maLyA che saMge maLyA tyAre jInuM maLavuM thayuM. je saMyoge na heta te che ane pagale kyAMya vikharAI jAta tene patte khAta nahi. maryAdAvALuM sthAna hoya tyAM maLavAne prasaMga thAya. mATe jagata maryAdAvALuM che. A te pudgalane skaMdha che. ApaNe bhegA thayA chIe jagata mATe maryAdAvALuM che. te te maryAdA kenI? te kahe ke te maryAdA dharmAstikAyanI che. ahIM ne ahIM rAkhe tenuM nAma adharmAstikAya. mATe gatimAM je madada kare te dharmAstikAya. sthitimAM je madada kare te adharmAstikAya mAnavA paDe, vItarAga paramAtmA e ja prAmANika sAdhana kAledAyi Adie pAche tene praznamAM utAryo. keTalAka bhUta, Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. vacananI viziSTatA 153 bhaviSyanA padArthomAM anumAna nahi. jema covIzImAM vIsa thayA. AvatI covIzImAM padmanAbhAdi thaze tenuM anumAna karyuM ? mATe ja Agama mAnavA ne? maddake kahyuM ke bhAI, dariye che. tenI bIjI Aju deza che ke pANI ! je pANI che ke deza che tema kahe to te pUche ke tame tyAM jaI AvelA che? te nA. te pachI tame zAthI kahe che? jaI AvelAe, bharosAvALAe kahyuM tethI tame mAno cho ne? je dUra rahelI cIja vastu vagere, deza, kALa svabhAva vagere na dekhIe, chatAM mAnIe. te paNa prAmANika puruSanA vacanathI mAnI zakIe. ahIM AgaLa sarvajJa, vItarAga paramAtmA sivAya prAmANika sAdhana kayuM ? megarAnI gaMdha, dariyApAranA deze kabUla karyA te anumAna ane Akhta vacanathI. tema huM paNa anumAna ane Akhta vacanathI mAnI zakuM, paNa mArI AMkhe nathI dekhI zakate. Ama kahIne te bhagavAna pAse gaye. maduka ane bhagavAna "he madduka! te sAruM karyuM. te vakhate te ema kahyuM hatuM ke huM dekhuM chuM tyAre te kaheta ke tuM mane dekhADa. tyAre tuM kaheta ke gAMDe che, svapna che te jue? sukha tuM vede che ke nahi? tenuM vedana bIjAne dekhADe che kharo? ravanuM cIja evI ke te pitAne dekhAya paNa bIjAne dekhADAya nahi. mATe huM zraddhAvALe chuM tethI dekhAya che. tema tuM kahI zake paNa te uttara devAnuM sthAna na hovuM joIe." je upara kahyuM tema bolyA hatA te tuM tIrthakara, gaNadhara ane kevaLIone virAdhaka thAta. kema? te kevaLIo zuM kahe chaTvastha jIva arUpI padArthone joI zake nahi. je manuSya sUva viruddha bole te manuSya sUtrane anusaranAra chatAM unmAgI manAya. AMdhaLe hoya tene ema kahIe ke huM tane AMdhaLe kayAM kahuM chuM? ema kahevAthI AMdhaLe kahI dIdhuM. ahIMyAM huM bIjAne unmAga nathI Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 paDazaka prakaraNa darzana kaheta. paNa tArA mArgane sanmArga kahe eTale bIjAne ubhAga ApoApa AvI gaye. dekhe che ema kaheta te chaghastha jIva arUpIne dekhI zake tevuM nirUpaNa karata. jeoe jJAne dekhyuM ne nirUpaNa karyuM. ke chaghastha arUpI dekhe nahi, sAkSAta jANe nahi tethI te kahenArA khoTA. sAkSAt na kahe paNa Ama belyo hota te Ane artha e. Avata ke "meM tane devALIe kyAM kaho che; unmArgagAmI na kahyA chatAM mAre mAga sAce tema kahyuM te. badhA unmArgagAmI gaNAyA. huM jANuM chuM tema tuM kaheta te te kaheta ke ame dekhatA nathI. te tuM kyAMthI dekhe che? te tane zraddhA nathI mATe tane na dekhAya. kApaDa phADavAnuM keNa kare ? kApaDiye. kema? ene enI pravRtti che, tema zraddhA hoya te dekhI zake. te pramANe samAdhAna karatA te tenuM pariNAma anaMtA siddho, tIrthakare. kevaLIo, gaNadharee je nirUpaNa karyuM tene phaTake mAryo gaNAta. jeo unmArge javAvALA che teo pitAnA mArgane sAce kahete sanmArgane phaTake mAnanArA thAya. virAdhaka ke zAstramAM kahelA, mAnelA padArtha yukitathI sAbita karavAmAM kaI jAtane vAMdho nathI. je padArtha yukitathI sAbita thAya tene yukitathI na kahe te mANasa jainazAsananuM vAkya balavA lAyaka nathI. AvazyakaniyuktimAM bhadrabAhu svAmIjIe kahyuM che ke sonAno garA (76) , AjJA grAhya kaheH "bhagavAne kahyuM, te badhuM sAcuM. jemAM daSTAMta, hetu, yukita maLatA hoya temAM te draSTAMta, hetu, yuktithI kahevuM joIe. tena kahe che tene svasamayane virAdhaka, anugavidhine virAdhaka samajAve je AjJAsiddha hoya te paNa daSTAMta hatuM, yukitathI sAbita thAya che te karavA. A vAta vicAraze te jyAM jyAM, te kahevAmAM Ave che ke AtmA ne karmane saMbaMdha anAdine che. je tema na mAnIe te zuddha AtmAne karyo lAge tethI mikSa jevI cIja Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 vacananI viziSTatA 15pa na heta. mATe anAdinAM karmo mAnavAM paDe che, chatAM daSTAMta tarIke japavata anAdimAM daSTAMta sonuM ane mATI. zaMkA-daSTAMta sAcuM ke sAva khoTuM ! te daSTAMta te sarvathA khoTuM kAraNake tame te pudgalane saMbaMdha anAdine mAnatA nathI. paNa, tene te tame asaMkhyAta kALane mAne che. te pachI ahIM anAdine kayAMthI thaye? mATI paNa pudgale, kAMcana te paNa mATI chatAM. tene anAdine kema kahyo ! A vAta svasamaya(mImAMsaka)nI che. sAbita zuM karavuM je mImAMsake jagatane anAdinuM mAne che. Izvara ane mokSane mAnatA nathI mATe prastravata anAdine viyoga te jema mAne che, tema AtmA ane karma anAdine saMyega pAmIne viyegI thAya che. jema prativAdI tene siddhAMta pramANe siddha kare. ApaNe na mAnelI cIja bIjA dRSTAMta dvArA samajyA hoIe, tevI rIte siddha kare tema zAstrane aMge jaNAvavI joIe. karma vALe AtmA paNa nirmaLa thAya che. jema kAMcana-upalane saMga anAdine mAnya ane tene nAza mAne che, tema AtmAne saMga anAdine mAne ane tene nAza mAne te vAMdho nathI. sAbita zuM karavuM che? zAstra ane kevaLInuM kathana daSTAMta, hetu ApaNA ke bIjAnA heya paNa siddha te zAstranuM hovuM joIe. jinezvaroe kahelA padArtho mATe ApaNe nahi mAnelI yukti ke daSTAMta bIjAe mAnelA hoya te kahI zakAya, mATe A muddake je jaNAvyuM ke dharmAstikAya, adharmAstikAya nathI jANata, nathI dekhate, chatAM mAnuM chuM. emAM daSTAMta karyuM ? megarAnI gaMdha, dariyApAranA dezonuM daSTAMta hetu, yukti te bIjAnA mAnelA hoya te raju karAya, paNa sAdhya. padArtha zAstrane mAnele, tIrthakarane nirUpaNa karela have joI e. tethI zAstrakArone anumAne mUkuvAM paDe che. gaNadharavAda vakhate anumAna levAM paDayAM zAthI? je vastu daSTAMta, hetu, yuktithI sAbita thAya. tene tenAthI sAbita karavI joIe. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 SoDazaka prakaraNa darzana nigodane ane tame bhAga A jIva atIndriya jJAnavALe che, kAraNa ke siddha mahArAje te dekhe che. jJAnI sivAya javAba karavAnI jarUra nathI. mATe anaMtakAyamAM anaMtA cho te tanA daSTAMtathI maduddaka zrAvaka samajAvI zakayA. have mokSane aMge zaMkA UbhI karI. jIva na thatuM nathI ane meze anaMtA jAya che te saMsAra khAlI thaze ke nahi, A zAthI mAne che? jIva mAne cheDI ane tethI temAMthI Ave tema mAnI le tyAre. caMpakabhAIe kahyuM ke pAnAbhAI, amara caMdabhAI dariyA tarapha gayA tyAre amaracaMdabhAI TAMkaNImAM pANI laIne bahAra nAMkhe che. tyAre pAnAbhAI kahe mUrkha che. Ama karIne dariye khAlI kare che? TAMkaNanA pANIthI dariye khAlI thaze, te kahenAra sAco Thare ke hAMsIvALe kare ? kema? kayAM dariye ane kayAM TAMkaNInuM pANI ? tema amaracaMdabhAIe Thapake dI. TAMkaNane dariyAmAM nAkhI ane bahAra kADhI tyAre tenA upara keTaluM pANI mAyuM ? tethI dariye khAlI thaze tema kahevuM paDyuM. dariye ane TAMkaNunI aNI vacce aMtara dekhIe te te saMkhyAta, asaMkhyAtagaNuM che, anaMta kALa gaye ane jeTalA mekSe gayA te eka nigodanA anaMtame bhAge. te keTaluM aMtara che? ATale badhe bhUtakALa gaye ane temAM mekSe gayA chatAM te eka nigedane anaMtame bhAga che. kevaLIne jyAre pUchIe tyAre javAba maLe ke eka nigadane anaMtame bhAga che. hajAro TAMkaNIo dariyAmAM nAkhI ane bahAra kADhI te dariye keTaluM khUTe te kahe ne? tema ahIM asaMkhyAta nigeda, asaMkhyAta geLA emAM jIvone samudAya eTale badhe ke jeTalA mokSe gayA, mele jAya che ane jaze te badhAne bhegA karIne kevaLIne pUchIe te kahe che ke eka nigadane ane tame bhAga te che. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. vacananI viziSTatA jinezvaranuM vacana kayAre ce? jIvananI zraddhA nathI, anaMtapaNuM mAnavuM nathI. mATe jainetarane anaMtA zabdathI peTamAM cUMka Ave, te ApaNAmAM te anaMtA. je manuSyapaNAnA umedavAra chatAM te pAmyA keTalA ? te muThThIbhara. te muzkelI konI? devanI ke manuSyanI? manuSyanI. AvI. muzkelIvALe manuSyabhava maLe te je potAnA jIvanane mahelarUpa mAne eTale bhUtakALanA upara dRSTi kare te potAnA jIvanane mahelarUpa banAvI zakanAro thAya. AvI rIte pitAnA jIvanane jelamAMthI mahelarUpa banAve te kayAre ? te bhagavAnanA vacana upara vizvAsa rAkhe te. mATe bhagavAna haribhadrasUrijI cakakhuM kahe che ke jema tAvamAM tene avadhi thAya tyAre auSadha kAma kare che. vAraMvAra uthale. mAre che te kAcA tAvane auSadhithI dabAvyA tethI tema thayuM. tene Uthalo mAratAM vAra nathI lAgatI. pAkyA pachI kAle tAva saMpUrNa jAya, tema ahIM AgaLa jyAM sudhI A jIvane bhavasthiti pAkI nathI, tyAM sudhI jinezvaranuM vacana rUce nahi. bhavasthiti pAka bhavasthiti pAkI eTale zuM? te batAve che ke duniyAne tUTI jAya. duniyA zAhukArInA vacanamAM lUMTAya che, paNa devALiyAnA vacanamAM lUMTAtI nathI. pAMca paMcA pacIza kare tenI pAse hisAba karavA bese. tema ahIM A jainazAsanamAM pAkelA jherI kIDAo te paNa raju kare vacana zAstranAM. devALiye vacanazAhukAranAM bele paNa bIje dahADe pATiyuM pheravI nAkhe, tema jaina zAsananAM jherI jIvaDAM te zAstranuM nAma laIne "bhavasthiti paripAka tame pAmyA nathI ema kahe. bhavasthiti pAkyA vagara jinezvaranA vacana nahi mAne. te vAta sAcI paNa pAmyA tethI pAkI che. mATe jenejinavacananI pariNati thaI te eka pudgala parAvartathI vadhAre rakhaDavAne nathI. tene dharma, adharma, mekSa, nirjarA, saMvara, AzravanI vAta viSe rUcI thAta nahi. jene chelle pudgala parAvarta bAkI Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 SoDazaka prakaraNa darzana hoya tene A vacana rUce che. te zAstranA vacananI jagyA para te uthalAvavA mATe chelle pudgala parAvarta Avaze tyAre vacana rucaze. Ane artha zo ? zAstrakAre vacananI rUci dvArA chelle pudgala parAvarta sAbita karyo tyAre Ane uDADI mUkyuM. tame jinezvaranuM vacana mAne. paNa jyAM sudhI chelle pudgala parAvartana Ave tyA sudhI rUci thaI hoya te nathI thaI tema mAnaze. jyAre chellA pudgala parAvartanI siddhi mATe zAstrakAre kahyuM che ke A niyama ke je eka pudgala parAvarta saMsAra bAkI na hota te jinezvaranuM vacana rUcata nahi. jethI rUgyuM tethI eka pudgala parAvartanI sAbitI karI. tyAre ene upara pramANe UthalAvI nAMkhI. dezaviratinA pariNAma thAya kyAre ? mehanIyamAM 69 aMtaHkeTakeTamAM 55manI sthiti khape ane tenI papama pRthakatva sthiti jAya tyAre dezavirati thAya te nakkI. cAritra saMkhyAtA sAgarepamanI sthiti jAya tyAre thAya. te te tuM dekhe che te zAnuM cAritra kahe che ? Ama kahIne samyaktva, dezavirati, sarvaviratine khaseDe che te agya che. vacananI pariNati thaI, pApathI viramavAne vicAra thaye, sAdhupaNuM levAne bhAva thaye tethI te thayelAM che. te jagyA para jhera jIvaDAe karmane nAme kAryane khaseDe che. zAstrakAre kAryane mATe kAraNa jaNAve che. mATe jinezvaranuM vacana dilamAM pariName. satyabhAva, zraddhA, vartavAnuM, ArAdhavAnuM mana thAya te te AtmA carama pudgala parAvartamAM Avela hoya, mATe A banyuM tethI bhavasthiti anaMtI kApI nAMkhI che. mATe tene apUrvakaraNa jANa. ciMtAmaNi kalpavRkSa maLyuM te zAthI kahe che? phaLa dekhAya che tethI. tema ahIM anaMtA bhava nathI. tenI chApa mArI, mATe dharma ciMtAmaNi temaja kalpavRkSa jevuM che. jinezvarenAM je vacane tenI ArAdhanAmAM dharma che. vacana kema ? tenI ArAdhanA kema te je jaNAvaze, te aMge vartamAna. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shuang 8 vyA *18 Fang Shao Rou Fang Fu daLI daLIne DhAMkaNImAM zAsakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAn haribhadra sUrIzvarajI mahArAjA bhavya jIveAnA upakArane mATe SaDazaka nAmanA prakAraNane racatAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM A jIva anAdi kALathI janma-maraNa janma-maraNa karatA karatA rakhaDapaTTI karI rahyo che eTale A rakhaDela che. dhyAnamAM rAkhaze ke samakitI jIva pahelAM samakita pAmIne ema kahe ke huM rakhaDela chuM.' kAraNa ke bhaveAbhava jauM chuM, te bhavAmAM meLavuM chuM, chatAM pariNAma mIMDu che. duniyAmAM kahevata che ke daLI daLIne DhAMkaNImAM vALyuM' te Anu nAma. tema Ane mahenata karIne dhULamAM nAMkhyuM te kharAba karyu... ? dareka jiMdagImAM jahemata uThAvIne tame je meLavyuM. te a Mte miniTamAM gayuM. eka samaya pahelAM mAlika ane eka samaya pachI levA kaI nahi. chevaTe kAMcanAda mATe jema, tema kAyA mATe paNu. jIvana-maraNa sudhInA badhA TAIma kAyAne jALavavA, vadhAravAnA prayatna kharA ke nahi ? jiMdmagInI jahemate meLavelI kAyA tenA eka samaya gaye tyAre zu thayuM ? pahelA samaye ApaNI, pachI pArakI, mATe zAstrakAre tenA satyAga, kahyo. AkhA zarIramAMthI tenA eka bhAganA tyAga te dezatyAga sa`thA zarIranuM che|DavuM te satyAga. te chellA samaye. bAkInA samayamAM pudgalA pASaNu pAme ane vikharAya. r Rou Rou Rou vacananA a E zarIramAM AhAra laIe temAMthI mela, chUTaka vagere badhuM thAya. zarIrathI pariNamelA te pudgalA cheDavAnA che. parasevA dvArA grahaNa karelA jAya che. navA levAya che tyAre chellA samaye navuM kaI nahi tyAre javAnuM savathA. koI paNa janma sarvathA zarIranA tyAga vagara Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 SoDazake prakaraNa dezana thatA nathI. e badheA sa`ghAta kyAre karyuM ? AkhA jIvanamAM jahemata uThAvI tyAre. jyArathI mAtAnI kUkhamAM AvyA tyArathI kAyAne khAMdhatA AvyA, peSatA AvyA. kayA janmamAM kAyAnu khAMdhavuM, pASavuM nathI ? to eve eka bhava nathI ke jemAM kAyAnuM AMdhavuM, pASavuM, tyAga karavuM na hoya. A mahenatanuM phaLa mIMDuM nAnAM baccAM eka varSa nApAsa thAya, tenI mahenatanuM phaLa kai na Ave, te rAIne AkhA divasa kADhe. keTalAka okarAe ApaghAta karIne marI gayA kAraNa ke AgaLanI mahenata niSphaLa mAluma paDI. baccAMo taiya dhArI zakatAM nathI. tyAre ApaNe gayA janma, janma paNa palyApamanI mahenate meLavelu zarIra tene mUkatAM mahenatanu mIMDuM kara to karyAM karIe chIe. vicAraH-chokarAnI eka vaSa~nI mahenata niSphaLa jAya tA te hatAza thaI jAya che ane tene te akAru karanAra thAya che, tyAre tamArI anAdi kALanI mahenatanuM phaLa zuM ? anAdikALathI rakhaDayA temAM atyAre tamArI pAse zuM che ? je jIvane anAdikALanA mAnaze te bhavo paNa anAdikALanA mAnaze. jo te mAne te teM rakhaDIne meLavyu` zu` ? mAlika hAya, navanidhAnanA mAlika hAya,devA sevA karatA cakravatI paNu' meLavyu temAM bhale cakraratnA hoya to paNa maraNumA'cakrama.' A jIva aAdithI bhaTakA, mahenata bahu karI, paNa tenu phaLa zu ? mIMDuM, mahenatamAM ekaDA kAIne nahuM. mATe zAstrakAra kahe che ke emAM cetAya kayAre. ? tA jyAre mIMDu vALavAvALA tene rokI zake tyAre. tema AtmA zakita dAkhave to mI'DAnA ekaDA karI zake. evA. prakAranI zakti A AtmAmAM che te vicAre kayAre? A traNa vastu hoya tyAM sudhI vicAranA avakAza che, nahi teA nathI hotA. jema ahI AgaLanA bhAgamAM AMkho che, pAchaLa nathI, tethI aDacaNa paDe che. akasmAta thAya tene mATe traNa AMkho karI zakatA nathI.. arthAta tene pheravavAnI tAkAta nathI. jyAM kam, akam, Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 vacanane artha 161 ane anyathAkatuM ma-A traNa na hoya tyAM vicAra karatA nathI. mATe tAla upara, becI upara, Akhe hoya kevuM sArUM? tene vicAra kaI divasa karyo ? nA. je te hota te akasmAta thavAne prasaMga ghaNe e che thAta. kartama eTale mAthA upara AMkha karavAnI. akatuma eTale jyAM thayuM hoya te rokavAnI ane anyathAkatuma eTale te jagyAthI bIjI jagyA para goThavavAnI, paNa te zakti nathI. mATe tene vicAra zA kAmane? te te AMkhane mATe kaI divasa vicAra karatuM nathI. jIvane gulAma keNu gaNe ? AkhuM jagata janma-maraNu, mahenata kare che, mIMDha vALe che, te paNa anAdikALathI. temAM ApaNuM kareluM kAMI thatuM nathI, kAtuM nathI, palaTAtuM nathI. tevuM keNa mAne? jeo jIvane gulAma mAne te ja mAne ke jIvane karavAnI, rokavAnI ke palaTAvavAnI tAkAta nathI, paNa je jIvane svataMtra bhokatA, kartA mAnanAra che te A traNa vastu mAnyA vagara nahi rahe. jeo jIvane svataMtra, kartA, bhekatA mAnanAra nathI te ja mAne ke A traNa tAkAta A jIvanI nathI. A zaktine abhAva keNa mAne? te jIvane gulAma gaNatA hoya che tema mAne. jeo gulAmImAM mAnatA nathI, jeo A traNa mAne che che te ja vicAra kare ke A jIva rekavA, karavA, ane palaTAvavAne samartha che. AtmAnI baMne prakAranI tAkAta karmanA kAraNabhUta gati, AyuSya vagere karmane bAMdhanAra A jIva che. keIe karma bAMdhyAM ane te mane vaLagyAM tema nathI. karma karanAra huM ja chuM, chatAM karavuM hAthamAM, paNa pachI palaTAvavuM hAthamAM nahi! maracAM khAvAM te marajInI vAta, maracA khAdhAM pachInI baLatarA tene rekavAnuM ApaNA hAthamAM, reca, jhADanI davA levI te ApaNA hAthanI vAta paNa jhADA, reca thavA mAMDe te reka muzkela che tema nahi. maracAM tIkhAM vadhAre khAdhAM hoya te upara ghI khAdhuM ane baLatarA rekI, jhADAnuM 11 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana adhikapaNuM thayuM, tenA upara jhADo rokvAnI davA lIdhI. kaho akhtama rekavAnI tAkAta ApaNe lIdhI. thAya che, rokAya che ne palaTAvAya che A traNa bAbata hAthamAM che. rojane tAva, ekAMtariye thAya ane ekAMtariye tAva rajane thAya te zAthI? te te ApaNA vartanathI palaTe khAdhe. jema palaTAvavAmAM, rogane Uthale khAvAmAM bIje kaI javAbadAra nathI, paNa ApaNI prakRti javAbadAra che, tema ahIM kama rokavAM, pApanAM phaLa nahi AvavA devAM ane puNyanAM phaLa besaDavAM te ApaNuM hAthanI vAta che. pApanAM karmo bAMdhyAM hoya te jIva puNyanA phaLamAM palaTAvI zake. puNyanAM karmo pApanAM phaLamAM laI jaI zake. AtmAmAM kama rokavAnI tAkAta che. puNyane pApamAM ane pApane puNyamAM palaTAvavAnI tAkAta AtmAmAM che.. A vAta khyAlamAM Avaze te mUlabaMdha ane saMkramaNa baMdhanI samajaNa paDaze. devanI ane gurUnI AzAtanAthI cIkaNAM jJAnAvaraNIya karmo bAMdhyAM. jJAnathI jJAnAvaraNIya baMdhAyuM. vaLI kevaLI vagerenI AzAtanAthI mehanIya baMdhAyuM. amuka vakhate amuka karma tIvra badhAyuM. e karmanA baMdhamAM samajavAnuM che ke karma levAnuM kAma ekalA jenuM che. rAga dveSanI pariNatinuM kAma kaMI karma pudgalene levAnuM nathI. tenuM kAma te vibhAga pADavAnuM che. eTale e kAma kevuM? e kAma pramAdanuM che. mana, vacana ane kAyA e vega che ane te mAtra kAma karma le che paNa vibhAga pADavAnuM kAma temanuM nathI. je mana, vacana ane kAyA karma le ane vibhAga paNa pADe te saMgI -kevaLIne vega hevAthI ATha karmo mAnavAM paDe. temane traNe jega che eTale mana, vacana ane kAyAnI pravRtti te karmane levAvALI cIja che paNa karmane vibhAga pADavAvALI cIja nathI. jJAnAvaraNIya ane mehanIya ema be karma baMdhAyAM te vibhAga pariNAmathI che. karma bAMdhanAra ane vibhAga pADanAra moha che ane te pariNAmanI kharAbI che. vaLI jyAre pariNAmane palaTo thAya tyAre pahelAM Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. vacananA atha 133 AMdhelAne bIjA sarakhAne te pramANe saMkramAve ane te badhAnI rasa tathA sthitine gADha kare. je vakhate zrutajJAnanI AzAtanA karI hoya tyAre pahelAMnI te kamanI je bAMdhelI sthiti heAya tene palaTAve arthAt zrutajJAnAvaraNIyanI sthiti maMda hoya tepaNu tIvra kare. kevaLInI AzAtanAthI mAhanIya khaMdhAya to jJAnAvaraNIyanA vibhAgathI A mehu -bAMdhatAM A saMkramaNanA vibhAgamAM pharaka paDato nathI, teTalA ja mATe zAstrakAre kahyuM ke-anya prakRtinuM-jJAnAvaraNIyanuM dezanAvaraNIyamAM -saMkramaNa na thAya. 1 mithyAtva ane meAkSa vacce aMtara keTaluM ? A jIva anyathA katu vALeA che. kama bAMdhavAvALA, rAkavAvALA, palaTAvavAvALA, nirjarAvALA, saMkramaNavALo evA A jIva te kANu mAne ? jee potAnA AtmAne gulAma na mAne, ane kartA, bhaktA, javAbadAra ane jokhamadAra mAne te ja mAnI zake. AvuM mAnanArA samajI zake ke A AtmA kartA, bheAktA che mATe A AtmAe sAvaceta thavAnI jarUra che. A mAnyatA thayA pachI khyAlamAM Ave ke AtmAnI tAkAta keTalI ? teA kAcI be ghaDInI mahenatamAM eTaleA badhA khajAnA meLave ke tene pAra nahi. be ghaDI pahelAnA mithyAtvI te be ghaDImAM samakti pAmIne, zreNa mAMDIne, aMtakRt kevaLI thaI ne mokSe jAya. te mithyAtva ane meAkSa vacce aMtara keTaluM ? to te aMtara che e ghaDInuM. aneA anatha nibhraMgIAne a avaLA sUjhe. sAsue vahune Thapako detAM kahyu ke DhAMkaNImAM pANI laIne DUbI mara. tyAre vahu dAMta kADhavA mAMDI. kema ? tA sAsu evaDI DhAMkI banAve pachI emAM eTaluM pANI bhare tyAre huM DUbI zakuM ne? te vahue A vAkayane sIdhuM na samajatAM avaLuM lIdhuM.... ene elabhA rUpe kahyu hatuM tyAre eNe UMdhA a lIdho, ke mArA jevaDI DhAMkaNI banAve ane teTaluM pANI bharAve ke Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 SoDazaka prakaraNa darzana jemAM huM DUbI zakuM. AnuM nAma avaLacaMDApaNuM. vAkaya kayA muddAnuM che ane tene laIne mUke kayA muddA para ? AtmA ahIMthI mekSamAM aMtamuhUrtamAM jAya. AvA zAstrakAranA vacanane avaLacaMDA zuM kahe che. A jIvane aMtamuhUrtamAM mokSa thaze mATe sAmAyika, pratikramaNa vagere karavAnuM zuM kAma? kevaLI mahArAje pelAne sAta bhava kahyA tyAre teNe artha che karyo? cAhe teTaluM pApa karIza te sAtanA ATha bhava thavAnA nathI. Ubho Ubhe sukAI jAuM te satinA cha thavAnA nathI. kevaLInAM vacanane A upayoga kare te AjakAlanA nirmAgIA zAstranAM vacanane anupaga ane durUpayega kare temAM navAI zI ? vacanane tame durUpayoga na karaze. aMtarmuhUrtamAM mithyAtvI, virodhI kaMI paNa karanAra na hoya te paNa jIva caudame guNaThANe jaI zake eTalI tAkAta che, te mATe jaNAveluM vacana saMyama, tapa, pariSaha sahana karavAM vagerenA niSedha mATe nathI, paNa tene upayoga karI levA mATe che. mana caMgA te katharoTamAM gaMgA." tene artha "mana pavitra hoya te gharamAM gaMgA che. tyAre mana zemAM pavitratAmAM. paNa dubhAMgIe tene pheMkI devAnuM karyuM. zAstrakAre A vAkaya zA mATe kahyuM ? tapa, japa vagere mUkavA mATe ke mana mAMkaDAne vaza karavA mATe ? te tene vaza karavA mATe kaheluM che. tyAre durbhAgIe tene upayoga kyAM ? te tapa, japa tyajI devA mATe karyo. A vAkayane durUpayoga thAya temAM navAI nathI. mATe jaNAvavuM paDe ke mithyAtvI aMtarmuhUrtamAM mekSa pAmI zake. A vAkya jIvanI zaktinA varNana mATe che, paNa te bane kayAre? te anaMta kALe keIka ja jIvane bane. eka taNakhaluM gAma bALe anAdi kALane mithyAtva hoya, te koI vakhata samakita pAme, paDe, pAche mithyAtvamAMthI UMce Ave ane mokSa pAme te vAta judI. aMtarmuhUrtamAM mekSa meLavI zake teTalI tAkAtavALa jIva che, paNa te Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. vacanane artha 165 meLavanAre jIva anaMtakALamAM keIka ja heya. jema kahevata che ke eka eka taNakhaluM gAma bALe," te keTalA taNakhalAMe gAma bALyAM? te bolo bhAI! te belyA te zuM jUThuM ?nA. te sAcuM che, paNa taNakhe ghAsamAM paDe, pavananuM jora lAge te gAma AkhAne bALI nAMkhe. taNakhAnI zakti gAma AkhAne bALavAnI che. ghAsa, kApaDa, rUne vepAra hoya tyAM eka taNakho AkhA gAmane bALe. ahIM gAma baLyAM nathI paNa tenI tAkAta keTalI ? tAkAta gAma bALavAnI che, paNa tevuM thavAne prasaMga kaIka ja vakhata Ave, tema AtmAnI tAkAta teTalI che. aMtarmuhUrtamAM mithyAtvamAMthI nIkaLe ane caudame guNaThANe jAya. te tAkAta ajamAvavAne vakhata ane te ajamAvanAra jIva anaMtA kALe keIka nIkaLe. strI tIrthakara, tIrthakarane garbhApahAra, kevaLI avasthAmAM upasarga vagere Azcaryo anaMtI utsarpiNI-avasarpiNIo banyAM. tema A paNa anaMtA kALe bane. A zaktine artha Azcaryane bhAI. mithyAtva guNaThANe anAdithI rahela hoya te aMtarmuhUrtamAM mekSa meLave te tAkAta jIvanI che. paNa tevuM bane anaMta kALe. mATe te Azcaryane gaNAya bhAI. ADI UbhI lITImAMthI ekaDe! A vAta AcArya bhagavAna haribhadrasUrIzvarajIne paMcavastumAM jaNAvavI paDI ke duniyAmAM kAyAnI kriyA-e abhyAsa che. ApaNe janma lIdho paNa temAM eka kese karyo? kema? te ekaDo bharyo na hatuM. ekaDAnI vAta kema? te lITA ADA UbhA karatAM karatAM sIdho ekaDe thaye. kAyAnI kriyAe te abhyAsa che. e abhyAsa ATale ke kAyAnI kriyAne jItavI temAM muzkela che te pachI mana mAMkaDuM kayAMthI sIdhuM thAya? tene mATe haribhadrasUrIzvarajI mahArAje kahyuM ke anaMtI vakhata mana mAMkaDuM vAMkuM thAya tethI anaMtakALa gayA pachI sIdhuM thAya. A vAta zAstranI daSTie meLavazuM te kabUla karavuM paDaze ke anaMtI vakhata jIva nava raiveyaka jaI AvyuM. vyavahAra rAzimAMthI Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 SoDazaka prakaraNa darzana AvelA je jIvone anaMta kALa thaye che teo badho te eka kayAre kare ? cAritra lIdhuM hoya te te zakya bane. anaMtA dravyacaritra vagara sIdhuM bhAvacaritra mAtra marUdevA mAtAne zAstrakAra ATha vakhata cAritra kahe che, tenuM zuM? Ama be vAta jaNAve che. eka bAju ATha bhava, tyAre bIjI bAju vadhAre dravyacAritra. anaMtI vakhate dravyacAritra Ave te bhAvacAritra Ave. kSapazama bhAvamAM caDe ane paDe. chadmasthanA bhave te caDavAvALA ane paDavAvALA. agyAramAM guNaThANe gaye hoya te maratI vakhate devamAM jAya te the devalekamAM jAya ane addhAkSaye paDe te yAvat pahele guNa ThANe Ave. keIka ja janma e Ave ke jevo caDe te caDe, pachI paDavAnI vAta ja nahi. je bhAvacaritra Ave che te anaMtA dravyacAritra AvyA pachI Ave che, paNa ene artha ema nahi karavAne ke bhAvacAritra mATe anaMtA dravyacaritra karavA paDe. seMkaDo vakhata mIMDAM ane lITA thaze tyAre eka Avaze. samajadAre samajavAnuM paNa pravRttivALAe lakSyamAM nahi levAnuM. dravyacaritra karUM te dhAravAnuM nahi ane tenAthI bhAvacAritra Avaze ema paNa dhAravAnuM nahi. AthI anaMtA bhava thAya tyAre e bhAva Avaze paNa dravyacAritra karyA pachI ema na dhAravuM. jANI joIne dravyapaNuM kare tene kevo gaNAya ? bhAvanI yathAvasthiti sthiti anaMtA dravyacAritro thAya tyAre Ave. anaMtA dravyacAritra nahi thatAM sIdhA bhAvacAritramAM dAkhala thavAvALA anaMta kALe eka marUdevA mAtA ja. jene pahelAM dravyacAritra ane trasamaNuM nathI AvyuM. te pahelA bhave manuSyapaNuM pAmIne mokSe gayA te eka ja marUdevA. A jIvanI tAkAta aMtarmuhUrtamAM mithyAtvamAMthI mokSa meLavI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. vacanane atha ? eka ja zakAya eTalI che. AthI te kartA, akartA, anyathArtAmAM tevI ja rIte puya-pApa bAMdhavAmAM, rekavAmAM, palaTAvavAmAM tAkAtavALe jANIe ane tenuM phaLa paNa mAnIe. AtmAne vime utAranAra mekSa bIjAoe mekSa' zabda rAkhe paNa tene bhAvArtha nahi vicAryo. A jagatamAM evuM sarTiphIkeTa ApanAra ophisa che ke tAre keI dahADe janma nahi leve paDe? evI eke dunyavI ophisa nathI, paNa eka ja evI ophisa che ke janma, maraNa, jarA, rega, zekane ane bhaviSyane baMdobasta kare. bhaviSyanA jIvana-maraNanA vImA utAranAra keI nahi. bhaviSyamAM janma-maraNa, rega, zeka, Adhi, vyAdhi, upAdhi na thAya tene mATe jImedAra keNa? eka ja mokSa. jiMdagIne vIme nahi paNa mAlane vIme. tamAre jagatamAM mAlane vIme utAre che paNa AtmAnA mAlane vIme utAranAra keI nathI. buddhi-jJAnane vIme kaI ThekANe utaryo? tyAre A cAritra, jJAnane vIme utAranAra che. jeTaluM bheguM karyuM temAMthI eka aMza ocho thAya, palaTo thAya, jJAna cAlyuM jAya che tenI javAbadArI mArI. AtmAne vIme utAranAra keI A sarva guNavALe hoya te te mAtra mekSa. mekSa sivAya tevuM kaI sthAna nathI ke je janma, maraNa, jarA, Adhi Adine vIme utAre ! je A mikSa che te te meLavI zake keNa? kayAM te zakti, kayAM te bhakti! duniyAmAM kArya karanAra be hoya che. te sivAya trIje hoya nahi. eka-kayAM te zaktivALe ane bIjo-kayAM te bhaktivALe. A jIva mokSa sAdhavA nIkaLe. te sAthe kyAre? te jIvamAM zakti ke kyAM te bhakti hoya tyAre jIva mokSa sAdhe. zakti kaI? te saMsArasamudra taravAnI, karmane viccheda karavAnI zakti. nahi paNa mAla Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana mekSa meLavavA mATe svayaM tAkAtavALe ke? te kevaLa tIrthaMkara mahArAjA. payurSaNanA vyAkhyAnamAM sAMbhaLIe chIe ke Indra bhagavAnane kahyuM ke tamane upasarga, pariSaDu Avaze mATe huM sevA karavA rahuM. tyAre bhagavAne kahyuM ke he Indra! jinezvara je sAdhanA kare temAM bIjo koI madada kare te banyuM nathI, banatuM nathI ane banaze paNa nahi. ApaNane te madada kare te paNa AgaLa vadhavuM muzkela che, tethI zaktivALAmAM nAma lakhAvI zakIe nahi. nirmaLa samaktivALAne svayaM zakti che. paNa ApaNane bhavajaLa taravAmAM eka ja AdhAra bhakti che. e vakhata AvuM sAMbhaLIe chatAM sAvadhAna thavAvALA thaIe chIe? nA. te pachI ApaNe zaktivALA chIe te gaNavavA hakkadAra nathI, te bhakti kaI rIte karAya? mugaTa, phUla caDhAvavAM te bhakti kahevAya? te hA. paNa te mukhya bhakti nahi. chokarAne khavaDAvavuM, mejamAM rAkhe te Arogyane aMge, tema jinezvaranI bhakti, pUjA sevA, satkAra, sanmAna te zAne aMge che? te emanAM vacana, emane zAsana, emanA upadeza ane hukamane huM "tahatti gaNavAvALo chuM ema jyAre thAya tyAre kharI bhakti Ave. temanA zAstrane aMge keTalAka kahe che ke "A beTAM, apramANe, gappAM, jatinA, ema belanAra ke gaNAya? be page cAlanAra manuSya kahe ke tArA jevAne gharamAM pesavA nahi dauM, paNa Avyo che mATe zuM karuM ? tethI besa.tema je manuSya kahe ke "zAstra jUThAM che, apramANa che, kabUla nathI te tuM he bhagavAna! he bhagavAna! zuM kare che? AvuM te je nAkakaTTA heya te kahe ke bhagavAne kyAM kaMI ApyuM che? kAraNa ke bhagavAna te vItarAga che. tema bhagavAnane kahenAre lucce, ThagAI karanAre nAlAyaka che. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. vacanano artha 169 vacanane mahimA jinezvaronAM vacananI ArAdhanA jeTalI kare teTale ja dharma che. mATe dharmane mATe vacananI ArAdhanA upara tatpara rahevuM joIe. AjJA, bhakti, jinanuM nAma nahi ne vacana kema? te tIrthakara mAnIe chIe te temanA vacanathI. tIrthaMkara janmanA mUMgA hatA tethI amane tIrthakara manAvavA mAMge te mAnavA taiyAra nathI. zAstrakAre kahyuM che ke-gvani nityAsumani karmANi // kevalamadhigamya vibhuH svayameva jJAnadarzamanantam lokahitAya kRtArtho'pi dezayAmAsa tIrthamidam / (tattvA0 kA0 17-98) mahAdine haNane, kevaLajJAna pAmIne lekanA hitane mATe A zAsana sthApavA dezanA dIdhI tethI tenI vyakita vagerene mahimA. je mUMgA heta te "sire,' kahetAM A zAsanane vAra nathI lAgatI. cotrIsa atizaya samosaraNamAM hoya. kevaLajJAna pAmyA pahelAM cetrIsa atizaya pUrAM na hoya. devatA ane Idroe je mahimA tIrthakarane lIdhe te vacanane mahimA che, devatA tIrthaMkarapaNuM vacanane aMge mAne che. aglAna dezanAe tIrthaMkara paNuM bhegavavAnuM te vacananI apekSAe bhegavavAnuM. mATe vacananI ArAdhanA te ja dharma. vacana kone kahevuM? vacana ATha sparzavALuM nathI chatAM ArAdhanA kahI te adhikAra agre vartamAna. karmazatruonA saMhAra mATe dhamaoe dharma ane dharmanA sAdhanene satvara upayoga kare ghaTe che. 2 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khyA . nizcaya ane vacana SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS BSBrge rakhaDapaTTIne krodhanI upamA zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadra sUrIzvarajI mahArAjA bhavya jInA upakArane mATe dharmopadeza nAmanA paDazaka prakaraNane jaNAvatAM AgaLa sUcavI gayA ke A jIva anAdi. kALathI rakhaDI rahyo che. jema jagatamAM krodha e jabarajasta zatru che paraMtu te sajajana che durjana nathI. kema tene sajajana kahe che ? jema keIpezAba karavA beThe tyAre sAro mANasa Ave te te tyAMthI khasI jAya, tema krodha Ave tyAre hA Avya, pachI te AgaLa vadhavAnI zakti dharAvatuM nathI, krodha jenA para Aje, tenI upara najara paDe. tenI najara je tenA upara paDe te te (ko) zamI javAne, kAraNa ke te zAMta che, tethI te sajjana. tame daSTi ADIavaLI phere tyAre cAhe te thAya, tema jagatanAM jIvo rakhaDapaTTI karyA kare che. te anAdi kALanI che chatAM paNa koInI mAphaka sajanatAmAM che. paNa janatAmAM nathI, kAraNa ke tene bhAsyuM ke AtmAne rakhaDapaTTI thAya che, karAve che, tema thAya te tarata ja rakhaDapaTTI baMdha thavAne IjA maLe che. eka pudgala parAvartAmAM rakhaDapaTTI baMdha cIja banAvanAra banAve paNa te cIja IjArAvALAne hAthe pasAra thAya. tema ahIM rakhaDapaTTI choDAvavAne IjA "mekSane mane rakhaDapaTTI thAya che, huM rakhaDapaTTI karanArA, anAdithI paDela chuM, te daSTi thaI. tene mATe zAstrakAra kahe che ke ardha pudgala parAvartAmAM rakhaDapaTTI baMdha, baMdha, ne baMdha. mATe ochAmAM oche daraje eTalamAM Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19, nizcaya ane vacana 191 baMdha thAya ja. vIjaLInA jhabakArA zAMta thayA pachI kaMi nahi, paNa rakhaDapaTTI baMdha karavI ja che. tema vIjaLInA jhabakArAnI jema siddhAMta thAya, 'rakhaDapaTTI baMdha karuM" te vicAra Ave te sAthe ja tene IjArA maLe. ane te eka pudgala parAvate mekSe jAya. arthAt vIjaLInA jevA vicAra Ave te paNa upara pramANe ijArA maLe che. 'anAdithI A jIva rakhaDapaTTI kare che tuM, baMdha karUM te A vicAravALAne eka pudgala parAvate rakhaDapaTTI baMdha muddalAsA vi namnastha'(vi. vi. 4 ga0 2) eka pudgala parAvata nathI vadhAre rakhaDavAnA hoya tene A vicAra ja na Ave ke anAdi kALathI rakhaDapaTTImAM huM chuM, temAMthI bahAra nIkaLuM. paNa A vicAra chelle pudgala parAvata hAya te ja Ave. jene vIjaLI jevA vicAra Ave tene eka pudgala parAvartInI mudatanI meAkSa mATenI DuDI jema che. tyAMthI AgaLa vacceA tyAre khIjuM badhuM kAma nakAmu, eka ja kAma : rakhaDapaTTI adha karavI, karavI ne karavI. AvatA duniyAmAM zrI saradAra kesariyAM kare tyAre je veda....pAtayAmi vAya" sAdhayAmi' rAkhe che, te bhavAbinadIe kare paNa ahIM te kSArca sAdhayAnveSa' A bhave sAdhuM. ahIM na sadhAya te bhave te jarUra sAdhu ja. kesariyAvALAne marI gayA pachI kaI nahi. tema Ane be traNa bhavA laine sAdhuM, paNa maraNathI pAcheAna huM. A kesariyAvALAne te anatA janma, asaMkhyAtA janme; gaNatrInA janme sAdhu, sAdhu ne sAdhu . dArtha sAdhami pAMDavanI mAphka dohyalA patha nahi. pAMDavAnI draupadIne ghAtakI khaMDanA padmottara lai gayA. kuMtIe kRSNane khakhara ApI ke Ama thayuM che, mArA kuTuMbanI kanyA, paraNelI kanyA upADI jAya. ! sAmAnyanA tAbAmAMthI lai jAya che to jIvatara nakAmuM gaNe, avivAhitane lai jAya te leAkeA laDhavADa kare. te pachI A te vivAhita strI, tene laI jAya! e vAta traNa khaMDanA mAlike sAMbhaLI tyAre tenI zI vaMzA thaI haze ? kema? to ane mAmA phAInA che. ' Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 SoDazaka prakaraNa darzana be lAkha jejana jeTale dariye eLagIne bIjA kSetramAM javAnuM jokhama kheDavuM. be lAkha ejanane dariye oLaMgIne sAmAnA dezamAM javuM, rAjyamAM javuM ane tenA tAbedAra rAjAne raNamAM reLavo. rAvaNa pavitra kema.? duniyAmAM hArI gayele te saheje kanyA pAchI na Ape. jema pavitratAvALo rAvaNa. jeo rAmacaMdra, sItAne mAnanArA che, temane pUchIe ke rAvaNe sItAnuM zIlakhaMDana karyuM hatuM ? tyAre badhA nA kaheze. kAraNa sItA ghaNI mudata tyAM rahI chatAM zIlakhaMDana nahi. rAvaNa prArthanA kare paNa sItA kabUla na kare te tene mAre saMgharavAnI nahi, tenI marajI vagara mAre saMgharavAnI nahi, mATe rAvaNane uttama kahuM chuM. te pachI rAvaNane sItA pAchI ApavAmAM vAMdho che? te rAvaNa vicAre che ke zuM huM enAthI DaruM chuM ke pachI ApuM? huM nirbaLa chuM ke lIdheluM ApI dauM? kAvya kArene lakhavuM paDyuM ke abhimAna khAtara rAvaNe sItAne pAchI na ApI paNa tenuM zIlakhaMDana karyuM. nathI. kahevAnuM tatva e ke jemAM pitAnuM kArya saratuM nathI, temAM paNa nabaLe dekhAva thAya te pAlave nahi nabaLAI na dekhAya te mATe AkhA kuTuMbane nAza thAya te bhale. AvI sthitimAM bIjAnA dezamAM vAsudevane javuM, tyAM paNa avadhi che. cha mahinA sudhI mArI vahAre keI na Ave te pachI vicAra karIza te zarata aMgIkAra karI. AvI jagyA para javuM. janAnAmAM rahelI strIne rAvaNe bagIcAmAM rAkhI hatI tyAre pattare janAnAmAM nAkhI che. keIne janAnAmAMthI meLavI ane levI, bIjAnA khaMDamAMthI ane bIjAnA tAbAvALAmAMthI levI te bAbata kalpanAthI vicAre te keTalI muzkelIthI gaLe levI paDI haze? kRSNa mahArAja cAlyA. vAsudeva, chatAM dhaNu vagara haka che? mATe pAMca pAMDavone sAthe lIdhA. dariye utarIne pAMDavene kahyuM ke tame yuddha karIne harAve che Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. nizcaya ane vacana 173 ke huM harAvuM? pAMDe vicAre che-amArI bairI mATe ame ja laDhIe kAraNa ke bIje te lAvI Ape te duniyAmAM phiTakAra paDe, ke ATalA zaktimAna ane laDavaiyA, bairI gaI chatAM hAtha joDIne besI rahyA ! pAMDave laDhavA gayA, kRSNane kahyuM ke "bese." temane besADIne laDhavA. nIkaLyA. kRSNa pAsethI nIkaLatI vakhate pratijJA karI ke kAM te ame chatIe ke kAM te te chate." yuddhanI taiyArI karIne gayA. sAmA paddamettare nIkaLIne jera karyuM. pelAnA lazkarathI jItAvAnI taiyArI tethI A pAMce pAchA nAThA ane kRSNane vAta kahI. tyAre kAM te zabda, nIkaLe. te vakhate kRSNa nakakI karyuM ke "kaI tenAmAM tAkAta che ke huM pa ttarane na chatuM? zaikriyarUpa karIne ghera teDI nAMkhe. siMhanuM rUpa dhAraNa karIne eka ekane pakaDayA ane tenA janAnAmAMthI draupadI lIdhI. "kAM to kAMtanArIne siddhAMta kAM to kAM te" te siddhAMta te kAMtanArIne che, "maradamAM"nahi. maradamAM te ema ja hoya ke "karavuM ja che." evI rIte ahIM rakhaDapaTTIne nAza kare ja che. A janme, nahi te AvatA jame, paNa nAza karUM, karUM ane karUM. eTale kahevAnI vAta e che "kAM te e nArInA killAmAMthI bahAra nIkaLelA kayAre thAya? te jutAnivarya nAmi ? te kAMtanArInA killAmAM. A janma, AvatA janma te sAdhuM ja e siddhAMta jene hoya te ja kahe ke rakhaDapaTTI baMdha karuM, karUM ne karUM." AvA siddhAMtavALuM thAya tyAre kAMtanArInA TeLAmAMthI bahAra nIkaLe gaNAya. HTTnI A jIva che, anAdine che, saMsAra anAdine che. paMcasUtrakAre jaNAvyuM ke-sAve, mAnavA , mAkmms joganivvattie dukakharuve, dukakhaphale, dukakhAnubaMdhe (paMcasU0pa02 kAMtanArInA siddhAMtamAMthI nIkaLanAra jIva anAdine che. anAdinI rakhaDapaTTI karmasaMge thayelI che. te siddhAMtanA rUpe nakakI kare ke "A TALavI, TALavI ane TALavI ja che." ene huMDI maLe ardha pudgala parAvartAmAM mokSanI. -- Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 SoDazaka prakaNa darzana - kAryanI saphaLatAne AdhAra haMmezAM duniyAmAM nizcaya te kAryanI pahelamAM pahelI bhUmikA che. ApaNane traNa vastu e kAryanI siddhi mATe jarUrI che. pahelAM kArya karavAno nizcaya, bIjuM kAryanA sAdhananI pUrI samaja ane trIjAmAM pravRtti karavI. eTale je sAdhake hoya tene paDakhe zakhavA ane bAdhakone dUra karavA tenuM nAma kArya. nizcaya, samAja ane racanA A traNa thAya to kArya thAya. samajaNuM thAya ane kArya karavA mAMDe eTale basa che? te nA. jJAna ane kriyA basa che. bhAgyakAre kahyuM che ke "jA zirirahiM ' jJAna ane kiyAthI mekSa thAya che. te pachI vacamAM nizcayarUpI vADo zA mATe rAkhe che ? nizcayanuM bakhtara ( zre saradAra bakhtara pahere che tethI tene zuM kAyara gaNa? hathiyAra le te tene zuM kAyara gaNave? nA. e te sAdhana che. zUrA saradArane jItanAM sAdhanene levAmAM nAmozI nathI. UlaTI samajaNa DahApaNanI nIti gaNAya. jeo mokSa mATe zurA saradAra bane, tene nizcayanuM bakhtara paheravuM paDe. te bakhtaravALo meTAvine kAMkarA" jevA gaNe. bakhtara vagarane kAMkarA jevA viddhane pahADa jevA gaNe. nizcaya na hoya te choDane paMcAta ema thAya, paNa nizcaya heya te game tema hoya te paNa Amatema karIne paNa te ADakhIlIone dUra karanAre thAya. paNa temAM je bahAdurIvALA na hoya te teo keIne vina thayuM te joIne ema vicAre ke ApaNe gayA nathI te vadhe ? durAcArI vezyAne vakhANe vepAra karanArane keI vakhata kheTa gaI te te pilA vepArIne kahe ke baMdAne japtI che. tethI nathI karavI levaDadevaDa ke nathI kare vipAra. e baMdA upara japtI che, hukamanAmuM che te zAnA upara . ke ? Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19, nizcaya ane vacana 175 belAya che? ahIM AgaLa daridrapaNuM japtI vagaranuM gaNune potAnI bahAdurI gaNe che tethI ne ? tema nizcaya vagaranA manuSya AgaLa pravRtti karavAmAM pAchA paDayA tene laIne. pachI te baDAI hAMke che ke vrata laIne vata teDe tenA karatAM vrata na levuM te sAruM che." pativratAne meMkANa mUkavI paDaze paNa tethI vezyA sArI ne! bhale vezyA pativratAnI hAMsI kare paNa tenI kiMmata te keI paNa samajI uparathI kare nahi. je manuSyane karavuM nathI ane kahe ke phalANAne Ama thayuM. te tene kaho ke je te cALA zAnA kare che ? pahelAM karI batAve ane pachI kaheje. eka te karavuM nathI, ne karanArane lagIra gaDabaDa thaI tethI tuM vezyAnA jevA cALA kare che? kulavatIne keIthI hAlatAM cAlatAM aDacaNa AvI toya te gharanI bahAra na nIkaLe. ahIM AgaLa je kArya karanArA che, kAryane aMge vidana thayuM hoya te teo tenA paDachAye na jAya, mATe bhagavAna jinezvara mahArAje brahmacarya pALanArAne mATe nava killA rAkhyA. temAM rahe te lAja. paDadAvALI strI eka killAmAM rahe, tyAre tame nava kilAmAM rahIne tamArI rakSA kare. nizcayavALe na Dage vezyA kahe ke mAre rAMDavAnuM nahi cUDo bhAMgavAne nahi, te A vAtane keI anumodana na Ape, kemake durAcArI vagara tenuM anumadana keNa kare ? kArya karanArane khattA lAgI hoya, chatAM tene te gaNakAre nahi. je kArya karavA jatAM pattA khAdhI tenA lIdhe kaMI karI batAvyuM te tuM vesthAnI sthitimAM che, mATe je durAcArI hoya te ja vezyAne vakhANe. kuLavALI pAse AvIne vezyA kahe ke "tuM paraNI te A pramANe rAMDavAnuM thayuM mATe paraNavAmAM kaMI sAra nahi. mATe tamArA karatAM ame sArone ?" A vacana koI strI sAMbhaLe? kuLavatI strI sAMbhaLI zake kharI? kaI paNa kulIna strI vidhavA thaI, khUNe beThI chatAM te AvuM nahi sAMbhaLe. - tema ahIM AgaLa "kArya karanAra vinimAM pAchA paDyA te Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 SoDazaka prakaraNa darzana vezyAnA akhaMDa saubhAgya jevuM sAMbhaLe koNa? "amAre pratyAkhyAna, pratijJA karavI nathI. amAre bAre bhAge chUTI te keNa sAMbhaLe ? vezyAnA akhaMDa saubhAgya jevuM A vacana che. tevA vacanane sAMkhI keNa zake ? je durAcArI hoya te ja, dharmanuM bIja na hoya te tene sAkhe, paNa je dharmanuM bIja hoya te te na sAMkhI zake. sArI vastune kaI kharAba gaNAve che te sAMkhavA taiyAra nathI. sattarane paDelA jue chatAM nizcayavALA tethI Dage nahi. keI kALa e na hatuM ke je vakhate zAsanamAM viruddha paDanAro. na hoya. aSabhadevajI pAme marIcie dIkSA lIdhI. temAMthI te na veSa race che. te upadeza Ape che. tenA pratibaMdhelA sAdhu pAse dIkSA le che. te sAdhu joDe vicare che te vakhate patita pariNAma hoya te ApaNuM karatAM A sArUM. satI strI vidhavA thAya te khUNe bese paNa mArA karatAM vezyA sArI ema svane paNa na lAve. bIjAne svakAryathI khasele jue chatAM te kArya kharAba che, tevuM sadAcArInA rUMvADe paNa Ave nahi. bhagavAna mahAvIrasvAmI vakhate naMdINavezyAne tyAM rahe che. tyAM ja dasa dasane pratibaMdha pamADe che. te vezyAvADe javAvALA kevI rIte pratibaMdha pAmatA haze? patita pariNAmI na hoya te te paDatAne joIne paNa kAryanI uttamatA jue. patita pariNAmane ghare vadhAmaNAM patitanaheya. suMdara caDhatA pariNAmane tyAM vadhAmaNAM caDhatAnAM heya. be prakAranA gera tamAre nyAtamAM be prakAranA gera hoya che. eka kAITIA ane bIjA nyAtanA kAiTIA gerane tyAM nedha zAnI ? koNa kayAre maryA tenI ja neMdha ane nyAtanA gera hoya tenA cepaDe maraNanI noMdha nathI. maya bhale paNa nyAtanA gerane tyAM tene hisAba nahi. caDatA pariNAmIvALAne tyAM caDelA ane kArya karyA hoya tenI nedha hoya. patita pariNAmIne tyAM kAITIA jevI neMdha hoya. phalANuM paDI gayA. Ama thayuM ja ne? jyAM patitane hisAbanahi. paDavAvALo te karmathI paDe. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19: nizcaya ane vacana 29s ApaNe te caDavAvALA kene yAda karIe? ApaNe yAda karIe nyAtanA gora jevA hoya tene. rathanemi, siMha guphAvAsIne Ama thayuM ne? tevI noMdha kAITIAnA cepaDe hoya. goranA cepaDe te sthUlabhadra, jabUsvAmI jevAnI noMdha hoya. je emaNe Ama karyuM te ApaNe kema na karIe? je AtmAmAM banAvanI noMdhane phera paDe te te nizcayanI tAkAtamAM ochApaNe varte, mATe nizcayanI pahelI jarUra samyapha jJAna ane cAritranI jarUra AtmA goranA cepaDA je thAya te jeoe pariSahe, upasargo sahana karIne kAma karyA che tenI tyAM nedha hoya. A che zAne aMge che? kahe ke nizcayane lIdhe che. nizcaya hoya te tyAM caDatA pariNAma rahe. "lAgyuM te tIra, nahi te tukko tevI sthitivALA te kAITIAnI mAphaka nedha rAkhe. mATe nizcayanI prathama jarUra. te thayA chatAM sAdhane barAbara na meLave te te nakAmuM. mATe sAdhana meLave ane tenI sAthe bALakane dUra khaseDe. sAdhake ane bALakanI je samajaNuM, te sabhyan jJAna. te thayA chatAM udyama na kare ane AMgaLI na halAvo to zuM thAya ? mATe sAdhakone amUla ane bAdhakane dUra karavAne asala tenuM nAma che cAritra. * : - - 1 kapa kamarUpI zatru sAme jinezvaranAM vacana rUpI "janarale, samyaga jJAna, darzana, cAritra te traNa mokSa zete. jene rakhaDapaTTI dUra karavAne vicAra thaye hesa, je anAdinI -2kha paTTI thAya che tene dUra karavI te nizcayavALe che tene mekSanI haDI maLe. te kArya sAdhavAnI dizA samaje kAM te zaktithI kAM te bhaktithI ja zakti ke bhaktimAM nathI te kArya na sAdhI zake. rasainika ke janarala je bane te ja dezane te bacAvI zakanAra thAya paNa janarala ke sainika na bane te te dezane na ja bacAvI zake. tema A AtmAne karmathI bacAva hoya te bemAMthI eka dizA levI paDe. zaktinI dizA tene ja hoya ke je para bhavathI traNa jJAna sAthe laIne janmyA hoya, te ja Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDazaka prakaraNa darzana zaktivALA gaNAya. jene bedha, jJAna, samajaNa, sAdhana vagere pArakA pAsethI levuM che te kahe ke "huM zaktivALe chuM " te dAve kare, te tene zubhatuM nathI. tIrthaMkara mahArAja sivAyanA bIjA badhA zakti vagaranA samajavA. jene bhakti rahe tene janaralanA hukamane dhyAnamAM rAkhavAne. sainikanI pharaja janaralanA Adeza upara rahevI joIe. jyAre A karmarUpI zatrunA lazkara sAme caDayA te janarala evA joIe ke emanA vacanane tAbe rahuM te ja huM jItanAre thAuM" mATe janaralanA vacanane jeTaluM ArAdhya teTale ja dharma vacana, AjJA ane hukamamAM bheda vacanane sIdhe hukama kahene, sIdhI AjJA kahene? AjJA kayAre? jyAre bhaktibhAvamAM Ave ane tene hukama mAne tyAre AjJA. bIjI vAta e che ke bIjAe vedane AjJArUpa mAne che, anAdi mAne che, keInA karelA mAnatA nathI, tevAne "vacana zabda bhAre lAge. belAya tenuM nAma vacana. jeone sarvasanAM kahelAM zAstro mAnavAM nathI tevAne vacana zabda zULa jevuM lAge. tevAne mATe teone jaNAvavuM paDyuM kevikAsa e vedanA vacanamAM je pramANe che te pramANe vartavAnuM. ahIM AgaLa hukamane savAla nathI, paNa pariNAma dekhADavAnA. Ama karavAthI Ama pariNAma Ave, tema karavAthI tenAM pariNAma Ave. temAM paNa ISTa ane aniSTane samaje. te tamane samajAya te temAMthI game te kare. te ISTanI pravRtti karAve che, aniSTathI nivRtti karAve che, paNa te hukama tarIke nahi. paNa "Ama karavAnuM pariNAma Ama Ave, mATe ITAniSNAnubaMdhipaNuM jaNAvavuM-te mAtra janazAsananuM kAma che Ama kare te ja dharma, Ama na kare te adharma. vidhinI AjJA, ke niSedhanI AjJA kare te ja dharma-tema ahIM nathI, paNa ahIM te ITAniSThAnubaMdhipaNAmAM che, te mATe zrotAone hitamAM pravartAvavA ane ahitathI nivartAvavA mATe "AjJA zabda na mUke paNa "vacana' zabda mUko. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19, nizcaya ane vacana G AvavuM hoya te Ava samyag dana, jJAna, cAritra meAkSanA mArga che mATe te raste javuM hoya to Avo. 'mahI' AgaLa AtmakalyANanA A rastA che "teTalu ja vacana' paNa te 'kara' tema nahi. mATe tAre AvavuM hoya te Ava. A jaina zAsanamAM svarUpanirUpaNa karavAnuM paNa tuM kara' tema kahevAnuM nahi. A vastusthiti dhyAnamAM rAkhIne zAstrakArAe AjJA, nodanA, preraNA nahi kahetAM 'vacananI ArAdhanA e ja dharma kahyo. tethI nAnI nAnI kriyAmAM paNa AjJA mAMgavI paDe che. IcchAkAreNu saMkrisahu bhagavana, iriyAvahiyaM pakikamAmi ? sajjhAya karU ?' ema kahI te kAno hukama levA. te kare tyAre hukama magAya. pahelAM paccakkhANu pArUM ? pachI paccakkhANu pAyu paNa sIdhuM pAyu" tema kema nathI khelatA ? pahelAM hukama mAMgavA te pachI hukama ma'gAya. vinatI karavI hAya te pahelAM vinaMtI karavAnI, rajA mAgavAnI te pachI vinaMtI karavAnI. tema AjJA paNu hukama pahelAM hAya, sukha sAtA pUchavAnI hoya tyAre cchikAra khelAya che. tenA atha e che ke prazna karU paNa jo tamArI rajA maLe tA. A vAta khyAlamAM lezo te khyAla Avaze ke hukama, noinA vagere nahi paNa A teA iSTanAniSTanAM sAdhano dekhADanAra che. te karavuM, na karavuM te tenI marajInI vAta. A badhI vastu khIne zAsanamAM spaSTa jaNAvavA mATe nAnA, preraNA zabda nahi lakhatAM vacanAASanayA lahu vacananI ArAdhanA te ja dharma" ema kahyuM. vacana kaI cIja ? te vizeSa levuM ke sAmAnya levuM ? tethI sajJanAM vacananI ArAdhanA kaI rIte levI te adhikAra je jaNAvaze te agre va mAna. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khyA jJAna ane ArAdhanA 8826 . chevaTe te che. zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasUrIzvarajI bhavya jInA upakArane mATe paDazaka nAmanA prakaraNane racatAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM A jIva anAdi kALathI kevaLa rakhaDuMpaTTI karI rahela che. arthAt dareka bhavamAM janma le, jahemata uThAvavI, jara, jerU ane jamIna bhegAM karavAM ane miniTamAM mUkIne nIkaLavuM paDavuM. lavAriyA vagere bhaTakatI prajA che, chatAM te rAcaracIluM mUkIne nIkaLatI nathI. je meLave che, te sAthe laIne jAya che. eka gAmathI bIje gAma yAvat gAmegAma bhaTake kharI. chatAM meLaveluM laIne jAya. mUkIne javAnI jAta hoya te A jIvanI che. A jIva evI rbhaTakatI jAtane che ke jIvana paryata mahenata karIne meLave che. AhAra, zarIra, Indriya, vAcchavAsa, vacana, mana, kAyAnI zakti meLave che, e rIte cha payaoNstio jene kahevAya che tene khIlave che chatAM aMte mIMDuM. pahelAM janmamAM jeTalI AhArazakita keLavI che temAM jatI. vakhate gaLathuthanI paNa muzkelI che. A bhavamAM AvyuM, temAM AhArazakita khIlavatA vadhe. kame janme. janme tyAre zarIra eka vaMtanuM hatuM. IndriyanI, zvAsocchavAsa levAnI, balavAnI, vicAranI zakita khIlavI. jema jema avasthA thatI gaI tema tema te badhI zakitao khIlavate gaye paNa chevaTe te te zakitao cheha devAnI. jyAM bhavane cheDe Ave tyAM eka paNa zakita AgaLa rahevAnI nahi. A saMsAramAM rahelA dareka jIvanuM A thatuM AvyuM che. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20, jJAna ane ArAdhanA 181 jo kAMTAvALA rastA sivAya khIjo kAI rastA haiAya te te raste jaie. khIjo rasto na hoya te kAMTAvALA raste jALavIne cAlavuM paDe. ahIM: AgaLa cauda rAjalAkanA jIvA te raste cAlyA, cAle che ane cAlaze. jIvanamAM AhArada je kitae khIlavI che, te cheha Ape tApaNuM te badhuM sahana karavuM che, jyAre khIjo janma meLaLye tyAM paNa cheha de te te sahana karavuM, e te vaLI kevA mA ! je ApaNA dosta DAya ne te cheThu de te pachI tenAmAM ApaNe vizrvAsa rAkhIe chIe ? e traNa vakhata cheThu ke, chatAM vizvAsa rAkhIe te mAnavuM paDe ke ApaNuM kALajI ThekANe nathI. vAghe vAMdarU pakaDayu tyAre vAMdarAe kahyu ke kema mane paDayA che ? tA vAghe kahyuM ke mAre tAruM kALajuM khAvu che. tyAre vAMdarAe kahyuM ke kALajuM teA jhADa upara che.' te laI AveA.' te te lAve kayAMthI? tema ApaNe kharekhara kALajI eka khAju mUkyu che, ATalI ATalI zaktioe anatI vakhata che| dIdhA chatAM te zaktine pASavI ne tenA che sahana karavA! vAta karatI vakhate samajIe chIe ke zakti cheha ke che, paNa bIjo rasto nahi tethI zuM karIe? khIjA rastA kAne nahi ? abhavyane khIjo rastA nahi, cheha de ane chetare te paNa cheDA (pallA) pakaDave. bhavyamAM lAyakAta che tyAre abhavyamAM nathI bhavya jIva je hoya temAM lAyakAta che, paNa keTalAka bhavye anatA kALathI nigeAdamAM rahyA, anaMtA kALa tyAM raheze, tyAMthI nIkaLaze nahi. te te bhavya ane abhaSyamAM phka karyo ? vAta kharI che. khIja ane kAMkarAmAM pharaka kharI ke nahi ? hA. kema ? teA kAMkarAnA adhurA na thAya tyAre bIjA aMkurA Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 SoDazaka prakarNa darzanaH thAya. jagatamAM jeTalAM khIja che te badhAM dANAnA aMkurA kharAM? te jeTalA dANA che te badhAnA aMkurA thavAnA. temAM ane kAMkarAmAM krUra kharA. khIjamAM aMkuro thavAnI lAyakAta che, tema bhavya jIve jee anAdi kALathI nigodamAM rahyA che ane raheze temAM lAyakAta che tyAre alabhyamAM lAyakAta ja nathI. bAdarapaNAmAM, trasapaNAmAM, paMcendriyapaNAmAM, manuSyapaNAmAM bhavyane chae zaktie cheDavAnu hAI zake paNa abhavya heAya tene to chae zaktiothI chetarAvAnuM, thAya tyAre bhavya jIvane te nathI. bhanya jIva jo sAvaceta thAya teA. tenAmAM eTalI badhI tAkAta rahe che ke eka ata' hata'mAM mithyAtvamAMthI nIkaLIne caudame guNaThANe yAvat mekSamAM AvI zake che. A chetarapI'DInA cheDu khamAtA nathI, mATe baMdha karavA che, ATalA vicAra jene Ave, A AhArAdikanI zakti, kAyA vagere prANA jIvana sudhI sAthe rahe che, paraMtu kharekhara aMte chetu ke che, mATe tenAthI bacavu' che. jene A chetaravAvALAnI sAkhata choDavAnA vicAra thAya te jarUra chUTI javAnA. eka pudgala parAvatamAM jarUra e chetaravAvALAnI seAkhata chUTI javAnI. jene vicAra thAya ke A chetaravAvALA che tenI sAkhata choDavI che, tenAthI AgaLa vadhIne mArU A jagatamAM bIjuM kaMI ka`bya naththu, paNa A tArAnA paMjAmAMthI chUTI javu e ja kanya che. evI sthiti Ave tyAre adha purdUgala parAvartana jeTalAmAM te jIva chUTI javAnA. bharAsA konA rAkhavA ? chAyA jevI seAkhata nathI gaNAtI paNa chAyA karatAM A vadhAre gADha che. sUrya vagerenA kAraNathI chAyA paDe, tyAre A chetarapIMDI to haMmezAM cAlu rahe, AnAthI aeTa thAuM. A cha zakti, prANA chetarapI'DI karavAvALA che, tenAthI cheTA thAuM ne mArA AtmasvarUpamAM rahuM.' Ama jyAre mati sure tyAre ja adha pudgala parAvata saMsAra rahe. prANanI chetarapIDInA, zaktinI chetarapI'DInA ja meAjanma ekaTha Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20, jJAna ane ArAdhanA 18i karavA paDe che tene ane te aMte cheha de che tene vicAra te sparza, rasa, ghANa, cakSu, zretra ke manane viSaya nathI, te kyA pramANathI ene mAnavuM ? dhUrtathI sAvaceta kayAre rahevAya ? te tenA dhUrtapaNAne jANIe tyAre. tema A dase prANa, cha zakitao chetarapIMDIvALI che te zAthI eLakhavI ? te vacanathI, sarvajJa bhagavAnanAM vacana dvArA e oLakhavI. reDiye uparathI je samAcAra Ave che temAM tene nAyaka vagerenA ke tenA jANanAra adhikArI hoya te tenA vacana upara ja AdhAra rahe che. tema ahIM ApaNe kenA vacana upara rahevAnuM? jeene AtmAnuM sAkSAt jJAna hoya, tenA guNe sAkSAt jAyA hAya, AvaraNo, tene rokavAnAM kAraNe, khasavAnAM kAraNe, te khasavAthI thatuM zuddha svarUpa-A badhuM jenA jANavAmAM AvyuM hoya tevAnA vacana upara bharose rAkhI zakAya. jene AtmAne khyAla nathI evA jaina ane jainetara bane chava, AtmA zabda vApare che, paNa te tenA mATe mATe "AtmA' zabda jaina pAsethI jainetare lIdho ke jainetare pAsethI jene lIdhe? A jIva-A AtmA zabda, rUpa, rasa, gaMdha, vagarane che te te sarva matavALAne kabUla che. IndriyanA jJAnathI te AtmA jaNAya tema nathI. tethI AtmA, jIva zabdane pahelavahelo uccAranArA te mahApuruSaH kevaLI arUpI padArthone jANanArA hovA joIe. vastunI utpatti pahelAM vastunuM nAma nathI letuM, jeo jIvane haMmezAM utpanna thayele mAnanArA, jIvane svarUpe jANanArA che tevA keNu? jagatamAM karmane lAvavAvALI cIjamAM mukhya bhAga kaI paNa bhajave te te rAgadveSa che. jyAM sudhI rAgadveSa heya tyAM sudhI karmo baMdhAyA vagara rahe nahi, jJAna darzanane rekanArAM karmo che. rAgadveSathI jIva baMdhAte jAya tyAM sudhI sarvajJApaNuM na thAya te sarvazapaNuM zAthI thAya? matijJAna ane kevaLajJAnamAM taphAvata matijJAnAvaraNa baMdhAtuM pahelAnuM hoya te paNa cAle. jemAM Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaka prakaraNa darzana ane vastu rahelI che, temAM keTalAMka AvaraNe rokAyelAM hoya, keTalAMka sakAta hoya ane keTalAMka jhaLakatAM hoya, paNa eka svarUpavALI cIjamAM ekaja aMza eka paramANu. temAM lAla, pILe, dhULe heya te bane kharUM lugaDAM vagere skamAM te bane. jema paramANu bhAga vagaranI cIja hovAthI te kALe paLe dekhAtuM nathI. skaMdha aMzavALa havAthI lAla, pILe kaLA, sugaMdhI hoya che. tema matijJAnAdi jJAne te badhAM aMzavALA. temAM keTaleka aMza avarAya, ane keTaleka avaro aMza khUlya heya. . kevaLajJAna akhaMDa svarUpavALuM che. temAM AvaraNa AvyuM hoya, AvatuM hoya ane prakAza rahetuM hoya te traNe cIja na bane. je A vAta khyAlamAM Avaze, te matijJAnanA aThThAvIsa bheda jema che tema. kevaLajJAnanA bheda kema nahi? te khyAlamAM Avaze. kevaLajJAna jabarajasta che, mATe akhaMDarUpa che. sarva kALa, deza, avayava saMpUrNa hoya evuM te jJAna thayA pachI tenA upara judA judA zabdo lagADavAmAM Ave che. jina, sarvajJa, sarvadaza vagere na lagADavAmAM Ave te badhuM ekI sAthe tene kevaLajJAnamAM mAnavuM paDe, mATe judA judA zabda che. jene jJAnAvaraNIya, sattA, udaya. baMdhamAM nahi tene AtmA koNa? te te che vItarAga. jene jagatanA keI paNa padArtha tarapha pakSapAta ane arUci nathI. . . kaI paNa padArtha saMbaMdhI rAga ke dveSa nahi te jIva jJAnAvaraNa karma vagarane hoya. tene jJAnAvaraNa karma sattAmAM, udayamAM ane baMdhamAM na hoya, paNa je mArA tArAnI ramatamAM paNa paDelA che, jemake "mAre bhagata eTale tAre. tuM mAre zaraNe AvyA tethI huM tane sarva vAtarthI choDAvIza. zatru haze tene harAvIza." jene AvI rIte rAgaSa che te jJAnAvaraNa bAMdhyA vagara rahe nahi. mATe te baMdha, udaya, sattAmAM hoya tene akhaMDa jJAna hoya ja nahi. tethI te AtmA, jIva jovAne vakhata ja nahi paNa AtmAnuM jJAna keNa dharAve? Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 jJAna ane ArAdhanA 185 atIndriya jJAna dharAvanAra jIva ke AtmA. e nAma heya jainanA gharanuM. bIjAe te uchInuM lIdhuM che tene jIva ke AtmAne, tene rokanArAM karmane, te karmanuM ghaTavuM, bAMdhavuM, vadhavuM kema thAya che tene vicAra ja nahi.. . : tame keine tyAMthI dAgIne uchIne lAve tenuM tamAre tyAM nAmuM 'hAya ja nahi. jIva, AtmA zabda jainetare uchIne lIdhe che, mATe tyAM tene vicAra ja nahi. keTalAka bhaNelA sAdhu kahe ke A kaDAkUTa zI? jIva, ajIva vagere nava tatva kahe che tema teo dravya, guNa, sAmAnya, pramANa, prameya vagere tarIke vicAra kare, satva, tame, rajoguNa kahIne cAle te jagatanA padAthe temane AvI gayA. temane AvI rIte jaNAvyA. tame jIva ajIva rUpe juduM jaNAvyuM temAM navAI zI? A te samakitI: che, kAraNake jIvAjIvAdi svarUpe jANe. teo dravyAdi rUpe, pramANurUpe, prameya prakRti rUpe mAne che tethI teo samakitI nahIM. vidhavidha dRSTi - eka ja padArtha hoya che ke tene kuMbha kahe, kaI kaLaza kahe, keI ghaTa kahe te zuM ? jagatanA badhA padArtho badhAne kahevA che, je naiyAyikane, zaizeSikane, sAMkhyane, bauddha, jainane jagatanA padArtho kahevA che te pharaka ? chokare chabI jue, ane kArIgara chabI jUe, baMne chabI te eka ja jue che. AMkho eka ja che ne ! mATe be ya sarakhA che? have cheka chabI jUe temAM te caLakATane dekhe che. paNa kayA muddAne aMge, kaI sthitie A chabI che te chekare samaje nahi, tema padArthomAM heya, reya-upAdeya vibhAgarUpe ahIM jana zAsanamAM kahevAmAM AvyuM che ane anya AgaLa heyAdi rUpe padArtho nathI mATe jIvAdi padArthonuM je kathana che tene tattva mAne te tenuM nAma samakita, tema umAsvAtivAcakajI kahe che. jeNe jIvAdi padArthone tatva mAnyA teone heyAdinuM jJAna rahe. jyAre bIjAe badhAM tane padArtho mAnyA tema kahe te temAM heyAdinA vibhAge Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 paDazaka prakaraNa darzana pADa te khare? mATe kahe che ke jIvAdika tanuM nirUpaNa karanAra sarvara paramAtmA ja che. nirUpaNa karyuM temAM ApaNane zI khabara paDe? enA AtmAmAM ApaNe peThA chIe? tethI te kahe che te sAcuM ? sarvajJa bhagavAnanAM vacananI viziSTatA je vakhate sarvajJa bhagavAna nirUpaNa kare te vakhate je sAMbhaLavAnuM che te paNa vacanane ga. sarvajJa bhagavAna sivAya bIjo bele tenuM nAma dravyadbhuta. sarvara bhagavAnanuM je vacana te dravyadyuta ja nahi. bhUtakALamAM thayele, bhaviSyamAM thavAvALe je bhAva te thavAne badhAmAM hoya, paNa sarvaranA vacanamAM bhAvinuM dravyazruta nathI. mATe kevaLI bhagavAna kevaLajJAnathI padArtho jANe, nirUpaNa karavA lAyakane nirUpaNa kare te zAstra nahi paNa vacanega. zrotAne dravyadbhuta sAMbhaLIne bhAvabhrata thavAnuM. A vastu khyAlamAM rAkhIe te "gharanA SanayA saMtru vacananI ArAdhanA. tIrthaMkare je vacanagathI, kahyuM te kRta-Agama, te sIdhuM ApaNI apekSAe. temane khudanI apekSAe te nahi. te Agama zruta AjJA kahI nathI, tyAre zuM kevaLa vacanaga? kevaLI bhagavAnane je nirUpaNa karavAnuM bane te kevaLa vacanaga, mATe "nAthanA' kahyuM. pujya pti karana jeTalA jeTalA jIbhavALA eTale beIndriyathI badhA vacana gavALA che. te badhAnI ArAdhanA karavI ema ne? hA. vAta kharI. paNa "sAmAnya" zabda prakaraNane aMge "vizeSa"mAM dAkhala thAya. kisI e jagatane sAmAnya zabda che. jyAre ahIM AgaLa eka ja ghara cekasInuM hoya te belIe cekasI" te pratIti eka gharavALAnI thavAnA tema samartha vizeSaNa vizeSyane na kahyuM hoya te paNa vizeSyane jaNAve. tema ahIM AgaLa A vacana kayA muddAo kahevAmAM AvyuM? dharmanI ArAdhanAnA muddAo kayuM vacana ? te sarvasanuM. jari paralekanI vidhimAM pramANabhUta zuM ? Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. jJAna ane ArAdhanA tyAM ApaNI indriye kAma nathI lAgatI. te pachI kAma lAge zuM? te kAma lAge vacana. te kayuM vacana kAma lAge? atIndriya padArthone dekhanArA, jANanArA, tevAe kaheluM tenuM nAma "vacana." atIndriya padArthone dekhanArA mahA purUSanuM vacana kAma lAge. mATe pragaTa kaheluM te vacana ahIM levAya. - jayaNanI zarUAta sarvajJa bhagavAne kahelAM vacananI ArAdhanA zA mATe? jema bIjA lekamAM aSADha suda 11ne devapoDhI ane kArtika suda agyArasane devauThI agyArasa kahevAya che. te devauThI agyArase uThayA eTale cAra mahinA uMdhyA temAMthI zuM deva uThayA! cAre mahinA divasa ane rAta uMdhyA karyuM tevA bhagavAnane mAnanAranI balihArI ! paNa kharI vastu zI che? kuNu mahArAjane jyAre virAdhane vadhAre mAluma paDI, "huM pote darabAra bharUM, rAjavADI nIkaLe tyAre jIvahiMsAne pAra keTale?" te mATe temaNe darabAra bharavAnuM baMdha karyuM. rAjavADI baMdha karI tethI te aMtaHpuramAM ja rahyA. aSADha suda agyArasathI aMtaHpuramAM dAkhala thavuM ane kArtika suda agyArase nIkaLavuM, tethI AraMbha parigrahanA tyAganI pravRtti thaI ane AvI rIte comAsAnI jayaNanI zarUAta thaI. bauddhIe paNa pahelAM cemAsAmAM pharavAnuM rAkhyuM hatuM pachI lokomAM niMdA thavA lAgI tyAre budhe badhAne bhegA karIne kahyuM ke varasAda vakhate sthira thavAnuM rAkhe. bauddhane te elaMbhA keNa denAra ? lIletara, bArIka jIvane kacaDatA phare che te elaMbhA denAra. kezu? te vicAre. je cemAsAmAM sthira rahe che te elaMbhA denAra. DuMgaLIne bALI nAMkhIe te paNa te gaMdha na choDe. tema temaNe comAsAno niyama karyo, paNa traNa mahinA sthira rahevuM te niyama karyo eTale pachI cAramAMthI game te traNa mahinA sthira rahevuM. eka mahine chUTane khare! eTale zuM thayuM ? emAsAnI asala sthitine pelAe devapoDhImAM mUkI dIdhI. bIjAe cAramAMthI traNa mahinAmAM mUkI dIdhI! bIjA rAgadveSathI bharelA hoya te ja A rUpe phare. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 SoDAka prakaraNa zana. rAgadveSarahita hoya tene sAcI vastune uthalAvavAnuM na bane. mATe atIndriya arUpI padArthone, atIta, anAgata, vartamAnanA padArthone jANa nArA je mahApurUSa hoya ane temane pragaTa kaheluM je heyate vacana kahevAya. have A uparathI bIjAnA vacanane kuvacana kema mAnuM chuM ? je kevaLI bhagavAne padArtho jANIne dezanA ApI te vacanenI ArAdhanA te kema? te samajAze. kemake aSTaspazI padArthonI ArAdhanA thAya. jene ApaNe parya pAsanA kahIe chIe te aSTapazanI hoya. " tigtto garajevA zabdasamajyA vagara keTalAka belanArA che. eka mANasa je dezathI AvyuM. tene eka kAgaLa te dezavALAe tamArA upara lakhIne mokalyuM ke tene sAcavaze, rAkhaze, vidAya thAya tyAre vidAya karaze pelAe kAgaLa Ape. pelAe vAMcIne kahI saMbhaLAvyuM. eTale zuM teNe kAgaLane amala karyo? tema A tikakhuttAvALA che. zAstrakAranA kathanamAM te e che ke ghera rahelA mANasa vicAra kare ke gurU mahArAja Ave che te temane pradakSiNA, satkAra, sanmAna karIza. "karUMe kartavyanA je vicAre hatA, tene je ullekha hato, te temaNe balavAne rAkhe. nikule mArA pAra eTale zuM tene uttara nahi daI zake. nAma nakaMsAni pahelAM kema?gi maMjaruM levA je pahelAM kema na mUkayuM ? "nuvAmi' chelluM kema mUkyuM? zuM kalyANa rUpI cityane vaMdana, namaskAra nathI karate? lagIra akakala pahoMce te samaje. A maMgala, kalyANa vagere cIja kalyANa karavA mATe che. kalyANa, maMgaLa mUrta svarUpa che tethI tenI sevA karI zakAya. mATe pajuvAsAmi cheDe jevuM che. vaMdananA ThekANe na joyuM. jene vyAkaraNa vyAgharaNuM hoya tene sUtra eTale sutara kahevuM paDe. AvA manuSyane vicAra zAne Ave? upara kahelAnA mate " gaMgAruM te vAraM tAmiema mUkI zakAta. paNa payuM pAsanA karavA 1 te bhagavate vadAmi NamasAmi sakAremi sammANemi kallANa magala devayaM ce iyaM pajjuSAsAmi (sthA0 sa0 177) Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - azivana!! 20. jhAna ane ArAdhanA 1. 19 lAyaka A cAra padAtho che. vaMdana, namaskAra, satkAra, sanmAna karavA lAyaka A cAra sevanIya padAtharyo che. jene sevanIya, namaskaraNIya, kayA te khyAla na hoya tevA manuSya game tevuM bole. ArAdhanA viSe spaSTIkaraNa tema ahIM, "tame ArAdhanA karo kahe paNa vacana causparze che, tenI ArAdhanA kaI rIte ! aSTaspazI hoya te paryApAsanA, ArAdhanAmAM levAne viSaya nathI, te ArAdhanA sAthI kaho cho ? sIdhI ArAdhanA thatI nathI, mATe ArAdhanA | zabda mUkIe. chIe ane payuM pAsanA nathI mUkatA. ArAdhanA ke paryuM pAsanA kaI cIja che te samajavuM joIe. vacanamAM kahelI vAta samajavI ane te pramANe vartAva kare, tenuM nAma vacananI ArAdhanA. AthI eTale AtmAne vacanamAM vartAvavAne taiyAra kare teTale ja dharma thAya. mATe, tyAM vacananI "ArAdhanA" eTale vacanamAM kaheluM ke mAre karavA ja lAyaka che." te karI zake ke na karI zake paNa nizcaya te te ja have joIe, ke te karavA lAyaka ja cIja che. jemAM dezathI virativALA che teo heyane choDavA lAyaka gaNe ne teo sarvaviratinI buddhivALA hoya. e pramANe zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja jaNAve che hakaka na karyA hoya mATe vacana. je zAstronuM kathana ane te kathananI leNyA. sAcI mAnIne ane te amala karavAnI dhAraNA rAkhIne je pravRtti hoya tenuM nAma ArAdhanA. ArAdhanAnI dRSTi viSe sUcana A vAtathI cAhe arihaMta, siddha vagere game te pada ArAdhe paNa daSTi sarvanI ArAdhyApaNAmAM hoya. ekanI paNa ArAdhyatA nathI, te Ave te badhI ArAdhanA nakAmI jAya. jeTalA padArtho ArAdhya hoya te badhAnI ArAdhanA karavI joIe, paNa zakti che jemAM pheravAya teTalI pheravavI. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana jyArathI jinezvara mahArAjanA vacanane aMgIkAra karyuM tyArathI jIvananA aMta sudhI ambalipatapaNe pravRtti rahe ane jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanAmAM paNa grahaNa karyAthI mAMDIne jIvanaparyata pravRtti thAya tyAre te ArAdhanA kahevAya. mATe jyArathI tIrthaMkaranA vacanane samaje tyArathI jIvanaparyata tema vartavuM che mATe ArAdhanA ane AthI ja tevI ArAdhanAthI dharma thAya che vacananI ArAdhanA kema lIdhI ane jJAna, darzana, cAritranI kriyA kema na lIdhI? kAraNa tarIke bIjA kema na lIdhAM? bIjAM badhAM kAraNe che, paNa A kAraNa che, te temAM pharaka che te samajAvaze ane bIjAM kAraNe te kAraNa kema nahi ane A kAraNa ke te samajAvaze te agre vartamAna. bilADI paheluM che ane pachI khAya, tevI rIte jagatamAM keTalAkane svabhAva sIdhI rIte - sAMbhaLavAne ke samajavAne hete nathI temAM karmanI vicitratA che. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyA che RkhyA che pudagala, guNa ane guNa jIvanI vidhavidha sthitio zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasarIzvarajI mahArAja bhavya jInA upakArane mATe piDAka nAmanA prakAranI racanA karatAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM A jIva anAdi kALathI rakhaDapaTTI karI rahela che. te karatAM karatAM anaMtA pudgalaparAvarte (ekeMdriya) nigodamAM gayAM. te paNa sUkSama ekedriyamAM. jIvanI anAdikAlIna sthiti sudhI sUkSma nigodamAM. temAMthI akAma nirAe bahAra nIkaLe. nigadamAM te zarIranI paNa bhAgIdArI jagatamAM joI zakIe chIe ke ekedriya zarIravALA jIve je pRthvIkAyAdimAM che temAM eluM zarIra hoya, te zarIrane dhAraNa karanArI je eke driyapaNAnI avasthA heya, temAM paNa sUkSama ekendriya hoya ane tene paNa ekaluM zarIra hoya. te paNa dekhI zakIe nahi tevuM ane anaMtA cha vacce eka ja zarIra! anAdi kALathI tene anaMtAnI bhAgIdArInI Teva paDI. duniyAmAM mAlamilakata ane cIjamAM bhAgIdArI hoya, paNa zarIramAM bhAgadArI koI paNa jagyAe hetI nathI, tyAre sUma nigadamAM te zarIranI bhAgIdArI che. keInuM zarIra svataMtra nathI. milakata, makAna vagere bhAgIdArInuM, paNa ekaluM je kaMI heya te eka zarIra. temAM keInI paNa bhAgIdArI nahi. garbhamAM rahelAne paNa zarIra svataMtra. tenAthI sukhaduHkha bhegavavuM temAM svataMtra. pitAnuM sukhaduHkha bIje bhegave nahi. bIjAnAM sukhaduHkha pote bhegave nahi. jagatanA dareka jIve judA che ane karmo judAM che Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19ra Dazaka prakaraNa darzana kAraNa ke temanA sukhaduHkhamAM keInI bhAgIdArI nathI. A jagatamAM je bhAgIdArI saMbaMdha nathI te tyAM eTale nigadamAM rahelo che. sUkSma nigodamAM ja anAdipaNuM zarIramAM bhAgIdAra keTalA? vImA levAnI harakta na hoya te tene aMge gADuM bharelA dalAla maLe. ahIM te anaMtA bhAgIdAra ! eka zarIra AgaLanA asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM, na dekhAya evuM tenA anaMtA bhAgIdAra, ane te temAM anAdi kALathI rahyAM. A jagyAe ja anAdi kALa chava rahyo paNa bIjI kaI jagyAe nathI rahyo. pRthvIthI mAMDIne yAvat paMcendriya sudhImAM anAdipaNuM na hoya. mAtra sUphama. nigodamAM ja anAdipaNuM heya. manuSyapaNanI sArthakatA kayAre ? - temAMthI kame jIva bAdaramAM AvyuM ane karma zarIra jUduM maLyuM, chatAM rasa jANavAnI tAkAta na maLI. jyAre anaMtA puNyane udaya hoya ane anatI akAma nirjarA thaI hoya tyAre rasa jANavAnI tAkAta maLe. tenAthI anatA puNyane udaya thaye ane teTalI akAma nirjarA thaI tyAre gaMdhanI tAkAta maLI. tenAthI anaMta puNya rUpanI, tenAthI anaMta puNya zabdanI, tenAthI anaMtA puNe vicAranI ane tenAthI anaMtA puNya manuSyapaNuM pAmyA. keTalAM pagathiyAM caDhayAM? te vicAre. - sUkSama nigedIo dharatI upara rahele chedharatI upara rahelAne paDavAnuM hoya nahi. UMce caDhele agara eka be pagathiyAM ca heya, tene paDavAne bhaya hoya. UMce caDhele paDe te te herAna vadhAre thAya. tema ahIM manuSyapaNumAM AvyA pachI sitterane thekaDe bAMdhe. ekendriyathI mAMDIne yAvat asaMjJI paMcaMdriya sudhImAM sittera bAMdhavAnI tAkAta nathI. bAdara, trasa, paMcendriyapaNuM, ane manuSyapaNuM, tenI sAthe Arya deza, uttama kula, jAti, lAMbuM AyuSya, nigIpaNuM, deva, guru ane dharmanI jogavAI. ATalAM pagathiyAM caDyAM ne chatAM je sAdhya Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 pudagala, guNa ane guNI 193 sAdhI na zakIe, te jema hathiyAra che, sAdhanasAmagrI che chatAM zatrunA TapalAM khame te ke gaNAya ? tema ApaNane A manuSyapaNuM, Arya kSetra vagere sAdhane maLyAM ke jenA vaDe karma rAjAne sarvathA nAza karI zakAya tevAM te maLelAM che, chatAM ApaNe karmane AdhIne cAlyA karIe ane kahIe ke je karmane udaya. vAta kharI. paNa tuM bAyale thaye tene vicAra Avyo? A vAta vicAraze te jaina dharmavALAe badhI vAta eka bAju mUkI ane deva, guru kema mAnyA te samajAze. zAthI? guNathI. guNa kayAre ?. te karmane haNyA tyAre. kama haNyAM tethI guNe anaMtA che te ApaNuM kendra karmane haNavA mATe ja ahiMsA belIe chIe. chellA pudgalamAM manuSyanI sthiti haribhadrasUrijI kahe che ke je manuSyamAM udyama ane karma baLavAna hoya paNa AtmAne karmanA karatAM baLavAna banAvatA nathI te manuSya chellA pudgalaparAvartanamAM nathI. je karmane haNavAnI IcchAvALe nathI te chellA pudgalaparAvartanamAM nathI. haribhadrasUrijIe be ja vADA paDyA. eka chelAne ane eka vadhArene. tenI nizAnI zI? karma karaze tema thaze te A chelalA pudgala sivAyane samajAve. chelA pudgalamAM hoya te te karmanA udayane kAbUmAM lauM, navAM karma bAMdhuM nahi tathA navAM kame bAMdhIne tenAM phaLa bhogavavAno vakhata lAvuM nahi." A vicAra chellA pudgalamAM jIva Ave tyAre ja Ave ane tyAre ja dharma zabda bolavAne te lAyaka thAya. A vicAra Ave tyAre "mAre jIva karma karatAM baLavAna, karmanA udayane dAba ane karmane udaya na jAgavA deve te mArUM kartavya cheA vicAra Ave. A vicAra Ave tyAre ja dharma. 13 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 SoDazaka prakaraNa daza na durgAMtimAM jatA jIvAne zake tevuM anuAna ke jo sadgati na maLatI hAya tA meLavI Ape tenu nAma dha durgAMti thavAnI hatI te zAnA udaye ? te karmanA udaye. te rokAya kayAre? te mArA karelA dhama eTaleA zaktivALA hAya ke te durgAtanAM bAMdhelAM karmone tADI nAkhe.' dharma sIdhI rIte durgAta rakI udyama paNa geraraste thAya teA kartAne nukazAna zakatA nathI, paNa tenAM kAraNa rUpI karmIne dhamanA vicArA (kriyA) rokI zake. jo jIva maLavAna na hAya ane kama baLavAna hoya teA dharma jevI cIja ja nahi, dharmane baLavAna mAnaze te karmone dabAvavA mATe dhanI kanyatA rAkhI zakazo. kama dakhAya nahi tA durgAti rokAya kai rIte? ane sadagatinAM karmo na bAMdhA te sadgati thavAnI kayAMthI ? chellA pugalamAM jIvanI sthiti kaI? karmane nikhaLa khanAve tethI jIvanI sthiti, khAkInA pudgalAmAM ku baLavattara che. vanaspati, eIndriyAdi jIvAe jevAM karmo karyAM te pramANe janmyAM. jIvana pUrU thayuM ane te hAlatA thayA, paNa durgaMtinAM karmone tADu' te sthiti kayAM che ? te jyAM purUSArtha baLavAna hoya tyAM te chelle pudgala parAva samajavA. jyAM karmAMnuM khaLavattarapaNuM hoya tyAM chello pudgalaparAvata na samajavA paNa vadhAre samajavA. rastA sara thacelA udyama kAryanI siddhi kare. te udyama geraraste thayA hAya to te kartAne nukazAna kare che. te eya udyama ja. ahIM teA eya udyama ja kare che. atya pudgala sAthe jinezvaranA vacananI AvazyakatA A jIvane aMtya pudgalaparAvatamAM udyama kevA sUjhe ? te eka ja prakAranA, jinezvaranA vacananI paraNitanA 'sUjhe.' jinezvara bhagavAnanuM vacana pariName tyAM sUjhe. chellA pudgala parAvata sivAya jinezvara bhagavAnanuM vacana pariName nahi. jyAM sudhI aMtya pudgala na hoya tyAM sudhI viSayasa'cAgamAM sukhabuddhi hAya, chellA hoya tA temAM duHkha Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. pudrAla, guNa ane guNI 195 buddhi thAya daSTisaMmoha, viSaya vagere avaguNe te chelle pudgala na hoya tyAM sudhI baLa kare. chelle hoya ane jinezvaranuM vacana pariName te A dRSTisaMmeha vagere kArasthAna na kare. bhagavAnanI sevA, bhakita ane ArAdhanA sarva matamAM che. -bhagavAnanI ArAdhanA, bhakti ane sevA mUkIne vacana kayAM pakaDyuM ? ame bhagavAnanI bhakti vagere mUkayuM nathI paNa vacananI ArAdhanA che, -tyAM tenA vaktAnI ArAdhanA che. paNa jyAM vakatAnI ArAdhanA che, tyAM vacananI ArAdhanAne niyama nahi. yathArtha pUjana karyuM ? guNunI ArAdhanAmAM guNInI ArAdhanA jarUra che. guNInI ArAdhanAmAM guNanI bhajanA che. guNa guNa sivAya rahetuM nathI, mATe tIrthakara mahArAjane sAdhupaNuM che, cAra jJAnavALA che, chatAM mAsI tapanuM pAraNuM che tevAne gocarI ApI. enA je pAtravittane saMga karyo ? te che, paraMtu guNane saMga thaye, chatAM tyAM guNabuddhi nathI tevA abhinava zeThe mAsI tapanuM pAraNuM karAvyuM, ane guNabuddhivALA jIraNa zeTha mUratA rahyA. phaLa charaNa zeThane ke abhinava zeThane? te pAraNuM nahi karAvanAre phaLa meLavyuM! pAraNuM karAvanAra khAlI ! tene zuM maLyuM ? pAMca divya ne dhana maLyuM, AtmAnuM kAma jIraNa zeThe sAdhI lIdhuM. guNI ane guNa kene maLyA? abhinava zeThane, khuda guNuM maLyA, pAraNuM karAvyuM chatAM dravyathakI guNIne saMyega, paNa guNa dvArA guNane -nahi. tyAre karaNa zeThane guNa dvArA guNane saMga maLe. tame kesarIAjI vageremAM jevI pUjA kare che tevI anya matavALA kare che. guNane pUjyA tethI te ArAdhanAmAM pAmavAnA zuM ? kAraNa ke guNadhyAna rAkhyA vagara guNInuM pUjana phAyade karatuM nathI. ahIM mAnatA mAnIne caDAvyAM. te caDAvyAM te guNIne, paNa keIe kalyANanI buddhithI caDAvyAM che te pUjana AtmAnuM Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 SoDazaka prakaraNa darzIna kArya karanArUM thayu.. guNInuM pUjana guNu dvArAe thAya to ja saphaLa gaNAya. guNasa badhI cIja guNImAM rahelI ja che, tethI guNu dvArAe. guNInu pUjana te yathA pUjana che. citArA ane bharavADa chokarAnI cApaDImAM eka citArAe cha mahinA sudhI mahenata karIne eka citrAmaNu banAvyuM.te laIne te rAjA pAse gayA. te citra rAjAne matAvyuM rAjAe te vakhANyuM. pAMcasAnI kiMmata karI, ATalI badhI mahenatavALA citrAmaNanA mane pAMcasa Ape che? sajAe yAvat pAMca hajAra kahyA, chevaTe dasa hajAra kahyA paNa chatAM citArAe nA kahI. jyAM rAjagaDhanI bahAra nIkaLe che tyAM sAmA bharavADa maLyA.. bharavADe tene udAsIna joine pUchyu ke "kema udAsIna ? hAthamAM citrAmaNa che ne udAsIna kema jAva che ? mane batAvavAmAM aDacaNa na hoya te batAvA," bharavADane citrAmaNa batAvyuM. bharavADe je je bhAvathI je je karyu hatu te te te bhAvathI kahevA mAMDayu. ane kahyu ke A bhAve kareluM che, tyAre pelA citArA kahe ke tAre levu che ? 'hA, paNu mArI zakita nathI.' tyAre citArA kahe zakitanu' kAma nahi, : tyAre bharavADe kahyuM ke mArI pAse lAkaDI ane kAmaLo e e kiMmatamAM che te huM Apu. bharavADe e e ApyAM ane citArAe citrAmaNa tene ApyuM.. pelA rAjA vagere manuSyA joi rahyA che. teee. badhu joyu. ane tene pAche khelAvyA, are ! zuM karyu" ?? vecI dIdhuM.' kAne ?' bharavADane.' Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21. pudagala, guNa ane guNI 17 zA peTe ? kAmaLA ane lAkaDI peTe." zAthI ? tame je dasa hajAra ApavAnA kahyA te tamArI sAhebanA mArI kaLAnA nahi, rAjadarabAramAM Avela khAlI jAya nahi paNa huM te citrAmaNanI kiMmata levA AvyuM na hatuM, paNa citrAmaNanI kaLAnI kiMmata levA AvyuM hatuM, pele kArIgarI samajo ane tene te citra ApyuM. nahi te chAra upara lIpaNuM tema ahIM AgaLa tIrthaMkaranI kiMmata temanA jIva zarIrane aMge nahi paNa temanA guNene aMge che, mATe vacana pariNamyuM te vAstavika pUjanAre gaNI zakIe, nahi te nahi. hukama na mAne ane game teTaluM sanmAna kare te rAjAne tenI kiMmata keTalI? rAjAne kahe ke "tamane huM rAjA mAnatuM nathI, ane kahe ke "annadAtA, ciraMjIva te te badhuM chAra upara lIMpaNuM thAya, tema ahIM AgaLa bhagavAna jinezvaranAM vacananI kiMmata manamAM vase nahi tyAM sudhI temanuM pUjana vagere kAra upara lIpaNuM che. chellA pudgalaparAvatamAM ja bhagavAnanuM vacana pariName chelle pudgalaparAvarta haya, tene ja bhagavAnanuM vacana pariName. je pariName te chelAmAM ja, bIjAmAM na pariName. vacanane aMge sAdhupaNuM, ke zrAvakapaNAne niyama nahi; paNa A niyama-vacana le te te mAne. chellA pudgalamAM ja vacanane mAne. te sivAya koI dahADo mAne nahi. bhUlA paDelA manuSyane keIe sAce rasto batAvyuM hoya chatAM taddana ajANa che ema gaNI te tenA upara bharose rAkhe nahi te ahIM nasIbane deSa. je herAnagati lakhAyelI na hoya te tene batAvelA mArge cAlyA jAya, paNa herAnagati lakhAyelI hoya te jaDa je bese. nasIba je sIdhuM hoya te te sIdhuM kahenAre maLe ane tenA upara bharose rAkhavAnuM mana thAya. nasIba pAMsaruM na hoya te Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa dazanA 198 sIdhuM batAvanArA maLe nADu ane maLe te tenA bhAse rAkhe nahi. A beya ApaNI akakala upara nahi. kema ? te te bhavitavyatA upara. je sIdhA rastA batAvanAra maLe te tamane oLakhatA paNa nathI. paNa bhavitavyatA sIdhI hoya to sIdho mArga dekhADanAra maLe ane. bharose rAkhavAnuM bane. araNyamAM bhaTakatAM bhaTakatAM krame pelA mAnA cheDethI kaI nizAnI maLe ! paNa puNyavatane pelA rastA dekhAya che. paNa ahIM. te ataDUta pahelAM ThekANuM nahi. je je meLavavuM te aMta hata mAM meLavavAnu bharAso aMtamu ta pahelAM nahi. aMtarmuhUta pahelAM bharesA lAyaka na lAge te para aMtarmuhUta pachI bharosA rAkhIe. A zAnI upara ? tIrthaMkaranA vacana upara bharAze te adha pudgalaparAvavALAne hAya. jo vakatAnA bharosA hAya tA tenA bhAse abhavya mithyAdraSTie paNa nava greveyaka jAya. vacana nahi paNa vyakita ja ArAdhavA lAyaka tI...kara mahArAja vidyamAna hAya, indro temane pUjA kare, tyAMthI te devalAkamAM jAya. vaLI tyAMthI vaMdana karavA Ave. tyAM tIthakara mahArAja nirUpaNa kare. A badhuM sAMbhaLIne A ThIka che tethI tapa, japa kare ane tethI nava grUveyaka jAya. vacananA bharesA upara jyAre Ave tyAre adha pugala parAvatavALA hAya, tenAthI vadhAre sa'sAravALA na hoya. A vAta vicAraze tyAre ardito maddo kahyAM chatAM f'nantanuM tatta pharIthI kema kahevuM paDayuM ? jinezvaranI prarUpaNA ane jinezvara eka ja hatA, chatAM e kema kyAM ? arihaMta te vyaktinu prAdhAnya ane jhinannatta te vacananu prAdhAnya che, mATe e kahevAM paDayAM. je vacananuM prAdhAnyapaNu mAnanArA manuSya hoya te chellA pudgalaparAvamAM hAya. te sivAya thAya ja nahi. mATe vacananI ArAdhanA, dharmanI jaDa te vacana. tethI vacananI ArAdhanA, paNa vacana te vyakti sivAya svataMtra ArAdhavA lAyaka cIja ja nathI. svata Mtra vyakti ArAdhavA lAyaka hoya. te mATe pAMca parameSThi gaNavAmAM AvyA. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21. pudagala, guNa ane guNI 199 name padanI samajutI paMca parameSThimAM sArata nA nANA vagere kema na lIdhA? tenuM kAraNa e che ke je manuSya na samaje tene mATe ahIM saMbaMdha na hoya, game te ustAda hoya, te gadheDAne rAga zI rIte zIkhavADaze ? jene vicAravuM nathI, samajaNa levI nathI, tene te dUra rAkhIe, paNa jene samajaNa levI hoya tene "nA" eTale zuM? namaskAra. namaskAra egya bIjAM pade cheDIne avyayamAM zA mATe gayA? "nA ne badale "nama bole te "namenI jarUra nathI, "nAma" kiyApada lIdhuM hoya te chaThThI nahi karavI paDe, mATe ema bole ne ! tema (ma) belyA tethI kahevuM paDayuM ke chaThThI vibhakita cethI mATe. namaskAra mATe je "nama' kriyApada laIe te caturthI nahi thAya. devAna karaze paNa khyaH nahi kare. namaskAravAcaka je avyaya lIdhuM te dravya-bhAvanA saMgane jaNAvavA mATe che. jenA avagrahamAM rahIne tenI barAbara thavAne viyega, saMyegapUrvaka je zAstrokata sAmarthyavega pAmavAnI IcchA te IcchAge namaskAra kare che. te mATe "namo' pada mUkayuM, pUjAarthanA "nama ge catuthI lAvavI che, te je kriyApada mUkayuM hota te na Avata. avyaya che mATe catuthI AvI che. nAma dhAtune pUjA artha hoya to ja ya lagADAya. guNI ja sIdho lIdhA dazavaikAlikanI gAthA ghaNI jagyAe bele che lAla namaMti bele che paNa namaMti kema nathI belatA ? te belene ! namaMtati je kahyuM che te nAma dhAtu laIne kahyuM che. pUjA artha siddha kare che mATe tamannati karavuM paDyuM. je ema che to dhAtu ane avyayamAM phera che? pUjanA A arthamAM A avyaya che. mATe pAMca guNIne ja levA paDe. AthI ahIM guNI sIdhA lIdhA. jeonI ArAdhanA, pUjA, sevA ane bhakita hoI zake che mATe sIdhA te lIdhA. krama jaNAvavA, satkAra, sanmAnamAM na letAM payu pAmyAmi lakhyuM." Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana paryuM pAsanAne lAyaka cIja kaI? rajAd kaMjaruM levAM je pachI ggvAnAmi kema mUkayuM ane vaMdana vageremAM te kema na mUkyA? te vaMdana vagere paryuM pAsanAne lAyaka cIja ja nathI, mATe mUrtimAna cIjomAM parya pAsanA hoya. tame vacananI ArAdhanA kahe te catuspazI mATe. te mUrtimAna cIja hevI joIe. te vacana tevuM nathI. vakatAnI ArAdhanA kharI e kahevAya ke tenA vacana pramANe vartavuM. rAjAnI vaphAdArI kaI? te temanA hukama pramANe vartavuM te. hukama te vidyamAna cIja nathI paNa tenA hukama pramANe vartavuM, tenA hukama pramANe pravRttinivRtti karavI tethI vaphAdArI thAya, tema jinezvaranAM vacane je heyane jaNAvanArAM hoya tene chAMDavA lAyaka, upAdeyane AdaravA lAyaka, reya heya tene jANavA lAyaka mAnIe, jANue te mATe vacananI ArAdhanA che. vacana anaMta vakhata sAMbhaLavAnuM, jANavAnuM maLe che paNa tenI ArAdhanA haiyada kA tene heyAdi mAnavA, te nathI maLyA tethI vacananI ArAdhanA nathI maLI. vacana na maLyuM hoya te sAdhupaNuM pALyuM kevI rIte ? te vakhate vacana maLyuM paNa hayAdi vibhAga mAna nahote ! nakAme ADaMbara nathI? tIrthakara mahArAje nava tane nakAme ADaMbara zA mATe karyo? jIva, ajIva bene tatva kahyAM hoya te te kema kahA? kAraNa ke te sivAyanI koI cIja ja nathI, mATe be tatva kahIne besavuM hatuM ne? Azravadi te tenA peTAde che, te svataMtra, judAM nathI. jIva, ajIva sivAya kaMI nathI, kAraNa ke eka kahe ke rUpIe, bIjA kahe be aDadhA, cAra pAvalI,se pasA, AmAM navuM zuM ? te te peTabhede che! ahIM AgaLa java, ajIva kahyA tethI AzravAdimAM navuM zuM ? temAM jIva, ajIva, sivAyanuM tatva che? zA mATe bolyA? te vacana jinezvara zA mATe belyA? Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21. pudgala, guNa ane guNI 201 AdaravAlAyakanuM jJAna, chAMDavAlAyakanuM jJAna, jANavAlAyakanuM jJAna jANavA, cheDavA ane AdaravAlAyaka thAya mATe belyA, je jIva ane ajIva e ja bele te e vibhAga na Ave. ghaDAmAM mATI mukhya, bIjA sahakArI heyAdithI je jJAna karAvavuM te prajana che, tethI jIva. ajIvamAM badhuM AvatuM hatuM chatAM juduM kahevuM paDyuM te vacananI ArAdhanA zAmAM? chAMDavAlAyakane chAMDavAlAyaka mAne. AdaravA lAyakane AdaravAlAyaka mAne ane jANavAlAyakane jANavAlAyaka mAne tyAM vacananI ArAdhanA che. badhA matavALA jagatanA padArthone kahevA mAge che paNa haya, ya, ane upAdeyarUpe ekemAM vibhAga nathI; game te darzanavALA hoya temAM te vaheMcaNa nathI. hIre vecanAre kAMkare, vAla caNA bhegAM karIne jhaverI thaIne vecavA bese te che ke gaNAya ? tema jene heyAdinA vibhAge rAkhyA nathI, ghaTanA rAkhI nathI ane vAta kare te te kahevAtA jhaverI jevA gaNAya. jIvAdi nava tane heyAdirUpe pratipAdana karanArAM vacanene sAMbhaLIne heyAdikapaNe pratIti karavI tenuM nAma vacananI ArAdhanA che, ane te dvArA ja dharma che. te zAthI ? sAdhanathI. vacana ekaluM che ke jethI ema kahe che? te nA. jema ghaDe cakathI thaye, kuMbhArane hAthe thaye, paNa che mATIne ghaDe. temAM mATI mukhya che, tema ahIM dharmane aMge vacananI ArAdhanA mukhya, che bIjAM sahakArI che, te have jaNAvaze, te adhikAra age vartamAna. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karaNa ane kAraNa Adhi, vyAdhi ne upAdhimAM jabarajasta keNu? zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasUrI zvarajI mahArAja bhavya jInA upakArane mATe paDazaka nAmanA prakaraNane racatAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM sarva Adhi, vyAdhi, upAdhithI bharelAM che. te Adhi, vyAdhi, upAdhi kaI? janma, jarA, maraNa, roga, zeka, Adhi, vyAdhi ane badhI jagatavyApI upAdhio che, temAMthI kaI paNa saMsArI jIva bAkI rahetuM nathI. te "upAdhi Adhi vyAdhi karatAM paNa jabarajasta asara kare che. vyAdhi mananI vihuvalatA kare paNa kharI ane sahanazIlatAvALe heya te na paNa kare. jene dhairya, dhairyanI khAmI hoya tene caMcaLatA thAya, paNa jene sthatAnI pUrepUrI sthiti AvI hoya tene maraNata upasargo caMcala karavA samartha thatA nathI. jenI asat kalpanA karIe te paNa ApaNuM kALajuM kAma na karI zake. kevI ajaba sthiratA ! daSTAMta le-gajasukamAla jaMgalamAM kAussagnamAM rahyA che. tyAM mAthe mATInI pALI bAMdhI. aMgArA kheranA temAM bharAya cheH ghAsanA bhaDakAmAM dAjhIe te kema thAya che? bebAkaLo thAya. ghAsanA tApamAM camakanArA, taNakhAmAM camakanArA ApaNe je te vicAra karIe te aMgArAmAM ApaNuM zuM thAya? UnA pANImAM AMgaLI nAkhIe to bUma nAkhIe te dAjhayAne aMge te pUchavuM ja zuM ! have pelI dazAne vicAra kare. je vakhate aMgArA bharAyA te vakhate AtmAnuM zuM thAya ? te Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara karaNa ane kAraNa 203 AtmA te vakhate kevI rIte sthirahyo haze ?' nAnAM baccAMne paNa Aga camakAvanArI cIja che, vAyare nahi camakAve paNa Aga camakAve. temAM paNa aMgArA kheranA, te paNa hAthapage nahi paNa mAthe ! AmAM sthiratA rahe tema tame kalpanAmAM paNa kare che ! tenI kalpanA paNa AvatI nathI. kalpanAmAM kALaju kaMpe che. je upasarganI kalpanAmAM kALajuM kaMpe che te sAkSAta thaye tyAM sthira rahevuM, AgaLa vadhe-zubha dhyAnamAM temAM javuM, AgaLa vadha-zukUla dhyAnamAM javuM, tenI (upasarganI) kalapanAne avakAza AvavA na de, kevI mananI sthiratA ! bAhya dukhenA upAya te te bahAranI rUjha je cittane sthira adhyavasAya te dhyAna, je calAyamAna vicArenuM sthAna te paNa citta kahevAya. je dhyAna te paNa tevuM ja. jyAM mananI sthiratA mukela che tyAM dhyAna che te jagyAe. zAne aMge? evI jAtanuM aiya ane dauryane aMge. AvA dhairya ane sthavALAne Adhi, vyAdhi ciMtA nahi karAve. upAdhi e evI vicitra che ke manane pheravyA vinA rahe ja nahi. Adhi, vyAdhi ane upAdhi ne rega jagatamAM lAgu paDe che. manuSya roga na jANe tyAM sudhI davA mATe taiyAra na thAya, roga-dardane samaje tyAre manuSya davA mATe taiyAra thAya, DaoNkaTare paNa darda na jaNAya te cheTA rahe che. dardInuM jJAna na thAya te kharekhara davA na thAya; paNa davA thAya kayAre? te vyAdhinuM bhAna thAya tyAre. A jIva je duHkho ne sukha anAdithI bhegave che, janma, maraNa, rega, zeka, jarA, Adhi, vyAdhi ane upAdhi vagere Dagale ne pagale bhegave che paNa tenuM kAraNa e che ke tenuM mULa jANyuM nathI. mULa jANavAmAM na Ave tyAM sudhI vyAdhinuM auSadha thAya nahi. ane darda maTe nahIM mATe ApaNe vaidya joI e. vaidya kaye joIe ? te ke upacAra ane dardInuM je nidAna jANe te vaidya Ie. kayA kAraNathI darda thayuM, te jANyA vagara dardanI davA karavAmAM Ave te aMdara Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 paDazaka prakaraNa darzana pAkatuM rahe ane upara cAmaDI Ave tevI davAne ala vagarane. sArI gaNe, paNa akakalavALA sArI na gaNe, mATe bAhya duHkhonA upAya karavA te bahAranI rUjha. Adhi ane vyAdhi te te karmanA kAMTAo eka gRhasthane tyAM bAvaLIo hate. AMgaNe eka bhAIne kAMTe vAgye teNe patharAthI kAMTAne cUre karyo. te paNa kAcanI kaNa karatAM nAne temAM thayuM zuM ? kAMTA vAgatA baMdha thayA? nA kAraNake bAvaLIo dUra thayA vagara kAMTA vAgatA baMdha thavAnA nahi. je AdhivyAdhi te karmanA kAMTAo, che, tethI karmarUpI jhADa ukheDAya nahi. tyAM sudhI kAMTArUpI Adhi, vyAdhi baMdha thAya nahi. AvelI vyAdhi reganA upAye kare, paNa jaDa na jAya te te UbhA che. ahIM AgaLa eka roga ge, bIjo roga Avyo. tenI davA karI. Adhi ane vyAdhinI davA karI paNa mULa na khasyuM te bhaviSya mATe baMdha thAya ja nahi. bhaviSya mATe baMdha kayAre thAya? jyAre tenuM nidAna samajIe, kAraNe samajIe, kAraNe ane nidAnane samajIne davA karIe te saphaLa, nahIMtara aMdara pAka ane upara rUjha mULamAM jovAnI jarUra ahIM AgaLa paNa ApaNane AvI paDatAM duHkhene upAya karIe. tAva, jhADA vagerene upAya karIe, paNa tenI jaDa tapAsI nahi. kAraNa na jaNAya ane te khaseDAya nahi tyAM sudhI kAryane khaseDAya nahi. jyAM sudhI bAvaLIo khasyA nathI tyAM sudhI kAMTA dUra thAya nahi. tema ahIM AgaLa Adhi ane vyAdhinAM kAraNe nAza karavAmAM na Ave tyAM sudhI duHkhane nAza karavA mATe game teTalA upAya kare te paNa bhaviSyanA duHkhane nAza thAya nahi. vartamAna duHkhane nAza thAya te bahettara. bAhya upacAre te kamanA vAyadA prAcInakALanA rAjAo mahetala mAMge nahi. vAya keNa kare ? Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 rara. karaNa ane kAraNa leNadAra levA AvyuM hoya, tyAre kahe: kAla-parama dahADe ApazuM ? te vAyado keNa kare? te jenI kathaLImAM kANuM hoya te. bharelI hoya te vAyade na kare. ApaNe dareka rogane upAya karI lIdho ane vAyado karyo paNa roga maTaye nathI. atyAre lagIra baMdha karyo, paNa bhaviSyamAM te AvavAne kAraNa ke jyAM sudhI tamArI asAtAnI vyAdhirUpa jaDa khaseDI nathI, tyAM sudhI tamArI davA-upAyathI khaseluM darda duHkha te haMmeza mATe khaseDeluM samajavuM nahi. jagatanA je bAhA upacAre te karmanA vAyadA jevA che, eTale ke mahApuruSe karmane vAyado na kare, te te udIraNa karIne vede. jema AgaLanuM na pAkatuM hoya te vyAja kApIne patAvI de. keTalAka vAyade kare ane keTalAke kahevaDAvIne daI de. prAcIna puruSe kahevaDAvIne daI denArA hatA. pUjaNuM nahi paNa sAvaraNInuM kAma bhagavAna mahAvIra mahArAje kahevaDAvIne daI dIdhuM : "are, vedanIya! tAruM leNuM laI le, AgaLa huM mokSamAM javAnuM chuM. tAre laI levuM hoya te laI le. anAryanA dezamAM jANI joIne te bhagavAna gayA. jyAM AvA pariSahe, upasargo, vaLI pelA hiMsAkArI temane kUtarA karaDAve. Arya leke bhikhArIne ApavAnuM hoya te Ape, nahi te bAraNuM baMdha kare, paNa pelA anArya te bhagavAnane mAre tevI jagyAe bhagavAna gayA. tene mATe eka kheDUtanuM daSTAMta le che. eka kheDUta che. te thoDuM vAvetara heya te pitAnA hAthe kApIne gharabheguM kare. pitAnAthI ane kuTuMbathI pahecAya nahi te majUre lAvIne pitAnuM khetara sApha karAve. tema "ahIM, mAre ahIMnA keI paNa saMyoge mArAM karmo zAMta (pUrA) thAya tema nathI. ahIM AgaLa mArAbhAnI (bApanI). chAyA paDI che. paNa jyAM kaI jANe nahi, eka dayApAtra tarIke oLakhe, tevI jagyA para javA de. vicAre, jANI joIne AvA anArya dezamAM janArA mahAvIra ane tenA ApaNe anuyAyI! lagIra khIlI vAge te ApaNe sattara lepa karIe. AMkhe jarAka khaTake thAya te aDhAra vakhata AMkhe AMjIe. jeo kamane netarAM daIne tenuM leNuM patAvatA hatA Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 SoDazaka prakaraNa daIna te vicAre. A zAne aMge? tA kamanA kacaro sAvaraNI vagara sApha thavAnA nathI, pUjaNIthI kAma nathI thavAnu. tema ahIM AgaLa pote samaje ke A AtmAmAM evAM cIkaNAM kama lAgelAM che ke jenA kSaya A dezamAM thavAneA nathI paNa tyAM thaze. tema vicArIne bhagavAna anAya dezamAM gayA. tapasyAne uDADavAnuM juThThANu AvI bhagavAnanI tapasyA ane abhigrahAne dekhIne dhrUjI javAya to te karavAnI kalpanA kayAM rahI ? are ! sAMbhaLe to paNa arara thAya. jene karatAM dekhIne, jenuM vartana dekhI kAyaro kapI uThe. je temAMthI khasyA ane mAga cheDayA, te kama lettA (kama bhedanArA) kahevAya nahi, mA` pAlave nahi, paNa ka* kabUla, paraMtu A kakSayane rastA nathI tapasyA. pariSaddha ane upasa, e badhAM te krama kSayanA rastA nahi. duSkaracaryA te sAMbhaLI ke dekhI, te sahana thaI zake tevI na hatI, eTale ApaNe sAMbhaLIe chIe ke ziyALe drAkSane mATe phALa mArI. drAkSa na maLI ekale drAkSane khATI kahIne ziyALa pAche pharyAM. duniyAmAM mA`thI khaselAne peAtAnuM dUSaNa dekhAya nahiM, pazu te khIjAnu' dUSaNa darzAve. te duSkazrcaryA kalpI paNa na zake, je magajane sthira na rAkhe te DhekhI paNa na zake ane karavAne saMkalpa paNa na karI zake, temAM vAMka konA ? havenA kALanI duniyA mAne nahi. kahevA mAtrathI mAnatA nathI, tene te dalIla Ape te mAne. dalIla na hoya to te mAnavA taiyAra nathI, mATe dalIla kaI karavI? A tapasyA, pariSaddha ane upasa sahana gamatuM nathI, karavuM nathI, tene kharAkha batAvavI te kaI rIte khatAvavuM? hu MmezAM jUThThI vastune cukitamAM lAvavA mATe jUThThANAM UbhAM karavAM paDe. eka jUThThAne sAkhita karavAM cauda jUThThAM UbhAM karavAM paDe tema tapasyAne uDADavAnuM jUThThANuM UbhuM karyuM", janma pApI paNa pApanI kabUlAta nahi tamane A tapasyAdi karavAnuM kahyuM kone ? Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22. karaNa ane kAraNa 201 tIrthakare. zA mATe ? pApanA kSaya mATe. have vAta palaTAvI ane kahyuM ke tame badhA pApI jamyA che ke bIjuM kaMI? jinezvaronA jeTalA bhakta je pApI hoya te ja janma. tapasyA pApanA kSaya mATe jinezvare kahI. tene uthalAvIne pilAe kahI dIdhuM ke, tIrthaMkaranA bhagata jeTalA thAya te pApI hoya. pApI na hoya te tapasyAnI jarUra zI? AMkhanI pIDA bhegavIe paNa te dekhAya nahi, AMkhe phUluM Ave te ApaNane dekhAya che? tane te dekhAyuM ke tArAmAM raheluM bIjAe dekhyuM? tane kevaLajJAna che ke te te dekhyuM ke kevaLajJAna vagaranA bIjAe dekhyuM? kAraNake bIjA avItarAga jamyA che te avItarAga, te kevaLajJAna vagaranA zAthI che te kahIza! puNya ke pApanA udaye. tyAre pApathI janma ane pApanI kabUlAta na kare ema ne? . - "mAnatA nathI te bacAve nahi - ahIM AgaLa janma avatarAga. koI divasa koI paNa janmathI vItarAga hoya nahi. je janmathI vItarAga hoya nahi te pachI janmathI sarvajJa hoya kayAMthI? je sarva nathI te pApane udaya che, che ne che. tAre te pApane udaya kabUla kara nathI. jema gunegAra gunAnI kabUlAta nathI karatA tethI zuM jaja temane sajA karatA nathI ? pApIo pApanI kabUlAta na kare, ane "pApa, karma ke jIva mAnatA nathI tema kahI de, te tethI pApa cAlI jatuM nathI. tArA nahi mAnavAthI vastu cAlI jatI nathI, tArA zarIramAM darda Avaze, te nathI te mAnI le ne ? te tyAM nA. te te AkarUM paDe che. te nahi mAnyuM kema cAle? tema karma, pApa, jIve ke narakane tamArA bhakto mAnanArA nahi mAnavA mAtrathI tenAthI bacI jatA nathI. jinezvaranAM vacane e upAdhinuM auSadha tIrthakarenA bhakto pANI jamyAM ane tArA pApI nathI. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 SoDazaka prakaraNa darzana janmelAM, emane? tArA badhA bhakta aSTa karmathI nilepa che ema ne? tAre pApa mATe karmanAM kSayane raste levuM nathI. amAre karmakSayane raste le che. ATalA mATe ja bhagavAna mahAvIra mahArAjane karmanI udIraNa karavI paDI, 'mAre je upasargo tyAM (lADha dezamAM) che te ahIM nathI mATe mAre tyAM javuM. vaLI temAM majUranuM daSTAMta paNa lIdhuM. kApaNIvALA kaNabIne je pitAne pAka pitAnAthI na laNAya te majUre rAkhIne kapAvI le, tema huM "mAre ahIM tevAM kamane kSaya thAya tema nathI, mATe anArya dezamAM jaI ne huM karmo khapAvuM.' je dauryavALA, zauryavALA che tene thayelAM dade, vyAdha caMcaLatA karanArAM thatA nathI, paNa upAdhi te vicitra cIja che temAM caMcaLatAne sthAne sthAne avakAza che. - vyAdhinAM ane dardInAM auSadhe vaidakamAM che paNa upAdhinAM auSadhe zaidakamAM nathI. mAtra jinezvara bhagavAnanA vacana sivAya upAdhinuM auSadha nathI. mAnasika roganI davA kaI paNa na hoya. A ane raudradhyAna baMdha karavAnI ane dharma ane zuphaladhyAnane vadhAranArI davA jinezvaranAM vacane che, mATe mokSanAM kAraNa tarIke vacana e dharma che. pahelo pAye te te vacana zukUladhyAna ane dharmadhyAna, temAM dharmadhyAnamAM pahele pAye, vacanane vizvAsa-AjJAvicaya. jinezvare je pramANe nirUpaNa karyA, cha dravya, dharmAstikAya, baMdha, udaya vagere nirUpaNa karyA te pramANe mAnavuM. nizcaya kare Ama ja che tyAre te AjJAvicaya. dharmadhyAna vagere belIe paNa te dharmadhyAna kene kahevAya ? dhyAna e kriyAnI ke mananI cIja che ? te cIja kenI ? manapUrvaka kriyA hoya te 2. DhAlu ja gharAve (mAtha0 0i 282); to tArI ciMtA bahukamma nijjareyavyaM, lADhAbisayaM vaccAmi, te jaNAriyA, tattha nijaremi, tattha bhagava acchAriyAdiTaThata hiyara karei(TI0 pR0 206) Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara, karaNa ane kAraNa 209 dhyAnamAM levAya. paNa mana vagaranuM nahi. te aMge zuM dhyAna ? "dareka jagyAe dareka jinezvarae kaheluM che te sAcuM che. mATe te huM mAnuM chuM" AnuM nAma AjJAvicaya, A vAta AgaLa jaNAvI hatI ke- atA ne gaNanArAnAM narakanAM ATalAM sAgarepama tUTe. temAM tuM camake che paNa na gati te kenuM kahevuM che ? te narI AjamAliyAnuM kaheluM che? te nA. tyAre te jinezvaranuM kahevuM che. karmanI davA tarIke nA saritAM kahyuM che. te davA mana vagara karI. tamArA chokarAne davA kare, te cheka davA ane parejImAM samaje che? te nA. te guNa thAya che ke kema? jema reganI davA aNasamajamAM phAyado karanArI thAya che, tema jinezvara bhagavAne nirUpaNa kareluM zAsana, zuddha deva, guru ane dharmamAM sAmAnya rIte pravarte te paNa tamane phAyado thAya, ; thAya ne thAya. ajANapaNe goLI Ape che te darda maTADanAra thAya. na utALa kaheluM kone? arihaMte. te kalyANa mATe kahyuM che tethI jinezvaranA kahelAmAM kalyANanI zraddhA thaI. AmAM ATaluM badhuM phaLa. AmAM UMDANa keTaluM che te vicAra ! "A karmane kADhavA lAyaka A ja tenuM auSadha, e nizcayapUrvaka te gaNavAmAM Ave te tenuM phaLa jUhuM Ave. ajANapaNe maLeluM ratna te daridratAnA rogane dUra kare, paNa guNe jANyA pachI tene phAyado kaI judo ja thAya. ahIM AgaLa na saritA ratna je ajANapaNe AveluM te phAyado kare paNa jANyA pachI kAMI jUdA ja prakArano AtmAne phAyade kare. kene ajaba prabhAva? sudarzana zeThanI vAtathI keI ajANyuM nathI e keTI kenA prabhAvathI! na gati padanA prabhAvathI. pahelA bhavamAM gavALiye che. ghare AvatAM nadImAM te taNA. tyAM mAtra sAdhunA paricaye navakAra zIkhe tyAM khIle vAge che, maraNadazA vakhate nA tene ane bhAvathI! jo vAtathI ke Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 SoDazaka prakaraNa daIna A kahe che, tenA prabhAve marIne sudarzana zeTha thAya che, phaLanI dazA kayAM AvI ? sudarzanapaNAmAM. A prabhAva jANe te maluma paDe, gharamAM Avelu zukanavALuM metI ke ratna gharamAM phAyadna kare che. tenA guNu, kalA jANatA hAIe to phAyadeA vicitra thAya e jUdI vAta. nameza di'tALa AvyA mAtrathI phAyo kare, mATe tene viSaya zuddha anuSThAna' kahe che. e vAta vicArIe te navakAramAM eka pada elyA temAM ATalA sAgaropama tUTI gayA. A vicAre. jo vicAra kare ke sArAM lakSaNavALAM ratna, gheADA vagere gharamAM Ave tA phAyadA keTalA adhA thAya che ? tema ahI namA pradaMtALa Ave tA phAyadA kare temAM navAi zu ? ATalA mATe ahIM' sudarzana zeThanuM dRSTAMta jaNAvyuM. dhama dhyAnanuM paheluM pagathiyuM te AjJAviya kane haThAvavAnu keAne kahyuM ? tene haThAvavAmAM kayAM sAdhanA kAM? te dhyAnamAM le te tamane dharmadhyAnanu pahelu pathayu. maLyuM.. bhagavAnanI AjJAnA vicaya te AjJAviya. kama a'dhAvAnuM, rokAvAnu ane tUTavAnuM je svarUpa kahyu. te uparanI zraddhA te AjJAvicaya. tenI pahelAM jarUra che. tethI te pahelA pAcA kahevAya. meAkSanA pAyA che; dharma ane zukla. Attane raudra sa`sAranA pAyA. mATe dhama' ane zudhyAna mAkSanA hetu che. temAM mUla kANu ? dhama dhyAna. temAM pahelA pAye kANu ? AjJAvicaya. tenu nAma tIrthaMkaranA vacananA nizcaya, 6 yanArAyanA catu-vacananI ArAdhanAe AjJAna ArAdhanA. e ArAdhanAthI mananI sthiratA ane mananI sthiratA dvArA dhama thaI zake. A vAta kharI paNa tame te badhA kevaLIne dhama rahita Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22. karaNa ane kAraNa 11 karI nAkhyA. nisargu samakti jevI ja na rAkhI. zuM kevaLI zAstramAM Ama lakhyuM che tethI mAre Ama karavuM tema mAne che? jo te tema nathI mAnatA te temane dhama nahi ? te dezeAnA kroDa pUrva sudhI vaLI rahe che tyAM dharma nahi ? nisaga, adhigama samyaktva che. temAM adhigama samyakRtva te vacana-upadeza dvArAe che. nisa potAnA svabhAve, te nisaga samyaktvavALA badhAne dha vagaranA gaNyA ? huM kAne kahu chuM tene khyAla na kare te tane zuM kahevuM ? zrotAone upadezane aMge A kahevAmAM Ave che ke zrotAone vacananI ArAdhanA dvArA dharma che. nisa samyaktvavALI ane kevaLI te zrotAmAM nathI. 30lRtenA pAnanalsa nathi nisarga svAbhAvika che te upadezathI thAya ja nahi. A zrotAne aMge lakSaNa che, je zrotA na hAya, kevaLI ke nisarga samyaktvavALA mATe A lakSaNa nathI. adhigama samyakRtvavALA mATe A lakSaNa che. vacananI ArAdhanA vagara tarAya nahi ahIM avyApti thatI nathI. siddhamAM vacananI sthiti joIne pravartAvAnuM nathI. vacananI ArAdhanAthI dhama che, tevA dharma kayAM mAnIe chIe? dharma zA mATe che? rasAI thayA pachI cUlA saLagAve te te kuvaDa kahevAya. ahIM siddha thaI gayA, temane dugatinA bhaya nathI tyAM dharmanI jarUra zI? nisaga samakita ane kevaLI te zrotAnI padamAM nathI. tethI abhyApti nathI. zrotAne aMge vacananI ArAdhanA che. tene a Mge dhama dhyAnanA pahele pAyA AjJAvicaya. 1 vacananA nizcayanA AdhAre vacananI ArAdhanAvALA taryo. te vagaranA hUkhyA. A nizcaya ke keIpaNu vacananI ArAdhanA vagara tarI zakatA nathI mATe apAyavicaya ra AjJAne nahi mAnanAra te cAre gatinAM du:kheA bhogave mATe vipAkavicaya 3 karma evAM khAMdhe ke tethI duHkhA bhAgavavAM paDe, te bhAgavavA AkhA cauda rAjalAmAM phare mATe saMsthAna vicaya 4. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 - pAThazaka prakaraNa darzana jene AjJA mAnI na hoya te badhe duHkhI thAya. AjJA mAnanAre te sukha pAmanAro thAya; apAyavicaya, vipAkavicaya ane saMsthAnavicaya te AjJAvicaya upara AdhAra rAkhe, mATe te pahele pA. tene dhyAnamAM rAkhIne vacananI ArAdhanA che. karaNa ane kAraNumAM taphAvata. sevAbhakita kenI thAya? aSTaspazI dekhAtI cIja hoya tenI. causpazI dekhAtI nathI. jene aDakI zakatA nathI tenI sevAbhakita zuM? vacana causpazI cIja, tenI ArAdhanA, tenI sevAbhakita kaI rIte thAya? vAta te kharI, mATe vacananI ArAdhanA kaI? ArAdhanA. kaI rIte? taluka: temAM je kaheluM anuSThAna-vicaya te pramANe, vartavuM te vacananI ArAdhanA. te mATe janArAnA jinezvaranA zAsanamAM je pramANe vartavAnuM kahevAmAM AvyuM che te pramANe varte te dharma thAya dAnAdi vagere dharma che te nakAmAM ane vacana pramANe, vartavuM te dharmane tArI vAta kharI. ahIM karaNapaNuM jaNAvyuM tethI. bIjAnuM kAraNa paNuM jatuM nathI. karaNa kone kahevuM; kAraNe kene kahevuM te jaNAvaze te agra vartamAna. " ' para prANanI pIDAnA rakSaNa mATe bolAtuM ja huM kuM te jUThTha tuM nathI paNa satya che. darzanameha nAmanuM karmarUpI kALakUTa jhera pIdhelA te AtmA hitamArga dekhI zaktA nathI. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vyA ? ja khyA jIvana ane jIta " dUjhaNa PODP*8888888888 888 zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAn haribhadrasUrI-zvarajI mahArAjA bhavya jInA upakArane mATe paDazaka nAmanA prakaraNane racatAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM zarIranA vyAdhinuM auSadha karanAre pahelAM nidAna tapAsavuM joIe, davA ane darda tapAsavAM joIe. je vaidya davA, darda ane nidAnane tapAsI na zake, jANe na zake, chatAM davA ApIne keI juvAna samajane phAyado karI Ape te paNa kAyadAnI daSTie tene gUnegAra gaNavAmAM Ave che. darda maTADe chatAM gunegAra ! jUnA kALamAM eka sAhebane jabarajasta darda thayuM DokaTarane bhegA karyA, phAyado na thA. tyAre eka vaidya sAro che ema sAMbhaLI tene belAbe, tenAthI ene phAyado thaze. tethI eNe ene zirapAva Ape, ane kahyuM ke je zAstrathI darda, nidAna vagere pArakhyuM hoya te zAstra mane Ape te jagatanA kalyANa mATe bahAra mUkuM ane te jagatane phAyado kare. ema sAhebe jyAre kahyuM, tyAre pelAe kahyuM ke-nathI jANate te zAstra, nathI jANatuM te davA, paNa A davA hAthamAM lIdhI che mATe dauM chuM. - sAhebe kahyuM ke tuM mane upakAra karyo tethI zuM karuM? paNa kharI rIte te tuM "gunegAra" tarIke gaNAya, kAraNa ke jene tene je te devuM te tAre che. mAruM darda, tenuM nidAna, davA vagere jANyAM nathI ane je te ghasIne devuM ke jethI kaMI thaze te ThIka che. mane phAya thaye, paNa keInuM AkhuM jIvana cAlyuM jAya tenI tane darakAra nahi. e davA phAya ke nukazAna zuM kare che te tuM jANato Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra14 SoDazaka prakaraNa darzana nathI ne davA Ape che. kharekhara je upakAra na karyo heta te tane saLiyA pAchaLa mekalita kahevAnuM tattva e che ke nidAna, darda ane davAne na jANe tene vaiduM karavAne hakka nathI. te mANasa eka vakhata darda maTADe te paNa nItinI apekSAe te gunegAra thAya. teNe te AMdhaLAnI mAphaka paththara mAryo, AMdhaLAne paththara bhale gekhalAmAM paDe, paNa tethI ke tene tAkaDiye na gaNe, tema jene darda, nidAna, tathA davAnI samajaNa nathI te zArIrika davA mATe lAyaka nathI. te pachI ApaNe te AtmAnI davA karavA taiyAra thayA chIe, te tenA mATe lAyaka koNa? maDadAnA ane jIvatAnA zaNagAramAM pharaka zArIrika davA eTale zarIranuM zaNagAravuM. maDadAne zaNagAre ane jIvatAne zaNagAre te bemAM pharaka kayo? jIvatAnuM zarIra zaNagAravuM te jIvanane aMge upagI. maDadA aMge zarIra zaNagAravuM te. kuLanI lajajAne aMge. ApaNuM kharAba na dekhAya te aMge. temAM, jIvananI zobhAnuM tatva nathI. tema ahIM AgaLa ApaNe anAdi. kALathI jIvananAM sAdhanane zaNagAratA rahyA paNa AkhA jIvanane kaI paNa dahADe zaNagAryuM? dasa prANamAMthI kaIne gaDabaDa heya te tene sAcavI laIe. zrotra, ghANa, cakSu, rasanA, spazana, Indriya, mana, vacana, kAyA, zvAsocchavAsa, ane AyuSyane poSaNa ApIne sAcavyAM. te badhuM zuM? jema duniyAmAM jIva vagaranuM maDaduM tema ahIM bhAvaprANu tarapha. lakSya dIdhA sivAya dravya prANunuM je sAcavavuM te maDadAnI zobhA. ApaNe dasane, kuTuMbane cheDIe. badhuM dhAraNa, rakSaNa kareluM tenuM phaLa pANImAM jAya. maDadAnA zaNagArane cheDe citAmAM baLe tyAM hoya ane jIvatAnA zaNagArane cheDo gharamAM hoya tema A jIve paNa bhavobhava A dasa prANene dhAraNa karyA-piSyAM-TakAvyAM-badhuM karyuM, paraMtu AyuSyanA cheDe badhAne cheDe. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23, jIvana ane jIta 215 kharekhara Take ne jIvananI jeDe Ave tevI vastu kaI ? tene vicAra kaI bhavamAM karyo nathI. ekendriyamAM hatA tyAre jIvavAne ke maravAne vicAra nahi. karmanA udaye pRthavI, pANI, agni, vAyupaNe tenAM kAraNa maLyAM eTale te thayAM. kAraNa rahyAM tyAM sudhI jIvyA ane kAraNane viga thaye eTale maryA. maraNa kema Ave che, kema thAya che tene vicAra kaMI che? ekendriya AdimAM zuM ? anaMtA pudgala sudhI ekendriyamAM hatA. te vakhate jIvavuM ane maravuM, tenAM kAraNe meLavavAM, te vageremAMthI kaMI paNa nahi. te kayAM sudhI ? te anaMte kALa. anaMte kALa kahI daIe paNa tenAM UMDANamAM utarIe te jema jagat zabda kahIe, paNa jagat eTale zuM ? leka, aleka, tenA jeTalA padArtho alekanI je sthiti, te badhAne khyAla Ave tyAre jagat zabda bolAye gaNAya. nathI rUpI arUpIne khyAla nathI jIva-ajIvane khyAla nathI kartA,akartAne khyAla. keTalAka sAmAnya zabdo tenuM svarUpa jANyA vagara belavAmAM Ave, tema ahIM anAdi kALa vagere belIe chIe. temanA UMDANamAM UtarIe te eka pudgalaparAvarta kema thAya te vicAre. pachI anaMtAnI vAta kare. se eTale eka hajAra eTale hajAraeka. asaMkhyAta eTale asaMkhyAtA eka. arthAta asaMkhyAta ekane choDIne asaMkhyAta nathI. niyukitakAra mahArAjA bhadrabAhusvAmIjIe cAuraMgInI nirUpaNAnA cAranA nikSepamA cArane badale ekane nikSepa karyo (30 vi0 gao 242). dazavaikAlikamAM dasane badale ekane nikSepa karyo (20 uttao To 8). kALa ane te khare ke nahi? dasa, cAra, cha eTale zuM? cha ekaDAnuM nAma che, cAra ekaDAnuM nAma cAra, dasa ekaDAnuM nAma daza. tema anaMtA pudgalaparAvarta eTale eka eka karatAM anaMtA. e eka khulAse thaye. anaMtA tene cheDe Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra16 SoDazaka prakaraNa darzana kema Avyo? cheDe Ave te anaMtA kahevAya kema? vAta kharI. je anaMtAnuM svarUpa samajaze te A mAluma paDaze ke anaMtA kALe eka eka thAya, dareka matavALA buddhivALAne mAnavuM paDe ke kALa ane te thaye, te kahevuM paDe. kema? nAkakaTTAne A kALa gaye tenI pahelAM zuM? tenI javAbadArI tenA mAthe Ave. jema leNadeNanA dAvAmAM leNanI sAbitInI javAbadArI vAdInA mAthe, paNa keTalIka vakhata javAbadArI prativAdIne mAthe Ave. cerIne gune daIne phariyAdI karI. have cAra bacAva kare te che ke khare, temAM tamAre UbhA rahevuM paDe te vAta judI. corInI phariyAda jenA upara karavAmAM Ave tene muzkeToTa bAMdhe. te chUTavA mATe pitAne bacAva kare. chUTavA mATe badhuM tene sAbita karavuM paDe. tema ahIM jeo kALane anAdi na mAne, paramezvarane anAdithI thatA na mAne, te tene enI zarUAta kayArathI thaI te kahevuM paDe. anAdi nahi mAnanAranA mAthe te javAbadArI cUMTe. belavAnI luccAI ahIM luccI vahunuM daSTAMta che. eka zeTha che. tene be chokarA che. te bane paraNelA che. temAM je jeThANI che tenuM piyara sArI sthitimAM che. derANI luccI che. enA piyaranuM lagIra ThekANuM nathI. derANIne bhAI reja benane ghera jame ane rAtanA pitAne ghera suvA jAya. jeThANIne te pitAnA bhAIne varSamAM ekAda be vakhata netara paDe. eka vakhata e baMnene takarAra thaI te vadhAre cAlI tyAre derANIe joyuM ke jeThANI e maheNuM mAraze tethI belI ke huM jANuM chuM. AkhuM ghara meM ene khavaDAvI dIdhuM. tAre bhAI oNa ane para roja Ave che. tyAre mAro bhAI te Aja Ave te-kAla...la Ave. AmAM vacananI zAhukArI. Aja ane kAla e zabda cheTA vAparavA ane eNu ane pira najIka vAparavA te belavAnI luccAI che. ahIM je jagatane, paramezvarane ane siddhone anAdi nathI Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23. jIvana ane jIta 217 mAnatA te peAtAnA mAthAnI javAbadArI uDADavA mATe che. temAM cheDA hA te 'haze' ema kahIne uDADe. jo anAddhi na hoya te tenA pahelAM zuM hatuM te tuM melane ? kALanA kALiyA karanAra koNa? kALanA kALiyA duniyAmAM kAI karanAra che? jene zAzvatA padArthA kahIe temAM eka kALa kALiyA kare. tenA pudgalAmAM paNa pheraphAra thAya che. bALapaNamAM A mAthuM hatuM te atyAre che, paNa temAM pheraphAra thAya che. kahevAtA padArthonA paNu kaLayA kALa kare che. kALa AkhA jagatamAM badhAnA kALiyA kare. kALanA kALiyA karanAra eka ja vastu siddhapaNuM che. temAM je siddhapaNuM, kevaLajJAna, kevaLardezana, vautarAgapaNuM, anaMta vI, sukha te koI divasa palaTAvAnuM, nAza pAmavAnuM ke nyUna thavAnuM nathI. kALanA kALiyA karyAM tethI tenuM jAra tyAM nathI cAlatuM. anaMta kALa gayA ke cAlyA jaze te paNa siddhapaNu nAza thavAnuM ke palaTAvAnu' nathI. kALanA kALiyA karanAra siddhapaNu te sivAya kALanA keALiyA karanAra bIjI koI cIja ja nathI. A dhyAnamAM raheze tyAre zAstrakAre jaNAvyuM ke jinezvaranAM vacanA upara sthira rahevAvALA A nizcayamAM Ave. sanmAni DhALALi asAsayA'i jagatamAM badhAM sthAnako AzAzvatA che. zAzvatapaNuM hoya to kevaLa siddhapaNuM, kevaLajJAna, darzIna, vItarAgapaNuM, anaMta sukha, vIya, kSAyika cAritra te meLavanAra ja kALanA kALiyA kare che. jagatane aMge kALanA kALiyA karavA mAMge te temAM paheluM zuM ane pachI zuM te mela ? anAdi ane anaMtathI tu bhaDake che tethI khIjAne bhaDakAve che. lAkha te eka ke lAkha ? lAkha eTale lAkha vakhata eka tenu nAma lAkha." kroDa konuM nAma ? kroDa vakhate eka tenuM nAma kone? anaMtA.kAnuM nAma ? anatI vakhata eka eka thayA tenuM nAma anatA. anaMtA pudgala-parAvartI rakhaDacA te Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 paDazaka prakaraNa darzana belIe chIe. jema jaga' zabda vaparAya che paNa tene khyAla nathI. tema anAdi ne anaMta zabda vAparIe chIe tethI tenA svarUpane. khyAla nathI AvatuM. pudgala parAvartanuM svarUpa varSa te kALanuM mAna che ane te jagatamAM jAhera che. tevA se so varSa jAya eTale eka jana labe UMDe; traNa jana pahoLAI vALo ane eka jana uMDA khADo karyo hoya ane temAM jugaliyAnA vALanA asaMkhyAtA kakaDA karIne te ThAMsI ThAMsIne bharyo hoya, te. pAchA agnithI baLe nahi, pANIthI bhIMjAya nahi ane kevAya nahi te bharyo hoya. agnithI baLe nahi te vagere kema bane ? ghAsanI gAMsaDI evI baMdhAya che ke temAM taNakhe paDe te uparanuM baLe paNa aMdaranuM bace. ghAsanuM eTaluM badhuM sajajaDapaNuM thAya te zAstrakAre tene agni bALe nahi e bharele khADe kahyo emAM beTuM zuM ? temAMthI se se varSe eka kakaDo kADhe te keTalA varSa thayAM? ATale. vakhata ekaThA thAya tenuM nAma palyopama" tevo dasa kroDAkoDa popama thAya tyAre eka sAgarepama thAya. tevA dasa kroDAkoDa sAgaropame eka "utsarpiNI thAya. tevI ja rIte avasarpiNI thAya te be bhegAM tenuM nAma "kALacaka. tevA anaMtA kALacaka thAya tyAre eka pudgala-parAvarta thAya. AvA anaMtA pudgala-parAvarta ekendriyamAM rakhaDyA. AtmA pRthvIkAyAdimAM rakhaDyA. pRthvIkAyAdimAM kema janmavuM, kema jIvavuM, kema maraNa Avaze, kema bacIza tene vicAra nahi. tenAthI-ekendriyamAMthI lagIra beIndriyamAM AvyA janmavuM, jIvavuM kema te vicAra nahi paNa maraNane Dara Ubhe thaye. tevI ja rIte asaMjJI paMcendriya sudhImAM paNa te dazA. saMjJI paMcendriyamAM AvyA tyAre jIvana, tenAM sAdhana, sthAna, zarIra ane saMtAna tene vicAra thaye. tenAM rakSaNa ane vRddhimAM prayatna thaye eTale jaDajIvanamAM prayatna thayA. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra3. jIvana ane jIta 219 jaDaivana zAthI? jIvanuM jIvana be prakAre cheH (1) jaDa-jIvana ane (2) jIvajIvana. A je daze prANe te jaDanA AdhAre jIvana. kAnanA pagale hoya tyAM sudhI sAMbhaLavAnI tAkAta rahe che. tema cakSu, nAka, jIbha ane sparzanA vagerenI tAkAtamAM samajavuM. mana vacana, kAyAnA lAyaka pudgale hoya te praganI tAkAta. zvAse chavAsa AyuSyane lAyaka pudgale maLyA che te pramANe karI zakIe. jaDa maLyA kharA paNa jaDanA ghera gharANe mUkAyelA. tamAre kAma paDe tyAre upayoga karI le paNa tenA mAlika tame nathI. jene tyAM ghareNuM mUkyuM hoya te sAre hoya te vivAhane vakhate tenI pAsethI meLavIe chIe tema A beImAnI sAthe cAle che. tema A jIvana gIravI dazAmAM che. temAM pAMca Indriya, traNa ga, zvAsocchavAsa ane AyuSya e gIravI mUkAyeluM jIvana. tenI maherabAnI hoya te tene upayoga karI zakIe. tenI kapha marajI hoya te tene upayoga na karI zakIe. tene upaga karavAnI tAkAta tamArI nathI. jene tyAM gharANe mUkayuM hoya tenI maherabAnIthI upaga karI zakIe; tenA upara ApaNe dAvo nahi. A jIve pitAnuM jIvapaNuM Ane tyAM gharANe mUkayuM mATe tenuM nAma "jaDa-jIvana" kahIe chIe. pArakA AdhAranuM jIvana che-jIvanuM jIvana nahi. siddha mahArAjane prANarahita hevAthI jaDa-jIvana nathI. siddhone prANa nathI. te jIva kema kahevA? prANa te jaDa-jIvana che. te na hoya tethI siddhapaNuM cAlI jatuM nathI. AtmA jJAnamaya ke jJAnane AdhAra jIvanuM jIvana kayuM ? samyagadarzana, jJAna, cAritra ane tapa. jaine svarUpane laIne cAle che. paNa jainetare svarUpane vaLagatA nathI. je guNa jAhera che te bhUMsAya eTale bhUM. jJAna e jIvane guNa che ema mAnyA vinA chUTake keIne nahi. ane e jJAna gharanI cIja nathI mAnI, bhADUtI mAnI che, keI Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 paDazaka prakaraNa darzana bhADUtI cIja paherIne nIkaLe tene AbarUdAra na gaNIe, kAraNa ke tuM mAMgI lAvIne pahere che. tema jIvane guNa te mAMgela gaNe, gharane nahi. jyAre jenee ene jJAnamaya gaNe tyAre jainetaree ene jJAnane AdhAra mAnyo. 'jJAnAdhimaramAra jJAna AdhikaraNa mAnyuM. jJAnamaya AtmA mAnya hoya-te AtmAnuM svarUpa che tema mAnyuM hoya te te kevaLa jenee ja. te sivAya keIe jJAnane AtmAnA gharanuM nathI mAnyuM paNa bhADUtI mAnyuM che. sAMkhyAne levAdevA nahi. jeoe jIvane cetanA-svarUpavALe na mAnya, teoe tene paramezvaranuM Dhera mAnyuM. tamAre tyAM Dhera hoya jyAre tamAre kahyuM, bAMdhavuM, khavaDAvavuM, pIvaDAvuM hoya tyAre tame kare, temAM tenuM cAle nahi. tema jainetaree jagatanA badhA jIvane IzvaranA Dhera mAnyA. tevI rIte jene jene hera mAnavA, jJAnanA bhADUta mAnavA taiyAra nathI. ATalA ja mATe jJAnamaya mAne. mATe jIvajIvana-bhAvajIvana-bhAva prANu mAnIe chIe. jIvajIvanane tyA khyAla nathI AvatuM. kyAM? manuSya tiryaMca vageremAM. manuSyamAM AvyA chatAM jIvajIvanane khyAla kene? jinezvaranA zAsanane mAne te ja AtmAne kevaLajJAna, sarvajJasvarUpa mAne. temAM joDAyA vagarane kaI paNa jIvanuM jIvana jJAnasvarUpa mAnavA taiyAra nathI. te zAthI mAne? kAnamAM kahI gayA tethI ? nA. kahI gayA nathI, paNa jinezvara mahArAjanA jIvana sAthe jenuM jIvana hoya te sAMbhaLI zake. jinezvara bhagavAnanA vacananI mahattA jinezvaranA jIvanane baMdha thayAne 2500 varSa thaI gayAM che te ApaNe sAMbhaLIe. te pachI sarvajJapaNuM, zAzvatapaNuM ne anAdinuM rakhaDavuM kayAMthI jANIe? barabara, paNa vilAyatathI ke amerikAthI vAyaralesathI TeligrAma Ave temAM paNa miniTa nathI lAgatI. chatAM kayAMthI sAMbhaLyA? te zabda dvArAe. jema zabda dvArA dUra dezanA samAcAra jANe tema ahIM zabda dvArA dara kALamAM banelI hakIkta Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23. jIvana ane jIta jANI zakA, anAdi kALanI hakIkata jANI zake. anaMtA purdUgala-parAvata jANavA mATe sAdhana jinezvara bhagavAnanAM vacane. 