Book Title: Parshwanatha Charitra
Author(s): Udayvir Gani, Parmananddas Ratanji Sheth
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/036466/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI pArzvanAtha caritra, (mAtara). " - zrI udayavIragaNi kRta saMskRta gAbaMdha caritranuM gujarAtI bhASAMtara karAvIne aneka bhavya jIvone upakAraka jANuM saddagata zeTha kezavalAla ratanajInA zreya temaja smaraNa athe Arthika sahAya ApanAra muMbaI nivAsI, zeTha paramANuMdadAsa ratanajInI sahAyathI, chapAvI pragaTa kartA- zrI jaina dharma prasAraka sabhA, bhAvanagara. vIra saMvata 2445. vikrama saMvata 197pa. I.sa1919. bhAvanagara-dhI "AnaMda" prInTIMga presamAM zA. gulAbacaMda lallubhAIe chApyuM. kIMmatarUA. 1-8-0 P.P. Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 2-- 8 Jinshasan zrI pArzvanAthano chaMda. 28823. nandir@kobatirth.org se pAsa zaMkhezvare mana zudhe, name nAtha nice karI eka budhe, devI devalAM anyane zuM namo cho, aho bhavya loko bhUlA kAM bhame che. 1 trilokanA nAthane zuM tare che, paDyA pAsamAM bhUtaDAne bhaje che; suradhenu chaDI ajAzuM ane che, mahApaMtha mUkI kupatha vraje che. 2 taje kaNa ciMtAmaNi kAca mATe, grahe keNu rAsabhAne hastI sATe suradyuma upADI koNa Akapa vAve, mahA mUDha te AkuLA aMta pAve. 3 kihAM kAMkaro ne kihAM merUga, kihAM kezarI ne kihAM te kuraMga, kihAM vizvanAthaM kihAM anya devA, kare eka citte prabhu pArzvasevA. 4 pUje devI prabhAvatIprANanAtha, savi jIvane je kare che sanAtha; mahA tava jANu sadA jeha dhyAve, tenA duHkha dAridra dave paLAve. 5 pAmI mAnuSa ne vRthA kayAM game che, kuzIle karI dehane kAM dame che; nahIM muktivAsa vinA vitarAga, bhaja bhagavaMta taje daSTirAga. 6 udayaratna bhAkhe sadA heta ANI, dayA bhAva kIje prabhu dAsa jANI; Aja mAhare metIDe meha vuDyA, prabhu pAsa zaMkhezvara Apa tukyA. 7 1 bakarI, 2 jAo che. 3 gadheDa. 4 kalpavRkSa. 5 AkaDo. 6 haraNa. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * prastAvanA. jaina zAstro--Agame ane anya graMthanI cAra vibhAgamAM vahecaNa karavAmAM AvI che. 1 dravyAnuyega, 2 gaNitAnuga, 3 caraNakaraNAnuga ane 4 caritAnuga athavA dharmakathAnuga. A cAra anuga paikI dravyAnuga jena siddhAMta ane anya graMthanuM rahasya jANavAne parama upagI che, paraMtu te buddhimAnene vizeSa gamya che. gaNitAnuga buddhimAnonI buddhi khIlavavAnuM sAdhana che ane dravyAnuyegane ja puSTa karanAra che. caraNakaraNanuga dravyAnuyeganA vettAne "jJAnanuM phaLa virati" siddha karavA mATe utkRSTa sAdhana che ane mokSaprAptinA Icchaka janone aharniza AlaMbana karavA yogya che. cothe dharmasthAnuga bALajIvone parama upakArI che. uttama mahAnubhAva-graMthakartAo te sarva jIvanuM hita thAya tenAja Icchaka hovAthI ane jeno bahoLo bhAga A paMktimAMja Ave te hevAthI dharmakathAnuyoganA aMgabhUta aneka caritre prAkRta ane saMskRta bhASAmAM racI gayA che. prAkRta bhASAmAM vasudevahiMDI, paumariyamU vigere aneka caritrAtmaka graMtho vidyamAna che ane saMskRta bhASAmAM zrI triSaSTi zalAkA purUSa caritrAdi saMkhyAbaMdha caritra padyAtmaka temaja gadyAtmaka vidyamAna che. - prastuta caritranAyaka zrI pArzvanAtha paramAtmA triSaSTizalAkA purU paikI 24 tIrthakaramAMhenA 23mA tIrthakara hovAthI temanuM caritra tenI aMdara AvI jAya che, paraMtu te caritrane aneka kathAonA kSepana karavA vaDe vistRta karavAnA vicArathI zrI bhAvadevasUrie tenI padyAtmaka racanA karI che. te caritra chapAyela paNa che, paraMtu saMskRtanA navIna abhyAsIone muzkela paDe tevuM hevAthI alpa buddhi ane abhyAsavALA bhavya jInA upakAra nimitte zrI udayavIragaNie A caritra gadyabaMdha papa00 leka pramANu rayuM che. tenuM zuddha gujarAtI bhASAmAM bhASAMtara karAvIne gujarAtI bhASAnAja * I .P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANanArA khapI jInA upakAra nimitte ame bahAra pADavAno A zubha prayatna karyo che, kAraNa ke saMskRta bhASAnA jANanArA karatAM gujarAtI jANanArAonI saMkhyA ghaNI vizeSa hoya che, temane AvuM bhASAMtaraja upakArI thaI zake che. A caritranA kartA zrI udayavIra gaNi tapagacchamAMja thayelA che ane emaNe saMvata 1654 mAM A caritranI racanA karI che; tenI aMdara aneka kathAo kSepavIne caritranAM mahattamAM ghaNuM vRddhi karI che, te sAthe temanA bodhanI paNa bahoLatA batAvI ApI che. prAsaMgika nAnI nAnI kathAo to A caritramAM ghaNuM AvelI che, paraMtu jeTalI moTI kathAo AvI che tenI anukramaNikA A sAthe judI ApavAmAM AvI che. te vAMcatAM eka caritranA saMpUrNa vAMcanathI aneka mahApurUSonA caritranuM paNa jANavApaNuM thaI zake tevuM che te spaSTa thaI zake che. A caritranAyaka zrI pArzvanAtha paramAtmAnuM anya tIrthakaro karatAM paNa AdeyapaNuM vizeSa che, tethI teo parisAdA tarIke vikhyAta che. vaLI anyadarzanIo jaina dharmanA sarva prabhune-pratimAone pAzvanAthanA nAmathI ja okhe che. zrI kalpasUtranI aMdara paNa jANeahI purikSAvALag evA nAmathI ja temanA caritranI zarUAta karI che. pArzvanAthaprabhu chelA bhavamAM to dazamA deva lokathI ja AvIne tIrthakara thayA che, paraMtu prathama temane jIva madhya paiveyakanI sukhasaMpattine upaga paNa karI Avela che, te sAthe manuSyapaNamAM AThamA bhavamAM cakavarIpaNuM bhagavyuM che; eTale narasuranI apekSAe uca sthiti jogavI AvelA che. e emanI uttamatAmAM puSTi sUcaka che. A caritranI aMdara kartAe khAsa karIne zrAvakanA bAra tratenuM, tadaMtargata paMdara karmAdAnanuM ane bAvIza abhakSyAdikanuM svarUpa bahu sArI rIte batAvyuM che ane temAM niraticArapaNe rahevA mATe tenA aticAro paNa batAvyA che. kamane lagatuM keTaluMka svarUpa trIjA sargamAM ApyuM che. mithyAtva tajavAnI ane samakita meLava P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - vAnI atyaMta AvazyakatA hovAthI tajavA yogya mithyAtvanA bola vigere cothA sargamAM ApelA che. dAna, zIla, tapa ane bhAvanA rUpa cAra prakAranA dharmanuM svarUpa chaThThA sargamAM bahu sArI rIte batAvyuM che ane tene kathAo vaDe puSTa karela che. ekaMdara AkhuM caritra sAvaMta lakSapUrvaka vAMcavA gya che. rasavaDe paripUrNa che. vAMcavuM zarU karyA pachI pUruM karavAnI abhilASA banI banI rahe che. tene mATe prAraMbhamAM vadhAre lakhavA karatAM sAdhata vAMcavAnI bhalAmaNa karIne ja viramavuM yogya lAge che. A caritranA kartAe anya caritra ke graMtho banAvyA haze evuM emanI jJAnasattA jotAM jaNAya che; paraMtu tenI zodhane mATe ame vadhAre prayAsa karI zakayA nathI. anya jJAtA te hakIkata jaNuMvaze te prakaTa karazuM. A bhASAMtara prakaTa karavAmAM zrI muMbaI nivAsI udAra dilanA gRhastha zeTha paramANaMdadAsa ratanajIe potAnA laghu baMdhu kezavalAlanA zreya temaja smaraNa nimitte sArI rakamanI sahAya ApI che, tethI te gRhasthane AbhAra mAnavA sAthe temanuM anukaraNa karavAnuM anya zrImAna gRhasthone sUcavI A laghu prastAvanA samApta karavAmAM Ave che. A caritranI aMdara AvelI aneka hakIkatone saMkSepamAM jANuM zakAya teTalA mATe temaja amuka hakIkata ke kathA amuka sargamAM che te jANavuM saraLa paDe teTalA mATe saMkSipta kathananI aMdara AThe sarganI aMdara AvelI hakIkatone anukramaNikAnA svarUpamAM batAvI Apela che. caritra vAMcavAnI zarUAta karyA agAu prathama teja vAMcI javA bhalAmaNa karIe chIe ke jethI caritra vAMcavAnI vRttimAM ghaNo vadhAro thavA saMbhava che. caritra vAMcavAnA jIjJAsu baMdhuone prAraMbhamAM vadhAre rekI rAkhavA egya na lAgavAthI A prastAvanA TuMkAmAMja samApta karavAmAM Ave che. saMvata. 19751 zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara, mAgha zudi 15 P.P.AC. Gunratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak Trust Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkSipta kathana. prathama sarga. bhava 1-2-3. pArzvanAthane tathA vAvIne namaskAra. araviMdarAjA, dhAri zurANa, vizvabhUti purohita, anuddharAstrI, tenA marUbhUti ne kamaTha nAmanA be putra, ekadhamI bI je adhamI. kamaThanI strI arUNA, marUbhUtinI strI vasuMdharA, vizvabhUti prathama svargo, anuddharA tenI devAM. ganA. marUbhUti purohita. harizcaMdra muninuM Agamana, tenI dezanA, lalitAMganI kathA, marUbhUtine vairAgya, tenI strIne kamaTha sAthe saMbaMdha, kamaThanI strIthI marUbhUtie jANavuM. marUbhUtie najare joyA bAda prasaMge rAjAne kahevuM, rAjAe apamAna pUrvaka kADhI mUko. tene bhAI para kepa, zivatApasa pAse teNe lIdhelI tApasI dIkSA, marUbhutine khamAvavA javAnuM vicAra, rAjAe nA kahyA chatAM tenuM javuM, khamavavAthI ulaTuM kodhanuM vadhavuM, marUbhUti upara kamaThe zilA mUkavI, tethI maraNuM pAmIne marUbhUtinuM hAthI thavuM, arUNAnuM hAthINuM thavuM. araviMda rAjAne vAdaLAnuM thavuM ne vIkharAI javuM dekhavAthI thayelo vairAgya, teNe lIdhelI dIkSA, aSTApada yAtrAe jatAM sAgaradana sArthavAhanuM maLavuM, sAthe rahevuM, hAthIvALA vanamAM AvavuM, hAthIe mAravA devuM. araviMda munie Apela upadeza, tenuM dharmapAmavuM, arUNA hAthINInuM paNa dharma pAmavuM. araviMda muninuM aSTApada gamana, tyAM kevaLa ne mokSa. kamaThane tApasee karela tIraskAra. marIne karkaTa sarpa thavuM. hAthIvALA sthAne AvavuM. teNe hAthone karela daMza, hAthInuM samAdhi maraNa, AThame devaleke deva thavuM, arUNAnuM bIje deva ke devI thavuM, deva sAthe saMbaMdha, kurkaTasarpanuM pAMcamI narake 17 sAgaropamane AyuSya nArakI thavuM. pRSTa 1 thI pa6 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sage bIje. bhava 4-5 jaMbudvIpanA pUrva mahAvidehanI succhA vijayamAM vaitAlya upara tilakapurI nagarImAM vighugati vidyAdhara, tilakAvatI rANI, gajanA jIvanuM svargathI cyavI tenA udaramAM upajavuM, kiraNabega nAma sthApana, padmAvatI sAthe pANigrahaNa, pitAe dIkSA levI, mekSa gamana. dharaNavega putra, vijayabhadrAcAryanuM padhAravuM, dezanA, pAMca aNuvratAdi upara kathAo, kiraNavegane vairAgya, dIkSA grahaNa, hemAdrI gamana, kurkaTa sapanuM narkamAMthI nIkaLI hemAdrImAM kALadArUNa sapa thavuM, tene daMza, muninuM bArame devaleke gamana. 22 sAgara Ayu, sapanuM davamAM baLIne chaThThI narake javuM. 22 sAgarAyu, pRSTha 56 thI 130 - sarga vIje. bhava 6-7 jaMbudvIpanA pazcima mahAvidehanI sugaMdhI vijayamAM zubha karA nagarI, vajIvIrya rAjA, lakSmIvatI rANI. kiraNavegane jIva tene putra vajunAbha, vijayA sAthe pANigrahaNa, tenA mAmAne dIkaro kubera, tenuM rIsAIne tyAM AvavuM. teNe prakaTa karela nAstikavAda. anyadA lokacaMdrasUrinuM padhAravuM. rAjAnuM kubera sahita vAMdavA javuM, dezanA, karmasvarUpa. karmabaMdhanA kAraNo. karmanI sthiti. kubere kahe nAstikavAda. gurUe Apela. teno savistara uttara. traNa vaNikaputranI kathA. upanaya. paMdara karmA. dAnanuM svarUpa, bAvIza abhakSyanuM svarUpa, rAtribhejana para kathA, batrIza anaMtakAyanuM svarUpa, anarthadaMDasvarUpa. dharmanuM mULa vinaya ne viveka. viveka upara sumatinI kathA. satsaMganI jarUra. tenI upara prabhAkaranI kathA. stakAkSaramAM dharmanuM svarUpa. deva gurU dharmanuM svarUpa. kuberane thayela pratibodha. rAjAe ne kubere lIdhelI dIkSA. vajAnAbhanuM rAjA thavuM. tene cakrAyudha putra. kSemaMkara jina pAse vajInAbhe lIdhela cAritra, AkAzamAge sukacchavijaye javuM, sapanA jIvanuM narkamAMthI nIkaLI tyAM bhIa thavuM. teNe muni para mArela bANa. muninuM ArAdhanA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI madhya raiveyakamAM utpanna thavuM. ra7 sAgarAyu. bhillanuM marIne 7 mI narake javuM. . 130 thI 186 sarga ce. bhava 8-9 jaMbudvIpanA pUrva mahAvidehamAM surapura nAme nagara, vajubAhu rAjA, sudarzanA rANa, madhya raiveyakathI evI cei svapna sUcita , varNabAhu nAme putra thavuM. putrane rAjya ApI vajubAhue lIdhela dIkSA, temane kevaLajJAna ane TekSagamana. - rAjya pALatAM ekadA vanamAM javuM. eka hastI dekho. tenI pAchaLa gamana. uchALe mArI upara caDI besavuM. hAthInuM utpatavuM. vaitA para laI jaI eka nagara samIpe mUkavuM. uttarazreNInA adhipati maNicUDane kahevuM. maNicUDanuM satkAra karIne nagaramAM lAvavuM. pitAnI putrI padmAvatIne paraNavA kahevuM. dakSaNazreNInA adhipati racUDe paNa pitAnI putrI ApavI. 5000 kanyA sAthe pANigrahaNa. tene laIne potAne nagare AvavuM. cauda ratnanuM pragaTa thavuM. cakranuM Ayudha zALAmAMthI bahAra nIkaLavuM. tenI pAchaLa cAlI cha khaMDa sAdhavA. nava nidhAnanI prApti. pitAne nagare AvavuM. bAravaNI rAjyAbhiSeka mahotsava. cakrInI addhinuM varNana. anyadA jagannAtha tIrthakaranuM padhAravuM. rAjAnuM vAMdavA javuM. - prabhunI dezanA. samakita prApta thavA mATe mithyAtva tajavuM. mithyA tvanA 80 vigere bheda. dezanAMte uhApoha karatAM cakIne thayela jAtisamaraNa. pUrvacAritranuM maraNa. vairAgya. paMcamuchI leca. dIkSA grahaNa gItArtha thavuM. ekalavihArI thavuM. vIzasthAnakanuM ArAdhana. vihAra karatAM kSIragirigamana. kamaThanA jIvanuM narakamAMthI nIkaLI tyAM siMha thavuM. munine joIne tene upajela dveSa. teNe karela capeTAno prahAra. munie karela ArAdhanA. dazame devaleke devapaNe upajavuM. 20 sAgara Ayu. siMhanuM marIne cethI narake javuM. tyAMthI nIkaLIne tenuM tiryaMca gatimAM paribhramaNa. pRSTha. 187 thI 197. P.P.AC. Gunfatnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga pAMcama. bhava 10 me-chelle. * siMhanA jIvanuM naraka tiryaMca gatimAM bhamI eka daridrI brAhmaNanA putra thavuM. janmatAMja mAtapitAnuM maraNa pAmavuM. lekee kamaTha nAma pADavuM. mahA du:khI sthitine anubhava. dravyavAnane joIne tene thatI IrSA. atyaMta kheda thavAthI teNe lIdhelI tApasI dIkSA. jaMbudvIpanA bharatakSetramAM gaMgA kInAre vArANasI nagarI. azvasena rAjA. vAmAdevI rANuM. dazamA devalokathI cavI caitra vadI ja ze vizAkhA nakSatre temanI kukSImAM avataravuM. da svapna dekhavAM. supana pAThakanuM AvavuM. anukrame posa vadI 10 me vizAkhA nakSatramAM sarSa lAMchanavALA nilavaNa putrane janma. digakumArInuM Agamana. dikumArI kRta sUtikAnI karaNa. janmotsava. iMdranA Asanane kaMpa. tenuM AvavuM. devakRta janmotsava. iMdrakRta rastuti, ghare mUkI javuM, naMdIzvara mahatsava, prabhAte rAjAe karela janmotsava, pArzva nAma sthApana. rUpavarNana. anyadA keI mANase AvIne kahela eka vAta, kuzasthaLanA rAjA prasenajine prabhAvatI nAme putrI. tenuM pAWkumAranA guNagAna sAMbhaLI tenA para rAgI thavuM. tenA pitAe pArzvanAthane ApavAno nirNaya karI svayaMvare meMkalavAnuM nakkI karavuM. te vAtanuM kaliMga dezanA yavana rAjAo sAMbhaLavuM. tenuM prabhAvatInA Icchaka thaI caDI AvavuM. prasenajItanuM ciMtAtura thavuM. maMtrIo sAthe vicAra karIne maMtrIputra purUSottamane azvasena pAse mokala. azvasena rAjAe tene madada ApavA mATe taiyAra thavuM. pAzvakumAre te vAta jANavAthI pitAne rokI pote javA mATe taiyAra thavuM, pitAnI AjJA, pAzvakumAranuM prayANa, iMdra mAtaLI sArathIne ratha laIne mekalavo. prabhunuM kuzAsthaLe AvavuM. yavananuM namI javuM. prasenajit rAjAe prabhAvatInuM pANigrahaNa karavA prArthanA karavI. prabhue pitAne kahevA kahevuM. prabhAvatIne laIne tenA pitAnuM vArANasI AvavuM. pitAnA AgrahathI prabhue pANigrahaNa karavuM. pRSTha. 198 thI 213. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 10 sarga 6 The. ekadA pAzvakumAranuM gokhamAM besavuM. lokone pUjanAdi sAmagrI laIne nagara bahAra jatA joIne kAraNa pUchavuM. lekee kamaTha tApasa AvyAnI karelI vAta. prabhunuM azvArUDha thaIne tyAM padhAravuM. kamaTha sAthe vivAda. agnimAM sapane baLato je. kamaThane kahevuM. kASTa phaDAvI sarSa kaDhAva. sarpanuM marIne dharaNaMdra thavuM. prabhunuM svasthAne AvavuM. kamaThanI apabhrAjanA thavI. tenuM dveSathI maraNa pAmI meghakumAramAM meghamALI nAme devatA thavuM. ekadA lokAgrahathI prabhunuM udyAnamAM javuM. tyAM rAjImatinuM ne tene tyAga karyAnuM citrAmaNa jeI vairAgya thave. zubha bhAvanAnuM bhAvavuM. lokAMtika devee AvI dIkSA avasaranuM jaNAvavuM. prabhAte pitAnI AjJA laI varasIdAna devA mAMDavuM. varSa Akhare iMdrAdikanuM AvavuM. temaNe karelA mahotsava pUrvaka prabhue posa vada 11 zuM cAritra levuM. paheluM aThThamanuM pAraNuM prabhue dhanya sArthavAhane tyAM karavuM, pAMca divyanuM pragaTa thavuM. prabhunuM vihAra karI kuMDa sarovarane tIre rahevuM. mahidhara nAme hAthInuM tyAM AvavuM, prabhune joI tene jAti smaraNa thavuM. teNe prabhunI kamaLAvaDe karelI pUjA, te vAtanI najI. kamAM rahelA caMpAnA rAjA karakaMDune khabara paDatAM tenuM tyAM AvavuM prabhunuM vihAra karI javuM. teNe tyAM prabhunI pratimAnuM sthApana karavuM. caitya banAvavuM. tenuM kaLikuMDa nAme prabhAvika tIrtha thavuM. hAthInuM mRtyu pAmI vyaMtara deva thavuM ne te tIrthane adhiSThAtA banavuM. prabhunuM zivapurIe AvavuM. tyAM kezaMkhya nAmanA vanamAM kAMusage rahevuM. dharaNendranuM upakAra saMbhArIne tyAM AvavuM, prabhunI upara chatra dharIne rahevuM, prabhue vihAra kara, IdranuM svAsthAne javuM, lekee ahiM chatrA nagarI vasAvavI, prabhunuM rAjapura nagare javuM. tyAM Izvara nAme rAjA, ravADI jatAM prabhune dekhI namavuM, uhApoha karatAM jAtismaraNa thavuM. maMtrInA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 pUchavAthI pUrvabhava kahI batAva. prabhue vihAra kare, rAjAe tyAM caitya karAvavuM, tenuM kurkaTezvara nAmathI prasiddha thavuM. prabhue kaI tApasanA Azrama pAse kAusage rahevuM, meghamAnIe avadhijJAnathI pUrvanA vairI tarIke oLakhavA, tenuM upasarga karavA AvavuM, aneka upasargo karavA, hAthI, vAgha, citrA, sApa, vIMchI, devAMganA, rajovRSTi ane vetALanA upasargo karI meghavRSTi karavI, bhagavaMtanA nAsAgra sudhI jaLa AvatAM AsanakaMpathI dharaNuM. dranuM tyAM AvavuM, teNe nIce kamaLa ane upara chatra karavuM, upasarganuM nivAraNa, meghamALIne hAMkI kADhave, tenuM vRSTi saMharI namaskAra karIne svasthAne javuM, dharaNenuM paNa svasthAne javuM. dIkSA lIdhA pachI 84 me divase vizAkhA nakSatrane vege caitra vadi 4 the ghAtI karmo kSaya thavAthI prabhune kevaLajJAna utpanna thavuM. samavasaraNanI racanA, tenuM varNana, azvasena rAjAne vadhAmaNuM. tenuM sine laIne vAMdavA AvavuM. temaNe karelI stuti, bhagavaMte ApelI dezanA, dAna dharmanI vyAkhyA, jJAnadAnanI zreSThatA, te upara dhanamitranI kathA, abhayadAna upara vasaMtakanI kathA, supAtradAna upara cAra vaNikaputranI kathA. zILadharma, te upara madanarekhAnI kathA. tapadharma, te upara sanat kumAra cakInI kathA. bhAvadharma, puMDarIka kaMDarIkanI kathA, azvasena rAjA vigerenuM pratibaMdha pAmavuM, temaNe vAmAdevI ne prabhAvatI sahIta dIkSA levI, bhagavaMte karelI gaNadhara sthApanA. 10 gaNadhara, prabhunuM devachaMdAmAM bIrAjavuM. pRSTa 213 thI 280 | sarga 7 me. AMdha gaNadhara Aryadatte ApelI dezanA. amAtye gRhastha dharma pUchavo. gaNadhare samakitamULa bAra vratanuM svarUpa kahevuM, tenA ane ticAre samajAvavA. zrAvakanA vrata pALavAne azakata gRhastha jinapUjA te avazya karavI. rAvaNe jinapUjAthI tIrthakara nAmakarma upArjana karyuM tenI kathA, pUjAnA traNa prakAra, puSpa pUjA upara vayara P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sena kathA. akSata pUjApara zukarAja kathA. bhAvapujA upara vanarAja kathA. gaNadharanI dezanA samApta thaye sarva sabhAnuM prabhune namIne svasthAne javuM. pAzva pakSa--padmAvatI devI. bhagavate karela vihAra. | pRSTha 280 thI 343. sarga 8 me. prabhunuM paMDradeze sAketanapuranA udyAnamAM samavasaravuM, sAgaradatta sArthavAhanuM vRttAMta, prabhunI dezanA. tene vairAgya, zubha bhAvathI tyAM ja kevaLajJAna. bhagavaMtanA cAra ziSya. te bhava mekSanI vAta sAMbhaLI ghare javuM, pharIne prabhu pAse AvavAne vicAra karatAM zubha bhAvanA bhAvavAthI kevaLI thavuM. baMdhudattanI kathA. aMtaramAM zrIguptanI kathA. baMdhudattane ne pazcipatine bhava nistAra. prabhune parivAra, prabhunuM sametazikhara padhAravuM, zrAvaNa zudi 8 me nivAM. IMdrAdikanuM AvavuM. nirvANa mahotsava. pRSTa 343 thI 366. prazasti , caMdragacchamAM tapagacchIya zrI jagacaMdrasUrinA paTTamAM saMghavIra gaNinA ziSya udayavIra gaNie saM. 1654 mAM jayeSTa zudi 7 me A gadyabaMdha caritranI loka 5500 pramANa karelI racanA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritrAMtargata prAsaMgika kathAo. nAma, nAma. viSaya. pRSTha. 1 lalitAMga ne sajana. dharmathI jaya. 4-40 (aneka aMtaraMga kathAyukta.) 2 naMdaka ne bhadraka, kuvikalpathI devArcana. 3 dhanya vaNika. kuvikalpathI munidAna. 49 4 be bhAI. eka kAkiNI mATe hajAra ratnanuM khovuM. 5962 5 bhImakumAra, jIvadayA upara 63-84 6 caMdrA ne sarga. kaThora bhASA upara. 84-88 7 vasurAjA. satya upara. 90-96 8 mahAbaLa. adattAdAna niSedha. 98-104 9 suMdararAjA. parastrI tyAga. 105-118 10 dhanasAra. parigraha pramANa. 118-127 11 traNa vaNika manuSyabhavanI saphaLatA upara. 138-146 12 traNa mitra. tribhejana tyAga, 156-159 13 sumati. viveka, 166-171 14 prabhAkara. satsaMga. 172-182 15 dhanamitra. jJAnadAna, 231-240 16 rohiNI (aMtaraMga kathA.) zAmaLinA pAMca dANA. (235-238) 17 vasaMtaka. abhayadAna, 241-245 246-251 18 sArthavAhanA cAra putra. supAtradAna, 253-267 19 maNiratha ne madanarekhA. zIla. 20 pratyekabuddha nami rAjarSi. (aMtaraMga kathA.) ekatvabhAvanA. (263-267) 268-273 ta5. 21 sanakumAra cakrI. bhAvanA, 274-279 22 puMDarika ne kaMDarika, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 rAvaNa.(prAsaMgika anya vistRta kathAyukta)jinapUjA, 284-296 24 amarasena vayarasena. puSpapUjA. 297-315 25 zukarAja (zuka-zukI.) akSatapUjA. 315-328 26 vanarAja. bhAvapUja, 28-341 27 bhilla. gurUbhakti-bhAvapUja. 341-342 28 sAgaradatta. satya dharma nizcaya. 344-346 29 baMdhudatta. dharmanI puSTi, 347-363 30 zrIgusa. (aMtaraMga kathA.) sukRtathI pApanAza. (356-361) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aneka maMtra garmita-paramaprabhAvI-zrI pArzvanAtha stotra. // uvasaggaharaM. // uvasaggaharaM pAsaM, pAsaM vaMdAmi kammaghaNamukkaM / visaharavisaninnAsaM, maMgalakallANAvAsaM visaharaphuliMgamaMtaM, kaMThe dhArei jo sayA maNuU / tassa gaharogamArI, duTTha jarA jaMti uvasAmaM // 2 // ciThThau dUre maMto, tujjha paNAmo'vi bahuphalo hoi / naratiriesu vi jIvA, pAvaMti na dukhkadogacaM // 3 / / . OM amaratarukAmadheNu-ciMtAmaNi kaamkuNbhmaaiie'| siripAsanAhasevA-ggahANa savve'vi dAsattaM // 4 // OM hI zrI OM namo" tuha dasaNaNa sAmiya, paNAsei rogsogdohggN| kappatarumiva jAyai, OM tuha daMsaNaNa sammaphalaheu // 5 / / svAhA // OM hI nabhiuNa vippaNAsaya, mAyAbIeNa dharaNanAgiMdaM / sirikAmarAjakaliyaM, pAsajiNidaM namasAmi OM hI zrI pAsa visahara vijA-mataNa jhANajhAeMvvo / dharaNapomAvaI devA, OM hI imlavayu svAhA jayau dharaNadeba, paDhama huttI nAgaNI vijjA / vimalajjhANasAhaU, OM hI camlavaryu svAhA // 8 // OM thuNAmi pAsaM, OM hI paNamAmi paramabhattae / aThakhakara dharaNedo, pomAvai pa(ya)DiU kittI // 6 // 1 yA. 2 gahaNa. 3 ya. 4 jjhAMti. 5 tti. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jassa payakamalasIya, vasIya pomAvai dharaNedo / tassa nAmei sayalaM, visahara vIsamAghaTTa // 10 // tuha sammatte laddhe, ciMtAmaNikappapAyavapbhahie / pAvaMti aviggheNaM, jIvA ayarAmaraM ThANaM nachuTTha mayaThANe, paNa kammaThTha naThTha saMsAre / paramaThuniThThiaThe, aThuguNAdhIsaraM vaMde // 12 // iya saMthuU mahAyasa, bhattipbhara nipbhareNa hiyagaNa / ' tA deva dija bohiM, bhave bhave pAsajiNacaMda // 13 // keTalIka pratamA uparanI 7-8-9-10 ne badale A nIcenI cAra gAthAo che. taM namaha pAsanAI, dharaNiMdanamaMsIyaM duha paNAsei / tassa pabhAveNa sayA, nAsaMti sayala durIyANaM // 10 // ee samaraMtANaM, muNiM na duha vAhi nAsamAhI dukaM / nAma sIyama asamaM, payaDo nathithaththa saMdeho // 11 // ala jalaNa taha sappa sIho, mArorI saMbhavepi khippaM jo / samarei pAsa pahu, paho vi na kayA vi kIsI tassa // 12 // iha logaThThi paralogaThi, jo samarei pAsanAhaM tu / tatto sIjjhei nakosaMi nAha surA bhagavaMtaM // 13 // AnI aMdara keTalIka azuddhi rahelI jaNAya che, te keI vidvAna sudhArIne mokalaze te pharIne zuddha prakaTa karazuM. hAla to A apUrva vastu prApta thavAthI prasiddhimAM mUkI che. tene cagyatA anusAra upayoga karo. 6 mahA. 7 vi.8 ta.6 corArI P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI udayavIragaNiviracita / shriipaarshvnaathcritrm| bhASAMtara, prodyatsUryasamaM surAsuranaraiH saMsevitaM nirmalaM, zrImatpArdhajinaM jinaM jinapati kalyANavallIghanam / tIrthezaM surarAjavaMditapadaM lokatrayIpAvanaM, vaMde'haM guNasAgaraM sukhakaraM vizvaikaciMtAmaNim // 1 // . dedIpyamAna sUryasamAna, surAsura ane manuSyothI saMsevita, nirmaLa, jinapati, kalyANa-latAne megharU5, tIrthanA nAyaka, deveMdroe jemanA caraNene vaMdana karyuM che evA, lakatrayane pavitra karanAra, jJAnAdi guNanA sAgara, sukhanA karanAra, ane jagatane eka ciMtAmaNirUpa-evA zrI pArzvanAtha jinane huM vaMdana karUM chuM. prabhAvathI prakAzita dee nirmANa karela chatara siMhAsana para birAjamAna, caLakatA cAmarathI vijyamAna, chatratrayathI virAjita, rUSa, svarNa ane maNithI prabhAsita pratrayathI vibhUSita ane sUryanI jema udayamAna-evA zrI pArzvanAtha devane huM vaMdana karUM chuM. vINu ane pustakane dhAraNa karanArI, deveMdrathI saMsevita, surAsura ane manuSyathI pUjita, saMsArasAgarathI tAranArI,vijaya prApta karAvanArI, dAridrayano nAza karanArI,vigharUpa brAMtane haranArI, sukhane karanArI ane sarva arthane sAdhanArI-evI bhagavatI vAgdavI jayavaMtI varto. sarasvatIne praNAma karIne ane gurUmahArAjanA caraNakamaLane Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. namaskAra karIne zrI pArzvanAtha bhagavaMtanA caritranI huM (kartA). gadyamAM racanA karUM chuM. lAkha jana vistRta ja badvIpa nAmanA dvIpamAM dakSiNa - bharatakSetramAM bAra jana lAMbuM, nava jana vistRta, divya prAsAdothI manahara, dukAnanI zreNathI virAjita ane nararatnothI alaMkRta pitanapura nAme nagara che. te nagaramAM araviMdasamAna zrImAna araviMda nAme rAjA rAjya karato hato. te rAjA nyAyavAnuM, prajApAlaka, zatruone jItavAmAM vicakSaNa, dharmaniSTha, zraddhALu, paropakArI ane pratApI hatuM. tene paropakAriNI, nyAyavatI, zIlavatI, guNavatI, dharmavatI ane putravatI ItyAdi guNane dhAraNa karanArI dhAriNe nAme paTarANuM (prANapriyA ) hatI. te rAjA rAjya karate sate samasta prajA atizaya sukhI hatI. te rAjAne vizvabhUti nAme purohita hato. te vidvAna, paMDita, nyAyazAstra tathA dharmazAstramAM kuzaLa, zrAvakadharmamAM pravINa, rAjamAnya ane mahaddhika hato. te dharmaniSTha hevAthI rAjAnuM purahitapaNuM karato hato tathA pratikamaNAdi dharmakriyA paNa pratidina karato hato. tene pativratA, saddharmacAriNI, ane zIlarUpa alaMkArane dhAraNa karanArI anudrA nAme prANavallabhA hatI. te daMpatIne marUbhUti ane kamaTha nAmanA be putro thayA hatA, te nipuNa ane paMDita hatA. temAM marUbhUti prakRtie sarala svabhAvI, satyavAdI, dhamiSTha, sajajana ane guNavAn hato ane kamaTha duSTa, laMpaTa, durAcArI ane kapaTI hato. "eka nakSatramAM ane eka udaramAM utpanna thayA hoya chatAM beraDInA kAMTAnI jema mANase paNa samAna zIlavALA thatA nathI." kamaThane arUNu nAmanI ane marUbhUtine vasuMdharA nAmanI vallabhA hatI. te baMne strIonI sAthe zabda, rUpa, rasa, sparza ane gaMdha-e pAMca viSaya saMbaMdhI sukhabhega bhegavatAM te baMne bhrAtA samaya vyatIta karatA hatA. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAthane pUrva bhava. - anyadA vizvabhUti purohita potAnA gharane bhAra baMne putrone seMpIne pote kevaLa jinadharmarUpa sudhArasane ja AsvAda levA lAgyA. tRSNA tyAga karIne vairAgyathI manane ekAgra rAkhI sAmAyika ane paiSadhAdika karavA lAgyuM ane keTalAka vakhata pachI viviktAcArya nAmanA gurU pAse anazana aMgIkAra karIne eka citte parameSTi maMtranuM smaraNa karatAM svadehane tyAga karI saidharma devalokamAM devatA thaye. eTale pativiyegathI vyAkuLa thayelI anuddharA paNa ugra tapa tapI maraNa pAmIne vizvabhUti devanI devI thaI. kamaTha ane marU bhUti mAtapitAnuM pretakArya (mRta pAchaLanI kriyA) karIne svakuTuMbanI ciMtAmAM paDyA. keTalAka vakhata pachI teo zaMkarahita thayA ane marUbhUti rAjAnuM purohitapaNuM karavA lAgyA. ekadA zreSTha prazamAmRtathI siMcAyelA ane cAra jJAnane dhAraNa karanArA harizcaMdra nAmanA AcArya bhavyakamaLane pratibaMdha pamADatA satA potanapuranI najIkanA upavanamAM padhAryA, eTale te munIzvaranA Agamanane jANIne parajane potAnA AtmAne dhanya mAnatA temane vaMdana karavA gayA. te vakhate rAjA, kamaTha ane marUbhUti vigere samasta rAjavarga paNa temane vaMdana karavA Avyo ane munIzvarane bhAvathI vaMdana karIne rAjAdika sarve yathAsthAne beThA. eTale munIzvare potAnA jJAnathI marUbhUtine bhAvI pA^rvajinane jIva jANune vizeSa rIte tene uddezIne dharmadezanA devAne prAraMbha karyo. - "he bhavya jane ! kareDe bhavamAM paNa prApta thavI durlabha evI narabhavAdi sakaLa sAmagrI prApta karIne bhavajaladhimAM nAva samAna evA jaina dharmanA ArAdhanamAM sadA prayatna kare. jema akSara vinAne lekha, deva vinAnuM maMdira ane jaLa vinAnuM sarovara na zobhe tema dharma vinA manuSya bhava paNa zobhato nathI. vaLI he bhavyAtmAo!vizeSa rIte zravaNupuTane ekAgra karIne sAMbhaLo-A durlabha mAnavabhavane pAmIne dhana, aizvarya, pramAda ane madathI maeNhita thaI tene vRthA na gumAve. mULathI chedAyela vRkSa, mastaka rahita subhaTa ane dharmahIna dhana P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. vAna keTalo vakhata lIlA karI zake. jema vRkSanI uMcAI uparathI pRthvImAM rahela tenuM mULa keTaluM uMDuM che te samajI zakAya che, tema pUrvakRta dharma adaSTa chatAM prAptasaMpattithI tenuM anumAna thaI zake che. eTalA mATe sujJa ja te dharmane mULabhUta gaNI tene siMcIne bhegaphaLane vAraMvAra grahaNa kare che ane mUDhajane tene uchedIne ekavAra bhegaphaLa meLavI le che. nirmaLa kuLa, kAmadeva jevuM rUpa, viva (sarva) ne bhegavavA lAyaka ane avyaya evuM saibhAgya, vikasvara lakSamIvilAsa, nidoSa vidyA, kurAyamAna kIrti vigere maneharaguNe dharmathI meLavI zakAya che. dharmane pakSapAta karela hoya te te lalitAMgakumAranI jema jayanimitte thAya che, ane dharmanI virUddhatA tenA nekara sajajananI jema anarthane mATe thAya che. ' lalitAgakumAranI kathA. . - Aja jaMbudvIpamAM bharata nAmanA kSetramAM zrIvAsa nAmanuM nagara che. tyAM azeSa avanIpatine potAnA dAsa banAve e naravAhana nAme rAjA rAjya karato hato. tene kamaLa jevA mukhavALI kamaLa nAmanI rANI hatI. te daMpatIne DAhya, dhImA bahotera kaLAmAM kuzaLa ane zAstra tathA zastravidyAmAM cAlAka lalitAMga nAme putra hato. te dIpakanI jema potAnA kuLane ajavALato hate. vaLI dIpakamAM te kazmala-zyAmatA hoya che, paNa te kumAramAM te leza paNa doSa nahato. te avasthAe laghu hatuM, chatAM tenAmAM guNe moTA hatA; kAraNa ke mAthe dhoLA vALa thAya tethI manuSya vRddha-meTa gaNAya evI mAnInatA bhUlabharelI che, paNa yuvAna chatAM je te guNavAna hoya te teja sthavira-vRddha che ema samajavuM. te lalitAMgakumAramAM bIjA ghaNu guNe hatA, chatAM dAnaguNamAM tene vadhAre prIti hatI. yAcakane jotAM tene je AnaMda upajate, tevo AnaMda tene kathA, kAvya, vanitA, azva ane gajanI lIlA karavAmAM AvatuM na hatuM. je divase tene yAcakanI prApti na thatI, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - lalitAMga kumAranI kathA. . te divasane te galita tithinI jema gaNate hate. vaLI athanA Agamanane te putraprasavanA lAbha karatAM paNa adhika mAnate hato. vaLI dAnanA vyasanI evA tene adeya (na devA lAyaka) kaMI paNa na hatuM. ' - te kumArane nAmathI sajajana paNa svabhAve durjana e eka adhama sevaka hatA. kumArane hAthe te vRddhi pAmela hovA chatAM te kumAranuM pratikULa karanAra hato. jemAM samudranA jaLathI puSTa thayela vaDavAnala tenuM ja zeSaNa kare che, tema te sajjana kumArane durjanarUpa ja hata; tathApi kumAra te adhama sevakano tyAga karatuM na hatuM, kAraNake caMdramA zuM kalaMkane kadApi tyAga kare che? ekadA kumAra para prasanna thaI tenA guNathI AkarSAIne rAjAe tene pitAnA hAra vigere kiMmatI alaMkAre ApyA. te kiMmatI alaMkAro paNa te rAjakumAre yAcakane ApI dIdhA eTale sajajane te badhuM rAjA pAse jaIne guptapaNe nivedana karyuM. te sAMbhaLIne rAjA agrinI jema aMtaramAM baLavA lAgyA. pachI rAjAe kumArane ekatamAM bolAvIne kemaLa vANIthI zikhAmaNa ApavA mAMDI ke -"he vatsajarA vinA paNa guNagaNathI tane vRddhatva prApta thayuM che, tathApi tane upayegI thAya evI kaMIka huM zikhAmaNa ApuM chuM te sAMbhaLa:he vatsa ! rAjya bahu kAryothI vyApta che ane tuM hajI bALaka che. A saptAMga rAjya badhuM tAruM ja che; paraMtu te karaMDIomAM rahela bhujaganI jema sAvadhAnapaNe ciMtanIya che, phalita kSetranI jema nitya prayatnathI te rakSaNaya che ane navya ArAmanI jema te vAraMvAra sevaniya che. rAjAe kAIno paNa vizvAsa na karavo. rAjA potAnA kezathIja pitAnA skaMdhane draDha kare che. tethI svArtha sAdhavAmAM tatpara rahevuM ane gaja azvAdi senAnI vRddhi karavI. tuM pite nipuNa ane vicakSaNa che. vaLI dAnaguNa che ke tArAmAM sarvottama che, tathApi dAna va5 svalpa ApavuM, temAM atyaMta Asakti rAkhavI te ThIka nahi. * P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. kahyuM che ke:-"bahu hima paDavAthI vRkSe baLI jAya, bahu varasAda varasavAthI dubhikSa paDe ane atyAhAra karavAthI ajIrNa thAya--mATe sarvatra atine tyAga kara. vaLI ati dAnathI balIrAjA baMdhanamAM paDyo, ati garvathI rAvaNa haNAye ane ati rUpathI sItAnuM haraNa thayuM mATe ati sarvatra varjavuM." bahu kapUranA bhakSaNathI dAMta paDavAne saMbhava rahe che, mATe dravya ekaThuM karavAmAM prayatna karo. jyAM sudhI dravyane samAgama che, tyAMsudhIja bhAryA ane putrAdi parivAra ApaNe che. vizuddha guNagaNu paNa dravya vinA niSphaLa che. mATe tAre jema tema dravyane uDADI na devuM." A pramANenA rAjAnA upadezAmRtanuM harSa pUrvaka pAna karIne kumAra hRdayamAM ciMtavavA lAgyo ke -ahe! huM dhanya chuM ke mArA pitA poteja Ama pratyakSa mane vakhANe che. e te suvarNa ane sugaMdhanA meLApa jevuM che. mAbApa ane gurUnA zikSaNa karatAM lekamAM Itara amRta nathI." e pramANe vicArIne te be ke:-"he tAta! ApanI AjJA mane pramANa che." e rIte kahI bhaktipUrvaka namaskAra karIne kumAra svasthAne gaye. - tyArapachI pitAnI AjJAthI bahuja sva95 dAna ApatAM yAcakenA mukhathI tene apavAda vadhI paDyuM, eTale keTalAka yAcakee maLIne kumArane kahyuM ke:-"he dAnezvarI mugaTa kumAra ! akasmAta A zuM AraMhyuM? dAnamAM bhUtalapara ciMtAmaNi sadaza thaIne atyAre Apa aTelapASANu jevA kema thaI gayA? jagatamAM eka dAnaja zreSTha che. mahaddhika manuSya paNa dUdha vinAnI sthaLa gAyanI jema zobhate nathI. kahyuM che ke -"kIDIoe saMcita karela dhAnya, makSikAoe saMcela madha ane kRpaNee saMcela lakSmIe traNene anyaja kaI upabhega kare che. saMgraha karavAmAMja eka tatpara evo samudra rasAtale pahoMcyo ane megha dAtA hovAthI jue bhuvana upara rahIne garjanA kare che. dhana, deha ane parivAra vigere badhAne vinAza thAya che paNa dAnathI utpanna thayela kIrti te jagatamAM akhaMDa ja rahe che." P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust , Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lalitAMga kumAranI kathA. he kuLadIpaka kumAra! tamAre mativiparyaya kema thaI gaye? saMtajane aMgIkAra karela vratane kadIpaNa mUkatA nathI. kahyuM che ke;-"sUrya konA AdezathI aMdhakArane nAza kare che? rastA para prajAne chAyA karavA mATe vRkSene keNu vijJapti karavA gayuM che? varasAda varasAvavAne meghane kaNa prArthanA kare che? paNa svabhAveja sajajane parahita karavAne tatpara hoya che. uttama purUSe Adarela kAryane kadApi cheDatA nathI. kAraNake dhaturAnuM puSpa gaMdha rahita che chatAM mahAdeva tene tyAga karatA nathI. temaja mahAdeva viSane, caMdramA mRgane, samudra vaDavAnalane-e aramya chatAM Adatane mUktA nathI, te priya vastunI to zI vAta karavI? vaLI sudhAkaramAM kalaMka, padmanALamAM kaMTaka, samudramAM apeya jaLa, paM. DitamAM nirdhanatva, priyajanamAM viyega, surUpamAM durbhatva ane dhanapatimAM kRpaNutva-ema uttama vastuone dUSita karavAthI kRtAMta kharekhara ratnadevI che." * mATe he kumAra ! aMgIkAra karela dAnavratane tamAre tyAga na karo. kAraNa ke "samudra kadAca pitAnI maryAdAne tyAga kare ane kuLaparvato kadAca calAyamAna thAya, chatAM mahApurUSe prANAMte paNa svIkRta vratano tyAga karatA nathI." ( A pramANenI te yAcakanI vANI sAMbhaLIne lalitAMgakumAra vicAravA lAgyuM ke -"have mAre zuM karavuM? A te kharekhara vyAdhra ane dustaTI (kharAba nadI) no nyAya upasthita thaye. eka bAju mArAthI pitAnI AjJA oLaMgI zakAya tema nathI ane bIjI bAju avarNavAda thAya che te paNa dustara che, mATe jema thavAnuM hoya tema thAo." e rIte vicAra karIne puna: tevI ja rIte dAna devAmAM pravRtta. thayo. te hakIkata jANIne rAjA kumAra upara atyaMta kapAyamAna thayA ane tenA sevakanI sAthe tene rAjasabhAmAM AvavAno niSedha karyo. eTale te apamAnathI aMtaramAM atyaMta kepathI pUrita thaIne kumAra vicAravA lAgyA ke -"aho mAre jevuM dAnanuM vyasana che, tevI rA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradhak Trust Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara jyanI spRhA nathI ane vaLI jatuone priyakara dAna detAM pitAe mAruM apamAna karyuM che, mATe have ahIM rahevuM ucita nathI; have te dezAMtara gamana karavuM teja yukta che. kahyuM che ke -"dezATana, paMDitanI mitratA, paNuganA sAthe saMsarga, rAjasabhAmAM praveza ane aneka zAsranuM avalokanae pAMca cAturyanAM mULa che, mATe vividha prakAranA caritra joI zakAya, sajajana ane durjananI vizeSatA jANI zakAya ane potAnI khyAti thAya mATe vasudhApara vicaravuM-pharavuM eja ghaTita che." A pramANe nizcaya karIne rAtrie ekAMta sAdhI gupta rIte gharathI bahAra nIkaLIne eka zreSTha adhipara ArUDha thaI kumAra eka dizA tarapha cAlato thayo. te vakhate iMgitane jANanAra pelo adhama sevaka sajajana potAnA darjanya deSathI tenI pAchaLa cAlyA. anukrame te baMnee sAthe dezAMtara javA prayANa karyuM. ekadA rastAmAM kumAre tene kahyuM ke-"he bhUtya! vinada thAya tevuM kaMIka bela. eTale te be ke-"he deva ! puNya ane pApamAM zuM zreSTha? te kahe." A pramANene prazna sAMbhaLIne kumAra balya ke-"he mUrkha ! A tuM zuM belya? tAruM nAma sajajana che, paNa guNathI te tuM durjana lAge che; kAraNa ke-bhaimanuM maMgaLa nAma, vISTi viSayamAM bhadrAnAma, kaNene kSaya karanAra chatAM ativRSTi nAma, atyaMta tIvra keTakAnuM zItaLA nAma, rajaparva (hoLI) mAM kahevAte rAjA, lavaNamAM miSTa (mIThuM) zabda,viSamAM madhura zabda, kaMTakayukata chatAM lakSmI ane pazRMganAmAM pAtratva-A badhAM mAtra nAmathIja rUcira che, paNa arthathI nathI." re mUDha! dharmathI ja jaya ane adharmathI ja kSaya ema abaLA, bALa, nepALa ane hAlika (kheDUta) jane paNa spaSTa kahe che." te sAMbhaLIne sajajana bolyA ke "he deva satya che, huM mUrkha chuM, paNa dharma kevo hoya te te kahe." kumAre kahyuM-"he durAtman ! sAMbhaLa vAH satya guau mA, sarathA sA sA sA ! - rapaH tirA-dira toDayuvAva" | P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lalitAga kumAra ke. "satya vacana, gurU upara bhakita, yathAzakti dAna, dayA ane indri yadamana-e dharma ane enAthI viparIta ane duHkhakara te adharma puna: sajjana be ke-"samayanA baLe koivAra adharma paNa sukhakara thAya che ane dharma duHkhakara thAya che, je ema na hoya to atyAre tame dhamiSTa chatAM paNa tamArI AvI avasthA kema hoya? mATe A samaya adharmane che. tethI cerI vigere karIne paNa dhana upArjana karavuM ThIka che." A pramANe sAMbhaLIne kumAra belyo ke-"are! pApiSTa ! karNane na sAMbhaLavA lAyaka evuM vacana tuM na bela; dharmathI ja jaya thAya che. ane dharma karatAM chatAM je kaMI ajaya thAya te pUrve bAMdhelA aMtarAya karmane vipAka samajo. vaLI anyAyathI je lakSamI meLavavI te ghara bALIne prakAza karavA jevuM che. eTale punaH te adhama sevaka be ke- svAmin ! A jaMgalamAM rUdana jevI vAta karavAthI zuM ? AgaLanA gAmamAM grAmya lokone pUchIzuM, paNa teo je adharmathI jaya kaheze to tame zuM karazo?" kumAre kahyuM ke-"te huM A mArI azvAdika badhI sAmagrI tane ApIne yAjajIva huM tAre dAsa thaIne rahIza." A pramANe nizcaya karIne te baMne utAvaLA najIkanA gAmamAM gayA ane vRddhane pUchayuM ke-"he sajana! amane ghaNA vakhatathI saMzaya che ke--dharmathI jaya ke adharmathI jaya? tene nirNaya karIne sAcuM kahe." eTale asaMbhAvya navIna prazna thatAM teo daivayoge ekadama ema balI gayA ke atyAre te adharmathIja jaya bhAse che. te sAMbhaLIne ne te baMne AgaLa raste paDyA. rastAmAM upahAsa karIne te sevakAdhama bolyo ke-he satye dhana! he dhArmika ! have e azvane mUkI de ane zIdhra mArA dAsa banI jAo." eTale kumAra vicAravA lAgyuM kerAjya, lakSmI ane vinavara prANe paNa cAlyA jAo, paNa je vacana huM pote bolyo chuM tene bhaMga na thAo." vaLI-sukha ane duHkhane keI ApanAra nathI. anya kaI Ape che ema mAnavuM te kubuddhi che. he niSphara zarIra! je te pUrve karmo karelAM che teja tAre bhagavavAnAM che; kAraNa ke loke pitAnA karmarUpa sUtrathI grathita che." A P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhakrust Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. pramANe vicAra karIne kumAra bolyo ke-"A arthava laI le, have huM tAre sevaka chuM." pachI te adhama sevaka ava laI tarata tenI upara ArUDha thaIne vegathI cAlavA lAgyuM. pachI pachavADe deDatAM zramavaDe khedayukta thayelA kumArane joIne te harSita thaI A pramANe che ke"he kumAra! dharmane pakSapAta karavAthI tene A phaLa maLyuM che, mATe hajI paNa dharmane Agraha choDI daIne "adharmathI ja jaya" ema kahI A ava pAchA laI le." A pramANe sAMbhaLIne kumAra bolyA ke - he duSTa ! tArUM sajajana nAma vRthA che; ane vaLI he durmati! tuM dutine Ape che, tethI vyAdha karatAM paNa vadhAre duSTa che. vyAdhanI kathA. kaI vanamAM eka vyAdha-zikArI kAnasudhI bANa kheMcIne eka mRgalInA vadhane mATe deze. te vakhate mRgalI belI ke - "he vyAdha ! kSaNavAra sabura kara. kAraNa ke sudhAthI pIDAtAM mArAM baccAM mArI rAha joIne AzAthI beThA che, mATe huM temane stanyapAna karAvIne tarata tArI pAse AvuM, je huM na AvuM te mane brahmahatyAdika pAMca mahApAtaka lAge." vyAdha bolyo ke -"evA soganane mane vizvAsa nathI." eTale puna: mRgalI belI ke -"he vyAdha ! je huM satvara na AvuM te vizvAsathI pUchanArane durmati ApanAra jeTaluM mane pApa lAge." AthI teNe mRgalIne mukta karI, eTale te paNa potAnA bALakane stanyapAna karAvIne tarata pAchI vyAdhanI pAse AvI, ane vyAdhane pUchavA lAgI ke -"he vyAdha ! " tArA prahArathI huM zI rIte chuTI zakuM?" eTale vyAdhe vicAra karyo ke- ahe ! pazuo paNuM dubuddhi ApavAnA pApathI bhaya pAme che, te huM kema durmati ApuM?" A pramANe vicAra karIne te bolyA ke -"he bhadre ! je mArI jamaNI bAjuthI nIkaLI jAya te huM tane mUkI dauM." eTale te mRgalIe tema karyuM. tethI te mukta thaI ane jIvatI paNa rahI. eTalA mATe saMtajane vipattimAM AvyA chatAM paNa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lalitAMga kumAra kathA. 11. pApakarma kadApi karatA nathI. haMsa zudhita thayA chatAM kukaDAnI jema kRmi ane kIDAnuM bhakSaNa karato nathI. guNa rahita ane kSaNavinAzI zarIrane dharmaja zaraNa che. kadAca grAmyajanoe ajANatAM dharmanuM bahumAna na karyuM tethI zuM dharmanuM mAhA cAlyuM gayuM? kadAca drAkSa tarapha uMTa vAMku mukha kare, tethI zuM drAkSanI madhuratA ochI thaI jAya? mATe dharmaja eka khare mitra che. A pramANe sAMbhaLIne puna: te adhama sajana kahevA lAgyuM ke -"he kumAra ! tuM mahA kadAgrahI che, jema pUrve koI eka gAmaDIA chokarAne tenI mAtAe kahyuM hatuM ke-"he vatsa! grahaNa karela vastu mUkavI nahi." ekadA teNe eka mahA baLavAna baLadane pUchavAmAM jorathI pakaDaze. te baLadathI atyaMta tADanA pAmatAM paNa pUMchaDAne teNe mUkyuM nahi, eTale mANasa "mUkI de, mUkI de" ema kahevA lAgyA, tathApi | chaDuM teNe naja mUkyuM. tenI jema tuM paNa kadAgrahI che. ane je eka gAmavALe kahyuM te pramANe na hoya te hajI bIjIvAra ApaNe anya grAmyajanene pUchI joIe paNa kadAca teo paNa tevI ja rIte kahe, te tAre zI zarata? have to netrotpAdana vinA bIjI koI zarata karavAnI nathI." kumAre te vacana paNa amarSathI svIkArI lIdhuM. pachI temaNe AgaLanA grAmajanone pUchyuM, eTale teoe paNa bhavitavyatAnA niyegathI pUrva pramANe ja kahyuM. pachI teo raste paDyA eTale sajjana punaH bolyo ke:-"aho kumAra! aho dharmanA eka nidhAna! ahA svakIya vAkSAlana parAyaNa! bola, have zuM karIza?" A pramANenAM tenAM udbhaTha vacanathI zarANa para caDAvela kRpAnI jema manamAM vadhAre uttejita thaIne tatkALa jaMgalamAM eka vaTavRkSanI nIce jaIne kumAre kahyuM ke:-"aho ! vanadevatAo! sAMbhaLe, aha! lokapALa! tame sAkSIbhUta thAo ane dharmaja eka kevaLa mArUM zaraNa thAo." ema kahIne potAnA baMne netrane charIthI kahADIne sajajanane ApyA. te vakhate pelo adhama bhatya kahevA lAgyuM ke - 1 netra ukheDavA-netra kADhI levA. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. aho ! satyaparAyaNa kumAra! dharmavRkSanuM A suMdara phaLa have bhegava!" ema kahI azva para ArUDha thaIne te cAlyA gaye. have kumAra dustara ApattirUpa nadInA killolamAM paDyo te vicAravA lAgyuM ke "aho! A asaMbhAvya zuM thayuM ? dharmane pakSapAta karatAM A zuM niSpanna thayuM? astu, A te mArA duSkarma nuM ja phaLa che. paNa jagatrayamAM nizcaya jyano hetu dharmaja che." e pramANe te vicAra kare che, evAmAM tenA mahA duHkhathI sUrya paNuM asta pAmyuM. te vakhate pakSIo paNa jANe tenA du:khathI zabda karatA potAnA mALAmAM chupAI jatA hoya ema chupAI gayA ane dizAonAM mukha aMdhakArathI zyAma thaI gayA. evA avasaramAM tyAM vaTavRkSa para bhAraMDa pakSIo ekatra thaIne A pramANe yatheSTha vArtAlApa karavA lAgyA - bhAIo ! jeNe kyAM paNa kaMi ketuka joyuM ke sAMbhaLyuM hoya te nivedana kare." eTale eka bhAkhaMDa be ke:-"huM eka kautukanI vAta kahuM chuM te sAMbhaLa:-. ahIMthI pUrva dizAmAM caMpA nAme mahApurI che. tyAM bhuvanamAM vikhyAta e jitazatru nAme rAjA rAjya kare che. tene potAnA jIvitavya karatAM paNa vallabha, svarUpavatI ane cAsaTha kaLAmAM pravINa evI puSpAvatI nAme putrI che, paraMtu netrano abhAva hovAthI te badhuM vRthA thaI gayuM che. ekadA rAjA tenI tevI sthiti joIne ciMtAtura thayo sate vicAravA lAgya:-ahe! deva zuM kare che? paraMtu atyAre devane upAlaMbha devAnI jarUra nathI, kaMI paNa ilAja karavAnI jarUra che. A pramANe nizcaya karIne rAjAe nagaramAM ghASaNa karAvI ke:-"aho ! prajAjano! jitazatru rAjAnI putrInA locanane je ArAma karaze, tene rAja te kanyA tathA potAnuM ardha rAjya Apaze."te sAMbhaLIne dezAMtarathI vividha netro AvyA ane vidhavidha upAye karyA, paNa tenA netrane kAMI ArAma thaye nahIM eTale rAjA ciMtAthI atyaMta * vyAkuLa thaI gayo. kahyuM che ke - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uuuuuuuuuu vvvvvvvvvvvvvvvvvvv lalitAMga kumAra kathA. . 13 "biMdunApyadhikA ciMtA, citA ciMtA samA na hi / citA dahati nijIvaM, ciMtA jiivNtmpyho"|| ciMtA citA karatAM eka biMdu (anusvAra) vaDe adhika che, eTale te citA samAna nathI, arthAt te karatAM vadhe tema che, kAraNa ke citA te muelAne bALe che, ane ciMtA te aho! jIvatAne paNa bALI mUke che. rAjA e pramANe nagaramAM paTahazeSaNa dararoja karAve che, paraMtu tene pratikAra karanAra keIna maLavAthI AvatI kAle prabhAte te duHkhathI duHkhita thaIne rAjA ane rANuM bane citAmAM praveza karanAra che, pachI koNa jANe zuM thaze? mATe prabhAte ApaNe tyAM javA jazuM" A pramANe sAMbhaLI eka laghu bALake vismayathI pUchayuM ke - "he tAta! tenAM netra sArAM thAya tene mATe kaMI upAya che?' eTale vRddha bebhe ke -he vatsa! jayaMgha evI te rAjaputrIne netra kayAMthI Ave ? tathApi maNi, maMtra ane mahASadhiomAM aciMtya prabhAva rahelo che. tyAre te bALaka be ke-ema che te te kaho." vRddha belyA ke -"rAtrie na kahevAya, kahyuM che ke -divase joIne bolavuM paNa rAtre te bolavuM ja nahi, kAraNa ke sthaLe sthaLe mahA dhUrvajane rAtrIe vizeSe pharatA hoya che. AvA uttarathI te te bALake puna: vadhAre AgrahathI te vRddhane pUchyuM, eTale vRddhe kahyuM ke-"A vRkSanA kaMdhapradezamAM je velaDI cAre bAju vIMTIne rahI che, tenA rasamAM bhAraMs pakSInI caraka mizrita karIne je AMkhamAM AMjavAmAM Ave te tarata navAM netra thaI jAya. A pramANe bolatAM bolatAM temane nidrA AvI gaI. A badhuM vaTavRkSanI nIce rahelA lalitAMgakumAre sAMbhaLIne vicA- ke-"zuM A satya haze ke asatya? paraMtu ahIM bhrama zo? kAra- Nake saMta jananI Apattine ucacheda karavAne dharma sadA jAgrata ja hoya che. A pramANe nizcaya karI hAthanA sparzathI te latAne dhurIvatI kApIne ane tyAM paDela bhAraMDa pakSInI caraka laIne hAthavatI 1 mRtakane bALavA mATe khaDakela kASTa samahaM. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara te baMnenuM saMmizraNa karI tenAvaDe pitAnI AMkhe pUrI dIdhI. te kriyAne eka muhUrta thayuM, tevAmAM to tenAM netra navIna divya - tivALAM thaI gayAM. tenAvaDe te sarvatra joIne manamAM atizaya saMtoSa pAmyuM. kahyuM che ke je manuSyanAM pUrvakRta sukRta jAgrata che tene bhayaMkara vana zreSTha nagara samAna thAya che, sarva leke tenA svajana thAya che ane samasta pRthvI tene nidhAna ane ratnathI pUrNa thAya che. vaLI vanamAM, raNamAM, zatru, jaLa ke agnimAM, mahA samudramAM athavA parvatanA zikharapara, suptAvasthAmAM, pramattAvasthAmAM ke viSamAvasthAmAM sarvadA pUrvakRta pu manuSyanI rakSA kare che. kumAra vicAre che ke A badhe dharmane ja prabhAva che, paraMtu have caMpApurI jaIne te kanyAne svastha karUM ane A bhAraMDa pakSI sAtheja huM tyAM jAuM." A pramANe vicAra karIne te vaTavRkSa para ArUDha thaI te pakSIonI pAMkhamAM chupAI rahyo. pachI prabhAta thatAM te pakSI uDIne caMpAnagarInA udyAnamAM gaye, eTale kumAra tenI pAMkhamAMthI bahAra nIkaLI saro varamAM snAna karIne ane svAdISTa phaLane AhAra karIne te nagarI tarapha cAlyA. mArgamAM pahedoSaNa sAMbhaLato te nagarInA mukhya dvAra AgaLa AvyuM. eTale tyAM lakhela eka leka tenA vAMcavAmAM Avyo. "jitarAtra ivAvA, maraDutranetrAne . rAjyasyArdhaM svakanyAM ca, pradAsyAmIti nAnyathA " // jitazatru rAjA ema kahe che ke- mArI putrIne je netra Apaze tene huM arthe rAjya ane svakanyA ApIza, anyathA nahi." A pramANene loka vAMcIne aMtaramAM pramudita thaI teNe najIkamAM rahelA mANasane A pramANe kahyuM- he leke! tame jaIne rAjAne kahe keeka vidyAvAna siddha purUSa Avela che,ane te kahe che ke-huM tamArI putrIne divya netravALI karIza." eTale teoe utAvaLA jaIne te pramANe rAjAne nivedana karyuM. tethI rAjAe temane bahu dravya ApyuM, ane 1 be ghaDI-48 mInITa . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' lalitAga kumAra kathA. atyaMta utkaMThita thaIne kumArane tarata tyAM belA. pachI tene gADha AliMgana daI bahumAnapUrvaka Asana ApIne pUchayuM ke - "he vatsa! tuM kyAMthI Ave che? tAruM kuLa ane jAti zuM che? ane tAruM nAma zuM che ?" te sAMbhaLIne kumAra belyo ke:-"he svAmin ! bahu pUchavAthI zuM? Apane je kAma hoya te pharamAve. ApanA praznane teja uttara samajI le." eTale rAjAe ciMtavyuM ke --"A keI sattavAna ane paramArtha karavAmAM rasika purUSa lAge che ane anumAnathI enA kuLAdi paNa uttama jaNAya che. A pramANe vicAra karIne rAja tene laIne kanyAnI pAse Ave, ane "he narottama ! A mArI putrInAM netra divya kare ema kahyuM, eTale kumAra sugaMdhI dravyo maMgAvI vidhipUrvaka tenuM maMDaLa karIne jApa ane hemAdika karavA lAge. kahyuM che ke - * "gAvA kare, maLe tevA ghA samAyAM vahAre , strIpu rAga ra" || "zatruomAM, sabhAmAM, vyavahAramAM, strIomAM ane rAjadarabAramAM ADaMbarane vadhAre mAna maLe che. A pramANe nItimAM kahela hevAthI teNe keTaloka ADaMbara karIne pachI kaTimAM rAkhela latAkhaMDa ane bhAraMDa pakSInI carakanA prayogathI te kanyAne divya. netravALI karI. rAjaputrI spaNalocanA thaI gaI, eTale bhAgya saubhAgyanA nidhAna jevA, rUpamAM kAmadevane paNa jIte evA tathA lAvaNya, audArya, gAMbhIrya ane suMdara cAturyAdi guNanA eka pAtrarUpa te kumArane joIne parama harSa pAmI, temaja havaza thaI gaI. eTale rAjAe tene vikAravaza thayelI joIne kahyuM ke -"he vatsa! A purUSa paropakArI che. kahyuM che ke -"satparU pitAnA svArthane tyAga karIne parArthane sAdhe che, sAmAnya jane potAnA svArthane bAdhA karyA vinA paranA arthane sAdhe che ane jeo potAnA svArthanI khAtara parahitane vista kare che, te te nararAkSasaja che, paraMtu jeo P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritrabhASAMtara. nirarthaka parahitane haNe che temane te zI upamA ApavI te sUjatuMja nathI."he uttama bAlikA ! A purUSottame tane pitAnA guNothIja vaza karI lIdhI che ane te paNa ene pragaTa rIte svayameva pitAne AtmA samarpaNa karyo che. huM te nimitta mAtra chuM. tuM sabhA cirakALa jIvatI rahe ane suMdara bhega bhegava eja huM IcchuM chuM." pachI rAjAe zubha lagna citta ane vittane anusAra samagra sAmagrIpUrvaka temane vivAha mahotsava karyo, ane kumArane rahevA mATe eka manahara prAsAda Ape. tathA deza, bhaMDAra vigere saptAMgarAjyanA be vibhAga karIne rAjAe kumArane ardha rAjya samarpaNa karyuM. eTale kumAra paNa pitAnA puNyanA prabhAvathI tyAM puSpAvatInI sAthe kAvya ane kathArasathI tathA dharmazAstranA vinodathI deguMdakadevanI jema sukhaga bhegavavA lAgyA. puNyathI badhuM samIhita prApta thAya che. kahyuM che ke -"he citta ! tuM kheda zAmATe kare che? ane emAM Azcarya zuM che? je manahara ane ramya vastunI tAre vAMcchA hoya te puNya kara, kAraNuM ke puNya vinA abhISTanI siddhi thatI nathI. traNe bhuvanamAM vijayavaMta kharekhara eka puNyane ja prabhAva che ke jenA pratApathI durvAra gaje dro, pavana karatAM adhika vegavALA azva, suMdara ra, lIlAvatI strIo, vIjayamAna cAmarathI vibhUSita rAjyalakSmI, uMcA prakAranuM veta chatra ane cAra samudra parvatanI A vasudhAnI sattA prApta thAya che.... have ahiM lalitAMgakumAra puNyanA prabhAvathI prApta thayela prabhUta sukhamAM divase vyatIta karavA lAgyuM. ekadA pitAnA mahelanA jharUkhAmAM besIne nagaranuM nirIkSaNa : karatAM akasmAta te adhama sevaka kumAranA jovAmAM AvyuM. kaMTha, netra ane mukhathI bIbhatsa, durnivAra zdhAthI mukha ane udara jenAM besI gayAM che e, malIna zarIravALe, vaNapara bAMdhelA pATAthI dUSita gAtravALe ane jaMgama pAparAzinI jevA duzleSTita te sevakAdhamane joIne ane barAbara oLakhIne kumAra dayAddha manathI ciMtavavA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lalitAMga kumAra kathA. lAge ke:-"aho ! A bicArAnI AvI dazA kema thaI haze ? paraMtu zAstramAM kahyuM che ke purUSane phaLa maLavuM te kamodhIna che? ane buddhi paNa karmAnusAriNIja che, tathApi sujJa jane sArI rIte vicAra karIne ja kArya karavuM, ahe! devane dhikkAra thAo." A pramANe vicArI potAnA sevako pAse tene bolAvIne kumAre kahyuM ke-"are mane oLakhatA hoya te kahe huM keNa chuM?" eTale bhayathI kaMpatA zarIre ane gaLatAne te sajajana A pramANe be ke -"he svAmina ! pUrvAcaLanA uMcA zikharapara rahelA sUryane kaNa na oLakhe ?" kumAra bolyA ke AvA sAzaMka vAkyanI jarUra nathI, satya jANatA hoya te kahe." eTale te puna: bolyA ke -"he deva! huM satya jANatA nathI. eTale lalitAMgakumAra bAlyA ke:-"he sajajana ! jenI cakSu kahADI levAno teM prayatna karyo hato tene kema eLakhato nathI?" A pramANe sAMbhaLIne te tarataja lajajA, bhaya ane zaMkAnA bhArathI dabAI jaI nIcuM mukha karIne besI gaye. pachI tene kharAba veSa dUra karAvI, snAna tathA bhejana karAvI ane sArAM vastro paherAvI kumAra tene A pramANe kahevA lAgyA:-"he sajajana ! je dravya potAnA svajananA kAmamAM na Ave tevA dravyathI zuM ?" eTale te sevakAdhama aMtaramAM vismaya pAmIne vicAravA lAgyA ke -"aho! A kumAranI niSkAraNa dayA kevI che?" kahyuM che ke -"saMpattimAM jene harSa na hoya, vipattimAM viSAda na hoya ane samarAMgaNamAM jene gheryuM hoya evA tribhuvananA tilaka - mAna koI viralA putrane ja jananI janma Ape che." .' pachI te tyAM ja svastha thaIne rahe. ekadA kumAre vArtA karatAM tene pUchyuM ke -"he sajana! tArI AvI durdazA kema thaI?" eTale sajajana bolyA ke-"he svAmin ! sAMbhaLe, tamane huM tevI sthitimAM vaTavRkSanI nIce mUkIne AgaLa cAlyuM, eTale rastAmAM taskaree mane yaSTi muSTinA prahAra karIne mArUM badhuM luMTI lIdhuM. P.P. Ac. Gunratrasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. -~ ~-~~~ -~~-~ mAtra duSkarmanuM phaLa bhegavavAne temaNe mane jIvate mU. he nAtha! meM sAkSAt pitAnAMja pApanuM phaLa joyuM, ane tame paNa sAkSAt tamArA sukRtanuM phaLa joyuM. mATe kharekhara! dharmathIja avazya jaya che. he svAmin ! adazya mukhavALA mane have dUrathIja visarjana kare." A pramANe sAMbhaLIne kumAra bolyA ke he mitra ! tuM tArA manamAM kaI jAtano vikalpa karIza nahi. tArI sahAyathI ja A badhuM mane prApta thayuM che. je ema thayuM na hota to mArUM ahIM Agamana kayAMthI thAta ane kanyA tathA rAjya vigerenI prApti paNa kema thAta ? mATe A tAroja upakAra che, to have A mArA rAjyamAM tuM sarva rIte kRtakRtya thA ane pradhAna padavI laIne mane nizcita kara." pachI sajjana tyAM svastha thaIne sukhe rahevA lAgyA, ekadA svabhAve dakSa rAjaputrIe tenI duSTatA jANIne rAjaputrane kahyuM ke:-"he svAmin ! kulIna strIoe bharane zikhAmaNa ApavI e che ke nathI tathApi Apa bheLA che, tethI kaMIka kahevAnI jarUra paDe che. he nAtha ! A sajajananI saMgata karavI Apane ucita nathI. je enI upara tamane neharAga hoya to tene dhana yA deza Ape paNa he prANeza ! enI sabata te naja karo. sarSane dudha pAvAthI tenA viSanoja vadhAre thAya che. agni tejomaya chatAM lehanA saMgathI te ghaNunI tADanA sahana kare che. kahyuM che ke:"saMtapta leha para paDela jaLanuM nAma paNa jaNAtuM nathI, teja jaLa kamaLanA patra5ra rahela hoya te muktAphaLa jevuM zebhe che ane svAti nakSatramAM je te samudramAMnI zaktinA saMpuTamAM gayela hoya te tenA maitika pAke che; mATe prAya: adhama madhyama ane uttama guNa sahavAsathI ja prApta thAya che. tethI sajajanene nIcanI sebata sukhakara thatI nathI. vaLI nItizAstramAM paNa eka daSTAMta kahyuM che ke, haMsa nIca kAgaDAnI sobatanA deSathI maraNa pAmyo. te daSTAMta A pramANe che:- P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lalitAga kumAra kathA. eka vanamAM pANImAM tarI nahIM jANato kaI kAkapakSI bagalAnI spardhAthI mAchalI pakaDavAnI IcchAe AkAzamAMthI nIce utarIne sarovaramAM peThe, paraMtu te taravAne azakta hovAthI zevAlathI vIMTAI jaI maraNanA bhayathI atyaMta AkuLa vyAkuLa thaIne duHkha pAmavA lAgyo. tene tevI avasthAmAM joIne pAse rahelI haMsI dayAnI lAgaNIthI potAnA pati rAjahaMsane kahevA lAgI ke- he priya! juo, A kAgaDe marI jAya che, tame pakSIomAM uttama tarIke lokemAM vakhaNAo che, mATe ene kAMThe lAvIne jIvitadAna Ape." eTale bahu sArUM" ema kahIne haMsa ane haMsIe potAnI caMcamAM tRNa laIne tenA vaDe zevAlanAM taMtu dUra karI temAM baMdhAI gayelA kAgaDAne bahAra kahAvyA. pachI eka kSaNabhara vizrAMti laIne kAgaDAe atyaMta namratAthI page lAgIne haMsane nimaMtraNa karyuM ke "he haMsa! tArA A upakArano badalo vALavAnI mArI IcchA che, mATe mArA vanamAM AvIne mane saMtuSTa kara."haMse A pramANe sAMbhaLIne priyAnA mukha sAme joyuM, eTale teNe paNa tenA rahasyane samajIne ekAMtamAM A pramANe kahyuM. "he prANanAtha ! e vAta yukata nathI. vaLI vicAryA vinA kaMI paNa kArya na karavuM, temaja alpa paNa nIcanI saMgati na karavI. kahyuM " sahasA vidadhIta na kriyA-maviveka paramApadAM padam / vRNute hi vimRzyakAriNaM, guNalubdhAH svayameva saMpadaH" // kaMI paNa kAma utAvaLathI karI na nAkhavuM. kAraNa ke aviveka e parama ApattinuM sthAna che, guNalubdha evI saMpattio vimRsyakArIne svayameva AvIne vare che." ItyAdi vacanathI teNe vAryA chatAM dAkSiNyathI "kSaNabhara jaI AvuM' ema haMsIne samajAvIne te kAgaDAnI sAthe tenA vanamAM gayo. tyAM te baMne niMbavRkSa (liMbaDA) nI zAkhA upara beThA. evAmAM tyAM pAsenA nagarane rAjA azvakIDA karIne parizrAMta thavAthI teniMbanI zAkhA nIce Avyo, eTale kAgaDo P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 : zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. svabhAva pramANe rAjAnA mastakapara viSTA karIne uDI gaye, ane haMsa te tyAMja besI rahe. evAmAM eka rAjapurUSe bANa mAryuM, eTale haMsa nIce paDyo. tene jamIna para paDela jeIne saparicchada rAjA be ke-"aho AzcaryanI vAta che ke A haMsa je kAgaDe lAge che. A janAlApa sAMbhaLIne kaMThe prANu AvelA hatA chatAM potAnI jAtinuM dUSaNa nivAravA mATe haMse rAjAne kahyuM ke - ' " nA ghA mAraga, loDaE vimaruM rahe che. - navaraMgaparabena, pRtyumuve na saMrAyaH" | "he rAjana ! huM kAgaDe nathI, paNa nirmaLa jaLamAM rahenAra haMsa chuM, paraMtu nIcanI sAthe sobata karavAthI avazya mRtyu prApta thAyaja che, athaoNt meM kAgaDAnI sobata karI tenuM A phaLa mane maLyuM che." A pramANenAM tenAM vacana sAMbhaLIne te divasathI dayAyukata manavALA thayelA rAjAe nIcanI saMgata cheDI dIdhI. eTalA mATe che priyatama! huM Apane punaH puna: vAruM chuM. sujJajano strIonuM paNa sAnukULa vacana te mAne ja che. pathika ane DAbI bAjue rahela durgA (cakalI) nI paNa zuM prazaMsA karatA nathI ? A pramANenAM potAnI vanitAnAM vacana sAMbhaLIne kumAra cittamAM camatkAra pAme; tathApi kayalAnI sAthe kapUranI prItinI jema teNe te adhamanI sebata mUkI nahi. have keTaleka kALa gayA pachI ekadA rAjAe ekAMtamAM bolAvI sajajanane pUchayuM ke:are! sajana! kumAranI ane tArI AvI anya mitrAI zAthI thaI? kumArane deza ? jAti kaI? mAtApitA keNu? tuM keNu ane kayAMthI Avyo che?" eTale sajjane vicAryuM ke -"kumAra keI vakhata mArA pUrvanA akAryane saMbhArIne mane upadrava karaze, tethI atyAre tenuM auSadha karavAno vakhata che." ema vicArIne teNe rAjAne kahyuM ke-"he svAmina! je pUchavA P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lalitAMga kumAra kathA. 21. lAyaka na hoya, te na kahevuM ja sAruM che. eTale rAjAe puna: sasaMbhramathI pUchayuM ke-eTale zuM?" ema sajajanane vAraMvAra pUchavAthI te kaMika hasavA lAgyo. pachI rAjAe sogana daIne pUchyuM, eTale sajajana kahevA lAgyuM ke -"he svAmin ! Apane Agrahaja che to sAMbhaLe - zrIvAsapuramAM naravAhanA nAme rAjA che, tene huM putra chuM. A mAre sevaka che ane svabhAve svarUpavAnuM che. keIka siddhapurUSa pAsethI vidyA meLavI svajAtinI lajAne lIdhe gharano tyAga karIne dezAMtaramAM bhamate bhamate te ahIM Avyo che. pUrvanA bhAgyane ahIM te saMpattine pAmyA che. huM mArA pitAnA parAbhavathI bhamate bhamate ahIM Avyo chuM. eNe mane joIne oLakhI lIdhe, ane A mArA marmane jANanAra che" ema dhArIne te mATe ati Adara kare che." A pramANenAM sajajananAM vacana sAMbhaLIne rAjA vyAkuLa thaI vicAravA lAgyuM ke -"aho ! A kevuM agya thavA pAmyuM? eNe mArI pratijJAthI baMdhAyelI mArI putrI paraNIne mAruM kuLa malIna karyuM, mATe A pApI jamAIne huM nigraha karuM." A pramANe vicAra karI pitAnA sumati pradhAnane badhI vAta kahIne kahyuM ke ene nigraha kare." eTale pradhAne kahyuM ke "he svAmin ! vicAra vinAnuM kAma na karavuM. kahyuM che ke -"saguNa ke apaguNa kArya karatAM prathama paMDitajane yatnapUrvaka tenA pariNAmano vicAra karavo. kAraNa ke bahuja utAvaLathI karI nAkhelAM kAryone vipAka maraNa paryata zalyatulya thaI hadayane dagdha kare che." mATe he svAmin ! kaMIpaNa ati utAvaLathI na karavuM," eTale amAtyanA nivAraNathI rAjA maina dharIne rahyo. ekadA rAtrie hukama pramANe tAtkAlika kAma karanArA sevakene bolAvIne rAjAe Adeza karyo ke -"Aja rAtrie mahelanI aMdarane raste je kaMI ekAkI Ave, tene tamAre vicAra karyA vinA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara . zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. ThAra kare." teoe kahyuM ke Apano hukama pramANa che. * ema kahIne te loke rAtrie tyAMja gupta sthAnamAM rahyA. pachI rAtre kumArane bolAvavAne rAjAe mANasa karyo. te sevake jaIne kumArane kahyuM ke-"he svAmina ! kAryanI utsukatAthI rAjA tamane mahelanI aMdarane mAge ekalA bolAve che, mATe tarata Ave." te sAMbhaLIne kumAra kharza laI palaMga parathI utarIne tarata cAlavA taiyAra thaye, eTale hAthathI vastrane cheDe pakaDIne tenI priyAe kahyuM ke -"he priyatama! tamAre bilakula mugdha svabhAva che, tame rAjanIti jANatA nathI, ke jethI madhyarAtre vicAra karyA vinA Ama ekalA cAlatA thAo che. nipuNa purUSe keIne paNa vizvAsa na kara. nItizAstramAM kahyuM che ke -"rAnA mitra na TraSTa kRtaM vA " " rAjA keIne mitra je ke sAMbhaLe che ?"he svAmin ! tamArA samasta kAryo karavAmAM sajajana samartha che, mATe atyAre teneja mokale." A pramANe pitAnI lalanAnAM vacana sAMbhaLIne kumAra mudita thaIne vicAravA lAgyuM ke -"aho kevI buddhinI praDhatA ?" ema vicArIne te cittamAM camatkAra pAmyo. pachI teNe gharanA AMgaNe sutelA sajajanane jagADIne rAjA pAse karyo. te paNa mudita thaIne rAjamahelanI aMdaranA mArge cAlyA. te tyAM pahoMce ke tarataja gupta rahelA - rAjapurUe tIkSaNa kharzanA ghAthI tene atyaMta ghAyala karyo, tethI te tyAMja paDI gayo ane paMcatva pAmyuM. teNe kahevatane kharI pADI ke - 'patAnuM kharza potAnA prANanuM ghAtaka paNa thAya che. tenuM anyane mATe ciMtaveluM tene potAne zireja AvI paDyuM. tenA akasmAta maraNathI thayelA kalakaladhvanine sAMbhaLIne tenuM kAraNa jANavAmAM AvatAM rAjasutA sagadagada kahevA lAgI ke -"he nAtha ! he sarala svabhAvI ! je mAruM kathana na mAnyuM hatuM, te atyAre mArI zI dazA thAta ? mATe he Aryaputra ! prabhAte Alasya mUkIne saja thaI sainya sahita tamAre nagaranI bahAra jatuM rahevuM." pachI prabhAte rAjAnI kapaTakaLA jANIne kumAra sasainya sajaja thaIne nagaranI * P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lalitAMga kumAra kathAMtargata jayarAja kathA. 23 bahAra nIkaLe. rAjA paNa kapAyamAna thaIne sainyanA ADaMbara sAthe yuddhanI sAmagrI sajaja karIne nagaranI bahAra kumAranI sanmukha gaye. tyAM baMne sainyane sAmasAmo bheTe thaye. e vakhate pradhAna purUSoe vicAryuM ke-aho ! rAjAe A zuM anucita AdaryuM che?" pachI save pradhAne maLIne rAjA pAse AvyA, ane mukhya pradhAne kahyuM ke-"he svAmin ! tIkSaNa zastrothI te zuM, paNa puSpathI paNa yuddha na karavuM. kAraNake yuddha karatAM vijayane te saMdeha che ane pradhAna ( zreSTha) purUSanA kSayane te nirNaya che.' vaLI he nAtha ! jema grahane nAyaka caMdramA ane nadIono nAyaka samudra che, tema tame prajAnA nAyaka che, ane vicAra karyA vinA kAMI paNa kArya karavAthI anartha prApta thAya che, mATe vicAra kare. he deva! je kudaSTa, kuparikSita ane kujJAta kArya kare che, te jayapuranA rAjAnI jema ciMtAne prApta thAya che. tenuM daSTAMta A pramANe che - viMdhyAcala parvatanI bhUmi para aneka vRkSo che. tyAM ucca ane vistIrNa eka vaTavRkSa che. te vRkSa para eka zukayugala rahe che, sasneha kALa nirgamana karatAM te zukane apatyanI prApti thaI. mAtapitAnI pAMkhanA pavanathI tathA cUrNa vigere mukhamAM ApavAthI te bALaka anukame vRddhi pAmyuM. tene pAMkho AvI. ekadA bAlacApalyathI uDIne gamanotsuka e te thoDe dUra gaye, eTale te tarataja thAkI gaye, tethI mukha pahoLuM karIne paDI gayuM. te vakhate jaLane mATe te bAju AvatA kaI tapasvIe tene pRthvI para paDelo joIne karUNAthI hAthamAM lIdho, ane pitAnA vakalavastrathI pavana nAkhI tathA kamaMDaLamAMthI tene jaLa pIvarAvIne pitAnA AzramamAM laI gayo. tyAM svAdiSTa nIvAranA phaLa ane jaLathI putranI jema pALita pASita thayela te vRddhi pAmyuM. eTale tApasoe maLIne tenuM zukarAja nAma pADyuM. tene lakSaNavaMta jANIne kuLapatie bhaNA. te zukanA mAtapitA paNa tyAM ja AvIne tenI pAse rahyA. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. ekadA kuLapatie potAnA ziSyone kahyuM ke-"he ziSyA mAruM kathana sAMbhaLa-samudramAM harimela nAme dvIpa che. tyAM izAna khuNAmAM eka meTuM AmravRkSa che. te sadA phaLavALuM che. tene vidyAdhare, kiMna ane gAMdharvo seve che. te vRkSa divya prabhAvI che. tenAM phaLanuM je bhakSaNa kare che te rega, doSa ane jarAthI mukta thAya che ane puna: tene nava jIvana prApta thAya che." pelo zuka paNa A vacana sAMbhaLIne bahuja haSTa thaI vicAravA lAgyo ke -"gurUe ThIka kahyuM. mArA mAtapitA jaNAthI jIrNa ane draSTithI rahita thaI gayA che, to temane te AmraphaLa lAvI khavarAvIne huM jANamukta thAuM. kahyuM che ke je mAbApa ane gurUne vatsala thaI temanA saMtApane dUra kare te ja putra ane teja ziSya che, zeSa te kumi yA kiTaka samAna che. temaja vRkSa paNa zreSTha che ke jene siMcana karavAthI te vRddhi pAme eTale tenI nIce vizrAMti laI zakAya, paNa je putra vRddhi pamADyA te ulaTe pitAne kalezakAraka thAya te sacetana chatAM putra na kahevAya. vaLI mAbApa tathA gurU du:pratikAra kahyA che, eTale ke tenA upakArane badale vaLI zakatuM nathI, tathApi pitAthI banI zake teTalI putre ane ziSya temanI sevA bajAvavI." A pramANe vicAra karI pi. tAnA mAbApanI rajA laI uDIne te zuka pelA dvIpamAM gaye, tyAM te AmravRkSa tenA jevAmAM AvyuM. prAta:kALe te sahakAranuM svAdiSTa phaLa potAnI caMcumAM laI pAchA vaLIne AkAzamAge jatAM rastAmAM te atyaMta zramita thaI gaye. pitAnA zarIrane paNa pakaDI rAkhavAne azakta thayelA te zukarAje sahasA samudramAM paDatAM paNa pitAnA mukhathI te phaLa mUkayuM nahi. evAmAM pitAnA nagarathI samudramArge jatAM vahANumAM beThelA koI sAgara nAmanA sArthapatie vyAkuLa thaIne samudramAM bUDatA te zakarAjane joyo, eTale te sArtheza tAraka purUSane kahevA lAgyo ke:-"aho ! jaLamAM buDIne maratA A bicArA zukane keI upADI ." ema kahIne sAgarazreSThIe eka tArakane samudramAM nAkhyo. teNe tyAM jaI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -~ ~~ -~~- ~ lalitAMga kumAra kathAtargata jayarAja kathA. 25 zukane sAgAramAMthI upADI lAvIne zeThane seM . sAgarazeThe te zukane hAthamAM laIne tene mahuvAra sudhI AzvAsana ApyuM, pachI zukarAja paNa sAvadhAna thaye, eTale sAgarazeThane kahevA lAgyo ke:-"he upakArI janemAM mugaTa samAna sArthavAha ! cirakALa jaya pAma. jagatamAM jeo paraupakAra karavAmAM rasika che, teo ja kharekhara dhanya che. kahyuM che ke:-sajana purUnI saMpatti pare5kAramAMja vaparAya che, nadIo paropakArane mATeja vahe che, vRkSe parepakAra mATe ja phaLe che ane megha paropakAra karavA mATe ja pRthvI para varase che." temaja vaLI- vipattimAM dhairya rAkhanAra, aspRdayamAM kSamA dharanAra, sabhAmAM cAlAkIthI belanAra, saMgrAmamAM zairya dekhADanAra, kattinI kAmanA karanAra ane zAstrazravaNamAM vyasana rAkhanAra-evA mahAmAo jagatamAM svabhAvathI ja siddhaguNavALA che." arthAt mahAtmAone e svabhAvaja hoya che. he zeTha! tame kevaLa mane ja prANa nathI ApyA, paNa he sArtheza! jIrNa ane aMdha evA mArA mAbApane paNa tame prANu ApyA che. te upakArI ! sAMbhaLa:-caMcAmanuSAkAra cADI kSetranuM rakSaNa kare che, hAlatI cAlatI davajA sAdhanuM rakSaNa kare che, rakSA (rAkha) kaNanuM rakSaNa kare che, ane dAMtathI grahaNa karela tRNu prANanuM rakSaNa kare che, evI sAmAnya vastu paNa rakSaNa kare che te je koInuM rakSaNa karatA nathI evA upakAra vinAnA - purUSathI zuM ?" punaH zuka belyo ke -"he zeTha ! mArA gurUe kahyuM ke-samudramAM harimela nAmane dvIpa che, tenI IzAna khuNamAM divyaprabhAvI eka AmravRkSa che, tenA phaLanuM je kaI bhakSaNa kare tene rega ane jarA na Ave, ane zarIre navavana prApta thAya. te sAMbhaLIne meM vicAra karyo ke -"mArA mAbApa atyaMta vRddha thayelA che, tethI te phaLa lAvIne temane ApuM ke jethI teo sukhI thAya." ema dhArI temanI AjJA laIne te dvIpamAM jaI te phaLa meM grahaNa karyuM, paraMtu phaLa laIne cAlatAM rastAmAM kAryo ane samudramAM paDaze, paraMtu P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. tame mane maratAM bacA. have huM keIpaNa rIte tamArA bANathI mukta thAuM ane pratyupakAra karuM ema IcchuM chuM."eTale sArtheza be ke -" tuM zuM karI zakIza?" zuka bolyo ke -"he sArtheza! A sahakAranuM phaLa tameja grahaNa kare." sAthe za belyo ke:-"he zuka ! tuM tArA mAtapitAne zuM ApIza ?" zuke kahyuM -"puna: tyAM jaI te sahakAranuM phaLa laIne mAre sthAne jaIza." ema kahI te phaLa zeThane daIne zuka UDI gaye. sAtheza te phaLa laIne yatnapUrvaka tenI saMbhALa karI anukrame jayapuramAM AvyuM. tyAM potAnA sAthane nagaranI bahAra rAkhI te manamAM vicAravA lAgyA ke A phaLanuM bhakSaNa karI mAre kukSi bharavApaNuthI zuM? paNa huM tema karUM ke jethI jagatapara upakAra thAya, mATe e phaLa rAjAne ApuM." e pramANe manamAM vicAra karIne muktAphaLathI bharelA thALa upara te AmraphaLa rAkhI te bheTayuM laIne sAthe rAjasabhAmAM ga. pratIhAranA nivedanathI te rAjasabhAmAM beThelA rAjAnI AgaLa thALa mUkIne rAjAne namyuM. rAjAe te bheTazuM joIne vismaya ane AdarapUrvaka tene pUchyuM ke:-"he sAtheza ! AmAM A sahakAra phaLa kema mUkayuM che? zuM AmravRkSa te joyela nathI ?" te sAMbhaLIne sAthe za bAlya ke -"he svAmina ! A phaLano prabhAva sAMbhaLo." ema kahIne sAgare te phaLane badho prabhAva kahI batAvyuM. pachI rAjAe prasanna thaIne tene sanmAna ApyuM, ane utsukatAthI tenI jakAta mApha karI. pachI rAjAe vicAryuM ke -"huM ekaleja A phaLanuM kema bhakSaNa karuM? mATe mArI prajA nirogI thAya tema karUM." A pramANe vicArI bAgavAnane bolAvI tene zikhAmaNa ApIne rAjAe tene AmraphaLa ropavA mATe ApyuM, ane tenI rakSAne mATe pitAnA mANase nImyA. pachI te ArAmike paNa sArA sthAne te rAkhyuM. anukrame tene aMkura phUTayA sAMbhaLIne rAjAe utsava karyo, tathA putrajanmanI jema rAjAe potAnA AtmAne kRtArtha mAnya. . vaLI te ArAmika tathA ArakSakane paNa bhajana ane vastrAdika P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. -- Jun Gun Aaradhak Trust Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lalitAMga kumAranI kathAMtargata jayarAja kathA. - 27 mmmmmm ApIne saMtuSTa karyA. eka eka pallava nIkaLatAM rAjA darareja tene jevA jatA hatA. e rIte te AmravRkSa vardhamAna thatAM rAjAnA hadayamAM mane ratha paNa vadhavA lAgyA. e pramANe sarvAge ramya te AmravRkSane maMjarI (mAMjara) AvI, ane prAMte cAre bAju phaLethI te zobhI rahyuM, eTale rAjA potAnI prajAne manathI rega ane jarAnI Apatti rahita mAnavA lAgyuM. evAmAM eka phaLanI upara spena pakSIe pakaDela sarpanA mukhamAMthI viSa paDayuM. te viSanA tApathI te eka phaLa pakava thaI tUTIne jamInapara paDyuM. te phaLa bAgavAne laIne rAjAnI AgaLa mUkyuM; eTale rAjAe tene pAritoSika ApIne te phaLa potAnA purohitane ApyuM. pachI te purohite paNa potAnAM AvAsamAM jaI devArcana karI harSita thaIne te phaLanuM bhakSaNa karyuM, eTale bhakSaNa karatAM te tarata maraNa pAme, tethI zekano kolAhala thaye. te jANIne "A. zuM?" ema saMbhrAMta thaIne rAjA ciMtAmAM paDyuM. tenuM mukha zyAma thaI gayuM. chevaTe teNe vicAra karyo ke;-"A viSaphaLa koI vairIe vaNikanA hAthathI mane apAvyuM jaNAya che. ahe! have zuM karuM?" pachI rAjAe krodhathI ekadama garama thaIne potAnA kASTadaka sevakone Adeza karyo ke -he sevake ! A AmravRkSane evI rIte chedI nAkhe ke jethI tenuM nAma paNa na rahe." A pramANe AjJA thatAM te sevakoe tarata tyAM jaIne te AmravRkSa chedI nAMkhyuM. te sAMbhaLIne potAnA jIvitathI udvega pAmelA kuchI, pAMgaLA, aMdha vigeree tyAM jaIne sukhe pitAnuM maraNa sAdhavA te sahakAranA phaLa ane patrAdikanuM bhakSaNa karyuM. eTale kSaNavAramAM tenA prabhAvathI teo manmatha jevA rUpavaMta ane niregI thaI gayA. AthI saMtuSTa thaIne te vRttAMta temaNe rAjAne nivedana karyo. eTale rAjA vismaya pAmIne vicAravA lAgyuM ke "aho ! A zuM Azcarya ? kharekhara! te sArthezanuM vacana satya hatuM, keI paNa kAraNathI prathama P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. wwvvwvvwvwwwwwww AveluM phaLa viSamaya thayeluM. pachI ArAmikane bolAvIne zapatha. pUrvaka pUchayuM ke "are! sAcesAcuM kahI de ke te phaLa zI rIte ane kayAMthI tuM lAvyo hato?" te bolyo ke, "bIjA badhAM phaLo kAcA hatAM, mAtra Aja phaLa jamIna para paDeluM ane pakava thayeluM joIne meM ApanI pAse mukayuM hatuM. te sAMbhaLIne rAjA vicAravA lAgyuM ke nizcaya viSanA gathI A phaLa pAkIne jamIna para paDayuM haze." pachI te AmravRkSanI rakSA karavAne rAkhelA purUSane jeTaluM rahyuM hoya teTaluM rAkhavA mokalyA. teoe tyAM jaI nirIkSaNa karI AvIne rAjAne nivedana karyuM ke "he svAmin ! lokoe te vRkSanuM evI rIte cUrNa karyuM che, ke jethI tenuM sthAna paNa jANI zakAtuM nathI. te sAMbhaLIne rAjAe atyaMta khinna thaI te AmravRkSane mATe bahu vilApa karyo "hA ! maMda bhAgyane vaza thaI meM A zuM karyuM?" ahIM chatazatru rAjAne tene mukhya pradhAna kahe che ke "he svAmi! tenI jema vicAryA vinA kaMI paNa kAma na karavuM. he rAjedra! sarvagususaMpanna lalitAMga kumAranI parIkSA karyA vinA tame yuddhanuM sAhasa zA mATe kare che? mATe je ApanI AjJA hoya te kumAranI pAse jaIne tenuM kuLAdika sarva tene pUchuM." A pramANe sAMbhaLIne rAjAe kahyuM ke "he amAtya ! bahu sArUM, emaja kare." A pramANe rAjAnuM kathana sAMbhaLI amAtya kumAranI pAse AvI praNAma karIne bolyA ke "he kumAreMdra! A zuM anucita AraMhyuM che? tame tamArA kuLa vigere kaho." kumAra bAlyA ke- he amAtya! mArA bhujAdaMDanuM parAkrama tamane mArI jAtyAdika kaheze. prathama mArA parAkramanuM avalokana kare, pachI badhuM jANavAmAM Avaze. te sAMbhaLIne punaH pradhAne kahyuM ke-he svAmin ! tame parAkramathIja guNavAna che ema jaNAya che, paNa pelA pApI sajane tamArI jAtyAdika badhuM viparIta kahyuM che mATe rAjAe tamane snehapUrvaka kahevarAvyuM che ke, "tame tamArA kuLAdika ja . eTalA mATe ApanA page paDIne huM pUchuM chuM ke ApanA kuLAdika jaNo." pachI kumAre potAnuM kuLa ane janakAdika badhu P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lalitAMga kumAranI kathA. . munenmannnnn yathArtha nivedana karyuM. te sAMbhaLIne pradhAne rAjAne kahyuM, eTale rAjA paNa harSa pApe. tathApi zrIvAsanagare naravAhana rAjAne pitAnA dUtanI sAthe teNe eka lekha meka. te tyAM jaIne lekha arpaNa karyo ane mukhathI paNa badhuM svarUpa nivedana karyuM, eTale naravAhanarAjA tenA vacanathI jANe puna: sajIvana thayo hoya tevo dIsavA lAge. pachI harSapUrvaka teNe A pramANe kahyuM ke "aho ! atyAre jitazatru rAjA je mAre koI baMdhu nathI, jeNe ati dAnathI thayela tiraskArane lIdhe apamAna samajI pitAnA rAjyano tyAga karIne bhramaNa karatA mArA putra lalitAMgane potAnI pAse rAkhyo ane piSita karyA. have mArA vacanathI tene satkAra karI atyAdarapUrvaka tene ahIM mekale." ema kahIne viziSTa bheTaNa yukata pitAnA pradhAna purUSane tyAM mokalyA. te pradhAna purUSAe tyAM jaIne yathArtha nivedana karyuM. te sAMbhaLIne jitazatru rAjA hRdayamAM vicAravA lAgyo ke:-"aho ! ajJAnane vaza thaIne meM zuM karyuM ?" pachI pitAnI putrIne belAvI pitAnA ullaMgamAM besArIne gaLatA A suthI Addha thayelA netrayukta rAjA sagaddagada A pramANe kahevA. lAge:-"he vase! bhara sahita tuM cirakALa jIvatI rahe. meM pApIe je anucita karyuM te kSamA karaje. tArA mane ratha badhA siddha thAo." pachI kumArane bolAvIne jitazatru rAjAe salaja vadane kahyuM ke -"he satyavIra kumAra! durjana evA sajananA vacanathI meM A badhuM virUddha AdaryuM, paraMtu tamAruM bhAgya atizaya gariSTha che, ke te pApIe khoTI malinatA je darzAvI, te tene ja phaLibhUta thaI. mATe he vatsa ! have pachI tamAre kusaMga na kare. vaLI sAMbhaLoH-mArUM ardha rAjya te tame svaguNothI ja meLavI lIdhuM che, zeSa ardha rAjya paNa huM tamane ApuM chuM, te tame grahaNa kare." A pramANe kahIne tenI IcchA nahI chatAM rAjAe pote tene potAnA siMhAsana para besArIne vidhipUrvaka paTTAbhiSeka karyo ane pite tapasyA karavA tapovanamAM cAlyA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 - zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. gaye. lalitAMga kumAra te rAjya pAmIne adhikatara zobhavA lAgyuM. lekene sukhI karavAmAM te eka pitAnI je thaye. prANunuM puNya sarvatra jAgrata ja hoya che. kahyuM che ke - "guthavA te rAka, puNAvAte gayA ! - puNADhavAte -to " puNyathI rAjya, jaya ane lakSmI prApta thAya che. kAraNa ke dhama-tyAM sadA jaya rahe che. lalitAMgane sarvatra jaya thaye te puNyane ja prabhAva samajo. - have lalitAMgakumAra te rAjyamAM eka suparIkSita maMtrIne nImIne puSpAvatI yukta pradhAnAdi parivAra sAthe parajanonI rajA laIne potAnA pitAe tarata bolAvela hovAthI avicchinna prayANa karI zrIvAsanagare Avyo. tyAM saidha-mahelamAM beThelA rAjA pAse jaI namaskAra karIne azrupAtathI jANe pitAnA tApane dUra karato hoya e te kumAra pitAnA caraNamAM paDI aMjali joDIne vinaya ane bhaktipUrvaka A pramANe vijJapti karavA lAge -"he tAta ! zAstramAM caMdananI jevI mAtApitAne zItaLatA ApanAra putrone kuLadIpaka kahelA che, meM kuputra te tamane duHkha dIdhuM che. keTalAka putra pitAnA vaMzamAM ciMtAmaNi jevA hoya che, ane huM to ApanA vaMzamAM eka kIDA je thaye chuM. aho puNyahIna evA meM prati- - dina pitAnA caraNene vaMdana na karyuM. vadhAre zuM kahuM? bAlyAvasthAthI Aja paryata huM mAtapitAne kevaLa kaleza ApanAraja thaye chuM; paraMtu have e badhe aparAdha kSamA karIne mArA pUjya sasarAe je caMpAnuM rAjya mane ApyuM che, tene Apa mArA para prasanna thaIne svIkAra karo ane te caMpAnuM rAjya Apane egya lAge tene arpaNa kare. vaLI A kuLavadhu ApanA caraNanuM arcana kare che, ane yAcita anujJAnI IcchA rAkhe che tene yAcita AjJA kare." pachI A P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lalitAMga kumAranI kathA. 