222 . jItanA AdhAra zAnA upara ? yuddhamAM UtarelAM sainike potAnuM DahApaNa kare te parAjItamAM ja utAre janaralanA vacana upara jIta avalakhe che. lazkarane te dhyAna Ape che ke nahi te jovAnu... hAya nahi. sainikapaNAmAM dAkhala thavuM te peAtAnI vAta, paratu nAkarImAM dAkhala thayA pachI DahApaNa DALavanA hu rahetA nathI. jenA sainikA DahApaNa DALave tene nAza thayA vagara rahe nahiM. paNa janaralanA vacana upara vanArUM lazkara jIte.. nepoliyana enApArTa lazkaranA maDadAthI medAna bharI dIdhuM. tenA upara thaI ne nIkaLyA. lazkarane e jovAnuM na hoya ke mArUM... zu thaze ! DacAne jAvAnI laDAI paDelAM pATa sAutha baMdha karavu paDayuM hatu. tyAM sTImara JADavI, lAhInI sahIoI arajIo AvI. jana sTImara amerikAmAM sapaDAI. peAte sTImarane dariyAmAM lAvIne saLagAvI ane pote baLI gayA te te lazkara jIte, tema tame jainazAsanamAM meAha sAme lazkarI tarIke dAkhala thayA che tethI tamArU dhyeya zuM? janaralanA hukama mATe dhanAdhanA lakku' dharma eka ja sthAne. vacananI ArAdhanAmAM. tenA vacana pramANe cAlavuM temAM jIta che. mATe vacananI ArAdhanA. te vAta kharI, paNa A vacana jinezvara bhagavAnanuM ke khIjAnu ? tenI parIkSA kaI? hiTalaranA nAme hukama karyA temAM zuM thayuM ? tema ahIM mAha rAjAnI sAme dhama rAjAnA janarala banyA che... ene-saDAne dakhAvavA che, tethI saDAthI kema khacavuM ane te kema pArakhavuM tenI parIkSA karavI joIe. te kaI rIte te jaNAvaze te agre vartamAna. SoDazaka prakaraNa (vyA. saM.) prathama bhAga samApta] Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIgna traNa prakAranA jIvo duniyAnA che eTale sagIra bAlaH pazyati liGga madhyamabuddhividhArayati vRttam / AgamatattvaM tu budhaH parIkSate sarva yatnena // (po0 1 zlo 2) zAstrakAra mahArAjA zrImAna haribhadrasUrijI mahArAja bhavya jInA upakArane mATe dharmopadeza detAM sUcavI gayA ke' A jagatamAM pitAnI mAlikInI je cIja tene je na samajI zake te tene sadupayega zI rIte kare? tathA tene durupayoga paNa zI rIte karI zake? kAraNa? hakkadAra ke mAlika chatAM paNa vastu zI cIja che te vAta samajanArA bahu ja ochA hoya che. arthAta svataMtra mAlika chatAM paNa tene vastunA mAlika tarIke jagatamAM svIkAranArA ochA hoya che ane AthI "sagIra zabda vAparIe chIe. jema sagIra e milaktane mAlika chatAM te kabUla karAte nathI ane mAlika chatAM kabajo tene saMpAta nathI, kAraNa ke milakatane sadupaga ke durupayegane te nathI samajato, mATe mAlikI tene sapAtI nathI. jyAre te sadupayogAdi samaje, tyAre ja tene mAlikI saipAya. ahIM milakatanI vyavasthA karavAne hakaka pite mAlika chatAM paNa tene rahetuM nathI. A duniyAnI vAta. jyAre bIjI bAju duniyAnA ne sagIra gaNavA, paNa uMmara lAyaka na gaNavA ema haribhadrasUrijI kahe che bhIla ne metInuM pANI duniyAnA chane pitAne maLelI milakatane ja khyAla pitAne nathI. kAraNa? koI paNa manuSya janme che, te sarva khAlI muThIe ja Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 traNa prakAranA jIve rara3 avatare che, balake bharelI muThIe janmatA nathI. have keTalAmAM "laIne janme che," ema kahe che te vAta kharI che paNa te vicAravA jevuM che. jema cAra jhaverI che. sAthe teo jAya che. eka rastAmAM bhale bhegA thayA che, tyAM jhaverIo vAta kare che ke A metImAM pANIne te dariyo che. A sAMbhaLI bhale metInI parIkSA kare che. lUgaDuM mUkI bhIMjAvavA gayA paNa te bhIMjAyuM nahi. ahIM hakIkata e che ke bhIla taLAva ke nadInA pANIne pANI samaje che paNa te metInuM pANI samajatA nathI. tema A duniyA pesensanuM-ghara-makAna Adine ja milakata samaje che, bIjI kaI paNa cIjane te milakata tarIke samajAtuM nathI. jIva AgaLa kema ? prathama te jIva mana, vacananI kaMpanI vinAne hate. kAyA paNa sUma, te paNa kevI? te AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAge ja hatI. vaLI te anaMtA jIvenI milakta hoya che. anAdithI A jIva AvI milakatavALo hate. sUma-AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAganI kAyA hatI. temAM anaMtame bhAgIdAra A jIva che, temAMthI puNya jege AgaLa vadhe tyAre ja eka zarIrane svataMtra bhAgIdAra thaye eTale pratyeka thaye.najare joI zakAya te te banyuM. tenAthI AgaLa vadhe eTale rasa jANavAnI zaktivALe te banyuM. je pAchaLa paDe heta te pAchI ja dazA-mULanI. A vAta jema dariyAnA mULamAM je cIja ghUme, te pAchI kAMThe AvavI muzkela bane. tema ahIM paNa samajavuM. puge beIdriyamAM ane tenAthI AgaLa vadhe te teIndriyamAM AvI jAya, tyAre ghaNu eTale gaMdha jANavAnI tAkAta maLe. te vakhate je - pache cakakaramAM paDe te pAchA ekendriyAdimAM Ave ane jAya, paNa keIka puyasaMge te rakhaDapaTTImAMthI cakSurindriyanI tAkAtavALe-cAra iMdriyavALa bane. tyAM paNa cakA khAya te pAcho ekendriyAdimAM jAya ane vaLI kadAca pAche zregendriyanI tAkAtavALa bane. A pAMca zaktio kaI paNa baccuM jame che tyAre sAthe pAMca Indriya Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 - SoDazaka prakaraNa darzana. laIne Ave che. bAkI reDAM ke rokaDA te bhale sAthe nahi lAvate hoya. e te enA bhAgyamAM haze tevAM maLaze. manuSyapaNu kayAre ? A pAMca tAkAta chatAM paNa jema varasAdanAM deDakAM che, tene vicAranI tAkAta eTale mana nathI. ahIM paMcendriya manuSya rUpe je bALaka janme che, te vicAranI zakti vinA janmatuM nathI, eTale pAMca zakita sAme mana laIne avatare che ane tethI manuSyatvanuM durlabhapaNuM batAvyuM che. ApaNe joIe chIe ke agnimAM praveza karanArA badhA marI. jatA nathI paNa eka be jIvI paNa jAya. tema pANImAM taranArA badhA. DUbI na jAya. ahIM seMkaDe eka bene bacanArA jANIe chIe, chatAM tyAM bhaya nathI lAgate, ahI anaMtA jIvomAMthI eka be jIve manuSyapaNe Ave che ema paNa cokkasa nathI, paNa anaMtAmAMthI anaMtame. bhAga bacavAvALA hoya che. tenI gaNatrImAM ApaNe AvelA chIe. je ema na hatA te A manuSyapaNumAM kaI jIva AvI zakata ja nahi. AvuM paMcendriyayukata mana sahitapaNuM je ApaNA jevA bhAgyazALIone maLeluM che te bhAgyege AvI sthiti jyAre jIvane aMge jue che, tyAre kahe che ke na hoya tene thazo nahiM paNa hoya tenuM ja nahi ! tenA karatAM zAstrakAra kahe che ke milaktane avaLe raste phanA kare tenA karatAM bIjI rIte jAya te bahu ja kharAba gaNAya. vyApAramAM khoTa jAya te hajI vyApAramAM gayA ema kahevAya, paNa je raDemAM ke jUgaTAmAM bee te te bahu ja kharAba gaNAya. sagIranA vAlI tIrthaMkara keTidhvajane choko durvyasanamAM milakatane uDAve, tethI sajanane te dayA ja Ave. jema gadheDe pArakA khetaranI drAkSa khAya chatAM sajajanane te dayA ja Ave. tema ahIM paNa bhavya jIve pitAne maLelI apUrva cIja-pAMca zakitarUpI Indriye, mana temaja Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24. traNa prakAranA che 225 manuSapaNuM Adine durgatimAM javArUpe upayoga kare, agara te maLelI milakatane samaje nahi, temaja pitAnI milaktanA sadupayoga ke durupayegane samaje nahi te teo bIjAnA vacananA AdhAre pravartavAvALA gaNI zakAya. have je na samaje teone paMcendriyapaNu Adi, saMjJIpaNA Adine upaga sagatimAM karavA mATe upadeza devAvALA taraNatAraNahAra tIrthaMkara mahArAja hoya che. jemAM sagIranI mAlamilakatane vahIvaTa kare paDe paNa sagIrane te jevA pUratuM hoya, dhyAna te dra rAkhe. Ama potAnI jAta ane mAla mATe bIje ja uparI hoya, tema ahIM ApaNuM jAtamilakatanA mAlika tIrthakara maDhArAja che. je trilokanA nAtha tIrthakara mahArAja mAlika banyA che te pachI teoe pitAnA kabajAmAM AvelA sagIrane UMcI sthitie lAva joIe. vAlInuM kAma zuM? sagIranuM hita tapAsavuM te. nahi te vAlIpaNuM rada karAya. je sagIranuM hita na sacavAya te vAlIpaNuM rada karAya. tema ahIM saMsAranA jenA vAlI keNa? tIrthaMkara mahArAjA. kema? jene milaktane khyAla nathI. temaja sadupayoga ke durUpayegane paNa tene khyAla nathI. have je je avasthAmAM je vAlI hoya teNe te te avasthAnuM hita jALavavuM joIe. je rIte hita jaLavAya te rItie vAlIe jALavavuM. bhagavAna jinezvara mahArAja traNa jagatanA mAlika tarIke vAlI hovAthI gyatA pramANe jIvanA hitane mATe temaNe dhyAna rAkhavuM joIe. temanA hitane mATe kaTibaddhapaNuM na rahe te navuM na maLe ane maLeluM hoya te te jatuM rahe. tema - 15 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara6. pahazaka prakaraNa darzana ahIM tIrthakara mahArAja jagatane jInI milakta ane mAlikI samajAvI tene je sadupayoga na karAve te temanuM vAlIpaNuM na rahe sarva maLe tyAM sudhInA vAlI tIrthakara mahArAja sUrya dayA lAvIne ajavALuM khUba pheMke paNa AMkha ja na ughADe tyAM zuM thAya? tema ahIM jinezvara mahArAje te AkhA jagatanA nA uddhArane mATe zAsananI pravRtti karI paNa je zAsanamAM ja na rahe tenuM zuM thAya ? tema ahIM A jIva sagIra hoya paNa vAlInA kabajAmAM na rahe tyAM zuM vaLe? sagIra kAMIka kabajAmAM rahe te heya, kahyA pramANe cAle tevuM hoya te kAma lAge, paNa vAlIne mAthAnA vALa kADhe te sagIra hoya te pachI tenuM hita na thAya. jema vAlIne amukanuM ja saMbhALavuM, pAMca ke dasa varSa sudhI saMbhALavuM ane pachI nahi, ema nahi, paNa kAyadA pramANe nImAyela vAlI ekavIsa varSa sudhI saMbhALe. nahi te aDhAra varSe sagara svataMtra thavAthI pachI jarUra na ja rahe. ekavIsa pachI te lAyakAta heya ke na hoya te paNa cAle-svataMtra gaNAya. ahIM tIrthakara mahArAjanuM vAlIpaNuM tevuM nathI. ahIM te milakata saMpUrNapaNe, sarva kALa sthAyIpaNe che, temAM jarA ye ochuM na kare te ja sagIrapaNAmAMthI chUTe. duniyAmAM ekavIsa varSa pachI sagIratA TaLe tyAre tIrthakaranA vAlIpaNAmAM saMpUrNa milakata meLave. koI dina AtmAnA guNamAM nyUnatA nahi thAya. AtmAnA saMpUrNa guNa maLelA che evI khAtarI thAya te ja te tIrthakaranA vAlIpaNAmAMthI nIkaLI zake. raste tanmayatAne AvI akSaya, avyaya, avasthita milakata jIva meLave tyAre ja tIrthaMkara mahArAjanA vAlIpaNAmAMthI te jIva svataMtra thAya, tethI upAdhyAyajI kahe che ke-pitAnAmAM sarva gurupaNuM na AvyuM-prApta na thayuM te tenI prApti zAthI? tIrthaMkaranAM je vacane-upadeze ke zikSAmAM A AtmA tanmaya bane te tenI prApti thAya. have tanmaya Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara traNa prakAranA jIvo 27 zI cIja che? te dukAne kApaDa mATe gharAka Ave. te rAtrie svapnAmAM te Ave te paNa tame chAtI ThekIne e ja baporane bhAva kahe. ahIM gharAka nathI, kApaDa vecavAnuM nathI, chatAM tanmayatA tenI che. ApaNane bebhAna avasthAmAM ke zUnya upayogamAM paNa tIrthakaranA vacanane, AcArane ke upadezane ke zikSAne khyAla Ave tyAre te tanmayatA kahevAya. A tanmayatA thAya te ja mAlikI maLe. pachI pitAnA AtmAnA saMpUrNa tatvane khyAla Ave ane jyAM sudhI AtmAne khyAla na Ave tyAM sudhI uttama guruonI sevA karavI ja joIe. ahIM tIrthakara mahArAjanA vAlIpaNuMnI vAta cAle che. temAM saMpUrNa jJAnavALA tame na thAo tyAM sudhI tIrthaMkaranA vAlIpaNuMmAMthI tame svataMtra nahi thAo. duniyAdArImAM paNa ekavIsa varSa sudhI vAlIpaNue rahevuM ja paDe. have je manuSyo pitAnA AtmAnuM jJAna meLave nahi ane vAlIpaNuM paNa na rAkhe, tyAM zuM thAya? te te jaMgalapaNAmAM khape. milaktanI marAmata ke rakSaNa na hoya te te jaMgalIpaNAnI sthiti gaNAya. tema ahIM AtmAnI sthitine aMge tIrthakaranA vAlIpaNA vinA jaMgalI tarIke gaNAya. ahIM have eka ja mArga e che, ke sarva jIvoe tIrthakara mahArAjarUpI vAlanA kabajAmAM rahevuM, te sivAya te jaMgalapaNanI sthiti samajavI. sagIranA traNa prakAra have badhA sagIre eka avasthAvALA hotA nathI. tAje janmele hiya, dUdha pIte heya, koI vaLI dhULamAM ramatuM hoya, tema kaI zikSaNavALe heya, tema ahIM zAstrakAre paNa sagaranA bheda pADe che. SoDazakanA kartA zrImAna haribhadrasUrijI jaNAve che ke-badhA sagIre sarakhI rIte rakhAtA nathI. jema rabArI badhA bakarAone eka lAkaDIe na ja hAMke. jevA Dhere hoya tevI ja rIte te hake. tema ahIM tIrthakara mahArAjA eka lAkaDIe anaMtA jIvene hAMkatA nathI. tema hAMkI paNa na ja zake mATe sagIranA traNa prakAra che. jema duniyAmAM bALa, Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 SoDazaka prakaraNa darzana juvAna ane vRddha che, tema ahIM paNa sagaranA traNa bhede che. te kyA? temAM eka vAta te cokakasa che ke dareka jAnavare caravAnI IcchAvALA che. have dehamAM jADA, madhyama, dubaLA e sarva caravAnA te svabhAvavALA che. have ahIM che paNa dharmanI sanmukha che eTale bAla, juvAna ke vRddha e paNa dharmanA svabhAvavALA che. dharmanI kiMmata kone ? khAvA pIvA oDhavA vagere cIne upaga pratyakSapaNe dekhAya, paNa A dharma evI cIja che ke jene vaparAza ke upaga pratyakSa jaNAte nathI. khAvA-pIvA-oDhavAdinI jarUra Dagale ne pagale joIe, paNa, dharma te te kaMcanAdi cAramAM upaga AvatuM nathI. bhautika aDacaNane bhAMgate nathI, pachI te dharmanI jarUriyAta zI rIte gaNAya? duniyAmAM jarUriyAta te ja che ke je khAvA pIvA oDhavA paheravAnI aDacaNane nAbUda kare. have je cAra aDacaNane bhAMge te vastunI upagitA te. jAnavara paNa gaNe. A dharma te kaI paNa aDacaNane bhAMganAra jaNAte. nathI. tene upayogI ke jarUrI zI rIte gaNIe? phakta tamArA kahevAthI mAnI laIe e ja ke bIjuM kharuM? mahAnubhAva ! vAta kharI, paNa prathama je kahela che te bheMsa AgaLa bhAgavata che ke bIjuM kaMI che? kAraNa? zrotrendriya ke rasanendriyAdinI tAkAta kaI cIjathI maLI? tevI ja rIte prANa ke cakSurindriyana tAkAta paNa kayAMthI maLI ? AvI rIte je jagatamAM cakSurindriyanI tAkAtavALI kaI cIja hoya ane te cIjane sparza kIDIne karAve ke jethI te dekhatI thAya? kahe ke kaI evI cIja nathI. phakata A dharmarUpI evI cIja che ke jene pratApe A sarva IddhinI prApti thaI zakI che ane chatAM A sarva bheMsa AgaLa bhAgavata jevuM tane lAgyuM! dharmanA pratApe ja sarva duniyAdArInI sAmagrI maLI Ave che. jema gamAre ja matInA pANI upara lUgaDuM pheravyuM paNa cheDe bhIne na ja thaze ane tethI te Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 24. traNa prakAranA cha jhaverIne gappIdAsa ja mAne, tema ahIM khAvA, pIvA, oDhavAne jarUrI mAnanAre dharmane nirUpayogI mAne, temAM Azcarya nathI. jema jhaverI metInA pANIne samaje, tema ahIM jeo samaja che, AtmAnA tatvane jhaverI vicAranArA che, tenA sadupayoga, durUpaga ke anupayegane samajanArA che teo te dharmane upayogI gaNe paNa durUpayegI ke nirUpayegI te na ja gaNe jarUrI cIja kaI ? have eka vAta khyAlamAM rAkhIe ke cAra jaNa rastAmAM jatA hatA. vacamAM eka jhADa Avela. tyAre dareke phaLa, phUla, pAMdaDAM, thaDane upagI gaNAvyAM, paNa teo bolyA ke tenuM mULa zuM kAma lAge? kahe, Ane zuM kahevuM? mUrkhanA saradAra sivAya bIjuM zuM kahevAya? A thaDa, pAMdaDAM ke phaLa te kenA pratApe che? kaho ke mULanA pratApe ja te badhuM. te cAramAM mULane nakAmAM kahenAre mUrkha gaNAya. tema ahIM khAvApIvAmAM kAma na lAge te A dharma che tethI tenakAme che ema kahenAra manuSya mUrkha che, paNa te nathI samajAte ke khAvA, pIvA ke oDhavAnA saMjogone anukULa karanAra kezu? kahe ke puNyanA pratApe che eTale ja dharma jarUrI che. tame tapAse te khAtarI thaze ke puNyanA pratApa vinA keTalAka jIve khAvA-pIvA vinAnA, are eThavA pAtharavA vinAnA hoya che, kAraNa ke puNyanI ochapane laIne te vastunI prApti thaI nathI. AthI duniyAmAM jarUrI cIja dhama ane puNya ja che. parabhavanI beMka kaI? zAstrakAra kahe che ke jema vilAyatamAM benko hoya che tethI ahIM rUpiyA bhare ke tyAMnI slIpa maLe. paradezI benke nANAMnI herApherI karavAmAM saphaLatA meLave che tema A dharma e paNa paradezI benkanI jema parabhavanI beMkarUpa che. ane paradezI beMkamAM je nANuM jame na karAve te vyApAra na ja karI zake. tema A dharma e paNa paradezI eNka parabhava mATe che. temAM jeTaluM jame karAve teTaluM ja maLavAnuM Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 SoDazaka prakaraNa dana che, mATe A jIvane aMge puNya e ja parabhavanI eka che, te vinA parabhavanI eka ja nathI. amuka dezanuM nANuM bheguM thayeluM jame karAvyuM hAya tA ja tyAM maLe. have puNya, pApa, svaga ne narakAdi keTalAkI mAnanArA che ane keTalAka mAnanArA nathI, paNa jIvanI uThAMtarImAM matabheda nathI. eTale dareka jIvane maravAnuM che emAM matabheda nathI. have kaho ke ahIM kAyado che--jema amerikAmAM sonAnI levaDadevaDa badhI tyAM kara paNa baMdare tA tenA pratibaMdha che. eka tAlA paNa sAnuM laIne tyAMthI na ja AvavA de. jema rAjyeAe khadaramAM pratibaMdha karyAM, tema ka rAjAe paNa pratibaMdha rAkhele che game teTalI milakata, strI, dhana hAya tA paNa te sava` ahI choDIne javAnuM. bhale pachI abajonI milakata hAya ke pachI strIo ghaNI hAya to paNa te sAthe lai na ja zakAya, paNa beMkamAM te jame karAvI zakAya. ahIM parabhavamAM meLavavA mATe dharUpa ekamAM jame hAya to ja maLe. prathama tamA ahIM ja vicAro ke A pa McendriyapaNuM, dhana, mAlamilakata vagere zAthI meLavyAM ? kahA ke parabhavanI dharUpa beMkamAM nANuM che tethI te maLyuM. vicAro, je dhama rUpI beMke tamArA cekane svIkArI dIdho che, tene mAnavAne tame taiyAra na thAo; te pachI dekhelA phaLane na mAne evI dazA AvIne? A sava pratyakSa joI rahyA che. kaheze ke mAtApitAnA kuLamAM AvyA che, paNa temaNe janmavA pahelAM tamane pArakhIne kukhamAM lIdhA ema nathI. tema tame| mAtApitAne joi vicArIne teA nathI AvyAne? kahe ke bannee pArakhyA nathI chatAM tyAMthI ahI. lAgyu. koNa? emAM nathI mAtAnA prayatna ke nathI tamArI prayatna. mATe kahA ke vImAvALI dharmanI ka MpanI tamAne lArvI de che. jema vImA utarAvelA hAya chatAM nukasAnI mATe mAlika na laDe, paNa vImA ka panIvALA ja nukasAnakArakathI bacAvI le. tema ahIM' prathamanA puNya sivAya koI vastu khacAvI zakAtI nathI. have je ekamAMthI ja Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24. traNa prakAranA vA 1 kSaNe kSaNe nANAM maLe che. ekane na mAne to pachI kramaakakala sivAyanI zI vAta karavI ? beMkanuM dIdheluM nANu' je che tenA ja upayAga kSaNe kSaNe karIe chIe chatAM dhama zI cIja ema kApi thAya che ? dhamae mudatiyA eka keTalAkaiA mutiyA beMkane nAme dhama ne vageAve che te rAkaDI eka nathI; jUTha cerI sa` A bhavamAM karIe paNa tenAM phaLa bhogavIe parabhavamAM. A phaLa mudatiyA ekanA mATe goTALA che. ahIM sarakAre jema vAranA aMge leAna kADhI che, tame vacamAM vyAja khAo paNa nANAM te eka varSe ja maLe. tema ahIM paNa dharmarAjAe mudatiyA leAne rAkhI che, te ja 5'cAta che, savAre hiMsA karI ke sAMje maryAM, laMpaTapaNuM karyuM ke napuMsaka thayA. enI tatkALa zikSA thAta te te duniyA baMdha karI ja deta., nANAM mudghatiyA bhare to pachI reAkaDiyA hisAba kayAMthI maLe ? amuka tArIkhe nANAM maLe tevI rIte ceka lakhA, pachI nAMNAM te ja mudate maLe. tema puNya paNa amuka sAgaropamanu mAMdhA, pachI teTalA samaye ja maLe, vItarAga mahAtmA ja rokaDiyuM nANu meLave che eTale prathama samaye puNya bAMdhe, khIje samaye tenuM phaLa bhAgave. zrutiyuM bharAve ane rekayui mAge te te mAMganAranI mUrkhAIne? have prathama bhavanAM je nANAM muddatanAM mUkelAM che te vedAya pachI ja parabhavanAM veDhavAnAM thAya, jema duniyAmAM ApaNe bacapaNamAM paDI gayA, cATa lAgI, pachI ArAma thayeA, juvAnI AvI tyAM sudhI khabara na paDe paNa lAhInu josa gayuM ke pachI ghaDapaNa Ave, tyAre te kaLatara Ave. te kayAre AvI? jema khALapaNAmAM vAgelA ghAnI kaLatara juvAnImAM DhAya nahi, paNa ghaDapaNamAM ja Ave, tema ahIM parabhavanAM bAMdhelAM kama veDhAyAM na hAya, tyAM sudhI A bhavanAM khAdhelAM bhagavavAnA prasaMga na ja Ave, ane tethI dhamanI eMkanI rIti samajyA sivAya have raheze nahi. Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- - SoDazaka prakaraNa darzana zabda, AkAra, ne vartAvathI mAnanArA bALake eka vAta cokkasa che ke dareka bALaka potAnI mA sAme daSTi rAkhe, paNa taddana nAnuM baccuM zabdane samaje paNa AkArane na samaje. madhyama bALaka zabdane ane AkArane samaje paNa vartAvane na samaje, paNa trIjA naMbaranuM bALaka zabda, AkAra ne vartAvane paNa samaje. jevI rIte ahIM traNe bALaka mAne mApaNe ja jue che, tevI ja rIte ahIM paNa dharmane dekhavAvALA jIve traNa prakAranA che: 1. keTalAke bAhA vartAvane dekhanArA che, 2. keTalAke sAdhune ke khuda tIrthaMkaranA zArIrika vartAvane dekhavAvALA che, ane 3, keTalAka devagurunI pariNatine jevAvALA hoya che, enA mATe haribhadrasUrijI kahe che ke bhale deva, guru ke dharmanI parIkSA karavAvALA ja heya, te paNa te traNe prakAranA hoya che, jema mAtAnI parIkSAne aMge traNa vastu jevA maLI, tema ahIM tatvatranI parIkSA judAM judAM rUpe kare che dharmaparIkSAmAM bALaka keNu? have kayA kayA manuSya kayA kayA rUpe kArya kare che. "vAsa ghati ni eTale gheDiyAmAM sunAre nahi, paNa madhyama vicArane je nathI thaye te bALaka le, asaMjJa nahi levA, paNa je madhyama buddhi paNa dharanArA na thayA hoya; jema hajAra kone kahevAya te lAkha na thAya tyAM sudhInI saMkhyAne hajAra kahevAya, tema ahIM bALaka managamatA na levA, paNa jeo madhyama buddhine paNa dhAraNa na karI zakyA hoya te ja bALaka. AvAone devagurudharmanI parIkSAmAM liMgane eTale bAhya vartAva je tapasyAdi tene jue, liMga zabdathI bhekha laIe chIe paNa ahIM AgaLa te liMga zabdathI vihAra-tapa Adi paNa kahevAze. ahIM AgaLa bahAranI rItibhAtine dekhanAra bALaka hoya che. - pAMca samiti jenAra madhyama A mAmaluSivijApati vRtta ! -lAkha pUrepUrA thayA eTale hajAra nahi, eTale tatvane vicAravALo na thAya tyAM sudhI madhyama Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24, traNa prakAranA 233 kahevAya, te khudanA cAlavAnA, khAvA-pIvAnA vartAvane juo, zAstranA zabda tamene bhAre nahi lAge, kAraNa cAlavAnA DhaMgane jue, eTale IriyAsamiti, balavavAnA vartAvane jue eTale bhASA samiti ane bhejanane vartAva eTale eSaNasamiti. levA mUkavAnI vAta eTale viveka te ahIM AdAnabhaMDamattanikakhevaNa samiti. pheMkatAM paNa AvaDavuM joIe. jema kacaro gharamAMthI pheMkatAM vAyare sAme Ave te AMkhamAM paDe ane AMdhaLo thAya. tethI pheMkavAmAM paNa akkala joIe. AthI pArikApanikA samiti che. A zAstrIya zabda tamone kilaSTa lAgaze. jene cAlatAM, mUkatAM ane pheMkatAM vageremAM vyavasthA AvaDe tene guru mAne, tevI ja rIte tIrthaMkaramAM ane dharmamAM paNa vartAvane madhyama buddhivALe dekhe AgamanA aMge tavadaSTi have tattvadaSTivALo zuM kare? te te kahe ke A sAruM che. emAM keIthI nA kahevAya nahi. bahArane tyAga, vartAva sAre che emAM nA nahi, paNa karmane baMdha ane nirjarA thavI temAM bAhya AcAra sAthe sagAI che ke nahi ? te sagAI che, paNa te rabArInI nAta jevI nahi. "le tArI cholI, A te huM cAlI." tene jIvananA jokhame bharatAra ke ghara na hoya. anukULatAnA abhAve ghara e choDavAnuM bane, ahIM A cIja vartAvane aMge sArI heya, UMcAmAM 'UMcI sthitine vartAva heya paNa AtmAnI pariNati na hoya te zuM vaLe? jema abhavya jIvane vartAva TheTha nava saiveyaka sudhI javAne che paNa saravALe to mIMDuM! tatvadRSTivALo jue zuM? Agamane aMge keTalA vicAravALe che! te joI tapAsIne pachI ja deva, guru ane dharma te mAne, Agamaviruddha te traNemAMthI eka paNa nahi. pariNati jJAnavALo ja tattvadRSTie vastu ke mArgane jue. AvI rItanA traNe prakAranA cha traNe tattvanI parIkSA kare che. have temAM deva, guru ane dharmane aMge juddha judI rIte zI parIkSA karAze te aMge jaNAvAze. - Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyA khyA traNa tattvanI parIkSA HARTICLE milakatanA khyAla na hoya te sagIra zAstrakAra mahArAjA zrImAn haribhadrasUrijI mahArAjA pADazaka prakaraNanI racanA karatAM jaNAvI gayA ke-yAsaH pati jiLamU bhavya jIveAmAM je zrotAo che, teoe potAne maLelI milakatane vicAra karavA joIe. potAne maLelI milakatanA sadupayoganA vicAra karI zakatA nathI, agara tenA sadupayega ke nirupayeAganA vibhAga na karI zake te sagIra gaNAya. tema ahI je bhavya jIvA te AtmAnI svAbhAvika Rddhine samajatA nathI teA pachI tene meLavIne tenA rakSaNa mATe sadupayeAga vagere te samaje ja zI rIte ? kAraNa ke temane milakatanA ja khyAla nathI. 325 Astika danA jude raste paNa nava tattva mAne sAmAnya rIte dareka AstikA nave tattva mAne. vaiSNuvA paNa jIva, ajIvAddhi cIjo nathI ema kahevAne taiyAra nathI. puNyanA daLiyAM AvavAM ane baMdhAvavAM, e nathI thatu ema kahevAne te te paNa taiyAra nathI. have te bhogavavAthI puNya, pApane kSaya thAya che ema paNa teo mAne che. e rIte savarane arthAntara tarIke, temaja meAkSane paNa mAne che, eTale razaiva ke vaiSNava vagere kAi paNa Astika vagane aMge vicArIe te dareka nave tattvane mAne che. yu' tattva e Astika va nathI mAnatA ? kaDA ke navene teo mAne che. nava tattvonI zraddhAne tame samyaktvarUpe kahA che ke jenA pachI saspeMsAra adhapuddagalaparAvata rahe che, te nave tattvAne te dareka Astika vaga mAne ja che, echuM mAnanArA koI nathI, temaja AchuM mAne pAlave Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 rapa. traNa tAvanI parIkSA temAM paNa nathI. kAraNa na tattvone sAra grahaNa karyA vinA chUTakAro nathI. are! bauddho paNa te tatvone mAne ja che. buddhanA page kAMTe vAge tyAre ziSya pUchayuM ke zAthI vAgye? te buddhe kahyuM? (A ekANuMme kalpa che.) te pahelAM meM jIvane mAryo hate, te karmo karI kAMTe vAgye. A bhegava paDe. ahIM kSaNika mAnIne paryAne mAne have sarva Astika matavALAne na ta mAnavAM ja paDe che, te tame IjA kema laI beThA? bIjA badhA mithyAtvI che ema kema bele che? nave tane mAne eTalAthI zraddhA ane samyaktva kahe te dareka nava tane mAnavAvALA Astika matavALAne samyakatva heya ja. chatAM mithyAtvI kema kaho cho? baccAno ane jhaverIne hiro vAta kharI, paraMtu nAnuM baccuM ramatAM kAcanA kaTakAne hIre kahe tethI jhaverI kAcanA kaTakAne hIrena kahe ane tene saMgrahe paNa nahi. are! peTImAM mUkI tALuM na ja mAre. nAnuM baccuM pitAnA kAcanA TukaDAne peTImAM mUkI saMgrahe tethI te jhaverI na gaNuya, kAraNa ke sAcA hIrAne hArArUpe jANe ane gaNe te ja jhaverI kahevAya. peTImAM mUkavA mAtrathI jhaverIpaNuM nathI AvatuM, paNa hIre svarUpe hoya ane tene te rUpe oLakhe, tenI kiMmata karI le ane pachI tenuM rakSaNa kare che te jhaverI gaNAya. jJAnamaya AmA svarUpe A jIva kevaLajJAna ne darzanavALo che, te rUpe bIjA darzanakAra mAnatA nathI. AvA svarUpavALA jIvanI mAnyatA mAtra jaina darzanakAre ja karI che, arthAt chekarAnI mAphaka kAcanA kaTakAne hIre kahevA rUpe nathI. kevaLajJAnasvarUpa A AtmAne jana darzanakAre ja mAnya che. bIjAo jJAnane AdhAra jIva kahe che. jema tijorI te hIrAne AdhAra. jJAnamaya AtmAne koNa nathI mAnatA vaizeSika ane Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 - poDazaka prakaraNa darzana naiyAyika arthAta jJAnane AdhAra AtmA eTale jJAna utpanna thAya te AmAM ja thAya. jema tijorImAM hIre mUkAya tema. dareka darzanakAra jIvane mAne paNa jJAnanuM sthAna, jJAna vagaranA AtmAne mAne. ApaNe jene jJAnamaya AtmAne mAnIe chIe. jIva che e mAnyatA sarva tattvakArenI sarakhI che, paNa jIvanA svarUpamAM bheda che. hIrAnuM svarUpa jANavuM, tenI parIkSA karavI, e bALakamAM na heya. tema ahIM jIvane jANa khare paNa tenA svarUpane na mAnavuM, AtmAnAM je anaMta jJAna, darzana, cAritra, vIryarUpa lakSaNe mAnanAra hoya te te jaina darzana ja che. jIva nAmanI zraddhAne samyakatva kahIe te dareka darzanakAra samyakRtvI bane, paNa tema nathI. ahIM te "taravAIjharA racana " eTale svarUpe karIne je jIvAdika padArthonI zraddhA karavI tenuM nAma samyakatva che. tyAre have kahe ke itara darzane-naiyAyika, sAMkhya, bauddha zaiva ke vaizeSika Adi koI paNa darzanamAM kevaLajJAnavALo chava mAnavAmAM AvyuM nathI. kevaLajJAnavALo jIva jeNe mAnya hoya teNe jJAnane rokanArAM karmo mAnyAM hoya. dIvAne tejasvarUpa mAne te ja tenA AcchAdanane mAne have phakta-jainee jIvane kevaLajJAnasvarUpa mAne che, tethI jJAnAvaraNIya karma mAnyuM che ane tethI Itara darzanamAM AvAraka karmo che ja nahi ane tethI ja kevaLajJAnasvarUpa jIvane mAnatA nathI ema nakkI thayuM. have AvaraNe mAnatA nathI tema kevaLajJAnasvarUpa jIvane mAnatA nathI. mAtra jIva zabda pakaDI ke maryAdA karanAre padArtha keIka heya te te gatinI che. have jIva padArtha rAkhe che. tethI svarUpe zraddhA thaI na gaNAya. AthI samyaktva paNa na hoya. jema baccAe kAcanA kaTakAne hIro zabda kahIMne peTImAM rAkhe tethI jhaverI na gaNAya. tema ahIM paNa jJAna rahita-kevaLajJAnasvarUpa vinAnA jIvane mAnavAvALA te samyaktva vinAnA che. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25, traNa tatvanI parIkSA 237 Itine ajIva padArtho have ajIva padArthane te sau mAne che. are ! nAstika paNa pratyakSa dekhAtA bhUtemAM pRthvI, pANI Adi padArthone mAne che. tema ghaTapaTAdi padArthone paNa dareka darzanakAro mAne che, paNa dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, pudgalAstikAya ane kALa e pAMca ajIvanA bheda mAnavAnI rIti keInAmAM nathI. have je Itara darzanakAre dharmAstikAyAdine mAne te pachI vyavasthA leka, alekanI karavI paDe. ' zaMkA-jIva arUpI hovA chatAM sukha, duHkharUpa anubhavo thavAthI te mAnI laIe. ajIvatatvamAM ghaTapaladinuM pratyakSa heI mAnIe, paNa A dharmAstikAyane to manAya rIte ? kAraNa te pratyakSa che ja nahi. e te gharanI bAjI che. keInI sAkSI maLI zake tema nathI vaiSNava, zIva, sAMkhya Adi kaI paNa darzanamAM dharmAstikAyAdi ajIva to manAyelAM ja nathI. are ! keI nAmathI paNa jANatuM nathI, chatAM te manAvavA hoya te tame kaho te ja mAnIe. samAdhAna-vAta kharI, paNa jarAka zAMtithI vicAra kare ke dharmAstikAya, adharmAstikAyanI sthiti jevI keIka cIja che, kAraNa ke anaMtA pudagale ekaThAM thaI ne eka Tebala banela che, temAM anaMtA paramANuo ekaThA thayelAM che. emAM keInathI nA paDAya tema nathI, ane temAM dharmAstikAya AvI gaye. jagatane cheDe che ane tevI maryAdAvALI jagyA hovAthI temAM ApaNe rakhaDavuM paDe che, je maryAdA na hoya te paramANune ke jIvane bheLA thavAne prasaMga Ave ja nahi, paNa AvuM niyamita sarkala che eTale temAM ja bhaTakavAnuM thAya che ane bhegA thavAnuM bane che. AthI skaMdharUpe bhegA thavAya che. base mAIlane dariye hoya ane temAM pUrva-pazcima be bAjue be deDakAM mUkayAM hoya te kyAreka bhegAM thAya, paNa A anaMta lekanA jIve bhegA thAya kevI rIte ? je lekane cheDe ja na Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 " zeThazaka prakaraNa darzana hata te AgaLa ne AgaLa jIva cAlyA jAta ane bhegA na thAta, paNa kahe ke bhegA thavAnuM bane che, kadharUpe thavAya che. eTale mAne ke maryAdA karanAre padArtha keI che. zAnI maryAdA? te te maryAdA gatina che. je gatinI maryAdA kare te pachI sthitinI maryAdA karanAra paNa kaIka bIjo padArtha joIe. gatinI maryAdA karanAranuM nAma dhamastikAya che ane sthitinI maryAdA karanAranuM nAma adharmAstikAya che. ajIvatatvanI zraddhA e samyakrava - A dharmAstikAyAdi bhede rUpe ajIvane mAne tyAre ja samyaktva sAcuM gaNAya, nahi te sAmAnya ajIvane mAnanAra te dareka darzanakAra che, paNa AvI rIte dharmAstikAyAdi pAMca jaDa padArthone paNa ajIvatatva tarIke mAne tyAre ja samyaktva gaNI zakAya. ( jema kAcanA TUkaDAne hIre kahenAra kare jhaverI na gaNAya, tema ghaTapaTAdi padArthone ajIva mAnanAre samyaktva na gaNAya. tatve karIne padArthanuM zraddhAna vAstavikapaNAe-svarUpe karIne padArthanuM zraddhAna tenuM nAma ja samyaktva che. nAma mAne karI samyaktva na hoya. arthAt dharmAstikAyAdi bhee karI ajIva padArthonuM zraddhAna thAya te ja samyakatva! jIva ane ajIva e be padArthonuM svarUpa juduM ane nAma paNa juduM che, jema hIrAnuM svarUpa juduM ane nAma paNa juduM che, ane kAcanA TUkaDAnuM nAma paNa hIrArUpe juduM. virame nahi te be dareka Astika darzanavALA sukhanA sAdhanane puNya mAne ane duHkhanA sAdhanane pApa mAne emAM be mata nathI, temaja pharaka paNa nathI. je jIvanA svarUpane aMge pharaka hatuM te spaSTa daSTie puNya-pApamAM pharaka nahi lAge paNa jarAka vicAra kare. jema duniyA kahe che ke karaze te bhagavaze, karaze te pAmaze, paNa jenA darzanane prathama pagathiye cale manuSya tema na bole ke karaze te Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25. traNa tavanI parIkSA 239 bhagavaze ke bharaze. have Azcarya thaze ke tyAre jene zuM bole ? te vadhe tyAM ja che. jeo nahi virame te DUbaze. eTale paccakakhANu nahi kare-virati nahi kare teDUbaze ja kare te DUbe e te anyamatamAM che, enArakIsTanI TaLI daSTAna tarIkeenArakoTanI ToLImAM jenuM nAma hoya ane tene membara je thaI gaye heya, pachI te ghare besIne kaMIpaNa na kare chatAM paNa te gunegAra che, paNa te temAMthI bace kayAre? te rAjInAmuM ApIne nAma piza (bAtala) karela hoya tyAre te bace. je TeLIne gerakAyadesara gaNe che te TeLImAMthI rAjInAmuM ApI kha na hoya te tenI paNa dharapakaDa thAya ja arthAt sapaDAya. tema ahIM ApaNe keNa chIe? aDhAre pApasthAnakanI TeLInA membara chIe. kayAM bhavamAM te ToLImAMthI nIkaLyA hatA, te te kahe hiMsakapaNanI ke jUThanI TeLImAMthI ke uThAugIranI ToLImAMthI kayAre nIkaLyA hatA ? kahe ke aDhAre pApasthAnakonI TeLImAM rahyA hatA. have te manuSya ghare besI rahyo hoya chatAM tene gune AccethI pakaDe ja chUTakAre thAya. arthAt TeLImAM rahevAvALAne hAthakaDI thAya ja. rAjInAmuM na Ape tyAM sudhI te gunegAra ja gaNAya, tema ahIM aDhAre pApasthAnakanI TeLImAMthI rAjInAmuM na Ape te te dharma rAjAne gunegAra che. tIrthakarene paNa rAjInAmAM A vAta jyAre dhyAnamAM leze tyAre zAstrakAro jaNAve che ke-tIrthaMkaranA jIne paNa rAjInAmAM peza karavAnI jarUra paDI che. mahAnubhAve ! dareka payuSaNamAM kalpasUtra tame sAMbhaLe che. temAM kahe cheke "sAbe vaLagarika vya" eTale gherathI nIkaLIne sAdhupaNuM Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 SoDazaka prakaraNa darzana lIdhuM ema kema bole che? sIdhuM kaho ke "sAdhupaNuM lIdhuM ema nahi kahetAM "gRhasthapaNAnuM rAjInAmuM ApIne sAdhupaNuM lIdhuM." ema kahe che. AvI rIte tIrthakaranA jIvene paNa rAjInAmuM aDhAre pApasthAnakanuM ApavuM paDe che. A vAta kudarate paNa svIkArI che. jema mahAvIra mahArAja pUjya rAjakumAra che. devadevendrothI pUjAyelA che. jenI sevAmAM janmathI caMpradyota, udAyana, zreNika Adi rAjAo hAjara che. te rAjakumAra e pratijJA le ke-"mArA nimitte karela khorAka mAre nahi Ave. are! ephake dina snAna nahi karavuM. are ! brahmacaryanI pratijJA pALavI. tema sacitta pANI pIvuM nahi eTaluM ja nahi paNa vAparavuM ke sparza paNa na kare." AvI aDaga pratijJAo jemaNe be varSa sudhI satatapaNe pALI che, chatAM kudarata nA kabUla kare che, kAraNa ke mana:paryava jJAna temane thayuM nathI. je kudaratane te tyAga kabUla hota, te sAdhupaNuM kabUla heta te mana:paryava jJAna thAta. are ! zAstrakAre paNa gRhasthaparyAyanA 28 varSa nahi mAnatA, trIsa varSa mAnyAM, kAraNa ke saMsAramAMthI rAjInAmuM peza thayuM nathI. zAstrakAra tyAgI tyAre ja mAne ke aDhAre pApasthAnakanI TeLImAMthI rAjInAmuM peza kare te ja. have keTalAka kahe che ke-ghare tyAgadharma zuM nathI thatuM? are ! kudarata paNa gharanA tyAgane tyAga mAnatI nathI. khuda tIrthakara mahArAje ghare tyAga karela hovA chatAM kudarata kabUlAta rAkhatI nathI. are ! rAjInAmA vinA lekhuM na gaNAyuM, have zAstrakAre paNa rAjInAmA vinA tyAgane lekhe gaNatA nathI. tethI ja gRhastha paryAya aThThAvIsa na mAnatAM trIsa ja mAnya. pUjya rAjakuMvaranI avasthAmAM tyAgadharmane svIkAya, chatAM gRhasthaparyAya trIsa varSane gaNe ane tethI ja "zALA saLagArisaMs) ema lakhyuM ane kahayuM. puNya-pApa AkhI duniyA mAne che. have Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 traNa tattvanI parIkSA rA puNyapApa jaina darzana svIkAranArane bhAgavuM paDe ema nahi, paNa paccakkhANa na kare te sa`ne bhAgavavuM paDe. have jeTaluM viramAya nahiM, te sarva karmAMnu kAraNa che. pApathI na viramAya tethI karyaMba Mdha. jo anyamatanA hisAbe karaze te bharaze' ema laIe te AkhI na thIarI' marI jAya. nigAdiyA hiMsAnu kAraN na ane nigodanI vAta UDI jAya. nigeAdanI vAta tyAre ja kabUla karAya ke virame nahi te kabadha kare' ema thAya tyAre anAdinA nigekriyA jIvanI kAyA sUkSma che. emanI kAyAmAM kevaLajJAnInI kAyA paNu 'nIcI' gaNAya. ahIM apekSA dhyAnamAM rAkhajo. kevaLa" mahArAjanI kAyA ayAgIpaNAmAM hAya, te paNa tenAthI jIvanI virAdhanA thAya, bhale pachI peAtAnA prayAgathI virAdhanA aTakelI che, paNa A sUkSma nigeAdanI kAyA kAInA ghAtamAM kAraNa na bane. ajavALuM koI ne dhakko na mAre. tenAM puddagalA ApaNA bahAranAM pudgalAthI khArIka che eTale dhakko lagADI zakatAM nathI. tema A sUkSma nigeAdanA jIvAnAM puddagale koinI athaDAmaNamAM Ave nahiM ane khIjAnI hiMsA paNa na ja karI zake. AvI ucca sthiti kAyA jo koinI hAya tA te sUkSya ekendriyanI che, kAraNa ke tenAthI parajIvAnI hiMsA na thAya. tema bIjA jIvAne hiM'sAnA kAraNarUpa pAte na ja bane. A vAta sUkSma ekendriyamAM ghaTe. khIjAmAM te pote hiMsA kare ane hiMsAnA kAraNa paNa bane. AthI ucca kAyAnI sthiti mAtra sUkSma ekendriyanI che. AvI sthiti kevaLI mahArAja ayegI thAya tyAM paNa nathI, te pachI AvI ekendriyanI sthitimAM nigodamAM kema paDI rahyA che? puNyabaMdha zAmAM ? vacana, mana te che ja huM ane kAyA te sUkSma che. eTale kare te bhare'e ItaranA mate te A atiucca gaNAya chatAM nIcenA 16 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana sthAnamAM kema? jana darzanakAra te mithyAtvanI mAphaka aviratipaNAne karmabaMdhanuM kAraNa mAne che. jyAre sarva darzanakAre pApane kAraNa mAne che, paNa pApathI na virame tepaNu pApa baMdhAya" evuM mAnanAra tejana dazanakAra ja che. pratijJA na kare te baMdhAya ja evuM mAnanAro jainamata che, ane tevA svarUpe pApa mAnanAro itara darzanakAra nathI. pApanI jema puNyamAM te vAMdho nathI ne ? te duniyAe je puNyabaMdhana mAnyuM che te vastrapAtrAdinA dAnamAM mAnyuM che, paNa AzravanA rokANane laI ganI zubhatA, tene lIdhe puNya baMdhAya evI mAnyatA keInI nathI. evI mAnyatA mAtra jaina darzananI che. saMvara, nijerA - ApaNAthI zuddha cAritranA pAlanathI vaimAnikapaNuM yAvatu pAMca anuttaravAsI banI zakAya che. sava saMvaravALA yugamAM UMcAmAM uccapaNuM manAyuM che. je saMvarane na mAne te pachI UMcAmAM uccapaNuM rahe je kayAMthI ? jJAnI traNa guptivALo-eTale mana, vacana ane kAyAnA rakSaNavALa e jJAnI-kSaNamAM sAgaropamanAM pApa khapAve che, evI nirjarAnI vAta keNa mAne kahe ke evI nirjarAnI mAnyatA anyanI nathI. jainadarzanane mekSa " zaMkA-bhale te na hoya, paNa mekSanI mAnyatA te che ne? game tevA raste paNa mULa kaceye te Abe, eTale mekSa nakkI che. paNa saMvara nirjarA game te rItanAM mAne tethI zuM vadhe? mukhya dhyeya sAcuM hoya te basane ? samAdhAna-ATalA mATe kahe che ke-ekSanuM dhyeya mAnyuM paNa bIjAoe mekSa ke mAnya che? jemAM jJAna-darzana, vIrya ke sukha anaMtA hoya te mekSa keIe mAnya nathI. AtmAnAM janmamaraNa na thAya tevI rItane mekSa Itie mAnya che. paNa sarva kALa akSaya ane avyAbAdha hovA sAthe anaMta addhisiddhine dhaNI Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 traNa tAvanI parIkSA 243 jemAM thAya, te mekSa ke e mAnya nathI. ane tethI kahevuM paDe che ke "na ze :" e lakSaNa mokSanuM bAMdhavuM paDe che, eTale sarva karmane kSaya che jemAM te mekSa hoya. AvA lakSaNavALe mekSa keI darzanakAre mAnya nathI. bALaka paNa bhAgyazALI - AthI AtmAnI addhi kevI che te jeNe oLakhI ke jANI nathI, ke samajyA nathI, te pachI tenA sadupayeAga ke durupayogane te zI rIte jANe! sadupayega ke durupayegane na jANe ke na samaje te pachI tevAne sagIra ja kahe paDe. milaktane mAlika ane hakkadAra chatAM uMmara lAyaka na thAya tyAM chokarAne sagIra gaNIe zAne mATe? -vyavasthA mATe. chekarAne jema vyavasthA mATe nAlAyaka gaNue chIe, tema ahIM A AtmAnI trAddhi je anya darzanakAree jANI, mAnI ke kahI paNa nathI, tevI AtmAnI addhine jAyA, mAnyA ke vyavasthA karyA vinAnA heIe pachI sagIramAMthI ApaNe chUTatA nathI. sagIra bALaka paNa janmatAM nasIba laIne ja Avela che. nahi te ucca kuLamAM Ave ja kayAMthI? bhale te bALaka milakatane ke tenI vyavasthAne ke sadupayeAga ke durupayegane na samajate hoya paNa uccakuLamAM te ja mATe te bhAgyazALI che. tema A jIva paNa bhAgyazALI che, kAraNa ke bAdara ekendriyamAM AvyuM tyAre teNe tene vicAra nahote karyo. yAvat manuSyapaNu sudhI AvavA mATe vicAra nahoto karyo. yAvat manuSyapaNA sudhI AvavA mATe te vicAra nahato karyo, chatAM ahIM kudarate tene te raste joDaye ane te AvI pahoMce. manuSyapaNuM paNa tiyacapaNuM kema nahi ? kaSAyanI pariNati maMda karI, pariNAme suMdara banAvyA, ane tethI manuSyAyuSya baMdhAyuM che. kaSAyanI tIvratA hoya te naraka, tiryaMca gati baMdhAya ane kaSAyanI maMdatAe manuSya ke devagati thAya. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDazaka prakaraNa darzana zaMkAe zAthI kahe che ? "bAbAvAkya pramANe nahi bane. tame kahe te mAnI laIe, paNa kaI rIte te samajAve te ThIka. samAdhAna-vAta kharI. eka vAta dhyAnamAM rAkhe che jene aphINanuM vyasana che tene ghare jamavA bolAve, tene pAMca pakavAna Ape ane aphINane kADhe na Ape to badhuM pheka, paNa aphINano kADhe ApIne chAza ne Tale jamADo to paNa te sAruM ja kaheze, kAraNa ke te pitAnI Tevane rasa hato ane te cIja tene maLI che. tema ahIM tIvra krodhAdivALA te kahevAya ke jeNe magajane kAbU gumAvyuM hoya. ahIM manuSyapaNAmAM te magajane kAbU game te bhayathI rAkhavuM paDe. kAbU na hoya te sarpAdinI gatimAM javuM paDe, eTale tiryaMca ke naraka gatimAM javuM paDe. gAya, gheDA Adi ratAvALA kahevAya. te chokarAne zIMgaDuM mAryA vinA na rahe. have chokare lAkaDI mAre te gAyane keTaluM nukazAna ! " A vicAra jAnavarane na hoya, paNa manuSyane te vicAra hoya che. ene to magaja upara kAbU che ja nahi. gussa kare ke pachI tenuM zuM pariNAma Ave tene vicAra te na kare, te jIvenuM sthAna nIca gati hoya. aphINiyAnI beThaka te kAvAkhAnAmAM hoya eTale tyAM A dina aphINa ja dhULatuM hoya. tema je je kodhane AdhIna thAya tevAonuM ghara kayAM heya. kAbU vinAne kodhAdi hoya tyAM. have tevI jAti kaI? te naraka ane tiryaca. have krodhAdi kaMIka maMdatAvALA heya ane AyuSya bAMdhyuM, tethI manuSyapaNAmAM AvyA. A badhuM kudarate karyuM.. manuSyapaNAthI AgaLa kudarata nahi laI jAya. have anyamatanuM pakaDene ke kudarata ahIM sudhI lAvI te have TheTha pahoMcADaze, "jene dAMta ApyA te cAvavAnuM paNa Apaze ja paNa khetaramAM kaI jagAe keIe reTalA pakavyA? jema varasAde anAjane pakavyuM, tema daLIne roTalA paNa te karI deze? varasAdanuM kAma te Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25. traNa tavanI parIkSA ra45 anAja vAveluM hoya tene phaLa tarIke karI devAnuM. anAjane laNavuM vagere kAma to manuSyanuM che. tyAM kudaratanuM kAma nathI, kadAca anAja sudhI kudarate karyuM paNa roTalA to kudarata nahi ja kare. have tame mAne ke manuSya sudhImAM kudarate lAvI dIdhA, eTale AgaLa paNa laI jaze ema nahi bane. A eka vacana bhagavAna mahAvIranuM vicAraze to khyAla Avaze. manuSyapaNuM pachI ughamanI jarUra ja bhagavAna mahAvIra mahArAja udyoga, niyati, karma, kALa ane svabhAva ema pAMca vastune mAnatA hatA chatAM "mathi varipa?" vagere eka ja kema belyA? "nA" Adi kema na belyA? kaho ke pAMca kAraNone mAnanArA chatAM ekane ja pikAra kema ? " je saMte vigi" ema paphi khasatramAM belIe chIe, te saMsadA e kema nathI belatA? kAle, svabhAve karI karma karavAnuM jIve karI lIdhuM che, temAM atyAre jIvanI sAdhyatA nathI rahI. jemAM trasapaNe temAM paNu paMcendriyapaNuM, temAM manuSyapaNuM, ucca kuLa, sAmagrI, baLa vagere maLelAM ja che. te sarva kudaratanA pratApe thavAnuM thayuM, paNa have je AkI che te to jIve ja karavAnuM che. jema khetaramAM varasAda to varasI gaye paNa kheDIne vAvavuM ke daLAvI boTalA banAvI khAvuM, te to puruSane AdhIna che. tema ahIM sarva vastuo kudarate ApelI che, paNa have to bIjuM ja karavAnuM rahyuM, ane tethI bhagavAna mahAvIra mahArAjane kALa-svabhAva-niyati-bhAvi e cAra kabUla chatAM vAta eka ja kahe che ke "artiA vacce risara para UThavAnI kriyA, IcchAnI kriyA-baLa-karmavIrya-purUSakAra kriyAnuM phaLa vagere tamArAmAM che, mATe tamAre te saphaLa karavAnI jarUra che, eTale A uparathI tamArA vIryane pherave e ja upadeza che. A tamArUM kartavya bAkI che. tethI "gathi re' Adi vacane belyAM. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 thoDAka prakaraNa dazana A uparathI teo udyoga, niyati Adi mAnanArA na hatA tema nathI. eka veMtanI jagAmAM kolasA hoya ane cAre bAju cAra cAra AMgaLa rAkhADA hoya, vacamAM keAlasA che temAM agni nAkhIe to kAlasA ja maLaze, paNa rAkhADo nahi baLe, kAraNa ke agninA svabhAva che ke 'nahiM maLelAne khALavuM' tema upadezakonA svabhAva che ke-nAha siddha thayelAnI siddhi mATe ja upadeza ApavA. tema ahIM A manuSyapaNA sudhI kudarate lAvI dIdhA. temAM AvatAM keTalI muzkelI AvI che tenA khyAla karI, temAM AtmAnI Rddhi jANI, tenA sadupayoga ke durupayoga samajavA sAthe vyavasthA karatAM zIkhIe teA ja kharA mAlika gaNAI e. maLelI maheramAM paNa traNa va kudarate jene sAdhana meLavI ApyAM, temAM traNa kalAsanA vidyArthI e hAya. jema kalAsamAM traNa varga hoya, tema ahIM kudarate jenA upara sapUrNa mhera karI che, tenA paNa traNa varga che : mALa, madhyama buddhi ane buddha. liMga, vana ane tattvathI bALAdi koIne khALa ke madhyama rahevuM nathI gamatuM. sahune budha ke pati thavuM game che. khALa kone kaheveA, te samajIne AtmA te sthitimAM che che ke nahi te vicAro. tevI ja rIte madhyama buddhivALA ane sudha kone kahevA te vicAro. 6 draSTA ane daza nIyanA svarUpanA a MgevicArIe te bAhya vananA aMge vicAranArA badhA bALaka' zArIrika pravRtti dvArAe vicAranArA te madhyama' ane tattva daSTie vicAranAra te tattvajJa eTale uttama tarIke gaNAvyA. A badhA darzanIya tarIke joyA. deva, gurU ane dharmane a Mge bAhya pravRtti Adi joI ne je gaNI le, te danIya padArthane aMge mALa, madhyama ane uttama paNa e rIte kahevAya. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25. gaNa tatvanI parIkSA 247 have svarUpe gaNIe te te kevI rIte? dharmamAM liMga, vartana ane mArga dvArA parIkSA che. tema gurU ane devamAM paNa samajavuM eTale dekhavAnI je cIja tenI apekSAe bheda thayA. have dekhanArAonI apekSAe bheda pADIe. jema lIlA kAcanA cazmAM paheryA hoya tethI te cIjo lIlI dekhAya. ahIM mULa bheda kayAMthI? te bheda cazmAMthI che kAraNa ke jevA raMganA cazmA, tevA padArtho dekhAya. tema ahIM bALa, madhyama ane budha e traNamAM je phera hoya te darzanIyamAM pharaka thAya. have bALakAdi traNanuM svarUpa kevuM gaNavuM? te te te mATe jaNAvyuM ke daSTipradhAna bALaka hoya, te liMgadvArA parIkSA kare. madhyama buddhivALe vicArapradhAnavALe hoya ane tattvavALe te mArga upara daSTi rAkhI, parIkSApradhAna hoya tethI te budha gaNAya. A traNa bhedo svarUpe pADyA. dazanapradhAna mATe bALa, vicArapradhAna mATe madhyama ane parIkSAbuddhi hevAthI buddha. have te traNa zuM? liMga vRtta ane tattva e traNa darzanIyanA bhede che, tema ahIM darzana, vicAra ane parIkSA e traNa bhede zI rIte ? te aMge samajAvAze. je satyathI hiMsA thAya te satya nahIM paNa asatya ja che, kAraNa ke ahiMsAnA rakSaNa mATe bIjAM vate che, ja jema cIbhaDAnA rakSaNa mATe vADa karAya che, tema. - Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MARIN ke vyA che khyA darzana, vicAra ane parIkSA ADES tera kAyi jANyA vinA tenAthI bacavuM muzkela zAstrakAra mahArAja zrImAna haribhadrasUrijI mahArAja paDazaka prakaraNamAM AgaLa jaNAvI gayA ke je koI bhavya jIva A manuSya kSetramAM AvI pacendriya, saMjJIpaNuM, ucca kuLa, deva, guru ane dhamanI jogavAI pAmele che te have te kAThiyAothI gherAyele na hoya, te ja deva. guru ane dharmanI parIkSAmAM joDAya, ane tenA svarUpane jANe paNa khare, sAmAnya rIte "tera kAThiyA' e zabda ApaNAmAM prasiddha che, paNa te kayAM? e pUche te kahevA keI taiyAra nathI. are! Dagale ne pagale tene vyavahAra karatA hoIe, paNa tene na jANIe tyAM sudhI tenA nivAraNane upAya zI rIte ? jema graha jANayA vinA tenI pIDAthI dUra rahI zakIe nahi, paNa jyAM graho ja jANatA na hoIe tyAM zuM thAya? tema kAThiyAo mAthA upara AvIne rAjya karI jAya tyAM sudhI khabara paNa na paDe. kAraNa ke kAThiyA kayA te jANatA nathI, mATe kAThiyAone jANavAnI jarUra che. saMkhyAthI manuSyapaNuM muzkela AthI manuSya paNa AdinI durlabhatA jaNAvatAM jaNAvyuM che ke caude rAjelekamAM A vastu ati muzkela che. kaI ane kema ? te nArakI tiryacapaNAmAM muzkela kahe te ThIka, paNa devagatimAM muzkelI ? kema ? te manuSyapaNuM devagatine meLave, eTale devapaNuM maLavuM saheluM che. duniyAdArInI daSTie manuSyapaNuM saheluM lAge, paNa jenI jagyA meTI te saheje maLI zake. paNa jenI jagyA ochI Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra6. daztana, vicAra ane parIkSA 249 te maLavAnI muzkelI. A vAta duniyAmAM dekhIe, samajIe ane mAnIe paNa chIe. te have devanI saMkhyA eTalI badhI jamarajasta che ke manuSya karatAM saMkhyAtaguNI, tyAre garbhaja manuSyanI saMkhyA AgaNatIsa AMkavALI che. A hasAbe kahA ke manuSyanI saMkhyA ghaNI ja ochI, veDhe gaNAya teTalI, tyAre devanI saMkhyA asaMkhyAtI. AthI devapaNuM maLavuM saheluM che. sthAnanI apekSAe manuSyagaNuM maLavuM muzkela vaLI devanA umedavAra keTalA ? eTale te pAmavAne lAyaka keTalA ? tA kaheA ke ekendriya te nahi ja ne ? temaja vile kriya paNa nahi ja ne? devatA ke nArakIe paNa marIne devagatimAM na ja upaje. have rahyA phakta manuSya, tiya`ca paMcendriya; jyAre devanAM utpanna thavAnAM sthAneA asakhyAta guNA ane tyAM umedavAra mAtra e ja ! paoNMcendriya tiya ca ane manuSya e e ja che. deva gatinA A be ja umedavAro che, ahI manuSyanAM sthAnA veDhe gaNAya teTalAM chatAM tenA umedavAro ghaNA. devagativALA, narakagativALA temaja ekendriyAdi paNa manuSyapaNAne meLavI zake, eTale sava gativALA manuSyapaNA mATe lAyaka che. jenA umedavAra ghaNA hAya ne jagyA thADI hoya te te maLavI sukela ke jenA umedavAra echA ane saMkhyA ghaNI hAya te maLavu muzkela ? A bannemAM muzkela karyu ? have manuSyapaNuM saMkhyAmAM echu hAvAthI ane umedavAra ghaNA hAvAthI te maLavu muzkela che. tyAre devapaNAnuM sthAna mATuM ane umedavAra ochA eTale te maLavu sahelu che. tethI manuSyapaNuM cauda rAjaleAkamAM maLavu muzkela che. sukela evu AcAya paNuM; uttama kuLa paMcendriya saMpUrNa paNu te manuSyapaNu pAmyA chatAM A pazu muzkela che. khatrIza hajAra dezamAM 25aa deza mAtra Aya che. hajAramAM bhAga karatAM paNa Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rapa0 . SoDazaka prakaraNa darzana Aryana deze ochA che, tevuM AryapaNuM pAmyA chatAM uttama kuLamAM AvavuM muzkela, kadAca adhama kuLamAM gayA te sIMgamAMthI ja maLyA. have uttama kuLamAM AvavA chatAM gaLathuthI paDatI hoya te te mAtA taraphathI. tenAthI bAlyapaNAmAM saMskAra paDe, kAraNa ke samajaNa AvyA pachI te pitAnA saMskAra paDe. mAtA je uttama saMskAravALI nA heya te uttama saMskAra bALakamAM na Ave. tema chatAM paMcendriya saMpUrNa paNuM maLavuM muzkela e maLavA chatAM tera kAThiyAo maLe te muzkela, kayA ? Alasya, meDa Adi je tera che te. A tera kAThiyAo jyAM sudhI hRdayamAM vasyA hoya tyAM sudhI deva, guru ne dharma pratye nUkavAnuM mana na thAya, keTalAka che evA ALasu hoya che ke jarAke haravuM pharavuM hoya te temane ghaNuM ja muzkela thAya. ALasu jAMbu khAnAra jema jAbu mATe ghoDesvArane eka musAphare bAlAvya. zA mATe? peluM paDeluM jAbu laI mukhamAM nAkhavA mATe. have pele kahe che ketuM ALasupIrane "pIra che. tyAre pele kahe che-tame ke huM ? vADa oLaMgI khetara vaTAvI ahIM AvyA ane eka najIkamAM rahelA. jAMbune ApatAM zuM thAya che? vaNa vege ALasa karAvanAra kAThi ALasa AvA manuSya deva, gurU ane dharmanI parIkSA zI rIte karI zake? have je manuSyapaNuM vagere pAmelA hoya paNa kAThiye e. jabarajasta hoya ke te uThavA ja na de. ApaNe zuM ? "karaze te bharaze e ApaNe vicAravAnuM na hoya. Ama ALasa pitAnI dazAne batAve. AvI rIte kAyAnI ja dazA che ema nahi paNa vicAramAM ya te "ALasa" nAmane kAThiye AgaLa thAya ja. kAThiye ekale kAyika ALasa kare tema nahi, paNa vAcika ane mAnasika paNa, ALasa kAThi kare ane karAve. eTale dharmathI dUra ja rAkhe. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dana, vicAra ane parIkSA 51 kunA phaLamAM izvaranI jarUra nathI .. ALasa ADI ane parIkSAmAM utare tyAM buddhi parAvavI paDe tyAre mUMjhavaNa thAya. te sIdhA rastA kADhI na zake. jema jagat paramezvare karyu haze te? have jo jagatane paramezvare banAvyuM haze tA jaina dhama mAnavA nakAme ane jo paramezvare nahi batAvyu haze teA itara dharmAM mAnavA nakAmA, kAraNa ahIM Izvara ja sa` cIjonA ane karmonA kartA ane che. temAM potAnI javAbadArI hotI nathI. ema itara dharmImAM kramAvyu che, tyAre jaina darzana teA peAtAnI javAbadArI rAkhavA sAthe karmanA kartA tamA pote ja che ane sati ke durgAtanA bhAjana tame pote.' tamArA kanA hisAbe tame sukhI-duHkhI thayA che. AvatA janma kevA levA e pAtAnA hAthamAM che, eTale jevI karaNI karA tevA janma maLaze.' tame karaNI sArI karI tethI kharAba janma izvara Ape ema banatu nathI. jo karaNI sArI karI te have sati ja maLaze, eTale karaNInI javAkhadArI potAnA zire ja che. zakA-gunegArane ApoApa sajA ja thatI nathI, tene mAjIsTreTa ke rAjA hoyate| ja sajA kare, nahi te te mane zI rIte ? tema ahIM karmo karanArane sajA karanAra kAIka khIjo joIene ? samAdhAna-vAta kharI, paNa tuM maracuM khAya che ane tane khaLatarA khaLe che. te sajA karavA kANu Avyu ? tema haraDe khAvAthI reca, ghI sAkara khAvAthI ThaMDaka- -A koNe karyu ? kaho ke nyAyAdhIza vinA A banyu. zAthI? tArA hisAbe tA jhADA karavA paNa nyAyAdhIza joIene ? jagatanA padArtho pAtAnI meLe potAnuM kAryAM kare ja che tema zubha ke azubha pudgalA baMdhAya te potAnu kArya kare ja. temAM nyAyAdhIzanI jarUra na hoya. jo tuM karmoMmAM nyAyAdhIzane lAvIzane te pachI khaLatA, ThaMDaka AdimAM paNa joizene ? kahA ke padArtha jaDa hovA chatAM Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2para poDazaka prakaraNa darzana tene svabhAva che ke te te rUpe pariName che. tema ahIM karmone svabhAva che ke je je rUpe hoya te te rUpe pariName. eTale pApanA pudgalane svabhAva che ke-te du:kharUpe pariName che. te ja rIte puNyanA pudgalane svabhAva che ke te sukha rUpe ja pariName. are ! kSaNe kSaNe ApaNI pariNati pheraphAra thAya che, temaja kSaNamAM keInA pratye krodha thaye ane tene gALa dIdhI, tethI Izvare gALa devaDAvI ema kahevAya che? bIjAnA saMskAra-bhaMDAmAM bhagavAna have jene loko pAsethI bhagavAnanA nAme dhUta khAvuM che te lake ja Izvarane kartA kahe che. IzvaranA dalAlarUpe vacce rahevAthI brAhmaNe zrAddha AdimAM kamAI khAya che ane tethI ja pitAnA kuTuMbanA nibhAva mATe vacce Izvarane goThave, eTale javAbadArI badhI tenA zire nAkhe. sArAM-narasAM karavAnuM kAma bhagavAnane mAthe. ApaNAmAM paNa tevA "saMskAre che, jema "bhagavAna karaze." kALiyAnI jeDe dhoLiyA rahe te sAna na le paNa vAna te le. eTale tame mithyAtvI bhale na thayA paNa vAta te tenI lIdhI. jemAM niraMjana, nirAkAra che, jeNe jagatane pitAnA karmothI uddhAra karavAnA rastAmAM ja joyuM che, tene mATe javAbadArI sukha-duHkhanI naMkhAya ja kema? kAgaLa lakhavAmAM paNa juone paraNAvavAmAM paDa, jaNavAmAM jorU ane hUMDAmAM bhagavAna jema keInI kALetarI lakhe tyAre lakhe ke phalANAbhAI marI gayA, temanI pAchaLa bALa saMtAna che, keI bIjuM che nahIM. bhagavAnane gamyuM te kharuM. have ahIM mithyAtvInA paricayamAM AvavAthI ApaNe bhale mithyAtvI na thayA, paNa temanA saMskAra te lIdhA. kahe ke bhUMDAmAM ja bhagavAnane AgaLa karavA che. paraNAvavAmAM paDane AgaLa dhare che. jANavAmAM strIne AgaLa kare che. ahIM jainamatamAM pitAnI - karaNI mATe pote ja javAbadAra che, temAM Izvarane kaMI saMbaMdha nathI. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26. darzana, vicAra ane parIkSA 253 have tame kaheze ke je Izvara kaMI sukha, duHkha ke sadgati ke durgati nathI karate. te pachI tene mAnave zA mATe? | tIrthaMkara mahArAja kumArga, sumAgane batAve mAstare skUlamAM je zikSaNa Ape che te zA mATe? mAstarane adhikAra zikSaNa ApavAnuM ane te paNa uttama. pachI jIvananirvAha kema kare te vidyAthIne adhikAra che. mAstare te upAye kIrti meLavavAnA kahyA hatA, paNa vidyAthI pachI kIrti meLave ke apakIrti meLave, temAM mAstaranI javAbadArI na gaNAya. sUrya ke ajavALAnI javAbadArI keTalI ? kAMTe ke kAMkarAne batAvI Ape teTala, paNa te tyAMthI upADI bIje na mUke khADe, Tekare ke kU Adi te batAve, paNa tenAthI dUra rahevuM ke bacavuM, e kAma dekhanAranuM che. tema ahIM trilekanAtha tIrthaMkara mahArAja mAstaranI jema kumArga, sanmArga batalAve ane tenA phAyadA jaNave. , DUbelA ane DUbatAone dekhIne dayA khAvI, ane A taravAnI IcchAvALAone tarata bacAvavA e jaina zAsananI rIti che. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyA che khyA deva, guru ne dharmanI parIkSA g SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSBka che kheDUta vagere dhama gaNAya zAstrakAra mahArAjA zrImAna haribhadrasUri ma. bhavyanA upakArane mATe paDazaka prakaraNamAM jaNAvI gayA ke-"va: pati ji'' manuSyamAtra dharmane lAyaka. paNa dharmane lAyaka chatAM te dharmane meLave kevI rIte ? pitapetAnI daSTie parIkSA karIne te meLave. sAmAnya rIte dharmanI prIti AkhA jagatane rahelI che. jagatamAM je vastu vahAlI lAge tenA juThThA paNa zabdo prIti karanArA thAya che. jagatamAM addhi siddhi vahAlI hoya teya brAhmaNanA AzIrvAdathI maLI jAya ema nathI hatuM, chatAM tevA ja AzIrvAdathI khuza thAya, nAkhuza na ja thAya. kaI aSTasiddhi ke navanidhAna ke ciraMjIva kahI de, tethI bhaMDAra ke mRtyu thavAnuM haze te temAMthI keI bacaze nahi, chatAM tenAthI khuzI ja thAya, vaLI kaI gALe bele tethI nakhkhoda thatuM nathI, eTale tenA kahevA pramANe banavAnuM nathI, chatAM jUThA zabda aniSTavAcaka hovAthI pitAne kodha karanArA nIvaDe che. AvI jAtanI sthiti che, eTale kapela jo zabda paNa aniSTa lAge che, tevI rIte ahIM paNa AryamAtrane dharmiSTha-dharmI kahe che te rAjI rahe, jema "akhaMDa addhivALA thAo" ema jUThuM bole che, kAraNa samRddhi karavAnuM kahenAranA hAthamAM nathI, chatAM te kahevAthI sAMbhaLanArane krodha caDhate nathI. tema ahIM dharmanuM AcaraNa na karate hoya chatAM jo paNa dharmiSThapaNAne zabda kAMdha karAvanAra thatuM nathI. tevI ja rIte adhamI' zabda kahevAmAM Ave te tene kodha caDhe che. tenuM kAraNa te aniSTa zabda che. mATe "puNyavAnuM kahevAthI rAjI thavAya che ane Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27. deva, gurU ne dharmanI parIkSA 2papa pApo' kahevAthI nAkhuza thavAya che. Ama kema bane che? te dharma ISTa che, pApa aniSTa che. mATe have te dharmane karI zake ke nahIM, pApane cheDI zake ke nahIM te vAta judI. Arya manuSyamAtrane dharma ISTa che, pApa aniSTa che te cokkasa thayuM. AcaraNa game tevuM karate heAya te jovAnuM nathI, paNa mAnyatA te upara pramANe che. Ama chatAM dhamI che tema na kahI zakAya, paNa teo dharmane sAre gaNanArA che. dharmane sAro kevI rIte gaNe ? zreNika rAjAnI sabhAmAM leke vAta kare che ke, "loka adhamI thayA che, teo pApa karatAM DaratA nathI. jIvanamAM premanuM nAma paNa nathI." tyAre abhayakumAre kahyuM ke A loke mAtra saphAInI ja vAta kare che, pachI vicAryuM ke eka vakhate svapnamAM "huM rAMDayo" evuM mane lAgyuM eTale bAyaDI kahe ke huM marI enA karatAM tame ja mane ! ahIM duniyA adhama che eTale huM te dhamI ne abhayakumAre kahyuM ke jenadharmane sa e che ke-pote pApathI viramya na hoya tyAM sudhI te pitAne pApI ja gaNe, A vicAra jene nathI Avate, te pitAne dhama mAne ane lokone pApI mAne paNa te vAta samajAvavI kevI rIte ? eka keyaDo karyo. eTale abhayakumAre kahyuM ke-pApI cheDA hoya che ane dhamI ghaNuM hoya che. pradhAna tarIke ahIM abhayakumAra che. eTale be mAsa vItI gayA. pachI leke kArtika mAse occhavanI ujavaNI karavA jyAM jAya che, tyAM be mahela raMgANuM : eka sapheda ane bIje kALe. "je leke dharmiSTa hoya te saphedamAM jAya ane je adhamI heya te kALAmAM jAya" ema jAhera karAyuM. badhA dhaLA mahelamAM gayA. phakta cAra ja zrAvaka kALA mahelamAM gayA. ahIM khetIvALe paNa sapheda mahelamAM gayA che. tene dharma mATe pUchyuM, te te kahe che ke khetI karavAthI anAja thAya, te loke khAya ane tenAthI te jIve che. mATe te dharma che. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 SoDazaka prakaraNa darzana khATakI Avele tene pUchayuM ke tuM ahIM kema ? te hiMsakaprANI eTale mAMsAhArI prANIonuM huM piSaNa karuM chuM, nahi te temanuM zuM thAya ? have tyAM Avela tene pUchayuM ke tuM kema dhamapaNamAM Avyo? te dareka para mAro upakAra che, kAraNa amArA lIdhe loke jAgatA rahe. vaLI suthAra-luhArane te amArA lIdhe kamANI che. je cAra na hoya te pachI temanI kamANa zAnA upara thAya? emaNe dharma sAre mA, paNa kI pitAnI daSTine. ahIM sarva vAnAM karavAnAM che pitA mATe, chatAM te svArthane dharma kahe che - have ahIM kALA mahela upara AvI joyuM te tyAM cAra zrAvaka hatA. temane pUchayuM ke tame ahIM kema? te temaNe kahyuM: ame pApI chIe-aDhAre pApasthAnakemAM pravartelA chIe pachI ame dhama zI rIte hoIe? A banane uparathI lekene dharmaadharmanI khabara paDI. temAM ahIM dharmanI daSTidaSTimAM pharaka heya. - bALajIvanI bAhaliMgathI devanI parIkSA ahIM je "bALaka" zabda sAmAnya duniyAdArImAM vaparAya che, paNa zAstrakAra kahe che ke rAga ane dveSathI bharAyele eTale rAgadveSanI pravRtti upara kAbU na rAkhI zake te bALaka jugalIyA prathama jema Agnine pakaDavA gayA hatA, paNa temAM anartha thaze tenI khabara temane na paDI. bALaka kAma paDe te mAnA paNa jhaTIyAM kheMce, eTale rAga ane dveSe karIne vyApta hoya tene dUra karavAne avasara na hoya tenuM nAma bALaka. eTale vicAra pramANe vartana karanAra, pariNAma te jue nahi te. arthAt jenI rAgadveSavALa azubha pravRtti heya tenuM nAma bALa. have te bALaka dharmanI pravRtti ke devaguru ArAdhanAnI pravRtti kare te vyavahArathI kare, vyavahAra pUratI ja tenI daSTi hoya. have madhyama buddhivALe zuM vyavahArane nahi dekhe? tatvadaSTivALe zuM vyavahArane nahi dekhe? Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra7. deva, gurU ne dharmanI parIkSA ra57 te te vyahArane jarUra joze. madhyamabuddhivALe mukhyatAe vartanane dekhe ane vyavahArane te sahAyaka tarIke ja dekhAze, temaja budha taravane ja joze, eTale devane aMge vyavahAra, vartana ane tattvane jeze. have prathama bALa buddhivALe devane aMge zuM leze? cAra atizaya ane ATha prAtihAryA. vIsa atizaya vagere bAhya lakSaNe jemAM hoya tene ja deva tarIke te mAne, te sivAyanAne deva tarIke na mAne ATha prAtihAryuM te zuM che? te bAhya lakSaNe ja che. bAhyadaTavALAne devapaNunI parIkSA mATe uparanI cIje ja jevAnI haya, ane te dvArA ja devane pArakhI zake. A devanuM bAhyaliMga thayuM, tethI zAstrakAroe paNa bAhyAlakSANuvALA devane namaskAra karavA jaNAvyuM che, vaLI-"tamArA pApAvije" evuM vizeSaNa ApIe chIe. vaLI cauda svapna sahita, tIrthakara kuLamAM je avatAryA hoya, te ja vItarAga thaI zake. - have kalpasUtramAM jema zALAne aMge vAta cAlI che, tyAM gauzALAmAM janmele che-eTale ja gauzALAmAM janmele heya te gauzALe. eka sagRhastha jevAnA ghare paNa nahIM-sumaMgaLA ane maMkhalinA ghare janmela hatuM. have gazALAnuM tattvajJAna ke vartana kevuM kharAba che te jaNAvavuM jarUrI hatuM, te ja jaNAvatAM tenA janmanuM sthAna, mAbApanuM daridrapaNuM vagere bhagavAna mahAvIra mahArAjA jaNAve che. kema? te temanuM tIrthaMkaranuM liMga gRhasthapaNuM bahAranuM je hoya te tapAsavAnuM hoya. eTale ke rAjakuLamAM jene janma nathI te AvI rIte tIrthakara banI zake nahi. vaLI garbhasaMharaNa vakhate iMdrimahArAjA le che ke rAjyakuLAdi je UMcA kuLa hoya ane rAjyalakSamI vadhatI hoya tyAM ja tIrthakaranuM gRhasthapaNAmAM pAlana thAya. are ! khudavItarAgapaNamAM azokAdi prAti hAryanAM cihno heya. vaLI uvavAmAM -tIrthakaranA vihArane 17. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 SoDazaka prakaraNa darzana aMge jaNAvAyuM ke AkAzamAM cakAdi vagere lakSaNe yukata ja tIrthakara heya. . * A uparathI digambare kahe che ke ame tyAgane mAnIe, bhegane na mAnIe. te pachI tIrthakara kevaLIne dariyAne kinAre mekalavA, kAraNa ke prAtihAryAdi vinAnA je heya te sAmAnya kevaLI che. tene tIrthakarathI ya ucca mAne. prAtihAryAdi sahita je tIrthakara hoya che temane tuM tyAgI mAnIza ane tethI "nA diMtAna) pada tuM mAnIza nahi ke jaMpIza nahi. pachI te "name kevalINuM" e pada bolavuM paDaze kAraNa kadi zatruone jItelAne namasakAra nahIM karAya, kAraNa tIrthakaramAM bAhyasamRddhi jarUra hoya. atizaye dezanA vakhate heya ane prAtihAryo te kevaLajJAnathI te TheTha mekSa sudhI heya. paheregIra jema AThe pahera hAjarI Ape tema A prAtihAryo covIse kalAka hAjara rahe ane tethI ja tenuM nAma prAtihAryA. AvI rIte devatattvanI parIkSA mATe bALaka je bAhyaliMga jue te ATha prAtihAryA ane trIsa atizaya Adi. tethI haribhadrasUrijIne kahevuM paDayuM ke "jastha rAnane zALA nAsti" arthAta saMkalezajanaka rAga nathI, eTale AtmAne durgatimAM laI janAre rAga chadmasthapaNAnI dazAmAM paNa na ja hoya. ane AvI sthiti chavasthapaNAmAM hoya che. bhagavAna tIrthaMkara-mahArAjA devanuM bahAranuM liMga prAtihAryAdi che. temanuM vartana kevuM hoya? to "prazamarasanimagna daSTi yugma prasanna" eTale strI ke rAga, ajJAnathI vimukata, hathiyArAdithI rahita ane banne daSTi jenI zAMtarasamAM magna hoya te vItarAga. te mATe hemacaMdrasUrijI kahe che ke-jagatamAM nATakIyA je hoya te mULa pramANe vartana te kare, eTale zivAjI thaIne AvanAre dakSiNI pAghaDI Adi paherIne anukaraNa kare paNa A bIjA matavALAo te sAcA deva tarIke na bane e te ThIka, paNa nATakIyA deva paNa nathI banI zakatA. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27. deva, gurU ne dharmanI parIkSA 259 ghaghha jhine mudrA tathAbhyA-" AtmakalyANanA AdarzarUpa banavuM hoya te bahAranA zarIranA avayavo te ThIka rAkhavA paDe. jemane krodha nathI. ema kahenAranAM hoTha phaphaDatA hoya, AMkha lAla hoya, te pachI temanAmAM krodha nathI e kema manAya? vaLI, ahIM zarIranA je avaya hastAdi te UMcA kema? phodha, rAga, lebha, hAsyAdi nathI te A zarIrane dekhIne bIje kema mAnI zakaze ke AmAM kodhAdi nathI ? vaLI zarIra paryakAsane joIe, paNa te che nahIM, eTale hAtha pagAdi UMcA che. prathama te zarIranI je vItarAgapaNAnI dazA te paNa nathI. vaLI daSTi-te je mANasane kaMI paNa levAdevA na hoya, tenI jagyAe A nAsikA upara draSTi ja nathI, AvI je devapaNanI mudrA te paNa zIkhyA nathI. are ! AtmAne Adarza rUpa rAkhI zaktA nathI eTale nATakiye te DhabachabamAM dAkhala thaI te vezane to bhajave, paNa A te tevA vezane paNa bhajavI jANatA nathI. pachI temane deva kevI rIte kahevA? eTale zarIra-nAsikA-daSTi Adi mudrAne je na sAcavI zake tene deva manAya kema? Ama vartananI parIkSA thaI mukharUpI kamala jemanuM prasanna haya, vaLI jene khoLe strI vinAne hoya, A vartana dvArA vItarAga devanI parIkSA thaI. ema prathama liMga dvArA devanI parIkSA thaI. madhyamabuddhi ane budhanI deva5rIkSA have tethI AgaLa vadhelA jIve kahe che ke ema nahIM, kAraNa ke rAjakuTuMbamAM koI evA paNa avatare che. vaikriyabuddhi pherave, haiMgIo paNa hoya, tethI kahe che ke AgamatattvavALe azokavRkSAdinA lIdhe devatatva na mAne. te havA joIe e vAta judI. temAM vyatireka khare, anvaya nahIM eTale jyAM jyAM azakAdi hoya tyAM deva, ema na mAne, paNa jyAM jyAM azoka na hoya tyAM deva nahIM ema to mAne. vaLI madhyama daSTivALAnI apekSAe prazamarasanima, deva vagere vartanane jue kharA, paNa te vinAnAne Deva na mAne. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 voDazaka prakaccha darzana mALA, hathiyAra, strI Adi cihno pauSadhavatI zrAvakane ke sAdhune paNa na hoya tethI temane deva na manAya, paNa jyAM devapaNuM heya tyAM prazamAdi hoya. vaLI sarvajJo vailokyapUjita hoya tethI A vAta jyAM hoya tyAM ja devapaNuM. badhA sarvajJa heya te kevaLIo hoya ja. A sarvajJo judI jAtanA. kevaLajJAna jyAre eka prakAranuM mAne chete pachI kevaLIpaNanA be bheda kema ? vAta kharI, tame eka guphAmAM badhA gayA che, tyAM aMdhAruM ghara che tyAM keIe dIvAsaLI saLagAvI kAko karyo, tenAthI bIjAoe paNa kAkaDAo karyA. ahIM kAkaDAnA svarUpamAM bheda nathI chatAM badhAne tAraka kAkaDe prathamavALAne ja gaNAya. te svarUpe jude nathI chatAM mukhya tAraka te te ja gaNAya. nahitara navANuM kAkaDAvALA guphAmAM herAna thAta, tema jyAre mokSa mArga pravarsale naheAte, eTale duniyAmAM tyAgamAM sukha che e sarvane paNa khyAla nahote paNa bhegamAM ja sukha e vAta manamAM hatI. bhagavAna RSabhadevajI jamyA hatA te pahelAM. aDhAra keDAkoDI sAgaropama sudhI kenI e ja mAnyatA hatI ke meLavavAmAM sukha, majhA, paNa choDavAmAM nahIM. tyAgamAM sukha ke majhA? e thIarI kADhI keNe? bahAranA padArthone choDavAmAM ja sukha nirUpAdhikapaNuM karo temAM ja majA. AvI vAta UbhI karanAra keNa? prathama joI ke sAMbhaLI hoya te te vAta judI. svapnAmAM nahi evI "tyAgamAM dharma e vAta jeNe UbhI karI. tene upakAra keTale? vaLI cAritra laIne sarvapaNAnuM daSTAMta pUruM pADanAra tIrthakara sivAya bIjo kaI nahi. prathama daSTAnta tarIke A tIrthakara che ane tethI tenuM sarvajJapaNuM te dAntarUpa che. tethI pahelavahelA sarvajJapaNuM prathama tIrthaMkaranuM che. have pArzvanAtha prabhu pachI kevaLajJAnanI zarUAta thAya che te mahAvIra prabhu ja samajavAnA ATalA mATe zAstrakAroe mokSanI sthiti be prakAranI kahI, eTale eka Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ra7, deva, gurU ne dharmanI parIkSA tIrthakara mahArAjanI pATanI paraMparAo ane bIjI amuka kALasudhI. ema be prakAranI bhUmi kevaLIpaNA mATe kahI che. vaLI rAga, dveSa ane meha e traNane sarvathA kSaya je prathama koI kare te te tIrthakara ja hoya. vaLI "zaileyapUjita >> arthAt rAgAdine kSaya karI sarvajJapaNuM meLavavAthI duniyAmAM pUjya bane ane na paNa bane. jema jhaverInA hAthamAM badhA hIrA AvI gayA hoya e niyama nathI. tema je guNa hoya te devendrothI pUjAyA hoya evo niyama nathI ane tethI te guNa nahi ema te nahi ne? jema aMdhakamuni Adi kevaLI thayA paNa devendrothI pUjAyA nahi, eTale te kevaLI nahIM ? have ahIM keI paNa tIrthakara rAga, dveSa ane mehane kSaya karIne thayelA hoya te te devendrothI pUjAyelA ja hoya. bhale guNa ghaNuM hoya paNa te "devendrothI pUjAyA hoya te guNa" e niyama che ane tethI kevaLajJAna thAya tyAre eka koDa devane prathama samavasaraNa banAvavuM ja paDe. parSadA hoya ke na hoya ane tethI juvAlukAmAM jaIne prabhunuM samavasaraNuM banAvavuM paDyuM. tyAM nathI sabhA ke parSadA. vaLI mahAsena vanamAM samavasaraNa karyuM te vyAjabI che kAraNa ke tyAM gaNadharAdinI sthApanA thaI. ahIM juvAlukAmAM samavasaraNanI racanA thaI te vakhate sAdhu, sAdhvI ke zrAvaka zrAvikA nahetA thavAnA te prabhu jANatA hatA, chatAM tyAM beThA kema? kahe ke tIrtha pravate ke na pravarte tema ja sAdhu, sAdhvI ke zrAvaka ke zrAvikA ane ke na bane paNa tIrthaMkara thayA eTale devethI pUjanika banyA ane tethI samavasaraNanI racanA thAya ja. - hIre jhaverInA hAthe paDaye eTale cepaDe te seMdhAya ja, tema ahIM kevaLajJAna thAya eTale tIrthakara devendrothI pUjAya ane te niyamita pUjAya. te jenuM mana haMmezAM dharmamAM che tene te paNa pUje che te kinI apekSAe ? - . -- Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * Id - - ghoDazaka prakaraNa darzana tIrthakaranI apekSAe. saMpUrNa kevaLI thavA chatAM bicArA upAdhimAM gherAyelA hoya che, jema araNika munivara kevaLI thavA chatAM devethI pUjAyA nahi. kevaLIe pUjAya ja e niyama te mAtra tIrthakara mATe ja levAya. kaI paNa tIrthakara devethI pUjAyA vinA hoya ja nahIM. eTale janmAbhiSekathI laIne yAvatuM mekSa sudhI pUjAya che. tatvadaSTivALe vaLI "yathAsthita" eTale zAsana pravartAvavuM, makSa mA pravartAva tenA aMge padArthonI yathArtha dezanA Ape. bIjAe kahe te yathAsthita nahi ane tame kaho te padArtho badhA yathAsthita che tenI khAtarI zI? vaLI dareka Astika nave tane mAne che. koI paNa Astika chavAdi tane mAnyA vinA rahI zakto nathI, te pachI te yathAsthita tattvavAdI nahi ane tame sAcAbolA e zI rIte ? bolavAmAM pharaka kema paDe che? jaina zAstrakAra jIvAdi tatve bele tyAre bIjAo pramANAdi ne dravyAdidvArA tattvane kahe che. AmAM kAraNa zuM? te tyAM che atyaMtara daSTi ane bAhyadaSTi. jIvAdarUpe oLakhe te atyaMtara daSTie ane bAhya daSTie bele tyAre dravyAdi. eTale Itire guNanuM vivecana karatAM spardhAdi kaheze, tyAre jaine sparzAdi guNe bolaze. eTale jJAnAdi guNe je AtmAnA sAdhyarUpa che, tene mukhya rAkhe che. bIjAone Azrava sarvathA cheDe saMvara Adare te pAlavatuM nathI. tenuM nirUpaNa ja nathI. tyAre jainene Azrava cheDa, saMvara Adara vagere pAlave che ane tethI tenI prarUpaNa sAcI gaNe. tethI yathAsthita rUpe jIvAdi tattvanI prarUpaNa karanArane deva mAnyA. AvI rIte bALa ke madhyamabuddhie ane budhe paNa parIkSA traNa rUpe karI, chatAM bALakane madhyama buddhimAM pharaka kyAM paDe ? te bALaka te prAtihArya hoya tyAM ja deva mAne, prAtihArya vinA deva na ja mAne. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra7. deva, gurU ne dharmanI parIkSA madhyama buddhivALe zAMtarasAdi jue tyAM je deva mAne. jyAre budha sarvajJANadine mukhyatAe jue tyAM ja deva mAne. budha cAra mULa atizamAM AvyuM. apAyApagamAtizaya, jJAnAtizaya, vacanAtizayAdine tapAse. - guru ane dhamanI parIkSA AvI rIte devatatvanI parIkSAne aMge traNe jaNa judI rIte tapAse, tevI rIte gurutatvane aMge traNe jaNA judI rIte ja tapAse. bALaka guru paNuM zAmAM gaNe? veza heya, vihAra karatA hoya, gocarI lAvatA hoya, mA khamaNAdi tapa, pratikramaNadi karatA hoya ke leca karAvatA hoya. A tyAga joIne temane sAdhu tarIke mAne. - jyAre madhyama buddhi je ke e dekhe, paNa sAthe bolavA-cAlavAnI vyavasthA temaja gecarI lAvavAmAM paNa vyavasthA che ke nahi? eTale pAriSThApanika samiti sAcave che ke nahi? temaja mane gupti Adi traNa gupti pALe che ke kema? arthAta ATha pravacana mAtAne joIne madhyama buddhivALe temane guru tarIke mAne. have budha-bAhya tyAgane jarUra mAne, IriyAsamiti Adi paNa jue. e be hovA mAtrathI mAne ema nahi; chatAM zAstravacana mAnavA sAthe utsarga-apavAdane mAnanArA che ke nahi ? e vagere tapAsIne guru tarIke mAne. AvI rIte traNe judI judI daSTie gurutatva mAne ane zAstrakAre kahyuM che ke-sAdhuoe traNe vAte dhyAnamAM rAkhavI. devane aMge liMga, vartana ane tatva, tema guru ane dhamane aMge paNa samajavuM. dharmanA liMgamAM kahevAya che zuM ? " aDhAre pApasthAnakane tyAga che ke nahiM? vaLI adhyayanAdi che ke nahi? ema joIne bALaka dharmane mAne. vaLa "jaba laga Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -DAka prakaraNa darzana ghaTameM prANa tyAMsudhI dayA pALavI ema nahi, paNa dayAnAM sAdhane kayAM? kaI paNa dharmamAM dayAnAM sAdhane nathI. phakta jaina dharmamAM ja dayAnAM sAdhane che. rajoharaNa, muhapatti, kAMbaLI, pallAM vagere. are! zrAvakane aMge paNa caravALe, gaLaNuM vagere dayAnA sAdhane che. "jA kuttA billIkuM mAra," ema bolyAmAtrathI e banatuM nathI. paNa prathama dayAnAM sAdhana batAve, pachI jaba laga ghaTameM prANu bole to te yathArtha gaNAya. bIje dayAnAM sAdhana na hoya ane tenI kriyA na hoya paNa jainemAM IriyAsamiti Adi sAdhana hoya temaja pALavAnA upAye heya. mATe jaba lagaDha ema bolatAM vicAra karI le. jyAM mAtra vacananuM kathana che, paNa sAdhana, upAya nathI tene dharma na kahevAya. have madhyama buddhivALo sAdhanAdine tapAse ane budha tatva dvArA dharmane tapAse. nina badhuM rAkhe che. mahAvIranA sAdhuo ane jamAlinA sAdhuomAM pharaka zuM ? kahe ke te pratikamaNAdi karatA, temaja gecarI Adi lAvavA sAthe ATha pravacana mAtAne vatava paNa karatA hatA. A badhuM rAkhatA chatAM khATale meTI khoDa zI "mALe re karyA pachI karyuM ema kahe paNa karAtuM hoya te karyuM na kahe. sthUla daSTivALAne karyA pachI karyuM kahevuM game, paNa bArIka daSTie vicAre te khyAla Ave ke samaya pachInI vAtamAM zubha pariNAma Ave ane nirjarA thaze ke pariNAme pUrNa thayA pachI nirjarA thaze? kahe ke je zAsakArane siddhAMta che te bagaDI gayo. eTale # # samafma je jIva je je samaye zeka agara azaka pariNAmamAM Ave, te vakhate zubha-azubha karmone bAMdhanAra che. eTale AkhI nave tatvanI sthiti bagaDI jAya. jANavA mAMDayuM te vakhate jANyuM na kahevAya, to pachI bIje samaye darzana thayuM. eTale AkhA kevaLajJAna Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra7, deva, gurU ne dharmanI parIkSA 265 ane darzananI sthiti palaTAI jAya. ATha karma sahita thAya te vakhate mekSa nahi paNa bIje samaye mekSa thAya ema mAnavA jatAM AkhA zAsananI paristhiti badalAya. have samaya judo laIe te pachI kevaLajJAna ke darzanane levA na paDe. ahIM tattvane vAMdhA paDe te te budha puruSa na ja mAne, kAraNa ke tattvane vAdha AvyuM. ahIM liMga ke vartanane vadhe nathI. AvI rIte deva, guru ane dharma-e traNanI liMga, vRtta ane tatva dvArA tapAsa karanAra bALaka, madhyama ane budha hoya che. Ama chatAM haribhadrasUrijI ekalA gurutvane aMge liMga, vRtta ane tattva che ema kema kahe che ? eTale sAdhune aMge te kema kahyAM? je have ekalA sAdhune aMge hota te "dharmajurAri " e pada mUkayuM te na mUkata, paNa saddagurunI parIkSA karanArA karata. have pitAne ISTa dhama ane dharmanI parIkSA AvI jAya ane tenI ja pratijJA karelI che, chatAM guru mATe traNa kahyAM tenuM kAraNuM che. jagatamAM gurune AdhAre ja deva ke dharma che. tamo e jinezvarane deva zAthI mAnavA lAgyA? kaho ke tamane gurue zIkhavyuM tethI. kadAca zaiva ke vaiSNavane mAnatA hatA te te guruo mahAdevane deva tarIke manAvata. deva ane dharma e belanArI cIjo nathI, deva belanArA hoya paNa temanI hayAtImAM e potAnA kSetromAM bele. pachI te guruo ja kahe ane tethI adhyAtmakalpadrumamAM munisudarasUrijIe kahyuM-sava tane lAvanAra gurumahArAja che ane tethI liMga, vRtta ane tattvaparIkSA guru dvArA ja che. tenA AdhAre deva ane dharma samajAze. temAM bALakAdi guru tatvanI parIkSA zI rIte kare ? te adhikAra age jaNAvaze. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariNAma, tattva ane bhAvanA 8888. - dhana, strI ane kuTuMbanuM svarUpa zAstrakAra mahArAja zrImAna haribhadrasUrijI ma. bhavyanA upakArArthe aSTaka prakaraNamAM AgaLa jaNAvI gayA ke "vA gharati. Tijha A saMsAramAM sAmAnyarIte corAsI lAkha jIvani kahevAya, paNa bhramaNanI apekSAe gaNIe te saMkhyAne pAra nathI. sAta lAkha pRthvIkAya, paNa temAM keTalI vakhata AvyA tene pAra nathI. corAsI lAkha jIvanite te jAtinI apekSAe che. sAta lAkha pRthvI Adi sthAne che tevI rIte anaMtI pudgalaparAvanI sthiti sudhI jIva rakhaDe che. rakhaDatAM rakhaDatAM keIka bhavitavyatAne vege bAdaramAM, yAvat trasamAM paNa manuSyapaNuM paMcendriya saMjJipaNuM, yAvata, uttama kuLa Adi sarva bhavitavyatAe AvyuM paNa jema varasAdanuM kAma anAja pakavavAnuM che paNa reTa thaI keLiye karavAnuM nahIM arthAt AgaLa prayatna khAvAvALAne joIe, tema ahIM paNa manuSya paNa sudhInI lAyaka sAmagrIe mUkayA te kAma bhavitavyatAnuM hatuM. have ApaNuM kAma che, te zuM che? manuSyamAtrane siddhAMta sukhanI IcchA. koI paNa sthitimAM jIvanuM sAdhya sukha ja hoya che. kuTuMba ke dhananuM sAdhya hoya te paNa pariNAma te sukha ja sarajAyeluM hoya che. eTale sAdhya sukhanuM ja hoya. te mAne kevI rItanuM ? gaLyuM khAtAM mukha thAkI jAya te khAruM ke tIkhuM khAvAnI IcchA thAya, paNa A sukhane bhegavatAM anaMta kALa vyatIta thavA chatAM. tenA vaLAviyA tarIke sAthe keIne jIva IcchatuM nathI. are! lAgalAgaTa, sukha bhegavavAnI vAMchA kare che arthAta sukhane cheDe nathI !. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28. pariNAma, tattva ane bhAvanA 267 tene ADA hAtha na devAya, bheAjana pANImAM to ADo hAtha na devAya. TADha tApane mATe ADA hAtha khare, paNa sukhamAM ADo hAthana devAya tevuM sukha joI e-eTale du:kha na thAya tevuM, have tevuM sukha che kayAM ? te vicAyu ? hIrAnI IcchA hoya teA hIrAnI khANu tarapha javuM joie. prathama khANanA khyAla ja na hoya teA hIro kayAMthI maLe ? duHkha na thAya, sukha nAza na pAme ane sa...pUchu tevuM sukha che kyAM ? sthAnanA nizcaya vinA upAyanA nizcaya kare keNu ? upAyanA nizcaya vinA pravRtti paNa kANu kare ? dhana mAlimalakata Adi je duniyAmAM meLave che tenA mATe sarTiphikeTa che ke te mUkIne javAnuM. te mUkAvavA rUpe kAyado ADe Avaze. je koi vastunI prApti A duniyAmAM karA, te sa mUkIne javAnuM, paNa te sAthe laI javAnu nathI. dhanamAlarUpa je sukhanAM sAdhanA te te mUkI javAnAM che eTale pAchA nirAdhAra banyA. ,, vaLI kahIe chIe ke " dUbyAni tiSThanti gRhai " eTale pAchA kareADA bhegA karyAM ane mammaNa zeTha jevAe amane bhegA karyAM, jatAM e badhu rahe te ghare rahe. be divasamAM keAInI sAthe evI mahobata thAya che ke te vaLAvavA paNa Ave, paNa A dravya te maratAM samaye ghare ja rahe che. jenI pAchaLa tamAe tamArI jiMdagI veDaphI nAkhI che, te "Avajo" ema kahevA paNa nathI AvatuM. have te jaDa che eTale na mele paNa cetana hoya te? te vicArene ? te mATe kahe che ke "nAza vizvAsamRmaya; strI cetana che eTale te paNa cAka sudhI Ave ne pAchI vaLe. cakalAthI pAchI ja phare. strI sukhadu:khanI bhAgIdAra che, AkharUnI bhAgIdAra te nahi; paNa kuTuMba che. khAvA pIvAnI bhAgIdAra strI che. "amAruM kuLa, vaMza, ke kuTu ba' kahenAra teA kuTu khI ja nIkaLe, paNa te smazAna sudhI ja Ave. have te koika bhAkharUnA bhAganA bhAgIdAra che paNa sukhadu:khanA Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 SoDazaka prakaraNa darzana bhAgIdAra keI nathI. aMguTho kapAya tenI vedanAnuM phaLa te mAtra zarIra ja bhegave. dhana, strI, kuTuMba te duHkha le kharA? zarIra te janmathI joDAyuM ane maraNanI chellI ghaDI sudhI rahyuM ane chevaTa citAmAM baLI gayuM che. mULe badhAmAM matabheda che. eTale puNya pApa mAne ane dhana paNa mUkavuM paDe che. emAM matabheda nathI. nAstika paNa samaje che ke je meLavyuM te mUkavAnuM ja che. ApaNA dhanamAla kuMTuMbakabIlA rahenAra nathI tema te paNa ApaNe haMmezAM rahevAnA nathI. jiMdagImAM je pite karmo karelAM che tene anusAre ja jIvane javuM paDe che. eTale AvatI gatine mATe deranA keNa? eTale zarIra, dhana-mAla, kuTuMba ke strI judAM paDaze te vakhate ApaNAM karmo ja AgaLanI gati mATe deraze. karmo vinA kaI bIjuM deranAra nathI. sarva mUrkIne javAnuM che tenA upara sukhanI IcchA rAkhI te A bhava pUratI-jiMdagInA cheDA sudhI. AgaLa zuM ? kaho ke sukha joIe sarvakALanuM ane sAdhana meLave che A bhava pUratAMjiMdagInA cheDA sudhI paNa AgaLa zuM? kahe ke, sukha joIe sarva kALanuM ane sAdhana meLave che A bhavanuM, te e kema bane? te sAdhana evuM meLave ke sarvakALa eka sarakhuM rahe. te sAdhana kayuM? te dharmanI beMka, je AvatA bhavamAM javAba deze. dhana mAla, kuTuMba strI Adi parabhavamAM javAbadAra nathI mATe dharma ja parabhavamAM javAbadAra che ane tethI lekenI lAgaNI dharma pratye thAya te Azcarya nathI ane tethI AryamAtra dharma zabda sAMbhaLe. khAsa vAta dhyAnamAM rAkhavI ke jema vastu kiMmatI vadhAre, tema ThagAIne Dara vadhAre. hIrA, motI, sonuM-cAMdI sarva banAvaTI thAya paNa letuM ke dhULa banAvaTI nathI thatAM, kAraNa ke tenI kimata nathI. - jenI kiMmata vadhAre hoya te vadhAre banAvaTavALuM heya. have ahIM dharma kiMmatI che. kiMmatI kema? te paisAnI traNa pAIo hoya te temAM kiMmatI pise ja gaNAya, kAraNa ekathI aneka thaye, Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28. pariNAma, tattva ane bhAvanA 239 temaja rUpIAnA ane paisAmAM-rUpI kiMmato. jenAthI vadhAre maLe te vadhu kiMmatI gaNAya, tema ahIM paNa A dharma e manuSyapaNu, paMce ndriyapaNuM, A kSetra, uttama kuLa, jAti, dhanamAla, strI kuTuMba ane tamAma sukhanI sAmagrI meLavI ke eTale te dharmane pachI kiMmatI kahevA ja paDe. jenAthI aneka vastu maLatI hAya te mULa vastu kimatI lekhAya. sAmAnya dRSTie vicArIe te paNa dhama ka matI lAgyA vinA na ja rahe. have dhama ja parabhavamAM sAthe AvanAra ane te dhama ja bhavabhava mATe beMkarUpa che. haurAmAM jeTale dago na heAya tenAthI vadhu dago dhama mAM rahelA che, kAraNa tenI kiMmata sarva zreSTha che. pAImAM ThagAyA tA pAI gaI. paisA, AnA ke rUpauAmAM ThagAyA te teTaluM ja nukazAna thAya, paNa dhanamAM jo ThaMgAyA te teTaluM ja nukazAna thAya. zAkamAM gayA tA dina bagaDe paNa bAyaDImAM ThagAyA te jiMdagI bagaDe ane dhama mAM ThagAyA te bhavAbhava khagaDe. tyAre karavuM zuM? tA dhamanI parIkSA karavI. zAkabhAjI, kApaDa ke dArzInA lAvavA mATe bIjAne bhaLAve, paNa meAtI jevI kiMmatI vastu lAvavAnI hAya ane ThagAvAnuM jaNAtuM hAya tA te levA pote ja jAya, jyAre pAI, paisA ke rUpiyAmAM DhagAvAnu hAya tA tethI sAvaceta thaIe chIe te jenAthI bhavAbhava sudhI ThagAvAnuM thAya tenI parIkSA karavI joI e. haribhadrasUrijI kahe che ke dharmAthI prANIe sUma buddhae dha ne tapAsave! joie. manuddhA sA jJeya: hIrAmAtI pArakhavAmAM je buddhi rAkhA tenA karatAM paNa ati sUkSma buddhithI dhane jANavA joI e, kAraNa ke bhavitavyatA sArI haze te dhasArA maLaze ane bhavitavyatA vAMkI haze, te kharAkha dharma prApta thaze. vaLI sArI maLavA chatAM bhavitavyatA vAMkI haze te te pAche kharAma prApta thaze, Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa nAM kAryo che. karaNa te bhAra ra70 SoDazaka prakaraNa darzana mATe bhavitavyatA upara ja AdhAra rAkhe ke nahIM ? bhavitavyatAnuM kAma te egya sthAne pahoMcADI devAnuM. pachI pravRtti che. pite karavAnI che. yathApravRttikaraNa sudhI bhavivyatatA paNa apUrvakaraNa te AtmAnA udyama sivAya bane ja nahIM. apUrvakaraNa bhavitavyatA na ja batAve te pachI anivRttikaraNa te bhavitavyatAne batAve ja kayAMthI? puruSaprayatnanAM kAryo che. tame mAne che ke bhavitavyatA anukULa thaze paNa te sarva, tema nahIM bane. buddhivinA dharmanA pariNAma, chatAM tyAM adharma thaze. sUphamabuddhie dharmane tapAse. have kiyAe karma ane pariNAme dharma." ahIM amArA pariNAma dharmanA haze eTale karmabaMdha nahIM thAyane? zAstrakAra kahe che ke-je pariNAma kAma nathI lAgatA te A vAkya anupayogI che? te nA, che te upayegI, paNa prasaMge te upagI che. jema keIka Akasimakayege jIvahiMsA thAya tyAre pariNAma sArA hoya, tethI karmabaMdha thAya paNa te dhamI ja gaNAya. have kaIka jIvane mAravAnA hisAbe viSa ApyuM paNa tenA zarIramAM rega na hate ane tethI te bacI gaye. paNa ahIM Akasmika mege bace che, chatAM te dharma na gaNAya, paNa te karmabaMdha ja gaNAya. Akasmika yoge "kiyAe kama" ane "pariNAme baMdha" e vAkya sarva sthaLe AgaLa karAya te muslIme gAyanI katala kare te paNa dharma gaNAya ! ahIM tenA pariNAma te dharmanA gaNAya, chatAM dharma na ja gaNAya. dhAgApaMthIo bakarA, ghoDAgadheDAnA heme kare, tethI pariNAma te dharmanA che, chatAM te dhama na ja gaNAya. AvA vicAre upara dhoraNa nahIM rAkhavuM paNa sUtmabuddhie dharmane tapAsa. have je nahi tapAsIe te phaLa nahIM maLe ne? tenA. buddhi dharmanI hovA chatAM e pramANe vartavAthI dharmane nAza thaze. bIjI rIte dharmanI buddhie rahelA chatAM dharmane nAza Dagale ne pagale thaze.te kevI rIte banaze? tyAre haribhadrasUrijI mahArAje be dAkhalA ApyA che. temAM Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28. pariNAma, tatva ane bhAvanA ra71 eka e che ke keIka rAjA mahArAjA che. te jaMgalamAM gaye che. tyAM kaIka garIba, bhUkhe, tarasya bhakta hatA, te garIbane khAvAnuM sAdhana maLyuM che, tevAmAM pelA rAjAe tene dekhe, paNa te mUcchagata hate. bhaTakatAM bhaTakatAM eka vakhata garIbane rAjAe vAghathI bacAvyo. garIbe vicAra karyo ke jagatamAM anAja e khAvAnI cIja kharI, paNa upakAra te vALavAnI cIja che, khAvAnI nathI. have A rAjAne upakAra zI rIte vALuM ? tethI teNe vicAra karyo ke-keIka bhavitavyatAe A rAjA padabhraSTa thaI garIba5Ne jaMgalamAM rakhaDe ane huM rAjAnI sthitimAM AvI tene upakAra karuM te sarakhe upakAra vaLe. AvA vicAravALAne zuM hitaciMtaka gaNa ? je ke daSTi te upakAranI che paNa upakAranI jagyAe ahIM apakAra vicAravAmAM Ave che. kaMI kamInA che? ahIM ahitaciMtanane pAra nathI. kema ? garIbamAM bArIka buddhi nathI. yAne tIrthakara mahArAje ApaNane dharma Ape che paNa temane upakAra vaLe zAthI? pharI pAchA te saMsAramAM Ave, rakhaDatA thAya ane huM dharmasvarUpa banI tIrthaMkarapaNe thaI dezanA ApuM te badale upakArane vaLe. ahIM paNa vicAra upakArane badale thavArUpa che, paNa daSTimAM apakArane pAra nathI. eka AcArya vihAra karatA karatA eka gAmamAM gayA che. tyAM vyAkhyA calAvI che ke eka jJAna evI cIja che ke te apratipAtI che. samartha jJAnIe ema vicAryuM ke huM kayAM A bhaNe? A te ghecANa kare che, A vicArathI bIjA bhave jJAnane chAMTo na AvyA ane te mUrkha banyA. apUrva zraddhAvALA hoya, cAritra paNa pratipAtI heya, chatAM agIAramAM guNaThANethI paDI jAya. apratipAti keI paNa heya te vaiyAvacca che. vaiyAvacca karyA pachI tenuM garpaNa, niMdana kare te paNa tene te tenuM phaLa maLyA vinA na ja rahe, abhimAne jJAna jAya. krodhe tapanuM phaLa jAya paNa vaiyAvaccanuM phaLa te Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 thoDAka prakaraNa dazana abhimAne, krodhe ke mAyAthI paNa na jAya, tenuM phaLa tA jarUra maLe, ne maLe ja, bhagavAnUM mahAvIra mahArAja gautamane jaNAve che ke-je bimAra sAdhunI mAvajata karanArI te ja mane mAnanArA, ane mane mAnanArA te avazya mAMdAnI mAvajata karanA, te ja mane mAnanAra te avazya mAMdAnI mAvajata karanArI hAya ja. cakravatI duniyAmAM zUravIra, paNa tene cUrI nAMkhavAnI tAkAta kAnAmAM ? kahe ke AhukhalajImAM. paNa bAhubalajImAM e tAkAta zAthI ? kahe| ke vaiyAvaccanA prabhAve. ahI jo ke cakravatI paNAnA prabhAve mUThThI paDI nahi, ane kadAca upADatAMnI sAthe jo paDI hAta, tA bharata ane cakra bannenA ghANa vaLI jAta. AvI tAkAta vaiyAvaccanA guNe ja maLI che. AvI rIte vyAkhyA karI tyAre koIka bhadrika sAdhue paccakkhANu mAgyA ke mAMdA sAdhunI vaiyAvacca karavI. guru paccakkhANu Ape ane pelA paccakkhANu le. upAzraya ghaNA hAya, sAdhunI jogavAi DAya eTale sheje taiyAvaccane lAbha maLe, paNa koIka dina evA AvyuM ke jyAM kaI mAMDhA ja nahIM ! pelA sAdhu vicAre che ke AcAya mahArAje vaiyAvaccanu phaLa keTalu" badhuM batAvyu hatu ? mArA uttama abhigraha paNa che, chatAM koI sAdhu mAMDhA na paDayA ! buddhi vaiyAvaccanI hovA chatAM koI sAdhu mAM na paDayA ane tethI huM nirbhAgI chu ema Ale che. sAdhu mAMdA na thayA tethI potAnuM vAMchita na thayuM, eTale jaiyAvaccanA vakhata na maLyA. ahIM' AnI buddhi vaiyAvaccanI eTale zreSTha abhigraha pALavAnI, chatAM zAstrakAra tene adhama ja kahe che. kAraNa sAdhu khamAra thAya, temAM potAnu bhAgya mAne che. Ama dharmanI buddhi chatAM dharmanA ja nAza thAya che. hiMMdu bIjAne mAre tyAre dharmInu` kAma samaje, paNa thAya che adhama . kema ? tethI kahe che ke jo tamane dharmonI IcchA hoya te dhamane bArIka buddhithI jevA paDaze. buddhi dharmanI chatAM dharmanA nAza karanAra thayA. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28. pariNAma, tAva ane bhAvanA ra73 A uparathI e nakakI karyuM ke dharmanA athAe dharmanI parIkSA karavI joIe. dharma te rakhaDatI cIja nathI ke vagara parIkSAe te AvI jAya. vaLI dharmabindumAM paNa lakhyuM che ke-dharmanI parIkSA karIne te grahaNa kara. dharmanI parIkSA karavAmAM, jIvo badhA eka sarakhA hetA nathI. keTalAka bALaka jevA liMgadvArA parIkSA kare. madhyama varNanathI ane tAdvArA budha loko parIkSA kare. eTale pariNAma, tatva ane bhAvanAe dharmanI parIkSA paMDite kare. bila nahI thAse, bhagavAna zI rIte? bhagavAne tethI temane A kaMI dhyAnamAM utaryuM nahi, kAraNa A AkhuM zAsana liMga upara ja AdhAra rAkhIne beTheluM che. bhagavAna rASabhadevajI "sIe putrone se rAja ApI ne vihAra karatAM bhikSA mATe bhame che, chatAM kaI bhikSA nathI ApatuM have temanI sAthe cAra hajAra sAdhu hatA, te bhikSA nahIM maLavAthI eka ja varSamAM badhA khasI gayA ane tApase thayA. chatAM zreyAMse, bhagavAna RSabhadevajIne pAraNuM karAvyuM. temAM hetu ze? pAraNAmAM te samaye zI rIte? bhagavAna RSabhadevajIne bAhyatyAga ke ciTha dekhIne. teNe vicAryuM ane tethI temane jAtismaraNa thayuM pachI sAdhu AcAra jA ane rasa vaherA. A sarvanI jaDa bauliMga che. A zAsanamAM je dAnAdi dharmo sAdhupaNanI lAInanA pravartAvyA che, te bAhyaliMganA pratApe ja. vaLI zAsana kahe che ke-tatva heya paNa bahAranAM liMga na jaNAtAM hoya te te mAnavAM nahi. jema bharata mahArAjane ArisA bhuvanamAM kevaLajJAna thayuM. Idro devalokamAMthI AvyA, chatAM temaNe bhAratane vaMdana na karyuM. ahIM kevaLajJAna jevI tAtvika dazA , chatAM bahArano tyAganAM cihno na hovAthI vaMdana na karyuM. ane mukhe jaNAvyuM ke, "tame tyAga kare te ja vaMdana karuM." jyAM sudhI tyAga na kare tyAM sudhI tame vaMdanane lAyaka nathI ane huM paNa vaMdana karavAne lAyaka nathI. ahIM bAhya liMgane zAstrakAroe keTaluM badhuM prAdhAnya Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 SoDazaka prakaraNa darzana ApyuM ? kahe, kevaLajJAna chatAM paNa bahAranA tyAga vinA na ja bhAkhyA. tema zreyAMsakumAranuM tIrthakaranA tyAgadharma pratye lakSya gayuM. pachI ja jAtismaraNa thayuM ane dAnadharma pratye. - nyAyanI daSTie vicArIe te sAdhya hoya tyAM sAdhana hoya, na paNa hoya; paNa sAdhana hoya tyAM sAdhya heya ja, anumAnanI daSTie vicAraze te dhUmADe hoya tyAM agni jarUra hoya paNa agni hoya tyAM dhUmADe hoya ke na paNa hoya. jema lAkaDA chANanA agnimAM dhUmADe heya paNa leDhAnA agnimAM dhUmADo na hoya. tema ahIM samyakatva heya tyAM pramAdi cihane hoya ane na paNa hoya, ane pramAdi hoya tyAM samyakatva jarUra hoya eTale sAdhana ke hetu hoya tyAM sAthe jarUra hoya. - have sAdhana dvArA sAdhyane mAnanArAne tame bALaka zI rIte kahe che? sAdhya sivAya sAdhana hetuM nathI. niyama hovA chatAM bALaka paNuM kema? ame ekalA liMgadvArAe bALaka kahIe chIe ema nahi, paNa daSTi pradhAna che. eTale zreyAMsakumAre eklA jevA mAtrathI dAna nathI ApyuM, paNa vicAryuM, ane jANyuM. pachI dAna dharma zarU thaye. tyAga te bAra mAsathI le ke e je ho paNa keIe dAna dharma na pravartAvyuM. paNa kaho ke vicAra ane parIkSAne avakAza bIjAne nahote maLe. tema ahIM IdramahArAje tyAga mATe bharatane kahyuM. have ahIM bharata pAse IMdra AvyA. kema ? ane dIkSAdinI vinaMtI karI. kema? kaho ke bAhya tyAga tattvadaSTi dhyAnamAM che mATe vicAra vagaranA bAhya tyAgane nathI jotA have bALaka mAtra dekhe ane tethI tema kahyuM, ane tethI vicAra ke parIkSA bALakane hoya, duniyAmAM nAnAM baccAM DhIMgalIne "mArI bahena kahI upADI pherave. te mAtra bAhya AkArane ja jaIne pherave che. tenA jIvana ke prANa letAM nathI. tema dharmanI parIkSA karanAra hoya te ja budha gaNAya. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28, pariNAma, tava ane bhAvanA ra7pa jeo vicAra ke parIkSA karyA vinA mAtra bAhya liMgane ja jue te bALaka sAdhana dvArAe sAdhyane nizcaya karanAro che tene bALaka kema kahevAya? anvaya vyatireka vyApti vicArI ane kAryakAraNa na vicAryA tethI thayuM zuM ? dhUmADe che eTale agni che eTale vicAra te peTe nathI ! vAta sAcI. cihno be prakAranAM cheH eka atyaMtara, bIjuM bAhya. atyaMtara cihno kayAM? jema rAjAnA rAjyanI prApti ane saMcAlana zakti te atyaMtara ane chatra cAmarAdi te bAhya ciha. nATakIyAmAM paNa bAhya cihno hoya tethI rAjA na gaNAya. tema ahIM dharmamAM paNa atyaMtara cihno hoya che. je vicAra ke tatvarUpa atyaMtara cihna na jue, te mAtra bAhya cihna jue te bALaka gautamasvAmIjI bahArathI dhamadhamI prabhu vAra pAse AvyA tyAM gautama' e zabdo kahyA, te duniyA jANe che. mAtra ahIM zaMkAnuM jJAna thAya tethI prabhu vIranA sarvajJapaNAne nirNaya kare che. tethI bALaka gaNavAne ? kayA liMga dvArA bALaka? bAhya liMga dvArA. rAjAnA bAhya ane atyaMtara cihno hoya che. tema ahIM bALaka tenuM nAma ke je dekhavA mAtrathI sAdhya mAne. te bAhya liMga dvArA jue, vicAre ke parIkSA na ja kare te bALaka. ahIM bAhya liMga levuM che te dharma sAthe saMbaMdhavALuM nathI. madhyama ke budha kevI rIte dharmane mAnanArA hoya te agre vartamAna. dvArA te ame ya ta >> Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyA khyA traNa vastu ane cAra khIMTA 2326 ApaNe jelamAM ke mahelamAM zAstrakAra mahArAjA zrImAna haribhadusUrijI mahArAja bhavya jInA upakArArthe cheDazaka prakaraNanI racanA karatAM AgaLa jaNAvI gayA ke A saMsAramAM jIva sparza, rasa, rUpa, gabdha ane sArA zabdovALA padArthonI parIkSA keTalAya kALathI karatuM AvyuM che. jyAre jyAre tiryaMca paMcendriya manuSya thaye tyAre sArAsArA. sparzAdane jato rahyo che, paNa teNe pitAnI tapAsa karI nathI.. bhADUta jIve bhADe rAkhele pleTa A jIvanuM kamanasIba che ke AvuM bhADe rAkhe che. karmarAjAe. ApaNI pAse bhADAciThThI lakhAvI che ke, huM je pleTa ApuM chuM temAM. mArA ApelA nakazA pramANe makAna karavuM. vaLI dareka kSaNe, divase ke mahine tene vadhAravuM ne samAravuM. je gaphalata thAya te daMDa tarIke vasula karavuM, paNa te jIvane te na jaNAvavuM. vaLI bhADAciThThI pUrI thAya ke huM khAlI karAvuM. tenI noTIsa paNa na ApuM. pachI tame game teTaluM bhADuM Ape te paNa tamane tyAM te na ja rahevA dauM.' AvI zarata pramANe karmarAjA ApaNane pleTa Ape. duniyA dArInI neTIsamAM te aThavADiyA, paMdara dinanI mudata ke maryAdA hoya, paNa ahIM te je samaye kahuM te samaye khAlI karavAnuM ! vaLI tene rAjakabAle ke je kaMI sagavaDo UbhI karI hoya tenA upara tamAre hakka nahi. AvI rItane pleTa tamane bhADe ApavAne che. jo A pleTa sarakAra pAsethI levAnuM hoya te te lene keNa, Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9traNa vastu ane cAra khIMTA kabUla kare? kahe ke keI na nIkaLe, chatAM A jIva te nIkaLe che, eTale A jIva mAtAnI kUkharupa pleTamAM rahyo che. kSaNe kSaNe kAyA vadhAre ane navI banAve. AyuSya te prathamathI ja bAMdhela che. eTale bhADuM te prathamathI ja bharavAnuM che. vaLI te AyuSya pUruM thavAnuM che te jANavAnuM nahIM paNa je kSaNe pUruM thAya te ja kSaNe nIkaLavAnuM. A zarIranA aMge je pApasAdhana karyuM hoya ane je rasAle ke kuTuMbasAmagrI vasAvI hoya te sAthe levAnuM nahIM. are ! te upara tamAre hakka nahIM ! A pleTa sarakAra ApavA mAMDe che. duniyAmAM keI na le, chatAM ahIM makAna lIdhuM che te have kaMIka sArthake te karavuM joIe ne? jema relvenAM bhADAM kharacIe chIe te zAne mATe? bIjA moTA vyApAramAM phaLa dekhIe chIe te mATe. tema ahIM manuSyapaNumAM AvuM sAruM zarIra maLavA chatAM eka phaLa jo meLave te paNa te saphaLa che. kayuM phaLa meLave ema sudharmAsvAmIjI pUche che? te bahAra daSTi karavI te. bahAra te kyAM? te janmanI pahelAM ane maraNanI AgaLa je dRSTi kare te ja bhAgyazALI. AvI rItanA bahAra vize AcArAMganA pahelA adhyayana, prathama uddeza, prathama zrutaskaMdha ane pahelA ja sUtramAM jaNAve che. - ApaNI cIja khovAI gayelI che, paNa te keIne jaDelI mAluma paDe te pachI te lIdhA vinA na ja rahIe. mAluma na paDe te vAta judI, paNa te cIja mArI che ema mAluma paDI eTale te te levAnI ja. tema ahIM agni jAya pachI tenA upara keI paga nahIM ja mUke. kAraNa tenAthI baLavAnuM ja che mATe. tethI sudharmAsvAmIjI kahe che ke-janmamaraNanI bhIMtanI bahAra jAo ane juo te basa che. jema jANyA pachI agni upara paga Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raja paDazaka prakaraNa darzana mUka muzkela che tema ahIM janmatAM pahelAMnI sthiti, maraNa pachInI sthitine je jANe te tame dharma karyA vinA ane pApathI dura khasyA vinA rahe nahi. agni jANyA pachI bIje mANasa temAM hAtha nAMkhavA jAya te paNa tame kheMcI le. Ama pitAne dAgIne pAchA maLatuM heya te te levA keTalA utsuka bane che? eTale janmamaraNanI divAlanI. bahAra daSTi gaI eTale pApathI DaravAnA ane dharma karatA thaze. je. jovAnuM na bane te kaMI na thAya. kedakhAnAne kedIo bhegA besIne khAya, urDa, bele-cAle tenA jevuM samajavuM. je janmanI ke maraNanI bhIMtathI bahAra jue, tene AtmA keI prakAre pApathI baMdhAze nahIM ane dharmanuM AcaraNa karyA vinA raheze nahIM. duniyAmAM vairAgyanI vAte badhA kare che. paNa eka ja vairAgyane zabda gekhI rAkhe te vairAgyanI kharI jaDa samajAya. jaDa zI ? javuM che kayAM? eTale ja AgalA bhavamAM javuM che eTaluM nizcita rAkhe che te kharekhara virAgyanuM sthAna che. janmamaraNanI bhIMtamAM kANuM rAkhIne jotAM zIkhe, ane huM Aje te javAne chu, A nizcaya karo te tame deva, guru ane dharmane vaLagyA sivAya raheze nahi, paNa temAM keTalAka bALabuddhivALA, keTalAka madhyama buddhivALA ane keTalAka vicakSaNe hoya che. badhA bALake ke badhA vicakSaNe hotA nathI. jema mAtAne 3-13-23 varSanA chekarA hoya chatAM badhAne pALavA paDe 23 vALAe pIraselI thALI pheMkI dIdhI hoya chatAM tene samajAvIne mA khavaDAve. teravALe hoya ke traNavALa hoya chatAM piSaNa karavuM e ja mAtAnI bhAvanA heya.. jeo AtmalyANanI bhAvanA rAkhe te (tIrthakaro) te darekane uddhAra karavAnI bhAvanAvALA hoya e Atmatatva samajavuM hoya. te samaje, na samaje te kaMI nahi" evI rIta akhatyAra karavI temane na pAlave. eTale bALa, madhyama ke vicakSaNamAMthI je kaI Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29. traNa vastu ane cAra khIMTA 279 hoya te darekane dharmamArge joDavA ane dharma pamADavA zAstrakAra kaTibaddha rahe che, ane tethI traNe cIne rAkhavI paDI. dhamIe karavAnI traNa vastu jo tame tamArI jAtane dhama karAvavA mAMgatA he te ghaNu vastu karavAnI jarUra cheH saMyegI pravRtti. zArIrika pravRtti ane AtmIya pravRttine sudhAre. zAstrIya daSTie vicArIe te saMgI pravRttine sudhAre kema na rahe? AtmAne svabhAva ke IpaNa traNa pravRttimAM zuddha rahevAne che, je AtmAne saMganI pravRttimAM zuddha rahevAne svabhAva hoya te cAritra mohanIya karma mAnavAnuM heta ja nahi. cAritramehanIva karma zAne AdhAre, za rUpe mAnavuM ? kahe ke pahelavahelAM samyaktva eTale zuddha zraddhA, eTale game tevA saMjoge haya, tene cheDI zake ke na cheDI zake paNa dharmane dharma ane pApane pApa mAnanAre thA ! saMge upara kAbU rAkhe, eTale pApamAM prasaMgavazAta pravartavuM thayuM hoya te paNa pApane pApamAna ! mokSamArgane aMge zaMkAkAre zaMkA karI hatI ke jagatamAM evuM keI kAma nathI karatuM ke je thayuM ke nathI thayuM, tevuM kAma karavA kaI taiyAra thatuM nathI, strIo rAMdhavA bese tyAre kAcuM, ardhapakava, ke pUrNa pAkuM je samaje te ja te rAMdhavA bese. jene sIjhayuM, na sIjhayuM ke kAcuM rahelanI khabara na hoya te rAMdhavA na bese, te pachI tame amane zI rIte deho che? mikSa mekSa bele che te zuM ? amane khabara nathI ke A mekSamArganI zarUAta che ke A vacale gALe che? mokSanuM sthAna karyuM che te paNa khabara nathI, te hAle mekSa mAge" kahe, e zI rIte bane ? jevuM karAvavA tame mAge che te te AMdhaLIyA lAge che. have jema nAnI chokarIne mAtA raMdhAve, te sIjhayA, na sIjhayAnI khabara paDe. tene rAMdhavA bAbata samajaNa ke mAhitI Ape. eTale mAtAnA kahevA pramANe chekarI kare. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 SoDazaka prakarNa darzana tema ahIM amane choDInI sthitimAM mUke che| ? kAraNa ame mekSamA` saMbaMdhI kAMipaNa jANatA nathI. cAra khI'TAomAMthI ApaNe kayAM? ame khI'TA ThAkI dvIdhA che, chatAM na dekhe te amArA upAya nathI. amadAvAdathI ANuMda javA mATe mAle mAile khITA ThokelA che chatAM te na joIe to vAMka keAnA ? na jonAranA ja vAMka kahevAya. saDakavALAne ke khIMTA ThokanAranA vAMka na ja gaNAya. tIthakara mahArAje mokSamArge javA mATe erDa lagAvelAM ja che, paNa te na joIe to vAMka konA ? prathama khITA e Thokaye che ke aDhAre pApAne pApasthAnaka tarIke mAnA, Ama manAya te prathama khIMTe AvyA gaNAe. pApa choDe ke na choDo te vAta dUra rAkho. prathama pApanA dareka kAya ke pravRttine pApa tarIke mAnA, savaranA dareka kAryone savara tarIke mAnA tyAre ja mekSamAnA prathama khIre AvelA kahevAo. bIjA saMcAgamAM joDAyA eTale pApapravRttimAM joDAyA hA, chatAM tene pAparUpa na mAnA te na bane. jema aphINIyAne tyAM kAvAkhAnu thAya che ane temAM je kharca thAya che tenu phaLa zuM ? ema divAne bAdazAhane pUchyuM. kaI saMpattithI te calAvAya che ? bAdazAha zArIrika, kauTumbika ke prajAkIya saMpattithI paNa kahI zake tema nathI, ahIM traNamAMthI eke kAraNa nathI. paNa phAgata kharca che. eTale jenAthI eka paNa phAyado jaNAtA nathI te nakAmu che, eTale tene baMdha karavu joIe. kacarA bahAra pheMkavAmAM paNa akkala joI e, ni| tA adha jema kacaro gharamAMthI nIkaLye ane sAmA pavanamAM kacaro nAMkhavA jAya to te pAchA AMkhamAM paDe ane phUMkanAra adhA thAya. eTale kacaro phekavAmAM paNa akkala joie. akkala vinA phUMkI devu' temAM tA nukazAna che. tema ahIM kAvAdAvAkhAtuM baMdha karavuM vyAjabI che. paNa te AsAnIthI karavuM. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 281 29. traNa vastu ane cAra khATA je mANaseAe AmAM kAma karIne potAnuM jIvana gALyu che tenuM zuM thAya? vAta sAcI che paNa prathama Apa baMdha karavAnI vAta kabUla karo. pachI te mANaseAnI vyavasthA huM karrIza. ema kahI rAtrinA * samaye lAkaDAnI bhArIe lAvIne divAne mUkAvI. ane saLagAvI tyAM adhakacarA te peATakI laine cAlatA thayA, paNa je makkama hatA teo lhAyane mATI dIvALI gaNanArA che tethI meAjamajAha mAne che. ahIM pApanA sajogothI DUbavA chatAM jIva mAne che; hA....za ! jema kAvAdAvAmAM keLavAyelA lhAyane AnaMdarUpa mAne che, tema A jIva mehadirAmAM cakacUra khanelA hoya tyAre pApanI pravRttione hA....za kahenArI hAya che. tethI sacaiAgI sabadhAmAM sAvaceta thAo. zArIrika ke Atmika saMbaMdhonI vAta dUra rAkhA, paNa prathama aDhAre pApamAMthI kAI paNu pApanI pravRttine pAparUpa mAnyA sivAya na ja rA. sAdhu saMyamanirvAha mATe ahIMthI se DagalAM upara gayA. jJAna mATe ke devadarzana mATe gayA. A samAM dharma sivAya khIjI kaMI nathI, chatAM AveA eTale iriyAvahiyA paDimA kahe ke sAdhunA pavitra AcArAne lIdhe paNa thayelI virAdhanA zAstrakArAne kSamya nathI. A vAta dhyAnamAM le. sAdhu jotA cAlyA che, jJAnA.daka kAraNanA aMge tene cAlavu thayuM che, chatAM paN so DagalAMnI aMdara virAdhanAnI sabhAvanA che, tyAM paNa iriyAvahiyA karavA paDe. tame kahA ke kema ? zAnA aMge ? jJAnAdika kAraNane aMge ja AvassahI kahIne nIkaLyA che. AgaLa gurumahArAja che, chatAM tyAM jaIne IriyAvahiyA paDiAMmavA paDe. eTale ajANe thayelI paNa jIvanI virAdhanAne khamAvyA vinA na ja cAle ema jainazAsana mAne che. ahIM IriyAvahiya paDime eTale ja daMDa thayA. samitiguptipUrvaka vartelA chatAM ane jJAnAdika Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 I paDazaka prakaraNa darzana mATe nIkaLI te ja kArya bajAve chatAM paNa "je javA virAhiyA" vagere pade bolavA paDe. tethI dharmane nAme paNa virAdhanAne jainazAsana kSamya nathI gaNatuM. virAdhanAnAM bhaye dharmanAM kAryo baMdha karavA nahiM ja ema kahe. jo ke dharmapravRtti sarva virAdhanAvAnI che, tethI. tene baMdha karavA nahi ja kahe. nahi kare te dUSaNa mAtra lAgavAnuM ema zAstrakAra kaheze. te je jJAnAdinI pravRtti karavAmAM, na karavAmAM zAstrakAra dUSaNa kahe, tevI pravRttimAM lAgatI virAdhanAne phajula gaNatA nathI. pratikramaNa karavAmAM paNa IriyAvahiyA paDikamavI joIe. se, basa ke tethI paNa vadhAre DagalAM AgaLa jAo teTalAmAM varSollAsa vadhAre gaNAya, paNa daMDa tarIke te IriyAvahiyA sarvane karavAnI. AvI virAdhanA paNa jainazAsanamAM kSamya nathI. kaI vakhata vacanane daMDa Ape eTale mAphI maMgAve ane kAyaka daMDamAM kAryotsarga karAve. je guhe te daMDa ApI zake. jyAre AvI rIte virAdhanA niyamita nathI, te pachI tenuM kArya zuM? khAvA mATe hAtha paDe ane eMTho paNa kare paDe, kAraNa ke khAdhA vinA piSaNa nathI. e vAta nakkI hovAthI hAtha dhovarAvavAnA ja che. baccAnuM poSaNa temAM che. eTale piSaNane vicAra ane chevAne orDara mAbApa jarUra karaze, - jJAna, darzana ane cAritranA mArge AtmAnA uddhAra mATe kahevAze tenI sAthe virAdhanAnI mAphI mATe IriyAvahiyA paNa karavAnI raheze. vaLI bIjI bAju paNa zAstrakAra kahe che ke jagatamAM paga uThAva ApaNA hAthamAM che, paNa uThAvyA pachI DhaLe te vakhate. hAthanI vAta nathI, kAraNa ke AkhA zarIrane je tenA upara Avale che mATe UMce nahi ja rakhAya. ahIM IriyAsamitithI prathama paga joyele che. vaLI nakAme paga Ama kare che ema nahIM. paNa, AgaLa javA mATe saMkramaNa thAya che. tyAM keI jIva AvyuM. jemAM cAlatAM khisakelI AvI te meTo chava hevAthI kadAca bacI jAya, Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra9. traNa vastu ane cAra khIMTa 283 paNa keI nAnA jIvanI virAdhanA thaI, te te paga paDavAthI marI ja jAya, chatAM tene tenA nimitta uttama, baMdha ja nathI. kAraNa ke pragathI te niravagha che. eTale baMdha nathI. chatAM tame IriyAvahiyA karavA kaho che eTale lAgelA pApanuM AvavuM. ahIM pApa lAgavAnI ja nA pADe che te pachI baMdha ja nathI te AvavAnuM kema? vAta kharI, paNa temAM be prakAra che. bhavAMtare hiMsAnAM phaLe gavavAM paDe e sAMparAyika je baMdha che te A iriyAsamitivALAne thatuM nathI, paraMtu eka vAta sAthe bIjI vAta samajAve che keiriyA samitivALA IriyAvahiyA mAtrathI virAdhanA cAlI jAyaAne artha zuM ? bhavAMtare bhegavavA paDe te baMdha nahi paNa IriyAvahiyA paDikkamavAthI te virAdhanAnA baMdhano nAza thAya. kevaLI hoya ane tenAthI virAdhanA thaI te prathama samaye bAMdhe, bIje samaye vede ane trIje samaye kSaya kare. ATalA mATe IriyAvahiyA rAkhI. - have mULa vAta upara AvIe ke aDhAre pApasthAnakene pApa tarIke mAnavA ane zraddhA karavI te mokSane prathama khIMTe che. A khAMTe jyAre tamAre AtmA Ave tyAre samajajo ke tame prathama khIMTe Avyo. tenA be prakAre che. keTalAka evI sthitinA hoya che ke mahAjana mArA mAthA upara paNa khIMTI mArI khase nahi. eTale zArIrika, kauTumbika vagere saMgenA kAraNe sivAyanA pApasthAnakethI nivarse. bIje varga zarIra ke jIvananA kSetre paNa sarvathA hiMsAdine tyAga kare. pahele prakAra saMgI chatAM zArIrika, jyAre bIjo AtmIya. te vItarAga ne kSINamehI bane jenuM game tevA saMjogomAM ruMvATuM na pharake. prathama khIMTo pApasthAnakane te rUpe mAne, bIje Arthika zArIrika saMjoge cheDIne pApa nahi kare, trIje khIMTe zarIra ke jIvananA bhege paNa tyAga, Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 - voDAka prakaraNa zana ane e manathI paNa hiMsA na ja kare. AvI rItanA cAra khIMTAmAMthI kayA khaTe ApaNe chIe te vicAre. bAhya liMgathI parIkSA karanAra bALaka kema ? apratyAkhyAna ane pratyAkhyAnInI cekaDI je che te zA mATe? kaho ke dezathI ke sarvathI pApane rokavA mATe ja che. je bALaka che te bAhya saMganI sudharelI sthitine dekhe. ane te zAstrakArone ISTa che ane tethI apratyAkhyAnAvaraNIya ane pratyAkhyAnavaraNIyanI cekaDIo mAnavI paDI, tethI e zAstrakAroe nakakI karyuM ke "bAla: pazyati liMga" eTale saMganI sthitine ja jue. te traNamAM nirNaya che ? jema "rUpa pudgale eTale varNAdi vinA pudgale heya nahi. je rUpavALA hoya te ja pudgala ane pudgale ja rUpI. A be nizcaya jema karyA tema ahIM bALakanA aMge traNa vastu che. temAM kene nirNaya? bALaka ja liMgane dekhe ema kahe te zAstrakAre sAdhupaNAne aMge je vezAdinuM niyamitapaNuM rAkhyuM, tethI bALaka ja liMgane dekhe e na rahyuM. vidvAne paNa liMgane jue che. tIrthakare paNa sarva sAvadhanA tyAgane ja jue che. kevaLajJAnAdi pachI ahIM te saMsAra tyAga ja mAtra che. bALake liMgane ja jue che eTale bALakane dekhavAnuM ja heya, vicAravAnuM ke parIkSAnuM na hoya. " " kAra "varAti" mAM mUkavAne che. sAMgika sudhArAne dekhanAre bALaka hoya. e vAta cokkasa, chatAM bahArano saMga te kharekhara kArya che. jemAM agninuM kArya dhUma, jema agninI pahelAM dhUmADe na hoya paNa pachI ja hoya, tethI dhUmADAne AdhAre cAlanAre hoya te agnithI ThagAya nahi. tema ahIM bahAranI pravRttine bagADa zAthI? AtmAne pApane udaya che mATe. kahe ke te kArya che. tene sudhAre te dharmiSTonuM kArya che. AvI rIte kArya dvArA deDanAre che te ThagAya kema? vicAra karI Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 285 ra9. traNa vastu ane cAra khIMTA deDanArA nahi ja ThagAya e niyama nathI. kAraNa vastu kyA rUpe hoya ane vicAre kaI rIte? temAM aniyamitapaNuM che, tema parIkSAmAM paNa. jenI jevI buddhi hoya te pramANe te thAya. vicAra ane parIkSA upara AdhAra rAkhanArane tame UMcA gaNe ane bALakane nIce gaNe te kema ? liMga e kArya che. kArya dvArA nizcaya karanAro ThagAya ja nahi, paNa vicAradvArA ke parIkSA dvArA pravartAvAvALe te ThagAya. vAta sAcI, paNa zAstrakAra kahe che ke-AthA vizeSArthataMttaH phalANAbhAI chANanA. e vAta bolanAra je be tene khulAso karyo tyAre sAcI vAta khyAlamAM AvI. pratyakSa beThalA nagInabhAI chatAM chANI kema? te te judA. have ahIM liMgadvArA parIkSA karavAnuM kahela che, te bAhya liMga paNa aniyamita. jema agninI sAthe dhUmADo te aniyamita cihna, paNa tApa ke ajavALuM te niyamita cihna gaNAya. agninuM sthAna sagaDI e niyamita nathI. ekabIjAnA pArasparika saMbaMdhe che. cUlAmAM ja agni hoya, sthAna vagara agni na haya, AdhAramAM ja heya. paNa te saMbaMdha bahArane heya. kAryarUpa liMga na le te bAhya liMga levuM eTale bAhya liMgane asAra kaheze ane tethI bALaka bahAranA saMgenI pravRttine joIne tene ja dharmanuM sthAna gaNe. madhyama buddhivALA vicArene joIne dharmapravRtti kare, paNa te parIkSakanA vicAre nathI letA, paNa dharmikonA vicAre levAnA che eTale khAvApIvAmAM, mUkavAmAM, bolavAmAM mana, vacana ane kAyAmAM kevA vicAra rAkhe che tenA aMgenA vicAre levAnA che. jema parIkSAne aMge paNa parIkSyamAM rahela je tatva hoya tenI parIkSA. je tapAse tenuM nAma budha. tenA vicAra sudhI pahoMce te madhyama buddhi ane bAhyA liMgane jue te bALaka. bAhya vartAvathI dekhanArAne bALaka kema gaNAya? te bALaka je vastu dekhe tene ane dharmane keTale sAthe saMbaMdha che, te madhyama ane budhanA aMge keTale dharma sAthe saMbaMdha che te tapAse. bAhya pravRtti, vartana ane tattva AdinI tapAsa kema karavI te aMge jaNAvAze. ja Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che vyA che zuM khyA liMga, vicAra ne tatva jAnavara eka gharanA gulAma, ApaNe aneka gharanA gulAma zAstrakAra mahArAjA zrImAna haribhadrasUrijI ma. bhavya jInA upakArane mATe paDazaka prakaraNane racatAM AgaLa jaNAvI gayA ke budhastu mArgAnusArI yaH" A saMsAramAM anAdikALanI rakhaDapaTTI karatAM karatAM manuSyabhavanI prApti thavI muzkelI hatI, chatAM te prApta thaye, paNa muzkelIo maLelI cIjane upayoga na kare te te muzkelI veThI nakAmI. jemAM eka manuSya deDI deDIne sTezane pahoMcI pleTaphema upara besI rahe ane TikiTa na le, te temAM tenI buddhinI khAmI gaNAya. tema A manuSyabhava muzkelIthI maLe che ane je tene upaga na thAya te mUrkhAI gaNAya ne! A manuSyabhavamAM khAnapAna, majazekha sarva thAya che te ja tene upayoga che ne ! ema mAnanArA bhUla khAya che, kAraNa tamAre joItA hatA viSaye, teNe tamane kabajAmAM rAkhyA. jema strIne aMge manuSya bharaNapoSaNanI javAbadArI uThAve tyAre viSayavAsanA tRpta kare, enA karatAM jAnavarane te viSayane aMge javAbadArI ja na hatI, eTale temAM tuM heta te sAruM. ahIM manuSyamAM te strI chokarAnI javAbadArI veThavI paDe che. zAnA aMge ? viSayane aMge. paNa jAnavaramAM hatA te te javAbadArI na bhegavavI paData. paNa vidhAtAe bhUla karI ke tane manuSyapaNAmAM nAkhe. rasanendriyanA aMge vicArIe te mahenata karI paisA kamAvIe pachI khAvA pAmIe.paNa kIDI maMkeDAmAM janmyA hatA te vAMdhe ja nahi. Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30. liMga, vicAra ne tavA ra87 ghANendriyane aMge vicArIe te suMgadhI padArtha mATe paise kharacIe te manuSyapaNAmAM meM thAya, paNa je bhramararUpa banyA hatA te saheje rAjamahelanA bagIcAmAM sUryavikasIkamaLa upara besI zakata. temaja paMcendriya tiryaMcamAM utpanna thaye heta to piopaTa AdirUpe rAjamahelamAM rahI zakta, paNa A manuSyabhavane aMge sAdhya je viSayabheganuM hoya te sAruM zuM ? kahe ke evI kaI sthiti hovI joIe ke jyAM dharma agara puNya pApane vicAra Ave. ekendriyapaNAmAM anaMtA janma thAya te paNa tyAM Ave nahIM. are ! dharmanI sAdhanA kevaLa manuSyajanmavALo karI zake, bIjAthI dhama sadhAtA ja nathI. have jema yuddhamAM talavAra ja kAma kare, tema dharma sAdhanamAM manuSya ja kAma kare. ghAsane te dAtaraDuM paNa kApe ane talavAra paNa kApe, tema ahIM manuSyapaNAmAM viSayasAdhanAnuM kAma te sahu keI kare, dharmasAdhanAnuM kAma kare te ja sArthaka. manuSyapaNA sivAya dharmanI utpatti thaI zakatI nathI ane tethI tiryaMcanI gatimAM tIrthakare na mAnyA. are! devagati ke naraka gatimAM paNa na mAnyA. phakata manuSya paNamAM ja tIrthakaro mAnyA ane tethI dharmanuM AcaraNAdi manuSyagatimAM ja thaI zake. bIje sAdhI zakAya ja nahi. jema yuddhamAM chata talavArathI thAya. tema dharmanI siddhi manuSyagatithI ja thAya. dharmanI sAdhanA ke siddhi karanArA manuSyabhavathI. je viSayanI sAdhanA ke khAvApIvAnA padArthanI siddhi karI tene saphaLa gaNIe to mUrkha ja chIe, kAraNa talavAranuM kAma taNakhaluM kApavAnuM nathI. taNakhaluM te cappAthI paNa kapAya. jAnavara paNa pAMce viyene sAdhe che, paNa manuSya tarIke kAma hoya te dharmasiddhi je jenAthI bane te tenuM ja prayajana. eTale dharma manuSyapaNathI ja bane ane tethI manuSyapaNAnuM sAdhya paNa dharma ja hoya. puSyapApa paNa manuSyapaNumAM ja samajAya. eka AMdhaLo mANasa vAre ghaDIye athaDAya che eTale AMkha dvArA kAma nathI karI zakate. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 SoDazaka prakaraNa darzana tema zAstrakAra vicAravALA kene gaNe? kIDI gandharasanA vicAravALI che. jAnavare paNa kuTuMbakabIlAnA vicAravALA che. kUtaruM sthAna ane zerInI paNa rakSA kare che. A sarva jAnavare je kare che, tethI vadhAre manuSya zuM kare ? kahe ke kSApazamika saMjJAvALA jIve kaMI karI zake che. mananI saMjJAvALA chatAM mananuM kArya na kare te asaMjJI. kayuM kArya ? pitAnA hitanA vicAra karavAnuM kArya. je zarIra kuTuMbanA vicAra kare paNa AtmakalyANanA vicAra na kare tethI tene asaMjJa kahevuM paDe. gulAmI eTale zeThanI anujJAe cAlavuM. zeThanuM Dita jemAM thAya tevuM vartana karavuM, pitAnA hita-ahitanI darakAra karyA vinA zeThanA kahevA pramANe vartavuM tenuM nAma gulAmI. tema ahIM AtmA dhana, kuTuMba ane bAyaDI chokarAnI gulAmI kare che, tenuM hita tapAse che, paNa pitAnuM hita na jue ane tethI te jAnavarane avatAra che ema mAne. jema ApaNu ghare gAya ke ghaDo hoya te cAre care, dUdha Ape agara bhAra vahe ane chevaTe jiMdagI khatama kare, tema ahIM ApaNe kuTuMbamAM jAnavararUpa chIe, kAraNa ke veTha karIne dahADA pUrA karIe chIe. gAya ke ghoDe pitAnuM hita na jue paNa dUdha Ape, kAma kare ane jiMdagI pUrNa thaye jAya, tema ApaNe paNa gulAma ja chIe. gAya gheDe te eka gharane gulAma, paNa ApaNe te aneka gharanA gulAma chIe, kAraNa ke pitrAI-kuTuMba saMbaMdhI darekanI veThe karIe chIe ane chevaTe marI jaIe chIe paNa kaMI meLavatA nathI, mATe ApaNAmAM ne jAnavaramAM kaMI pharaka nathI. tethI je puNyapApane vicAra na kare, AtmakalyANane vicAra na kare, tema ja janma maraNanI bhIMtamAM kANuM na hoya eTale janmanI prathama dazA ane maraNa pachInI dazA upara dhyAna na rAkhe, te saMjJI paMcendriya chatAM zAstrakAra kahe che ke te asaMjJI ja che, pachI te kaI paNa gativALA Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 liMga, vicAra ne tAva 289 hoya. ane tethI daSTivA padezikI saMjJAnA hisAbe ame saMjJA judA kahIe chIe. saMjJo ke? jeo dharma, puNya, jIvAdi tatvone samaje ke jANe te ja saMjJI hoI zake. jene dharmane ke puNya pApane vicAra nathI, AtmakalyANane vicAra na hoya te saMjJI gaNAtA ja nathI, manuSyapaNuM eka apUrva cIja che te ApaNane maLI, chatAM tenAthI sAdhya na sAdhI zakayA. te pachI aThThama karI devanI ArAdhanA karI ane varadAna mAMgavA jaNAvyuM hoya ane cintAmaNi prApta karavA chatAM mAgatI vakhate bAvaLIye mAgIe te zuM kahe! jema durlabha manuSyabhava maLavA chatAM chevaTe viSayenI ja mAgaNI karI ke je saMsArabharamAM rakhaMDAvanAra che, AthI bhIMta ja bhUlyA che. manuSyapaNuM meLavyA pachI dharmanI sAdhanA rAkhI, chatAM mAnyatA eka sarakhI rahe paNa bu ikSopazamanI vicitratAne lIdhe judI rahe che. bArame guNaThANane cheDe zrutajJAnanuM keTaluM jJAna hoya? te aSTa pravacanamAtA jeTaluM ja hoya. kevaLajJAna thavAnA prathama samaye keIne traNa cAra paNa hoya eTale buddhinI tIvratA-maMdatA bAramAnA cheDA sudhI hoya. ane tethI ethe ke pAMcame guNaThANe buddhinI tIvratA, maMdatA hoya te temAM Azcarya zuM? jaghanyathI bArame keTaluM jANe? te aSTa pravacanamAtAnAM nAma mAtra. AkhuM tenuM adhyayana nahIM. keTalAke ema kahe che ke tenuM adhyayana paNa jANe. ahIM te nAma mAtra ja bArame cheDe keIka jANe. eTaluM hoya te paNa kSINamehanIya heya. ahIM bAramAnA cheDA sudhI jJAnanI tIvratA ane maMdatA hoya. eTale traNa ane cAra jJAnavALA ane zuddha kevaLI temaja aSTa pravacana mAtAnA nAma mAtravALe paNa bAramAnA cheDe hoI zake. dharma sAdhavAne taiyAra thayelA manuSyamAM tIvratA-maMdatA hoya, temAM Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 paDazaka prakaraNa darzana navAI nathI. ane tethI zAstrakAre traNa prakAra karyo, eTale bAla, madhyama ane budha paNa hoya. eka ja prakAranA hoya e niyama nathI. navamAthI zreNInI zarUAta kare, tene paNa vicAra e ja hoya ke mArAthI bIjA jIvane virAdhanA na thAya. jema aneka munine deve uchALyA che. kevI rIte? jANe pheMkIne, ane tethI lehInI dhArA. aplAya upara paDe che ane tethI jIvanI virAdhanA thatI hovAthI temane AtmA kaMpe che. AvI parajIva upara anukaMpA che. tethI dharmane sAdhavAvALA sarva jIve sarakhA na paDAya. jamAlInA mate nave tavemAM muzkelI. badhA budha na haya, judA judA hoya tethI te oLakhavA zI rIte ? te bALaka hoya te sAMgike rivAjone joIne dharmane mAne. zArIrika saMgone joI vicArIne dharmane mAne te madhyama ane zAstrIya vicArone joI tapAsIne Agama tattvane mAne te budha,eTale parIkSAmAM pradhAna heya te budha, AtmIya parIkSAmAM utare te budha. AvI rItanA traNa prakAre AgaLa paNa jaNAvI gayA chIe. Ama hovAnuM kAraNa zuM? bALaka AvuM jue ane A ja jue, tema madhyama ane budha mATe paNa niyama bAMdhavAnuM kAraNa zuM? zuM tame rekavA mAMge che? te vicAra karavA jate heya te ame bALakane raktA nathI tema niSedha paNa karatA nathI, paraMtu e kahe ja nahIM, enI e tAkAta ja nathI, kAraNa ke bALaka kahevAya tyAM sudhI ke jenA prayatnamAM suMdaratAne niyama nahIM'. jema hoLInA dahADe dhULa uchALe ane divALInA dine lugaDAM lattAM zaNagArIne pahere. tene prayatna sarvathA zubha ja hoya e na bane. tema ahIM je bALaka dharma parIkSAmAM utaratehoya chatAM tenA prayatnanuM suMdarapaNuM na hoya, eTale jenA vicAranI suMdaratA na hoya te pariNAmavALe te hoya ja kayAMthI! tene te mAtra bahAranA saMge jaIne kahevuM paDe. jema ke tapavALe, Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29. 30. liMga, vicArane tava cauvihAravALe, rAtribhejana tyAgavALe dekhIne tene dhanyavAda Ape. mAtra bahAranA saMge jaIne dhanyavAda Ape paNa aMdarakhAnAnI kaI paNa bAbata na jue, ane tethI te paMcAgni tapasyAdinI phasAmaNamAM AvI jAya. tamArI tapasyA dekhIne duHkha thAya, tenA karatAM paMcAgni tapa jue te vadhAre du:kha dekhI tene dharma mAne eTale bALaka suMdara ja prayatnamAM hoya e niyama nahi, eTale bAhA sAMgika AcArane dekhI jyAM dhasavAnuM thAya tyAM dhase, prabhuvIranA samayamAM eka gAmamAM talATI che. tene chokare vaDerAnI sevAnA siddhAMtavALe che, jyAM mAbApanI sevA kare che tyAM abhayakumAra AvI caDayA, tyAre A kare abhayakumAranI sevAmAM paDe. kAraNa ke mAbApa paNa temanI sevA kare che, tema zreNikanI sevAne prasaMga Avye yAvat prabhu vIranI sevA karI. jenI sevA karavI hoya tenA gharanI maryAdA jALavIne thAya, nahi te bilADI ne bagalA jevuM thAya. bilADIe thALImAM khIra pirasI ne bagalAne khAvA kaheluM te kAma na lAge. lAyaka sAdhana apAya te ja bhakti thAya, tema ahIM jenA gharanI sevA karavI hoya tenAM cihno levAM paDe, ahIM sevA karavI che e siddhAMta hatuM eTale cihno prabhu vIre ApyAM te lIdhAM. talATImAMthI pradhAna ane yAvat rAjapaNe Abe teTaluM tenuM bhAgya hatuM, chatAM bALakane suMdara ja prayatna thAya e niyama nathI. je madhyama buddhivALe hoya te AcAramAM madhyama rahe, eTale niyamita suMdara AcAravALe heya khare ane na paNa hoya. eTale IriyAsamiti Adi nihunamAM hoya ema na kahI zakIe. tethI madhyama jue ke che, ane tethI zArIrika saMjogomAM sAdhupaNuM jue eTale khAvA-pIvAmAM, bolacAlamAM, vartanamAM, pAThavavAmAM jue, paNa tene e khyAla na Ave ke paccakakhANa upavAsa karelAne jue paNa bIje divase savAre cAra vAge cUlo saLagAve. eTale tattvajJa AcAra, Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 SoDazaka pakaraNa darzana bahAranA saMjoge ane aMdaranuM paNa jue, jema senAnI kaTI mATe kasa ane pataruM paNa jue, tema ahIM bahAra vicAra, saMyoge ciho-piMDavizuddhi Adi tapAsavA sAthe aMdaranuM paNa jue eTale mArgane anusare. ene mArga ke che eTale jinezvare kahelA mArgane anusare che ke nahi? IriyAsamiti Adine jue, bahAranA tyAgane paNa jue, chatAM kharI kasoTI kayAM? te mArgane anusare che ke nahi? jamAlI ane mahAvIramAM pharaka che? lekenI apekSAe jamAlI maTe. kAraNa karyA pachI karyuM kahe ane vIra paramAtmA karavAnI zarUAtathI karyuM" kahe. have karyuM te te cakkasa che paNa je karavA mAMDayuM te te thAya te ja karyuM gaNAya, nahi te adhakacaruM gaNAya. zarU karyAne karyuM kahIe te adhUruM rahyuM hoya tyAre muzkelI, jema muMbaI javA nIkaLela vacamAM kAya te muMbaI gaye e vAkya cheTuM paDe ane sAMdigdha rahe. ahIM jamAlInA muddA pramANe bhUladaSTie ApaNane karyA pachI karyuM belIe te ThIka lAge, paNa senA, cAMdI, kaMI telanA mApavALA trAjavAe na telAya, e te ratI ke cavathI telAya. jarA sUphamadaSTithI AgaLa cAle te jamAlinA mata pramANe neve ta bagaDI jAya. jema manuSya marIne devamAM upaje, te maratAMnI sAthe devapaNe thaye ane AyuSya bhogavyuM tethI devapaNe na kahene? kAraNa ahIM manuSyanuM AyuSya che nahi ane devapaNe hajI thaye nathI te pachI tene kahe che ? utpanna thayA pachI ja deva kahevAne? nArakImAM ke tiryacapaNamAM utpanna thAya tyAre ja te gativALe kahIe te muzkelI. jema ajIva kayaNuka vagere je samaye bhegA thAya te samaye yaNuka na kahIe. kahe jIvatatvamAM muzkelI. ajIvatatvamAM paNa muzkelI. puNyamAM sArA pariNAma thavA mAMDayA tyAre puNya na baMdhAya, paNa te pariNAma pUrA thaI jAya pachI ja puNya baMdhAya ane tevI ja rIte pApamAM samajavuM. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30. liMga, vicAra ne tattva 193 "hemALo' na mAne te muzkelI. AzravanA ane saMvaranA aMge temaja savara nirAne aMge paNa samajavuM, yAvat meAkSa te AThe karmo chUTe te samaye mokSa nahi paNa chUTayA pachI meAkSa. e rIte eka paNa tattva jAlinA mate Takatu nathI. ahIM Adya sajogomAM vihAra, piDavizuddhi, samiti, gupti vagere AThe pravacanamAtA ane AvazyakAdi khAdya anuSThAnA jamAline paNa hatAM, chatAM eka tattvamAge khasI gayelA hovAthI tene zAsana khahAra gaNavAmAM AvyAM. tAttvika dRSTivALe bhagavAna jinezvara mahArAje batAvelA samyagdarzanAdi rUpa ratnatrayI je khatAvelI che tene tapAse te ja paDita ke budha kahevAya. bALaka, madhyama ane budha e rIte traNe prakAro jIvAnA dharmanI ArAdhanA mATe jaNAvyA. jamAlI sarva bAhya kriyA karavA anusaratA nahAtA kSaNa ane lava paNa pramAda na AvavA joIe, ane tethI sahAvIra mahArAje je upadeza ApelA che te kayA? asavita, eTale hai gautama ! eka samaya mAtra paNa pramAda karIza nahi. A upadeza vagara vicAryAMnakA, bheMsa AgaLa bhAgavata jevA. kema ? khATale moTI khADa kema? tA gautamane samayanuM jJAna hatuM? samaya ke pradezanuM jJAna tA kevaLIne hoya. arUpInuM jJAna te sarvajJa sivAya bIjAne hoya ja huM vyAvahArika kALAdinuM pramANu chadmasthane hoya. samaya to saCjJa sivAya khIjAne guAya tema ja na hAtA, chatAM prabhu vIra gautama svAmIjIne samayanA paNa pramAda na karavA upadeza kema ApyuM ? samayanuM jJAna te che nahi. chadmasthanA upayAga paNa a tamuM hUMtanA hAya, samaya arUpI che. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 SoDazaka prakaraNa darzana A uparathI prabhu vIra jaNAve che ke-samaya paNa pramAda na the joIe. jema duniyAmAM kahIe chIe ke eka badAmane paNa pharakana paDave joIe, tema ahIM kSaNa ke lavamAMya apramattapaNuM rahevuM joIe, tethI samayane paNa pramAda karIza nahi tema pharamAvyuM ane tethI vIsa sthAnakamAM tIrthakarapaNane bAMdhavAnI vAta karI che tyAM paNa kSaNa ke lavanI vAta karI, paNa samayanI na karI samayane upaga che tethI gautamasvAmIjIne upadeza Ape che ema nahi, paNa kSaNa paNa pramAda na kare te mATe jaNAvyuM che. have budha AvI rIte tattvane jue eTale kSaNa lava jeTalA kALa paNa pramAdamAM jaIza nahi. ahIM viSayanA aMge samaya zabda nathI kahyo tethI budha te mArgane anusare; te pramANe cAle. A uparathI eka samayanA zubha pariNAma AtmAne nirjarI karAvavALA ane puNya baMdhAvanArA che, ane temAM prathama pariNAma thAya ane pachI puNya baMdhAya, te zAstrakAre kahela che ke je je samaye duniyAmAM je vyavahAra hoya tevuM belAya. kAchiye paisAbhAra paNa ochuM nathI Apate. dANAvALe adheLa, ane motI hIrA ke senAnA vyApAra vALa ratithI vAta karaze. tema jaina zAstrakArene vyavahAra samayathI che, tethI je je samaye. jIva Azrava, saMvara, nirjarA ke baMdhanA bhAvamAM praveza kare te samayamAM (samayAntara nahi) "kaDemANe kaDe na mAne te te anaMtara samaye thaI jAya, tethI zAstrakAra cakakhA zabdamAM kahe che ke te te samaye zubha-azubha karmone bAMdhI le che. je vakhate jevAM pariNAma thAya te te vakhate tevA karmo baMdhAya che. baMdhAya che ema kahyuM te jIva jyAM sudhI egamAM pravarte che tyAM sudhI baMdha che ane tethI sagIpaNAmAM ganI pravRtti che ane baMdha paNa che. tethI je je Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80, liMga, vicAra ne tattva pa bhAvamAM pravarte che te samaye bAMdhe vagere. jamAlI sarva bAhya anuSThAna karatA, paMcamiti ane traNa guptine paNa AcaratuM hatuM, chatAM mArgane anusaravAnuM tenAmAM na hotuM, mATe kahe che ke tAvika mArganI aMdara AvIne tene ja anusare te ja paMDita. eTale IriyAsamiti Adi ke tyAgadi na paNa hoya te paNa mAnavAmAM vAMdho nathI. jema eka sAdhu nadImAM utare che ne bIje kAMThe che. bannemAM je utare che te saMyamapAlananI dRSTimAM che. ane kAMThAvALe paNa te che. je tatvadakiTavALe che te vicAre ke mArgamAM che ane tethI te paMDita gaNAya. dharmanI svarUpathI parIkSA prathama traNene aMge babbe nirNa karyA hatA. liMgamAtrane dekhavAvALe bALaka, vicAravALe madhyama buddhi, tattvane tapAse te budha. AvI rIte parIkSya ane parIkSA dvArA vibhAga karyo hato, tema ahIM svarUpa dvArA nirNaya karyo che. eTale dekhavuM, vicAra ane mArganI tapAsa. e traNavALAnuM bAla, madhyama ane budhanuM svarUpa jaNAvyuM chatAM Ane bAlaka kema kahe? jema eka manuSya kasaddhArA, teladvArA ke agnidvArA pArakhe te paNa sonuM kahevAya tema bAlaka saMgadvAra pArakhI devagurudharmanI tapAsa kare. tema madhyama ane budha bIjI rItie pArakhIne devagurunI tapAsa kare, paNa te badhAne chevaTamAM sAdhya te deva, guru ane dharmanI sAdhanAne! kaI cAlIne, kaI ghaDA upara ke gADImAM AvyA paNa te badhAnuM sAdhya makAnamAM javAnuM hatuM tema ahIM traNamAM pharaka zuM ? ATaluM piMjaNa kema? AvI paMcAtathI zuM kAma che? roTalA thayA eTale basa. TapaTapathI matalaba zI? deva-guru ke dharmanI prApti thAya eTale basa. bIjI paMcAta karIne kAma zuM ? vAta kharI. deva-guru ane dharmanI parIkSA upara ja tattva che paNa je parIkSA karavAnI daSTi che temAM kaI manuSya kALAM cazmAM paherIne ghaDe dekhe te te kALApaNAne ja jue, kAraNa cazmAM kALAM che. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 SoDazaka prakaraNa duna jevuM sAdhana ?khavAmAM maLe tevuM DhekhAya. lAla ke pILAM cazmAM hoya te temAM tevuM dekhAya. kAca UMcA nIcA hoya ane ghaTA ADA rAkhela hoya to pratiSThi`kha kAcanA jevuM paDe. eTale kAcanA svarUpa upara pratibi'aneA AdhAra rahe che. tema ahI paNa dhruva, gurU ane dharma eka ja svarUpe che. dekhanAra AtmA dharmiSTha che. temAM pharaka nathI, paNa DhekhavAnI dRSTi judI hoya, tethI pharaka paDe. liMgadvArAe dveSe te bALaka. vane vicAravA dvArAe jue te madhyama ane tattvadvArAe DhaMkhe te mudha. have traNe kaI dazAnuM dekhavA mAge che, te zI rIte, ane te sAMcAgika vagere traNe sthiti kevI hoya, e traNe parIkSAmAM phera jaNAvI, mudhapaNuM samajI dezanA devAvALe kevo rIte dezanA devI te adhikAra agre vata mAna. svasamayanA guNo ane parasamayanA DhASA khaDakhaDATa karavA mATe samajAvatAM nathI paNa dapa NamAM paDelA pratiSi ane DhekhIne je sad udyama karatAM zIkhyA che, tenA saphaLa udyama karavA mATe samajAvAya che. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna Gi huM jaina ane ajenonI che. na daSTie dharmasvarUpa diB9% B3%83%DGSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS zAstrakAra mahArAjA zrImAna haribhadrasUrijI ma. bhanA upakArArthe cheDazaka prakaraNane racatAM AgaLa jaNAvI gayA ke- "vAra parAti brija A saMsAramAM AryamAna dharmanI IcchAvALA che. keIpaNa Arya dharmanI IcchA vagarane nathI ane tethI te dharma karate hoya ke na karate hoya paNa tene dharmiSTha kaho tyAre te khuzI thAya ane adhamI kaho te nAkhuza thAya; eTale jo e paNa vahAle zabda sAMbhaLI te khuza thAya che. vaLI pApa ALakhAmaNuM hovAthI tene pApI kahevAthI pite nAkhuza thAya che. Ane pApa aniSTa che ane puNya ISTa che, have jema jema vastu kiMmatI tema tema tenAmAM geTALa hoya. dhULa, le, taba vagerenI banAvaTa kaI na kare, kAraNa ke tenI kiMmata che ja nahIM. je kiMmatI hoya tenI ja leka banAvaTa kare. cAMdInA aMge jarmana silvara temaja senA, hIrAmetI mATe banAvaTa thaI paNa dhULa, leDhA mATe banAvaTa na thaI, kAraNa ke te kiMmatI nathI. banAvaTa ke nakalIne bhaya kimatanI pAchaLa che. A bAja dharma e kiMmatImAM kiMmatI cIja che. kema? dhana, mAla, kuTuMbakabIle Adi tamAma vastu dharmathI maLe che. duniyAmAM na maLatI cIjo paNa dharmathI maLe che ane maLatI cIjo paNa dharmathI ja eTale puNyathI ja maLe che. ahIM eka puNya ja evI uccatama cIja che ke jenAthI sarva cIjo maLe. jagatamAM jIvane paMcendriyapaNuM, manuSyapaNuM ane lAMbI AvaradA te sarva dharmathI ja maLe che. duniyAmAM maLatI cIjo dhanamAla, kuTuMba Adi paNa tenAthI ja maLe che. - Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 SoDazaka prakaraNa darzana eka zeThiyAne jazanI IcchA paNa pitAne apajazane udaya che. tenuM zuM thAya? nAta jamADavI te hAthanI bAjI che, temAM covaTIyAne belAvI nAtanuM kharca pUchyuM ke teNe dehase kahA. paNa zeThe base maMjUra karyA ane jaza khATavAnI vAta karI. A bAju taiyArI karI, kAle nAta jamavAnI che. ahIM cavaTIyAmAM kaI mAlika nathI chatAM jaI AvuM te khare. ziyALAne dina hevAthI ghIthI kaThaNa thayelA. lADuo joyA. ahIM zeTha khIjAyA. ane ghI pAchuM naMkhAyuM. ghInI tapelI sAthe dIvelanI tapelI hatI te paNa naMkhAyuM. rAtre lADavA te vaLAI gayA. savAre jamavA TANe eraDI lADavAnI khelI tyAre loke. divelanA lADavA ema belavA lAgyA tethI zeThane jaza na maLe. ahIM bhAgya vinA jaza paNa maLatuM nathI. have sarva vastu puNya ke dharmane AdhIna che ane tethI jagatamAM kiMmatImAM kiMmatI cIja dharma che ane te kiMmatI che eTale pachI tenI pAchaLa jarUra nakalI thavAnA. ane tethI ja dharmanA phAMTAo ghaNA che. je A kiMmatI na hatI te dharmanA phAMTA thAta ja nahIM. jene joIe te AMkha ughADI rAkhe te ja asalI mAla maLe. paNa temAM khabaradArI rAkhavI joIe. eTale jenI seMkaDo nakala thaI hoya tyAre asalI mAla le hoya te khabaradArI rAkhavI joIe. ahIM dharma Ane ISTa che. paNa te khabaradArI rAkhe te ja te laI zake, te vinA asalI dharma na ja maLe. sarva darzanakAre dharmane tapAsIne levAnI vAta kahe che, paNa dharma sAre gaNavAne kaI daSTie? choka chA5nA raMga sArA dekhe, paNa chApa barAbara na nIrakhe. enAthI caDhiyAtA hAvabhAva tapAse. trIjAe koInI chabI tapAsI, jenI chabI che te barAbara che ke nahi e paNa jue. tema ahIM dharma levAvALA judI judI daSTie vicAra kare. jemane lAMbI buddhi nathI, akkala ke vicAra nathI te mAtra bAhya liMga mAtra dekhIne dharmanI tapAsa kare. eTale sAdhumahArAjanA bAhya vartana-lecanAdi, gocarI, IriyAsamiti Adi sarvane tapAse. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra9 javA mATe pIvAnuM sAruM khAvAnuM paNa vicAra 31. jaina, ane ajenenI daSTie dharmasvarUpa madhyama buddhivALo e tapAse che tyAga levAmAM DUbI javAnuM thAya te sAruM. ema kema? te prAcInakALamAM eka zeThe bahAragAma javA mATe eka sArthavAha lIdhe. eka bhIkhArI rastAmAM maLe, ane tene rastAmAM khAvAnuM sAruM maLyuM, eTale te bIje dine bhikSA mATe pharyo nahi. bIje dine ethI sAruM khAvAnuM ApyuM. ahIM sArthavAhe joyuM ke ANe jarUra chaThTha karyo haze. ahIM pele vicAre che ke meM be dina na khAdhuM eTale pele bhakti kare che. ahIM babbe dinane AMtare chachuM kare che. te IndranAthe vicAra karyo ke have mAre ahIM rahI kAma zuM? sArthanuM kAma zuM che? bahAragAmanI bhAgoLe jhUMpaDI bAMdhI te rahyo. badhA bhakate bhegA thayA. bhejana paNa pele eka lAve che tene lAbha maLe che. bIjAne AMTA mAravAnA thAya che tethI je bhejana karAve te ahIM jhAlara vagADe. ahIM A sAdhunuM nAma ekapiDiye che, tevAmAM prabhu vIra padhAryA. tyAre sAdhuo kahe che ke-gocarI jaIe. tyAre prabhue nA pADI. kema? to pelA badhA sAmA laIne AvyA hatA. pachI vIre anumati ApI. tyAre gautamasvAmIjIe pUchayuM ke prathama manAI kema karI hatI ane have kema javAnuM kahe che ? eTale AkhI vAta samajAvI. ane chevaTe kahyuM ke tuM IndranAthane kahe ke-he eka paMDiyA! tane anekapiDiye jevAne Icche che AvI rIte gautamasvAmIjIe kahyuM. pachI pote vicAramAM Ave che ke mane kahevAnuM tava zuM ? krodha zamyA pachI paNa vicAra Ave tenuM nAma ja mANasAI. te vicAre che ke te sAdhue te ghaNe ghare jaIne gocarI le che, mAre mATe pAraNAnI taiyArI ghaNI jagyAe thAya che tethI huM azuddha piMDa levAvALe chuM. teo mAdhukarI vRttithI le che. bALa chaThThanA pAraNanI vATa ja jue, gocarI zuddha che ke azuddha te paNa na tapAse. bALaka mAtra bAhya saMgane jue paNa niyamane na tapAse. bALaka dhamanI parIkSA bahAranA saMjogothI kare tyAre Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa daIna madhyama saMceAge ane niyamAne paNa tapAse. niyama kayA? pAMca samiti ane traNa guptine paNa pALe te. have te samiti zuM ? pAribhASika zabdonA artha kahIe te cAlavAmAM, khelavAmAM, khArAka levAmAM, vastune mUkavAmAM ane tene cheDavAmAM paNa maryAdA. AnuM ja nAma pAMca miti. pAMcanI maryAdA sAthe mana, vacana ane kAyA upara kAbU hoya eTale sAMyAgika sthiti sArI hAvA sAthe A zArIrika sthiti sArI hoya te ja dhama gaNAya. je zArIrika sthiti sArI na hoya teA dhama na gaNAya. madhyama A bannene jue. ane budha puruSa banne jovA sAthe siddhAMta sArA che ke nahi e mukhyatayA tapAse. hiM sAdi pAMcanA tyAga te sa danakArAe mAnyA che, paNa kAie tene Atapreta karyAM nahI'. anya matavALAe nava tattvA mAnyA. paNa mukhyamAM jIvAdi nahi letAM dravya-pramANa-prakRti dhAdi rUpe tenA vibhAga karyAM. jainadharma mAM kamane AvavAnuM kAraNa Azrava manAya che, kamane rokavAnAM kAraNu saMvara manAya che, kane teDavA tenuM nAma nirjarA che, A ja tattvo jenAe mAnyAM che. itarAmAM dravyAdikanI mukhyatA che, tyAre jainAmAM mukhyatA jIvAdinI che. have tattvArtha bhASyakAre paNa jIvAdi tattva kahyA, paNa dravyAdi na kahyA. jo ke jagatamAM sa` dravya-paryAya che kharA paNa sAdhya ane sAdhanadRSTi jemAM hAya te ja tattva kahevAya. tevA vibhAga vinAnA tattvA mAkSa mATe upayogI na thAya. 300 vaicAyikAe pramANAdvirUpe, sAMkhyAe prakRti rUpe, bauddhoe vedAhirUpe tattvAnA bhedo karyAM. paNa jenAthI khAdhaka-sAdhaka mAluma paDe. tene dUra karavAnAM sAdhanA hoya tevI tattva tarIkenI vaheMcaNI to jainazAsane ja karI che. nAnA chekareA kAcanA kaTakAne bATamAM mUke te tene hIrA karIne kabATane te tALuM vAse che. ahIM nAma mAtrathI hIrA che, vastu nahi. zabdamAtra che. jhaverI hIrA laIne peTImAM mUkI tALuM vAse che ane tethI te zabdarUpa hIrA hovA chatAM vAstavika che. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31, jaina, ane ananI dRSTie dharmasvarUpa 301 bane ? anya teDavA mATe rAnane ujavyuM nathI. kevaLa jIvatatvane sarva Astike mAne che, paNa te jIva kevaLajJAna svarUpavALe che evI rIte mAnavAvALe eka paNa varga nathI. kevaLajJAnasvarUpavALo jIva nathI, te te jJAnane utpanna karavAnuM athavA jJAnAvaraNuyAdine teDavA mATe sAdhane paNa mAnavAnuM kayAMthI bane? anya matemAM sAMgika sthiti sudharavA chatAM, tatvamAM zUnya, eTale kevaLajJAna svarUpavALe ke vItarAga svarUpavALe jIva na mAne. tethI pharaka zuM ? tethI nAstika kahevAya e ja ne? paNa nAstika pApa nathI ema kahe, ane pApa kare tethI durgati javAnuM aTakI paDavAnuM nathI. pote mAne ke na mAne paNa satkAryonuM phaLa te maLe ja. mithyAdaSTi kevakane te mAnene ? gRhasthavezavALa miyAdaSTi ane sAdhu paNa nava raiveyaka sudhI jaI zake che, jenI sugandha AvI te cAlI javAnI nathI. phaLa mAne ke na mAne. evI ja rIte puNya pApa mAne te paNa phaLa te bhegavavAnAM che. na mAnavAthI tenA phaLa te bhegavavAnAM ja che. tethI Astika ane nAstikamAM pharaka che Ave? jIvanA svarUpane jANe tyAre tene pragaTa karavA udyama kare ane tene rokanArAM karmane jANe tene rokavA udyama kare. have je jANaze ja nahIM te ughama zuM karaze? ahIM jIvane kevaLajJAna svarUpavALe mAne te ja pragaTAvavA udyama kare. bAkInAe te udyama ja nahi kare, tethI paMDite traNa prakAranI sthitithI tattva tarIke tapAsa kare. eTale siddhAMta dvArA badhuM tapAse. bALaka, bAhya saMjoga jue. madhyama zArIrika sthitine vicAra kare. je paMDita te zAstranA tatvanI parIkSA kare. AvI rIte traNene parIkSAnuM sAdhana karyuM ? ane parIkSya kayuM? eka daSTie-vicAre ane parIkSAe sAdhana mAne. parIkSya saMga, zArIrika ane tava e traNa che, paNa mULanuM svarUpa kayAM jaNAvyuM che? bAlaka keNu, madhyama keNa ane budha paNa keNa? tenuM svarUpa zuM? te bALakanI sthiti e heya ke-prayatna kare, paNa phaLa thaze Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 kozaka prakaraNa dana ke nahi te vicAravAnuM. bALakane nahAya. buddhizALIAnA prayatnA phaLanAM anumAne hAya. phaLadvArA prayatnanA nizcaya kare. eTale phaLanI apekSA e ja prayatnAnI maMdatA-tIvratA rahelI hAya che. jaMgalamAM gayA haiAie, ane hAthamAM senAnA sikko, rUpIe ane hIrA hAya tA traNene khacAvavAnA prayatnA judA judA hAya che. kAraNa ke ki'mata ekabIjAnI tAratamyatAvALI che. have ahIM rUpiyAnI, sahAranI ane jIvanamUDInI kiMmata samajI nukazAna keTaluM thaze te uparathI ja prayatnanu` tIvra, mada ane madhyamapaNu buddhizALIne thAya che. paNa bALakane te phaLa ke tenA sAdhanone nizcaya karIne pravRtti karavAnI na hAya. bALakane to mAtra dhama karavA e eka ja dhyeya ke lakSya hAya. phaLa tapAsavAnuM bALakane na ja hoya, madhyamavRttistu madhyamAcAraH madhyama buddhivALA madhyama AcA ramAM pravRtti kare. je paDita che, te phaLa, sAdhana tarapha pravRttine na dveSe paNa mokSanA mAga che ke nahi e ekaja dhyeya rAkhe. duniyAmAM gAMdhIvAdavALAne pUchIzuM ke-dhyeya zu ? te teo kaheze ke dezanI AbAdImAM ahiMsA. tema ahIM tilakavALAe AkhAdI ja Icche. hi sA thAya ke na thAya te jue, tema ahIM pa`Dita purUSA te prabhunA mA Mnee ja tapAse. dravyavirAdhanAnA tyAga rUpe mA` hoya to tenuM AcaraNa kare. AThe pravacana mAtAmAM paNa meAkSanI dRSTi jenI hAya te paDita. meAkSamAga sivAya bIjuM dhyeya ja na hAya. sava pravRtti mokSamA mATe ja, hoya. kAMI paNa pravRtti mATe siddhAMta eka ja, pachI te nadI UtaravAnuM hoya ke vihAra karavAnuM hoya paNa mAga tA mokSanA ja che. zArIrika, sAMyeAgika sthiti paNa mAga vadhAranArI hAya tA Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31. jaina, ane ajenAnI dRSTie dharma svarUpa ja kAma lAge. te vinA te pazu kAme nathI lAgatI. keAI kahe ke savAranuM pratikramaNa karuM', ane temAM cAra pAMca kalAka kADhuM. te pratikramaNanA sUtreAnI zuddhinI sthitimAM che, saMvaramAM ja che. temaja vihAranA aMge hu' dhIme dhIme karIne jAu. 303 ahIM bhikSA karIne gAmamAM phare ke bahAra phre tenuM mane tattva nathI. meAkSamAga vyavasthita thAya, ApaNA AtmAne caDhAve. iriyAsamiti te paNa mArga mATe. mAnA bheda thatA hoya te te kAma na lAge. te kema ? teA kAi TekArA uparathI sAdhune cakkara AvyAM. ahIM jo IriyAsamitimAM prIme dhIme cAlIne jAya te javA pahelAM cakarI khAI pele paDI jAya te kAma na lAge, tema ja bhASAsimitane aMge kAI khATI vAta kare ane temAM ghaNuM ja sAruM kahIe to ThIka nahi. kAraNa mA bhedAya. tevI ja rIte paMcasamiti ane traNa guptimAM paNa mAganI dRSTi jenI hoya te pati hoya. AvI rIte parIkSA karanArA traNa, tenI rItie paNa traNa jaNAvI. gocarI, vihAra, paDimANu' AtApanAdi asAra che? bALaka dekhavAdvArA sAMcAgika sthitie parIkSA kare. madhyama vicAradvArA zArIrika sthitie parIkSA kare ane budha Atmika sthitie parIkSA kare. je sAMyeAgika sthiti che te AtmAnI zuddhi vinA thatI nathI. vihAra-tyAga-AtApanA Adi je kAryo che te AkhI duniyA karatI nathI. paNa sAdhu kare che. ane tene dekhanArA te ALaka ja kema ? sAMyeAgika sthiti e prakAre utpanna thAya che. jema agnine aMge, uSNutA dAhakatA, prakAzatA e paNa cihno che, tema sagaDI e paNa cihna che. kAraNa ke ziyALAmAM koI sagaDI laI ne jAya teA kahI zakAya ke AmAM agni che. paNa te sagaDI khAdma sAdhana che. ahIM bALaka je sAMcAgika sthitine tapAse te bahAranAM Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 paDazaka prakaraNa darzana cine tapAse. eTale jema rAjAne aMge mugaTa, kuMDala te rAjA hoya te paNa dhAraNa kare ane nATakI paNa dhAraNa kare. bAhya sthiti te asAra che, te kema? te te nava saiveyaka sudhI bahAranI sthiti laI jAya. jaina dharmamAM paLAtAM mahAvate mekSabuddhie na le paNa kevaLa devanI prApti mATe vartane rAkhe. are! pUjAvA mATe rAkhe. jenAthI devaleka maLe te sthitine asAra kema kahevAya? puNya karIne sAra maLe che, te asAra nathI. paNa AtmIya dahiTae-mokSamArganI apekSAe A vAta che, eTale sAMgika sthitithI puNya baMdhAya paNa dharma utpanna thavAne AdhAra nathI. vihAra, gocarI, AtApanA, paDikamaNAdi je bahAranI sAthegika sthiti te bhagavAne kahI che. chatAM te asAra kema? te eka ja muddAthI ke tenAthI dhamI paNuM AvavuM muzkela che. tenI sAthe dharma utpanna thavAne saMbaMdha nathI. vAchaDAne raMgya ane paNa zebhe paNa sAre, tenAthI dUdha utpanna thavAne saMbaMdha nathI, te te gAyanI sAthe che, tema ahIM sAMgika sthitine dharma utpanna thavAne niyama nathI, kAraNa te bAhya sAMgika sthitine dhama dhAraNa te kare che, paNa temAM aviDaMbake hoya che, chatAM tevI rIte vartavAvALA-aviDaMbake ja hoya ema nahIM paNa viDaMbakIya heya che. zAstramAM vibaka kene kahyA che? abhavya ane durbhAgyane viDaMbaka kahyA che. keI lAje ke zarame pravRtti thatAM pAche mArge AvI jAya. paNa A viDaMbakane te atyAre bhAvazUnya pravRtti che ane AgaLa paNa bhAva nahi thAya, tevA abhavya sarakhA viDaMbake eTale zAsananI viDaMbanA karanArAo paNa A sAMgika sthitine dhAraNa kare che. temane vaLI tapasyA, vihArAdi karavAnuM kAma zuM ? te kAryavaza--eTale jinezvara mahArAjA je vakhate vicaratA hoya te vakhate devenuM AvavuM thAya tethI abhavyAdine ema thAya ke A keka Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31. jena, ane ajenAnI dRSTie dharmasvarUpa 305 sama jIva haze tyAre ja deva Ave che. AvuM sama paNuM te te sAdhupaNAnA AcAra sivAya na ja maLe. AvI vAta devA pAsethI paNa sAMbhaLe ke ame sAdhu AcArathI devapaNAne pAmyA chIe. temaja zAsanamAM paNa kahevAya. pachI zaMkAne sthAna na ja rahe. A cAritra devaleAkanuM kAraNa che ema mAnI alabhya ane durbhAgye paNa sAMcAgika sthitine sudhAravA mAge. bAhya sAMceAgika sthitinA sudhArA upara dhamanA nizcaya nathI ema haribhadrasUrijI kahe che. zAthI niyama nathI ? te duniyAmAM jyAM dhUma hoya tyAM agni hoya paNa agni hoya tyAM dhUma hoya eve niyama nathI. dA.ta. leADhAnA geLAmAM. AvI rIte mAhya sAMceogika sthiti sudharI hoya tyAM dhama' hovAnA niyama nahi, paNa dharma jyAM hoya tyAM te bahAranI sAMyegaka sthiti sudharelI ja hAya ema e nizcaya karavAnA. dhamI hoya tenI ja bAhya sthiti sudharelI hoya. jo AtmA sudharelA na hoya te mAhya sthiti sudharelI na heAya. gRhiliMge ke anyali Mge siddha kANu ? jene mahAranA AcAranI mAnyatA hoya tenI tIvra bhAvanA thaI hAya. te levAnI taiyArImAM Akasmika bhAvanA vicitra thaI hoya te te ja li Mge sAdhu thaI mekSe jAya. anya liMge siddha paNa kevaLajJAna pachI e ghaDI ja AyuSya hoya te te zakaya che. vadhAre hAya to te viramAM AvI ja jAya. marudevA mAtAne kevaLajJAna thayuM' ane AyuSya paNa tUTayuM. eTale atIsiddha thayA. aliMge siddha thAya te bhAvanAthI banyuM che. tyAganI bhAvanA sArI hatI mATe kevaLajJAna thAya. "nakAmA tyAga '" vALAne kevaLajJAna thayeluM sAMbhaLyuM che ? jene tyAga nakAmA lAge te mAga mAM rahI zakate nathI, pachI kevaLajJAna te hoya ja kayAMthI ? have sAMcAgika sthiti sudhare ane bhAvanA na paNa sudhare te mane, paNa bhAvanA sArI hoya tenI sAMcAgika sthiti sArI hoya ja. viDaMkA cAritra kema sAruM pALe che. are ! mAkhInI pAMkha na dUbhAva tevuM cAritra pALe. bAvAnA nAnA baccAM paNa dhuNIe 20 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 SoDazaka prakaraNa darzIna ja ese." tema saCjJa bhagavAn zAsananA dhArI tarIke zAsanane calAvatA hoya te vakhate sAdhuonA AcAra karyo ? kaho ke kSaNamAhunA / te vakhate abhavya ke dubhavya paNa joDAya te zAthI? devalAdinI IcchAe. ane tethI te viDabakA sAMcAgika sthitine dhAraNa karanAra hoya che, mATe temanA dhanA niyama na gaNAya eTale khALaka sAMyogika sthitine nirakhIne dha tapAse che. zarIramAMthI aNusamajupaNe nIkaLelu jhera jarUra jIvADanArU che. tame te hiMsA, cArI, jUTha Adi kAvaze yAM ke mokSane mATe cheDayAM paNa tethI tamArI sadgati tA thavAnI ja che ne ? abhabyAne icchA pudgalanI, dhyAna AttadhyAna che, chatAM tevI rIte pALelu sAdhupaNuM paNa nava greveyaka sudhI lai jAya. mana bhale na sudharyuM" hAya chatAM ATalI ucca sthitie sAdhupaNAnA bAhya saMcAga lai jAya che. tyAga pAte tyAga chatAM tyAganuM satyAnAza vALe. jema subhrama, brahmadatta jevA cakravartI sarakhAe prathama bhavamAM sAdhupaNAM lIdhAM te tyAga kharA, paNa piraNAma zu? tyAganA satyAnAza thayA te ? eTale khIjA vAsudevanA bhavamAM pratyAkhyAna ja na pAme. vaLI eka tyAga pAte tyAganuM jhADa ja ugADe. vajAsvAmIjI AgaLa pADozI AvelA te kahe che ke-AnA bApe dIkSA na lIdhI hAta tA te maheAtsava karata." ahIM dIkSAne dhikkAratA zabda kahevA te vajasvAmIjInA rUvAMDe rUvAMDe saLagI rahyo che. jo A mA potAnA rAga cheDe te mArI dIkSA thAya. "mA"nA rAga choDAvavA mATe cha mahinA sudhI ruve che. mAtA khALakane cha mAsanI uMmare sAdhune Ape che tyAre te rAte baMdha thAya che. keTalAka tyAga evA hoya che ke AvatA bhave tyAganuM' jhADa UbhuM kare che. e prakAranA tyAgamAM bALaka kayA tyAgane dekhe che? peAtAne lAge na vaLage tevA tyAga na ja hoya. tyAgane aMge lAgaNI hAya te pachI dharmane a Mge pratibaMdha na hAya, jANIne kare eTalA mAtrathI kahetA hoya tA te tyAga, tenAM phaLa vagere na jue te sAcA tyAga na gaNAya vagere agre kaheze. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khyA bAhya ane AtyaMtara svarUpa che janmavA chatAM kama na bAMdhavuM e hAthanI vAta che. zAstrakAra mahArAjA zrImAna haribhadrasUrijI ma. bhavyajInA upakArane mATe paDazaka prakaraNanI TIkA karatA AgaLa jaNAvI gayA ke A saMsAramAM vAdaivsthAna Adi anAdikALathI A jIva rakhaDapaTTI karate AvyA che. kadAca kahevAmAM Ave ke amane A janmanI ke bhavanI paNa khabara nathI. dareka manuSya garbhamAM nava mAsa rahyo. vaLI tiryaMca karatAM vicitra sthitimAM rahyo. tiryacenI garbhasthiti keInI traNa ke cAra mAsanI ane te avasthA sIdhI, paNa ahIM te nava mAsa dudhInI sthitimAM ane te paNa UMdhe mAthe. jamyA pachI durgadha sahana na thAya, paNa tyAM te nava mAsa sudhI rahyo. tene khyAla kayAM Ave che? dareka jANe che ke ame jamyA chIe. gheDiyAMmAM hIMcyA chIe ane mAtAnuM dUdha paNa pIdhuM che. e vAta kharI paNa kayI jagyAe ghaDiyuM hatuM? temaja kaI dAIyaNa (narsa) hatI ? vagere bAbata garbhamAM AvyA che ane jamyA pachInI bALakanI avasthAne paNa khyAla nathI. jene A bhavanA janma saMbaMdhI hevAlane khyAla nathI tene gayA bhavanI vAta muzkela che. te pachI anAdinI rakhaDapaTTInI vAta karavI te bheMsa AgaLa bhAgavata che. vAta kharI, paNa nahi dekhAyele padArtha paNa cihnadvArAe manAya che. jema dAdAnA dAdA dekhyA nathI te paNa te mAnavA paDe che, kAraNa ke nahIM te pitAdi hota ja nahi. eTale dAdAnAM dAdAnAM nAme paNa keTalI vakhata na jANIe, te pachI dekhavAnI ke oLakhavAnI vAta ja ramata mAtAnuM temaja kaI ja bALakanI vAta Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 SoDAka prakaraNa da zI karavau ? chatAM ApaNI hayAti che eTale pitAdinI khAtarI mAnavI paDe che. vagara dekhyA khyAlamAM na Ave tevI cauja kArya dvArA mAnavI paDe. ahIMM paNa janma ane kama e enI paraMparA che. khIja ane aMkurAnI jema paraparA che,' eTale khIja vinA aMkurA na hAya tema ane aMkurA vinA bIja paNa na hAya, tethI anAdinI tenI utpAdaka zikata mAnavI paDe. jo bemAMthI ekanI zarUAta karIe teA ane nahi. annenI paraMparA anAdinI che. koinI paNa Adi kahI zakIe tema nathI ane tethI khanne anAdinA che. paraspara kAya kAraNavALA te khanne che, eTale prathamanA khInA aMkuro te kAya ane khIjA aMkurAnuM khI te kAraNa che. tema ahIM zarIradvArAe janma mAnA che ke nahi ? ane jo mAnA teA karma- janmanI para parA mAnavI paDe. prathama karma mAne teA kama vinA janma thaye kema? kamaM vagara janma thAya tema nathI, kAraNa jIva tA pratyakSa siddha che. game tevA bhUkha ema nahi kahe ke huM nathI. paNa sa` ke huM chuM ema ja kaheze. sukhI duHkhI paNa sa` kAi kahe che tethI ja janma che e mAnavuM paDe ane janma te kama vinA hoya nahi ane te prathamanA janma vinA hoya nahi, AvI rIte janmama'nI para parA anAdinI che ane tethI jIva kama dvArAe nAdanI rakhaDapaTTI kare che. jema bIja ane aMkurAnI para parA anAdinI mAnavI paDe che tema kama ane jIvanI samajavI, chatAM keTalAMka khI cavAI jAya-bhuMjAI jAya teA aMkuro na thAya. eTale aMkurAne utpanna karavAnI zakti khIjamAM naSTa thAya che, tema ahIM A AtmAmAM janma karavAnI zakti karma dvArA che tema ka nA ghAta karavAnA raheze. khIjanA nAze aMkurAne nAza ane aMkurAnA nAze khIjanA nAza thAya che, tema janmanA nAge kanA nAza thAya emAM nA nahi, paNa kanA nAza thavA joIe eTale prathama kanA nAza thavA joIe. Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32. bAhya ane AtyaMtara svarUpa 309 niyAcikee paNa janma vItarAgatA sivAyane mAnya che, eTale janma samaye vItarAga hoya ja nahi. eTale karma sivAya janma thavAne nathI. ane tethI janma ane karma bannene nAza thAya paNa temAM prathama karmano nAza joIe. janma te karma vinA thatuM nathI. karma chatAM janmane nAza thAya ja nahi. paNa janma chatAM karmane nAza zakaya che. janma chatAM karma na bAMdhavuM te ApaNuM hAthanI vAta nathI. A vAta jyAre dhyAnamAM Avaze tyAre zAstrakAra kahe che keAvatA bhavanuM AyuSya jeNe bAMdhyuM te kSapakazreNi mATe nakAme. kSapakazreNivALAthI parabhavanuM AyuSya baMdhAya nahi. kSapakakSeNie caDhanAra te ja hoya ke je AvatA bhavanuM AyuSya na bAMdhe, tethI kama hoya te janma reka zakya nathI, paraMtu janma thavA chatAM navuM karma na bAMdhavuM te zakya che. karma te IcchA mAtrathI rekAtuM nathI. je IcchA mAtrathI rokAya tema hatA te jagatanI sthitithI kaI duHkhI thAta nahi. tema keIne pApa bAMdhavAnI IcchA nathI. ane tethI IcchA pramANe karmabaMdha thate heta te keI karma bAMdhata nahi. IcchA hoya ke na hoya paNa sAdhana hoya eTale karmabaMdha thAya. jema nAnA baccAne cakarI khAvAnI IcchA na hoya tethI cakarI khAvAthI magaja paNa vegamAM rahe che ane pRthvI jhADAdine vegamAM pharatAM ju be che, tema ahIM karmanA vegamAM rahyA chatAM karma bAMdhavA nathI e na banI zake. maracAM khUba khAya ane kahe ke mAre baLatarA na joIe e na bane. tema pApakarma bAMdhe, azubha pravRtti kare ane kahe ke huM pApa na bAMdhuM, duHkhI na thAuM e kema bane? jene pApa na bAMdhavuM hoya teNe tenA rastA baMdha karavAM joIe. AnuM nAma ja dharma che. bIjI kaI cIjanuM nAma nathI. temaja tene rUparasazALyAdi nathI. huM pApa bAMdhanAre na thAuM ema dhArIne pApanAM kAraNene dUra Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 SoDazaka prakaraNa darzana vane oLakhI ane enI mAge to guruone karavAM tenuM nAma ja dharma. pApanAM kAraNene dUra na kare tenuM nAma adharma. adharmane kaMI zIMga pUcha nathI. jAnavarane te zIMga-pUMcha paNa hoya che. pApanI pravRtti karavI tenuM nAma ja adharma. bIjuM cihna nathI. rUpa, rasa, gaLyAdi paNa temAM nathI. AvI rIte anAdi kALathI A jIvanI thatI rakhaDapaTTane TALanAra je kaI cIja hoya te pApanI pravRtti baMdha thavI joIe ane dharmane Adara joIe. paNa dharma maLe kayAM ? kAchIyAnI vakhAramAM jAya ane khetI mAge te kayAMthI maLe? tema jeo gurutatvane oLakhI zake nahi te dharmane pAmI na zake. guruone dharmanA ApanAra kema kaho cho? dharmanA utpAdaka, denAra, cakavartI te deva che. zuddha deva maLe te ja zuddha guru ane dharma maLaze. mATe kahe ke traNenI jaDa ja devatatva che. vAta kharI, paNa utpattinI apekSAe traNe tattvanI jaDa devatatva che, paraMtu bedhanI apekSAe ke jJAnanI apekSAe vicArIe te traNe tamAM mukhya tatva gurutattva che, kAraNa kenA paricayamAM kenI sevAmAM rahevAnA? kahe ke gurunA. AkhuM zAsana gurumahArAjane AdhIna che ane temanA ja paricayathI dharmane samajavAnA. utpattinI apekSAe devatatva che, paNa pratibaMdhanI apekSAe ke zAsananI apekSAe je zarUAta thAya te. kayAMthI thAya? gurutatvathI. have vicArIe ke janmathI jainadharmamAM chIe ane jaina sAdhunA paricayamAM AvelA chIe tethI vItarAgane ja deva mAnIe chIe ane paMcamahatratadhArIne ja sAdhu mAnIe chIe, paNa kadAca DhIMgalApaMthImAM ke bIjA keI darzanamAM janma pAmyA hatA te te ja mAnata. paNa ApaNane jana guru maLyA eTale ja zuddha devAdane mAnavA lAgyA. ahIM sane kAraNe guru che. tethI munisundarasUrijI jaNAve che ke sarve temAM gurutatva ja mukhya che, Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra, bAhya ane AtyaMtara svarUpa 31 Ama kahIne deva gurutatvane halakuM kahe che agara apamAna kare che ne ? te halakuM pADavA gurutattvane mukhya nathI kahetA paNa hitanA atha thavuM, hitanAM je kAryo te gurumahArAjanA vacanathI ja sadhAya. temanAM vacana sivAya hitakArya karI zakIe ja nahi, sAMbhaLIne ja jANI zakIe chIe. avirati, dezavirati, sarvaviratipAchuM vagere sarva vAnAM gurumahArAjanA mukhethI sAMbhaLIne ja jANuM zakIe. sAMbhaLyA sivAya jANavAne hakka tIrthakara sivAya bIjAne che nahIM. tIrthakaramAM svayaM jANavAnuM na laI e te svayaM saMbuddha kahevAya nahi. tIrthakare te svayaM buddha hevAthI temane guru na hoya. zAstrakAra kahe che ke-gurue vagara jANI zakAya nahi paNa guru eTale kuLaguru, vidyAguru vagere nahi paNa je mokSamArge pravartAve, AtmakalyANamAM magna, pApathI dUra rahelA tevA guNanA bhaMDAra te ja gurue heya. jagatamAM aMdhakAra heya te vastune jevA AMkha kAraNa che. paNa dIvA sivAya te dekhI zakAtuM nathI. tema dharmane pratibaMdha ke devatatvane pratibaMdha paNa gurudvArA ja maLe che. temanA vinA jaNAya ja nahi. A kAraNathI bhagavAna haribhadrasUrijI bALaka, madhyamabuddhi ane budha mATe deva, guru ane dharma e traNa tatvane samajAvatA hatA paNa chevaTe dharma ke devanI parIkSAnuM sAdhana na jaNAvyuM paNa gurunI parIkSAnuM sAdhana jaNAvyuM. tenA traNa bhAga che. keIka bAla, kaI madhyama ane budha, te kevI rIte? te mATe kahe che ke-bALaka hoya te phaLa dekhIne pravRtti na kare paNa prayatna karyA kare. nAnAM bALaka dhULanAM makAna, kUvA ke vAvaDIo kare paNa temAM phaLa na haya, e daSTi paNa na heya. moTAone mahela vAvaDI karatAM jue tethI teo retInAM paNa mahela vagere banAve che paNa tenA phaLane na ja vicAre kAraNa ke bALakane pitAnI pravRttinuM zuM phaLa thaze te vicAravAnuM rahetuM nathI. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare SoDazaka prakaraNa darzana maNalAmaH eTale phaLane nizcaya karI pravRtti kare te sadAraMbha. paNa tevI pravRtti jenI na hoya te bALake samajavA. tevA bALake hevAthI te gurunI parIkSA karavAmAM tyAgane dekhe, eTale sAMgika sthiti jue. tenA be prakAra, eTale veza ane bAhA vartana dekhe. veza joI je guru ke dharmane mAnanArA hatA tene aMge kahI gayA keA bahAranuM liMga te asAra che. liMga bAhya cIja che te asAra che, te kevI rIte? A vAta be prakAre che. eTale dharma hoya tyAM bAhya liMga hoya ke bAhA liMga hoya tyAM dharma hoya? te kahe che ke dharma hoya tyAM bAhya liMga hoya, paNa bAhya liMga hoya tyAM dharma heya e niyama nahi. dhUmADe heAya tyAM agni hoya e niyama khare paNa agni hoya tyAM dhUmADo hoya e niyama nahi, jema egelaka. tema ahIM bAhya liMga ke tyAganI sAthe (sAMgika sthitinI sAthe) dharmane pratibaMdha nathI. jo ke dharmanI ke deva, gurunI sAthe bAhyane pratibaMdha che, nahi te vagara tyAgIne paNa guru mAnavA paDe, bAhA hathiyAravALAne paNa deva mAnavA paDe ane AraMbha parigrahavALAne paNa gurU mAnavA paDe, paNa ahIM bAhya vartana te joIe. strI ke hathiyAra che tene deva mAnavAnuM kahetA nathI ane te na hoya tethI devapaNuM AvI jAya ema nathI, paNa jyAM devapaNuM hoya tyAM strI, hathiyAra ke mALA hoya ja nahi AraMbha parigraha na hoya tethI guru mAnI levA emanahi. paNa jyAM jyAM gurupaNuM hoya tyAM AraMbha-parigraha na ja hoya tevI ja rIte dharmane aMge AraMbha parigrahane abhAva hoya tyAM ja dharma heya ema nahi, paNa, dharma tyAM AraMbhaparigraha na ja heya. kaho ke Avazyaka kriyA, tapa, kAsaga Adine aMge gurUpaNane pratibaMdha nathI paNa jyAM gurupaNuM che tyAM Avazyaka kriyA tapa kAryotsargAdi hoya ja, eTale bAdA sAMgika sthitinI sAthe dharma vyApele nathI paNa dharma hoya tyAM te vyApelAM che. jyAM jyAM kaSa hoya tyAM tyAM senApaNuM ane senApaNuM Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32. mAruM ane AbhyaMtara svarUpa 313 hoya tyAM tyAM kaSapaNuM hAya. khAdya vartana hoya tyAM dha hoya e niyama rAkhIe kayAre ? ke bIjA koi vartana na karatA hoya teA. jema nATakIyA nATaka bhajavavA rUpA banAve, jema bahurUpI bahurUpa karI AjIvikA calAve che. eka vakhate sAdhumahArAja te gAme padhAryA che. te vakhate te bahurUpI vicAre che ke mArUM nAma bahurUpI, tethI A sAdhuche paNuM e paNa eka rUpa che, tethI te karavA mATe temanI pAchaLa pharyAM. sAdhunI dareka pravRtti pote joI ane te pramANe karI. chevaTe veza levA taiyAra thayeA. e bhajavavA mATe niSNAta khanyA. te khIjA gAmamAM jaI rAjA AgaLa sAdhunA veza bhajavavA lAgyA. ahIM dAna devA rAjA khuza thayA che paNa tethI bIjA rUpe jANavA nahi maLe. meha rAjAe sarUpe jANuvA navANuM karAvyAM. chevaTe sAdhunuM rUpa AvyuM. ahIM carapurUSoe rAjAne jaNAvyuM che ke A chellu rUpa che. te pachI have nathI, tethI sAdhu dharma lAbha' daI padhAryAM pachI rAjA bhaMDArIne dasa hajAra ApavA kahe che, te levA sAdhu nA pADe che. ane kahe che ke amAre khapa nathI, dharmalAbha' daI bahurUpI pALe gayA. pAtAnA sthAne jaI ne tyAM veza utArIne pAche rAjA pAse Avye ne rUpIA mAgyA. rAjAe kahyuM te vakhate kema na lIdhA ?" bahuruSIe kahyuM rUpa lajavavA nathI AvyeA, pachI rUpanI ki Mmata na rahe." pachI rAjAe rUpiyA ApyA. bAhya saMjogane AdhIna jo gurune mAnIe te bahurUpI jevA gurUne paNa mAnI levA. AjakAla nATakamAM kRSNanA rUpA Ave tethI tene deva tarIke mAnavA lAgI jAya che paNa te devarupe nathI. jema strI-hathiyAra ke mALAnA tyAga sAthe devapaNuM badhAyelu nathI paNa devapaNAnI sAthe tenA tyAga te baMdhAyelo ja che. eTale jyAM devapaNu hoya tyAM strI, hathiyA2e ke mALAnA abhAva badhAyelA che, temaja gurune aMge vihAra, pi'Davizuddhi khadhAyelA che ema nahi. mAtra sugurune a Mge te ba MdhAyelA che. tevIja rIte dhamane aMge jayaNA kha'dhAyelI che paNa jyaNAne aMge dharma baMdhAyelA nathI. devazuru ke dharmane aMge sAMcAgika sthiti baMdhAyelI nathI. Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 paDazaka prakaraNa darzana padapaMDita, zvekapaMDita, gAthApaMDita ke pithApaMDitathI jJAnI kahevAIe chIe te pachI je janmathI traNa jJAna laIne AvanArA che, temane saMsAra choDavAnI jarUra zI? kahe temaNe saMsAra kema che ? saMsAra choDe teTalA mAtrathI sAdhu hoya e niyama nahi, paNa je sAdhu hoya te saMsAranA tyAgI ja heya e niyama che. jema prabhu vIra 28 varSa pachI rAjakuMvara chatAM snAnAdi na karavA, prAsuka khAnapAnAdi levAM, brahmacarya pALavuM, A gRhavAsamAM sarva tyAga kare che chatAM temane gRhastha gaNIe chIe. ane tethI temane gRhasthaparyAya trIza varSane gaNAya che. jo ke pithApaMDite te aThThAvIsa ja mAnatA haze. be varSa sudhI tyAgadharma sArI rIte pALe che chatAM zAstrakAre ke kudarate aThThAvIsa varSa sudhInuM gRhasthapaNuM na mAnyuM, kAraNa tIrthakarene mana paryava jJAna sAdhupaNAnI sAthe ja heya. mana:paryava kudaratathI 28 mA varSe ke trIzamA varSe thayuM ? kahe ke trazamA varSe ja mana:paryava thayuM. be varSa tyAganA hatA chatAM kudarate te tyAga na ja svIkAryo A uparathI kahevuM joIe ke sAdhupaNAnI sAthe bAhya tyAga he ja joIe, tevI ja rIte jyaNuM hoya tyAM dharma hoya ja e niyama nahi, paNa dharma hoya te jayaNA heya ja. kAryane aMge-devaguru ane dharmane choDIne bIjA keI kAryane aMge jemAM bahurUpI Adi kArya hoya. svaprapaMca pUrNa karavA mATe paNa vezane udAyInupa mAraka jevA viDaMbake dhAraNa kare che. jeo jAvajajIvane mATe tyAga karanArA che, eTale hiMsA, jUTha, cerI AdinA tyAga sAthe tenuM pAlana te jiMdagI sudhI bane kare tyAM zuM samajavuM ? kaho ke tene te sAdhu mAnave ne? bAhya sAMgika sthitinI sAthe paNa sAdhupaNuM baMdhAyeluM che ne? mahAnubhAva, eka vakhata mAnI paNa le ke-AvatA bhavane mATe bAhya sthiti sudhArelI hoya, pachI te bhavya ke abhavya hoya, samyagdaSTi hoya, ke mithyASTi heya, ane te jiMdagI sudhI sAdhupaNuM pALanArA hoya, Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32. AhyuM ane abhyaMtara svarUpa 15 chatAM ame tene sAdhu tarIke mAnatA nathI. to kema ? AjakAla kAyade che ke sAdhupaNu le te hakkanI apekSAe marelA gaNAya. duniyAdArInA ha gayA. pAche saMsAramAM te Ave teA paNa te hakka na ja maLe, teNe yAvajjIva sudhI dhanAdinI mAlikI cheADelI che tevAne guru mAnavA ke nahi ? vAta kharI, paNa khAdgha sAMyegika sthitine tyAga jo AbhyaMtara sthitinA tyAga vinAnA hoya te te nakAmA ja che. pulAka, akuza, kuzIlAdi pAMcane nigraMtha kahIne gra'thanA tyAgamAM ja sAdhupaNuM kahe che, temAM amArI nA nathI; paNa graMthanA tyAgane ja sAdhupaNuM nahi kahe, kAraNu khA graMtha je dhana, kuTu khAdinA tyAga. te te parama tyAgI puruSa mAtra kare che. jema 2Mge sAnu` kahevAthI ka sAtuM nathI ema te nahi. paNa tethI vastunA raMga mAtra ja suvaNune levAnA che. tethI raga sivAya khIjuM kaMi paNa suvaNunu na maLe. veze sAdhu kahevAthI vanA ina hoya. tema ahIM graMtha mAtrane tyAga nahi kahetAM khAdya graMthatyAganI vAta karI. eTale abhya tara graMthanA tyAganI vAta ja na karI. paNa bAhya tyAga je vihAra, AvazyakADhi te kAyAtsaga Adi karavAthI manaharapaNuM AvatuM nathI, kAraNa ke A jagatamAM ApaNe joI e chIe ke bAhya tyAga te je sAcAgurue nI temane paNa hoya che. jema 'vumAtra cAyAt nahi nitiza mati " sape` kAMcaLI utArI tenA tyAgathI dADha vinAne thayA ane tethI hu karaDe ema manAya nahi, jhera vagaranA gaNAze naha, tema khAhya vana mAtra rAkhavAthI, pariSkRta thayA vagara sAdhu, dharma ke deva thaI zakatA nathI. strI, hathiyAra ke mALA na hoya paNa kevaLajJAnAdi tA devanA lakSaNa hovAM ja joI e. have jyAM tyAM devapaNu hoya tyA strI, hathiyAra vagere na hoya. gurU hoya tyAM lecAdika hoya ja. dhabuddhi hoya tyAM jayaNA paNa hoya. AvI rIte sarpanI kAMcaLI jevA bAhya sa Mjogo mAtrathI deva,ngurU ke dhana manAya. tevI rIte AraMbha samAra'bhAdinI pravRtti na hoya tethI gurUpaNuM Avatu nathI. Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 zaka prokaNa daIna ane tethI ja kahyuM ke kAMcaLI mAtra cheDavAthI sarpa viSa thato nathI tevI ja rIte bAhya sAMyeAgika sthiti sudharavAthI dhruva, guru ke dhama paNuM AvatuM nathI, te have te Ave kayAre? jema sarpamAM dADha tUTe te ja niSipaNuM Ave, tema devamAM mahAdi tUTe te ja Ave, gurUmAM apratyAkhyAnI ke pratyAkhyAnAvaraNIya tUTe te Ave, tema dha'mAM pApabuddhi maTe te ja Ave. bAhya sAMcAgika sthiti joyA vagara deva, gurU ke dharmane mAnavA te zI rIte khane? te karavA mAtrathI sAdhupaNuM nathI. paNa sAdhupaNA vagerethI te te che ja. enAthI sAdhupaNuM utpanna nathI thatuM paNu sAdhupaNuM hAya tyAM te tA hoya ja. ekalAM cihnanA bAhya hoya tyAM devadi ne ja mAnavA. jagatanA padArthomAM mAyAvIpaNuM na ja hoya. jema seAnA, cAMdImAM mULamAM ke chevaTamAM je pILAza ke saphedAi hoya te AkhA bhAgamAM ja hoya, eTale jevuM aMdara tevuM khAdya ane jevu bahAra tevu aMdara. A jaDa padArthAMmAM hoya che. paNa A cetana padArthomAM cakAvA che, kAraNa ke aMdara kaI tA bahAra jUThThuM ane bahAra jUThThuM' te aMdara kaMI trIjuM ja hoya. jaDa padArthothI ThagAvAne sa bhava ja nathI. mAtra cetanathI ThagAvAne saMbhava hoya che, kAraNa ke tenI bahAra ane aMdaranI sthiti bhinna hoya che. bIjAemAM bahAra ane aMdara eka ja hoya che. tamArAmAM bahAranuM cAritra dekhAvA chatAM abhavya ke durbhAgya mAnIe. vAta kharI, paNa bIjAnI tane khabara sarakhI paNa nathI. khabara hoya ane eTale tenI ki'mata, paNa vagara khakhare je mele te doDhaDAhyo kahevAya, kAraNa ke ItarAmAM paNa bAhya ke aMdaranA khe vibhAga rAkhelA che. te kayA ane kevI rIte vagere adhikAra atre jaNAvAze. Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khyA tapazcaryAnI zreSThatA 62 bhaNavAnA bahAne tapane rekanAra dIkSAnA ya bahAne rekaze. zAstrakAra mahArAjA zrImAna haribhadrasUrijI ma. bhavya jInA upakArArthe SoDazaka prakaraNanI racanA karatAM AgaLa jaNAvI gayA ke-A saMsAra samudramAM manuSyane bhava prApta thave e ja mukela che, kAraNa ApaNe AgaLa sAmAnya samajAvI gayA ke devabhava pAma sahele che paNa manuSyabhava pAmave dehale che, kAraNa ke devapaNuM pAmavAnAM sthAne asaMkhya che, paNa manuSyapaNuM pAmavAnAM sthAne te gaNatrInAM eTale 29 veDhA kahe ke cha7 sudhI gaNatrI kare teTalAM ja che. A uparathI devapaNuM saheluM che. vaLI devapaNAnA umedavAre thaDA che eTale manuSya ane tiryaMca paMcendriya ja te meLave. pRthvI vagere ke nAraka, deve paNa devapaNe na Upaje. manuSyane aMge umedavAro ghaNuM che, eTale ekendriyanA sarva che eTale anaMtakAya paNa manuSyapaNe upajI zake, eTale tenA umedavAre anaMtAnaMta che. jenA umedavAra anaMtAnaMta che ane sthAne veDhe gaNAya teTalAM che. jenAM sthAne asaMkhya che ane umedavAre thaDA che tevuM devapaNuM te pAmavuM saheluM che ke manuSyapaNuM ? kaho ke devapaNuM saheluM che. eka baLada tRSAthI vyApta che tyAM pANI bharIne bAI jAya che chatAM keI tene pAtI nathI. sarvanI AzAe te rahe che, tevI ja rIte ghAsane aMge AzA rAkhe che. A sthitimAM bhUkha ne tarasane je veThI, tenAthI je karmanI nirjara thaI, tenuM phaLa maLe ja che. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 SoDazaka prakaraNa darzana A uparathI tapasyAnA je kAzatruo che te bole che ke tapasyA peTane bALavAnuM sAdhana che ! have bahAranA cerathI bacavuM saheluM paNa gharanA duzmanathI bacavuM kaThina che, kAraNa ke bahAranA te tamane lAMghaNa kahIne rahe, paNa gharavALA te kahe ke "karmanuM bAMdhavuM te pariNAma upara AdhAra che. pachI tame upavAsa karIne khAvA-pIvAnI IcchA karI tenA karatAM upavAsa na kare sAro. eka mANase khAvA -pIvAnI IcchA na karI ane upavAsa karyo tene puNya thayuM." AvA vicArethI tapasyAnuM nikaMdana kADhe che. vaLI mane keIe khAtAM re naheAte paNa mArA manathI ja khAdhA vinA rahyo chuM tethI upavAsa che ane tethI bhUkhane vicAra hatuM tene mAryo teNe e kahe ne? pANiyAruM ke dAbhaDe taiyAra hatuM. tenI AgaLa kedanI cokI paNa nahatI. eTale IcachA thatAM khAI zakate hatuM, chatAM na khAdhuM tenuM kAraNa zuM ? kahe ke manathI baMdha karI manathI pALavuM che ne? te eka bAju bhUkha lAge che chatAM bIjI bAju "mAre upavAsa che evuM kahevuM te keTaluM badhuM sAruM che? ahIM je bhUkhane teDavAnI vAta kare che te tapasyAne teDavAnA IrAdAvALA che. ahIM tapasyAnA vicAre bhUkhane TALI dIdhI. tapa karavA pahelAM bhUkhane jANatuM hatuM, tethI AvI paDelI bhUkhane dabAvI che. te aNasamajathI tema nathI karate, ane tethI tenA tapa dvArA karmanI nirja thaze. tapanI buddhithI tapa kare te sakAma nirjarA heivAthI "rava" kahetAM potAnA karmane kSaya kare che. baLada (dhAsa-pANI)nI AzAmAM che chatAM te kaMI meLavI zakate. nathI, ane bhUkha-tarasanI pIDA veThI te mAtrathI te deva thaye. vagara IcchAe ke viruddha IcchAe bhUkha ane tarasanuM duHkha veThayuM. tenAthI paNa AvI karmanI nirjarA thAya ane devakapaNAnuM phaLa pAme te pachI IcchAe karelI tapasyA ane tethI je sakAma nija, tenuM phaLa AtmakalyANarUpa sarva karmane kSaya kema na thAya? Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * , nija nirjaka che 33. tapazcaryAnI zreSThatA 319 AtmaglAni karavArUpa tapa karanArane zArakAre kheDyA che. tethI tapasyAnA kaTTA duzamane ja AvuM bole che. keTalAke tapasyAne aMge nA na kahe, paNa svAdhyAya bagaDe che ema kahe. svAdhyAya te kAraNanuM kAraNa che. tapasyA te nirjarAnuM anantara kAraNa che. mekSane mArga jANe ane Adare pachI te nirjarAnuM kAraNa, paNa tapasyA te sIdhI nirjarAnuM kAraNa zAstrakAre amuka tapa na thAya to prAyazcitta jaNAvyuM che. jema paphakhIne upavAsa, mAsIne chaThTha, paryuSaNane aThThama Adi niyamitapaNe karavA kaheluM che. cAre kALe svAdhyAya na karI hoya te Alecana che. eTale bhaNavuM jarUrI che e vAta mAnI che, paNa AcArAMgAdi sUtrone je na bhaNe te prAyazcitta, ema che nahi. paNa tapane na karavAthI te prAyazcitta jaNAveluM che. Aje bhaNavAnA nAme tapane kaze te kAle vaLI kaIka bhaNavAne nAme dIkSAne paNa rokaze. ane temAM ema paNa kaheze ke dIkSA nahi le te hajArene baMdha Apaze, paNa dIkSA leze te te samudAyane agara thoDA ghaNA bIjAone bedha Apaze, mATe dIkSA reke ema paNa belaze. zAstrakAre tapa karavAnuM kahyuM che te karyuM? jenAthI AdhyAna ke glAni na thAya. IMdriye nirbaLa na thAya ane e paNa nakAmA na thAya evI tapasyA karavI kahI, paNa tapanA niSedha mATe kahe che? zAstrakAra tapanA niSedha mATe te kaMI kahetA ja nathI. akAma nirjarA eTale IcchA vinA. ane IcchA sahita eTale mArA karmanI nirja thaze ema mAnI duHkhane sahana kare te sakAmanirjarA. viruddha icchAe baLada bhUkha ane tarasanuM duHkha sahana kare che tethI AvuM devakANuM pAme che, te pachI sakAma nijerAe tapasyA karI AtmakalyANa kema na sAdhe? jJAnadarzanane mATe jema upasaMpadAo lIdhI che, tema tapasyA ane vaiyAvacca nAmanI be upasaMpadAo cAritrane mATe lIdhI che. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana je tapasyAnA mATe ga7mAM Azraya karIne rahevAnuM che te tapasyA ApaNane kaDavI lAge te samajavuM ke mArga bhUlyA chIe. jyAre tapasyA upara anAdara ke aruci thAya te samajavuM ke mArga ja bhUlyA chIe. khAvA pIvAnI IcchA thatAM tene kI hoya te paNa nirjarA ja che. eTale akAma nirjarAmAM Ave ane tethI devapaNuM maLe. vagara IcchAnA ke viruddha IcchAnA dukhathI devapaNuM meLavAya paNa manuSyapaNuM vagara IcchAnA dukhethI meLavAya nahi. manuSyapaNA mATe A traNa vastu hoya te ja te meLavI zakAya. traNa vastu kaI? manuSyane sAmAnya je vyasana hoya te vastu maLe te ja AnaMda, jema rAjAne jItanI IcchA hoya ane te vakhate prajA, rAjya pAyamAla thaIne paNa chata meLave te te AnaMda pAme, tema je manuSya krodha, mAna, mAyA ane lebha upara kAbU meLavanAra te nathI tene manuSyapaNuM maLatuM nathI. A manuSyapaNAnI jAti evI che ke krodhAdine dabAvI zake. eTale krodhane saphaLa karavA pahelAM tenA pariNAmanA vicAra karavA paDe. eTale rastAmAM jatAM keI adhikArInI keNuM vAgI hoya tyAre ApaNe ja mAphI mAgIe. ahIM vagara joIne e cAle chatAM tenA adhikAranA hisAbe ApaNe ja mAphI mAgIe kAraNa ke rakhene bhaviSyamAM te ApaNane herAna kare ! gAmamAM hAya lAgelI heya ane baMbe jatAM rastAmAM keIne ekasIDenTa thAya te paNa te baMbAvALe gunegAra gaNAtuM nathI, kAraNa ke darajajo tene mATe che. gAya bheMsAdi rastAmAM kaMI vagADe te samajavuM ke tene krodhAdi kAbUmAM rahI zake tema nathI. mAtra manuSya jAtimAM ja dhAdi kAbUmAM rahI zake. eTale koI Ave te magaja upara kAbU rAkhavuM ja paDe. jeNe krodha upara dAbanI Teva pADI haze, te ja prANa A manuSyagatimAM Avaze. nArakI ane tiryaMcanI gatimAM ja krodha upara kAbU nathI, papamanA palyopama sudhI yathAvat sAgaropamanA sAgaropama sudhI teo laDayA kare. keNa? nArakI vagere. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33. tapazcaryAnI zreSThatA 3ra1 tamAre te laDatAM laDatAM bAra vAgyA te khAvAnA ja matamAM jAya ane krodhAdine cheDe. krodhamAM kAbU na levuM paDe ke na rAkhavuM paDe te tiryaMca ane narakanI gati che, bAkI manuSya ane devamAM te krodha upara kAbU rAkhavuM ja paDe. devatAomAM sarvane IMdrane AdhIna rahevuM paDe, tenI maryAdA pALavI paDe. manuSyane rAjA ke kuTuMba agara jJAti AdinA kabajAmAM rahevuM paDe. phakta jAnavarAdine kAbU na hoya. jene manuSyagatimAM javuM hoya te krodhAdi cAra upara kAbU meLave, te ja lAyaka bane. karmanAM thierI paNa e ja kahe che ke-jenI kodhAdinI svAbhAvikapaNe maMdatA hoya te ja manuSyapaNuM meLavI zake. jenA krodhAdinI tIvratA hoya te manuSyapaNune na meLavI zake, akAma nijerAe manuSyapaNuM na maLe. magaja upara kAbU rAkhavAthI maLe che. manuSyanuM jIvana padAthanI apekSAe gulAmIbharyuM che. duniyAmAM pRthvI-pANI-agni yAvat beIdriyAdi jene manuSyanI garaja nathI paNa manuSyane te sarvanI garaja che. pRthvIpANI-agni-vanaspati ke jAnavara vagere vinA na cAle. AthI jAnavara AdinA jIvana svataMtra eTale darakAra vinAnA che, jyAre manuSyanuM jIvana darakAravALuM che. jIvana manuSyanuM maLyuM, paNa sAdhana na maLe te zuM karavuM? jema tAnasena gavaiyAne akabare eka hAthI bheTa te Ape paNa te hAthInA kherAka mATe kaI gAma paNa na ApyuM. tethI te hAthIne kare zuM ? hAthIne traNeka dina bhUpe rAkhyo, paNa te hAthIne gaLe tebare bAMdhIne bajAramAM che. tyAM ke deI AdinI dukAnamAM paDe. saphAcaTa karI nAkhate gaye. lekee rAjA pAse jaI kahyuM: tAnasenane hAthI julama karI rahyo che." tAnasenane belA. tArA hAthIe zuM karyuM? kayAM gaye hAthI? sAheba, te mAgavA gayo che. zuM ? Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3rara joDazaka prakaraNa darzana bate khAvAnI caMdI mAgavA -ge che. huM paNa mAgIne ja khAuM chuM. A hAthI te mAgIne ja peTa bharaze. A5 je gAma Ape te khAI zakaze." manuSya jIvana maLavA chatAM tenAM sAdhane na maLe te te TakAvavuM zI rIte? jema hAthI tAnasenane maLavA chatAM kherAkI vinA hAthIne rakhAya kema? A manuSyapaNuM bIjA paNa kAraNathI maLe che. "levuM levuM" e ja vicAra jenA magajamAM raheluM hoya che. jema kIDI makeDI laIne daramAM ja mUkI rAkhe. duniyAmAM sarva jIva svarga naraka Adi mAne ke na mAne agara matabheda rahe, paNa je meLavIe chIe te mUkIne javAnA chIe emAM matabheda nathI, chatAM je meLavavAnuM te mUkavAnuM hovA chatAM ApaNe lebha vagaranA chIe? sADA traNa hAtha jagyA, zera anAja ane eka joDa kapaDAM joIe, chatAM lebha AkhI duniyAne che, kAraNa karmanA udayane lIdhe jIvane levAnI ja Teva paDelI che, jemAM nAnA baccAnA hAthamAMthI tenI jAgrata avasthAmAM AvelI keI paNa cIja na laI zake, paNa nidrAvasthAmAMthI te cIja agara kapaDAM utAre te paNa levA de, dhamAla na kare, tema A jIvanI AMkha mIMcAya tyAre sarva cheDe, chatAM pote lebhane bhAvI zakatuM nathI. vaLI levAnI daSTi ja jyAM mukhya hatI, tenA karatAM devAmAM kalyANa, dIdhuM teTaluM kalyANa, AvI dRSTi jyAM Ave tyAre manuSyapaNamAM AvavA lAyaka. payuMSaNamAM meghakumAranA daSTAntamAM sAMbhaLIe chIe ke mArA jIvananA kSetre paNa huM ene jIvavA dauM. pitAnA jIvananA bhege paNa bIjAne jIvADavAnI IcchA thAya te ja manuSyapaNuM maLe eTale hAthIne jIva manuSyapaNe . dAnanA svabhAvavALA hoya te manuSya thAya. dAna devAvALe kahene? nahi, pharaka che. jema gAmamAM eka zeTha che. te dAna devAne che. 250nA kAma mATe prathama sothI vAta kare. chevaTe 201 mAM seda Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33. tapazcaryAnI zreSThatA 313 thayA tyAre zeTha kahe ke pacAsa bacyA. te khasA ne eka je ApyA te eLe gayAne! duniyAmAM kahe che ke- zekIne vAve tethI manuSyapaNu na Ave. dAnasaMca heAya eTale yeAgya pAtra, cAgya sAdhana maLavA chatAM dAna na dIdhuM. tethI parigraha uparanI mamatAnA tyAga karavAnA vicAra dAnarucivALA hAya te ja kare. te kaSAyanI maMdatAne lIdhe manuSya jIvana bAMdhI zakayA. temaja dAnarucine aMge manuSya jIvananAM sAdhane meLavI zakayA, paNa upaghAta baMdha na thAya tA, vastu maLelI hAya paNa tene TakAvavAnuM sAdhana na maLyu hoya te nAza ja thAya. have manuSyajIvananA te na hovA joie, eTale upaghAtAne dUra karI zake. upaghAta karanArAM je krusanA Adi che madhyamaguNavALA hAya te jIvananA AvI traNa vastuo jene pUrvabhavamAM maLI hoya te ja manuSyapazuM meLavI zake. ApaNe pa Mcendriya manuSyapaNuM pAmI uttama kuLa, jAti ane devaguru dharmanI sAmagrI pAmavA chatAM krodhAdi upara kAbU rAkhavA muzkela che te pachI bIjA jIvAne muzkelI paDe temAM navAi zI ? AthI manuSyapaNuM meLavavuM te vagara IcchAe, duHkhane sahana karavAthI nahi maLavAnuM, paNa kAduM upara kAbU, dAnarUci, madhyastha vagere guNa hoya te ja maLe. te A manuSyapaNAthI kacarA sATe kAhInUra meLavavA jevu' che. jema eka jagAmAM mATI bahu -bharelI che, tethI rAjAe hukama karyAM ke je bahAra jAya te maNu mATI laI jAya. AgaLa jatAM bIjo deza evA che ke kevaLa dariyAnA kIcaDa. tyAM ema rAkhela che ke ahI thI je koI jeTalI mATI vaDe teTalA sAnAnI ciThThI tene lakho devI. tevAmAM e musApharo nIkaLyA. tene hukama karyo ke je laIne nAkhe tene sAnuM maLe che. eke vicAra karyAM ke AgaLa A mATI Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3raka zika prakaraNa darzana kadAca enA karatAM vadhu kiMmatI cIja nahiM maLe? ema mAnI adhI nAMkhI, bIjAe rAkhI. tene AgaLa maLe bIje deza. tene hukama thaye ke ahIMthI mATI laI javAnI manAI che, ahIM senuM ApyuM lenArA be jaNa thayA. trIje mATI nAMkhIne tenuM lIdhA vinA rahyo, tema ahIM karmarAjAe cokI besADI che ke dareka jIvane zarIranI mATI baMdhAvavI. keI jIva zarIra vinAne che ja nahi. AvI karma rAjAnI cukI che. dharmarAjAe rokI rAkhI che ke je pramANe zarIrane kase tene puNyanI ciThThI lakhI ApuM. eTale mahAtmAoe sarva zarIra kasavAnI ciThThI lakhAvI. tyAre dezavirativALAoe adhI kAyA kasavAnI vAta lakhAvI eTale dhanamAla saMbhALavA rekANA trIjA naMbaranA mANase te zarIrane ja piSavAmAM samajyA che. jyAM jIvanane cheDe Ave tyAM te yamarAjA AvyA. traNa prakAranA che zarIrane choDavAnA che. saMpUrNa puNyavALA, adhakacarA ke pApIo e traNe prakAranA che yamarAjAnI pAse jAya che. narakamAM gayelA samyagdaSTie te jhUre ja. devalekamAM gayelA che paNa jhUre che ke ame sAdhupaNuM na lIdhuM, tyAga na karyo, ahI mATI kacarA peTe gayelI hoya tene aphasesa thAya. tema zrAvakone devapaNAmAM jaIne paNa aphasesa thAya. manuSyapaNAmAM kacarA mATe ke hinUra levAnuM che, eTale deva,guru ane dharmanI parIkSA karI zake te ja sAcA kehinUrane pAmI zake. e parIkSA liMga, vartana ane tatva dvArA kare. parIkSA game te rItie kare, paNa sarvane AvavAnuM sthAna te eka ja ne? kaI vyAkhyAna sAMbhaLavA pAMca DagalAthI, keI se DagalAthI AvyA te sAMbhaLavAnI A vAta kharI, paNa keTalIka vakhata bharese bhU pIvaDAvAya che. eTale A bAho sAyegika sthiti keIka vakhata bhUlamAM pADe che. A bahAranI sthiti tattvavALI nathI. ene asAra kahe che te pachI prabhue AvI nakAmI vastu kahI kema ? Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33, tapazcaryAnI zreSThatA 35 vihAra, leca, gecarI Adi sarva vAnAM bahAra tyAga jaNAvyuM che te nakAme kahyo nathI, paNa te karanArA nakAmA hoI zake. mATe jaNAvyuM ke-bAhya saMgika sthiti sudhArI le! eTale aMdaranA tyAga vinA, AtmapariNati thayA vinA bahArane tyAga, bIjAne phAyado nahi kare, tevA bahAranA tyAgathI sadgati, akAma nijara bhale thAya, paNa sAcuM rUpa je mekSanuM te na ja maLI zake. kAMcaLI utaravA mAtrathI sarpa jhera vinAne thatuM nathI, tethI bAhya sAMgika sthiti sudhAravA mAtrathI dharma nathI, je ke dhamIoe te e pramANe vartavAnuM ja che. je kaI cheDe che te vicAra vinA te na ja cheDene? vihAra, leca, bhUmizayana vagere kArya vicAryA vinA na ja bane. vAta kharI, paNa atyaMtara viruddha IcachA jyAM paDI che tyA zuM thAya? jema mithyAdaSTi ke abhavya jIva sAdhupaNuM le, paNa zA mATe? te devaleka mATe. so varSane dIkSA paryAya, paNa pariNAma te devalokanA che, te varSanA tyAgamAM papama ke sAgaremane lepa (devabhavanI IcchA) che, AvA tyAga kAmanA nathI, ane bIjAoe paNa te mithyAcAranuM ja phaLa batAvyuM che. bAhya tyAga dharma mATe jarUrI che. dharma paNa kene? te jenA zubha bhAvo che tenA mATe. jene vadhAre meLavavA mATe bAhya tyAga che, te azubha mATe che mATe nakAmo, bagalAne bAhya tyAga sthiratAmAM kevo che! paNa manamAM te kayAre matsya Ave tene ghATa ja joI rahyo che, tema bahAranA tyAgavALAo manathI devalokanA sukhanI vAMchA karyA ja kare te bagalA je tyAga che, eTale devatAI addhi-ThakurAInI yAcanA kare te mithyAcAranuM phaLa che. AvI rIte sUtra siddhAMtamAM kaheluM che ke bahArane tyAga saMpUrNa hoya te paNa te jaina zAsanane ukaraDe gaNAya. abhavyane saMpUrNa tyAga heya teya tenAthI devagurudharmanI parIkSA na thAya. atizaye ke prAtihAryathI deva gaNavAnA nathI, mAsakalpAdithI guru gaNavAnA nathI, Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 SoDazaka prakaraNa darzana te pachI " mahApAnijhurA > vagere bolyo kema? vihAra kare te sAdhupaNuM Take. prAtihAryane aMge devapaNuM jarUrI nathI. paNa devapaNAne aMge prAtihAryAdinI jarUra che. ane tethI taprativaMda" eTale bAhya cihane aMge dharma baMdhAyelo nathI. paNa dharmane aMge hoya te cihno ja, tevI rIte devagurumAM samajavuM. ekalA cihane tapAse paNa tattvamAM na utare te mATe ATalI bhalAmaNa karI che. jema mArgamAM janAra musApharane AgaLa be phAMTA paDatA mArgane samaja jarUrI che, tema dharmAdine aMge zubha bhAvanuM dhyAna rAkhavuM joIe, nahI te pariNAma judu Ave. A badhuM bAhya sAMgika sthiti jonArA mATe kahyuM, paNa vartAna mATe te vAMdho nathIne? kAraNa ke vartana te grevIse kalAka sarakhuM heya ne? liMgamAM te pratikamaNa, loca ke gocarI kaI vakhate hAya, paNa A madhyama te covIse kalAkanI cIja dekhIne devagurudharmane mAne. have vIse kalAkanI cIja kaI ke dvArA parIkSA karAya? te aSTa pravacanamAtA te covIse kalAka rahenArI che. jema cAlavA mAMDe ke Isamiti, temaja bolavAmAM bhASAsamiti, gecarI mATe eSaNA samiti, Adi joIe, tevI ja rIte dharmane aMge saMsArane bhaya covIse kalAka hoya, devane aMge kevaLajJAna Adi guNe satata hAya, AvI rIte madhyama buddhivALo devAdi traNane jue, paNa budha tenA khuda svarUpane jue, eTale devane mArgadarzaka hoya te ja mAne, gurune utsarga-apavAda sahita AtmaramaNatAmAM hoya tyAre mAne, dharmane jaNapUrvaka vrata-paccakakhANa-sAmAyika pauSadhAdinI pariNati hoya te ja mAne. AvI rIte traNe jaNa deva, gurU ane dharmanI parIkSA karIne zuddha devAdine meLave. chatAM zAstrakAra kahe che ke dezanA devAvALAe lAyaka dezanA devI. ane zrotAo sAMbhaLavI, jethI jIvo samyakatvane pAme ne kalyANanI mALAne bhaje. Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyA khyA che devatattvanI mahatA SYBERS BORDSLABOSTADSDEM ********* navakAramaMtrane hetu ze ? kevaLIonI AzAtanA kevA prakAre thavA pAme che? kSAyika ane kSApathamika bhAva, ari- haMta devane satkAra kyAM sudhI karanAne che? jaina guru saMsAra puSTinI vAta karI zake kharA ke? ApaNuM jIvananI dhanya paLa kaI? saMsAra tajavAne samaya e AtmAne mATe sauthI bhAgyazALI paLa che. godaDAne bhege taLAInuM paDa na sacavAya te ja pramANe AtmAne bhege dehanI rakSA paNa na ja thAya. janazAsanamAM savataMtra adhikAra gurUne apAte nathI zAstrakAra maharAja zrImAna bhagavAna haribhadrasUrIzvarajI mahArAja bhavya jInA kalyANArthe aSTaka prakaraNa nAmaka graMthanI racanA karI gayA che. temAM teo zrImAna jaNAve che ke-dareka Astika AtmAe A saMsAramAM devAdi traNa tatve mAnya karelAM che. jagatanA Astike e mAnya rAkhelAM A traNa tamAM je kaMI mukhya tatva hoya to te devatatva ja che. devatattvanI samAnatAe AvI zake evuM ekTa tatva A saMsAramAM hastI dharAvatuM nathI. devatattva pachI gurutatva Ave che, paraMtu A zAsanamAM gurune kaze paNa svataMtra adhikAra ApavAmAM AvyuM nathI. ApavAmAM AvyuM ja nathI eTaluM ja nahi paraMtu te sAmAnya buddhie paNa hoI zake nahi. zrImAna devee je AcAre kahyA che te AcArene jeo amalamAM mUke che teo ja guru che. je AtmAe devenA AcAradine amalamAM mUkatA nathI, te A jagatamAM jainagurunI zreNImAM sthAna pAmI zakatA nathI. Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 SoDazaka prakaraNa darzana jana zAsananA devenuM svarUpa kevuM che te vicAro ! bIjA zAsanamAM, bIjA dharmomAM devene vecchAcArI jevA batAvelA che tyAre jaina zAsana tethI juduM ja mAne che. eka ja sarakhA vALA sAthe mitrAcArI heI zake jaina zAsananA de--tIrthakara bhagavAne parama tyAgI, mahAna vairAgI, karmabaMdhana teDanAra, karmabaMdhanane rokanAra, sAdhanAra ane mokSanA prakAzake che. jaina de A svarUpanA che eTale e vAta paNa teTalI ja spaSTa che ke-jaina guruo paNa tevA ja hovA joIe. guru ane deve eka ekathI judA judA ja vicAranA, judA judA ja AcAranA ane jude ja mArge cAlanArA hoya che te kadI banavA jevuM ja nathI. zeTha ane nokara e vyavahAranA yume che, paraMtu temane rAha eka ja che, temanuM dhyeya eka ja che ane temanA vicAra paNa dhaMdhAnI bAbatamAM te eka ja hoya che. - jemanAM ya ja judAM heya teo A saMsAramAM kadI paNa sAthe na rahe vezyA ane satI baMnene mitrAcArI heI zake ja nahi. kadAcita dhyeya eka hoya ane mArgo judA hoya te teo paNa eka sAthe na ja rahI zake; kAraNa ke eka vakhate baMne vastu sAcI hoI zake e banavAjoga nathI. eka jainanuM dhyeya paNa mokSa che. ane eka tAMtrikanuM dhyeya paNa mekSa che. paraMtu eka AtmAne bacAvavAmAM mokSamArga mAne che. bIjo haLI saLagAvI, bakare homavAmAM mekSa mAne che. A baMnemAM sAmya na ja saMbhavI zake. navakAramaMtrane hetu che? A uparathI tamArI khAtarI thaze ke dhyeya ane mArga eka ja hevA jarUrI che. temaja vicArenI paNa ektA joIe. saMsAranAM sAdhAraNa kAryomAM paNa A ektA jarUrI che, te pachI dhArmika kAryone Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34, devatattvanI mahattA 329 mATe AvI ekatA jarUrI heAya temAM zu' Azcaya ? tame haMmezAM navakAramatra japo che. e navakAramaMtranA hetumAM Utaraze| te tamene mAlUma paDI Avaze ke daivAne mAnavAmAM je hetu rahelA che te ja hetuthI ane te ja kAraNathI zrImAn gurudeveAne paNa mAnavAnA ane ArAdhavAnA che. dhruve ane guruone mAnavAnuM kAraNa zuM che? te have joie. bhagavAnane bhagavAna tarIke mAnavAnuM ane temane ArAdhavAnuM eka ja kAraNa che ke temaNe indriyAnA viSaceAnI bhaya'karatA samajAvIne mAkSanA mArga darzAvyeA che, thaMDI paDe che tyAre e thaMDI lAgavAthI nAnA bALakAne raDavu Ave che, te vicAra karo ke nAnA bALakAne A pramANe raDatAM kANu zIkhave che? tame nAnA mALAne e vAta kahI rAkhI te nathI ja ne ke bhAI ! TADha lAge teA raDavA besaje haiAM ? A pramANe kahI na rAkhavA chatAM svAbhAvikatAe thaDI lAge che eTale te raDavA mAMDe che. bAlarUpI AtmAne sArAM-narasAM mATe zIkhavavu' paDe ke ? thaDI lAge eTale bALaka raDe, tame tene mIThI cIja ApeA eTale te cIjane te gaLI jAya che ane tene kaDavI cIja Ape eTale te cIjane te jhapATAbaMdha sthUMkI kADhe che. tame nAnA bALakAne kaDavA aphINanA bheLavALI khALAgALI ApeA che, paraMtu te sAthe ja temAM gaLyA padArtha paNa nAkhA che. jethI e paddAne lIdhe te mizraNavALI bALAgALI gaLI jAya che. bALakane ekalI jo kaDavI davA pAvI hAya te tame tene tenA gaLAmAM mUkI DhA che, eTale te te gaLI jAya che. ALakane kaDavA upara tiraskAra ane mIThA upara prema-e saghaLuM kANu zIkhave che ? evI zu kAI vyakti che ke te saghaLA khaLakAne janmatAMvAra kaDavI, mIThI cIja cakhADe tenA svAda janmatAne cakhADe che ? A sasAramAM indriyAnI pravRtti koine paNa zIkhavavI paDatI ja nathI, mIThI cIja khAI javI, kharAba cIja phekI devI, Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 SoDazaka prakaraNa darzana sugaMdha laI khuza thavuM, durgadha laI nAkhuza thavuM, sArA zabda sAMbhaLI AnaMda pAme ane kharAba zabda sAMbhaLI nArAja thavuM. A saghaLI pravRtti nAnA chokarAmAM paNa svAbhAvikapaNe banyA ja kare che. A uparathI spaSTa thAya che ke bALakane paNa e pravRtti zIkhavavI paDatI nathI, paraMtu svAbhAvikapaNe te pravRtti temanAmAM rahelI che. e ja pramANe padArtha upara mamatA, gusse, abhimAna e saghaLuM paNa keIne zIkhavavuM paDatuM nathI. alabatta, enI rItinIti zIkhavavI paDe che e kharUM che. paraMtu mULa vastu zIkhavavI paDatI nathI. amuka padArthamAMthI banate sapheda padArtha khAMDa kahevAya che. e khAMDa amuka rIte dUdhamAM nAMkhIe te e dUdha mIThuM bane che e zIkhavI zakAya che. paraMtu gaLAza para je prema che te zIkhavyuM zIkha vAta nathI, kaDavAza para je tiraskAra che te zIkhavyuM zIkhavAtuM nathI, paraMtu te kudaratI ja che. A saghaLI pravRtti svAbhAvikapaNe thayA ja kare che. enuM kAraNa e che ke nAnuM bALaka janme che eTale tarata ja te revA mAMDe che ane dUdha maLe athavA gaLathUthI maLe eTale te chAnuM rahI jAya che. vicAra kare ke e bALakane garbhamAM keNa zIkhavavA jAya che ke "bhAI! tuM dUdha na maLe eTale revA mAMDaje ane dUdha maLe eTale chAne raheje !" nAnA bALakane A vastu keIe zIkhavI nathI athavA te tene keI kahetuM nathI, paraMtu te chatAM te tevI pravRtti karyA ja kare che. enuM kAraNa ja e che ke karmanA baMdhanathI viSayavikAro tarapha IndranI prIti derAI rahevA ja pAmI che. ane e ja karmanA udayathI viSayanA sAdhana meLavavA tarapha A jIva ApoApa deDAdoDI karI ja mUke che. gAyane vAcharaDuM janme che tyArathI ja te potAnI meLe gAyanA AMcaLane zodhI kADhe che ane tene bAjhI ja paDe che. gAyanA AMcaLamAMthI pitAne khAvAnuM maLaze e vAta tene keIe hajI sudhI Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. devatatvanI mahattA 331 zIkhavI nathI. vAcharaDAne janma thAya che ke te ja kSaNe te lathaDatuM lathaDatuM AgaLa dhase che ane gAyanA AMcaLa zedhI kADhI te tene vaLagI paDe che. tema indriyanA viSaye meLavavAnI IcchA thAya che eTale AtmA pitAnI meLe ja tenAM sAdhane zodhI le che. A saghaLAnuM je koI paNa kAraNa hoya te te karma ja che. A karma, saMsAra batAvavAM, tenI bhayaMkaratA darzAvavI, pite tenAthI bacI javuM ane bIjAne tenAthI bacAvI levA e ja deva ane guru e baMnenuM kArya che, deva tathA guru pAsethI zuM maLe? deva ane guru baMnene dhaMdhe jue che te eka ja che. dharma ane mokSa e benI ja vAta karavAne deva ane guru bane baMdhAelA che. tame gurUdevanI AgaLa jyAre jyAre hAjara thAo che tyAre tyAre tenI AgaLa tame eka ja vAta sAMbhaLe che ke "dharmama: tame zrImAna gurUdevane vaMdanA kare te javAba maLazeH dharmalAbha. tame gurUdevane pANI vaherA te paNa javAba maLaze keH dharmalAbha. tame temane anya vaheArA te paNa javAba maLaze ke dharmalAbha, kaMI paNa pravRtti kare te dharmalAbha, arthAt gurUdevanA jIvanane zvAsozvAsa je tame joze te eka ja che ke dharmalAbhaH dharmalAbha ane dharmalAbha! mahArAjanI pAse dharmalAbha vinAnI te bIjI kaI vAta ja nathI. ghaNuM AjakAlanA bagaDI gayelA sudhArake lakhe che ane bele che ke emane te dharmanI ghelachA lAgelI che. jene AvA bagADa ghelA mAne che tene ja sudhArake jIvanasarvasva mAnI rahyA che ! dharmarUpI gheDAgADInI jarUra kayAM sudhI ? gurUdevenI sthiti saMpUrNa tIrthaMkarapaNAne pAmelI nathI ja. je temanI sthiti saMpUrNa rIte tIrthaMkarapaNAne ja pAmelI heta te te teo paNa tIrthakara athavA te kevaLI ja kahevAta. gurUnI sthiti Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 SoDazaka prakarNa darzana kaSAyavALI che. gurUe ghAtI kama'thI rAhata nathI. temaNe pAtAnAmAM rahelA dveSane sathA nAza karyAM nathI. ATaluM chatAM paNa tame jyAre gurudeve pAse jAo che tyAre temane moDhe vArtAo ane pravRttie tA dharmanI ja hoya che. te sivAya temanI pAse bIjI vArtA ke pravRtti nathI. gurUdevAnI AgaLa rAjA ho ke rAMka hA; bhAI hA ke bAI hA; bALaka hA ke vRddha hA; mUrkhAo hai| ke jJAnIo hA; prAmANika hA ke ibhI hA; game te prakAranI vyakti hA, paraMtu te badhAne gurUdeve to dharmalAbha sivAya bIjI koi vastu kahetA ja nathI. tame ene dharmAMnI ghelachA kaho te bhale, paNa gurudevAnI sthiti te e ja che. dhama e vAstavika rIte jue to gheADAgADI jevI cIja che, ane gheADAgADInA jevA ja upayegamAM paNa Ave che. tamArI pAse gheADAgADI hAya tA temAM besIne nIkaLeA che. tamAruM dhyeya ghera pahoMcavAnu che. ane gheADAgADI e tamAruM sAdhana che. jyAM tame gheADAgADImAM besIne tamAre ghera pahoMcA che. ke pachI tame tamArA baMgalAmAM tamArI gheADAgADI laI jatA nathI, paraMtu tene tA tabelAmAM ja rAkhI devI paDe che. te ja pramANe kSaye pazamanI bhAvanAvALA karmanI sAthenA dhama te gheADA ke gADI tarIke ja upayAgamAM levAnA che tene anya rIte upayegamAM levAnA nathI. ApaNe gADImAM besIe chIe ane ghara AvyuM eTale utarI paDIe chIe. ghara AvyA pachI to gADImAM kAi besI rahetuM ja nathI. athavA te ApaNe ApaNA gharamAM paNa ghoDA laI jatA nathI. e ja pramANe AcAradharma. enA upayoga paNa gheADA ke gADI pramANenA ja che. AcAradhama ApaNane kSAyika bhAvamAM pahoMcADI Dhe te pachI e dharmanI sAthe ApaNe saMbaMdha rAkhavAnA nathI. "nameda aditALa" e kharU, paraMtu te paNa kayAM sudhI ? jyAM sudhI tame ghAtI kameAMthI rahita na thAo tyAM sudhI. ghAtI kathI rahita thA Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. devatAnI mahattA 333 tame kaI gAMDo kahevAnuM zaraDAmAM laI jA, pachI arihaMta bhagavAnane vaMdana karavApaNuM rahetuM ja nathI. eTaluM ja nahi paraMtu pachI tame arihaMta bhagavAnane je namavAnuM kahe te puNya te dUra rahyuM paraMtu UlaTuM pApa lAge che. tame evI zaMkA karaze ke arihaMta bhagavAnane namaskAra karavAnuM, vaMdana karavAnuM, temaja satkAravAnuM kahe temAM kahenArane pApa lAge, e kevI vicitratA che? e te samaje tyAre. tame ghoDAgADImAM besIne Ave athavA ghoDA upara svAra thaIne Ave, tethI tamene kaI gAMDe kahevAnuM nathI athavA tethI tame gAMDA karatA nathI, paraMtu jo tame e ja ghaDe tamArA oraDAmAM laI javAnI vAta kare te tame gAMDA kharA ke nahi? ema thAya te tamArI gaNanA jarura gAMDAmAM ja thAya. je mANasa rastAmAMthI ghoDe laIne jAya che te gAMDe kahevAtuM nathI. tema gheDAnI jaruriyAtane paNa kaI asvIkAra karatuM nathI. eka gAmathI bIje gAma javuM hoya te ghoDo jarUrI che e vAta badhA svIkAre che. te ja pramANe A zAstramAM paNa kSAyika bhAvarUpI gharane ghera pahoMcADavA mATe AcArarUpadharmarUpa gheDAnI avazya jarUra che. tame kSAyika bhAvarUpa ghera pahoMcI jAo, pachI tamAre ghaDArUpI dharmanI jarUra rahevA pAmatI ja na hovAthI ghaDAnuM avalaMbana levuM e artha rahita che. arihaMta devane satkAra kayAM sudhI karavAnA ? te kahenArane AzAtanA kema? tame tamArA bAraNA sudhI gADImAM besIne jAo che, pachI ghara Ave eTale e gADI tamAre mATe nakAmI che. te ja pramANe kSAyika bhAvane prApta thayA pachI arihaMta-satkAra paNa tamAre mATe nakAme che. tame kSAyika bhAvanAne prApta karI le pachI tamane kaI ema kahe ke tame arihaMtane vaMdana kare, arihaMtanuM sanmAna kare ja pramANe che : dhamarUpa che kApI gharane ghera Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 paDazaka prakaraNa darzana te tamane evAM vacane kahenAre AzAtanA karanAra ane pApa bAMdhanAre ja thaze. A vastu daSTAMta athavA zAstrAdhAra vinAnI nathI. paraMtu e saghaLanI yukti che. keTalIka vAte vidhi tarIke che. kAMI dareka ja vAtamAM daSTAMte hetAM nathI, jyAre keTalIka vAte daSTAMtavALI hoya che. A ghaTanA daSTAMtavALI che. gaNadhara bhagavAna gautamasvAmIe paMdarase tApasane dIkSA dIdhI hatI. A paMdarase tApase mAMthI pAMcaso tApasane pAraNAmAM ja kevaLajJAna thayuM hatuM. pAMcaso tApasone rastAmAM kevaLajJAnanI prApti thaI hatI, jyAre pAMcase tApase bhagavAnanuM samavasaraNa jotAM kevaLajJAnane pAmyA hatA. - jyAre A tApase kevaLajJAnI thaIne bhagavAna zrI mahAvIra devanI pAse AvyA tyAre teo samavasaraNamAM kevaLInI parSadAmAM javA lAgyA. te samaye gaNadhara bhagavaMta gautamasvAmIe te tApasane kahyuM : "jinezvara bhagavAnane vaMdana kareze." vicAra karo ke zrImAna gautamasvAmIne A pramANe kahevAmAM zI aDacaNa hatI? bhagavAna zrI jinezvara mahArAja guru hatA ane gautamasvAmI ziSya hatA. have ziSya pote karelA ziSyane gurudevane vaMdana karavAnuM kahe che e te guruviveka thaye. emAM anucita thayuM zuM gaNAya? chatAM A prasaMge bhagavAna mahAvIra zuM kahe che te sAMbhaLe. bhagavAna mahAvIra svAmI gaNadhara bhagavAna gautamane kahe cheH "he gautama! kevaLIonI AzAtanA na kara !" vicAra karo ke gautama bhagavAne bhagavAna zrI mahAvIradevane vaMdana karavAnuM kahyuM temAM te AzAtanAne prasaMga kyAM? e kevI rIte Ubhe thaye? kSAyika bhAva thayA pachI arihaMtane vaMdana karAvanArAne AzAtanA lAge che. Tahu ne tejI gheDe eTale zuM ? tamAre ghoDe je tejI hoya te tame ceDA kALamAM tamArI musApharI pUrI karI zakavAnA che. paraMtu te ghoDe paNa gharanA bAraNuM Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. devatavanI mahattA 335 sudhIne, mATe ja te kAmane che. te pachIne mATe te paNa kAmane nathI. jo tame tamAre gheDa oraDAmAM paNa ghusADI jAo te tethI tame DAhA gaNAtA nathI. te ja pramANe tamAro kSAyopathamika AcAra jema teja hoya tema tame kSAyika bhAve pahelA pahoMcI jaze. jema kSApazamika bhAva maMda heya tema kSAyika bhAvamAM pahoMcatA paNa vAra ja lAge. kSApazamika bhAva maMda hoya tenI dazA Taka para beThelAnA jevI che! je mANasa pite Ta para beThA che te bIje gAma jaladI na ja pahoMcI zake. temAM paNa je rastAmAM retInuM raNuM AvI gayuM athavA te parvata AvI gayuM te pachI e Ta6 tamane e DuMgara ke raNa kayAre oLaMgAvavAnuM hatuM? - jema TaTTa raNa ke parvata oLaMgavAne mATe samartha nIvaDatuM nathI te ja pramANe kSApazamika dharmane gheDa tarIke tamArI pAse che te paNa tejI ghaDA tarIke rAkhe te ja e ghaDe tamane raNa jaladI ALaMgAve. jo tame TaTTa tarIke ja kSApazamika dharmane tamArI pAse rAkhe che te tamene ghera pahoMcatAM rAta ja paDe ke bIjuM kAMI? tejI joDe tamArA pravAsanA sAdhana tarIkenuM ja kAma ApatuM nathI, paraMtu te tamArA rakSakanuM paNa kAma bajAve che. rastAmAM jo tamane vAgha sAme maLe te e ja gheDe potAnI gati vadhArIne tamene ghera pahoMcADI de. have dhAro ke tame rAkhIne musApharI kare te tamArI zI sthiti thAya ? tame jaMgalamAM jaI pahoMce ane tamAre gheDe vAghanA paMjAmAM sapaDAI gaye te tamArI e dazA thAya ke gheDa paNa mAryo jAya ane tamane paNa sAthe sAthe marAvI ja nAMkhe. athavA je tame e ghoDAnI sAthe ja parvatamAM jaI caDhe te tamene bacAvavAnuM te bAjue rahe paraMtu pahelAM te e dazA thAya ke e gheDAne ja tamAre bacAva paDe! A udAharaNa ahIM barAbara lAgu pADe. Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra - SoDazaka prakaraNa darzana A saMsArarUpI araya che. A mahAbhayaMkara araNyamAMthI bacavA mATe, A araNya pAra karavAne mATe ApaNe dAna, zIla, tapa ane bhAvarU5 cAra pagavALo gheDe lIdhe che. gheDe mAMdA - je na le ke je tamene ja garadana mAre, paNa e gheDe e rAkhe ke tamane pAra utAre. arthAt e gheDe teja hoya temAM ja tamAruM hitA samAyeluM che. je tamAre gheDe tejI na hoya te te tamane acAnaka rIte AphatamAM ANI nAMkhaze ane pariNAme temane hAni ja thavAnI ! kamarUpI vAgha vAgha e ALasu prANI che. jaMgalamAM vAgha paDe hoya te raste tamAre gheDe jaI pahae. have pele vAgha sUtelo che, te tamane jue che, paraMtu te ekadama AkramaNa nathI karate, kAraNa ke te jAte ALasu che ane vaLI gavadha heI te pitAnA baLa upara mustAka rahe che. vAgha e vicAra seve che ke mANasa jAta jaI jaIne kayAM javAnI che? javA de, gheDeka jaze eTale hamaNAM ja pakaDI laIza. ema vicArIne suSuptimAM-gADha nidrAmAM paDI rahe che. eTalAmAM pelA mANasane ghaDe je tejI hoya te te jhapATAbaMdha vAghanA bhayamAMthI AgaLa nIkaLI jAya che, paNa ghaDe ja TAyaDe hoya te svAra game teTalA yatna kare te paNa pele ghaDe pitAnI prakRti badalate nathI ane pariNAme vAghanA moDhAmAM te musApharane sapaDAvI de che! e ja pramANe A kama e paNa vAgha samAna che. karma ekavAra hAthamAM pakaDe che pachI te jete nathI ke meM A kene pakaDa che? vAghanA hAthamAM strI pakaDAya, purUSa pakaDAya, bALaka pakaDAya, Dhera pakaDAya ke pakSI pakaDAya, paraMtu vAgha pate te kazAne ja bheda gaNatuM nathI. tene te e niyama ja kare che ke je Ave te svAhA. vAghane svabhakSane viSe anyanI dRSTie sArA sArane vicAra hete nathI, te ja pramANe kamane paNa te vicAra heta nathI. karma ema jotuM nathI ke A bicAre duHkhI Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34, devataravanI mahattA 337 che tene vadhAre duHkhI karIne zuM karuM? athavA A bicAre regI ja che tene vadhAre regI karIne zuM karuM ? je enA paMjAmAM sapaDAya che tene pApanI mAphaka karma paNa kacaDI ja nAMkhe che. ekendriyathI mAMDIne paMcendriya sudhImAM je pitAnA khapparamAM Ave che te saghaLAne karma eka jhapATe cakkara para caDhAvI de che! karma jevI jaDa cIjane vicAravAnuM na hoya e svAbhAvika che. chAparA parathI naLiyuM paDe che. te naLiyuM e vicAra kare che kharuM ke huM A paDuM chuM kharuM, paNa mArI nIce keNa Ave che? rakhene bicAre ke I mANasa te mArI nIce na AvI jAya. e vicAra naLiyAne kadI saMbhavatuM nathI. A naLiyAne vicArazakti ja nathI tethI tene e vicAra AvavA paNa pAmatuM nathI ke mArA jhapATAmAM rakhene keI bicAre garIba na AvI jAya ! e ja pramANe karma paNa kazAne vicAra karatuM nathI ! saMsArarUpI araNyamAMthI bacAvanAra dharmarUpI ghoDe tame dharmane gheDa rAkhe. paraMtu e ghaDo je tejI na hoya te A karma rUpI vAgha tamene rastAmAM jaMpavA de evuM nathI. garAsiyAe bApanI AbarU para DUbI maranArA hoya che. bApe gheDa rAkhe heya te pote paNa ghaDe rAkhI mUke che, paNa te ghaDe ke hoya? maravAnI ALase ja jIve evo ! keI bhAIbaMdha, stadAra pUche ke darabAra! rAkhI rAkhIne A A ghaDe tame zuM rAkhyuM ! ekAda tejI lekhA-gheDe le! te darabAra kaheH "bApu teja hoya ke atejI heya temAM zuM thayuM? A ghoDuM rAkhyuM che eTale gADIgheDAvALA te kahevAIe chIe ne !" tame A darabAra jevA gADIgheDAvALa na thaje ! khAlI dhamIja gaNavAne mATe dharmarUpa pAMgaLa gheDe rAkhI mUkaze te te ghoDe tamane araNyamAMthI kevI rIte saMrakSI zakavAne hato? Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 SoDazaka prakaraNa darzana saMsArarUpI bhayaMkara araNyamAMthI tamane saMrakSI zake, tamane bacAvI zake evI tAkAta pAMgaLA ghaDAmAM saMbhavI zaktI nathI. dharmane ApaNe gADI tarIke athavA te ghaDA tarIke rAkhIe chIe te ApaNAM e gheDo ane gADI eTalAM tejI te hevAM ja joIe ke je ApaNane jhapATAbaMdha bIje gAma pahoMcADI zake ! e ja pramANe ApaNe dharma paNa e tIvra have ja joIe ke je ApaNane kSAyika bhAve AgaLa jaladI pahoMcADI de. kAchiyAnI jema dharmarUpI gheDAnuM mUlya na samaje jema kAchiye Ta levA jAya te pahelAM pitAnI kethaLI sAme ja jue che ke bhAI ! kAMdA baTATAnI kiMmata upajI heAya te pramANamAM te nI keTalI kiMmata ApavI ane keTalA rUpiyA sudhInI kiMmatane Taka le tene vicAra kare che. paraMtu je rAjA mahArAjAone ghaDe kharIda hoya te teo e rIte kimata na kare. teo te ghoDAnI jAta kevI che tenI ja tapAsa kare che ane ghaDAnI jAta joIne te pramANamAM tenI kiMmata karAve che. have ApaNe kevA Ta kharIdanArA chIe te juoH ApaNe vrata levAne vicAra karIe chIe, paraMtu te sauthI pahelAM e vAta te pUrepUrI khabaradArI sAthe vicArI laIe chIe ke Ama segana lauM ane A prakAre dharma karavAnuM rAkhuM, temAM mArA zarIrane, mArA parivArane ke mArA vepAradhaMdhAne te kAMI hAni AvatI nathI ne ? ArvI hAni Ave che ke nahi ene vicAra karIne ApaNe pratijJAo laIe. ene artha e che ke ApaNe paNa pelA kAchiyAnI mAphaka ja dharmarUpI ghaDAnuM mUlya joIne samajanArA chIe! paraMtu ApaNe rAjA mahArAjAonI mAphaka dharmarUpI gheDanA parIkSA nathI ! Tapha lenAra na bane kAchiye ghoDe kharIde che khare, paraMtu gheDa kharIdatI vakhate te Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34, devatatvanI mahattA 329 ghaDAnI jAta nathI te, paNa ghoDAnuM kAma jue che. ApaNe paNa dharma karIe, zrAvaka zaherI gaNAIe, AgevAna manAIe e daSTie athavA te kuLAcAre, zaherI tarIke athavA AgevAna tarIke je dharma karIe chIe, tene artha e che ke-ApaNe paNa gheDAne badale TaTTa ja lenArA chIe. A jIva prazaMsA, mAna ane svAthane mATe dharma na kare, paraMtu AtmakalyANane mATe ja kare. jyAre jIva dharma kare che tyAre ApaNe vastunuM mUlya joIne tene lenArA karIe chIe. hisAba karIne, sATuM karIne, athavA te mAnya rAkhI dharmane levAnuM nathI. A rIte dharma karanAra tejI joDI kharIdanArA jevA nathI, dharma letI vakhate ApaNe evI mAnyatA hovI ja joIe ke dharma mArA AtmAne karmathI rahita kare che, tethI karmone kSaya thAya che ane AtmAnuM kalyANa thAya che tethI huM UMcAmAM UMce dharma lauM chuM. AvI ja sAcA dhamanI kharI bhAvanA hevI joIe. A dharma pachI cAhe te te paMcaparameSThInA ArAdhana vagerethI yukta he; paraMtu te dharma kSAyika bhAvanuM makAna AvavA sudhIne mATe ja che, te pachI enI jarUra nathI. kSAyika bhAvanI prApti mATe kSApathamika bhAva kSApazAmika dharma e kSAyika bhAva prApta karavA mATe ja che. je kaI lApazamika bhAvamAM ja samagra jIvana veDaphI mAre che te te kharI rIte juo te bhUla ja kare che. vacanathI, kAyAthI ne manathI je kaI A prakAre ja dharma kare che te te bhUla ja kare che. kSAyika bhAvanI prAptine mATe ja zAstrakAra mahArAjAoe kSApazamika dharma karavAne kahe che, anyathA nahi. kSApazamika bhAvathI thate dharma, guru vagerenI ArAdhanA ityAdi je kahyuM che te mAtra kSAyika bhAvanI prApti sudhIne mATe ja che. kSAyika bhAvanI prApti thaI gaI eTale kSApazamika dharmane tyAga ja karI devAne che. Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 paDazaka prakaraNa darzana zrImAna gurudeve kSApazamika bhAvamAM cAlanArA che ane teo tamane paNa lApazamika bhAvamAM calAve che. paraMtu tamAre yAda rAkhavAnuM che ke gurudevane pitAne kSAyika bhAvamAM calAve che. paraMtu tamAre yAda rAkhavAnuM che ke gurudevane pitAne kSAyika bhAvamAM javAnuM che ane temane bIjAne paNa kSAyika bhAvamAM laI javAnuM che. viSaya, kaSAyanI je pravRtti svataMtrapaNe thAya che temAM upadeza ApavAnI jarUra ja paDatI nathI. deve ane guruonI pAse je kaI vAta hoya te te mAtra mekSanI ja vAta che. mekSa sivAya temanI pAse bIjI vAta heI zakatI nathI. tIrtha karene namaskAra karavAnuM kAraNa zuM ? makSa e mahelAta tarIke che ane dharma e te e mahelAtamAM javA mATenA vAhana tarIke ja che. eTalA ja mATe tamAre samajavAnuM che ke zrImAna tIrthakara devene moDhe, gurudevane mehe, zAstrodvArA dharmanI je vAte thAya che te bIjA kazA mATe nahi, paraMtu eka mahA maholAtamAM pahoMcavA mATe ja che. jyAM tame mahelAtamAM pahoMcI gayA ke te pachI temene enI jarUra rahevA pAmatI nathI. tIrthakara bhagavAnene ApaNe namaskAra karIe tenuM kAraNa paNa e ja che ke teozrI ApaNane mokSamArga batAve che. jo teo mokSamArganA zodhaka, prarUpaka ane pracAraka na hota te ApaNe temane namata kharA? teo tIrthakaranA pUrva samayamAM rAjakumAra hatA athavA samRddhizIla hatA te mATe kadI namaskAra na karata. temane namaskAra karavAnuM kAraNa e che ke temaNe ApaNane dharma ane mokSa batAvyuM che. jema tIrthakara bhagavAne ApaNane dharma ane mokSa batAve che te ja pramANe guruo paNa e ja vastu batAvavAvALA che. gurue janatAne mekSamArge praveza karavAmAM madada karavAvALA hoya che. tethI ja ApaNe zrImAn jaina gurudevene paNa ArAdhavAnA che. Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84, devatatvanI mahattA (341 - jaina guru saMsArapuSTinI vAta karI zake kharA ke ? sAdhu mokSamArganA sahAyaka A uparathI khUluM thAya che ke je gurudeve mokSamArgamAM sahAyabhUta thavAnA badale mikSamArga te dUra rahyo, paraMtu saMsArapuSTinI ja vAta kare che teo pitAne dharma bhUle che ane tevA sAdhuone jaina saMgha sAthe athavA te zrImAna tIrthakara devanA jainazAsana sAthe kaze ja saMbaMdha rahevA pAmatuM nathI. gurudeve ApaNane kSamArgamAM madada ApanArA che. sAdhunI vyAkhyA ApatAM zrImAna zAstrakAra mahArAjAo kahe che ke pitAnA udyamathI mokSa pamADanAra, kriyA siddha kare, pote mekSa tarapha pragati kare ane bIjAne pragati karAve, pragAte karavAmAM sahAya kare athavA mokSa tarapha pragati karavAmAM ane ruci utpana kare te sAdhu. "amone mokSamArgamAM kaI sahAyakArI nathI! ame e bAbatamAM asahAya chIe. amArA paMthamAM AkhuM jagata kAMTA veranAruM ja hatuM.' eka tarapha mekSamArgamAM sahAyake meLavavAnI A dazA che tyAre bIjI tarapha ApaNe joIe te saMsAramArgamAM sahAya karanArA te raste cAlatAM paNa maLI Ave che! tame eka taLAI karAve te tamArI e taLAI tamArA pADezInA keI kAmamAM AvatI nathI. tamAre pADethI e taLAIne upayoga karavAnuM nathI, paraMtu te chatAM te tamane madada karavA maMDI paDaze! - tamArI taLAI tenA kazA ja UpagamAM nathI AvavAnI, chatAM te tamene anumodana ApavA maMDI paDe che keH "vAha ? A ThIka thayuM! sAruM karyuM. taLAInuM kApaDabApaDa sArUM che! TakAu che! dekhAvamAM paNa sArI lAge che ! karAvI mukone bIjI paNa ekAda be ! " juo! vAta te juo ! pitAne kAMI upaga nathI, je taLAI upara pite kadI sUvAne nathI chatAM kahevA nIkaLe cheH "sArI che he, karone Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 SoDazaka prakaraNa darzIna e cAra ! '' paNa bhAI e ! vicAra karo ke e be cAra taLAIo karAvavAno upadeza ApanArAe keTalAne dIkSA levAnA upadeza ApyA che ? keTalAne sAmAyika karavAnu kahyu che ? keTalAne prabhAvanA karavAnI jaNAvai che ? athavA te keTalAne pUjA karavA jarUra jaNAvI che? A saghaLAnA atha e che ke-duniyAdArInA kAryamAM tamAne madada karanArA seMkaDo nahi, paNa hajAro maLI Avaze, joIe eTalI madado maLaze, joi e tevA anukULa sayegA paNa tameAne utpanna karI ApavAmAM Avaze, paraMtu tamene teTalI zuM paNa tenA cAthA bhAganI madada paNa mekSamArge pravartAvavAne mATe maLavA pAmavAnI nathI. vAMdarAne dAru pAvA jevI mananI sthiti jagatanA viSaya ane te viSayAnI prApti mATenAM sAdhanA te meLavavAne mATe tathA temAM madada karavAne mATe se'kaDA leAkeA taiyAra thaI jAya che. IndriyeAnA viSayeA meLavavA mATe ane te meLanArAne sahAya ApavA mATe te AkhI duniyA taiyAra che, paraMtu meAkSamAmAM tamArI pITha thAbaDe, tamene AgaLa vadhAre, tamArI muzkelIo dUra kare evA gaNyAgAMThayAM mAnavA ja che ! ane temAM paNa ghaNAtA maukhika sahAnubhU ta batAvavAvALA ja haze! tamArA kAryanI tAttvika kiMmata jANI tamArA tarapha sakriya sahAnubhUti darzAvanArA ghaNA ja gheADA haze! eka tA A AtmA svAbhAvikapaNe ja karAyane cakkare caDhaleA che, karmAMnA udayathI te pravRttimAM paDelA che. temAM paNa jyAre tene Teko ApanArA maLI Ave tyAre tenI dazA vAMdarAne dAru pAvA jevI ja thAya ke aujI kAMI ? vAMdaro eka te svabhAve ja caMcala che, tene navA esI rahevAnu gamatu' ja nathI. temAM paNa jyAre tame pavAlu bharIne dAru pAi deH te pachI vAMdarA bhAinI lIlAmAM pUchavuM ja zuM? te ja pramANe A mana paNa vAMdarAnA jevuM che. te paNa koI eka ja sthaLe TharIne bese evu nathI. ghaDImAM Ama De, tA ghaDImAM Ama Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. devatavanI mahattA deDe! ghaDImAM paisA meLavavAnA vicAre kare, te ghaDImAM strI meLavavAnA vicAre kare. ghaDImAM pitAnA mitranuM bhaluM karavAnA vicAre kare te ghaDImAM zatrune garadana mAravAnA vicAro kareH A manarUpI mAMkaDuM A pramANe kUdAkUdI te karyA ja kare che. mAMkaDuM sthira rahe te pitAnI pravRttine kSaNabhara dhIrI pADe te saMbhavita che, paraMtu manarUpI mAMkaDuM te kSaNa jeTaluM paNa sthira rahetuM nathI. AvA mAMkaDAne tame madirA pAve che! mAMkaDAne dArU jema sahAyaka tarIke Teke Ape che tema dugalika viSaye meLavavAmAM anamedanA ApanArAe manarUpI mAMkaDAne sahAyarUpI dArU pAya che ! have A manarUpI tephAna mAMkaDuM svAbhAvikapaNe ja dhIMgAmastI ane dhamAdhama karavAnA svabhAvavALuM ane khaTapaTiyuM che. te mAMkaDAne pAMca paMdara jaNa sahAnubhUtirUpI dAru pAnArA maLI Ave che te pachI e mAMkaDuM kevI rIte tAbe rahI zake ene tame ja vicAra kare ! vAMdare kerInAM jhADa para kUdako mAre ane kUdake khAlI jAya che te ThIka che, paNa jyAM eka ja kUdake tenA hAthamAM kerIne gUmakhe AvI gaye, te te joI leje e vAMdarAjInI kUdAkUda ! te ja pramANe A manarUpI mAMkaDAne paNa je puNyaprakRtine udaya hoya ane ekAda vAta dhArelI thaI jAya te pachI joI lejo ke tenI kUdAkUda paNa kevI thAya che? vAMdarAbhAI svAbhAvikapaNe ja kUdAkUdI karavAnI TevavALe che, temAM tene tame dAru pAo eTale te tenI kUdAkUda vyAja sAthe vadhe ane temAM paNa jo tene vIMchI karaDe te tenI kUdAkUda cakravRddhi vyAja sAthe ja AgaLa doDe ! pachI sAduM vyAja, vArevAriyuM vyAja ke kApI vyAja na cAle. pachI te tenI kUdAkUda cakravRddhi vyAjane hisAbe ja AgaLa vadhe che ! vAMdarA jevuM ja A caMcaLa mana che. temAM tame tene sahAnubhUtirUpa dArU pAe eTale A manajI mahArAjA paNa pitAnI pravRtti vyAja sAthe vadhAratA ja jAya che ane temAM paNa Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa daIna 344 jo puNyadaye ekAda kA saphaLa thaI gayuM te te pachI enA kUdakA AkAzane aDavAnA ja mAkI rahe che ! AvI rIte mastAna banelA vAMdarAne tame TharIThAma besavAnI sUcanA Ape te te sUcanA tene kadApi paNa game kharI ? nahi ja game ! te ja pramANe mastIkhAra banelA manarUpI mAMkaDAne paNu tame te mastImAM AnyA hoya tyAre deva, gurU ke dharmanI vAta karavA jAo tyAre te paNa tamArI vAta sAMbhaLIne haDakAyA kutarAnI mAphaka tamAne karaDavA ja DhADaze ! A manarUpI mAMkaDuM viSaya, kaSAyarUpa raMgabhUmi upara kUdakA mAravAne mATe khaDu thai gaeluM che, have temAM tene nIraMgI zarIra maLe, baLavAna lohI maLe, paisA maLe, dhArelA sacaiAgA maLe, strI maLe ane tenA duniyAnA mitrAnI sahAnubhUti maLe te pachI enA nAcagAnanI lIlAnu te pUchavAnuM ja zu' rahe ? viSaya-kaSAyanI raMgabhUma upara UbheA rahelA A vAMdarA jayAre bIjA mitronI anumodanArUpa dArU DhIMce ane pachI Arogya ane maLanI prAptirUpa tenA hAthe ekAda kAma siddha thAya to te pachI enI kUdAkUdImAM kAMI bAkI ja rahetuM nathI. manarUpI mAMkaDAnI A dazA te koI eka ja bhavamAM thAya che ema tame mAnazo nahi, paraMtu bhave bhave vAMdarAjInI A ja sthiti hAya ! A vAMdarAne ekake bhava eve maLyA nathI ke jyAre teNe kUdAkUda na karI hoya athavA jyAM tene sahAnubhUtirUpI madirA pAnArA na maLyA hAya ! tame tamene rahevAne mATe baMgalA khaMdhAve te paNa tamArA ADozIpADozI abhimAnapUrvaka tamene kahevA maLaze ke vAha ! zeTha bhAgyazALI te kharA hoM ! tamArA khApA bicArA baMgale khAMdhu madhu karatAM marI gayA, paNa DAsAthI baMgalA baMdhAvAye nahi paraMtu tame khApadAdAnI marajI pAra pADI kharI !' kema jANe baMgalA bAMdhavA emAM jiMdagInu` sAIka na thaI jatu hoya! Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. devatavanI mahattA 345 e ja pramANe tame je je kAMI kAma karaze te badhA mATe tamArA vakhANa karanArA tamane maLI Avaze! baMgAlAnI ekAda bAjuethI pavananA jhapATA AvatA haze ane te bAjunI bArIo teDAvIne tame bhIMta caNAvI deze te paNa tamene sahanubhUti ApanArA maLI Avaze ane tamArAM vakhANa karavA maMDI jaze ke vAha vAha zeTha ! A ThIka karyuM! sALA covIse kalAka pavananA jhapATA AvyA ja kare ! vakhata che ne keIne zarIdI thAya to ! have tamArA gharamAM vadhe janahi!" cha mahinA pachI e ja divAla teDAvI nAMkhIne tyAM tame pAchI bArI mUkAve te paNa tamArI tene mATeya prazaMsA karavAvALA tarata ja AvI raheze ane tamane kahI deze ke "have raMga rAkhe zeTha ! A divAlathI pavana gherAI rahetuM hatuM ane ajavALuM paNa AvatuM na hatuM ! have te tamAre covIse kalAka pharapharATa karate pavana AvyA ja karavAne hai! jANe mAtherAnanI TekarI ja te !?? ane tame paNa tamArI AvI prazaMsA sAMbhaLIne manamAM te jarura rAcavA ja maMDI paDe che! haDakAyA kUtarA karatAM vadhAre bhayaMkara keNu? - have vicAre ke AtmAne A rItanuM rAcavApaNuM ane tene hA jI hA karIne anumodana ApanArAe kayA bhavamAM nathI maLyA ? eke eka bhavamAM tame viSayathI rAcyA che ane tamane e rAcavA mATe abhinaMdana ApavAvALA paNa maLI ja AvyA che ! tamane kayA bhavamAM athavA te kaye samaye viSayene lIdhe manamAM viSamatA nathI thaI! ane kayA bhavamAM tamane anamedanarUpa dAru pAnAra paNa nathI maLyA? A rIte tame dArU pIne masta mAMkaDAnuM rUpa prApta kare che tyAM tamane bhave bhave ISTa vastunI prAptirU5 vIMchI paNa karaDaye ja che! A vIchI paNa tamane keI sthaLe kara ja na hoya ema banyuM nathI! vAMdarAne tame dAru pAe ane pachI tene vIMchI karaDAve, athavA te tene ekAda TAMkaNI bhoMkIne kaI chAparA A ja che! A te vAMdarAne tame nA lekIne ke Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 - SoDazaka prakaraNa darzana upara choDI mUke to vAMdarAbhAI chAparAnuM satyAnAza ja vALI mUke ! A prakAre tame kaI chAparAne nAza karo te e chAparAnA duzmana kare che. e ja pramANe jeo dharmanI sAme paNa A manarUpI mAMkaDAne laDAvavA taiyAra thAya che teo paNa dharmanA duzmane ja che. tame zAMtithI vicAra karaze te tarata ja jANI zakaze ke A manarUpI mAMkaDe dharma tattvane svabhAvathI ja virodhI che ane khelI khAvAne zekhIna che. tene dharma kaDavA jhera je lAge che ane khelI khAvAnuM, saMsAra bhegavavAnuM, majhA karavAnuM e saghaLuM sAkaranA pANI jevuM mIThuM lAge che ! tame sAmAyika karavA bese che, sAmAyikana be ghaDIthI paravAro che eTale jhapATAbaMdha khuzI thatA thatA saMsAra tarapha deDI jAo che. "saMsAra tarapha deDI jAo che ene artha e che ke tame saMsAranAM kAryo-karma Azrava tarapha DeDI jAo che ! tame khyAla kare ke tame kadApi tamArA bAraNAmAM UbhA rahelA haDakAyA kUtarAnI sAme doDI gayA che kharA ? haDakAyA kUtarAnI sAme te tame najara sarakhI paNa nAMkhatA nathI, haDakAyA kUtarAthI gabharAtA ane bItA phare che, paraMtu te ja tame Azrava tarapha, viSayakathA tarapha doDI jAe che ene zuM marma nIkaLI zake? ene marma eTale ja che ke tame Azrava, kaSA vagerene haDakAyA kUtarA jeTalA bhayaMkara mAnatA nathI! have kharI rIte keNa vadhAre bhayaMkara che tene vicAra karajehaDakAyuM kUtaruM tamane karaDe che te te tamAre eka bhava-eka janma bagADe che, paraMtu jo tame AzravakaSAyone DaMza svIkAre che te te DaMza te tamane bhave-bhave pIDA Ape che! bhave bhave pIDA Ape che eTaluM ja nahi, paraMtu bhave bhave pIDAnA mahAcakramAM ja temane haDaselI mUke che! kharI rIte haDakAyA kUtarA karatAM Azrava kaSAye vadhAre bhayaMkara hevA chatAM tame tene vadhAre bhayaMkara mAnatA nathI ! je tame ene vadhAre bhayaMkara Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. devatatvanI mahattA 347 mAnyA heta te tamAre paga sAmAyikamAMthI UThayA pachI anyatra javA tarapha upaData ja nahi! paraMtu tame te jevA sAmAyikamAMthI paravAre che tevA ja viSaya-kaLAya-AraMbha-samAraMbha tarapha doTa mUke che! ane be ghaDI tame sAmAyikamAM gumAvI hoya tene paNa badale vALI zakAya eTalA Azrava tarapha teDI jAo che ! have tame ja javAba Ape ke tame haDakAyA kUtarAne vadhAre bhayaMkara mAne che ke Azrava ane kAryone ? AtmAne pAyamAla karanAra koNa? haDakAyA kUtarA tarapha jatAM tamArA paga dhruje che. e ja rIte saMsAranA AraMbha-samAraMbhanAM kAryo tarapha jatAM kadI tamArA paga prajyA che? A saMsAra tamane kadI AzravarUpa lAge che? karmanA baMdhanarUpa lAge che? A saMsAra ane tenAM vividha kAryo AtmAnA jIvanane khalAsa karanArA che evuM kadI tamene lAgyuM che? are ? aMtaramAM lAgavAnI vAta te AthI rahI, paraMtu tame kadI meDhe paNa evA zabdo bolyA che ke A duniyA AtmAne pAyamAla kare che. AtmAnA pavitra jIvanane te nAza kare che ane tene agati tarapha ghasaDI jAya che! nahi !! tame jANe che ke vANamAM A jagata kadI devALiyuM hatuM nathI. gaLA sudhI luccAI heya ! eka bIjAne raheMsI nAMkhavAnI ja dAnata hoya tyAM sudhI paNa tamArI duniyA me mIThuM belI zake che ! te vacanamAM kadI kaMjusa banato nathI! nyAyAdhIzanA nyAyamaMdiramAM pilIse AropIone rajU kare che. temane kesa cAle che. sAkSIonI jubAnI levAya che ane vakIlenAM bhASaNe thAya che. bacAvapakSane vakIla potAnA asIlanI paNa khUba taraphadArI kare che ane jenI phI tenuM te bele che. Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNu darzana A saghaLuM thayA pachI nyAyAdhIza taheAmatanAmuM pharamAve che ane AropIne javAba keTa mAMge che. nyAyAdhIza AropIne gune gAra jAhera kare che. chatAM AropI pote potAnA bacAva kare che ane te peAtAnA sTeTameTamAM te ema ja kahe ke-meM gunA karyAM ja nathI ! cAhe te khUnanA gunA hA, vyabhicAraneA hA, baLAtkAranA hai| athavA e gaja kApaDanI cArInA gune ho; paNa ArepI sAdhAraNa rIte te peAtAnA gunAnA ekarAra na karatAM vANImAM te ema ja kahe che keH huM gunAnA inkAra karu chuM. khUnI talavAra laIne nirdoSanAM mAthAM uDAvI detAM paNa DaratA nathI, chatAM te tyAM vacanamAM to zAhukArIne ja hAjara kare che! paNa ahIM vacanamAM paNa tame evA nathI !vana dUra rahyuM, paraMtu vacanamAMthI paNa tame ema khelatA nathI ke : hA! A saMsAra tajavAnA samaya puNyAda Ave te ja ghaDI mArA jIvananI dhanya paLa che !! have vastusthiti kevI che te tapAse. A AtmAne duniyA tarapha mUkAvavA mATe kAMI paNa prayatno karavAnI jarUra ja paDatI nathI. A AtmA sAMsArika padArtho tarapha te peAtAnI meLe ja jhUkI rahyo che ane temAM te apUrva majA paNa mAnI rahyo che ! tA 348 udara ApaNane karaDe che tyAre sApanI mAphaka te ApaNane karaDatA nathI, paraMtu phUMkI phUM kIne karaDe che. viSayakaSAye AtmAne peAtAnI tarapha kheMce che, paraMtu e ekalA ja khecIne duHkhamAM ja nAMkhatA hAya te te A AtmA evA che ke te jarUra vaNu mAgyeAvaNa kahe paNa dIkSA ja le ! pachI gAyakavADa evA kAyadA kare ke dIkSA le te phrAMsI jAya! te paNa dIkSA le !! vaNu kahe paNa te e ja mAge vaLI jAya ! paNa zrava, kaSAyeA AtmAne potAnI tarapha udaranI mAphaka kheMce che. vacce vacce puNya-prakRtinA udaya thAya che ane tethI dhAyu maLe che eTale ja AtmA kaSAyAnA kAMTA tarapha vadhAre ane vadhAre pramANamAM dvArAtA ja jAya che ! tame je gharamAM mAtApitAne tyAM rahetA hai, tene mATe kSaNabhara Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34, devatatvanI mahattA 349 eka kalpanA kareH dhAre ke tamArA AMgaNAmAM eka haDakAyA kUtaro AvIne Ubhe che ane tamArA vAlI yA mAbApa tamane dhakko mArIne gharathI bahAra dhakelIne pelA haDakAyA tarapha pheMkI de che! te e vakhate tamArI zI sthiti thAya che? kUtarA tarapha tamane haDaselI mUkavAmAM Ave che, tyAre tamArA haiyAmAM zuM dhrAsake paDe che? e pramANe sAmAyikamAMthI UThIne saMsAra tarapha jatAM tamone kadI prAsake paDe che? evuM tamane yAda che? nahi!! A saMsArane tame haDakAyA kUtarA tarIke gaNya nathI ene artha e che ke tame A saMsAranuM svarUpa hajI samajavA ja pAmyA nathI. ane bIjI tarapha viSayakaSAmAM manarUpI mAMkaDuM kUdakA mArI rahyuM che! viSaya, kaSAmAM tamAruM mana rUpI mAMkaDuM kudI rahyuM che eTaluM ja nahi paNa tenA e kUdakA AgaLa ane AgaLa ja vadhatA jAya che, kAraNa ke temAM tene sahAyaka paNa maLI gayA che! AtmAnI AvI sthiti thavAthI dharmanI sthiti magajamAM AvatI nathI! jeo duniyAdArInA sAgarIte che teo karmanA sAdhanemAM sAmela rahe, te te vAta eka rIte saMtavya gaNI zakAya ! paraMtu jeo manarUpI mAMkaDAne dAru pAnArA che temanuM vartana te koI paNa rIte calAvI laI zakAya evuM ja nathI! teo te dharmanA khullA bAdhako ja che! traNa jagatamAM AtmA jyAM jyAM game che tyAM tyAM tene saMsAramAM, viSayakaSAmAM phasAvanArA ja maLyA che, paraMtu tene kaI paNa bhave pudgala jALamAMthI choDAvanArA ja koI paNa sthaLe maLyA ja nathI ! jyAM juo tyAM paDavAnI vAta thaI che. caDhavAnI vAta kaI paNa sthaLe thavA ja pAmI nathI. A AtmA jyAM jyAM pharyo che, tyAM tyAM tene dAru pAnArA ane vIMchI karaDAvanArA maLyA che! paraMtu e viSayakaSAyathI AtmAne maryAdAmAM rAkhanArA keI paNa sthaLe keIpaNa maLyA ja nathI! je Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa daIna sAdhu paNa tamene viSaya-kaSAyanA, paisAnA, sa'sAranA ke evA ja upadeza Ape te te paNa mAMkaDAne dAru pAnArA ja che ! ane evA AtmAne sAdhutAvALo kahevA karatAM dAruvALe kaheve emAM ja vAstavikatA rahelI che! sAdhue bhagavAn tIthaMkara devAnI sapATIe nathI, paraMtu te chatAM sAdhunI sthiti te bhagavAn tIkara mahArAjA jevI che. 350 jema tIthakara bhagavAnA mAkSamAganA dazaka che te ja pramANe sAdhu mahArAjAe paNa meAkSamAnA ja dRzyaka che, temane mekSa sivAya bIjI vAtA karavAnA karI adhikAra ja nathI ! ApaNe bhagavAna zrI tIrthaMkara devAne namaskAra karIe chIe temAM zA hatu rahelA che tenI have tamane kharAkhara samajaNu paDaze. tame jANA che ke tIthaMkara bhagavAneA pAse kei dIvAnI ke phojadArInI sattA nathI athavA temanI pAse ApaNane mArI nAMkhavAnAM koi hathiyAro nathI. khIjI bAjue ApaNe temanA tAbedAra, gulAma ke sevA nathI. ATaluM chatAM tame tene zA kAraNathI mAthuM namAvA che? AtmA aneka janmomAM pharyAM che, rakhaDayA che, rajhaLyA che, paraMtu traNe leAkamAM ane cauda rAjaleAkamAM paNa sthaLe sthaLe tene vIchI karaDAvanArA ane dAru pAnArA ja maLyA che. A AtmAnI sthiti na dhaNiyAtA mAla jevI hatI. je koI AvatuM te tene pADavAnI ja vAtA karatuM hatuM ane AtmA paNa peAtAnA svarUpane samajele na hAvAthI jyAM dArUnA glAsa maLatA ke te pIne vadhAre ane vadhAre pramANamAM kUdAkUda karavA maMDI jato ! ane temAM ja te AnaMda pAmatA !! paNa bhale vicAro nahi ke hu. A saghaLI ghAlamela te karuM chuM, paNa te khadhAmAM mAruM zuM? pote koNa che? pAte kayAM AvyA che ? pote kayAM javAnA che e vAta tA AtmArAmabhAie kadI vicArI ja nathI. sAgarItonA TakA ane viSayAnA DaMsathI teNe che. teNe kUdAkUda karI che, paNa A badhAmAM mane TrumAra vepAra rAkhyA potAne lAbha che ke Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34, devatavanI mahattA 351 hAni che tene te teNe kadI vicAra ja karyo nathI! are! tenI kUdAkUda ja eTalI bhayaMkara hatI ke eTaluM vicAravAne tene vakhata ja maLyuM nathI. sAdhunI bhakti mekSamArgane mATe A jagatamAM AtmAne je keIe paNa zuddhamArga darzAvyuM hoya, A kAramI kUdAkUdI e te prANaghAtaka che evuM je keIe zIkhavyuM hoya te te mAtra tIrthakara bhagavAne ja zIkhavyuM che ane tethI ja teo zrImAna ApaNA namaskArane lAyaka TharyA che. tIrthakara bhagavAnanI mAphaka ja sAdhu mahArAjAonA paNa keI gulAma nathI. sAdhue kAMI ApaNA leNadAra nathI, ke teo ApaNA kAMI adhikArI nathI. chatAM sAdhu mahArAjAonI paNa ArAdhanA karavAnI che te mAtra eTalAja kAraNathI karavAnI che ke teo paNa bhagavAne darzAvela mokSamArganA ja nidarzaka che ApaNe tyAM vyakti pUjA che ja nahi. ahIM guNa pUjA che, sAdhu mahArAjAo paNa je pitAnuM kArya choDI daI ne tamane saMsAramAM utAravAnI ja vAta kare te e sAdhuo joDe paNa ApaNane kAMI levAdevA nathI ! sAdhu mahArAjAe mekSamArgamAM madada karanArA che eTalA ja mATe temanI bhakti ane temanI ArAdhanA karavAnI che. ApaNe na samajIe, aTavAI paDIe, khoTe raste caDhI jaIe te tyAMthI pAchA vALavAne mATe ApaNane sAdhu mahArAjAe raste darzAvanArA che. lUMTanArAothI bacAvanAra mekSamAge caDhAvanAra sAdhu luMTArAe Apane lUMTavA Ave te samaye ApaNuM rakSakanI pharaja e che ke te ApaNane e lUMTamAMthI bacAvI le ! je e rakSaka ApaNane lUMTamAMthI na bacAvI zake te samajI le ke e rakSaka pote ja bAyale che athavA te vizvAsaghAtI che, phUTele che.- sAdhu mahArAjA enuM kArya AzravamAMthI ApaNane bacAvI levAnuM che. AzravarUpI lUMTArAo Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3para SoDazaka prakaraNa darzana ApaNuM pAchaLa paDe ! e samaye sAdhunI pharaja che ke teNe ApaNe bacAva karavA bahAra paDavuM ja joIe ! je sAdhu pite azakta hoya te bhale te ekarAra karIne Aghe khasI jAya. tenI ApaNe ciMtA rAkhatA nathI. paraMtu "sAdhu potAne mATe ja Azrava, kaSAyAmAM paDavAne upadeza Ape tyAre te jarUra e sAdhune sAdhu nahi, paraMtu vizvAsaghAtI kahI zakIe, kaI evI zaMkA karaze ke sAdhune dharma A rIte zAMti pAtharavAne che te pachI suvihita sAdhu mahArAjAe upadeza Ape che tene aMge paNa keTaleka sthaLe kalaha thAya che e kema bane che? ThIka e prazna vicArIe. dhAre ke eka mANasa pAse tame hUMDI lakhAvI lAvyA che. tame lakhAvI lAvelI huMDI khoTI nathI, te barAbara che, paraMtu te chatAM tenAM nANuM letI vakhate sAvacetI rAkhIe chIe, paraMtu A saMgamAM sAvacetI rAkhIe e ja kartavya che. sAvacetI rAkhavAne huMDInA badale nANuM lIdhA vagara ApaNe rahI zakatA nathI. e ja pramANe ahIM hajI sudhI thayelA saghaLA ja sAdhuo kSINakaSAyI na hatA bhagavAna zrI e ja pramANe bhagavAna zrI mahAvIra deva jyAre vidyamAna hatA tyAre gALe, jamAli vagere pAkhaDIo jaina sAdhu vezamAM hatA. arthAt sAdhunA vezane ja ApaNe mAnavAnuM nathI. A badhA vezavALA AtmAne AzravarUpI lUMTArAthI bacAvI zake ema nathI ja. A AtmAne AzravarUpI lUMTArAnA paMjAmAMthI te te ja bacAvI zake che ke je sAcuM nANuM che. arthAt bhagavAnanA je sAcA sAdhuo che te ja A AtmAne Azrava Adi lUMTArAothI bacAvI zake ema che. A manarUpI mAMkaDuM dAru pIdhA pachI te kadI paNa kudyA vinA rahevA pAmatuM nathI. vAMdare dAru pIe, temAM je tenA puNyodaye tenAM eka be kAryo saphaLa thAya te te pachI hupAhupaH kudAkuda!! Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. devatattvanI mahattA 353 O A manarupI mAMkaDAne dAru pAnArA ane tene vIMchI karaDAvanArA A AtmAne aneka bhavAmAM sthaLe sthaLe maLyA che, paraMtu tene kAbUmAM lAvanAro koi paNa hajI sudhI maLyeA nathI. AtmAnA bhAvi bhavAmAM paNa tene dAru pAnAra teA jarUra maLaze, paraMtu tene aMkuzamAM lAvanArA te javalle ja maLI Avaze ! jo gurudevA ke devA paNa jo AtmAne viSayakaSAyane ja upadeza Ape te ahIMthI khUllu kahI devAmAM jarA paNa sakAca ke zarama nathI ke teo paNa sAdhue ane devA nahi, paraMtu dArU pAnArA ja kahI zakAya, A paNa traNe jagatamAM jo meAkSamAga koI e zeAdhyeA hAya, zeAdhIne tene anubhavyeA hoya ane anubhavIne tenA prakAza karyA hAya tA te tIrthaMkara bhagavAne pote ja ane tethI ja teo ArAdhanAne yAgya che. / bhagavAn zrI tIrthaMkara devAnI mAphaka ja sAdhu mahArAjAonI ArAdhanA paNa yuktiyukta che. bhagavAne meAkSamAga zeAdhI kADhayA che te A traNu lAkamAM guru mahArAjAe mekSamAnA pravAsamAM ApaNane madada karanArA che, tethI ja e gurudevAne namaskAra karavAnA che ane temane ArAdhavAnA che. A AkhA jagatamAM are! traNe leAkamAM A AtmAne meAkSamArge caDhAvanAra, tene mekSamAga nA upadeza ApanAra ane meAkSamAga mAM madada karanAra ekamAtra sAdhumahArAjAe ja hAvAthI A jaina zAsanamAM sAdhu mahArAjAonuM sthAna apUrva che. ane tethI ja temanI ArAdhanA ItyAdi paNa saghaLuM atyAvazyaka ja banyuM che. manarUpI mAMkaDu' A sa'sAranI ra'gabhUmi upara nAcavAne mATe sajja manIne Ubhu` rahelu che ane AraMbhaparigraha e tene mATe nirmANu thayelA dAru jevA che. AtmAne A e-dAru pAvA ane tene gAMDAtura khanAvavA e kAMI AtmAnA hiteSInuM kAma nathI. 23 Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 SoDazaka karaNa darzana e kAma te AtmAnA kaTTaramAM kaTTara vairI hoya tenuM ja kahI zakAya ! mananI prakRti caMcaLa che. pavanane tame eka kAcanI baraNImAM bharI rAkhIne tene vaza rAkhI zake-aMkuzamAM laI zake-e banavA jevuM che, paraMtu manane tame aMkuzamAM le (dhArmika karaNa sivAya) manane tame kAbUmAM le e zakya nathI. puNyathI prApta thayeluM sukha eTale vIMchI AvA vikaTamAM vikaTa manane kAbUmAM levaDAvavAnuM kAma je kaMI paNa karatu hoya te te zrImAna gurudeve ja kare che. gurudeve dhArmika upadeza dvArA ane temanA vartana dvArA A atiduSkara evA manane paNa kAbUmAM levaDAve che. ethI ja zrImAna gurudevane ArAdhavA e A paNa pharajarUpa che. puNyaprakRtithI je viSaye maLelA che te viSaye bhegavI levA emAM khare AnaMda ane kharuM kartavya nathI ja! puNyaprakRtithI maLelA viSayenA paccakakhANa karIne te viSayane choDI devA e ja ApaNuM kharuM kartavya che. tame kaheze ke pApa karIne sukha meLavyAM hoya ane te sukhe gurudeva choDAvI detA hoya te te ThIka, paraMtu puNyaprakRtie ApaNe je sukha meLavyAM che, te A gurudeve mukAvI de che, ene artha ze? ene artha e che ke e puNyaprakRtie maLelA viSaye e ja tene mATe vIMchI jevA che. jema vIMchI DaMkhe che ane tenuM jhera AkhA zarIramAM prasarIne badhA ja lehIMne jherI banAvI de che. te ja pramANe ApaNuM AtmAne mATe paNa puNyaprakRtie maLatAM sukho vIMchI samAna che. e sukhe eka vAra maLyAM eTale AtmAne tenuM ghena caDhe che ane pachI e ghena evuM kAtila nIvaDe che ke te AtmAne pUrepUro phasAvI de che. pachI te tene keDe ja cheDatuM nathI ! maLelAM sAdhanane upaga-taravAmAM sAmagra-vi, viSayonAM sAdhane bhale tame puNyaprakRtie meLavyAM Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. devatAnI mahattA 355 hiya, paraMtu te vastuo tamArA AtmAne mATe tAraNa lAvanArI te nathI ja ! tame kaheze ke tyAre puNyaprakRtine lAbha ze ? tamAre ahIM samajavuM joIe ke maLelI athavA meLavelI vastuone paNa sadupayoga e ja lAbha che. tenA durupayegathI lAbha thatuM nathI. tame jarA paNa aprAmANika thayA vinA pUrepUrA nyAyaniSTha rahIne vepArathI lakSamI meLave ane e paise kharacIne tame tamArI saMpattinI cothI rakSA karavAne mATe eka talavAra le. tame meLavele paise prAmANikatAthI Avela che. tamAre keI aprAmANika ke anyAyI hetu nathI, paraMtu chatAM e nyAyane mAge kamAelA paisAthI ANelI talavAra paNa je tame tamArA rakSaNanA kAryamAM na vApare ane te tamArA ja gALAmAM mAre te tethI lAbha nahi ja thAya ! tame tamArA paisAthI ja anna ghI, khAMDa vagere kharIde ane sAdharmika-vAtsalya kare te ethI tamane puNayanI ja prApti thAya che, paraMtu e ja anna je badhuM tame ja khAI jAo te ajIrNathI mAMdA ja paDe ke bIjuM kAMI? AthI samajavAnuM e che ke puNyaprakRtie meLavelAM sAdhanane paNa sadupayoga karIe te ja sAdhane meLavyAM pramANa ane te ja e sAdhane tAraka nIvaDe, nahi te e ja sAdhane jIva levAnI paNa zakti dharAve che. puNyaprakRtie meLavelAM sAdhane vAparI chUTavAM ane navA karmo UbhAM karavAM e puNya-prakRtie meLavelAM sAdhanene sadupaga nathI, paraMtu te durupayega ja che. puSya-prakRtie meLavelAM sAdhanene paccakkhANapUrvaka tyAga kara e ja tene sadapaga che ane e rIte puNya-prakatie meLavelA padArthone tyAga kara e ja te padArtho meLavyAnI saphaLatA che. A sAdhane te vIMchIrUpa che ane te vIMchIrUpa hevAthI ja zAstrakAra mahArAjAe ane temane pagale pagale AgaLa cAlavA taiyAra thaelA sAdhu mahArAjAo paNa e vIMchIne tyAga karI devAnuM ja kahe che ! tame jagatane Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 thoDAka prakaraNa darzana dArU na pIve arthAt viSaya-kaSAyanA sAdhane cheDI de evuM kyAre kahI zake? jyAre tame e vastu cheDI dIdhI hoya tyAre ! tame e vastu na cheDI hoya ane tame bIjAne upadeza ApavA jAo. te tamArA upadezanuM soe so TakA pAlana na ja thAya. e ja pramANe A viSayakaSAyarUpa dArU pInArAonI sabhArUpe A duniyA che, emAMthI tame rAjInAmuM Apa-tame viSaya-kaSArUpa dAru pIve baMdha karo tyAre ja tame e bAbatamAM bIjAne Takera sarakhI paNa karI zake ! saMsArane raste tamane deranArA A jagatamAM lAkha ane karaDe che. je kaI puruSane patnI na maLI hoya te tene AkhI duniyA AbarU vinAnI gaNe che. strI na maLI te kaheze ke kema na maLI? enI zI AbarU che? are ! evAne te keNa DAma de!" AvAM AvA vacane belIne leke tenI niMdA kare che, are ! tethI paNa na dharAtAM tene ema paNa maheNuM mArI Ave che keH "maLI maLI tane bairI! gharamAM kaLaNa lAvI besADa keLaNane !" AvA AvA zabdothI jagata tene uzkere che ane pariNAme tene paraNavAnuM dizAsUcana karIne tene pitAnA rAhamAM meLavI le che! - duniyAdArInI meMbarazIpa A rIte vaNamAgI ghera Ave che. e meMbarazIpanA pracArake paNa seMkaDo ane hajAro hoya che ane teo vaNapaise A meMbarazIpane pracAra kare che, paraMtu khUba yAda rAkhajo ke A membarazIpa tamAruM tAraNa kare evI nathI. jyAM sudhI tame duniyAdArInI mahAsabhAmAM joDAelA raheze tyAM sudhIne mATe tamArI dazA bhuMDI che. "duniyAdArInI A meMbarazIpa vinAzakArI che e A jagatamAM kaI paNa pracAra karatuM nathI. A pracAra karanArA A samagra jagatamAM je kaMI paNa heya te te bIjA keI nahi paNa zrImAn sAdhu mahArAjAo ane tIrthakara bhagavAne ja che. tamArI huMDI, neTa ke calaNamAM geTA thAya te tame temAM Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. devataravanI mahattA 3pa7 sAvacetI rAkhe che. hakka-hakumatanI bAbatamAM vAMdhe paDayo hoya te tenuM samAdhAna thAya che. paraMtu strInI takarAramAM kazuM cheDavApaNuM hatuM nathI ! athavA temAM samAdhAnane taka hatI nathI! arthAt levaDadevaDanI cIja hoya, artha ApI vecI zakAtI, laI zakAtI hoya te temAM samAdhAna saMbhavita che, paraMtu jyAM mAnyatAnI ja vAta che, jayAM siddhAMtanI ja vAta che, tyAM AgaLa samAdhAna zakaya banatuM nathI. A jaina zAsana e bhagavAna zrI mahAvIranuM zAsana che. emAM ekake eka akSaranI mArAmArI che. have je sthaLe ekake eka zabdanI ja mArAmArI hoya, eka zabda paNa AgaLa pAchaLa na karI zakAya ane eka na akSara paNa jyAM na umerI zakAya evuM hoya tyAM AkhA vAkyonA vAkyone badale karavAne kaI vicAra kare te e vAta kevI rIte banI zake ? jyAM AvI sthiti che tyAM te tamAre game te eka pakSamAM Ave ja chUTake che. tame dUdha ne dahIM baMnemAM paga rAkha-"A e kharuM ane te paNa kharuM e DeLa kare, tevuM A zAsanamAM cAlyuM jAya ema nathI ! lavAdI cukAdo ANavAne hoya tyAM vAdI prativAdI baMnenuM rAkhIne cukAdo lAvI zakAya, baMnenuM namatuM ApIne ane baMnenI hita jALavIne madhyama mArga laI zakAya, paraMtu nyAyAdhIzanI sAme vAdI prativAdI baMnenuM thoDuM thoDuM rAkhavAnI vAta banI zakatI nathI. nyAyAdhIza te mukadama barAbara tapAse che ane tene vAstavika lAge che te pAMca hajAra rUpiyAne dAve hoya te pAMcepAMca hajAranuM hukamanAmuM karI Ape che. athavA te samULage dAve kADhI nAkhIne kharca paNa tamAre mAthe nAMkhe che! kerTamAM te jeo jUThe mArgo gaelA che, tene sAce mArge lAvavA ja prayatna kare che. te baMnenuM mana manAvavAne korTa kadI prayatna ja karatI nathI. je kerTa eve prayatna kare che-vAdI ke prativAdInI saMpUrNa satya athavA nyAyI mAMgaNIne paNa phaTake mAre che te korTa keTa nathI, paraMtu nATaka bhajavanArAenI ToLakI ja che ! sAcA jUThA rUpiyA upara chApamAM kaI jAtane Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 pozaka prakaraNa darzana phera paDato nathI. jevI chApa kharA rUpiyA upara hoya che te ja chApa beTA rUpiyA upara paNa hoya che. sarakAra kharAkheTAne judA pADavAnI game eTalI dekharekha rAkhe che, chatAM e rUpiyA lenArAe ja te kharA che ke khoTA che te pArakhavAnuM che, svarUpa tapAsavAnuM kAma e vastu lenArAnuM ja che, bIjAnuM nathI ! - chellAmAM chellI sattA saMghanI sarakAra jUThA sikkA pADanArAne daMDe che. tene mATe temaNe AkarAmAM AkarI sajA TharAvI che. kheTA sikkA pADanArAne pahoMcI vaLavA mATe sarakAre pUrepUrA kAyadA karyA che chatAM, sarakAra jIvatIjAgatI beThelI hovA chatAM paNa kharA ane peTA sikkAne sarvathA judA pADI zakI nathI, athavA te vyavahAramAM pharatA kheTA sikkAne te sarvathA TALI paNa zakI nathI ! tyAM AgaLa banAvaTIpaNA mATe AvI pratyakSa sajA che, Akare baMdobasta che, kaDaka prabaMdha che, tyAM paNa A sthiti che te pachI je sthaLe pratyakSa sajA nathI tevA kSetramAM te svarUpa oLakhavAnI muzkelI hoya temAM zI navAI! 2500 varasa upara bhagavAna zrI mahAvIra deve zrImAna jaina zAsananA kAyadA ghaDavA ane te saMghane saMkhyA che. have koI te kAyadAonI sAme thAya, tene virodha kare te ene nirNaya kevI rIte karI zakAya? e nirNaya karavAnuM kAma mAtra deva, gurU ane dharmanA hAthamAM ja che, bIjAnA hAthamAM nathI. deva, gurU ane dharmanI AjJAmAM rahIne je saMgha vate che, e maryAdAne je saMgha vaphAdAra che te ja saMgha e saMbaMdhamAM chellI sattA dharAve che. navA kAyadA saMghanA hAthamAM nahi A chelalI sattA kevA prakAranI che te tapAsa. A chellI sattA evI nathI ke zANIne badale kANuM paraNAvI Ape ane te para pitAnuM Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34, devatavanI mahattA paTa sIla mArI Ape ! zAstrAjJAo rUpI kAyadAo mojuda che. e kAyadAene AdhAre amuka satya che ane amuka asatya che evuM jAhera karavAnuM ja A sattAnA hAthamAM che, navA kAyadA banAvavAnuM te A sattAnA hAthamAM nathI ja ! A samagra traNa lokamAM koI paNa kalyANane raste batAvanArA hoya che te mAtra deva, guru ane dhama che. e sivAya bIjA keI kalyANane raste batAvI zake tema nathI ja! have tame keI ema kaheze ke deva, gurU ane dharma e traNe je kalyANano rasto batAve che te pachI e badhAyane mAnIne zuM kAma che? ekalA devane ja mAnyA karIe te temAM khoTuM zuM? tamAre jANavAnI jarUra che ke ekalA deva e te eka paththarane kaTake che. kadAca bhagavAna zrI mahAvIra deva jIvatA hoya che teo paNa dravya daSTie eka mAMsanA lecA ja che. devatva-buddhie devanI pUjA mahAvIra bhagavAna bhagavAna che, tIrthakara che, devAdhideva che, sarvajJa che, sarvadazI , sarvajJAnAdhikArI che, e sarva kAMI che chatAM dravyanI daSTie te teo paNa mAMsanA lecA samAna ja che, tethI vadhAre dravya dRSTie temanI paNa kAMI kiMmata nathI ! bhagavAnanI paNa jo tame kevaLa dravya daSTie ja sevA kare che tethI tamane devasevAnuM phaLa maLatuM nathI paraMtu temAM je devatva raheluM che, tene aMtaHkaraNamAM lAvIne, tevI bhAvanA dhAraNa karIne, temanI sevA kare to ja tame devapUjAnuM phaLa meLavI zake che! bhagavAnanuM zarIra e paNa mAMsane le ja che. tame bhagavAnanI pagacaMpI kare ane huM mAMsane lece cAMpuM chuM, evI ja aMtaHkaraNamAM bhAvanA rAkhe te pachI tame devapUjAnuM phaLa meLavI zakatA nathI, paraMtu e zarIramAM rahelA devatvane hRdayamAM lAvIne pachI tame zarIranI pagacaMpI kare te tamane devapUjAnuM phaLa avazya maLe che. dekhAva tarIke te khuda Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 SoDazaka prakaraNa darzana bhagavAna pite heya te paNa te suddhAM eka mAMsane le ja che, te ja pramANe bhagavAnanI pratimAM e paNa eka paththarane kALe athavA dhaLe ja kaDe ja che. e kALA athavA dheLA TUkaDAne tame huM paththara pUjuM chuM, huM paththara pUjuM chuM,' evA vicAre ja pUjA kare che tethI tamane devenI pUjA karyAnuM kazuM ja phaLa maLavAnuM nathI, paraMtu tame enuM devatva aMtaHkaraNamAM sthira karIne pachI jo enI pUjA kare che tethI tame devatvanuM phaLa meLavI zake che. tame devatva paNAne jANe che, denA guNe kevA hoya te jANe che ane tevA guNavALA hovAthI mAMsanA le cAmAM rahelA AtmAne tame pUje che te emAM tame devenI pUjAnuM phaLa meLavI zako cho. ApaNe anAdikALathI A saMsAramAM rakhaDIe chIe chatAM eka heMga tarIke paNa devanI prazAMta mudrA jevI ApaNe ApaNuM muddA zakatA nathI ! devanA veSa tarIke TaeNga karIne zAMti rAkhavA jaIe te te paNa ApaNAthI banI zakatuM nathI, bhagavAne pite AtmAne damIne, pote e AkAramAM pitAnuM jIvana pUrNa karyuM, mATe te AkAra dhAraNa karanArA e jIvane dhanya che ema ApaNe mAnavuM ja paDe che. bhagavAne pite e rItanuM jIvana pUruM karyuM che. te ja sAthe temaNe jagatane paNa A raste darzAve che. sAcI devasevA kayAre ? paropakArI evA mahAna mahAvIra deve jagatane A rastemakSane, kalyANane rasto batAvyuM che, mATe e rastAnA darzaka bhagavAnane ApaNe vaMdanA karIe chIe. tyAgane ApaNe taravAnuM sAdhana mAnIe chIe. kaSAyenI zAMti, AraMbha-samAraMbhane tyAga, tapanI AvazyakatA e saghaLAmAM ja mahattA che, e ja eka tAraNane mArga che ane ethI je kAMI anyathA che temAM pApa ja che, ema mAnIe te ja Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. daivatattvanI mahattA 361 ApaNe hisAbe, zrImAn jinezvara devA e sudhaiva che ane te ja temanI upAsanAnuM ApaNane phaLa paNa maLI zake che, jo ApaNI AvI mAnyatA ja na hAya tA tA pachI zrImAna jinezvara devA ane bIjA kudevA e badhA sarakhA ja che. devatattva kace rUpe raheluM che e na jANIe tyAM sudhI devanI pUjA e paththara pUjA che, paraMtu devatva kaye svarUpe rahelu che te jANIne pachI e parameApakArI devane pUjIe te te sevA e sAcI devasevA che ane te devasevA karavAnuM sAcuM phaLa paNa avazya maLe ja che. arthAt A saghaLA kathananA Azaya e che ke- gurutattvane nizcaya karyAM vagara devanI sevA karIe te te savthA athahIna ja che tethI koi prakAranA atha saratA ja nathI. AMdhaLAne hIrA tame tyAgane tattvarUpa mAneA ane tene tattva mAnIne te tattvanA pravatartIka tarIke devapaNuM mAne te ja tamArI mAnyatA sAkSka che; nahi to tamArI mAnyatA artha vinAnI che. AMdhaLA mANasa lAkaDI ThokatA ThokatA AmathI tema ane temathI Ama pharatA pharatA jatA hAya tyAM tenA paga nIce jo hIrA AvI gayA hAya tA tene paNa lAta mArIne khAjue haDaselI mUkaze ane pote AgaLa cAlaze. AMdhaLe te hIrAne paNa emaja mAnaze ke te paththara che, ApaNe dharmAMdha ne tenA satya svarUpamAM na samajIe, kamanuM svarUpa ane tenI vizALatAne na jANIe ane dravya--bhAvathI ja bhagavAna tIrthaMkara dhruvanA upadeza mAnIe arthAt tIthaMkaranA dhama pALIe to e AMdhaLAne hIra maLyA barAbara che. sudharUpI hIrA ApaNane maLyA che, paraMtu ApaNI dazA te AMdhaLA jevI ja che. hIrA phAyaDhA kare che, hIro jiMdagIne pheravI nAMkhe che, paraMtu te kayAre thAya ke jyAre ApaNI AMkha khullI hAya ane ApaNane hIrA maLe ! AMdhaLAne hIrA maLyAnI te kazI ki Mmata ja nathI. te ja pramANe jainadharmarUpI hIrA ApaNe Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 SoDazaka prakaraNa darzana samajaNarUpa-jJAnarUpa khullI AMkhathI grahaNa karIe te ja e hIre ApaNuM jiMdagIne sudhArI de che, nahi te nahi! bhagavAna zrIjinezvara dene dharma maLyuM hoya ane joitI samajaNa maLI hoya te te samaje ke beDo pAra ! bhava sudharI ja jAya ! ane janma saphaLa thAya !!! AcAra ane phaLa batAvanAra jinezvara A jIva ekamAMthI bIjA bhavamAM, bIjA bhavamAthI trIjA bhavamAM e rIte anAdi kALathI rakhaDyuM che. teNe bhavaparaMparAo karI che, paraMtu tene jinazAsanarUpa hIre ane vivekarUpa AMkhe kaMI paNa bhavamAM maLI ja nathI. je tene jinazAsanarUpa hIre ane vivekarUpa AMkhe kaI paNa bhavamAM maLI hatI te tene bhava sudharI ja jAta ane tenA AtmAnuM kalyANa ja thaI jAta. bhagavAna tIrthaMkara mahArAjAe pite svayaM buddha hatA. svayaM buddho parasaha, upasargo sahana kare, karmarUpI kacaro dUra kare ane svayaM buddhapaNuM prApta kare. e rIte svayaM buddhapaNAnI prApti karanArAo kevaLajJAdikane prakaTa kare che tapazcAt pate kAryakAraNabhAva vicAre che ane aMte jagatane siddha dazA batAve che. svayaMbuddho jagatane jaNAve che ke "ame pite Ama karyuM che. A raste nirmaLa thavAya che. A raste pavitra banAya che, mATe tame paNa A raste Ave te pavitra thaI zakaze ane ame je sthaLe AvyA chIe te sthaLe AvI zakaze!", tIrthakara bhagavAne pitAne eka AcAra ja batAvatA nathI, paraMtu sAthe sAthe phaLa paNa batAve che. de keIne AdhAre cAlanArA nathI mokSane lAyakanA AcAre A saMsAramAM bhagavAna tIrthakara de. sivAya bIjA koInI darzAvavAnI zakti ja nathI. amuka vastunA saMbaMdhamAM vizvAsapAtra ane sAcI mAhitI te ja ApI zake che ke jeNe e vastune svayaM anubhavI hAya ! tIrthakara bhagavAnee svayaM e vastu anubhavI che. temaNe kevaLajJAna meLavyuM che. e jJAnathI Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. devatatvanI mahattA A mAsamAMthI je ApaNane e mATe ja deve te a ne temaNe AnaMdasvarUpa evA anaMta siddhone joyA che. e sthAna prAmavAne mA temaNe AtmAnubhavathI tathA pratyakSa je che tethI ja teo ja AtmAne e gauravavaMtuM sthAna pAmavAne mATenA AcAre kahI zake che. A AcAre pote Acare, te bIjAne batAve, bhavasAgararUpa mahAbhayaMkara sthAnamAMthI je ApaNane bacAve evA je kaMI paNa hoya te te zrImAna tIrthaMkara devo ja che, bIjA nahi. mATe ja de te svayaMsaMbuddha che ane gurUdeve temanI pAchaLa che. AthI ja sudeva, suguru ane sudhama e traNamAM guru devanuM anukaraNa karanArA che. deva, guruonuM anukaraNa karanArA nathI. A ja kAraNathI sudeva, suguru ane sudharma e traNamAM devatatva mukhya che ane tene ja AdhAre anya tane cAlavAnuM che. sudeva, suguru ane sudharmamAM A prakAre devatatva mukhya hovAthI devanI AjJA pramANe guruoe upadeza ane vartana karavAnuM hovAthI ane dharmanA paNa draSTA, prakAzaka ane svAnubhava karanArA deve ja hovAthI devatatva sauthI moTuM che ane tethI ja AcAryadeva zrImAna haribhadrasUrijIe aSTaka nAmanA graMthanI racanA karatAM temAM mahAdeva (go to 2) nAmanuM aSTaka zaru karyuM che. Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajha3893838 kaSAyone sadupayoga 3200 jIva mAtranuM dhyeya eka ja che parama upakArI zAstrakAra mahArAjA bhavyAtmavRndanA upakArArthe dharmopadeza detA thakAM, prathama te sthitinuM bhAna karAvatAM pharamAve che ke-A jIva anAdi kALathI rakhaDe che. rakhaDe che arthAta rakhaDayA kare che, rakhaDI rahyo che. te prayatna vinAne che ema nathI, ALasathI rakhaDe che ema nathI, tyAre che zuM? je vicAraNIya che te e ja che-eka paNa bhavamAM A jIva udyama karyA vinA rahyo nathI. anAdi kALathI udyama cAlu, pravRtti cAlu chatAM rakhaTapaTTI paNa cAlu ! kahe tyAre ke e pravRtti evI ja hevI joIe. alabata, dhyeya tevuM na hoya paNa pravRtti tevI ja hoya, anyathA rakhaDapaTTI cAlu rahI zake zI rIte? jagatanA tamAma ne aMge, jIvamAtrane aMge vicArIe te teo eka ja sAdhyathI pravRtti karI rahela che. pravRtti bhinna bhinna che, paNa sAthe eka ja che. koI dhana, mAlamilakata mATe pravRtti kare che, keI kuTuMbAdi parivArane aMge dhamAla kare che, kaI majazekha, vilAsa mATe prayatna kare che, kaI kalA, hunnara, udyoga AdimAM rapacce rahe che. tAtparya ke pravRtti judI judI che. paNa pravRttikAronuM yeya eka ja che ke sukha meLavavuM. duHkha dUra karavuM tathA sukha prApta karavuM. kevaLa A ja dhyeya che. kaI bhale kRSi AdimAM AgaLa vadhe, baMgalA vagere vadhAre, keI strI, putrAdinA parivAra pAchaLa satata parizrama uThAve, kaI dhaMdhA pAchaLa pAgala bane. paNa e tamAmamAM dhyeya eka ja ke sukha meLavavuM. Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35. kaSAyano sadupayoga 365 A vinA bIjuM eka paNa dhyeya raheluM nathI. bheda pravRttimAM che, sAdhanamAM che paNa sAdhyamAM bheda nathI. bhavya che ke abhavya he, samyagadaSTi che ke mithyAtvI he, bhegI he ke yogI ho, rAgI ho ke tyAgI-virAgI ho, game te he, tamAmanuM dhyeya kevaLa sukhanuM ja che, AkhuM jagata, jagatanA prANuM mAtra sukhane ja Icche che. A vastu vyakta karavA mATe te kalikAla sarvajJa bhagavAna zrImadda hemacaMdrAcArya mahArAjAne Akhe zleka pheravavuM paDe. bIjAomAM bleka e che ke-gAmathata sarvamatte[o | pitAnA AtmAnI mAphaka sarva jI jevA, sUtra A che, paNa pravRtti e nathI pelA vaNajhArAnuM dAta yAda kare. A te cekasI ke cInane zAhukAra ke dilahIne Thaga? pharate pharate vaNajhAro eka zaheramAM AvyA. vaNajhAre eTale vidhavidha prakArano mAla piThomAM laIne gAme gAma phare ane krayavikaya kare. te vaNajhArAne thoDAka rUpiyAnI kAMIka AvazyakatA dekhAI. mAla te rUkhe agara paravaDe te vecAya. eka daza telAne dAgIne laIne te zaheramAM eka seksane tyAM Avya, dAgIne Ape. cekasIe daza telAnA daza paisA hAthamAM parakhAvyA. prAmANikapaNe vepAra karatA vaNajhArAne cekasI mATe zaMkA zAnI hoya ? tene tyAM levA devAnA kATalAM judAM' e kahevata mujaba levA devAnA bhAva judAnI zaMkA na ja hoya. levA devAnA bhAvamAM sAmAnya naphA pUrate pharaka hoya. e te samajAya, paraMtu vAsIde sAMbelA jeTalo pharaka hoya? vaNajhArAe te dhAryuM ke A zaheramAM senuM ATaluM sastuM haze. paisA laI ne teNe cAlatI pakaDI. mukAme AvIne vaNajhArAe te senuM ja levAne vicAra karyo. e vepAra zuM che? paise telAnuM senuM (mAne ke kharIdanAra mATe sahaja moMghuM) saMgharavuM khoTuM zuM ? vaNajhArAe te keTalAMka kariyANa e chevane bhAve vecI rokaDa rakama chUTI karI Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 zika prakaraNa darzana pachI bajAramAM pilA cakAsIne tyAM jaIne senAne bhAva pUcho. cesIe za bhAva kahyo? paise tele sonuM lenAre be, cAra paisA, be cAra AnA (telAnA) kahyA? nA! nA ! tyAre ? paccIza rUpiye tele ! vaNajhAre te Abhe ja banI gaye! kahe che, paNa bhAI sAheba! hajI te gaIkAlanI vAta che, tame mane daza telA dAgInAnA daza ja paisA ApyA che ne ? cokasI te chaDAI batAvate beH UTha, UTha, ahIMthI, lIdhuM te senuM. pIse tele te tArA senAne bhAva, mArA senAne bhAva te paccIza rUpiye tele che, samajo! vaNajhAre te cAlyA gaye. A cekasI ke gaNAya? cekasI ke uThAugIra ? svarUpe tamAma cha samAna che e ja rIte pitAnA AtmAnI dazA vicArI le. Astika kenA mATe ? ApaNA mATe pArakA mATe "Astikya nathI' ema kahIe te cAle? eka kaTa vAge te kADhavA prayatna karIe, temAM paNa jIva buddhi kyAM? zAstra zravaNathI cha kAye (chae kAyamAM) tame jIva mAnaze, paNa tamArA AtmAmAM e saMskAra kayAM? saMskAra kyAM che? mAtra trasa jIvene jIva mAnavAnA saMskAra paDayA che, paNa sthAvara kAyanA jIvane jIva tarIke mAnavAnA saMskAra paDayA nathI. je Atmagata tapAsaze te jaNAze ke e saMskAra UMDe (mUlamAM) gayA nathI. trasanA jIvane jIva mAnyAH sthAvaranA jIvane jIva tarIke aMtaHkaraNathI mAnyA nathI ! jaina keNa kahevAya? anya matAnuyAyIomAM ane jainamAM Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35. kaSA sadupaga pharaka ko? e vicAre eTale tatva hAtha AvI jAya. jene e kAyamAM jIva mAne. chae kAyane bheda zAnA aMge? puNya zaktine aMge, AtmAnI zakti khullI thaI tene aMge ne! ekendriya jIva karatAM beIndriya, jIvamAM puNyAI vadhAre. ema kamazaH paMcendriyamAM puyAI vadhAre. jJAna, puNya sAmarthyanI khIlavaTane aMge bheda che. svarUpathI te ekendriyane tathA sihane jIva samAna che. jIva svarUpe beya samAna, paNa khIlavaTamAM pharaka che. suvarNa tamAmamAM sarakhuM, paNa pAvaDI page paherAya, kaMkaNu hAthe paherAya, hAra kaMThe dhAraNa karAya ane mugaTa kayAM zebhe? mastake ! AkAramAM jarUra bheda paDaye paNa senAnA svarUpamAM kazo pharaka nathI, te ja rIte sUkSma nimedane jIva , kevaLI mahArAjane jIva le ke siddhane jIva ; svarUpe e tamAma cha sarakhA che. jIva svarUpe je tamAma jIvane samAna nahi mAne te karma-siddhAMta TakI zakaze ja nahi? alabatta! mithyAtvIe mAnele karma-siddhAMta khuzIthI TakI zakaze ! kama jene Avare te vastuno sadubhAva svayaM siddha che sukha-duHkhanAM kAraNa tarIke sukha-duHkhane siddhAMta saune kabUla che. jJAnAvaraNIyAdi karmanA baMdha, prabaMdha, saMbaMdha, vagere badhA jIne sarakhAvyA vinA mAnI zakaze nahi. mati, zruta, avadhi, mana:paryava, tathA kevaLa mAne te ja matijJAnAvaraNuyAdi yAvata kevaLajJAnAvaraNIyAdi manAya. je tema na mAne te te te AvaraNa ke kene? "ra" kahevAmAM AvyuM eTale paraNelo hate e nakkI ne? kuMvArane raDe kahevAya? vAMDhe ja hoya tene vidhura zI rIte kahevAya? matijJAnAvaraNIya karma matijJAnane reke, zrutajJAnAvaraNIya karma zrutajJAnane reke. avadhijJAnAvaraNIya karma te avadhijJAnane roke, manaHparyAvajJAnanAvaraNIya karma te mana paryAvajJAnane reke ne kevaLajJAnAvaraNIya Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 paDazaka prakaraNa darzana karma te kevaLajJAnane ke. je pAMca prakAranA jJAna-svarUpavALe AtmA, pachI te game te gatimAM, game te jAtimAM, game te kAyamAM hoya te paNa mAnIe, te ja A prakAre AvaraNa karanArAM karma manAya ne ? je te te jJAna-svabhAva AtmAmAM na mAnIe te pAMca prakAranA jJAnAvaraNIya karma AvaraNa karaze kenuM ! tyAre e nakakI thAya, e siddha thAya ke jIva te ekendriya hoya ke paMcendriya hAya, bhavya, heya ke abhavya hoya, samyagRSTi heya ke mithyAtvI hoya paNa svarUpe te tamAma jIvo samAna che. nigadamAMnA jIvane paNa mati, zruta, avadhi, mana:paryava tathA kevalajJAnamaya svabhAvavALe mAnave ja paDaze. ema mAnyA vinA cAle ja nahi, nahi te karmanI thiyarI AkhI UDI jAya! rokanArAM, AvaraNa karanArAM karmone lIdhe ane svabhAva pragaTa thaye nathI, bAkI svabhAva te e che ja. parigraha e mahAna graha che. mATe khabaradAra ! te ja rIte AtmAne svabhAva ne darzana na mAnIe te darzanAvaraNIya karmo kayuM ? tyAre darzanane aMge paNa AtmAne svabhAva mAne ja siddhi. mehanIyamAM paNa temaja, vedanIya te bIjA matavALA paNa mAne che. jenadarzanane nahi jANanArAo paNa sukha-duHkhanAM kAraNa tarIke karmane mAnavA taiyAra che, mATe vedanIne sAbita karavAnI jarUra nathI. je darzana e vastu mAnIe, zuddha zraddhA e vastu mAnIe te ja darzana mehanIyane avakAza che, anyathA kayAMthI avakAza heyara je mAla ja na hoya te khAtara pADe kayAM? je gharamAM vAMsaDa pharate heya arthAt kAMI ja na hoya tyAM cera najara paNa kare? cera, luMTArA, dhADapADu mavAlI, guMDA, dhUrto, A badhA pitAnI daSTi mAladAra tarapha ja deDAve che, daridra sAme najara karavAthI vaLe zuM? vezyA paNa mAladArane mAna Ape che, mAladArane gote che, daridrane te dhakko mArIne kADhI mUke che. te daridra sAme jotI paNa nathI. jUgArInI Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35, kaSAyono sadupayoga 369 TeLImAM khAlI khIse ramavA jAo te dhakko paDe! saTTAbajAranA kArDahelDare (dalAla) mAladAra grAhakene ja gote che. harAmakhere mAladAranI pAchaLa veMdhA paDe che. rAjA luMTavA kene Iche? mAladArane ! bhaya badhe mAladArane ! tamAma bhaya mAladArI pAchaLa che. mAladArI saune game che paNa tenI pAchaLane bhaya game che? duniyAdArImAM te game che! kabUla che, kema ? game te kesa paNa sAmAnya manuSyane hoya te daza divasamAM khatama thAya, jyAre mAladArane kesa varSo sudhI cAle che, parigrahane pikAra melanArAoe, "duniyA AgaLa vadhI rahI che," ema kahI parigrahanI vakIlAta karanArAoe dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke jJAnIe te parigrahane kharAba kahyo ja che, paNa duniyAnI sthiti paNa e ja siddha kare che. parigraha e ja AtmA mATe lapa che, balA che, baMdhana che, bhayaMkara graha che ema jJAnI te kahe ja che paNa AtmAnI vAta dUra rAkhe te jIvanavyavahAramAM tamAma paMcAta, pale jaNa vagere parigrahadhArIne ja che. - mekSe javAya kayAre ? maLa muddA para AvIe. je AtmAmAM samyakatva jevI cIja svarUpe na hoya te darzanamehanIya karma kare zuM? AthI siddha che ke AtmA svarUpe samyakatvavALe che ja. tevI ja rIte AtmA svabhAve cAritrarUpa che eTale ke zuddha vartanavALo che, jagatanI jeTalI pravRtti te tamAma pAparUpa ane karmabaMdhananA kAraNarUpa. svabhAvathI mAnanAre, AvaraNathI tema mAnate nathI, mithyAtva, avirati, kaSAya tathA vega e karmabaMdhananAM kAraNe che. AMkhanI pAMpaNanA hAlavAne mithyAtvAdine saMbaMdha nathI paNa tenuM hAlavuM yoganI caMcaLatAthI che. sarakAra kahe che ke-AMkhanI pAMpaNa hAle tyAMsudhI koI mokSe jAya nahi. zrI bhagavatIsUtrakAra kahe che ke-kevaLI thaye haya, kevaLa Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana jJAna pAmya heya te AtmA AMkhanI pAMpaNa halAve tyAM sudhI mokSe gaye nathI, jo nathI ne jaze paNa nahi. AkhI vastu samajo. samajyA vinA yatheccha belaze nahi. aDadhuM vAkaya pakaDe te artha grahaNa karI zake nahi. "AMkhanI pAMpaNa cAlatI heya e vAkaya paDatuM mUke ane AgaLanuM addha vAkaya pakaDe te anartha na thAya te bIjuM zuM thAya? "sagi-kevaLI ne jatA nathI. kyA muddAthI? AMkhanI pAMpaNa cAle kayAre? kayAM sudhI ? ga hoya tyAM sudhI ! ganI pravRtti hoya tyAM sudhI! ane te heya tyAM sudhI karmabaMdha thAya. tethI tyAM sudhI mekSe javAya nahi - sagI mele na jAya temAM kevaLajJAna naDatuM nathI. sagIpaNuM naDe che. sogikevaLIne mekSe javAnI keIe manAI karI che ema nathI. mithyAtvI mekSe jAya nahi, e vAta kharI. mithyAtvI hoya te mithyAtva chate mekSe na jAya, paNa mithyAtvanuM vamana kare pachI e mithyAtvI rahe che kyAM? - A rIte dhogane paNa karmabaMdhanuM kAraNa mAnavuM ja paDe. pravRtti karmanuM kAraNa pahele samaye AvyuM, bIje bhagavyuM, trIje javAnuM, AvuM kevaLI mATe. jIva svabhAve nizcalasvarUpa kAyAdine lIdhe caMcaLasvarUpa. kaSAye karmabaMdhananuM kAraNa che. kaSAye keIne paNa karmabaMdhana karAvyA vinA rahe nahi. kaSAyanI pariNativALAne karmabaMdhana jarUra thAya, paNa temAM ya pharaka! karmabaMdhana paNa thAya ane nirjarA paNa thAya. eka kaSAya evA prakAranA ke mAtra karmabaMdha karAve ane nirjarAnuM nAma sarakhuM nahi. eka kaSAya evA prakAre ke nirjarA paNa karAve. prazasta tathA aprazasta kapAye , kaSAya be prakAre : 1 prazasta, 2 aprazasta. prazasta tathA aprazasta e be zabda che prasiddha, paNa prazasta kahevA kene? aprazasta kahevA kene? e ja prazna che. badhA pitAnA kaSAyone prazasta gaNavA Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa. kaSAyone sadupaga 371 gaNAvavA taiyAra thAya che. koI paNa pitAnA kaSAyone aprazasta gaNavA, gaNAvavA taiyAra nathI. samyagadarzana, jJAna, cAritra A traNanI vRddhine aMge, e traNanA uddezathI thatA kaSAye te prazasta kaSA. mithyAtva, ajJAna ne aviratine aMge thatA kaSAye te aprazasta kaSA. ATaluM samajyA pachI AgaLa samajavuM saheluM che. jema vadhAre prazasta kaSAya tema vadhAre nirjarA. jainazAsana kaSAyane gALavA mATe kharuM, paNa phaLa tarIke, pravRtti tarIke nahi. jainazAsana kaSAyane phaLa tarIke nimna karanAra che paNa pravRtti tarIke nahi. AtmAnA ATalA guNe, ATalA avaguNe jaNAvanAra jaina zAstra che. AtmaguNa tarapha prIti, avaguNa tarapha aprIti thAya che. zAstra guNa avaguNa jaNAvyA na heta te prIti tathA aprIti thAta? mithyAtva, avirati Adi jaNAvyuM keNe? zA ja ne! zAstra je te na jaNAvyuM hatuM te tene choDavA kaTibaddha thAta? A vAta te thaI guNa, avaguNanI. have guNIne aMge vicAro. zrI jinezvara deve zuddha deva, guru ne dharmanuM svarUpa na batAvyuM hota, aDhAra doSavALA tathA hathiyArAdi cinhavALA deva kudeva hoya ema teoe na kahyuM hota te sudeva tarapha rAga karavAnuM kAraNuM thAta ? sudevane svIkAra, kudevane trividha parihAra e te kharuMne? .. * paMca mahAvrata pAlaka, zuddha prarUpaka te suguru kahevAya, ane te vinAnA kuguru kahevAya. A jANyA vinA zuddha guru pratye rAga thAta khare? tevI ja rIte dharma, adhama, sudharma, kudharmane aMge samajavuM. zuddha deva, zuddha guru, zuddha dharma tarapha prIti ane kudeva, kuguru, kudharma tarapha aprIti kayAre thayAM? sAMbhaLyuM tyAre ne? AraMbha-samAraMbha-parigaha-viSaya kaSAya adharma che. ema jANyuM tyAre vividha trividha sirAvavA taiyAra thayA ne? zuddha devadi pratye rAga, azuddha devAde pratye aprIti-te tenI jaDa kaI? deva, guru, Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 paDazaka prakaraNa darzana dharmane aMge zuddhAzuddha vibhAga zAse na pADayA hota te ene aMge rAgadveSane sthAna ja kayAM hatuM? kayA rAga ne kayA TheSathI nirjarA vadhAre ? zAstrakAra kahe che ke "rAga vadhAre tema nirjarA vadhAre cheSa vadhAre tema nirjarA vadhAre!" avaLuM ja na letA ! kayA rAga vadhArethI ane kayA TheSa vadhArethI nirjarA vadhAre! prazasta rAga ane dveSathI nirjarA vadhAre. jema zuddha deva, gurU, dharma tarapha rAga vadhAre tema mokSanajIka bIjI tarapha jema azuddha deva, guru, dharma tarapha TheSa vadhAre tema mokSa najIkaH nirjarA vadhAre ane mekSa najIka, tyAre zuM siddha thayuM? prazasta rAga yadyapi kaSAyarupa che. chatAM paNa te ja nirjarAnuM kAraNa che. prazasta rAga vinA keIe paNa nirjarI karI nathI, thatI nathI ane thavAnI nathI. te ja pramANe prazasta cheSa vinA paNa nirjarA thaI nathI, thatI nathI ne thavAnI nathI. - nirjarIne prazna kene? chadmasthane, chadmastha hoya tyAM sudhI nirjarAnI jarUra. prazasta rAgadveSa vinA niza thatI nathI. zuddha devanA AlaMbana vinA mokSa najIka banatuM nathI, azuddha devene tyAga karyA vinA nirjarA thaI zakatI nathI. ane mokSa maLI zakate thaI zakatI nathI. AnA saMbaMdhamAM zrI haribhadrasUrinuM ApeluM daSTAMta jeo samajIne tatvatriyIne ArAdhaze teo A bhava parabhava uttarottara sadRgati meLavI, prAMte mokSasukhane pAmaze. Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khyA sUtra rahasya BEOORIADOR 88 88888238BBBBBB388338888 pA na vIre' sUtranuM rahasya parama upakArI zAstrakAra mahArAjA bhavyAtmavRndanA upakArArthe dharmopadeza detAM, jIva anAdithI rakhaDI rahyo che tenuM kAraNa vagere jaNAvI rahyA che. e vicArAI gayuM che ke prazasta rAga tathA TheSa jarUrI che, kaSAyane sadupaga kare eTale prazasta rAga tathA TheSa dhAraNa karavAM. prazasta rAga tathA prazasta dveSa vinA keIe paNa nirjarA karI nathI, thatI nathI ne thavAnI nathI. nirjarAne prazna chavAsthane che. chavAstha hoya tyAM sudhI nirjarAnI jarUra che. zuddha devanA AlaMbana vinA mekSa najIka banatuM nathI. azuddha devAdinA tyAga vinA nirjarA thatI nathI, mekSa maLato nathI. zuddha deva, guru, dharma paratve rAga te prazasta rAga tathA azu deva, guru, dharma paratve aprIti te prazasta dveSa. zAstrakAre kAne jeo anartha kare tene mATe upAya nathI. zAstrakAra kahe che ke rAga vadhAre tema nijarA vadhAre, dveSa vadhAre tema nirjarA vadhAre, te kathana prazasta rAgadveSane aMge che. jeene mAnavuM nathI, jene kAca-maNi, goLa-baLa samAna gaNAvavAM che, tevAe zrImad haribhadrasUrijInA kSekane AgaLa karI pitAne phAvatuM bole che. e kathana saMbaMdhamAM vicAra karIe. e zloka A che Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 SoDazaka prakaraNa darzana gvA na je vare, na va: striAviSA yumi para carcA tajI : (0) pitA ' (zabdArthaH mane zrI vIrane pakSapAta nathI, kapila vagerene aMge dveSa nathI paNa jenuM vacana yuktisaMgata che te svIkArya che.) pakSapAta nathI eTale rAga nathI ema nahi avaLuM lenArAo mAtra prathamanuM pada ja (caraNa ja) AgaLa kare che ke "mane zrI vIrane pakSapAta nathI, e vAkaya le che, paNa jenuM vacana yuktivALuM che tene svIkAra kare joIe," e pada kema vicArAtuM nathI, kema AgaLa dharAtuM nathI? jenuM vacana yuktimaya hoya tene svIkAra kare joIe eTale tene AdhIna thavuM joIe, tenI bhakti karavI joIe. A lekamAM eTaluM spaSTa mantavya vyakta thayuM che ke jemAM tarka kare e hRdayanI viSamatA ja sUcave che. ane pakSapAta nathI e paNa kharuM che. pakSapAtane artha "rAga' e nathI. zrI vIra pratye rAga nathI ema teozrI nathI kahetA, tathA kapilAdika pratye aprIti nathI' ema nathI kahetA. pakSapAta kene kahevAya te barAbara samaje. sAmAnuM khoTuM che chatAM tene sAcuM kahevuM, tene sAcA tarIke kahevuM, sAcuM manAvavuM tenuM nAma pakSapAta. guNa na heya chatAM tene guNI jaNAvAya tyAM pakSapAtane Arepa ghaTe. pakSapAta' zabdane je prayoga karI, AcAryazrI je kathana kahe che tethI te sahaja siddha che ke bhagavAna zrIvIra pratye rAga che, jene aMge UMdhuM chatuM karavAnI manavRtti thAya tyAre tyAM pakSapAta kahevAya. duniyAdArImAM pakSapAta zabda zI rIte vApare che te vicAre. jene hakka na hoya tene devA taiyAra thavAya. jene hakaka hoya tene na devAya, tyAre tyAM pakSapAta karyo kahevAya, hakadArane devAmAM Ave, jene hakka na hoya tene "nA" kahevAmAM Ave tyAM pakSapAta karyAnuM kahI zakAya nahi. Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36, sUtrarahasya 304 zrIharibhadrasUrIzvarajI barAbara kahe che ke huM bhagavAna zrI mahAvIra devane mAnuM chuM, barAbara mAnuM chuM, mane teo pratye rAga che paNa huM kAMI temanA pakSapAta tarIke chuM ema nathI.' sUrijI sApha sApha kahe che ke zrI mahAvIra devane mana, vacana ne kAyAnuM samarpaNa pite karyuM che te kAMI pakSapAtanA kAraNe nahi, kintu temanA guNane laIne. teozrInA tevA guNone laIne huM temane mAnuM chuM. jarUra e guNa nidhine meM svIkAyAM che, temaja tAraka mAnyAM che.' AcAryazrIne bhagavAna vIra paratve rAga nathI ema kahevuM beTuM che. avihaDa rAga che. aSTaka) tathA zAstravArtAsamuccaya jenArane, vicAranArane barAbara samajAze ke sUrijIne zrI vIra pratye ke rAga hato? keTale rAga hatekSipAta na je rie sUtra pakSapAta nathI ema kahe che, kAMI "rAga nathI" ema kahetuM nathI. rAganA niSedha mATe sUtra nathI. kahenArA, sAMbhaLanArA je mArgane anusaranArA hoya te temane A sUtrathI pakSapAtane niSedha lAge, paNa rAgane niSedha samaje joIe nahi. AmAM ema nathI kahyuM ke "AjJAsiddha, mATe mAnI bIjA padamAM hetu paNa apAyela che ke bhagavAna zrIvIranAM vacane zAthI svIkArya che? mArga bahAra rahIne belanA artha vicArate nathI. "zatrune zatru te mitra thAya' e sUtra mujaba itare ema kahe kezrIsUrijIne kadAca ema kahe ke, sAMkhya, vaizeSika ne taiyAyika e badhA upara tamane dveSa hoya ane temanA dveSI tIrthakara tethI, tame tIrthakarane pakSa kare che, kemake zatrune zatru te mitra. tame kapila vagere pratyene dveSa saphaLa karavA tIrthaMkara pratye AkarSAyA che. bIjA darzanavALAonA AvA saMbhavita AkSepane bIjA padamAM spaSTatayA uttara ApavAmAM AvyuM che ke jenuM vacana yutimaya hoya te svIkArya che, sevya che ne ArAdhya che. Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa daIna 6 pakSapAta' sUtra ja rahasya samajAve tema che. A sUtrathI, sUkSmatayA vicAre tene te spaSTa rItyA samajAya tema che ke zrImahAvIra deva pakSapAtane lAyaka che, tathA kapilAkrika dveSane lAyaka che. 'pakSapAta na me maLye, na me Dhelo ttinAvipu' ema kema na kahyuM ? ATaluM vicAro to kharekhara samajAya. 376 A zlAka sUrijI zrIvIra paratve rAgI, pUrNa rAgI hovAthI lokone pakSapAtanI zakA rahe mATe hetu kahevApUrvaka kahevA paDayA. niSedha kyAMka ravA paDe ? jyAM prApti DAya tyAM. jyAM prApti na heAya tyAM niSedha karavAnI jarUra paDatI nathI. zrIharibhadrasUrijIne, e mahine, e sama tattvajJAnIne jo zrImahAvIra mahArAjA pratye rAga na hota te pakSapAta na me thI' e sUtroccAraNane avakAza ja na heAta. zrIjinezvara devamAM pakSapAta nathI tathA kapilAkimAM dveSa nathI. A kathana ja vastusthiti sUcave che. sabhavathI prApti haiAya tyAM ja niSedha hAya. zrI haribhadrasUrijI bhagavAna zrImahAvIra deva pAchaLa prANa pAtharanArA hatA (teo pUrvasthAmAM brAhmaNa hatA e khyAlamAM lyA) mATe leAkeAne pakSapAtanI za kA jAya tethI te A kathana tene karavu paDayu.. 'zrAvi'zabda 'ttina' sAthe na joDatAM jIi' sAthe kema joDayA ? e ja siddha kare che, samana kare che ke bhagavAna zrIharibhadrasUrijIne zrIjinezvara dhruva sivAya, zrItIrthaMkara mahArAjA sivAya bIjA koimAM rAganA saMbhava nathI mATe. 'jJA'i zabda jinezvara' sAthe joDavAmAM AvyA nathI. peAte cAkhkhuM jaNAve che: zrIvIra pratye mane rAga ( che, rAga che ja. temanI ja pratye rAga che, temanA zaraNe gayo chuM, A vAta kharI paNa pakSapAtathI nahi, rAganuM kAraNa jaNAvatAM te pakSapAtanA jarUra niSedha kare che, ane kahe cheH Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36. sUtrarahasya 377 jemanuM vacana yuktimaya hoya tene zaraNe javuM joIe." A leka vAstavika svarUpe vicAranAra ja, zrIharibhadrasUrijIne bhagavAna zrImahAvIra paramAtmA pratye keTale rAga hoya te samajI zakAze. teone rAga A sUtrathI ja dhvanita thAya che. jene mAtra zabdArthane ja vaLagavuM heya, rahasya na vicAravuM hoya temane zuM kahevuM? kene thatI zaMkAnA nivAraNa mATe A leka che. pite gauravapUrvaka mahAvIra deva paratvene rAga kabUle che, temanA zAsananuM zaraNa svIkAre che, kahe che, huM e zAsanane samardhA , e zAsanane pracAra karavA icchuM chuM, ATaluM kahIne pachI kAraNamAM UtarIne jaNAve che ke- temAM pakSApAta e kAraNa nathI," pakSapAtanA Arepane prathama sUtrathI InkAra kare che. yuktivALuM vacana jemanuM che temane grahaNa karuM chuM,' AvuM spaSTa vakatavya hovA chatAM avaLe mArge artha laI jAya tene zuM kahevuM ? prazasta tathA aprazasta kavAya zuddha deva, zuddha guru ne zuddha dharma tarapha prIti tathA azuddha deva, azuddha guru ne azuddha dharma tarapha aprIti e nirjarAnuM kAraNa che. A traNa vastu je choDI daIe te jagatamAM nirjarAnuM kazuM kAraNa nathI. zrIarihaMta te deva, zrIgautamAdika nigraMtha te guru ane darzana jJAna, cAritra ne tapa te dharma. A tamAma pratye rAga te prazasta rAga tathA kudeva, kuguru ne kudharma paratve aprIti te prazasta dveSa. A vAta thaI prazasta kapAyanI. rUpa, rasa, gaMdha, zabda ne sparza A viSaye aMge, bAyaDI, chokarAM, zeTha, nekara, gAma, nagara, deza vagerene aMge keIpaNa prakAranI rAga dveSanI pariNati thAya te aprazasta. Ane aMge sAnukULa paratve rAga, pratikULa para dveSa. A banne aprazasta samajavAM. A rAga dveSa jema jema vadhe, tema tema AtmA nIce UtaravAne. A rIte kaSAyanA be prakAraH 1. prazasta, 2. aprazasta. yegamAM paNa te be prakAra che. - Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 Dazaka prakaraNa darzana paMca parameSTImAM kaSAyavALAne sthAna nathI. AcAryAdika (AcArya, upAdhyAya, sAdhu) traNeya chagha chatAM teone paMca parameSTImAM sthAna che. paNa mithyAtva tathA avirativALAne pUjya tatvamAM sthAna nathI. tevAone tyAM sthAna maLe nahi. mithyAtva tathA avirati pApa-baMdhananAM kAraNa che. AtmA pote jJAna, darzana ne cAritrasvarUpa che. paravastunA saMsargamAtrathI karma baMdhAya. darzanane reke te darzanamehanIya karma cAritrane ke te cAritramohanIya karma. AtmAne svabhAva sarvavirati che. svaliMga eTale? zrI AdIzvara bhagavAnanA prathama putra, prathama cakravatI bharata mahArAjAne gRhasthapaNAmAM ArilAbhuvanamAM kevaLajJAna thaI gayuM. pachI tyAgI veza dhAraNa karyo ke nahi?tyAga e ja AtmAno svabhAva che. saMsArIpaNAmAM rahevuM e vibhAva che, e AtmAne svabhAva nathI. karma e kIcaDarUpa che. bharata mahArAjA gRhasthaliMge kevaLa pAmyA, vakalacIrI anyaliMge mokSe gayA. tyAga karyA vagara kevaLajJAna maLI zake che (tIrthakarane te tyAga pachI ja), paNa kevaLajJAna pachI te tyAgane svIkAra kare ja paDe. zAstrakAroe anyaliMga, gRhiliMge siddha kahyA tethI bIje mokSa maLe, kevaLajJAna maLe e vAta kharI paNa kevaLajJAna pachI AtmA vibhAvamAM rahI zake nahi. sarvavirati svIkAravI ja joIe. cerI karanAro chUTe te Azcarya ! temAM jarUra cAlAkI, temAM jarUra tevuM kaI viziSTa kAraNe, temAM jarUra keI bacAvanI bArI ! te ja rItie zAstrakAre kahe che ke anya lige tathA gRhilige te anaMta saMsAra hAya tathA saMsAra samudramAM DUbavAnuM hoya temAM kaI saMyoge kevaLajJAna prApta thAya te Azcarya ! jarUra tyAM keI tevuM kAraNa maLyuM hovuM joIe. joDe trIjo zabda joDAyela che te jovuM joIe. "svaliMge siddha." mekSanuM je liMga, tenAthI je siddha thAya te svaliMge siddha. e ja rIte anya liMge siddha vagere bheda samajI levA. Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36. sutrarahasya 399 jJAnIoe-kevaLIee meAkSanu liMga karyuM mAnyuM ? svaliMga kAne kahyuM ? tyAgane. saviratine svaliMga kahyuM sAhu' (sAdhu) liMga ke 'muni' liMga ema nathI kahyuM, paNa stra' liMga kahyuM arthAt potAnu ja liMga eTale ke AtmAnA svabhAvarUpa cihna, meAkSa ApanAruM' cihna bIjA liMgA meAkSathI dUra rAkhanArAM che. rajoharaNAdi e ja svaliMga kahela che, anyaliMga e mAga nathI. kAI kedI jela teDIne jALIthI nA'se te bhale nA'se paNa te kAMi chUTavAnA mArga nathI. chUTavAnA je sIdhA mArga kahevAya: khAkI ane te vAta judI. te ja rIte gRhili Mge, anyalige meAkSa thAya e rAjamAga nahi. e mAga nahi, tyAM Azcaya ! gRhasthanA veSamAM, anyaliMgamAM kevaLajJAna maLI zake paNa kevaLajJAna thayA pachI jo AyuSya hoya te svaliMganA (rajoharaNadanA) svaukAra karavA paDe; kemake sa`viti e AtmAnA svabhAva che. AtmAnA svabhAvane DhekhADanArAM cihno ja A che. gRhasthAzrama tathA khIjAM tamAma kAraNeA ke je kAraNeA viSayakaSAyanAM che tenA tyAga karavA e ja AtmAnA svabhAva che. svabhAvamAM ramanAre svaliMgane dhAraNa karavuM joie. kevaLajJAna tathAmAkSa tyAgathI ja maLe: rAgathI kadI nahi kevaLajJAna kadI tevA sthAnamAM thaI jAya paNa pachI te sthAne rahevAya nahi. IndrAdi vaMdana paNa pachI kare. prathama veSa Ape, te dhAraNa karAyA pachI vaMdana kare, vyavahAra e, rAjamAga e. je anyali Mge tathA gRhili Mge siddha thayA, kevaLajJAna pAmyA te paNa kayAre? svaliMganI bhAvanA thavAthI. gRhiliMgamAM tathA anyaliMgamAM Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 SoDazaka prakaraNa darzana gRhiliMganI tathA anyaliMganI bhAvanAthI kaMI paNa AtmA kadI paNa siddha thaye nathI, thatuM nathI ne thaze paNa nahi, e ja niyama emAM apavAda ja nahi, apavAda liMga pUrataH bhAvanAmAM nahi. mekSe janAramAM, kevaLajJAna pAmanAramAM pariNAma te tyAganAM ja hoya. rAganA pariNAmavALe kadI kevaLajJAna na pAme, kadI mekSa na meLavI zake. rAga te saMsAramAM ja rakhaDAvanAra che. cAre gatimAM rakhaDAvanAra ja rAga che. rAgane rAga jAya e ja tyAga. tyAgabhAvanA Ave tyAre ja saMsArathI chuTakAro thAya. jene tyAgabhAvanA Ave te tyAgI thayA vinA rahe khare? tyAga e ja AtmAne svabhAvaH rAga e ja AtmAne vibhAva. anAdi kALathI AtmA rAgathI ja saMsAramAM rakhaDI rahyo che. temAMthI chUTavuM hoya te tyAga svIkAryuM ja chUTake. tyAga e ja AtmAne svabhAva. svabhAvamAM ramaNatAthI ja mela. tyAga ja mekSa meLavI Ape. rAgathI mekSa dUra che. tyAgathI mekSa najIka Ave che, anya lige, gRhiliMge paNa koI saMgavazAt tevA tyAganA pariNAma thayA te tyAganA ge thatI kAryasiddhi thAya te sahaja che. kAryasiddhi thAya eTale jenA vege te kAryasiddhi thaI te veSa ja, te kAraNa ja, te cihna ja svIkAravuM joIe. rAjamArga te rAjamArga kaI kerdI sArI cAlathI, hadayanA pazcAttApathI, vartaNuMkanA sudhArAthI vahele chUTe temAM chUTakArAnuM kAraNa te keda ke sArI cAla vagere? chUTayA pachI te kedI je chUTakArone ja IcchatA hoya te bahAra ja sArI cAla rAkhe ke pharIne kedamAM jaIne tyAM sArI cAle cAlavA Icche? rAjamArga te rAjamArga guNaku piyara ( 02, . 10) Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36. sUtrarahasya 381 dareka AtmA akaSAya-svarUpa che. nimedane AtmA tathA siddhane AtmA svarUpe, svabhAve sarakhe che. puNyane saMga tathA svarUpa pragaTavuM emAM pharaka che. ItaramAM kAramaya samajuM kahyuM ene anartha na thAya mATe te kalikAlasarvajJa bhagavAna zrIhemacaMdrasUrijIne leka badalavuM paDe. "huM dharA mATe kaI bhUkhe ja nathI AvuM sAravata taig : vAkyathI vicArAya nahi. "huM nAgI mATe badhA nIrogI, huM regI mATe badhA ja regI" ema mAnavuM nahi, huM dhanADhaya mATe badhA dhanADhaya, huM rAMka mATe badhA rAMka, ema mAnavAnI bhUla karavI nahi. A vastumAM anartha na thAya, samajaphera na thAya mATe kalikAlasarvajJa bhagavAne umeryuM', pheravyuM ke kuNAle priyAki arthAt pitAne jevuM sukha vahAluM che, tema badhAne sukha vahAluM che. pitAne duHkha aLakhAmaNuM che tema jagatamAM duHkha badhAne apriya (aLakhAmaNuM) che. tAtparya ke jagatanA jIvamAtrane sukha vahAluM che, duHkha aLakhAmaNuM che. prayatnamAM pharaka che A jIva saMsAramAM anAdi kALathI rakhaDe che. tamAma jeo cAra gatirUpa saMsAramAM anAdi kALathI paribhramaNa karyA kare che te badhAnuM dhyeya te sukha meLavavuM tathA dukhathI dUra rahevuM che. A jIva kadI paNa prayatna vinA rahyo che ema te kahevAze ja nahi, anAdi kALathI prayatna cAlu che, dhyeya sukhanI prApti tathA duHkha dUra karavAnuM che, chatAM te dhyeya siddha kema thatuM nathI? prayatna cAlu, samaya paNa thoDe ghaNe nahi paNa anAdi kALane, chatAM dhayeya siddha na thAya, sukha na maLe, duHkha dUra na thAya, parimaNa na aTake tyAre tyAM kAMIka kAraNa hovuM ja joIe ne? chate prayatna, anaMta kALa gaye chate siddhi na thAya, tyAre mAnavuM ja rahyuM ke prayatnanI Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 SoDazaka prakaraNa darzana dizAmAM, prayatnanA prakAramAM ja vadhe che. prayatna egya dizAmAM nathI karavAmAM AvyuM mATe siddhi thaI nathI, sukha maLyuM nathI. dukha TaLyuM nathI, paribhramaNa aTakayuM nathI ane e ja prayatna cAlu rahe te kAMI ja vaLe nahi. tyAre ke prayatna karavAmAM Ave te zeya phaLIbhUta thAya ? e te dIvA jevuM che ke atyAra sudhI karavAmAM Avela prayatna kAragata thayo nathI mATe te prayatna te nahi ja; ethI judA ja prayatnanI jarUra che ke jethI kAyamanuM duHkha dUra thAya ane kAyamanuM sukha prApta thAya. have e prayatna ke, keNe kya, vagare te adhikAra age vartamAna. Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyA evI ciMtA kAne thAya ? her WWWB&&&Fu Fu Fu Fu Fu Fu asIla mauna chatAM vakIlanI vakIlAta zAstrakAra mahAzajA bhavya jIvAnA upakArane mATe dharmopadeza detA thakAM jaNAve che ke--A saMsAramAM A jIva anAdi kALathI rakhaDyA kare che. cAra gatimAM, pAMca jAtimAM tenI rakhaDapaTTI kAMI maryAdita vaSa~nI nathI paNa anAdi kALanI che. A rakhaDavuM zAthI cAlu rahyuM che ? koI mahAn atha siddhi mATe rakhaDa paTTI che ? tema nathI. A jIvane rakhaDAve che tema nathI agara rakhaDavu vahAlu lAgyu haiAya tema paNa nathI. A jIva rakhaDe che, rakhaDI rahyo che temAM tene agara koIne lAbha che tema paNa nathI. 6 ahIM tarka thAya, prazna thAya ke zAstrakAra jIvanI *riyAdna vinA zA mATe A kathana kare che? asIla phariyAda karavA taiyAra nathI te vakIla zA mATe khele che? mAruM' cArAyu' ema jyAM sudhI asIla kahetA nathI tyAM sudhI * AnuM cArAyu" ema vakIla kahe te zuM kAma lAge ? pratijJApUrvaka phariyAda te asIle rajU karavI paDe, tema na thAya tyAM sudhI te kANuM sAMbhaLe ? kAne tyAre ja te phariyAda sAMbhaLavAnA hyu che ke jayAre asaula pratijJApUrvaka phariyAda raju kare, te rIte potAnuM kevaLajJAnAdika dhana harAyAnI phariyAda jIvA (zrotAo) teA karatA nathI. amuka manuSye bharamAvIne rakhaDAvyA tevI paNa phariyAda nathI, kama rAjAe phasAvyAnI paNa zrotAnI phariyAda nathI, chatAM tamA rakhaDa che, tamAruM. kevaLajJAnAdi AtmArUpI dhana harAI gayuM che athavA A jIva rakhaDe che. enu kevaLajJAna kevaLadAdi dhana harAI gayu che' Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 SoDazaka prakaraNa darzana ema zAsakAre zAthI vakIlAta kare che? zrotAone te phariyAdanI bhAvanA sarakhI nathI, kalpanA paNa nathI! zAstra agara zAstrakArane te tyAre hakka ke jyAre zrotAo kahetA Ave. AvA tarkanuM samAdhAna e che ke-jIvane pitAnI sthitinuM, avasthAnuM, dazAnuM bhAna ja nathI, pachI e bele zAne? pANImAM rahele manuSya be ke na bele, ene "pitAne keI bacAve evI bhAvanA paNa hoya ke na hoya, chatAM kAMThe rahelA sajajanane, dayALune ze dharma ? kahe ke teone dharma te DUbatAne bacAvavAne ja che. DUbanAre kahe ke na kahe paNa teoe (kAMThe UbhelAoe) DUbatAne bacAvavAnA prayatna karavA ja joIe. asIlanuM daSTAMta lAgu karI, DUbatAne na bacAva pema duniyA mAne che? DUbate bUma mAre, madada mAge te ja bacAvavAne prayatna kara, ema duniyAe mAnyuM che kharuM? kahevAmAM Ave ke bicAre DUbate mANasa te sAnabhAna gumAvI beThele che. pite jIvate che ke maryo che enuM paNa tene bhAna nathI, te bhAna vagarane manuSya na bole te zuM kAMThe Ubhele dayALu puruSa madada na kare? vAta sAcI ke madada kare ja. duniyAne e vyavahAra che ke DUbelAne bhAna hoya ke na hoya ane kaI bacAve e vicAra tene AvyuM ke na AvyA hoya te madada mAMge ke na mAMge te paNa e kazAnI darakAra karyA vagara, tamAma prayatna, game tevA prayatna tene bacAvI levuM joIe. keI ema kahe ke "meM amukane DUbate dekhe te hatuM paNa teNe kAMI bUma pADI nahi, bacAvanI madada mAgI nahi mATe meM kADhaye nahi te ema kahenArane tame ke gaNe? te ja rIte tamAma saMsArarUpI dariyAmAM DUbI rahyA che ane te bicArAone pitAnI dazAnuM leza paNa bhAna nathI. teo pite pitAne tAravAnuM, ugAravAnuM kahe ke na kahe te paNa tAravAne tArakee te kaTibaddha thavuM ja joIe. jeo e rIte bacAvavAne prayatna na kare, DUbatAne bacavavA ghaTatuM na kare te tene zAstrakAre samyagadaSTi gaNavAnI nA kahe che. mata game te gata mATe meM Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37. evI ciMtA kene thAya? 385 siddhi bhAgyathI, prApti udyamathI je AtmAe saMsArane samudra gaNe te che, te samyagRSTi jI bIjA DUbatA jIvone vagara preraNae tAravAne mATe kaTibaddha thAya ja. je teo ema kaTibaddha na thAya te teo samakitI nathI. jeo dharma samajyA te samyakatva samajyA che, zAstra samajyA che, zAanusAre AtmasvarUpa samajyA che. teo pitAnA AtmAne ane bIjA ne tAravAne kaTibaddha ja hoya che. kaTibaddha hoya ja che. eka jIva mokSanuM svarUpa sAMbhaLe, kevaLajJAnInA guNe sAMbhaLe, pachI ja ene mokSa, kevaLajJAna, vItarAgapaNuM hRdayathI ruce che; prazna thAya che ke tyAre e jIvane udyamamAM naDe che keNu? nazIbanI khAmI athata puNyanI khAmI. duniyAmAM AvatI Rddhi, samRddhi, saMpatti Adine kaI aTakAvatuM nathI. saMpatti game che saune, udyama saune saMpatti Adi mATe che, chatAM na maLe tyAM koI kAraNa? jarUra kAraNa che ane tenuM ja nAma lAbhAMtarAya karma. ane te kSapazama anusAra ja prApta thAya. duniyAnA padagalika padArthonI prAptine AdhAra lAbhAMta rAyanA kSapazama upara che. udyama siddha padArtha (paugalika)ne lAvI ApanAra bhAgya che. bhAgyanA sthAne bhAgya, udyamanA sthAne udyama. khetaramAM anAja taiyAra thayuM, tIDa na paDayAM, uMdara na paDayA, vRSTi egya thaI nirvidane anAjanI utpatti thaI tyAM sudhI bhAgya kharuM paNa pachI kAMI ghauMnA dANu UDI UDIne AvIne gharanA kaMThAramAM bharAI javAnA nathI; pachI te udyama joIza ja. dANAnI khetImAM paNa udhama ema te prathamathI Avazyaka, paNa kudaratanI anukULatA sacavAya, sAMpaDe tyAM sudhI bhAgya paNa pachI prApti te udyamathI ja. siddhi bhAgyathI, prApti udyamathI. Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ piDazaka prakaraNa dava talamAMthI tela pitAnI meLe bahAra nIkaLe? talamAM tela che e vAta kharI. talamAM tela nathI ema te keIthI kahevAya ja nahi. talamAM tela te che ja, paNa nIkaLe kayAre? talamAM tela levuM, thavuM e karmathI, bhAgyathI, puNyathIH tevA saMga sudhI karmanuM kArya, paNa pachI talamAMthI telane jhare vahevA mAMDe evuM banyuM? jenA ghera talamAMthI telane jhare nIkaLe e keI nazIbadAra ghAMcI che? taiyAra telanI prApti udyamane AdhIna che. A daSTAMta te duniyAmAM dekhItuM ja che ne? kama e ja zatru! kama zatru ja ! duniyAnI daSTie bhAgya tathA udyamane kayAM tathA kyAre avakAza te jaNAvyuM. AtmAnI apekSAe nazIbane nave avakAza ja nathI. ne avakAza mArA mATe ja che. A jIvane bAdarapaNuM, tripaNuM, paMcendriyapaNuM, manuSyapaNuM maLyuM te bhAgya yoge, AtmakalyANane aMge. e bhAgyanI jarUra pahele naMbare che. bAkarapaNA vinA, trasa paNa vinA, cAvatu pUrNa caMdriyapaNa vinA kalyANa thavAnuM nathI. sUkSma ekendriya paNAmAMthI AgaLa vadhavAmAM bhAgye ja kAraNa che, tyAM prayatna nathI. tyAre kahe ke mekSanI prAptimAM paNa nazIbane thAMbhale joIe che. e thAMbhale khare, paNa jUne neve nahi. na te prayatna, navA prayatna mATe magajamAM je A vAta AMkI rAkhe te jaina nahi. jaina mAtranA magajamAM, ephake eka jainanA magajamAM kaI vastu ramatI hevI joIe ke jenAthI te jaina kahevAya. te vastu kaI ? "kane zatru mAne che. jainanI mAnyatA ja e ke karma zatru ja che, AtmAne zatru ja karma che. karma ja zatru che. karmane zatru mAne te jaina, te ja jana ke je kamane zatru mAne. gaLathuthImAMthI ja e mantavyaH e ja matavyanI gaLathuthI jana mAtranI heya. jainadarzanamAM mahAmaMtra navakAra che. tenuM paheluM pada ja " sadaMtA, che. arihaMta bhagavAnane namaskAra thAe arthAt zatrune haNanArane namaskAra thAo. e zatru kyA? kyA Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. evI ciM<Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 - Dika prakaraNa darzana tamAma kutarko che. e avaLe mArge deranArA che, kupane rAjamArga gaNAvanArA che ane sAcA rAjamArgane kumArga te teo kahI zake tema nathI) chIMDI gaNAvanAra che. AvAonI vyAkhyA kevI viparIta ! je mArga ceDAe akhatyAra kare te chIMDI!" A vyAkhyA peTI che. AvI beTI, avaLe mArge doranArI vyAkhyAthI tevA samyakatva pAmavuM, temane virati levI, temane kaSAyarahitapaNuM prApta karavuM tene chIMDI tarIke jaNAve che. duniyAmAM paththara ghaNa, kAMkarA ghaNA paNa metI, mANeka, ratna, hIrA te thAka ja jhUMpaDAM ja ghaNAM haiya, mahAlaye,vizAla mahela te thoDAka ja hoya. huM te halakuM ke uttama? uttama ja paNa A bicArAone e vastune khyAla ja nathI ke uttama mArga kene kahe? adhama mArga kene kahe ? rAjamArga kene kahe? chIMDIne mArga kene kahe? emane te "mukha che mATe bolavuM" eTale bele che ane yatheccha bele che. paththaranA corasA upara besanArA ghaNA heya paNa sAcAM motIthI jaDelA cArasA upara besanArA thaDAka ja heya, paNa thoDuM hoya ke cheDA hoya tete uttama nahi ema kahevuM e mUrkhatA nathI? beTI vyAkhyA karavI, beTI vyAkhyAne pracAra kare e parane avaLe mArge doranAra che ane te ja svane paNa vighAtaka che. pitAnuM mantavya khoTuM che, uparAMta bIjAne paNa unmArge doravAmAM Ave te vadhArAmAM bolanArAe prathama te je vastu belaya tene abhyAsa kara joIe, vicAra kare pachI ja bolAya viparIta kathanathI te geralAbha ja thAya. pitAne paNa geralAbha tathA parane paNa geralAbha. mekSe gayA keTalA ? nigodane ane tame bhAga! jaina darzananA mantavyAnusAra te "karmanA kSapazamathI ja bane te uttama A vyAkhyA che, pachI tyAM alpa ke adhika, zeDo ke ghaNAnA Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37. evI ciMtA kone thAya? 389 praznane avakAza ja nathI. deva, guru Adi vagaranA yugaliyAnA kSetramAM keI duHkhI nahi tethI te halakA? A gaNatarI ochI ke vattI saMkhyAnA AdhAre nathI paNa puNyaprakRtinA udayathI ke karmanA kSapazamathI maLe te uttama.e rIte AtmAnA guNe paNa karmanA kSapazamathI pragaTa thAya. badho AdhAra ja karmanA kSapazama upara che. karmane kSapazamanI ja A darzanamAM prAdhAnya che. A darzanamAM thiyarI ja karmanI che. ApaNe paramAtmAne banAvanAra nathI mAnatA, batAvanAra mAnIe chIe eTale jIvane banAvAye mAnIe te te Adi mAnavuM paDe. jIva anAdi che, jagata anAdi che. karmanA kAraNe ja jIvanI A catugatirUpa saMsAramAM rakhaDapaTTI anAdi kALathI che. jeo tIrthakare thayA te paNa ApaNA jevA ja jIva hatA. jema bIjA cha caturgatirUpa saMsAramAM rakhaDe che tema te AtmAo paNa caturgati rUpa saMsAramAM rakhaDatA hatA. e ja paNa anAdi kALathI rakhaDyA ja hatA ne? e jIva Aje mekSamAM birAjamAna che. zuM kSe javuM e chIMDIne mArga? viparIta vyAkhyA karanArAo ke jeo ema kahe che ke "je mArga ceDAe le te chIMDI teonA hisAbe te ema jane? mele te thoDAka ja gayAne? mele keTalA jIva gayA? anaMtA gayA. paNa anaMte anaMte pharaka khare ne ? anaMtAnaMtuM kharuM ke nahi? atyAra sudhI mekSe gayA keTalA? kahe ke nidane anaMtamo bhAga. dariye khAlI thaI jaze dareka cesIe tIrthakara vIsa hoya che, paNa kevaLajJAna pAmIne mekSe asaMkhyAtA jI jAya che. tarka ja karavA hoya tene mATe dareka paLa, dareka prazna taiyAra che. keIne ema thAya ke A rIte eka vakhata e AvA ja joIe ke jyAre jIvamAtrane mekSa thaI gaye heya, koIpaNa jIva e na hoya ke jene mikSa thavAnuM Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 890 piDazaka prakaraNa darzana bAkI hoya. A tarka karanArAone barAbara samajavA mATe eka daSTAMta devAmAM Ave che. devadatta ane dariye devadatta tathA yajJadatta nAmanA be mitre eka vakhata dariyAkAMThe pharavA gayA. tyAM kAMThe UbhA rahyA. devadatta sahaja ramatamAM dariyAnA pANImAM TAMkaNI baLI, pachI khaMkherIne pAchI mUkI dIdhI. A joIne yajJadatta tene uddezIne bebhe - "mUkha ! A te zuM karyuM? Ama je karavAmAM Ave che te dariye khAlI thaI jAya !" have vicAre ke bAjumAM Ubhe rahele viSNudatta A bemAM kene mUrkha gaNe devadattane ke yajJadattane ? je pANI ghaDAthI bharavAthI, ke bharavAthI, game te pAtre bharI javAthI khAlI thavAnI kalpanA nathI, saMbhAvanA nathI. tyAM TAMkaNuMne cheDe baLavAthI dariye khAlI thavAnI zaMkA? dariyAnI apekSAe TAMkaNanA cheDe pAchuM Ave keTaluM? TAMkaNI uparanA pANIthI dariye khAlI thavAnI kalpanA ja na Ave te "A dariye kadIka khAlI thaI jaze." evA praznane te sthAna ja kyAM che? ema dariye kadI khAlI thavAnuM nathI. atIta kALe je jIve mekSe gayA, vartamAna kALamAM je je (je kSetramAM mekSe javAnuM hoya tyAM) mekSe jAya che. bhaviSyanA anaMta kALamAM je cha mekSe jaze te tamAma jane bheLA karIe ane bIjI bAju asaMkhyAtI nigadamAMthI eka ja nigada laIe te te eka nigadane paNa pelA mele gayelAonI saMkhyA te ane tame bhAga che. TAMkaNane cheDe pANI tathA dariyA vaccenuM aMtarUM vadhAre ke A? ahIM te anaMtagaNuM AMtarUM. seyanA agrabhAga upara rahela nigedanA jIve anaMtA che. " cha " , Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. evI ciMtA kone thAya? badhA ja jIve mokSe cAlyA jaze, badhA ja jIvenI siddhi thaI jaze, saMsAra khAlI thaI jaze e zaMkA kevI ? evI zaMkA karanAra ke gaNAya? vicitra darahI eka tevA daradInuM dRSTAMta vicAravA lAgyA che. eka daradI e che, bicArAne eve vyAdhi che ke je tene garama apAya te lehI paDe ane ThaMDuM bhejana apAya, ThaMDA upacAra karAya che tene vAyu thAya. bicArAne na anukULa Ave garama ke na anukULa Ave ThaMDuM, evA daradI paNa je vaidyanuM mAne che te kaThAne jANakAra vaidya jarUra upAya kare. paNa daradI e kamanazIba ke mAne ja nahine! ene te bhejAmAM bhUta bharAyeluM eTale vaidya je batAve tyAM belyA kare ke "A te garama, AnAthI te lohI paDe. A te ThaMDuM, AnAthI te vAyu thAya. AvI keTIne jIva, mithyAtvathI gherAyele A prakArane jIva zAstranuM ekAMta hitakara vacana paNa mAnavA taiyAra nathI. - ene UlaTuM saMsAra khAlI thavAnI bIka lAge che. jo ke saMsAra khAlI thaI javAne nathI, paNa kalpanA khAtara mAne ke saMsAra khAlI thaI gayo, badhA ja jIve mekSe gayA te kAMI vAMdhe khare? badhA mokSe jAya te kAMI nahAvAnuM kharUM? kaI paNa jIvatiya gatimAM, naraka gatimAM, deva gatimAM ke manuSya gatimAM na rahe, tathA tamAma che mekSa pAme, zAzvata sukha pAme ane khAlI khokhA rUpe saMsAra rahe che, "saMsAra khAlI thaI jaze e tarka karanArane pUchI zakAya ke "tane aDacaNa zI ? badhA mele jAya te pote ekalA paDI javAne Dara che? badhAmAM, pitAne samAveza karavAmAM vAMdhe che ? AkhuM jagata mekSe jAya e te apUrva AnaMdane viSaya che. ema bane te vadhe ? aDacaNa zI? are ! "saMsAra khAlI thaI jaze ema kema belAya che? zuM saMsAra khAlI na thavA devA mATe keIe cekIdAra nImela che? Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDazaka prakaraNa darzana badhA ja kSe jAya te vAdha zevA kene tyAM ? je ke evuM banavAnuM nathI ke kaI mare ja nahi tathA badhA ja jIvatA rahe, paNa kalpanA khAtara mAne ke tevuM bane te temAM vAMdho kene? hA ! kAyaTiyAne vadhe Ave ke jenI AjIvikA ja bIjAnA maraNa upara ja che. ene dhaMdhe paDI bhAMge, e lAcArImAM AvI paDe mATe e evuM bane temAM, jarUra nArAja thAya. "badhA jIvatA rahevAnA, have kaI maravAnuM ja nahi evuM sAMbhaLavAthI, evA samAcAranA zravaNamAtrathI kAyaTiyAnA ghera rokakaLa thAya, kalpAMta thAya. tevI ja rIte pagalAnaMdI che. saMsAranA kIDAone badhA mekSa jAya ema mAnavAmAM mATe vadhe? ene bicArAne te sAMdhA eTalA vAMdhA ! " kahe ne ke enA te rAma ramI jAya! kemake e te vicAra ema kare ke "mAryA ThAra! A badhA kSe jAya te huM ekale paDI javAne. bAyaDI chokarAM vinA rakhaDI javAne !' e jIva te evA banAvanA khabarathI bicAre pitAne kALA pANInI sajA thaI, ema mAne. badhA jIvatA rahe e samAcArathI jema maDadAne aMge joIne sAmAna vecanAra kAyaTiyAne tyAM rokakaLa thAya, kalpAMta thAya, tema badhA kSe jAya e samAcArathI kaMkAza kene thAya? karmathI parAjita, viSayAdhIna, viSaya kaSAyanA gulAma pudgalAnaMdIene! dharmIone kaMkAza na thAya. bhAIcAra eTale? dhamIe te zuM mAnanArA hoya? "IT ISta sft Timnijha AkhA jagatamAMthI keIpaNa jIva pApana kare" e prathama pagathiyuM che maitrIbhAvanAnuM. dharmIe te maitrI bhAvanAthI vAsita hoya "mitti che zvagRpaNu ema teo mAne-sarva jI sAthe mArI maitrI che, ema teo mAne, keI zabdane pakaDI avaLuM na samajAve te dhyAnamAM rAkhaje. dharmanA nAza sAthe maitrI, sahakAranA arthamAM na hoya ! Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37. evI ciMtA kone thAya? 33 autrI, maitrI !" evA vANIvihAramAM aTavAvAnuM na hoya. dharmanAzakanuM paNa bhaluM thAya, e paNa sanmArge Ave evI bhAvanA jarUra hoya; bheLavanArAo zabdachalamAM ustAda hoya che. "bhAIcAre' zabda AvAoe ThIka pakaDa che, paNa rahasya, hRdaya, hAI vicAravuM joIe. 'tArI mA te mArI mA !" zabda ke suMdara vAkya kevuM suMdara? paNa UMDA utare te artha ke kAtIla ! "bhAIcArA' zabdathI bheLavanArAothI sAvaceta rahevuM jarUrI che. vAstavika bhAIcAre eTale ja maitrIbhAvanA ! lAlabattI te banAvaTI bhAicArA sAme che. tAtparya ke kamanA pazamathI AtmAne dharma sAmagrInI paNa sAnukULatA sAMpaDe, pachI prayatnanI jarUra che. temAM karma sAme yuddha che. zrI tIrthakaro, kevaLajJAnIo, siddhipada pAmanArAo vijayane varyA che teoe vijayane mArga sthApe che. e mArge jeo kuca karaze, sAhasika banaze teo jarUra vijetA thavAnA. maitrIbhAvanAne aMge tathA pachInI bhAvanAne aMge age vartamAna I it, aulture WITTS Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che vyA che. khyA che bhAIcAra kene na game ? 828 38 282828 DE*****KUR 29 bhAvanA catuSTaya parama upakArI zAstrakAra mahArAjA bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza detAM thakA jaNAve che ke A jIva anAdikALathI caturgatirUpa saMsAramAM rakhaDI rahyo che. jIvane pitAnI rakhaDapaTTInuM bhAna paNa nathI. A viSayane aMge gaI kAle ApaNe e joI gayA ke sanmAthI unmArge laI janArI TeLI, bharamAvavA tathA bheLavavA mATe "bhAIcArA' zabdano upayoga kare che. e zabdanA vyApehathI bharamAvAnuM nathI paNa tenA rahasyane jovAnuM che. "tArI mA te mArI mAM" A vAkya bolAya temAM nirvikArI uccAraNa hoya che te zreSTha che, nirvikArapaNuM vyakta karavA e belAya te te ati sundara, paNa gAlipradAnArtha heya te? "tArI mA te mArI mA arthAt mArA bApanI aiyara (bAyaDI)" evA arthamAM hoya te tevA zabdone, tevA sundara dekhAtA vANIvihArane vyAmoha zA mATe? zabda tathA vAkyane, dareka cIjanI jema sadupayega tathA durupayega baMne thaI zake che. e ja rIte bhAIcAre" zabda vAstavika maitrI bhAvanI sAdhanAthe ke maitrI bhAvanI vRddhayarthe hoya te te vadhe nahi, paNa je viSayanAM sAdhane vadhAravA mATe hoya te te kahe ke e zabdADaMbara jherI che. zabdanI, vANInI, vacananI kiMmata sajajanane che, luccAone, labADene tenI kiMmata hatI nathI. luccAone cAlu vyavahAra ja viSama hoya che. tevA "mA, bahena paNa kahetA jAya ane jene mA' bahena" kahe tenI sAthe anAcAra paNa kare ! daSTAMta te vastusthiti Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38. bhAIcArA kone na game? samajAvavA devAya che. durupayoga karanArAo to sundara zabdothI ja, mIThI vANIthI, lalacAvanArAM vAkayAthI bheALAone bharamAve che, vizvAsa pamADe che ane pachI svecchAcAranA pracAra kare che. 'bhAIcArA zabda te atisundara che, paNa bhAIpaNAnA cArA thaI jAya evA rUpamAM na hAya te khAsa jovAnuM: 8 bhAIcArA ' kone na game? bhAIcArA te saune game. maitrIbhAvanA tA jaina danamAM mukhya che. jainanI, samyagdRSTinI mukhya bhAvanA kaI hoya ? mA kArSIta ko'pi pApAni, ' ' hepa 'koi paNa jIva pApa na karo' Aja bhAvanA jainanA hRdayamAM ramatI haiAya. e bhAvanAmAM jainatva. AthI viparIta bhAvanAmA jainatva nahi. koI paNa jIva pApa na kareTa evA bhAva te maitrIbhAvanAH paheluM pagathiyuM. pachI AgaLa vadhA, khIje pathaye Ave. duSkama yAge, dunanA sa sanA yAge kadI koIe pApa karI lIdhuM tA paNa te du:khI na thAo; A khIjuM pagathiyuM. keTalAka mAne che ke gunA karanArane te sajA ja thavI joIe, gunegArane zA mATe jatA karAya ?' AvI mAnyatA dharAvanArAothI maitrIbhAvanA, samyaktva Adi dUra che. tamArA peTamAM du:khAvA upaDayA hoya, vADha AvatI hoya, zarIramAM saNukA mAratA hoya, tame rADArADa karatA ho te vakhate jo khAjumAM beThelA manuSya ema kahe ke 'ThIka thAya che, hajI vadhAre duHkhavu joie,' te ema kahenArane ke ema mAnanArane tame sajjana gaNe! kharA ? bIjA sajApAtra ane pote dayApAtra, ema ? duHkha zAthI vaLage che? duHkhI zAthI thavAya che ? bAMdhelA pApanA udayI. pApanA udaya vinA duHkha hAtuM ja nathI. koi paNa jIva pApanA udaya vinA du:khI thatA ja nathI. bhale tItha kara svayam kAMna hAya. tItha kara hoya, gaNadhara hAya, cakravatI hoya, IMdra hoya, koI paNa Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDazaka prakaraNa darzana hoya, jyAre je keI je duHkha vede che tyAre prathamanA pApane udaya ja kAraNarUpa che. zrI mahAvIra deve kevA kevA upasarga, parISaho sahyA! e upasargo zAthI thayA? pUrva bhave ajJAnavazAta baMdhAyelA vedanIya karmane lIdhene peTamAM ke mAthAmAM dukhe te paNa pApanA udayathI ja gunAnI sajA bhegavavI joIe mATe bhagavAya che, te pachI A bhAvamAM pApa karanAra,gu karanAra dayApAra zI rIte?" prathama UMcAmAM UMcI tattvanI vAta rajU karIne, suMdara bhAvanAne khaseDavA IcchanAra, pitAnuM mantavya AgaLa dhare che ke gunegAra te sajAne pAtra ja ! tenA mATe dayA zAthI?" enA samAdhAnamAM e ja daSTAMta ke je hamaNAM jaNAvyuM ke tamane peTamAM dukhe arthAta Ave tarka karanArane peTamAM dukhe te vakhate dukhavuM ja joIe ema kahenAra sajajana gaNAya che? evuM kathana ucita manAya che? nahi. tyAre te ema thayuM ke "bIjA gunegAra sajAne pAtra ane pite dayAne pATha " e nyAya cAle? gunegArane sajA thavI ja joIe evuM mAnavuM jainanuM na hoya. jananI bhAvanA te e hoya ke pApa karanAre paNa duHkhI na thAo." barAbara vicAro, anartha na karaze. prathama te e ja bhAvanA che ke keIpaNa jIva pApa karo ja nahi, paNa pApa thayuM, pApa karAyuM te te pApa karanAra paNa duHkhI na thAo A bhAvanA bIje pagathiye. A bhAvanA e bIjuM pagathiyuM. hajI AgaLa vadhe. pApa paNa tapazcaryAthI tUTe che. khapAvAya che. tamAma cha pApane tapazcaryAthI teDI nAkhe, paNa duHkhI te na thAo. A bhAvanA bIje pagathiyethI AgaLa. kaI pApa na kare, kaI dukhI na thAo, tapathI pApa tere jIva mAva pApathI chUTe A bhAvanA pApa na kare e pahele mane ratha. mane ratha suMdara, paNa pApa che Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38. bhAIcArA kone na game? 297 mATe te sa`sAramAM rakhaDa paTTI che. eTale karAyelA pApanA cege pApa karanAra paNa du:khI na thAo ' e bhAvanA khIje pagathiye ane pachI AgaLa tapazcaryAthI pApa tADA paNa jIva duHkhI to na ja thAo.' e traujI bhAvanA. e vAta te spaSTa che ke sa`sArI jIve, cAra gatimAM paribhramaNa karatA jIvA tA karmAMvALA ja che, pApavALA ja che ane pApathI sadaMtara mukta thavAya tyAre ja mukti maLe. ema che mATe AkhuM jagata pApI chUTa. mUkA, pApathI rahita thAo, mukti pAme. A aMtima dhyeyarUpa bhAvanA.' dhyeya kyu ? dhyeyarUpa bhAvanA kaI? tamAma jIvA melle jAe,' mekSa vinA sukha che kayAM ? saMsAra te kevaLa du:khamaya che, A bhAvanAthI pudRgalAna dardIone gabharAmaNa chUTe che-badhA ja jIve, koI mare nahi ? AvI panAthI kAyaTiyAne tyAM kalpAMta thAya, raDAreLa thAya. kemake enA micArAnA tA dhA ja maDadAMne AdhAre. kATiyA ema ja vicAre ke badhA ja jIvatA raheze te mArA khAyI karAM bhUkhe maraze.' ahIM paNa kATiyA jevA pudgalAnadIene, viSayAbhilASIone badhA mAkSe jaze' e bhAvanA rUcatI nathI paNa khUMce che, sAle che. eene ema thAya ke 'badhA mAkSe jAyatA jagata kema cAle? mArU zuM thAya ? khairAM karAM vinA zu karavu ? vagere ! kATiyAnA cApaDAmAM noMdha marelAnI hoya, janmelAnI noMdha enA cApaDAmAM na hoya. ahIM paNa kATiyA jevA svabhAvavALAne tyAM noMdha patitAnI hoya, sthitanI, sthiranI na hoya, janmelAnI noMdha to jozIne tyAM. gArane tyAM hoya. janmAkSara tyAM maLe. kATiyAne tyAM janmAkSara na hoya, tyAM te marelAnI ja noMdha hoya, muAnIja nAMdha rAkhe te kAyaTiyA, ahIM paNa dharmAM hoya to tene tyAM noMdha. kANu dharma pAmyA ? kANu dhama mAM rakta che ? kANu dharmamAM AMgaLa vadhe che ? kANu dharmanI Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pozAka prakaraNa darzana prabhAvanA kare che? tenI hoya. keNe dIkSA mUkI? keNu dharmabhraSTa thayo? AvI ne rAkhavAnuM kAma dharmanuM nathI, kAyaTiyAnuM che. sArA gharane manuSya mare tyAre kAyaTiyAne AnaMda thAya, kemake ene vakaro sAre thAya, tema dharmamAM UMce caDele AtmA kaI duSkarmodayane lIdhe patana pAme te AvA kAyaTiyAne tyAM vAjAM vAge, ane keI dharmathI patita na thAya te AvA kAyaTiyAo lamaNe hAtha daIne udAsa rahenArAo jevA udAsI thAya. kAyaTiyA na banatA kAyaTiyAonA hRdayamAM zuM cAlI rahyuM hoya? gAmamAM keNa mAMduM che? kene kSaya che? ghaDI be ghaDI kenI gaNAya che? basa A ja raTaNa! prabhAta thAya tyArathI UMghe tyAM sudhI enA adhyavasAya ja e. ahIM dharmakarmanA kSetramAM paNa kAyaTiyA jevA che cAre tarapha cakkara cakkara joyA kare, AMkhanA DeLA ulaTAvI palaTAvIne paNa jue ke kayAMya chidra che ? sAdhumAM, dhamamAM chidra gatavuM, chidra sthapAya evuM kAMIka getavuM e ja evAonuM kAma. zmazAnanA gIdhe UMce uDe AkAzamAM paNa te zA mATe? mAMsanI pezIo jevA mATe ! tema evAM gIdhaDAMe derAsara, upAzrayamAM paNa cakkara mAravAmAM cUkatA nathI. keI karamane phUTele maLe e ja temanI daSTi hoya che. mAMsanI pezI bhALe ke tarata gIdhaDuM nIce utare ane cAMca mAre. mULa muddA para AvIe. jainanI bhAvanA eka ja hoya ke AkhuM jagata, jagatanA tamAma jI kamathI rahita thAo ! janma, jarA, maraNa, Adhi, vyAdhi ne upAdhinA sANasAmAMthI jIvamAtra sadaMtara chUTe, jaina dharma mAnanArA darekanI A daSTi hevI joIe. jaina sRSTi A che. jaina jagat A che. viSa ane tene vaghArAya, pachI bAkI rahe tema pudgalAnaMdAthe, viSaye mATe ja saMsAramAM ramI rahelAo, rAcImAcI rahelAo, Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e mATe kare che, pApana rahIe te 28, bhAIcAre kAne na game! 49 paropakArane paDade AgaLa dharIne kahe che, pApanRtya karanArAo vahe che ke ame te sAdhuo mATe saMsAramAM rahyA chIe. ame je saMsAramAM na rahIe te tamane (sAdhuone) gocarI, vastra, pAtra, upadhi, pAnAM, pustaka, makAna, auSadhAdi keNa Apaze?" AnuM ja nAma viSane vaghAranArA. evAo e jANI le ke cAMllAvALA vinA bIjethI gocarI Adi na levAya e ahIM niyama nathI, bIjethI gecarI Adi levAne pratibaMdha nathI. zAstrathI amane e pratibaMdha paNa nathI, tema te rivAja paNa nathI. sarvavirati bhAgyanA udaya vinA sAMpaDatI nathI. parama puNyane udaya hoya te ja te sAMpaDe che. badhAne sarvavirati sAMpaDe e asaMbhavita, e kabUla, paNa bhAvanA kaI? bhAvanAnI viziSTatAmAM vAMdhe, zAthI? kaI ema Iche-"badhA pAlakhImAM besaze te upADaze keNa? mATe badhA sukhI thAo ema na IcchAya" te te vyAjabI che? yadyapi badhA pAlakhImAM besanArA thavAnA nathI, chatAM bhAvanA te sundara hoya ke nahi? je manuSya potAnI pAlakhI upaDAvavA mATe bIjAnI nekara avasthA kAyama mATe che enA je kamabakhata zeTha kaNa? e ja rIte jeo ema Icche ke "zrAvake haze te dAna deze mATe sAdhu na thAya, zrAvake rahe te ThIka, zrAvake ja rahevA joIe tevAone kevA gaNavA? AtmA, jaina darzanapariNata AtmA te ema ja vicAre ke AkhA jagatanI mukti thAva. besavAnI DALane kaI kApe kharuM ? e DALane kApanAra te mUrkhaziromaNi gaNAya. agni tathA caMdana - caMdana najadIkavALAne prathama sugaMdha Ape, dUra rahelAne sugaMdha Ape ke na Ape. samakitI AtmA bhale badhAne tAravAno prayatna Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - paDazaka prakaraNa darzana na karI zake paNa bhAvanA te badhA tare evI ja hoya ane pitAnA kuTuMbane te tAravAne prayatna jarUra kare. caMdananuM kArya jema sugaMdha tathA zItaLatA ApavAnuM, tema agninuM kArya bALavAnuM prajALavAnuM, bhasmIbhUta karavAnuM. agni bajAne te bALatAM bALe tyAre khare, paNa jyAM mUkAya tyAM te tarata bALene? kasturI pitAnI sugaMdhI dara te phelAvatAM phelAve tyAre kharI, paNa najIvALAne te sugaMdhIthI tara karI ja de. e rIte "mithyAtvIne AtmA pitAnA kuTuMbIone karmarUpI kIcaDamAM DUbADe tevA prayatna kare, tyAre samyadaSTi AtmA pitAnA kuTuMbane dharmarUpI kasturInI sugaMdha ApyA vinA na ja rahe. tene e vagara cena ja na paDe." bhAvanA jagatanA jIvene aMge dharAve, vRtti sarvavyApI heya paNa pravRtti kuTuMba pUratI heya. samyagRSTinI pravRtti kuTuMbane dharmathI vAsita karavAnI na hoya e bane ja nahi. samyakatvane prabhAva ja evo che, svabhAva ja eve che. jene pitAnA kuTuMbamAM mithyAtva phelAve teone agni jevA jANavA" tathA "jeo pitAnA kuTuMbamAM samyaktva phelAve teone caMdana jevA jANavA agara karaturI jevA jANavA." samyagadaSTinuM kartavya samyagadaSTi AtmA te AkhA jagatanA jIvene aMge mokSane ja vicAra kare. saMsAranA jIva mAtra mekSa pAme, mukti meLave, janma, jarA, maraNanA pAzathI kAyamanA mATe chUTe, e ja enA hRdayamAM bhAvanA aMkita heya. kuTuMba mATe te AgaLa vadhIne te prere, dharmamAM joDavAnI ja pravRtti kare. DUbatAne kAMThe Ubhele tAre emAM ja enI zobhA e ja enuM kartavya. tyAM ema na kahevAya ke dUbatAe mane kayAM bacAvavAnuM ke madada karavAnuM kahyuM che?" pAMca sAta varasane chokaro lUMTate heya te e na kahe te ye pilIsa ene bacAve, gunegArane pakaDe tathA pite phariyAda bane kharuM ne? Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38. bhAIcArA kAne na game! te ja rItie mithyAtva ajJAna ( viparIta jJAna )rUpI madirAmAM cakacUra khanelAe potAnI avasthA rajU na karI zake tethI zuM jaina darzananA peAlIsA potAnI pharaja na bajAve ? khUnanA kesamAM jenuM khUna thayuM te te marI gayAne ? maranAra phariyAdI thaI zake che ? tyAre enI phariyAda bIjA ja kare che ne ? peAlIsa ja kare che ne ? khIjAe karelI phariyAda kA sAMbhaLe che ke huM ? jenuM khUna thAya che tene aMge kahevAya ke e to AyuSyanA kSaye maryo paNa mithyAtvAdithI gherAyela tA prANathI rahita bhAvaprANathI rAhata che; mATe sabhyaSTi AtmA jaina darzananA polIsa phariyAdI ane ja. e kadI paNa phariyAdI banyA vinA rahe nahi, jenu nukazAna thai rahyuM che, jenuM haNAi rahyuM che, tene te e dazAnuM bhAna ja nathI, eTale e to phariyAda kare ema che ja kayAM ? kahA. e enA saMbaMdhamAM te khIjA jANakAre ja phariyAdI banavAnuM rahyuM. bIjA ja emane paNa kahe ke- bhAie ! tame lUMTAI rahyA che, dhALe divase tamAruM sAcu' dhana, tamArA dekhatAM harAI rahyu che. e kAraNe anAdithI rakhaDI rahyA che, mATe jarA samajo ane jAtane bacAva karo.' sajjananI pharaja che ke-vAraMvAra ajJAnIne jJAnanuM bhAna karAve, tenI dazAnu bhAna karAve, 401 jIvA anAdithI rakhaDI rahyA che. bhavya jIvA kavazAt anAdithI rakhaDI rahyA che, tee je kAraNathI rakhaDayA kare che te kAraNanA jJAtA zAstrakAro te kAraNa tathA tenuM nivAraNa jaNAvyA vinA rahe ja kema ? zAstrakAro ja vakIla zAstrakAro jJAnaSTithI ja joi rahyA che tethI te rajU kare che. anAdi kALathI jIvA rakhaDI rahyA che e jaNAve che, zAthI rakhaDI rahyA che e paNa jaNAve che. keAi jIva udyama vagaranA nathI chatAM kAryasiddhi na thavAnu kAraNa jaNAve che ane jIva mAtranuM dhyeya sukha 26 Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 SoDazaka prakaraNa darzana meLavavuM tathA duHkha dUra karavAne tathA kAyamanuM sukha meLavavAne amegha, arka, apUrva upAya batAve che, zAstrakAronA hRdayamAM kevaLa bhAva-dayA che. azaraNa jagatamAMnI cAre gatimAM ke pAMca jAtimAM rakhaDI rahelA jInI paristhiti teo najaronajara nihALI rahyA che ane e rakhaDapaTTIthI e jIne kema vistAra thAya, e ja eka e AtmAonI bhAvanA che. ethI ja teo prathama te sthitinuM bhAna karAve che, anAdi kALane udyama viparIta dizAmAM hatuM ema jaNAve che. tathA have zI rIte nisvAra thAya? zAzvata sukha zI rIte prApta thAya? duHkha sadAne mATe zI rIte dUra thAya? e tamAma jaNAve che. have e upAye kyA kayA krame, kaI yuktio ajamAvAya ane kAryasiddhi karAya, te saMbaMdhI zAstrakAre, e bhAvadayA plAvita tatvajJAnI mahAtmAo ja kAMI kaheze. . A rIte zAstrakAranAM vacanane sahI, tadanusAra pravRtti karaze te bhavyAtmAo A bhava parabhava uttarottara pragatizIla banI prAMte mekSasukhamAM birAjamAna thaze. R : 4 je laDAImAM tuM sAmela hoya te laDAI thaI rahe. pachI nirAMte besI vicAra karIza, te tane bhUla 7 mATe pazcAttApa thaze. sAme mANasa gunegAra haze, ya te paNa tuM mAphI ApavAmAM magarUrI mAnIza. Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyabhavanI prApti zAthI ? RX808838208230383892288 839 zAstrakAra mahArAjA zrImAna haribhadrasUrIzvarajI mahArAja bhavya jInA upakArane mATe paMcAzakanI racanA karatAM jaNAvI gayA ke A saMsAramAM A jIva anAdithI rakhaDI rahyo che. tene rakhaDatAM manuSyabhavanI prApti thavI muzkela hatI, kAraNa ke manuSya-bhavanI prApti te puNya-prakRti maLe te ja thAya. A jIva ekedriyamAM rahyo thake ATalI puNya-prakRti meLave kayAMthI? kama ekedriyamAMthI AgaLa cAlatAM manuSya thayA. evuM ekedriyamAM zuM karyuM ke jIva bahAra AvyuM? akAmanirjarA. je kArya karatI vakhate karma teDavuM che evI bhAvanA na hoya, paNa karma tUTI jAya te te akAma nirjarA ekedriya badhA sarakhAM duHkha bhagave che paNa burA pariNAmamAM ja rahe "AMdhaLAe rasI vaNavA mAMDI ne vAcharaDe khAI jAya tevuM akAma nijerAthI phaLa thatuM hatuM. sUkama ekeMdriya nigedapaNAmAM A karma, A baMdha, enAthI herAna thavAya te vagerene khyAla tene kayAMthI? jene khyAla na hoya tenI manasA kyAMthI thAya tyAM je prayatna thaI rahyo che, te prayatna vAraMvAra thaI zakatuM nathI. manuSyajiMdagImAM he te cetavAne avasara che. karma ke karmabaMdhanA kAraNa samajI zake che. AvI tamArI samajavAnI zakti che. Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 - paDazaka prakaraNa darzana samazeravALe rAjapUta keI rAjapUtanA hAthamAM talavAra AvI hoya, yuvAna hoya paNa aphINa khAya ne paDI jAya te zuM thAya? enI samazera, zIya zA kAmanAM zatru hae kare te jevAvALAne zuM thAya ? rAjapUtane jeTaluM kharAba na lAge tenA karatAM jevAvALAne hajAragaNuM kharAba lAge. rAjapUta to ghenamAM che. tema jIva mehamadirAmAM chakele che. tenI pAse samazera che. samazera calAve te rUpa pariNAma caDhAve temithyAtvathI caDhate thake te paNa samyakatva pAmIne mekSa meLave. pariNAmanI samazera hevA chatAM tAkAta na hoya te zuM kare ? enI tAkAta anaMta vIryavAna. kAkAzamAM je aNu che tenI gaNatarI anaMta hoya che. zaurya ATaluM che, samazera che, pahelavAnapaNuM che. beIndriya vagerenI gati baccA jevI che. AvuM svarUpa chatAM karma paga de che. anaMtavIryane mAlika e. A jIva beghaDImAM mikSa meLavI zake. jyAre jIva para karma jera kare che tyAre e te meDamAM che, paNa kevaLI mahArAja, zAstrakAra sAvaceta che. AvI tAkAtavALA para karma hale kare che! kevaLI mahArAja te tevA hallAthI. bacI gayA che paNa bIjA para hallA Ave te dekhIne glAna thAya che. ahiMsA eTale yatanA bhagavAna kevaLI thaIne kema rahe che ? dharma kahevAthI mokSa jaladI nathI, na kahevAthI saMsAramAM rakhaDavAnuM nathI, kAraNa eka ja cheH chanuM duHkha maTADavAnuM, tAravAnuM. duHkhathI mukta karavAnI buddhi na rahe te tAravAnI vAta kyAM rahe ? bIjAnuM jIvavuM cAhate nathI paNa hiMsA choDavI cAhuM chuM" Ane artha zuM ? prANane viga tenuM nAma hiMsA. jIva te amara che, marato nathI, tene Adi, aMta nathI. jIvane maravAvALe nAstika mAne che. te hiMsA zI. Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39. manuSyabhavanI prApti zAthI? 45 cIja ? je jIvana prANane viyega enuM nAma hiMsA hoya te hiMsA cheDavI tene artha zo? jIvanA prANane viyega na kara, maraNa nahi karavuM, hiMsAnuM choDavuM. teno artha e thayo ke maraNathI bacAvavuM. keI keIne mArI zakatuM nathI. keI kaIne bacAvI zakatuM nathI, te jagatamAM hiMsA cIja kyAMthI? yatanAthI cAle. tene artha zuM ? yatana athavA ahiMsAmAM phiraka zo? ahiMsA-hiMsAthI haTI javuM. yatanA-hiMsA na thAya tevI rIte prayatna kara, yatanA tyAre thAya ke jyAre bacAvavA prayatna thAya. bacAvavA prayatna na mAne te yAtanA cIja zI? "evI jagyAe paraThavavuM, TaTTI javuM" ene artha e che ke je mare nahi. zA mATe tIrthakara nAmakarma bAMdhe che? saMsArabharanA duHkhane jJAnIoe joyuM. te joIne jJAnIne dayA AvI. tethI temaNe dharmakathana karyuM, tIrthaMkara nAmakarma kayAre upArjana karyuM? jagatane dukhathI haThAvI dauM. Adhi, vyAdhi, upAdhimAM loko DUbI rahyA che tene kADhavA. 