31 . pramANe belatA putrane pitAnA bhujAdaMDamAM laI vizALa vakSasthaLa sAthe daDha AliMgana karIne pUrNa caMdra samAna putranuM mukha joI harSita thaI tenA mastakapara cuMbana karI te rAjA sagadagada A pramANe kahevA lAgyo-"he kuLadIpaka vatsa! tuM ema na bela. suvarNamAM spAmatA kaI rIte paNa Ave nahI. pUrva dizAno tyAga karIne sUrya pazcima dizAmAM kadApi udaya pAme nahi. kalpavRkSa samAna evA tArApara meM ja anucita AcaryuM hatuM. paraMtu kadAca vRddha bhAvathI mane mativipayosa thaye, paNa tAre Ama karavuM yukta nahotuM. tArA viyegathI mane je du:kha thayuM che te dukha zatruone paNa na thAo. vaLI tAre to temAM kazI hAni thaI nathI. kAraNa ke haMsato jayAM jAya tyAM vasudhAnA bhUSaNarUpaja thAya che. hAni te mAtra te sarevarane thAya che ke jene haMsanI sAthe viga thayo. vaLI pitA putrane zikSA Ape tethI te ulaTa te geravane pAme che. kahyuM che ke "vimitAdita putra, ziSyaratu zikSita - ghanAhataM suvarNaM ca, jAyate janamaMDanam" / / pitAthI tADana pAmela putra, gurUthI zikSita thayele ziSya ane ghaNathI AghAta pAmeluM suvarNa jananA maMDanarUpa thAya che." vaLI upAlaMbha vinA AvuM sva putranuM mAhAsya kema jANavAmAM Avata? he vatsa ! adyApi mAruM bhAgya jAgrata che, kAraNa ke tuM AvatAM mAre vAdaLAM vinA varasAda thavA jevuM thayuM che. have vadhAre zuM kahuM? tuM yogya che. mATe A rAya, A ghara, ane A badhA parijanano tuM svIkAra kara. ane prajAnuM pAlana kara. huM have pUrvajoe Acarela vrata gurU samIpe jaIne grahaNa karIza." pitAnA virahane sUcavanArAM A vacano sAMbhaLIne lalitAMga sakheda belyo ke -"he tAta ! ATalA divaso to mArA niSphaLa gayA, ke jemAM meM Apa pUnI sevA na karI; mATe he vibhe! have ApanI sevA na karI zakuM evI AjJA na karavI. te rAjya ane te jIvitathI paNa zuM ke jethI prasanna P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. evA tAtanA caraNAraviMdayugaLanA pratidina darzana na thAya, je parama zobhA mane ApanI sAme besavAthI prApta thaze, tenA sahasamAM bhAganI zobhA paNa siMhAsana para besatAM prApta nahi thAya. huM te ApanI sevAno hevAya chuM, mATe Apa siMhAsana para besI - sAmrAjya pALo ane mane ApanI sevAno lAbha Ape, huM to ApanI sevA karIza. have pharIne mane ApanA caraNakamalane viraha na thAo." A pramANenAM putranAM vacano sAMbhaLIne rAjA kiMkavyamUDha banI gaye; pachI puna: dhIratA pakaDIne bolyo ke:-"he vatsa! mane tuM uttama kArya karavAmAM pratibaMdha na kara. A anukrame AvelAM baMne rAjya have tArAM che ane mAre te have vrataja levuM joIe chIe." A pramANe kahI samajAvIne vilakSaNa mukhavALA rAjakumArane uchaLatA paMca zabdanA nirdoSapUrvaka tatkALa siMhAsana para besArIne rAjAe tene rAjyAbhiSeka karAvyuM. e rIte kumArane rAjyapara sthApIne rAjAe tene TuMkAmAM A pramANe zikSA ApI ke -"he vatsa ! jema prajA mAruM smaraNa na kare tema tuM vaje." pachI maMtrI ane sAmaMta pramukhane Adeza karyo ke;-"tamAre A rAjakumAranI AjJA pALavAmAM tatpara rahevuM, enI AjJA tamAre kadI oLaMgavI nahi ane mArAthI je kaMI anucita thayuM hoya tenI kSamA karavI." e rIte kahI lokonI anujJA meLavIne sadagurUnI pAse jaI teNe vrata grahaNa karyuM. . rAjyalakSamI ane putra kalatrAdi parigrahano tyAga karanAra te rAjarSi atyaMta zobhavA lAgyA. jaLane tajI dIdhela meghanI jema te munIzvara paMcamahAvratadhArI, zAMta, dAMta, jiteMdriya, pAMca samiti sameta, traNa guptie gusa, vizuddha dharmanA AzayavALA, saddharma zraddhA ane dhyAnamAM tatpara, bAvIza parISahenA sainyane jItanAra a5 maLamAM AgamanA abhyAsI ane guNothI gariSTha thayA. temane tevA guNagariSTha samajIne gurUmahArAje temane sUripadapara sthApIne AcArya banAvyA. pachI aneka muninA parivArasahita te vasudhAtaLapara vihAra karavA lAgyA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 lalitAMga kumAra kathA. lalitAMgakumAra paNa rAjyanI prAjya sAmrAjyasaMpatti pAmIne samasta janane harSajanaka thaI paDyo, ane pitAnI prajAne putravat pALavA lAgyA. kahyuM che ke -"zaThanuM damana, azaThanuM pAlana ane AzritanuM bharaNapoSaNa karavuM-e rAjAnuM mukhya kartavya che, bAkI ( jaLa ) abhiSeka, paTTAbaMdha ane vALavyajana (cAmara, anyapakSe vAlavyajana te vALane dUra karavA te)te vraNa (gumaDAM)ne paNa hoya che." temaja vaLI-duSTane daMDa Ape, svajanane satkAra kare, nyAyathI bhaMDAranI vRddhi karavI, zatruothI dezanI rakSA karavI ane pakSapAta na kara-e rAjAonA pAMca dharma (kartavya) kahyA che. lalitAMga rAjA dharmavAnuM ane puNyavAn hovAthI tenI prajA paNa dharma-puNya karavA lAgI. "rAjA dharmiSTa hoya to prajA dharmiSTa thAya, rAjA pApI hoya te prajA pApiSTa thAya ane samAna hoya te prajA paNa samAna thAya. prajA rAjAnuM anukaraNa kare che. "yathA rAjA tathA prajA" e nItivAkya yathArtha che. lalitAMgakumAra jananInI jema prajAnI rakSA karatA, pitAnI jema prajAne dhana Apato ane gurUnI jema prajAne dharmamAM preraNA karate hato. e rIte sukhapUrvaka samaya gALato hato. ekadA udyAnapALake AvI aMjali jeDI prasanna mukhathI sa. bhAmAM beThelA rAjAne kahyuM ke -"he svAmin ! jya ane vijayathI Apane vadhAvuM chuM. naravAhana rAjarSi bhavyAbujane pratibodhatA bahAranA udyAnamAM padhAryA che." A pramANe sAMbhaLIne manamAM atyaMta harSollAsa pAmI rAjAe tene lakSa pramANa dhana ApyuM. pachI satvara Adara ane AnaMdapUrvaka aMta:puranA parivAra sahita gurU mahArAjanA caraNakamaLane vaMdana karavA gayo. tyAM jaI pAMca abhigama sAcavI traNa pradakSiNa daI bhUtaLapara pastaka sthApI netrane AnaMdakArI evA gurUne vidhipUrvaka zuddha bhAvathI vaMdanA karI ane aMjali jeDIne bhaktipUrvaka sanmukha beThe. nagarajane paNa jJAnAtizayathI dedIpyamAna ane aneka muniothI jemanA caraNakamaLa saMsevita P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara che evA te munIzvarane praNAma karIne yathAsthAne beThA. eTale naravAhana rAjarSie paNa kalyANakArI dharmalAbharUpa AzISya ApIne A pramANe dharmadezanA devAne prAraMbha karyo: je mUDha prANuM duSpaSya manuSyatvane pAmIne pramAdane vaza thaI yatnapUrvaka dharma karato nathI, te prANu ghaNu kalezathI meLavela ciMtAmaNine mUrkhAIthI samudramAM pheMkI de che. keTalAka prANuo pravALanI mAphaka svayameva dharmanA rAgI hoya che, keTalAka cUrNakaNunI jema raMga pAmavA gya hoya che ane keTalAka kAzmIramAM utpanna thayela kesaranI jema sairabhanA pUrathI vyApta ane samyaka prakAre svapararaMgIpaNAne bhajanArA hoya che, tethI te te dhanyavAdane pAtra che. manuSyatva, Aryadeza, uttama jAti, idriyapaTutA, ane pUrNa Ayue badhuM karmalAghavathI mahAkaTe pAmI zakAya che. e badhAnI prApti thatAM akSaya sukhanI IcchA rAkhanArA bhavya chAe sArI rIte samajIne samyakatvane akhalita rIte aMtaramAM dhAraNa karavuM. sudevamAM devabuddhi, sugurUmAM gurUbuddhi ane sudharmamAM dharmabuddhi rAkhavI te samyakatva kahevAya che. trilekane pUjya, rAgAdi deSarahita, saMsArathI tAranAra ane vItarAga tathA sarvajJa heya te deva kahevAya; saMsArasAgarathI svaparane pAra utAravAmAM kASThanA nAva samAna, saMvijJa, dhIra ane sadA sadupadeza ApanAra hoya te gurU kahevAya; vaLI paMcamahAvratane dhAraNa karanAra, dhIra, bhikSA mAtrathI jIvana dhAraNa karanAra, sAmAyikamAM sthita ane dharmopadezaka te paNa gurU kahevAya; ane durgatimAM paDatA prANIone bacAvanAra te dharma kahevAya. te dharma sarvajJakathita ane saMyamAdi daza prakArano che, teja muktine hetubhUta che. vaLI traNe bhuvanane saMmata evI trasa ane sthAvara sarva prANuo para dayA jemAM mukhya che tene ja dharma samaja. e tattavatrayIrUpa, zamapramukha lakSaNethI lakSita ane dharmasthayadi pAMca bhUSaNethI bhUSita samyakatva hoya che. dhairya, pra( 1 pravALa pote raMgavALuM svabhAve hoya che ane kesara te pite raMgavALuM hoya che ane bIjAne raMgavALuM karI zake che. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 - * lalitAMga kumAra kathA. bhAvanA, bhakti, jinazAsanamAM kuzaLatA ane tIrthasevA e samyakevanA pAMca bhUSaNa kahelA che. A pramANenI dharmadezanA sAMbhaLIne lalitAMgarAjA belya ke:-"he bhagavan! huM pravajyA grahaNa karavAne azakta chuM, mATe mane dezavirati Apo." eTale gurUmahArAja bolyA ke - prathama samyakatvane aMgIkAra kara." pachI lalitAMgarAjAe samyakatva aMgIkAra karyuM, eTale gurU bolyA ke -"he mahAnubhAva! mithyAtva sarvathA tyAga karavA egya che." kudevamAM devabuddhi, kugurUmAM gurUbuddhi ane adha mAM dharmabuddhi te mithyAtva kahevAya che, tene ane te samyakatvanA A pramANenA pAMca aticAre che tene tyAga kare - " saMkA kaMkha vigicchA, pasaMsa taha saMthavo kuliMgIsu / sammattastaiyAre, paDikkame desiyaM savvaM " // eja nIcenA lekamAM kahe che" zaMkA kAMkSA vicikitsA, mithyAdRSTi prazaMsanam / tasya saMstavazva paMca, samyaktvaM dUSayaMtyamI" // zaMkA, kAMkSA, vicikitsA, mithyASTinI prazaMsA ane tene paricaya e pAMca aticAra samyakatvane dUSita kare che." mATe e zaMkAdika cArathI tenI rakSA karavI. anya maMtrI paNa zaMkA karavAthI siddha thatA nathI. tenA saMbaMdhamAM eka daSTAMta kahuM chuM te sAMbhaLaH - "vasaMtapuranagaramAM gaMdhAra nAme zrAvaka rahetuM hatuM, te devapUjA, dayA, dAna ane dAkSiNyAdi guNethI vibhUSita hate. te pratidina pUjAnI sAmagrI laIne dUranA udyAnamAM jinacaityamAM jinapUjA karavA jato hato. tyAM jinapUjA karIne niraMtara ekamanathI te bhAvanA bhAvatuM hatuM. ekadA jinezvarane abhiSeka karI sugaMdhI kusumAdikathI acIne romAMcita thaI te uttama stavanethI jinastuti karavA lAgyuM, evAmAM kaI maDA jaina parama zrAvaka eka vidyAdhara tyAM jinezvara bhagavaMtane namaskAra karavA AvyA, te gaMdhAra zrAvakane joIne P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. - - to tA thAuM . hita mAsa ane tenI stavanA sAMbhaLIne AnaMdita temaja harSita thaI tenI najIkamAM AvIne kahevA lAgyo ke:-"he dhArmika ! huM tane vaMdana karuM chuM. Aja mArAM netra ane karNane pAraNuM thayuM che, mATe kahe-tane je joIe te huM ApuM. adazyakaraNa, kujarUpakaraNa, parakAya praveza-vigere bahu vidyAo jagatamAM che, paNa bhUtalapara AkAzagAminI vidyA te sarvamAM durlabha che, mATe e vidyA tuM le, tuM yeAgya che, tethI te laIne tuM mAruM priya kara." gaMdhAra zrAvaka be ke:-he bhadra! mAre anya vidyAnuM zuM prajana che? mane eka gharmavidyAja kAyama he." eTale vidyAdhara be ke -"huM jANuM chuM ke- saMteSI che, tathApi svadhArmikapaNAthI huM tane e vidyA arpaNa karUM chuM ane kRtArtha thAuM chuM." zreSThIe tenuM vacana aMgIkAra karyuM, eTale vidyAre paNa tene vidhi sahita maMtra Ape ane pachI te baMne svasthAne gayA. popakArI gaMdhAra zrAvaka sukhe samaya gALavA lAgyA. keTalAka kALa gayA pachI gaMdhArane vicAra thaye ke:-"araNyanA puSpanI jema mane Apela maMtra vRthA na thAo." ema vicArIne teNe potAnA sakaMdila mitrane vidhisahita te maMtra Ape, pachI te skaMdila vidyA sAdhavAne mATe badhI sAmagrI laI rAtre smazAnanI pAsenA udyAnamAM gayo. tyAM baLIdAna vigere ApIne eka vRkSanI nIce teNe baLatA kheranA aMgArAthI paripUrNa eka kuMDa ro. pachI te vRkSanI zAkhA para caDIne zIMkuM bAMdhyuM ane nIcenA agnikuMDa uparanI te vRkSanI zAkhApare caDIne zIMkAmAM beThe. pachI eka se AThavAra akSata maMtrajApa karIne jeTalAmAM churIthI zIkAnuM eka deraDuM kApe che, tevAmAM nIce aMgArA joIne manamAM zaMkA thaI ke - zIMkAnA cAre deraDA anukrame kApI nAkhatAM maMtrasiddhi nahIM thAya to nizcaya agnipatana thaze. mATe vRthA prANu zA mATe gumAvavA ? jIvana marAtAAna parUpati jIvato nara seMkaDo kalyANa pAme A pramANe vicAra karI te zIMkA parathI utarI gaye. ane kiMkattavyatA-mUDha thaI vicAravA lAgyo ke:- AvI durlabha sAmagrI pharI kyAM maLavAnI che? mATe zuM karuM ?" ema ciMtavIne pharIne pAchA P.P. Ac. Gunratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak Trust Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - wwwwwwwwwwkhana lalitAMga kumAra-kayAMtargata maMtrasAdhaka kathA. 7 ~zIMkApara beThe, paNa pAchI te ja pramANe manamAM zaMkA AvI. ema caDa utara karavA lAgyo. evAmAM koI cAra rAjAnA mahelamAMthI alaMkArane karaMDI laIne tyAM AvyuM. tenA pagane anusAre pAchaLa lAgelA rAjapurUSe paNa te vanamAM cerane gayelo jANune vanane gherIne ubhA rahyA. pachI uta jevAthI te cere udyAnamAM kaMdila pAse jaIne sarva samAcAra pUchayA. tenA pUchavAthI teNe badhuM satya kahI dIdhuM. eTale cAre vicAra karyo ke;-"gaMdhAra jinadharmamAM sthiradhArmika zrAvaka che, mATe tenuM kathana yugAMte paNa asatya na hoya.' ema vicArIne re kahyuM ke mane te maMtra kahe ane A ratnane karaMDIyo grahaNa kara, ke jethI huM te maMtra sAdhIne tenI khAtrI karI ApuM." eTale skaMdile paNa ketukathI ekAgratA pUrvaka te maMtra tene yathAtathya kahI batAvyuM. pachI te care zIkApara besIne ekamanathI te maMtrane 108 vAra pATha karyo. prAMte sAhasa pakaDIne teNe zIMkAnA cAre deraDA ekI sAthe kApI nAMkhyA, eTale vidyAnI adhiSThAyaka devIe saMtuSTa thaIne tene vimAna racI ApyuM. cAra paNa te vimAna para besIne tarata gaganamArge cAlato thayo. prabhAta samaye Ayudha sahita rAjapurUSa vanamAM corane zodhavA lAgyA, eTale karaMDI A sahita skaMdila temanA jevAmAM AvyuM. tene jotAMja teo bolyA ke:-" are ! Ane pakaDe, bAMdho, teja A cora che." ema bolatA te subhaTe skaMdilane bAMdhIne rAjA pAse laI gayA. te vakhate vidyAdhara thayela cAra ekameTI zilA vikuvI rAjAnI upara AkAze rahIne bolyo ke:-"A kaMdila mAre gurU che tethI je enuM viparIta karaze tenI upara huM A zilA nAkhIza." te sAMbhaLIne badhA leke bhaya ane trAsa pAmyA. rAjA sasaMbhrama bhayabhIta thaIne A pramANe che ke -"he khecarAdhIza! e tamArA gurU zI rIte? te kahe." eTale cere badho vRttAMta kahI batAvyuM. te sAMbhaLIne badhA vismaya pAmyA. pachI rAjAe kaM. dilane sanmAnapUrvaka tene ghare mokalyo." jema zaMkAthI skaMdilane vivA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 zrI pArzvanAtha caritra bhASAMtara www^ ~~~ ~~ ~~~~ ~~ ~ siddha na thaI. tema zaMkA karavAthI samyakatva paNa naSTa thAya che, ema samajIne samyakatvane niHzaMka manathI dhAraNa karavuM. cAritrayAna bhagna thatAM bhavya jIva samyakatvarUpa phalakathI paNa tarI jAya che. nisargarUci pramukha daza rUci samyakatvadhArI purUSe aMtaramAM dhAraNa karavI, te A pramANe - (1) jinezvaree dravya, kSetrAdi je bhAva kahyA che, tene tevI ja rIte je svayameva zraddhe che tene nisargarUci jANa. (2) je para evA chaghastha janathI upadeza pAmI te bhAvene bhAvathI mAne che tene upadezaruci samaja. (3) jenA rAga, dveSa, meha ane ajJAna kSaya thayA che evA sarvajJanI AjJAmAM je rUci kare tene AjJArUci kahe. (4) aMge pAMga praviSTa jJAnathI je zrutanuM adhyayana karIne samyakatvane avagAhe che tene sUtrarUci jANa. (5) ekapadane prApta karIne udakamAM tailabiMdunI jema je samyakatvane aneka rIte samaje che tene bIjarUci samaja. (6) jeNe zrI sarvane samasta Agama spaSTArthathI joyA hoya tene AgamajJa jana abhigamarUci kahe che. (7) dravyonA samasta bhAve badhA pramANe ane nathI je samajI zake tene vistArarUci jANa. (8) jJAna, darzana, cAritra, tapa, samiti ane gupti-vigere kriyAmAM je sadA tatpara hoya tene kriyArUci jANa. (9)je bhadraka bhAvathI mAtra AjJA mAnavAvaDeja jena che ane kudaSTimAM jene kadAgraha nathI te saMkSeparUci samajo. (10) je jinezvara bhagavate kahela zruta, cAritra ane astikAya (SaDradravya) saMbaMdhI dharmanI pUrNa zraddhAvALo hoya tene dharmaci kahe. A pramANe sarva bhedanuM mUla kAraNa mana che. mATe sujJajanee te mananeja ekatAnavALuM karavAnI jarUra che.' A pramANe gurUnA mukhathI upadeza sAMbhaLIne lalitAMga rAjAnuM mana samyakatvamAM nizcaLa thayuM. gurUvacanarUpa amRtathI siddha thayela te sAta kSetramAM dhana vAparavA lAgyo ane vizeSa saMghabhakti karavA lAgyuM. saMghabhakti karavAthI bahu lAbha thAya che. kahyuM che ke -"je P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lalitAMga kumAra kathA. 3 . kalyANarUci prANa, guNarAzinA kIDAsadana samAna saMghanI sevA kare che tenI pAse lakSmI svayameva Ave che, kIrti tarata tenuM AliMgana kare che, prIti tene bhaje che, mati tene meLavavAnI utkaMThAthI prayatna kare che, svargalakSamI tene AliMgana karavA Icche che ane mukti tene vAraMvAra joyA kare che. kemAM rAjA zreSTha, te karatAM cakavatI zreSTha, te karatAM iMdra zreSTha ane sarva karatAM lakatrayanA nAyaka evA jinezvara zreSTha, gaNAya che. te jJAnanA mahAnidhi jinezvara paNa zrIsaMghane pratidina namaskAra kare che. mATe je vairasvAmInI jema zrI saMghanI unnati kare che te vasudhApara prazasya che." lalitAMgarAjA nitya dharmakRtya karatAM kALa vyatIta karavA lAgyuM ekadA saMsAranI asAratA bhAvatAM te rAjAe zreSTha ratnanA - staMbhathI zobhita, suvarNanI bhIMtathI dedIpyamAna, kurAyamAna maNinA banAvelA uttAna ane suMdara sopAnathI vibhUSita, savAMga suMdara, pavitra, puNyanA maMdira tulya, raMgamaMDapa, snAtramaMDapa, ane nRtyamaMDapa vigere cerAzI maMDapathI maMDita ane divya zikharethI akhaMDita-evuM eka suMdara jineMdrabhavana karAvyuM ane tyAM zrI AdinAthanA biMbanI vidhipUrvaka pratiSThA karAvIne sthApanA karI. pachI tyAM vidhipUrvaka snAtra karI, sacaMdana ane kapUrathI mizra sugaMdhI dravyothI vilepana karI, bhaktipUrvaka AbhUSaNa paherAvI, zatapatra, caMpaka, jAI vigere purapAthI te biMbanI carcA karIne rAjAe kRSNAgarUne dhUpa ukheLyA. pachI uttarAsaMga karI zuddha pradezamAM sthita thaI jineMdranI samakSa bhUmi upara jAnuyugala sthApI traNavAra praNAma karI aMjali jeDIne te rAjA A pramANe paramAtmAnI stuti karavA lAge -"he yugAdi paramezvara ! he tribhuvanAdhIza! tame jayavaMtA varte. he railokayatilaka ! tame jaya pAme. he vItarAga ! Apane namaskAra thAo. he svAmina! he jagannAtha ! he praNatapALa ! tame prasanna thAo. he jaMgama kalpavRkSa ! he vize mane ApanuM zaraNa thAo. he sadAnaMdamaya! he svAmin ! hekarUNAsAgara! P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. A loka ane paralokamAM tameja mane zaraNa thAo." A pramANe jiteMdranI stuti karI cakSune AnaMdajaLathI pUrNa karI ubhe thaIne puna: A pramANe te vijJapti karavA lAge -"he svAmin ! he aikaya nAyaka ! saMsArasAgarathI mAre nistAra kare." ema pratidina bhakti karatAM bahu kALa vyatIta karIne te vRddhAvasthA pAmyo. kahyuM che ke -"jarA AvatAM gAtra saMkucita thAya che, gati khalita thAya che, dAMta nAza pAme che, daSTi hIna thAya che, rUpanI hAni thAya che, mukhamAMthI lALa jhare che, svajane vacana mAnatA nathI ane patnI sevA karatI nathI. aho ! jarAthI parAbhava pAmelA purUSanI putra paNa avajJA kare che-e bahu khedanI vAta che." temaja vaLI kahyuM che ke- jarA AvatAM mukhamAMthI lALanI mALA jhare che, dAMta gaLIta thAya che ane mukhapara lAlI rahetI nathI, zarIra jarAthI jIrNa thAya che ane mAthe palitAkura pragaTa thAya che, gati zrAMta thAya che ane nayanacugaLamAM teja kSINa thAya che tathA sadA pANI vahyA kare che. aho ! te paNa tRSNArUpI strI vRthA manuSyane satAvyA kare che, arthAt e sthitimAM paNa tRSNa maMda thatI nathI.' A pramANe vRddhAvasthA pAmatAM tRNavat rAjyano tyAga karIne pitAnA putrane rAjyabhAra seMpI rAjAe saddagurUnI samIpe dIkSA aMgIkAra karI. pachI chaThTha ane aThThamAdika tapasyA karatAM, bAvIza parISahene jaya karatAM, vidhipUrvaka cAritra pALatAM prAMte anazana karI lalitAMgamuni audArika deha tyAga karI svargastha thayA. tyAM devasukha bhegavIne mahAvidehamAM siddhipadane pAmaze, mATe uttama . manuSyae dharmathIja jaya samajIne dharmamAM sadA udyama kare." iti lalitAMgakumAra kathA. A pramANe munirAjanI dezanA sAMbhaLIne bahu leke pratibadha pAmyA ane potapotAnA bhAva pramANe niyama ane abhigraha laI namaskAra karIne sarve svasthAne gayA. te vakhate prakRtie laghu kamI marUbhUti viSayathI virakta thaI dharmakarmamAM tatpara thaye. dakSatA, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArzvanAthane pUrva bhava. dAkSiNya, saijanya, satya, zauca ane dayA vigere guNethI te kaniSTha chatAM yeSTha banI gaye, ane jyeSTha kamaTha te mithyAtvanA kaThinapaNAthI magazeLIyA pASANa je rahyo. eka kuLamAM janma pAmyA chatAM putre badhA sadaza thatA nathI. kahyuM che ke -"keTalAka tuMbaDAM - gInA hAthamAM AvIne pAtrapaNAne pAme che, keTalAka zuddha vaMza sAthe saMlagna thaIne sarasa ane madhura gAyana kare che, keTalAMka sArA deraDAthI grathita thaI dustara jaLAzayane pAra pamADe che ane keTalAka tuMbaDA hadayamAM javalita thaI raktapAna karavAnA upagamAM Ave che." temaja vaLI-"guNathI ujavala evA pradIpa ane sarasava laghu chatAM lALe che ane pradIpana (Aga) tathA bibhItaka (beDA) meTA chatAM te zreSTha nathI.' bhAvayati evA marabhUtine svapna paNa kAmavikAra thato nahato ane tenI patnI vasuMdharA kAmAkuLa rahyA karatI hatI. kamaThanuM tenI para atyaMta savikArI mana thayuM hatuM, tethI teNe savikArI vacane kahyA ane tene potAne vaza karI lIdhI. pachI te baMne kAmAMdha thaI niraMkuzapaNe niraMtara anAcAramAM tatpara thayA ane svecchAe kAmakIDA karavA lAgyA. kamaThanI strI varUNAe te badhuM anucita jANuMne marUbhUtine nivedana karyuM. te vAta sAMbhaLIne marUbhUtie tene kahyuM ke e vAta saMbhavatI nathI." varUNa tene vAraMvAra e vAta kahevA lAgI, eTale tenI khAtrI karavA sArU ekadA marUbhUti grAmAMtara javAnA miSathI kamaThanI rajA laI thaDe dUra jaIne pAchA vaLe. ane saMdhyA vakhate zrAMta karpaTI thaIne kamaThanA ghera AvI tenI pAseja rAtrIvAse rahevAnI yAcanA karI. eTale kamaThe vicAra karyo ke-"jenA gharathI atithi nirAza thaIne pAchA phare che, te tene hata ApI jAya che ane puNya laI jAya che. ema vicArIne tene gharanA khuNAmAM rAtrIe suI rahevA mATe jagyA batAvI, eTale te 1 thAkelo veSadhArI kApaDI. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. tyAMja rahIne kapaTa nidrAe sute. rAtrIe marUbhUtie te baMnenuM du. ritra pitAnI najare joyuM. pachI prabhAte te sthAnathI dUra jaIne marUbhUti pAchA svagRhe AvyuM, ane manamAM kupita thaye. kAraNake strIne parAbhava tithI paNa sahana thaI zakato nathI. pachI bhavitavyatA ge marUbhUtie te baMnenuM duzcaritra araviMda rAjAne nivedana karyuM. te sAMbhaLIne tejanA nidhAna rUpa te rAjA kapAyamAna thaye ane dharmiSTha janene semya, anyAya mAge cAlanArAne yama ane yAcakane kubera samAna evA te rAjAe keTavALane bolAvIne ApramANe Adeza karyo ke,-"are! A kamaThane tarata nigraha karo." eTale teNe yamadUtanI jema tene ghare jaIne kamaThane bAMdhI gadheDA para besADI zikSApUrvaka sUpaDAnuM chatra mAthe dharIne pApanA phaLarUpa sthaLa bilavaphaLano hAra gaLAmAM nAMkhI tathA zarAvalAMnI varamALA paherAvI kohalIkA-vAghapUrvaka tene AkhA naga2mAM pheravIne tenI viDaMbanA karI. pachI " avadhyo brAhmaNo bAlaH, strI tapasvI ca rogavAn / vidheyA vyaMgitA teSA-maparAdhe mahatyapi // brAhmaNa, bAlaka, strI, tapasvI ane regI--emane mATe aparAdha thAya te paNa temane anya zArIrika zikSA karavI, prANa rahita na karavAM." ema kaheluM hovAthI tene avadhya jANIne nagarathI bahAra kahADI mUkyuM, ane rAjapurUSe svasthAne gayA. pachI ekAkI zaraNarahita te kamaTha dInanI jema jaMgalamAM Amatema bhaTakato manamAM vicAravA lAgyuM ke mArA sahodarathIja mane A pramANe parAbhava prApta thaye, tethI huM kaI rIte paNa tene vadha karUM,' ema vicAratA kSudhA ane reSathI pUrNa sate te marUbhatinuM kaMI paNa aniSTa karavAne zaktimAna thaye nahIM. keTalAka divasa pachI te kaI tApasanA AzramamAM gayA ane tyAM ziva nAmanA mukhya tApasane praNAma karI potAnuM duHkha jaNAvIne tenI pAse tApasI P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArzvanAthane pUrvabhava.. dIkSA laI parvata para jaIne tapa karavA lAgyuM, ane tApasanI sevA, karavA lAgyA. * - have ahIM potAnA jyeSTha baMdhu kamaThane dArUNa vRttAMta sAMbhaLIne marUbhUtine kaI sthAne cena paDatuM nahi. jema keTaramAM rahelA agnithI vRkSa aMtaramAM baLyA kare tema marUbhUti manamAM baLavA lAge. ekadA teNe lakavAyakAthI sAMbhaLyuM ke-kamaTha zivatApasanI pAse tApasa thayuM che. eTale marUbhUtie vicAra karyo ke "vipAkamAM krodhanuM phaLa ati bhayaMkara che. kahyuM che ke-saMtApane vistAranAra, vinayane bhedanAra, mitrAIne davaMsa karanAra, udvegane utpanna karanAra, avadya vacana ane kaLine nIpajAvanAra, kIrtine kApanAra, durma tine ApanAra, puNyadayane haNanAra tathA kugatine ApanAra e sadeSa reSa saMta janene tyAjya ja che." vaLI "dAvAnaLa jema vRkSa ne bALe tema dharmane je bhasmIbhUta kare che, hAthI jema latAne ukheDI nAkhe tema nItinuM je uchedana kare che, rAhu jema caMdramAnI kaLAne malina kare tema manuSyanI kIrtine je malina kare che, vAyu jema meghane vikherI nAkhe tema je svArthane vikherI nAMkhe che tathA garamI jema tRSAne vadhAre tema je Apattine vadhAre che evo ane dayAne lepa karanAre e kedha kara zIrIte ucita gaNAya?" karaDa ane ukaraDamuninI jema krodhanuM phaLa mahA hAnikAraka jAne saMvegavAna marUbhUti vaLI manamAM vicAravA lAgyuM ke"huM koI rIte paNa kamaTha pAse jaIne tene khamAvuM." ema manamAM vicArIne teNe rAjAne kahyuM ke-"he svAmin ! vanamAM jaIne huM kamaThane khamAvuM." ema kahI rAjAe vAryA chatAM kamaThane khamAvavA marUbhUti vanamAM gaye. tyAM tenA caraNe paDIne te sagadagada be kebhrAtA ! tamAre kSamA karavI. uttama jane praNAma paryata ja krodha kare che. mAre aparAdha kSetavya che. A pramANe tenA praNAma ane premathI ulaTe kamaThane tIvra krodha utpanna thaye; eTale tapAvelA telamAM 1 pApakArI vacana 2 phleza P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. jaLaprakSepa jevuM thayuM, tethI eka moTI patharanI zilA upADIne teNe marUbhUtinA zira upara pheMkI. ane puna: netra rakta karIne kepanA ATepathI eka bIjI zilA upADI tenI upara pheMkIne kamake tene cUrNa karI nAkhe. eTale prahAranI pIDAthI thayela A dhyAnamAM maraNa pAmIne marUbhUti viMdhyAcalamAM bhadrajAtine yUthanAyaka hAthI thaye. sthala upaLa samAna kuMbhasthaLavALe, gaMbhIra mukhavALe, uMce saMcAra karatI daMDAkAra suMDhavALe, uddAma mada jharavAthI bhUbhAgane paMkila karanAre, madanI gaMdhathI lubdha thaIne AvelA madhukarenA dhvanithI maneharu, bahu bALahastIothI pariNita, ane jaMgama parvata je te hAthI cetarapha pharate zobhavA lAge. kamaThanI strI varUNA paNa kevAMdhapaNe maraNa pAmIne teja yUthanAyakanI vallabhA hAthaNI thaI. te hAthI tenI sAthe parvata, navAdikamAM sarvatra saMcaratAM akhaMDa bhegasukha anubhavato kaDA karavA lAgyo. ahIM pitanapuramAM anupama rAjyasukha bhegavatAM araviMdarAjAne zaradaRtune samaya prApta thaye. te vakhate jaLathI pUrNa sarovara ane vikasvara kAzapu zobhavA lAgyA, sarvatra subhikSa thayo ane leke badhA sarvatra prasanna mukhavALA thayA. tevA avasare eka divasa araviMdarAjA mahela upara caDI gavAkSamAM besIne potAnI priyAonI sAthe saneharasathI nirbha2 thaI AnaMda karato hato. evAmAM AkAzamAM ekadama garjanAthI jabarajasta, iMdradhanuSya ane vijaLI sahita nUtana udaya pAmelA jaladharane teNe joyo. te vakhate AkAzamAM kyAMka sphaTika, zaMkha, caMdramaMDaLa, rajata ane himanA piMDasaTaza ujavaLa abhrapaTala jevAmAM AvatuM, kayAMka zukanA piccha ane iMdranIla samAna prabhAvALuM nIla abrapaTala jevAmAM AvatuM, ane kayAMka kajajala, lAjavarga ane rijharatna jevI prabhAvALuM zyAma azvapaTala jevAmAM AvatuM hatuM. e rIte nayananA AkSepanapUrvaka jovA lAyaka paMcavaNI azvapaTala, jaladhara ane garava joIne rAja bolyA ke - ahA ! A vicitra ramaNIyatA dekhAya che. e rIte kahete vAraMvAra tenI P.P.AC, Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 zrI pArzvanAthane pUrvabhava. sanmukha jue che tevAmAM te te badhuM ekAeka pavanathI vikharAI gayuM. eTale pAchuM AkAzanuM hatuM tevuM svarUpa thaI gayuM. te joIne ve. rAgya pAmelo rAjA bolyA ke ahA! bahu AzcaryanI vAta che ke tevA prakAranuM ghanavRMda vAyuthI uDela arkanA tulanI jema kSaNavAramAM daSTanaSTa thaI gayuM. ahe! jema e abhrapaTala tema saMsAramAM bIjuM badhuM kSaNavinazvara che." kahyuM che ke - . " vidyududyotavallakSmI-riSTAnAM saMgamAH punaH / mArgasthatarUvizrAMta-sArthasaMyogasaMnibhAH" // lakSmI vIjaLInA camakArA jevI che, ane mArgamAM rahela vRkSataLe vizrAma lenArA musApharonA saMga je ISTa samAgama che." vaLI je prabhAte hoya che te bapore jovAmAM AvatuM nathI ane je bapore jovAmAM Ave che te rAtre dekhAtuM nathI. e rIte A saM. sAramAM padArthonI anityatA dekhAya che. ramaNIya jaNAtuM tArUchaya iMdracApanI jevuM kSaNika che, priyajananA nirvAhamAM snehane raMga paNa pataMganA raMga je che. viSaye badhA ApAtamadhura (zarUAtamAM madhura) paNa prAMte dArUNa che. ahe! A saMsAramAM sAcuM kaMIja jovAmAM AvatuM nathI. saMsAra sadA asAraja che. pratikSaNe kSINa thatuM A zarIra prANunA lakSyamAM AvatuM nathI, paraMtu te jaLamAM rahelA kAcA kuMbhanI jema kSaNe kSaNe gaLI jAya che. page page AghAta pAmatA vadhya jananI jema divase divase mRtyu prANInI pAse pAse Ave che. ane aho! mAtA, pitA, bhAI, priyA ane putranA dekhatAM A prANa zaraNarahita thaI potAnA karmavege yamane ghera cAlyo jAya che, arthAta mRtyu pAme che. e pramANe A saMsAramAM badhuM anitya ja che. kahyuM che ke - " jarA jAva na pIDai, vAhI jAva na vaDai / jAva iMdiyA na hAyaMti, tAva dhammaM samAyare" // he pAmara prANuM! jyAM sudhI tane jarA satAve nahIM, vyA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. vvvvvvvv dhio vadhe nahIM ane indriye hAnI pAme nahIM, tyAM sudhImAM dharma sAdhI le." kharekhara! te ja mahAnubhAva puNyavaMta che, ke jemAM rAjyane tajIne sadgurUnI pAse vrata aMgIkAra kare che. huM anya rAjyalaMpaTa chuM. have mArUM yavana te vyatita thaI gayuM che, tethI vagara vilaMbe mAre pravrayA levI gya che. bhAryA suta ane A rAjyAdika kenA? (mArAM nahIM)." A pramANe vicAra karato rAjA vairAgyavAridhipara caDo, ane svajane samakSa teNe paMcamuSTi leca karavAno AraMbha karyo. e rIte rAjAne virakta ane vAtsuka joIne aMtaHpurajane atyaMta du:khita thaIne kahyuM ke:-"he prANapriya ! tamArI rAjyapari tyAganI vAtulya vArtA sAMbhaLIne amAruM hRdaya zatakhaMDa thaI jAya che. he svAmin ! he jIvitezvara ! prasanna thAo, ane e Agraha mUkI do. e karkaza tapa kyAM? ane A sukumALa evuM tamAruM zarIra kayAM? mATe A rAjya bhoga ane prajAnuM pAlana kare. tathA subhaTanI rakSA kare." e pramANe prabaLa sanehane vaza thayelI pitAnI vallabhAone joIne tene pratibodhavA rAjA bolyo ke he priyAo sAMbhaLe:- "janmakuvaM karavuM, mRtyu punaH punaH. saMsArasAgare ghore, tasmAjjAgRta jAgRta" // . "A bhayaMkara saMsAramAM janma, jarA ane maraNanuM du:kha vAraMvAra prANapara tarApa mAre che, mATe jAgRta thAo, jAgRta thAo.' A dehamAM rahelA kAma, krodha, ane lobharUpa taskaro tArUM jJAnaratna harI le che, mATe jAgRta thAo, jAgRta thAo. mAtA, pitA, bhAyA, bhAI, dhana ane gRha-emAMnuM tAruM kazuM nathI, mATe jAgRta thAo, jAgRta thAo. vyavahAranI bahu kALajI rAkhatAM ane AzAthI baMdhAtAM manuSya potAnuM kSaNe kSaNe kSINa thatuM AyuSya joI zakatA nathI, mATe jAgRta thAo, jAgRta thAo. he cetana ! jarA, vyAdhi ane mRtyu-e traNe tArI pachavADe lAgyA che, mATe pramAda na kara ane vicAra karyA vinA jAgRta thaIne palAyana kara. A bhAgI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAthane pUrvabhava. javA je sthAne visAmo khAvA kema beThe che? IMdra ane upedrAdi paNa badhA maraNanA paMjAmAM phasAya che, te aho ! te kALanI pAse A prANIone kaNa zaraNabhUta che? duHkharUpa dAvAnaLanI prajavalita javALAthI bhayaMkara bhAsatA A saMsArarUpa vanamAM bALamRganI jema prANuone keNa zaraNa che? keI nathI." A pramANenA saMveganA raMgathI jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane mehanIya karmane kSapazama thatAM tene avadhijJAna utpanna thayuM. eTale potAnA putra maheMdrane rAjyapara besADI rAjAe pite bhadrA cArya gurUnI pAse jaI dIkSA aMgIkAra karI, anukrame te agyAra aMga ane aiAda pUrva bhaNyA. pachI gurUnI AjJA laIne nirmama, nirahaMkArI, zAMtAtmA ane nairava rahita evA te rAjarSi ekalavihArI ane pratimA dhara thaI gAmamAM eka rAtri ane nagaramAM pAMca rAtri rahevA lAgyA, tathA zatru mitramAM samAna vRttivALA, ane kAMcana-pASANamAM tulya buddhivALA evA te mahAtmAne vasatimAM ke ujaDamAM, gAmamAM ke nagaramAM kayAMI paNa pratibaMdha rahyA nahIM. teo eka mAsanamaNe pAraNuM, be mAsanamaNe pAraNuM, traNa mAsakhamaNe pAraNuM, ema anukrame bAra mAsanamaNe pAraNuM karatA havA. evA ugra tapathI nAnA prakAranI labdhio utpanna thatAM te puNyAtmA nA deha tuSa je halaka ( zuSka) thaI gaye. te vakhate temane zuM mana:paryavajJAna utpanna thayuM. ekadA te araviMdaSi aSTApadanI yAtrA karavA cAlyA. raste jatAM temane vyApArane mATe paradeza jate sAgaradatta nAmane sAthe vAha maLe. eTale sAgaradatte te munIzane pUchayuM ke tame kayAM jaze?' muni bolyA ke - aSTApadapara bhagavaMtane vaMdana karavA jazuM." sAthe ze puna: pUchayuM ke -he sAdhe! te parvata para kayA deva che ? te caitya ne mUtti koNe karAvyAM che ane temane vaMdana karavAthI phaLa zuM prApta thAya?" eTale araviMda rAjarSie tene AsabhaNI jANIne kahyuM ke -he mahAnubhAva! tyAM devanA sarva guNathI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nonnnnnnnnnnnn 48 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara yukta arihaMta deva che, temanAmAM anaMta guNo hoya che, ane teo aDhAra deSathI rahita hoya che. kahyuM che ke -ajJAna, krodha, mada, mAna, lobha, mAyA, rati, arati, nidrA, zeka, asatya vacana, teya, matsara, bhaya, hiMsA, prema, kriyA prasaMga ane hAsya-e aDhAra deSa jemanA nAza pAmyA che te devAdhidevane huM namaskAra karUM chuM.' tyAM aSTApada upara rASabhAdika cAvaze tIrthaMkaranI pratimAo che. IkvAku kuLamAM utpanna thayelA zrI AdinAtha prathama tIrthakaranA putra bharata cakravatIe aSTApadapara eka moTuM divya cetya karAvyuM che. temAM aSabhAdi cAvIza jinezvaranI sva sva varNa ane pramANuvALI ratnanI pratimAo karAvIne teNe sthApanA karI che. temane vaMdana karatAM nareMdrapaNAne ane svarganA sAmrAjyapada (idrapaNAne) lAbha to prAsaM. gika maLe che, enuM mukhya phaLa te mokSanI prApti thAya te che. jemanuM bhAgya vadhAre jAgRta hoya, teo ja temanuM pUjana ane darzana karI zake che. temanI pUjA karavAthI baMne durgati (narkagatine tiryaMcagati) ne kSaya thAya che. vaLI te sArtheza! sAMbhaLaH- je bhaLe jinAjJAne mAthAnA mugaTatulya mAne che, saddagurUnI sAme aMjali joDavI tene lalATanuM bhUSaNa samaje che, zAstrazravaNane karNanuM bhUSaNa samaje che, satyane jIhAnuM bhUSaNa mAne che, praNAmanI nirmaLatAne hRdayanuM bhUSaNa gaNe che, tIrtha taraphanA gamanane pAdayugalanuM bhUSaNa mAne che tathA jinapUjanane ane nivikalapa dAnane pitAnA hastanuM bhUSaNa mAne che teja A bhavasAgarane satvara tarI jAya che. je vikaHpavALA cittavaDe devArzana kare che. te potAnA puNyane hArI jAya che. e saMbaMdhamAM be vaNikaputranuM daSTAMta kahevAya che te sAMbhaLa:- pratiSThAnapuramAM be vaNika brAtA hatA. te ekadA judA thayA, eTale naMdaka ane bhadraka evA temaNe be dukAna mAMDI. te baMne zrAvaka hatA. bhadraka prabhAte uThIne ja dukAne jato ane naMdaka jinamaMdi2mAM dararoja jinapUjA karavA jatA. te vakhate bhadraka vicArato ke - aho ! A naMdaka dhanya che, ke je bIjA sarva kAryano tyAga karI prabhAte uThIne dararoja jinapUjA kare che, ane huM to pApI, a95 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. JUIT Gun Aaradhak Trust Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 , pArzvanAthane pUrvabhava.. dhanavALe ane dhana meLavavAmAM Asakta chuM, tethI prabhAte ahIM TakAne besIne dararoja pAmara jananAM mukha avalekuM chuM, mATe mArA * jIvatarane dhikkAra che."e rIte zubha dayAnarUpa jaLathI te pitAnA pApamaLane sApha karato hato, ane tenI anumodanArUpa udakathI pitAnA puNyabIjanuM siMcana karatA hatA, tethI teNe svargIya bAMdhyuM; ane naMdaka jinapUjA karatAM A pramANe vicAratuM hatuM ke mArA devapUjAnA vakhatamAM bhadraka dukAne besI bahu dhana upArjana kare che, paNa huM zuM karuM ? meM prathama abhigraha lIdho che tethI mAre devapUjA karavA AvavuM paDe che. A devapUjAnuM zubha phaLa maLavuM te te dUra che, bAkI vyApAranI hAnirUpa phaLa to sadya ja maLe che. AvA kuvikalpathI devapUjA karatAM chatAM te potAnuM puNyadhana hArI gaye. teNe vyaMtarajAtinA devanuM Ayu bAMdhyuM. bhadraka jinapUjAnA anumedanathI sadharma devalokamAM devapaNuM pApe ane naMdaka kuvikalpathI vyaMtara deva thayA." mATe kuvikalpathI jinapUjA na karavI, paNa zubha bhAvathI jinArcanankaravuM. have kuvikalpathI Apela dAnanuM phaLa sAMbhaLa - "ujjayinImAM dhanya nAmane vaNikaputra vyApArane mATe pitAnI dukAne beThe hato. evAmAM kaI aNagAra mAsakhamaNane pAraNe bhikSA levA nIkaLyA. kAraNake-munine prathama pirasIe sajajAya, bIjIe dhyAna, trIjIe gocarI ane ethIe punaH sajA karavA nuM kahevuM che. dhanyavaNika bhikSAne mATe pharatA munine joIne bhAvathI temane bolAvI temanA pAtramAM akhaMDadhArAe vrata vahorAvatAM teNe uca gati upArjana karI ane vadhatA jatA tenA puNyane vighAtana thavA mATe munie tene aTakAvyuM nahi. evAmAM te dAtAnA manamAM AvyuM ki-"aho ! A ekAkI mani ATalA badhA vRtane zuM karaze ? ke jethI teo ghata letAM viramatA nathI." e vakhate teNe devalokanuM Ayu bAMdhyuM hatuM, eTale jJAnI munie tene kahyuM ke:-"he mugdha ! tu ucagati bAMdhate nIce na paDa." te be ke AvuM ane P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanvvvvvvv 10 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. mann saMbaddha na bele!" eTale muni bolyA ke -"he bhadra ! mane vRtanuM dAna ApatAM teM devalokanuM AyuSya bAMdhyuM che, paNa have kuvikalpa karavAthI tuM ardhagati bAMdhe che." eTale te zrAvaka punaH be ke - he mahAtmana ! have pharIne dAna dauM ke jethI uttama gati baMdhAya." muni bolyA ke -bhathI (AzIbhAvathI) tevuM phaLa na thAya!" pachI anukrame maraNa pAmIne te dhanya AThamA sahastrAra nAmanA devalokamAM devatA thaye ane pharI paNa vikalpa rahita supAtradAna ApatAM pariNAme te mukti pAme." A pramANe araviMda rAjaSinI sAthe rahevAthI sAgaradatta sArthavAha darareja dharmazikSA sAMbhaLavA lAgyuM. pariNAme kalpavRkSanI prAti samAna gurUsaMga pAmIne te sAthevAha sarvathA mithyAtva tajIne samyakatva pAme. anukrame araviMdamuninI sAthe cAlatAM je vanamAM marUbhUtine jIva gajarAja thaye che te vanamAM sAgaradatta sArthavAha sAthe sahita AvyuM. tyAM najIkamAM eka meTuM sarovara hatuM, te kamaLavanamAM bhamatAM bhramaranAM guMjAravanA miSathI Atithya karavA jANe musApharone belAvatuM hoya tevuM jaNAtuM hatuM, zabdAyamAna haMsa, sArasa ane cakravAka pakSIo jANe tenA guNa gAtA hoya tema jaNAtuM hatuM ane munIzvarenA mananI jevA svaccha jaLathI te bhareluM hatuM. te sarevarapara sArthane nIra, Idhana vigerethI annapAcanAdi kriyA karavA lAgyA. evAmAM marUbhUti karIzvara hAthaNIothI parivRtta thaIne te sarovaramAM pANI pIvA AvyA. tyAM jaLapUrNa sarovaramAM hAthaNIo sAthe bahu kALa ramIne bahAra AvI te sarovaranI pALapara caDyo. tyAM dizAone avalokatAM te sArthane jevAthI kRtAMtanI jema mukha ane netrane tAmra karI zravaNayugalane niSpakaMpa karate, zuMDAdaMDane kuMDaLAkAra karate, garjanAthI dizAone pUrato te hAthI sAthe janene trAsa pamADavA lAgyA tethI purUSa, strIo, vAhano ane karabhAdika badhA daze dizAmAM palAyana karavA lAgyA. e avasare jJAnavAna araviMdarAjarSi jJAnathI te hAthIne bedhakALa jANIne tyAM kAryotsargo P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArzvanAthane pUrvabhava. 51 rahyA. te hAthI potAnA jAtivabhAvathI kodhAvezavaDe dUrathI te muninI sanmukha de. paNa temanI najIka AvatAM temanI tapazrInA prabhAvathI jANe aMjAI gayela hoya tema te muninI samakSa eka nUtana ziSya nI jema ubhA rahyA. eTale tenA upakArane mATe kAryotsarga mArIne te muni zAMta ane gaMbhIra vANIthI hAthIne pratibaMdha ApavA lAgyA -"he gajeMdra! tuM pitAnA marUbhUtinA bhavane kema saMbhArate nathI? ane mane araviMdarAjAne kema eLakhate nathI? pUrve marUbhUtinA bhavamAM aMgIkAra karela AhaMta dharmane kema bhUlI jAya che? he gajarAja! e badhuM saMbhAra! zvApada jAtithI thayela A mahajanya ajJAnane tajI de." A pramANenAM te muninAM amRta samAna vacananuM karNapaTathI pAna karatAM te gajarAja zubha adhyavasAyathI tatkALa jAtisamaraNa pAme-eTale harSAzruthI locanane Addha karI, darathI zarIrane namAvI, potAnI suMDhathI munirAjanA caraNayugalane sparza karI, saMvegane pAmela te gajarAje mastaka namAvIne te munirAjane namaskAra karyo. eTale punaH te muni gajeMdrane kahevA lAgyA ke -"he gajarAja! sAMbhaLa. A nATaka samAna saMsAramAM jIva naTanI jema aneka prakAranAM rUpa dhAraNa kare che. tuM pUrva bhavamAM brAhmaNa ane tatvajJa zrAvaka hatuM, ane atyAre svajatinA ajJAnathI mUDhAtmA hAthI thaye che. have te saMbaMdhI bahu kheda karavAthI saryuM. have te he gajarAja! pUrvajanma - pramANe tuM viSaya ane kaSAyane saMga tajI de ane samatArasane bhaja. atyAre tuM sarvavirati pALavA samartha nathI, tathApi A bhavamAM dezavirati dhAraNa karI zakAya che, mATe pUrva bhave aMgIkAra karela bAra vratarUpa zrAvaka dharma tane prApta thAo." A pramANe araviMdarAjarSie kahela dharmanuM rahasya zraddhAsahita suMDhanA agrabhAgathI teNe svIkArI lIdhuM. varUNa hAthaNI paNa tenI jema jAtismaraNa pAmI; eTale tene sthira karavA munirAje pharI paNa ekavAra dharmopadeza Ape. pachI gajarAja zrAvAka thaI munine namaskAra karIne parivAra sahita svasthAne gaye. eTale punaH P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara, badhA loko tyAM ekatra thayA, ane te hAthInA badhathI vismaya pAmI keTalAka janoe dIkSA lIdhI ane keTalAka zrAvaka thayA. te vakhate sAgaradatta sArtheza paNa jinadharmamAM daDhAzayavALe thaye. pachI te araviMdarAjarSie aSTApada parvata para jaIne badhI jinapratimAone vaMdana karyuM, ane tyAM anazana karI kevaLajJAna pAmIne acala, arja, anaMta, akSaya, avyAbAdha ane apunarAvRttika evA siddhisthAnane prApta thayA. ' - have pelo kuMjara zrAvaka thaIne samabhAvane bhAvate, jIvadayA pALate, SaSThAdi tapa karate, sUryanA kiraNethI garama thayela acitta jaLapAnathI ane zuSka patrAdikathI pAraNuM karato hAthaNuo. sAthenI kriIDAthI vimukha thaI manamAM virakta bhAva lAvIne A pramANe vicAravA lAgyuM ke:-ahe! jeo manuSyabhava pAmIne pratrajyA dhAraNa kare che te purUSane dhanya che. gata bhavamAM manuSyajanma pAmIne huM vRthA hArI gaye. have zuM karuM? atyAre te huM pazu chuM." A pramANe bhAvanA bhAvatAM ane jevA tevA vanya AhArathI kukSi pUraNa karatAM, rAgadveSane varjatAM, ane sukha duHkhamAM samabhAva dhAraNa karatAM te gajeMdra vakhata gALavA lAgyo. * have kamaTha reSane lIdhe marUbhUtino vadha karavAthI gurUthI apamAna pAmate ane bIjA tApasothI niMdAto vizeSa ArtadhyAnane vaza thaI maraNa pAmIne kurkaTa jAtine (uDato) sarpa thaye. te aTavImAM potAnA darzana mAtrathI paNa sarva prANIone bhayaMkara thaI paDyo. te dADha, pakSavikSepa, nakha ane potAnI caMcathI jatuone yamanI jema saMhAra karato hate. ekadA sarovaramAM sUryathI saMtapta thayela prAsuka jaLa pIvA AvelA te gajarAjane tyAM AvI caDelA pelA pApI kurkaTe ja. evAmAM devage pANI pItAM te hAthI kAdavamAM magna thaI gaye, ane tapathI zarIra azakta thayeluM hovAthI temAMthI nIkaLavAne azakta thaI gaye. tene pile sarpa kuMbhasthaLapara DA, eTale AkhA zarIramAM tenuM varSa prasaryuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArzvanAthane pUrvabhava. : paDyuM A avasare potAnuM avasAna kALa najIka jANune te hAthIe catuvidha AhAranuM "mavaradaM vara" ema pUrvabhavanA abhyAsathI pacakhANa karyuM, ane samyakatvanuM smaraNa karyuM:- arihaMta mArA deva, susAdhu mArA cAvaja jIva gurU ane jinapraNIta mAre dharma e samyakatva huM aMgIkAra karuM chuM." tathA aDhAra pApasthAnanuM te A pramANe smaraNa karavA lAgya:-prANAtipAta, mRSAvAda, adanAdAna, maithuna, parigraha, krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa, kalaDu, abhyAkhyAna, paizunya, rati arati, paraMparivAda, mAthAmRSAvAda ane mithyAtvazalya-e aDhAra pApasthAnene huM tyAga karuM chuM." ema te ciMtavavA lAgyuM. tathA:- - "vAmi satra nIve, bIva vasaMta che ! mittI me savva bhUesu, vera majjhaM na keNai" // - "sarva jIvene khamAvuM chuM, sarva jI mArA para kSamA kare, sarva prANIo para mAre maitrIbhAva che. kaI prANu sAthe mAre vairabhAva nathI. temaja vaLI:-"huM sarva prANuone khamAvuM chuM ane teo mArA para kSamA kare. sarva jI sAthe mane maitrI thAo ane . zrIvItarAganuM zaraNa mane prApta thAo." - ItyAdika bhAvanA bhAvatAM te gajaroja ekamanathI parameSThI namaskAranuM smaraNa karavA lAgyo. te vicAravA lAgyo ke-vyAdhi athavA mRtyumAM para te nimitta mAtra che, prANIne potAnA karmonusAra ja zubhAzubha phaLa prApta thAya che. " A pramANe vicAratA zamasudhAthI sikta thaI dharmadhyAna dhyAvatAM maraNa pAmIne te hAthI AThamA sahastrAra nAmanA devalokamAM sattara sAgaropamanA AyuSyavALo deva thayuM. tyAM eka aMtamuhUrtamAM te be devadUSya vastranA madhyamAMthI utpa nna thaIne uDyo. te avasare tyAM hAjara rahelA sevakadeva ane devaganAo zayyAmAM beThelA, tarUNa purUSAkAra, savage vibhUSita, ratnakuMDaLa, mugaTa ane ujavala hAra vigerethI alaMkRta zarIravALA ane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54. zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. taratamAMja utpanna thayelA te devane joIne A pramANe kahevA lAgyA:"he nAtha ! cirakALa jaya pAme, AnaMda pAme, amane AjJAvaDe anugrahita kare, ama anAthanA nAtha thAo, ame tamArA kiMkara chIe, A samasta lakSamI Apane svAdhIna che, je rIte Apane rUce te rIte tene upabhega kare." pachI te deva snAnamaMgaLa karI, pitAnA ka5 (AcAra) pustaka vAMcI, zAzvata cityamAM rahelI pratimAnI pUjA karI stavIne tenA sabhAsthAnamAM AvyuM. tyAM deva ane devIoe maMgaLakrama zarU karatAM saMgItAmRtamAM lIna thaIne te divya bhega bhegavavA lAgyuM. kahyuM che ke-devalekamAM devatAone je sukha che te sukha manuSya so jIbha hoya ane so varSa paryata kahyA kare te paNa saMpUrNa kahI na zake. devatAo keza, asthi, mAMsa, nakha, rema, rUdhira, vasA, carma, mutra ane purISa-e tamAma azuci vinAnA, sugaMdhI zvAsozvAsavALA, praveda rahita, nirmaLa dehavALA, animeSa lenavALA, manaH saMkalpa pramANe kAryane sAdhanArA, azlAna puSpamALAvALA ane cAra AMgaLa bhUmithI uMce rahenArA hoya che ema jinezvare kahevuM che." have varUNA hAthanuM dustapa tapa tapI prAMte anazana karI mara- - Na pAmIne bIjA devalokamAM devI thaI. mahA rUpa lAvaNya saMpattithI adhika evI te devIne tyAMnA keI paNa deva para prema Avate nahate. mAtra gajene jIva je deva thayele tenA samAgamanA vicAramAM te lIna rahetI. ahIM gajeMdrane jIva devatA paNa tenA para rAgI chevAthI tene avadhijJAnathI potAnA para Asakta jANIne tenI pAse jaI tene sahaAra devalokamAM laI AvyuM. pUrva janmanA saMbaMdhathI tene tenA para atyaMta saneha thaye kahyuM che ke-"prathamanA be devalokanA de kAyAthI (manuSyavata) viSaya seve che, trIjA ane cothA devalokanA deve sparzamAtrathI, pAMcamAM ane chaThThA devakanA de rUpa jevA mAtrathI, sAtamA ane AThamA devalokanA de zabda zravaNa mAtrathI ane bAkInA cAra devakanA deve manathIja viSaya seve che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArzvanAthane pUrvabhava. tenI uparanA nava raiveyaka tathA pAMca anuttara vimAnanA devo apravicAra eTale viSayavRtti vinAnA ane tenAthI anaMtaguNA sukhI hoya che." - have te deva devI sAthe kaIvAra naMdIzvara dvIpe jaIne zAzvata jinapratimAnA arcana ane gItagAnathI, keAIvAra mahAmunionI upAsanAthI, kaIvAra naMdanavananI dIrghakAomAM jaLakIDA karavAthI ane koI vAra gIta vAjitranA nitya mahatsava rUpa mahArasathI AnaMda meLavato hato ane tenI sAthe svecchAe krIDA karate hate. tyAM viSayasukha bhegavatAM temane asaMkhyAta kALa vyatIta thaye. ahIM keTalAka samaya vyatita thayA pachI kuTeraga maraNa pAmIne dhUmraprabhA nAmanI pAMcamI naraka pRthvImAM sattara sAgaropamanA AyuSyavALe nArakI thaye. tyAM pAMcamI narakanI vividha prakAranI vedanA te sahana karavA lAgyuM. siddhAMtamAM kahyuM che ke narakamAM nAraka jI parama tINa ane mahAbhayaMkara evA je dukha sahana kare che tenuM karaDa varase paNa keNa varNana karI zake? agnidAha, sAmalinA vRkSaparathI patana, asivanamAM bhramaNa ane vaitaraNImAM vaDana temaja prahArazata sahana vigere nArakajI je vedanA sahana kare che te sarva pUrvabhavamAM karelA pApanuM-adharmanuM phaLa che. kamaThane jIva nArakI thacele tyAM alpakALa paNa zAMti pAmyuM nahIM. . | 'sUrya jema nitya samasta aMdhakArane hare che, tema pUrva saM. cita tamArA duritane sarva dizAomAM meghanI jema niraMtara atyaMta gajArava karatA zrI pArzvanAtha rUpa karI (hastI) potAnI zuDAthI dUra kare" devasukhamAM nimagna thayele, suredrane pUjya, railokyathI jemanA caraNa vaMdita che e, viSayavAsanA naSTa thavAthI pradhAna bhuvanamAM prasiddha ane nAmathI maheMdratilaka e te pArzvajinane vizada chava jayavaMta varto. // iti zrItapagacche zrIjagacaMdrasaripaTTaparaMparAlaMkArazrIhemavimalamrisaMtAnIyazrIhemasomasUrivijayarAjye paMDitazrIsaMghavIragaNi. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. - ziSyapaMDita zrIudayavIragaNiviracite zrIpArzvanAthagadyavaM dhalaghucaritre prathamadvitIyatRtIyabhavavarNano nAma prathamaH srgH| prathamo marubhUteravatAraH dvitIyo ____ gajAvatAraH tRtIyazca devAvatAraH / pArzvanAtha caritrasya, sargaH prathama eva ca / paMDitodayavIreNa, gadyabaMdhena nirmitaH / / 1 // dvitIya sarga. sarasvatI, zAsanadevatA ane gurUnA caraNabujane bhAvathI praNAma karIne devagurUnA prasAdathI karNAmRtarUpa thayelA dvitIya sane huM sAmyabhAvathI kahuM chuM. pUrvamahAvidehamAM sukaccha nAmanA vijayamAM vaitADhya parvatapara dhanathI paripUrNa evI tilakapurI nAme nagarI che. te uMcA, manehara, raMgita ane dhavala prasAdanI zreNIthI zobhAyamAna che, sarvadA aneka vidyAdharanI zreNathI virAjita che, ane cerAzI caTA tathA dukAnanI paMktiothI te upazobhita che. tyAM sakaLa vidyAdharane svAmI, pitAnA yazarUpa jaLathI azeSa dizAonA mukhane prakSAlita karanAra, pitAnA AcAramAM vartavAthI ane prajAnuM rakSaNa karavAthI ziSTa, praziSTa, duSTa ane nyAyaniSTaevI khyAtine pAmelo vighugati nAme rAjA hatA. tene rU5, lAvaNya ane saibhAgyAdika guNethI anya strIomAM tilaka samAna tilakAvatI nAme paTarANa hatI. te rANInI sAthe rAjA manavAMchita viSayasukha legavate hate. anyadA AThamA devalokathI gajane jIva deva avIne tilakAvatI rANInA udaramAM avataryo. zubha divase ane zubha lagna samaye te rANuo batrIsa lakSaNavALA putrane janma Ape. pitAe te P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArzvanAthane pUrvabhava. 57 . bALakanuM kiraNaga nAma rAkhyuM. pAMca dhAtrIothI lAlana pAlana karAte te kumAra anukrame vRddhi pAmavA lAgyuM, ane lekhazALAmAM abhyAsa karavA lAgyA. zAstra ane zastra vigerenI bahetara kaLAmAM pravINa ane aDatAlIza hajAra vidyAmAM pAraMgata thayele te kumAra anukrame vaivanAvasthA pAmyuM. eTale rAjAe moTA vaMzamAM utpanna thayelA sAmaMtarAjanI kanyA padmAvatI sAthe mahaddhisUcaka mahe tsavapUrvaka tene paraNAvyuM, ane yuvarAja padavI ApI. keTalAka vakhata pachI gurUsaMgathI rAja saMvega pAye, eTale kiraNavegane rAjyapara sthApana karI sacine te A pramANe kahevA lAge -"he pradhAna ! AjathI tamAre A svAmI che, svapnamAM paNa tamAre enI AjJA oLaMgavI nahi. he sevake! A kiraNagane tamAre mArI jevoja samajI le." pachI rAjAe kiraNagakumArane paNa kahyuM ke:-"he vatsa ! tAre paNa A rAjalakanuM sArI rIte pAlana karavuM. meTe aparAdha thatAM paNa mAtra bAhyAvRttithI reSa batAva, aMtaramAM tenA para roSa rAkhave nahIM, samudranI jema maryAdA oLaMgavI nahi, paMDitenI sAthe samAgama kara, chUtAdi vyasano kadApi na sevavA, tathA durguNamAM anAdara kare, savAmI, amAtya, rASTra, durga, keza, baLa ane mitravargarUpa saptAMga rAjayalakSmInI saMbhALa rAkhavI. he vatsa ! rAjyane aMte naraka che, tethI rAjya karatAM paNa dharmakAryamAM Adara kara." e pramANe zikSA ApI samasta janone khamAvIne zratasAgara cAraNamuninI pAse te rAjAe dIkSA aMgIkAra karI, ane niraticAra cAritra pALI prAMte anazana karI kevaLajJAna pAmIne mekSe gayA. - have kiraNaga rAjA pitAnI rAjyasaMpatti pAmIne nItizAstrAnusAre prajAne pALavA lAgyuM, "jJAna chatAM maina, zakti chatAM kSamAM ane dAna detAM chatAM lAghAnI anicchA-e guNae guNAnu badhIpaNAthI prasava (sahodara) hoya tema tenAmAM vAsa karyo hatA. temaja - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 zrI pArzvanAtha caribhASAMtara nnnnn A "niMta nItinigT yAdri vA tavaMtu, . lakSmIH samAvizatu gacchatu vA yatheSTam / adyaiva vA maraNamastu yugAMtare vA, nyAyAtpathaH pravicalaMti padaM na dhiiraaH"|| nItinipuNa jana bhale niMdA kare ke stuti kare, lakSamI svecchAe Ave ke bhale cAlI jAo, ane maraNa Ajeja Ave ke yuganA aMte Avo-tathApi dhIra purUSa nyAyamAthI kadipaNa caLAyamAna thatA nathI." A nItivAkyane teNe hRdayamAM dhAraNa karI rAkhyuM hatuM. anAsakta manathI padmAvatInI sAthe viSayasukha bhegavatAM te rAjAne dharaNaga nAme putra thaye. anukrame rAjya bhegavatAM ghaNuM varSo vyatita thaI gayA. ekadA nagara bahAra naMdanavana nAmanA udyAnamAM bhavyajanorUpa kamaLane praphullita karatA, pApane vAta karatA ane grAmAnugrAma vicaratA vijayabhadra nAme AcArya padhAryA. temanI sAthe svAdhyAya dhyAnamAM tatpara evA aneka sAdhuo hatA. vanapALake AvIne kiraNaga rAjAne vijJapti karI ke;-"he rAjedra! Aja ApanA naMdanavana udyAnamAM bahu muniothI parivRtta vijayabhadra AcArya padhAryA che. te sAMbhaLIne rAjAe harSa pAmI tene vadhAmaNI ApI. pachI udyAnamAM jaIne teNe sarve munione bhaktipUrvaka vaMdana karyuM. nagaraloka paNa gurUne vaMdana karavA AvyA. eTale rAjA ane lokenA anugraha nimitte gurUmahArAje dharmadezanA ApavAno prAraMbha kacI: " AsAdyate bhavAMbhodhau, bhramadbhiryatkathaMcana / mugdhaistatmApya mAnuSyaM, hA ratnamiva hAryate " // "bhavasAgaramAM bhamatAM mahAkaTe mAnavabhava pAmIne ahe! mugdhajane ratana hArI jAya tema tene hArI jAya che. temaja:-"A apAra saMsAramAM kaI rIte manuSyabhava pAmIne je prANI viSayasu P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAkiNI nimitte ranahArakanI kathA. khanI lAlacamAM lapaTAIne dharma sAdhate nathI, te mUrkhaziromaNI samudramAM bUDatAM zreSTha nAvane mUkIne pASANane bAtha bharavA jevuM kare che." vaLI uttarAdhyayana sUtramAM paNa kahyuM che ke jema kAkiNI (keDI)ne mATe moTe bhAI sahastra ratna hArI gayo ane kAcI kerInuM bhakSaNa karavA jatAM rAjA rAjyane hArI gaye, tema viSayasukhane nimitte jIva narabhava hArI jAya che. A saMbaMdhamAM kahela daSTAMta nIce pramANe che - sepAraka nagaramAM be bhAIo rahetA hatA, dhanadatta ane devadatta nAmanA te baMne bhrAtA zrAvaka hatA ane paraspara snehapUrvaka vyApAra karatA hatA. temAM laghu baMdhu jina dharmamAM atyaMta A sakta hatA, te be vakhata ja pratikamaNa karate, trikALapUjA karato ane sAmAyika Avazyaka tathA paiSadhAdika karate ane vyApAra paNuM karate hate. ekadA maTe bhAI nAnA bhAIne kahevA lAgyo ke - "he bAMdhava! hAla te lakSamI upArjana kara, pachI vRddhapaNAmAM dharmAnuSThAna karaje."eTale laghu baMdhu bolyA ke he bhrAta ! mArUM kathana sAMbhaLa. zAstramAM paNa kahyuM che ke - " yAvatsvasthamidaM zarIramarUnaM yAvajarA dUrato, yAvaJceM diyazaktiraprahitA yAvatkSayo naayussH| Atmazreyasi tAvadeva viduSA kAryaH prayatno mahAn , saMdIpte bhavane tu kUpakhananaM pratyudyamaH kiidRshH"|| "jyAM sudhI A zarIra nirogI ane svastha che, jyAM sudhI jarA dUra che, indriyonI zakti kAyama che ane jyAM sudhI AyuSya kSINa thayuM nathI, tyAMsudhImAMja sujJajane AtmakalyANane udhama karI levA. Aga lAge tyAre pachI ko khodavo e udhama zA kAmane?" ekadA moTA bhAIe kahyuM ke:-"huM dravya upArjana karavA dezAMtara jaIza. A dhana ane ghara badhuM tAre saMbhALavAnuM che, mATe kALajI rAkhaje." ema kahIne te dezAMtara cAlyuM. anukrame rehaNa P.P.AC. Gunratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. caLapara jaIne vepAra karavA lAgyo, tyAM teNe paMdara varSamAM eka hajAra ratna upArjana karyA, pachI teNe ciMtavyuM ke -"have huM ghare jAuM, vyApArathI saryuM." ema nizcaya karIne te potAnA gAma tarapha cAlyuM. badhAM ratno eka navalikA (vAMsaLI) mAM bharI tene kaTI para bAMdhIne te taiyAra thaI eka sArA sAthe sAthe cAlatAM potAnA nagaranI pAsenA gAmamAM AvyuM. tyAM te bhejana karavA rekANe, ane eka dukAna para navalikA mUkIne bhejanane mATe annAdi sAmagrI laI te sarovarane kAMThe gaye. te vakhate tenA hAthamAM eka kANuM keDI rahI hatI, tene jamIna para mUkI anna pakAvI jamIne dukAna parathI navalikA laI keDapara bAMdhIne te pitAnA nagara bhaNuM cAlyuM, paNa pelI kANuM keDI sarovaranI pALe mUkI hatI te tyAMja visarI gayo. raste jatAM have mAtra thaDe divasa ja bAkI hato, tethI te utAvaLe javA lAgyuM. evAmAM te keDI yAda AvI eTale "are ! mAre have zuM karavuM? keDI te tyAMja rahI gaI, mATe huM pAcho levA jAuM." ema nizcaya karIne tyAM pIpaLAnA vRkSa nIce eka khADo khodI temAM navalikA mUkIne keDI levAne te pAchA vaLe, tyAM jaI keDI laIne jeTalAmAM pAcho vaLe, tevAmAM rAta paDI eTale teja gAmamAM rAtri ro have te vakhate koI kaThIAre te vRkSa upara beTho hato. teNe te khADAmAM navalikA rAkhatAM tene je, eTale tenA gayA pachI te bahAra kahADI potAne ghera laI jaIne dIvAnA prakAzamAM te badhuM jevA lAgyuM. te mUrkhazekhara kaMI paNa jANa na hato, tethI teNe vicAryuM ke -"are! zuM A kAcanA kaTakA haze ? enuM mAre zuM prayeAjana che? prabhAte keIne paNa ApI daIza, eTale te mane AnA badalAmAM kaMIka anAdika Apaze." ema vicArIne lAkaDAne bhAre mAthe laIne ane pelA dhanadattanA nAmavALI nAmayukta te navalikAne vastrane cheDe bAMdhIne te nagarasanmukha cAlyuM. ahIM ladhu bhrAtA devadatta potAne ghera beThe che, tyAM tene tenI mAtAe kahyuM ke:-"he vatsa! tAre mATe bhAI dharmadara dezAMtara P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAkiNI nimitte ratnAhArakanI kathA. mmmmmmmmmm ga che, tene ghaNuM divaso thaI gayA, tenA samAcAra mAtra paNa nathI, mATe kyAMka tapAsa kara ane keIne pUcha.' A pramANe tenI mAtA tene vAraMvAra kahetI hatI, tethI Aje te devadatta jaLapAtra hAthamAM laIne nagaranI bahAra nIkaLe, ane teNe manamAM vicAryuM ke -"kaI paNa jate Avate mANasa maLe te mATe tene mArA bhAInA khabara pUchavA." ema dhArIne te AgaLa cAle. evAmAM AgaLa cAlatAM rastAmAM mAthe bhAre lIdhela ane zramita thayela pele kaThIAre tene sAme maLe. eTale te kaThIAre kahyuM ke he purUSottama! he zreSThit ! zramita ane tuSita chuM, mATe mane pANI pA." te sAMbhaLIne devadatta be ke-A le, jaLapAna kara." ema kahIne teNe tene pANI pAyuM. pachI jaLapAna karI kSaNabhara visAme laI saMtuSTa thaIne te be ke -"he zreSinA mArA vastramAM kaMIka bAMdheluM che, te tane batAvuM." ema kahIne teNe dhanadattanA nAmavALI navalikA batAvI, te navalikApara potAnA bhAInuM nAma joIne teNe pUchyuM ke he bhadra! A navalikA tane kyAMthI maLI?" eTale teNe satya kahyuM ke-"huM tene pIchAnatuM nathI, paNa kaIka purUSa raste jatAM A navalikAne khADAmAM dATIne kaMIka vicArate tarata pAchA vaje. te joyuM hatuM, tethI vRkSathI nIce utarI A laIne ghare jaI dIpakanA prakAzamAM meM joI te temAM kAcanA kaTakA dIThA. mATe mane kaMIka dravya ApIne A tuM laI le." eTale tene thoDuM dravya ApIne te navalikA laI baMdhunuM Agamana jANIne mudita thate te sanmukha gayo. evAmAM meTa bhAI rAtribhara pilA gAmamAM rahIne sUryodaya vakhata cAlyA, ane te khADA pAse Avyo. tyAM dravyasthAna jue che, to tyAM dravya na hovAthI te vilApa karavA lAgyA. rUdana karatA karatA te vAraMvAra jamInapara ALoTIne bakavAda ane AkaMdana karavA lAgyuM. tathA "aho ! badhuM gumAvyuM ema alavA lAgyA, evAmAM laghabhAI devadatta tyAM AvI pahoMcyA, paNa PAC Gunrannasuri MS Jun Gun Aaradhak Trust Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara, dhanadatta grahitapaNAthI tene oLakhI zakyo nahi eTale laghu bhrAtAe tene navalikA ApI. tene jotAMja te sAvadhAna thaI gayo ane te navalikAne cuMbana ane AliMgana devA lAge. pachI baMne bhAI anya snehAliMgana karIne ghare AvyA. tyAM badhA svajana maLyA ane mudita thayA. pachI snAna, bhejana karI jyeSTha bhrAtAe pUchyuM ke:-"he badhe! te zuM upArjana karyuM?" eTale laghu baMdhu be ke -"he baMdhe! sAdharmivAtsalyAdikamAM meM bahu dhanano vyaya karyo, te meM upArjana karyuM ane eja mArI mukhya navalikA jANavI." STa baMdhue kahyuM ke-"je, meM te bahu dhana upArjana karyuM."nAne bhAI belyo ke:-"he brAta! te bahu dhana upArjana karyuM, paNa te badhuM gumAvyuM, ane puna: mArA puNyathI tane prApta thayuM." A pramANe kahevAthI dhanadatta samaye. pachI puNyakArya karIne te baMne bhAI sukhI thayA ane parabhavamAM devagatine pAmyA. te mATe he bhavya jano ! sAMbhaLe-jema eka kAkiNI nimitte te dhanadatta hajAra ratna hArI gayA, tema puSpamALA, caMdana, vanitA ane dhanAdikanA sukhe kAkiNarUpa che, tene mATe A jIva sahastra ratna samAna mokSasukha hArI jAya che, mATe bhavya janoe dharmane mATe yatna karo ane pramAdane sarvathA tyAga kare. kAraNake - pramAda parama zreSI che, pramAda parama ripu che, pramAda muktinA cAra che ane narakanA sthAnarUpa che." mATe dharma kare. te dharma yatidharma ane gRhastha dharma-ema be prakAra che. temAM yatidharma duSkara che ane zrAvakadharma bAra vratarUpa sukAra che. temAM mukhya pAMca Agavrata che te A pramANe che: -ahiMsA eTale prANAtipAtaviramaNa, mRSAvAdaviramaNa, adattAdAnaviramaNa, mithunaviramaNa ane parigrahanuM pramANu athavA viramaNa. temAM prathama prANAtipAtaviramaNa vratanuM phaLa zAstramAM A pramANe kahela che -"kRpAvaDe Adra citta rAkhavAthI dIrgha AyuSya maLe che, zreSTha zarIra ane uccatara getra, ghaNuM dhana ane bahu baLa maLe che, uMcA prakAranuM svAmitva, akhaMDa Arogya P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIma kumAranI kathA. ane traNe jagatamAM atizaya prazaMsA prApta thAya che, temaja saMsArasAgara sutara (sukhe tarI zakAya te) thAya che. vaLI:-dhana, dhenu ane dharAnA ApanArA vasudhA para sulabha che, paNa prANuone abhaya ApanAra purUSa lekamAM durlabha che. manuSya kRmi, kITa ane pataMga tathA tRNa ane vRkSAdikamAM paNa sarvatra dayA karavI, kAraNake pitAnA AtmA pramANe bIjAne paNa samaje." te vratamAM A pramANe pAMca aticAra tajavAnA kahelA che:-"vadha, baMdhana, chavi cheda, atibhAra AropaNa yA prahAra ane annAdikano nirodha-e pAMca aticAra paNa hiMsArUpa kahyA che." tenI vyAkhyA A pramANe che:-"vadha eTale catuSpadAdikane nirdaya thaIne mAravuM te. baMdha eTale rajaju vigerethI nirdaya rIte temane bAMdhavuM te. chaviccheda eTale kAna, nAsikA, gaLuM, kaMbaLa ane puchAdikane chedavuM te. prahAra eTale nirdaya rIte daMDAdikane prahAra kare che athavA atibhArApaNa te tenI zaktine vicAra na karatAM tenA para bahu bhAranuM AropaNa karavuM te. ane bhaktapAna . niSedha eTale yogya avasare tene bhaktapAnano niSedha kare te. e pAMca aticAro tyAjya che. je prANa pote jIvarakSA kare che ane bIjA pAse paNa karAve che, te bhImakumAranI jema addabhUta samRddhine pAme che. tenI kathA A pramANe che:- Aja bharatakSetramAM kamalapura nAme nagara che. tyAM prajApAlaka ane nyAyaniSTha evo harivAhanA nAme rAjA rAjya karate hato. tene zIla-alaMkArathI vibhUSita madana suMdarI nAmanI vallabhA paTarANa hatI. te ekadA sukhe sutI hatI evAmAM potAnA utsaMgamAM rahelA siMhane svapnamAM joIne teNe te hakIkata rAjAne nivedana karI, eTale rAjA paNa te sAMbhaLIne AnaMda pAmyuM. pachI prabhAtakRtya karI sabhAmAM AvIne rAjAe svapnazAstramAM vizArada eka brAhmaNane bolAvIne Asana ApI besADIne pUchayuM ke -"he nimittajJa! svanenAM phaLa kaho" eTale brAhmaNa bolyo ke:-he nareMdra ! sAMbhaLa-zAstramAM A pramANe kahyuM che ke je svapnamAM gAyapara, baLada P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritrabhASAMtara. para, vRkSapara, zailapara, prAsAdapara ke hAthI para ArohaNa karavAnuM jevAmAM Ave athavA potAnuM rUdana ke agamya sthAnamAM gamana je. vAmAM Ave to te maraNa sUcaka che. vastra, anna, phaLa, tAMbUla, puSpa, dIpa, dadhi, vajA, rana, cAmara ane chatra--e je maMtrathI meLavelA svapnamAM jovAmAM Ave te dhanaprada thAya che. devanuM darzana thAya to te dhanya che ane arcana te vizeSe dhanya che. rAjyalAbha, payapAna ane sUrya tathA caMdranA darzanathI lakSamIne lAbha thAya che. potAne taila ane kuMkumathI lipta, gIta nRtyamAM tatpara athavA hasate jue to te duHkhada thAya che. A paMDitokti anyathA na samajavI. vizeSamAM , prazasta zukala badhuM zubha che ane niMdya kRSNa badhuM azubha che. he deva! ItyAdi svapnazAstramAM bahu vAta kahelI che. A pramANe sAMbhaLIne rAjAe puna: pUchayuM ke -"Aja rAtre svapnamAM petAnA ullaMgamAM rANue siMha ja che, te he paMDita ! tenuM zuM phaLa prApta thaze ?" eTale te be ke he rAjan !tamane putrane lAbha thaze." pachI rAjAe atyaMta saMtuSTa thaI te brAhmaNane sanmAnapUrvaka bahu dhana ApIne visarjana karyo. anukame rANIe sArA samaye ati tejasvI putrane janma Ape. eTale kuLakramAnusAre utsavapUrvaka rAjAe te putranuM bhIma evuM nAma rAkhyuM. te bhImakumAra pAMca dhAtrIothI lAlana pAlana karAto anukrame mAtapitAnA manorathanI sAthe vRddhi pAmavA lAgyo. tene buddhisAgara maMtrInA putra atisAgaranI sAthe mitrAI thaI. te tene parama ISTa ane parama vallabha thaI paDyo. eka kSaNavAra paNa te tenA viyegane sahana karI zaktA nahi. anukrame bhIma kumAra zAstra ane zastrAdi kaLAmAM pravINa thaye. ekadA rAja rAjasabhAmAM putranI sAthe ucitAsana para beThe hato, evAmAM vanapAlake AvIne vijJapti karI ke -"he svAmina ! divya vANuvALA devacaMdra munIdra caMpaka udhAnamAM padhAryA che." te sAMbhaLI harSathI romAMcita thaIne rAjAe eka mugaTa sivAya badhA alaMkAre potAnA aMgaparathI utArIne tene InAmamAM ApI dIdhA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIma kumAranI kathA. pachI kumAra, maMtrI ane sAmaMtAdi sahita rAjA munIMdrane vaMdana karavA gaye. tyAM uttarAsaMga karI aMjalipUrvaka gurUmahArAjane vaMdana karIne rAjA yathAsthAne beThe. gurUmahArAje duritano ivaMsa karanArI dharmalAbharUpa AzISa ApI. pachI temaNe A pramANe dharmadezanA ApI: he bhavyajane ! jema keI kAcabo agAdha sarovaramAM raheto hato, tyAM vAyuthI zevAla dUra thaI jatAM te avakAzamAMthI teNe caMdramAne che, paraMtu puna: vAyuvaDeja te avakAza zevAlathI pUrAI jatAM te kAcabAne caMdranA darzana durlabha thaI paDyAM, tema prANane manuSyabhavanI prApti durlabha samajavI. jene anuttaravimAnavAsI devatAo paNa prayatnathI pAmI zake che, evA A mAnavabhavane pAmIne uttama janoe zivamArgamAM avazya yatna karo." ItyAdi bahudhA gurUkathita dharmadezanA samyapha prakAre sAMbhaLIne bhAlatalapara aMjali racIne rAjA gurUne bhaktipUrvaka namaskAra karI vijJapti karavA lAgyuM ke:-"he prabho! huM yatidharma grahaNa karavAmAM azakta chuM; mATe kRpA karIne mane gRhastha dharma Apa, eTale gurUmahArAje rAjAne samyakatvamULa bAra vratarUpa grahathadharma Ape. rAjAe te dharmane samyagarIte svIkAra karyo. bhImakumAra paNa te dezanA sAMbhaLIne zraddhAyukta thaye, eTale bhImakumArane yogya * jANune punaH munIMdra bolyA ke -"he bhIma ! sAMbhaLa:"dharyo rahyA nanana, vana zika rAivinonaH | zraddhAtivadyumeNaM, puravAni nivijAtyAna" | "dayA e dharmanI mAtA che, kuzaLa karmane viniyoga e tene pitA che, zraddhA e tenI vallabhA che, ane samasta sukhe e tenA apatya che." mATe he bhIma ! tAre sarvadA dayA pALavI. niraparAdhI jInI hiMsA na karavI, ane mRgayA-zikAra vigerene te sarvathA tAre abhyAsaja na kara." pachI bhIme niraparAdhI jIvonA vadhanuM pratyAkhyAna karyuM ane samyaktva paNa pAme, eTale punaH muni P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. ~ ~ ~ ~ bolyA ke-"he kumAra! tuM dhanya che. tuM bALa chatAM tArI mati vRddha jevI che. vaLI bhImane vratamAM sthira karavA mATe puna: munie kahyuM ke:-"he bhadra! niraparAdhI jInI hiMsA na karavAnA saMbaMdhamAM eka udAharaNa sAMbhaLa:- keIka cha purUSa eka gAmano nAza karavAne cAlyA, temAM eka be ke -"dvipada ane catuSpada vigere badhAne nAza kare." bIjo bolyo ke - pazuvadhathI ApaNane zuM prajana che? mAtra manuSyone vadha kare." trIjo be ke:-"purUSane vadha karo, paNa strIone vadha na kara." e che ke jemanA hAthamAM zastra hoya evA purUSane mAravA, bIjAne na mAravA." pAMcama che ke jeo ApaNe ghAta karavA sAmA Ave temane mAravA, bIjA zastradhArIne na mAravA." cha betye ke -"keIne paNa mAravAnI jarUra nathI, mAtra tenI sAra sAra vastuja laI levI." emanA mananI bhinnatAne lIdhe kRSNa, nIla, kApata, tejasa, paddha ane zukala e cha lezyAo thaI. ema jANIne zukala lehyA dhAraNa karavI. kahyuM che ke -laghukamI uttama jane alpa upadezathI paNa bhImakumAranI jema kupravRttithI nivRtta thAya che." pachI bhImakumAre munIzvarane pUchayuM ke:-"he prabho ! Apane AvI tarUNAvasthAmAM vairAgya pAmavAnuM kAraNa zuM thayuM ? " ema pUchatAM munIzvara belyA ke:-"he bhIma ! sAMbhaLa: kuMkaNudezamAM siddhapura nAmanuM nagara che. tyAM bhuvanasAra nAme rAjA rAjya karatA hatA. te ekadA sabhAmAM beThe hate, evAmAM dakSiNadezanA nRtya karanAra AvyA. temaNe sama-tAlayukta mRdaMgAdika tathA tAla, chaMda ane rAgane anusaratuM "tAtA TaeNga DhaMgati ghapa maya E EtA thaMgani thaMgani vidhikaTi dhidhikaTi pUrvaka-suMdara AlApa karIne prekSaya (nATaka) zarU karyuM, eTale sabhAmAM beThela rAjA te jevAne layalIna thaI gaye. evAmAM dvArapALe AvIne vijJapti karI ke -prabhe! aSTAMga nimittane jANanAra koI naimittika Ave che, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * * * * * * * * bhIma kumAranI kathA. te ApanuM darzana karavA Icche che." rAjAe kahyuM ke-"A avasara karyo che? devatAone paNa durlabha evuM A nATaka thAya che te jotA nathI ?:"eTale amAtya be ke -"he svAmin ! ema na kahe, nATaka sulabha che, paNa aSTAMga nimittajJa purUSa durlabha che." pachI rAjAnI AjJAthI dvArapALe te naimittikane sabhAmAM praveza karAvyuM, eTale jenA hAthamAM pithI che ane jenI AkRti suMdara che e veta vastradhArI te rAjAnI pAse AvyuM, ane maMtroccArapUrvaka rAjAne AzIrvAda daIne yAcita sthAne beThe. eTale rAjAe tene pUchyuM ke -"he nimittajJa! tamane kuzaLa che? eTale dIna vANIthI nimittajJa be ke:-"he svAmin ! kuzaLa te evuM che ke je kahI paNa na zakAya." AthI rAjA sAzaMka thaIne bolyo ke:-"zuM vAdaLa truTI paDaze?" te be ke:-"he rAjana ! tame je bolyA, te satya ja che." eTale puna: sAzaMka thaIne rAjAe AdarapUrvaka kahyuM ke-"he bhadra! jJAnathI je tamArA jANavAmAM AvatuM hoya, te ni:zaMkapaNe kahe." naimittika bolyo ke:-"he svAmin ! bahu kahevAthI zuM ? TuMkAmAMja kahuM chuM ke eka muhUrta pachI pRthvI para megha evI rIte muzaLa dhArAthI varasaze ke jethI prasAda, maMdirAdi badhuM jaLamaya ane eka samudrAkAra thaI jaze." A pramANe sAMbhaLIne sarve sabhAsade sasaMbhramita thaI gayA. evAmAM te ekadama uttara dizAne pavana pragaTa thaye ane IzAna khuNAmAM eka kaLAmAtra jeTaluM abhrapaTala pragaTa thayuM; eTale nimittajJa be ke-"he leke! juo, juo, A vAdaLuM badhA AkAzane DhAMkI mUkaze." ema te bole che tevAmAM to te vAdaLuM AkAzamAM sarvatra vyApta thaI gayuM. eTale sabhAsado badhA svasthAne gayA, ane nATaka visarjana karavAmAM AvyuM. e vakhate AkAzamAM ekadama e garava thaye ke jethI vasudhA jANe bhaya pAmI heya tema pratizabdathI muMbArava karavA lAgI, tathA udaMDa vIjaLInA jhabakArA jANe mahImaMDalane grasta karavAne icchatA hoya tema prasaravA lAgyA ane rAjA vigerenA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara nomnomannamm jetA varasAda muzaLadhArAe vasavA lAgyA. kSaNavAramAM badhuM jaLathI vyApta thaI gayuM. nagaramAM hAhAra thaI rahyo. leke AkaMda karavA lAgyA. nagaramAM meTe kSebha thA. pANI kayAMya paNa mAtuM na hatuM. te vakhate rAjA, amAtya ane nimittajJa-e traNe eka sAta bhUmivALA AvAsapara caDyA. nagarajanenuM AkaMdana sAMbhaLIne rAjA duHkhita thavA lAgyA. pANa vadhatuM vadhatuM anukame sAtamI bhUmikAe pahoMcyuM. te joIne rAja vicAra karavA lAgyo ke:-"ahe! dhamana karavAthI mane A saMkaTa prApta thayuM, meM kaMI paNa sukRta na karyuM, mArUM AyuSya kSINa thaI gayuM. aho! viSayamAM Asakata mana hovAthI meM jiteMdrabhASita dharma nA ArAdhyuM. ahe! meM A janma vRthA gumAvyuM. kahyuM che ke - manuSyanA so varSanA parimita AyuSyamAMthI ardha Ayu rAtrinuM jAya che, te ardhanuM ardha bAlava ane vRddhatvamAM jAya che, ane bAkInuM vyAdhi,viyega ane duHkhamAM samApta . thAya che. ahA ! jaLataraMganA jevA capaLa jIvitamAM prANuone sukha kayAM che?" theranA vRkSane mATe huM kalpavRkSa hAryo, kAcanA kaTakAne mATe ciMtAmaNi hAryo, A asAra saMsAranA mehamAM lIna thaIne huM mUDha dharmane hArI gaye. have huM zuM karuM? ane kyAM jAuM?" ema vicArIne rAjA be ke -"mane arihaMta, siddha, sAdhu ane kevaLIbhASita dharmanuM zaraNa thAo." A pramANe rAjA vikalpa kare che evAmAM pANI najIka AvyuM. eTale rAjA aMtaramAM namaskAra ciMtavavA lAgyuM. e vakhate eka hANa tenI sanmukha AvyuM. te jeIne saciva betye ke:-"he rAjana ! kaI devatAe tamane A vhANuM kahyuM jaNAya che, mATe enI upara ArUDha thAo." ema sAMbhaLIne rAjA jeTalAmAM te vahANamAM caDavAne paga upADe che, tevAmAM na maLe megha ke na maLe garava. prathama pramANe ja pitAne sabhAmAM svastha beThelA joye, ane gIta nRtyAdi mahotsavathI mudita thayelA sarvaleke paNa jovAmAM AvyA. eTale rAjAenimittajJane pUchyuM ke - he devajJa! A te zuM Azcarya naimittika be ke -"he rAjedra! P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIma kumAranI kathA, karavA mAMja rAcarIramAM pavitratA meM vidyAnA baLathI tamane iMdrajALa batAvI." eTale rAjAe prasanna thaIne tene bahu dhana ApI visarjana karyo. pachI te iMdrajALa joIne rAjyathI virakta thayela rAjA manamAM A pramANe ciMtavavA lAge ke -"aho! jevuM A iMdrajALanuM svarUpa kSaNika jovAmAM AvyuM, tevuM ja tArUNya, sneha, Ayu ane vaibhavAdika badhuM saMsAranuM kSaNika svarUpa che. vaLI A deha apavitra che. kAraNake -"rasa, rakta, mAMsa, carabI, asthi, majajA, zuka, AMtaraDA ane carma-ItyAdi azuci padArthonAM sthAnarUpa A zarIramAM pavitratA kayAMthI hoya?" vaLI "jyAMthI janmavuM. temAMja rakta thavuM ane jenuM pAna karavuM tenuM ja mardana karavuM-aho Ama hovA chatAM mUDha janene vairAgya kema thatuM nathI?" huM keNu ane kayAMthI AvyuM? mArI mAtA keNa ane mArA pitA keNu?" A pramANe vicAra karatAM A lekano badho vyavahAra svapna je lAge che. vaLI-sachidra kuMbhamAM rahela jaLanI jema Ayu niratara gaLatuM jAya che ane vAyuthI calita thayela dIpakakalikAnI jema lakSamI calAcala che. e rIte jagata sarva anitya hovAthI have mAre AtmA temAM rakta thatuM nathI. huM have pUrva purUe AcarelA yatidharmane ja svIkAra karavA IcchuM chuM." A pramANe manamAM nizcaya karI potAnA harivikrama nAmanA kumArane rAjyapara besArIne rAjA pote tilakAcArya gurU pAse dIkSA laI sAdhu thayA. he bhadra! te bhuvanasAra rAjA huM poteja chuM ane e mArA vairAgyanuM kAraNa che." A pramANe kahIne puna: muni bolyA ke - he bhIma! aMgIkAra karela vratamAM tArenicaLa rahevuM. eTale bhIma bolyo ke:-"he prabho! Apane Adeza mane pramANa che." pachI munine namaskAra karIne parSadA badhI svasthAne gaI ane bhIma paNa devapUjA, dayA, dAnAdika agaNya puNya karate yuvarAja padavI bhegavavA lAgyA. te ekadA bhImakumAra potAnA mahelamAM mitro sAthe krIDA karatA hato evAmAM tyAM eka kApAlika. A, ane AzIrvAda devApUrvaka bhImanI pAse besI tene ekAMte laI jaIne A pramANe kahyuM: P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. ^^ ^^ he bhIma ! he parAkramathI paropakAraka! sAMbhaLa-mArI pAse bhavana. kSemiNa nAme eka zreSTha vidyA che. tenI bAra varSa thayA meM pUrvasAdhanA karI che, have tenI uttarasAdhanA pretavana (smazAnamAM) mAM jaI AvatI kRSNacaturdazInA divase karavAnI che. mATe he mahAsatta! je tuM uttarasAdhaka thA, te mArI vidyA siddha thAya." A pramANe sAMbhaLIne rAjakumAra manamAM vicAravA lAgyA ke:-"A vinazvara ane asAra dehathI je kaIne paNa upakAra thato hoya te zA mATe na kare?" ema vicArIne kumAre tenuM vacana kabula rAkhyuM. eTale puna: te pAkhaMDI bolyA ke:-"he kumAra ! daza divasa pachI kRSNa caturdazI Avaze, te teTalA divasa mAre tArI pAse rahevuM che.' kumAre tenI paNa paravAnagI ApI, eTale te tyAM rahyo, ane kumAranI sAthe bhojana ane gejhI (vAtacIta) karavA lAgyA. AthI maMtriputre tene ekAtamAM kahyuM ke:-"he svAmin ! A pAkhaMDInI sAthe tamAre vAtacIta karavI yukta nathI. durjanane saMga viSanI jema manuSyane mAre che." kumAra be ke:-"he mitra! tAruM kahevuM satya che, paraMtu dAkSiNyathI meM tenuM vacana aMgIkAra karyuM che, tethI tene nirvAha kare eja zreyaskara che. A pramANeno uttara sAMbhaLI maMtrIputre tene punaH puna: vAryo, chatAM kumAre potAne kadAgraha mUkyuM nahi. evAmAM anukrame kRSNa caturdazI AvI, eTale rAtrinA eka prahara pachI vIraveSane dhAraNa karI nirbhaya thaIne kumAra te kApAlikanI sAthe smazAna tarapha cAlyo. tyAM maMDaLa ALekhI keAI devatAnuM maraNa karIne kApAlika kumArane zikhAbaMdha karavA lAgyo, eTale bhIma kumAra bolyA ke -"mAre zikhAbaMdha kevo? mAre te sarve eja zikhAbaMdha che." ema kahI bhIma kharzane sajaja karI ane sAhasamAM rasika thaI siMhanI jema tenI pAse ubhe rahyo. eTale pAkhaMDIe ciMtavyuM ke-Ane zikhAbaMdhana chaLa te vyartha tha; have te parAkramathIja enuM zira levuM." ema vicArI hAthamAM kAtI laIne 1 nAnI taravAra. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIma kumAranI kathA. rU AkAza jevuM meTuM pitAnuM rUpa karI kepathI vyApta thaI vikaTa garava karate te bhImane kahevA lAgyo ke:-"he bALa! parAkamathIja tArUM mastake mAre levuM che, paNa je svayaM tuM tArUM zira ApIza te AvatA bhavamAM sukhI thaIza." A pramANe sAMbhaLIne bhIma bolyo ke -"re caMDALa ! pAkhaMDika! mAyika ! have te huM tane mAravAno ja chuM." eTale pAkhaMDIe bhIma upara zastra prahAra karyo, bhIma te zastrane ghA cUkAvIne hAthamAM kRpAne kaMpAvate tarata kudake mArIne tenA skaMdhapara caDI beThe. te vakhate karavAlarUpa sakurAyamAna jihAvALA siMhanI jema tene aMdhapara ArUDha thayele bhImakumAra adhika zobhavA lAge. pachI bhIma vicAravA lAgyuM ke"huM Ane mArI nAkhuM ?" puna: vicAra karyo ke:-kapaTathI zA mATe mArUM ? je jIvate rahIne mArI sevA svIkArato hoya to vadhAre sArUM." ema kumAra vicAre che evAmAM te kApAlike tene be pagavaDe pakaDIne AkAzamAM uchALe. AkAzamAMthI paDatAM tene koI yakSiNuM karasaMpuTamAM adhara jhIlI laI potAnA maMdiramAM upADI gaI. tyAM uMcA, manahara ane vistIrNa evA divya ratnamayasiMhAsana para besADIne devI kumArane kahevA lAgI ke -"he subhaga! A viMdhyAcala parvata che, tenI upara A mArUM vikaluM bhavana che ane huM kamalA nAme yakSiNa ahIM kriDAne mATe rahuM chuM. Aje huM mArA parivAra sahita aSTApada parvatapara gaI hatI, tyAMthI pAchI vaLatAM meM kApAlike AkAzamAM uchALelA evA tane je, tethI nIce paDatAM tane karasaMpuTamAM yatnathI jhIlI laIne meM bacAvyuM. atyAre huM duvAra manmathanA zaraghAtathI vyAkuLa thaI gaI chuM, mATe tenAthI mAruM rakSaNa kara. huM tAre zaraNe AvI chuM. vaLI A mAre badho parivAra tArA sevakatulya che. mATe he subhaga! tuM mArI sAthe yatheccha divya bhoga - gava." A pramANe devInuM vacana sAMbhaLIne kumAra bolyo ke:-"he devI ! sAMbhaLa-huM manuSya chuM ane tuM devAMganA che, te ApaNe saMkega kema bane? vaLI viSaye prAMte bhayaMkara duHkha Ape che, viSayathI P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara ~ ~~ ~ ~~~~~~ ~ ~~~~~~~~~~~~~~ ~~ ~ ~~ ~ parAbhava pAmelA jI naraka ane tiryaMcagatimAM paribhramaNa kare che. siddhAMtamAM paNa kahyuM che ke -"viSayarUpa viSa te haLAhaLa che, e utkaTa viSayaviSane pIvAthI prANIo vAraMvAra maraNa pAme che. e viSayaviSathI anna paNa vizucikArUpa thaI jAya che. kAma e zalya che, te eka prakAranuM viSa che, te AzIviSa samAna che, mATe tene tyAga karavo, eno tyAga karavAthI tiryae paNa svarge jAya che, mATe he mAtA ! tamAre evuM na bolavuM. tame te mArI mAtArUpaja che." ema kahI kumAra te devInA caraNamAM paDyo, eTale devI saMtuSTa thaIne bolI ke -"he vatsa! tuM sAhasikamAM agresara che, mATe vara mAga." eTale bhIma bolyo ke:-"he mAta ! tamArA prasAdathI mAre badhuM che." devIe kahyuM ke:-"he vatsa! tuM ajeya thA." kumAra bole ke -"mAre jinezvaranuM ja zaraNa che tethI huM ajeyaja chuM." eTale devI bolI ke -"mAre paNa jinezvaranuM ja zaraNa che." A pramANe te baMne paraspara vArtAlApa karatA hatA, evAmAM kayAMkathI madhura dhvani bhImanA sAMbhaLavAmAM AvyuM, eTale teNe devIne pUchayuM ke:-"he devI ! A kone ivani saMbhaLAya che?" te bolI ke - A vidhyA. caLapara munio cAra mAsanA upavAsI thaIne cAturmAsa rahyA che, te dhanya munio atyAre svAdhyAya dhyAnamAM tatpara che (svAdhyAya kare che, temane e dhvani che." bhIma bolyA ke -"te huM tyAM jaI temane vaMdanA karIne mArA janmane saphaLa karUM" devIe te vAta svIkArI, eTale bhIma tyAMthI nIkaLe ane devIe batAvelA mArge jyAM vividha Asanano abhyAsa karatA te tapedhana (munio) beThA hatA, tyAM jaIne te sAdhuone vaMdana karyuM. evAmAM te yakSiNa paNa parivAra sahita munione vaMdana karavA AvI, pachI tyAM devI ane kumAra baMne dharmadhyAnamAM lIna evA sAdhuone vaMdana karIne svAdhyAya sAMbhaLI anumodana karavA lAgyA. evAmAM bhIme AkAzamAMthI utaratI eka mahAbhujA joI. te kALanA daMDanI jema akasmAt kumAranI pAse paDI. eTale bhIma P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -~- ~ - bhImakumAranI kathA. 73 ~~-~ciMtavavA lAgyuM ke -"A zuM karaze?" ema te vicAre che, tevAmAM tenuM kharza laIne te bhujA cAlatI thaI. "A lAMbI ane kRSNa bhujA kenI haze? ane te kayAM jaze?" ema vicArate bhImakumAra tarata kudako mArI tenI upara caDI beThe. AgaLa cAlatAM te bhujApara beThela kumAra aneka nadI, parvata ane vana jete anukrame jyAM nAnA prakAranAM hADakAMnI bhIMte upara manuSyanA mastakarUpa kAMgarA karelA che, jyAM kaMkAlanAM dvArA banAvelAM che, jyAM hAthIonAM dAMtanA meTA tAraNa laTakAvelAM che, jyAM kezapAzarUpa davA laTakI, rahI che, jyAM kRSNa cAmara laMbAyamAna che, jyAM vyAdhranA carmane caMdaro karavAmAM Avela che ane jyAM rUdhirathI bhUtaLa rakta thaI gayeluM che evA kAlikAbhavananI pAse te AvI pahaM. te bhavanamAM muM. DamALA ane asAdhAriNI, kUrAkSI ane mahiSapara beThelI evI kAlikAnI mUrti bhImakumAranA jovAmAM AvI. tenI samakSa teja zaTha, pApiSTa, duSTa, dhRSTa ane pAkhaMDI kApAlikane pitAnA DAbA hAthamAM eka suMdara narane dhAraNa karIne ubhe rahele dIThe. je bhujApara ArUDha thaIne bhImakumAra AvyA, te pelA kApAlikanI jamaNuM bhujA hatI. hAthamAM pakaDela mANasanuM e zuM karaze te gupta rahIne jouM, pachI yAcita karIza" ema nizcaya karIne bhujAparathI nIce utarI kumA2 teja bhavananI pachavADe gupta rIte chupAI rahyo. pachI kApAlika te bhujA pAsethI kharza laIne DAbA hAthamAM pakaDela pelA narane kahevA lAgyuM ke -"he dIna! have abhISTa devatAne saMbhArI le, A taravArathI tArUM zira chedIne huM devInI pUjA karIza." te sAMbhaLIne te nara balya ke -"trijagatanA vatsala evA vItarAganuM mane zaraNa thAo. tathA kuLakamathI AvelA paropakArI, puNyavAnuM, mArA prANa karatAM adhika, dayAvAna ane jinadharma rasika-harivahana rAjAnA putra ane mArA mitra bhImakumAranuM mane zaraNa thAo, ke jene meM vAryA chatAM kApAlikanI sAthe kyAMka cAlyA gaye. have tAre je karavuM hoya te kara." eTale pAkhaMDI belyA ke -"re mUrkha tene 10 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. lakSaNavaMta jAne tenA zirachedathI meM devInI pUjA karavAne prAraMbha karyohate, evAmAM te mArA hAthamAMthI chaTakIne kayAMka cAlyA gaye. tuM paNa tevAja lakSaNavALe che, mATe tene sthAne huM tane ahIM lAvyuM chuM. have ni:satva evA tenuM smaraNa karavAthI zuM? vaLI devIe mane kahyuM ke -"tAre svAmI viMdhyAcaLanI guphA pAse eka vetAMbara sAdhu pAse beThe che." sArA lakSaNavALuM hovAthI tenuM A khaga meM ahIM maMgAvyuM che. are mUrkha ! te ahIM AvIne tArI zI rIte rakSA karaze?" A pramANenA tenA AlApa sAMbhaLIne amarSathI pUrita bhImakumAra vicAravA lAgyuM ke -"A pApI mArA mitraneja viDaMbanA pamADe che. pachI eka hAka mArI pragaTa thaIne te be ke -"are duSTa! sarva jaMtuo para semya ane tAre saMhAra karavAmAM bhIma-evo teja bhIma huM ahIM Avyo chuM." eTale te kApAlika maMtrIputrane mUkIne bhImanI sanmukha A. bhIme paNa sAhasa pakaDIne jarA nIce namI tene pagamAMthI pakaDIne tarataja jamInapara pADI dIdho, ane kezavaDe pakaDIne tenI chAtI para je pAdaprahAra kare che ane bhayabrAMta karI mUke che, tevAmAM devI AkuLavyAkuLa thaIne belI ke -"he bhIma ! ene mAra nahi. e kApAlika mAre mATe bhakta che. e mastakarUpa kamaLathI mAruM abhiSTa kare che. ekaso ne ATha mastakathI jyAre e mArI pUjA samApta karaze, tyAre huM siddha thaI pratyakSa rIte ene manavAMchita ApanAra chuM. he vatsa ! atyAre tuM acAnaka ahIM AvI caDyo che, tArA purUSArthathI huM saMtuSTa thaI chuM, mATe tArI IcchA pramANe mAgI le." eTale bhIma bolyo ke:-"he mAta ! je tuM mArApara saMtuSTa thaI mane priya ApavA IcchatI hoya te mana vacana ane kAyAthI jIvahiMsAne tyAga kara. he mAta ! sAMbhaLa-dharmanuM bIja jIvadayAja che, enAthI sarva samIhita siddha thAya che, tAre paNa kevaLa dayAja dhAraNa karavI joIe. hiMsAthI A saMsAramAM paribhramaNa karavuM paDe che, mATe che mAta ! hiMsA tajIne upazamane Azraya kara." A pramANenA tenA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImakumAranI kathA. 7pa vAkyAmRtathI saMsikta thayelI devI lajijata thaIne manamAM vicAravA lAgI ke:-aho enuM purUSArtha kevuM? enuM sattva kevuM? manuSyapaNAmAM paNa enI mahA baliSTha mati kevI?" e pramANe vicAra karIne kAlikA devI belI ke -"he vatsa! sAMbhaLa-AjathI mAre sarva jIvonI potAnA jIvitanI jema rakSA karavI." ema belIne kAlikA adazya thaI gaI - pachI matisAgara maMtrIe avasara meLavIne bhImane praNAma karyA, eTale AMkhamAM AMsu lAvIne ane mitrane AliMgana karIne bhIme pUchyuM ke:-"he mitra! A pApI kApAlike tane paNa AvI dArUNa avasthAe kema pahoMcADyo?" maMtrI bolyA ke -"he prabho! sAMbhaLa-rAtre prathama pahere tamArA nivAsasthAne tamArI priyA AvI, teNe tyAM tamane na jevAthI saMbhrAMta thaIne cokIdArane pUchayuM, eTale te badhAe tamane zodhyAM, paNa tamane na jevAthI temaNe jaIne rAjAne nivedana karyuM. pachI rAjAe tamArI badhe ThekANe zodha karAvI, paNa kaI ThekANethI patto na maLe, eTale temaNe dhAryuM ke- jarUra mArA putranuM keI haraNa karI gayuM lAge che.' Ama vicAratAM ne bolatAM rAjA atyaMta zekAkrAMta thaI javAthI bezuddha thaIne siMhAsana parathI nIce paDyA ane temane mUcha AvI gaI, mAtRvarga paNa mUccha pApe. - pachI caMdanarasa vigere siMcatAM kaI rIte paNa teo cetanA pAmyA ane rAjA, rANIo tathA maMtrIo save vilApa karavA lAgyA. evAmAM ekAeka tyAM eka strI AvI, teNe kahyuM ke-he rAjana ! ciMtA na kare, huM tamArI kuLadevI chuM, tamArA putrane eka pAkhaMDI uttarasAdhakanA chaLathI smazAnamAM laI gayo che, tyAM te tenuM mastaka levAne taiyAra thayo hato paNa te bacI gayA che." ityAdi badhI hakIkata kahIne puna: te bolI ke tamAre putra keTalAka divasa pachI mahaddhipUrvaka Avaze." ema kahIne te adazya thaI gaI. tenAM A pramANenAM vacane sAMbhaLIne huM smazAnamAM tamane zeAdhavAne mATe gharethI nIkaLe, evAmAM A pApI kApAlika tyAMthI upADIne mane ahIM laI AvyuM. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. manninn eNe mArI ghaNu viDaMbanA karI, evAmAM mArA puyoge he prabhe ! tame ahIM AvI pahoMcyA." pachI kApAlika bolyo ke -"aho ! sAttvika ziromaNi! teM kAlikAne je dayAmaya dharma saMbhaLA, tene huM paNa svIkAra karuM chuM. tuM mane dharmadAna ApavAthI mAro dharmagurU thaye che, huM tAro sevaka chuM, huM tane vadhAre zuM kahuM? tuM atizaya dayAvAna hovAthI huM tArI keTalI stuti karUM?" ema bele che evAmAM sUryodaya thaye. te vakhate saptAMga sajijata ane mATe parvata jevo eka hAthI tyAM AvyuM, ane maMtrI sahita kumArane patAnI suMDhavaDe upADI potAnI pITha para besADI kAlikAnA maMdi2mAMthI bahAra nIkaLI te AkAzamAM uDyo. eTale kumAra viramaya pAmIne be ke:-"he maMtrIza! je, pRthvItalapara kevA kevA hastI ratna jovAmAM Ave che? A ApaNane laIne kayAM jaze te samajAtuM nathI. te vakhate sarvajJa vacanane manamAM lAvIne maMtrI bolyA ke - he kumAreMdra! e hAthI jaNAtuM nathI, paNa tamArA puNyathI prerita ke deva jaNAya che, tethI ApaNane laIne ene jyAM javuM hoya tyAM bhale jAya. sarvatra puNyanA prabhAvathI sArUM ja thaze." maMtrIputra ne kumAra A pramANe vAta kare che evAmAM te hAthI eka kSaNavAramAM AkAzathI nIce utarI eka nirjana nagaranA mukhya dvAra AgaLa temane mUkIne kyAMka cAlyo gayo. pachI maMtrIne bahAra mUkIne kautukathI nirbhaya ane niHzaMka te kumAra ekAkI nagaramAM cAlyuM, tyAM advipUrNa ane manahara evA zUnya hATa ane ghara jete jete nagaranA madhya bhAgamAM AvyuM. evAmAM eka siMhanA mukhamAM sapaDAyela purUSane teNe je. kumAre tene joIne vicAra karyo ke - "A kaMi paNa divya prabhAva che?" ema vicArI te vinayapUrvaka siMhane kahevA lAgyo ke:-"he siMha ! A purUSane mUkI de." eTale siMha paNa te purUSane moDhAmAMthI kADhI potAnA baMne paganI vacamAM rAkhIne sAzaMkapaNe bhImane kahevA lAgyuM ke -ahA! satyarUSa! cirakALathI kSudhAta evA mane bhaya maLyuM che tene huM zI rIte mUkI dauM ?" eTale kumAra bolyA ke tuM kaI deva Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImakumAranI kathA. cha7 lAge che, kaI paNa kAraNathI te A siMhanuM rUpa vikulluM jaNAya che. paraMtu deva kavalAhAra karatA nathI ane devane hiMsA karavI paNa ucita nathI. athavA to je tane mAnuSamAMsa bhakSaNa karavAnI IcchAja hoya te huM tane mArA zarIramAMthI mAMsa ApuM, tenuM tuM bhakSaNa kara, paNa ene choDI de. te sAMbhaLIne siMha bolyA ke- he sajajana! tuM kahe che te satya che, tathApi ANe pUrvabhave mane evuM duHkha dIdhuM che ke je kahI paNa na zakAya. e pApIne huM so bhava paryata mAryA karuM te paNa mAre kepa zAMta na thAya. kumAra be ke:-"he bhadra! e dIna dekhAya che, dInapara kopa kevo? e dInane mUkI de, vaLI tuM kaSAyajanya pApane dUra karIza te anya bhave mekSe jaIza." ItyAdi yuktithI samajAvatAM paNa siMhe te purUSane mUkyuM nahi. eTale rAjakumAra ciMtavavA lAgyA ke -ke pAviSTa evA A dune kevaLa tADanA karavIja ucita che.' pachI hAthamAM talavAra laIne sajaja thaI kumAra siMDanI sanmukha deDyo, eTale siMha paNa te narane pitAnI pITha para nAkhIne mukha phADI kumAranI sAme deze. paraMtu bhIma tene pitAnA hAthamAM pakaDI laIne mastaka para bhamAvavA lAgyuM. eTale te siMha tenA hAthamAMthI sUkSmarUpa karIne adrazya thaI gaye. siMhe pakaDela purUSa tyAMja besI rahe. pachI bhIme tene hAtha pakaDIne tenI sAthe rAjamaMdiramAM praveza karyo. tyAM zUnya rAjabhavana jete to tenI sAtamI bhUmikAe te caDyo. tyAM kASThanI putaLIoe tene saurava suvarNamaya Asana ApyuM. bhImakumAra vismaya pAmIne tyAM beThe. kSaNavAra pachI snAnasAmagrI AvI eTale kASThaputaLIoe kahyuM ke - "he vile ! majana kare." bhIma be ke - mAre mitra mahisAgara baMDAra beTho che, tene bolAve." eTale teo tene paNa laI AvI. pachI bhImane mitra sahita snAna ane divya bhejana temaNe karAvyuM ane tene eka zreSTha palaMga para besAryo. tyAM te Azcaryacakita thaIne cetarapha jue che, tevAmAM caMcaLa kuMDaLa ane AbharaNu sahita tathA pharAyamAna P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. kAMtiyukata eka deva prakaTa thaIne be ke -"he vIra ! tArA sAhasathI huM saMtuSTa thayo chuM, tethI vara mAga."bhIma bole ke je saMtuSTa thayela hoya te prathama kahe ke tuM keNa che? ane A nagara zUnya kema che ?? eTale deva bolyo ke -"sAMbhaLa. A hemapura nAmanuM nagara che. ahIM hemaratha rAjA rAjya karato hato tene caMDa nAme purahita hatuM. te sarva jana para dveSI hatA ane rAjA paNa svabhAve kara ane kAnane kA hato. tethI koIne a5 aparAdha thayo hoya chatAM tene utkaTa daMDa karate hatA. eka divasa koI pApIe caMDa purehitane cheTe aparAdha rAjAne kahyuM, eTale rAjAe rUchamAna thaIne vicAra ke tapAsa karyA vinA caMDapurohitane tapta telanA siMcanathI kadarthanA pamADIne mArI nAkhe. te akAma nirjarAnA bhAvathI maraNa pAmIne sarvagila nAme rAkSasa thaye te huM pite chuM. pUrva bhavanA vairathI huM ahIM AvyA ane nagaranA sarva lokene meM adazya karI dIdhA. pachI siMhanuM rUpa vikuvIne meM A hemaratha rAjAne pakaDyo. evAmAM te mahAtmAe e rAjAne choDAvIne mane camatkAra upajA. tArA punyaprabhAvathI meM ene choDI mUkyo. pachI adazya rahIne meM snAna bhejanAdikathI tAro upacAra karyo, ane tArA anubhAvathI meM lekene paNa pragaTa karyA." te sAMbhaLIne kumAre nagara tarapha joyuM te badhA loko potapotAnA kAryamAM mazaguLa jovAmAM AvyA, ane rIjavarga paNa tamAma pragaTa jevAmAM AvyuM. - e avasare surAsurathI stuti karAtA ane AkAzathI utaratA koI cAraNazramaNa (muni ) kumAranA jovAmAM AvyA. te nagaranI bahAra utaryA, eTale bhIme kahyuM ke -"he rAkSaseMdra! e mArA gurU che, emanA caraNakamaLane vaMdana karIne tame potAnA bhavane saphaLa kare. kahyuM che ke - "nireMdramAnadhAnera, junAM vaMna nA na tiSThati ciraM pApaM, chidrahaste yathodakam // " zake nagara taraphathI melA anAdikathI to P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gurt Aaradhak Trust Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImakumAranI kayA. jiteMdranA praNidhAnathI (dhyAnathI) ane gurUne vaMdana karavAthI sachidra hastamAM rahela jaLanI jema pApa vadhAre vakhata rahI zakatuM nathI." pachI kumAra, maMtrI, rAkSasa ane hemaratha rAjA-badhA te muninI pAse gayA. temaNe bhUtala para zira spazIne munine vaMdana karyuM. parajanoe paNa AvIne vaMdana karyuM. pachI munie dezanA ApI ke - " "he bhavya jana ! kaSAye-e saMsArarUpa kedakhAnAnA cAra cekIdAra che, jyAM sudhI e cAre jAgrata hoya tyAMsudhI manuSya temAMthI chuTIne mekSa kayAMthI meLave? he bhavyAtmAo! te cAra kaSAnI vyAkhyA A pramANe che-kodha, mAna, mAyA ane lebha-e cAra kaSAye kahevAya che. te pratyeka saMjvalanAdi bhedathI cAra cAra prakAre che. saMjvalana kaSAya eka pakSa sudhI, pratyAkhyAna cAra mAsa sudhI, apratyAkhyAna eka varSa sudhI ane anaMtAnubaMdhI janmaparyata rahe che. e kedhAdi cAre kaSAnuM svarUpa samajIne te tajavA lAyaka che. temAM kedha bahu bhayaMkara che; kahyuM che ke-"keAdha vadhAre saMtApakAraka che, koi vairanuM kAraNa che, durgatimAM rokI rAkhanAra krodha che ane kepa e zamasukhanI argalArUpa che." "he sAdho ! manahara miSTAnna jama, suMdara jaLanuM pAna kara, tevA tevA rasone paNa reka nahi, kAyakaleza tajI de, zarIrane pavitra rAkha" A kUrakuMbhArSine sukara (sArI rIte maLI zake te) upadeza che, paNa te durgatie laI janAra che. mATe he mune! koIne jaya kara ane zivasukha karanAra zamane bhaja. eja mokSane upAya che. vaLI drAkSa, IkSu, kSIra ane khAMDa vigere baliSTha rasa jema saMnipAtamAM doSanI vRddhine kare che, e pramANe pUrvokta kaSAye paNa saMsAranI vRddhi karanAra che. vaLI siddhAM. tamAM kahyuM che ke -mArmika vacanathI eka divasanuM tapa haNAya che, AkSepa karatAM eka mAsanuM tapa haNAya che, zrApa ApatAM eka varasanuM tapa naSTa thAya che ane haNavA jatAM samasta tapa bhasmIbhUta thaI jAya che. jeNe potAnA kSamArUpa khaDragathI dharUpa zatrune P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara, satvara nAza karyo che te ja sAttvika, vidvAna, tapasvI ane jiteM- dviya che." ItyAdi dharmadezanA sAMbhaLIne sarvagila rAkSasa pratibaMdha pAmI bolyo ke:-"he bhagavana ! kumAranA prabhAvathI A gAmanA keparane tathA rAjA upara kApa haM sarvathA tajI dauM chuM." ema kahe che tevAmAM tyAM eka hAthI garava karatuM AvyuM, eTale parSadA badhI kSebha pAmI. hAthIe to zAMta manathI munine vaMdana karyuM. pachI hAthInuM rUpa saMharIne pratyakSa calAyamAna kuMDaLa vigere bhUSaNayukta yakSa thaI gaye. eTale muni bolyA ke --ahe! yakSarAja ! tuM gajanuM rUpa karIne potAnA putra hemarathanI rakSA karavA mATe bhImakumArane ahIM lAvyo hato? " yakSa be ke - he bhagavan! satya che. pUrvajanmamAM hemaratha mAro putra hato, tethI pUrva bhavanA snehane lIdhe hemarathanI rakSA karavA mATe bhImakumArane huM ahIM lAvyo hato. pUrva janmamAM samyaktva aMgIkAra karIne kusaMsargathI meM tene dUSita karyuM hatuM, tethI huM vyaMtara thaye chuM; mATe have pharIne mane samyakatva Ape." eTale munirAje te yakSa, rAkSasa ane rAjA vigerene vidhipUrvaka samyakatva ApyuM. bhIme pAkhaMDInA saMsargathI malina thayelA samyakatvanI zuddhi mAgI, eTale munie tene AcanA ApI. pachI kumAra vigere sarve munIzvarane namaskAra karIne hemaratharAjAnA mahelamAM AvyA. - tyAM hemaratharAjAe kumArane praNAma karIne vijJapti karI ke - "he kumAra ! have huM je jIvuM chuM ane je rAjyasaMpatti bhegavuM chuM, te tamAre ja prabhAva che. huM Apane AdezakArI chuM, chatAM huM eka vijJapti karuM chuM ke A mArI madAlasA nAme putrI che, tenuM tame pANigrahaNa kare." eTale kumAre tenA AgrahathI tenuM pANigrahaNa karyuM. evAmAM kApAlika sahita viza bhujAvALI kAlikA vimAnamAM besIne tyAM AvI, ane kumArane namana karIne beThI. pachI te bolI Apa." eTale bhI munie te P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . bhImakumAranI kathA. ke:-"he kumAra! A mAre hAra tuM grahaNa kara. e hAramAM nava ratna che, tenA prabhAvathI tene traNa khaMDanuM rAjya ane AkAzagamananI zakti prApta thaze. temaja badhA rAjAo tArI AjJAne vaza thaze. bIjI eka vAta sAMbhaLatArA mAbApa ane tArA nagarajane tArA virahathI ati duHkhita che, teo tArA darzanane irache che. huM vimAnamAM besIne tArA nagara uparathI cAlI AvatI hatI, te vakhate tArA mAtapitA ane nagarajano tArA guNone saMbhArI saMbhArIne vAraMvAra vilApa karatA mArA jevAmAM AvyA. eTale temane meM kahyuM ke - tame ciMtA na kare, huM be divasamAM bhImakumArane ahIM laI AvIza." mATe have tamAre tyAM tarata javuM joIe." A pramANe sAMbhaLIne bhImakumAra tyAM javAne utsuka che. eTale yakSa vimAna vikuvIne bole ke -"he kumAra ! A vimAnamAM besIne tamArA pitAnA nagare javA cAle." pachI hemaratharAjAe gaja, turaMgamAdika, bahu vastra tathA dravya, AbharaNa ane ratnAdi ApyA, ane pitAnI putrIne vaLAvI. pachI bhImakumAra hemaratha rAjAnI AjJA laIne vimAnamAM besI kanyA ane maMtrI sahita pitAnA nagara tarapha cAle. hAthI, a*o ane padAtIo sarve bhUmimArge cAlavA lAgyA. devatAo tenI AgaLa gIta ane nRtya karavA lAgyA, hAthIo gajarava karavA lAgyA ane ave haSArava ane haNahaNATa karatA cAlavA lAgyA. anukrame meTA vAjItranAda ane utsavapUrvaka kumAra kamalapuranI - jIkanA udyAnamAM AvyuM, tyAM vimAnamAMthI utarI rAkSasa ane yakSAdi sahita jinacaityamAM praveza karI vidhipUrvaka vaMdanA namaskAra karIne A pramANe stuti karavA lAgyuM - munIdronA aMtaranA AnaMdarUpa kaMdane vRddhi pamADavAmAM megha samAna tathA vikala5nI kalapanA rahita evA he vItarAga! tamane namaskAra thAo. vikasita mukha kamaLavALA he jineza! tamAruM je 11 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. dhyAna dhare che te vizvamAM uttama ane anaMta se lakSmInuM bhAjana thAya che. Akasmika abhedhara samAna evA he paramezvara! - mane jotAM ja saMsAranA mArgamAM rahela marusthala (mAravADa) pITI jAya che. he bhagavan! tirUpa evA tameja yegIone dhayeya che. vaLI aSTakama vighAta karavA mATe ja tame aSTAMgayoga batAvelA che. jaLamAM, agnimAM, jaMgalamAM, zatru saMbaMdhI saMkaTamAM, siMhAdi dhApadomAM ane reganI vipattimAM tame ja mane zaraNabhUta che." e rIte jagannAthanI stuti karIne tyAMthI pAdacArIpaNe pitAnA caraNane namaskAra karavA cAlyuM. e vakhate tyAMthI gamana karatAM bherI, hakkA, mRdaMga, paTa vigere vAchatrone atyaMta nirdoSa uche. te sAMbhaLIne harivahana rAjAe maMtrIne pUchyuM ke-A mATe dhvani zene saMbhaLAya che?' maMtrI teno uttara Ape che, evAmAM to vanapALe AvIne rAjAne vadhAmaNa ApI ke -"he svAmina! cirakALa jayavaMta rahe. ApanA putra bhImakumAra udyAnamAM padhAryA che.' eTale rAjAe potAnA aMgapara paherelA tamAma AbharaNe tene dAnamAM ApI daIne pratihArane Adeza karI AkhA nagaramAM zobhA karAvI. rAjAnI AjJAthI pradhAnAdika sarve kumAranI sanmukha AvyA. bhImakumAre parivAra sahita AvIne mAta-pitAnA caraNane praNAma karyo, paraspara ati pramAda thayo. pachI rAjAe sabhA visarjana karI eTale sarve patatAne sthAne gayA. bhajanAnaMtara rAjAe bhImakumAranA abhiSTa mitra mahisAgarane tamAma vRttAMta pUcho, eTale teNe rAjAnI AgaLa yathAsthita badhe vRttAMta kahI batAvyuM. pachI rAjAe saMtuSTa thaIne tene ghaNuM rAjakanyAo para NAvI ane anukrame rAjyapara sthApana karI pote gurUmahArAjanI pAse dIkSA aMgIkAra karI. bhImarAjA jenadharmane prabhAvaka thaye ane anukrame traNa khaMDane letA thayA. degaMduka devanI jema sAMsArika sukha bhegavatAM tene pAMtrIzahajAra varSa vyatita thayA. ekadA cAra jJAnadhArI ane bahu parivArathI parivRtta kSamA tAna ane karI. bhIma P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImakumAranI kathA. sAgara nAmanA AcArya sahassAmravanamAM padhAyo; eTale vanapALe rAjAne vadhAmaNa ApI. tethI saMtuSTa thaI potAnA zarIranA AbharaNe tene ApI daIne rAjA saparivAra gurUne vaMdana karavA AvyuM, tyAM gurU ane itara sAdhuone vaMdana karI te yathAsthAne beThe, eTale gurU mahArAje saMsArathI tAravAvALI, bhavya jIne mane hara ane karNane sukhakArI evI dharmadezanA devAne prAraMbha karyo - aho bhavya jI! dharmane avasara pAmIne vivekI purUSa ADaMbarane mATe vilaMba na kare; kAraNake bAhubaLie je rAtrI vyatita thavA dIdhI che te prabhAte AdinAthane vaMdana karI na zakyA. vaLI A apAra saMsAramAM mahAkaTe manuSya bhava meLavyA chatAM je prANI viSayasukhanI lAlacamAM lapaTAine dharma karatuM nathI te mUkhaziromaNi samudramAM bUDatAM majabuta nAvane mUkIne pASANane Azraya levA jevuM kare che." ItyAdi dharmadezanA sAMbhaLIne vairAgyathI raMgita thayelA rAjAe kahyuM ke -"he bhagavan! meM pUrvabhavamAM zuM puNya karyuM hatuM ke jethI huM abhiSTa sukha pAme." eTale gurU bolyA ke:-"he rAjana! sAMbhaLa:- pratiSThAnapuramAM devadatta ane semadatta nAmanA be bhAI rahetA hatA. te baMne paraspara matsara dharAvatA hatA ane pUrva bhavanA abhyAsathI te eka bIjAnI IrSA karatA hatA. putranA abhAvathI vRddha baMdhue bahu strIonuM pANigrahaNa karyuM, tathApi tene putranI prApti thaI nahIM. ekadA te eka gAmamAM ugharANI karavA gayA hatA, tyAM rastAmAM dAvAnaLe dagdha thato eka sarpa tenA jevAmAM Avyo, eTale kRpAddha manathI devadatte tene bahAra kahAlyo, ane maraNata kaSTathI bacA. ekadA te bhojana karavA beThe hate, evAmAM mAsopavAsI eka sAdhu tyAM padhAryA. te munIzvarane teNe zubha bhAvathI 1 A hakIkata RSabhadevanI chadmAvasthAnI che. juo zrI triSaSTizalAkA purUSa caritra. parva paheluM. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. -~~- ~~-~~~-~~-~ pratilAvyA. te devadatta Ayu pUrNa thatAM maraNa pAmIne he rAjana ! tuM bhImakumAra thayela che. pUrva bhave te munine pratilAlyA, tethI A bhavamAM rAjya pAmya chuM; tathA pUrve te sapane kaSTathI bacAvyuM hatuM tethI tArUM kaI paNa naSTa thayuM che. tAre pUrva bhavane bhrAtA somadatta maraNa pAmIne kApAlika che. pUrva bhavanA abhyAsathI te tArI upara dveSI thaye, eTale teNe tane kaSTa ApavAnA upAye karyo, paNa sarpanuM rakSaNa karavAthI tArUM saMkaSTa nAza pAmyuM. A pramANene tAre pUrva bhava jANIne he bhImarAja! tAre sarvathA hiMsAne tyAga karIne sarva jIvonI niraMtara dayA pALavI." - A pramANe pitAne pUrvabhava sAMbhaLIne rAjAne jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM ane te vairAgya pAmyuM. pachI teNe gurU mahArAjane vijJapti karI ke -"he bhagavan ! Apa ahIM cAturmAsa rahe ke jethI mane meMTe lAbha thAya. " gurU tenA AgrahathI zuddha upAzrayamAM cAtu masa rahyA. rAjAe samasta dezamAM amAripaTanI gheSaNuM karAvI, jinamaMdire karAvyA, ane pratidina vyAkhyAna sAMbhaLavA lAge. comAsuM utaratAM teNe gurU mahArAja pAse cAritra aMgIkAra karyuM. pachI gurU sAthe vihAra karatAM niraticAra cAritra pALI prAMte kevaLa jJAna prApta karIne te paramapada pAmyuM. ' iti bhImakumAra kathA, - A daSTAMta sAMbhaLIne dhamAMthI purUSe niraMtara dayA pALavI. vaLI nipuNa purUSe kaThera vAkya paNa na bolavuM. e saMbaMdhamAM caMdrA ane saga-mAtA putranuM daSTAMta che te sAMbhaLe: Aja bharatakSetramAM vardhamAnapura nAmanuM eka suMdara nagara che. tyAM siddhaDa nAme kulaputra rahetuM hatuM, tene caMdrA nAmanI strI hatI, ane te daMpatIne sarga nAme putra thayA hatA, paNa karmavazAt e traNe atyaMta duHkhita hatAM. kahyuM che ke:-"khavATa (mAthe TAlavALA) purUSa mastaka para paDatA sUryanA kiraNothI saMtApita thaI Ataparahita sthaLa zodhato daivayoge khilavavRkSanI nIce gaye; eTale tyAM paNa P.P.AC. Gunratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdra ane sarganI kathA. e vRkSa parathI paDatA eka moTA phaLathI tenuM zira sazabda bhagna thayuM. aho ! bhAgyahIna purUSa jyAM jAya che, tyAM tenI pAchaLa prAyaH A pattio Ave ja che. te traNe kaSTathI potAnuM gujarAna calAvatA hatA. kahyuM che ke - eka duSpara evA A udarane pUravA mATe purUSa mAnane mUke che, halakA jananI sevA svIkAre che, dIna vacana bese che, kRtyAkRtyanA vivekane dUra kare che, saMskRtine vAMchata nathI, bhAMDapaNuM kare che, ane nRtyakalAno abhyAsa paNa kare che; aha! ene mATe mANasa zuM zuM karato nathI?" temaja vaLI-"jyAM ubhA prakAranI svajanasaMgati nathI, jyAM nAnA nAnA bALake nathI, jyAM guNa-gauravanI kALajI nathI, aho ! te ghara chatAM jaMgala ja che.' sAI te traNe duHkhathI kALa vyatIta karatA hatA, evAmAM siddhAM maraNa pAmyA, eTale caMdrA udarapoSaNane mATe paragharanAM jaLa bharavA vigere kAma karavA lAgI, ane sarga jaMgalamAMthI iMdhana lAvIne vecavA lAgyA. ekadA pUrNazreNIne jamAI AvyuM, eTale caMdrAne jaLa bharavA bolAvI, te vakhate sarga vanamAM gaye hatuM, tethI caMdrA tene mATe roTalo ane chAza vigere TADhuM anna zIMkA para mUkIne dvArapara sAMkaLa daI zreSThIne ghare gaI. bapora thatAM sarca idhanAdi laIne ghare AvyuM, tyAM mAtAne na jevAthI kSudhA tRSAthI te bahu pIDAya chevAthI akaLANo, ane caMdrA paNa pANI bharIne thAkI gaI, chatAM kAmamAM lAgelA hovAthI zeThanA mANasoe tene kaMI paNa khAvAnuM ApyuM nahi, eTale te paNa khAlI hAthe pitAne ghare AvI. kahyuM che ke -"sujJa janane anyanI sevAnI je paravazatA che, te zvAsazvAsa sahitanuM maraNa, agni vinA dahana, sAMkaLa vinA baMdhana, paMka vinA malinatA ane naraka vinAnI tIvra vedanA che. e pAMca karatAM paNa pAravazya-e chaThTha mahApAtakarUpa che." rAjA pachI mAtAne AvatI joIne sage krodhavaDe kahyuM ke-"he pApe ! zuM tyAM zeThanA ghare tane zaLI upara caDAvI hatI ke jethI ATale badhe vakhata tyAM rokAI rahI?" A pramANenAM kaThora vacana P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. wwwww vvvvv sAMbhaLIne zrama ane kSudhA tRSAthI Arta evI te paNa bolI ke - zuM tArA hAtha kapAI gayA hatA ke zIMkA parathI zItaLa anna laIne khavAyuM nahi?" ema te baMnee niSphara vAkaya bolavAthI dArUNa karma bAMdhyuM. pachI vakhata jatAM te baMne sugurUnA vegathI zrAvakatva pAmyA, ane prAMte baMne vidhipUrvaka anazana karI samAdhimaraNa sAdhIne svarge gayA. tyAMthI AvI sargane jIva tAmalipti nagarImAM kumAradeva nAmanA zreSThIne arUNadeva nAme putra thaye, ane caMdrAne jIva pATalIpuramAM jasAditya vyavahArInI deyiNa nAme putrI thaI. devage tene arUNadevanI sAthe vivAha (vevizALa) meLavyuM. hajI , - lagna thayA na hatA, evAmAM arUNadeva kaTAhadvIpa tarapha jaLamArge vyApAre karavA nIkaLe. anukrame AgaLa cAlatAM devavazAt pracaMDa pavanane tenuM vahANa bhAMgyuM eTale arUNudeva samudramAM paDyo, paraMtu mahezvara nAmanA potAnA mitranI sAthe phalakanA vege bahAra nIkaLe; pachI anukrame te baMne pATalIpuramAM AvyA. tyAM mitre kahyuM ke ahIM tArA sasarAnuM ghara che, tethI ApaNe tyAM jaIe." arUNadeva be ke:- AvI sthitimAM tyAM javuM egya nathI." eTale mitre kahyuM ke:-"je ema hoya te tuM ahIM nagara bahAra besa ane huM bhejya levAne nagaramAM jAuM." ema kahIne te nagaramAM gaye, ane arUNadeva nagaranI bahAra eka vADImAM AvelA jIrNa caityamAM sute, tyAM zramita hovAthI tene nidrA AvI gaI - evAmAM tenI pUrvabhavanI mAtA deyiNa tyAM kriDA karavA AvI. A vakhate pUrvopArjita kama temane pragaTa rIte udayamAM AvyuM. kriDAudyAnamAM AvelI deyiNanA keI cere hAthamAM paherelAM kaDAM levA mATe hAtha kApI nAkhyA ane suvarNanA be kaDAM laIne bhAgye. eTale vanapALake muMbAra karyo. te sAMbhaLI rAjapurUSa Ayudha laIne ceranI pAchaLa doDyA. cAra bhAge, paNa te vadhAre deDavAne azakta hAvAthI jyAM arUNadeva sute hatA te jIrNacaityamAM paDe, ane arUNadevanI pAse be kaDAM ane charI mUkIne caityanA zikharamAM chupAI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdra ane sarganI thA. gayo. evAmAM arUNadeva jAgye. baMne kaDAM ane charI jeIne "A zuM ?" ema jeTalA mAM citave che, teTalAmAM sIpAIo tyAM AvI pahoMcyA. eTale arUNadeva kSebha pApe. teoe hAka mArIne kahyuM ke -are have tuM kayAM javAnuM che?" pachI charI ane baMne kaDAM sahita arUNadevane bAMdhIne rAjAne meM ane badhe vRttAMta nivedana karyo. eTale rAjAe kahyuM ke:-"e mahA pApIne zULIpara caDAve." pachI te purUe rAjAnI AjJAthI tene zULI para caDAvyA. ahIM nagaramAMthI anna laIne arUNadevane mitra tyAM AvyuM, ane arUNadevane tyAM na javAthI teNe ArAmapAlakane pUchyuM keaho ! tame A bAgamAM ke purUSane je?" temaNe kahyuM ke - ame kAMI jANatA nathI, paraMtu ahIMthI koI rane rAjapurUe pakaDI bAMdhIne rAjAne seMge, ane rAjAe tene atyAre ja zaLIpara caDAve che." A pramANe sAMbhaLI vyAkuLa thaIne te zULI pAse gayo. tyAM zULIpara dArUNa avasthAe pahoMcela arUNudevane joIne te vilApa karavA lAgyuM ke:-"hA! mitra! hA zreSThIputra! hA! prANa karatAM paNa adhika vallabha ! AvuM viparIta tane kema thayuM?" e pramANe bhISaNa pikAra karIne mUcchita thaI te jamIna para paDI gaye.. kSaNavAra pachI zItaLa vAyuthI sAvadhAna thaye, eTale vilApa karavAnuM tene lokoe kAraNa pUchyuM. AthI te bolyo ke:-"e kumAra nAmalipinagarInA kumAradeva vyavahArIne putra hato, ane A nagaramAM vasanAra jasAditya zreSThInI sutA pati hate. nAvanA bhaMgathI te Aje ja mArI sAthe ahIM AvyuM hate." ityAdi azeSa vRttAMta kahetAM rAjapurUSe potAnI bhUla jAheramAM Avaze ema jANI tene patharavaDe mAravA lAgyA. evAmAM jamAditya te vyatikara sAMbhaLIne potAnI putrI deyiNIne laI tyAM AvyuM, ane rAjAnI AjJAthI arUNadevane zULI parathI nIce utAryo. eTale deyiNae tenI sAthe baLI maravAnI mAgaNI karI, paNa rAjAe aTakAvI, eTale te vilApa karavA lAgI. tethI rAjAe kahyuM ke karmanI gati ati vicitra che, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAthacaritra-bhASAMtara, nahIM te zreSThIputra AvuM viparIta kema kare? (rAjA haju teNeja kAMDA kApIne kaDAM lIdhAnuM mAne che.) paNa te jJAnI vinA sabhya keNa jANI zake?" evAmAM caturdAnadhara caMdradhavala nAmanA cAra zamaNa munIzvara AkAzamArge tyAM AvyA. temanuM Agamana sAMbhaLIne rAjA temanI pAse gayo. devoe tyAM kamaLanI racanA karI eTale munIzvara te para besIne dharmadezanA devA lAgyA:- ___" dharmo'yaM jagataH sAraH, sarva sukhAnAM pradhAnahetutvAt / tatpattinugA, sAra tenaiva mAnuSya" | sarva sukhono pradhAna hetu hovAthI dharma-eja jagatamAM sAra vastu che, vaLI tenuM utpattisthAna manuSya che-tethI ja manuSyatva e sAra vastu che." he bhavya jano ! mehanidrAne tyAga kare, jJAnajAgratIthI jAgRta thAo, prANaghAtAdino tyAga kare, kaThora vacana na bAle, kaTheravacana bolavAthI AgAmI bhave deyiNI ane arUNa devanI jema du:kha prApta thAya che." eTale rAjA vigeree pUchyuM kedeyiNa ane arUNadeva pUrvabhave zuM kaThera vAkya bolyA hatA? " eTale munie temanuM pUrvabhavanuM caritra kahI saMbhaLAvyuM. te sAMbhaLIne sarve saMvegane pAmyA, ane deyiNa tathA arUNadevane jAtismaraNa utpanna thayuM, eTale temaNe paraspara khamAvyuM. pachI mithyAdukRta daI anazana karI dharmadhyAnamAM ekAgra manavALA evA te baMne maraNa pAmIne svarge gayA. pachI rAjAe kahyuM ke -alpa mAtra kaThera vacana belavAthI paNa AvI avasthA thaI te mArA jevAnI zI gati thaze? aho! A saMsArane dhikkAra thAo." A pramANe kahIne rAjA ane jasAdiye cAritra aMgIkAra karyuM, ane cAre paNa tyAM AvI potAnuM pApa prakaTa karIne cAritra lIdhuM. ugra tapa tapIne te traNe svarge gayA. iti caMdrA sarga kathA. 1 cAra jJAnI athavA avadhijJAnI mATe paNa najIka rahelA kSetradevatA bhaktivaDe kamaLaracanA kare che. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka bhikSuka. kaThera vacananuM AvuM kaniSTa phaLa jANIne Akroza karavA vigerenuM prayatnathI vajanaja karavuM. kAraNake vacana ane kAyAthI karela hiMsA te dUra rahe, paraMtu manathI ciMtavela hiMsA paNa potAnA jIvane vighAta karanArI ane narakanAM duHkha ApanArI thAya che. te A pramANe - pUrve kaI raMka bhikSuka vaibhAragirinA udyAnamAM ujANuM AvelA leka pAse bhikSA mAgavA gaye. paNa tenA karmaSathI tene zikSA na maLI, tethI te aMtaramAM vicAravA lAgyuM ke:-ahe! bhakSyajya puSkaLa chatAM paNa A leke mane bhikSA ApatA nathI, mATe huM A sarvane ghAta karuM. ( sarvane mArI nAkhuM.) e pramANe raudradhyAnavaDe ciMtavIne parvata para caDI nirdayapaNuthI eka moTI zilA mULamAMthI upADIne gabaDAvI. te meTI zilA nIce AvatAM ghaNA loko tenI nIce kacarAI gayA ane te bhikSuka paNa cUrNa thaI gaye. bhikSuka maraNa pAmIne narake gaye. (anyatra te zilA nIce bhikSukaja dabAI gaye ema kahyuM che.) e kAraNa mATe mana, vacana ane kAyAthI jIvahiMsAne tyAga kare. (juo! manathI ciMtavela pApa paNa te bhikSukane narkagamana mATe thayuM.) e pramANe jIvahiMsAnA tyAgarUpa pahelA aNuvratanA saMbaMdha mAM vyAkhyAna ApIne gurU AgaLa bIjA vrata saMbaMdhI kahevA lAgyA. - bIjuM aNuvrata mRSAvAdaviramaNa nAmanuM che. tenA pAMca aticAre varjavA cagya chemithyA upadeza, sahasAkAre ALa devuM, guhya kathana, vizvasta janane chupa bheda pragaTa karavuM ane kUTa lekha lakhavo-e satyavratanA pAMca aticAra che." satya vacanathI devatAo paNa sahAyatA kare che. kahyuM che ke - satyanA prabhAvathI nadI nIrapUrNa thaIne vahe che, agni zAMta thAya che, siMha, hAthI ane mahAsarpa-e satyavratIe karelI rekhA (lIMTI) ne oLaMgavA samartha thatA nathI, viSa, bhUta ke mahAAyudha paNa tenA para cAlI zakatA nathI; vadhAre zuM kahevuM? paNa satyAsakta janathI daiva paNa dUra thaI jAya che. je 12 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara satya vacana bele che, tenI pAse agni jaLa samAna, samudra sthaLa samAna, zatru mitra samAna, devatAo kiMkara samAna, jaMgala nagara samAna, parvata gRha samAna, sarpa puSpamALA samAna, siMhamRga samAna, pAtALa bila samAna, astra kamaLanA daLa samAna, vikarALa hAthI gAla samAna,viSa amRta samAna ane viSama anukULa thaI jAya che." vaLI "mansanatva, kAhalatva, mUkatva, mukhAgatA, e asatyanuM phaLa joIne kanyAalIka vigere asatyane tyAga kara." "kanyA, gAya ane bhUmi saMbaMdhI asatya, thApaNa oLavavI ane beTI sAkSI pUravI- e pAMca sthaLa asatya kahelA che." juo! nArada ane parvata nAmanA e mitranA saMvAdamAM gurUpatInI abhyarthanAthI leza mAtra asatya bolatAM paNa vasurAja ghera durgati pAmyA. vaLI khATI sAkSI pUravAthI brahmA arcArahita thayA ane keTalAka devatAo nAza pAmyA. satyanI parIkSAmAM pAra utaratAM zuM manuSya sAkSAt harinI jema pUjita thatuM nathI ? thAya che. A vratanA saMbaMdhamAM vasurAjAnuM draSTAMta A pramANe che te sAMbhaLe - ' vasurAjAnI kathA, * A bharatakSetramAM zutimatI nAme nagarI che, je sarva nagarIomAM potAnI zobhAthI vadhAre zebhI rahI che. tyAM sarva rAjAomAM mugaTa samAna ane potAnA tejathI zatrurUpa timirane ivasta karanAra zrImAna abhicaMdra nAme rAjA rAjya kare che. tene kamalAvatI nAmanI paTarANuM che. viSaya sukha bhegavatAM te daMpatIne vasu nAme putra thaye. te mahAmati bAlyAvasthAthI ja satyavratamAM Asakta che. kIDA karatAM paNa te sAcuM ja bole che. jo ke te vinayI, nyAyavAna, guNane sAgara tathA sakaLa kaLAmAM kuzaLa hato, chatAM paNa satya vrata tene vadhAre abhiSTa hatuM; svapnamAM paNa te asatyane Icchate nahi. - te nagarImAM brahmavidyAmAM nipuNa ane sakaLa zAstravizArada evA sarakadaMbaka nAmanA upAdhyAya rahetA hatA. tene parvata nAme putra hate. parvata ane dezAMtarathI Avele nArada-e traNe kSI Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasurAjAnI kathA. . rakadaMbaka upAdhyAyanI pAse niraMtara zAstrAbhyAsa karatA hatA. te traNe gurUbhaktimAM mazagula hatA. kahyuM che ke - eka akSara ApanArane paNa je gurU tarIke na mAne, te zvAnanI nimAM zatavAra - tpanna thaIne cAMDALakuLamAM janma pAme che. je gurU eka akSara paNa bhaNAve, temane jagatamAM evI eke vastu nathI ke je ApIne traNamukta thavAya."te traNe nAnA prakAranA pAMDityazAstra zIkhatA hatA. zAstrAbhyAsa karavAthI purUSa sarva samIhitane prApta kare che. kAraNuM ke -"vidyA e purUSanuM adhika rUpa che, te pracchanna ane gupta dhana che, vidyA, bhega, yaza ane sukhane Ape che, te gurUnI paNa gurU che, videzagamanamAM te baMdhusamAna che, te parama devatA che, rAjAomAM te pUjAyelI che, paNa dhana pUjAyeluM nathI, mATe vidyAhIna purUSa te pazu samAna che. ahIM upAdhyAya temane AdarapUrvaka bhaNAvatA hatA. ekadA rAtre agAzI para beThelA gurU jAgatA hatA ane zramanA vazathI traNe ziSyane bhaNatAM bhaNatAM kSaNabhara nidrA AvI gaI hatI. evAmAM AkAzamAM jatAM be cAraNazramaNa muni temane joIne paraspara kahevA lAgyA ke - A traNa chAtrAmAM eka mekSagAmI che ane bIjA be narakagAmI ." A pramANe sAMbhaLIne kSIrakadaMbaka upAdhyAya tarata plAna mukhavALA thaIne vicAravA lAgyA ke A vacana kharekhara duHzrava che, mane dhikkAra che ke huM adhyApaka chatAM mArA ziSya narake jAya, paraMtu A keI paNa jJAnInuM vacana hovAthI te asatya thAya ema lAgatuM nathI. te paNa narake keNu jaze ane mekSe koNa jaze tenI parIkSA te karavI joIe." pachI te jANavAne mATe prabhAte gurUe traNene potAnI pAse bolAvyA ane temane eka eka loTane kukaDe ApIne kahyuM ke - jyAM keI na jue tyAM ene mArI nAkhavo." A pramANenuM gurUnuM vacana sAMbhaLIne vasu ane parvata to potapotAne Apela kukaDo laIne zUnya pradezamAM gayA, ane tyAM temaNe tene mArI nAkhe. nArada te kukaDe laIne nagaranI bahAra nirjana pradezamAM jaI sthira P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara citte manamAM ciMtavavA lAgyo ke -gurUrAje evI AjJA karI che ke jyAM kaI paNa na jue tyAM ene mAra. paraMtu ahIM to pakSIo ane vRkSe jue che. pachI te parvatanI guphAmAM gaye ane ciMtavavA lAgyuM ke ahIM paNa lokapALa ane siddha jue che, mATe zI rIte ene ghAta karUM? paraMtu gurUrAja dayAvaMta ane hiMsAthI sarvathA vimukha che, tethI te hiMsA kema karAve? mATe kharekhara ! amArI buddhinI parIkSA karavAne mATe ja A pramANe Adeza karyo haze." ema vicArI kukaDe laIne te pAchA AvyA ane kukaDAne na mAravAno hetu gurUne nivedana karyo, eTale gurUe vicAryuM ke -A nizcaya mekSe jaze." ema ciMtavI nehathI bahu sArUM" ema kahyuM. pachI "tuM mane abhISTa che, tu sukRtI ane dhanya che." ema prazaMsA karI upAdhyAya tenuM gaiArava karavA lAgyA. evAmAM vasu ane parvata pAchA AvIne A pramANe bAlyA ke- jyAM koI paNa na joI zake . tyAM jaIne ame kukaDAne mArI AvyA." gurUe kahyuM ke:-"tame ane vidyAdhara vigere jetA hatA, chatAM koI jotuM nathI ema dhArIne are! pApicche ! tame kukaDAne kema mAryo? mATe tamane dhikkAra thAo." pachI gurUne vicAra karyo ke:-"munioe je kahyuM te satya che, jarU2 A baMne narakagAmI , te have emane bhaNAvavAthI zuM?ene bhagvavA te aMdhane ArasI batAvavI, badhira AgaLa zaMkha vagADa, vanamAM vilApa karavA, patthara para kamaLa ropavA ane kSArabhUmimAM varasavuM tenA jevuM che. kahyuM che ke:-"je guNa vidyamAna chatAM paNa adhogati thAya evA guNene Aga lAge, tevuM kRta pAtALamAM cAlyuM jAo ane tevuM cAturya vilaya pAme. kemake te te ulaTuM hAnikAraka che teja jaLa ke je tRSAne chede, teja anna ke je sudhAne dUra kare, teja baMdhu ke je ApaNuM pIDAne dhAraNa kare-ApaNane sahAya kare ane teja putra ke jenAthI pitAne nivRtti maLe. teja zrata zIkhyuM ane sAMbhaLyuM pramANa che ke jethI AtmA narakamAM na paDe. zeSa badhuM kaleza nimitteja che ane badhI viDaMbanA che. jyAre mAre putra parvata P.P.AC. Gunratnasun MS. Jun Gun Aaradhakrust Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasurAjAnI kathA. - ane rAjaputra vasu ke je baMnene meM bhaNAvyA che chatAM e baMne narake javAnA che te have mAre gRhavAsathI zuM?" e pramANe nirveda pA. mIne upAdhyAye pravajyA aMgIkAra karI. eTale tenI padavI parvatane maLI. te zAstrAnI vyAkhyA karavAmAM vicakSaNa thaye. vizuddhamati nArada gurUprasAdathI sarva zAstramAM vizArada thaI svasthAne gaye, ane gurUne vega maLavAthI abhicaMdra rAjAe dIkSA lIdhI, eTale vasu vasudeva samAna rAjA thaye. te vasu vasudhAtaLapara satyavAdInA nAmathI prasiddhi pAme ane te satya vacanaja bolavA lAgyA. eka ekadA kaI vyAdhe vanamAM mRgayA karavA jatAM mRga sAme bANa cheDyAM. te bANe vacamAM khalanA pAmyA, eTale te bANakhalananuM kAraNa jANavAne najIka gaye. tyAM hAthavaDe sparza karatAM ADI sphaTi. kanI zilA che ema tenA jANavAmAM AvyuM. te manamAM ciMtavavA lAgyA ke -"AnI pelI bAju carate mRga bhUmichAyAnI jema mArA jevAmAM Avyo hate. kharekhara hAthathI sparza karyA vinA A zilA che ema sarvathA jANI zakAya tema nathI, mATe A zilA vasudhApati vasurAjAne gya che." ema vicArI te zilA teNe gupta rIte vasurAjAne bheTa karI. eTale rAjAe saMtuSTa thaIne tene svIkAra karyo, ane tene sArI rIte pAritoSika ApyuM. pachI rAjAe te zilAnI gupta rIte pitAnA AsananI vedikA ghaDAvI, ane te ghaDanArA zilpIne mArI nakhAvyuM. "rAjAo kadApi pitAnA thatA nathI. ? , , , , pachI te vedikApara siMhAsana sthApIne vasurAja besavA lAgyA eTale badhA loke ema kahevA lAgyA ke -"satyanA prabhAvathI vasurAjA nirAdhAra siMhAsana para bese che." satyanA prabhAvathI devatAo paNa vasurAjAne sahAya karavA lAgyA, tethI tenI yazasvatI prasiddhi daze dizAomAM sarvatra vyApI gaI, ane tene lIdhe anya rAjAo save bhaya pAmIne tene svAdhIna thaI gayA. vasurAjAne sarvatra jaya thavA lAge. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. - ekadA nArada ISTa ane gurUbhAI evA parvatane maLavAne mATe tyAM Avye. te vakhate parvata vidyAthIone "naigvuM" e padane artha zikhavato hato. tyAM aja eTale bakarAthI yajana karavuM? evo tene karele artha sAMbhaLIne nArade kahyuM ke -"he bhrAtA ! brAMtithI vRthA asatya zA mATe bole che? gurUjIe te "aja eTale na uge evA traNa varasanA vrIhithI yajana karavuM" ema kahyuM hatuM. . " gAyatte rUtyanA" "utpanna na thAya te aja" ema aja za bdanI vyAkhyA karI hatI, te zA kAraNathI tuM bhUlI gaye?" eTale parvata che ke -"pitAjIe ema nahotuM kahyuM, paNa ajane artha meSa (bakare) ja karyo hate." punaH nArada bolyo ke:-"zabdanA artha aneka thAya che, paraMtu gurUjI dayAvaMta hovAthI temaNe ajano artha bakare kahela nathI, mATe he mitra! tuM evo artha karIne vRthA pApa na bAMdha." eTale parvata punaH AkSepathI be ke tuM mRSA bele che." A pramANe vAda karatAM potapotAnA pakSane sthApana karavA temaNe jahAdana paNa karyo, ane temaNe pratijJA karI ke -"ApaNe sahAdhyAyI vasurAja satyavAdI che, mATe te je artha kahe te satya mAna." * nAradanA gayA pachI parvatanI mAtAe parvatane ekAMtamAM belAvIne kahyuM ke he vatsa! tArA pitAe aja eTale traNa varasanA vIhi kahyA che, te te jIhnA chedanuM paNa zA mATe karyuM? he putra! vicAra karyA vinA kAma karanArA purUSa Apattine pAme che. aha! tuM phegaTa hArI gaye." parvata bolyo ke:-"he mAta ! have zuM karuM? have te je thavAnuM hoya te thAo. abhimAnane kAMTe caDele jIva kRtyAtyane jANato nathI." pachI parvatanI mAtA du:khathI pIDita thaIne chAnI rIte vasurAjA pAse gaI, eTale vasurAjA temane joIne ubhe thaze ane sanmukha AvIne page paDI bolyA ke -"he mAtA ! zera hekama che? tamAre mATe huM zuM karuM? zuM ApuM?" te bolI ke - - "he rAjana ! mane putrabhikSA Ape. putra vinA dhana, dhAnyanuM zuM Jun Gun Aaradhak Trust Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasurAjAnI kathA. prayajana che?' vasurAjA be ke -"he mAta ! mAre bhrAtA parva te tamAre putra che, mArA bhAIne ghAta karavA ke taiyAra thaye che? keNa tene parAbhava kare che?" eTale teNe badhe vRttAMta kahI batAvyuM, ane chahyA chedanuM paNa karyA saMbaMdhI badhuM kahI saMbhaLAvyuM. prAMte te bolI ke:-"e saMbaMdhamAM tamane pramANabhUta karela che, mATe bhAInI rakSAne mATe tamAre aja zabdane meSa artha kare. saMtaja te pitAnA prANa ApIne paNa parano upakAra kare che, te vacanathI kare temAM te zuM kahevuM?" rAjA be ke -"he mAtA ! huM sarvathA mithyA bolatuM nathI. satyavAdI purUSe prANute paNa asatya bolatA nathI. vaLI bIjuM paNa sAMbhaLo-pApabhIrU purUSa gurUvANIne paNa anyathA kema karI zake ? vaLI khATI sAkSI pUranAra narake jAya che-ema smRtimAM paNa kahyuM che." A pramANe sAMbhaLIne te roSa lAvIne bolI ke -"he bhUpa! tArI pAse kadApi meM kaMI mAgyuM nathI, Ajaja huM mAgavA AvI chuM, mATe game tema karIne paNa mArI mAgaNI kabula rAkha." eTale te pramANe bolavAnuM vasurAjAe mAnya rAkhyuM, pachI kSIrakadaMbakanI patnI pramudita thaIne pitAne ghera gaI. pachI nArada ane parvataka baMne rAjasabhAmAM AvyA. vasurAjAe temane sanmAna ApyuM. teo baMne Asana para beThA ane potapitAnA padanuM vyAkhyAna karIne belyA ke -"he rAjana ! tuM amAre sahAdhyAyI che ane satyavAdI che, mATe satya bela, gurUjIe ajazabdanI vyAkhyA zuM karI che? tuM amAre sAkSI che, vaLI satyathI badhuM samIhita siddha thAya che, rAjyAdhiSThAyika devo, lekapALe ane dikapAla badhA sAMbhaLe che, tethI he rAjana ! satyaja bolaje. sUrya kadAca pUrva dizA tajIne bIjI dizAmAM uge ane kadAca merUparvata paNa calAyamAna thAya, tathApi satyadhana purUSo koI rIte asatya bolatA nathI." A pramANenAM satyatApreraka temanAM vacano sAMbhaLyA chatAM durgatie javAnuM hovAthI potAnI satyaprasi P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. ddhinI paNa avagaNanA karIne vasurAjA bolyA ke:-"gurUjIe aja zabdano artha meSa kahyo che." A pramANe rAjAe khoTI sAkSI pUrI; eTale tenA asatya vacanathI tenA para devatAo rUSTamAna thayA ane tene siMhAsana uparathI nIce pADI daI pelI zuddha sphaTikanI zilA laI gayA. vasurAjA rUdhira vamate siMhAsanathI nIce paDyo eTale cAMDALanI jema TI sAkSI ApanAranuM mukha keNa jue?" ema vasurAjAnI niMdA karato nArada tarataja svasthAne ga; ane vasurAjA maraNa pAmIne narake gaye. te aparAdhInA anukrame rAjyapara besatA ATha putrane krodhAyamAna thayelA devatAoe nIce pADIne mArI nAkhyA. e pramANe asatya vacananuM phaLa jANIne sujJa purUSe svapnamAM paNa asatya na bolavuM. "jema gaLaNuthI jaLa, vivekathI guNe ane dAnathI gRhastha zuddha thAya che, tema vacana satyathI zuddha thAya che." satyanA prabhAvathI deva paNa prasanna thAya che. pAMca prakAranA satyathI draupadIne AmravRkSe satvara phaLa ApyAM hatAM. jema suvarNa ane ratnanA banAvelAM bAhya bhUSaNe hoya che, tema satyavacana e aMta2nuM bhUSaNa che kahyuM che ke:-khoTI sAkSI pUranAra, para ghAta karanAra, paranA apavAda bolanAra, mRSAvAdI ane niHsAra bolanAra-e sarvathA narake jAya che. je vacanathI parane apakAra thAya-te satya chatAM asatya che ane je vacanathI parano upakAra thAya, te asatya vacana chatAM paNa satya che. hAsyathI paNa je asatya bolAya to te du:khadAyaka che. juo ! harSathI viSanuM bhakSaNa karatAM zuM te mAratuM nathI ? hasatAM sahajamAM je karma baMdhAI jAya, te retAM paNa chuTatuM nathI." evuM siddhAMtanuM kathana jANIne catura purUSa mRSAvAdanA paMkathI lepAto nathI. A pramANe vasurAjAnuM daSTAMta sAMbhaLIne vizeSajJa janee vizeSe asatyane vajevuM. iti vasurAjA kathA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wy eka nApitanI kyA. -~~~ - ~ ~ ~- mRSAvAdanA saMbaMdhamAM vizeSa puSTi mATe bIjuM daSTAMta Ape chekeI saMnyAsI vidyAbaLe AkAzamAM adhara vastra rAkhatAM bahu mAna pAmyo, paNa mRSAvAda belI vidyAgurUne oLavatAM te patita thaye ane laghutA pAmyuM. tenuM daSTAMta A pramANe che - sudarzanapuramAM kaI hajAma rahetuM hatuM. teNe koI yegInI sevA karIne tenI pAsethI eka vidyA meLavI, tethI te vastro joIne gaganamAM nirAdhAra rAkhI zako hato. ekadA keI saMnyAsIe tenI pAse yAcanA karI ke -"he bhadra! e sadvidyA tuM mane Apa." pelA nApite tene satpAtra jANIne te vidyA ApI. pachI te saMnyAsI vighA laIne dezAMtaramAM bhamavA lAgyo. te sarvatra potAnAM vastro dhoIne uMce AkAzamAM nirAdhAra rAkhatA hatA. tethI lokee Azcarya pAmIne ekadA tene pUchayuM ke:-"he svAmin ! AvI mahAvidyA tame kyAMthI meLavI?" eTale te bolyo ke:-"he lekejuo, juo, A sarva mArA tapano prabhAva che! emAM gurUne ke vidyAne prabhAva nathI." ema bolatAM ja tenAM vastro nIce paDyAM ane tenI vidyA naSTa thaI gaI. e kAraNa mATe he bhavya ja ! mRSAvAdanA prabhAvathI vidyA paNa avidyA thaI jAya che, mATe mRSAvAda sarvathA vajanIya che. - have trIju aNuvrata adattAdAnaviramaNa che. tenA paNa pAMca aticAra varjavA gya che te A pramANe:-"cerane anujJA ApavI, tene cerIne mAla le, rAjAnI AjJAnuM ullaMghana karavuM, vastumAM bheLaseLa karIne vecavI ane tela mApamAM dagalabAjI karavI." paDI gayela, visarI gayela, khovAI gayelA rahI gayela, sthApana karela yA rAkhela-parakIya dhana je adatta gaNAya che te sujJa janoe kadApi na levuM. je adattane grahaNa karatuM nathI tenI siddhi abhilASA kare che, samaddhi tene vare che, kIti tenI sanmukha Ave che, bhavanI pIDA tene tajI deze, sugati tenI spRhA kare che, durgati tene jotI paNa nathI 1 anyatra potAnA astrA adhara rAkhatA hatA ema kahevuM che. 13 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara, ane vipatti to tene parihAra ja kare che. dekhItI rIte paranA hitAhitArtha jANavAnuM jeNe dUra kareluM che e cAra paNa vairAgyarUpa karmarUpa zastrathI meharUpa timira ane karmarUpa maLa naSTa thaI javAne lIdhe aMtadRSTi pragaTavAthI daDhaprahArInI jema samabhAvavaDe zuddha thAya che. juo! mATe dAvAnaLa paNa zuM meghathI dUra thato nathI ? thAya che. sujJa jana paranuM eka tRNa mAtra paNa vagara dIdhuM (adatta) leto nathI. kAraNake cAMDALane AMgaLIthI sparza karatAM zuM mANasa abhaDAya nahi? AkhA zarIre aDe teja abhaDAya? vaira, vaizvAnarate dha athavA agni, vyAdhi, vyasana ane vAda-e pAMca vakAra vadhavAthI mahA anartha kare che. cerInuM pApa tapa karatAM chatAM paNa prAya: bhegavyA vinA kSINa thatuM nathI. e saMbaMdhamAM mahAbalanuM daSTAMta samajavA lAyaka che te A pramANeH- A bharatakSetramAM zrIpura nAmanA nagaramAM yathArtha nAmavALe mAna mardana nAme rAjA rAjya karato hato. te nagaramAM eka baLISTha mahAbala nAme kuLaputra rahetA hatA. tenA mAbApa bAlyavayamAMja maraNa pAmyA hatA. tethI aMkuza vinA sarvatra bhamatAM pUrva duSkarmanA doSathI tene jugAranuM vyasana lAgu paDyuM. anukrame te sAte vyasanamAM Asakta thaye, kahyuM che ke - " taM ca siM ca surA ca vezyA, pAparddhicaurya paradArasevA / ___ etAni sapta vyasanAni loke, ghorAtighoraM narakaM nyNti"|| ghata, mAMsa, madirA, vezyA, zikAra, cerI ane paradArasevAe sAta vyasane prANune bhayaMkara narakamAM laI jAya che. te mahAbala ekadA rAtre cerI karavA mATe datta nAmanA zreSThInA gharamAM peThe, ane jALImAMthI teNe gharanI aMdara joyuM te meLamAM eka dekaDAnI bhUla AvavAthI potAnA putranI sAthe te kalaha karato hato. eTale cAre vicAra karyo ke - eka najIvI bAbatane mATe ATalI madhyarAtre nidrAthI vimukha thaI je putranI sAthe A kalaha kare che, tenuM dhana je haraNa karavAmAM Ave, te tenuM hRdaya tarata vizIrNa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAbaLanI kathA. ma na Sa = thaI jAya ane te maraNa pAme, mATe AnuM kAMI paNa na letAM anyatra jAuM.' ema vicArIne te kAmasenA vezyAnA bhavanamAM game tyAM paNa te cere joyuM ke -kAmasenA vezyA rati karatAM adhika rUpavaMta chatAM dravyane mATe eka keDhInI sAthe vividha prakAranA upacAra ane hAvabhAva vigere karatI hatI. te joIne cera ciMtavavA lAgyA ke - dhananI vAMchAthI AvA keDhInI sAthe paNa je vilAsa kare che, enA dhananI mAre jarUra nathI. A pramANe vicAra karatAM tene evI mati AvI ke - anya pAmara jananI corI karavAthI zuM ? sakaLa arthane sAdhanAra evA rAjamaMdiramAM ja jAuM." ema vicArI ekAgra manathI te rAjamaMdiramAM khAtara pADavA peThe. tyAM rANInI sAthe sukhanidrAmAM sutelA. rAjAne joIne te atyaMta mudita thaI A pramANe ciMtavavA lAgyo ke:-"aho ! mAruM bhAgya jAgatuM che ke jethI ciMtAmaNi samAna sarva IcchA pUranAra rAjAja hAtha paDyo che." pachI 2nadIpanA prakAzathI mane hara hArAvaLI vigere alaMkAre tathA bahu dravyanI peTIo levAne taiyAra thaI jeTalAmAM AjubAju jue che, eTalAmAM bAraNunA chidramAMthI praveza karatA eka sarpane teNe joye. "are ! ahIM A sarpa zuM karaze ?" ema vismaya pAmI te sAhasika ziromaNi tyAMja chupAI rahyA. sarpa paNa vAsagRhamAM praveza karIne rANInA mastakanA chuTA aMbADAvaDe upara caDI sutelI rANunA bhALa ane hAthane DasI pAchA vaLI cAlyo gayo. te joI kautuka ane AzcaryathI te taskara ni:zabda dvAra ughADI tarataja tenI pAchaLa cAlyA. evAmAM mahelaparathI nIce utarIne te sape mahApuSTa evA vRSabhanuM rUpa dhAraNa karyuM. te vRSabhe daMDa upADIne tenI pachavADe deDatA pratalInA dvArapALane jamInadosta karIne sIMganA agra bhAgathI mArI nAkhyo. te vyatikara joIne cera paNuM sAhasa pakaDI be hAthathI majabuta rIte tenA pUMchane pakaDIne pUchavA lAge ke -are ! tuM koNa che? ane zA kAraNe te emane mArI nAkhyA? temaja have zuM karavAnuM che te kahe?" eTale te vRSabha manuSyavANIthI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. belyo ke -"he bhadra! mAruM kathana sAMbhaLa--huM nAgakumAra deva chuM. e baMne mArA pUrvabhavanA vairI hatA, tethI e rANuM ane cekIdArane mAravAne mATe ja huM ahIM Avyo hato." cAra be ke - jo ema hoya te he suMdara ! kahe, mArUM maraNa zI rIte ane kenAthI thaze ?" deva che ke:-"he bhadra! e pazcAttApa utpanna karanAra prazna na pUcha."eTale taskare puna: vadhAre AgrahathI pUchayuM; tethI vRSabha che ke:-he bhadra ! sAMbhaLa-Aja nagaranA rAjamArgamAM eka mahAna vaTavRkSa che, tenI zAkhApara laTakIne tArUM maraNa thaze." :punaH cAra belyo ke -"tArUM vacana satya haze, tathApi kaMIka nizAnI batAva." eTale vRSabha be ke -AvatI kAle bapore rAjamahelanA zikhara parathI sutAra nIce paDIne maraNa pAmaze. te nizAnIthI tuM paNa vaTazAkhAmAM baMdhAIne maraNa pAmIza ema mAnaje. te sAMbhaLIne atyaMta bhayabhIta thaI tene taskare cheDI mUkyA, eTale te adazya thaI gaye... bIje divase pelA deve kahyuM hatuM tevIja rIte bapore sUtradhAranuM maraNa joine pitAnA bhAvI maraNanA bhayathI vyAkuLa thaI te atyaMta gabharAI gayuM. tene bhejana paNa bhAvatuM na hatuM. kharekhara! jatuone maraNane bhaya mahAduHkhanuM kAraNa che. kahyuM che ke - " paMthasamA natthi jarA, dAridasamo parAbhavo natthi / - maraNasamaM natthi bhayaM, khuhAsamA veyaNA nathi " // . paMtha samAna jarA nathI, dAridgha samAna parAbhava nathI, maraNasamAna bhaya nathI ane zrudhAsamAna vedanA nathI." vaLI-je bALa jIsukRtathI vajita hoya che te ja maraNathI bhaya pAme che; puNyavaMta purUSa to mRtyune eka priyatama atithi mAne che." - have mRtyuthI bhayabhIta thayelA taskare vicAra karyo ke -"ahIM vRthA mAre zA mATe rahevuM ? ahIMthI dUraja cAlyA jAuM ke jethI e vRkSanI zAkhA mArI najareja na paDe. vaLI saMnyAsa laIne koI nadIne kAMThe besI sarva anarthane dUra karavA mATe tapa karuM." A pramANe P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAbaLanI kathA. . 101 vicAra karIne te nagaranI najIkanA keI gAmanI pAse vanamAM eka nadIne kAMThe kaI tApasa pAse tApasI dIkSA laIne tapa tapavA lAgyA. tene gurU maraNa pAmatAM teja maThamAM rahIne te tIvra ajJAnatapa karavA lAgyo. tema karatAM tene ghaNA varSo vyatIta thaI gayA. ' anyadA koIka cAra rAtre rAjabhavanamAMthI rAjAnI ratnanI peTIo laIne bhAgyo. tenI pAchaLa rAjapurUSa paDayA eTale tenA bhayathI prerAIne bhayAkuLapaNe bhAgatAM te cAra jyAM pelo tApasa thayela cera rahe che te upavanamAM peThe, ane te tApasa thayelA ceranI pAse pelI peTI mUkIne dUra bhAgI gaye. pelo tApasa AbhUSaNanI peTI je pramudita thaIne manamAM kahevA lAgyuM ke ahA ! mArA tapanA prabhAvathI daive mane ratnAbharaNanI peTI ApI. tapanA prabhAvathI manuSyane zuM zuM nathI maLatuM?" ema belate jeTalAmAM viSakanyAnI jema hAthathI te peTIne sparza kare che teTalAmAM pracaMDa rAjapurUSoe te tApasane gherI lIdhA. "are! pApiSTa ! duSTa ! tApasanA veSathI AkhA zrIpurane luMTayuM ane are mUrkha ! atyAre rAjavastunI paNa cerI karI." ema kahI lAkaDI ane muSTi vigerethI saSTha mAra mArI gADha baMdhane bAMdhIne teo tene zrIpura nagara tarapha laI cAlyA. eTale cera-tApasa aMtaramAM vicAravA lAgyA ke - "pelA devatAe pUrve je mArUM maraNa kahyuM hatuM te atyAre upasthita thayuM." ema manamAM ciMtavIne te pragaTa rIte A *ka be - " te naiva mUpAne vaine ja yAnA ___ nIyate vaTazAkhAyAM, karmaNA'so mahAbalaH " // potAnA karma A mahAbalane vaTazAkhApara laI jAya che, tenuM rakSaNa karavAne rAjA, deva ke dAnava kaI samartha nathI." A leka sAMbhaLIne pelA krura rAjapurUSe bolyA ke gaLethI pakaDelA bakarAnI jema tuM vAraMvAra zuM baDabaDa kare che?" tene javAba ApyA vinA te tApasa te vAraMvAra teja &leka bolate hate. pachI rAjapurUSoe tene rAjAne havAle karyo ane peTI paNa raju karI, eTale tenI sAmuM. 1. I P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. jotAM manamAM saMzaya lAvIne rAjAe tene kahyuM ke -"aha! tAruM zarIra ane veSa te saumya che, tethI AvuM cairyakarma tane ghaTatuM nathI." AthI mahAbaLa bolyo ke -"he rAjana ! badhuM ghaTe tema che, kAraNa ke vicitra devane kaMIpaNa durghaTa nathI. rate tapaNA naiva, na tene ja vanavai | nIyate kTazAkhAyAM, karmaNA'sau mahAbalaH" // A loka sAMbhaLI "aho ! e vaTa zuM ? zAkhA kaI ? ane mahAbala keNu?" ema rAjAe vAraMvAra pUchyuM, chatAM te coratApasa te e lokaja bolavA lAgyuM. eTale Azcarya ane marmagabhita te vacana jANune rAjAe tene baMdhanamukta karAvI abhaya ApIne AgrahathI pUchayuM. eTale teNe rAjAne khAtrapAta, sarpadaMzAdi sarva yathAtatha vRttAMta kahI saMbhaLAvyA. core kahela vRttAMta sAMbhaLIne sApe Dazela potAnI strInA maraNathI upanna thayela reSathI netrane rakata karIne rAjA bolyA ke -"arere dUra deva! are bALa strI ne vRddhanA ghAtaka ! are ! carapurUSanI jema chidrane jenAra ! te vakhate mArI prANapriyAnuM mArI ajANumAM teM haraNa karyuM che, paNa evI dhAnavRttithI tuM garva karIza nahi, have huM rakSaka chatAM jo A mahAbalane tuM pakaDe, te huM tane bahAdura subhaTa samajuM." ema kahIne rAjAe potAnI saMpattithI tene satkAra karI potAnA putranI jema te mahAbalane potAnI pAse rAkhe, puSTa banAvyuM, ane devanI tarjanA karIne be ke:-"he mahAbala ! yamanA zirapara lAta mArIne tuM kIDA kara'mahAbala tyAM rahIne sukha bhogavavA lAgyo; paraMtu te vRkSanI zAkhA jevAthI aMtaramAM tene eka zalyarUpa lAgatuM hatuM. ekadA teNe rAjAne vijJapti karI ke:-"he rAjana ! je mArApara prasanna che, te mane ahIMthI dUra dezAMtaramAM mokalI dyo, ke jethI daSTiviSa nAgaNa jevI e zAkhAne huM jevA na pAmuM." rAjAe kahyuM ke:-"he vatsa ! tuM bhaya na pAma, mArI bhujApaMjaramAM rahelA tane daivakiMkara paNa zuM karavAnA che? tuM ni:zaMka manathI bhega bhegava." rAjA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAbaLanI kathA. 103 nAM AvAM vacana sAMbhaLIne te daivane nirmAlya gaNavA lAgyA. ema karatAM keTaloka kALa vyatIta thayA. ekadA zRMgAra sajI kaMThamAM suvarNanI sAMkaLI tathA hArAdika paherI azvapara besIne rAjAnI sAthe ravADIe jatAM kaMIka kAraNasara tenI strIe tene pAcho vALIne ghare belAbe, eTale te kSaNavAra ghare rahIne puna: vegathI rAjAnI pAchaLa javA cAlyA. rastAmAM te vaTavRkSanI nIce AvatAM maraNanI zaMkAthI teNe azvane cAbukathI sakhta rIte mAryo, eTale azva ekadama uchaLe ane mahAbalanA gaLAmAM rahelI suvarNanI sAMkaLI pachavADenA bhAgathI uchaLIne teja vaTanI zAkhAnA keI tIrNa bhAgamAM bharAI gaI. nIce rahele azva ekadama AgaLa cAlyo gayo, eTale mahAbala vaDanI zAkhA sAthe laTakI javAthI nirbaLa thaIne pelo loka saMbhArI bolavA jato hato, tevAmAM te kaMThe phAMso AvI jatAM pIDita thaIne te maraNa pAmyo. lokoe tene nIce utAryo ane tene aneka prakAre pratIkAra karavAmAM Abe, paNa te sarva vRthA gaye. rAjAne te khabara pahoMcyA. eTale kAnane zULarUpa te vacana sAMbhaLIne rAjA atyaMta vilApa karavA lAgyo-"hA ! vatsa! tane A zuM thayuM ? are e vaTavRkSanuM meM mULathI kema ummulana na karyuM? are ! meM pApIe e zAkhA paNa kema kapAvI nAkhI nahi ? are ! meM tane bIjA nagaramAM paNa kema na mokalyo? deve mAre sarva rIte atibhraMza karyo. aho! sainya ane vAhanayukta huM rakSaka nAtha chatAM anAthanI jema tArI kevI durdazA thaI? zuM A mArUM nAthatva? athavA te mArAthI zuM rakSA thaI zake ? are ! A zuM meM mithyAbhimAna karyuM? koIe hajI jarAne jarjarIbhUta karI nathI, ane mRtyune kaI ja nathI. mATe re jIva! khaTe garva karatAM tane lajajA kema thatI nathI ? huM kartA, huM kartA, huM dhaNI, huM guNI-e badhuM vRthAja che. he daiva! kevaLa mArI lalanAnuM haraNa karIne tuM besI na rahyo, A putranuM paNa te haraNa karyuM, ane mArA mAnanuM paNa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. teMja haraNa karyuM. athavA to vidhAtA keNa daiva kezu? yama koNa? jIva pitAnAM karelAM zubhAzubha karmanAM phaLa ja bhegave che. mATe he cetana ! zubha karma kara." A pramANe rAjAne saMbodhanI sanmukha thayela joIne maMtrIoe caMdanAdi koSTathI mahAbaLanA dehane saMskAra karAvye. te divasathI rAjA ciMtAtura, lajita ane kIDArahita thaIne mahelamAMja besI rahevA lAgyo. ekadA naMdanavanamAM be cAraNazramaNa munIzvara padhAryA. temanuM Agamana jANane maMtrIzvare rAjAne temanI pAse laI gayA. eTale munIMdra paNa rAjAnA bhAvane jANIne belyA ke:-" A saMsAramAM jIva karmane laIne sukha du:kha bhogave che, mATe sukhAthI jIvoe zubha karmane saMcaya kara, ane cetanasvarUpa AtmAne sujJAna sAthe joDI de, tathA ajJAnathI teno bacAva kara. mANase buddhi, guNa, vidyA, lakSmI, baLa, parAkrama, bhakti ane yuktithI athavA bIjA koI paNa prakArathI potAnA AtmAne maraNathI bacAvavA samartha nathI. kahyuM che ke:-"zarIranA rakSaNa karanAra5ra mRtyu ane dhananA rakSaNa karanArapara vasuMdharA-putravatsala svapatipara ducAriNuM strInI jema hase che. "je ghaTita na thaI zake-daiva tene ghaTita kare che, ane je sughaTita thaI zake tene te vikherI nAkhe che, je purUSanA khyAlamAM paNa na AvI zake-deva tene ghaTita kare che." e koI paNa prakAra nathI ke jethI teo potAnA dehanI chAyAnI jema bhavitavyatAne oLaMgI zake. A jIva azaraNa che. prANIopara vAraMvAra paDatI janma maraNanI Aphatane koI nivArI zake tema nathI. A prANe pAMca dinanA atithi che, ema jANuMne keAInI upara rAga dveSa zuM kare? ane vapara koNa? araNyanA rUdana tulya devane upAlaMbha devAthI zuM? ane samudranA avagAhana tulya vikalapanI kalpanAthI paNa zuM? svapa2nuM kharuM svarUpa jANavuM joIe." A pramANe gurUe ApelA bodhathI pratibodha pAmela rAja vairAgyathI vrata aMgIkAra karIne paramapadane pAmyA. mATe paradravyanA parihAramAM parAyaNa thaI purUSoe tRtIya vratanuM pAlana karavuM. iti acaryavratAparI mahAbala kathA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara rAjAnI kathA. 105 karavI. A kAmaga yA) sAthe cI ) sAthe ja have cothuM aNuvrata-brahmavratanuM pAlana karavuM, tene paNa A pramANenA pAMca aticAra tajavA gya che:-"Ivara parigrahita aMganA (keIe amuka mudata mATe rAkhelI parastrI) sAthe gamana karavuM, aparigrahItA strI (vezyA) sAthe gamana karavuM, anyanA vivAha karavA, kAmabhegane tIvra abhilASa karo ane anaMgakIDA karavI." je purUSo zIlavratane dhAraNa kare che temanI-vyAdhra, vyAla, jaLa, vAyu vigerenI Apatti nAza pAme che, kalyANa pragaTa thAya che, devatAo tene sahAya kare che, kIrti vadhe che, dharma vRddhi pAme che, pApa naSTa thAya che ane svarga tathA mekSanAM sukha saMnihita thAya che. pavitra zIla-kuLanA kalaMkane hare che, pApa paMkane kSINa kare che, sukRtane . vadhAre che, lAdhyatAne vistAre che, devatAone namAve che, durghaTe upasane haNe che ane svarga tathA mokSane lIlAmAtramAM Ape che." temaja vaLI-jeo brahmavratamAM rakta thaI parastrIthI virakta thAya che, te mahA tejasvI tathA devatAone vaMgha thAya che. parastrIne tyAga karanArA purUSa tathA parapurUSane tyAga karanArI strIone deva paNa anukULa thAya che. A saMbaMdhamAM nIce jaNAveluM daSTAMta dhyAna ApavA lAyaka che - suMdararAjAnI kathA aMgadezamAM sarvatra prasiddha evuM dhArApuranAme nagara che. tyAM svabhAve suMdara evo suMdara nAme rAjA rAjya karatuM hatuM. te rAjAne bhAgya ane saibhAgyanA sthAnarUpa, satIjananA mugaTa samAna ane atyaMta vallubha-evI madanavallabhA nAme ekaja rANu hatI. temane kIripAla ane mahIpAla nAmanA be putra hatA. nyAyadha mAM ekaniSTha evA te rAjAnA hRdayamAM vizeSa karIne paranArInA sahodaravarUpa daDha vrata raheluM hatuM. A vrata pALavAthI sarvanA eka nidhAna evA te rAjAnI kIrti sarvatra vistAra pAmI. anukrame tene bahu kALa vyatIta thaI gaye. 14 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. ekadI madhyarAtre tenI kuLadevatA AvIne khinna vadane te rAjAne A pramANe kahevA lAgI ke -"aho rAjana! jene pratIkAra na thaI zake evI mAThI avasthA tArApara AvavAnI che. atyAre tArUM thavanavaya che, AgaLapara vRddhavaya thaze. tArA vacananI khAtara huM svaprabhAvathI kALavilaMba karI zakuM tema chuM. je kahe te navAvanamAM tevI avasthA pragaTa thAya ane je kahe te vRddhavayamAM tevI avasthA pragaTa thAya ? mArAthI kALavilaMba thaI zake tema che, paNa mULathI tene u. cheda thaI zake tema nathI." A pramANenAM kuLadevInAM vacana sAMbhaLIne rAjA hRdayamAM bahuja kheda pAme. chevaTe vairya pakaDI tene nama skAra karIne A pramANe che ke -"he mAtA ! jIve je zubhAzubha karma karyo che, te teneja bhegavavAnAM hoya che, kahyuM che ke-jema hajAra gAmAM vatsa pitAnI mAtAne zodhI le che, tema pUrvakRta karma kartAne anusare che. " "keTIkalpa-lA varaso jatAM paNa kRtakane kSaya thato nathI; jIve karela zubhAzubha karma avazya tene bhegavavAMja paDe che. mATe je thavAnuM hoya te thAo. he devI! vRddha vayamAM huM durdazA bhegavavAne asamartha chuM, mATe te avasthA atyAre ja prApta thAo." pachI te kuLadevI khinna thaIne svasthAne gaI, ane rAjAe dhairya dharIne vikaTa avasthA svIkArI lIdhI. kAraNa ke - "vipadi dhairyamathAbhyudaye kSamA, sadasi vAkpaTutA yudhi vikramaH / yazasi cAbhirUcirvyasanaM zrutau, prakRti siddhamidaM hi mhaatmnaam|| ' "vipattimAM gherya, aspRdayamAM kSamA, sabhAmAM vApaTutA, yuddhamAM parAkrama, yazamAM abhirUci ane zAstramAM vyasana-e mahAtmAene svabhAvathI siddha hoya che." rAjAe vicAra karyo ke - subhaTee to Apatti, mRtyu ane zatruonI sAme javuM joIe, eTalA mATe premavatI ane satI strI ane mugdha be bALaka-eTaluMja mAre kuTuMba che, mATe rAjya tajIne e kuTuMbanI sAthe huM anyatra cAlyA jAuM." ema nizcaya karI rAtre banela vRttAMta teNe pradhAnane kahI saMbhaLAvyuM. pachI "A rAjyanuM yathAvidhi pAlana karavuM ane mane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa suMdara rAjAnI kathA, 107 koI jAtane pratibaMdha na kare. huM ahIMthI dezAMtara cAlyA jaIza." ema kahIne bhAvI avasthAne ucita veSa dhAraNa karI rAjyAdikano tRNanI jema tyAga karI rAjA potAnA kuTuMbanI sAthe ekacitte eka dizA tarapha cAlI nIkaLe. bhAtAne mATe eka mudrikA sAthe lIdhI hatI, te paNa rastAmAM koI cere corI lIdhI. . . have AgaLa cAlatAM rastAmAM abaLA rANunuM pratipAlana karata, kSudhA, tRSA ane zramathI kalAta thayelA ane pagale pagale rUdana karatA baMne putrane vArato ane bhajana, nIra tathA vanaphaLAdika ApIne temanuM pratipAlana karate te rAja ghaNuM pRthvIne oLaMgIne anukrame keTaleka divase pRthvIpura nAmanA nagaramAM Avye. tyAM killAnA bAhya bhAgamAM zrIsArazeThanA pADAmAM zreSThIe dayA lAvIne ApelA eka gharamAM te rAjAe nivAsa karyo. te pote koInuM paNa kAma karavAne azakta hatuM, ane putra baMne laghuvayanA hatA, eTale strIsvabhAvathI grahakarmamAM kuzaLa evI rANuM pADezIonA gharamAM tuccha kAma karIne badhAne nirvADa calAvatI hatI. sva5 kArya karatAM chatAM paNa temanA suzIlatva, susAdhutva ane suvacanathI ke temane bahu mAna ApatA hatA. kAraNa ke - sthAnajhaMrAjIva tavaMdanA varSanA . aparityaktasaurabhyaM, vaMdyate caMdanaM janaiH" // sthAna bhraSTa thatAM, nIca saMga karatAM, khaMDatAM ane ghasAtAM paNa sugaMdhane na mUkavAthI caMdana jagatamAM mAna pAme che. jIrNa ane utarelAM vastra tathA loka pAsethI maLela TAThuM lukhuM bhojana paNa temane priya thaI paDyuM. ema karatAM temane keTalAka kALa vyatita thaye. ekadA keI sArthavAha dUra dezAMtarathI bahu sAthe saMyukta vyApArane mATe tyAM AvIne zrIsArazreNInA pADAnI najIkanA vanamAM utaryo. zrIsArazeThanI dukAnethI dhAnya dhRta ane lavaNedika letAM sArthavAhe pUchayuM ke ahIM koI kAma karanArI che?" eTale zreSThIe te rANune batAvI ane sArthavAhane tyAM kAma karavA javAnI tene preraNuM * P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. karI. pachI te sArthavAhanuM gRhakAma karavA lAgI. tenA rUpa ane lAvazyathI sArtheza atyaMta hita thaIne vikAravaza thayo. eTale te sArthavAhe potAnA mANase pAse rANIne kahevarAvyuM ke tuM mArA gharanI svAminI thA." ema sAMbhaLIne te baha kupita thaI. te rANuM sarAgapara atyaMta virAgI thaI gaI. pachI sArthavAha tene svabhAva jANIne aMtaramAM duSTa chatAM bAhya vRttithI tene khamAvavA lAgyuM; eTale sAthezanA kathanathI rANuM vizvAsa pAmI ane tenuM kArya karavAne niraMtara tyAM javA lAgI. ekadA prayANanA divase vizeSa kArya batAvI tene mugdha paNa thI chetarI sArthavAhe aTakAvI rAkhI, ane zeSa divasa vyatIta thatAM sArtheze pitAnA nagara tarapha prayANa karyuM, eTale te rANuM sArthamAM sapaDAI gaI. tene laIne mAge sArthavAha vividha upAyathI tene kSobha pamADavAno prayatna karyo, paNa rANuM kSobha na pAmI. te to pitAnA patinuM sthAna dharI manaja dharI rahI, eTale te pApI tenA zIlane bhaMga karI na zake; paraMtu rANuM mahA duHkhathI divaso gALavA lAgI. ahIM tenA pati rAjAne gRhiNI vinA atyaMta duHkha thaI paDyuM. puTapAka samAna duHkhane anubhava karatAM te aMtaramAM vicAravA lAgyA ke -ahe! huM kharekhara kaThera hRdayane chuM, kemake rANanA du:khane to vicAraja karato nathI. mArA viyegathI pIDita thayelI te zuM karaze? ThIka che, he daiva ! tArA maratha bhale pUrA thAya." e pramANe vicAratAM kiMkartavyatA-mUDha banIne jeTalAmAM beThe che tene TalAmAM zrIsArazeTha tyAM AvyuM. potAnA pADAnA mANasanI saMbhALa karatAM te (rAjA) jevAmAM AvyuM. eTale zeTha bolyA ke "he bhadra! tuM ciMtAtura kema dekhAya che?" rAjA lajajAvaza thaIne uttara ApI na zake, eTale pAse rahelA mANasoe zreSThInI AgaLa badhuM yathAtathya kahI saMbhaLAvyuM; eTale zeTha bolyA ke "he mahAbhAga! have zuM thAya! karmanI gati viSama che. kahyuM che ke- vardhamAna jinane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~ ~~~ ~~ ~ suMdara rAjAnI kathA. 108 ~~~~~~~~~~~~~~~~~ nIca getramAM avatAra, mallinAthane strIpaNuM, brahmadattane aMdhatva, bharatarAjAne parAjaya, kRSNane sarvanAza, nAradane nirvANa, ane cilAtI putrane prazamanA pariNAma prApta thayA te vicAratAM spardhAmAM tulyarUpa evAM karma ane AtmavIryamAM karma skuTarIte jayavaMta vate ema jaNAya che, paraMtu tamAre gabharAvuM nahi. have pachI tamArA le jana, zayana vigerenI huM tajavIja karIza, bIjuM paNa sAMbhaLeahIM meM karAvela cityamAM tamAre trikALa devapUjA karavI ane tamA rA putrae dararoja ApaNuM vADImAMthI puSpa laI AvavAM." rAjAe putra sahIta te vAta kabula rAkhIne te pramANe karavA mAMDayuM. A jagatamAM je rIte deva paTala vagADe te pramANe jIva nRtya kare che. rAjAe zreNInA manane atizaya raMjita karyuM. ema karatAM keTaleka kALa vyatIta thaye. ekadA zreSThI pitAnI vADI jovAne gaye. tyAM te bane kumAre pakSIomAM lakSya bAMdhI hAthamAM dhanuSya ane bANa rAkhI zikArInA jevI capaLatA karatA tenA jevAmAM AvyA, eTale te pApakarmane jovAthI utpanna thayelA kepaTopane lIdhe rakta netra karI zreSThIe temane tADanA tarjanA karI ane temanA dhanuSya bANu bhAMgI nAkhyA. pachI temane bagIcAnI bahAra kahADI temanA pitAnI pAse jaIne zeTha bolyA ke --"he bhadra! sAMbhaLa-ttArA putra pApI che, mATe have eka kSaNabhara paNa tAre ahIM rahevuM nahi." e pramANe sAkSepa kahIne te vasthAne cAlyA gayA. evAmAM rUdana karatA putrane AvatA joIne rAjAe temane nivAya ke --"he vatsa! tame rUdana na kare. emAM mArAthI zuM thaI zake? ahIM bIjA koIne deSa nathI, mAtra ApaNuM karmane ja deSa che. tene kenI pAse jaIne pikAra kara. zreSThIe paNa AvA ekaja aparAdhamAM mArA putrane kADhI mukyA, paraMtu deva pratikULa hoya, tyAre zuM na thAya? kAraNake :-- " pati vidha jiMva, sudhAri hi viSAya? . rajjuH sapIbhavedAzu, bilaM pAtAlatAM bhajet // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. moonnnnnnnnnnn tamAyate prakAzopi, goSpadaM sAgarAyate / satyaM kUTAyate mitraM, zatrutvena pravartate " // deva pratikULa hoya tyAre sudhA viSa samAna, rajaju sarSa samAna, bIla pAtALa samAna, prakAza aMdhakAra samAna, gepada sAgara samAna, satya asatya samAna ane mitra zatru samAna bhAse che (thaI jAya che). pachI rAjA "je thavAnuM hoya te thAo ema vicArIne baMne putrane AgaLa karI zUnya mukhavALa thaIne anya nagara bhaNI cAlyo. mArgamAM kyAMka kaMda ane phaLAhAra karI, kayAMka bhikSAbhajana karI, kyAMka bhikSA paNa na pAmatAM ane kayAMka lekathI niMdA pAmatAM sudhAne sahana karI, bahu bhUmine oLaMgIne eka mahA bhayaMkara aTavImAM AvI pahoMce. te aTavInuM ullaMghana karIne jeTalAmAM AgaLa cAle che, teTalAmAM eka stara nadI AvI. eTale rAjA ciMtavavA lAgyuM ke:-"have zuM karavuM? A nadI be putrane laIne zI rIte utaravI?" ema pite vicAra karato hata-evAmAM tene upAya sUje, eTale eka putrane tyAM mUkI ane ekane skaMdha para laI te pele pAra gaye. tyAM tIra para putrane mUkIne puna: bIjA putrane lAvavA mATe nadImAM peThe, ane jovAmAM madhya bhAgamAM AvyA, tevAmAM nadInA pUrathI te taNA, eTale Amatema hAtha pasAratAM eka kASTano kaTako meLavIne pAMca rAta pachI te kAMThe Avye. tyAM kInAre utarI kheda pAmIne te vicAravA lAgyuM ke:-"aho ! hatAza evA deve mane kevuM phaLa dekhADyuM ? kayAM te mArUM AnaMdI rAjya? ane kyAM A anartha paraMparA? rAjyathI bhraSTa karatAM paNa duSkarmovaDe kAMtA ane baMne priya putrane viyega thaye. have mAre jIvIne zuM karavuM ? paraMtu AtmahatyA karatAM te durgati thAya, ane paralokamAM paNa puna: tevuM ja phaLa bhogavavuM paDe, mATe te te ahIM ja bhegavI levuM. kAraNake: A Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara rAjAnI kathA. 