120 prakRti baMdhamAM Ave che, paNa eka evI prakRti che-(jJAnAvaraNIya vagere anupayegathI baMdhAya che. bAMdhavA cAhe ke na cAho paNa e baMdhAya che.) jina nAmakarma te AvIne lAgavAvALI cIja nathI. lAvIne lagADavI paDe che. zaMkA-kama lAvI zake che? u0-bezaka. vizasthAnakanI ArAdhanAnI kriyA ene mATe. jagatanA uddhAra mATe kriyA kare te tIrthakara nAmakarma bAMdhI zake che. zakA-jANI joIne AtmAne karma lagADayAM? mekSe trIjA bhavamAM javuM hoya te jAya, paNa karma zA mATe lagADyAM? trIjA Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 SoDazaka prakaraNa darzana bhavamAM mokSe jAe tenI harakata nathI. tIrthakara nAmakarma jANI joIne kema lagADyuM ? AtmAnI hiMsA kaI? jANI joIne karma bAMdhe che. tIrthaMkara nAmakarma jANI joIne, prayatna karIne, tapasyA karIne tIrthakara nAma lagADyuM. samAjagatanuM duHkha joIne te duHkha maTADavAne mATe pitAnA AtmAne karma lagADyAM. uddhArane mATe karma lagADavAmAM Ave che. kevaLI A karma bAMdhatA nathI, vitarAga karma bAMdhatA nathI. A karma sarAgadazAmAM baMdhAya che. tIrthakara nAmakarmane baMdha cethAthI AThamA sudhI thAya che. AgaLa baMdha nahi. jyAM sudhI sarAga hoya tyAM sudhI karmabaMdha thAya che. zaMkA-tIrthakara pite vIzasthAnakamAMthI kayuM pada ArAdhe che? samA -eke nahi. zaMkA-te pachI bIjAne upadeza kema kare che? samA-sAdhu pote pUjA kare nahi. chatAM bIjAne kema upadeza A che? sADI paherAvanAra eArata. eka zeTha hato. bIjA gAmamAMthI vepArI AvyA. sArI sADI ApI. zeThanuM manapasaMda thayuM. relve mAraphata badhe mAla Aje Ave che, pahelAM Avate nahoto. sADI joIne kharIdI lIdhI. ghere AvyA. eratane belAvI kahyuM: "pahera. erata : "vAta te sAcI, paNa huM tamArA khAdhA vinA khAtI nathI, tethI Apa sADI pahere, pachI huM paheruM." Apa pahere nahi ane mane paherAve che?" Ama kahevAmAM oratanI bevakuphI che. bevakUpha orate potAnI ane svAmInI avasthAne vicAra na karyo. tema "tIrthakara pite ArAdhanA na kare, paNa bIjAne Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ You 29manuSyabhavanI prApti zAthI? upadeza kare tene artha temaNe ArAdhana karyuM che, ApaNe karavAnuM che. jinezvaranuM pUjana saMsArathI chUTavA mATe che. saMsArathI chUTI gayA che tene tenI jarUra nathI. Apa kare te huM karuM ene artha oratanI sADI je thAya. vItarAgadazAmAM tIrthakara nAmakarmane baMdha nathI, paNa bIjAne dekhADe che ke AvuM karavAthI tIrthakara nAmakarma baMdhAya che. chadmastha karma, karmanAM kAraNa dekhyAM nathI. tIrthakaree e dekhADayuM che, "Apa ArAdhanA kare te huM karuM." tene artha mAlikanI potAnI avasthA bhUlI janArI rata. samyaktva sArUM ke mithyAtva ? samazeravALAne kebI, vAgharI lAta mAre te tene kharAba na lAge, tenA karatAM vadhAre kharAba dekhavAvALAne lAge. saMsArIne trAsa nathI lAgate tenA karatAM vadhAre trAsa tIrthakarone lAge che. zaMkA ApaNe 50, 100nA rAgI, tIrthakara kaDAkoDanA rAgI. te tIrthakara kevI rIte tarI jaze? temane te taravAne raste ja nahi. samAva-rAga traNa prakAre-kAmarAga, neharAga, daSTirAga. eratanI upara rAga te kAmarAga. putra, kAkA, mAmA para rAga te neharAga. ku, kudharma para rAga te dRSTirAga. bacAvavA cAhyuM, uddhAra karavA cAhyuM temAM rAga nathI. ahIM "rAga" zabda tame manathI lagAvI dIdhA. zaMkA-uddhAra karavAmAM rAga nathI. AvuM kahe te tItha cAle nahi. tIrtha pravartAvavuM te bacAvavAnI buddhie. "bacAvavAnI buddhie pANImAMthI kADhavA cAhate nathI, paNa tAravA cAhuM chuM" ema bele tene Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 SoDazaka prakaraNa darzana arthaze? kADhavA cAhe te tAravA cAhe jagat janma, jarA vagerethI bharAyuM che, tene hAtha pakaDIne uThAvavAnuM che. uThAvavuM nathI paNa tAravuM che." Ama kahe tene arthaze? samA-saMyamanuM phaLa devagati kema ? AnA karatAM avirata rahevuM sAruM ne ? samyakatvavALA eka avatArI heya ke nahi? AnaMda Adi zrAvaka cAra palyopamanI sthitie devalokamAM jAya che. sarvAnubhUti sAdhu ArAdhanA karIne 22 sAgaropamanI sthitie gayA. AthI saMyama te saLagAvI devA joIe. ekalA samyakatvavALe zreNika 84 hajAra varSanuM AyuSya bhogavI pachI mekSe jaze. zuM karavuM dUra thaI gayuM? zreNikanI peThe aviratimAM rahetA te taravuM muzkela na thAta emane ? saMyamane salAma karI dene? ekaluM samati joIe ? samyakatva rAkhavAvALA vaimAnika sivAya AyuSya na bAMdhe. mithyAdiSTa badhAnuM bAMdhe. samakitavALAne bIjA bhavamAM mekSa na maLe te samakitane salAma karI de. tema kare te taravuM muzkela kare che. samakita, dezavirati, saMyama taravuM muzkela karI de che ? dharmanI pravRtti, jinezvarane upadeza AtmAne hita mATe karanAre che. dayAthI ja tIrthakarano dharmopadeza puNyabaMdhathI Dare te manuSyapaNane dhikkAre. manuSyapaNuM kayAMthI AvyuM? puNyathI. bagvA lAgyA niradhADhA" e vaDe pApathI haDavA mATe zAstrakAra kahe che paNa puNyakarma kSaya karavA mATe Ama karavuM joIe evuM koI jagyAe nathI. vicAravuM nathI ke tIrthakare kayI jiMdagImAMthI vicAra zarU karyo che? rega, zokathI A gherAI rahyA che, tene bacAvavA. akhaMDa pariNAma (samazera) dhAraNa karavAvALA (juvAna) karmathI gherAyelA jue. te vakhate tIrthakarane dayA Ave che. Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39, manuSyabhavanI prApti zAthI? 409 paryuSaNamAM vyAkhyAna cAra divasa, vyAkhyAna savAra sAMja vAMcavuM paDe, temAM chAtI tUTI jAya che. tIrthakarane ja cha kalAka dezanA ApavI paDe. dararoja meTI sabhAmAM janagAminI vANIthI cha, sAta kalAka upadeza Ape. jagatanA uddhAra mATe AtmAmAM keTaluM lAgyuM haze? cAra divasamAM ApaNe cakkara khAIe chIe. te pachI janagAminI vANIvaDe dararoja cha sAta kalAka upadeza devAvALAne zuM zuM thatuM haze? dayA e samyaktvanuM cihyuM che. rAga e mehanuM cihna che. anukaMpA, kSApazamika rAgathI saMsAra pAtaLe hoya che ? vinA samakitavALI dayA ene ahiMsA na kahevAya? hAthInA jIvane samakti ja nathI. jIvanI AvI dazA joIne tIrthakare dharmopadeza dIdhe. dharmopadezamAM kahyuM ke sarva pApane choDI de. sarvathA choDI na zake te dezathI pApa cheDe. dezathI pApa cheDe, tenuM nAma dezavirati. chUTayuM tene cheDavuM zI rIte? jeNe dezathI pApane parihAra karyo hoya teNe evuM kAma karavuM ke sarvathA pApathI chUTI jAya. huM kema rahyo che ? pApa pyAruM lAge che, ahIM pharyo chuM. erala, paisAnI mamatA mane mArI rahI che, A mamatA chUTatI nathI, ene mATe zuM karavuM ? taravA mATe bhakita mamatva bhAva haThAvavA mATe tAravAne bhAva khaDo kare. dharmopadeza devAvALA para rAga thaI jAya. tIrthakaranI bhaktimAM lIna thavuM. zaMkA-hIre meMghI kiMmata nathI kahete, lAkhanI kiMmata hIrA para lakhI nathI. bhagavAna belatA nathI. tenI pAse zA mATe javuM ? samA kiMmata jhaverI pIchAne, tema dekhavAvALA vItarAgapaNuM pIchAnI le. uttama guNanI zraddhA-zAstranA anusAra cAlavAvALA sAdhunI sevA, Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 pozaka prakaraNa darzana tIrthakaranI bhakti, AgaLa AgaLa mokSane mATe e sAdhana joIe. e sAdhananI zraddhAthI, tIrthakaranA upadezathI e vAta nizcita che ke-sAdhune mATe gacchavAsa. gacche che te patita pariNAmavALAne uddhAravAvALe. samudAya Avyo hoya te vyAkhyAnane lAbha. ekalA jAo te kiMmata ghaTADe, tethI zuM dharmanuM kArya karI zake che? dharmanA kAryamAM zraddhAthI udyama karaze te mokSasukhamAM birAjamAna thaze. "darzanAt duritadhvaMsI, vaMdanAt vaaNchitprdH| pUrvanA [zraNa, ninA sAkSAta ? jinezvara eTale sAkSAta ka5ma mahAnubhAve ! A duniyAmAM prANIone (manuSyane) kalpadruma Icchita ApanAra gaNAya che. jo ke ratnaciMtAmaNi, kAmadhenu ItyAdi paNa Icchita Ape che paNa tene mATe vidhipUrvaka sAdhanA karavI paDe che, jyAre kalpavRkSa te vagara sAdhanAe, prArthanA karanArane icchAmAtrathI, yAcanAmAtrathI je Icache te tarata Ape che. e vAta thaI pudgalane aMge. have AtmAne aMge e kalpavRkSanI tAkAta nathI ke Atmahitakara ISTa samape. zrI jinezvara ja sAkSAt evA kalpavRkSa che, je AtmAne dunyavI kalpavRkSa Ape che te te AnuSaMgikarUpe Ape ja che. kintu AtmIya ISTa samape che, temAM darzana mAtrathI durita dUra kare che, teo vaMdanA karavA mAtrathI vAMchita Ape che ane pUjana karavAthI kevalajJAnarUpa lakSamI-anaMta lakSmI pUrI pADe che, evA deva devAdhideva kevaLa zrI vItarAga ja che, zrI jinezvara ja che. A duniyAmAM moTe bhAge mUrti mAnanAra che. mUrti na mAnanAre varga ghaNe e che ke, te varga paNa prakArAMta te eka nahi te bIjA rUpane mAne che. viSNu. brahmA AdinI mUrtine vaMdanAra, pUjanAra Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39. manuSyabhavanI prApti zAthI? 411 'huM viSNu thauM, brahmA thauM..." ema mAgatA nathI ane e mATe te pUjAddhi karatA nathI. tyAM Adaza nathI, tyAM te pUjiMda khadalArUpa che. e dhruve janma ApyA, sukha ApyuM mATe pUjA karavI e hetu che. ahIM. te AtmAne guNI khanavu che, kevaLajJAnamaya lakSmI joI e che, zrI jinezvara dhruva pote tevA samRddha che mATe temanI pUjA che. teo AdarUpa che. je mAge te Ape te kalpavRkSa. vItarAgapaNuM, kevaLajJAnAdi lakSmI mAge ane te Ape evA zrIvItarAga paramAtmA ja che. zrI jinezvara deva ja sAkSAt evA surakrama che. je bhavyeA A samajIne e anupama surakumane sevaze tee A bhava, parabhava, dunyavI kalpadruma taraphathI apAtI sAhyakhInI jema gaNipaLe tevI samRddhi bhAgavI prAMte mekSarUpI lakSmIne prApta karaze. ma Pin ni`La para eka ekanA hallA hAya, baLavAn para samudAyanA hallA hAya, zUravIranA ja zatruo hAya, ane zUravIrAe AkhA jUthane pANI pAvAnuM hAya tevI rIte AtmAe zUravIra thavu ghaTe che, kAraNa ke eka eka pradeza para kanI anaMtI va NuAonA hallA che ane khaLathI kAma na levAya teA kaLathI (puNyane pakSamAM rAkhI) pApane nAza karavA rUpI bhedanItithI levu ja paDaze. * Dui $? Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khyA che nagnatA aMgenI mAnyatA POS DE NAAMSUNKSIXOURIOARE bhAvo vi maNAvisao maNaM ca aiduJjayaM nirAlaMvaM / to tassa niyamaNatthaM kahiyaM sAlaMbaNaM jhANaM // nAgA AvyA evuM keNu mAne? zAstrakAra mahArAjA zrImAna ratnazekharasUrIzvarajI mahArAja bhavya upakArane mATe zrIpALacaritra racatAM thakAM sAmAnya rIte AgaLa jaNAvI gayA ke-manuSyane uttama vastu maLavI muzkela che, paNa jIne uttama vastu maLavAnI muzkelI karatAM, maLelI vastune sadupayega thavAnI lAgaNuM thavI te ghaNuM ja muzkela che. ApaNane zuM maLyuM che? je cIMtharAne tatva gaNavAvALA che, te kahe che ke "nAgA AvyA chIe, paNa vivekI manuSya "nAgA AvyA chIe te vicAravALe na hoya. je vastu huM laIne Avyo chuM te vastu mAtra keTalAkane ja maLela che. lugaDAnuM cIMtharuM, keDI paNa laIne AvyA na hatA te vAta kharI che. AMdhaLe sUryane paNa na dekhe, cAMdane paNa na dekhe tethI cAMda, sUrya nathI ema vivekI manuSya mAnI zake kharo nAga Avye, khAlI Avyo" ema keNa gaNe? je padArtha A jIva laIne AvyuM che te bIje laIne Avate nathI. viveka vinAnA, vicArazUnya hovAne lIdhe bole che-nAga Ave che. enI pAsenI zakti, ddhine A jIvane khyAla rahyo nathI tethI nAge Ave, khAlI Ave" ema vAraMvAra belyA kare che. bhaMDAra bharIne AvyA che, te vicAra nathI, te vastu tarapha daSTi nathI. tethI vicAra na Ave. Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40, namratA aMgenI mAnyatA 413 kIDIne kaNanI darakAra, kIDInI apekSAe metInI guNa nakAmI. bAhya padArthanA athI thayA tethI aMdaranA padArtha cAhe teTalA sArA hoya te nakAmA, jhaverInI motInI guNa karatAM dANAnI kaNanI kiMmata kIDI era dharAve che. te lugaDAM laIne AvyuM. vecIne cIja laIne AvyA hoya tenA karatAM apUrva cIja laIne Ave che. manuSyamAM je avatare che, te nAge, khAlI avataratuM nathI, paNa duniyAdArIe lugaDuM laIne AvatuM nathI tethI nAga kahevAya che. A lugaDuM laIne AtmA avataryo che ke je jiMdagI sudhI phATatuM nathI. AtmAnuM lugaDuM lIdhA vinA keI avataratuM nathI. manuSya bhavanuM AyuSya meLavyA vinA keI manuSya janmate nathI. kharI kiMmata puNya prakRtinI, te milkata che. te vinA keI avatarata nathI. nAge kayAM A khAlI kyAM Avyo? LiyAnuM nAgApaNuM, te khAlIpaNuM jIvane lagADI devuM che. mamatAvALA devanI dazA je puNyaprakRti laIne manuSya AvyuM che, te devatAone paNa maLavI muzkela paDe che. eka samaye jeTalA devatAo Ave che eTalAne manuSyapaNAnI puNyaprakRti maLatI nathI, eka samaye jeTalA devatAo Ave che teTalAo pAse paNa te nathI. devatApaNAmAM gayelA, mahaddhika thayelA evI thappaDa khAya ke DAcAM kharaDAI jAya. manuSya jeTalI thappaDa khAIne hADakAM gaLe bAMdhanArA thAya tenA karatAM asaMkhyAtaguNa hADakAM devatA bAMdhanArA thAya che. - zeTha hate. ratna meLavI rAkhyAM. khATalAnI IsamAM nAkhyAM. chellI vakhata mamatA rahI tethI Ama hAtha rahI gaye. jIva cAlyA gaye. hAtha na khasyA. ratnanA mamatvavALAne jIva cAlyA gayA chatAM mAne hAtha bAjhI rahyA. devatAne bhava cAlyo jAya, chatAM bhUta thaIne ghareNAMne Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 paDazaka prakaraNa darzana vaLagI rahe. manuSya te bhUta thAya ke na thAya te AgaLa vicArIzuM, paNa mamatAthI marelA devatAo bhUta che. bhUta eTale bhUta nahi. mamatAvALe devatA marIne bhUta thAya eTale pRthvI, pANI vageremAM upaje. vAvaDImAM mamatAtha upaje, te kamaLamAM upaje. mamatA bhAve marIne devatAe bhUta thAya che. manuSya thAya che paNa muThThIbhara. devatAo asaMkhyAta pRthavI, apU vageremAM jAya che. asaMkhyAta manuSya maravAnA nathI te pRthavIkAya AdimAM javAne kayAMthI ? devatApaNuM pAmIne zuM phAyado kADha? mamatAbhAva coMTADanAruM devatApaNuM maLe te tamAro mArIne meTuM lAlacoLa thayuM. temAM tatva nahi. mamatAbhAve maLeluM devatApaNuM bhUta karI de. devapaNAnI kharI suMdaratA zAmAM? zAstrakAe be vastu jaNAvIH 1. gati, 2. pratyAgati. dharmanuM sArApaNuM jaNAvatAM be vastu jaNAvI. manuSyabhavathI anaMtara devapaNuM maLe te gati. devapaNuM bheLavIne AryakSetra, paMcaMdriyapaNuM vageremAM AvavuM te pratyAgati. dharma ArAdhanA karavAvALAne gati, pratyAgati suMdara heya. pratyAgatinI suMdaratAmAM kharI khUbI che. gatinI gatimAM meha che. te muMjhavanAra che. devagatimAM gayA chatAM pratyAgati bagaDI gaI. pRthvIkAya AdimAM utarI gayA te devapaNAmAM zuM meLavyuM? devapaNAnI kharI suMdaratA e pratyAgatinI sundastA upara AdhAra rAkhe che. pratyAgatinI kimata have dhyAnamAM Avaze. devatAne pratyAgati suMdara maLavI muzkela. sadharma, IzAna devaleke gayA tyAMthI ekedriyamAM UtarI gayA te saudharma devalekamAM zuM? je pratyAgatinA nAme zuddha sthiti devatAne maLavI muzkela te zuddha sthiti manuSya laIne avatarela che. daridra paNa bharapUra khajAno laIne Ave che khAlI kema? ApaNe enI kiMmata gaNI nahi, paNa bharapUra khajAne Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40. nagnatA aMgenI mAnyatA 415 laIne Ave che. zrImaMta pAMca paisA raLe temAM eTalI badhI kiMmata nathI gaNate. garIba heya, UMce na caDhaye hoya, te kiMmata gaNe. A akhUTa bhaMDAra daridrane chokare laIne AvyuM che. je pratyAgati devatAne maLavI durlabha, te uttama kuLa vagere laIne AvyA che. anaMtA jIva ekaThA maLatA hatA. ekaThA maLIne udyama karatA hatA, tyAre sUkSama zarIra meLavI zakatA hatA. AgaLanA asaMkhyAtamA bhAganA sUphama zarIranI kaMpanIne hissAdAra hate. anaMtA bhAgIdAremAMne eka sUma nimedanuM zarIra, AMgaLAnA asaMkhyAtamA bhAganuM. anaMtA jIvo maLatA hatA. te zarIra banAvatA hatA. temane A A jIvanuM gotra dekhIe te A che. AvI sthitivALAe atyAre bAdarapaNuM, trasapaNuM paMcaeNkriyapaNuM, saMjJI paMceMdriyapaNuM meLavyuM che. e vagere laIne Ave che. e daridra A sthitie caDhele che. tene khyAla ja AvatuM nathI. motInI guNa upara caDhelI kIDI dekhe ke khAlI bhaTake che. A jIvane puNyaprakRtine vicAra na Ave te kAMI nathI ema mAluma paDe. jhaverIne khyAlamAM Ave ke A guNa zAnI ? puNayaprakRti je maLI che tenI. tene jovAnA camAM caDhAvIe te mAluma paDe ke jIva keTaluM laIne AvyuM che? saMjJI paMcendripaNAnI zakti, AryakSetra vagerenI zakti laIne Ave che. ekake zakita ahIM meLavelI nathI. putra ne suputramAM phera che ? vepArI paradezamAM kamAya, dezamAM te amanacamana kare. A bhavamAM te A jIva lAveluM bhegave che. paradezI musAphara paradezathI kamAI karIne lAve, dezamAM beTho beThe khAya. parabhavathI kamAIne lAvele te khAdhA kare che echuM kema thAya che? tene vicAra AvatuM nathI. bApathI adhika thAya te suputra. bApanuM meLaveluM phanAphAtiyA kare te kuputra. parabhavamAM meLaveluM Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 SoDazaka prakaraNa darzana ra te 3 vanA pahelA AvI jAya phanAphAtiyA kare te kuputra gaNAya. navuM karyuM meLavIe chIe tene vicAra kare. je TakAvyA vinA pahelAnuM raLeluM khAya te rAMDarAMDa karatAM bhUDe. rAMDarAMDanA hAthamAM milkata AvI hoya, te vyAje mUke mUDI khAvA na de, vyAjamAMthI pUruM kare. ApaNe maDImAMthI khAIe. parabhavanuM manuSyapaNuM, paMceMdriyapaNuM, AyuSya bhegavatA jaIe, navA meLavavAnuM kArya na karIe te rAMDarAMDa karatAM bhUMDuM. jyAM sudhI saMsI pacaMdriyapaNuM meLavI le tyAM sudhI rAMDarAMDa karatAM sArA nahi. milakata rAkhIne nirvAha karyo temAM vaLyuM nahi. marada zAnI upara ? masAle meLave. tema ApaNe kharekhara marada tarIke rahevuM hoya te AvatA bhavanI uttama gatine masAle meLavavo joIe. gharane mAlika lAvI Ape te rAMdhI Ape. parabhave bAMdheluM te pakavIne khAtA jaIe chIe. navuM bharavAnI vAta nathI. pahelAM e vicAra Ave joIe ke manuSyapaNAnI gatithI nIce UtaruM nahi. maLelI milkatane vAparatAM zIkhe have kyAM UtaravA mAgIe chIe? vAgharI vADe jAya che te maravA jAya che, tema dhArIne jatI nathI. gaI te maravA gaI ema kahevAya, tema ApaNe mAyA-prapaMcarahitapaNe vartavAvALA na rahIe, pachI kahIe manuSyapaNuM na choDIe te zuM kAma lAge? dayALupaNuM na rahe, mAyArahitapaNuM, saraLatA na rahe te pachI manuSyapaNuM sAravAne dhaMdhe. manuSyapaNuM maTI mikta maLelI che. tene uDAvI nAMkhe nahIM. uDAvI nAkho te pAchA kayAre pharI meLavaze ? uDAvavuM, navuM na meLavavuM te kulIna chokarAne zobhatuM nathI. A uparathI eka ja vAta nakakI karI ke dareka jIva manuSyapaNAmAM janme che. te khajAne laIne Ave che. te khajAnAne upaga karyo? Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40. nagnatA aMgenI mAnyatA 417 kiMmatI hIrAne khyAla karyo nathI. bAdara, trasANA, paMcendriyapaNuM karatAM mana maLyuM te jabarajasta kiMmatI che. te ghaNuM ja ochA manuvene maLe che. manuSya thayA, mana na meLavyuM te? saMmUrchAima manuSya kahevAya. mana emane maLeluM nathI. e mana ApaNane maLeluM che. mananA mAlika ApaNe. have manane upaga kema thAya che, tene vicAra karIe. te ApaNane dhyAnamAM AvatuM nathI. Ad, rodradhyAnarUpI mUtaranA kuMDAmAM moTuM na ghAle mUtra ane amRtanA be kUMDAM ApaNI AgaLa paDelAM che. khAmIne lIdhe mUtaramAM meM ghAlIe chIe. A meDhAthI amRta pI zake tema che, chatAM Ad, raudra yAnanA sUtaranA kUMDAmAM meM ghAle che. Aste dhyAna kene kahevuM? jAnavara mUtaranuM kuMDu vaje che, te pachI mUtaranuM kuMDuM kone kahevAya te na jANe te nirvaje te kayAMthI? duniyAmAM "eI re, e bApa re!" kahe tene ArtadhyAna kahe che. rokakaLATa karavAM tene ArtadhyAna kahe svapnamAM ArtadhyAnane vicAra nathI AvatuM. pAMca Indriye, sparza vagere viSaye sArA maLyA hoya, tene meLavavA mAgIe te badhAnuM nAma ArtadhyAna. kUMDAthI meM bahAra nIkaLe che? ArtA, raudra dhyAnanA mUtaranA kuMDAmAMthI moTuM bahAra nIkaLe che ? rAta divasa ISTa rasa, gaMdha vagerenI tathA ISTa sparza vageremAM jatAM. pAcho vaLI vakaryo uMdara-keLa. uMdara vakare eTale keLa. ISTa spaza vagerenA vizenI prIti karatAM AgaLa gayA te aniSTa rasa vageremAM rasa vageremAM aprItimAM gayA. uMdara vakaryo, keLa thaye. ISTa viSaye AvavAne ciMtA, aniSTane khaseDavAnI ciMtA te baMne AdhyAna. Ad, raudra dhyAnamAM moTuM ghAlavuM te mUtaranA kUMDAmAM moTuM ghAlavA jevuM che. zabda kaThaNa paDe che, karavAnI chUTa. 27 Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 SoDazaka prakaraNa darzana amArI jIbhe tALAM. ISTa-aniSTanA viSayenA vicAramAM rAtadivasa guMthAvuM, tene aMge upadeza denArane meDhe tALAM mAravAM. kathanI kaDavI lAge che, kAraNa kaDavI lAgatI nathI. kalyANa cAhate hoya te karaNI kaDavI lagADa. rega batAvanAra vaidyane dhela mAre te roga ja nathI, tema satya kahenArA tene aMge duHkha lagADIza te zuM vaLavAnuM? bAhya rega kADhavA karatAM atyaMtara rega kahe tame ISTa viSaye taraphanI prIti, aniSTa viSe taraphanI aprIti cheDe te koI divasa kahevAne vakhata na Ave ke mUtaranA kuMDAmAM meTuM ghAle che. kupaTya karIne tAva lAvI beTho che, pachI DekaTara, vaidya nADI joIne kahe che tAva Ave che, te DekaTara, vaidhane vAMka zuM ? reganI upara aprIti na thAya ane vaidyane TheSI thAya te paravAryo. upadezane dveSI thAya, viSayane dveSI na thAya te paravAryo. zarIramAM kaI paNa vedanA te vedanA kyAre maTe tene vicAra te AdhyAna. ISTa viSayane meLavavAnA) aniSTane dUra karavAnA vicAre te ArtadhyAna. keInuM nANuM jame karyuM che. ugharANI Ave tyAre manamAM thAya ke jyAre dukAnethI UtarI jAya, tema rega leNuM levA AvyA che. karma kema khapAvuM te vicAre. leNadArane pagathiyethI UtaravA mAge che te beImAnI. karmI-pApa bAMdhyAM te bhegavavA rega Avyo. je ISTa viSe tarapha mananuM devuM, aniSTathI kaMTALavuM, vedanA haThavAnA vicAre te ArtadhyAna, putrajanmane divase pika mUke te kaI sthitimAM ApaNane nirjarAno vakhate revAnuM thAya che. gumaDAM thAya che tyAre zuM thAya che? sanaskumAranuM AkhuM zarIra rege bharAI gayuM che. keTa gaLate, AMgaLI suddhAM cakakhI nathI. devatA kahe che-"tArI davA karu? te vakhata kahe che: "mArA aMdaranA reganI davA kara. bahAranA roganI davA huM karI zakuM chuM." ApaNe davAne mATe Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30, namratA aMgenI mAnyatA 419 doDAdoDa karavAvALA, A davA meDhAmAM bharI che tenA upayoga hi karavAvALA. ApaNe tAve taraphaDavAvALA paNa gaLatA koDhamAM jenu` rUMvADuM hAlatu nathI. thUMka lagADavuM te meAMmAM davA che. AvI sthitimAM je sahana karavuM te Atmadhama mAne che. kayI sthitimAM AtmA rahevA joIe ? meAkSa emane ema joie che. jAnamAM javu che. vahe DhoDAvavI che. emanA sAdhele mekSa ApaNe levA che. sahana karavAnI vAta Ave te meDhuM chupAvI devu che. vedanA maraNAMta hAya, agara herAna karavAvALI hAya, tene dUra karavAnA vicAra karavA te Atta dhyAna. sAdhue davA kayA hetuthI karAve che? eka zaMkA jarUra thaze ke sAdhue davA kema karAve che ? sAdhue Atta dhyAnamAM gayA ? ApakI chAza mIThI, pArakA dUdha khaTTA. paNa sAdhu devA karatAM kayA pariNAma kare che? sAruM thavA mAtrathI chUTI ApI nathI. kAI paNa apavAda padane sevanAro kAI paNa davA karAvanAra, kAI paNa AlaMbana lenArA muni A vicAravALA hAvA joie ke samyagdarzana, jJAna, cAritrarUpI je mAga tene viccheda thatA aTakAvIza. vedanA khaseDIne karavuM zuM ? dhanamAla milkata bhegAM karavAM che ? "khAyaDInuM rakSaNa karavuM che? samyagdarzana AdinuM rakSaNa karavA kaTibaddha thaIza. traNemAM prayatna karI zake tema thaIza. jinezvaranA AgamAne bhaNIza. mAnA avicchedya, abhyAsanA vicAramAM jee lIna rahyA hAya tene rAga abhyAsamAM vighna karanAra mAluma paDe. tamane vepAra thatA nathI, ugharANIe javAtuM nathI. rAga khase tenAthI je nirA thAya, tenA karatAM abhyAsathI nirjarA meLavI lauM, badhA bhaNavAvALA na hAya. AkhA samudAyane nItithI calAvIza. AcAya, khALa, glAnanI sevAmAM, tapa upadhAnamAM udyama karavAvALA thaIza. AvI rIte AlaMbanapUrvaka apavAda padane sevanArA te badhAela konA nAza kare che. dhama sAdhananI apekSAe sAdhuone davAnI chUTa. Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa dezanA manarUpI bhUtane palavAra navarAza na Apo STinI IcchA, aniSTanI aprIti; vedanAthI dUra rahevuM te ja AttadhyAna nahi, te bhavAMtare maLe, te AttadhyAna. manarUpI aNumUla motI kAnI koTe khaMdhAyu che? kAgaDAnI koTe kha'dhAyu che. Anta dhyAna raudradhyAna kAgaDA che. AttaraudranA cAra cAra pAyA. mana kaI jagyAe. jAya che ? karavu zu? mana cIja evI che ke lAkha kharacIne lIdhelu'bhUta. 420 zeThiyAnA chokarA hatA. teNe bhUtanA parAkrama sAMbhaLyAM haze. ekake parAkrama dekhyu nahi. traNe jAtanI vastu je hATe maLe te jagyAnuM nAma kutrikA'Na. zeThiyAnA chokarA kutrikANe gayA.' tAre tyAM traNa jagatanI vastu maLe che ke nahi? bhUta che ke nahi ? che te lAva. " bhUta upara AkhI dukAna cAle. lAkha besaze. chokarAe lAkha. kabUla karyAM. ka'pAu'Dara jherI davA Ape to poijhana lakhe che, 'bhUta ApavA taiyAra chuM. je kAma agharAmAM agharu' kahe te palavAramAM karI nAMkhe, kAmA na bhaLAve te tAruM nakhAda kADhaze.' , zeThanA chokarAe vicAyu ke sAruM karyuM. kAma bhaLAvIe te palamAM kare, na bhaLAvIe to avaLuM paDe. akkalathI AMjI jAya te na pAlave teNe. kabUla karyuM" ane lAkha rUpiyA ApyA, bhUta lIdhuM. ghera AvyuM ne vicAra karyAM, 'karavuM zuM ? je kAma batAve te palakamAM kare. ' vADAmAM kUva khAdya, upara vAsa khAMdha; dorI bAMdha, hAMlluM khAMdha, kANuM kara, vADakA lAva' e pramANe khadhuM karyuM. je vakhate kAma khatavu te karavuM. je vakhate kAma na batAvuM te vakhate tAre vADakA laI, kUvAmAM utarI, pANI lAvI A hAMllAmAM nAkhavuM. dhyAna rAkhavuM ke kANuM na purAI jAya. bhRta zuM kare? bhUtane ghera bhaDakAmaNu AvI. vANiyA akkalavALA hatAH tethI te ghere bhaDakAmaNu na lAvye. karAjA pAsethI manarUpI bhUta vecAtuM lIdhu, tenI tAkAta tA Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40. nagnatA aMgenI mAnyatA kara1 mUhUrtamAM mekSa ApavAnI che. navaruM paDe te nadI kADhe tevA manane zuM karavuM? vANIAe kUve khedAvI hAMlluM seMpI dIdhuM tema manane navapadanuM dhyAnarUpI hAMlluM meMpI devuM te bhUtane ghare bhaDakAmaNa thAya. "mA vize cAre prakAranA dharmanI aMdara bhAva kahevAya che. te manane aMge bane che. mana te mArI pAse che, uchuMbala choka hoya, tene kabaje rAkhave muzkela, ema AtmAnA gharamAM mana uchuM khala, ulaMTha che. manane jItavuM ghaNuM muzkela che. hAthI cAhe te jabare hoya paNa aMkuza AgaLa rAMka. aMkuza ATaluM nAnuM hoya che. mana AlaMbana AgaLa rAMka, ucachuMkhalatA, ulaMThatA bhAgI jAya. ene AlaMbanamAM na joDIe te te jItavuM muzkela. A manane kabajAmAM rAkhavA mATe navapadanA AlaMbanathI dhyAna karavuM. manane kevI rIte rekavuM te zAstrakAroe samajAveluM che. je manane kabajAmAM rAkhaze te A bhAva parabhavamAM maMgaLamALA pAmI mikSasukha pAmaze. suvarNane suvarNa tarIke jAhera karatAM cekasIe pittaLa ane pittaLanA vepArIonI darakAra lavaleza karavAnI nathI. tevI rIte dharmane dharma tarIke jAhera karatAM dhamae adharmane ane me adhamanI aMzabhara paNa zarama rAkhavI na pAlave. Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BSWERS tIrthakaronI mahattA MiESSASSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS tIrthakara dhama ke adharma pedA karatA nathI zAstrakAra mahArAjA kalikAlasarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja bhavya jInA upakAra mATe viSaSTizalAkApuruSacaritrane racatAM thakA jaNAve che ke paMdaramA dhamanAthajI mahArAja bhavya jIne dharmopadeza detAM ke dharma samajAve che! cevase tIrthakaranA zAsanamAM dharmane pharaka nathI. sarva tIrthakara saMvara, nirjarAne dharma kahenAra ane pApane ja AtmAnuM baMdhana gaNAvanArA che, te pachI phalANA bhagavAne dharma kahyo e kahevAnuM tatva zuM ? akSara ja vAMcavA che te cAhe te sUryanA taDakAthI, cAhe te agnithI, cAhe te dIvAthI vAMce. sUryanA ajavALe vAMce te akSara judA che? chANanA devatAe vaMcAya te akSara judA che? akSare te ekasarakhA dekhAvAnA che. cAhe game tethI de. sarva tIrthakaroe saMsArathI uddharavA mATe dharma kahyo che te pachI. vIsamAMthI cAhe teNe kahele che. dharmamAM bheda nathI, pachI "phalANA tIrthakare dIdhele upadeza, ema judA upadeza zAnA? tIrthakara bhagavAnanA dharmamAM pharaka nathI. cAhe te taDake dekhe tee lAbha, chANAnA. tApathI dekhe tee lAbha ane dIvAnA ajavALAe dekhe tee lAbha. tema dharma, adharma jagatamAM je svarUpe che, te svarUpe tIrthakara kahevAnA che. te pahelA kahe tee e. bIjA kahe to e e. bIjA leke Izvarane karyo, banAvyuM kahe che, Izvare dharma banAvyuM ema jaine kahetA nathI. anaMtI covIsIne aMge anaMtA che. ekake tIrthakare dharma banAvyuM nathI. tIrthakara jagyA e pahelAM keI cerI karatuM hatuM tenuM pApa nahatuM Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41. tIrthakarenI mahattA 423 lAgatuM? evI ja rIte tIrthakaranA tIrtha pahelAM, janma pahelAM kaI hiMsA na kare te dharma thAya ema na hatuM ? hiMsA na kare te dharma e nakkI. ahiMsA karaze te dharma thAya; je A vastu mAnI laIe te tIrthakara zAsana calAvyuM na hatuM tyAM sudhI pApa paNa lAgatuM na hatuM? tIrthakare dharma adharmane pedA karyA hoya te Ama mAnavuM ja paDe ke tIrthaMkare jyAM sudhI dharmane pedA nahete karyo, tyAM sudhI hiMsA na kare, te paNa dharma thatuM ja nahotuM. hiMsA kare tene pAya na hotuM thatuM ema mAnatA nathI. tevI rIte tIrthakare ja dharma, adharma utpanna karyA ema paNa mAnatA nathI. ApaNe te tIrthakare dharma, adharma kahyA ema mAnIe chIe. dharma pedA karyo ema paNa mAnatA nathI. AmAM eka ja akSarane pharaka-banAvyuM. paramezvare dharma batAvyuM ema ApaNe kahIe chIe. paramezvare adharma batAvyuM. jainanA siddhAMtamAM ane anya lokeAnA siddhAMtamAM eka ja akSarane taphAvata che. paNa ekake AkhuM cakakara pheravI nAkhyuM. te mATenuM eka daSTAMta dIva padArthane dekhADanAra che; banAvanAra nahi rAtrine vakhata haya, kinArA pAse beThA hoya, kAMkarI pAtharI heya, hIre nIkaLI gaye. aMdhArAmAM hIre, ane kAMkarI banne sarakhAM. evAmAM dI lAvIe tyAre kAMkare kAMkarArUpe ane hIra hIrArUpe oLakhAya. dIvAe kAMkare batAvyuM, hIre batAvyuM. dIvAe hIrAne banAvyuM nathI, kAMkarAne banAvyuM nathI. tema A jagatamAM jyAre hiMsA vagere banatAM hatAM tyAre pApa banatuM hatuM. ane jyAre hiMsA vagerethI nivartatA hatA tyAre te paNa dharma banate hate. jema dIvAe kAMkare ke hIre banAvyA nathI, paNa dIvAe te dekhADI te dIdhAM, tevI rIte tIrthakarae dharmane na banAvyuM nathI, adhamane na banAvyuM nathI. dharma te anAdikALathI cAlu ja che, bIjA dharmothI anAdi na thavAya Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 SoDazaka prakarNa darzana bIjA dharmo Izvare banAvelA. Izvare na khanALye tyAM sudhI anAdina hato. banAvelI vastu anAdinI hAya nahi, khIjAnA mata pramANe bIjAnA dharma anAdinA thaI zake nahi jaina dhama anAdinA thaI zake. jaina dharmAMvALAe kahyuM che ke bhagavAne dharma khatAo, adhama batAvyA. atAvavAmAM anAdinI vAta hoya. banAvavAmAM vAMdho. jaina dharma dharmanA anAvanAra tarIke paramezvarane nathI mAnatA, paNa batAvanAra tarIke mAne che. hiM'sA vageremAM pApa thatuM hatuM. hiMsA vagere rokavAmAM Ave temAM lAbha thatA hatA. sakALamAM dha, adharmanI A lAina cAlu hatI. tau kare tyAre navuM zuM karyu ? hIrA ne kAMkarA hatA paNa pelA jonArane gatAgama nahotI. tevI rIte ahIM A jagatanA jIve AraMbha, parigraha, viSaya, kaSAyamAM evA mAcyA hatA ke tene dharma, adhama nuM svarUpa vicAravAnA, mAnavAnA, oLakhavAne vakhata na hato. vakhatana hatA te bhagavAne oLakhAvyA. tethI uttapannatta tatta' daihitti muddAvA dhammA', C jainamatanA siddhAMta e che ke paramezvaranA kahelA dhama, paramezvaranA kahelA adhama,paramezvara te mAtra dhama,adhamane batAve che,manAvatA nathI. te pachI pahelA tIthaMkara khatAve temAM, vacalA khatAve temAM ane chellA khatAve temAM pharaka zu' ? dIvA mitradattano ke yajJadattanA hoya tee zuM ? hIrA ane kAMkarAne dekhavA che. dharma ane adharmIne dekhavA che, te cAhe te tIrthaMkara hoya ne ? pahelAnI dezanAmAM ghaTADo zuM ? chellAnI dezanAmAM vadhAre zu? te pachI phalANAnI dezanA ema kahevAnu kAma zuM ? nAtamAM lagnagALA hAya. pacIsa ghare lagna hAya. badhe paraNAvavAnA hAya paNa je vakhate jeneA mAMDavA hAya tenAM ja gIta gavAya. badhe mAMDave jAya to eka sarakhuM ja thavAnuM che. chatAM jene aMge mAMDavA hAya tene AgaLa levA paDe. tema tIrthaMkarAne dhama batAvavA che. temAM paNa A bAjunA pahelanA cakacakATa karIne Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41. tIkarAnI mahattA 425 hIro dekhADavA che, chatAM je khAjI dIveA dharIe te mAjInA pahela caLake. tema ahIM tItha karane badhI jAtanA dharma kahevAnA hAya. paNa eka eka mukhya karIne upadeza kahevAnA hAya. koIka vakhata kaSAyanI vAta mukhya hAya. koI vakhata brahmacaryanI vAta mukhya hAya. pANI karatAM agni nukazAnakAraka vadhAre dhanAthajIe dezanAmAM zuM jhaLakAvyuM ? te jaNAve che. badhAne upadeza sarakhA che. dharma, adhama oLakhAvavAmAM kraka nathI. je mAjI dIvA dharIe te mAjIneA pahela caLake. levaDadevaDamAM thaelu nukazAna maLI Ave. bajAramAM AsAmI tUTI. nukazAna thayuM. keTalAka dIrghadRSTivALA hAya te lAla thayA gaNe, e kema bane ? eka AsAmI tUTI, e bajAramAM nANAnA sa MkAca kare. dhIratAM vicAra kare eTale vyAjanA dara vadhe. eTale badhAnuM sATuM vaLI jAya. badhAne vadhAre vyAja thAya. nabaLA paDe temAM kamAi paNa thAya. A vastu samajIe tyAre je cAra Ane badalA thatA hAya te khAra Ane aDhalA devAvALA na maLe. ghalAI jAya temAM ADakatarI rIte kamAi jAya. sTImara DUbI jAya te koI vakhata bahAra nIkaLe, paNa agnimAM je maLyuM te pAchu na Ave. 1914nI laDAImAM dariyAmAM DUbyuM. te nIkaLe ! zatru lUTI gayA te nIkaLyu ! ekavu paDayuM, paNa je khaLI gayu, karoDo rUpiyA para devatA mUkAi gayeA te khalAsa. kRSNa mahArAjanI dvArakA AkhI khaLI gaI, temAMthI zuM maLyuM ? agni vaDe je nukazAna thAya te kAlAMtare peAtAne na maLe, na khIjAne maLe. A vAta ThasAvI le. AsAmI jAya che. pANImAM DUbI jAya te sarva kALane mATe cAlyuM gayuM, tema kahI zakAtuM nathI. agnimAM je vastu gaI te savakALane mATe gaI. nimaLa ane malina seAnA jevA AtmA A IMdriyadvArA khIjA hiMsAdi AzravAdvArA Azrava thAya, Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara6 SoDazaka prakaraNa darzana te kaI divasa sudhArI zakIe, paNa krodharUpI dAvAnaLa saLagAvIe tenuM nAmanizAna nahi. hiMsA jUTha vagere pApamAM taNAelAM, mAlakhAdhamAM gayelAM, paNa phUMkAI gayuM te nathI duniyAmAM, ke nathI dekhAvamAM. agni vaDe karAtA nukazAnathI A jIve sAvaceta thavuM paDe che, tema A AtmAmAM paNa dAvAnaLathI dajhAI jAo ne je nukazAna thAya te nahi dekhAvAnuM ne nahi duniyAnuM. arUpI AtmA che, eTale keI ene pakaDI zakatuM nathI. koI ene dhakko mArI zakatuM nathI. emAM aMgArA varasAvavAnI vAta karo te mAne koNa? aMgArA nAkhyAthI AkAza baLatuM nathI, tevI rIte arUpI AtmA koinA grahaNamAM AvatuM nathI, te pachI duniyAmAMthI gayuM kahe che e zuM ? AkAza aMgArAthI saLage nahIM tema A AtmAne saLagavAnuM zuM ? beMkamAM, kabATamAM agara tijorImAM raju thayelI lagaDImAM kALAza na hoya, paNa e bharose koI ema kahI de ke "jagatamAM sonuM kALAzavALuM na hoya te e bhUla khAya che. je mATIthI juduM paDyuM, tejAbathI zuddha thayuM temAM kALAza na hoya." paNa je zuddha thayuM na hoya tyAM vAta karIe ke beMkanI lagaDImAM so TacanuM sonuM hoya, te teNe senuM jANyuM ja nathI ema kahevAya. tema zuddha cidAnaMdasvarUpa, kaivalyasvarUpa A AtmA pare, temAM nA nahi, paNa ceka thaI, agnimAM jaI, tejAbamAM sudhI tyAre te so Tacane. tema A cidAnaMdasvarUpa khare paNa duniyA dArIrUpI mATIthI judA paDI jAya, tapasyAmAM gaLAI jAya, ane dhyAnathI svarUpamAM zuddha thAya tyAre te zuddha kahevAya. duniyAnA AraMbhakaSAyanI mATI.e te chAtIo kUTIne vaLagADavI che. tapasyAmAM tanmaya thavuM joIe. tIrthakara, gautamasvAmIne aMge sAMbhaLIe chIe. jenI tapasyAnuM varNana sAMbhaLatAM AtmA kaMpI UThe. khAtApItAM, haratAMpharatAM tapasyA bane te sahu karIe. agnimAM gALyA sivAya cekabA sonAnI cAhanA kone? caturane? catura manuSya agnimAM gALyA sivAya cekakhuM senuM Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. tIrthakarenI mahattA 4ra7 thaze e svapna paNa na mAne. tema A AtmA tapasyAnA tApamAM tapele thAya nahi te AtmAnA guNenI sAratA dhyAnamAM Ave nahi, tyAM pachI cArTara beMkanuM sonuM balavAmAM? kacarAthI dUra thayA vagara, tejAbamAM taLataLyA vinA se TacanuM sonuM bane nahi. tema A AtmA AraMbha-kaSAya mATIthI chUTe paDaye nathI, tapasyAthI trAsa pAmanAre, dhayAnanA tejAbamAM taDataDeye nathI, tyAM sudhI te zuddha kahI zakAya nahi. so TacanuM sonuM khANamAM paDayuM che te kahenArane mUrkha kahIe. dhULamAM ragaDAele AtmA zuddha cidAnaMda svarUpa nathI. dhULamAM ragaDoLatA bhavane beDe pAra kare che? zreNika mahArAjA ke kRSNa mahArAjAe kAMI nahetuM karyuM ane narake gayA ema? raja vaLagADI tenuM pariNAma e AvyuM; nahi te ATalA badhA bhaktane javuM paDyuM te pachI ApaNuM zI gaNatarI? zreNika banyA, citA jaLI. temAMthI "vIra ! vIra !' zabda nIkaLyA. je mahApuruSa tIrthakaramAM Ave tanmaya thaye hatuM, jene aMge baLatA zarIramAMthI vIra zabdo nIkaLyA te keTale tarabaLa thaye hate ! deva, guru, dharmane aMge te evA taraboLa hatA ke jethI citAmAMthI paNa temaja nIkaLe. e zreNikane abhayanI dIkSAne prasaMga puravAra kare che. A abhiyakumAranI dIkSA ane mahArAjA zreNika mahAvIrane cauda hajAra celA chatAM abhayane cele na karyo hata te zuM nakhkhoda javAnuM hatuM ? abhayane dIkSA na dIdhI hatI te magadhane gAdIpati hata zreNikane vALa vAMke nahato thato. te abhaye dIkSA lIdhI, te pachI keda. zreNika mahAvIranA aMge keTale saLagI je joItuM hato? eka cele na karyo hota te zuM javAnuM hatuM? bhagavAna mahAvIrathI keInI upara naMkhAya tema nathI. hAlAprahAsAnAM mAdaLiyAM gaLe paheryo ja chUTake, zreNikanI AvI sthiti thaze ema jANIne ja abhayane dIkSA ApI, zreNikane rAjabhraSTa karaze, kedamAM nAkhaze, Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakarNa darzana seA seA koyaDA mAraze, e badhu' mahAvIrane mAluma zreNikane hIrA cUsIne marI javuM paDaze te paNa jANatA hatA. AvA bhagatane ghera AvI dazA ? bhagata kevA ? mahAvIranA AkhA zAsanane aMge dekhIe tA zreNika eTale bhaktaniSTa enu` rAja javAnuM jANe chatAM, temaja hIro cUsIne marI javuM paDe te jANe chatAM abhayane dIkSA devAnuM na De, to bhagavAn kevA ? abhayakumAra hAjara hatA tyAM sudhI zreNikanA vALa vAMkA koI karI zakayA na hatA. ceDA mahArAje zreNikane kahyuM: 'tane kanyA ApIe?' A vakhate sura`ga phADIne kanyA lA, abhayakumAra keve bhakata haze ke ATalo asa'tASa zreNikane rahe te abhayane jarA khamAtuM na hatuM? ceDA mahArAjAnI marajI viruddha suraga phoDIne cellaNA pakaDI ANI. e abhayakumAre dIkSA lIdhI tyAM pachI satAmaNI ekake bAkI nahi. have AkhA dezanA khabbe karoDa manuSyanA ghANa nIkaLI gayA. 19 rAjyAne jogaNIo khAI gaI, kANike laDAI karI, te sa'grAmamAM 19 rAjyAne jogaNIoe khAdhAM. e mahAvIra jANatA hatA chatAM zuM joine abhayane dIkSA ApI ? eka abhaya na heAta te zu ? A vicAra zreNikane Ave te tenu samakita saDI jAya ke khInnuM? kSAyika samyaktvanA ghaNI mAnyA. viti na lIdhI paNa keTalA dRDha rahyA te joyuM ke nahi ? mahAvIrano bhakata zAne aMge? rAja devAne aMge nathI, meAta bacAvavAne aMge bhakata nathI. saMsArathI tAravAnA rastA dekhADanAra tarIke bhakata. ATalI sthitie zreNika gayA te koI vakhata dhyAnamAM lIdhuM ? nAkArazI sarakhI na karI ne tItha 'kara thaze ema badhAM kahe che, paNa upalI vAta kAie dhyAnamAM lIdhI ? 428 paraNavA mATe yud, paNa dIkSA levaDAvavA mATe taiyAra je kRSNa mahArAja koi kuMvarI khAlikA vize sAMbhaLe, tyAMthI game te karIne tene upADI lAve. hada vaLI gai, evI lIlA ke hava tarIke gaNA paNa pravRttivALA tA hatA. subhadrA satyabhAmA, rUphimaNI vakhate zu Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41, tItha karenI mahattA 429 thayuM te zAstranAM pAnAM bahAra nathI. AvI rIte je strIone paraNavAne mATe na gaNe kuTuMbane, na gaNe mAbApanI darakArane. je gamI te tene ApavI joIe. cAhe te duniyA pAyamAla thaI jAya. enI bahena, beTI muMDAvIne besI haze tenI zI sthiti thaI haze? A manuSya pitAnI vaha, chekarI, chekare dIkSA levAnuM nAma le te varaghoDe caDhAve. dIkSA denArane page paDe. dikSA lenArane page lAge. AtmAnI yI sthiti haze? tame te kaNabInA bhAI che. kaNabIne kahyuM ke tuM mahAjananuM mAna. kaNabIe kahyuM: "mahAjana mArA mAthA para paNa khIlI mArI khase nahi." tema dharma. emAM AtmAnuM kalyANa che, jinezvara uddhAra kare te kharI, vAta paNa mArA kuTuMbamAMthI dIkSA le te na bane, dharmanI vAta sAcI, kharI paNa mArA kuTuMbanI vAta cheDIne. mAre cheka tyAgI thavA mAge te vakhate AkAzapAtALa eka karI nAkhuM. gAmamAM ghara nahi tenI A sthiti, paNa vAsudevanI sthitimAM hota te zuM thAta? mArA kuMvarane, mArI rANIone dIkSA ApI evuM vAsudevane AvyuM hatuM te? e nahatA kaNabI. deva, guru, dharma kabUla paNa A saMgaThImAM te eka ke maravI na joIe. kRSNa mahArAjanI mahattA upara jAuM chuM. je strIne aMge ATalI badhI laDAI karanArA te strI dIkSAnuM nAma le tyAre varaghoDe caDhAve, DhaDhare pITAve. mArAthI nathI banatuM paNa je dIkSA levA mAgate tenI muzkelI dUra karAvIne dIkSA apAvuM. mArI gharavALI dIkSA dIkSA le evI judI kalpanA te tame karI juo. are ! kalpanAnI sAthe kIDe khadabade che. e sthiti vicAre, pachI bele ke kRSNa mahArAje temaja zreNike zuM karyuM? tethI tIrthaMkara thaze te vicAre. prasanacaMdrane te mukuTa na hatuM tethI aTakyA. tame te khAsaDuM laIne UbhA thAo che. avaLo prazra parIkSA mATe tema anArya deza parISaha mATe mULa vAta para Ave. dAvAnaLa saLagate ela. dAvAnaLa krodha che. tene aMge dezanA detAM kahe che ke mahAvIra arihaMta thaze paNa Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 ja paDazaka prakaraNa darzana kevA? zUra saradAra khUNAmAM beThe beThe "AvI jA ema kahe nahi. e te zatrunI je bAju bUma hoya tyAM jAya. tevI rIte A zramaNa bhagavAna mahAvIra krodhane kADhavA mATe jhajhumyA kyAM sudhI? jANI joIne kodhanAM kAraNe UbhA karyA. AvI paDelAMnI sAme jhajhUmyA eTaluM ja nahi paNa sAmAnya parIkSA ane barobara parIkSAmAM pharaka paDe che. avaLe raste laI jaIne chokarAnI parIkSA kare che. pite khoTuM bolIne 61 ekayAsI ema bolIne pUche tema A A AtmA jItavAvALe thayo ke nahi? krodha asara na karI zake mATe mahAvIre avaLA rastA levA mAMDayA. saMyama sAdhanA karatAM vicarAya temAM muzkelI Ave te sahana karavI paDe te sIdhe raste. kAkA kAnajInuM rAja che. evI jagyAe pite jaIne UbhA rahe che. magadha dezamAM Dagale ne pagale sanmAna, bhakti-e magadha deza tene mUkIne anArya dezamAM vicaravA mAMDyA. ekake mAryA vinA mUke evuM nathI, keI bacAvanAra nathI tevI jagyAe mahAvIra gayA. te 61 ekayAsIvALA rastA ke bIje? A AtmAne cakramAM nAkhI denAra tevI dazAmAM homI dIdho. luhAra mAravA Ave te bacAvanAra AvI jAya te choDIne "ghe maravA TANe te vAgharIvADe jAya." bhagavAna jANI joIne anAryone dezamAM jaIne UbhA rahyA. anADInA oThA nIce UbhA rahyA, kemake, parIkSA karavI hatI. jyAM nirNaya thaye ke pachI cAhe teTale agni paDe chatAM bhaDake na thayuM tyAre nirNaya thaze ke baLavA vALI cIja nathI. saMgama devatAnA upasargamAM, anAryonA upadramAM nirNaya karyo ke krodha gayo che, gayelA krodhane bolAvI bolAvIne pitAnI kSamAnI parIkSA ApatA hatA te pachI te mahAnubhAva! tamane prasaMge pAta parIkSA devI paDe temAM zuM thAya? bhaviSyamAM mahAvIra mahArAjA kSamAne mATe anArya dezamAM jaze paNa tamAre te ghera beThe kSamAne prasaMga AvI paDe che. tene sahana na kare tene artha zo ? jene AgaLa maTI parIkSA ApavI che te pitAnA AtmAne parIkSAmAM utAre. ADe hAtha mUkIne jue, pitAnA AtmAnI copaDIthI parIkSA le te pachI copaDI vagara parIkSA de. krodha e dAvAnaLa-e sarvadAhaka agnine zamA, AtmAne parama zAntimaya kare. ATaluM samajIne je AtmAne zAtimaya karaze te mokSasukha pAmaze. Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyA che khyA mAnavajIvananI sAcI mahattA 08 anaMta bhAgIdAravALI kaMpanI he Atmana ! je uttama sAmagrI tane prApta thayelI che, tenI saphaLatA karavI e tArI sarvottama pharaja che. bAhya daSTie kadAca tArI pAse kazuM paNa na dekhAtuM hoya, udarapUrtAinA paNa phAMphAM hoya, zarIra DhAMkavA pUratAM vastrane paNa saMga na hoya te paNa eTalA mAtrathI tuM jarApaNa muMjhAIza nahi. "mArI pAse evI kaI sAmagrI che ke jenI huM saphaLatA karI zaku" evA bAhya daSTinA pAmara vicArone tArA aMtaHkaraNamAM sthAna ApIza nahi. bAhyadaSTine dUra karI jarA AMtara daSTi tarapha khyAla ApIza te "anya anaMta AtmAonI apekSAe te ghaNuM meLavyuM che ema tane lAgyA sivAya nahi ja rahe. eka vakhata tArI e sthiti hatI ke tAruM zarIra tArA AtmAnI apekSAe hAla je svataMtrapaNe tane maLyuM che, eTaluM svataMtra zarIra na hatuM. eTaluM svataMtra zarIra prApta karavA jeTaluM punya tArI pAse na hatuM. paraMtu jema ghaNA bhAgIdAre bhegA thaIne, lAkha athavA jhADanI rakama bhegI karI eka kaMpanI kADhe che ane te kaMpanImAM rakama ApanAra dareka vyaktine aMze aMze jarUra hiro hoya che. te pramANe anaMta jIvonI bhAgIdArIvALuM eka zarIra tane maLeluM hatuM, e eka zarIramAM tAre amuka ja hisso, ane te paNa eTalI badhI parAdhInatAvALe ke e eka zarIranA bhAgIdAra bIjA anaMta AtmAo. jyAre te AhAra grahaNa kare tyAre ja tArAthI AhAra laI zakAya. e bhAgIdAra anaMta jIve jyAre zvAse zvAsanI kriyA kare tyAre ja tArAthI te kriyA thaI zake, eTaluM ja nahi paraMtu eka sAthe utpanna Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAra SoDazaka prakaraNa darzana thayelA e bhAgIdAra AtmAo e zarIrane choDe arthAt mRtyu pAme tyAre tAre paNa te zarIrane tyAga karavo paDe eTale ke maravuM ja paDe. ATalI parAdhInatA chatAM paNa e zarI carmacakSuthI joI paNa zakAya nahi eTalI sUkSmatAvALuM. A zuM jevI tevI parAdhInatA gaNAya? prazna -jeNe zAstrakAra mahArAjA sUkSma nigedanA nAmathI saMbaMdhe che. sUkSmanigodamAM ekI sAthe utpanna thayelA anaMta AtmAo zuM ekI sAthe ja maraNa pAme? uttara-sUkSma nigadarUpa te zarIramAM je je je vakhate eka sAthe utpanna thayelA che. eka sAthe utpanna thayelA anaMta che pikI enA mRtyumAM anantanuM mRtyu thAya te barAbara che, paraMtu sAthe sAthe eTale khyAla rAkhavAnI jarUra che ke e sUma nigodamAM amuka amuka vakhate amuka anaMta jIva utpanna thayA bAda jyAM sudhI te ja mRtyu na pAme tyAM sudhI bIjA cha utpanna na thAya tema samajavAnuM nathI, paraMtu te eka ja vivakSita nigodamAM pratisamaya anaMta anaMta nI utpatti ane anaMta anaMta jIvenuM vana maraNa cAlu ja hoya che, arthAt eka nigedarUpa zarIramAM je anaMtAnaMta jIve che temAMne anaMta jIvamaya eka asaMkhyAtame bhAga pratisamaya maraNa pAme che, ane te sthAne anaMta jIvamaya bIje asaMkhyAtame bhAga utpanna thAya che, ane te pratisamaya utpanna thatA anaMta che te zarIranA pudgalene temAM rahelA anya anaMtAnaMta jInI mAphaka grahaNa karIne pitAnA zarIrapaNe pariNAve che. kahevAnuM tAtparya e che ke-te eka sUkSma nigodarUpa zarIramAM vivakSita samaye je anaMta che utpanna thayA che te badhAya anaMta nI AhAra, zvAsozvAsa, maraNAdi kriyA sAthe hoI zake che, paraMtu AgaLa pAchaLanA samayamAM utpanna thayelA-thanArA ananta jenI AhArAdi kriyA vivakSita ananta nI AhArAdi kriyA sAthe hevAne saMbhava nathI. Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42. mAnavajIvananI sAcI mahattA 433 rakhe meLaveluM cAlyuM na jAya ! ATalI vastu samajyA bAda ApaNe mULa vastu upara pAchA AvIe. he bhAgyavAnuM ! upara jaNAvelI avarNanIya parAdhInatAmAM anaMta kALa vyatIta thayA bAda bhavitavyatAnA ge tAro AtmA kAMIka AgaLa vadhe, sUkamapaNuM dUra thayuM, ane bAdara nigAdapaNumAM dAkhala thaye. carmacakSuthI dekhAvA yegya tAruM zarIra banyuM; paraMtu prathamanI je eka sAthe AhArAdi grahaNa karavAnI parAdhInatA hatI, te haju dUra thaI nahi, tyAMthI punaH AgaLa vadhatAM-bAdara nigodamAMthI sUma pRthvIkAyAdimAM tuM AvyuM. tyAM tene svataMtra zarIrane vega. te the, samakALe AhArAdi kriyAnI je parAdhInatA hatI te dUra thaI, paraMtu e zarIranuM eTaluM sUkSmapaNuM hatuM ke tyAM paNa jagatanA vyavahAramAM AvavAnI yogyatA tArAmAM na AvI, atyAra sudhI eka ja zarIramAM anaMta jIvenI sAthe rahevApaNuM hatuM tethI "gaI kA: e eka vacanane nirdeza thai zakate na hatuM, paraMtu eka zarIramAM ananta cha sAthe levAthI je nISA: e pramANe bahu vacanane nirdeza karavAmAM AvatuM hatuM. sUkSma pRthvIkAyAdimAM AvyA bAda mAM gava:" e ekavacanane nirdeza karavA mATe tArAmAM lAyakAta AvI, ATalI lAyakAta AvyA chatAM paNa sUkSmapaNane aMge carmacakSuthI dekhAya ja nahi, tyAM te ekavacanane nirdeza paNa zI rIte thaI zake arthAta tyAM sudhI te lekanA vyavahAramAM AvavA jeTalI gyatAthI paNa tuM bAhya hate. ethI vadhu puNyadaya jAgRta thatAM leka vyavahArane yogya " jIva:" evA vyapadezane yegya bAdara pRthvIkAya thaye. pachIthI paNa vadhu puNyadaye tane IndriyAdinA bhavamAM trapaNuM arthAtu IchApUrvaka eka sthAnethI bIje sthAne jaI zakavA jeTalI ucca sthiti prApta thaI, e vikalendriyanA bhAvamAM paNa saMkhyAtA kALasudhI pariNAmaNa karI nAraka, paMcendriya tiryonA Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4ra. mAnavajIvananI sAcI mahattA 434 bhamAM lAMbA kALa sudhI rakhaDI keI anaMta puNyarAzi udayamAM AvatAM saMpUrNa Atmika svataMtratA prApta karavAmAM kAraNabhUta sarvottama mAnavajanmanI tane prApti thaI he Atmana ! A zuM te ochuM meLavyuM che? "eka vakhata tuM kyAM hatuM, ane atyAre anya kSudra jaMtuonI apekSAe tAre AtmA keTalI UMcI hade pahoMcyuM che ? e je ekAntamAM besIne vicArIza te tane jarUra jaNAI Avaze ke mArA AtmAe ghaNuM ghaNuM meLavyuM che, "meM ghaNuM meLavyuM che. " eTaluM nakkI thayA bAda tane e cIvaTa raheze ke ene mAruM meLaveluM cAlyuM na jAya! mAnavajanma eTale cintAmaNi ratnathI paNa adhika! havelInA sAtame majalethI paDatAM je ke ghaNInuM mRtyu ja thAya chatAM prabala AyuSyavALa kaI bacI paNa jAya, seMkaDe musApharothI bhareluM vahANa bharadariye bhAgI jatAM temAMthI ghaNAkharA samudranA taLIe pahoMcI jAya, chatAM kaI eka be evI paNa vyaktio hoya ke jeo pATIuM vagere hAthamAM AvI jatAM samudrane pAra pAmI paNa jAya, paraMtu teTalA mAtrathI jANI joIne keI havelInA sAtame majalethI bhUsako mAravAnI hiMmata na kare. temaja irAdApUrvaka bhara dariye cAlatA vahANamAMthI pANImAM kUdako koI na mAre. te pramANe bhavitavyatAnA yege anantakAyamAMthI ananta janmamaraNanI paraMparAmAMthI bacIne mAnava-jIvana jevI ucca dazA prApta thayA bAda IrAdApUrvaka pApAcaraNe sevIne punaH te parAdhInatAnA bhayaMkara khADAmAM javAnI sujJa mAnava te IcchA ja na kare. ATale vicAra paNa kene Ave che jene mAnava-janma prApta karatAM "mane keTalI muzkelIo paDelI che, kevA vikaTa saMgemAM mAnavajanmarUpa ciMtAmaNa mane maLyuM che, e khyAla AvyuM hoya tene ja AvI zake che. Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42. mAnavajIvananI sAcI mahattA 45 deNadAra sAre ke leNadAra ? ATalI UMcI hadavALuM mAnava-jIvana prApta thayA bAda tene saphaLa karavA mATe deNadAra ane leNadAranuM dRSTAMta khAsa dhyAnamAM rAkhavA jevuM che. eka deNadAra dukhone sahana karIne paNa dhIme dhIme devuM cukAvate jAya che, jayAre bIje leNadAra jenI jenI pAse pitAnuM leNuM che te leNuM meLavIne AnaMda meja majA-vagere bhegavavAmAM pitAnA divase pasAra kare che, bhaviSyanI tene jarApaNa ciMtA nathI. A baMnemAMthI tame tene sAre gaNaze? vicAraka daSTie kaheze te tamAre deNadArane ja sAre kahevuM paDaze, kAraNa ke deNuM pUrNa thayA bAda nizcitatAmAM ghaNuM ja zAMti hoya che. ane pachI cAlu kamANIthI pitAnA divase AnaMdamAM nirgamana kare che. jayAre leNadAre Aja sudhI navuM kamAvAnI takalIpha koI divasa uThAvI ja nathI. atyAra sudhI leNuM khAI khAIne divase vItAvyA che. leNuM badhuM bhegavAI jatAM tenI sthiti bahu ja kaDhaMgI thAya che. AthI jagatanI daSTie e leNadAra deNadAra karatAM paNa UtaratI keTIne gaNavAmAM Ave che. te pramANe uttama manuSyano bhava prApta thayA chatAM gayA bhavanI punyAIrUpI leNane bhegavavAmAM ja tatpara rahevAya navA punyanI kamANI karavAnI jarApaNa vicAraNA sAthe takalIpha na uThAvAya te tiryaMca paNa te mAnava UtaratI keTine gaNavAmAM Ave; tiryaMca bicAre duHkha sahana karI karIne pApanuM devuM cukave che, ane e pApanI rAzi pUrNa thatAM sukhamAM Ave che, jyAre leNuM khAvAmAM ja AnaMda mAnanAre manuSya leNuM pUrNa thatAM duHkhanA dariyAmAM DUbakI mArate thaI jAya che. A apekSAe tamAre mAnava karatAM paNa pazupakSIone ja sArAM gaNavAM paDaze. Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana - A uparathI eTaluM dhyAnamAM rAkhavuM joIe ke mAnavajIvananI ucca kakSA prApta thayA bAda kevaLa bhogavilAsamAM ja jiMdagI pUrNa na karatAM karmamahArAjAnI ophisamAM navuM puNya jamA karAvavAnI paNa kALajI rAkhavI joIe. bairI chokarAone jiMdagI sudhI pALI piSIne meTAM karyo haze, kuTuMbI vagerene sAcavavAmAM pAchI pAnI nahi rAkhI heya chatAM AyuSya pUrNa thaye parabhavamAM jatAM e airI chekarAM athavA kuTuMbI varga tane kazuM ApanAra nathI. je ophisamAM ke beMkamAM kAMIpaNa dravya jamA karI rAkhyuM hoya te bhaviSyamAM tame te dravya levAnA adhikArI banI zake che, paNa je te dravya kuTuMbanA pAlanapaSaNamAM ja pUrNa karyuM hoya to uttarAvasthA ghaNI kaparI banI jaze. je AkhI jiMdagI bAhya ALapaMpALamAM ja pUrNa karavAmAM na Ave ane AtmakalyANathI beparavA banI e karma mahArAjAnI beMkamAM puya jamA karavAmAM na Ave te yAda rAkhavuM ke A ucca mAnavadazAmAMthI nIcI dazAmAM ghasaDI jatAM karmamahArAjA jarA paNa vilaMba nahi kare, jagyA-sthAna che ane umedavAra ghaNA jagatamAM e paNa jovAya che ke " jyAre jagyAe theDI ane te jagyAnA umedavAro ghaNA hoya tyAre te jagyAnI kiMmata ghaNI moTI gaNAya che, ane jagyAe ghaNI chatAM umedavAra zeDa heya, tyAre te jagyAnI kiMmata bahu ja alpa gaNAya che. ekendriya, beIndriya vagere che, temaja nArakI, tiryacenI apekSAe te manuSya-bhava ghaNI ucca kakSAne che, paraMtu upara jaNAvelA hisAbathI te devabhava karatAM paNa manuSya-bhava meTI kiMmatane che te dhyAnamAM rAkhavAnuM che. mAnavajanmanAM sthAne temaja mAnavajanmanA umedavAronI saMkhyA tarapha daSTi nAMkhIzuM te A vAta jarUra dhyAnamAM AvI jaze. cArlIza daMDaka paikI tela, vAyukAya e be daMDaka sivAya bAvIze daMDakanA jI. Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42. mAnavajIvananI mahattA manuSya-janmanA umedavAra che, eTale ke khAvIze daMDakAmAMthI manuSyajanmamAM AvI zakAya che, jyAre jagatamAM anya sava jIvAnI apekSAe thADAmAM gheADI saMkhyA hAya tA garbhaja manuSyanI che. eka sarvo - siddha vimAnanA devA, khIjA garbhaja manuSyA A bannenI sakhyA saMkhyAtI-gaNatarIvALI che, jyAre anya sarva jIvAnI asa khyAtI temaja anatI che. saMkhyA 437 upara jaNAvyA mujaba manuSyanI saMkhyA alpa che jayAre tenA umedavArA ghaNA che. tethI UlaTu devAnI sakhyA manuSyanI saMkhyAnI apekSAe ghaNI mATI arthAt asaMkhyAtI che, jyAre devabhavapaNe utpanna thanArA umedavAro jo koI paNa hAya hAya te gajatiya ca ane gA~ja manuSya, temaja amuka sa.mUrcchi ma tiya cA. A jIvA sivAya khIjA koI paNa jIvA anantarapaNe deva bhavamAM jaI zakatA nathI. A uparathI e siddha thAya che ke naraka, ke tiya canA bhava karatAM tA mAnavajanma zreSTha che, paraMtu devabhava karatAM paNa mAnava-janma uttama che. DevAne vadhumAM vadhu cAra guNusthAnakA jyAre manuSyane cauda guNasthAnakanA adhikAra. e vagere tathA khIjAM paNa devabhava karatAM mAnava bhavanI uttamatAnAM ghaNAM kAraNeA che. kohInUrathI paNa mAnava jIvananI kimata adhika tamane tamArI potAnI sAmAnya dRSTie mAnava-jIvanamAM mahattA jevuM kAMI paNa nahi lAgatuM hAya, te tema khanAvAjoga che, paraMtu sAthe sAthe jagatanI daSTie jotAM zIkhavAnI jarUra che. jhADa tarapha joine vicAraNAne sthAna Apa ke A khadhA pAMdaDAnA jIvA pAMdaDAMrUpe zA mATe? ane huM manuSya zA mATe? kIDI-ku thavA tarapha jotAM vicAra kara ke A badhAe kIDI kuMthavArUpe kema ane huM manuSyarUpe Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 paDazaka prakaraNa darzana kema? ema jagatanI AMkhe jotAM tane tArA pitAnAmAM kAMIka viziSTa paNuM jarUra lAgaze. A saMbaMdhamAM bAdazAha tathA bIrabalanuM TUMkuM daSTAnta vicAravA jevuM che. bAdazAha ane bIrabala mahelanA jharukhAmAM UbhA che, tevAmAM eka kaMgALa dubaLe manuSya mahelanA jharUkhA nIce thaIne cAlyA jAya che, tene joIne bAdazAhe bIrabalane pUchayuM ke "abe bIrabala ye manuSya dubaLA karyuM hai ? " bAdazAhanA belane bIrabale sAMbhaLI javAba ApyaH jahAMpanAha, Inake khAneke nahi milatA hai, IsIse ye dubalA hai.' bIrabalanA vacanane sAMbhaLIne bAdazAha belI UThayA ke khAneke kayuM nahi milatA hai, nahi khAnekA mile te khAjAka bhUkA khA leve." A sAMbhaLIne bIrabala hasI paDyA ane bolyA ke Apane mana to khAjAM ke khAjAne bhUkako e kiMmata vagaranI cIja che; kAraNa ke divasamAM daza vAra joIe te paNa Apane e maLI zake che, paNa jeNe kaI divasa khAjAM ke khAjAMnA bhUkAnuM nAma paNa sAMbhaLyuM na hoya, jene sUkA roTalAnA paNa phAMphAM hoya tene khAjAMnI kiMmata keTalI haze ! te jarA Apa vicAraze. A daSTAMta uparathI e dhyAnamAM levAnuM che ke -bAdazAhane pitAnI sAmAnya dRSTithI khAjAne bhUko e kiMmata vagaranI vastu che, paNa jagatanI daSTie e vastu ghaNuM kiMmatI che. ema mAnava-jIvana prApta karanAra manuSyane sAmAnya rItie manuSya-janmanI kiMmata khAsa nahi jaNAya, paNa jagatamAM vattatA ekendriya vikalaeNkriyAdi kSudra jaMtuonI pAmaratA tathA parAdhInatA tarapha khyAla ApavAmAM Ave te "A mAnava-jIvana kohInUratha paNa adhika kiMmatI che ema jarUra uccAravuM paDaze. viSapabhegane aMge jokhamadArI ane javAbadArI * yAda rAkhavuM joIe ke pAMce IndranA viSayasevAmAM ja mAnava Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4ra. mAnavajIvananI mahattA jIvananI ItizrI nathI. je viSayasevanamAM ja mAnavajIvananI mahattA mAnavAmAM AvI hota te te e viSayasevanane aMge je jokhamadArI ane javAbadArI mAnavanA mastaka upara jhajhUmI rahelI hoya che, tene aMge lekadaSTie mAnavajIvana ApanAra vidhAtAne paNa zApa ApavAne prasaMga Avata. pAMce IndriyenA viSayane bAjumAM rAkhI eka sparzanendriyanA viSayasukhane aMge je vakhate lagna karavAmAM Ave che, temAM lagna karanAra manuSya upara keTalI jokhamadArI ane javAbadArI rahelI che? e saMbaMdhI zikhAmaNanAM vacana lagna karavA taiyAra thanArA tamArA saMtAnane koI divasa Ape che ? are! AjakAla te lagna karI saMsAranA kArAgAramAM dAkhala thanAra vyakti upara evI bhayaMkara jokhamadArI ane javAbadArI rahelI che ke lAga Ave te strI potAnA patine kedakhAnAmAM paNa dAkhala kare. Aje evI paNa kAyadAnI kalame che ke strInuM barAbara bharaNapoSaNa na thAya ane strI bharaNapoSaNa mATe kerTamAM dA mAMDe te bharaNapoSaNa karavAmAM azakta patine kArAgAranA dvAra paNa jevAM paDe. AvI bhayaMkara jokhamadArI ane javAbadArI jemAM rahelI che, evAM lagna prasaMganuM tame tamArA saMtAnene bhAna paNa na karAve te cAle? jyAre te bhaMyakara jokhamadArI ane javAbadArImAMthI chUTI zakavA sAthe AtmakalyANanA mArge laI janArI paramAtmAnI dIkSA mATe pratibaMdha kare te tamane kAnamAM kathira reDavA jevuM lAge. jarAM AtmAnI sAthe ekAntamAM besIne vicAra karaje ke mAnavajIvanamAM sparzanendriyanA sukhanI mukhyatAne aMge lagna prasaMge tamAre ATalI jokhamadArI, javAbadArI uThAvavI paDe che, e jokhamadArI javAbadarI tiryaMcamAM che? bele, nathI. AthI ema mAnavuM paDe che ke sparzanendriyanA viSayasukhane aMge mAnavajIvananI mahattA nathI. je ene aMge mahattA gaNavAmAM AvI hatI te tame jarUra vidhAtAne zApa Apata ke AvuM jokhamadArI, Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazaka prakaraNa darzana javAbadArIvALuM mAnava paNuM amane zA mATe ApyuM? AnA karatAM te jokhamadArI, javAbadArI vinAnuM tiryacapaNuM sAruM ! e ja pramANe rasanendriya. tame je miThAIvALAnI dukAnethI vagara paise ke vagara rajAe mIThAIne TUMkaDo upADe te dhekA khAvA paDe, paraMtu kIDI, maMkeDI haMmezAM te miThAIne svAda niraMkuzapaNe le chatAM kazuM paNa nahi. rAjAmahArAjAnA upavana saMbaMdhI phUlanI maghamaghatI sugaMdha levAnuM mana thatAM, dvArapALanI rajA meLavavAnI jarUra paDe, jyAre bhamarAe AnaMdathI e sugaMdhanI meja meLavI zake. rAjAnA aMtaHpuranI rANIonAM rUpa tamane jovAnuM mana thAya, ane bhUlecUke te tarapha najara thAya te baMdIkhAnAnuM kaSTa sahana karavuM paDe tyAre e aMtaHpuramAM uDanArAM menA, popaTa, cakalAM cakalIe sukhethI e rUpanAM darzana karI zake. e rANIvAsanAM madhurAM saMgIta sAMbhaLavAne tamane adhikAra na maLe tyAre te sthAnamAM rahelA uMdara vagere mejathI madhuruM saMgIta zravaNa karI zake have vicAro ke viSayanI sulabhatA tamane ke tiryaMcane? viyepagane aMge javAbadArI ane jokhamadArI tamane ke e tiryane? mahAnubhAva! viSayanI sulabhatAne age ja mAnavabhavanI mahattA gaNavAmAM AvI hatI te upara jaNAvelI apekSAe niraMkuzapaNe viSayanI majhA lUMTanArA tiyacenA bhavanI mahattA gaNavAmAM AvI hata, paraMtu tema nathI. anaMtajJAnI mahArAjAoe viSayanI sevAne aMge mAnava jIvananI mahattA vakhANI nathI, paraMtu prApta thayelI viSapabhoganI sAmagrIne sAmane karI Indriya upara saMyama meLavI dharmanI ArAdhanA karavAmAM ja mAnavajIvananI sAcI mahattA che. Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AgoddhAraka pravacana prakAzana samitinuM nivedana pu. Agama ddhA 2ka AcArya devazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma. zrI e jIvanabhara satata parizrama karI A gama granthone bahAra pADIne ane ogamenI cAvIo samAna-taka" ane dalIlothI bharapura sAtvika pravacana ApI samAja upara mana upakAra karyo che ane tatva ji sAsue ne sa' te khyA che. evA temanAM pravacananA aneka pustaka hovA chatAM ghaNAM kharAM aprApya che tethI tattvajijJAsuonI nirAzA dUra karavA pa. pU. zAsana prabhAvaka A devazrI daza nasAgara sUrIzvarajI ma. sAheba tathA teozrInA aMtevAsI ziSya saMgaThThanapremI gaNivarya zrI nirAdaya sAgarajI ma.nI preraNAthI pRjayazrInuM pragaTa-apragaDha sarva sAhitya kamasara prakA zamAM lAvavA zrI AzaddhAraka pravacana prakAzana samitinI sthA panA karavAmAM AvI che ane sarva kAyakarI A gamika sevAne lAbha levA nIce mujaba yojanA rajU karavAmAM AvI che. rUA. 5001) ApanA 2 zratasamuddhAraka kahevAze ne pheTe chApavAmAM Avaze, ne saMsthAnA sarva prakAzana bheTa maLaze. rU.) 2501) ApanAra zrata bhakta kahevAze ane temane sarva prakAzana maLaze. rU.) 1001) A panA2 AjIvana sabhya kahevAze kune saMsthA taraphathI bahAra paDela sarva prakAzana bheTa maLaze. 3.) 501) A panAra zrata sahAyaka kahevAze ne saMsthA taraphathI bahAra paDela pustaka bheTa maLaze. TrasTa rajIsTarDa naMbara :-2721 (muMbaI) A mahAna kAca zrI saMghe ane dAnavIranI sahAyathI ja thaI zake tethI A panA tathA zrI saMdhanA jJA nakhAtA mAMthI adhika rakama melI lAbha levA darekane vinaMtI che. zrI agame ddhA 2ka prakAzana samiti" A nA manA kApheTa athavA ceka nIcenA nAme mekalI zakAze. (zIranA mAM aMdara vinatI''mAM che) TrasTIgaNa zrI amaracaMda ratanacaMda jhaverI, muMbaI zrI manubhAi cImanalAla, amadAvAda, zrI zA AicaMda chaganalAla jhaverI, surata zrI maphatalAla jhaveracaMda paMDita, amadA vAde zrI puSpasena pAnAcaMda jhaverI, muMbaI zrI niraMjana gulAbaca'da cokasI, mubai. zrI phUlacaMda je. 9 khArIyA, surata.