111 "jarca vaccatA nArita, pAcaM ja na nIvati ! vyasanaM kena na prApta, kasya saukhyaM niraMtaram" // kenAmAM kahevApaNuM nathI, apAya (kaNa) sahita keNa jIvatuM nathI? kene du:kha prApta thayuM nathI? ane kone niraMtara sukha che ? temaja vaLI-jema prANIone aNadhAryA duHkha prApta thAya che, tema sukho paNa aNadhAryA prApta thAya che, ema mane lAge che; mATe dInatA karavA yogya nathI. dIna jana saMpatti meLavIne paNa potAnI hInatAne mUkato nathI, ane ziracheda thatAM paNa dhIra purUSa pitAnuM dhairya mUkato nathI. A pramANe vicArIne pAsenA gAmamAM koI kauTuMbikanA ghare jaLapAna karavA gaye. eTale teNe kahyuM ke:-"tuM koNa che?" te bolyo ke -"huM kSatriya chuM." kauTuMbika be ke -"mAre ghare rahe ane gRhakArya kara." eTale te hA kahIne tyAMja rahyo ane tenuM gharakAma karavA lAgyA. tyAM tene bhojana ane vastrAdika maLatAM hatAM ane vinItapaNAthI chUtabhejanane lAbha paNa maLatuM hatuM, tethI tenA dehamAM rUpa, kAMti ane teja dhIme dhIme vadhavA lAgyA. ekadA kauTuMbikanI kAminI tene joIne kAmAtura thaI, ane asatIjanane vegya eSA vacane te bahudhA bolavA lAgI. te sAMbhaLIne rAjA cakita thaIne cittamAM ciMtavavA lAgyuM ke -"are deva! tAre Adhina evuM rAjya ane vijJAdika bhale jAo, paraMtu zIla mAre AdhIna che te na jAo. paNa have ahIM rahevAthI mArA zIlano bhaMga thaze, mATe ahIMthI anyatra jato rahuM. virUddha bhUmine tyAga karavo te jagyA che." ema ciMtavI tene Agraha chatAM yathAtathA uttara daIne te gharamAMthI cAlyA gaye. dezAMtaramAM bhamatAM eka sthaLe zrI AdinAthanuM caitya tenA jevAmAM AvyuM. te caityamAM praveza karI zrI triSabhadevane stavIne te gavAkSamAM beThe. evAmAM koI yakSiNI tyAM AvI, ane jinezvarane praNAma karIne pAchA vaLatAM teNe te rAjAne je. eTale ratipati samAna tenA rUpane joIne mehavaza P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. thaI madanAtura thayelI teNe rAjAne kahyuM ke -"he suMdara purUSa! mArI sAthe tuM paMcavidha viSayasukha bhegava, huM tane manavAMchita ApIza. tuM satvara mArA vimAnamAM AvIne besa, nahiM to huM tane atyaMta duHkha daIza ane tAre maraNanA saMkaTamAM paDavuM paDaze."te sAMbhaLIne rAjAe vicAra karyo ke -"aho ! jenAthI huM DarIne dUra bhAge, teja AgaLa AvIne ubhuM rahyuM." ema ciMtavIne te be ke - aho ! devI ! mAre paranArIno niyama che, tethI mArAthI tArI IcchA pUrNa thaI zake tema nathI. paraMtu abrahmanA sevanathI thatuM aniSTa phaLa sAMbhaLa- " SaMDhatvamiMdriyacchedaM, vIkSyAbrahmaphalaM sudhiiH| bhavetsvadArasaMtuSTo'-nyadArAn vA vivarjayet" / "SaDhatva ane indriyacheda-e abrahmanA phaLane joIne sujJa jane paradArAthI virakta thaI svadArasaMtuSTa thavuM." he devI! mAre paradArAne tyAga che tethI tAre anucita vacana na bolavuM. vaLI tuM deva ane huM manuSya-e saMga paNa kema ghaTe?" A pramANenAM vacane sAMbhaLI tene nizcaya jANune devI tenA para kupita thaI, tethI nAgaNanA rUpe te rAjAne DezI ane samudranA madhyamAM AvelA koI dviIpamAM eka kuvAnI aMdara tene mUkI dIdho. pachI te adazya thaI gaI. kRpamAM paDatAM te zIlanA prabhAvathI ane kUpanA vAyuthI nirviSa thaye. kSaNavAramAM sAvadhAna thatAM teNe potAne kUpamAM paDelo che. teNe manamAM vicAra karyo ke -je mArUM zIla akhaMDita che, te mAruM kaMI paNa gayuM nathI. A badhe mArA pUrvakRta karmane ja prabhAva che." evAmAM tyAM phUpamAM eka dvAra tenA jovAmAM AvyuM, eTale tene ughADIne te aMdara peThe. AgaLa cAlatAM eka AvAsa tenA jevAmAM AvyuM. temAM nATaka thatuM joyuM ane tyAM caMcaLa kuMDaLa tathA anya AbharaNethI vibhUSita ane siMhAsana para beThela eka deva tenA jevAmAM AvyuM. eTale rAjA tenI pAse jaI tene page paDyo. deve pUchayuM ke-"tuM ahIM zI rIte AvyuM?" eTale rAjAe badhe P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdararAjAnI kathA. pitAne vRttAMta nivedana karyo. te sAMbhaLIne deva saMtuSTa thaIne bolyA ke:-"ahe! tuM dhanya che, ke jene AvA prakArano daDha niyama che. saMkaTamAM paNa jenI AvI pratijJA che. huM tArA satvathI saMtuSTa thayo chuM. he vatsa! vara mAga." rAja bolyA ke -"he svAmin ! mArA strI putro kyAM che? ane te mane kyAre maLaze?" deve kahyuM ke tane tArUM kuTuMba maLaze ane zILanA prabhAvathI tane rAjyanI paNa prApti thaze. A ciMtAmaNi ratna tuM grahaNa kara. enA prabhAvathI tArA abhiSTanI siddhi thaze." e pramANe kahI ciMtAmaNi ratna ApIne devatAe tene pelA AdinAthanA caityamAM mUkyA. pachI suMdararAjA muditapaNe Amatemabhamato zrIpuranagaranI najIkanA upavanamAM AvyuM ane eka AmravRkSa nIce visAmo khAvA beTho. pachI te AmravRkSanAM phaLothI teNe potAnI kSudhAne dUra karI. tyAM tene mArganA zramathI nidrA AvatAM te uMghI gaye. evAmAM te nagarano aputrI rAjA maraNa pAme, eTale rAjalekee hastI, azva, cAmara, chatra ane kuMbha-e pAMca divyapaMca zabdanA ninAdathI saMyukata AgaLa karyo. bhamatAM bhamatAM te jyAM AmratarU nIce suMdararAjA sute che tyAM AvyA, eTale ave haSArava karyo, hAthIe garjanA karI, rAjAnA mastaka para kuMbhanuM jaLa paDayuM, chatra tenA mastaka para sthira rahyuM ane baMne cAmara vIMjAvA lAgyA. pachI hAthIe temane suMDhavaDe upADI potAnI pITha upara besADyA. hAthI para besIne divya veSa dhAraNa karI mahotsavapUrvaka teNe nagaramAM praveza karyo. maMtrI vigere sarva namyA, tyAM bhAgyane udaya thavAthI te rAjya karavA lAgyA. akhaMDa zILanA prabhAvathI anAma sAmaMte paNa tenI pAse nagna thaI gayA. ekadA pradhAnee maLIne temane eka rasI sAthe pANigrahaNa karavA mATe bahu kahyuM, chatAM pitAnI priyatamAnA vigajanya duHkhathI rAjAe te vAta kabula na karI. ' : have anya viyukta thayelA rAjAnA te baMne kumAre bhamatAM 15 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. bhamatAM tyAM zrIpuranagaramAM ja AvIne ArakSakanI pAse nokarIe rahyA. ekadA bhavitavyatA mege pele semadeva sArthavAha paNa vepArane mATe teja nagaramAM AvyuM ane nagaranI bahAra teNe AvAsa karyo. pachI kaMIka zreSTha bheTa laIne sArthavAha rAjA pAse AvI rAtre pitAnI rakSAne mATe sIpAIonI mAgaNI karI, eTale rAjAe keTavALane hukama karyo. keTavALe pelA baMne kumAreneja tyAM cekI karavA mekalyA. rAtre beThA beThA teo paraspara vArtAlApa karatA hatA. te prasaMge vinedane mATe laghu bhrAtAe vRddha bhrAtAne pUchayuM ke- ApaNA pitA kayAM gayA haze? ane mAtA paNa kayAM gaI haze?" eTale jyeSTha baMdhu belyo ke ApaNe kAMI samajI zaktA nathI ke teo kyAM gayA ane temane samAgama ApaNane kyAre thaze?" ema paraspara vAta karatAM potAnA rAjyAdikane vRttAMta teo kahevA lAgyA. te vakhate tyAM najIkamAM rahelI ane sArthavAhanI sAthe AvelI madanavallabhA rANuMe te sarva sAMbhaLyuM. duHkhane lIdhe te prAya: jAgatI hatI, eTale mULathI aMta paryata te vRttAMta sAMbha- LIne sneha ane zekathI viaLa thaI te tyAM AvI ane baMne putrone gaLe vaLagIne atyaMta rUdana karavA lAgI. te bolI ke:-"he vatsa! maMda bhAgyavALI evI mane tame bahu kALe maLyA." A hakIkta sAMbhaLIne sArthapatie kupita thaI baLAtkArathI rANIne dUra karI ane te baMne kumArane pakaDIne prabhAte rAjAnI pAse raju karI upAlaMbhapUrvaka kahyuM ke:-"he svAmin ! keTavALe amArA mANasane chetaranAra A cokIdAra te bahu sArA mekalyA!" eTale rAjAe keTavALane pUchyuM ke -"A cekIdAra keNa che?" teNe kahyuM ke he svAmin ! huM oLakhatA nathI, keTalAka vakhatathI e AvyA che ane mAre ghera rahIne nokarI kare che." rAjA temane sArI rIte oLakhIne mAMcita thaye, tathApi bahuja gaMbhIratAthI AkAragopana karIne AkSepapUrvaka rAjAe temane kahyuM ke -are ! tame zuM karyuM? teo mina rahyA, eTale rAjAe uThIne temane AliMgana karyuM. teo paNa pi P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 suMdararAjAnI kathA. tAnA pitAnA caraNamAM paDyA. pachI jyeSTha putra che ke - he devA Aja rAtre huM bhAInI AgaLa mAruM caritra kahetuM hatuM, evAmAM keI strI sArthamAMthI satvara amArI pAse AvIne belI ke tame mArA putra che." ema kahI te amAre gaLe vaLagIne baheja ravA lAgI. te sivAya huM vadhAre jANatA nathI." pachI rAjAe sArthezane kahyuM ke -"he sArtheza! sAcuM bela, te strI keNa che?"eTale sAthe be ke -"huM tene pRthvIpurathI lAvyo chuM, te mAruM gRhakArya kare che, paraMtu te satI che, satItvapaNuthI tenuM kuLa nirmaLa che ema samajI zakAya che. pachI rAjAe pradhAnane mokalyA ane baLAtkAra na karatAM te strIne samajAvIne lAvavI" ema bhalAmaNa karI. teNe jaIne tene belAvI, paNa teNe sanmukha paNa na joyuM. eTale pradhAne pAchA AvIne rAjAne kahyuM ke te to AvatI nathI ane belatI paNa nathI." pachI rAjA tarata ravADInA miSathI bahAra jaI pAchA vaLI sArthamAM sArthezanA AvAsamAM AvyuM. tyAM bhadrAsana para besatAMja te rANuM rAjAnA jovAmAM AvI. taMbunA eka bhAgamAM beThelI, malIna, dIna, atyaMta durbaLa, malina vastravALI, AbhUSaNa ke zebhA vinAnI ane te divase te putraviyeganA duHkhathI vadhAre du:khita thayelI-evI sthitimAM madanavallabhAne joIne lajajAthI nIcuM sukha karIne beThelI tene rAjAe A pramANe kahyuM ke:-"he madane ! he devI! zuM tuM mane oLakhatI nathI?" eTale te patinA caraNamAM cakSu sthira karI harSita thaIne ubhI thaI. tethI sAthe bhayabhIta thaIne tenA caraNamAM paDI tene khamAvI. eTale tenA para kupita thayelA rAjA pAse rANIe tene abhayadAna ane pAvyuM. pachI rAjA tene suMdara vastrathI vibhUSita karI, vAjItranA nighaSapUrvaka hAthInA skaMdha para besADI, rAjacinhathI aMcita (yukta) karIne navapariNIta strInI jema purastrIothI nirIkSaNa karAtA svamaMdira tarapha cAlyo. kIrsipAla ane mahIpAla-bane putre, rAjA tathA rANuM e badhuM kuTuMba ekaThuM maLyuM. sAthe maLatAM ane pita P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.. Jun Gun Aaradhak Trust Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~~~~~ ~~ ~ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. - ~ ~ ~~~ pitAnA duHkhanA vRttAMta ane prottara karatAM ghaNuM duHkha anubhaveluM hevAthI temane je sukha thayuM te sarvajJaja jANuM zake. zIla ane savanA prabhAvathI rAjya prApta thayuM ane samagra kuTuMba maLyuM, temaja bIjA dezanA rAjAo paNa zIlanA prabhAvathI tenA vazavatI thayA. - have dhArApuramAM maMtrI rAjAnI pAdukA siMhAsana para sthApIne prathama pramANe rAjya calAvatA hatA. evAmAM potAnA svamIne vRttAMta jANIne amAtye eka vijJapti patrikA lakhI pitAnA mANasane zrIpura mokalyuM. teNe satvara jaIne dvArapALanI anujJA meLavI rAjAne namaskAra karI tenA caraNanI pAse vijJapripatrikA raju karI. pachI rAjAnA AdezathI te patrikA ughADIne amAtya vAM. cavA lAgyuM. temAM nIce pramANe lakhyuM hatuM - "svastizrI zrIpura nagare potAnA pratApathI baliSTha zatru rAjAone dabAvanAra mahArAjAdhirAja zrI suMdara mahAprabhunA caraNakamaLane dhArApurathI AdezakAraka subuddhi maMtrI utkaMThApUrvaka namana karIne vijJapti kare che ke ApanA caraNayugalanA rajakaNanA prabhAvathI ahIM zAMti che. aparaMca he svAmin ! samasta dezajane ApanA caraNanA darzanane Iche che; mATe kRpA karIne Apa satvara ahIM padhAre. have vilaMba karazo nahi." ( A pramANe sAMbhaLI lokeAnI prIti ane maMtrinI bhakti jA ne ane potAnA pUrvabhakta rAjyanuM smaraNa karIne prasanna thaI rAjA che ke:-"aho! je uttama hoya che, te kadi paNa pitAnI prakRtine tajatA nathI. kahyuM che ke - tapta punarA punaH lava tavaLe, ghRSTaM ghRSTaM punarapi punazcaMdanaM cArUgaMdham / fjIrijhanA punA vAvavAnaku, - prANAMte'pi prakRtivikRtirjAyate nottamAnAm " // jema kAMcanane vAraMvAra tapAvatAM chatAM tene vANuM vadhAre manetara thAya che, caMdanane vAraMvAra ghasatAM chatAM tenI sugaMdhamAM vadhAre Ac. Guntatrasuri MS. TAN hak TUSE Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che suMdara rAjAnI kathA. che ? thAya che ane IkSudaMDane punaH punaH chedatAM tenA svAdamAM ulaTI madhuratA vadhe che; tema uttama janone svabhAva kharekhara ! prANute paNa vikRta thatuM nathI." pachI jayeSTha putrane tyAM rAjya para sthApIne samasta rAjavargane tenI bhalAmaNa karI nagarajano pAse vidAyagirI mAgI laghu putra ane patnI sahita tathA ghaNuM parivAra yukta avicchinna prayANavaDe suMdara rAjA dhArApura samipe AvyuM eTale maMtrI, sAmaMta ane nagarajanoe pravezamahotsava karyo. suMdararAjA mUkI dIdhela rAjya pAchuM svIkArIne rAjya karavA lAgyA ane sarva jane mudita thaIne te rAjAne sevavA lAgyA. ekadA bAhya udhAnamAM jJAnI munine AvelA jANIne suMdara rAjAe tyAM AvI temane namaskAra karIne dharmadezanA sAMbhaLI. pachI rAjAe potAne pUrva bhava pUcho, eTale munie jJAnathI jANIne kahyuM ke:-"he rAjan ! pUrvabhavamAM caMpAnagarImAM tuM zaMkha nAme vyavahArI hate. tArI zrImatI nAmanI strI hatI. sadagurUnA vegathI tarUNAvasthAmAM tuM caityamAM jinaarcana ane dinAdikane dAna ApatAM agaNya puNya upArjana karatA hatA, paraMtu vRddhapaNAmAM te sarve puNyakArya tajI dIdhuM. tyAMthI maraNa pAmIne tame rAjA rANuM thayA cho. pUrvabhave karelA puNyathI prathama tame rAjyazrI pAmyA ane pachI puNyakArya choDI dIdhela havAthI du:khI thayA. paraMtu tame du:khI avasthAmAM paNa akhaMDa zIla pALyuM, tenA prabhAvathI Aja janmamAM puna: rAjyasukha pAmyA " A pramANe sAMbhaLIne saMvegaraMgathI taragita thaI temaNe pitAne karavA egya dhama kRtya sAMbhaLIne aNuvratA grahaNa karyA. muni vihAra karI gayA. pachI rAjA aneka jinabhuvane karAvI, temAM jinapratimAo sthApIne vidhipUrvaka temanI carcA karavA lAgyuM. dayAthI AdracittavALo, satyamAM Asakata, paradravyathI vimukha, suzIla, saMteSI ane paropakAramAM tatpara-e te rAjA rANInI sAthe akhaMDita gRhastha dharma pALI prAMte zubha dhyAnathI tu mAM ja hatA, paraMtu rAjI thayA che P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara mRtyu pAmIne svarge gaye. A suMdara rAjAnuM caritra sAMbhaLIne bhavyajanee akhaMDa brahmavrata pALavuM. iti suMdararAjAnI kathA. have pAMcamuM Agruvrata-parigraha parimANa jANavuM. tenA paNa pAMca aticAra vajevA gya che. te A pramANe-dhana dhAnyanA, dvipadane catuSpadanA, kSetra ane vastu (gharavakarI) nA, sAmAnya dhAtuonA ane hiraNya (rU5) tathA suvarNanA parimANane atikama karavAthI pAMca aticAra lAge che. parigrahanA parimANane gurU pAse niyama kare, ane lebhano tyAga kare. kahyuM che ke - dhanahIna purUSa se rUpIA Icche che, sevALa hajArane cAhe che, hajAravALo lakSa cAhe che, lakSavALa karoDane Icche che, keTIzvara gRhastha rAjyane I che che, rAjA cakavatIpaNAne I che ke, cakravatI devapaNane I che che ane deva iMdrapaNAne Icche che. mATe koI paNa rIte lobhane nivAra joIe." lebhI jano kaI rIte sukha ke saMteSa pAmI zakatA nathI. kahyuM che ke - jema iMdhanathI agni ane jaLathI samudra tRpta thato nathI tema lobhI purUSa bahu dhanathI paNa saMtuSTa thato nathI. te ema paNa nathI mAnato ke-samagra vaibhavane mUkIne AtmA ekale parabhavamAM cAlyA jAya che, to huM vRthA bahu pApa zA mATe karUM? kaluSatAne utpanna karatuM, jaDa (jaLa)paNane vadhAratuM, dharmavRkSanuM umUlana karatuM, nIti kRpA ane kSamArUpa kamalinIne plAna banAvatuM, lobha , samudrane vadhAratuM, mayadArUpa taTane pADI nAMkhatuM ane zubhabhAvarUpa haMsane hAMkI kahADatuM evuM paribraharUpa nadInuM pUra vRddhi pAmyuM satuM zuM zuM kaleza utpanna karatuM nathI?" A vratapara dhanasAranuM daSTAMta che te nIce pramANe - dhanasAra zreSTinuM daSTAMta. Aja bharatakSetramAM vizvavikhyAta ane mahAmane hara-evI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na dhanasAra kathA. 119 atharA nAme nagarI che. tyAM dhanasAra nAme vyavahArI rahetA hatA. tenI pAse chAsaTha keTI dravya hatuM. temAM bAvIza keTi jamInamAM, bAvIza keTi vyavahAramAM ane bAvIza keTi dezAMtaranA vyApAramAM goThavI dhanAdhipatyane pALato te vyApAra karato hate. ATaluM dravya chatAM paNa te atRpta hevAthI kayAMya paNa zAMti pAmate nahotuM. te koIne paNa vizvAsa karatA nahi, svalpa dhana paNa bhegavate nahi, dInAdikane a5 dAna paNa karatA nahIM, lavaNasamudranA jaLanI jema tenuM dhana agya hatuM. yAcaka ghare AvatAM tenuM mastaka dukhavA AvatuM ane tenI yAcanA sAMbhaLatAM tenuM hRdaya baLI jatuM hatuM. bhikSukAdine bhikSA ApatA gharanA mANasane joIne tene mUccha AvI jatI ane tarata te tema karatAM aTakAvatA hatA. dAnanI vAta te dUra raho, paNa sarasa anna ane dhRtAdika paNa te khAte nahi. dAna ApatA pADezIne paNa te joI zako nahi. devAdi dharmakAryamAM koI tene preraNa kare, te te dAMta meLavI niceSTa thaIne besI rahe. vadhAre zuM kahevuM? gharanA mANase paNa te bahAra jAya tyAreja bhajana karatA hatA. kahyuM che ke -"dAna zabdamAMthI udAra purUSAe prathamAkSara (dA) laI letAM jANe enI spardhAthIja hoya tema kRpaNujanee () akSara pakaDI rAkhe che." kRpaNapaNathI lekee tenuM mahAkRpaNa evuM nAma pADayuM. keIvAra te tuccha tela, tuvara ane vAlathI bhojana karate ane koIvAra garama te koivAra kehI gayeluM jamato hato. ema karatAM tene keTalAka kALa vyatIta tha. eka divase jamIna khodIne ekAMtamAM besI te potAnuM nidhAna jue che, tevAmAM tyAM aMgArA (koyalA) jevAmAM AvyA, eTale te zaMkita thaIne bIjA paNa badhA dATelAM nidhAna jevA lAgyo. te tyAM paNuM maMDA, sarpa ane vIMchI vigere joIne hadaya kUTIne te jamInapara paDyuM, ane atyaMta duHkhita thaIne vilApa karavA lAgyA. tevAmAM tenA samudramAM gayelA vahANe bhAMgavAnA samAcAra keIe AvIne tene kahyA, te sAthe pagaraste gayelA zakaTa luMTAvAnA sama P.P.AC. Guniatnast? M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. cAra maLyA. eTale jaLa ane sthaLamAM raheluM tenuM badhuM dhana naSTa thayuM, ane bAkI rahelamAMthI keTaluMka vaNiputro (vANotare) hajAma karI gayA. eTale vAraMvAra dhanane saMbhArate te sarvatra zUnya citte bhamavA lAgyA. kahyuM che ke - " dAnaM bhogo nAza-stisro gatayo bhavaMti vittasya / yo na dadAti na bhuMkte, tasya tRtIyA gatirbhavati" // dAna, bhega ane nAza-dhananI e traNa gati che. temAM je dAna detuM nathI ane bhega bhegavato nathI tenA dhananI trIjI gati (nAza) thAya che." temaja vaLI: vATikA saMvata dhAnya, pakSi#AvataM madhu ! 4pa vaMttitA DhakSI-revopamukyate" | "kIDIonuM saMcita kareluM dhAnya, makSikAonuM saMcita kareluM madha ane kRponI saMcita karelI lakSmIne bIjA janaja upabhega kare che te pote upabhega laI zakatA nathI." - dhanasAre vicAra karyo ke -"have mAre zuM karavuM ? nagaramAM mahApaNa evuM mAruM nAma paDI gayuM che. ane have nidhanapaNamAM te nagaramAM hAsyAspada thAuM tema che, mATe hajI paNa jo huM samudramAge vyApArArthe jAuM, te mane sAre lAbha thavA saMbhava che." Ama vicArI meya, parigha, gAya ane telanIya--e cAre jAtanA dazalAkha rUpIAnA kariyANA kharIda karIne sAthe laI nAvamAM besI dhAnya, dhRta, bhojya, jaLa ane Idhanayukta nAvika lokonI sAthe samudramA teNe prayANa karyuM. tyAM paNa durbhAgyavazAt thaDe dUra jatAM amAt AkAzamAM varasAda caDI AvyuM, pracaMDa mahAvAyu pragaTa thayA ane bhayaMkara vIjaLI thavA lAgI; eTale samudra te pita (nava) ne uchALavA lAgyuM, ane nAvike pairya mUkI didhuM. - zaraNyarahita leke kiMkartavyatA-mUDha thaI gayA, keIka 1 mApIne vecAya, 2 kApIne vecAya, 8 gaNIne vecAya, 4 taLIne vecAya. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanasAranI kathA. 121 jaLamAM jhuMpApAta devA lAgyA ane keI devatAne saMbhAravA lAgyA, kaI gharanA mANasane saMbhAravA lAgyA, keI nIce besI rahyA, koI "mane bacAvo, bacAva" ema bolavA lAgyA, keI mukha phADIne besI rahyA. evAmAM vahANanA zata khaMDa thaI gayA. vahANa bhagna thatAM dhanasArane eka pATIyuM maLavAthI te samudranAM taraMgathI ghasaDAIne bahAra nIkaLe. pachI dInapaNe aTavImAM bhramaNa karatAM te vicAravA lAgyuM ke -aho ! mArUM te dhana kyAM? parivAra kyAM ? AkaDAnA tulane pavana laI jAya tema daiva mane kyAM laI AvyuM ? aho! mane dhikkAra thAo ke meM bahu dhanane mAtra saMcaya karyo, bhagavyuM nahi ane dharmamAM paNa vAparyuM nahi, tema paropakAra paNa karyo nahi." A pramANe bhAvanA bhAvatAM bhAvatAM ane Amatema bhamatAM tatkALa utpanna thayela kevaLajJAnathI dedIpyamAna evA eka munIzvarane teNe joyA. temanA mahimAthI Avela devoe racela suvarNakamaLa para birAjamAna evA te munIzvarane namaskAra karIne dhanasAra temanI pAse beThe. pachI temaNe kahela dharma sAMbhaLI avasara meLavIne teNe kevaLI bhagavaMtane pUchayuM ke:- he bhagavan! huM kRpaNa ane nidhana kema thayA?" kevaLI bolyA ke -"he bhavya ! sAMbhaLa:- dhAtakIkhaMDanA bharatakSetramAM koI dhanADhya zeThane be putra hatA. tenA pitA maraNa pAmyuM, eTale jayeSTha baMdhu gRhane netA thayA. te gabhIra, sarala, sArA AzayavALa, dAtA ane sAre bhAvika hatA, ane laghu bhrAtA kRpaNa ane lobhI hate. jyeSTha jyAre dInAdikane dIne Apato, tyAre kaniSTha tenI upara dveSa karato hato, ane dAna karatAM tene baLAtkArathI aTakAvatuM hatuM, paNuM yeSTha virAma pAmatA nahi eTale kaniSTha tenAthI bhAga vaheMcIne jude thaye. jayeSTha baMdhunA lakSmI dAna detAM paccane poSaNa maLavAthI vRddhi pAmI ane dAna na ApavAthI kaniSTha ulaTo daridrI thaye kahyuM che ke:-"kUpa, ArAma * P.P. AC. Gunratnasuri.M.S. " " Jun Gun Aaradhak Trust Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 pALIne sepha sAdhu A badhuM huM le zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara ane gavAdinI saMpatti jema ApavAthI vadhe che, tema dAna ApatAM lakSamI kSINa thatI nathI paNa ulaTI adhika vadhe che. sArA sthAnamAM rAkhela thApaNanI jema lakSmI dAtArano punaH punaH Azraya le che; paraMtu baMdhanathI jANe bhaya pAmIne nIkaLI hoya tema te kRpaNanI pAse punaH AvatI nathI." pachI kaniSTha baMdhue matsarathI rAjAnI AgaLa joi baMdhanuM kaMIka alIka (baTuM) prakAzIne tenuM badhuM luMTAvI lIdhuM. AthI vairAgya pAmI cha baMdhu susAdhu pAse pravajyA laI ane te niraticAra pALIne sadharmadevalokamAM pravara devatA thaye. laghu bhrAtA lekamAM niMdA pAmavAthI ajJAna tapa karI maraNa pAmIne asura thaye, tuM asunimAMthI nIkaLIne ahIM jama pAmyA ane jayeSTa baMdhu saidharmadevalethI cavIne tAmraliprinagarImAM mahAzreNIne putra thaye. gya avasare te yativrata svIkArI kevaLajJAna pAmIne vicare che- te huM poteja chuM. je dAnane dveSathI te aMtarAya karyo, te karmanA vipAkathI tane kRpaNutva prApta thayuM, ane beTI cADI karIne jyeSTha baMdhunI samRddhi te luMTAvI dIdhI, tenA vipAkathI tArUM sarva dhana naSTa thayuM. have te duSkRtyanI gahaNa karIne je dhana prApta thAya, tenI mUcho tajI supAtre ApavA mAMDa. kahyuM che ke je Ape che ane bhagave che-teja dhanikanuM dhana che; zeSa kazuM jANe che ke kyAM ane kene kAma Avaze ? zarIrane gepavI rAkhanAra5ra mRtyu ane dhanane gopavI rAkhanArapara vasudhA-jArathI thayelA putranA vatsala svapatine joI duzcAriNe strI hase tema hase che. dhanane bhegavatAM A bhavamAM tenI saphaLatA thAya ane dAna ApatAM parabhava sudhare, paNa he baMdhu! bhagavyA vinA ane dAna ApyA vinA manuSyane dhana prApta thayAne guNaze? te kahe. anitya, asthira ane asAra lakSamI-je dAnamAM apAya ane bhegavAya-teja saphaLa che, kAraNa ke capaLa strInI jema lakSamI keAInA ghare paNa sthiti karatI nathI. dAna pAMca prakAre che. kahyuM che ke - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' dhanasAranI kathA.. 123 " abhayaM supattadANaM, aNukaMpA uciya kittidANaM ca / dohaNavi murako bhaNio, tinivi bhogAiyA viti" // abhaya, supAtra, anukaMpA, ucita ane kIrtie pAMca prakAre dAna kahela che. temAM prathamanAM be dAna mokSanAM nimitta che ane pAchalAM traNa dAna aihika bhegAdikanAM nimitta che." je purUSa potAnI lakSmIne puNyamAM vApare che tene te vAraMvAra cAhe che, buddhi tene zodhe che, kIrti tene joyA kare che, prIti tenuM cuMbana kare che, sebhAgya tenI sevA kare che, Aregya tene AliMgana kare che, kalyANa tenI sanmukha Ave che, svargane upaga tene vare che, ane mukti tene vAMche che. jo ke dAna te game tene ApavuM ja, paNa je supAtre dAna ApavAmAM Ave te dAtA zAlibhadranI jema sadA abhISTa vastu pAme che. pAtrAbhAve jyAM tyAM ApatAM paNa kuberanI jema gaI lakSmI pAchI Ave che. te sAMbhaLIne dhanasAre pUchayuM ke:-"he bhagavan ! e kubera ke? ane te lakSmI kema pA ?" ema pUchatAM muni bolyA ke-"he bhadra ! sAMbhaLa- lakSamIthI vizALa evA vizAlapuramAM guNahatha rAjA rAjya karato hato. tyAM kuberanA je dhanavAna kubera nAme vyavahArI rahetuM hatuM. samRddhimAna evo te puSpamALA, caMdana, vanitAnA vilAsa, gIta, gAnAdika tathA vastrAbharaNAdikathI sukha bhegavate hate. ekadA divya rUpavALI ane zreSTha veSathI vibhUSita evI lakSmIdevI rAtre tenA ghare AvIne sutelA evA tene kahevA lAgI ke:-"aho! tuM jAge che ke nidrAmAM che?" ema sAMbhaLI tarata sasa mathI uThIne te be ke -"he mAta! huM jAgrata chuM, tame koNa che? te bolI ke -"huM lakSmI chuM. bhAgyathIja mArUM Agamana ane sthiti thAya che. have tAruM bhAgya kSINa thayuM che, mATe tAre gharethI huM cAlI jaIza." A pramANe sAMbhaLI tAtkAlika buddhivALe te be ke -je ema hoya, te sAta divasa rahe, pachI jaje. eTale te vAta kabula karIne lakSamIdevI adazya thaI gaI. tyAra pachI te P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. kubere prabhAte jamInamAM dATeluM dhana badhuM bahAra kaDhAvyuM. gharanAM mANasanAM samasta AbharaNe, vAsaNe ane vastro bhegAM karIne eka meTe Dhagalo karAvyuM, ane pachI nagaramAM ulleSaNa karAvI ke - anAtha, duHsthita, ane duHkhita mANase badhA Ave, temane huM Icchita dAna ApavA dhAruM chuM." A pramANenI uddaghASaNa sAMbhaLIne je je duHkhI jane AvyA tene teNe puSkaLa dAna ApyuM. sarvajJabhavanamAM pUjA snAtra-matsAdika karAvyA, susAdhuone vastra ane annadAna ApyuM, aneka jJAnepakaraNAdi karAvyA tathA sAdhamivAtsalyadaka aneka dharmakRtya karyo. A pramANe sAta divasamAM teNe puSkaLa dhanane vyaya karyo, mAtra bhejana jeTaluM ja dravya bAkI rAkhyuM. sAtame divase rAtre te eka jIrNa mAMcApara nizcita thaIne suI gaye. evAmAM lahamIdevI tyAM AvI vilakSa thaIne bolI ke - aho kubera! jAge che ke nahi?" kubera belyo nahi, eTale lakSamI belI ke -"kema mane uttara ApatuM nathI ?' ema kahI hAtha vaDe tene halAvyuM, eTale saMbhrAMtanI jema te uThyA ane be ke: he mAta ! Apa padhAryA che evI mane khabara nahotI, kSamA karaje, dhanane abhAva hovAthI nizcita thavAne lIdhe Aje mane sukhanidrA AvI gaI hatI." lakSmI bolI ke -"have tAre gharethI javAne samartha nathI, kemake te dAnapAzathI mane sapta rIte bAMdhI lIdhI che. kubera bolyo ke - "koNa koIne baMdhana karI zake tema che? tamAre javuM hoya to khuzIthI jAo." devI bolI ke - "he bhadra! mArAthI svecchAe gamana kayAM thaI zake che? sAMbhaLa'bho lokA mama dUSaNaM kathamidaM saMcAritaM bhUtale, sotsekA kSaNikA ca nighRNatarA lakSmIriti svairinnii| naivAhaM capalA na cApi kulaTA no vA guNadveSiNI, puNyenaiva bhavAbhyahaM sthiratarA yuktaM ca tasyArjanam" // he leke ! lakSmI abhimAnI, kSaNika, atyaMta nirdaya ane P.P.AC. Gunratnasuri M.S. - Jun Gun Aaradhak Trust Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanasAranI kathA. * 125 ane sveriNI (kulaTA) che evuM mAruM duSaNa tame bhUtaLapara kema prasAruM che ! huM capalA, kulaTA ke guNaaSiNa nathI, huM te puNyathIja atyaMta sthira thaI zakuM tema chuM; mATe tamAre mArI sthiti karavI hoya te puNya upArjana karavuM ucita che." hakubera! huM te puNyane vaza chuM, te puNya karyo, tethI huM tAre tyAM sthira thaI chuM.' zreNI saMtuSTa thaIne bolyo ke:-"he mAta! tyAre tame mAre ghare pAchA zI rIte Avazo?" lakSmI belI ke he bhadra! sAMbhaLa-nagaranI bahAra pUrva bAjunA daravAjA AgaLa sarovara upara zrIdevInAM bhavanamAM je avadhuta veze rahela mANasa hoya tene nimaMtrI, bhejana karAvIne madhya oraDAmAM laI jaI tADana karaje, eTale te suvarNa purUSa thaI jaze." pachI prabhAte devInA AdezathI te pramANe karatAM te suvarNa purUSa thaI gayo. tene khaMDita karatAM paNa te pAcho akSayaja thaI jato. puNyaprabhAvathI kubera e rIte atyaMta sukhI thayela ekadA tenI pADozamAM rahenArA kaI hajAmane te vyatikaranI khabara paDI, eTale teNe vicAra karyo ke -aho! A vyavahArIyAenA gharamAM lakSamI AvI ja rIte vadhatI haze, mATe huM paNa tema karUM." ema vicArI ekadA teNe devamaMdiramAM rahelA koI tevA narane joI nimaMtrI, ghera lAvI, bhojana karAvIne lAkaDIvaDe masta kamAM tADana karyuM. te prahArathI pelo purUSa pokAra karavA lAgyo; eTale pikAra sAMbhaLIne Ayudha sahita keTavALa tyAM AvyuM ane hajAmane bAMdhI rAjAnI pAse khaDo karyo. rAjAe vRttAMta pUcha ke:-"are! satya bola." eTale teNe badhe vRttAMta kahI saMbhalAvyo ke -"he svAmina! kuberavyavahArInA ghare suvarNapurUSa thaye, te jANIne meM paNa tema karyuM, paraMtu mane tevuM phaLa na thayuM." eTale rAjAe ketukathI kuberavyavahArIne bolAvIne pUchyuM, teNe mULathI mAMDIne badho vRttAMta kahI saMbhaLAvyo, eTale rAjA saMtuSTa thaIne bolyo ke:-"aho ! huM dhanya chuM, ke jenA nagaramAM AvA dAtAra, puNyavaMta ane satyavAdI purUSe vase che.' ema kahIne rA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazu vaLIne vAlA anya viSama gaye 126 zrI pArzvanAtha caritrabhASAMtara , jAe kuberane satkAra karyo ane hajAmane paNa mukta karyo, eTale te baMne svasthAne gayA. tyAra pachI kubera vizeSa dharmakRtyamAM tatpara thaye, ane prAMte te puNya karavAthI svarge gaye." - A pramANe kevaLI bhagavaMte kaheluM draSTAMta sAMbhaLI dhanasAra saMvega pAmIne bolya:-"he pra! je ema hoya te mATe atyArathI parigrahane niyama thAo. have pachI huM je upArjana karIza temAMthI ardha dharmakAryamAM vAparIza ane keIne paNa doSa grahaNa karIza nahIM." A pramANe dhanasAre jinaprabhuta gRhastha dharmanA bIjA paNa keTalAka niyama lIdhA ane pUrva bhavamAM jene aparAdha kare evA te kevaLIne vAraMvAra khamAvyA. pachI bhavyajanene pratibaMdha ApatA kevaLI bhagavaMta anyatra vihAra karI gayA, ane te zreNI paNuM paribhramaNa karatA tAmralipti nagarIe gaye. tyAM vyaMtaranA prAsAdamAM kAryotsargI rahyo, eTale vyaMtare kupita thaIne tene ati bhISaNa upasargo karyA. sUryodayaparyata teNe upasarga karavA cAlu rAkhyA, paNa merU samAna dhIra ane niSpakaMpa e te leza paNa caLAyamAna na thayuM. tene daDha Ideva saMtuSTa thaIne be ke - he mahAbhAga! tane dhanya che, tArA mAtapitA paNa dhanya che, ke gRhastha chatAM tArI AvI daDha mati che, huM tArA sAhasathI saMtuSTa thayo chuM, mATe kaMIka vara mAga." A pramANe sAMbhaLIne dhyAnastha evA teNe uttara na Ape. eTale deva bolyo ke -"he bhadra! je ke tuM IcachArahita che, tathApi tuM mArA kahevAthI mathurAmAM tAre ghare jA, pUrvavata tuM mahaddhika thaIza." ema kahI tene khamAvIne deva adazya thaye. pachI kAyetsarga pArIne zreNIe manamAM vicAra karyo ke:-"mAre dhananuM zuM prayajana che? tathApi pUrvanA kArpazya-maLane dUra karuM." ema vicArI te mathurAmAM potAne ghera gaye. " ekadA te nidhAnanA sthAna jue che, te sarvatra pUrvavata dravya tenA jovAmAM AvyuM, ane dezAMtaramAM mekalAvela kayAmuka vigerenuM dravya paNa divase divase AvavA lAgyuM. temaja lokee je dabAvI ati P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rAja TAmAM dhanasAranI kathI. te dIdhuM hatuM te paNa pAchuM prApta thayuM. e pramANe tene pharIne paNuM - chAsaTha karoDa dravya maLyuM. "zubha bhAvathI karelAM puNya tarata phaLe che." pachI dhanasAra zreSThIe tyAM eka meTe jinaprAsAda karAvyuM. tenA para suvarNakaLaza ane dhvajAo zobhavA lAgI. teNe aneka jIrNoddhAra karAvyA ane sAdhamikavAtsalya tathA svajanene satkAra karyo, sAdhuone vastra ane annadAna ApyuM tathA sAta kSetromAM potAnuM puSkaLa dravya vAparyuM. A pramANe dhananA vyayathI teNe kIrti ane dharma upArjana karyA ane prAMte anazana karI Ayu pUrNa thatAM maraNa pAmIne saiAdharma devalokamAM arUNaprabha nAmanA vimAnamAM cAra pepamanA AyuSyavALA deva thaye. A kathA uparathI sAra e levAne che ke ati lailyatAthI prANI du:kha ane anarthanI paraMparAne pAme che, mATe manamAM ati luptapaNAnA saMkalpa paNa karavA nahi. e saMbaMdhamAM eka daSTAMta che te A pramANe - keI kApeTika bhikSAthI prApta thayela sAthe ghaDAmAM bharI pitAnA paga pAse ghaDe mUkIne eka zUnya devakuLamAM suI gaye. tyAM rAtre jAgatAM A pramANe ciMtavavA lAge - A sAthavAno vikraya karI tenA mUlyamAMthI eka bakarI laIza, tene baccAM thaze eTale tene vecIne gAya laIza, gAyane vAchaDI vAchaDA sahita vecIne bheMza laIza, ane bheMzane pADA pADI sahita vecIne eka sArI gheADI laIza. tenA divya vacherAnuM bahu dhana maLaze. te dhanathI ucca, suMdara tathA gavAkSa ane jAlikAthI mane hara e eka prAsAda (havelI) karAvIza, temAM huM nivAsa karIza, ane aneka prakAranI gharavakarI meLavIza. pachI parivAra tathA svajanane nimaMtrIne uttama vipranI eka kanyA paraNIza. tene sarva lakSaNasaMpUrNa putra thaze. bahu dhanane vyaya karIne te bALane vadhopana mahetsava karIza. pachI mArA zatamane ratha sAthe te vRddhi pAmaze. keI vAra huM bahArathI AvatAM gharanA AMgaNe rUdana karatA bALakane joIne kupita thaI huM strIne P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. carathI paga pAse eka atyaMta vikaTa paNe caraNavaDe mArIza. ema vicAratAM teNe sAcesAco pagane prahAra karyo, tethI paga pAse mUkelo bhAMgI gaye, ane sAtho badhe uDI gayo, eTale kApeTika atyaMta zauca karavA lAgyA. A daSTAMta uparathI vivekI janAe beTA saMka95 vika paNa karavA nahi. upara je pAMca aNuvrata kahyAM che e tene sthaLapaNe pALavAthI grahastha za zanaiH zivatarapha gamana kare che. eja vrato sUma vibhedathI pALatAM pAMca mahAvratarUpa thAya che. mekSiprAptinA najIkanA mArgatulya e mahAvrata pALavAthI sAdhu satvara svarga ane makSa pAme che, mATe sujJajanoe yathAzakti tenA ArAdhanAmAM prayatna kare." A pramANenI munirAjanI dezanA sAMbhaLIne bahu ja e aneka prakAranA niyame, abhigraha ane dezaviratine svIkAra karyo. kiraNavega rAjA kaeNdha, lobha, moha ane madathI rahita thaI saMvega pAmI gurUne praNAma karIne kahevA lAge ke -"he bhagavana ! saMsAranA bha yathI udvega pAmele huM pravrajyA grahaNa karavA icchuM chuM, mATe Apa ahIM mAsakalpa karavA kRpA kare." gurUe te prArthanA svIkArI eTale teNe ghare jaI maMtrIne bolAvI potAnA putrane rAjyabhAra seMpI, hajAra mANase upADe evI zibikApara ArUDha thaI, gurU pAse AvIne temanI pAse dIkSA aMgIkAra karI. pachI karmazalyane kADhavA teNe cirakALa cAritra pALyuM. jJAnathI utsarga ane apavAdamArgane jANuM temaja apUrvajJAnano abhyAsa karI anukrame te gItArtha thayA. pachI gurUnI AjJAthI ekalavihArIpaNuM svIkArIne e kadI teo AkAzagamana karatAM puSkaravaradvIpe jaI tyAM zAzvata jinane namaskAra karI hemAdri upara gayA, tyAM tIvra tapa tapatAM ane aneka parISahAne sahana karatAM te samaya vyatIta karavA lAgyA. have pele kurkaTasane jIva narakathI nIkaLIne hemAdrinI guphA mAM kALadArUNa (yama je bhayaMkara) sarpa thaye. te ghaNuM jIvanuM bhakSaNa karatA to AhArane mATe niraMtara bhamavA lAgyA. ekadA tyAM bhaTakatAM te nAge dhyAnamAM ekAgra evA kiraNaga RSine joyA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcame bhava. 129 eTale tatkALa pUrvajanmanA vairathI utpanna thayelA phedhane lIdhe rakata netra karI teNe te munine vIMTI lIdhA. viSathI bhIma evI dADhathI temane ghaNA DaMkha mAryo ane pachI te svasthAne gaye. te vakhate muni ciMtavavA lAgyA ke "aho! karma kSaya karavAmAM amAre upakArI che." ema ciMtavatAM deha atyaMta viSavaDe vyApta thaI javAthI sarva pApanI AlocanA karI samasta jaMtuone khamAvI anazana karI namaskAranuM dhyAna karatAM te maraNa pAmyA ane bAramA devalokamAM je. bUdumAvata nAmanA vimAnamAM bAvIza sAgaropamanA AyuSyavALA pravara deva thayA, tyAM divya sukha jogavatAM samaya gALavA lAgyA. kahyuM che ke -"devalokamAM devane je sukha che, tenuM jene se jIbha hoya ane so varasanuM AyuSya heya e purUSa sadA varNana karyA kare, paNa pAra na Ave." - have pelo sarSa raidradhyAnathI bahu jIvenuM bhakSaNa karate hemAdri parvata para dAvAnaLathI dagdha thaI chaThThI tamaprabhA nAmanI naraka pRthivImAM bAvIza sAgaropamanA AyuSyavALo nArakI thaye, tyAM te muzaLathI khaMDA, vaja muddorathI kUTA, kuMbhamAM pacAta, tIkSaNa karavAthI chedato, karavatathI kapAte, Dukkara ane kutarAothI bhakSaNa karAto, mahAyaMtramAM pIlAta, tapta saMsAnuM pAna karAte, lekhaMDanA rathamAM jeDAto, zilAtalapara AsphAlana karAte, agnikuMDamAM kSipta karAte, tapta dhUlimAM sthApana karAtA tathA kSetrasvabhAvajanya duHkha ane anyanyajanya mahA du:khane anubhava karato sate AyuSya nirgamana karate hate. eka kSaNabhara paNa tene sukha nahotuM. AnaMda ApavAmAM kuzaLa, bhavanA tApane haranAra, caturvidha zrI saMghanA sthApaka, suredrane pUjanIya, kalyANanA karanAra tathA saMghane harSa ApanAra evA zrI pArzvanAtha paramAtmA tamAruM kalyANa kare. / / iti zrItapAgacche zrIjagacaMdrasUripaTTaparaMparAlaMkArazrIpUjyazrIhamAvimala mUrisaMtAnIyazrIhemasomasarivijayarAjye paMDitazrIsaMghavIragaNizi- 17 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (130 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. - vyapaMDitazrIudayavIragaNiviracite zrIpArzvanAthagadyabaMdhalaghuca. trei vaturyavaMjamavargano nAma dvitIyaH sa. tRtIya nA pArtha nAmanA yakSanA svAmI, dazAvatArI ane bhuvanamAM eka sUrya samAna evA zrI pArzvajineMdrane praNAma karIne surasa kathA prabaMdhethI manahara evA tRtIya sargane huM (kartA) kahuM chuM. AjaMbudvipanA pazcima mahAvidehanA bhUSaNarUpa sugaMdhI nAmanA vijayamAM kalpavRkSa samAna dAtArothI yukata, asarAsamAna strIothI mane hara ane devamaMdirethI suzobhita evI zubhaMkarA nAme svarga purI samAna nagarI che, tyAM abhuta bhAgyanI bhUmi samAna ane sakaLa guNanA nidhAna samAna vajuvIya nAme rAjA rAjya kare che. te rAjA pitAnI kIrtithI vizvane dhavaLa karI lokone raMjana karato hato, tene badhA rAjAo namaskAra karatA hatA, teNe sarva zatruone vaza karyA hatA, tene samasta prajA sevatI hatI, tenAthI kalyANanI paraMparA vRddhi pAmatI hatI, tenA guNe dezadezamAM leka gAtA hatA ane , tenA rAjyamAM Itio (upadra) dezane parAbhava karatI nahotI. te bhUpAla ekatranI jema vistRta sAmrAjyanuM pAlana karatuM hatuM. tene bIjI lakSamI hoya evI ane lajajA, vinaya, sAdhutva tathA zILa pramukha vividha guNathI suzobhita lakSmIvatI nAmanI paTarANI hatI. kiraNaga jIva devabhavathI avIne lakSamIvatI rANunI kukSirUpa sarevaramAM haMsanI jema avataryo. garbhasthiti pUrNa thaye uttama samaye susvanithI sUcita, vasudhAnA bhUSaNarUpa ane jagatajananA nayanane AnaMdadAyaka evA putrane teNe janma Ape. eTale rAjAe tene janma mahotsava karyo ane varyApana mahetsava cAlatAM bArame divase svajanene bhejana karAvI sarva jananI samakSa tenuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThTho bhava. 131 vajanAbha nAma rAkhyuM. pachI pitAnA AnaMdanI sAthe puNyapugaLAthI vRddhi pAmatA teNe bAlyAvasthAmAM samasta kaLA o grahaNa karI. kaLAkalApathI saMpanna caMdramAnI jema - te kuvalaya" (pRthvalaya) ne AnaMdadAyaka thaI paDyo. anukrame te ujjavala vana pAmyA. tenuM addabhuta bhujAbaLa prasaravA lAgyuM. ' saMgIta, zAstra ane zAstranA vidathI tathA kAvya, kathA ane svajanagejhInA rasathI krIDA karatAM te kALakSepa karavA lAge. ekadA aMga dezane caMdrakAMta nAmano rAjA pitAnI putrI vajanAbhane ApavA mATe putrIne laIne tyAM AvyuM, eTale kumAra paNa vijayA nAmanI kanyAne tenA AgrahathI para. pachI kumAra te ramaNIya ramaNI sAthe paMcavidha viSayasukha bhegavavA lAge. anyadA kumAranA mAmAne kuberanAme putra pitAnA mAbApapara rUSTamAna thaI vajanAbhanI pAse AvIne rahyo. te kubera nAstikavAdI hovAthI kumArane dharmamAM tatpara joIne bolyo ke -"are! mugdha! A kaSTakalpanA kevI? keNe tane ema kahIne chetaryo che ke saddharmathI sadagati thAya che? e badhuM khoTuM che; mATe mana, vacana ane kAyAnA Icchita pUra, tene ISTa vastu Apa !" rAjakumAra tenuM AvuM kathana sAMbhaLIne mainapaNe vicAravA lAgyuM ke -kugraha (kadAgraha) thI grathiLa thayelA jano sAthe vivAda karatAM matibhraMza thAya che, mATe kaI jJAnI pAsethI ene bodha pamADIza."ema ciMtavIne te besI rahyA. ekadA ghaNA munionA parivArathI paravarelA lekacaMdrasUri bahAranA azokavanamAM samavasaryA. temanuM Agamana sAMbhaLIne ghaNu nagarajane temane vaMdana karavA gayA, ane kuberasahita kumAra paNa munIzvarane vaMdana karavA gayA. tyAM kumAre vidhipUrvaka zuddha bhAvathI munIzvarane vaMdana karyuM ane kumAranA uparathI kubere paNa temane praNAma karyA. pachI kumAra vigere yathAyogya sthAne beThA, eTale 1 caMdrapakSe kuvalaya eTale kamaLa. 2 baMga-baMgALa. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara sUrIzvare dharmaudyAnane sudhAsamAna dharmadezanA devAne prAraMbha karyo. te A pramANe - * "he bhavya jI! A jIva svabhAve svaccha chatAM karmamaLathI malina thaI caturgatirUpa saMsAramAM bhamatAM vividha du:kha pAme che. eTale jIva svacha-nirmaLa chatAM karmane laIne saMsAramAM bhame che ane vividha duHkhane pAme che. te karma ATha prakAranA che.jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mehanIya, nAma, gotra, Ayu ane aMtarAya. temAM jJAnanA pAMca bheda che -matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna ane kevaLajJAna. te jJAnene je Avare-AcchAdita kare te jJAnAvaraNakarma, darzanAvaraNakarma nava prakAre che-cakSudarzanAvaraNa, acakSudarzanAvaraNa, avadhidarzanAvaraNa, kevaLadarzanAvaraNa, nidrA, nidrAnidrA, pracalA, pracalApracalA ane thINuddhi-e rIte navavidha darzanAvaraNakarma. vedanIyakarma be prakAre che-sAtavedanIya ane asatAvedanIya. mehanIyakarmanA aThyAvIza bheda che te A pramANe -seLa kaSAya-krodha, mAna, mAyA ane lobha-te darekanA cAra prakAra che. saMjavalanake, pratyAkhyAnIdha, apratyAkhyAnIdha ane anaMtAnubaMdhI kedha. ema mAna, mAyA ane lebhanA paNa cAra cAra bheda hovAthI 16 thAya che. saMjavalananI sthiti eka pakSanI, pratyAkhyAnInI cAra mAsanI, apratyAkhyAnInI eka varSanI ane anaMtAnubaMdhInI janmaparyata sthiti hoya che. bIjA nava nokaSAya kahevAya che. temAM hAsyAdika cha-hAsya, rati, arati, zaka, bhaya ane jugupsA tathA traNa veda te purUSada, strIveda ane napuMsakaveda, kula nava ane traNa mehanIyane samyakatvamohanIya, mizramehanIya ane mithyAtvamehanIya-e pramANe mehanIyakarmanA aThyAvIza bheda thAya che. nAmakarma dvividha che, zubha ane azubha. (tenA uttarabheda ghaNuM thAya che.) trakama dvividhate ucagetra ane nIcatra. AyukarmanA cAra bheda-te devaAyu, manuSpaAyu, tiryaMcaAyu ane naraka Ayu. aMtarAyakarma paMcavidha-te dAnAMtarAya, lAbhAMtarAya, bhegAMtarAya, upabhegAMtarAya ne viyatirAya... P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThTho bhava. 133. - jJAnanA jANanArane temAM aMtarAya karavAthI jJAnAvaraNIya karma baMdhAya che. dharmano aMtarAya karavAthI darzanAvaraNIya karma baMdhAya che. kahyuM che ke -"sarvajJa, gurU ane saMghane pratikULa thavAthI tIvra ane anaMta saMsAra vadhAranAra darzanAvaraNIya karma baMdhAya che. anukaMpA, gurUbhakti, ane kSamAdikathI sukha (sAtA) vedanIya karma baMdhAya che ane te karatAM viparIta karavAthI duHkha (asAtA) vedanIya karma baMdhAya che. kahyuM che ke - jyAre mahodayathI tIvra ane jJAna utpanna thAya che tyAre tenA prabhAvathI kevaLa (asAtA) vedanIya karma baMdhAya che ane eneMdriyapaNuM prApta thAya che." rAga, dveSa, mahAmaha ane tIvra kaSAyathI tathA dezavirati ane sarvaviratine pratibaMdha karavAthI mehanIyakarma baMdhAya che. mana, vacana ane kAyAnA vartanamAM vakrapaNe cAlavAthI tathA abhimAna karavAthI azubha nAmakarma baMdhAya che, tathA saralatA vigerethI zubha nAmakarma baMdhAya che. * guNane dhAraNa karavAthI, paraguNane grahaNa karavAthI, ATha madane - tyAga karavAthI, Agama sAMbhaLavAmAM prema rAkhavAthI ane niraMtara jinabhaktimAM tatpara rahevAthI uccagotra baMdhAya che ane te karatAM viparIta vartavAthI nIca getra baMdhAya che. ajJAnatapa, ajJAnakaSTa, aNuvrata ane mahAvratathI deva Ayu baMdhAya che. kahyuM che ke - akAmanirjarAthI, bAlatapasyAthI, aNuvratathI ane mahAvratathI temaja samyagraSTipaNAthI deva Ayu baMdhAya che.' je dAnazIla, alpakaSAyI, ane sarala svabhAvI hoya te manuSya Ayu bAMdhe che. kahyuM che ke:-"zIla ane saMyama rahita chatAM paNa svabhAve a5kaSAyI ane dAnazIla hoya te madhyama guNothI 1 anyatra darzanAvaraNIya karmanA baMdhahetu judI rIte kahyA che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. vvvvv manuSya-Ayu bAMdhe che." bahu kapaTI, zaTha, sanmArga oLaMgI umAge cAlanAra, hRdayamAM zalya rAkhanAra ane bAhya vRttithI khamAvanAra tiryaMca Ayu bAMdhe che. kahyuM che ke -"unmArge cAlanAra, mArgane nAza karanAra, bahumAyAvI, zaThavRttivALo ane sazalya tiryaMca Ayu bAMdhe che." mahAAraMbhI, bahu parigrahI, mAMsAhArI, paMcaMdriyane vadha karanAra ane Arta tathA vaidradhyAna karanAra naraka Ayu bAMdhe che. kahyuM che ke -"mithyASTi, kuzIla, mahAAraMbha karanAra ane mahA parigraha rAkhanAra, pApI ane krUra pariNamI narakAyu bAMdhe che." - je sAmAyika, piSadha, pratikamaNa, vyAkhyAna ane jinapU. jAmAM vinna kare te aMtarAyakarma bAMdhe che. kahyuM che ke -"hiMsAdikamAM Asakta, dAna ane jinapUjAmAM vidma karanAra jIva abhISTAthane bAdha karanAra aMtarAyakarma bAMdhe che." jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, ane aMtarAya-e cAra karmonI trIza trIza koDAkaDI sAgaropamanI utkRSTa sthiti che. mehanIya karmanI utkRSTa sthiti sittera kalAkeDI sAgaropamanI che. nAmakarma ane gotra karma-e pratyekanI utkRSTa sthiti vIza ke DAkaDI sAgaropamanI che. AyukarmanI tetrIza sAgaropamanI sthiti che. vedanIya karmanI jaghanya sthiti bAra muhUrtanI che. nAma ane gotra karmanI jaghanya sthiti ATha muhUrtanI che ane zeSa karmonI jaghanya sthiti aMtarmuhUrtanI che. jyAre jIva e karmonI graMthine bheda kare tyAre sabhyatva pAme che ane samyakatva pAmavAthI te dharmarasika thaIne zanaiH zanaiH potAnA manane jinadharmamAM daDha kare che, pachI te gRhasthadharma yA yatidharmane pALatAM karmamaLarahita thAya che ane prAMte te paramapadane pAme che, mATe bhavya janee aharniza dharma karavAnI buddhi rAkhavI." . A pramANenI gurUmahArAjanI dezanA sAMbhaLIne garvathI oSTapuTane pharakAvate kubera be ke -"he AcArya ! ATale vakhata vRthA kaMThazeSa karyo, A badhuM tamAruM kathana yuddhAtaddhA che. dharmakama P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThTho bhava. 135 dikanuM tame je sthApana karyuM te AkAzapuSpavat mithyA che. prathama AtmA ja nathI, eTale guNe nirAdhAra hovAthI rahetAja nathI-nakhaja thAya che. ghaTapaTa vigere padArthonI jema je pratyakSa dekhAya che teja satya che. jIva IdriyagrAhya nathI mATe jIva nathI, ane jIvano abhAva hovAthI dharma paNa nathI. jema mATInA piMDathI ghaTa taiyAra thAya che tema pRthvI, pANuM, teja, vAyu ane AkAza--e pAMca bhUtathI A dehapiMDa thayo che. keTaleka kALa gayA pachI paNa te paMcabhUta pitapitAnA padArthamAM aMtati thaI jAya che. jyAre jIvaja nathI tyAre kaNarUpa tapathI sukha kene thAya? zI rIte thAya? kaSTathI to kaSTakArI phaLaja maLe, temaja vaLI jIvanA abhAvathI dharmane paNa abhAva che. nimittanA abhAve naimittikano paNa abhAvaja samajo." A pramANenAM kuberanAM vacana sAMbhaLIne zAMtAtmA muni belyA ke -"he devAnAM priya ! sAMbhaLa. yuktivacanathI virUddha na bela, jema kaI "mArI mAtA vaMdhyA" ema kahe tema tuM jIvane abhAva siddha kare che, paraMtu te badhuM aghaTita che. jIva jJAnavaDe pramANuvALa che, te indriyagocara nathI. AtmA carmacakSuvALA jIvane idriyagecara nathI, paNa te paramajJAnIone jJAnagocara che. pRthyAdi pAMce padArtho acetana che ane jIva cetanAlakSaNa che. kahyuM che ke-cetanA, trAsa sthAvara, traNa veda, cAra gati, pAMca iMdriya ane cha kAya-e bhedathI jIva ekavidha, dvividha, trividha, caturvidha, paMcavidha ane pavidha kahevAya che." vaLI bAlyavayamAM je karyuM ane bhagavyuM te jIva vinA vRddhavayamAM kema sAMbhare? kone sAMbhare? te te jIvane ja sAMbhare, paNa pRthyAdi acetana padArthomAM tevI smaraNazakti nathI, mATe jIva che, dhamadharma paNa che, ane yakta dharma adharmane joktA jIva caitanya lakSaNavALe che. jema navA ugelA aMkurathI bhUmimAM rahelA bIjanuM anumAna thAya che, tema sukha duHkhathI pUrvabhavanAM karelAM zubhAzubha karmanuM anumAna thAya che. te A pramANe keTalAka ane vicitra 1 AvuM saMbodhana bhUkhane karAya che, bIjAne devAnupriya kahevAya che. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 * zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. maNiothI bAMdhela taLIyAMvALA, sArI citrazAlikAthI ramya, saddagaMdhathI vAsita ane divya caMdravAthI yukta evA sodhamAM sukhapUrvaka vase che, ane keTalAka mUSaka, sarpa, nakula ane dhUlinA samUhathI vyAsa evA jIrNa gRhamAM rahevAthI duHsthita ane ghara saMbaMdhI kalezayukta dekhAya che. keTalAka miSTAnna, pakavAna, drAkSArasanAM pAna vigere bhejana tathA karamizrita tAMbulane sukhe upabhega kare che, ane keTalAka bIjAnA mukhane jotA, parasevA karatA, kSudhAthI kSINa dekhAtA kadAne paNa bhAgyeja meLavI zake che. keTalAka udAra zaMgAra, sAra mAryo ane sugaMdhI vilepanathI vibhUSita thaI, divya yAna (vAhana)mAM besI ane parivArathI parivRtta thaI kAmadeva jevA banI gIta gAnavaDe kIDA kare che ane keTalAka dIna vadanavALA, dhana ane svajanathI rahita, durdazAne pAmelA tathA deha ane mukhamAM gaMdhAtA nArakInA jIvanI jevA du:khita dekhAya che. keTalAka saMgIta tathA manahara viNAnAdathI zayyAmAM nidrAsukha meLavI prabhAte yAcakavarganA jayajayAravathI jAgRta thAya che ane keTalAka zagAla, uluka ane kheranA zabda sAMbhaLatA uSara jamIna para suIne mAMkaDanA caMcupaTathI bhakSaNa karatA nidrA paNa meLavI zakatA nathI. A pramANe pratyakSa dhamadharmanuM phaLa joIne anaMta sukhane mATe kaSTasAdhya dharma paNa ArAdhavA gya che. vaLI te je kahyuM ke-kaSTa karavAthI sukha prApta thatuM nathI te paNa mRSA che. kaTuka auSadhanA pegathI zuM aregya prApta thatuM nathI. dharmamAM tatpara rahelA jIvane svarga karatAM paNa adhika sukha prApta thAya che. dharmathI suMdara kuLa, rUpa, baLa, jJAna, dhana ane yaza prApta thAya che, temaja dharmanA zAsanathI A jagatamAM samasta janonA upakArane mATe A sUrya ane caMdramA udaya pAme che. vaLI dharma e baMdhurahitane baMdhu che, mitrarahitane mitra che, anAthane nAtha che ane jagatane eka vatsalarUpa che. mATe niraMtara dharmakuTuMbanI sevA karavI gyA che. kahyuM che ke - dharmI tathA vananI, janaka vilurAiviniyonaH. zraddhA vaTTa, mutAni nivijhApatyana" . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThTho bhava. 137 ~ ~~~~ ~~~~~~~ ~~~~ "dayA-e dharmanI mAtA che, kuzaLa karmane viniyoga-e dharmane janaka che, zraddhA-e tenI vaLyA che ane samasta sukha-e tenA apatya che." caturvidha saMgha, jinabiMba, jinacaitya ane AhaMta- Agama-sujJa janoe dharmanA e sAta kSetro kahyA che. gurUne vinaya kara, sAdhujananI saMgati karavI, vivekamAM mana rAkhavuM ane uttama savane tyAga na kare. vinaya, viveka, susaMga, ane susatva-e guNe lokika vyavahAramAM paNa lAvya gaNAya che, lokottaramAM te e vAta ja che." - "he kubera ! tuM rAjaputra thaIne azvapara AhaNa kare che ane A sevake tArI sevA kare che, temAM zo hetu haze? vicAra karatAM jaNuMze ke dharmaja tyAM hetu che. e kAraNa mATe jIvAdi padArtho vidyamAna che." A pramANenAM gurUvacana sAMbhaLIne kuberakumAra bodha pAmI, ubhe thaI, uttarAsaMga karI, traNa pradakSiNA daI, gurUnA caraNakamaLane namaskAra karIne aMjali jeDI kahevA lAgyuM ke:-"he bhagavan ! tame je kahyuM te pramANa che. have mane dharmatattva vistArathI kaho." eTale gurU bolyA ke "he kubera! tane dhanya che. tArI IcchA paNa zreSTha che, te have dharmatattva sAMbhaLa. kahyuM che ke - " yathA caturbhiH kanakaM parIkSyate, nighrssnncchedntaaptaaddnaiH| tathaiva dharmo viduSA parIkSyate, zrutena zIlena tapodayAguNaiH / / "jema nigharSaNa, chedana, tApa ane tADana-e cAra prakAre kanakanI parIkSA karAya che, tema zruta, zIla, tapa ane dayA-e cAra guNathI sujJajana dharmanI parIkSA kare che." vaLI dharma, artha, kAma ane mekSa-e cAra purUSArtho che, temAM mukhya purUSArtha dharmaja che. dharma svAdhIna thAya, eTale anya traNa purUSArtho satvara svAdhIna thAya che. kahyuM che ke A saMsAramAM manuSyajanma sArabhUta che, temAM traNa varga sArabhUta che ane traNa vargamAM paNa dharma sArabhUta che, dharmamAM paNuM dAnadharma ane dAnamAM paNa vivAdAna-e paramArthasiddhinuM mULa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara kAraNa che." tethI duSpApya manuSyabhava pAmIne dharmamAM yatna kare; manuSyabhava vRthA ne gumAva. kAraNa ke jemAM traNa vANIyA mULa dravya laIne vyApAra mATe nIkaLyA-temAM eke lAbha meLavyo, bIjAe mULa dravyane ja kAyama rAkhyuM ane trIjAe mULa dravya paNa gumAvyuM. jema A upamA vyavahAramAM che, temaja dharmamAM paNa samajI levI. te daSTAMta A pramANe che - jaMbudvIpanA airAvata kSetramAM ayodhyA nAme nagarImAM dhanya nAmane vyavahArI raheto hato. tene guNavatI ane snehavatI dhanavatI nAme priyA hatI. tene dhanadeva, dhanamitra ane dhanapAla nAmanA traNa putra thayA hatA. te traNe vana pAmatAM bahu buddhinA bhaMDAra thayA. - ekadA zreSThIe vicAra karyo ke -"mAre traNa putro che, temAM gRhabhAra ApavA lAyaka keNu che?" ema vicArI tene nirNaya karavA mATe traNa putrone belAvIne kahyuM ke -"he vatsa! sAMbhaLe. tame pratyeka traNa traNa rana laIne dezAMtaramAM jAo, ane pitapotAnI buddhithI vyApAra kara." eTale temaNe pitAnuM vacana kabula karyuM. pachI zreSThIe te pratyeka putrane savAkeTI mUlyanA traNa traNa rane ApyA, eTale temaNe laIne gapagyA pachI zreSThIe punaH kahyuM ke - jyAre huM belAvuM tyAre tamAre satvara AvavuM." A pramANenuM pitAnuM vacana sAMbhaLIne te traNemAM jyeSTha putra dhanadeva ke je apramAdI hato te tatkALa pitAnuM vacana pramANa karIne vijaya muhUrta tyAMthI nIkaLyAM. jatAM jatAM teNe be nAnA bhAIone kahyuM ke:"huM nagaranI bahAra rastAmAM tamArI rAha jete besuM chuM, tyAM tamAre satvara AvavuM. A pramANe bane baMdhune kahI, pitAnA caraNane praNAma karI te nagaranI bahAra jaIne beThe. bIje baMdhu dhanamitra kSaNavAra rAha joIne satvara cAlya, ane dhanadevane jaIne maLe. trIje te bhejana karI kSaNavAra visAme laIne pachI gharethI cAlyo. rastAmAM traNe bhegA thaI gayA pachI dezAMtaranA mArge cAlatA thayA. P.P.Ag Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~~- ~- ~ traNa vyavahArInI kathA. 138 anukrame te traNe nirvine siMhaladvipamAM kusumapuranI pAsenA udyAnamAM AvI pahoMcyA. tyAM temaNe vicAra karyo ke -"A nagaramAM ja vyApAra karIe, AgaLa javAnuM zuM kAma che? kAraNake - "prAptavyamartha labhate manuSyo, devopi taM laMghayituM na shktH| tasmAna zoko na ca vismayo me, yadasmadIyaM nahi tatpareSAm // " manuSya prAptavya (pAmavA gya) arthane meLavI zakeja che, temAM vinna karavAne deva paNa samartha nathI; mATe mane zaka ke vismaya thatAja nathI, kAraNake je mArUM che, temAM bIjA keine hakka tethI." A pramANe nizcaya karIne te traNee tyAM prathama bhejana karyuM. pachI dhanadeva bhajana karIne tarataja nagaramAM gaye. tyAM catuSpatha. mAM bahu vyavahAriyA tatkALa vahANamAM AvelI kaI vastunI kharIda karatA hatA, temanI pAse dhanadeva Abe ane sarva janene teNe praNAma karyA tathA yathocita vinaya karyo. tene sArAM lakSaNavALe, sArAM vastravALe ane vivekI jeIne vyavahArIyA mudita thaI ciMtavavA lAgyA ke A keI apUrva bhAgyavaMta ane sarjana dezAMtarane vepArI lAge che." ema vicArIne temaNe kahyuM ke:-"he bhadra! ame A vastu laIe chIe temAM tamAre bhAga rAkhavo heya to rAkhe, tamAre bhAge Ave te tame paNa ." eTale dhanadeva be ke-je Apane vibhAga, te mAre paNa vibhAga temAM gaNaje." badhAe te vAta kabula karI. pachI teNe keInuM hATa bhADe laIne pitAne bhAge AveluM karIyANuM temAM rAkhyuM. thoDA divasemAMja te vastune bhAva bahu vadhI gaye, eTale dezAMtarathI AvelA vyApArIone teNe te mAla vecAte Aye. te karIyANAmAM tene bahu lAbha thaye, eTale te naphAnA dhanathI bIjI vastuone paNa te * vepAra karavA lAgyo. ane pitAnA ratnanI trikALa pUjA karavA lAgyuM. te bIjI vastu paNa kharIda ane vecatuM hatuM, tethI te mahA dhanavAna vyavahArI thaI paDo. sarvatra rAjadvAra ane lekemAM paNa tenI prasiddhi thaI. ane kIti vistAra pAmI. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnmann 140 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. ' have bIjA bhAI dhanamitre bhajana pachI be ghaDIvAra tyAM visAmo laI pachI nagaramAM praveza karyo. AgaLa cAlatAM te jhaverIbajAramAM gaye, eTale pUve jovAmAM nahi Avela ane apUrva sadabhAgyavaMta evA tene Avato joIne keI jhaverIe ayutthAnapUrvaka mAna ApIne pUchayuM ke:-"he sajajanazekhara purUSa ! tame kayAMthI Ave che? kyAM nivAsa rAjya che? ane ahIM zA kAraNe Aga mana thayuM che?" te be ke -"huM vepArI chuM ane dezAMtarathI A chuM." eTale jhaverI be ke - Aja mAre ghera cAle." ema kahI bahu mAna ApIne tene te pitAnA ghare laI gaye. tyAM nAna, bhajana, bhejana karAvI, bhaktithI vilepana, tilaka tathA tAMbulAdi daIne teNe pUchayuM ke -"he sahurUSa ! tame zuM vepAra karavA dhAro che?" dhanamitre kahyuM ke -jemAM lAbha maLaze te vepAra karazuM." eTale puna: jhaverIe pUchyuM ke tamArI pAse dhana keTaluM che?" te bolyA ke mArI pAse savA savA kaTi mUlyanA traNa ratna che, eTale sarva maLI paNacAra keTi dravya che, te dravyathI vyApAra karIza." puna: jhaverIe kahyuM ke:-"ThIka che, paNa tame mArI salAha pramANe kare." dhanamitre kahyuM -bele." teNe kahyuM ke tame tamArAM ratna mane vyAje Apo, tamArA mAgyA pramANe huM tenuM vyAja ApIza, AthI tamane lAbha thaze. ane je vakhate tamane kAma paDaze te vakhate teja rane tamane pAchAM ApIza." eTale teNe te vAta kabula karIne traNe rane tene ApyA. jhaverI tene niyamita rIte vyAja ApatA hatA ane te grahaNa karIne dhanamitra AnaMda karate hato. te svecchAe nagaramAM jaI krIDA karato ane sukha bhegavate hato. AvA nirUghamI ane bhAgyane AdhAre besI rahenArAone pasaMda paDatuM eka daSTAMta ahIM ApavAmAM Ave che - - karaMDIyAmAM rahIne kaMTALI gayela, hatAza ane sudhAne lIdhe zarIre glAna thaI gayela evA sapanA mukhamAM rAtre te karaMDIyAne kotarIne keI uMdara potAnI meLe paDyuM. tenA mAMsathI te sarpa tRpta P.P.AC. Gunratnaduri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa vyavahArInI kathA. 141 thaye ane pAchA teNe karI dIdhelA mAge te bahAra nIkaLI gaye. mATe he mitro ! kAMI paNa udyama na karatAM svastha thaIne besI rahe, kemake vRddhi ane kSayamAM-lAbha ane hAnimAM kAraNabhUta eka daivaja che. vidhAtAe lalATapaTTapara je a5 ke bahu dhana lakhyuM che, te mAravADamAM jatAM paNa avazya maLavAnuM che, ane te karatAM adhIka merU parvata para jatAM paNa maLavAnuM nathI mATe he baMdhuo ! dhIraja dhare ane vRthA kRpaNa savabhAva na rAkhe. kemake kuvAmAM ke samudramAM jyAM jaIne bharaze tyAMthI ghaDAmAM sarakhuM ja jaLa samAze. (ATalI hakIkata prasaMge pAta kahevAmAM AvI che.) - have trIjo baMdhu dhanapAla bhajana karI pramAdathI tyAM ja suI gaye. nidrA laIne saMdhyA vakhate te nagaramAM peThe. tyAM nagaranA mukhya dvAra AgaLa ghaNI vezyAo tenA jevAmAM AvI. temAM eka vezyAne ghaNuM naTaviTa purUSo sAthe joI. eke tene hAtha pakaDI rAkhyuM hatuM, eka tene tAMbulanuM bIDuM ApatA hatA ane eka tene hAsyakarAvatA hatA. evAmAM eka laMpaTa purUSa dhanapAlane Avato joIne belyo ke -"he paradezI purUSa! zuM jue che? manuSya bhavanAM AvAM kharekharAM mIThAM phaLane grahaNa kara." eTale te dhanapAla te vezyAne ghareja gaye ane vividha nATaka jete tathA gIta gAna sAMbhaLo AkhI rAta tyAMja rahyo. pachI tenA hAvabhAvathI mehita thaI tenI sAthe bhoga bhogavavA lAgyA. te neha vacanathI tene pUchavA lAgI ke:-"he svAmina ! ahIM tame zA kAme AvyA che?" te vismaya pAmIne bolyA ke vepAra karavA." punaH teNe pUchayuM ke - he svAmin ! tamArI pAse dravya keTaluM che?" teNe kahyuM ke:-"savA savA keTI mUlyanA traNa ratna che." te bolI ke mane batA" eTale teNe tene batAvyAM tethI te harSita thaI. te rane laIne vezyA tene mukhathI cuMbana ane hRdayathI AliMgana devA lAgI. pachI te bolI ke:-"svAmin ! e tane mArA gharamAM jALavI rAkhuM chuM, tamAre jarUra paDe tyAre pAchA leje. A ghara tamArUMja che. tame P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. ahIMja rahe ane tamArI vanavayane saphaLa kare. nATaka juo, gIta gAna sAMbhaLo ane kAmaga bhega. pharIne A manuSyajanma kyAM maLavAnuM che? manuSyajanma pAmyAnuM eja phaLa che." A pramANenAM tenAM vacanathI meha pAmI te tyAM ja rahyuM ane te vezyAnI sAthe paMcavidha viSayoga niraMtara bhegavavA lAgyo. tene AbharaNa ane vastro pUravA lAgyo. ema alpakALamAM ja teNe traNe ratna saMbaMdhI dravya badhuM vAparI nAMkhyuM, eTale vezyAe tene gharanI bahAra kahADI mUkyuM. pachI te nagaramAM cAlyA. tyAM eka viTapurUSa tene sAme maLe. tenI AgaLa teNe kahyuM ke mane vezyAe chetarI lIdhe." te be ke-je tuM tArAM vastro mane Ape, to huM tAruM kAma karI ApuM." teNe kabUla karyuM eTale te laMpaTa punaH be ke prathama vastro Apa." teNe vastro ApyAM. pachI dhanapALa te laMpaTanI sAthe puna: vezyAne ghare gaye. viTa purUSe te vezyAne kahyuM ke -"te kema Ane chetaryo? enuM zuM laI lIdhuM?" te bolI ke-hIsAba juo. A eNe ApyuM ane A eNe bhegavyuM, have eka Take paNa tene vacce nathI." ema kahIne pharIthI paNa tene gharathI bahAra kADhyo. pachI vyagra cittavALo, zUnya, vasrarahita, nirAzA ane dariddhI thaIne te ekAkInagaramAM sarvatra bhamavA lAge. bhejana samaya thaye, paNa jamavuM zuM? kAraNake - "anna, pANI, maga, juvAra, zAka ane lavaNa-evuM kaMI paNa tenI pAse nathI ke jene upaga thaI zake. tenI pAse kaMI paNa bhakSya na hevAthI te Amatema bhamato hate. evAmAM kayAMka majura leke jamatA hatA, teoe tene tevI sthitimAM joIne pUchayuM ke-"tuM kayAne rahevAsI che ane kayAMthI Ave che?" dhanapALe kahyuM ke - meM pramAdanA vazathI mArAM ratane gumAvyAM che.' ema kahIne yathAsthita badhI vAta kahI saMbhaLAvI, eTale temaNe kahyuM ke-Aja kaMI khAdhuM che ke nahi?" te be ke kyAMthI khAuM? zuM jamuM?' eTale dayAnI lAgaNIthI teoe tene jamADyuM. pachI dramakanI jema P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak ilust Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaw traNa vyavahArInI kathA. 143 te paNa majuronI sAthe bhamavA lAgyA ane anukrame te bhAravAhaka (majura) thaI duHkhe pitAnuM udarapUraNa karavA lAgyo. kahyuM che ke- dupUra udarane pUravA mATe mANase mAnane mUkI de che, halakA janane seve che, dIna vacana bele che, kRtyAkRtyanA vivekane tajI de che, satkAranI apekSA karatA nathI, bhAMDatva ane nRtyakaLAne abhyAsa kare che- are peTa mATe zuM zuM karatA nathI? sarva kare che." - dhanapALa taLAva ke kuvA para jaIne bhejana karatA ane bajA- . 2mAM suI rahetuM. A pramANe te mahAduHkhI thaye sate manamAM vicAravA lAgyo ke "A mane pramAdanuM ja phaLa maLyuM. juo! mArA jayeSTha baMdhu dhanadeva ghaNuM zakaTa kariyANuM bharI bharIne paradeza mokale che ane puSkaLa dravya pedA kare che. temaja tenI kIti paNa sarvatra vistarI gaI che. huM AvI durdazA jogavuM chuM." e rIte traNe baMdhuone tyAM rahetAM bAra varasa vyatIta thaI gayA. eTale te traNene belAvavA mATe temanA pitAe kAgaLa mokalyo. te kAgaLa i baMdhunA hAthamAM AvyuM. lekha vAMcIne te khuzI thaye. pachI teNe vicAra karyo ke-"have tyAM jaIne pitAnA caraNane vaMdana karUM; paraMtu mArA baMne baMdhune patte zI rIte meLavavo?" ema ciMtavIne teNe nagaramAM sarvatra tapAsa karAvI, paNa temanA khabara na maLyA. eTale teNe vicAra karyo ke-A gAmanA tamAma mahAjanane bhejana karAvuM, eTale temAMthI temane patto maLaze." ema ciMtavIne nAnA prakAranA pakavAnanI sarva sAmagrI taiyAra karAvI. pachI prathama divase badhA rAjaloka sahita rAjAne nimaMtrI, bhaktipUrvaka temane bhejana karAvIne vastrAbharaNAdika ApI svasthAne vidAya karyo, temAM potAnA bAMdhave jovAmAM na AvyA. bIje divase badhA zreSThIone nimaMtrI bhojana karAvIne visarjana karyo, temAM paNa potAnA bAMdhava jevAmAM na AvyA. trIje divase badhA kApaDIyAne nimaMtrIne jamADyA, temAM paNa pitAnA bAMdho levAmAM na AvyA. cothe diA vase jhaverIone nimaMtrIne jamADyA, temAM dhanamitra baMdhu agresara P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144. zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. thaIne alaMkAra sahita AvyA. eTale tene snehapUrvaka utkaMThA ane AliMganapUrvaka te maLe ane tene bolAvIne teNe pitAne lekha Ape. te lekha vAMcI saMtuSTa thaIne belyo ke-pitAne lekha pramANa che, cAlo, ApaNe tyAM jaIe ane tAtanA caraNamAM vaMdana karIe." pachI bhaktipUrvaka sarvane jamADIne visarjana karyA. ane baMne bAMdhava ekAMtamAM maLI paraspara kuzaLa vAta pUchavA lAgyA, ane nehAlApa karavA lAgyA. tathA anya dhanapAlanA samAcAra pUchavA lAgya, paNa dhanapAlanI khabara maLI zakI nahIM. eTale keTalIka vAta karIne teo svakAryaparAyaNa thayA. pAMcame divase badhA bhAravAhakone AmaMtrIne jamADyA. temAM duHkhita, daridrI, ane durbaLa e dhanapAla baMdhu temanA jovAmAM AvyuM. eTale AliMganapUrvaka temaNe tene pUchayuM ke-tuM Ave kema dekhAya che? tAruM dhana kayAM gayuM?" teNe kahyuM ke-pramAdanA vizathI meM vezyAnA bhavanamAM rahIne lamI jogavI ane mArAM ratno vezyAe laI lIdhAM tethI huM duHkhI thayo. eTale yeSTha baMdhu dhanadeve kahyuM ke-"he bAMdhava! sAMbhaLa-zAstramAM paNa pramAda karavAno niSedha karyo che. "pramaH paramavI, khamAsA paramo ripu ! pramAdaH muktipudesyuH, pramAdo narakAyanam " // pramAda e parama dveSI che, pramAda te parama zatru che, pramAda mokSanagarane cera che ane pramAda narakanA sthAnarUpa che." pachI pitAe mokalela lekha tene Ape. te lekha vAMcI nisAso mUkIne te be ke:-"huM bhAtAM vinA tyAM zIrIte AvuM?" eTale dhanadeve kahyuM ke- tuM mArI sAthe cAla, huM tane bhAtuM ApIza." ema kahIne te paravAravA mATe potAne kAme lAgyuM. dhanamitra jhaverIne ghare gaye, ane potAnA prayANanI vAta kahIne traNe rane mAgyA, eTale te jhaverIe lekhuM (hisAba) karIne kahyuM ke tamArA vyAjamAMthI tame ATaluM bhagavyuM, ATaluM lIdhuM, ATaluM dIdhuM ane ATaluM vadhyuM te . ane A tamArAM traNa rane paNa le." P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAA w traNa vyavahArInI kathA, dhanamitra te laI levaDadevaDa cukate karI dhananI nibiDa graMthi bAMdhIne pitAnA STa baMdhu pAse Abe, trIjo bhAI paNa tyAM AvyuM. pachI traNe bhAIo utsuka thaI mArgane yogya sAmagrI karAvIne cAlavA taiyAra thayA. gaNune vecAya, mApIne vecAya, kApIne vecAya ane jemane vecAya evI vastuonA-kariyANAnA zaka bharyA pachI vinayazIla dhanadeva badhA zreNIjananI zIkha mAgIne sevaka, parijana ane zakaTathI parivRtta thaI tyAMthI cAlyA. avicchinna pramANe cAlato te baMne baMdhu sahita svanagare ane svagRhe AvyuM. tyAM traNe bhAI bhaktipUrvaka pitAnA caraNe namyA. pachI bhejana karIne ekAMte temanA pitAe temane pUchayuM ketame zuM karyuM? zuM meLavyuM? ane zo vadhAre karyo? te kahe." eTale jayeSThaputra dhanadeve kahyuM- he tAta! ApanA ApelAM A traNe ratna grahaNa kare, ane A lAbha thaye te . meM A vyApAra karyo.' ema kahIne teNe traNe ratno pitAne ApyA, ane lAbha thaye hato te paNa raju karyo, pachI bIjAe kahyuM ke-"he tAta! tamArAM ApelAM A ratna grahaNa kare. enA vyAjamAM je dravya AvyuM, te meM vAparyuM, ane temAMthI ATaluM vadhyuM." ema kahI pitAne ratna sapIne puna: teNe kahyuM-pharI paNa mAre te ahIM ja vepAra karavo che." pachI trIjAe kahyuM ke-"he tAta! te rane pramAdanA vazathI meM tA tyAMja vAparI nAMkhyA, tethI huM nidhana thaI gaye, ane majurInuM kAma karIne nirvAha karyo, mATe mAre aparAdha kSamA karo." pitAe traNe putranAM vAkayo sAMbhaLIne manamAM vicAra karI sarva jana samakSa yeSTha putrane sarva bhaMDAra seMpI tene gharano svAmI A banAvyo ane sarvane kahyuM ke-AnI AjJA e mAnavI, keIe oLaMgavI nahi." pachI bIjA putrane vastu, vyApAra ane kariyANA seMpIne kahyuM ke tAre ahIM rahIne vyApAra karavo, ane jyeSTha baMdhunI AjJApramANe sarva kAma karavAM." trIjA putrane khAMDavA, 1 ka P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenA pramAda na kara vagatine lAla 146 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara, pIsavAnuM, rAMdhavAnuM ane pirasavAnuM sarva kAma leMgyuM. eTale te pramAdathI ane pUrva karmanA vazathI duHkhI thaye. - "he bhavya jana ! A daSTAMtane siddhAMtamAM jinezvaree je upanaya darzAvela che te ekAgratAthI sAMbhaLo-zreNI te gurU samajavA ane putre te sarvavirati, dezavirati ane avirati-ema anukrame jANavA. mULanidhi (puMcha ) rUpa traNa ratno -te jJAna, darzana ane cAritra samajavA. traNa prakAranA jIve te ratnavaDe vyApAra karavA mATe manuSyabhava nagaramAM Ave che. temAM je pramAda na karatAM jJAna, darzana ane cAritranI vRddhi kare che te sarvavirati cha devagatino lAbha pAme che. bIjA prakAranA cha jeo apramAdathI vyApAra karIne mULanidhi (puMjI) ne bacAva kare che te pharIne manuSyabhava pAme che ane sukhabhega bhogave che. trIjA prakAranA jIve bahu pramAdathI-nidrA ane vikathAthI saMkalita thaI mULa puMjIne hArI jAya che te rerava narakane pAme che. mA, viSaya, kaSAya, nidrA ane vikathA-e pAMca pramAda jIvane saMsAramAM pADe che. mATe manuSyabhava pAmIne dharmamAM pramAdane tyAga karo. vaLI "mahA AraMbhathI, mahA parigrahathI, mAMsAhArathI ane paMcaMdriya jIvanA vadhathI prANIo narake jAya che. jeo ni:zIla, nivRta, nirguNa, dayArahita ane a9pa paNa pacakhANa rahita hoya che te maraNa pAmIne nIce sAtamI pRthvIe apratiSThAna narakAvAsamAM nArakapaNe utpanna thAya che." mahA AraMbha te paMdara karmAdAnarUpa che te karmAdAna ApramANeaMgAra karma, vanakarma, zakaTakarma, bhATakakarma, pheTakakarma, daMtavANijya, lAkSAvANijya, rasavANijya, kezavANijya ane viSavANijya, yaMtrapalana, nilAM chana, asatIpaSaNa, davadAna tathA sarASaNa e paMdara karmAdAna tajavA lAyaka che. temAM prathama aMgArakama A pramANe -aMgArAnI bhaThThI karavI ? (keyalA pADavA), kuMbhAra, hAra, ane suvarNakAranuM karma, dhAtunAM P.P. Ac. Gunratnasuri M6. Jun Gun Aaradhak Trust Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmAdAna svarUpa.. 147 pAtra banAvavA ane iMTe tathA cune pakave-tenAvaDe AjIvIkA karavI te aMgArakama kahevAya che. - bIjuM vanakarma-te chinna, achinna vananA patra, puSpa ane phaLane vikraya tathA kaNenuM dalana e rUpa vRtti te vanachavikA. eTale chinna, achinna vanaspati, patra, puSpa, kaMda, mULa, phaLa, tRNa, kASTha, kaMbA, vAMsa vigerene vikraya kara, vana kapAvavA, dhAnya daLAvavAM e karmathI je AjIvikA karavI-te vanakarma.. A trIjuM zakaTa karma-te zakaTa tathA tenAM sAdhane ghaDavAM ane kheDavA yA vecavA te zakaTAjIvikA. eTale zakaTa tathA zakaTanA sAdhanene banAvIne vecavA-kheDavA vigerethI AjIvikA calAvavI te zakaTa karma.. cothuM bhATaka karma-te zakaTa, vRSabha, hAthI, uMTa, pADA, khara, khaccara ane azvAdipara bhAra bharI tenAvaDe vRtti calAvavI te bhATakAchavikA. eTale zakaTa, vRSabha, mahiSa, hAthI, khara, khacara, ane azva vigere janAvara rAkhI bhADuM laIne temanI pAse bhAra vahana karAve te bhATaka karma. pAMcamuM pheTaka karma-te sarevara ane kUpa vigerenuM khanana, pRthvIkAyanA AraMbharUpa paththarane phUTavA-ghaDavA vigerethI jIvana calAvavuM te pheTakAchavikA. arthAt java, caNA, ghauM ane sALa vigerenA sAthe, dALa, ATe ane taMdula (cekhA) karavA; khANu, sarovara ane kuvAne mATe bhUmi kheravI, haLa kheDavA ane pASANa ghaDavA vigere karma te sapheTa karma. e pAMca karmo tyAjya che. have pAMca vANijya kahe che. A prathama daMtavANijya-te dAMta, keza, nakha, asthi, carma, rema-e trasajIvanA aMge pAMgane vepArane mATe bajAramAMthI kharIdavA te. eTale bajAramAMthI bahAthInA dAMta, ghuDa ane vAgha vigerenA nakha, haMsa vigerenA roma, mRgAdikanA carma, camarI gAyanAM pucha zaMkha, zRMga, chIpa, keDI kasturI vigere hiMsaka mANasa pAsethI levA . P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. ane vecavA te daMtavANijya. arthAt ene vyApAra karavAvaDe je A jIvikA calAvavI te daMtavANijya. bIjuM lAkSAvANijya-te lAkha, maNazIla, nIlI, dhAvaDI ane TaMkaNakhAra vigerene vikraya kare che. arthAt lAkha, dhAvaDI, nIlI (gaLI), maNasIla, haratAla, volepa, tuvArikA, paTavAsa, TaMkaNakhAra, sAbu ane kSArAdine krayavikraya karo. te lAkSAvANijya. trIjuM rasavANijya-te mAkhaNa, carabI, mAMsa ane magha vigere. ne kayavikraya kare che. arthAt madha, madha, mAMsa, mAkhaNa, carabI, tela, dadhi, dUdha, ane vRtAdine kaviya kare-te rasavANijya. cothe kezavANijya-te dvipada tathA catuSpadane kayavikeya kare . arthAt dAsa dAsI vigere manuSyane tathA azva, gAya vigere tiryaMce kavikraya karavo te kezavANijya. - pAMcamuM viSavANijya-te viSa, zastrAstra, haLa, yaMtra, lakhaMDa, haritAla vigere jIvaghAtaka vastune kayavikraya kare che. arthAt viSa te nAgaphaNa (aphINa), vatsanAga ane semala vigere zastra-te taravAra, baMduka vigere tathA keza kedALI vigere ane leha te haLAdi vigere tene krayavikraya kare te viSavANijya. e pAMca vANijya karmo zrAvakane varjavA gya che. - have yaMtrapIDana karma-te tala, zelaDI, sarasava, eraMDIyA vigerene khAMDavA yA pIlavA te. eTale ghANI vigere yaMtramAM tala, Izu, sarasava, ane eraMDIyA vigerene pIlavuM yA khAMDavuM ane jaLayaMtra calAvavA vigere yaMtrapIDanakarma. nilAMchanakarma-te nAsAvedha, AMkavuM, muSka chedana, pUMThe gALavI, bALavI, baLadanA karNa ane kaMbalane cheda karAve che. eTale gAya vigere pazuonA karNa, kaMbala, zRMga, pucchane cheda kara karAvo, nAsAvedha kare, AMkavuM, karNATana karavuM, paMDha karavA, carmadAha karavo ane uMTanI puMTha gALavI vigere karma te nilaMchanakarma. e narakanAM duHkha ApanAra levAthI atyaMta varjanIya che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMdAna svarUpa. 149 asatISaNa-te zArikA, zuka, mAra, zvAna, kukaDe, mayUra, haraNa ane zakarAdikanuM poSaNa karavuM te. keTalAka dAsIonuM paNa paSaNa kare che. zetrudezamAM te saMbaMdhI bhADuM le che te. davadAna te vyasanathI vA puNyabuddhithI-ema be prakAre che. eTale vanano dAha thatAM bhila vigere temAM sukhe pharI zake. athavA jIrNa tRNane dAha karavAthI navA tuNAMkure nIpaje ane tethI gAya vigere pazuo sukhe carI zake, athavA te kSetra bALavAthI dhAnyasaMpatti sArI thAya-ityAdi kAraNathI, puNyabuddhithI yA kautukathI araNyamAM agni saLagAve che te davadAna. ema saMbhaLAya che ke bhilla lekene maraNa vakhate tenA kuTuMbIo kahe che ke "tArA dharmane mATe ATalA dava dezuM. sarazeSaNa te sarovara, draha ane taLAva vigerenA jaLane zeSa karAvo athavA nIkadvArAe dhAnyAdi vAvavAne mATe temAMnuM jaLa laI javuM te saraHzeSaNa. temAM khodAvela hoya te taLAva kahevAya ane na dAvela hoya te sarovara kahevAya. eTale te nemAM bheda samaja. A paMdara karmAdAna AcaravAthI bahu deSa (pApa) lAge che. temAM aMgArakarmamAM agni sarvatomukha zastra hovAthI tenA vaDe chakAya jIvonI virAdhanA thAya. vanakarmamAM vanaspati ane tenA Azrita trasa jIvonI virAdhanA thAya. zakaTa ane bhATakakarmamAM bhAra vahana karanAra vRSabhAdikanI tathA mArgamAM rahelA chakAya jIvonI virAdhanA thAya. sphoTakakarmamAM kaNadalanAdivaDe vanaspatinI tathA bhUmikhananAdivaDe pRthvIkAyanI tathA temAM rahelA sAdika jenI mahAvirAdhanA thAya. utpattisthAnamAM jaIne daMta, cAmara, kezAdi basAMga kharIdavAthI grAhakone joIne lebhathI bhIla vigere tatkALa hastI, camarI vigereno vadha karavA taiyAra thAya. lAkSAvANijyamAM lAkSA bahu rasa jIvathI AkuLa hevAthI ane tenA rasamAM rUdhirane bhrama thato hovAthI, dhAvaDIvRkSanI chAla ane pupa maghanA aMga hovAthI tathA tatkALa temAM kRmi utpanna thatA hovAthI, gulikA (gaLI) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15e. zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. banAvatAM temAM aneka jaMtuo paDIne nAza pAmatA hovAthI, maNasIla, haritAla ane vajalepamAM saMpAtima bAhya jaMtuo nAza pAmatA hovAthI, tuMbarikAmAM pRthvIkAyane ghAta thatA hovAthI, paDavAsa trasAkuLa hovAthI, TaMkaNakSAra, sAbu ane anya kSAra vigere bAdAjInA vinAzaka hevAthI temAM meTe deSa lAge che. lAkSAdimAM thatuM pApa manusmRtimAM paNa kahyuM che - sA pati mahena, chAlA sTavana jA. tryaheNa zudrIbhavati, brAhmaNaH kSIravikrayAt " // brAhmaNa mAMsa, lAkSA ane lavaNanA vyApArathI tatkALa patita thAya che, tathA kSIrane vikraya karavAthI te traNa divasamAM zuddha thAya che." rasavANijya-madhu vigeremAM jaMtuone ghAta tathA temAM aneka saMmUrchAima jInI utpatti ne vinAza thato hovAthI, dUdha vigeremAM saMpAtima (uparathI acAnaka paDatA) jIvonI virAdhanA thatI hovAthI, be divasa uparAMtanA dahIMmAM pUrvokta rIte saMmU rNima jI upaje che tethI tyAjya che. kezavANijyamAM dvipada ane catuSpadanI paravazatAthI temane vadha, baMdhana, sudhA pipAsAdi du:kha paDavAthI deSa lAge che. viSavANijyamAM iMgikA vatsanAgAdithI tathA haritAla, semala ane kSArAdikathI temaja viSa, zastrAdithI jIvaghAta pratIta ja che. vaLI jalArdra haritAlathI makSikAdi tatkALa marI jatAM jovAmAM Ave che. semala ane kSAra vigerenA bhakSaNathI bALake vigere tarata maraNa pAme che. viSavANijyane anya zAstramAM paNa niSedha karyo che. kahyuM che ke - "nyAviLayaeNva, raNavidhiLatathA viSavikrAyaNazcaiva, narA narakagAminaH" // | 'kanyAvikraya karanArA, rasavikraya karanArA ane viSano vikraya karanArA purUSe narakamAM jAya che.' yaMtrapalaNAdine karmanI sAthe saMbaMdha che. jemake-khaMDaNI, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmAraMbha svarUpa. 15 AAN peSaNa, cullI, jaLakuMbha ane sAvaraNu-gRhasthanA gharamAM e pAMca vastuthI jaMtuonI hiMsA thAya che. ghANa vigerethI mahApAtaka thAya che. te viSe lekikazAstramAM paNa kahela che. jemake-daza kasAI samAna eka ghAMcI, daza ghAMcI samAna eka kasAI, daza kasAI samAna eka vezyA ane daza vezyA samAna eka rAjA kahela che." ni. lIMchana karmamAM baLada, azva, uMTa vigere paMcendriya jIvonI kadarthanAne doSa lAge che. dava devAmAM kare ane vinAza thAya che. sarovaranA zeSaNamAM jaLanA jIvane tathA temAM rahelA masyAdi jaLajaMtuone-ema chakAya jIne vinAza thAya che. asatISaNamAM dAsyAdine vikaya karatAM tenAthI thatAM duSkRtyathI pApavRddhi thAya che, tethI te varjavA yogya che. tathA nirdaya janene ucita evuM koTavALapaNuM, guNipAlapaNuM ane sImapAlapaNuM vigere krUra karmo zrAvakane vajevA gya che. tathA baLadane dama, kSetra beDa, azvane paMDha banAva-e pApapadeza kare zrAvakane kape nahi. temaja yaMtra, haLa, zastra, agni, muzala tathA uddakhala vigere hiMsaka adhikaraNo dayALujane dAkSiNyathI paNa anyane ApavAM nahi. vaLI kutUhalathI gIta, nRtya ane nATakAdi jevA, kAmazAstramAM Asakta thavuM, ghuta, maghAdi vyasane sevavAM, jalakiDA karavI ane hiMDaLe hiMcakavA vigere vineda kara, pADAdikane laDAvavA, zatrunA putra vigerenI sAthe vera bAMdhavuM, bhejanakathA, strIkathA, dezakathA ane rAjakathA karavI, tathA roga ane mArganA zrama sivAya AkhI rAtri uMghavuM-vigere pramAdAcaraNane sujJa purUSa tyAga kare,' vivekI zrAvake A pramANenA jinavacano jANune ekAgra manathI te pALavAM. have mahAparigraha te lebhamULa che. te lobha narakanA du:khamAM prANune nAkhe che. lobhIjana kaI rIte saMteSa pAmI zakato nathI. kahyuM che ke sagara putrathI tRpta na thaye, kucikaNuM godhanathI tRpta na thaye, tilakazreSThI dhAnyathI tRpta na thaye ane naMdarAjA suvarNanA DhagalAthI saMtuSTa na thayA." navA navA dhananI IcchA karate lebhI purUSa zAha bIjane ane karato P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. bahu dhanathI paNa tRpta thato nathI. juo ! pitAe Apela kaniSTha baMdhuonuM rAjya zuM bharatarAjAe chInavI na lIdhuM ? akhalita rIte seMkaDe nadIo AvIne paDe che chatAM zuM samudra pUrAya che ? athavA jAjavalyamAna agni bahu kASThathI paNa zuM zAMta thAya che? nathI thato. mahA parigrahanA saMbaMdhamAM eka daSTAMta che te A pramANe - - mahA parigrahamAM Asakta ane cha khaMDana adhipati subhUma cakravattI bharatakSetranA cha khaMDanuM rAjya karatA hatA. tene ekadA vicAra Ave ke -"bIjA ghaNA cakravIo cha khaMDanA adhipati te thayA che, paNa huM je bAra khaMDane adhipati thAuM te vizeSa gaNAuM." ema ciMtavIne sainya ane vAhana sahita carmaratnanA gathI te lavaNasamudra upara thaIne dhAtakIkhaMDa tarapha cAlyo. mArgamAM carmaratnanA adhiSThAyaka sahastra dee vicAra karyo ke - "A carmaratna jaLapara tare che te amAre prabhAva che ke cakravartIne prabhAva che?" ema ciMtavIne badhA de carmaratnane tajIne alaga thaI gayA. eTale tenA prabhAvathI lavaNasamudramAM taratuM cakavarInuM carmaratna DUbI gayuM, hAthI, ghoDA ane codhAdi sarve pANImAM DUbIne maraNa pAmyA ane lebhamAM lapaTAyela cakavattI maraNa pAmIne sAtamI narake gaye. A badhuM mahA AraMbha ane mahA parigrahanuM phaLa jANIne vivekI janee mahA AraMbha ane mahA parigrahano tyAga kare. | mAMsAdinA bhakSaNathI paNa narakapAta thAya che. Adi zabdathI abhakSya ane anaMtakAyanuM bhakSaNa paNa vajevuM. temAM abhakSya bAvaza che te A pramANe pAMca uduMbara, cAra vigaIla, himadeg, viSa, karAra, sarva jAtinI mATI, rAtribhejanaka, bahubIja", anaMtakAya, baLa athANuM, ghelaDAM, veMgaNa9, komaLa phaLa-phUladeg, tuccha phaLa ane calitarasara-e bAvIza abhakSya tyAjya che, tenI vyAkhyA A pramANe - vaTa, pIMpala, uduMbara, lakSa ane kAkeduMbara e pAMca vRkSanAM P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gai jhAna : pada DAgAga, * bAvIza abhakSyAne mmmmmmmmmmmmmmmm phaLa macharanI jevA uDatA bahu sUkSma jIvaDe bharelA hovAthI tevajanIya che, lAkikamAM paNa e abhaya kehevAyuM che ? cAra mahA vigaI-madha, mAMsa, madha ane mAkhaNa-e abhakSya che, kAraNa ke temAM te te varNanA aneka saMmUchima jIva utpanna thAya che. kahyuM che ke -"mA, madhu, mAMsa ane mAkhaNa-cAramAM te varNanA jaMtu utpanna thAya che ane mare che." vaLI jainetara zAstramAM paNa kahyuM che ke:-"mA, mAMsa, madha ane chAzathI alaga thayela mAkhaNamAM ghaNA sUkSma jaMtuo utpanna ane lIna thAya che." "sAta gAma agnithI bA LatAM jeTaluM pApa lAge teTaluM pApa madhanA eka biMdunA bhakSaNathI thAya che." madha be prakAranuM hoya che-kASThanuM ane piSTanuM. jaLacara, sthaLacara ane khecaranA bhedathI mAMsa traNa prakAre che. mAkSika, kautrika ane bhrAmara ema madha traNa prakAre che. gAya, bheMsa, bakarI ane gADaranuM - ema mAkhaNa cAra prakAre che. hima (barapha) pragaTa rIte asaMkhya apakAyanA piMDarUpa che. ahIM keI zaMkA kare ke-jaLa paNa asaMkhya jIvamaya che, mATe jaLa paNa abhakSya che." A kathana satya che, paNa pANu vinA nivaha na thAya ane barapha-karA vigere vinA te nirvAha thaI zake, mATe teno niSedha che, paNa jaLane niSedha nathI. tathApi zrAvakane prAsuka jaLa pIvuM teja ucita che. khaDI vigere sarva jAtanI mATI tyAjya che-tenuM bhakSaNa na karavuM, kAraNa ke mATInuM bhakSaNa karavAnA vyasanavALI strIone pAMDuroga, dehadaurbalya, ajIrNa, zvAsa ane kSayaroga-vigere thatA jevAmAM Ave che, ane te mahA anartha kare che, eTaluM ja nahi paNa maraNata kaSTa upajAve che. vaLI sacitta mATInuM bhakSaNa karatAM ane saMkhya pRthvIkAya jIvonI virAdhanA thAya che. kahyuM che ke Adra AmaLA jeTalI mATImAM jeTalA jIva hoya che, te darekanA zarIra pArevA jevaDA karavAmAM Ave to te jaMbUdvIpamAM samAI na zake." je ema hoya te pachI lavaNa paNa asaMkhya pRthvIkAya jIvavALuM ' - 20 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. hovAthI te paNa tyAjya Tharaze ? " A prazna ucita che, paraMtu teno sarvathA tyAga karavAthI gRhasthane nivaha na cAle, mATe janamAM zrAvake sacitta lavaNane tyAga kare. vivekI zrAvako bhojana karatAM je lavaNa grahaNa kare che te acitta le, paNa sacitta na le, ane te aMcitta paNa anyAdi prabaLa zastrathI ja thaI zake che, bIjI kaI rIte thaI zakatuM nathI, kAraNa ke temAM atyaMta sUkSama evA asaMkhya (bAdara) pRthvIkAya jI rahelA che. zrI paMcama aMga (bhagavati)nA ogaNIzamA zatakanA trIjA uddezAmAM kahyuM che ke-"vAmaya zilA upara svalpa pRthvIkAyane mUkIne ekavIza vAra vajInA laTAthI pIsatAM keTalAka jIve temAM daLAI jAya che ane keTalAkane to khabara paNa paDatI nathI." rAtri jana saMpattima bahuvidha jIno vinAza thavAne saMbhava hovAthI tathA aihika ane pAralaukika aneka deSane saMbhava chevAthI tyAjya che. kahyuM che ke -"bhejanamAM kIDI AvI jAya to te buddhine haNe che, makSikA vamana karAve che, jUthI jaLadara thAya che kareLIyAthI koDha rega thAya che, vALathI svara bhaMga thAya che ane kAMTe ke kASThasaLI AvI jAya to te gaLAmAM khuMcI jAya che, bhamara AvI jAya to te tALune vadhe che." nizIthacUrNimAM paNa kahyuM che ke --"gRhamekila (goLI)nA avayavathI mizrita bhajana karatAM puMTha5ra gihakeIlA (rega vizeSa) nIkaLe che. e pramANe annAdimAM viSamizra sarpanI lALa, maLa, mUtra ane vIrya vigere paDavAthI vakhatasara maraNa paNa nIpaje che. temaja:-"rAtribhejananA doSathI mahItaLa para jema kharI gayeluM puSpa rakhaDe tema te prANIo rakhaDe che ane du:khita thAya che. vaLI rAtre bhajananA bhAjana vigere devAthI aneka kuMthavA vigere jene ghAta thAya che. rAtribhejananA AvA apAra deSathI duSita thayela keNa sAvita thaIne saMsAra samudra tarI zake? kemake rAtribhUjana karavAthI prANuo ghuvaDa, kAka, mA2, gIdha, saMbara, zUkara, sarpa, vIchI ane giLI vigere jAtimAM utpanna thAya che." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAvIza abhakSya. 155 bIjA darzanemAM paNa kahyuM che ke:-"svajana mAtra maraNa pAme te paNa sUtaka thAya che, te divAnAtha (sUrya) asta thatAM bhajana kema karAya? rAtre pANI te rakta samAna ane anna te mAMsa samAna thAya che. mATe rAtribhojana karanArane mAMsabhakSaNano doSa lAge che." mArkaDeya maharSie e pramANe kahyuM che. tethI vizeSa karIne tapasvIe tathA vivekI gRhastha rAtre pANI na pIvuM. temaja vaLI trayItejamaya sUrya che ema vedAMtIo kahe che. mATe tenA kiraNathI pavitra thayela tamAma zubha karma karavuM. "rAtre Ahuti, snAna, zrAddha, devArcana tathA dAna na karavA ane vizeSe bhejana te naja karavuM. vivekI jane rAtre cAre AhArane tyAga kara. tema karavAne je azakta hoya, teNe azana ane khAdimane te sarvathA tyAgaja kare ane svAdima sopArI vigere paNa divase barAbara zodhIne yatanApUrvaka khAvuM, nahi te temAM paNa trasa jIvonI hiMsAne doSa lAge che. mukhyatve te prabhAte ane sAMje rAtri pratyAsanna hovAthI-sUryodaya thayA pachI beghaDIe bhUjana karavuM, asta thavAnA vakhatathI be ghaDI pahelAM bhajana karI levuM. kahyuM che ke divasanI Adi ane aMtamAM je be be ghaDI tajIne bhejana kare te nizAjananA doSane jANanAra prANa puNyanuM bhAjana thAya che." AgamamAM paNa sarva jaghanya paccakhANa muhUrta pramANunamaskAra sahita kaheluM che. kadAcit kAryanI vyagratA vigere kAraNothI tema na karI zakAya, paNa Atapa vigere jevAvaDe sUryanA udaya ane astano nirNaya karavAnI te jarUraja che, nahi te rAtribhejanano doSa lAge che. lajajAthI aMdhakAravALA sthAnamAM jaIne dI vigere karIne jojana karavAthI trasAdinI hiMsA, niyamane bhaMga ane mAyAmRSAvAda vigere adhika deSa lAge che. kAraNake -"huM e pApa na karUM" ema kahIne punaH je te pApa seve te te pratyakSa mRSAvAdI che ane mAyAne te tyAM nivaDa prasaMgaja che. je prANu pApa karIne potAnA AtmAne zuddha mAne che, te ulaTuM dviguNa pApa kare che. e bALajIvanI maMdatAnuM lakSaNa che. tA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa6 zrI pArzvanAthacaritra-bhASAMtara rAtri bhejananA niyamanI ArAdhanA ane virAdhanAnA saMbaMdhamAM traNa mitranuM daSTAMta che te A pramANe. . devapallI nAmanA gAmamAM zrAvaka, bhadraka ane mithyASTi evA traNa vaNika mitra hatA. te ekAda jainAcArya pAse gayA. eTale AcArya mahArAje rAtribhejananA niyamano upadeza Ape. te sAMbhaLIne temaNe rAtribhejana varjavAne niyama karyo. temAM zrAvake rAtribhojana, kaMdamULAdi abhakSyano utsAhathI niyama lIdho. kAraNake te zrAvakakuLamAM utpanna thaye hate. bhadrake bahu vicAra karIne mAtra rAtribhejanane niyama lIdhe. paNa kadAgrahamAM grasta hovAthI mithyASTi to pratibaMdha ja na pAmyo. kAraNa ke - AmahI bata ninISati yuktiM tatra yatra mAtarasya nivissttaa|| - pakSapAtarahitasya tu yukti-yaMtra tatra matireti nivezam // AgrahI jyAM pitAnI buddhi sthita thaI hoya tyAM yuktine laI javA mAge che, ane pakSapAta rahita mANasanI te jyAM yukti dekhAya tyAM mati sthira thAya che. zrAvaka ane bhadrakanA kuTuMbIoe paNa rAtribhejanane niyama grahaNa karyo, kAraNa ke "gRhavyavasthA grahanA svAmIne ja anusare che." have zrAvaka anukrame pramAdanI bahuLatAthI potAnA niyamamAM zithila thato gaye. te kAryanI vyAkuLatAthI prabhAte ane sAMje tyAjya be ghaDInI aMdara paNa bhejana karavA lAgyo. anukrame sUrya asta thatAM pazu jamavA lAgyuM. samyapha prakAre niyama pALanAra bhadraka vigere tene preratA tyAre te "hajI te divasa che, kayAM rAtri paDI che?" ema javAba dete. eTale tenA anukaraNathI tenuM kuTuMba paNa badhuM tevuMja zithila thaI gayuM. "ahA ! gRhasvAmInI pramAdabahuLatAthI pApaprasaMganI kevI vRddhi thAya che ?" ekadA bhadraka rAjAnA kAryanI vyagratAne lIdhe prabhAte ane 1 A traNe nAme guNaniSpanna hovAthI pAchaLathI paDelA hatA-mULa nAma bIjA hatA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . traNa mitranI kathA. 157 bapore paNa jamavA na pAmyuM. lagabhaga sUryAsta veLAe kaI rIte bhajana karavAne ghare Ave, evAmAM sUrya asta thaI gaye, eTale mitrAdikee bahu kahyA chatAM paNa teNe bhejana na karyuM kahyuM che ke - appahiyaM kAyavyaM, jai sakkA parahiaMpi kAyavvaM / / appahiyaparahipANaM, appahiaM ceva kAyavvaM / / 'uttama jIve Atmahita karavuM ane je zakita hoya te parahita paNa karavuM. Atmahita ane parahitamAM Atmahita pahelAM karavuM." - have zrAvake to kaMIka aMdhakAra prasaratAM chatAM paNa niHzakatAthI yatheccha bhUjana karyuM. bhejana karatAM tenA mastaka parathI eka jU bhejanamAM paDI te AvI gaI. tenA bhakSaNathI te jaLadaranA mahA vyAdhithI atyaMta pIDita thaIne maraNa pAmyuM. rAtribhojananA niyamano bhaMga karavAthI te krUra bilADo thaye ane te bhavamAM duSTa zvAnathI kadarthanA pUrvaka maraNa pAmIne narakamAM nArakI thaye. rAtribhejanamAM Asakata e mithyASTi paNa eka vakhata viSamiza AhAra jamavAmAM AvavAthI sakhta rIte tUTatA AMtaraDAnI nibiDa pIDA anubhavI maraNa pAmIne pelA mitranI jema bilADI thaye, ane pachI nArakI thayo. - bhadraka te sArI rIte niyamane ArAdhavAthI saidharma devAmAM mahaddhika deva thayo. zrAvakano jIva narakamAMthI nIkaLIne eka nidhana brAhmaNane zrIpuMja nAme putra thaye ane mithyAtvIne jIva tene zrIdhara nAme laghu bhrAtA thaye. evAmAM bhadrakadeve baMne mitrane manuSya thayelA jANI temanI pAse jaI ekAMtamAM potAnA svarUpane jaNAvI tathA temanA pUrvabhavanuM svarUpa kahI temane pratibadha Ape ane rAtribhejana tathA abhakSyAdikane niyama levarAvyuM temaja te pALavAmAM daDha karyA. kAraNa ke: vAnivArathI hitAya, guhyaM ca gRhati guNAn prakaTIkaroti / P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158, zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara ~ ~ ~ ~ www ApadgataM ca na jahAti dadAti kAle , - mitraDhakSama pravAti saMtaH ?. pApathI aTakAve, hitamAM jeDe, gudAne gupta rAkhe, guNone pragaTa kare, ApattimAM dUra na thAya ane avasare sahAya Ape-e sanmitranuM lakSaNa che. ema sajajane kahe che." tethI kharUM sajajanapaNuM darzAvIne bhadrakadeva svarge gaye. - ahIM baMne bhAIonA pitAvigeree kadAgrahathI temane nigraha karavA bhejanano sarvathA niSedha karyo. tethI temane traNe lAMghaNa . thaI. trIje divase rAtre bhadradevane khabara paDavAthI temanA niyamane mahimA vadhAravA teNe tyAMnA rAjAnA jaTharamAM atyaMta pIDA upajAvI. jema jema vaidya, jyotiSI ane mAMtrika vigere upacAra karavA lAgyA tema tema vRtathI siMcela agnivALAnI jema te vyathA vadhatI gaI, eTale maMtrIo kikRtyamUDha ane pirajane hAhArava karavAmAM tatpara thatAM AkAzamAM divya vANI thaI ke -"he maMtrIo ane rijana! rAtribhojanane varjavAnA niyamamAM daDha evA zrIpaMja ane zrIdharanA mAtra hastasparzathIja e rAjAne ArAma thaI jaze, anyathA kai rIte zAMti thavAnI nathI, " pachI "A nagaramAM zrIpuja keNa che?" tenI zodha karavAnA vicAramAM saciva vigere paDyA. evAmAM keIe kahyuM ke eka nirdhana viprane putra, traNa lAMghaNa thatAM paNa potAnA niyamanI daDhatAthI akSubhita e zrIpuMja nAmane zizu che, te ja e haze." pachI saMbhAvanA mAtrathI paNa sacivAdikee tene bahumAnapUrvaka bolAvyuM, eTale zrIpuMja tyAM tarata AvyuM. AvIne teNe utsAhapUrvaka ucca svare kahyuM ke mArA rAtribhejanAdi niyamanuM mAhAtmya hoya te atyAreja A rAjAnA sarva zarIre sarvathA zAMti thaI jAo." ema kahevApUrvaka teNe rAjA nA zarIra para pitAnA hastano sparza mAtra karyo, eTale tarata ja rAjA svastha thaI gaye. pachI rAjAe saMtuSTa thaIne zrIpuMjane pAMca gAmanuM 1 zuM karavuM temAM buddhi cAlI na zake tevA. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAvIza abhakSya.. 159 Adhipatya ApyuM. te divasathI rAjA, tenA mAbApa vigere tathA anyanee paNa rAtribhejanane tyAga karyo. e pramANe jina dharmanI prabhAvanA karatA ane pAMca gAmanuM sAmrAjya bhagavate zrIpuMja zrIdharanI sAthe dharmadevalokamAM gaye ane anukrame traNe mitre siddha thayA. e pramANe rAtribhojananA tyAgapara traNa mitranuM dRSTAMta jANavuM. | iti traNamitra daSTAMta, bahubIja-te paMpaTAdika atyaMtara paTarahita kevaLa bIjamaya hoya che. te dareka bIje rahelA jIvanI hiMsA thAya mATe varjanIya che. ane je atyaMtara paTasahita bIjamaya dADima, TiMDArA vigere che te abhakSya gaNAtA nathI. anaMtakAya-te anaMta jaMtuonA ghAtathI thatA pAtakanuM hetubhUta hovAthI varjanIya che. kAraNa ke-"manuSyo karatAM nAraka che, te karatAM badhA de, te karatAM paMcendriya tiryaMce, te karatAM beidviyAdika, te karatAM agnikAya che. e yottara asaMkhyAtaguNA kahyA che. te karatAM pRthvIkAya, apUkAya ane vAyukAya-e yathAkame adhika kahyA che, e sarva karatAM mekSanA ja anaMtaguNa che ane te karatAM paNa anaMtakAya che anaMtaguNa che." te spaSTa rIte AgaLa darzAvavAmAM Avaze. saMdhAna (bALaathANuM)-nibuka (liMbu) ane bilavAdikanA athANAmAM aneka jIvane utpanna thavAno saMbhava hovAthI vyavahArathI traNa divasa uparAMta te abhakSya gaNAya che. - ghAlavaDA-te kAcA ghoLamizra vaDAM. upalakSaNathI kAcA (uSNa karyo vinAnA) gorasa (dudha, dahIM ne chAza) sAthe dvidaLa paNa samajI levA. temAM sUkSma jIvonI utpattino saMbhava che ane te kevaLIgamya che. dvidaLanuM lakSaNa A pramANe kaheluM che:-"jene palatAM (daLatAM) be phADIyA sarakhA thAya te dvidaLa kahevAya, paNa be daLa thatAM je vacamAM neha (rekhA) yukta na hoya te dvidaLa na kahevAya." vRtAMka-rIMgaNa. te nidrAne vadhAranAra tathA madanane uddIpana karanAra hovAthI aneka doSone poSe che. anya zAstramAM kahyuM che ke P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara - - "he priye ! je vRtAka, kAliMga ane mULaka (mULA) bhakSaNa kare che, te mUDhAtmA aMtakALe paNa mane saMbhArI zakato nathI.' - ajJAta, 55 tathA phaI ( ajAyuM phaLa) khAvAthI ' je niSiddha puSpaphaLamAM ajJAnathI pravRtti thaI jAya to vratabhaMgano saMbhava che, ane jherI puSpa yA phaLamAM pravRtti thaI jAya to vaMkacUla pallIpatinA sainikonI jema jIvitane paNa ghAta karanAra thAya che. tucchakuLa-te madhuka ane jaMbUvigere. upalakSaNathI tuchapuSpa-karIza, ANizighu, madhukAdi. tucchapatra-varSARtumAM taMdulAyaka (tAMjaLaje) vigere samajavA. temAM bahu jIva rahelA hoya che. athavA turachaphaLa te ardhaniSpanna-kamaLa evI vAla ane maganI sIMga vigerenuM bhakSaNa karatAM, tathAvidha tRpti thatI nathI ane virAdhanA bahu thAya che. * caLitarasa-te kahI gayeluM anna, vAsI khIcaDI ane pUpikA vigere. temAM aneka jaMtuo utpanna thAya che, ane te pratyakSa dekhAya paNa che, mATe tene tyAga kare. "be divasa uparAMtanA dahIMmAM chatpatti thAya che te zI rIte samajAya?" tenA uttaramAM kahe che . ke-"temAM zAstra pramANa che. kahyuM che ke -"je maga, aDada vigere dvidaLamAM kAcuM gerasa paDe, te temAM trasa jIvonI utpatti thAya che. ane be divasa uparAMtanA dahIMmAM paNa trasa jI upaje che.' vaLI ema sAMbhaLavAmAM Ave che ke-dhanapALa paMDitane pratibodhavA mATe AvelA temanA baMdhu zobhanamunie be divasa uparAMtanA dahIMnA vAsaNa upara aLatAnuM puMbhaDuM paDIne tenI upara cAlatA jIva batAvI ApyA, tethI tene pratibadha thaye." A pramANe bAvIza abha varjaniya che. have anaMtakAya batrIza che, te paNa tyAjya che, tenuM svarUpa A pramANe - sarva jAtinA kaMda-1 sUraNakada, 2 vAkaMda, 3 AdraharidrA (lIlI haLadara), 4 Adraka (Adu), 5 AdhvaMkacUre, 6 zatAvarI, 7 birAlI, 8 kuMAra, 9 cehara, 10 gacI, 11 lasaNa, 12 vaMza P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ana takAya svarUpa. kArelA, 13 gajajara, 14 lUNuM, 15Dhaka, 16 girikarNikA(garama), 17 kisalayapatra, 18 khariMzukA, 19 thegI, 20 AdramustA, (lIlI metha ), 21 bhrAmaravRkSanI chAla, 22 khilehaDA, 23 amRtavallI, 24 mUlaka (mULAnA kAMdA), 25 bhUmirUha, 26 dvidaLa dhAnyanA aMkurA, 27 DhaMkavanthala, 28 sUkavalla, 29 pathaMka, 30 kamaLa AMbalI, 31 AlUka ane 32 piMDAlu-e 32 anaMtakAyanA mukhya bheda che. vaLI lakSaNa yukti karIne bIjA paNa anaMtakAya jANI levA. have e batrIza anaMtakAyanI vyAkhyA kahe che:-kaMdanI sarva jAti anaMtakAya che, temAM keTalAka kaMda vaparAtA hovAthI te nAmathI darzAve che. sUraNakaMda-harasane nAza karanAra kaMdavizeSa, vajakaMda, Adraka Adra haridrA-te lIlI haLadara, zRMgabera te (Adu), Adra kacUraka, zatAvarI ane birAlikA-e vallI vizeSa che, kumArI-te mAMsala (puSTa) praNAla AkAranuM patra(kuMvAra), harIte thAravRkSa, gaDu cI-te vallIvizeSa, lasaNa-kaMdavizeSa, vAMsakArelA, gajajara te gAjara, lavaNika-vanaspati vizeSa-jene bALavAthI sajikA nimpanna thAya che, leDhaka-te pavinIkaMda, girikarNikA-te vallIvizeSa, kisalaya patra-te proDha patranA pahelA aMkurA phuTe che te-badhA kamaLa patra samajavA, khariMzukA, thega-te kaMdavizeSa, AmustA (lIlImotha), lavaNavRkSachavi-te lavaNa yA bhrAmaravRkSanI mAtra chAla-bIjA avayava nahi, khilehaDA-lokaprasiddha kaMda, amRtavallI-latAvizeSa, mUlaka (mULA)-prasiddhakaMda te tyAjya che, anyazAstramAM kahyuM che ke-lasaNa, gRjana, palAMDu, piMDamUla, matsya, mAMsa ane madirA-e karatAM paNa mUlaka adhika pApakArI che, putramAMsa karatAM paNa mUlakanuM bhakSaNa vadhAre kharAba che. enuM bhakSaNa karavAthI naraka ane vajana karavAthI svarga maLe che, je narAdhama mUlakanI sAthe bhajana kare che, tenI cAMdrAyaNazata (seMkaDe cAMdrAyaNuvrata) thI paNa zuddhi thatI nathI." bhUmirUha varSAkALamAM thanArA chatrAkAre bIlADInA Tepa-bhUmimphaTakanA nAmathI 21 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust S Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ annanu m anninn 16ra zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara paNuM prasiddha che. virUDha-te aMkurita dvidala dhAnya, kaMkavAstula-zAka vizeSa, te prathama utpanna thayelaja anaMtakAya, paNa chellA pachIthI uge te nahi, sUkavalle anaMtakAya, paNa dhAnyavala (vAla) nahi, palcaka-zAkavizeSa, kamaLa AMbalI-tenA avasthAkikA-ciMciNikA paNa nAma che, AlUka ane piMDAluka e kaMdavizeSa che, e mAtra batrIzaja anaMtakAya nathI-vizeSa che. tenI jIvAni cauda lAkha che. tenA lakSaNe A pramANe hoya che jene kaNasale, sAMdho ane gAMTha-gupta heya jene bhAMgavAthI sarakhA kaTakA thAya, jemAM hajI nase na AvI hoya ane je chedIne repatAM uge-te badhA anaMtakAya jANavA. tevA lakSaNathI viparIta lakSaNavALI te pratyeka vanaspati samajavI. ItyAdi siddhAMtamAM kahelA lakSaNayukata bIjA paNa anaMtakAya jANI levA ane tene tyAga kare kahyuM che ke - ___" catasro narakadvArAH, prathamaM rAtribhojanam / ___parastrIgamanaM caiva, saMdhAnAnaMtakAyikAH" // "rAtribhojana, parastrIgamana, baLa athANuM ane anaMtakAyae cAra narakanAM dvAra che." anaMtakAyAdi abhakSya acitta thayela hoya to paNa tene parihAra kare. ahIM keI zaMkA kare ke-"AdrakaMda vigere pote yA bIjAe acitta karyA pachI tenuM bhakSaNa karavAmAM zo deSa che?" tene uttara Ape che ke-ni:zukapaNAne laIne lailyavRddhinI paraMparAe sacittane paNa grahaNa karavAno prasaMga prApta thAya, mATe acitta paNa grahaNa na karavuM. kahyuM che ke -eka akArya kare, tenA pratyayathI bIje kare-ema sAtAbahulanI paraMparAthI saMyama ane tapano vichera thAya. e pramANe batrIza anaMtakAyanuM svarUpa samajIne tene tyAga karavo. tathA AlasyAdithI vRta, telanAM bhAjane ughADAM rAkhavAM, bIje - mArga chatAM haritakAya vigere upara cAlavuM, azedhita mAge gamana karavuM, sthAnane joyA vinA temAM hAtha nAkho, anya sthAna chatAM sacitta upara besavuM yA vastrAdi mUkavAM, kuMthavA vigere jaMtuothI P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAAraMbha svarUpa. 263 w vyApta jamInapara mUtra vigere nAkhavuM, yatanA vinA bAraNAne A gaLIo vigere devAM, patra puSpAdi vRthA teDavAM, mATI, khaDI ane vaNikAdinuM mardana karavuM, agni jagAva, gavAdine ghAta thAya evA zastrone vepAra kare,niSphara ane marmaghAta thAya tevuM bhASaNa karavuM, hAsya niMdA vigere karavAM, rAtre yA divase paNa snAna, keza thana, khaMDana, dhana, bhUkhanana, mATI vigerenuM mardana, liMpana, vastradhAvana ane jaLagalanAdi-vatanA vinA pramAdathI karavAM *vigere nAkhatAM yatanApUrvaka tene dhuLa vigerethIna DhAMkavA-ItyAdika pravRttithI paNa pramAdAcaraNa lAge che. kaileSmAdikamAM muhUrta pachI saMmUrNima manuSya utpanna thAya che, tethI tenI virAdhanAne mahAna deSa lAge, mATe temAM upaga rAkhavAnI jarUra che. zrI pannavaNuM upAMgamAM kahyuM che ke-"he bhagavan! saMmUrNima manuSyo kayAM utpanna thAya?" uttara-he gAyama ! pistAlIza lAkha janapramANa manuSyakSetramAM-eTale aDhIdviIpamAM ane be samudramAM, temAM aDhIdvIpamAM rahelI paMdara karmabhUmimAM, trIza akarmabhUmimAM ane chappana aMtadvapamAM, garbha ja, manuSyanI viSTAmAM, mUtramAM, baDakhAmAM, siMghANa (nAkanA mela) mAM, vaMtamAM, pittamAM, viryamAM, zeNitamAM, vIryanA paDelA pudgaLAmAM, zabamAM, strI purUSanA samayegamAM, nagaranI khALamAM ane sarva azucisthAnamAM saMmUrNima manube utpanna thAya che. tenI aMguLanA asaMkhyAtamA bhAga jevaDI ane vagAhanA hoya che, teo asaMsI,mithyASTi, ajJAnI hoya che, ane aparyApta avasthAmAM ja aMtarmuhUrtamAM maraNa pAme che." A saMsAramAM bhamatA jIe jenAthI jIvavadhAdi anartha thAya tevA adhikaraNane paNa tyAga kare. kahyuM che ke - " na grAhyAni na haiyAna, vaMvadradhyAna paMDitaiH. agnirviSaM ca zastraM ca, madyaM mAMsaM ca paMcamam " // agni, viSa, zastra, madha ane mAMsa-e pAMca vastuo sujJa purUSAe levI ke devI nahi." vaLI anya zAstramAM paNa kahyuM che ke - P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara kSetra, yaMtra, vahANa, vadhU, haLa, baLada, azva, gAya, gaMtrI (gADI), dravya, hAthI, havelI ane bIjA paNa je padArthathI mana AraMbhayukta thAya ane jenAthI karma baMdhAya tenuM sujJajanee dAna levuM ke devuM nahi." jenAthI anarthadaMDa thAya tene paNa tyAga karavo. duSTa jIve jAgRta thatAMja AraMbha karavA mAMDe che. te A pramANe-panIyArI, daLanArI, kAraka, karSaka, araghaTTi, kuMbhAra, dhobI, luhAra, macchImAra, zikArI, jALa nAkhanAra, ghAtaka, cera, paradAralaMpaTa, ane avaskaMdadAyaka-emanI paraMparAe kuvyApAramAM pravRtti thatAM mahAna anarthadaMDa thAya che. zrI bhagavatIsUtramAM kauzAMbI nagarImAM rahelA zatAnIka rAjAnI bahena ane mRgAvatInI naNaMda jayaMtie zrI vIraparamAtmA pAse prazna karelo che ke - he bhagavana ! A prANa sute sAre ke jAgRta sAre?" uttara-jayaMti! keTalAka sukha hoya te sArA ane keTalAka jAgRta hoya te sArA." jayaMti-he bhagavana ! e zI rIte samajavuM ?" uttara-"he jayaMti ! je jIve adhamI hoya, adharmapriya heya, adharma belatA haya, adharmanAja jenArA hiya, adharmane vakhANanArA heya, adharmazIla hoya, adharma AcaranArA hoya ane adharmathIja pitAnI vRtti calAvatA hoyaevA ja sutA sArA. e jIve sutelA hoya tyAM sudhI bahu jIne, prANune, sane te duHkha ApI zakatA nathI athavA temane vAta karI zakatA nathI. vaLI potAnA AtmAne yA parane vA ubhayane bahu adharmamAM joDI zakatA nathI. mATe e jIvo sutA hoya te sArA. vaLI jayaMti! je jIve dhamI hoya, dharmapriya hoya, yAvata dharmathI potAnuM gujarAna calAvanArA hoya, te jIve jAgatA sArA, kAraNa ke e jI jAgatA hoya te svaparane dharmamAM jeDe che ane dharmajAgarikAvaDe pite jAgRta rahe che. e ja pramANe balavatva ne durbalatva, dakSatva ane mUtva, tene mATe paNa praznane ne uttare jANuM levA." e pramANe jANIne pramAdAcaraNane tyAga kare. vaLI je kArya karavAthI AraMbha vadhe, tene paNa tyAga kara. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anarthadaMDa svarUpa. 165 jevAM ke ukhaLa sAthe muzala, haLa sAthe phAla, dhanuSya sAthe bANa, zakaTa sAthe sarU, nIsA sAthe vATavAne laSTaka, kuhADA sAthe daMDa, ghaMTI sAthe tenuM uparavuM paDa-ityAdi pApakaraNa tyAjya ane durgatidAyaka che, tethI tene meLavIne rAkhavAM nahIM, potAnuM kArya karIne pAchA chuTA pADIne mUkI devA. - have "paMghaMTiyavaheviAMti"eTale ekeMdriya, beidriya, teIdriya, cauriMdriya ane paMceMdriya jIvone vadha karavAthI prANIo narake jAya che. jema kAlasAkarika pAMcaso pADAne darareja ghAta karanAro hovAthI marIne narake gaye. kahyuM che ke - nATyahRkSa samo dharmo, saMtoSa vratama | na satyasadRzaM zaucaM, zIlatulyaM na maMDanam // satyaM zaucaM tapaH zaucaM, zaucamiMdriyanigrahaH / sarvabhUtadayA zaucaM, jalazaucaM tu paMcamam / / snAnaM manomalatyAgo, dAnaM cAbhayadakSiNA / jJAnaM tattvArthasaMbodho, dhyAnaM nirviSayaM manaH // ahiMsA samAna dharma nathI, saMteSa samAna vrata nathI, satya samAna zoca (pavitratA) nathI ane zIla samAna maMDana (ghareNuM) nathI. satya-e prathama zaica che, tapa-e bIjuM zAca che, iMdriyanigraha-e trIjuM zoca che, sarva sattvanI dayA-e zuM zAca che,. tyAra pachI pAMcamuM jaLazAca che. (arthAt pahelA cAra zAca vinA pAMcamuM zaica kAmanuM nathI.) mananA melane tyAga te snAna che, abhayadakSiNa (jIvAne abhaya ApavuM) te dAna che, tattvArthabodha te jJAna che ane vikArarahita mana te dhyAna che." ghare vasatA ane nitya snAna na karatA evA purUSe tapa vinA paNa kevaLa mana:zuddhithI zuddha thAya che, kahyuM che ke baMdha ane mokSanuM kAraNa mANasanuM mana ja che. juo manuSya jema kAMtAnuM 1 kALa nAmane kasAI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. AliMgana kare che temaja sutAnuM paNa AliMgana kare che; paraMtu te baMnemAM mana jUdA prakAranuM che." "sAmyane avalaMbIne purUSa eka ardhakSaNamAM jeTalAM kamane khapAvI zake, teTalAM karma keTIjanma sudhI tIvra tapa karatAM paNa khapAvI na zake." dharmanA mULa vinaya ane viveka che, te vinA lAghA nathI. kahyuM che ke -"vinaya e dharmanuM mULa che, tapa ane saMyama-vinayane lIdheja che. vinayahInanA tapa ane dharma kevAM ? kAMI nahIM. ' vinayI lakSmI, yaza ane kIrtine meLavI zake che, paNa durvinayI kadApi svakAryasiddhine sAdhI zakato nathI. parvatamAM jema merU, grahomAM jema sUrya, ratnamAM jema ciMtAmaNi tema guNemAM viveka zreSTha che. vivekaguNa sarva guNemAM vadhAre zreSTha che. viveka vinA anya guNe paNa nirguNa prAyaH thAya che. kahyuM che ke "cakSu vinA jema rUpa na zobhe tema viveka vinA lakSmI zobhatI nathI.' vivekarUpa dIpakanA prakAzavaDe prakAzita karelA mArgamAM gamana karavAthI kalikALanA aMdhakAramAM paNa kuzaLa purUSe khalanA pAmatA nathI. kemake gurUnI jema viveka sarva kRtyAkRtyano prakAza kare che ane sanamitranI jema akRtyathI aTakAve che. A saMbaMdhamAM sumatinuM daSTAMta che te nIce pramANe - - zrIpuranagaramAM zrIsena nAme rAjA rAjya karato hato. tene zrIsakhI nAme strI hatI ane kuLakamathI Avele sema nAme amAtya hatuM. te pradhAnane putra na hovAthI te manamAM atyaMta du:khI rahetA ane kyAMya paNa zAMti pAmI zakato nahoto. ekadA rAjAe te amAtyane kahyuM ke:-"he amAtya ! tArI e anapatyatA mane atizaya satAve che. bahu kALathI ApaNu baMnene saMbaMdha kuLakramAgata Ave che, have tAre putra na hovAthI mArA putrane amAtya keNu thaze ? ane anya amAtyapara vizvAsa ke ? A bAbatamAM tuM to nizcita je dekhAya che." ema be ke - "he svAmin ! e bAbatamAM zuM karavuM ? jIvita, saMtati ane dravya-e traNa vastu devAdhIna che, mATe vastu parAdhIna chatAM tene P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? zAmATe kai cara ane jugAra putra tane nahi sumatinuM daSTAMta. mATe ciMtA karavAthI zuM ?" rAjAe kahyuM ke-"upAya kara, prathama te sAhasa ane zairya dharIne tArI kuLadevInuM ArAdhana kara." rAjAe A upAya batAvyuM, eTale amAtya potAnI kuLadevInA bhavanamAM gaye. tyAM pavitra thaI tenI AgaLa darbhanA saMthArApara besIne A pramANe bolyo ke:-"he mAta ! jyAre mArApara putranI kRpA karaze tyAreja huM bhojana karIza." teNe e daDha abhigraha lIdho tethI trIje, divase devI pratyakSa thaIne bolI ke:-"he bhadra! zAmATe kaSTa kare che? atyAre salakSaNavALo putra tane nahi thAya, atyAre te padArAsakta, cAra ane jugArI-evo putra thaze. mATe zeDo vakhata rAha jo, pachI tane uttama putra ApIza." eTale te be ke:-"huM rAjAne pUchI jouM." ema kahIne te rAjAne pUchavA gaye. rAjAne devInuM kathana kahI saMbhaLAvyuM, eTale rAjAe vicArIne kahyuM ke -"devIne kahe ke- bhale game te putra thAya, paNa tenAmAM vinaya ane viveka hovA joIe." ema sAMbhaLIne te devI pAse AvyuM ane kahyuM ke - "he bhagavatI ! bhale tevo avaguNa putra Ape, paNa temAM vinaya ane viveka hovA joIe." devIe kahyuM ke -"astu. tane paradArAsakta cAra ane jugArI putra thaze, paNa te vivekI ane vinayI thaze." A pramANe kahIne devI adazya thaI, eTale amAtya devIne namaskAra karIne pitAnA ghare javAne cAlyo; evAmAM teNe bIjI eka vezyA strI rAkhelI hatI, teNe amAtyane devInA bhavane gayele jANIne teTalA divasa bhejano tyAga karyo hato ane bhUzayyA karatI hatI. teNe te devInI prasannatAnuM svarUpa jANIne dAsI pAse baLAtkArathI pitAne ghera teDAvyuM. eTale te amAtya paNa tenA ghare ja jaIne snAna tathA bhejana karI rAtabhara rahyo, ane prabhAte potAnA ghare jatAM manamAM kheda lAvIne vicAravA lAgyo ke -"ahe! mane dhikkAra thAo. sukuLavatI strInI upekSA karIne huM ahIMja rAtrI rahya, devIne prasAda pAmIne huM ahIMja rahyA, tethI mAre putra kukSetrathI utpanna thayela thaze, paNa bhAvI anyathA na thAya, paraMtu bahu aThIka karyuM, kema P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. ke putrane pAmyA chatAM paNa putrajanmane pragaTa utsava nahi thaI zake. paraMtu have zuM karavuM? rAjAne te jema tema uttara Apa." Ama vicAra karIne rAjamaMdiramAM AvatAM rAjAe tene tathAvidha joIne pUchayuM ke-"he maMtrinuM ! harSane sthAne khinna kema dekhAya che? zuM devIe tane chetaryo? athavA to zuM kaMI bIju viparIta thayuM?" eTale amAtye devIne Adeza tathA pitAno doSa-potAnI niMdApUrvaka kahI batAvyuM. te sAMbhaLIne rAjAe kahyuM ke:-kheda na kara, AvA tArA uttama kuLamAM devatAdiSTa chatAM paNa je tevo anyAya karanAro putra thAya to temAM tAre zo doSa? paraMtu tArI te vezyA strIne tArA gharanA bheMyarAmAM sArI rIte gupta rAkha, ane putrajanma thayA pachI tene gharamAMthI kahADI mUkaje." rAjAnA kahevAthI pradhAne paNa tema karyuM. pUrNa samaye putra janme, eTale teNe tarata ja rAjAne nivedana karyuM. pachI gumarIte tene saMskAra karyo, te anukrame vRddhi pAmavA lAgyuM. tene bhaNAvavA yugya thayele jANIne zAstravicakSaNa evA tenA pitAe tene bhaNAvavAnI zarUAta karI. eTale te bheMyarAnI uparanA phALakAyara Asana mAMDI bahArathI bIjA vidyAthIone bhaNAvavAne miSe tene nItizAstra bhaNAvavA mAMDayuM. rAjAnI AjJAthI patAne aMguThe dere bAMdhIne teNe te putrane Apyo ane kahyuM ke -"tane kaMI saMdeha paDe te A dore halAvo.' evA saMketapUrvaka teNe potAnA putrane bhaNAvyuM. anukrame te prAjJa thaye. ekadA nItizAstramAM A pramANe ekaleka Avyo ke - , "vA mono nArA-hita mato mati vittathI . yo na dadAti na bhukte, tasya tRtIyA gatirbhavati" // " dAna, bhega ane nAza--e dhananI gaNu gati che. temAM je dAna ane bhegamAM potAnuM dhana vAparatA nathI, tenA dhananI trIjI gati eTale nAza thAya che." A leka sAMbhaLI te derI halAvavA lAge, eTale tenA pitAe puna: te lekane artha karI batAvyuM; chatAM puna: dorI halAvI eTale teNe rUchamAna thaIne bIjA chAtrone upara ja tene nIti ane ziva saMkirtapUrva P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatinI kathA. 169 visarjana karI putrane bahAra lAvIne kahyuM ke "he vatsa! samudra samAna zAstranuM avagAhana karIne gaSpada samAna A sugama lekamAM tuM kema mUDha jevo banI gaye?" eTale putra be ke -"he tAta! tame vittanI traNa gati kahI te mane samajAtuM nathI, kAraNake mane dAna ane nAza--ema vittanI be gati ja lAge che, kemake je bhogamAM vaparAya te paNa nAza ja che. kahyuM che ke seMkaDe AyAsathI prApta thayela ane prANa karatAM paNa vahAlA evA vittanI eka dAnaja gati che, bIjI badhI vipatti che. tene dharmathe satpAtramAM devuM te te sarvottama che, duHkhita yAcakane ApatAM kIrti vadhe che ane baMdhuomAM vAparatAM nehane poSaNa maLe che, bhUtAdine ApatAM vidhanane nAza thAya che. ema ucitapaNAthI ApatAM ekaMdara lAbhaja maLe che. ApeluM dAna kadi paNa niSphaLa thatuM nathI. bhegathI kevaLa aihika sukhanI prApti thAya; nahi te nAza te avazyameva che ja." A pramANe sAMbhaLIne vicAracatura pradhAne aMtaramAM AnaMda pAmIne te badhe vRttAMta rAjAne kahI saMbhaLAvyuM, eTale rAjA be ke -"he bhadra! enA aMtaramAM vivekaravi pragaTe che. e tArA ane mArA mane ratha pUrNa karaze. aho! enuM vicAragAMbhIrya ! ahe ! cAtarya! aho ! addabhuta mati! ke je upAdhyAyane ane zAstrane oLaMgIne AgaLa pravarte che. ene jJAna sArI rIte utpanna thayuM che, mATe have te chAtrane gajendrapara besArIne ahIM lAva.' ema kahI rAjAe potAno hAthI ane parivAra tenI sAthe mokalyA. some pitAne ghare jaIne svajanone bhegA karyA, ane putrane zRMgAra paherAvI ketukamaMgaLa karI hAthI para besArIne mahaddhipUrvaka rAjamaMdire laI gaye, eTale rAjAe tene potAnA ullaMgamAM besArI tene satkAra karyo ane tenuM sumati evuM nAma rAkhyuM. pachI rAjAe kahyuM ke-"tAre sarvatra svecchAe gamana karavuM. bhaMDAra, aMtaHpura ane rAjyamAM sarvatra kIDAnimitte karavAnI tane chuTa che; koI paNa 22. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. jagyAe javAne tane pratibaMdha nathI." e pramANe kahI tene satkAra karIne visarjana karyo. pachI rAjAnI AjJAthI te kaMI paNa pratibaMdha vinA sarvatra kIDA karavA lAgyuM. ekadA te rAjAnA bhAMDAgAramAM paThe. tyAM rAjAne motIne hAra jaIne devIe kahela deSanA vazathI tenuM citta calAyamAna thayuM. eTale teNe te laI lIdho. pachI tene gopavI sAzaMka manathI te javAne taiyAra thaye, evAmAM kSaNabhara vivekavaDe te vicAravA lAgyuM ke vasudhApara cerI samAna bIjuM pApa nathI." ema vicArI hArane pAche teja sthAne mUkIne ghare AvyuM. vaLI ekadA kIDA karavA mATe rAjamaMdiramAM akhalita gAtathI bhamatAM rAjapatnIe kAmarAgathI bhegane mATe tene belA. rANIe tene kahyuM ke-"he sumate ! ahIM Ava. A sthAna ekAMta che, mATe mArI sAthe vilAsa kara."te sAMbhaLIne sumati kumatine vaza thaI tenI pAse javA cAlya; eTalAmAM baMdhunI jema viveke tene aTakAvyuM. te vicAravA lAgyuM ke - ahe! mane dhikkAra thAo, ke mAtA samAna rAjapatnIpara meM savikArI mana karyuM. parastrInA saMgathI A bhavamAM zira cheda vigere ane parabhavamAM narakanI vedanA prApta thAya che. te ja mahAna ane teja paMDita che ke je A bhujaMgI sadaza kulaTAothI dUra rahe che. mAre have pachI paranArI sahodararUpa mahAvrata pALavuM.'e pramANe vicAra karIne tene page paDI te svasthAne gaye. ekadA ketakI e te kIDA karavA ketukathI jugArIo pAse AvyA. temanuM vyasana ane svarUpa joyuM. keTalAka kalaha karatA hatA, keTalAka dravya hArI jatA hatA, keTalAka hasatA hatA ane keTalAka cAratA hatA. tevuM svarUpa joIne te ciMtavavA lAgyo ke:-"aho ! ghatanA vyasanane dhikkAra thAo. kahyuM che ke -"he jugArIo ! jugA2nuM vyasana kema tajatA nathI. potAnA dehane zA mATe dagdha kare che? ane pitAnA mukhapara bakarAne zA mATe mutarAve che? P.P'Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 sumatinI kathA. kAraNake ethI damayaMtI jevI priyatamA sahita naLarAjAne paNa cAMDALanI jema rAjyasukhathI bhraSTa thavuM paDyuM e kema jANatA nathI?" A ghatavyasana mane ucita nathI." ema ciMtavIne te svagRhe gaye. ekadA kIDA karate karate te rAjasabhAmAM gaye. tyAM teNe rAjAne namaskAra karyo, eTale rAjAe tene utsaMgamAM besArIne cuMbana karyuM. eTale sumati bolyA ke:-"he svAmin ! nItizAstramAM kahyuM che kekoIne vizvAsa na kare."te chatAM mane Ape akhkhalita gativALe kema karyo che? mArA para ATalo badho vizvAsa rAkhave ucita nathI." rAjA be ke -"he vatsa! tuM devIe ApelA varadAnathI prApta thayo che ane amAro vaMzaparaMparAne purahita che, te tArAmAM vizvAsa kema na hoya? tArAmAM devIe vinaya ane viveka guNa mUkyA che, te tArA sahAyakArI che. pachI teNe rAjAnI AgaLa badhuM potAnuM pUrva svarUpa kahI batAvyuM. eTale rAjAe kahyuM ke:-"he vatsa! vinaya vivekanI sahAyathI tuM sadeSa chatAM nidoSa ja che. kahyuM che ke - .. " yasya kasya prasUto'tra, guNavAn pUjyate naraH / suvaMzopi dhanuMdeDo, nirguNaH kiM krissyti"|| game te vaMzamAM janma pAmela hoya, paNa guNavAna purUSa pUjAya che, sArA vAMsane dhanudaMDa paNa guNa (derI) vinA zuM karI zake ? tema sArA vaMzamAM janmela paNa nirguNa zuM karavAnuM hatuM?" A pramANe rAjAnuM kathana sAMbhaLIne te lajajAne lIdhe adhamukha thaI besI rahyo. eTale rAjAe tene rAjakAryanuM prAdhAnya pada AyuM. pachI te sumati rAjakArya sAdhI anukrame saddharma pALIne sadagatie gaye. Iti sumati daSTAMta. mATe dharmanA mULabhUta vinaya ane viveka avazya grahaNa karavA. -- te guNe satsaMgathI prApta thAya che. zAstrokta satasaMgatinuM phaLa sAM. bhaLa-prathama saMgati karavA lAyaka sajajane kevA hoya te kahe che-"paradUSaNane na bele, alpa paNa paraguNane vakhANe, paradhana P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. jaIne niraMtara saMtoSa pAme, parane bAdhA joIne zeka ghare, Atma lAghA na kare, nItine tyAga na kare, apriya kahyA chatAM aucityanuM ulaMghana na kare ane krodha na kare-evuM saMtajanenuM caritra hoya che." have evA sajajananI saMgatithI zuM phaLa thAya te kahe che:-"satsaMga durgatine hare che, mehane bhede che, vivekane lAve che, premane Ape che, nItine utpanna kare che, vinayane vistAre che, yazane phelAve che, dhamane dhAraNa karAve che, durgatine dUra kare che, aho ! satsaMga mANasene zuM abhISTa utpanna karatuM nathI? sarva kare che." vaLI "he citta ! je tane buddhikalApane meLavavAnI IcchA hoya, Apattine dUra karavAnI IcchA hoya, sanmArge cAlavAnI IcchA haiya, kIrtine pAmavAnI IcchA heya, kuTilatAne vAmavAnI IcchA hoya, dharmane sevavAnI IcchA hoya, pApavipAkane aTakAvavAnI IcchA hoya ane svarga tathA mekSanI lakSamIne meLavavAnI IcchA hoya to guNavaMta janonI saMgata kara." susaMganA mAhAnyathI jIva sarva prakAranAM ' sukhe pAme che. kahyuM che ke "pazya satsaMgamAhAtmyaM, sprshpaassaannyogtH| lohaM svarNa bhavetsvarNa-yogAtkAco maNIyate // " satsaMgane mahimA te juo ke-pArasamaNinA vegathI leha te suvarNa thAya che, ane suvarNanA cegathI kAca paNa maNi je dekhAya che. vaLI "akulIna chatAM susaMgathI manuSya vivekI thAya che ane kulIna chatAM kusaMgathI avivekI bane che. juo! agninA cegathI zaMkha paNa dAha upajAve che. sacetana manuSyanA saMgathI guNa ke deSa upaje te te dUra rahe, paNa azokavRkSanA saMgathI zoka dUra thAya che ane kalivRkSanA saMgathI kalaha utpanna thAya che." jIva dharmane paNa sasaMgatithIja pAmI zake che. A saMbaMdhamAM prabhAkaranuM daSTAMta A pramANe che:-- . - bharatakSetramAM vIrapura nAmanA nagaramAM yajana, yAjana, adhyayana, adhyApana, dAna ane pratigraharUpa SaTkarmamAM tatpara e divAkara P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. un Gun Aaradhak Trust Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAkaranI kathA. 173 nAme brAhmaNa rahetA hatA. tene prabhAkara nAme putra hatA. te savatra niraMkuza thaIne bhamate, svecchAe ramate, dhAtune dhamate, ju gArane sevato ane jyAM tyAM svecchAe kIDA karato hato. tene pitA tene zikhAmaNa Apato ke -"he vatsa! A zuM kare che? A deha paNa potAne nathI, te anya pitAne koNa thaze? mATe kuvyasanene tyAga kara, zAstranuM avagAhana kara, kAvyarasAmRtanuM pAna kara, sArI kaLAone abhyAsa kara, dharmane vyApAra kara ane potAnA kuLane uddhAra karI kahyuM che ke - jenA kuLa, vidyApuna sApunA kulaM puruSasiMhena, caMdreNa gaganaM yathA " // jema caMdrathI AkAza, tema vighAyukta, zreSTha ane zuravIra evA eka putrathI paNa kuLa zobhe che." "zoka ane saMtApa kare tevA bahu putra utpanna thAya tethI zuM? kuLanA AlaMbanarUpa eka putraja sAre ke jenAthI AkhA kuLane vizrAMti maLe. jema puSita ane sugaMdhI evA eka suvRkSathI paNa AkhuM vana sugaMdhI thAya che tema eka suputrathI AkhuM kuLa udaya pAme che ane jema agnithI baLatA eka zuSka vRkSathI samasta vana dagdha thAya che, tema eka kuputrathI samasta kuLa malIna thAya che." vaLI--adhAtuvAdathI dhananI AzA rAkhavI, rasAyanathI jIvitanI AzA rAkhavI ane vezyAthI ghara thavAnI AzA rAkhavI-e traNe purUne eka matibhraMzarUpa che.' ityAdi zikSA ApIne samajAvatAM te suta hasIne tAtane kahevA lAgyuM ke-"he tAta ! bhaNavAthI zuM ? bhaNane keNu vage gayuM che? kAraNa ke - "bubhukSitaiyAkaraNaM na bhujyate, pipAsitaiH kAvyaraso na pIyate / na chaMdasA kenacidudhdhRtaM kulaM, hiraNyamevAya niSphalAH klaaH"|| "he tAta! zudhita thatAM vyAkaraNanuM bhajana karAtuM nathI, pipAsita thatAM kAvyarasa pIvAtuM nathI ane chaMdazAstrathI kuLano uddhAra AC. eunratasun MS. Jun Gun Aaradhak Trust Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara thato nathI, mATe dhana meLave, kaLAo badhI niSphaLa che." temaja vaLI-- navA kamaLadaLa samAna netravALI lakSmI jene jue che, eTale lakSamInI jenA para kRpA che tevA nirguNane paNa loko guNalya mAne che, temaja rUhInane ramya, mUrkhane matimAna , nirbaLane zUravIra ane akulInane kulIna mAne che." 7 AvAM tenAM utkaMTha vacanathI tene pitA vilakSa thaIne ci tamAM ciMtavavA lAgyuM ke:- aho A mAro putra thaIne nirguNa, kuLane kalaMkarUpa ane kuzIla thaze. have zuM karuM? kayAM jAuM?" Ama vicArIne udAsIna vRttithI teNe Akho janma vyatIta karyo. prAte putrane belAvIne teNe A pramANe kahyuM ke:-"he vatsa ! je ke mArA vacanapara tane anAsthA che, tathApi A eka lokane tuM grahaNa kara, eTaluM mAruM kahyuM kara. putra bolyo ke- kahe, huM te pramANe karIza." eTale pitAe A pramANe leka kahyuM - ___" kRtajJasvAmisaMsarga-muttamastrIparigraham / kurvanmitramalobhaM ca, naro naivAvasIdati" / / kRtajJa svAmInI sevA karatAM, uttama kulIna strInuM pANigra haNa karatAM, ane nirlobhI mitra karatAM mANasane herAna thavuM paDatuM nathI." A leka grahaNa karIne te pAcho jugaTu ramavA cAlyA gayA. evAmAM tenA mitre AvIne kahyuM ke he prabhAkara ! tAre pitA maraNa pAme." A pramANe sAMbhaLIne prabhAkare mitrane kahyuM ke:-"huM kaMI jANato nathI, mATe te saMbaMdhamAM je karavAnuM hoya te tAreja karavuM." pachI tenI uttarakiyA karI zakarahita thatAM prabhAkara pitAe ApelA lokane artha vicAravA lAgyuM. tene arthe vicArIne teNe dhAryuM ke prathama te pitAe je kahyuM che te karatAM viparIta karavAthI zuM thAya che te jouM. ema dhArIne te paradezamAM cAle. mAge jatAM kRtana, tuccha svabhAvavALA ane stabdha (abhimAnI) evA siMha nAmanA eka gAmanA mukhIne sAMbhaLIne tene Azraya karyo ane tenI sevA karavA lAgyA. tyAM tenI eka sevAdharmahIna, nIca, rUkSa (sneha P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. UF Gun Aarede Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAranI kathA. mArA vinAnI) ane ajJAna evI dAsIne teNe potAnA gharamAM strI tarIke rAkhI. tathA tyAMja vasanAra dAkSiNyarahita ane dhanamAMja (svArtha mAMja ) lubdha evA lobhanaMdI nAmanA eka vaNikane teNe mitra banAvyuM. te tyAMja rahIne rAjasevA karavA lAgyA. svaparAkrama tathA svabuddhithI teNe rAjAno bhaMDAra vadhAryo. vaLI dAsIne mATe teNe bahu vacce ane AbharaNe karAvyAM tathA tene bahuja prasanna karI. ane lebhanaMdIne nirdhana hato chatAM mahaddhika banAvI dIdhuM. have te siMharAjAne pitAnA putra karatAM paNa adhika vahAle . eka mayUra hatuM. tene teNe pitAnA ullaMgamAM lAlita, pAlita, piSita ane bhUSita karyo hato. ekadA prabhAkaranI bhAryArUpa dAsIne garbhanA anubhAvathI mane yuranuM mAMsa khAvAno dehada utpanna thayo. eTale prabhAkare te ThAkoranA marane yatnathI chupAvIne bIjA mayUranA mAMsathI tene dehada pUryo. bhejana veLA thatAM te mayUrane na jevAthI ThAkare potAnA mANaso mekalIne sarvatra tenI tapAsa karAvI, chatAM teno patto kyAMI paNa na maLe, eTale temaNe rAjAne te hakIkta nivedana karI. AthI ThAkora bahuja AkuLa vyAkuLa thaI gayo. teNe uMce svare pahedaSaNa karAvI ke "je kaI siMharAjAnA mayUranI zodha karI Apaze, tene so sonAmahora ApavAmAM Avaze. " te sAMbhaLIne dAsIe vicAra karyo ke -- "A paradezIthI mAre zuM? ThAkara pAsethI dravya meLavI lauM, pachI vaLI bIje bhattara karI laIza." ema vicArI paTahane sparza karI siMharAjA pAse jaIne ekAMte kahyuM ke "he svAmin ! satya hakIkata sAMbhaLo. kAraNa ke - ' "satyaM milai pi hami-dipA anukUlaM ca satyaM ca, vaktavyaM svAminA saha // " mitranI sAthe satya, strIonI sAthe priya, zatrunI sAthe asatya paNa madhura ane svAmInI sAthe anukULa satya bolavuM." he savAmin ! kAle mane mayUranA mAMsabhakSaNane dehalo utpanna karAvI kAra paradezathI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 - zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara, thaye hate. te mArA svAmIne kahevAthI meM vAryA chatAM teNe tamAre mayUra lAvIne mArI nAkhe, ane tenA mAMsathI mAre dehada pUre karyo. te sAMbhaLIne siMha ThAkora rUSTamAna thaI vicAravA lAgyo ke -zuM A prabhAkara khoTA janenA saMgathI bagaDyo ke svabhAveja viniSTa thaye?" ema vicArIne teNe prabhAkarano nigraha karavA patAnA subhaTane mokalyA, eTale te paNa mitranI parIkSA karavA lebhanaMdIne ghera gaye. tyAM kaMpatAM kaMpatAM bolyo ke:-"he mitra ! mArUM rakSaNa kara." lebhanaMdIe tene pUchayuM ke -"are ! kahe te khare, te zuM bagADyuM che?" te bolyo ke- strIne mATe meM svAmIne mane cUra mAryo che. te sAMbhaLIne mitrAdhama be ke - svAmIhIne keNa sthAna Ape? baLatA pULAne potAnA gharamAM keNu nAkhe ?' ema kahyA chatAM prabhAkara lobhanaMdInA gharamAM peThe. eTale teNe pakaDe, pakaDe, e pokAra karyo. tarataja rAjAnA subhaTa tyAM AvyA ane tene bAMdhIne gAmanI bahAra laI gayA. tyAM tene nigraha karavAne te taiyAra thayA. eTale prabhAkara garIbAIthI be ke:- pUrve tamArA upara upakAra karyo che, mATe mArI rakSA kare ane mane svAmInI pAse laI jAo.' Ama kahevAthI teo tene ThAkora pAse laI gayA, eTale te karUNa upaje tevI rIte bolyo ke --"he deva! tame mArA pitAtulya svAmI che, tamArUM ja mane zaraNa che, mATe A mAro eka aparAdha kSamA kare." te sAMbhaLIne siMha bhraguTIbhagathI bhISaNa thaIne bolyo ke -"are! duSTa ! mayUra soMpI de athavA - abhISTa devatAne saMbhArI le." te vakhate tenA mitra ane strI vinA badhA ke vyAkuLa thaI gayA. pachI teNe vicAryuM ke mArA pitAnA vacananuM atikramaNa karavAthI mane AvuM phala prApta thayuM." e rIte pitAnuM vacana puna: puna: saMbhArI tene mayUra tene seMpI siMha ThAkaranI rajA laIne prasanna mukhathI te AgaLa cAlyA. siMhe tene 2rahevA mATe bahu kahyuM, chatAM paNa te rahyA nahi. ane kahyuM ke pratyakSa deSa jovAmAM AvyA chatAM koNa sthiti kare?" P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAkaranI kathA. 1. To AgaLa cAlatAM teNe vicAra karyo ke:-"aho! emanA duSTa ceSTitane dhikkAra thAo ! durjananI saMgati kipAkavRkSanI chAyAnI jema duHkhadAyaka thAya che. emanA para meM je upakAra karyo hate te badhe bhasmIbhUta thaI gaye, mUrkha ane duSTa janenI saMgati karatAM mRtyu paNa vadhAre zreyaskara che. kAraNake-paMDita zatru sAre, paNa mUrkha hitakAraka sAre nahi. juo ! vAnara mitra rAjAne nAza karavA taiyAra thaye, te vakhate vipra cere bacAva karyo. "(A daSTAMta, anyatra Ave che.) vaLI-- zirasA mumanA saMddhA te taMtava ihiI. tepi pAdena mRdyate, paTepi malasaMgatAH" // puSpanA saMgathI taMtune zirapara dhAraNa karAya che ane vastramAM rahela taMtune melane saMga thavAthI te pagavatI ane dhokAvatI tADanA pAme che." meM adhama svAmI, kalatra ane mitranI parIkSA karI. have pitAnA vacana pramANe cAlIza." ema ciMtavane te anukrame suMdarapura nAmanA nagare pahoMcyA. tyAM hemaratha nAme rAjA rAjya karato hato. tene guNasuMdara nAme putra hatA. te nagaranI bahAra azva deDAvI parizrAMta thavAthI sevakothI parivRtta thaI vRkSanI chAyAmAM beThe hate. e avasare prabhAkare tenI pAse AvIne tene praNuma karyo. eTale rAjaputre tene satkAra karyo. pachI te tyAM besIne zAgaNI karavA lAgyo. rAjaputre tyAM bhejana karyuM, eTale tene paNa bhejana karAvyuM. pachI te baMne paraspara mIThI mIThI vAto karavA lAgyA. kAraNa ke"prasanna daSTi,zuddha mana, lalita vANuM, ane namra zira-e vibhava vinA paNuM athIjanomAM svAbhAvika pUjAya che. pachI rAjaputra prabhAkarane pUchayuM ke-"tame kayAMthI Ave che? ane kayAM javuM che? tathA ahIM zuM kAma che?" prabhAkara be ke:-"huM dezAMtarathI AvuM chuM, pRthvIparanA kaitaka jevAne nikaLe chuM." eTale rAjaputre kahyuM ke:-"he mahAbhAga! tame zAmATe bhame che? svastha mana karI mArI pAseja 23. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nnnnnnnnnnn 178 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara raho." A pramANe rAjaputranA kahevAthI prabhAkara tyAM rahe, ane rAjaputranI sAthe te nagaramAM gaye. tyAM paraspara temanI mitrAI thaI. ekadA prabhAkara vicAravA lAgyuM ke:-"aho ! enuM cAturya, aho ! enuM madhura vacana, aho ! vanavayamAM paNa enuM aucitya, aho ! enuM svaccha jJAna ! kahyuM che ke:- keTalAka drAkSanI jema bAlyavayamAM paNa madhura hoya che, keTalAka AmraphaLanI jema paripakava thAya tyAre ja madhura thAya che ane keTalAka iMdravaraNAnA phaLanI jema madhura thatAMja nathI." temaja vaLI:- " AkRtau hi guNA nunaM, satyIbhUtamidaM vacaH / yasyaiva darzanenApi, netraM ca saphalIbhavet // AkRtimAM guNo rahelA che, e vacana satya che, kAraNa ke suMdara AkRtivALAnA darzana mAtrathI paNa netra saphaLa thAya che. mATe have AnI sevA karIne kusvAmInA saMgathI lAgela deSarUpa melane joI nAkhuM. A pramANe nizcaya karI prabhAkara rAjaputranI sevA karavA lAgyo ane teNe Apela vAsagrahamAM te sukhe rahevA lAgyuM. anukrame tyAM rahetAM teNe uttama prakRtivALI temaja svairya, gAMbhIrya ane vinayazIla evI suprabhA nAme eka strI karI ane moTA vepArI, paropakArI temaja dayALu evA vasaMtazreNIne potAne mitra banAvyuM. e rIte ? te sukhe samaya gALavA lAgyuM. anyadA rAjA maraNa pAmatAM guNasuMdara rAjagAdI para beThe, ane sarva kAryane karanAra prabhAkara tene maMtrI thayo. prajAnuM pAlana karatAM ekadA te rAjAne be jAtya azva keIe bheTa karyA. te sArA lakSaNavALA hatA, paNa viparIta zikSaNa pAmelA hatA. tenA svarUpane na jANate e rAjA pote eka azvapara ArUDha thayA ane bIjApara amAtyane ArUDha thavAne Adeza karyo. pachI parivAra sahita te baMne nagaranI bahAra gayA. tyAM ane kSaNavAra calAvIne te baMnene vega jANavAne rAjA ane pradhAne temane karkaza prahAra karyo, eTale tarata kudake mArIne teo vegathI deDavA lAgyA. rAjAe kahyuM ke -- P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prabhAkaranI kathA. 179 "he sevake! satvara deDo ane ane pakaDo." ema rAjA belate hato, tevAmAM te te ave ekadama eTalI utAvaLI gatithI deDayA ke rAjA ane pradhAna kSaNavAramAM adazya thaI gayA. jema jema teo tene ubhA rAkhavA lagAma kheMcatA hatA, tema tema te azva zIdhragatithI deDatA hatA. e rIte aTavImAMthI pasAra thatAM AmaLAMnA vRkSa nIcethI pradhAnane azva nIkaLe te vakhate pradhAne traNa AmaLAM trADI lIdhAM. pachI te bahu dUra nIkaLI gayA, tyAM vilakSa thaIne temaNe lagAma mUkI dIdhI, eTale azva tyAM ja ubhA rahI gayA. pachI rAjA ane pradhAna nIce utaryA, eTale baMne azva prANamukta thaI gayA. kSaNabhara tene kheda karIne te baMne vRkSanI chAyAmAM beThA. tyAM tRSAthI pIDita thayela rAjA manamAM ciMtavavA lAgyuM ke:- mUDha janee pASANukhaMDamAM ratnanI saMjJA rAkhI che, paNa pRthvI para kharAM ratna te jaLa, anna ane suvacana-e traNaja che, ema je kahevAmAM Ave che te vacana satya che. kAraNake atyAre e pASANakhaMDarU5 rane mArI pAse chatAM paNa ukta jaLAdi ratnanA abhAvathI mArA zarIranI tRSA chIpatI nathI." pachI rAjAe amAtyane kahyuM ke-tRSAthI mArA prANu cAlyA jAya che." eTale maMtrI vyAkuLa thaIne be ke -"he svAmi ! tamArI tRSAnuM huM nivAraNa karUM chuM." ema kahIne eka AmaLuM tene khAvA ApyuM. tenuM bhakSaNa karavAthI rAjAne kSaNavAra zAMti thaI. paNa muhUrta pachI punaH te tRSAkuLa thaIne bolyA ke -"he maMtrina ! have puna: tevIja rIte mane tRSA satAve che, ke jethI kharekhara jIvavuM muzkela che." ema bolatAM mUccha khAIne te nIce paDyo. eTale maMtrIe tarata bIjuM AmaLuM ApIne rAjAne punaH sajaja karyo. ema trIjIvAra paNa AmaLuM ApyuM. evAmAM pAchaLa padAnusAre cAlyuM AvatuM sainya tyAM AvI pahoMcyuM. AgaLanA asvAe temane joIne jayadhvani karyo, eTale maMtrI be ke -he subhaTe ! prathama jaLa tarata lAve." eTale teo pAchA vaLIne tarata jaLa lAvyA. pachI jaLa ane AhArathI saMtuSTa karI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAtratA . zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. rAjAne pUrNa saja karyo. eTale rAjA saparivAra potAnA nagaramAM Ave ane sAmaMta tathA nAgarajanee puna: rAjAne janmotsava karyo. have rAjAne pAMca varasane putra darareja zaNagAra sajIne rAja. maMdirathI pradhAnane ghera kIDA karavA AvatA hatA. ekadA pitAnA svAmInI parIkSA karavA mATe ekAMtamAM yAmika ( jALavanAra) ane anna pAnanI sagavaDa karIne teNe te kumArane gopavI rAkhyuM. rAjAne bhejanasamaya theye paNa kumAra AvyuM nahi, eTale rAjAe sarvatra tapAsa karAvI, paNa tene patto maLe nahi tethI rAjA AkuLa vyAkuLa thaI nIcuM mukha karIne besI rahyA. manamAM vicAravA lAgyo ke - kumAra maMtrIne ghare gayA pachI levAmAM AvyuM nathI, paNa zuM e asaMbhAvya vAta saMbhave?" samasta rAjalaka paNa zokAkuLa thaI gaye, ane prabhAkara maMtrI paNa zyAma mukha karI pitAne ghare besI rahyA, rAjasabhAmAM na gaye, eTale maMtrInI patnIe pUchyuM ke- Aja rAjamaMdiramAM tame kema gayA nathI?" amAtya du:khIpaNuM batAvIne be ke -"he priye ! rAjAne mukha batAvavAne huM samartha nathI, kAraNa ke meM pApabuddhie rAjaputrane mArI nAkhyo che. eTale te saMbrAMta thaIne bolI ke -"he svAmina ! e zuM kahe che?" puna: te bolyo ke -e akArya meM karyuM che. tenA AvA kathana uparathI teNe puna: pUchayuM ke -e zI rIte thayuM ?"te be ke:-"gaI kAle teM garbhanA prabhAvathI mAMsa mAgyuM, te anyatra mane na maLavAthI meM e rAjaputrane mArI nAkhe, ane tenuM mAMsa tane ApyuM, tenuM te bhakSaNa karyuM, tArA mehane lIdhe meM AvuM akArya karyuM." A pramANe sAMbhaLIne te belI ke -"he svAmin ! dhIraja dhare, huM rAjA pAse jaIne javAba ApIza, tame ghare ekAMtamAM besI raho." pachI teNe . pitAnA patinA mitra vasaMta zreSThIne ghare jaIne te badhA vRttAMta tene kahI saMbhaLAvyuM, eTale te paNa vicAra karI dhIraja dharIne bolyo ke:-"he suMdarI! tuM bhaya na pAma, huM svajIvitathI ane dhanathI mArA mitrane A vipattimAMthI bacAvIza, kAraNa ke sajajanonI maitrI ja P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAkaranI kathA. Lane dudha jevI hoya che. kSIre pitAnI sAthe bhaLelA jaLane pitAnA badhA guNe ApI dIdhA, pachI kSIrane tApavaDe baLatuM joIne jaLe prathama pitAnA AtmAne agnimAM home (jaLa baLavA mAMDyuM che, AvI mitranI Apatti joIne kSIrane AtmA agnimAM paDavAne umane thaI gaye, eTale te uchaLIne agnimAM paDavA taiyAra thayuM. pachI jaLamitrane saMga maLavAthI te zAMta thayuM. eTale pANI chAMTavAthI umare zape. sajanenI maitrI kharekhara AvIja heya che." pachI manamAM eka nizcaya karI, rAjasabhAmAM jaI, rAjAne namaskAra karI aMjaLI joDIne vasaMtazreNI majabuta manathI kahevA lAgyuM ke - rAja! vikalpa na kare, tamArA putrane meM mAryo che, mATe mAruM vitta ane jIvita laI ." A pramANe sAMbhaLIne rAjAnA manamAM saMzaya utpanna thaye. evAmAM maMtrI patnI AvIne vijJapti karavA lAgI ke hesvAmina! meM mArA dehadane mATe tamArA putrane vadha karyo che. eTale rAjA kiMkartavyatAmUDha ane zUnya je thaI gaye. evAmAM maMtrI AvIne kaMpatA zarIrane dekhAva karIne be ke - "he deva! A mArI patnIne ke mArA mitrane bilakula aparAdha nathI, teo te mane pIDA na thAya teTalA mATe potAne aparAdha kahe che, paNa e duSTakarma te meMja karyuM che, meM durmatie rAjaputrane mAryo che, mATe mane egya zikSA kare." rAjAe dIrgha vicAra karIne kahyuM ke:-"he mitra ! te vakhate vipattimAM je teM AmaLAMnA phaLa mane na ApyA hatA te huM kyAM? A rAjya kayAM? putra kyAM? ane parivAra kayAM? e badhuM kayAMthI hota? tethI daMDaze?" maMtrI betye ke:-"he deva! meM rAjaputrane ghAta karyo, tethI mane daMDa te Apaja joIe." rAjAe kahyuM ke - je ema hoya to traNa AmaLAMmAMthI eka AmaLuM vaLyuM."pradhAne A rAjAno nizcaya jANune potAnA mANasane ekalI rAjaputrane aNu, ane kahyuM ke:-"he svAmin ! kumAranI sAthe tame cirakALa rAjya kare ane rAjyasukha bhega." pachI rAjAe vibhUSita, mukhe hAsya karatA ane prasanna evA pitAnA putrane joI harSa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara ane vismaya pAmI kahyuM ke:-"A zuM?" eTale maMtrIe sarva leka samakSa pitAnA AdezathI mAMDIne badhe vRttAMta kahI saMbhaLAvyo. te sAMbhaLIne rAjA pitAnA svabhAvathI bahuja lajajA pAme, ane maMtrIne AliMgana daIne snehasahita belyo ke-"tuM mAro baMdhu che, tAre upakAra huM kadI paNa bhUlI javAne nathI; tuM nizcita manavaDe sukhe ahIM rahe ane sukha bhegava." pachI te susvAmI, sukalatra, ane sumitranA sukhane pAmIne sukhI thaye. chevaTe rAjA ane pradhAna satsaMgamAM tatpara rahI, rAjyasukha bhogavI ane sugurU pAsethI dhama pAmIne prAMte anazana karI svarge gayA. Iti prabhAkara daSTAMta A pramANe temane upadeza sAMbhaLIne kubera pratibaMdha pAmyA ane gurUmahArAjane kahevA lAgyA ke:-"he bhagavan ! pharIne paNa thoDA zabdamAM dharmanuM badhuM samIhita svarUpa AvI jAya, te rIte kaho." gurU belyA ke - "he mahAbhAga! tuM dharmanuM rahasya sAMbhaLa. vinaya, sutratAcaraNa, dharmopadezaka gurUnI zuzruSA, temane namaskAra, temanI AjJAnuM mAnavuM, mRdu bhASaNa karavuM, jinapUjAdimAM viveka, mana, vacana ane kAyAnI zuddhi ane susaMga te dharma, mitranI sAthe saMgama, ane tavazraddhAna nizcaya eTale jinezvara bhagavaMtoe kahelAM sutamAM daDha pratitI e pramANenA lakattara guNavaDe lekettara sukhanI prApti thAya che." tathA "atyAhAra, ati AyAsa (prayAsa), ati praja5 (bahu bAlavuM), niyamonuM agrahaNa, kene bahu prasaMga ane dinatA-A cha vAnAthI cagI purUSa varjita hoya che. vaLI "gI to kiyAvaDe thavAya che, mAtra vacane cAraNathI yegI thavAtuM nathI. kiyArahitanA - chAyukta vartanathI kenuM cAritrasIdatuM nathI-nAza pAmatuM nathI?" vaLI game te AzramamAM rahIne paNa dharmabhUSita prANu dharma AcarI zake che, kemake dharma te sarva prANuMomAM samAna bhAva dharAve che; temAM liMga kaMI (prabaLa ) kAraNa nathI." P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuberanuM daSTAMta. A pramANe gurUmahArAje dharmanuM rahasya kahyA pachI puna: kubere pUchayuM ke:-"he bhagavan! deva, gurU ane dharma kone kahIe?" eTale gurU A pramANe kahevA lAgyA ke:-"he mahAbhAga! sAMbhaLa: rAgadveSathI vivarjita, moha-mahAlane haNanAra, kevaLajJAna ane kevaLadarzanayukta, surAsuredrane pUjya, saddabhUtArthanA upadezaka, ane samagra kamene kSaya karIne paramapadane prApta thayela evA vatarAga jina-te deva kahevAya. gaMdha, puSpa ane akSatAdikathI te jineMdranI dravyapUjA karavI, temanA biMbanI pUjA vigeremAM yathAzakti dravya vAparavuM. sarvajJanI bhAvapUjA vratanA ArAdhanarUpa kahI che. te dezavirati ane sarvavirati-ema be bhede che. temAM jIvahiMsA vigerene eka dezazI niSedha-te dezavirati ane sarvathA niSedha-te sarvavirati. jinezvara bhagavaMtanA matamAM A pramANe navatara kahyAM chejIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA,baMdha ane mokSa. temAM karmane kartA, karmaphaLane bhaktA, ane caitanya lakSaNa-te jIva, - ane tethI viparIta pariNAmI te ajIva, satkarmanA pugala-te puNya, ane tethI viparIta-te pApa, baMdhanA hetubhUta evA mana, vacana ane kAyAnA vyApAre-te Azrava ane tene niradha-te saMvara, tathA jIvane. karmanI sAthe je saMbaMdha-ane te baMnenuM aikya te baMdha, baddha karmane nAza-te nirjarA ane dehAdikano AtyaM. tika vigate mekSa. e navatapara je sthira AzayathI zraddhA kare, tene samyakatva ane jJAnanA yogathI cAritranI gyatA prApta thAya che." siddhAMtamAM paNa kahyuM che ke -"jJAna, darzana ane cAritra e traNene samAga-te mokSa-ema jinazAsanamAM kahela che. jema paMka rahita tuMbI svayameva jaLa upara jAya che, tema karmarUpa maLa kSINa thavAthI jIva mokSasthAne jAya che. e pramANe vItarAga deva, ta padezaka gurU ane dayAmULa dharmanI ArAdhanA karavI, tenuM phaLa apunarbhava (mokSa) che." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.. Jun Gun Aaradhak Trust Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www - 14 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara A pramANe tapadeza sAMbhaLIne kubera pratibaMdha pAme, ane rAjA paNa pratibaMdha pAme. pachI munine namaskAra karIne te baMne svasthAne gayA. pachI vAvIryarAjAe potAnA vajInAbha kumArane rAjyayogya jANuM tene rAjya ApI potAnI patnI tathA kuberanI sAthe dIkSA aMgIkAra karI. vajInArAja nyAyathI pRthvInuM pAlana karavA lAgyuM. tenI vijayA nAme rANIne cakAyudha nAmane putra thayo. te anukrame pavana pAmyuM, eTale tene yuvarAja padavI ApavAmAM AvI. ekadA rAjA vAtAyana (gekha) para besIne zubha dhyAna dhyAtAM, jAtismaraNa pAme, eTale pUrvabhave ArAdhela cAritra tene yAda AvyuM. pachI te svabuddhithI vicAravA lAge ke-ahe! bhavasamudranA me jAo kene bhamAvatA nathI? keTalAka utpanna thAya che, keTalAka vilaya pAme che, keTalAka gAya che, keTalAka rUdana kare che, keTalAka hase che ane keTalAka mAthe hAtha daI vilApa kare che. Aga lAgatAM vizakSaNa purUSa alpa vajanadAra ane bahu kiMmatI cIja laI le che; tema A manuSyabhavamAM paNa karavAnuM che. saMsArasamudranA avagAhanamAM cAritrarUpa nAva vinA bhavasAgara zI rIte karI zakAya ?" e pramANe vairAgyaraMgathI raMgita thaI vrata levAnI IcchAthI rAjAe mitranI jema potAnA putrane bolAvIne svAbhiprAya darzAvyuM. eTale cakAyudha be ke "he tAta ! huM tamArA caraNanI sevA karavA tatpara chuM. atyAre A prasaMga ke ? pazcima avasthAmAM vrata levuM ucita che, atyAre te prajAnuM pAlana ane mAruM lAlana karavuM egya che." eTale rAjA be ke:-"vatsa ! pazcima ane prathama vaya kALa kayAM jue che ? mATe tuM mane dharmamAM aMtarAya na kara. vaLI carvitane vAraMvAra cAvavAthI zuM ? tethI te pUrvaka mAgata rAjyabhArane dhAraNa kara, ke jethI huM tArI sahAyatA vaDe svArtha sAdhaka thAuM." ema kahI maina dharI rahelA putrane rAjyapara besArI rAjAe kSemaMkara nAmanA tIrthakara pAse dIkSA aMgIkAra karI. te vanAbhamunie bAhya rAjyane tyAga karI dharmarUpa aMtaraMga rAjayane svIkAra karyo. tene viratirUpa patnI, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cho bhava. 185 saMvegarUpa putra, vivekarUpa pradhAna, vinayarUpa azva, ArjavarUpa paTTahastI, zIlAMgarUpa ratha, amadamAdikarUpa sevake, samyakatvarUpa mahela, saMtoSarUpa siMhAsana, yazarUpa vistRta chatra ane dharmadhyAna zukaladhyAnarUpa be cAmara thayA. AvA prakAranuM aMtaraMgarAjya pALatAM gurUnI AjJAthI te muni ekalavihArI ane pratimAdhArI thayA. dustapa tapa tapavA lAgyA. tapanA prabhAvathI temane gaganagAminI labdhi prApta thaI. ekadA vihAramAM AkAzagamana karatAM te sukacchavijayamAM gayA. - have pelo sarpane jIva narakamAMthI nIkaLIne bhavabhramaNa karatAM sukacchavijayamAM jvalanAdri parvata para kuraMgaka nAme bhIla thaye. pratyakSa pApanA piMDarUpa, agnijavALA jevI cakSuvALe, maNI samAna zyAma zarIravALe ane bahu jIne saMhAra karanAra te mahApApakAryavaDe pitAne nirvAha calAvato hato. evAmAM ekadA bhavita vyatAnA vazathI vajInAbha munIMdra teja javalanAdripara rAtre kAryotsarge rahyA. tyAM sarvatra vyApta aMdhakAramAM atibhISaNa ghUvaDanA dhUtkArathI, dIpaDAonA kRtkArathI, zugAlanA kutsita zabdothI ane bhUta vyaMtaranA aTTahAsyathI bhaya na pAmatA ane aMtaramAM atizaya dIpya. mAna dhyAnathI prakAzita thatA evA te muni dharmajAgaraNa karatA tyAM rahyA. prabhAte zikAramAM vyagra evA kuraMga, bhIle te munine joyA. eTale pAparUpa evA ane pUrvabhavanA dveSavazathI kapAyamAna thayelA evA te pApicche "aho ! prabhAteja A aniSTa darzana thayuM ? ema vicArI temane bANa mArIne jamIna para pADI dIdhA. te vakhate bANanA gADha prahArathI pIDita thayA chatAM leza paNa Arta ke vaidradhyAnane vaza te muni na thayA. te manamAM ciMtavavA lAgyA ke he jIva! teMja karelA pUrvakarmanuM phaLa sahana kara. kAraNake - " upekSya loSThakSeptAraM, loSThaM dRSTvAtti mNddlH| siMhastu zaramaprekSya, shrksseptaarmiiksste"|| 24 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. upadezamALAmAM paNa evA ja bhAvArthanI eka gAthA che ke - zvAna DhephAMnA pheMkanArane na jotAM Dhephane karaDavA jAya che ane siMha bANane na jotAM bANa mAranArane pakaDe che-tenI tarapha daSTi pheke che." pachI paMca namaskAranuM smaraNa karIne ane samyak prakAre AlocanA karIne munie A pramANe anazana karyuM -" huM cAra zaraNane aMgIkAra karuM chuM. arihaMtazaraNa, siddhazaraNa, sAdhuzaraNa ane jinadharmazaraNue cAra zaraNa mane prApta thAo. temaja aDhAra pA5sthAnanA huM pacakhANa karuM chuM. te A pramANeH-prANatipAta, mRSAvAda, adattAdAna, mithuna, dravyamUcho, kaeNdha, mAna, mAyA, labha, rAga, dveSa, kalaha, abhyAkhyAna, paizunya, rati arati, paraMparivAda, mAyAmRSAvAda ane mithyAtvazalya-e aDhAra pApasthAnene huM sirAvuM chuM. mArA dharmAcArya ane dharmopadezaka gurUne namaskAra karUM chuM." - e pramANe ekAgra manathI zubha dhyAna karatAM samAdhi maraNathI kALa karI te munine jIva madhyama veyakamAM AnaMdasAgara nAmanA . vimAnamAM nirmaLa AnaMdamAM magna e lalitAMga nAme deva thayA. tyAM satyAvIza sAgaropamanA AyuSyavALe te deva vividha bhegasukha bhegavavA lAgyA. pele bhIla dhanurdharamAM potAne uttama mAnatA keTalAka kALa pachI maraNa pAmIne tamastama:prabhA nAmanI sAtamI naraka pRthvImAM ra7 sAgarepamanA madhya Aukhe nArakI thaye. ___ guruzrIhemAvimala-tanuzruti vidhAyakaH / pArzvanAtho jino vaH stA-manovAMchitasiddhaye // " iti zrItapAgacchanAyakazrIpUjyazrIjagaccaMdrasaripaTTaparaMparAlaMkArazrIpUjyahemavimalamurisaMtAnIyazrIhemasomasurivijayarAjye paMDitaudayavIragaNiviracite zrIpArzvanAthagadyabaMdhalaghucaritre ugaHkamavAno nAma tathA : . pAvanApA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 A bhava. caturtha sarga. zrI saMghanA nAyaka tathA zrI saMghane harSa utpanna karanAra evA zrI pArzvanAtha devane praNAma karIne sudhane arthe zrI pArdhacaritrane sugama evo caturtha sarga kahuM chuM. ' ' A jaMbudvIpanA pUrva mahAvideha kSetramAM devapura samAna surapura nAme nagara che. te bAra ejana lAMbuM ane nava jana vistRta che. te nagaramAM pApasaMhAramAM nirdaya, svajIvitamAM dAkSiNya rahita, yazamAM lubdha ane doSathI bhIrU evA sajajana purU vase che. te nagaramAM ujavaLa yazathI pUrNa caMdranI jema dizAonA mukhane ujvaLa karanAra, akalaMka, daDha, zuddha, guNanA parivAre yukata, bhuvanatrayamAM rahelA sarva rAjAomAM mugaTa samAna, pavanane vRkSonI jema cAturya, audArya, gAMbhIrya, ane dhairya pramukha zubha guNone AzrayarUpa vajabAha nAme rAjA rAjaya karato hate. te rAjAne rUpa, lAvaNya, mAdhurya, cArU cAturya, lajajA ane vinayAdi guNothI vibhUSita evI nAmathI ane rUpathI sudarzana ( ramya darzana-dekhAvavALI) nAme paTarANI hatI. anya premarasathI saMlagna evA te daMpatI paM. driya saMbaMdhI sukhaga bhogavatA hatA. - vajAnAbhane jIva madhya raiveyakathI AvI sudarzanAnI kukSirUpa chIpamAM khetInI jema avataryo, eTale zayyAsthita rANIe madhyarAtre cakravatInA janmane sucavanArA caeNda mahAsvane joyAM. prabhAte svapnavicArane jANanArA evA svapnapAThakae svapnane vicAra karIne kahyuM ke:-"he nareMdra ! tamAre putra cha khaMDane adhipati cakravatI thaze. te sAMbhaLIne harSita thayelI rANuM A naMdamAM kALa vyatIta karavA lAgI. garbhasthiti pUrNa thatAM : pUrva dizA jema divAkarane janma Ape tema rANIe eka putrane janma Apyo. eTale rAjAe moTA mahotsavapUrvaka janmatsava karIne suvarNabAhu evuM tenuM nAma rAkhyuM. eka utsagathI bIjA u. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. saMgamAM dhAraNa karatA badhA rAjAo tene ramADavA lAgyA. sarva salla. kSaNa tathA sarva guNavALo e te bALaka dvitIyAnA sudhAkaranI jema vRddhi pAmavA lAge. samudra samAna evA te bALakamAM nadIonI jema aneka kaLAoe praveza karyo. anukrame te bAlyavaya oLaMgIne yuvatijananA manane nibiDa premavanarUpa evA vaivanane pAme. sUryanI jema te sarvadA uotavAnuM che. eTale saMsArathI virakata thayelA vajanAbha rAjAe rAjyabhArane mATe samartha evA te putrane rAjyabhAra seMpIne dIkSA aMgIkAra karI, ane niraticAra ramya cAritra pALI kevaLajJAna prApta karIne mekSe gayA. have vizALa vakSasthaLavALo, vRSabha jevA kaMdhavALa,zAla je daDha, mahA bhujAvALa, svakartavyamAM samartha evA tenA dehamAM jANe kSAtradharma Azrita thaye heya te, jalajaMtuo ane ratnathI samudranI jema bhIma ane kAMta (ramya) evA rAjaguNothI Azritone avRSya ane abhigamya e suvarNabAharAjA pitAnuM rAjya pALavA lAgyuM. tenA rAjya pALavAnA samayamAM sAta itio kadApi pragaTa na thaI-te A pramANe:- "atidaranAASTipaw: rAmA zuar. va vava 2, zaitA DretAH kRtA". "ativRSTi, anAvRSTi, mUSaka, tIDa, ane zukanI utpatti, svacaka ane paracakano bhaya-e sAta iti kahevAya che. e sAta Itio utpanna na thavAthI AnaMdI thaIne leke vartatA hatA. - ekadA vasaMtaRtu AvavAthI aneka vRkSe paddhavita ane puSpita thayA. jemAM elAyacI, lavaMga, kapUra ane sopArInA saMkhyAbaMdha vRkSe padghavita thayA. kadalI, lavalI, drAkSa, nAgaravela, priyaMgu ane vAsaMtI vigere latAe potAnA caMcaLa agra padvavathI jANe nRtya karatI hoya evI bhAsavA lAgI. mAlatI, yuthikA, mallI, ketakI, mA. dhavI, ane caMpakalatA vigere latAo prakAzita puSpanA miSathI jANe hasatI hoya evI jaNAvA lAgI. vasaMta samaya atyaMta ramaNIya bhA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 - AThame bhava. savA lAgyo. te vakhate ArAmika vanapAlake rAjasabhAmAM AvIne kahyuM ke he prabhe! vanamAM vasaMtaRtu vilAsa karI rahI che, mATe jovA padhAre. te sAMbhaLI tene pAritoSika ApIne vasaMtavilAsane mATe rAjA vanamAM gayo. tyAM kadApi kadalIgRhanI aMdara mAdhavImaDapamAM jaIne kIDA karate, ane kaI vAra azvakrIDA, keIvAra hastI- - vilAsa, kaI vAra jaLakrIDA, keI vAra cerAzI AsanathI rativilAsa, kaI vAra mahUkIDA, keIvAra pATa kIDA, keI vAra hAsyakIDA, keI vAra nATayakIDA, keI vAra gIta zravaNAdi kIDA-ityAdi vividha prakAre te vasaMtakIDA karavA lAgyA. - ekadA te vanamAM akIDA karatuM hatuM, evAmAM jaMgama rajatagiri (vaitADhya parvata) samAna veta ane garava karato e cAra dAMtavALo eka hAthI rAjAnA jovAmAM AvyuM, eTale rAjA tene pakaDavA tenI pAchaLa doDyo. jema jema hAthI AgaLa jate gaye tema tema rAjA paNa tenI pAchaLa cAlate gaye. hAthI najIka AvatAM rAjA kudakA mArIne te hAthI upara caDI beThe, eTale te rA. jAne laIne hAthI AkAzamAM uDyo, ane vaitADhaya parvata para jaI eka nagaranI pAsenA upavanamAM rAjAne utArI mUkIne te nagaramAM cAlyo gaye. tyAM jaIne uttarazreNinA svAmI evA maNirDa rAjAne teNe vadhAmaNuM ApI ke-"he svAmina ! suvarNabAhu rAjAne ahIM lAvIne vanamAM mUkyA che, bIjuM huM kAMI jANatA nathI. eTale tene pAritoSika ApIne rAjA vimAnamAM besI tyAM AvyuM, ane suvarNabAhune namaskAra karIne be ke-"he prabhe ! puramAM 5dhAre." suvarNabAha rAjA bahumAnapUrvaka nagaramAM gayo. nagaramAM gayA pachI vidyAdharapatie tene kahyuM ke mAre padmAvatI nAme putrI che, tene eka hajAra sahIyaro che, temaNe paraspara vicAra karyo ke - ApaNe viga na thAya mATe ApaNe sarvee eka patine vara." te hakIkata jANIne meM naimittikane pUchyuM ke -"emane pati koNa thaze ?" eTale te jJAnI naimittika belyo ke:-"he rAjana ! sura P.P. Ac sunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. - ra ati gajerA pura nAmanA nagaramAM rahelA cha khaMDana adhipati suvarNabAhu nAmana cakavatI emane pati thaze." ema sAMbhaLIne gajarUpe tamArUM haraNa karAvI huM tamane ahIM lAvyo chuM, mATe tame tenuM pANigrahaNa kare." pachI suvarNa bAhue temanuM pANigrahaNa karyuM. tyAM bIjA vidyAdharee paNa tene potAnI putrIo paraNAvI, tathA dakSiNazreNinA svAmI ranarDa vidyAdhara rAjAe paNa potAnI putrI paraNAvI, ane tyAMnA bIjA vidyAdharoe paNa potAnI ghaNI kanyAo ApI. tyAM suvarNabAha ekaMdara pAMca hajAra kanyAo para. kahyuM che ke -- "guNaiH sthAnacyutasyApi, jAyate mahimA mahAn / aghi achuM to tuvuM, zanaiH zira dhAte che" sthAnabhraSTa thayA chatAM paNa guNone lIdhe vastune mahimA kAyama ja rahe che, kAraNa ke vRkSaparathI bhraSTa thayA chatAM paNa puSpane leka zirapara dhAraNa kare che." pachI saibhAgya, bhAgya ane bheganI bhUmirUpa suvarNabAhu rAjA padmAvatI vigere samasta patnIo sahita bahu vidyAdharonA pari vArathI parivRtta thaI potAnA nagaramAM AvyuM. vidhipUrvaka pRthvInuM pAlana karatAM te nareMdrane anukrame caeNda mahArane prApta thayA te A pramANe:-cakra, ca, chatra, daMDa, khaDjha, kAkiNIratna, maNi, gaja, azva, grahapati, senApati, purohita, vAIkI ane strI." A rane utpanna thatAM rAjAe mahA utsAhapUrvaka tene aThThAimahatsava karyo, eTale te rAjA cakravatI kahevAvA lAgyA. ekadA AyudhazALAmAMthI cakraratna pUrva dizA tarapha cAlyuM, eTale cakravattI sainya sahita tenI pAchaLa digvijaya karavA nIkaLe. anukrame AgaLa jatAM samudra kinAre mAgadha tIrtha AgaLa AvI aSTama tapa karI mAgadhatIrthezvara tarapha teNe bANa choDayuM. sabhAmAM beThelA mAgadhezvare potAnI samakSa paDelA bANane joIne are ! kayA bicArApara Aje yamane kepa thayo che ke jeNe mArI upara bANa mUkyuM ?" ema bolatAM roSapUrvaka te bANa teNe grahaNa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThame bhava. 191 karyuM, paraMtu tenI upara cakravattInuM nAma vAMcatAM te zAMta thaI gaye. pachI hAthamAM najarANuM laI cakavatI pAse AvI namaskAra karIne te bolyA ke -"huM Apano sevaka chuM." eTale cakIe satkArapUrvaka tene visarjana karI pAraNuM karIne aThThAmahotsava karyo. A cakavatIne vidhija che. e pramANe sarvatra aSThama tapa karI bANa choDIne adhiSThAyika devane teNe vaza karyo. dakSiNa dizAmAM varadAma ane pazcimamAM prabhAsatIrthanA devane vaza karyo, AgaLa cAlatAM siMdhu nadInI adhiSThAyikA devIne vaza karI. pachI vaitADhya parvata AgaLa AvIne tyAM sainyane sthApana karyuM, ane senApatine mokalIne siMdhune apara (pazcima) khaMDa svAdhIna karyo. pachI tamisAguphAnA adhipati ane vaitADhya parvata para rahelA kRtamAla pakSane jItIne daMDaranathI senAnI pAse tenuM dvAra ughaDAvyuM. pachI pote gojArUDha thaI baMne bAjunI bhIMtapara kAkiNIratnathI maMDalAvalI ALekhatAM guphAmAM praveza karyo. te utane anusarIne sainya paNa pAchaLa cAlyuM. AgaLa nignagA ane ugnigA nAmanI be nadIone sukhe sukhe oLaMgI pacAsa ejana pramANe te guphAnuM ullaMghana karI bIjIbAjunuM dvAra ughADIne cakI bahAra nIkaLyA. tyAM ApAta jAtinA mleccha rAjAone jItIne teNe traNa khaMDa sAdhyA. pachI kSudrahimavaMtakumAra devane vaza karI, kASabhakUTapara kAkiNIratnathI potAnuM nAma lakhI, khaMDaprapAta nAmanI guphA ughaDAvI. ane vaitADhyapara jaIne dakSiNa ane uttara evI baMne zreNinA tamAma vidyAdharane jItI gaMgAne pUrvakhaMDa senApati pAse sadhAvyuM. gaMgAdevIne vaza karI eTale tyAM nava'nidhAna utpanna thayAM. e pramANe cha khaMDa pRthvImaMDaLane svAdhIna karI suvarNa bAha cakravattI pAchA potAnA nagaramAM AvyA. eTale rAjAo ane devatAoe maLI mudita thaIne atyaMta mahatsavapUrvaka tIrthajaLanA abhiSekathI bAravarSa paryata tene mahA rAjyAbhiSeka karyo. batrIza hajAra rAjAo tenA sevaka thayA, cesaTha hajAra rANIo thaI, cerA P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19ra zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara zI lAkha hAthI, rAzI lAkha ave, chanu kareDa gAma-e pramANe samasta cakravartInI vibhUtithI vijyavaMta evA suvarNa bAhacakIe. cirakALa vijyAvaninuM pAlana karyuM. tema karatAM tene ghaNu lakSapUrva vyatIta thaI gayA. ekadA pitAnA bhAgyanI jema uttuMga prAsAdapara beThelA teNe AkAzamAM dene joyA. ane temanA mukhathI jagannAtha tIrthakaranuM Agamana sAMbhaLyuM, eTale vetapakSa (zuklapakSa) nA samudranI jema rAjA parama ulAsa pAmyo. teNe vicAra karyo ke -"ahe ! teja deza ane teja nagara dhanya che ke jyAM bhagavaMtanuM Agamana thAya che. vaLI teja divasa sArA lakSaNavALe ane dhanya che ke je divase prabhunA darzana ane vaMdana thAya che. e pramANe bhAvanA bhAvatA cakI jineMdrane vaMdana karavA gayA. tyAM upAhU (mejaDI), khagna, mugaTa, chatra, ane cAmara-e pAMca rAjacinhane dUra mUkI teNe jinezvarane vaMdana karyuM. pachI yathAsthAne besIne jinavadanarUpa meghathI pragaTa thayela dezanArUpa jaLanuM te A pramANe pAna karavA lAge - "samyakatva, sAmAyika, saMtoSa, saMyama ane sajhAyae pAMca sakAra jene hoya, tene alpa saMsAra samajavo. temAM prathama - niraticAra samyakatva pALavAnuM che, ane mithyAtvano sarva prakAre tyAga karavAno che. te mithyAtva laikika ane lokettara-ema be prakAre che. te baMnenA paNa be be prakAra che-devasaMbaMdhI ane gurUsaMbaMdhI. te A pramANe - 1 hari, hara, brahmAdikanAM bhavanamAM gamana ane temane praNAma ke pUjAdi karavA. 2 kAryanA AraMbhamAM ke hATamAM praveza karatI vakhate lAbhane mATe gaNapati vigerenuM nAma levuM. 3 caMdra ane rehi nA gItagAna karavAM. 4 vivAhamAM gaNapatinI sthApanA karavI. 5 putrajanmAdimAM chaThThInA divase SaSThIdevatAnuM pUjana vigere karavuM. 6 vivAhamAM mAtRkAonI sthApanA karavI. 7 caMDikA vigerenI mAnatA karavI. 8 tulA (te talA mAtAdi) rAzigrahonuM pUjana P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Tru Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanA prakAra. karavuM. 9 caMdra sUryanA grahaNamAM ane vyatIpAtAdikamAM vizeSathI snAna, dAna ane pUjana karavuM, 10 pitRone piMDa Apa, 11 revaMtapatha devanuM pUjana, 12 kSetramAM kRSinA samAraMbhamAM haLadevatArUpa sItAnuM arcana, 13 putrAdinA janmamAM mAtAone zarAva vigerenuM arpaNa, 14 sonerI, rUperI ane raMgita vastra paheravAne divase seniNi, rUpiNi, raMgiNi-devatAvizeSane nimitte vizeSa pUjana karavuM ane lhANa vigere ApavuM, 15 mRtakanA arthe jalAMjali, tala, darbha ane jaLaghaTa vigere ApavA, 16 nadI ane tIrthAdimAM mRtakane dAha de, 17 mRtakanA arthe zaMDavivAha kare, 18 dharmanA arthe pUrva patnInI (zakya pagaluM) ane pUrvaja pitRonI mUti karAvavI, 19 bhUtone zarAvanuM dAna ApavuM, 20 bAra divase, mahine, cha mahine yA varase zrAddha karavuM, 21 prapAnuM dAna (paraba maMDAvavI), rara kumArikAne bhojana ane vastradAna, 23 dharmAthe pArakI kanyAnuM pANigrahaNa karAvavuM, 24 nAnAvidha yajJa karAvavA, 25 laukika tIrtha yAtrA karavAnI mAnatA karavI ane tyAM mastaka muMDana karAvavuM, mucha utarAvavI yA chApa devarAvavI, 26 te nimitte bhejana vigere ApavuM, 27 dharmAthe kuvA vigere khaNAvavA, 28 kSetrAdimAM gecaradAna karavuM, ra9 pitRonA nimitte haMtakAradAna, 30 kAka, ane mAra vigerene piMDikA-dAna, 31 pIMpala, niMba, vaTa, Amra vigere vRkSene ropavA tathA pANuM devuM, 32 AMkelA zaMDanuM pUjanAdi, 33 gopucchanI pUjA vigere, 34 zIkAle dharmanA nimitta agni pravAlana, 35 uMbara, AmalI, nIMbUlhAdinuM pUjana, 36 rAdhA ane kRSNAdinA rUpa karanArA naTanAM nATaka jevAM, 37 sUrya-saMkrAMti divase vizeSa snAna, pUjA ane dAnAdi, 38 ravivAra, somavAra vigere divasomAM eka vAra bhojana, 39 uttarAyaNane divase vizeSa snAnAdi, 40 zanivAre pUjAthe vizeSathI tala, telanuM dAna tathA snAnAdi karavA, 41 kArtika mahine snAna 25 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. vvvvvvvvvvvvvv vvv karavuM, 42 mAgha mAse snAna, dhRta, kaMbalAdinuM dAna, 43 caitra mahine dharmAthe sAMvatsarika dAna ane navarAtra karaNa, ja Aja. paDavAnA divase hiMsAdi, 4pa bhrAtRdvitIyA (bhAI bIja) karavI, 46 zukla dvitIyAnA divase caMdrapratye dazikAdAna, 47 mAghanI zukala tRtIyAnA divase gaurInI bhakti, 48 akSaya tRtIyAne dine akartana lhANuM ApavA, 49 bhAdarave kRSNa kAjala tRtIyA ane zukala haritAlikAne divase kajalI devatAnuM pUjana vigere, 50 A mahine zukala gemaya tRtIyA, 51 mAgazara ane mAghamAsanA kRSNapakSanI gaNeza caturthInA divase caMdrodaye jamavuM, para zrAvaNanI zukla nAgapaMcamIe nAgapUjanAdi, 53 paMcamI vigere tithiomAM dahIM na levavuM, ane kartAnAdi na karavuM, 54 mAghanI zuklaSaSTIe sUryarathanI yAtrA, 55 zrAvaNe zukala caMdanaSaSThI (jhulaNA chaTha), 56 bhAdara zuklasUryaSaSThI, pa7 zrAvaNanI zukala saptamIe zItaLAmAM zItaLa (vAsI)janAdi, 58 budhavAra ane aSTamIe mAtra gema (ghauM). nA annanuM bhejana, 59 zrAvaNanI kRSNa gokuLa aSTamIe utsavAdi, 60 durvASTamIe jaLamAM virUDha (palALelAM ne ugelAM) AdanAdi khAvAM, 61 Ase ane caitranA zukalapakSamAM navarAtra karavA ane nAgapUjA upavAsAdi karavA, 62 caitra ane Aso mahinAnI zukala aSTamIe ane mahAnavamIe netradevatAnI vizeSa pUjA karavI, 63 nakuLa navamI karavI, 64 bhAdare zukla avidhavA dazamIe jAgaraNAdi, 65 vijayAdaza mIe zamIpUjana pradakSiNAdi, da6 viSNunA zayana divase (azAha zudi 11) ane uThatI vakhate (kArtika zudi 11 ze), phAgaNanI zukala AmalakI agyAraze vA pAMDanI jeTha suda ekAdazIe athavA badhA mahinAnI te tithie ( agyAraze ) upavAsAdi karavA, 67 saMtAnAdi nimitte bhAdaravAnI kRNa vatsadvAdazI tathA zukla ddhavadvAdazI karavI, 68 jeThanI trayodazIe jyeSThinIne (jeThANune) sakuLa nuM dAna, 69 dhanatravedazIe dhanasnAnAdi, 70 zivarAtre upavAsa ane jAgaraNAdi, 71 navarAtre yAtrAdi, 72 anaMta caturdazIe ane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanA prakAra. 195 naMta dorAnuM bAMdhavuM vigere, 73 amAvAsyAe jamAI ane bhaginIputrane jana, 74 somavAranI amAvAsyAo ane navodaka amAvAsyAe nadI, taLAva vigeremAM vizeSa snAnAdi, 75 dIvALInI amAvAsyAe pitRnimitte pradIpapradAna, 76 kArtika ane vaizAkhanI - pUrNimAe snAna, 77 heLIne pradakSiNA, namaskAra ane bhejanAdi, 78zrAvaNa-pUrNimAe baLiparva (baLava) karavuM, 79 dIvAsAdi karavA ' , ane 80 uttarAyaNanI racanA karavI. - e pramANe dezaprasiddha lekika devagata (parvagata)mithyAtva anekavidha che. ane laukika gurU, brAhmaNa, tApasa,gI vigerene namaskAra karo, tApasa pAse jaIne " zivAya' ema bolavuM, mULa a*leSAdi nakSatramAM bALaka janme tyAre vikta kriyA karavI, viprAdikanI kathA sAMbhaLavI, temane gAya, tala, tela vigerenuM bhejana ApavuM, temanA bahumAnane arthe temane ghare javuM-e vigere laikika gurUgata mithyAtva che. lakattara devagata mithyAtva-te paratIthikee saMgrahita jinabiMbanI arcA karavI, paracAvALA evA zrI zAMtinAtha, pArzvanAthAdinI pratimAonI A lekanimitte yAtrA ane mAnatA vigere karavI. ane lokottara gurUgata mithyAtva-te lokottaraliMgI evA pAsasthAdikane gurUbuddhithI vaMdanAdi karavuM ane gurUsthAnAdinI aihika phaLanimite yAtrA tathA mAnatA vigere karavI te. TuMkAmAM samyakatva ane mithyAtvanuM svarUpa nIcenA be lokaparathI barAbara samajI zakAya tema che - " yA deve devatAbuddhi-gurau ca gurutAmatiH / dharme ca dharmadhIH zuddhA, samyaktvamupalabhyate // adeve devatAbuddhi-gurudhIragurau ca yaa| adharme dharmabuddhizca, mithyAtvametadeva hi" | "sudevamAM devabuddhi, sugurUmAM gurUbuddhi ane sudharmamAM zuddha dharmabuddhi rAkhavI-te samyakatva ane kudevamAM devabuddhi, kugurUmAM gurUbuddhi ane kudharmamAM dharmabuddhi-te mithyAtva kahevAya che." mATe mithyAtvano tyAga karavo, mithyAtvathI jIva anaMtakALa saMsA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. 2mAM bhame che. mATe kevaLa samyakRtvane ja aMgIkAra karavuM. kAraNa ke - jemaNe mAtra aMtarmuhUrta samyakatvanI sparzanA karI hoya che tene mane ardha pudgalaparAvarte mAtra saMsAra rahe che. vaLI koDa bhavamAM duprApya evI nRbhavAdi samasta sAmagrI meLavIne saMsArasAgaramAM nAva samAna evA dharmanA ArAdhanAmAM sadA yatna kare." temaja "dharmane avasara pAmIne vadhAre vistArathI te karavAne mATe paNa vivekI purUSe vilaMba na kare, kAraNa ke vilaMba karavAthI rAtri vyatIta thayA pachI bAhubali bhagavaMtanA darzana pAmI zakyA nahIM." he mahAnubhAvo ! A asAra saMsAramAM eka dharmaja sAra che, mATe dharmanI ja ArAdhanA karavI." A pramANe ekAgra manathI jinezvaranA vacanAmRtanuM pAna karatAM ane zubha avyavasAyathI IhApoha karatAM cakavartine jAti smaraNa jJAna utpanna thayuM, eTale pUrve ArAdhela cAritranuM smaraNa thayuM ane vairAgya utpanna thaye; eTale have rAjyathI mAre saryuM, have to mokSane mATe ja huM yatna karIza." ema nizcaya karIne teNe paMca muSTi lonca karyo ane jagannAtha pAse dIkSA aMgIkAra karI. pachI niraticAra cAritra pALatAM tapa tapatAM ane agyAra aMga bhaNatAM te anukrame gItArtha thayA. te bAvIza parISaha sahana karavA lAgyA, ane zrI jinezvaranI anujJA laIne anukrame ekAkI vihAra karavA lAgyA. temaja dharmadhyAnamAM lIna thaIne karmane kSaya karavA lAgyA. pachI keTalAka divase jatAM temaNe A pramANe vizasthAnakanI A rAdhanA zarU karI: 'arihaMta, siddha, pravacana, gurU, sthavira, bahuzruta, tapasvI, e sAtanI bhakti karavI, "vAraMvAra jJAnane abhyAsa kare, darzana, 1degvinaya, Avazyaka,brA, kriyA,"lavatapa, pAna, dayAvacca, samAdhi, "apUrvajJAna-grahaNa sUtrabha-. kti ane pravacananI prabhAvanA-e vIza sthAnanA ArAdhanathI jIva tIrthakarapaNAne pAme che. e vize sthAna temaNe ArAdhyA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradeak Trust Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamo navamo bhava. 197 ekadA suvarNabAhu munIzvara vihAra karatA kSIragiri pAse eka mahA aTavImAM pratimAne rahyA. have kamaThane jIva kuraMgaka bhillu narakamAMthI nIkaLIne teja parvatapara siMha thaye. te siMha aTavImAM bhamatAM tyAM AvyuM. evAmAM yamanA jevA bhayaMkara evA teNe dUrathI te maharSine joyA. eTale pUrvanA vairane lIdhe pRthvI para pucchane pachADato te siMha mukha prasArIne da. te vakhate teNe karelA bUtkAranA pratizabdathI parvata gAjI uThaze. pachI ridradhyAnI evA mRgendra zukaladhyAnastha te mahAmunIzvarane capeTe mAryo, eTale munIzvare vizeSa zukladhyAnane vadhAratAM, tene apratima atithi gaNatAM, rAga dveSathI rahita thaI samyapha AlocanA karI, sarva prANuone khamAvI, IkSurasanI jevA zreSTha dharmarasane grahaNa karI, kUrcaka (kUcAnI jema A asAra dehano tyAga karyo, ane siMhathI vidIrNa thatAM maraNa pAmIne dazamAM prANuta nAmanA devalokamAM mahAprabha nAmanA vimAnamAM vIza sAgaropamanA AyuSyathI sarvottama deva thayA. tyAM adhika adhika sukha bhegavavA lAgyA. pApISTha siMha maraNa pAmIne cothI paMkaprabhA naraka pravImAM nArakI thaye. tyAM tIvra vedanA sahana karavA lAgyA. kAraNa ke -"narakamAM daza prakAranI te kSetra vedanA hoya che. zIta, uSNa, kSudhA, pipAsA, kaMDu, bhaya, zeka, paravazatA, jvara ane vyAdhi." tyAMthI nIkaLIne vividha tiryaMca yonimAM bhamatAM sarvatra ati duHzrava evuM te du:kha pAmyo. "aumAtUrA, sadhAya pArzvanAtho jino jIyA-d bhavyAnAM bhvtaarkH"|| ||iti zrItapAgacche zrIjagaccaMdrasUripaTTaparaMparAlaMkAra zrIhemavimalamUri- saMtAnIyagacchAdhirAjazrIpUjyazrIhemasomasUrivijayarAjye pUjyArAdhyapaMDitazrIsaMghavIragaNiziSya paMDita udayavIragaNiviracite zrIpArzvanAthagadyabaMdhe laghucaritre aSTama navama bhavavarNano nAma caturthaH srgH|| P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara paMcama sarga. cidAnaMdarUpa, sadA pramodadAyaka ane devAdhideva evA zrI pArzvanAthane namaskAra karIne saMta janane saMmata evo paMcama sarga huM gaghabaMdha racuM chuM. pelo siMhane jIva naraka ane tiryacaninA vividha du:khone. sahana karato ke I saMnivezamAM daridra brAhmaNane putra thaye. karmavazAt bAlyavayamAM ja tenA mAbApa ane bAMdhavo gujarI gayA, eTale te raMkane lokoe jIvADyo. te kamaTha evA nAmathI anukrame vana vaya pAmyo. ghare ghare bhamatAM chatAM bhikSAbhejana paNa tene mahA muzkelIthI maLI zakatuM. e rIte te ati duHkhI thaye. pArakI samRddhi joIne te kheda pAmate ane vicArato keTa-karmIe mane bahu duHkhI karyo. paraMtu "brahmAne jeNe brahmAMDarUpa bhAMDane banAvavAmAM kulAlanI jema niyaMtrita karyo, viSNune jeNe dazAvatArathI sadA gahana evA saMkaTamAM nAkhyA, rUdrane jeNe parI hAthamAM laI bhikSATana karAvyuM ane sUryane je sadA gaganamAM bhramaNa karAve che-te karmane namaskAra thAo." ekadA teNe ratna ane survaNalaMkArathI bhUSita evA zrImaMta janene joIne tatkALa vairAgya utpanna thavAthI A pramANe vicAra karyo ke:-"A puNyavaMte hajArene madada ApanAra ane devanI jema divya vastra dhAraNa karanAra che ane huM potAnA udarane pUravA paNa asamartha chuM. kahyuM che ke keTalAka hajArene nibhAve che, keTalAka lAkhane pALe che ane keTalAka purUSe pitAnA udarane paNa piSI zakatA nathI-e sAkSAt sukRta ane duSkRtanuM ja phaLa che." mATe have tapasyA karuM, ane enI je thAuM." ema vicArIne khedathI kamaThe tApasI dIkSA aMgIkAra karI. pachI te tapa tapavA lAgyo ane kaMdamULa phaLAdinuM bhakSaNa karI paMcAgni tapa vigere sAdhavA lAgyuM. A jaMbudvIpanA bharatakSetramAM sAkSAt svargapurI samAna P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhakrust Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - A . dazame chelle) bhava, 19 vArANasI nAme nagarI che. jyAM sphaTikanI havelIo prasaratA agarUnA pUmathI jenA taTa para vAdaLo saMcAra karI rahyA che evA kailAza parvatanI jevI zobhe che, jyAM aneka prAsAdanA uMcA zikhare para rahelI dhvajAo jANe mANasane sadA bolAvatI hoya, * ane dhanada zrImaMta jANe svargathI AvelA devatA hoya evA zobhe che. te nagarImAM IvAku vaMzamAM utpanna thayelA ane vizvavikhyAta evA azvasena nAme rAjA rAjya karatAM hatA. dAna ane zauryanA guNathI utpanna thayela tenI kIrti daze dizAmAM vistAra pAmI hatI. kAraNake:-"bhuvanamAM lakSmI, mukhamAM bhAratI, bhujAmAM vasudhA ane hRdayamAM dharmabuddhi-AvIne rahelI hovAthI jANe reSa pAmI heya tema tenI kIrti bahu dUra cAlI gaI hatI." te rAjA yuddhamAM pratApI (ravi), namra para sAmya (soma), duSTa para vaka (maMgaLa), zAstramAM kuzaLa (budha), vANImAM bRhaspati (gurU), nItimAM kavi (zukra) ane maMdamAM maMda (zani) hatA. tene suMdarIjamAM mugaTa samAna, pavitra AcAravALI, surUpavatI, zIla alaMkArathI suzobhita ane pavitra puNyanA pAtrarUpa vAmAdevI nAme paTarANI hatI. devalIlAnI jema rAjalIlAthI paMceMdriyanA viSayasukha bhegavatAM te daMpatI kALa nirgamana karatA hatA. - have prANutadevalokamAM uttama devaddhi bheLavIne suvarNabAhane jIva vizAkhA nakSatranI kRSNa caturthInA divase devalokathI vIne madhya rAtre vAmAdevInI kukSimAM avataryo. te vakhate vAmAdevIe tIrthakaranA janmane sUcavanArAM coda mahAsvapna joyAM. te A pramANe -gaje, vRSabha, siMha, lakSmI, mALA, caMdra,sUrya, vaja, kuMbha, sarovara, samudra, vimAna, ratnarAzi ane agni. e pramANe svane joIne jAgrata thaI rANIe svapnadarzananI vAta rAjAne kahI. rAjAe mudita thaI prabhAte svapnadarzanane vRttAMta svapna pAThakone bolAvIne kahyo, eTale temaNe vicArIne kahyuM ke -"he deva! amArA zAstramAM bahetara svane kahyAM che. temAM trIza mahAsvane che. temAMnA e caeNda mahAsvane tIrthaMkara P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. yA cakravatI garbhamAM Ave tyAre tenI mAtA jue che. vAmAdevIe te caeNda mahAsvapna joyA che tethI tenA prabhAvathI temane putra thaze, ane te tIrthakara vA cakavarI thaze." A pramANe sAMbhaLIne rAjA pramudita thaye. pachI rAjAe temane satkAra karI bahu dravya ane vastrAdi ApIne visarjana karyA pachI rANu harSita thaIne garbha dhAraNa karavA lAgI. pravardhamAna garbhanA anubhAvathI rAjAnI rAjyalakSmIne kuberanA AdezathI devatAo vadhAravA lAgyA. puSkaLa vAparatAM paNa te lakSmImAM nyUnatA AvatI nahi. kiMkarInI jema devIe vAmAdevInuM sarva samIhita pUravA lAgI. e pramANe sukhapUrvaka garbhane dhAraNa karatAM vAmAdevIe anukrame vizAkhAnakSatramAM poSa mAsanI kRSNa dazamInA divase traNe bhuvanamAM udhata karanAra, sarSanA lAMchanayukta ane nIlaratnanA jevI nIla (kRSNa) kAMtivALA putraratnane janma Ape. te vakhate AkAzamAM duMdubhinAda thaye, dizAonAM mukha prasanna thayA, nAraka jIvone paNa eka kSaNabhara sukha thayuM, vAyu paNa sukhaparzayukta maMda maMda vAvA lAgyA, pRthvIkAyAdi ekedriye paNa mudita thayA ane traNe bhuvanamAM udyata thaye. te vakhate tatkALa dikkamArIonAM Asana calAyamAna thayA, eTale avadhijJAnathI prabhuno janma thayele jANIne te nRtya karavA lAgI ane anukrame te svasthAnathI sUtikA sthAne AvI. prathama bhegakarA, bhagavatI, subhegA, bhogamAlinI, suvatsA, vatsamitrA, puSpa mAlA ane aniMditA-e ATha dikakumArIo merUrUcakanA adhe bhAgamAM rahenArI tyAM AvIne jinezvara tathA jinamAtAne namaskAra karI A pramANe kahevA lAgI ke - "he jaganmAta! he jagatane dIpaka ApanArI! tamane namaskAra thAo. adholokamAM vasanArI ame dikumArIo jinezvarane janmotsava karavA AvI chIe, mATe tamAre bIvuM nahi." ema kahI saMvartaka pavana vikavIne eka janapramANa bhUmi zuddha karI eTale vAyuvaDe bhUmine svaracha karIne te jinezvara pAse besIne gAvA lAgI. pachI meghaMkarA, meghavatI, sumeghA, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - janmamahotsava. 201 meghamAlinI, toyadhArA, vicitrA, vAriNa ane balAhakA-e urdhvalokamAM vasanArI ATha dikakumArIoe megha vimuvIne eka jana pramANa pRthvI sIMcI ane puSpavRSTi karI. pachI jinezvara tathA jinamAtAne namana karIne te nAnAvidha dhavaLagIta gAvA lAgI. pachI naMdettarA, naMdA, sunaMdA, naMdivadhinI, vijayA, vaijayaMtI, jayaMtI ane aparAjikA-e ATha dikakumArIo pUrva rUcakathI tyAM AvIne jinezvara tathA jinajananIne namaskAra karI hAthamAM darpaNa laIne ubhI rahI. pachI samAhArA, sukhadattA, suprabuddhA, yazodharA, lakSmIvatI, zeSavatI, citraguptA ane vasuMdharA-e ATha dikakumArIe dakSiNa rUcakathI tyAM AvI jinezvara ane jinamAtAne namaskAra karI hAthamAM kaLaza laIne ubhI rahI. pachI ilAdevI, surAdevI, pRthvI, padmAvatI, ekanAsA, navamikA, bhadrA, ane sItAe ATha dikumArIo pazcima rUcakathI AvI jinezvara tathA jinamAtAne namana karI hAthamAM paMkhA laIne ubhI rahI. pachI alaMbusA, amitakezI, puMDarIkA, vArUNI, hAsA, sarvaprabhA, zrI ane hI-e ATha dikumArIe uttara rUkathI AvI hAthamAM cAmara laIne ubhI rahI. pachI vicitrA, citrakanakA, tArA ane sadAminI-e cAra dikumArIo vidizAmAM rahelA rUcaka parvatathI AvIne dIpaka hAthamAM laIne ubhI rahI. pachI rUpA, rUpAsikA, surUpA ane rUpakAvatI e cAra dikumArIo rUcakadvIpathI AvI jinezvaranA nAbhinALane cAra aMguLa uparAMtanuM chedI bhUmimAM vivara karIne sthApana karyuM. pachI ratna, mANika ane maktikathI te vivara pUrIne te upara pIThikAbaMdha karyo. pachI sUtikAgrahathI pUrva, dakSiNa ane uttara dizAmAM traNa kadalIgraha temaNe benAvyA. prathama dakSiNanA kadalIgRhamAM jina tathA jinamAtAne laI jaI ratna siMhAsana para birAjamAna karyA, ane tailathI mardana karI udvartana karyuM. pachI temane pUrva kadalIgrahamAM laI jaI maNipITha para besArI sugaMdhI jaLathI snAna karAvyuM ane divya vastrAlaMkArathI za P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. NagArIne uttaranA kadalIgrahamAM ratna siMhAsana para besAryA. tyAM ane raNikASThathI agni utpanna karI gAzISacaMdanane dagdha karI tenI be rakSA poTalI banAvI baMnenA hAtha para bAMdhI. pachI tyAM jinezvaranA guNagAna karI tame cirAyuSmAna thAo." ema kahI pASANunA be gaLA paraspara athaDAvyA, ane puna: vAmAdevIne tathA prabhune pUrva zayyApara mUkI gItagAna karI jinezvarane namIne svasthAne gaI. e avasare svargamAM IdranAM Asana kaMpAyamAna thayA eTale avadhijJAnathI jinezvarano janma thayela jANI zakedra sAta ATha pagalAM temanI sanmukha jaIne vidhipUrvaka praNAma karI zakastavathI prabhune stavyA. pachI zake hariNagamelI devane Adeza karI suSAbaMTAthI devatAone tIrthakaranuM janmakRtya jaNAvyuM. eTale save devatAo tyAM ekatra thayA. IdranI AjJAthI pAlaka nAmanA deve pAlakanAmanuM vimAna vikuvyuM eTale te vimAnamAM besI devothI paravarelo zaka naMdIzvaradvIpe AvyuM. tyAM lAkha jananA pramANuvALuM te vimAna saMkSepIne jinezvaranA janma he AvyA. tyAM jineMdra ane jinamAtAne namaskAra karIne te A pramANe kahevA lAgya:-"he ratnadhAriNi! he zubha lakSaNavALI jaganmAtA ! tamane namaskAra thAo, ke jemaNe tribhuvanamAM dharmamArganA prakAzaka ane divya ratnanA pradIparUpa evA A jinezvara bhagavaMtane janma Apyo che. huM zakuM chuM ane jinane janmotsava karavA Avyo chuM, mATe mArAthI bhIti na lAvaze." ema kahI temane avasthApinI nidrA ApI jinanuM pratibiMba temanI pAse mUkI zake pAMca rUpa dhAraNa karyo. eka rUpathI aMjaLImAM jinane dhAraNa karyo, be rUpathI be bAju cAmara vIMjavA lAgyo, eka rUpathI prabhu para chatra dhAraNa karyuM ane eka rUpathI AgaLa vA ulALato cAle. e pramANe prabhune laIne zakeMdra devothI parivRtta thaI AkAzamAge satvara merU parvata para AvyuM. tyAM pAMDuka vanamAM pAMDukabalA nAme zilApara jinanA nAtrane egya evA divya ratna siMhAsana para prabhune usaMgamAM laI harSanirbhara e vAsava P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 jina janmotsava. iMdra pUrvAbhimukha beThe, te vakhate bIjA paNa tresaTha Idra avadhijJAnathI jina janma jANIne mahaddhipUrvaka tyAM AvyA. daza vaimAnikanA, viza bhuvanAdhipanA, sUrya ane caMdra e be jyotiSkanA ane batrIza vyaMtaranA-ema cosaTha iMdro tyAM ekatra thayA. pachI suvarNanA, rajata (rUpA) nA, ratnanA, suvarNa ane ratna nA, suvarNa ane rUpAnA, rajata ane ratnanA, suvarNa rajata ane ratnanA tathA mATInA-ema ATha jAtinA pratyeke eka hajAra ne ATha kaLaza taiyAra karyA. te pacIza ejana uMcA bAra yojana vistRta ane eka jana pramANe nALavAvALA hatA. evA ekaMdara eka karoDa ane sATha lAkha kaLaza taiyAra karyA. pachI te badhA kaLaze kSIrasamudranA jaLathI bharIne azrutAdi devedroe vidhipUrvaka jinane ane bhiSeka karyo ane pArijAtaka puSpAdithI prabhunI arcA karI. pachI keTalAka de stuti karavA lAgyA, keTalAka harSita thaIne nRtya karavA lAgyA, keTalAka gAMdhAra, baMgAla, kaeNzika, hiMDela, dIpaka, vasaMta, mAdaMza, cArU, dharaNa, sahAga, adharAsa, bhANavallI ane kukuMbha ityAdi divya devarAgothI gIta gAna karavA lAgyA, keTalAka chapana keTi tAlanA bhedathI divya nATaka karavA lAgyA, keTalAka tata, vitata, ghana ane suSira e cAra prakAranA vAghathI kaituka pUravA lAgyA, keTalAka kautukathI ghoSa karavA lAgyA ane keTalAka madhura svarathI bhAvanA bhAvavA lAgyA. pachI te kaLaze tyAMja aMtabhUta thaI gayA (adazya thaI gayA). pachI prabhune izAnaMdranA utsavamAM sthApIne saidhame cAra vRSabhanAM rUpa vikuvI tenA ATha iMgamAMthI nIkaLatA jaLathI prabhune havarAvyA, ane divya vastrathI prabhunA aMgane sApha karI lauM chI), 1 AThe jAtinA ATha ATha hajAra eTale 64 hajAra-eTalA kaLazavaDe eka abhiSeka-evA 250 abhiSeka thAya che. te sarvanA ekaMdara gaNatAM eka koDa ne sATha lAkhanI saMkhyA thAya che. dareka jAtinA 1008 ke 8000 te matAMtara jaNAya che. dhAra, baMgalA keTalAka hAjara arcA karI. za, cAra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. divya caMdanathI vilepana karI, puSpothI pUjana karyuM. pachI zake svAmInI AgaLa rajatAkSatanA darpaNa, vardhamAna, kaLaza, mInayugala, zrIvatsa, svastika, naMdAvarta ane bhadrAsana-e ATha maMgaLa AkhyA. pachI te prabhunI A pramANe stuti karavA lAgya: namra evA devanA zirarUpa bhramaranA saMgathI manahara caraNakamaLavALA, azvasena nRpanA vatsa tathA lakSamInA nidhAna-evA he svAmina ! Apa jayavaMta varte. hejiteMdra! ApanA darzanathI mAre deha saphaLa thaye, netra nirmaLa thayA ane dharmakRtyamAM huM sanAta thaye. he nAtha ! tamArA darzanathI mAre janma saphaLa thaye, sarva maMgaLa ane prazastakArI thayuM ane A bhavasAgarathI huM uttIrNa thaye. he jiseMdra! ApanA darzanathI huM sukRtI thaye, azeSa duSkRtane nAza karanAra thaye ane bhuvanatrayamAM huM pUjya thaye he deva! ApanA darzanathI kaSAyasahita karmanI jALa mArI naSTa thaI gaI ane durgatithI huM nivRtta thaye. ApanA darzanathI Aje mAro deDa tathA mArUM baLa saphaLa thayAM ane vidane badhAM naSTa thayAM. he jineza! ApanA darzanathI karmone du:khadAyaka mahA baMdha naSTa thaye ane sukha saMga utpanna thayA. Aje ApanA darzanathI mithyA aMdhakArane dUra karanAra jJAnasUrya mArA zarIramAM udaya pAmyo. he pro! tamArA stavana, darzana ane dhyAnathI Aje mArAM hadaya, netra ane mana nirmaLa thayAM. mATe he vItarAga ! tamane vAraMvAra namaskAra thAo." A pramANe jagataprabhunI stuti karI prabhune laIne zakeMdra vAmAdevI pAse mUkyA ane avasthApinI nidrA tathA pratirUpaka (pratibiMba) saMharI lIdhA. pachI prabhunI daSTinA vinodane mATe zayyA upara zrIdAma daMDaka (ratnamaya daDo) ane ozIkA pAse divya kuMDaLayugaLa ane vastra mUkyA. pachI zakanA AdezathI kubere prabhunA saidhamAM (32 koDa) dravya ane ratnanI vRSTi karI. pachI prabhunA aMguSTamAM amRta siMcI jinezvarane praNAma karI badhA sureMdro ane surAsure naMdIzvara 1 rUpAnA akSata (cekhA)nA P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chello bhava. 205 dvIpe jaI tyAM zAzvata jinezvarane namI aThThAImotsava karI pramudita thaIne svasthAne gayA. have prabhAte svAmInI mAtA vAmAdevI jAgrata thayA eTale jenuM vadanakamaLa vikasita che ane jeNe divya aMgarAga ane vastrane dhAraNa karyA che evA putrane potAnA paDakhAmAM joIne te parama prada pAmyA. pachI raNanA parivAre putrajanmane vRttAMta rAjAne nivedana karyo. dikumArInA Agamana vigerene badhA hevAla kahI saMbhanA. eTale tene pAritoSika daIne azvasena rAjAe putranA janmotsavano prAraMbha karyo. prathama kedakhAnAmAMthI sarva baMdIjanene mukta karyo. nRtya ane aMganAonA divya gItathI, vAjIMtranA nAdathI, jayajayAravathI, nATakathI ane zaMkhadhvanithI te nagarI te vakhate zabdAdvaita (zabdamayI thaI gaI. dAna, sanmAna ane varyApana tathA vadhatI lakSmIne lIdhe te rAjabhuvana vizALa chatAM te vakhate saMkIrNa thaI gayuM. pachI kuLAcAra pramANe sUtaka nivRtta thatAM azvasena rAjA svajanone AmaMtrI bhejana, vastra, AbharaNAdi satkArapUrvaka kahevA lAge ke - he svajano ! sAMbhaLo-A bALaka garbhamAM hatA tyAre enI mAtAe rAtre aMdhakAramAM paNa pAsethI cAlyA jatA sarpane je hato, mATe te garbhanA anubhAvathI A bALakanuM pAzva evuM nAma rAkhavAmAM Ave che." ema kahI azvasena rAjAe svajana samakSa bALakanuM pAzva evuM nAma rAkhyuM. pachI te bALaka dhAtrI. othI AdarapUrvaka lAlana pAlana karAtA bIjanA caMdranI jema anukame vRddhi pAmavA lAgyA. kSudhA lAge tyAre zake potAnA aMguThAmAM saMkramela amRtanuM te pAna karatA hatA. iMdra nImelI devAMganAo svAmIne ramADatI hatI. vAtrASabhanArAca saMghayaNa, samacaturasa saMsthAna tathA biMbaphaLa samAna oSTane dhAraNa karanArA, kRSNa zarIravALA, nIlakAMtivALA, sArA nayanavALA, padma jevA zvAsavALA ane batrIsa lakSaNavALA pAWkumAre anukrame tarUNAvasthAmAM praveza karyo. batrIsa lakSaNe A pramANe che - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. mm nAbhi, satva ane svaramAM gaMbhIra, skaMdha, pAda ane mastakamAM unnati keza, nakha ane daMtamAM sUkSama; caraNa, bhujA ane aMgu. limAM sarala, braguTI, mukha ane chAtImAM vizALa AMkhanI kIkI, vRta, ane kezamAM kRSNa kaTi, pRSTa, ane purUSacinhamAM tuccha, dAMta ane AMkhamAM zubhrahAtha, paga, gudA, tAlu, jIbha, baMne oSTha, nakha, daMta ane mAMsa--e navamAM tAmra hoya te vakhaNAya che." e batrIsa lakSaNe tathA bIjA eka hajAra ne ATha lakSaNe sahita, nava hAtha pramANa zarIravALA, addabhuta rUpa ane gaMdhayukta dehavALA, jenA AhAra ane nIhAra adazya che evA, rogarahita, maLa ane praveda rahita-evA bhagavaMta vizeSe dIpavA lAgyA. anukrame te yuvatijanane AnaMdakArI evuM navavana pAmyA. ekadA rAjasabhAmAM beThelA bhUpatinI AgaLa ke purUSe AvIne vijJapti karI ke -"he svAmin ! ahIMthI pazcima digbAgamAM kuzasthaLa nAme nagara che. tyAM naravamAM nAme rAjA hato. sukRtI, satyavAdI, dharmapravaka, jinadharmamAM rakta ane sAdhu zuzraSAmAM tatpara evA te rAjAe nItipUrvaka rAjya pALI ane prAMte rAjyalakSamIne tyAga karI dIkSA aMgIkAra karI." ema kahetAM azvasena rAjA zira dhuNAvato be ke -"aho! e mahAnubhAva ane sattvazALIne dhanya che ke jeNe pitAnuM svIkRta rAjya tajI dIdhuM." eTale puna: te purUSa be ke:-"have tyAM naravarmAne putra prasenajita rAjA rAjya kare che. te athI janene suratarU samAna che. tene prabhAvatI nAmanI kanyA che. te atyAre navavana pAmI sAkSAt devakanyA jevI zobhe che. addabhuta ane navavanA evI te kanyAne joIne tenA pitAe ciMtAtura thaI tene anurUpa evA varanI sarvatra tapAsa karAvI, paNa te kaI vara maLI na zako, ekadA te sakhIonI sAthe vanamAM krIDA karavA gaI hatI, tyAM kinArIothI gavAtuM evuM pAzvakumAranuM svarUpa teNe sAMbhaLyuM. tenA guNenuM varNana sAMbhaLatAM pAzvakumAra para te anurAgavatI thaI. pachI anya krIDA tathA brIDA ( lajajA) P.P.Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chello bhava. 207 no tyAga karI hariNInI jema temanA gIta sAMbhaLatI zUnya manathI te temAM ja lIna thaI gaI ane madanabANathI pIDita thayelI te mUccha pAmI; eTale pAWkumAranA dhyAnamAM lIna thayelI tene samajAvIne tenI sakhIo rAjabhavanamAM laI gaI. pachI tenI sakhIoe tenuM badhuM svarUpa tenA mAtapitAne nivedana karyuM, eTale temane pramoda thayuM. temaNe vicAra karyo ke "prabhAvatIe A bahuja zubha ciMtavyuM, e saMga paripUrNa yukta che. putrIe jagatraziromaNi, ane dIghoyu e pArzvakumAra suMdara vara ciMtavyo te have amAre nizcaya pAkumAranI sAthe ja ene vivAha kare. uttama ane vidyA ane kanyAne satpAtramAMja jeDe che, mATe sumuhUrta svayaMvarA evI e kanyAne pAzvakumAranI pAse ja mekalazuM." A pramANenI hakIkata sAMbhaLIne te kanyA bahuja pramoda pAmI. have te vyatikara kaliMgadezanA rAjAe sAMbhaLyo, eTale te uddhata ane bhrakuTIbhISaNa thaIne bolyo ke:-"huM chatAM prabhAvatIne paraNanAra e pAzvakumAra koNa? ane e prasenajit paNa koNa? ke je mane mUkIne te kanyA pArtha kumArane de." ema kahI ghaNu sainya sahita te satvara kuzasthalanagare AvyuM ane nagarano niSedha karyo, tethI nagaramAM AvavA javAno mArga baMdha thaye. AthI prasenajita rAjAe ciMtAtura thaI maMtrIonI sAthe vicAra karatAM Apane samartha jANIne sAgaradatta maMtrInA putra purUSottamane eTale mane ApanI pAse mokalyo che. huM madhyarAtre gumarIte nagaranI bahAra nIkaLI zake chuM ane A vRttAMta meM Apane yathArtha nivedana karyo che. have je Apane cogya lAge te kare." A pramANenI hakIkata sAMbhaLIne azvasena rAjA reSapUrvaka belyA ke - "e yavana bicAro keNa mAtra che ? ane huM chatAM prasenajine zI bhIti che? hamaNAja huM sainya sajIne kuzasthaLanuM rakSaNa karavA AvuM chuM." A pramANe kahIne teNe raNathaMbhA vagaDAvI, eTale samasta sanya ekatra thayuM. te vAta jANIne pArzvakumAre krIDA P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara grahamAMthI rAjA pAse AvIne kahyuM ke:-"he tAta ! A saMraMbha konI upara kare che?" eTale azvasena rAjAe aMguLIthI pelA purUSane batAvIne badho vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM. te sAMbhaLIne pAzva kumAre kahyuM ke -e bicArA yavana upara A udyama ke? Apa ahIM rahe, huM tene zikSA karIza." rAjAe bhakti ane zaktithI samartha evuM tenuM vAkya sAMbhaLIne harSita thaI pArzva kumArane sainya sahita tyAM javA rajA ApI. eTale maMtrIputra purUSottama tathA aneka rAjAo sahita pArzvakumAre tyAMthI prayANa karyuM. svAmInI AgaLa cAlatA hAthIo jaMgama parvate jevA bhAsavA lAgyA. nadInA vega jevA a, krIDAgraha jevA ra ane kapi jevA padAtio sAthe cAlavA lAgyA. AvA prakAranI kIDAthI prabhu yavanane ramADavA jatA hoya tema AgaLa cAlyA. te vakhate baMdIjanonA gheSa, zaMkhAdinA zabdo ane vAjItrAnA gaganabhedaka zabdothI AkAza zabdamaya thaI gayuM. prathama prayANeja Idrane mAtali nAme sArathi ratha sahita AvIne prabhune praNAma karI kahevA lAgyuM ke - he nAtha ! huM zakano sArathi chuM. zakra Apane atula baLISTha samaje che, tathApi bhaktine lIdhe teNe ratha sahita mane moko che." eTale prabhu te ratha para beThA ane keTaleka divase kuzasthaLanagaranI pAsenA udyAnamAM AvI devakRta sAta majalAvALA AvAsamAM rahyA. pachI mahA dakSa evA eka dUtane sArI rIte zikhAmaNa ApIne yavananI pAse mokalyo. teNe jaIne yavanarAjAne kahyuM ke "zrImAna pAzvakumAra mArA mukhadvArA tamane evo Adeza kare che ke:-"he yavana ! tame tamAruM baLa na batAvatAM svasthAne cAlyA jAo, kemake huM pArzvakumAra AvI pahoMce chuM. eTale yavanarAja lalATane uMcuM karI bhRkuTI caDAvIne be ke:-"are dUta ! mane zuM tuM jANatA nathI? e azvasena keNu? ane pAkumAra paNa koNa? ke je mArI sAme laDavAne hAma dharAve che. niSThura bolatAM chatAM paNa tuM dUta hovAthI tene mArato nathI, mATe tuM tArA svAmI pAse jaIne mArUM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chello bhave. 200 kathana nivedana kara." eTale puna: dUta bolyo ke - he mUDha! vRthA garva zAne kare che? zuM traNa jagatanA nAtha pArzvakumArane tuM jANato nathI? paNa e prabhu tane samarAMgaNamAM barAbara samajAvaze. A pramANe belatA dUtane yavananA sAyudha subhaTe mAravAne taiyAra thaI gayA; eTale vRddha amAtye temane aTakAvIne AkSepapUrvaka kahyuM ke - "he mUkhao ! mane tamAro akasmAta kSaya Avye lAge che. jenI de sahita idro paNa sevA kare che te zrI pArzvakumAranA dUtane haNavAthI tamArI zI dazA thaze te jANe che?" ema sAMbhaLI subhaTe sarve bhayabhrAMta thaI zAMta thaI gayA. pachI maMtrIe dUtane hAtha pakaDIne kahyuM ke ame pAkumAranA sevake chIe, ane temane namaskAra karavA AvavAnA chIe." ema kahIne maMtrIe dUtane vi. sarjana karyo. pachI teNe yavanarAjane A pramANe kahyuM ke -"he rArAjana ! jagatrayanA nAtha evA pAzvakumArane surAsura, nAgendro ane sarve IMdro seve che, te cakavarI athavA jinezvara thavAnA che. tenI sAthe virodha ke? sUrya kyAM ane khota kayAM? siMha kayAM ane zaza (mRga) kyAM ? tema te pAzvakumAra kayAM ane tame kayAM ? e pArzvakumAranI pAse i potAnA mAtali sArathine zastrasahita zya laIne mokalyo che, mATe tame kuThArane kaMThapara laIne pAWkumArane Azraya le. emAMja tamArUM zreya che." eTale yavana bolyo ke e pAzvakumAranA AvA parAkramane huM jANato nahote." ema kahI sarva sAmaMta ane maMDaLezvara sahita yavanarAjA kuThArane kaMThapara laIne pAkumArane namaskAra karavA cAlyo. tyAM samudra samAna prabhunA sainyane joIne mRganI jema trAsa pAmate te prabhunA AvAsa dvAra AgaLa AvI ubhe rahyA. pachI prabhunI AjJAthI chaDIdAre tene sabhAmAM praveza karAvyuM. tyAM prabhue kuThAra mUkAvyuM, eTale te yavanarAjA prabhunA caraNe no, ane aMjali joDIne kahevA lAgyo ke:-"he svAmi ! huM Apano sevaka chuM, mAro aparAdha kSamA karo. mAre 27 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 217 , zrI pArzvanAtha baritra-bhASAMtara sarvadA ApanuM ja zaraNa thAo." pArzvakumAre kahyuM ke -"he bhadra! tAruM kalyANa thAo. tuM tArI rAjyazrI sukhe bhagava. have pharIne AvuM na karIza." yavane e zikhAmaNa mAnya rAkhI, eTale prabhue tene satkAra karI visarjana karyo. prabhunI AjJA laIne te svasthAne gaye. A badhuM prasenajitarAjAnA jANavAmAM AvyuM, eTale te prabhAvatIne sAthe laI pAzvakumAra pAse jaI namaskAra karI aMjali joDIne bolyA ke:-he nAtha ! tamane jovAthI mArI daSTi saphaLa thaI, yavana paNa ApanA pratApathI sajajana thaye, tame ravinI jema prakAza karanArA che, have A sazrIka kanyAne paraNIne mane kRtakRtya kare." eTale pArzvakumAre kahyuM ke-"he rAjana ! tAtanI AjJA vinA tamArI kanyAnuM pANigrahaNa thaI zake nahi, mATe vRthA Agraha karaze nahi." te vakhate prabhAvatIe vicAra karyo ke -are mArUM maMda bhAgya lAge che, mArA manorathanI siddhi na thaI." prasenajita vicAravA lAgyuM ke -pAzvakumAra sarvathA niHsneha lAge che, tethI azvasenarAjAnA upadhathI ja mArA manorathanI siddhi thaze." pachI prabhAvatIne dhIraja ApI tene sAthe laIne pAkumA2nI saMgAte prasenajitarAjA paNa vArANasI nagarIe AvyA. tyAM azvasenarAjAe mahaddhipUrvaka surAsurathI svaMyamAna evA pArzva mArane nagarapraveza mahatsava karyo ane iMdra AvI batrIza vaMdanAdika karIne ATha divasa paryaMta mahatsava karyo, prabhAvatIne laIne AvelA prasenajitarAjA azvasenarAjAe ApelA AvAsamAM utaryo. tyAM azvasena rAjA maLavA AvyA. temaNe tene kuzaLa pUchatAM kahyuM ke - he kuzasthalapurAdhIza ! tamArA rAjyamAM sarvatra kuzaLa che ?" te be ke "he svAmin ! jenA tame rakSaka che tene sarvatra kuzaLa hoya che. vizeSamAM Apane e nivedana karavAnuM che ke- mArI prabhAvatI putrI pArzvakumArapara atyaMta premavatI thaI che, mATe kRpA karI 1 A batrIza vaMdanAdika zuM te samajAyuM nathI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pANigrahaNa mahatsava. tenuM pANigrahaNa karAve." azvasenarAjAe kahyuM ke-"he bhadra! tame ThIka kahe che, amAre to e manerathaja che, paNa pArzva kumAra saMsArathI virakta jaNAya che, tethI huM kAMI samajI zakto nathI ke te zuM karaze ? paraMtu tamArA upadhathI huM baLAtkAre paNa pAzvaka mAra pAse teNInuM pANigrahaNa karAvIza, mATe tamAre gabharAvuM nahi." A pramANe kahI azvasenarAjA tene sAthe laIne pArzvakumAra pAse gayA, ane kahyuM ke-"he vatsa ! A prasenajitarAjAnI putrInuM tuM pANi grahaNa kara." pArzvakumAre kahyuM ke:-"pANigrahaNa karavA Icchata nathI, kAraNa ke A saMsArasAgara dustara che, saMsAramAM bhamatAM A jIve ghaNuvAra pANigrahaNa karyA che, huM te have saMsAranuM unmelana karavA IcchuM chuM. strI-e saMsArarUpa vRkSanuM mULa che, mAre saMsAranI sthiti sAthe kAMI paNa prayajana nathI. A pramANe sAMbhaLIne azvasenarAja bolyA ke -"he vatsa! tAruM AvuM mana che, chatAM ekavAra amArA mane rathane pUrNa kara. pUrvanA jinezvare paNa prathama saMsAra bhegavIne pachI tapasyA (dIkSA) svIkArI siddha thayA che, mATe tuM paNa pANigrahaNa karI saMsArasukha jogavIne pachI svArtha sAdhaje." A pramANe kahevAthI tAtavacanane alaMghanIya jANIne svAmIe te vacana mAnya rAkhyuM, eTale te divasathI vivAhamAtsavano prAraMbha thaye. pratisthAne gItagAna, nATaka, vAgha, mAMgalya, dAna ane bhojana ema vividha utsavamAM divase vyatita thavA lAgyA. vivAha divase sumuhUte prabhAvatIne svarNakuMbhagata jaLathI snAna karAvI, gurUe Apela akSata mastakapara nAkhI jenA hAthamAM caMdana, akSata ane duvodika che evI kuLastrIoe divya vastro ane vividha AbharaNethI tene alaMkRta karI. pArzvakumAra paNe sumuhurta tathA sulagna saparivAra veta hastI upara besI, maMgaLa, sacchatra ane cAmarothI zobhAyamAna, aneka rAjAothI pariveSTita, sUryanAdathI gati ane purapramadAothI dazyamAna satA lIlApUrvaka vivAhamaMDape AvyA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21ra zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara, tyAM suzIla vipre kramapUrvaka kuLAcAra sAcA ane maMgaLAcArapUrvaka varakanyAne karameLApa karAvyuM. pachI jemanA aMcaLa (vastranA cheDA) bAMdhelA che evA te varavadhu corImAM dAkhala thayA. tyAM caMdana, puSpa, tAMbula, vastra, azva ane hAthI vigerethI svajanone saMtuSTa karavAmAM AvyA, ane yAcakone dAna devAmAM AvyuM. pachI dhRta ane lAja (java tala) vigerenA havanapUrvaka vidhithI vipra temane agni pharatA pherA pheravavA lAgyuM. prathama maMgaLamAM zvasurarAjAe hajAre bhAra suvarNa ApyuM, bIjA maMgaLamAM kuMDaLa ane hAra vigere AbharaNo ApyAM, trIjA maMgaLamAM sthAla vigere bhAjane tathA gaja ane azva vigere ApyA, ane cethA maMgaLamAM divya cIvara (vastro) ApyAM. temaja bIjA paNa badhAM kRtya karavAmAM AvyAM. e pramANe vivAhatsava pUrNa karI samasta jagatane prasanna karanAra pAzvakumAra savasthAne AvyA, eTale sarvane saMtoSa thaye. pachI prasenajiturAjA vigere svajane azvasena rAjAthI bahu satkAra pAmIne svagRhe gayA. prabhu prabhAvatI sAthe sukhabhega bhegavavA lAgyA; kAraNa ke:navIna surata samAgamamAM potAnA karakisalayanA mULane dhuNAvatI, ane ahaha ! nahi, nahi! nahi, mA, mA! mUke, mUke, evI bALayuvationI vistRta vANI je purUSanA zravaNapathamAM dAkhala thAya chetenara dhanya che." ema anyatra kaheluM che. "kuMkumanA paMkathI paMkila zarIravALI, pIna stanapara kaMpita hAravALI ane nUpuranA nAdathI zabdAyamAna padapadmavALI evI rAmA (strI) jagatamAM kone vaza karatI nathI?" have zrI pArzva kumAra prabhAvatI sAthe krIDA karatA ane lokone prema upajAvatA divaso vyatIta karavA lAgyA. vinA , sarvajJa saudazA _pArthanAtho jino jIyA-dvighnatrAtaharaH paraH / / // iti zrItapAgacche zrI jagacaMdrasuripaTTaparaMparAlaMkArazrIpUjyazrIhema. vimalasarisaMtAnIyagacchAdhirAjazrIpUjyazrIhemasomasUrivi P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelo bhava. 213 jayarAjyepUjyazrIpaMDitasaMghavIragaNiziSyapaMDita udayavIragaNiviracite zrIpArzvanAthagayabaMdhalaghucaritre bhagavacyavanajanmA bhiSakavivAhotsavavarNano nAma paMcamaH sargaH // 5 // SaSTha sarga. jaDatAnA pratApane dUra karanAra evA zrIgurUnA pAdapadmane vAraM vAra praNAma karIne tathA jaDatAnA prabala tApane haNanAra evA ane aMtaHkaraNamAM sthita evA samasta sArasvata maMtranuM smaraNa karIne sugama gAbaMdhathI vimaLa, kamAgata ane zrI pArzvadevanA saMbaMdhathI yukta evA chaThThA sargane huM racuM chuM. ekadA zrI pArzvaprabhu potAnA AvAsanA gavAkSamAM besI kAzIpurInuM avalokana karatA hatA, evAmAM pUjAnI sAmagrI sahita nagarajanone nagara bahAra jatA joyA. te joIne temaNe potAnA mANasone pUchayuM ke -"aho! Aje dadhi, dugdha, patra, puSpa ane phaLa vigerenI sAmagrI sahita leke harSita thaIne nagaranI bahAra kema jAya che? zuM khAsa kaMI utsava che? athavA devayAtrA che?" eTale eka mANase kahyuM ke:-"he kRpAnidhAna svAmina ! sAMbhaLo. kamaTha nAmane koI eka tapasvI vanamAM AvyuM che, te tapa karatAM paMcAgni sAdhe che. A loke tenI pUjA karavA jAya che. eTale pArzvaprabhu paNa kautukathI sevaka sahita azvArUDha thaIne tene jevAne cAlyA. te vakhate tIvra paMcAgninA tApamAM beThelo, dhUmrapAna karate, ajJAna-kaSTathI dehane damate evo kamaTha prabhunA jovAmAM Avyo. e vakhate jJAnatrayadhArI pArzvaprabhue agnikuMDamAM nAkhelA kASThanI aMdara eka moTA sapane baLato joyo. eTale kRpALu pArzvakumAre kahyuM ke -"aho ajJAna! aho ajJAna! ke tapamAM paNa dayA dekhAtI nathI. sarva loke jANe che ke dayAhina dharmathI mukti maLatI nathI. kahyuM che ke "prA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. NIone vadha karavAthI je dharmane Icche che te agnithI kamaLasahita vanane, sUryAstathI divasane, sarpanA mukhathI amRtane, vivAdathI sAdhuvAdane, ajIrNathI Arogyane ane viSathI jIvitane IcchavA jevuM kare che. eTalA mATe dayAja pradhAna che. jema nAtha vinA sainya, jIva vinAzarIra, caMdravinA rAtrI, haMsayugala vinA nadI-tema dayA vinA dharma zobhato nathI. mATe he tapasvina ! dayAvinA vRthA lezakAraka kaSTa zAmATe kare che? jIvaghAtathI puNya zIrIte thAya?" A pramANe sAMbhaLIne kamaTha be ke ---"he kSatriya! rAjaputro to mAtra hAthI ane azvanI kIDAneja karI jANe che, dharmane te amArI jevA mahAmunieja jANe che." pachI jagatpati pAzvakumAre tenA vizvAsane mATe pitAnA mANasa pAse agnikuMDamAMthI kASTa kaDhAvIne te yatnapUrvaka phaDAvyuM. eTale te kASThamAMthI tarataja AkuLavyAkuLa thayela sarpa nIkaLe; pachI prabhue te nAgane namaskAramaMtra saMbhaLAvyo, eTale prabhu nI vANImAMthI jharatA namaskArarUpa amRtanuM pAna karIne te sarpa samAdhipUrvaka maraNa pAmI nAgAdhipa dharaNe thayo. ane te nAgadevonA madhyamAM maharkiMDe zobhavA lAge. pachI "aho ajJAna! ahe! kamaThanuM ajJAna!" ema kamaThanI niMdApUrvaka lokothI stuti karAtA prabhu svabhavane gayA. ane kamaTha tApasa lekethI helanA ane gaha pAmI bhagavaMta upara dveSa karato anyatra cAlyA gayA. tyAM haThathI te atyaMta kaSTakArI bALatapa karavA lAgyA. e pramANe ajJAnatapa karI prabhu upara dveSa dhAraNa karate maraNa pAmIne te bhavanavAsI meghakumAra devAmAM meghamALI nAme asura thaye. kAraNa ke -"bALatapa karavAmAM sAvadhAna, utkaTa roSa dharanArA, tapathI garviSTha ane vairathI pratibaddha thayelA prANIo maraNa pAmIne asuremAMja utpanna thAya che." te meghamALI asurAdhama dakSiNazreNamAM deDha papamanA AyuSyavALe thayo ane vividha devasukha bhegavavA lAgyuM. zrI pAzvakumAra paNa bhegasukha bhegavatAM divase vyatIta karavA lAgyA. ' ekadA vasaMtaRtumAM lokonA uparodhathI pAzvakumAra udyAnanI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakAdika mAM praveza kare evA eka pArtha kumArane vairAgya. 215 zobhA jevAne mATe gayA. tyAM latA, duma, pu ane ketakAdika jotAM prabhue jyAM uMcA tAraNo bAMdhelA che evA eka moTA prAsAdane je, eTale bhagavaMte temAM praveza karyo. tyAM bhIMta uparanAM citra jotAM adabhuta rAjya ane rAjImatIne tyAga karIne saMyamazrIne varanAra evA zrInemijinanA citrane joIne prabhue vicAra karyo ke -"ahA! zrIneminA vairAgyane raMga keI anupama lAge che, ke jemaNe navavanamAM rAjya ane rAjImatIne tyAga karI ni:saMga thaIne dIkSA aMgIkAra karI, te mAre paNa A asAra saMsArane tyAga kare eja ucita che." A pramANe vicAra karIne vairAgya raMgathI raMgita thayelA ane bhegAvaLI kama jemanuM kSINa thaI gayeluM che evA pAzva kumAra saMyama levA mATe taiyAra thayA. e vakhate sArasvatAdi nava prakAranA lokAMtika dee pAMcamA brahmadevalokathI AvIne prabhune namaskAra karI vijJapti karI ke -"he svAmi ! he maikyanAyaka! he saMsAratAraka! tame jayavaMtA vata. he sakaLa karmanivAraka pratye ! tribhuvanane upakAraka evA dharmatIrthane pravartAve. he nAtha ! tame pote ja jJAnI ane saMvegavAna che, tethI svayameva badhuM jANe che, chatAM ame te mAtra amArA adhikAranI pharaja bajAvavA vijJapti karIe chIe. " A pramANe kahI namaskAra karIne te deva svAsthAne gayA. pachI te prAsAdamAMthI nIkaLIne svAmI pitAnA mahelamAM AvyA ane tyAM mitrone visarjana karI palaMga para besIne A pramANe zubha bhAvanA bhAvatAM svAmIe AkhI rAtrI vyatIta karI:"aho ! saMpattio te jaLataraMga samAna saMcaLa che, vana te mAtra traNa cAra divasa ja rahevAnuM che ane AyuSya te zaratrAtunA vAdaLAM jevuM caMcaLa che. mATe he bha! dhanathI tame parahita kema sAdhatA nathI. jyAMthI janmyA tyAMja rakta thayA ane jenuM pAna karyuM tenuMja mardana karavA taiyAra thayA. ahe! tema chatAM paNa lokonI mukhoI keTalI che ke temane vairAgya utpanna thatuM nathI. huM bhaLyA ! P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. hRdayamAM namaskArarUpa hArane dhAraNa kare, karNayugalamAM zrutarUpa kuMDaLane dhAraNa kare, karakamaLamAM dAnarUpa kaMkaNune dhAraNa karo ane zirapara gurUnI AjJArUpa mukuTane dhAraNa karo, ke jethI zivavadhU tamArA kaMThamAM satvara suMdara varamALA nAkhe, vaLI caMdra ane sUryarUpa vRSabha divasa rAtrirUpa ghaTamALathI jIvonuM AyuSyarUpa jaLa grahaNa kare che ane kALarUpa araghaTTane pheravyA kare che. evI kaI jAti nathI, evI keIni nathI, evuM koI sthAna nathI ane evuM koI kuLa nathI ke jyAM sarva jIvo anaMtIvAra janma ane maraNa pAmyA na hoya." A pramANe zubha bhAvanA bhAvatAM rAtrI vyatIta thaI, eTale jagatanA utane mATe sUryodaya thaye. bhagavAna pArzvanAtha prabhAtakRtya karI mAtApitAnI pAse jaI vinayathI namaskAra karI temanI AgaLa besI temane samajAvIne dIkSA levAnI anujJA meLavI. - pachI dIkSA nimitte prabhue vArSika dAna ApavAno prAraMbha karyo. te vakhate prabhunI AjJAthI sarvatra idra evI uddaghoSaNA karI ke -"he loke! pArzvaprabhu yatheccha dAna Ape che, mATe grahaNa kare. pachI zakeMdranA AdezathI kubera prabhunA gharamAM meghanI jema dravya varasAvavA lAgyo. prabhu dararoja eka keDa ne ATha lAkha hiraNya naiyA ApavA lAgyA. eTale samasta jagatano dAridrayarUpa dAvAnaLa zAMta thaI gayA. vasudhApara paramAnaMdarUpa kaMda pragaTa thayA. traNa abaja adyAzI kareDa ane eMzI lAkha (3888000000)eTaluM suvarNa bhagavate vArSikadAnamAM ApyuM. pachI dIkSA avasara jANIne cesaTha IMdro tyAM AvyA, ane cAritragrahaNano mahatsava karyo, temAM prathama tIrtha jaLathI bharelA evA suvarNanA, 2jatanA ane rananA kuMbhethI bhagavaMtane snAna karAvyuM, pachI caMdana karparAdi surabhi dravyathI prabhune vilepana karI divya vastra pahe rAvyA, pArijAta puSpanA ramaNIya hAra vigerethI prabhu atyaMta manehara dIsavA lAgyA. pachI udAra ane suMdara hAra, kuMDaLa, mugaTa, kaMkaNuM, bAjubaMdhAdi bhUSaNothI prabhune bhaktipUrvaka bhUSita karyA. eTale P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSA mahotsava. . ra17 prabhu kalpavRkSanI jevA zobhavA lAgyA. pachI zake che racelI vizALa zi. bikApara ArUDha thaI prabhue siMhAsanane alaMkRta karyuM. te vakhate bhagavaMta upara suvRtta, ujavaLa ane udghasAyamAna chatra tathA baMne bAju be cApara zobhavA lAgyA. pachI bahu vAgha vAgatAM, vividha gIta gavAtAM, baMdIjanothI jaya jaya zabda bolAtAM, surAsura ane manuSyathI zibikAne vahana karAtAM, nagarajanothI utkaMThApUrvaka jovAtA, zirathI namana karAtA ane aMjaLipUrvaka stuti karAtA bhagavaMta harSapUrvaka saMyamazrIne varavAne mATe Azramapada udyAnamAM AvyA. tyAM azekavRkSanI nIce zibikA parathI utarIne bhagavaMte suvarNa ane ratnAbhara ne tyAga karyo, ane jJAna, darzana tathA cAritrarUpa ratnone grahaNa karyo. te vakhate zakeMdra prabhunA skaMdhapara devadUSya-vastra mUkyuM. pachI posamAsanI kRSNa ekAdazI tathA vizAkhA nakSatramAM aSThama tapa karI paMcamuSTithI kezano leca karIne "no siddhALa" e pada saMbhAratAM bhagavaMte cAritra aMgIkAra karyuM. eTale tarata prabhune caturtha manaHparyavajJAna utpanna thayuM. paMcamuSTithI laMcita karelA bhagavaMtanA kezane zakeMdra potAnA vastramAM laI kSIrasAgaramAM lepana karyA. prabhunI sAthe traNa rAjaputroe savegathI cAritra aMgIkAra karyuM. pachI surAsura tathA rAjAo bhagavaMtane namaskAra karIne svasthAne gayA; ane bhagavAna tyAMja pitAnI baMne bhujA laMbAvIne kAryotsargamAM sthita thayA. prabhAte prabhue tyAMthI vihAra karyo. have aSTama tapane pAraNe bhagavaMte ke pakaTAkSa nAmanA sannivezamAM dhanya nAme gRhasthanA gharamAM praveza karyo. eTale sAkSAt kalapavRkSanI jevA bhagavaMtane joIne potAnA AtmAne dhanya mAnatA evA dhanya tatkALa utpanna thayela vivekathI prabhune namaskAra karIne zuddha buddhipUrvaka paramAnna (dUdhapAka) thI prabhune pAraNuM karAvyuM. te vakhate "aho vAnagI rA" evI uddaghoSaNApUrvaka devoe AkAzamAM devaduMdubhi vagADI, sugaMdhI jaLanI vRSTithI vasudhAne Addha karI, suva28 1 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. nI vRSTi karI, vividha prakAranA paMcavaNa puSpathI pRthvIne vyApta karI ane divya nATaka karyuM. pArzvanAthane pAraNuM karAvavAthI dhanya puNyathI pUrNa thaye, tenuM ghara dhanathI pUrNa thayuM, lake AnaMdathI pUrNa thayA ane gagana deva dubhinA nAdathI pUrNa thayuM. te vakhate rAjA ane lekoe dhanyane sanmAna ApyuM. ane prabhunA pAraNAne sthAne teNe harSapUrvaka pAdapITha karAvyuM. svAmI gAma, Akara ane nagarAdikamAM vicAravA lAgyA. vasudhAnI jevA sarvasaha, zaradda satunA vAdaLAnI jevA nirmaLa, AkAzanI jevA nirAlaMba, vAyunI jevA apratibaddha, aninI jevA tejathI dIpta, kAMsAnuM pAtra jema jaLasparza rahita hoya tema anya saMbaMdha rahita, samudranI jevA gaMbhIra, merUnI jevA aprakaMpa, bhAraMDapakSInI jevA apramAdI, padmapatranI jevA nilepa, pAMca samitie samita, traNa guptithI gusa, bAvIza parisahene jItanArA, caraNanyAsathI pRthvIne pAvana karanArA ane paMcAcArane pALanArA pAzva prabhu anukrame kAdaMbarI aTavImAM kaliparvatanI nIce kaMDa sarevaranA tIrapara pratimAo (ogaNIza deSarahita kAusagnadhyAne) rahyA. te ogaNIza deSa A pramANe - 1 TakadoSa-gheDAnI jema paga uMce yA vAMke rAkhe che. 2 latAoSa-vAyuthI latA kaMpe tema zarIrane dhuNAve te. 3 khaMbhAdiSa-staMbha vigerenA TekAthI rahe te. 4 mALadeSa-meDA uparanA mALa sAthe mAthuM lagAvIne rahe che. 5 udhideASa-gADAnI udhanI jema aMguThA tathA pAnI meLa vane be paga bheLA rAkhe che. 6 nigaDadoSa-neulamAM paga nAkhyAnI jema paga mekaLA rAkhe te. 7 zabarIdeASa-bhIlaDInI jema guhya sthAne hAtha rAkhe che. 8 khalidoSagheDAnA cakaDAnI jema hAthamAM rajoharaNa rAkhe te.. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastha vihAra. 9 va Sa -navapariNata vadhunI jema mAthuM nIcuM rAkhe te. 10 labattaradoSa-nAbhinI upara ane DhIMcaNathI nIce jAnu upara lAMbuM vastra rAkhe che. 11 stanadoSa-DAMsa vigerenA bhayathI athavA ajJAnathI strI jema lajajAthI zarIra DhAMkI rAkhe tema hRdayane DhAMkI rAkhe te. 12 saMyatIdoSa-zItAdikanA bhayathI sAdhvInI jema bane khabhA yA samagra zarIra DhAMkI rAkhe te. 13 samuhaMgalAdeSa-ALAvAnI saMkhyA gaNavAne mATe aMguLI tathA pAMpaNanA cALA kare te. 14 vAyadeSa-kAgaDAnI jema AMkhanA DoLA pherave che. 15 kapiththadoSa-jUnA bhayathI athavA prasvedathI malIna thavAnA vastrane koThanI jema gopavI rAkhe te. 16 zirake poSa-yakSathI Avezita thayelAnI jema mAthuM dhuNAve te. 17 mUkadoSa-muMgAnI jema huM chuM kare che. 18 madirAdeSa-madamaranI jema ALAvA gaNatAM babaDATa kare te. 19 prekSyadeSa-vAnaranI jema Amatema jue, ochapuTa caLAve te. e pramANe gaNIza deSa TALIne prabhu kAtsage rahyA. temaja daSTi yugaLane nAsikAnA agrabhAgapara rAkhI, dAMtathI dAMtane sparza karyA sivAya, vadanane prasanna rAkhI pUrva ke uttaradizA sanmukha mukha rAkhI apramatta ane susaMsthAnapUrvaka dhyAnamAM tatpara thayA. bhagavaMta kAryotsargamAM sthita hatA evAmAM tyAM mahIdhara nAmano hAthI jaLapAnane mATe AvyuM. ane prabhune joI uhApoha karatAM jAtismaraNa pAmavAthI te citavavA lAge ke - | 'pUrvabhave huM vAmana e hemanAme kulaputraka ha. vAmana paNAnA deSathI lokomAM huM hAsyAspada thayo. ekadA pitAnA parAbhavane lIdhe gharathI nIkaLIne vana mAM bhamatAM eka muni jovAmAM AvyA. meM temane vaMdana karyuM, eTale temaNe mane yatipaNAmATe P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. ayogya jANu mahAupakArathI zrAvakapaNuM graDaNa karAvyuM. huM zrAvaka tha, paNa lake mArA para hasatA, tethI huM bahu khinna thaI gaye. pachI potAnA laghu zarIrane niMdato ane moTA zarIrane Ichate huM ArtadhyAnathI maraNa pAmIne parvatasamAna moTA zarIravALe hastI thayA. atyAre huM pazu hovAthI zuM karI zakuM? zenuM ArAdhana karuM? paraMtu kara (sUMDha) thI kaMIka prabhunI aca te karUM.' ema vicAra karI sarovaramAM praveza karI nahAIne tyAMthI kamaLe laI prabhunI pAse AvyuM. pachI te hAthI prabhune traNa pradakSiNA daI prabhunA caraNane paDyothI pUcha manathI stuti karIne ane zirathI namana karIne pitAnA AtmAne dhanya mAnato sate te yathA sthAne gaye. pachI pAse rahelA devoe sugaMdhI vastuothI prabhunI pUjA karI prabhunI AgaLa harSapUrvaka nATaka karyuM. e vakhate kaI purUSa pAsenI caMpAnagarI mAM jaIne tyAMnA karakaMDurAjAne te badhuM svarUpa nivedana karyuM, eTale te rAjA vismaya pAmI sainya ane vAhana sahita prabhune vaMdana karavAne AvyuM. pachI rAjAe tyAM navahastapramANu pArzvanAtha prabhunI pratimA karAvIne navuM citya baMdhAvI mahotsava sahita temAM sthApana karIdevoe tyAM nATaka karyuM. te pratimA adhiSThAyakanA prabhAvavALI hovAthI prabhAvazALI thaI, eTale te lekene manabhISTa phaLa ApavA lAgI. tyAM kalI nAme parvata ane tenI pAse rahela kuMDe nAme sarevara hovAthI kaliDa evuM jagatane pAvana karanArUM te tIrtha thayuM. pelo hAthI maraNa pAmIne prabhumAMja eka bhaktivALa hevAthI mahaddhika vyaMtara thaye, ane te tIrthane upAsaka thayo. have pAWprabhu vihAra karatAM anukrame zivapurI nAmanI nagarI samIpe padhAryA ane tyAM kezabe nAmanA vanamAM kAryotsarga rahyA. te vakhate dharaNe ke potAnA pUrva bhavane upakAra saMbhArI mahaddhipUrvaka tyAM AvI prabhune bhaktipUrvaka namaskAra karI ane stavIne svAmInI AgaLa nATaka karyuM, te vakhate dharaNe manamAM svAmInArI prabhune bhAi bhavane paNa kAyansa P.P.AC. Gunratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak Trust Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chadastha vihAra 221 ciMtavyuM ke huM sevaka chatAM prabhune sUryakiraNane sparza na thAo." ema vicArI prabhunA mastaka upara teNe sahastra phaNArUpa chatra dhAraNa karyuM. pachI bhagavate anyatra vihAra karyo, eTale dharaNe paNa svasthAne gaye. e tyAM ahicchatrA nAme nagarI vasAvI, ane tyAM ahicchatra nAme tIrtha prasiddha thayuM. svAmI rAjapura nagaranI samIpanA upavanamAM jaIne pratimAo rahyA. tyAM Izvara nAme rAjA hato. te rAjA te vakhate ravADIe nIkaLyA hatA. evAmAM sevakoe kahyuM ke he svAmina! A vratastha evA azvasena rAjAnA putra pArzva bhagavaMtane juo." ema kahetAM ja rAjA harSita thaI pArzvanAthanI pAse Avye. tyAM prabhune joIne rAjAe ciMtavyuM ke -"Avo veSa kayAMka mArA jevAmAM Ave che." ema ciMtavatA te mUccha pAmyuM. pachI jAtismaraNa utpanna thatAM te sAvadhAna thaIne bolyo ke -ahe! moTA AzcaryanI vAta che ke-mane mAro pUrvabhava badhe yAda AvyuM che." maMtrI bolyA ke ApanuM pUrvabhavanuM vRttAMta zuM che te kahI saMbhaLAve." rAjAe kahyuM ke -sAMbhaLe. "pUrve vasaMtapura nagaramAM datta nAme brAhmaNa hatA. te lagna ane nimittajJAnanA kathanathI lokamAM prasiddha thayo. ekadA karma vazAt te brAhmaNane kuSTha roga utpanna thaye. seMkaDe auSadho karatAM paNa te zAMta na thayo, eTale daivavazAta tenA kuTuMbe paNa tene tyAga karyo, tethI te duHkhI thayuM. pachI te gaMgA pAse AvIne ekadama tenA jaLamAM kudako mAravA jatA hatA tevAmAM AkAzamArge jatAM kaI vidyAdhara triSie tene je ane kahyuM ke -"he mahAbhAga! jaLamAM jhaMpApAta zA mATe kare che?" te bolyo ke:-"he sAdha! roganA dukhathI huM bahu herAna thauM chuM, tethI maravA IcchuM chuM."muni bolyA ke:-"he mahAbhAga! sarva rogane haraNa kare evA jinadharma. rUpa mahArasAyananuM sevana kara, ane tenI satata sevA karI viSavRkSa (saMsAra) nA mULabhuta duSkarmanuM chedana kara." eTale te bolyo ke - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -www-on- * 222 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. te rasAyana kevuM?"eTale muni belyA ke -A karmajanya roga che, tenA nivAraNa mATe dharmarUpa auSadha kara." eTale teNe zuddha bhAvathI samyakatva sahita paMca aNuvratarUpa guDaWdharmane svIkAra karyo. tyArathI te acitta AhAra, prAsuka jaLapAna, ane paMca paramethI namaskAranI gaNanA karavAmAM tatpara thaye ane zubha bhAvanA bhAvavA lAgyA. ekadA caityamAM jaI jinezvarane ane munine vaMdana karIne te beThe. te vakhate bIje eka puSkalika nAmane zrAvaka muni samIpe pUrve beThA hatA. teNe munine pUchyuM ke;-"he bhagavanAvA prakAranA vividha vyAdhithI vizIrNa thayelA purUSane jinamaMdiramAM A vine jivaMdana karavuM yukta che?' muni bolyA ke -"he mahAbhAga! avagraha jALavIne ane AzAtanA TALIne devavaMdana karavAmAM ze deSa che? sAdhuo paNa mela ane parasevAthI malina dehavALA hoya che, teo tevA svarUpe ja caityamAM devavaMdana kare che. eTale puna: pukalika zrAvake kahyuM ke -"A manuSya kaI gatimAM jaze?" muni jJAna nanA prabhAvathI beya ke -"pUrve Ayu bAMdhela hevAthI e rAjapuramAM tiryaMcagatimAM kukaDe thaze. te vakhate te kuchI pitAnuM bhAvI du:kha sAMbhaLIne atyaMta rUdana karavA lAgyuM. eTale munie tene badha Ape ke -"he sujJa! kheda na kara. jema pracaMDa pavanathI u. chaLela samudranA taraMgane prasAra koIthI aTakAvI na zakAya tema pUrva karmanA vipAkane prasAra keIthI aTakAvI na zakAya. paMDita purU kahI gayA che ke -"jIvane sukha duHkha ApanAra anya koI nathI, te bIjuM kaI Ape che ema mAnavuM e kubuddhi che. te niSphara AtmA! pUrve je duSkarma karyuM che, teja tAre bhogavavuM paDe che." temaja vaLI: " Arohatu girizikharaM, samudramullaMghya yAtu pAtAlaM / vidhilikhitAkSaramAlaM, phalati sarva na saMdehaH // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chagha vihAra 223 udayati yadi bhAnuH pazcimAyAM dizAyAM, pracalati yadi merUH zItatAM yAti vtiH| vikasati yadi padhra parvatAgre zilAyAM .. tadapi na calatIyaM bhAvikI karmarekhAH" // parvatanA zikhara para caDe ke samudranuM ullaMghana karIne pAtALa mAM jAo, paNa lalATamAM lakhela vidhinA lekha te avazya phaLavAnA ja che. kadAca sUrya pazcimamAM uge, merUparvata caLAyamAna thAya, agni zItala thAya ane parvata uparanA patthara para kadAca padma vikasita thAyatathApi A bhaviSyasUcaka kamarekhA TALI TaLatI nathI." mATe kamanI gati viSama che. anaMta baLadhArI tIrthakare paNa karma nI gatinuM ullaMghana karI zakatA nathI. pUrvakRta karmanuM phaLa bhogavavuM ja joIe. prathama tIrthakara paNuM eka varSa paryata AhAra pAmI na zakyA. mATe karmanI gati eLagI zakAya tema nathI. tathApi sAM- bhaLa-te rAjapuramAM kukaDAnA bhAvamAM munine joI jAtismaraNa pAmI anazanapUrvaka maraNa pAmIne teja rAjapuramAM tuM rAjA thaIza. tyAM rayavADIe jatAM pAzvaprabhune joIne tuM bodha pAmIza." A pramANe sAMbhaLIne te kuchI vipra harSita thaye. anukrame te kukaDe thaIne pachI rAjA thaye. te A ha pote chuM ane prabhune joIne huM jAtismaraNa pAme chuM." pachI prabhune namaskAra karIne prabhunA kAyotsarganA sthAne caitya baMdhAvI mahotsavapUrvaka tyAM prabhunI pratimAnuM sthApana karyuM. te caityanuM karkaTezvara evuM nAma prasiddha thayuM. ane tyAM kurkaTezvara nAme nagara paNa teNe vasAvyuM. ekadA vihAra karatA bhagavaMta nagaranI pAse rahelA tApasanA AzramamAM AvyA. evAmAM sUrya asta thayo. tyAM kupanI pAse vaTavRkSanI nIce rAtre prabhu kAyA ane manathI paNa ni:prakaMpapaNe pratimAe rahyA. evAmAM amadeva meghamALI pitAnA avadhijJAnathI pUrva bhavanA vairano vRttAMta jANIne krodhathI baLato sate bhagavaMtane upadrava karavA AvyuM. te adhama deva pApAmA, duSTa, pRSTa, duSTa, puSTa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224. zrI pArzvanAtha caritrabhASAMtara thaIne prabhunI sanmukha AvyuM. teNe prathama jagama parvata jevA gAjatA hAthIo vidurtho. teo dUrathI AvIne potAnI suMDAthI prabhune kSobha pamADavA lAgyA, paNa te bhIma rUpothI prabhu bha na pAmyA. eTale te lajijata thaIne adazya thaI gayA. pachI teNe prabhunI AgaLa dADhArUpa karavatathI bhISaNa, tIkSaNa nakharUpa muddAlayukta ane agni jevI pradIpta daSTivALA ghaNu vAgha viku. eTale te dUrathI AvI potAnA pucchathI pRthvIne Ahata karI prabhu pAse dhutkAra zabda karavA lAgyA. tathApi skurAyamAna dhyAnarUpa pradIpanA prabhAvathI prabhune anya jANIne te dUra cAlyA gayA. pachI te vairIdeve cittAo, viSamaya sarpa ane vIMchIo vimurthI, teothI paNu bhagavaMta eka tIlatuSa mAtra paNa kSubdha na thayA. eTale te devA dhama vAdya vagADatI, gAna karatI ane aneka hAvabhAva tathA kAmaceSTA karatI evI ghaNuM kinnarIothI bhagavaMtane calAyamAna karavA lAgyuM, chatAM prabhu kSebha na pAmyA. jema jabarajasta vAyuthI kaI rIte merUparvata calAyamAna na thAya, tema prabhu calAyamAna na thayA. pachI te pApAtmAe prabhunA mastaka upara moTI ravRSTi karI. chatAM bhagavaMta lezamAtra paNa calAyamAna na thayA. pachI te duSTAtmAe vikIrNa kezavALA, vikRta AkRtivALA ane manuSyanA muMDa tathA dhaDane dhAraNa karanArA tathA bhayaMkara AkAravALA aneka preta ane vetALa vikurthI. teothI paNa prabhu bhAyamAna na thayA, tethI te duSTane bahuja IrSyA utpanna thaI. eTale bhagavaMtane jaLamAM DubADavAne mATe te pApIe AkAzamAM megha vikryo. temAM kALanI chA~A samAna vijaLI camakavA lAgI, gaganabhedI garjanAothI sarva dizAo pUrAI gaI ane jagat badhuM AkuLa vyAkuLa thaI gayuM, eTale muzaLa dhArAe megha varasavA lAgyA. AkAza ane pRthvI jaLamaya thaI gaI ane jaMtuo ane vRkSAdika badhA jaLamAM taNAvA lAgyA. te vakhate prabhunA jAnu kaTI ane kaMThaparyata jaLa vadhatuM gayuM. ema karatAM karatAM te nAsikAnA agrabhAga sudhI AvyuM, tathApi bhagavaMta pitAnA dhyAnathI calAyamAna na thayA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhastha vihAra 25 bhavasAgaramAM paDatAvizvane eka AdhArabhUta staMbhanI jema sthira rahyA. e avasare dharaNendranuM Asana calAyamAna thayuM; eTale bhagavaMtane upasarga thate jANIne te potAnI devIo sahita tyAM AvyuM, ane prabhune namaskAra karIne prabhunA caraNa nIce kamaLanI sthApanA karI ane mastaka para teNe sAta phaNArUpa chatra dhAraNa karyuM. te vakhate bhaga vaMta dhyAna-samAdhisukhanI lIlArUpa kamaLapara rahelA rAjahaMsanI jevA zobhavA lAgyA. bhakti vaDe nirbhara evI dharaNenI devIo (IMdrANIo) prabhu pAse , vINA ane mRdaMgAdi vAvapUrvaka saMgIta tathA nATaka karavA lAgI. e vakhate bhaktimAn dharaNendra ane upasarga karanAra kamaTha-e baMne para prabhunI tulya manovRtti hatI. pachI e pramANe amarSa sahita varasatA meghamALIne dharaNe ke kepathI AkSepapUrvaka A pramANe kahyuM ke-"he durmate! pitAnA anaMthane mATe A te zuM AraMvyuM che? huM bhagavaMtane sevaka chuM, tethI have huM sahana karavAnuM nathI. kASTamAM baLatA evA mane bhagavate namaskAra maMtra saMbhaLAvIne iMdra banAvyo ane tene paNa pApathiI aTakAvyuM, emAM bhagavate tAre zo aparAdha karyo? niSkAraNa baMdhu evA e nAthapara tuM niSkAraNa zatru zA mATe thAya che? traNa jagatane tAravAmAM samartha evA e bhagavAna jaLathI buDavAnA nathI, paNa mane lAge che ke agAdha bhavasAgaramAM tuM poteja buDavAne che." e pramANe kahIne dharaNendra meghamALIne hAMkI kahADyo, eTale te bhayabhIta thaI bhagavaMtane tathAsthita ane nAgaeNdrathI sevAtA joine sarva jaLa saMharI laI prabhunA caraNamAM AvIne paDyo ane aMjaLI jeDI prabhune khamAvI bhakitapUrvaka namaskAra karIne pazcAttApa karato svAsthAne gaye. dharaNendra paNa bhagavaMtane nirupadravI jANe temane stutipUrvaka namaskAra karIne savabhavane gayA ane prabhue tyAM ja te rAtrI vyatIta karI. have vrata lIdhA pachI vyAzI divasa vyatikrAMta thatAM corAzIme 29 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 zrI pAzvanAtha caritra-bhASAMtara. divase caMdramA vizAkhA nakSatramAM AvatAM caitramAsanI kRSNa catuthInA divase ghanaghAtI karmacatuSTaya kSaya thatAM karela che aSTama tapa jemaNe evA ane zukaladhyAnane dhyAnArA evA tribhuvanapati pAW. nAtha bhagavaMtane divasanA pUrva bhAgamAM kevaLajJAna utpanna thayuM. lokAlakane prakAzanAra ane trikALaviSayI evuM saMpUrNa jJAna ane darzane na pragaTa thayuM, eTale surAsuranAM Asano kaMpyAM, tethI devoe tyAM AvI harSita thaIne potapotAnA sarva kRtye A pramANe kayo- prathama vAyukumAra devae eka janapramANe pRthvI sApha karI, meghakumAra devoe sugaMdhI jaLavRSTithI eka jana pramANa vasudhAne siMcana karI; pachI vyaMtara devee suvarNa ane ratnanuM bhUmipITha bAMdhyuM tathA jenA DIMTa nIce rahe evA vicitra (pAMce varNanAM) puru pAtharyo. te bhUminI zobhAne mATe cAre dizAmAM ratna, mANikaya ane kAMcananA toraNa bAMdhyAM. pachI vaimAnika, tiSka ane bhavanapati dee maNi, ratna ane suvarNanA kAMgarAthI suzebhita evA ratna, svarNa ane rajatamaya traNa gaDha banAvyA. vyaMtaree gaDhanA cAre dvAra AgaLa suvarNakamaLothI alaMkRta evI vAvaDIo karI. bIjA vapranI aMdara IzAna khuNAmAM bhagavaMtanA vizrAmane mATe devachaMda taiyAra karyo. samavasaraNanA madhyamAM vyaMtaree satyAvIza dhanuSya uMcuM azokavRkSa vikavyuM. ane tenI nIce vividha ratnamaya cAra pAdapITha banAvyAM. tenI madhyamAM maNimaya pratiSThada banAvyuM. tenI upara pUrva digvibhAgamAM temaja bIjI traNa dizAmAM ratnamaya siMhAsana sthApana karyo ane te para traNa chatra dhAraNa karyA. be be yakSee cAre bAjue be be cAmara dhAraNa karyA. cAre dvAra AgaLa suvarNakamaLapara sthita evA cAra dharmacaka taiyAra karyA ane bIjuM paNa je kAMI kartavya hatuM te badhuM vyaMtaroe bajAvyuM. (samasaraNanA pramANunA saMbaMdhamAM eka sthAne AvI gAthA che:-). 1 caritramAM pAdapITha, siMhAsana, chatra, cAmara, dhamacakra vigere ekeka kahelA che, paNa eka dizAmAM jema karyA tema cAre dizAmAM samajI levAnA hevAthI ahIM te artha karyo che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227 samavasaraNa varNana. " vArasajoyaNamusahe, osa raNaM Asi nemijiNajAva / - ao jAka ui, vAre 5 varavI che. "traSabhadevanuM samavasaraNa bAra ejananuM, ane tyAra pachI neminAthajI sudhI be be gAu ochuM-eTale neminAthajInuM doDhajananuM (cha gAunuM), pArzvanAthanuM pAMca gAunuM ane cAvIzamA vIra paramAtmAnuM cAra gAunuM samajavuM." (A gAthAne puSTi kare tevI hakIkata samavasaraNa prakaraNAdi mAMthI maLI zakatI nathI.) pachI surasaMcArita suvarNakamaLapara caraNa dharatA karoDa devothI parivRtta evA prabhue samavasaNamAM praveza karyo. praveza karIne bhagavate azokavRkSane pradakSiNA karI. pachI "no tithaa' e padathI tIrthane namaskAra karI pUvaoNbhimukha siMhAsana para bhagavaMta virAjamAna thayA. eTale vyaMtaroe tarata bIjI traNa dizAomAM prabhunA svarUpa jevA bIjA traNa rUpa karyo. pachI prabhunA zarIranuM teja asahya jANIne Idra temanA aMgamAMthI sva5 svalpa teja laIne bhAmaMDaLa karyuM. te bhAmaMDaLa prabhunA ziranA pRSThabhAga para zobhavA lAgyuM. prabhunI AgaLa eka ratnamaya dhvaja zobhavA lAgyo. ane meghanA je gaMbhIra ivani karanAra e devaduMdubhi AkAzamAM zada karavA lAgyuM. pachI bAra parSadA yathAsthAne sthita thaI te A pramANe -sAdhu, vaimAnika devIo ane sAdhvIo agni khUNAmAM bhavanapati, tinka ane vyaMtaranI devIo naiRtya khuNAmAM, bhavanapati, tiSka ane vyaMtara de vAyavya khuNAmAM ane vaimAnika de, purUSa tathA - 1 samavasaNa prakaraNamAM gaDha vigerenuM pramANa kahela che te kaI aMguLathI ema jaNAvela nathI, paNa tenI gAthA 13 mI mAM mAtra nicanicarAjI ema kahela che te uparathI AtmAMguLa samajAya che. tava kevaLagamya. 2 A dhvaja paNa cAra dizAmAM cAra samavasaraNa prakaraNamAM kahyA che. (gAthA 13 mI.) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. strIo anukrame IzAna khuNAmAM--ema bAra parSadAo bese che. traNa traNa parSadAo judA judA cAre dvArathI praveza karI pradakSiNa daI prabhune namaskAra karIne pUrvokta cAre dizAomAM yathAsthAne bese che. temAM prathama sAdhu sAdhvInA abhAvathI te sthAne kaI paNa na bese. prabhunA atizayathI karaDe tiryaca, manuSya ane devo samavasaraNamAM samAI zake che, chatAM keIne badhA thatI nathI. bIjA vamAM parasparanA jAtivairane tyAga karI tiryace bese che. kahyuM che ke- samatAvaMta, kaluSatArahita ane nirmoDI evA yogI mahAtmAne Azraya karIne (tenA pratApathI) hariNI pitAnA putranA premathI siMhanA bALakane sparza kare che, mayurI bhujaMgano ane mArI haMsanA bALane sparza kare che, premane paravaza thayelI gAya vAghanA bALane sparze che." e rIte janamathI svAbhAvika vaira dharanArA prANIo paNa virabhAvane have tribhuvanapati zrI pArzvanAthanA AvA vaibhavane udyAnapALanA mukhathI sAMbhaLIne azvasena rAjA romAMcita thayA. pachI vanapAlakane potAnA zarIra para dhAraNa karelAM tamAma AbharaNe pAritoSikamAM ApI, saMtuSTa thaI, vAmAdevI ane prabhAvatIne te badhe vRttAMta nivedana karIne haratI, ratha, azva vigere taiyAra karAvI vAmAdevI tathA prabhAvatI sahita mahaddhipUrvaka zrI pArzvanAthane vaMdana karavA cAlyA. tyAM paMca abhigama sAcavI traNa pradakSiNA karI bhaktipUrvaka prabhune namaskAra karIne temaNe A pramANe stuti karI: "he nAtha! meharUpa mahAgajano nigraha karavAthI tame ekaja puruSasiMha che, ema dhArIne ja jANe dee A siMhAsana racyuM hoya ema lAge che. te vibhe! rAga dveSarUpa mahAzatrune jaya karavAthI tamArI baMne bAju be caMdra AvIne ApanI sevA karatA hoya tema baMne cAmara zobhe che. jJAna, darzana ane cAritrarUpa ratna tamArAmAM ekatA pAmelA hovAthI temanuM jANe sUcana karatA hoya-tema tamArA mastaka para traNa chatra zebhe che. cAra prakAranA dharmane prakAzatA evA P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhunI dezanA. 229 ApanA cAra mukhamAMthI pragaTa thatA divyadhvani jANe cAra kaSAyone nAza sUcavato heya-tema AkAzamAM cAre bAju dhvanita thayA kare che, Ape karelA pAMce indriyanA jayethI saMtuSTa thaIne ja de tamArI dezanAbhUmimAM maMdarAdi pAMca prakAranA (pAMca varNana) puSpo varasAve che. jANe ApathI karAtI chakAyanI rakSAne sUcavatuM hoyatema gaganaspazI paddhathI ulUsita A azokavRkSa ApanI upara zobhI rahyuM che. he nAtha! sAta bhayarUpa kASThane bhasma karavAthI agnisamAna chatAM ApanA saMgathI ja jANe A bhAmaMDaLa zItatAne dhAraNa karatuM hAya-ema lAge che. uMce rahIne AThe dizAomAM (cAra dizA ne cAra vidizAmAM) zabda karato A duMdubhi-jANe ApanA aSTa karmarUpa ripusamUhanA vijayane sUcavate hAya-ema jaNAya che; he nAtha! sAkSAt aMtaraMga guNalakSmI ja hAya-tevI A prAtihAryanI zobhA joIne tenuM mana ApanAmAM sthira na thAya?" A pramANe jagatmabhunI stuti karIne zrImAna azvasenarAjA udArabuddhithI upAsanA karatA satA saparivAra yathAsthAne beThA. pachI bhagavate janagAminI, amRta siMcanArI ane sarva jIvo samajI zake tevI (35 guNavALI) vANIthI madhuradezanA ApavAno prAraMbha karyo. "zrI jinezvaranI madhura vANuM AgaLa drAkSA te bhayabhIta thaIne saMkucita thaI jAya che, zarkarA mukhamAM tRNane dhAraNa kare che ane kSIra te sadA pANI jevI thaI jAya che." have bhagavate ApelI dezanAnuM svarUpa kahe che. te A pramANe - - "he bhavyajano ! mAnasika daSTithI tame aMtarabhAvane Azraya kare ane asArano nirIkSaNapUrvaka tyAga karIne sArane saMgraha kare. kAraNa ke -krodharUpa vaDavAnaLathI duvRSya, mAnarUpa parvatathI durgama, mAyAprapaMcarUpa magarethI yukta, bharUpa AvartI (bhamarI) thI bhayaMkara, janma, jarA, maraNa, roga, zoka ane du:kharUpa jaLathI bharelA, temaja indriyecchArUpa mahAvAtathI utpanna thayelA ciMtArUpa urmiothI vyAsa-evA A apAra saMsArasAgaramAM prANuone P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. ~ ~ ~ ~~~ ~~ ~ ~~ kiMmatI mahAratnanI jema manuSya janma pAmavo ati durlabha che. jaMbUdvIpa,ghAtakIkhaMDa ane puSparAdha-ema maLIne aDhIdvIpa thAya che. temAM pAMca mahAvideha, pAMca bhArata ane pAMca airAvata- e paMdara karmabhUmi kahevAya che. temAM pAMca mahAvidehamAM eka se sATha vijaya che, tathA pAMca bhArata ane pAMca eravata-e daza maLIne eka se sittera karmakSetra thAya che. te pratikSetramAM anAryonA pAMca pAMca khaMDa hoya che ane chaThTho khaMDa AryabhUmi hoya che. te paNa prAyaH mlecchAdikathI adhiSita hoya che. madhyakhaMDa (chaThTho khaMDa) mAM paNa dharmasAmagrInA abhAvavALA anArya deza ghaNuM hoya che. have Arya dezamAM paNa sukuLatpatti, dIrdhAyuSya, Arogya, dharmecchA ane sugurUno ga-e pAMca vAnAM maLavAM ghaNAM durlabha che. pAMca pramAdanA staMbha rUpa meha ane zekAdi kAraNethI puNyahIna ane manuSya janma pAmIne paNa pitAnuM hita samajI ke sAdhI zakatA nathI. hita sAMbhaLyA chatAM paNa dharmamAM to keIkanIja mati utpanna thAya che. kAraNa ke sarva sukti (chIpa) mAM kAMI meghanuM jaLa muktAphaLa rUpe pAkatuM nathI, mATe phalAthI janee sukhanA heturUpa dharmanuM sadA ArAdhana karavuM. te dharma dAna, zIla, tapa ane bhAva-ema cAra prakAre che. temAM jJAnadAna, abhayadAna ane dharmopagrahadAna-ema dAnadharma traNa prakAre kahela che. samyajJAnathI AtmA puNya-pApa jANI zake che, ane tethI pravRtti ane nivRtti (puNyamAM pravRtti ane pApathI nivRtti) karIne jIva mekSane sAdhI zake che. bIjA dAnathI te kadAca kAMIka vinAza (ochA thavApaNuM) paNa jovAmAM Ave che, paraMtu jJAnadAnathI te sadA vRddhija thAya che ane sva-paranI kAryasiddhi paNa emAMja samAyelI che. sUryathI aMdhakAranI jema jJAnathI rAgAdi dUra thAya che, mATe jJAnadAna samAna jagatamAM anya upakAraka nathI. vadhAre zuM kahevuM? jJAnadAnathI prANI tribhuvanane pUjita evuM tIrthakarapaNuM prApta kare che. ahIM dhanamitranuM daSTAMta jANavA lAyaka che." bhagavaMte P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhunI dezanA. 331 jJAnadAna, abhayadAna ane dharmopagrahadAna-ema traNa prakAre dAna prarUpyuM, temAMnA jJAnadAna upara dhanamitranuM daSTAMta prakAzya te A pramANe - magadha nAmanA dezamAM rAjapura nAme nagara che. tyAM jayaMta nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene kamalAvatI nAme rANI hatI. temane caMdrasena ane vijaya nAmanA amita guNavALA be putra hatA. paraMtu pUrvakanA doSathI parasparanA tejane sahana na karatAM amane dhAraNa karI te baMne divase vyatIta karatA hatA. e pramANe samaya vyatIta thAya che evAmAM ekadA rAjasabhAmAM beThelA rAjAne dvArapALe AvIne vijJapti karI ke -"he rAjedra! dvAra pAse upasthita thayelA be purUSa ApanA darzananI abhilASA rAkhe che." eTale rAjAe kahyuM ke -"te bhale aMdara Ave." pachI rAjAnA AdezathI te baMnee rAjasabhAmAM AvI rAjAne namaskAra karyo ane rAjAnI AgaLa eka lekha mUkyo. eTale rAjA tene khelIne pite vAMcavA lAgyo, temAM nIce pramANe lakhyuM hatuM. "svastizrI magadhezvara, vijayavaMta, samasta rAjAomAM mugaTa samAna, gaMgA paryata vasudhAnA svAmI jayaMta mahArAjAne paMcAMga namaskAra karIne kurUdeva vijJapti kare che ke -"ApanA caraNabujaThaMdranA smaraNanA prabhAvathI amane AnaMda che, paNa sImADAne sevAla rAjA amArA dezamAM bahu upadrava kare che, mATe mane zaraNarUpa evA tameja pramANa che." A pramANe vAMcIne skurAyamAna kepathI jenA netra arUNa (rakta) thayA che e jayaMta rAjA subhaTa ane sAmaMtane kahevA lAgyuM ke -"are! subhaTa! juo te kharA, sutelA siMhanuM zira khaNavAne sasalo taiyAra thayA che. mUDha sevAla tyAM zuM karavA upasthita thayo haze? mATe he subhaTe! tame satvara zastra bAMdhI saja thAo." e vakhate baMne kumAroe AvIne rAjAne vijJapti karI ke -"he tAta ! A samAraMbha tenI upara che?" rAjAe kahyuM ke -"sevAla rAjA kurUdevane upadrava kare che, tenI upara P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23ra : mI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara A samAraMbha che." kumAree kahyuM ke -are! tAta! gAla para siMhanuM parAkrama kevuM? kAraNa ke - " yadyapi raTati saropaM, mRgapatipuratopi mttgomaayuH| tadapi na kupyati siMho'sadRzapurUSeSu kaH kopaH " // kadAca roSa sahita matta gAla siMhanI AgaLa barADA pADe, tathApi siMha ke pAyamAna na thAya; kAraNake asadaza janapara kepa ke?" rAjAe kahyuM ke -"te sevALanI je dujana che ane du:sAdhya che. kAraNa ke - " yadyapi mRgamadacaMdanakuMkumakarpUraveSThito lsunH|| tadapi na muMcati gaMdha, prakRtiguNA jAtidoSeNa" // - "lasaNane kadAca kasturI, caMdana, kuMkuma ane kapurathI lapeTI devAmAM Ave te paNa te pitAnA dudhane mUkato nathI, kAraNake jAtidoSathI svabhAva ane guNe kAyama rahe che." kumAree vijJapti karI ke - he tAta! amane Adeza kare, ame te gaviSTa ripuno nAza karavA samartha chIe. sevaka chatAM svAmIe zAmATe prayAsa kare?" te sAMbhaLIne amAtya be ke - "he rAjedra! rAjakumAree ThIka karyuM che, bIjAne ema bolatAM paNa kema AvaDe?" A pramANe salAha maLavAthI te zatrune nigraha karavA mATe pramudita thaIne rAjAe jyeSThaputrane Adeza karyo, eTale amarSathI caMdrasena sabhAmAMthI javAne taiyAra thayo. te vakhate sabhA kSobha pAmI. tethI rAjAe kahyuM ke:-"he vatsa ! tuM zA mATe kopa kare che? jayeSTha chatAM kaniSTanuM utthApana karavuM egya nathI,uttamajane te sanmAnane paNa icchatA nathI. vaLI baMdhu pitA samAna gaNAya che, te hayAta chatAM kaniSThabaMdhune rAjya ApavAmAM Ave te paNa te Icchato nathI." A pramANe rAjAe tene samajAvyA chatAM te zAMta nathI, eTale maMtrIoe sAma vacanathI tene kahyuM ke:-"he caMdrasena! tuM dakSa che chatAM pitAnuM vacana mAnato nathI e durvinItatva tane ucita nathI." ItyAdi vacanathI caMdrasena prasanna thaye. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayamuninI kathA che pachI cha vijayakumAra sainyathI duddha banIne sevAlane jIta------- vAne cAle, ane svadezanA sImADAnA sAdhApara jaIne dUtanA mukhathI sevAlane A pramANe kahevarAvyuM ke:-"are! tuM have pitAne sthAne cAlyo jA, huM AvI pahoMcyo chuM. A pramANe dUtanuM vacana sAMbhaLI sevAla bhISaNa bhrakuTI karIne bolyA ke -"laDavAne taiyAra thaI jAo, vRthA vacana bolavAthI zuM ? mArA bhujabaLane pratApa juo"e rIte amarSavazAt maLelA baMne sainya vacce yuddha cAlyuM. bhavitavyatAvazAt vijayakumAranuM samasta sainya bhagra thayuM. jayaMtarajAe te vAta sAMbhaLIne pote javAno vicAra karyo, eTale kaniSTha putra caMdrasene vijJapti karI ke - "he tAta! have mane mokale." pachI amAe kahyuM ke pUrve paNa kumArane baLAtkArathI aTakAvyuM che, te have tene Adeza Apa ucita che." rAjAe te vacana kabula rAkhIne laghu kumArane vizeSa sainya sahita tyAM mokalya, eTale caMdrasena paNe nitya prayANa karIne zatrune jaya karavA cAlyuM ane tyAM jaI akasmAt yuddha karIne sevAlane kabaje karyo. pachI caMdrasenakumAra saptAMgalakSmI sahita sevAlane laIne pitAnA nagaramAM AvyuM. rAjAe mahotsavapUrvaka tene nagaramAM praveza karAvyuM. pachI te zatrunuM paNa sanmAna karIne rAjAe tene pUrva sthitimAM sthApe. kAraNake - "saMto hAjate rI, zatrughanu ." saMtajane ghare AvelA dIna ke zatru para paNa anugraha kare che." pachI caMdrasenakumArane buddhi ane parAkramAdi guNothI samajI prasanna thaIne rAjAe yuvarAjapadapara sthApe, eTale vijayakumAra potAne atyaMta parAbhava thavAthI lajijata thaI rAtre gharathI bahAra cAlyo gaye ane dezAMtaramAM jaIne bahu pRthvI bhamatAM eka zUnya nagaramAM AvI zramathI zUnyAtmA banI rAtre eka jIrNa devamaMdiramAM sute. prabhAte puna: te sthAnathI cAlato thaye; kAraNa ke -"purUSane phaLa maLavuM e karmAdhIna che ane buddhi paNa 30 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun. Gun Aaradhak Trust Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 . zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. karmAnusAriNI hoya che; tathApi sujJajanoe sArI rIte vicAra karIne kArya karavuM." te ekAkI pharatAM bahu duHkhI thaye. kahyuM che ke je divase ApaNI pAse dhana hotuM nathI te divase ApaNe mitra kaI thatuM nathI, juo sUrya kamaLane mitra che, paNa jaLa vinA te vairIrUpa thaI paDe che. have ekAkI e te Amatema bhamatAM uDDIyANa bhUmimAM gaye. tyAM kIrtidhara munine teNe kAyotsarga rahelA joyA. temane joIne tatkALa bahuja AnaMda ullasita thaye. te aMtaramAM vicAravA lAgyuM ke -"aho! mArA bhAgyeAdayathI ahIM mane sAdhunuM darzana thayuM. kAraNa ke -"devanA darzanathI saMtoSa, gurUnA darzana nathI AzIvAda ane svAmInA darzanathI sanmAna maLatAM kene harSa na thAya?" have emane namana karIne mArA AtmAne nirmaLa karUM." ema vicArI zuddha buddhithI teNe te munIzvarane traNa pradakSiNApUrvaka vaMdana karyuM. eTale munie paNa dharmalAbharU5 AzISa ApIne tene saMtuSTa karyo. pachI te bhAvathI aMjaLI joDIne vinayapUrvaka yathAsthAne beThe. eTale munirAje dharmadezanA devAno prAraMbha karyo. Arya deza, uttama kuLa ane rUpa, baLa, Ayu, buddhi vigerethI manahara evA naratvane pAmIne je mUkha prANuM dharma karatuM nathI te samudramAM rahIne nAvane mUkI devA jevuM kare che. dharma e moharUpa mane hArAtrithI vyAkuLa thayelA prANuone dinadaya samAna che ane zuSka thatA sukhavRkSane te megha samAna che. samyak prakAre ArAdhana karatAM te bhavya janane sukhasaMpatti Ape che, ane durgatimAM paDatA prANIene bacAvIne te duHkhamukta kare che. baMdhurahita janone te baMdhu samAna, mitrarahitane mitra samAna, anAthane nAtha ane jagatanA eka vatsalarUpa che. jIvadayAmaya samyagdharmane bhagavaMte gRhastha ane yatinA bhedathI be prakAre upadizela che. he bhadra! yathAzakti te dharmane tuM Azraya kara." ityAdi dezanA maMtrathI meharUpa mahAviSa vista thatAM saddharmacetanA pAmIne vijaye munipaNuM aMgIkAra karyuM. tene dIkSA ApIne Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayamuninI kathA. 235 munIzvare A pramANe dharmazikSA ApI:-"aho! vijayarAjarSi! tu ekAgra manathI hitazikSA sAMbhaLaH-he mune! jinezvare je rAga dveSAdi zatruone baLAtkArathI jItyA, te zatruonuM je poSaNa kare temanA para jinezvara kema prasanna thAya? mATe te rAgadveSAdi zatrueja jItavA lAyaka che. vaLI zAstramAM kahyuM che te sAMbhaLatapanA ane jIrNa krodhane, jJAnanA ajIrNa ahaMkArane ane kriyAnA ajIrNa paraavarNavAdane-e traNene jItIne tuM nivRtta thaje. temaja vaLI:-"kSamAthI ke, mRdutAthI mAna, Arjava (saralatA) thI mAyA ane anicchAthI lAbha-ema cAre kaSAne jItavAthI saMvara prApta thAya che. ajJAnathI duHkha thAya che ane jJAnathI sukha thAya che, mATe niraMtara jJAnane abhyAsa kare che jethI AtmA jJAnamaya thAya, je dhIra, jJAnI, mainI ane saMgarahita thaI saMyamamAge cAle che, te baLIka mehAdikathI paNa agajita thaI mekSe jAya che. A pramANe he bhadra! tArA dIkSArUpa pAtramAM meM topadezarUpa anna pIrasyuM che tene upaga karIne tuM sukhI thaje." punaH gurU bolyA ke -"he mahAnubhAva! jema rahiNue pAMca vrIhinA dANA meLavIne tene vadhAryo, tema tAre paNuM paMca mahAvrata pAmIne tene vRddhigata karavA." A pra- , mANe tasvAmRtane svAda laIne vijayamuni belyA ke -"he prajo! e hiNI keNu? ane teNe vrIhInA pAMca dANuM kema vadhAryA? te kRpA karI jaNAve." gurU bAlyA ke -"tene saMbaMdha A pramANe che - A "hastinAgapuramAM datta nAme zeTha rahetuM hatuM. tene zrIdatA nAme strI hatI. temane gaMgadatta, devadatta, jinadatta ane vAsavadara-evA nAmanA cAra putro hatA, ane te putranI ucchitA, bhakSikA, rakSikA ane rohiNuM-evA nAmanI cAra strIo hatI. ekadA pitAnA gRhakAryamAM joDavAne mATe darazeThane te cAre putravadhUonI parIkSA levAnI IcchA thaI. eTale eka divasa zreSThIe te putravadhUenA pitRvarga tathA svajanene ekatra karIne ane bhaktipUrvaka . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 zrI pArzvanAtha caritra bhASAMtara. bhejanAdikathI temane satkAra karIne yacita sthAne besAryA. pachI temanI samakSa chAnukramathI te vahuone bolAvI pratyekane vrIhi (zALa)ne pAMca pAMca dANa ApIne zreSThIe A pramANe kahyuM ke -"he putravadhUe ! A pAMca vrIhinA dANuM tamAre sAcavavA ane huM jyAre mAguM tyAre teja mane pAchA ApavA.' ema kahIne samasta janone teNe visarjana karyA pachI 4 vadhUe vicAra karyo ke -vRddha sasarAnI buddhi bahera mArI gaI jaNAya che ke A pramANe jeNe dravya kharacI svajanone bhejana karAvI sarvanI samakSa A pAMca vrIhinA dANuM ApyA. mAre e pAMca dANAne zuM karavA che?" ema ciMtavI te dANA teNe bahAra pheMkI dIdhA pachI bIjI vahue vicAra karyo ke -"A dANAne zuM karuM? e rAkhavA paNa kyAM?" ema vicArIne te bhakSaNa karI gaI. trIjIe vicAra karyo ke:-"vRddha purUSe AvA ADaMbarapUrvaka svajanonI samakSa A dANa ApyA che, mATe kaMI paNa kAraNa hovuM joIe." ema ciMtavI zuddha vastramAM te bAMdhIne teNe potAnI peTImAM mUkyA ane pratidina tene saMbhALavA lAgI. ethI rahie te dANuM potAnA baMdhuone ApyA ane prativarSe te vavarAvIne vRddhi pamADyA, tethI anukrame tenA bahu dANu thayA. pachI pAMcame varSe zreSThIe vicAra karyo ke -meM vadhUone dANA ApyA che tene Aja pAMca varSa thavA AvyA mATe jouM to khare ke temaNe tenuM zuM karyuM che?" ema vicAra karI svajanone ekatra karI temane bhaktipUrvaka bhajana karAvIne temanI samakSa zreSThIe vahuo pAse te dANa mAgyA. temAM prathama ukjhitA vahune kahyuM ke -"he vase! tane yAda che? ke meM pAMca varSa para tamane pAMca vrIhinA dANuM ApyA hatA?" vahu bolI ke -"sAcI vAta che, tame dANA ApyA hatA. sasarAe kahyuM ke te mane pAchA Ape." eTale, unijhatAe gharamAM jaI bIjA pAMca dANa lAvIne AvyA. sasarAe kahyuM ke -"he vatsa! A teja dANuM che ke bIjA?" eTale kulIna P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rehiNanI avAMtara kathA. 237 paNathI teNe yathAsthita satya kahyuM ke:-"he tAta ! A dANA teja nathI, paNa bIjA che." te be ke:-"he vatsa! te zI rIte?" te bAlI ke - he tAta ! te te teja vakhata meM nAkhI dIdhA hatA, A te bIjA che. eTale sasarAe kodhAvezamAM kahyuM ke - " dAnAnusAriNI kIrti-lakSmIH punnyaanusaarinnii| prajJAnusALI vidyA, yuddha varmAnurAriLa" | dAnanA anusAre kIrti, puNyAnusAre lakSamI, prajJAnusAra vidyA ane karmAnusAre buddhi hoya che. ema kahI ukjhitAne pitAnA gharamAM rAkha, chAra ane kacaro kahADavAnA-vAsIduM vALavAnA kAmamAM jeDI. eTale te ujhitA paNa te kAma karatAM ati duHkha pAmI. te pachI zreSThIe bIjI bhakSitA vahune bolAvI kahyuM ke -"he varlsa! te dANuM Apo." eTale teNe gharamAMthI bIjA dANa lAvIne ApyA. zreSThIe kahyuM ke:-"he vatsa ! A teja dANuM che ke bIjA? te sAcuM kahe; kAraNake eka tarapha asatya bolavAnuM pApa ane bIjI bAju anya badhuM pApa-e benI tulanA karatAM asatyanuM pApa vadhAre thAya che. eTale teNe satya kahyuM ke:-"he tAta! A bIjA dANA che.' sasarAe pUchayuM-te zI rIte ?" te bolI ke -"tame mane dANa ApyA te vakhate meM vicAra karyo ke A dANuM kayAM mUkavA? vakhatasara kayAe paDI jaze."ema dhArIne huM tenuM bhakSaNa karI gaI - hatI. pachI zreSThIe vicAra karIne svajane samakSa tene pitAnA bhavanamAM khAMDavAnuM, pIsavAnuM, rAMdhavAnuM ane pIrasavA vigerenuM kAma leMgyuM, te kAma karatAM kSaNamAtra paNa te sukha na pAmI. pachI zreSThIe trIjI rakSitA vadhUne bolAvI:-"he vatsa! pelA dANuM mane Apo." eTale teNe harSa sahita pitAnA oraDAmAM AvIne potAnA AbhUSaNanI peTImAMthI dANuM laI sasarAne ApyA. zreSThIe pUchyuM ke -"he vatsa! A teja dANuM che ke bIjA?" te belI:-"he tAta ! A teja dANa che, kAraNake meM AbharaNanI peTImAM e rAkhI mUkyA hatA. eTale chIe tene rokaDa jALavavAnuM P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 * zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. kAma soMpyuM. je kAMI gharamAM ratna ke suvarNAdikanI vastuo-ghareNuM vigere hatuM tene adhikAra tene soMpe. tethI te sukhI thaI ane leoe tenI prazaMsA karI. pachI zreSThIe ceAthI rehiNIvahune bolAvI kahyuM ke:-"he vatsa! pelA pAMca vrIhinA dANA Apo." eTale te praNuma karIne bolI ke -"he tAta ! gADAM Apa." zreSThIe pUchayuM-"te zA mATe?" te belI ke -"he tota! sAMbhaLo-jyAre tame mane pAMca dANA ApyA, te vakhate meM vicAra karyo ke-"mArA sasarAjIe ghaNA mANasanI samakSa A dANa ApyA che, mATe kaMI paNa kAraNa hovuM joIe." ema vicArI meM te dANa mArA baMdhunA hAthamAM ApIne kahyuM ke-"A kaNe tamAre vAvavA. eTale teNe kaNabInA hAthamAM ApyA ane teNe te vAvyA, pahele varSe jeTalA ugyA teTalA bIje varSa vAvyA, ema anukrame daravarSe vAvatAM te bahu thaI paDyA, tethI te koThAramAM bharyA che, mATe gADAM Ape." eTale zreSThIe saMtuSTa thaIne gADAM ApyAM, ane te badhA dANuM magAvI lIdhA. AthI badhA lokoe tenI prazaMsA karI ke:-"aho ! A vahune dhanya che ke jenI AvI sArI mati che." pachI zreSThIe tene gRhasvAminI banAvI, ane dareka mANasane hukama karyo ke "enI AjJA pramANe badhAe kAma karavuM, A mArA gheranI svAminI che. eTale te bahuja sukhI thaI. * A daSTAMtane upanaya e che ke:-"zreSThI te saddagurU samajavA, pAMca vrIhinA dANu te paMca mahAvrata samajavA, je prANIo pAMca mahAvrata laIne tajI de che-te ujhitAnI jema duHkhI thAya che, ane asArasaMsAramAM paribhramaNa kare che. jeo vrata laIne virAdhanA kare che te paNa bIjI vahunI jema kaSTa pAme che. jeo gurUnI AjJAthI mahAvrata laIne pALe che-niraticArapaNe pALavAno yatna kare che, teo rakSikAnI jema sukha pAme che, ane je mahAvrata laIne vRddhi pamADe che, teo rahiNInI jema sarvatra mahatva pAme che. mATe che mahAbhAga! tAre paMcamahAvrata laIne te parama vRddhine pamADavA." iti rehiNI daSTAMta P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAsatusa muninI kathA. 232 vijayamuni paNa teja pramANe aMgIkAra karIne zubha dhyAnamAM tatpara thaI sabhyaprakAre saMyama pALatAM te gurUnI sAthe vicAravA lAgyA. avasare tene egya jANuM gurUmahArAje AcArya padapara sthApI pite saMmetazikhara para anazana karIne mokSapada pAmyA. have vijyasUri pitAnA ziSyane vAcanA ane adhyApana vigeremAM tatpara rahI vasudhApara vihAra karatA moTI pratiSThA pAmyA. ema karatAM bahu kALa vyatIta thaye eTale zAstrAbhyAsanA zramathI ane vividha uttara ApavAthI bhagna ane zrAMta thaI te manamAM A pramANe vicAravA lAgyA ke:-aho ! A munio dhanya che, ke je jaDa che ane paraprazna tathA zAstrArthanI ciMtArahita hovAthI sukhe besIne majA kare che, mATe mUrNapaNuM ja sAruM che. eka jagyAe kahyuM che ke -"he sakhe ! mane mUrNatva bahu pasaMda che, kAraNake temAM A ATha guNe rahelA che. mukha mANasa nizcita, bahu bhajana karanAra, lajajArahita, rAta divasa sunAra, kArya--akAryane vicAra karavAmAM aMdha ane badhira, mAna-apamAnamAM samAna, bahudhA rogarahita ane zarIramAM daDha hoya che. aho! mUrNa sukhe jIdagI gALe che. huM jyAre vadhAre bhaye chuM tyAre zAstrArthane uttara bhAgImAgIne mane pArAvAra kaMTALe Ape che." AvAdhyAnathI te AcAryajJAnAvaraNIya karma bAMdhyuM. te karma AvyA sivAya maraNa pAmIne saudharma devalokamAM te deva thayA. tyAM Ayu pUrNa karI AvIne paDhapuramAM dhanazreNInA putrapaNe utpanna thayA. tenuM jayadeva evuM nAma rAkhavAmAM AvyuM. zreSThIe bAlyavayamAM tene lekhazALAmAM bhaNavA mokalyA. tyAM paMDita bhaNAve, paNa eka akSaramAtra tene AvaDe nahi. zuM kare? zeThane ciMtA ane kheda thaI paDayo. te vicAravA lAgyA ke -"janma na pAmela ane maraNa pAmela putra sArA, kAraNake tethI svalpa du:kha thAya che, paNa mUrNa putra sAro nahIM, kemake te te yAjajIva dagdha kare che. pachI te zreSThI putra bhaNI zake tema karavA mATe aneka devonI mAnatA ane vividha - Sadho karavA lAgyA, paNa tene kaMI AvaDyuM nahi. te vaivana pAme, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. . . Jun Gun Aaradhak Trust Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. eTale loko kahevA lAgyA ke- A mUrkha che." AthI tene vairAgya thatAM vimaLacaMdra AcArya pAse teNe dIkSA aMgIkAra karI te anukrame cAritra pALe che ane gavahana kare che, paNa kaMI pATha AvaData nathI. tethI temaNe bAra varasa paryata AMbila vigere tapa karyuM, chatAM kaMI akSaramAtra AvaDyuM nahi. eTale gurUmahArAje kahyuM ke he sAdhe! tamane pUrvopArjita karma udayamAM AvyuM che. to khedana kare." ane re jIva ! mAM rUSa, mA tuSa." ema bolyA karo." teTaluM paNa tene AvaDyuM nahi, eTale "mAsatusa, mAsatusa ema te vAraMvAra bolavA lAgyA. te sAMbhaLI lokoe "mAsa tusa nAmanA RSi evuM temanuM nAma rAkhyuM. pachI te mAsatusa RSi IhApoha karatAM, AMbila vigere tapa karatAM tathA zukladhyAna dhyAvatAM kevaLajJAna pAmyA. eTale pAse rahelA dee duMdubhinAdapUrvaka suvarNakamaLanI racanA karI. tyAM besIne kevaLI bhagavaMta dharmopadeza devA lAgyA ke -he bhavyajano! meM pUrvabhavamAM ziSyane zAstra bhaNAvatAM ane vyAkhyA ApatAM bhagna manathI jJAnAvaraNIya karma bAMdhyuM hatuM, A bhavamAM te karma mane udaya AvyuM, tethI mane eka akSara paNa AvaDatuM nahi. hasatAM hasatAM je karma baMdhAya che te retAM retAM paNa chuTatuM nathI, mATe jIve karma na bAMdhavA." chevaTe e karmane sarvathA kSaya thatAM mane kevaLajJAna utpanna thayuM che." A pramANe temanA upadezathI ghaNA bhavya jIvo pratibaMdha pAmyA. pachI te kevaLI vasudhApara vihAra karI bahu jIne pratibaMdha pamADI zatruMjaya tIrtha para siddhipadane pAmyA." ema jANI jJAna meLavIne jaLamAM paDela telabiMdunI jema tene savatra vistAra kara.' have bIjuM abhayadAna-eTale du:kha pAmatA athavA maraNa pAmatA jIne bacAva kare che. traNa bhuvananA aizvaryanuM dAna devA karatAM abhayadAna vadhAre zreSTha che. bhayabhIta prANIone je abhaya devAmAM Ave che te paNa abhayadAnaja samajavuM. kAraNa ke -suvarNa, gAya ane bhUminuM dAna karanArA jagatamAM ghaNuM maLI Ave che, paNa P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . vasaMtakanuM STAMta . prANIone abhayadAna ApanAra purUSa maLavA durlabha che.' potAnA jIvitavyane mATe abhayapaNuM maLavAthI eka dInamAM dIna purUSa paNa harSathI potAnA AtmAne traNa lekano svAmI mAne che. A saMbaMdhamAM vasaMtakanuM draSTAMta nIce pramANe che - ' . zrI vasaMtapuramAM mahAbaLavAna, tejasvI ane pratApI evo meghavAhana nAme rAjA rAjya karato hato. tene priyaMkarA nAme paTarANI hatI, tene bIjI paNa pAMcaso rANIo hatI. te rANuo sAthe viSayasukha bhogavatAM ane rAjyasukhano anubhava karatAM te rAjA sukhe kALa nirgamana karatA hatA ane loko paNa harSita thaI sukhe rahetA hatA, tathA dAnapuNyAdika karatA hatA. ekadA rAtre sIpAIoe cerInA mAla sahita keI cerane je, eTale tene bAMdhIne bIje divase teo rAjasabhAmAM beThelA rAjanI AgaLa laI AvyA. rAjAe te cerane joIne prasanna vANIthI tenuM baMdhana zithila karAvIne vismayapUrvaka pUchayuM ke -"are! bola, tAre deza ke ? ane jAti zI ? AvI nutana avasthAmAM AvuM virUddha karma te zA mATe AraMbhayuM?" te sAMbhaLIne pagale pagale khalanA pAmatA vacanathI te cera A pramANe che ke -"he nAtha! vaMdhyapura nagaramAM vasudatta nAme zeTha rahe che, tene huM vasaMtaka nAme putra chuM, pitAe mane lAlanapAlana karI bhaNAvIne paraNA, paNa huM duSkarmayege jugArI thaye. mAbApa tathA svajanoe vAryA chatAM ane vAraMvAra zikhAmaNa ApyA chatAM jugAranA vyasanathI huM aTakyo nahi. leke paNa mane kahevA lAgyA ke-"uttama ane kulIna evA tane jugAranuM vyasana ucita nathI. vaLI leke IrSyA karavAmAM kuzaLa hoya che e kharI vAta che, paNa tAre tema na mAnavuM; kAraNa ke rAsabha pArakI drAkSane caratA hoya, tethI je ke pitAne kaMI hAni thatI nathI chatAM te anucita joIne lokenuM mana kheda pAme che." - pachI mArA pitAe rAjasabhAmAM jaI tenA vArasapaNAmAMthI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara mAre hakka barabAda karIne mane gharamAMthI kahADI mUkyuM. kAraNake - zatru paNa je zreSTha hoya te tene mAnya kare, kAraNa ke Ane kaDavuM ASadha ApI zakAya, paNa priya chatAM duSTa hoya to sarSathI Dazela aMguSanI jema tene tyAga kare."he rAjana ! mArA pitAe kADhI mUkyo tyArathI huM niraMkuzapaNe sarvatra bhaNuM chuM, cerI karuM chuM, jugAra 2muM chuM, ghare ghare bhikSA mAguM chuM ane zUnya devAlayamAM suI rahuM chuM. AvI rIte pApakarma karatA ane pharate pharate huM ahIM Avye. Aja rAtreja cerI karavAmAM pravRtta thaye. evAmAM tamArA sevakoe mane dIThe, eTale bAMdhIne ahIM laI AvyA. he rAjedra! A mAre pitAne vRttAMta yathAsthita meM kahyuM che, have tamane egya lAge tema kare." eTale rAjAe cerane mukta kara na joIe" ema dhArIne keTavALane Adeza karyo ke -"Ane zULIe caDAve."talArakSake tarata ja tene tyAMthI cAlato karyo. evAmAM rAjAnI DAbI bAjunA Asana para beThelI priyaMkarA paTarANIe tene dIna, zaraNurahita ane zUnya joIne rAjAne vijJapti karI ke:henAtha! Aja e cAra mane sepa, ke jethI huM eka divasa enA manorathane pUrNa karuM, AvatI kAle prabhAte huM pAcho ene Apane havAle karIza." rANInuM vacana na oLaMgI zakavAthI rAjAe te cAra rANIne seMge, eTale rANIe tenA baMdhana cheDAvIne tene pitAnA AvAsamAM aNu. pachI paTarANInI AjJAthI parivAra janoe zatapAkAdi telathI tenuM AdarapUrvaka mardana karI nAnapITha para besArI suvarNakaLazamAM bharela, svaccha ane sugaMdhI uSNa jaLathI tene snAna karAvyuM. pachI sukomaLe ane sUkSama vastrathI tenuM zarIra luhIne kadalInA garbhasamAna kamaLa divya vastra paherAvyA. tenA mastakanA kezane kRSNagurU-dhUpanA dhumathI vAsita karyo. pachI caMdananA rasathI tenA aMgane vilepanA karI temaNe yathAsthAne tene alaMkAre paherAvyA. baMne bAhumAM kaMkaNuM, AMgaLImAM umikA ( vIMTI), kAnamAM kuMDaLa, mastake mugaTa ane kaMThamAM hAra tathA ardhahAra paherAvyA. pachI eka vizada AsanaP.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - vasaMtanuM daSTAMta. . - jala sAka, dadhi, Ana prAdika para tene gerasa mArI samaya pUrvaka eka garama para besArIne sArA pATalA para suvarNana thALa tathA vATakA vigere maMDAvyA ane vividha varNanA pakavAna vRtapUrAdika (ghebara vigere), cAvala, dALa, vRta, zAka, dadhi, edanAdi badhuM pIrasAvI rANIe tene geravasahita pAse besIne jojana karAvyuM. pachI karparamizra tAMbula khavarAvyuM. tyAra pachI tene palaMga para besArIne tenI AgaLa besI rANee pate vicitra kathA, ane kAvyarasathI tene vineda pamADaze. divasanA pAchalA bhAgamAM rANInA hukamathI sevakoe tene eka sArA azvapara besArI paTTasUtramaya lagAma tenA hAthamAM ApI. mastakapara chatra dhAraNa karI, cAre bAju yatnapUrvaka seMkaDo subhaTethI parivRtta karI, paMca zabdamaya vAjItranA nirdoSapUrvaka sarvatra nagaramAM maMda maMda pheravyuM. sarva nagarajanothI dazyamAna ane sarvatra jaitukone jetA evA tene sAMje pheravIne pAche maMdiramAM lAvyA. pachI rAtre palaMgapara kamaLa zayAmAM osIkA vigere ApI tene suvADIne prema upajAvI lIlApUrvaka rAtrI vyatIta karAvI. prabhAte pAche tene hate teja veSa paherAvIne tene rAjAne seM . pachI rAjA vadhane mATe jeTalAmAM te talArakSakane sepe che, evAmAM bIjI rANIe teja pramANe tenI mAgaNI karI, ane pUrva pramANe ja tene majajana, snAna ane bhejana karAvyuM. ane teja pramANe tenuM lAlana pAlana karyuM. ema anukrame sApanyabhAvathI utpanna thayela spardhAne lIdhe bIjI rANIoe paNa anukrame eka eka divasa rAjAne vinavI tenI mAgaNI karIne bahu dhananA vyayapUrvaka vividha utsathI te ceranA manoratha pUryA. , " have te rAjAne potAnuM kuLavrata pALatI, alpa parivAravALI ane pitAnA ja karmanA deSane mAnanArI evI zIlavatI nAme pAMcase rANI upara eka aNumAnitI rANuM che, ke jene rAjae vivAha karyA pachI najare paNa joI nathI. teNe sAhasa pakaDIne rAjA pAse AvI vijJapti karI ke-"he svAmina he prANAdhAra!he prANavallabha meM kadApi kaMI paNa ApanI pAse mAgaNI karI nathI, tethI jo ApanI AjJA P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara hoya te Aje kaMIka mAgaNI karUM.' rAjAe kahyuM ke -mAga." te belI ke:-"A cAra mane Apo ane ene abhayadAna Apo." te sAMbhaLI rAjAe tenuM guNagaurava jANune te kabula rAkhyuM, ane kahyuM ke:-"he priye! tArA vacanathI e cerane huM mukta karuM chuM." pachI te rANIe te cArane potAne ghare laI jaIne saMkSepathI snAna bhejana karAvI a95 kiMmatanA vastra paherAvIne abhayadAna ApyuM. eTale te cAra rAjyanA lAbha karatAM paNa tene adhika lAbha mAnavA lAgyuM. pachI te aherAtra vyatIta thatAM zIlavatI rANIe tene dharmaputra mAnIne visarjana karyo, eTale te taskara siMhAsanapara beThelA rAjAne praNAma karavA AvyuM. tyAM bahu harSita thaIne te rAjAne praNAma karavA lAge eTale rAjAe vismita thaIne tene pUchyuM ke -"are taskara! sAcuM bola, Aja tuM kema bahu khuzI dekhAya che? ATalA divase te tuM mazIliptanI jema zyAma mukhavALo thaIne mArI pAse Avato hato, ane Aja te sAdhAraNa veSamAM chatAM bahu AnaMdI dekhAya che." te bolyo ke -"he nAtha! sAMbhaLe, mane zULI para caDAvavAnA zabdo jyArathI mArA kAnamAM peThA hatA tyArathI mane badhuM zUnya dekhAtuM hatuM. jaLa ane anna viSa samAna, palaMga kAMTAnI pathArI samAna, ane azva gadheDA samAna-badhuM viparIta bhAsatuM hatuM. maraNanI zaMkAthI mane badhuM du:khadAyaka lAgatuM hatuM. Aje zIlavatI rANInI prArthanAthI ApazrIe nizcayapUrvaka mane abhayadAna ApyuM tenA prabhAvathI huM badhuM pUrNa sukha jouM chuM." pachI zIlavatI rANIe cAjAne kahyuM ke -"he svAmin ! ApanA mukhathI ene abhaya Ape. rAjAe kahyuM ke -"tene abhaya ApyuM, have bIjuM kAMI kahevuM hoya te nivedana kara." te bolI ke -"he nAtha ! ApanA prasAdathI mane badhAM sArAM vAnAM che, kAMI paNa mane nyUnatA nathI." A pramANe sAMbhaLIne rAjAe ciMtavyuM ke -"he enuM gAMbhIrya !ahA !. nirlobhatA guNa! ahA ! vacanamAdhurya! ahe! kharekhara AnA prabhA P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visaMtakanuM daSTAMta. 25 vathI ja mAruM rAjya vRddhi pAme che. A pramANe tenA guNathI saMtoSa pAmIne rAjAe tene paTarANuM banAvI. eTale patinA prasAdane pA mIne saddaguNa jaLathI te potAnuM pApa dhovA lAgI. pitAnA guNethI te rANI sarvatra prakhyAta thaI ane te vasaMta paNa tyAMja rahIne rAjasevA karavA lAgyuM. ghuta, cerI vigere sarva tajI dIdhuM ane sadAcAramAM tatpara thaIne kALa vyatIta karavA lAgyuM. zIlavatI rANI gRhastha dharmamAM parAyaNa thaI sukha bhegavatAM abhayadAnanA prabhAvathI kALa karIne navamA saiveyakamAM devatva pAmI. tyAM ekatrIza sAgaropamanuM Ayu bhogavIne te mahAvidehakSetramAM siddhipadane pAmaze. vasaMtaka paNa gurUnA cegathI pAMca aNuvrata aMgIkAra karI sabhya prakAre pALIne svarge gaye. A pramANe abhayadAnanuM mAhAbhya jANune abhayadAna devuM. | iti abhayadAne parI vasaMtaka daSTAMta bhagavaMta pArzvanAtha bhavya jIvone pratibodha Ape che ke he bhavya jIvo! sAMbhaLe-sAdhuone anna, upAzraya, auSadha, vastra, pAtra ane jaLadAna ApavAthI prANuM karaDe bhavanA saMcita pAtaka khapAvI cakavarI ane tIrthakaranI padavI pAme che. pAtre Apela dAna manuSyane bahu phaLadAyaka thAya che. kahyuM che ke "vova nava durgha thA-dudhama piI " - pAtrApAtravicAreNa, tatpAtre dAnamuttamam" / / "khala (khoLa) paNa gAyane ApavAthI te dudharUpe thAya che ane dudha sarpane ApavAthI te viSarUpe thAya che, mATe pAtrApAtra vicAra karatAM supAtre Apela dAna sarvottama che. tevA uttama pAtra to sAdhueja kahevAya. sattAvIza guNa sahita, paMca mahAvratanA pAlaka ane aSTa pravacana mAtAnA dhAraka hovAthI sAdhuo ja uttama pAtra che. siddhAMtamAM paNa kahyuM che ke -"uttama mAtra sAdhu, madhyama pAtra zrAva 1 gRhastha dharma pALanAra utkRSTA bArame devaleke jAya che. ahIM navamA raiveyake gayAnuM lakhyuM che te vicAraNIya che. cAritra grahaNa karIne gayAnuM padyabaMdha caritramAM kahyuM che. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mI pAzvanAtha caritra bhASAMtara. * aAA , 11 ka ane jaghanya pAtra avirati samyagdaSTi jANavA mATe sAdhuo mukhya pAtra hovAthI temane prathama dAna ApavuM, temaja svadhArmikone paNa dAna ApavuM. zrI siddhAMtamAM kahyuM che ke -"tathA prakAranA zramaNa mAhaNa (sAdhu)ne prAsuka ane eSaNIya azana, pAna, khAdima ane svAdimanuM dAna ApavAthI prANIo Ayu sivAya bIjAM sAta karmonI nibiDa prakRtione zithila kare che ane tethI keTalAka jIve teja bhave mokSe jAya che-sarva duHkhane aMta kare che, keTalAka jIve be bhave sarva duHkhane aMta karI siddha thAya che, jaghanyathI RSabhadeva svAmInA jIvanI jema tera bhavanuM ullaMghana te karatAja nathI." | mugdhabhAvathI paNa supAtre dAna ApavAthI siddhi prApta thAya che. A saMbaMdhamAM nIce jaNAveluM daSTAMta zravaNuya che - mahAvideha kSetramAM puSkalAvatI vijayamAM jayapura nAmanA nagaramAM jayazekhara nAme rAjA rAjya karatuM hatuM. tyAM cAra vyavahArI putre paraspara mitra hatA. temAM prathama caMdra, bIje bhAnu, trIjo bhIma ane ce kRSNa. e cAre paraspara ekarUpa thai parama mitrapaNe parasparanA hitane IcchatA satA anya hasatA ane krIDA karatA hatA. kahyuM che ke-pitAnI sAthe ekarUpa thanAra jaLane kSIre piotAnA badhA guNe ApyA, pachI kSIrane tapta thayela jeIne udake agnithI baLavA mAMDyuM, eTale mitranI Apatti joIne dubhAyela kSIra agnimAM paDavAne taiyAra thayuM tene jyAre jaLa chAMTayuM-jaLa maLyuM tyAre te zAMta thayuM." A daSTAMta ucita che. kharekhara ! saMta jananI mitrI evIja hoya che. "Ape ane grahaNa kare, guhya kahe ane sAMbhaLe, tathA bhejane kare ane karAve e prItinAM cha lakSaNe che. teo pitAe upArjana karelI lakSamIno yatheccha upabhoga karatA hatA. ekadA caMdra vicAra karyo ke kharekhara ame bhAgyavaMta nathI. kAraNake bAlya bhAvamAM te mAtAnuM dUdha ane pitAnuM dhana bhegavavuM egya che, paNa vana vayamAM te je svabhujA thI upArjana karela lakSamI bhegave ane tenuM dAna kare te ja uttama che. mULane hAni 5 apara migaja rAjya karatAM jayapura P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 ne te jalI-parU sA lahupriya ane ke vyavahArI putra caMdanuM daSTAMta. huMcADe te te adhama kahevAya che. mATe dhana meLavavAne upAya karo yukta che ane Avaka vinA vyaya kare te yukta nathI. kahyuM che ke - "Avaka vinA vyaya karanAra, anAtha chatAM kalahapriya ane Atura (vyAdhigrasta) chatAM sarvabhakSI-purUSa satvara vinAza pAme che. A pramANe vicAra karIne teNe anya traNa mitrone potAne abhiprAya darzAvyuM. eTale te badhAe nirNaya karyo ke:-"nAvanA sAdhana vaDe samudrane vyApAra kara." ema vicArIne temaNe potapotAnA pitAne te vAta nivedana karI. eTale teoe kahyuM ke -"ApaNA gharamAM bahu dhana che, mATe yatheccha tene upabhega kare, tamAre kamAvA javAnI jarUra nathI." putroe kahyuM ke amAre avazya paradeza kamAvA javuM ja che, mATe AjJA Apo."eTale punaH temaNe kahyuM ke-"tame mugdha che, leko dhu che, paradeza viSama che ane samudramArgane vyApAra vadhAre duSkara che." ItyAdi yuktiothI bahu rIte samajAvyA chatAM teo samudramAge javAne taiyAra thayA. ane kariyANAthI nAva bharIne apazukanathI nivArita thayA chatAM cAlatA thayA. samudramAM cAlatAM traNa divasa thayA, evAmAM AkAzamAM garjanA, vIjaLI ane mahA pavanane utpAta thaye, eTale vahANu bhAMgI gayuM ane temAM rahelA loke samudramAM Amatema lathaDIyAM khAIne DubI gayA. keTalAka bhAgyazAt pATIyAnA AdhArathI kInAre nIkaLyA. caMdra paNa phalakanA AzrayathI sAtame divase kinAre nIkaLe. te cittamAM ciMtavavA lAgyuM ke -are! meM badhA lokone kaSTamAM nAMkhyA, pitA ane svajane e vAryA chatAM haThathI A kAma karatAM mane tenuM aniSTa phaLa maLyuM, have mAre jIvitavyanuM zuM prayojana che?" A pramANe vicArI vastrapAzathI vRkSamAM potAnA kaMThane bAMdhIne nIce laTa. evAmAM kaI vipra tyAM AvavAthI churI vatI pAza kApI nAMkhIne be-"he sAtvika ! tAre AtmaghAtanuM mahApAtaka na karavuM, zAstramAM ane moTuM dUSaNa kahela che." ema kahIne te cAlyA gayA. pachI caMThe bIjA parvata para jaIne vaLI gaLAkA bAMdhe, eTale tyAM kAlsage rahelA ke sAdhue kahyuM P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra48 zrI pArzvanAtha caritrabhASAMtara. ke "sAhasa na kara." caMdra tarapha joyuM, te vRkSonI ghaTAmAM rahelA koI muni tenA jevAmAM AvyA. temanI pAse jaI namaskAra karIne caMdre kahyuM ke-"henAtha! maMdabhAgyavALA evA mAre have jIvita zuM? - sAdhu bolyA ke-AtmaghAtanA pAtakathI prANuo durgatie jAya che, ane jIvate nara bhadra ( kalyANa ) pAme che. A saMbaMdhamAM mArUMja daSTAMta sAMbhaLa: maMgaLapuramAM nItivita evo caMdrasena nAme rAjA rAjya karato hato. tene bhAnumaMtrI nAme pradhAna hatA. te pradhAnane sarasvitI nAmanI strI hatI. temane paraspara bahuja prIti hatI. ekadA pradhAne palaMga para tene rUdana karatI joI, eTale teNe pUchyuM ke - "he priye! zA mATe rUdana kare che?" te bolI ke-"he nAtha! kaMI nathI." punaH teNe Agrahatho pUchayuM, eTale te bolI ke -"he svAmin ! anya vanitAnI sAthe vilAsa karatAM tamane meM Aja svapnamAM joyA, te mATe huM rUdana karuM chuM. te sAMbhaLIne pradhAna bolyA ke -"aho! je svapnamAM paNa sapatnIne joI du:khita thAya che, te sAkSAta joIne tenI zI dazA thAya?" ema vicArIne teNe kahyuM ke - "he priye! A bhavamAM tuja bhAryA che, tuM jIvatAM huM jIvuM chuM ane . tuM maraNa pAmatAM huM prANatyAga karavA taiyAra chuM." A pramANe kahevAthI temane snehaprakarSa vRddhi pAme. ekadA pradhAna sahita rAjA kaTaka laIne dara deza gaye hato. tyAM eka divase daMpatInA viSayamAM nehaprastAvanI vAta nIkaLatAM bhAnumaMtrIe rAjAnI AgaLa potAnuM svarUpa varNavyuM eTale rAjAe tenA snehanI parIkSA mATe eka purUSane jayapura mokale. teNe rAjAnA AdezathI bhAnumaMtrIparanI vipattinI khetI vAta sarasvatI AgaLa du:kha sahita nivedana karI. te sAMbhaLIne tatkALa hadaya phATI javAthI sarasvatI maraNa pAmI, eTale te purUSe kaTakamAM jaIne rAjAne te vAta jaNAvI. vaghAta samAna te vAta sAMbhaLIne rAjA ciMtavavA lAgyo ke:-"aho! meM vRthA zrIghAtanuM pAtaka mAthe lIdhuM, paNa have P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAtradAna upara cAra mitranI kathA. 249 pradhAna e vAta na sAMbhaLe tyAM sudhImAM tene bacAvavAno upAya karUM." ema nizcaya karIne rAjA sacivane utAre... eTale amAtye sasaMbhramathI kahyuM ke:-"he svAmina! sevakanI pAse tame pote padhAryA e zuM?" rAjA be ke -"huM tArI pAse kaMIka mAgavA A chuM." maMtrI che ke:-"he rAjana ! hukama kare." eTale rAjA bolyo ke- snehanI parIkSA karavA meM tArI strInI AgaLa tArA maraNanA samAcAra kahevarAvyA, te sAMbhaLIne te maraNa pAmI, mATe have mArI prArthanA che ke tAre maraNane prayAsa na kare. te sAMbhaLIne pradhAnane mUracha AvI gaI; eTale rAjAe zItaLa upacArathI tene sajaja karyo. pachI pradhAna be ke-"he svAmina ! mArUM vacana jAya che. "sajajana purUSa pramAdamAM paNa kaMI belI jaya te te zilAlekha jevuM samajavuM-te anyathA kadi na thAya." mATe mAre maraNa sAdhavuM ja joIe. " Ama kahyA chatAM paNa rAjAe bahu AgrahathI tene maraNa pAmato aTakAvya; paraMtu bhAnumaMtrIe bIje vivAha na karavAne niyama lIdho . keTalAka divase pachI te pitAne nagare gayA, eTale svagRhe jaIne svajane saMgrahIta potAnI priyAnA asthinI te arcA karavA lAgyo. tenA guNonuM vAraMvAra smaraNa karIne te vilApa karavA lAgyo. potAnA dehanI paNa mamatA teNe mUkI dIdhI. ekadA teNe vicAra karyo ke - gaMgAmAM jaIne priyAnA asthine kSepavuM.' ema vicArIne maMtrI gaMgAkAMThe gayA. tyAM priyAnA asthi gaMgAmAM nAkhatAM te sarasvatInuM nAma laIne pralApa ane rUdana karavA lAgyA. e vakhate najIkamAM rahelI vArANasInA rAjAnI putrI sarasvatIe tene vilApa karatAM sAMbhaLyuM. tene joIne te mUcchita thaI jamInapara paDI,eTale tenI sakhIoe jaIne rAjAne nivedana karyuM, tethI rAjA paNa sapari vAra tyAM AvyuM. evAmAM kanyA paNa zItaLa vAyu ane caMdanathI sAvadhAna thaI. pachI rAjAe kanyAne pUchayuM ke -"tane zuM thayuM?" te. 32 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vv 250 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara bolI ke -"he tAta! A mArA pUrva bhavane bhatara che, have bIjA badhA purUSe mAre baMdhu samAna che. Aja mAre svAmI che ane huM ene ja varavAnI chuM." eTale rAjAe te kanyAne maMtrInI sAthe vivAha karyo eTale maMtrI tenI sAthe sukhabhega bhegavavA lAge. anyadA rAjAe tene rAjya ApIne dIkSA aMgIkAra karI, eTale bhAnurAjA rAjya karavA lAgyA. ekadA te sarasvatIne dAhavaranI pIDA thaI. bahu upAya karatAM paNa te zAMta na thaI, chevaTe te pIDAthI sarasvatI maraNa pAmI. eTale tenA viyegajanya vairAgyathI bhAnurAjAe dIkSA aMgIkAra karI, ane te cAritra pALavA lAgyA. te huM poteja chuM. mATe he bhadra! jIvato nara seMkaDe bhadra (kalyANa) pAme che, tethI he mahAnubhAva! dharma kara." eTale caMdra belyo ke:-"he bhagavana ! mane thoDAmAM ghaNe lAbha maLe tevuM kAMIka batAvo." pachI sAdhue tene paMcaparameSThI namaskAra saMbhaLAvyuM. tethI zikSita thaze. teNe te maMtra kaMThe karyo, eTale sAdhu bolyA ke - "he bhadra! A maMtranuM tAre niraMtara smaraNa karavuM ane samRtvanuM pAlana karavuM." pachI caMdra te munine namaskAra karI prasanna thaIne pharato pharato pupapura gaye. tyAM te mahaddhika thaye; paraMtu bhAvathI te namaskAra mahAmaMtranuM niraMtara maraNa karavA lAgyuM. - have vidhinA yoge bIjA traNa mitro paNa cirakALe bhegA thayA. eTale caMdra, bhAnu, bhIma ane kRSNa-e cAre mitroe potapotAno vRttAMta ko. temAM caMdra pAsethI namaskAranA mAhAone sAMbhaLIne traNe mitro namaskAra maMtra zIkhyA ane te traNe paNa vyApAra karatAM mahaddhika thayA. ekadA te cAre mitre vicAravA lAgyA ke -"ApaNe mahaddhika thayA chIe mATe have potAne nagare jaIe." ema nizcaya karI nAvamAM besI samudra oLaMgIne eka savarapara bhojana karavA beThA. tyAM bhojana taiyAra thayuM, evAmAM cha mAsanA upavAsI eka sAdhu P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra mitranI kathA. 25 nagaramAM gocarI karavA jatA hatA, temane joIne temaNe nimaMtraNa karyuM ke -"he bhagavan! padhAre." pachI caMdra bhAvapUrvaka munIzvarane pratilAgyA ane bIjA traNee anumodanA karI. tyAM cAree bhegakarmaphaLa upArjana karyuM. pachI te cAre anukrame kuzaLakSeme svanagara jayapuramAM AvyA. tyAM sarva svajano maLyA, ane vapanane bheTe utsava thayo. pachI cirakALa trAddhisukha bheLavIne te cAre dAnanA ' prabhAvathI bAramA devalekamAM deva thayA. deva Ayu saMpUrNa thatAM tyAMthI AvIne te cAre cha judA judA cAra dezanA rAjA thayA. parama samRddhivaMta evA te cAre vacce pUrvabhavanA snehasaMskArathI parama prIti thaI. tethI te cAre vArApharatI ekaja dezamAM sAthe rahevA lAgyA. e pramANe rAjyasukha bhogavI prAMte saMyama sAdhIne mekSe gayA. - iti cAra mitra kathA. he bha! tatvajJAna vinA mAtra vidyAthI guNanI prApti thatI nathI. ane zamabhAvathI varjita tapasyA paNa guNa ke lAbha karatI nathI, tathA mananI sthiratA vinA tIrthayAtrAthI paNa lAbha thato nathI. kahyuM che ke - keTi janma sudhI tIvra tapa karatAM je karma kSINa na thAya, te karma samatAbhAvanuM AlaMbana karavAthI kSaNavAramAM kSINa thaI zake che. aMtaramAM vItarAganuM dhyAna karatAM dhyAtA (jIva) vItarAga thaI zake che. mATe bIjA samasta apadhyAnane dUra karI bhrAmara (bhramarI saMbaMdhI) dhyAnane Azraya karo. sthAna, yAna, araNya, jana, sukha ke du:khamAM manane vItarAgapaNamAM joDI rAkho ke jethI te sadA temAMja layalIna rahe. idrino nAtha mana che. pavanane nAtha laya che ane layanA nAtha niraMjana che. je manane bAMdhI rAkhavuM hoya te te bAMdhI zakAya che ane mukta rAkhavuM hoya te mukta rahe che, mATe sujJa janee pakaDIne rajajuvaDe bAMdhelA baLadanI jema manane kabaje rAkhavuM. jema puSpamAM surabhi, dUdhamAM ghI ane kAyAmAM teja (jIva) sthita rahela che tema jIvamAM jJAna rahela che. paNa te upAyathI vyakta (pragaTa) thaI zake che." A pramANe dAnadharmanuM mAhAsya varNavyA pachI dharmanA bIjA aMgarUpa zIladharmanuM varNana kare che - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. " zaucAnAM paramaM zaucaM, guNAnAM paramo guNaH / prabhAvamahimAdhAma, zIlamekaM jgttrye"|| pavitramAM parama pavitra zIla che, guNemAM parama guNa zIlA che, ane traNe jagatamAM eka zIlaja prabhAva ane mahimAnuM dhAma che." " javo hi sapteH paramaM vibhUSaNaM, bhAganAyAH kRzatA tapasvinaH / dvijasya vidyeva munestathA kSamA, zIlaM hi sarvasya janasya bhUSaNam / / " azvanuM parama bhUSaNa vega che, strInuM parama bhUSaNa bhattara che, tapasvInuM bhUSaNa kRzatA che, vipranuM parama bhUSaNa vidyA che ane muninuM parama bhUSaNa kSamA che, paNa zIla to sarva jananuM bhUSaNa che." te zIlanI nava vADa kahela che, te A pramANe - " vasahi kaha nisijidiya, kuTTitara puvakIlIya paNIe / aimAyAhAra vibhUsaNAi, nava baMbhaceraguttI ya / / " A gAthAnI vyAkhyA A pramANe che- 1 vasati-upAzraya eTale je makAnamAM strI rahetI hoya athavA je makAnanI najIkamAM strIne vAsa hoya-te upAzrayane munie tyAga kare. 2 kathA-strInI sAthe vArtAlApa na karavo. 3 nisijajA-je zayana ke Asana para strI beThI hoya, te zayanAsanano be ghaDI sudhI tyAga kara. 4 idriya-strInA aMgopAMga ane iMdriye nirakhIne jevI nahi. zrI uttarAdhyayanamAM paNa kahyuM che ke nArInuM dhyAna karatAM eTale tene manamAM lAvatAM cittarUpa bhIMta malIna thayA vinA rahe nahi." ityAdi, mATe strInI sAthe AlApa ane tenA aMgopAMga tathA indriya sanmukha jovAnuM brahmacArIe tajI devuM. 5 phaDacaMtara-eTale bhIMtane AMtare paNa taje. je gharamAM daMpatI sutA hoya ane tyAMthI kaMkaNudino avAja tathA hAvabhAva, vilAsa ane hAsyAdino avAja saMbhaLAya tema hoya tevA makAnamAM bhIMtane AMtare chatAM paNa brahmacArIe rahevuM nahi. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust . Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madana rekhAnI kathA. ra53 6 puvakIlIa-pUrvakrIDita eTale pUrve kAminI sAthe je krIDA karI hoya te saMbhAravI nahi. - 7 pIe-atyaMta snigdha AhArano tyAga kare. 8 aImAyAhAra-atimAtra AhAra eTale bahu AhAranuM bhakSaNa na karavuM. 9 vibhUsaNuI-vibhUSaNa, svaccha vastra, snAna, majjana ane aMgazabhA-vigerene paNa brahmacArIe tyAga karavo. A nava vADanuM yatnapUrvaka rakSaNa karavuM ane niraticArapaNe brahmacaryanuM pAlana karavuM. temAM purUSe svadArAsateSa vrata ane strIe svapurUSasaMtoSa vrata avazya pALavuM. jeo viSayamAM vyAkuLa thaI manathI paNa zIlane khaMDita kare che te maNiratha rAjAnI jema ghera narakamAM jAya che. ane je satI madanarekhAnI jema nirmaLa zIlA pALe che, te bhAgyavaMta jIvomAM prazaMsApAtra thaI sugatinuM bhAjana thAya che. te maNiratha ane madana rekhAne saMbaMdha A pramANe che - "A bharatakSetramAM avaMtIdezamAM lakSmInA nivAsasthAna rUpa sudarzana nAme nagara che. tyAM maNiratha nAme rAjA rAjya karate hate. te pApiSTa ane strIlaMpaTa hatuM. tene yugabAhu nAme yuvarAja brAtA dayALu, dAtA, guNavAna, uttama ane sArA manavALo hato. te yuvarAjane saddaguNothI zobhAyamAna, satI ane sAdhvI madanarekhA nAme patnI hatI. te rUpavatI, jinadharmamAM rakta, navatatvane jANa nArI, dvAdazatratane dhAraNa karanArI, svapati bhaktA ane satI hatI. te hamezAM paiSadha ane pratikramaNAdika karatI hatI. pitAnA pati sAthe saMsArasukha jogavatAM tene caMdrayazA nAme putra thayo hato. ekadA alaMkArathI suzobhita evI te madana rekhAne paDadAmAMthI joIne maNiratha rAjAne vicAra thaye ke-"aho! A kevI devAMganA jevI zobhe che? vIjaLInI jevI zobhAyamAna AvI mArI strI nathI. mATe nizcaya Ane mATe svAdhIna karavI. paNa prathama ene lAlacamAM 1 sAro AcAravALI P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 * zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. nAkhuM te ThIka. ema dhArIne rAjA puSpa, tAMbUla, vastra ane alaMkArAdika tene mokalavA lAge. nirvika9pa evI te "A ceSTane prasAda che ema samajIne rAjAnuM mokalavuM badhuM svIkArI levA lAgI, ekadA rAjAe dUtI mokalI. te AvIne madana rekhAne kahevA lAgI ke:-"he bhadra! tArA guNagrAmapara rAjA rakta thaIne ema kahevarAve che ke -tuM mane bhattara tarIke svIkArIne rAjyanI svAminI thA." te sAMbhaLIne rANuM dUtIne kahevA lAgI ke -"he ti! AvuM kAma uttama janone ucita nathI. zAstramAM paNa kahyuM che ke -"he maitama ! jyAre anaMta pAparAzI udayamAM Ave che tyAre strIpaNuM prApta thAya che. strItva prApta thatAM paNa je zIlaguNa na hoya te prabhrAMta evI te strInuM jIvana kahI gayela kAMjI jevuM samajavuM."tethI strIone mukhya guNazIla ja che. vaLI sajjane te maraNa svIkAre che, paNa baMne lokamAM virUddha evuM zI lakhaMDana kadApi karatA nathI. kAraNa ke:-"jIvahiMsA, asatya mane paradravyanA apahArathI tathA parastrInI kAmanA mAtrathI prANIo narakamAM jAya che." mATe tuM rAjAne jaIne kahe ke-"he rAjana ! saMtoSa kare ane kadAgrahane tajI de. AvI tRSNA kadI paNa karavI yogya nathI." ItyAdi tenuM kathana dUtIe jaIne rAjAne nivedana karyuM. tathApi rAjAnI kAmatRSNa sadupadeza jaLathI zAMta na thaI. ekadA rAjAe manamAM vicAra karyo ke - jyAM sudhI yuga bAhu bhrAtA jIvata haze, tyAM sudhI e bIjAne IcchavAnI nathI, mATe teno ghAta karIne baLAtkArathI ene svAdhIna karUM." ema nizcaya karI te rAjA bhrAtA kAryaprasaMga jevA lAgyo. aho! kAma ane mehanI mahAviMDanA te juo. " jAlaMdha, madonmatta ane athI-e deSane jeIja zaktA nathI. temaja vaLI: dhe sIMco lIMbaDe, thANe kIdha guleNu; tehI na chaDaI kaTupaNa, jAte hi tiNe guNezuM." lIMbaDAne dUdhe sIMcavAmAM Ave ane tenI pharatuM goLanuM P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madana rekhAnI kathA. 255 zALa karavAmAM Ave, to paNa te potAnuM kaDavApaNuM cheDo nathItenA guNa jatA nathI-kAyama rahe che." ekadA madanarekhAe svapnamAM caMdramA je, eTale te vAta teNe pitAnA bhattarane jaNAvI. te sAMbhaLIne yugabAhu bolyo ke - "he devI ! tane caMdra samAna putra thaze.' pachI garbhanA prabhAvathI tene trIje mahine dehada thayo ke:-"jinapUjA karUM ane jinezvaronI kathA sAMbhaLuM." AvA dohadane tenA svAmIe pUrNa karyo, eTale te garbha nuM piSaNa karavA lAgI. ekadA vasaMtaRtu AvI. te vakhate nAga, punAga, mAlikA, pATala, kuMda, macakuMda, elA, lavaMga, kakala, drAkSa khajUrikA, kadalI, lavalI, jAI, zatapatra, rAyaNa, sahakAra ane caM. paka vigere vRkSe atyaMtakusumita thayA. tyAM ghaNuM bhramare kaDA karavA lAgyA. keyala ane zuka vigere pakSIo tyAM rahetA satA hasavA, bolavA ane Amatema doDavA lAgyA. te avasare yugabAhu pitAnI priyA sAthe te vanamAM kIDA karavA gaye. ghaNA nagarajano paNa tyAM kIDA karavA AvyA hatA. tyAM jaLakrIDA, AMdolana vigere tathA khAdya, svAdya, azana ane pAnAdikamAM vyagra thayelA yuvarAjane divasa A eka kSaNanI jema pasAra thaI gayuM. pachI rAtre te tyAMja kadalIgrahamAM sute. tenA parivAramAMthI keTalAka nagaramAM gayA ane keTalAka tyAM rahyA. te vakhate maNiratha rAjA pitAnA manamAM ciMtavavA lAgyo ke:-"Aje yugabAhu svalpa parivArathI vanamAM rahyo che, mATe A avasara sAre che." ema dhArI hAthamAM taravAra laI vanamAM jaIne yAmikone kahevA lAgyo ke-"are! yuga bAhu kayAM che?" teo bolyA ke-"he svAmina! A kadalIgRhamAM sutA che." rAjAe kahyuM ke - vanamAM mArA brAtAne koI zatru parAbhava karaze ema dhArI adhIrAIthI huM ahIM Avyo chuM.' evAmAM tarata yugabAhu uThayo ane rAjA pAse AvIne teNe rAjAne praNAma kayo. eTale rAjAe kahyuM ke cAle, ApaNe nagaramAM jaIe, rAtre ApaNe ahIM rahevuM egya nathI." pachI yugabAhu AgaLa cAlavA P.P. Ac. Gunrayasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~~ ~ ~~~ ~~~ 256 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. lAge ane ciMtavavA lAgyuM ke-A cha baMdhu mArA svAmI ane pitAne ThekANe che, vaLI te mArA hitakAraka che, mATe temanI AjJA anullaMghanIya che." A pramANe vicAro te nagarabhaNuM cAlyuM. evAmAM apayazanA bhayanI paNa darakAra karyA vinA pApabuddhi rAjAe yugabAhunA gaLApara taravArane prahAra karyo eTale te mUcchita thaIne bhUmipara paDyo. te joI madanarekhAe pokAra karyo ke-"are! khuna, khuna ! satvara deDe, deDe." A pramANeno pekAra sAMbhaLI hAthamAM taravAra laIne "zuM thayuM?" ema belatA tarata tenA mANase deDI AvyA. eTale maNiratha rAjAe kahyuM ke -"bhaya na pAme, e te mArA hAthamAMthI taravAra paDI gaI ne ene vAgI gaI. zuM karuM?"-ema kahIne lokalajajAthI te vilApa karavA lAge. lokoe yathAsthita te hakIkata jANI. pachI rAjA baLAtkArathI tene nagaramAM laI gayA. tyAM caMdrayazA putra hahArava karato vaidyone laI AvyuM, tathA potAnA pitAne lAgela ghAnI yatnapUrvaka cikitsA karavA lAgyuM. te vakhate yugabAhunA zarIramAMthI bahu rakta nIkaLela hovAthI tenI vANuM baMdha thaI gaI hatI, netro baMdha thaI gayAM hatA ane zarIra paNa stabdha thaI gayuM hatuM. eTale madarekhAe pitAnA bhartAranI prANuta sthiti joIne temanA kAna pAse AvI komaLa svarathI kahyuM ke "he mahAnubhAva! tame have svahitamAM sAvadhAna thAo. he dhIra! A tamAre sAdhavAno avasara che, mATe mAruM kathana sAMbhaLe manamAM tamArA baMdhu upara leza paNa kheda karaze nahIM. ahIM potAnA karmapariNAmane ja doSa che, bIjA keIne doSa nathI, ema samajaje. kAraNa ke - A bhavamAM yA bIjA bhavamAM je karma jeNe karyuM che te karma tene bhegavavuM ja paDe che, bIjA te nimitta mAtra che. mATe mana, vacana, ane kAyAthI dharmarUpa bhAtuM laI le. je duSkRta karyuM hoya tenI niMdA kare. mitra, amitra yA svajana ke parajanane khamA, tathA maitrIbhAva vadhAre. jeone tame duHkhamAM nAkhyA hoya te badhAne khamAvo. jIvita, vaivana, lakSamI, rUpa ane priyasamAgama e badhuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * madanarekhAnI kathA. 2pa7 samadranA taraMganI jema caMcaLa che. vyAdhi, janma, jarA ane maraNathI grasta thayelA prANIone jinadharma sivAya anya keI zaraNa nathI. tame kaIne paNa pratibaMdha karaze nahIM. prANuM pite ekalo janma che, ekalo maraNa pAme che ane eka ja te sukha duHkhane anubhava kare che. zarIra, dhana, dhAnya ane kuTuMba e badhuM anitya che. vasA, rUdhira, mAMsa, asthi, AMtaraDA, viSTA ane mUtrathI bharelA A zarIramAM mUcha karaze nahIM. lAlita, pAlita ane kSAlita karyA chatAM paNa A zarIra kadApi potAnuM thatuM nathI. dhIra ke bhIrU sarva keIne maravAnuM to cheja. temAM je bALaka ane sukRtavarjita heteja maraNathI bhaya pAme che, paNa paMDita te maraNane eka priyatama atithi gaNe - che. mATe evI rIte karavuM ke jethI punaH maravuM na paDe. tethI manamAM ciMtavavuM ke mane jinezvaranuM zaraNa thAo, siddhanuM zaraNa thAo, sAdhunuM zaraNa thAo ane kevalIbhASita dharmanuM zaraNa thAo. aDhAra pApasthAnonuM pratikamaNa kare, tene Age. parameSThI maMtra saMbhAre. RSabhAdi jinezvarane tathA bharata, airAvata ane mahAvidehanA badhA jinezvarone namaskAra kare. kAraNake - "tIrthakarene namaskAra karavAthI saMsArano cheda thAya che ane bhavyajanone uMcA prakAranA samyakatvane lAbha thAya che. temaja siddha bhagavaMtane namaskAra kare ke jethI karmane kSaya thAya. jemaNe dhyAnarUpa agnithI sahastra bhavonAM kamarUpa Idhanane bALI nAkhyA che evA siddha bhagavaMtone namaskAra thAo ema vicAraje. AcArya te dharmAcArya temane namaskAra kare. upAdhyAyane namaskAra kare. jinakalpI, sthavirakalpI, jaMghAcAraNa, vidhAcAraNa vigere sarva prakAranA sAdhuone namaskAra kare. e paMca namaskArathI jIva mokSe jAya che, athavA te avazya vaimAnika deva thAya che. have caturvidha AhArane paNa tyAga karIne anazana grahaNa karI." A pramANenA tenA vacanAmRtathI kodhAgni zAMta thaI jatAM mastaka para aMjali joDIne cagabAhae te badhuM aMgIkAra karyo pachI 33. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 -- ww zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara zubha dhyAnathI maraNa pAmIne te pAMcamAM brahmadevalokamAM daza sAgarepamanA AyuSyavALo deva thayA. pitAnA pitAnA maraNathI caMdrayazA atizayarUdana karavA lAge, eTale madanarekhAe manamAM vicAra karyo ke - "aho ! mArA rUpane dhikAra thAo. huM bhAgyahIna chuM ke jethI mAruM AvuM rUpa purUSaratnanA anarthanuM mULa thayuM. je durAtmAe mArA nimitte potAnA bhrAtAne mArI nAkhe, te pApI mane baLAtkArathI paNa grahaNa karyA sivAya nahi rahe, mATe have mAre ahIM rahevuM yogya nathI, te have anya sthaLe jaIne huM paravazapaNe kaMI kArya karIne nirvAha karIza, nahi te e pApI mArA putrane paNa mArI nAkhaze." A pramANe vicArIne madhya rAtre te sthAnamAMthI bahAra nIkaLI, madanarekhA pUrva dizAmAM eka moTI aTavImAM cAlI gaI. rAtri vyatIta thatAM bIje divase madhyAhna samaye eka sarovara AgaLa jaIne teNe jaLapAna karyuM ane phaLAhArathI prANavRtti karI. mArgamAM zramane lIdhe te khinna thaI gaI hatI tethI vizrAMti levA te eka kadalIjhahamAM sutI. tyAM pati maraNa ane putravirahanA duHkhathI tathA mArganA zramathI tene nidrA AvI gaI. te rAtrie paNa te tyAMja suI rahI. rAtrimAM vAgha, siMha, citrA tathA zagAla vigere bhayaMkara prANIonA bhatpAdaka avAjathI bhayabhIta thayelI te vAraMvAra namaskAramaMtrane ciMtavavA lAgI. evAmAM madhya rAtre udaravyathA thavA lAgI, ane thoDA vakhatamAM ja sarva lakSaNasaMpUrNa tathA sUryanA jevA tejasvI putrane teNe mahAkaSTathI janma Ape. prabhAte te putrane ratnakaMbalathI lapeTIne ane te bALakanA hAthamAM yugagAhanA nAmathI aMkita evI mudrikA paherAvIne pote potAnAM vastra tathA zarIra devAne mATe saravarapara gaI. tyAM jaLamAM eka hAthI kIDA karato hato, teNe madanakhAne suMDhavaDe pakaDIne AkAzamAM uDADI. e vakhate naMdIzvara dvIpathI AvatA keI yuvaka vidyAre tenA rUpamAM mehita thaIne AkAzathI paDatI tene adhara jhIlI lIdhI, ane rUdana karatI evI tene te vaitA rahanA e mAM vAgha, cilI gaI. te P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -^ ^^ ^^ ^^ ^^ ^^^^ naka madanarekhAnI kathA. 25e harA parvata para laI gaye. tyAM kaMIka dhIraja dharIne te bolI ke - he mahAsatva! Aja rAtre vanamAM meM putra prasa che, te bALakane kadalIgRhamAM mUkIne huM sarovarapara AvI hatI, tyAM jaLamAM kIDA karatA hAthIe mane AkAzamAM uDADI, ane nIce paDatI mane joIne tame adhara jhIlI lIdhI te bahu ThIka karyuM, paNa tyAM rahelA bALakane kaI dhApada mArI nAkhaze, athavA AhArarahita te svayameva maraNa pAmaze. mATe he dayALu! mane apatyadAna ApI mArA para prasAda kare. tene ahIM laI Ave athavA te mane satvara tyAM laI jAo." te sAMbhaLIne vidyAdhara bolyA ke -"he bhadra! je tuM bhartAra tarIke mAre svIkAra kare, to huM tArI AjJA zirasAvaMgha karUM. vaLI bIjuM paNa sAMbhaLaH-vaitADhaya parvata para ratnAvaha nagaramAM vidyAdhirenA svAmI maNicUDa nAme rAjA hatA, tene huM maNiprabha nAme putra chuM. mArA pitAe kAmagathI nivRtta thaI mane rAjyapara besArI cAraNazramaNa pAse dIkSA aMgIkAra karI che. te sAdhu (mArA pitA) gaI kAle naMdIzvaradvIpe jinezvarene vaMdana karavA gayA hatA, tethI huM paNa te munIzvara tathA cene vaMdana karavA mATe gayA hatA. he bhadra! tyAMthI pAchA vaLatAM rastAmAM AkAzamAMthI paDatI tuM mArA jovAmAM AvI, tethI meM tane jhIlI lIdhI. mATe tuM mane bharapaNe svIkArI rAjyanI svAminI thA. vaLI tAre putra te vanamAM azva kIDA mATe AvelA mithilApati padyaratha rAjAnA jovAmAM AvyuM, tethI te bAlakane laI jaIne teNe pitAnI priyA pupamAlAne saMpe che. tyAM potAnA putranI jema lAlana pAlana karAte te sukhe rahe che. A badhuM prakRtividyAthI huM jANuM zakya chuM. mATe have prasanna manathI mArA rAjyane alaMkRta kara." A pramANenA tenAM vacano sAMbhaLIne madarekhAe vicAra karyo ke-"aho! mArA karmonI vicitratA kevI che ke eka pachI eka du:khanI zreNI mArI sAme pragaTa thayA kare che. zIlanA rakSaNa mATe huM ATale dUra AvI, tathApi ahIM paNa tene ja bhaMga upasthita P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. thaye, paraMtu mAre zIlanuM to avazyameva rakSaNa karavuM ja joIe." ema ciMtavIne te bolI ke -"ahe! mahAnubhAva! prathama naMdIzvara dvIpe lapa jaIne tame mane jivaMdana ane munivaMdana karAve, pachI huM tamAruM priya karIza." eTale saMtuSTa thaIne te vimAnamAM besArI eka kSaNavAramAM tene naMdIzvaradvIpe laI gaye. A naMdIzvaradvIpamAM AvA prakAranI sthiti che-cAra caitya cAra aMjanagiripara, seLa caitya seLa dadhimukhapara ane batrIza caitya batrIza ratikarAra che. e pramANe kula bAvana jinAlayo che. te se cejana lAMbA, pacAza jana vistRta ane bahotera ejana uMcA che. vimAnamAMthI nIce utarIne te baMnee pUrvokta sarve caityamAM rahelI bASabha, caMdrAnana, vAriNu ane vardhamAna-e cAre nAmanI zAzvata jinezvaronI pratimAonuM bhaktipUrvaka pUjana ane vaMdana karyuM. pachI maNicUDa munIzvarane namaskAra karIne te baMne temanI pAse beThA. eTale jJAnI munIzvare jJAnavaDe madanarekhAne vyatikara jANIne maNiprabhane dharmadezanAmAM zILadharma saMbaMdhI pratibedha Ape. pachI maNiprabha vidyAdhare madanarekhAne khamAvI ane te be ke AjathI tuM mArI bhaginI che. tuM kahe, have huM zuM tArUM abhISTa karUM ?" madanarema bolI ke --"he bAMdhava! A tIrthanA darzana karAvIne te mArUM badhuM abhISTa karyuM che. pachI madanarekhAe munine pUchyuM ke -"bhagavan! mArA putrane vyatikara kaho." muni belyA ke -"bhadra! pUrve be rAjaputro hatA. dharmArAdhana karIne te baMne deva thayA. tyAMthI avIne eka mithilApati padAratha rAjA thaye ane bIje tAro putra thaye. azvathI kheMcAI AvelA pagharatha rAjAe tArA putrane laIne potAnI priyA puSpamAlAne seMce che, ane putralAbhathI saMtuSTa thaIne pUrva bhavanA snehane lIdhe teNe mithilAmAM putrajanma mahotsava karyo che. tAre putra tyAM sukhe rahe che, te saMbaMdhI tAre ciMtA karavA jevuM nathI." - muni A pramANe vAta kare che evAmAM caMdra ane ravinI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * madanarekhAnI kathA. prabhAne jItanAra, ratnothI nirmita, ghughurIonA avAjathI zadAyamAna, jemAM vAjItrAne nAda uchaLI rahyA che evuM ane devatAo jemAM jayajayArava karI rahyA che evuM eka vimAna tyAM AvyuM. temAMthI tejanA prasarathI dedIpyamAna, pravara bhUSaNathI vibhUSita ane devatAo jenA guNa gAI rahyA che e eka deva nIkaLe. te deva prathama madanarekhAne traNa pradakSiNA daI tene page lAgIne pachI munine namaskAra karIne temanI pAse beThe. eTale te devakRta asaMbaddha kriyA joIne maNiprabha vidyAdhara be ke -"aho! deva paNa AvI virUddha pravRtti kare, te pachI bIjA kene kahevuM? cAra jJAnanA dharanAra ane ramya cAritrathI vibhUSita evA A munIzvarane mUkIne tame eka strImAtrane prathama praNAma karyA te cagya karyuM nathI." A pramANe sAMbhaLIne te deva kaMIka bolavA jatuM hatuM, evAmAM muni belyA ke -"he maNiprabha! ema na bola. A deva upAlaMbha egya nathI, kAraNa ke maNiratha rAjAe madanarekhApara Asakta thaIne pitAnA yugabAhu bhrAtAne ghAta karyo, te vakhate patinA maraNa samaye madanarekhAe pitAnA bhara yugabAhane nipuNa ane komaLa vALethI jinadharma saMbhaLAvyuM. te dharmanA prabhAvathI yugabAha pAMcamA devalekamAM idrano sAmAnika deva thaye. te A che, ane tenI A madanarekhA dharmagurU che. tethI A deve ene prathama vaMdana karyuM che. kAraNa ke:-"je kaI yati ke gRhastha-jene dharmamAM jeDe, teja saddharmadAnathI tene dharmagurU gaNAya che. temaja vaLI:-"samyatva ApanAre sanAtana zivasukha ApyuM-emaja samajavuM. e dAnanA upakAra samAna anya keI upakAra nathI. ityAdi munIzvaranA kathanathI jinadhamanuM adbhuta sAmarthya manamAM bhAvatAM maNiprabha vidyAdhare te devane khamA . te vakhate te deve madanarekhAne kahyuM ke -"he bhadra! kahe, hiM tAruM zuM abhISTa karuM?" te bolI ke -"he deva! jene, jarA, maraNa, roga ane zokAdikathI varjita evuM mekSasukha mane 1 IMdranI samAna RddhivALo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. abhISTa che, te sukha ApavA jinadharma sivAya bIjuM kaI samartha nathI; tathApi mane mithilApurImAM satvara laI jAo, tyAM putramukha joIne pachI huM dharma-karmamAM vizeSa yatna karavA IcchuM chuM. eTale te deva tene tarataja mithilApurImAM laI gaye ke jyAM zrI mallinAtha prabhunA dIkSA, janma ane kevaLa jJAna-e traNa kalyANaka thayelA che. tyAM tIrthabhUminI buddhithI jinacaityane namaskAra karI najIkanA upAzrayamAM sAdhvIone joIne te baMnee temane vaMdana karyuM. eTale temaNe dharmopadeza Ape ke -"A durlabha mAnavabhava pAmIne pratyakSa dhamadharmanA phaLane jANe dharmakAryamAM sadA udyama kara." ityAdi dezanA sAMbhaLyA pachI te deva be ke -"he suMdarI! cAla, ApaNe rAjamaMdiramAM jaIe, tyAM tane tAro putra batAvuM." eTale te belI ke -"have bhavanA heturUpa putrahathI saryuM, bhavamAM bhamatAM prANaene putrAdi parivAra to ghaNIvAra prApta thayela che, mATe have mAre dIkSA levI che, tethI A sAdhIonA caraNaja mane zaraNabhUta che." madanarekhAe A pramANe kahyuM, eTale te deva sAdhvIone tathA madanarekhAne namaskAra karIne svarge gayo ane madanarekhAe sAdhvI pAse dIkSA aMgIkAra karI. tenuM sutratA evuM nAma rAkhavAmAM AvyuM. pachI duSkara tapa tapatAM te niraticArapaNe cAritrapALavA lAgI. - have te bALakanA prabhAvathI sarve rAjAo AvI AvIne paratha rAjAne namyA, tethI padyaratha rAjAe tenuM nami evuM nAma rAkhyuM. pachI dhAtrIothI lAlana pAlana karAto te avasare sarva kaLAo zIkhe ane zukalapakSanA zazAMkanI jema vRddhi pAmIne anukrameM te vanAvasthA pAmyuM. eTale pitAe tene eka hajArane ATha kulIna kanyAo paraNAvI. pachI namikumArane rAjyogya jANuM padyaratha rAjAe tene rAjyapara sthApI pate dIkSA aMgIkAra karI. ane karma khapAvIne te mekSe gayA. sarva rAjAone namAvatAM . namirAjA aneka prakAranI unatine pAmyuM. have je rAtre maNirathe yugabAhune ghAta karyo teja rAtre tene P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madanarekhAnI kathA. nummvinnnnnn sarpa DazavAthI maraNa pAmIne paMkaprabhA nAme cethI narakamRthvImAM te nArakI thaye; eTale maMtrI ane sAmaMtee maLI yugabAhunA putra caMdrayazAne rAjyapara besAryo. te pRthvInuM pAlana karavA lAge. eka divasa nimirAjAnA rAjyamAM pradhAnabhUta e dhavala hastI daDha AlAnastaMbhane ukheDIne viMdhyATavI tarapha cAlyo. te hAthIne sudarzanapura AgaLa Avela joIne lokoe caMdrayazA rAjAne nivedana karyuM. eTale caMdrayazA rAjA rAvata samAna che hAthIne pakaDIne potAnA nagaramAM laI Avyo. te vAta carapurUSae namirAjAne nivedana karI. eTale namirAjAe pitAne dUta caMdrayazA pAse mokalyA. teNe tyAM jaIne kahyuM ke -"namirAjA potAno hAthI pAcho maMgAve che. caMdrayazAe kahyuM ke -"tArA svAmIne kaye graha naDyo che ke jethI te pitAnA hAthIne pAchA mAge che. mane kAMI teNe Ape. nathI, ane te paramezvare Apela che. vaLI lakSmI kAMI kuLakramathI AvatI nathI, temaja te zAsana (hukama) mAM lakhAtI nathI, te te pitAnA kharzathI AkramaNa karIne ja bhegavI zakAya che. A vasuMdharAne vIrapurUSaja bhogavI zake che." ityAdi vacanothI dUtanuM apamAna karIne rAjAe tene visarjana karyo. eTale teNe paNa namirAjA pAse jaIne badhuM savizeSa nivedana karyuM. tethI kupita thaIne namirAjAe prayANanI bherI vagaDAvI ane sarva lazkara sahita sudarzanapurapara caDAI karI. eTale caMdrayazA rAjA paNa satsAha namirAjAnI sAme jaI saMgrAma karavA taiyAra thaye. paNa apazukanee tene aTakAvyuM. tethI maMtrIoe kahyuM ke -"he rAjedra! nagaranA daravAjA baMdha karIne hAla te ahIM ja rahe, pachI yathocita karIzuM." eTale rAjAe tema karyuM. mirAjAe AvIne te nagarane cAre bAjuthI gherI lIdhuM. A vyatikara temanI jananI suvratA sAthvInA jANavAmAM AvyuM. teNe manamAM ciMtavyuM ke paramArtha jANyA vinA lokone kSaya karanAra saMgrAma karIne mArA baMne putra adhogatimAM jAya te ThIka nahIM, mATe tyAM jaIne temane yuddha karatAM nivArUM." A pra ke tyAM jaIne bane A sivAya P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra64 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. mANe manamAM nizcaya karI potAnI gurUNanI anujJA laIne keTalIka sAdhvIonA parivAra sahita suvratA sAthvI sudarzanapuramAM namirAjA pAse AvyA. eTale abhyasthAna pUrvaka uMcA Asana para besArI namirAjAe bhaktipUrvaka madanarekhAne vaMdana karyuM. pachI rAjA bhUmi para beThe eTale sAdhvIe dharmadezanA ApI ane A pramANe tene rahasya samajAvyuM ke -"he rAjana ! rAjyalakSamI asAra che. jIvaghAtathI prANane avazya narakamAM ja javuM paDe che, mATe saMgrAmathI nivRtta thA. vaLI vaDIla bhrAtA sAthe te vigraha thAyaja kema?" nimirAje pUchyuM ke e mAre jayeSTha bhrAtA zI rIte?"eTale sAdhvIe badhuM yathAtathya svarUpa tene kahI batAvyuM ane vizvAsane mATe mudrikA ane ratnakaMbaLanI nizAnI ApI. pachI namirAjAe potAnI pALaka mAtA puSpamALAne pUchatAM teNe mudrikA vigere batAvyAM, tathApi mAnane lIdhe namirAjA saMgrAmathI nivRtta na thayo. eTale suvratA sAdhvI caMdrayazA pAse gayA. tyAM teNe te tarataja oLakhyA, eTale aspRthAna tathA Asana vigere satkAra ane namaskAra karIne te sAme beThe. te vakhate tenuM aMta:pura tathA parivAra vigere paNa AvIne temane namyA. pachI caMdrayazAe pUchayuM ke:-"he bhagavati ! tamAre AvuM ugravata kema svIkAravuM paDyuM?" eTale teNe potAno yathAsthita sarva vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM. pachI rAjAe pUchyuM ke - "te svapnasUcita mAre bhrAtA kayAM che?" sAdhvI bolyA ke - jeNe bahArathI tArA nagarane gherI lIdhuM che, te namirAjAja tAre sahAdara che." eTale harSAkuLa thaIne caMdrayazA tene maLavAne mATe tenI samukha cAlyA. tethI namirAja paNa harSita thaIne tenI sanmukha AvyuM ane vaDIla baMdhune page paDyo. paraspara sanehathI teo maLyA. pachI mahotsavapUrvaka namirAjAne nagaramAM praveza karAvI caMdrayazA rAjA AMkhamAM AMsu lAvIne bolyo ke:-"he vatsa! pitAnA maraNane joyA pachI rAjyapara mane kiMcit paNa prIti nathI, paraMtu rAjyadhurAne dhAraNa karanAranA abhAvane lIdhe ATalo kALa mAre te dhAraNa P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madanarekhAnI kathA. - 265 karavI paDI che, mATe have tuM tene svIkAra kara." ItyAdi vAkyothI samajAvI namine rAjyapara besArI caMdrayazAe dIkSA aMgIkAra karI. pachI sUryanI jevA pratApI namirAjAe bahu zobhApUrvaka ghaNA kALa paryata rAjyasukha bhegavyuM. ekadA namirAjAnA zarIramAM mahA dAhajavara utpanna thaye tene zAMta karavA mATe ghaNA auSadhopacAra karyo, paNa te zAMta na thayo. * pachI enI zAMtine mATe rANIo pote caMdana ghasavA lAgI. eTale temanA kaMkaNenI zreNinA raNakArathI kAnamAM AghAta thatAM rAjAne bahuja kaMTALo AvavA lAgyA; tethI rANIoe maMgaLane mATe mAtra eka ekaja kaMkaNa hAthamAM rAkhI bIjA badhA kaMkaNe utArI nAkhyA. eTale rAjAe pradhAnane pUchayuM ke:-"zuM rANuo caMdana ghasatI nathI ke jethI kaMkaNane avAja sAMbhaLavAmAM AvatuM nathI." maMtrIo bolyA ke -"he svAmi ! badhI rANIo caMdana te ghase che, paNa have hAthamAM mAtra eka eka kaMkaNaja hevAthI tene avAja saMbhaLAto nathI." te sAMbhaLIne rAjAne bodha maLe ane meha kSINa thavAthI te aMtaramAM vicAravA lAgyA ke -aheghaNAne saMgaja duHkhadAyaka che. ghaNA kaMkaNathI duHkha thatuM hatuM ane temAM ochA thavAthI sukha jaNAya che. A daSTAMtathI ema samajAya che ke ekAkIpaNamAM ja mahAsukha che. vistArathI kaleza thAya che, ane saMkSepathI sukha jaNAya che mATe ekAkIpaNAmAMja sukha che. have je kaI rIte Aja rAtre mAre dAha zAMta thaI jAya te mATe sarva saMgane tyAga karI ekAkI thaIne cAritra levuM." ema vicAra karatAM namirAjAne nidrA AvI gaI. prabhAte teNe svapnamAM veta hAthI para ArUDha thayela ane merU parvata para rahela pitAne joyA. evAmAM sUryodaya thatAM zaMkha ane vAjItranA zabdathI jAgrata thatAM pitAne rogarahita joIne te ciMtavavA lAgyA ke:-"aho! A meM kevuM zubha svapna joyuM? kAraNake -gAya para, vRSabha para, parvatanA agra bhAga para, 34 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra66 . zrI pArzvanAtha caritrabhASAMtara. prAsAda para, phalita vRkSa para ane gajeMdra para ArahaNa karela potAne svapnamAM dekhe te te prazasta gaNAya che. paraMtu pUrve meM Avo zelarAja jayela che."ema ciMtavatAM zubha adhyavasAyathI tene jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM, tethI teNe joyuM ke-pUrva manuSyabhavamAM cAritra pALIne huM dazamAM prANuta devalokamAM deva thaye hate. te bhavamAM jinezvaranA janmotsava prasaMge huM merUparvata para AvyuM hatuM, te vakhate meM megiri je hato. pachI svayameva pratibodha pAmI pitAnA sAmrAjya para putrane besArIne devatAe Apela sAdhuveSa laI teNe dIkSA aMgIkAra karI. nagaramAMthI nIkaLatA namirAjarSine joIne zakeMdra vipranA veSe temanI parIkSA karavA AvyA ane bolyA ke -"he mahArAja ! A tamAruM jIvadayA vrata kevuM? tame vrata lIdhuM tethI AkhI nagarInA loke AkaMda kare che, mATe parane pIDA karanAra vrata te ayogya kahevAya." eTale muni belyA ke -"mArUM vrata emane duHkhanuM kAraNa nathI, paNa temanA svArthanI hAni temane duHkhanuM kAraNa che. mATe temanI jema huM paNa mAre svArtha sAdhavA taiyAra thaye chuM, eTale mAre bIjAnI ciMtA karavAthI zuM ?" puna: iMdra bolyA ke - he mune ! A tamArA baLatA ghara ane aMtaHpuranI kema upekSA kare che ?" muni belyA ke -"mane koI bAdhA karanAra nathI. tema mithilA baLe , che, temAM mAruM kAMI baLatuM nathI." eTale iMdra bolyA ke -"are mahAtmana ! nagarIne pharatA nAnA prakAranA maMtrayukta kile karAvIne pachI saMyama 0." eTale rAjarSi bolyA ke - he bhadra! saMyama e mArUM nagara che, tene samabhAva rUpa killo che ane temAM naya e maMtra che.' puna: zaka bolyA ke:-"he kSatriya! lekene rahevAne mATe manahara prAsAde karAvIne dIkSA le." muni bolyA ke -mokSanAga2mAM mAre mATe nizcaLa maMdira kareluM che, te pachI mAre bIjA gharanuM athavA bIjAone mATe ghara karAvavAnuM zuM prayojana che?" iMdra 1 zakeMdra devazaktithI tevuM batAvyuM hatuM-sAcuM nahatuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madanarekhAnI kathA. 267 wwwmonavoir bolyA ke prathama tamArI nagarImAM rahelA carone nigraha karIne pachI cAritra ." kaSi bolyA ke "are mahAnubhAva! meM rAgAdika cerene nigraha karyo che." Idra bolyA ke:-"he rAjarSi! prathama uddhata rAjAone kabaje karIne pachI saMyama ." RSi belyA ke - "bIjA subhaTane jaya karavAthI zuM? karmano jaya kare te ja parama jaya che, tene mATeja mATe prayatna che." iMdra bolyA keDa-grahasthAvAsa jevo bIje dharma nathI, ke jemAM dIna janene dAna ApI zakAya che." trASi bolyA ke -gRhastha dharma sAvadya hovAthI te sarSava samAna che ane munidharma niravA hevAthI te mahA merUparvata samAna ucca che. iMdra bolyA ke:-" hAthamAM AvelA bhegene zA mATe tyAga kare che? mATe prathama ati durlabha ga bheLavIne pachI saMyama lejo." muni bolyA ke -"daSTi viSa-sapa samAna ane zalya samAna e bhega bahu vAra bhegavyA, chatAM A asaMtuSTa jIvane tRpti thaIja nathI." A pramANe idde aneka vAta kahyA chatAM namirAjarSi vratathI leza paNa calAyamAna na thayA eTale zakeMdra sAkSAt pitAnuM rUpa pragaTa karI temane namaskAra karIne bolyA ke:-"he mahAtmana ! tame dhanya ane kRtakRtya che, tame mahAnubhAva che, tamAruM kuLa paNa lAdhya che, ke jethI tame tRNanI jema saMsArane tyAga karI dIdho che." e pramANe stuti, namaskAra karI ane traNa pradakSiNA daI jenA kuMDaLa dedIpyamAna che evA hari (idra) devalokamAM gayA ane pratyekabuddha evA namirAjarSi suMdara cAritrane niraticArapaNe ArAdhI karmakSaya karI kevaLajJAna pAmIne mekSe gayA. madanarekhA sAdhavI paNa cAritra pALIne mokSe gayA. jeo madanarekhAnI jema akhaMDa zIla pALe che, temane kharekhara dhanya che. teo satvara muktine prApta kare che. vaLI jeo namirAjarSinI jema rAjyane tyAga karI cAritra grahaNa karIne niraticAra pALe che, teone paNa dhanya che. tevA bhavya jane avazya mokSane prApta kare che. * iti nimirAjarSi-madanarekhA kathA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. . have tapadharma kahevAmAM Ave che -anaMta kALanA saMcita karelA ane nikAcita karma rUpa dhaMdhana paNa taparUpa agnithI bhasmIbhUta thaI jAya che. kahyuM che ke - jaMgalane bALavAne dAvAgni vinA jema Itara koI samartha nathI, dAvAgnine zAMta karavA jema megha vinA anya koI samartha nathI ane meghane vikherI nAkhavA jema pavana sivAya bIjuM kaI samartha nathI, tema kamasamUhane haNavA ugra tapa vinA Itara keI samartha nathI. tenAthI viznaparaMparA nAza pAme che, devatAo AvIne sevA kare che, kAma zAMta thAya che, iMdriye sanmA dorAya che, saMpatti (labdhiIo pragaTa thAya che, karmasamUhane vaMsa thAya che ane svarga tathA mokSa svAdhIna thAya che, tethI ta5 jevI bIjI kaI vastu lAdhya che?"mATe he mahAnubhAva! te tapadharmanuM tame ArAdhana kare. meTA rAjyano tyAga karIne cAritra aMgIkAra karanAra sanakumAra cakI tapanA prabhAvathI aneka labdhio pAmyA. tenuM daSTAMta A pramANe che - sanatkumAra cakI kathA. Aja kAratakSetranA kurUdezamAM mahaddhithI saMpUrNa hastinAgapura nAme nagara che, tyAM parAkramathI azeSa arigaNane AkAMta karanAra vIrasena nAme rAjA rAjya karato hate. tene sahadevI nAme paTarANuM hatI, te pavitra puNyanuM pAtra ane zIlathI alaMkRta hatI. tene cada svapnathI sUcita ane sarva zubha lakSaNethI saMpUrNa e sanakumAra nAme putra thayo. te sanakumArane kAlidInI kukSithI utpanna thayela ane sUrarAjane putra mahedrasena nAme bALamitra hato. te mitranI sAthe sanaskumAre thoDAja divasamAM badhI kaLAo grahaNa karI lIdhI, ane vividha vinoda karato kumAra sarvane priya thaI paDyo. ekadA kumArane vanavaya prApta thatAM vasaMtaRtu AvI, eTale sanakumAra potAnA mitra ane nagarajanonI sAthe vanamAM jaI cirakALasudhI nAnA prakAranI vasaMtakIDA karavA lAgyo. najIkanA savaramAM te jaLakrIDA karate hato, evAmAM tyAM eka hAthI AvyuM, ane Jun Gun Aaradhak Trust : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanakumAranI kathA. kumAra tathA tenA mitrane suMDhathI potAnA skaMdhapara laIne te AkAzamAM uDyo, hAthInA skaMdhapara besIne kumAra vasudhAparanA vividha kautuka jevA lAgyA, te hAthIe anukrame vaitADhya parvata para jaI dakSiNa zreNimAM rathanapura nagaranI samIpanA upavanamAM baMne kumArane utArI mUkyA. pachI te hAthIe nagaramAM jaIne rAjAne nivedana karyuM ke - he svAmina! huM sanaskumArane lAvyo chuM."eTale tyAMnA kamalaga nAmanA rAjAe saparivAra vanamAM jaI sanaskumArane praNAma karIne kahyuM ke -"he svAmin! madanakanA nAme mArI putrI che, tene vaivanastha jANIne meM eka naimittikane pUchayuM ke -"Ane vara keNu thaze?" eTale te be ke -ene sanakumAra cakavarI" bhartAra thaze." mATe tamane bolAvavA meM hAthIne rUpe vidyAdharane mokalyo hato, tethI Apa ahIM AvyA e bahu sAruM thayuM, have Apa nagaramAM padhAre." pachI sanaskumAra mahotsavapUrvaka nagaramAM gayA, eTale tyAM rAjAe pitAnI kanyAnuM pANigrahaNa karAvyuM, te vakhate bIjA vidyAdharIe paNa potapotAnI kanyAo tene ApI, ema pAMcaso kanyAone eka sAthe te paraNyA. pachI uttara zreNinA vidyAdharenI paNa te pAMcase kanyAo paraNyA, pachI tyAMnA sarva vidyAdhara rAjAoe maLIne temane rAjyAbhiSeka karyo, ane kahyuM ke -"ame tamArA AjJAdhArI sevaka chIe." pachI keTalAka divaso tyAM rahIne caturaMga senA sahita AkAzagAmI vimAnapara ArUDha thaI te pitAnA nagaramAM AvyA, ane putravirahathI duHkhita thayelA pitAne namyA, eTale mAtApitA tathA nagarajano parama AnaMda pAmyA. ekadA caka vigere saida mahA ratna prakaTa thayA, eTale anukrame samasta bharatane teNe sAdhyuM, pachI navanidhAna pragaTa thayA, eTale tajasvI, vizvavikhyAta ane suprasiddha evA te mahAna cakavastI thayA. pachI cakravattI saMbaMdhI udAra bhega bhegavatAM tene kALa vyatIta thavA lAge. - ekadA devalokamAM IdrasabhAmAM besIne saidharmadranATaka joI rahyA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra70 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. che, evAmAM IzAna devalokathI saMgama nAmane deva saMdharmendra pAse kAMI kAryaprasaMge AvyuM. tenA dehanI prabhAthI sabhAmAM rahelA badhA de sUryodaya thatAM caMdrAdika grahonI jema prabhA ane teja rahita bhAsavA lAgyA. pachI pitAne karavAnuM kArya karIne te saMgama pitAnA vimAnamAM pAcho cAlyA gaye. eTale visiMmata thayelA devoe deveMdrane pUchayuM ke;-"A deva kema atyaMta tejasvI jaNAte hate." Idra bolyA ke -"aho de ! sAMbhaLe eNe pUrva bhavamAM AMbila-vardhamAna nAmane tapa karyo hato, tethI e A tejasvI thayo che. punaH de. e pUchyuM ke -svAmin ! manuSyalokamAM kaI adhika svarUpavAna che?" eTale deveMdra bolyA ke -"atyAre manuSyalekamAM hastinAgapuramAM kuruvaMzanA bhUSaNa samAna sanakumAra cakavatI rAjya kare che. te devo karatAM paNa adhika rUpavAna che." te sAMbhaLIne badhA devatAo Azcarya pAmyA. te vakhate jaya ane vijaya nAmanA be deva IdranAM vacanane aNusahatAM viprarUpe manuSyalokamAM AvyA, ane cakavarInA bhuvananA dvAra pAse AvI dvArapALanI rajA laI rAjabhuvanamAM jaI sanaskumAranA rUpane joyuM tethI te parama harSa pAmyA ane bolyA ke - "iMdra je kahyuM hatuM te satya che. te vakhate sanakumAra cakI taila mardana karAvatA hatA. A baMne viprane joIne cakrIe pUchayuM ke - "tame koNa cho ? ane ahiM zA mATe AvyA che?" teo bolyA ke - "he naredra! ame brAhmaNa chIe ane traNa jagatamAM tamAruM rUpa bahu vakhaNAya che, tethI te jevAne mATe jaitukathI ahIM AvyA chIe." eTale cakIe ciMtavyuM ke - "aho! huM dhanya chuM, ke mAruM rUpa sarvatra vakhaNAya che." pachI viprane teNe kahyuM ke-"viko! atyAre mAruM rUpa zuM juo che? theDe vakhata sabura kare, atyAre to mAre snAnAvasara che, eTale majajana karI vastrAbhUSaNathI vibhUSita thaI jyAre huM sabhAmAM AvIne besuM tyAre siMhAsana para beThelA evA mArUM rUpa tame jeje." Ama kahevAthI te vipra tyAMthI anyatra gayA. pachI rAja snAna karI ane vastrAbhUSaNa dhAraNa" P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanakumAranI kathA. ra71 karI rAjasabhAmAM AvyA eTale teNe pelA brAhmaNone belAvyA. temaNe AvI cakInA dehanI vilakSaNa (rogagrasta) zobhA joi viSAda utpanna thavAthI zyAma mukha karIne rAjAne kahyuM ke aho! manuSyanA rUpa, teja, vana ane saMpattie anitya ane kSaNavAramAM nAza pAmI jAya tevI che. eTale sanaskumAre temane pUchayuM ke:-"brAhmaNe! tame saviSAda ane saMbhrAMta thaIne kema belo che?" eTale teo puna: bolyA ke - "he nareMdra! devonA rUpa, teja, : baLa ane lakSamI te AyuSyamAMthI zeSa cha mAsa rahe tyAreja kSINa thAya che, paNa manuSyanA dehanI zobhA te kSaNavAramAM khatama thaI jAya che. ame to tamArA rUpanI zobhAmAM Azcarya joyuM che. ahe saMsAranI anityatA ! ke je prabhAte hoya che te bapore hotuM nathI, ane bapore hoya che te rAtre hetuM nathI. A saMsAramAM badhA padArtho anityaja dekhAya che." cakI belyA ke-"tame te zI rIte jANyuM? eTale te pragaTa thaIne rAjAnI AgaLa yathAsthita paramArtha kahevA lAgyA ke:-"idra varNavelA tamArA rUpane aNasadahatA ame ahIM AvyA hatA. prathama te i varNavyA karatAM paNa tamAruM rUpa adhika ame joyuM hatuM paNa kSaNavAramAM te sarva naSTa thaI gayuM che. tamArA zarIramAM aneka rogo pragaTa thaI gayA che ane zarIra badhuM nisteja thaI gayuM che, have tamane cagya lAge te karaje." A pramANe kahIne te baMne deve svargamAM cAlyA gayA. upadezamALAmAM kahyuM che ke:- kSaNavAramAM deha kSINa thatAM denA kahevA parathI jema sanakumAra cakI bedha pAmyA, tema keTalAka sapurUSe satvara svayameva baMdha pAme che." have sanaskumAracakI devonA vacanathI vismaya pAmIne divya kaMkaNa ane bAjubaMdhathI vibhUSita evA pitAnA bAhuyugalane jovA lAgyA. te tene te nisteja lAgyuM. hAra ane ardhahArathI vibhUSita evuM vakSasthaLa rajathI AcchAdita thayelA sUryabiMbanI jevuM zabhArahita tene jovAmAM AvyuM. e pramANe sarva aMgane prabhArahita P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara joIne te ciMtavavA lAgyA ke -"ahA A saMsAra ke asAra che? AvuM mAruM suMdara rUpa paNa kSaNavAramAM naSTa thaI gayuM ! ahIM zaraNa paNa kenuM levuM? keI koInuM rakSaNa karavAne samartha nathI. te mahAtmAo dhanya che, ke jeo sarva saMgane parityAga karI vanamAM jaI dIkSA laI ArAdhanA kare che." A pramANe vicAra karIne tatkALa vairAgya utpanna thavAthI sanaskumAre ni:saMga thaine vinayaMdhara gurUnI pAse dIkSA aMgIkAra karI. tenA strIratna pramukha cauda ratana, rAjAo, Abhigika de ane senAnA mANase cha mahinA sudhI tenI pAchaLa pAchaLa bhamyA, chatAM sanaskumAre temanI sAmuM paNa joyuM nahi. agaMdhakakuLamAM utpanna thayelA nAga zuM vamana karelAne puna: Irache? na Irache. tevI rIte-vAMta AhAranI jema teNe sarvane tyAga karyo. - pachI te maharSi chaThThanA pAraNe gecarImAM cInakUra ne bakarInI chAza maLe to tenAthI ja pAraNuM karI puna: chaThTha karavA lAgyA. A pramANe karavAthI keTaleka divase temane keTalAeka duSTa vyAdhio lAgu paDyA. "zuSka khasa, javara, udharasa, zvAsa, annanI arUci, netrapIDA ane udarapIDA-A sAta atyaMta dArUNa vyAdhio gaNAya che. te tathA bIjA paNa ghaNuM vyAdhio temane lAgu paDyA. sAta varSa paryata te vyAdhione sakhyabhAve sahana karI teo dIpta ane ugra tapa karavA lAgyA. evuM ugra tapa tapatAM temane kaSadhi, lemeSadhi, vipuDaSadhi, maauSadhi, AmapaiSadhi, savaiSadhi, ane saMbhi zrota-e sAta labdhio utpanna thaI. tathApi te mahAmunIzvare regane kiMcit paNa pratikAra na karyo. ekadA saidhameM sudharmA sabhAmAM sAdhunuM varNana karatAM sanatkamAra cakInI dhairyatAnuM apUrva varNana karyuM. pachI iMdra poteja vaidhanuM rUpa laIne te cakI muninI pAse AvyA ane munine kahyuM ke -"he bhagavana! AjJA Apo, to huM ApanA vyAdhine pratikAra karuM. jo ke tame 1 halakI jAtanA cekhA, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~ -~ sanata kumAranI kathA. ra73 nirapekSa che, tathApi huM tamArA vyAdhine nAza karavA IcchuM chuM.' muni belyA ke -"he vaidya! dravyavyAdhine ke bhAvavyAdhine? kemano pratikAra karavA tame icache che?" vaidyarUpe IMdra bolyA ke -"dravyabhAva vyAdhinA bhedane huM jANatA nathI. eTale muni belyA ke:-"dravya vyAdhi to pragaTa dekhAya che ane bhAvavyAdhi te karma che. te karmano pratikAra tame karI zake tema che?" IMdra bolyA ke -"he svAmina! karmavyAdhi te bahu vikaTa che, tene ucheda karavAne huM samartha nathI." eTale munie pitAnI AMgaLIne pitAnA lemathI lipta karatAM te suvarNa jevI suMdara banI gaI. te AMgaLI vaivane batAvIne kahyuM ke he vaidyarAja ! mAre A dravyavyAdhine pratikAra kare hoya te mArAmAMja tevI zakti che, paNa mArI tevI IcchA nathI. mArAM karelAM karma mAreja bhegavavAnAM che, mATe vyAdhinI pratikriyA zuM kAma karavI ?" pachI iMdra prazaMsApUrvaka traNa pradakSiNuM daI pitAnuM svarUpe pragaTa karI munine vAraMvAra abhivaMdana karIne svasthAne gayA. zrImAna sanakumAra munIMdra paNa ghaNAM karmone kSaya karI Ayu pUrNa thatAM sanakumAra nAmanA trIjA devalokamAM deva thayA. tyAM deva saMbaMdhI Ayu pUrNa bheLavIne mahAvidehakSetramAM siddhipadane pAmyA. AvI rIte tapane apAra mahimA jaNane karmane nirmULa karavA tatpara evA mahAtmAoe yathAzakti tapa avazya karavuM. | iti sanamAra cakI kathA. have bhAvadharma kahevAmAM Ave che. bhAva e dharmane mitra che. te kamedhanane bhasma karavA agnisamAna che ane satkRtyarUpa annamAM * te vRtasamAna che. bhAvapUrvaka a5 sukRta karela hoya, te paNa purU ne sarva arthanI siddhine Ape che. kAraNa ke:-"jema cune ce. paDyA vinA tAMbulamAM raMga AvatuM nathI tema bhAvavinA dAna, zIla, tapa ane jinapUjA vigeremAM adhika lAbha prApta thatuM nathI." bhAvathI bhraSTa thayelA purUSane sarvatra bhraSTatA prApta thAya che. bhAvathI eka divasa pALavAmAM Avela cAritra paNa saddagati Ape che. te saMbaMdhamAM puMDarIka ane kaMDarIkanuM daSTAMta che. te A pramANe - 35 ' P.P.A.C. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ra74 : zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. puMDarIka kaMDarIka kathA. ja jaMbudviIpanA mahAvidehakSetramAM puSkalAvatI nAmanA vijayamAM puMDarIkiNa nAme nagarI che. tyAM nyAyalakSmInA pAtrarUpa mahApA nAme rAjA rAjya karato hate. tene zIla, vinaya, viveka, audArya ane cArU cAturya vigere guNayukta padmAvatI nAme rANI hatI. tathA zastra ane zAstramAM vizArada evA puMDarIka ane kaMDarika nAmanA be putra hato. te rAjA nyAyapUrvaka pitAnI prajAnuM pAlana karatA hatA. ekadA nagaranI bahAra nalinIna nAmanA udyAnamAM bahu sAdhuonA parivAra sahita zrIsutratAcArya nAmanA gurUmahArAja padhAryA. eTale temanuM Agamana jANune rAjA vanamAM jaI gurUmahArAjane namaskAra karIne egya bhUbhAga para beThe. pachI gurU dharmopadeza devA lAgyA ke:-"he bhavya jana ! A jagatamAM bhramaNa karatAM jIne manuSyatva, dharmanuM zravaNa, te para zraddhA ane saMyamamAM mahAvIrya--e cAra vastuo atizaya durlabha che." ItyAdi gurUe Apela dharma dezanA sAMbhaLIne vairAgya utpanna thatAM potAnA jyeSTha putra puMDarIkane rAjyabhAra seMpI rAjAe dIkSA aMgIkAra karI. pachI vaida pUrva abhyAsa karIne te rAjarSi vividha tapa pUrvaka zramaNya pALavA lAgyA. prAMte saMlekhana karI dehane tajI sarva duHkhane kSINa karIne nirvANapadane pAmyA. have keTalAka kALa pachI teja sthavira munio vihAra karatAM puna: puMDarIki nagarIe padhAryA. eTale puMDarIka rAjA sthavirenuM Agamana jANIne anuja baMdhu tathA parivAra sahita temane vaMdana karavA gaye. bhaktipUrvaka gurUne vaMdana karyuM, eTale gurUmahArAje savistara dharmadezanA ApI. te sAMbhaLI laghukama paNAthI te dharmadeza. nAne aMtaramAM bhAvatAM puMDarIka rAjAne vairAgyabhAva utpanna thaye. te tarataja potAnI nagarImAM AvyuM ane potAnA amAne bolAvI tathA kaMDarIkane AgaLa karIne harSa sahita A pramANe bolyo ke - P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 paMDarIka kaMDarIka kathA. he vatsa! meM bega bhegavyA ane akSata rAjya paNa pALyuM; rAjAene vaza karyA ane pRthvImaMDaLane sAdhyuM; devagurUne pUjyA ane gRhastha dharma paNa sevya svajanone satkAra karyo, athajananI IcchA pUrNa karI ane yaza paNa upArjana karyo, have mAruM vana nAza pAmavAnI aNI para che ane jarA kAMIka kAMIka pAse AvatI jAya che. mRtyu kaTAkSapAtathI mane joyA kare che. prANuone janma, maraNa vAraMvAra satAvyA karatA hovAthI A saMsAra viDaMbanAmaya che. meM gurUmahArAjanAM vacana sAMbhaLyAM, tethI saMsArathI huM virata thayo chuM, mATe have tuM A rAjyane svIkAra kara ane nItipUrvaka rAjya ane prajAnuM pAlana kara. huM sugurUnI pAse jaIne dIkSA aMgIkAra karIza." A pramANe puMDarIkanAM vacana sAMbhaLIne kaMDarIka be ke:-he bhrAta! zuM tuM mane bhavasAgaramAM bhamAvavA irache che? meM paNa dharma sAMbhaLyo che, mATe dIkSA grahaNa karIne huM mAre janma saphaLa karIza." eTale puMDarIka be ke:-"he baMdha! cAritra duSkara che, temAM sarva jIvo para samabhAvayukta dayA pALavI, sadA satya bolavuM, tRNamAtra paNa adatta na levuM, brahmacarya sadA dhAraNa karavuM, parigrahane sarvathA tyAga kara, rAtre cAre AhArano tyAga kare, beMtAlIza doSarahita AhAra leve, kemake azuddha AhAra letAM cAritra-bhraSTatA prApta thAya che. cAra prakAranA upakaraNo dhAraNa karavAM, te A pramANe-pAtra, pAtrabaMdha, pAtroThavaNuM (pAtra mUkavAnuM vastra), pAyakesariyA (caravaLI), paDalA, pAtramAM lapeTavAnuM vastra, gura che, kaMbala, be sutarU vastra, rajoharaNa ane muhapatti-A bAra upakaraNa jinakalpI sAdhune paNa hoya tathA eka meTuM pAtra ane caLapa-e be meLavatAM caida upagaraNa sthavirakalpI sAdhuone rAkhavAnA kahyA che." vaLI sAdhue kaMI paNa saMcaya na kare, gRha sthane paricaya na kare ane puSTa evA rAgAdi zatruone jItavA. A pramANe havAthI cAritra taravAranI dhArA samAna che, ane tuM hajI bALaka che. baMne bhujathI samudra taravA samAna A vrata che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra76 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. pariSaha sahana karavA bahu kaThaNa che, tethI atyAre gRhastha dharma grahaNa karI rAjya bhegava. vana vItyA pachI tuM dIkSA aMgIkAra karaje." ItyAdi yuktiothI samajAvatAM paNa teNe kadAgraha na mU, ane rAjA tathA pradhAnoe vA chatAM teNe (kaMDarIke) dIkSA lIdhI. rAjAe baMdhuno dIkSA mahotsava karyo. pachI "jyAM sudhI rAjyabhAra upADanAra koI na thAya, tyAM sudhI vibho! tame rAjya pALe" ema maMtrIenA kahevAthI puMDarIka cAritranI bhAvanA bhAvatAM rAjya karavA lAgyA ane kaMDarIka muni sAdhuo sAthe vihAra karatAM cAritra pALavA lAgyA. ema bahu kALa vyatIta thaye. ekadA sthavira munio puSpAvatI nagarInI samIpanA udyAnamAM padhAryA, eTale keTalAka parajane temane vaMdana karavA AvyA. temane joIne kaMDarIka munine durthona utpanna thayuM. te vakhate vasaMtakIDA karavA AvelA keTalAka nagarajane tyAM kIDA karatA hatA, keTalAka nRtya ane hAsya karatA hatA, keTalAka aneka prakAranA vida, gAyana ane vAto karatA hatA tathA keTalAka vAdya vagADatA vasaMta saMbaMdhI vilAsa karatA hatA. e avasare vratane vighAta karanAra evuM cAritrAvaraNIya karkaza kame kaMDarIkane udaya AvyuM, tethI teNe ciMtavyuM ke -"aho! A lokone dhanya che, ke je ghare rahI saMsArasukha bhogave che, nRtya ane vividha gAyana kare che, puSpa, caMdana ane lalanA vigerenA sukhane svAda le che, tathA IchAnusAre A hAra kare che, ane huM to dIkSA laIne narakasamAna duHkhamAM paDyo chuM mane eka kSaNabhara paNa sukha nathI. tuccha ane te paNa zItaLa (2) AhAra, kada ane javalita (dagdha) AhAranuM bhejana tathA pariSaha sahana-e naraka jevuM duHkha keNu bhagavI zake? A duHkhadAyaka dIkSAthI have saryuM, have te rAjyane ja pAche svIkAra karUM." A pramANe ciMtavatAM te manathI bhagna ane bhAvabhraSTa thayA. tene tathAvidhi. bhagna pariNAmavALA jANune sAdhuoe tene tyAga karyo ane gurUmahArAje paNa tenI upekSA karI. javalita thI dura naraka zathI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puMDarIka kaMDarIka kathA. ra77 te pachI kaMDarIke dravya liMga ane upakaraNayukta potAnI nagarInA bAhya udyAnamAM jaIne eka vRkSanI zAkhApara pAtra vigere laTakAvI harita (lIlotarIvALI) jamIna para besI ughAnapALakane mokalIne puMDarIkane bahAra bolAvyA. udyAnapALake jaIne rAjAne kahyuM ke - "he svAmina ! ahIM ekAkI kaMDarIka muni AvelA che." rAjA te sAMbhaLI saMbrAMta thaI senA sahita tyAM AvyuM, ane tene bhagnapariNAmI jANa vaMdana karIne kahyuM ke -"tame pUjya ane mahAnubhAva che, tame dhanya che ke jemaNe tarUNAvasthAmAM AvuM duSkara vrata grahaNa karyuM che ane zuddha cAritra pALe che." ityAdi kamaLa vAkyathI cherita ane lajijata thaIne kaMDarIka muni te sthAnethI pAchA cAlyA gayA. pachI manathI cAritrane bhaMga karI te muniveSamAM te rahyA paNa avasara pramANe kriyA karavI tajI dIdhI. kAraNa ke -"kasturI, caMdana na, kuMkuma (kesara) ane kapUrathI lasaNane lapeTI rAkhavAmAM Ave te paNa te pitAnI durgadhane tajatuM nathI. jAtiSane lIdhe prApta thacele vastune svabhAva badalAtuM nathI." puMDarIka rAjAe aneka prakAre preraNA karyA chatAM te te tevAja bhraSTa rahyA. pachI varSAkALa ane tara puna: te tevI ja rIte tyAM AvyA, eTale rAjAe pUrvavat tyAM AvIne tene kahyuM ke -"he mahAnubhAva! saMyamarUpa merUpara ArohaNa karIne zA mATe AtmAne adha:patita kare che? rAjyAdi saMpatti te sulabha che, paNa jinadharmaja prApta tha durlabha che." eTale kaMDarIka bolyo ke -"A vacana-yuktithI mAre prayojana nathI, have dIkSAthI , A duSkara vrata mArAthI pALI zakAya tema nathI." rAjA bolyA ke -"to A rAjyane grahaNa kare, eTale mAruM manavAMchita siddha thAya. A pramANe tene kahIne rAjAe sAmaMtAdikane kahyuM ke - he rAjAo ane amAtyo! tame ene rAjyAbhiSeka kare, huM have dIkSA aMgIkAra karIza." ema kahI puMDarIke kaMDarIka pAsethI sAdhuveSa grahaNa karyo ane svayameva dIkSA aMgIkAra karI. pachI kaMDarIka zyAma mukhavALA evA sAmaMta ane nagarajane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. nI sAthe nagarImAM gaye. "siMhanI jema nIkaLIne have gAla je banya" ema kahI kahIne sAmaMto vigere tenuM hAsya ane niMdA, karavA lAgyA, temaja tene praNAma paNa na karyo. eTale kaMDarIka rAjA vicAravA lAgyuM ke -"prathama bhajana karIne pachI e duSTane nigraha karIza." ema dhArI teNe tarata sarva prakAranI rasavatI taiyAra karAvI. pachI anukrame teNe sarva rasavatInuM evI rIte bhejana karyuM ke jethI tene sevakee bhujAno Teko ApIne zagyApara Aye. cAlavA jeTalI zakti paNa rahI nahIM. pachI madhyarAtre tene ajIrNa thayuM, tIvra zULa pedA thayuM, vAyu rUMdhAI gaye. eTale te tIvra vedanAthI pralApa karavA lAgyo. te vakhate koIe tenA vyAdhine pratikAra na karyo. eTale teNe ciMtavyuM ke -"A rAtri vyatIta thaze, eTale prabhAte A maMtrIo ane vaidyo-sarvane saMhAra karIza." e pramANe redradhyAnamAM magna thaye sate maraNa pAmIne te sAtamI narakabhUmimAM nArakI thaye. - have puMDarIka rAjarSi ciMtavavA lAgyA ke:- ahe huM dhanya chuM, ke jethI mane sAdhudharma prApta thayuM. have gurU pAse jaIne huM cAritra aMgIkAra karIza. ema ciMtavatA ane kSudhA, tRSA, tathA tApAdika duHkhathI manamAM calAyamAna na thatAM temaNe bahu mArganuM atikramaNa karyuM. paraMtu bahu mArgane oLaMgavAthI, pagamAM rakta nIkaLavAthI ane zramavaDe thAkI javAthI temaNe eka gAmamAM upAzrayanI yAcanA karI. tyAM tRNanA saMthArA para zubha lecchApUrvaka besIne te rAjarSi manamAM A pramANe bhAvanA bhAvavA lAgyA ke -"aho! gurU samIpe jaIne kyAre huM azeSa kamane dUra karanArI evI yathecita pravrajyAne aMgIkAra karIne niraticAra te pALIza?" ema ciMtavatAM te atizaya vyAkuLa thaI gayA. eTale mastaka para aMjali jeDI spaSTAkSarathI te A pramANe chelyA ke "ahaMta bhagavaMtane " namaskAra thAo, mArA dharmAcAryone namaskAra thAo. he nAtha! huM abaLa (baLa rahita) ahIM rahyo te ApanA caraNa samIpeja rahyo P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puMDarIka kaMDarIka kathA. hauM tema hiMsA, asatya, adatta, maithuna, parigraha, (rAtribhojana), krodha, mAna, mAyA, lebha, rAga, dveSa, kalaha, abhyAkhyAna, pizunya, rati arati, paraniMdA, mAyAmRSA ane mithyAtvazalya-e aDhAra pApasthAnene tyAga karUM chuM. vaLI ISTa, priya, kAMta, lAlita, pAlita ane bahu kALathI rakSita chatAM A zarIrane aMtima zvAsozvAse vividha trividha tyAga karUM chuM." A pramANe bhAvajaLathI AtmAne pApane pakhALI maraNa pAmI sarvArthasiddha nAmanA pAMcamAM anuttara vimAnamAM uttama devapaNe utpanna thayA. he bhavya jano ! A pramANe bhAvadharmane mahimA jANune sarva dharmakRtyamAM bhAvane pradhAna rAkha. iti puMDarIka kaMDarIka kathA. zrI pArzvanAtha prabhunI A pramANenI dezanA sAMbhaLIne bahu janoe cAritra grahaNa karyuM. keTalAkae zrAvakadharma svIkAryo. keTalAka samyaka pAmyA ane keTalAka bhadrakabhAvI thayA. zrImAna azvasena rAjAe paNa bhagavaMtanI dezanA sAMbhaLIne hastisena nAmanA putrane rAjyabhAra seMpI dIkSA aMgIkAra karI tathA vAmAdevI ane prabhAvatIe paNa prabhunI bhavatAriNI vANuM sAMbhaLIne bhAvapUrvaka dIkSA grahaNa karI. bhagavate te vakhate daza gaNadharanI sthApanA karI. temanAM nAma A pramANe-Ayadatta, AryazeSa, viziSTa, brahma, sama, zrIdhara, virasena, bhadrayazA, jaya ane vijaya-e daza gaNadharene bhagavaMte utpAda, vigama ane daivyarUpa tripadI saMbhaLAvI, eTale temaNe dvAdazAMgInI racanA karI. pachI bhagavaMte uThIne zakeMdra ratnanA thALamAM dharela divya vAsakSepa temanA mastaka para nAkhyo. pachI duMdubhinA avAja pUrvaka saMghanI sthApanA karI ane temane yogya zikSA ApI. tyArapachI prathama parathI pUrNa thatAM dezanA samApta karI, tyAMthI uThIne bIjA gaDhamAM IzAna khuNAmAM dee racelA divya devajIMdAmAM jaI bhagavaMte vizrAMti lIdhI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara, zrIhemasomasUrIza, RddhiddhisamRddhidaH / pArzvanAtho jino vaHstA-nmanovAMchitasiddhaye // 1 // // iti zrItapAgacchIya zrIpUjya zrIhamAvimalasArasaMtAnIya zrIhemasomarivijayarAjye paMDita zrIsaMghavIragaNiziSya paMDita udayavIragaNiviracite zrIpArzvanAthagadyabaMdha laghucaritre bhagavadvivAhadIkSAkevalajJAnasamavasaraNadezanAvarNano nAma SaSTha sargaH // 6 // saptama sargaH - asaMkhya idrothI vaMghamAna evA zrI pArzvanAtha paramAtmAne praNAma karIne kathAkalelathI mane hara evA sakSama sargane huM kahuM chuM. devajIMdAmAM padhAryA pachI Adya gaNadhara zrI Aryadatta dezanA devA lAgyA - "he bhavyajano ! sujJa janene yatidharma e zIdhra mokSadAyaka che, paNa te ArAdhavAne asamartha evA bhavyajanoe zrAvakadharma ArAdha. A asAra saMsAramAM dharmaja sArarUpa che. gRhastha zIla, tapa ane kriyAmAM azakta hovA chatAM zraddhAne pUrNapaNe sAcavI rAkhavI. eTale amAtye kahyuM ke "he bhagavana! zrAvakadharma savistara prakAze." gaNadhara mahArAja bolyA ke sAMbhaLo:- . "gRhasthane samyakatvamULa bAra vratarUpa dharma che. temAM prathama dharmanuM mUla samyakatva che. "sudevamAM devabuddhi, sugurUmAM gurUbuddhi ane saddharmamAM zuddha dharmabuddhi-e samyakatva kahevAya che. samyakatvathI viparIta mithyAtva kahevAya che, teno tyAga kare. te samyakatvanA pAMca aticAra kahyA che. zake-deva, gurU ane dharmamAM zaMkA rAkhavI-eTale A satya haze ke asatya? Jun Gun Aaradhak Trust Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aticAra varNana. 281. na AkAMkSA anya hari, hara ane sUrya vigere dene prabhAva joIne tenAthI ane jinadharmathI paNa sukhAdikanI vAMcchA kare, athavA zaMkhezvarAdi deva pAse bhegasukha prApta thavAnI mAnatA kareprArthanA kare. 'vicikitsA dharma saMbaMdhI phaLane saMdeha kare athavA deva, gurU ane dharmanI niMdA kare. paraprazaMsA-anya darzanIyanI prazaMsA kare. para paricaya-anya darzanIya sAthe vizeSa paricaya kare. - A pAMca aticAra rahita samyakatvanuM zrAvakee pAlana karavuM. - have bAra vratamAM prathama aNuvrata prANAtipAta viramaNa pALavAnuM che. zrAvakane savA vizvAnI dayA kahI che. kAraNake-rapUla ane sUma jInI hiMsA saMkalpathI ane AraMbhathI--ema be prakAre thAya che. tenA paNa sAparAdhInI ane niraparAdhInI tathA sApekSapaNe ane nirapekSapaNe-evA be be bheda thAya che te gurUmukhathI vizeSa samajavA. prathama aNuvratanA pAMca aticAra tajavA gya che te A pramANe - vadha-dvipada ane catuSpadAdikane nirdayapaNe muSTi, yaSTi vige.. rethI prahAra karavA te. baMdha-dvipada, catuSpadAdikane sakhta rIte bAMdhavA te. - chaviccheda-pazuonAM karNa, kaMbalAdikane cheda karavo te. atibhAra-bahu-hada uparAMta bhAra ApaNu kare te. bhaktapanaviccheda-pazuone cArA pANune viccheda karovakhatasara na Apavo te. bIjA aNuvratanA paNa pAMca aticAra che te A pramANe - sahasAtkAre keIne ALa devuM te. ekAMte kaI sAthe karela rahasya pragaTa karavuM te. mRSA upadeza devo te. pitAnI strInuM guhya prakAzavuM te, 36 . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. ~~ khATA tela, mAna, mApa karavA te athavA khoTA lekha lakhavA te. sujJa purUSe mukhya A pAMca phUTa (asatya) vajevAM-kanyA saM. baMdhI-phUTa, catuSpada saMbaMdhI-kUTa, bhUmi saMbaMdhI-kUTa, thApaNa - LavavI ane beTI sAkSI pUravI te. trIjA AJvratanA paNa pAMca aticAra vajevA gya che. 1 taskare lAvelI vastune grahaNa karavI, 2 taskarane sahAya ApavI, 3 dANu corI karavI, 4 khATAM telAM ane mApa rAkhavAM ane 5 sArI- kharAba vastune bheLasaMbheLa karo. cothA vratanA paNa pAMca aticAra tajavA gya che. 1 bhADuM daIne dAsyAdikane seve, 2 vezyAgamana kare, 3 atyAsakta thaI kAmakIDA kare, 4 anya jajonA vivAha meLavI Ape ane 5 kAmagane tIvra abhilASa dhare. pAMcamAM parigraha parimANa-ANuvratanA paNa pAMca aticAra che-1 dhanadhAnyanA parimANano atikrama, 2 kSetra-vastu parimANane atikrama, 3rUkha-suvarNa parimANune atikama, 4 mukhya parimANane atikrama ane 5 dvipada tathA catuSpadanA parimANane atikrama. have traNa guNavrata kahe che. temAM prathama guNavrata divirati tenA pAMca aticAra che. 1 urvIdizinA pramANane atikrama, 2 adhodi zinA pramANano atikama, 3 tidizinA pramANane atikrama, 4 kSetravRddhi-eTale kAma paDe eka dizi saMkSepIne bIjI dizA vadhAre ane 5 dizAnuM parimANu yAda na kare. bIjuM bhegopabhega viramaNa-guNavrata, temAM je ekavAra bhegavavAmAM Ave te bhaga-annAdika. ane vAraMvAra bhegavavAmAM Ave te upabhega-lalanA vigere. e vananA bhajana saMbaMdhI pAMca aticAra che. 1 sacitta AhAranuM bhakSaNa, 2 sacitta-pratibaddhanuM bhakSaNa, 3 agni ane jaLathI thayela ardhapakavanuM bhakSaNa, 4 5TikA vigere du:5kava-kAcA phaLanuM bhakSaNa ane 5 tucha auSadhinuM bhakSaNa. karma saMbaMdhI paMdara karmAdAna rUpa paMdara aticAra te pUrve kahevAmAM AvyA che. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ annmannnnnnnnnnn aticAra varNana - 283 - have anarthadaMDa viramaNa nAme trIjA guNavratanA pAMca aticAra kahe che:-1 kaMdarpakArI vacana bolavuM, 2 bhAMDanI jema kuceSTA karI lekene hAsya upajAvavuM, 3 asaMbaddha vacana bolavuM, 4 adhikaraNa taiyAra rAkhavAM ane 5 bhege paga vastumAM tIvrAbhilASa dharavo athavA bhegAtirakta vastuo taiyAra rAkhavI te. na have cAra zikSAvrata kahe che. temAM prathama sAmAyika vrata-tenA pAMca aticAra che. 1 manathI AdhyAna ane raidradhyAna ciMtave, 2 vacanathI sAvadha bele, 3 kAyAthI sAvadha kare eTale apramArjita bhUmipara bese, 4 anupasthApanA-anavasthitapaNuM ane 5 caLacittathI sAmAyika kare athavA sAmAyikamAM vikathA kare. . bIjA dezAvakAzika zikSAvratanA pAMca aticAra che. 1 Anayana, 2 preSaNa, 3 zabda kare, 4 rUpa darzAve ane 5 kAMkarI nAkhe. chaThThA ane dazamA vratamAM eTale bheda che ke chaThuM vrata yAjajIvita hoya che ane dazamuM vrata te te divasanA pramANuMvALuM hoya che. have trIjuM paiSadhopavAsa zikSAvrata-tenA paNa pAMca aticAra che. 1 apratilekhita yA du:pratilekhita zayA saMthAro kare, 2 apramAjita yA du:pramArjita bhUmi para bese athavA saMthAro kare, 3 apratilekhita yA du:pratilekhita bhUmi para laghunIti vaDInIti paraTha, 4 zuddha manathI paiSadha na pALe ane 5 nidrA tathA vikathAdi kare. cethA atithisaMvibhAga-zikSAvratanA pAMca aticAra che. 1na devAnI buddhithI zuddha AhArAdikane azuddha kare, 2 devAnI buddhithI azuddha AhArAdikane zuddha kare, 3 acitta vastu sacitta vastuthI DhAMkI rAkhe, 4 sAdhu ghare AvatAM vilaMbathI dAna Ape ane 5 matsarapUrvaka dAna Ape. cheA pramANe zrAvake samyakatvamULa bAra vrata ANaMda ane kAmadeva zrAvakanI jema pALavAnA che. te paNa siddhidAyaka thAya che, kAraNake:-"samyakatvarUpa udAra tejayukta, navA navA phaLada-Avarta. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. rUpa vratanI zreNIvALo tathA siddhAMtokata ekavIza nirmaLa guNarUpa gatithI vibhUSita e zrAddhadharmarUpa azva kAmadeva vigere zrAvakenI jema bhava-vanano pAra pamADI zivapuramAM laI jAya che, mATe mithyAtvAdhIna zaMkAdirUpa hayahara (azva ceranAra) thI yatnapUrvaka tenuM rakSaNa karavuM."tata ageLa sadaza (tapAvelA loDhAnA geLA jevA) gRhasthane vrata pALavuM bahu duSkara che. tevA vrata pALavAne azakta evA gRhasthane paNa jinapUjA te avazya karaNIya che. jinapUjAthI meTe lAbha thAya che. kAraNake -"jiteMdranI pUjA karatAM duSTa dUrita dUra jAya che, saMpatti sattvara Ave che, ane kIrti jagatamAM prasare che." mATe zraddhA samanvita suzrAvakee jinapUjA avazya karavI. jinapUjAthI rAvaNe tIrthakara zetra upArjana karyuM che tenuM daSTAMta A pramANe che:- - jiteMdrapUjA upara rAvaNanI kathA. - lakSamInivAsanA samUhurUpa kanakapura nAmanA nagaramAM siMhasena rAjA nyAyathI rAjya karato hato. tene siMhavatI nAme patnI (rANI) hatI. te rAjA putravat prajAne pALatA hatA. teja nagaramAM bahu keTIdhanane svAmI ane pratiSThita kanaDyeSTi nAme vyavahArI rahetuM hato. te dezAMtarane vyApAra karate hato. tene surasuMdarI samAna guNasuMdarI nAme patnI hatI. te jinadharmamAM bahuja daDha ane premALa hatI. paraspara saMsArasukha bhogavatAM te daMpatIne be putranI prApti thaI. temAM prathama putra sahune vallabha ane parama AnaMda upajAve te hatuM ane bIje laghu putra durvinIta kahubhASI ane sarvane aniSTa hatA. eka kavIe kahyuM che ke:-"kaTu (kaDavuM) balavAnA guNavALI evI he jihA ! tuM madhura zA mATe bolatI nathI? he kalyANi! madhura bela, kAraNake lokone madhuraja priya che. lokoe baMne putronA suvinIta ane durvinIta evAM nAma rAkhyAM, eTale sarvatra te baMne te nAmathI ja prasiddha thayA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jidra pUjA upara rAvaNanI kathA. 25 : ekadA kanaka zreSThI nAnAprakAranI vastuothI pAMcaso zakaTa bharI bhAryA, putre tathA bahu parivAra sahita siMhaladvIpa tarapha vyApArArthe cAle. mArgamAM kSemapUrvaka cAlatAM te trIza pejanA gaye, evAmAM eka meTuM vana AvyuM. te vanamAM vividha vRkSonI vATikAthI suzobhita, devatAnA kIDAbhavana samAna manahara tathA prabhAvayukta zrI triSabhadevasvAmInuM caitya daSTie paDayuM. tenI najIkamAM eka AmravRkSa nIce taMbu tANIne kanakaDI sarva sAthe sahita tyAM rahyo. pachI bhejana karIne te sute, paNa kariyANA jALavavAnI ciMtAne lIdhe tene nidrA na AvI. evAmAM rakta caMcu caraNanA cinhayukta, bahu premapUrNa ane AmravRkSa para beThela evuM eka *vetavaNI zuka yugala manuSyavAcAthI belatuM tenA sAMbhaLavAmAM AvyuM. tethI ati raMjIta thaI kariyANAnI ciMtA mUkI daIne amRta rasa samAna tenA vAne te sAMbhaLavA lAgyuM. - zuka-"he priye! A kanakaochI bahu bhAgyavaMta che." - zukI-"he svAmina! bhAgyavaMta zI rIte? kAraNake atyAre kariyANAnI vastumAM lAbha thAya tema nathI." - zuka-"he priye! e zreNI jinabiMba ane jenatIrthanI prabhAvanA karaze, tethI mahA bhAgyavaMta che." * zakI-"zuM e navIna tIrthane sthApana karaze?" - zuka-"he vallabhe! ciTaka parvata para badarI nAmanA tIrthanI e prabhAvanA karaze." A pramANe kAnane amRta samAna temanAM vAkya sAMbhaLIne zreNI ciMtavavA lAgyA ke - A vanamAM ke bele che?" ema dhArI taMbumAMthI bahAra AvI najara karatAM zukayugalane joIne zreSThI ciMtavavA lAgyuM ke:-kharekhara! A zuka jJAnI jaNAya che." ema ciMtavIne te vizeSa sAMbhaLavA lAge eTale punaH zukI bolI ke - he pakSirAja! e tIrtha kevuM karaze? zailamaya, ratnamaya, suvarNamaya ke kASTamaya karaze?" eTale zuka bolyo ke:-"he priye! e zreNI P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ annmann 1la drAkSAnI joIne zuka kI ne Arate 286 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. sparza-pASANamaya jinabiMba karAvaze, ane tenA prabhAvathI e mahA yazasvI thaze." evAmAM zreSThI pAse tenA baMne putre AvyA, eTale te zukayugala temanA paNa jovAmAM AvyuM. tene joIne duvinIte kahyuM ke -"o bANathI zukane mArIne nIce pADI nAkhIe, athavA pAzamAM pakaDIne kIDAne mATe tene pAMjarAmAM pUrI daIe."te sAMbhaLIne vRddha bhrAtAe kahyuM ke:-"ema na bela, e pakSIne phabhikSaNathI chetarIne pakaDI laIe." pachI eka vaMzamAM zArvala drAkSAnI laMba pAza sahita bAMdhI ane te pachI te Aste Aste vRkSa para caDavA lAgyuM. tene joIne zuka bolyA ke -"he zukI ! A ApaNane pakaDavAne vRkSa para caDe che, paNa ApaNane te pakaDI zakaze nahi; kAraNake te DAbI AMkhe kANe che ane vRkSanA kaTara (pola) mAM DAbI bAjue pINika nAga che, tene te joI zaktA nathI ane huM paNa DAbI bAjue beTho chuM tethI ApaNane paNa joI zakatA nathI." eTale zukI belI ke-he svAmi ! tame buddhivizArada che, tamAruM nAma kharekharUM guNaniSpanna che; paNa he nAtha ! mane drAkSAne dehada utpanna thaye che, mAre drAkSAnuM bhakSaNa karavuM che, to te lAvIne mane Ape ke jethI huM mArI IcchA pUrNa karUM." zuka belyo ke:-"he bhadra! drAkSAnI luMba pAse pAza bAMdhelo che, to te kema laI zakAya?" eTale thakI bolI ke-"he nAtha! je drAkSa nahi lAvI Ape to mArA prANa cAlyA jaze." zuka bolyA ke:-"svastha thA, e zukrAkSa (kANe) jyAre keTara pAse Avaze, tyAre nAga tenA zvAsanuM bhakSaNa karaze, tethI te mRtaprAya thaI jaze, pachI tAre dehada huM pUrNa karIza." A pramANe sAMbhaLI te mauna dharI rahI. evAmAM pele duvinIta vRkSa para caDavA lAgyo, eTale pINika nAge AvIne tenA zvAsanuM bhakSaNa karyuM. tethI te vRkSanI zAkhA para mRtakanI jema laTakI rahyo, ane pINika nAga paNa mAnuSaviSanA pragathI acetana thaI gaye, eTale te paNa tyAMja paDyo rahyo. baMne acetana jevA thaI gayA eTale zuke uDI caMcaghAtathI pAza chedI drAkSA lIdhI ane zukInI IcchA pUrNa karI. pachI zukazakI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jiteMdra pUjA upara rAvaNanI kathA. 287 baMne paraspara premathI eka bIjAnI caMcu zirapara dhAraNa karIne rahyA. zuka sukhe sukhe vAraMvAra drAkSA laI AvI cukIne ApIne AnaMda pamADavA lAgyuM. evAmAM zreSThIe mukha uMcuM karIne joyuM te putrane acetana jevo thaI gayela je. eTale virahavyAkuLa thaIne zeTha karUNa svare atyaMta rUdana karavA lAgyo. "aho! saMsAramAM ke kRtrima saneha che te juo. eka kavie kahyuM che ke-he zaMkara ! prathama to amane padAja karIza nahi, ane pedA kare te manuSyajanma ApIza nahi, manuSyajanma Ape te prema ApIza nahi ane prema Ape te viyAga karAvIza nahi. ahe ! A hRdaya vajathI ghaDAyuM lAge che, tethI ja te vajI samAna che. ke jethI vallabhanA viyAga samaye paNa te khaMDa khaMDa thatuM nathI. jema pANInA viyegathI kAdavanuM aMtara phATI jAya che, tema je sAco neha hoya, te mANasanI paNa tevI sthiti thavI joIe." pachI bahu vilApa karIne zreSThI uce mukha karI zukane kahevA lAgyuM ke "he zuka! tane tArI priyatamA hAlI che, te karatAM mAre putra ane adhika hAle che. tame baMne sukhavilAsamAM magna che ane huM duHkhamAM DUbI gayela chuM." ItyAdi bahu vilApa karavAthI zukI zukane kahevA lAga:-je purUSathI mAre drAkSAne dehada pUrANe che, tene atyAre mahAduHkha che; mATe he svAmina ! tenA putrane jIvavAne upAya hoya te batAve. he pareDakArarasika! paropakAra kare." zuka be ke:-"he prANapriye! lIlA nALIyerano A nAgane je dhUmADe ApavAmAM Ave te ene zvAsa pAcho enA zarIramAM pese, eTale putra sajIvana thAya, ane eka prahara pachI nAga paNa jIvate thAya. A sivAya bIjo koI ene jIvavAne upAya nathI." te sAMbhaLIne zreSThIe potAnA sthAnathI tarata nALIyera lAvI, tenI tvacAnA dhUmrathI putrane sajIvana karyo, eTale te sAvadhAna thaIne vRkSaparathI nIce utaryo. pachI zreNI tene vAraMvAra AliMgana ane P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. harSa sahita punaH punaH cuMbana devA lAgyo. eTale putre pUchayuM ke he tAta! Aja zA kAraNathI Apa vizeSa sneha darzAvI mane vAraMvAra AliMgana kare che?" tenA uttaramAM zreSThIe badho pUrvane vRttAMta putrane nivedana karyo. te sAMbhaLIne durvinIta vAraMvAra harSasahita neharaSTithI pelA zukane jovA lAgyA. ane nehathI kahevA lAgyuM ke -"hiM sarvAdhika ! he paropakArI ! he prANudAtA ! tuM ja uttama che, tuMja mAro prANAdhAra che, teMja mane punarjanma Ape che. have eka mArUM vAkya sAMbhaLa-tame baMne mArA ApelAM phaLanuM vecchApUrvaka daraja bhakSaNa kare. A vAkya tame kabula kare ke jethI huM aNamukta thAuM." zuke te vAkya kabula rAkhyuM eTale te kumAra pratidina drAkSa ane dADama vigere mahara phaLa zukanA bhakSaNane mATe lAvI vRkSAra zubha pAtramAM mUkavA lAgyA ane zukayugala tenuM svecchApUrvaka bhakSaNa karI AnaMda karavA lAgyuM. AthI zreSThI vigere sarva jane paNa bahuja AnaMda pAmyA. - ekadA zreSThIe kariyANAnA bhAva jANavAne mATe siMhaladvIpamAM pitAnA sevakone mokalyA. ane zeTha te tyAM vanamAMja rahyo. eka divasa zarIraciMtA nivAravAne mATe pANI bharanArA mANasonI tAMbAnI jhArI laIne te thoDe dUra gaye, tyAM vananA eka pradezamAM kRSNa pASANanI eka zilA paDI hatI. tenI upara tAMbAnuM bhAjana mUkIne te utsarga karavA (kaLasIye) beThe; evAmAM te tAmrabhAjana suvarNamaya thaI gayuM. te joIne zreSThI vismaya pAmya, tenA mukhapara harSanI chAyA prasarI rahI. pachI te pASANupara nizAnI karIne te potAnA utArA tarapha cAlyA. rastAmAM laghu putra durvinIta sAme maLe. hA- thamAM suvarNanuM bhAjana joIne te pUchavA lAgyuM ke -"aho tAta ! . A kenuM pAtra che?" zreSThI be ke -te ApaNuM nathI." eTale te putra pAcho vaLe, ane potAnuM bhAjana kyAM gayuM? te sarvatra jevA lAgyuM. eka anucarane pUchatAM te bolyo ke -te tAmra pAtrane laIne zeTha jaMgala gayA che. AthI te zaMkita thaye. ane .P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jineMdra pUjA upara rAvaNanI kathA. ciMtavavA lAgyo ke:-samajAyuM, tAmrapAtrane pitAe kaI oSadhithI suvarNanuM banAvyuM jaNAya che, mATe huM tenI tapAsa karuM.' ema ciMtavI bIjI eka tAmrapAtra laIne te zreNInA pagalAMne anusAre tyAM gaye. pachI potAnI buddhithI vicAravA lAgyuM ke:-"have zuM karuM? " evAmAM eka navIna vRkSa tenA jevAmAM AvyuM. tenA patra levAnI IcchAthI pagarakhA sahita te pelA pASANa upara caDyo. ane vRkSanI zAkhA pakaDIne hAthavaDe tenA patra (pAMdaDAM) levA . lAgyA. evAmAM pASANunA adhiSThAyake tene jamIna para pADI dIdho; tethI tenA cAra dAMta bhAMgI gayA. eTale vilakha thaI mukha AgaLa hAtha rAkhIne te pAcho vaLe. pitAe dAMta paDavAnuM kAraNa pUchyuM, eTale te javAba na detAM muMge besI rahyo. ekadA zreSThIe zukane kahyuM ke:-"he zukarAja !ekAMtamAM Avo, mAre tamane kAMIka pUchavuM che." eTale zuka ane zreNI baMne vananA aMdaranA bhAgamAM gayA. tyAM ekAMta joIne zreSThIe tene kahyuM ke he zuka! he paMDita ! he buddhivizArada ! pUrve te kahyuM hatuM te badhuM satya thayuM che. te sparzapASANu meM meLavyuM che. have tenI pratimA zI rIte karAvavI? te kahe."zuka be ke -"tuM mAre, pUrva bhavano mitra che, mATe tane kahuM chuM. he puNyAdhika ! sAMbhaLaA pASANane laine prabhAte sArtha sahita ahIMthI prayANa karo. sAta divasamAM A aTavI oLaMgIne pachI tyAM aTaka. eTale huM paNuM priyA sahita tyAM AvIza, ane pachI yathAyukta kahIza." zreSThIe te vAta kabula karI ane prabhAte sArthasahita tyAMthI prayANa karyuM. zuka paNa sAtheja cAlyA. sAta divase aTavI oLaMgIne sAthe vizrAMti levA aTaka. bIje divase zreSThIe ekAMtamAM zukane pUchayuM ke:-"zukarAja ! he prANavallabha ! tArA kahyA pramANe karyuM, have zuM karavuM?" zuka belya:- A latA dekhAya che, tenA prabhAvathI tArUM kArya siddha thaze, tethI e latAnA pAMdaDAM laI bhegA karIne tAre netra37 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara para pATe bAMdhavo. tenA prabhAvathI manuSya garUDapapakSI thaI jAya che. pachI uDIne caTaka parvata para javuM. tyAM zAmali nAme eka praDha vRkSa che. tenA phaLamAM cha prakArane svAda rahe che ane tenuM puSpa cha varNavALuM hoya che. eka bhAgamAM dhavaLa, eka bhAgamAM rakata, eka bhAgamAM pIta, eka bhAgamAM nIla, eka bhAgamAM zyAma, eka bhAgamAM megha jevA varNavALuM ane madhya bhAgamAM te paMcavaNa hoya che. AvuM tenuM puSpa, guccha, ane tenuM kASTha vigere pAMce aMga tAre laI AvavA. pachI je karavAnuM che te nivedana karIza." A pramANe zukanA mukhethI sAMbhaLIne zreSThIe "A kAma mATe vinita evA sujJa putrane mokaluM." ema vicArI te putrane belAvIne kahyuM ke-"he bhadra! A kAma satvara karavAnuM che." te bolyo ke "AjJA pramANe karavA taiyAra chuM." pachI te pelI latAnA patrane AMkhe pATA bAMdhavAthI garUDa thaIne cAlyA. keTaleka sudhI zuka mArga batAvavA sAthe cAle. mArgamAM zuke tene zikSA ApI ke -"he sAvika! mArge cAlatAM je parvata para cabheTI (kAkaDI) ne gaMdha Ave, tyAM tAre aTakI javuM, ane jamIna para utarI AMkhaparane pATe cheDI nAMkho. pachI te vRkSanA pAMce aMga laIne satvara pAchA cAlyA AvavuM." A pramANe samajAvIne zuka pAcho vaLe ane te kumAra garUDapakSInA rUpe devanI jema uDIne pacAza jana dUra te pavaMtapara gaye. tyAM gaMdha ane nizAnIthI "te Aja vRkSa che" ema nirNaya karI nIce utarIne AMkhaparanuM auSadha cheDI nAMkhyuM. eTale pAchuM manuSyanuM rUpa thaI gayuM. pelA vRkSanA pAMce aMga teNe laI lIdhAM. pachI te vicAravA lAgyuM ke -"have avasthAne zI rIte javuM ?" ema ciMtA karatAM upAya na sUjhavAthI te nisAsA nAkhavA lAgyuM. te vakhate akasamAta tyAM eka zukayugala AvyuM. eTale kumAra harSita thaye. navA zukayugalane joIne te kahevA lAge ke - "he zukarAja! Ava, ahIM bese." eTale zuka tyAM besIne belyA ke -"tuM keNa che? ane kayAMthI AvyuM che? te kahe." ema pUchavA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jiteMdra pUjA upara rAvaNanI kathA. thI kumAre harSapUrvaka yathAsthita pitAne badhe pUrva vRttAMta zukanI AgaLa nivedana karyo. te sAMbhaLI zuka be ke te zuka mAro bhAI thAya che, tenA ane zukInA zarIre kuzaLa che?" kumAre kahyuM ke hA, temane kuzaLa che." pachI zuke pUchyuM ke-"te nisAso kema mU ?" kumAra belyo ke... nisAsAnuM kAraNa sAMbhaLe. te zukanA vacanathI huM ahIM Avyo, paNa have mAre pAchA tyAM zI rIte javuM?" eTale zukIe tarata uDIne eka phaLa lAvI zukane ApyuM, ane belI ke-"he svAmina ! A phaLa atithine Ape." zuke tene phaLa ApyuM. eTale te grahaNa karIne kumAre pUchayuM ke-"A phaLane prabhAve zuM che? zuka belyA ke-he baMdha! sAMbhaLa. A phaLane gaLe bAMdhavAthI eka praharamAM se jana AkAzamArge jaI zakAya che, e A phaLano mahimA che." eTale zukI bolI ke-"he svAmin ! A paradezI purUSa pAse bhAtuM nathI, te tene kaMIka zaMbala ApIe." zuka be ke- jevI marajI." pachI te sukI tyAMthI uDIne ekAMte parvatanA kaTara (khINa) mAM ratnabhUmi AgaLa jaIne eka ciMtAmaNi ratna laI AvI ane te kumArane ApI A ciMtAmaNi ratna che, enA prabhAvathI ciMtita kArya thAya che" ema kahyuM. te sAMbhaLI peluM phaLa gaLe bAMdhI, zukanI rajA laIne kumAra te sthAnathI cAlatA thaye ane tarataja pitAnI pAse AvyuM. tyAM ciMtAmaNi ratna ane te phaLa pitAnI AgaLa mUkyA, ane tene prabhAva kahI batAvyuM, eTale pitAne ghaNe pramoda thaye. pachI te ratnanA prabhAvathI zreSTIe sarva sArthajanone azana, pAna, khAdima ane svAdima vigerethI bhAjana karAvyuM ane vastro ApI sarvane saMtuSTa karyo, dAna kadApi niSphaLa jatuM ja nathI, kAraNa ke-"je purUSa pAtrane viSe lakSmInA nidAnarUpa ane anAthanuM dalana karanAra dAna Ape che, tenI sanmukha dAridraya najaraja karI zakatuM nathI, daubhAgya ane apa. kIni tenAthI dUra rahe che, parAbhava ane vyAdhi tene pale pakaDI zakatA nathI, dainya ane bhaya to tenAthI ulaTo bhaya pAme che ane koI paNa prakAranI Apatti tene AvatI nathI." P.P. Ac. Guriratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. pachI te zreSThIe bahu dhanane satkAryamAM vyaya karyo, kemake ciM. tAmaNi ratnanA prabhAvathI manovAMchita kArya siddha thAya che. te pratidina sArthajanonuM piSaNa karavA lAgyo. have eka divasa zreSThIe zukarAjane pUchayuM ke:-"he zukarAja ! he papakArasika! jinapratimA karavAno upAya mane kaho." zuka bolyo ke:-"he zreSTi ! ekAgra manathI sAMbhaLe. pelA parvata para guphasamIpe veta palAza che, tenuM kASTa lAvI, nararUpa banAvI te naranA kaMThamAM A phaLa bAMdhavuM ane tenA zirapara ciMtAmaNiratna rAkhavuM, eTale adhiSThAyakanA prabhAvathI te kASTanara pratimA ghaDaze, prathama bIjA kAThe lAvIne kapATa (bAraNA) sahita kAmaya maMdira karAvavuM, ane temAM sparza pASANa laI jaIne tyAM pratimA karAvavI, te kASTanarane prathama zAlamalivRkSanA puSpa tathAphaLa Apaje. te kusuma ane phaLanA rasathI paththaranI zilA upara pratimAne AkAra tenI pAse karAve. te prastarane leha aDavA na devuM. pachI zAlmali kASThavaDe pratimA ghaDAvavI, ane te vRkSanI mAMjarathI te pratimAne opa karAvo, paNa te pratimA ekAMtamAM karAvavI, ane te vakhate vAgha ane nirdoSapUrvaka tenI pAse nRtya karAvavuM. tenA prabhAvathI tAre mahAna bhAgyodaya thaze." A pramANe sAMbhaLI mudita thaIne zreSThIe te pramANe jinapratimA karAvI, ane te zrI pArzvanAthanA biMbane zubha sthAne sthApIne tenI pUjA ane bhakatyAdi mahotsava karyo. temanI pAse snAtra, gIta tathA nRtyAdika karavA lAgyuM. tenA prabhAvathI dharaNendra, padmAvatI ane vaicyA vigere devI de te zreSThIne sahAya karavA lAgyA. sparza pASANunA khaMDa yatnapUrvaka sAcavI rAkhyA. pachI te pratimA sAthe laIne zreSThI siMhaladvIpa tarapha cAlya, eTale zuka belyo ke:-"have huM svasthAne jAuM chuM." tyAre zreNI be ke-"he zukarAja ! tuM mane prANa karatAM paNa vadhAre vallabha che, te mArA5ra bahu upakAra karyo che, tuM deva che ke vidyAdhara che? kayuM che? tAruM satya svarUpa kahe, ane tArUM sthAna kayAM che? te paNa satya kahe." eTale zuka be ke -"he zreSThIna ! keTalAka vakhata pachI P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jineMdra pUjA upara rAvaNanI kathA. 23 mArUM svarUpa kevaLIbhagavaMta tamane kaheze.' ema kahI zuka zukI sahita pitAnuM devarUpa pragaTa karIne devakamAM cAlyA gaye. tyAM zAzvata jinaprAsAdamAM aThThAImahatsava karIne te deva svakIya vimAna namAM sukhapUrvaka rahevA lAgyA. have samudramArge jatAM zeThe pUrve je mANasane kariyANAne bhAva jANavAne siMhaladvIpa mokalyA hatA, te sAmA maLyA. teo bolyA ke-"he svAmin ! satvara cAlo, atyAre kariyANuM vecavAthI bahu lAbha thaze." ema sAMbhaLI zreSThI mudita thaI avicchinna prayANathI siMhaladvIpa pahoMcyuM, ane tyAM kariyANAne vikraya karatAM tene bahu dravyanI prApti thaI. temaja sparzaupalanA khaMDanA prabhAvathI zreSThIe tyAM bahuja suvarNa banAvyuM. tyAMthI pAchA vaLatAM se yejanane AMtare caTakaparvata hatuM. tyAM jaI kanakazreNIe potAnA nAmathI kanakapura nagara vasAvyuM. tyAM navIna durga (kilo) ane navIna AvAse karAvyA. pote tyAM rahyo ane sArthajanone paNa tyAM ja rAkhyA. vaLI bIjA paNa pacIza gAma teNe vasAvyAM. pachI zreNIe te nagaramAM rAzI maMDapothI alaMkRta ane uMcA toraNovALe eka manahara jinaprAsAda karAkhyuM. tyAM mahotsavapUrvaka zubha muhurto siddhigamAM teNe zrI pArzvanAthanA biMbanI sthApanA karI. pachI tyAM pratidina te snAtrAdika ane nRtyAdika karAvavA lAgyuM. ekadA vaitADhyaparvatane adhipati ane vidyAdharane svAmI maNicUDa nAmane vidyAdhara naMdIzvaradvIpamAM rahelA zAzvata jinanI yAtrA mATe nIkaLyuM. te naMdIzvaradvIpanA jinezvarene vaMdana karIne siMhaladvIpe AvyuM. tyAM paNa jivaMdana karIne pAchA vaLe, evAmAM caTakaparvata paranA te gAma upara AvatAM tenuM vimAna aTayuM, eTale te vidyAre vicAra karyo ke mAruM vimAna zAthI cAlatuM nathI?" teNe prajJaprividyAnI adhiSThAyikA prajJaptidevIne pUchyuM ke - "he mAta ! mAruM vimAna kema cAlatuM nathI?" te bolI ke -"he rAjana ! ahIM navIna pArzvanAthanuM biMba che, tene vaMdana karyA vinA - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. tAruM vimAna kema cAlI zake?" te sAMbhaLI jinezvaranuM pUjana ane vaMdana karavA te vimAna sahita nIce utaryo, ane pavitra thaIne teNe jinapUjana karyuM. te vakhate tenI AMgaLImAM suvarNanI mudrikA hatI, te sparza pASANanA banAvelA jinabiMbanA sparzathI seLavalI (DazavaNikA) thaI gaI, eTale teNe ciMtavyuM ke-A caturdazavarNikA (davalI) mudrA DizavaNikA (seLavalI ) thaI gaI, te A jinadaLa (pASANa) no ja prabhAva che." ema ciMtavI te jina. pratimAne tyAMthI upADI cAlato thayo. te joIne badhA leke tenI pAchaLa doDyA ane yuddha AraMbhya. evAmAM akasmAt siMhaladvIpane rAvaNa nAmane rAjA tyAM AvyuM, teNe eka mAsa paryata yuddha karIne badhA vidyAdharone parAjita karyA, pachI te jinabiMbane rAvaNa laMkAmAM laI gayA. tyAM eka prAsAdamAM te biMba sthApIne tenI pUjA ane nATaka vigerethI pratidina bhakti karavA lAgyo. ema karatAM pacAsa varSa vyatita thayA. ekadA pAzvajina AgaLa rAvaNa pite vAchatra vagADatA hate. ane madadarI gAyana tathA nRtya karatI hatI, te vakhate rAvaNanA hAthamAM rahela vINAnI tAMta tUTI. eTale nRtyamAM bhaMga na thavA devA mATe potAnA hAthanI nasa kheMcIne rAvaNe te jagyAe sAMdhI dIdhI, jethI nRtyane ane tenA bhAvane bhaMga na thayo. AvI jinabhaktinA prabhAvathI rAvaNe tIrthakaranetra upArjana karyuM. 1 jinabhaktinA prabhAvathI padmAvatI, vaicyA ane ajitabalA vigere devIoe rAvaNanA hAthamAM thatI pIDAnuM nivAraNa karyuM. te rAtrIe pratimAnA adhiSThAyika deve rAvaNane spaSnamAM kahyuM ke -"mane mArA sthAne mUkI Ava." eTale rAvaNanI badI nAme dAsI hatI, tene garbha rahelo hato, paraMtu trevIsa varSa thaI gayA chatAM prasava thato nahoto. te dAsIne rAvaNe kahyuM ke:-"A biMbane caTakaparvata para jaIne mUkI 1 A hakIkta jaina rAmAyaNa vigerenA lekhathI judI paDe che. rAvaNe aSTApada parvata para tIrthaMkaragotra upArjana karyuM che evo anyatra ullekha che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ww jinaMdra pUjA upara rAvaNanI kathA. - 295 Ava." eTale te dAsI jinabiMba laI caTakaparvata para jaI prasAdamAM sthApana karIne pratidina tenI bhakti karavA lAgI. tenA prabhAvathI te dAsIne putrane prasava thaye. tenuM kedAra evuM nAma rAkhavAmAM AvyuM. te janmathI ja vairAgI hate. paivana vaya pAmatAM rAvaNe tene caTakaparvatanuM rAjya ApyuM, eTale kedAra pacIza gAmane svAmI thaye. kanaka zreNI tene pradhAna thayo ane te bahu puNya karavA lAge. evAmAM rAmacaMdra rAvaNane vinAza karyo, paNa jinabhaktinA prabhAvathI kedAranuM rAjya lIdhuM nahi. e pramANe sukha bhogavatAM ekadA kevaLI gurU padhAryA, eTale kanaka zreSThI tathA kedArarAjA gurUne vaMdana karavA gayA. tyAM gurUmahArAje dharmadezanA ApI, te sAMbhaLIne zreSThIe zukanuM svarUpa pUchayuM ke"he bhagavan! e zuka koNa hatA ? ke jeNe mane pratimA karavAnI zikSA ApI." gurU bolyA ke -"sAMbhaLa-e tAre pUrvabhavane mitra che. ekadA sAdhama devalokamAM saidharmedranI AgaLa nATaka thatuM hatuM. temAM bharatasaMgItamAM kahyA pramANe chappana keTI tAlanA bhedapUrvaka devagaMdhAra, baMgAla, zrIrAga, kauzika, hiMdala, dIpaka, madhumAdana, zabApa, dhoraNa, sehaga, adharAsa, bhANavallI, kakubhA ane siddhAMgAdi devarAgothI chatrIsa hajAra nATake paikI bhadrAvalika nATaka, ' , sUryAvalika nATaka, caMdrasUryoddagamana nATaka, tArakegamana nATaka, hayanATaka, gajanATaka, padmAvatInATaka, vallInATaka, tarUnATaka ane kusumanATaka vigere nATakonA bhedathI nATaka thatuM hatuM. te vakhate iMdranA be mitra amitateja ane anaMtateja tyAM beThA hatA, tathA bIjA de paNa tyAM besIne nATaka jotA hatA. te vakhate te sabhAmAM IMdranI aMjU nAmanI paTarANI nATaka jovA beThI hatI. tene te mitradrayanI sAthe daSTisaMbaMdha thaye; eTale paraspara rAga thavAthI aMjU temanI sAthe vATikAmAM kIDA karavA gaI. te traNe tyAM kAmakrIDA karavA lAgyA. te ceSTita IMdranA jANavAmAM AvavAthI iMdra paNa tyAM gayA. temanuM du"ceSTita joIne te kopAyamAna thayA, ane P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara: bole ke -"are pApicche ! tame A anucita zuM AraMvyuM che? tamane vadhAre zuM kahuM paNa huM tamane baMne dene zApa ApuM chuM ke-tamAre manuSyalokamAM zukarUpe strI purUSapaNe sAthe rahevuM." de bolyA ke- "he svAmin ! e zApathI amAre chuTakAre kayAre thaze?" iMdra belyA ke- jyAre tamAre mitradeva je ahIM che te avIne kanakakInA nAmathI vyavahArIpaNe avataraze ane te sparza pASANanI pratimA karAvIne pUjaze, tyAre tame zApathI mukta thaze." pachI te zApa svIkArIne baMne de zukarUpe manuSyalokamAM AvyA. aDatAlIza hajAra varSa pachI devapaNumAMthI avIne he zreSThI ! tuM utpanna thaye, eTale te zuke tane pratimA karavAnI zikSA ApI. uparAMta tane batAvela badhe upAya zukavilasitaja che. pachI bhAyArUpa mitrasahita zuka naMdIzvaradvIpe jaI zukarUpane tyAga karI devarUpa prakaTa karI naMdIzvaradvIpamAM aThThAImahatsava karI prathama devalokamAM potAnA amRtasAgara nAmanA vimAnamAM jaI sukha bhogavavA lAgyo." A pramANe kevaLI bhagavaMta pAsethI zukane tamAma vRttAMta sAMbhaLIne kanakakI tathA kedararAjAe vairAgya pAmI dIkSA aMgIkAra karI. ane niraticAra cAritra pALI prAMta anazana karI pAMcamA brahmadeva lakamAM baMne daza sAgaropamanA AyuSyavALA deva thayA. tyAMthI vI mahAvidehakSetramAM siddhi padane pAmaze. e tIrtha hamaNAM paramIoe laI lIdhuM che. Iti. he bhavya jane! jema rAvaNe jinapUjAthI tIrthakara traupArjana karyuM, tema anya jIvo paNa jinapUjAthI svarga ane mekSa pAme che. pUjA traNa prakAranI che. puSpapUjA (aMgapUjA), akSatapUjA (agrapUjA) ane stotrapUjA (bhAvapUjA). temAM prathama puSpapUjA prANIone viziSTa phaLadAyaka thAya che. kAraNake -dezAdhIza saMtuSTa thAya, to eka gAma Ape, grAmAdhIza saMtuSTa thAya to eka kSetra Ape ane kSetrAdhIza saMtuSTa thAya te khobo dhAnya Ape, paNa sarvajJa saMtuSTa thAya te pitAnI padavI Ape." puSpapUjAthI vayarasena kumArane rAjyapadavI prApta thaI. te daSTAMta A pramANe che:- P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. jun Gun Aaradhak Trust Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrI vayarasena kathA. 297 zrI vayarasena kathA, A bharatakSetramAM sarvatra prasiddha evuM rASabhapura nAme nagara che. te samRddhi ane prAsAda zreNithI suzobhita che. tyAM guNasuMdara nAme rAjA nyAyapUrvaka rAjya karate hate. teja nagaramAM parama zradvALuM, zreSTha AcAra ane vicArayukta abhayaMkara nAme zreNI rahe hate. jinabhakta ane parama zrAvaka evA te zreSThIne kulamatI nAme priyA hatI. te paNa aharniza devapUjA, dAna, sAmAyika ane prati kramaNa vigere agaNya puNyakArya karatI hatI. te zreNInA bhadra prakRtivALA be sevaka hatA. temAM eka gRhakArya karato ane bIjo gAya cAratA hatA. anyadA te paraspara vAto karavA lAgyA ke- ApaNuM svAmI zeThane dhanya che ke jene pUrva sukRtyathI atyAre sukha-samRddhi prApta thaI che ane AvatA bhavamAM paNa aihika puNyanA prabhAvathI sugati prApta thaze. ApaNe te puNyahIna hevAthI daridra ja rahevAnA chIe. A lokamAM paNa ApaNane sukha maLyuM nahi ane paralokamAM paNa sukha maLavAnuM nathI. kAraNake - " adattabhAvAcca bhavedaridrI, daridrabhAvAtmakaroti pApam / pApaprabhAvAnarake vrajati, punareva pApI punareva duHkhii."|| pUrve dAna na devAthI prANI daridrI thAya che, daridrabhAvathI te pApa kare che ane pApanA prabhAvathI narake jAya che. ema punaH puna: pApI ane punaH puna: te du:khI thayA kare che." ApaNe manuSyabhava vRthA gumAvIe chIe. A pramANe vicAra karatA temane jANIne chechIe vicAra karyo ke-"A baMne dharmane cagya thayA jaNAya che." pachI cAmasikane divase zrechIe te baMnene kahyuM ke-"tame mArI sAthe jinapUjA karavA cAle." eTale te zreNInI sAthe caityamAM pUjA karavA gayA. tyAM pavitra vastra paherI zuddha bhAvathI jinapUjA karatAM zreSThIe temane kahyuM ke A puSpAdivaDe tame paNa jinapUjA kare."eTale te bolyA ke "jenA puSpa tene phaLa maLe-amane te 38 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. mAtra veTha jevuM ja thAya." eTale zeTha bolyA ke- tamArI pAse kAMI svalpa paNa che ke nahi ?" eTale govALa belyo ke-"mArA vastrane cheDe pAMca keDI bAMdhelI che." zreSThIe kahyuM ke-"he vatsa ! e pAMca keDInA puSpa laIne tuM bhAvathI jinapUjA kara." eTale teNe pAMca keDInA pula laIne zuddha bhAvathI jinapULa karI. te vakhate bIje vicAre che ke-AnI pAse te ATaluM paNa che, ane mArI pAse te kaMI paNa nathI." ema ciMtavIne te rovA lAgyo. pachI jinapUja karIne zreSThI te baMnene laIne gurUvaMdana karavA gayA. tyAM gurUmahArAjanI dezanA sAMbhaLatAM pratyAkhyAna karanAra koI mANasane joIne pelA nokare gurUne pUchayuM ke-eNe zuM karyuM ?" gurU bolyA ke"he bhadra! Aja eNe paiSadha karyo che tenuM A pratyAkhyAna che." ema sAMbhaLIne teNe upavAsanuM pratyAkhyAna karyuM. pachI zreNI sAthe baMne ghare gayA. bhajana vakhate upavAsa karanAra thALImAM potAnuM bhejana pIrasAvIne dvAra pAse ubhe rahI vicAravA lAgyuM ke-"je mArA bhAgyayoge koI munIMdra ahIM Ave, te huM tene dAna ApuM. kAraNa ke zeThane ghare kAma karIne tenA badalAmAM meM A anna meLavyuM che." ema te ciMtave che, evAmAM akasmAt kaI muni tyAM padhAryA. eTale teNe badhuM bhejana munine vahorAvI dIdhuM. te joIne harSita thaI echIe tene mATe bIjuM bhejana pIrasAvI dIdhuM. eTale te belyo ke- Aje mAre upavAsa che." zreSThIe kahyuM ke tyAre teM pUrve kema bhajana pIrasAvyuM?" te bolyo ke-"he tAta ! gRhakArya karIne mArA hakkanuM bhojana laIne meM munine vaherAvyuM che. AthI zreSThI atizaya saMtuSTa thaye. pachI zeTha te baMnenI vizeSa saMbhALa rAkhavA lAgyA ane te baMne pratidina caityamAM javA lAgyA, munivaMdana karavA lAgyA, namaskArane pATha karavA lAgyA ane dharmanI sahayuM vadhAravA lAgyA. have kaliMgadezane adhipati sUrasena nAme rAjA zatruoe tenuM rAjya chInavI levAthI kudezamAM gaye, tyAM hastinApuranA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ m annanna nannnnnnnnnnnnnn zrI vayarasena kathA. svAmI acaLa rAjA pAse jaIne rahyo. teNe tene pacAsa gAma ApyA. tethI te sukapura nAmanA gAmamAM rahevA lAgyo. tene vijayAdevI nAme strI hatI. pelA baMne sevake maraNa pAmIne tenI kukSimAM avataryA. temAM prathama dAna karanAra jIva amasena nAme meTe bhAI thaye, ane bIje jinapUjaka jIva vayarasena nAme anuja baMdhu thaye. pUrva puNyanA prabhAvathI rUpa, ane vidyAdika guNathI yukata evA te a5 divasamAM vRddhi pAmI rAjahaMsanI jema sarvane A naMda ApanAra thaI paDyA. temanI jayA nAme eka sapatnI (zakaya) mAtA hatI, te baMne upara dveSa rAkhatI hatI. kahyuM che ke-"tIrthakarenI prabhutA, baLadeva vAsudevano prema ane zokyanuM vera e traNe gariSThamAM gariSTha che." ekadA temane pitA zurasena kAMI kAmaprasaMge bIje gAma gaye hato, ane te baMne bhAI geDIdaDe ramatA hatA, te vakhate temanI oramAna mAtA jayA gharanA uparanA mALa para beThI hatI. ane ramatA evA te baMne kumArane jotI hatI. evAmAM daDe uchaLIne apara mAtAnA mALapara jaIne paDyo. eTale jayAe te laI lIdho. vayarasena jayA pAse daDo mAgavA gayo, eTale tene kAmadeva je rUpavAna joIne jyAe tenI AgaLa kAmane mATe hAvabhAva karyo, tethI vayarasena bolyA ke-"he mAtA ! e tadana ayogya che." ema kahI. vAraMvAra tene page paDI daDe laI bhAI pAse AvIne teNe aparamAtAe karela ceSTA yathAsthita kahI batAvI. pachI krIDA karIne teo te bhejana karavAmAM pravRtta thayA. ahIM jayA pitAnA vastrane khaMDakhaMDa karIne IrSothI eka jIrNa mAMcApara suI gaI. evAmAM rAjA kArya karIne potAne gAme pAchA AvyA. teNe jayA rANInI pAse AvI tene hAlathI pUchayuM ke "Ama kema sutI che?" eTale te bolI ke he svAmina ! tamArA putroe AvIne mane bahu satAvI, meM svazaktithI mahAkaSTa zIlanuM rakSaNa karyuM. mArA zarIrane temaNe vIMkhI nAkhyuM ane A vastro paNa baLAtkArathI phADI nAkhyA. rAjA A pra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ non 300 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. mANenA tenA asatya vacanathI putre para bahu rUSTamAna thayA ane ciM. tavavA lAgyo ke "duSTa, dhRSTa ane pApiSTa baMne putrane mArI nAMkhuM pachI caMDa nAmanA mAtaMgane bolAvIne rAjAe hukama karyo ke he caMDa! gAmanI bahAra ramatA evA bane putranA mastaka kApIne laI Ava." mAtaMge vicAra karyo ke- bahu guNavaMta evA A kumAre upara rAjAne Avo atizaya kepa kema thaye tenI khabara paDatI nathI, tethI atyAre te prastAcitaja boluM.' ema vicArI teNe kahyuM ke- jevI ApanI AjJA." pachI teNe kumAre pAse jaIne badhI vAta kahI saMbhaLAvI; eTale temaNe kahyuM ke "he bhadra! pitAnuM samIhita satvara kara." mAtaMge sagadagada prArthanA karI ke-Apa baMne mArI upara prasanna thaI satvara dezAMtara cAlyA jAo." eTale kumAre bolyA ke- rAjA sakuTuMba tane mArI nAkhaze." mAtaMga belyo ke-"huM kaI paNa upAyathI mAre bacAva karIza, paNa tame vilaMba na kare." ema kahevAthI te baMne rAjaputra vAhana vinA page cAlatA eka dizA tarapha ravAne thayA, ane mAtaMga paNa mATInA be zira banAvI lAkhanA raMgathI raMgI sAMjane vakhate rAjA pAse gayo ane prathama rAjaputranA be a*o seMpI dUrathI mastaka batAvIne belyo ke-"he svAmina ! ApanA hukama pramANe karyuM che.' rAjAe kahyuM ke-e bane zira gAmanI bahAra khADAmAM nAMkhI de." mAtaMga bolyA ke-"ApanI AjJA pramANe karIza," ema kahIne te te pitAne ghare gaye. pelI duSTa rANuM saMtuSTa thaIne atyaMta harSita thaI satI ciMtavavA lAgI ke-rAjAe baMnene marAvI nAkhyA te bahu sAruM karyuM." have sAhasika evA te baMne rAjaputra avicchinna prayANa karatAM keTaleka divase eka moTI aTavAmAM AvI pahoMcyA ke jyAM eka bAju zAla, hiMtAla, priyAla ane sarala vRkSe ane bIjI bAju nAga, punnAga, laviMga, agarU ane caMdanavRkSe, eka bAju ciMcA, Amra, jaMbIra, kapitha ane azvastha ane bIjI bAju bakula, kaM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vayarasenanI kathA. 301 kola, pATala, azoka ane caMpakaka kyAMka nyagrodha, maMdAra, picumaMda ane harItaka ane kayAMka caMpaka, azoka ane pAriSka vigere vRkSe zebhI rahyA che. vaLI jyAM hAthI, pADA, vAgha, siMha, citrA ane zUkara tathA bhUta, preta ane pizAca vigere svecchApUrvaka kaDA karI rahyA che, evI te aTavImAM pahoMcyA. pachI sudhA ane saMtApane haranAra evA eka AmravRkSa nIce temaNe visAme lIdhe. tyAM nirmaLa nadInA jaLathI ane AmravRkSanA phaLathI temaNe prANavRtti karI. evAmAM Aste Aste tejarahita thaIne ravi asta pAme. - kavi-kartA kahe che ke- he jagajane! juo, divasane aMte sUryanI paNa AvI dazA thAya che, te bIjAnI zI vAta karavI?" aho ! Asakta evI saMdhyA paNa kSINa thaI ane rAtri pragaTa thaI, sUrya te pazcima samudramAM taddana DubI gaye, ane sarovaramAM padmazreNuM saMkeca pAmI. kAraNake tejasvI mitrane viyega thatAM sarvane du:kha thAya che. AkAzamAM tArA pragaTa thayA ane sarvatra aMdhakAra prasarI gaye, eTale te baMne kumAra rAtre te sahakAravRkSanI nIceja rahyA. evAmAM anuja baMdhu jayeSTha baMdhune pUchavA lAgyA ke-"he bhrAta! pitAnA roSanuM kAraNa kAMI jaNAyuM nahi." amarasena bolyo ke-"he vatsa tAtanA reSanuM kAraNa barAbara te mArA jANavAmAM nathI AvyuM paNa mane lAge che ke A aparamAtAnI ceSTA haze." vayarasena bolyA ke-"te zuM asatya vacanapara rAjAne vizvAsa besArI zakI haze ?" eTale puna: amarasena bolyo ke "he vatsa ! tuM te mugdha che; strI te asatyanuM maMdira kahevAya che. te asatya paNa bele chatAM rAgAMdha purUSe tenA asatya vacanane satya samajI leya, buddhivaMta jana gaMgAnI vAlukAnI gaNatrI, samudranA jaLanuM pramANa ane merUparvatanA telana (vajana) ne kadAca jANI zake, paNa strInA kapaTaprapaMcane ( strIcaritrane) jANuM zakatA nathI. ahe! aparamAtAe ApaNA para upakAra karyo ke jethI ApaNe samasta vasudhA joI zakIzuM." A pramANe vAta karatAM amarasenane nidrA AvI gaI, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. paNa vayarasena bane bAjue tapAsa karate jAgate beThA. evAmAM AmravRkSapara beThela eka kRpALu zuka potAnI priyAne kahevA lAgyo ke-"he priye! A baMne purUSa egya che, emane kaMIka satkAra karIe." strI belI ke-"he nAtha ! tame ThIka kahyuM, sukUTaparvatanI gUDha guphAmAM bIjane pitAnI vidyAthI abhiSikta karIne vidyAdharoe be sahakAravRkSa repyA che. ApaNA sAMbhaLatAM temaNe te baMnenuM mA hAsya kahyuM hatuM ke-eka vRkSanA phaLanuM bhakSaNa karanArane sAtame divase rAjya maLe ane bIjA AmravRkSanAM phaLanuM bIja jenA udaramAM rahe, tenA mukhamAMthI prabhAte dAtaNa karatAM pAMcase sonAmahora paDe. he kAMta ! A vacana to tame paNa sAMbhaLyuM che, mATe ApaNe eka eka phaLa lAvIne A baMnene ApIe. papakAra karavAthI avatAra saphaLa ane sAthe thAya che. kahyuM che ke-"je divasa paropakAra thAya, te divasa saphaLa (lAdhya) che, ane bIjA divasa to mUDhapaNAthI niphaLa gayelA che. sUryane mATeja aMdhakAra, meghane mATeja grISmazeSaNa ane vRkSane mATeja mArgazrama samajavAmAM Avela che, arthAt sUrya, megha ane vRkSe te aMdhakAra vigerene dUra kare che, tethI teo paropakArI ane zreSTha kahevAya che. vaLI sarovara kAMI jaLapAna karatuM nathI, ane vRkSo kAMI phaLa bhakSaNa karatAM nathI; dAtAra jananuM te sarvasva papakArane nimitteja hoya che." A pramANe sAMbhaLIne zuke zukIne kahyuM ke-he kAMte ! atyAre A vAta teM mane ThIka yAda karI ApI." ema kahIne te baMne tarataja sukUTa parvata para gayA. A badhuM vayarasene sAMbhaLyuM. pachI te baMne pakSIoe pelA parvata parathI be sahakAranA phaLa lAvIne vayarasenanI AgaLa mUkyA, eTale temanA vacanathI te baMne phaLano bheda jANuMne teNe potAnI kaTimAM te baMne phaLa bAMdhI lIdhAM. teNe vicAryuM ke-A zukanuM kahevuM satya haze ke asatya te svayameva jaNAI Avaze." te pachI ardhI rAtre jyeSTha baMdhune jagADIne vayarasena nidrAdhIna thaye ane sUryodaya thatAM te baMne tyAMthI AgaLa cAlyA. rastAmAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 303 w vayarasenanI kathA. eka sarovara AvyuM, eTale bane tyAM mukhazuddhi karI. te vakhate phaLanA prabhAvane kahyA vinA vayarasene rAjyadAyaka phaLa moTAbhAI amarasenane ApyuM ane bIjA phaLanuM pote bhakSaNa karyuM. pachI tyAMthI teo AgaLa cAlyA. bIje divase prabhAte vayarasene gupta rIte dAtaNa karyuM, eTale phaLanA prabhAvathI pAMcase sonAmahera tenI AgaLa paDI. tenA vegathI amarasenanI sAthe rahI vayarasena bhajana tAMbulAdikamAM puSkaLa kharca karI svecchAe sukha bhegavavA lAgyo. eTale amarasene pUchyuM ke-"tArI pAse ATaluM badhuM dravya kayAMthI?" te be ke-"bhaMDAramAMthI meM sAthe lIdhuM hatuM. pachI sAtame divase kAMcanapuranI pAsenA udyAnamAM pahecatAM teo zramita thayA, eTale tyAM eka vRkSanI nIce amarasena suI gaye. "zramita ane ALasune nidrA e parama sukha che. A jagatrayarUpa saMsAramAM enA karatAM vadhAre kiMmatI sukha bIjuM nathI ema teo mAne che." vayarasena janAdi sAmagrI levA mATe nagaramAM gayo te vakhate te nagarano aputrI rAjA zULanA yoge maraNa pAmyo hato, tethI hastI. azva, kaLaza, chatra ane cAmara-e pAMca devAdhiSita vastuo nagaramAM pharatI hatI. rAjyane dhAraNa kare tevA purUSanI zodha karavA mATe pharatI te vastuo gAmamAM badhe pharIne bahAra nIkaLI ane amarasenakumAra jyAM sutela che tyAM pahoMcI, eTale tenA para akasmAta kaLaza Dho, hAthI ane ave garjanA karI, hAthIe pitAnI suMDhathI upADI tene pitAnA mastaka para besADyo. vistRta chatra svayameva ughaDI gayuM ane cAmaro vIMjAyA. eTale divya veSa dhAraNa karI hAthInA skaMdha para besI maMtrI, sAmaMta ane nagarajanethI praNAmapUrvaka abhinaMdita karAtA ane jayajayArava sAMbhaLatA amarasene nagaramAM praveza karyo ane nItipUrvaka rAjya karavA lAgyuM. vayarasena bhajanAdi laIne Avyo eTale bhAIne na dekhavAthI tene patto meLavIne manamAM ciMtavavA lAgyo ke-"je jayeSTha baMdhue rAjya svIkAravAmAM mArI rAha na joI, te have mAre tenI pAse P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304. zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara zA mATe javuM? kAraNake -vyAdhra ane gajeMdrathI sevita vanamAM rahevuM sArUM, vRkSanuM ghara karI puSpa, phaLa ane jaLanuM bhajana karI rahevuM sArUM tathA tRNanI zayyA ane atyaMta jIrNa valkalanAM vastro dhAraNa karavAM sArAM, paNa baMdhuomAM dhanahIna ke mAnahIna thaIne rahevuM sAruM nahi." mATe have mAre bhAInI pAse te naja javuM, kadI huM tenI pAse jAuM te bhrAtRtvathI te mane pAMca sAta gAma Ape paNa te to mAre yugAMte paNa levA nathI. kAraNakeda-purUSArtha yukta purUSane parasevAmAM prema kayAMthI hoya? madanmatta hAthIne bhedI nAkhanAra kesarI zuM tRNanuM bhakSaNa kadApi kare ? naja kare. vaLI dIna vacana bolI namaskAra karIne khuzAmatavaDe je meLavavuM ane tenA vaDe jIvana calAvavuM, tevA jIvitathI zuM ? tevA jIvita karatAM to maraNa sArUM." vaLI mane paNa dararoja pAMcase sonAmahora maLatI hovAthI rAjya ja che. A pramANe ciMtavI bhajana karIne te nagaramAM gayo ane magadhA nAmanI vezyAne ghera rahIne svecchAthI dhana vAparate sata vilAsa karavA lAgyo. amarasena rAjAe nagaramAM tenI bahu zodha karAvI paNa teno patto lAge nahIM. pachI te te rAjyaciMtAmAM paDyo. ahIM vayarasena dAna ane bhegamAM parAyaNa thaI gIta, ghata ane ISTagejhI vigerenA vinodathI divase vyatIta karavA lAgyo. koI vakhata kAvyazAstra ane kathAdikamAM ane koI vAra nATaka ane saMgItanA svAdamAM te divase gALavA lAgyuM. kahyuM che ke-"buddhimaMta jana gIta ane zAstranA vinodathI vakhata gALe che ane mUrkha jane nidrA ane kalaha tathA vyasanamAM vakhatane barabAda kare che." ekadA kudinIe magadhAne kahyuM ke-"he vatsa! tAre priyatama mahAdAtA ane mahAbhegI che ke jenI barAbara A vasudhA para bIje kaI jaNAto nathI. te vyavasAya ke rAjasevAdika kAMI karato nathI, chatAM te bahu dhana vApare che, to te dravya kayAMthI meLave che? te tuM tene pUchaje." magadhA belI ke- he mAtA ! A prazna karavAnuM ApaNe zuM prayojana che? ApaNane te dravyanuM kAma che ane te te P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ w zrI vayarasena kathA. 305 e ApaNI marajI pramANe ApyA kare che." akko bolI ke te te ThIka che, topaNa egya avasare pUchavAnI jarUra che. eTale ekadA rAtre magadhAe vayasenane pUchayuM ke -"he svAmina ! rAjyasevA ane vepAra vinA tamane dravyanI prApti kyAMthI thAya che?" eTale mugdhapaNuthI vayarasene sahakAra phaLane prabhAva kahI batAvyuM. kAraNake- purUSane prAyaH sarala svabhAva hoya che ane strIe prAyaH kuTilatAyukta hoya che. jema java vAvatAM tenA zAli (cekhA) thatA nathI, tema nIca jana potAnA svabhAvane mUkato nathI." A hakIkata potAnI putrI pAsethI jANune sahakAra phaLanuM bhakSaNa karavAnI IcchAthI akkAe lApasImAM madanakuLa khavarAvIne tene vamana karAvyuM ane vamanamAMthI nIkaLelAM te phaLanAM bIja laIne awAe bhakSaNa karyuM, paraMtu tenA jaTharamAM jatAM te bIja nAza pAmyuM, eTale tene lAbha te duSTAne to maLI zakyuM nahIM. paNa phaLanA prabhAvathI maLatI mahAranA abhAvathI vayarasena dAna karate baMdha thaI gayebaMdha thavuM paDyuM, eTale te vicAravA lAgyA ke A duSTa akAe mArI sAthe kapaTa karyuM che, tethI tene badale tene Apaja joIe." vayarasena Ama vicAra kare che tevAmAM to ekadA "Aje amAre devIpUjA karavI che mATe tamAre bahAra javuM." ema kahI kapaTathI tene gharanI bahAra kADhI mUkyuMeTale parAbhava pAmelAnI jema potAne anAdara thayelo joIne te tyAMthI cAlyo gaye. pachI dUra jaI atyaMta AkuLavyAkuLa thaIne te cittamAM ciMtavavA lAgyo kedravyathI badhuM samIhita thAya che, dravya vinA mArAthI zuM thaI zake? tethI mAre kayAM javuM ?" vaLI te puna: vicAravA lAgyo ke-"jenI pAse dhana hoya teja purUSa kulIna, teja paMDita, teja bhaNele, teja vaktA ane teja darzanIya gaNAya che; badhA guNe kAMcana (dhana) ne AzrayIneja rahelA che." mAre te have daivanuM ja zaraNa levuM yegya che. kemake keTalIka vAra daivaja mAga karI Ape che. juo, AzAthI haNuM39 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. yelA, pratibaMdha pAmelA ane sudhAthI glAni pAmelA evA sapanA mukhamAM kaMDIyAmAM vivara karIne eka uMdara svayameva paDyo, tenA mAMsathI tRpta thaIne te sarSa teja mAge satvara bahAra nIkaLI gaye mATe vRddhi ke kSayamAM AkuLa na thatAM devanuM ja zaraNa laIne svastha rahevuM." A pramANe vicAramAM Akho divasa gALI vilakSa mukhavaDe bhamatAM saMdhyA vakhate zUnya manathI nagaranI bahAra nIkaLI gaye. tyAM smazAnamAM eka zUnya khaMDeramAM rAta rahyo, ke jyAM ghUvaDa pikAra karatA hatA, zagAla barADA pADatA hatA, dhApa chAe kIDA karatA hatA ane rAkSase tathA vetALo aTTahAsya karIne ramatA hatA. evA smazAnamAM te nirbhaya thaIne rahyo; kemake "vA zuM ghaNunA ghAtathI bhedAya? naja bhedAya." vayarasena tyAM nidrArahitapaNe AkhI rAta besI ja rahyo. kAraNake-"udyama karatAM daridratA jAya che, jApa japatAM pAtaka jAya che, mAna rahevAthI kalaha jAya che ane jAgaraNathI bhaya dUra thAya che." madhya rAtre tyAM cAra cora AvyA. te kaIka vastu vaheMcavA mATe paraspara vivAda karatA hatA eTale kumAre temane cArasaMjJA karI, tethI taskaroe tene cera samajIne potAnI pAse belA, eTale te pAse AvIne temanI sAme beThe; ane bolyA ke--he bAMdhavo! tame zA mATe vivAda kare che?" cAre bolyA ke-"he bAMdhava! vivAdanuM kAraNa sAMbhaLa-pAdukA, daMDa ane kaMthA e traNa vastuo ame meLavI che ane ame cAra jaNa chIe. tethI veMcavAmAM vadhe Ave che, kemake te vastuno vibhAga paNa karI zakAya tema nathI." eTale kumAra be ke-"asAra vastune mATe ATalo badho vAda za?" teo bolyA ke-are! tuM mugdha che. tane khabara nathI. A traNe te amUlya vastu che." kumAra be ke-"zI rIte ane mUlya che te kahe." eTale temAMthI eka cera belyo ke- he baMdha ! sAMbhaLa-A smazAnamAM koI siddha purUSa mahAvidyA sAdhatuM hatuM, tene te vilA cha mahine siddha thaI. te vidyAnI adhiSThAyikAe A P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vayarasenanI kathA. u7 vastuo ApI che. ame te siddha purUSane chetarIne ane mArI nAkhIne A vastuo laI A zUnya devakulamAM AvyA chIe. A kaMthA " (godaDI) ne khaMkheratAM pratidina temAMthI pAMcase senAmaphera paDe che, daMDanA prabhAvathI saMgrAmamAM jaya thAya che, ane baMne pAdukA para paga mUkatAM AkAzamAge uDI ciMtita sthAne jaI zakAya che. te sAMbhaLI kumAra harSita thaIne belyo ke "tamAre adhIrAI na karavI, huM hamaNAja tamAre vivAda patAvI dauM chuM. prathama tame cAre dizAmAM eka kSaNabhara dUra jaIne beso. jyAre vicAra karIne huM lAvuM tyAre tame mArI pAse Avaje." eTale te taskaroe tema karyuM. pachI kumAra skaMdha para kaMthA bAMdhI, hAthamAM daMDa laI ane pAdukA pagamAM paherIne nagaramAM cAlyA gaye. thoDA vakhata pachI cero tyAM AvI tene na jevAthI vilakSa thaI pitApitAne sthAne cAlyA gayA. "bhAgyavaMta purUSone sarvatra saMpatti maLe che." have vayarasena eka vizvAsapAtra mitrane ghare vastuo gopaviIne nagaramAM AnaMdathI pharavA lAgyuM. pratidina kaMthA khaMkherIne pAMcase sonAmahorathI divya vastrAdikanI sAmagrI meLavI dhUtakAra sAthe krIDA ane gItagAna tathA dAna karavA lAgyo. puSkaLa dravya kharacI gaMduka devanI jema te karlola karavA lAge. evAmAM potAnI dAsInA mukhathI te kumAranI tathAvidha hakIkata sAMbhaLIne akkA pitAnI putrI magadhAne *veta veSa paherAvI sAthe laIne kumAranI pAse AvI kahevA lAgI ke -"he vatsa! tane kAmane lIdhe bahAra mokalyA, te pachI ApaNA ghare pAcha kema na A ? tuM game te divasathI mArI magadhA putrI roSa lAvI mArI sAthe bolatI paNa nathI ane tArA viyogathI bhejana tathA snAna vilepanAdika paNa karatI nathI. mAtra 49ta veSathI mahAkaTTe aMdagI gALe che ane tuM AvI rIte karlola kare che. have vadhAre zuM kahevuM? tane ucita lAge tema kara." A pramANe tenuM mAyAkapaTa bhareluM vacana sAMbhaLIne rAjakumAra vicAravA lAgyA ke A IMDA pharIne mArI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara -~- ~ ~~ ~ ~--~sAthe prapaMca ramavA dhAre che, paraMtu have mAre ene vizvAsa na kare."ema ciMtavI tene namaskAra karIne te bolyo ke-"he mAta! tAruM kahevuM badhuM satya che. tArI sutAne ema karavuM ucita che. te kahe, have mAre zuM karavuM ?" te bolI ke-"have satvara ApaNe ghare AvavuM." eTale kumAra tenI sAthe gaye, ane punaH prathamanI rIte ja rahyo. temaja pUrvavat vilAsa ane dAna vigerethI lIlAmAM vakhata gALavA lAgyo. keTalAka divasa pachI puna: akkAe dhana AgamananuM kAraNa pUchavAnI magadhAne preraNA karI; eTale magadhA belI ke-"he duTe! tuM lubdha che, tethI huM kaMI na samajuM, tuM jAte ja pUcha." eTale ekadA vRddhAe svayameva pUchayuM ke-"he vatsa! ATaluM badhuM dhana tame kyAMthI lAve che?" rAjakumAra be ke-e aprakAzya hovAthI koIne kahevAya tema nathI, chatAM tane kahuM chuM-mArI pAse vidyAdhiSThita be pAdukA che, tenA para ArUDha thaI AkAzamAM uDIne huM idranA bhaMDAra mAMthI IcchA pramANe dhana laI AvuM chuM.' A pramANe sAMbhaLIne te duSTAe manamAM vicAra karyo ke-e upAya karuM ke jethI e baMne pAdukA mArA hAthamAM Ave." pachI ekadA mAyAthI akkA mAMdI thaIne eka jINuM mAMcA para sUtI ane TI zULapIDAthI babaDavA lAgI; eTale kumAre tenuM kAraNa pUchayuM. te belI ke-"he vatsa! tane zuM kahuM? e te A zarIrathI ja sahana thAya tema che. kahevAya tema nathI. kumAre punaH AgrahathI pUchyuM, eTale te bolI ke "he vatsa ! tAre Agraha ja che to sAMbhaLa. tuM paraduHkhathI duHkhita ane paropakAramAM rasika che tethI kahuM chuM ke jyAre tuM gharamAMthI cAlyA gaye, tyAre meM samudramAM rahelA kAmadevanI pUjAdikanI mAnatA karI che, paraMtu tyAM javAnuM ' duSkara hovAthI te mAnatA mArAthI pUrI thaI zakI nathI, tethI kAmadeva mane pIDe che." pachI A duSTAne samudramAM nAkhI dauM. ema ciMtavIne te kumAra belyo ke- mAre te duSkara nathI, mATe satvara cAlo. te P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vayarasena kathA. 300 belI ke- bahu sAruM." pachI tene kaMdha para besADI harSita thaIne pagamAM pAdukA paherI kumAra tarata uDIne samudramAM AvelA kAmadevanA caitya AgaLa utaryo. tyAM pahoMcyA pachI e bolI ke he vatsa! huM dvAra AgaLa beThI chuM, eTale prathama aMdara jaIne tame kAmadevanI pUjA kare."eTale dvAra AgaLa pAdukA mUkIne te caityamAM gaye. kumAra aMdara gayo ke tarata ja pagamAM pAdukA paherIne akkA satvara pitAnA sthAne AvatI rahI. te hakIkata jANIne vayarasena bahu ja duHkhita thaI cittamAM ciMtavavA lAgyuM ke-aho! huM dhUrta chatAM chetarAyo, ahIM huM nirAdhAra thaI paDyo, paraMtu je thavAnuM haze te thaze, ciMtA karavAthI zuM phaLa che. vaLI jeNe huM garbhamAM hato tyAre mArA gujarAnarU5 mAtAnA stanamAM dUdha sarayuM hatuM, te zuM have zeSavRtti sarajavI bhUlI gayo haze? zuM te sUI gaye haze ke gujarI gaye haze?" ema bane ja nahIM. eka kavie kahyuM che ke caMcala citta na karasi ciMtA, ciMtanahAra kare saba ciMtA udara thakI jeNe karI ciMtA, - seI vidhvaMbhara karasi ciMtA." ema ciMtavata tyAM rahIne duHkhathI te divase gujAravA lAgyuM. ane vanaphaLathI prANavRtti (gujarAna) karavA lAgyA. evAmAM kaI vidyAdhara aSTApada tIrthanI yAtrA karavA jato hato, teNe kumArane tyAM bhamate joIne dayA lAvI tenI pAse AvI pUchyuM ke -are! tuM koNa che? ane ahIM zI rIte AvyA che?" eTale kumAre potAno yathAsthita vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM. te sAMbhaLI vidyAre tene dhIraja ApIne kahyuM ke-"he bhadra! sAMbhaLa-huM tIrthayAtrA karIne paMdara divasamAM pAcho AvIza, tyAMsudhI tAre ahIM ja rahevuM. ahIM AvyA pachI huM tane ISTa sthAne pahoMcADIza. paNa sAMbhaLa-ahIM cAre dizAmAM devatAoe krIDA karavA mATe bagIcA karelA che, temAMnA pUrva, dakSiNa ane uttara dizAnA bagIcAmAM jai tAre phalAhAra ane P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31. ' zrI pAzvanAtha castribhASAMtara. jaLakrIDAvaDe AnaMda kare; paraMtu pazcima dizAmAM caityanI pAchaLa je bagIce che, tyAM tAre sarvathA naja javuM.'kumAre te vAta kabula karI. eTale tene modakAdika zaMbala ApIne vidyAdhara AkAzamAge cAle gaye ane kumAra pratidina kAmadevanI pUjA karatA sate tyAM rahyo. ekadA kautuka jevAne mATe kumAra pUrva dizAnA udyAnamAM gaye. te udyAnamAM be Rtu hatI. eka bAju vasaMtaRtu hevAthI sahakAra ane caMpakAdi vRkSe puSita thayA hatA ane kokilAo kaMThathI nIka- . LatA paMcama svarathI bolatI hatI ane caMpakakusumathI te vana sugaMdhita thaI gayuM hatuM. bIjI bAju grISmaRtu javAmAM AvatI hatI. tyAM pADala ane bakula-kusumane gaMdha prasarato hato. tyAM kumAre vApikAmAM jaLakrIDA karIne phaLAhAra karyo. pachI tyAMthI dakSiNa bAjunI vATikAmAM gayo. tyAM paNa be Rtu hatI-eka bAju varSA Rtu vidyamAna hatI, eTale mayUranA zabda saMbhaLAtA hatA ane deDakA ucca svare belatA hatA. ketakI ane jAInA puSpane sugaMdha prasarI rahyo hato. bIjI bAju sarovaranA jaLane svaccha karanAra zaraRtu zobhatI hatI. tyAM kAsakusuma ane saptaRda vRkSa haMsenA nivAsathI vadhAre zobhatA hatA. tyAM kIDA karIne kumAra uttara dizAnI vATikAmAM gaye. tyAM paNa be Rtu hatI. eka bAju zizira hatu vidyamAna hatI. tethI vikasvara zatapatrikA para bhamatAM ane guMjArava karatA bhramaranA nAdamAM lIna thaI avalokana karIne kumAre tyAMnA phaLane AhAra karyo. te vanamAM bIjI bAju hemaMta Rtu zobhatI hatI. tyAM marUbaka, kuMda, mucukuMdAdi vRkSe vikasita hatAM. e pramANe traNe dizAnA bagIcAmAM pharI pharIne AmedathI, vApikAnA jaLamAM snAna karavAthI ane sArAM sArAM phaLonA bhajanathI kumAra divase gALavA lAgyuM. ekadA kumArane vicAra thayo ke- A vATikAo te manahara che, paNa pazcima bhAgamAM caityanI pAchaLa rahelI vATikAmAM zuM che te P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 vayarasenanI kathA. jouM" ema citavIne te tyAM gaye. vATikAnuM avalokana karatAM teNe eka vRkSanuM puSpa suMThuM, tenI sugaMdhanA prabhAvathI te tarata ja rAsabha (gadheDa) banI gaye, ane sarvatra pikAra karate te bhamavA lAgyo. paMdara divasa purAM thatAM vidyAdhara yAtrA karIne pAcho Avyo. tyAM tene tevI hAlatamAM joI tenI bahu nirbhanA karI. pachI bIjA vRkSanuM puSpa suMghADyuM, eTale te manuSya rUpa pAmI te vidyAdharane page paDyo ane tene khamAvyo. pachI vidyAdhara be ke -"kahe have tane kayA sthAnamAM mUkuM?" kumAra bolyAM ke-"he svAmina ! mane e be puSpa ApIne kAMcanapuramAM mUke."eTale vidyAdhare te rAmabhakaraNa ane manuSyakaraNa-ane puSpa ApIne AkAzamArge thaI tarataja tene kAMcanapuramAM mUkyuM. pachI te tyAM purva pramANe ja vilAsa karavA lAge. eTale akko tene puna: jeIne vismaya pAmI. pachI te cakita thaIne pitAnA DhIMcaNa keNI para pATA bAMdhI hAthamAM lAkaDI laIne dhIme dhIme tenI pAse gaI. eTale kumAra gADha AmarSayukta thaIne be ke-he mAta ! A zuM thayuM?" te rUdana karatI bolI ke he vatsa! tArA nimitte mane kaSTa prApta thayuM, paNa tArA AvavAchI badhuM sAruM thayuM." kumAra balya ke- te zI rIte?" akkA bolI ke-zuM kahevuM? jyAre tuM kAmadevanA bhavanamAM gaye, tyAre kaI duSTa vidyAdhara tyAM AvI tArI be pAdukA laIne cAlato thayo, eTale huM tenA vacce vaLagI, devage ahIM AvatAM mane ulALIne teNe nIce nAkhI dIdhI. tethI mArA aMgopAMga bhAMgI gayA che. e vAta kone kahevI? je dukha paDe te badhuM sahana karavAnuM che, paNa have tArA AgamanathI badhuM sAruM thayuM." ema kahIne akkA tene pAchI pitAne ghare laI gaI; eTale te prathama pramANe vilAsa karavA lAgyA. ekadA puna: akkAe tene pUchayuM ke "he vatsa! tuM ahIM zI rIte AvI zake?, ane ATaluM dhana dararoja kayAMthI lAve che?" kumAra belyo ke-"meM tyAM rahIne kAmadevanI ArAdhanA karI, eTale teNe saMtuSTa thaIne mane bahu dhana ApyuM ane ahIM mane mUke." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAra zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. punaH akkAe pUchayuM ke-bIjuM kaMI lAvyA che?" te be keeka divya auSadhI lAvyo chuM. tene suMdhavAthI vRddhane paNa nava vana prApta thAya che. A vAtathI Azcarya pAmIne te bolI ke"he vatsa ! je ema hoya, te mArA zarIrane tarUNa banAva." eTale kumAra bolyo ke-"tamArA mATe ja huM e mahaSadha lAvyo chuM, mATe gya avasare tene upayoga karIza." te belI ke-"atyAreja kara." eTale kumAre tarataja kaMthA ane daMDa lAvI tenA nAka pAse peluM puSpa rAkhyuM. te kusumanI gaMdhathI akke tarataja rAsalI (gadheDI) banI gaI. pachI kaMthAne khabhe nAkhI ane daMDane hAthamAM laI tene kuTa kuTatA kumAra nagaramAM nIkaLe. eTale magadhA potAnA gharamAM beThI satI bolI ke-A bahu sAruM karyuM, ene ati lebhanuM phaLa dekhADayuM. pachI bIjI gaNikAo pokAra karatI rAjasabhAmAM jaIne kahevA lAgI ke he svAmi ! tame rAjyakartA hovA chatAM koIka dhUte amArA kuTuMbanI eka vRddhAne auSadhanA prayogathI gadheDI banAvI dIdhI che. te vAta sAMbhaLIne rAja paNa hasya. eTale vezyAoe kahyuM ke he nAtha! tame paNa A vAta hasI kADhazeto pachI amArI zI gati ?" eTale rAjAe tarataja koTavALane mokalyuM. teNe tyAM jaIne vayarasena kumArane kahyuM ke-"are! amArA nagaramAM tuM AvuM anucita kema kare che? eTale kumAra kupita thaIne bolyo ke-"are! jenA baLathI tuM AvyuM che, tene satvara jaIne A khabara kahe ke ene hukama mAnato nathI." Ama kahevAthI keTavALa kapAyamAna thaIne bANa vigerethI tene prahAra karavA lAgyuM, paNa daMDanA prabhAvathI tene bahAra lAgyA nahi. pachI kumAra daMDane ulALato sAme Avye, eTale koTavALa bhAgIne rAjA pAse gaye. rAjAe Ayudhasahita ghaNA subhaTe mekalyA ane bIjA paNa maMtrI sAmaMta vagere vinodane mATe tyAM jovA AvyA. ahIM to kumAre daMDa bhamAvyuM, eTale cakranI jema bhamatA daMDathI badhA trAsa pAmIne bhAgI gayA. pachI parivAra sahita rAjA tyAM AvyuM eTale rAjAne joIne vayasena vizeSe te gadheDIne . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAA zrI vayarasene kathA. - 363 mAravA lAgyuM, eTale te barADA pADavA lAgI, te joIne leke hasavA lAgyA ke-ahA ! baMne sainya bahu sArAM zebhe che. rAjA gajArUDha ane dhUrta kharArUDha ke zobhe che? "evAmAM gadheDIne mAra mArato vayarasena rAjAnI AgaLa Ave eTale tene rAjAe oLakhe, tethI hAthIparathI tarataja nIce utarIne rAjAe tene AliMgana karyuM ane bolyo ke-"he vatsa ! AvuM anucita kema AraMbhya che?" eTale vayarasene badho vRttAMta jaNAvyuM ane gadheDIne eka vRkSanA thaDa sAthe bAMdhIne teNe gajarUDha thaIne rAjAnI sAthe nagaramAM praveza karyo. pachI leke te ane tathAvidha sthitimAM joIne kahevA lAgyA ke- " atilobho na karttavyo, lobhaM naiva parityajet / _ atilobhAbhibhUtAtmA, kuTTinI rAsabhIkRtA" // ati lebha na kare, tema bilakula lebha tajI paNa na de. paraMtu juo! atibhathI A akkA gadheDI thaIne parAbhava pAmI." pachI rAjAnA bahu AgrahathI vayarasene akkAne bIjuM puSpa suMghADIne mAnuSI karI, ane tenI pAsethI pAdukA laIne tene cheDI mUkI. rAjAe vayarasenane potAnA yuvarAjapada para sthApe, eTale te baMne iMdra ane upedranI jevA zobhavA lAgyA. pachI temaNe potAnA pitAne tyAM bolAvIne kahyuM ke -"he tAta! ahIM sukhe rahe, ane A rAjya bhogavo, tathA amane AjJA kare." pachI teo apara mAtAne paNa page paDyA ane kahyuM ke-A rAjya amane tamArA prasAdathI ja prApta thayuM che." ema kahIne apara mAtAne paNa satkAra karyo. ane manane mela dUra karAvyuM. pelA mAtaMgane paNa tenI jAtimAM mukhya adhikArI (mahetara) banAvyuM. e pramANe te baMne kumAra potAnA kuTuMba sahita rAjyasukha bhegavavA lAgyA. ekadA te baMne gavAkSamAM besIne nagaranI zobhA netA hatA, 40 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 zrI pArzvanAtha caritrabhASAMtara. evAmAM jugapayeta daSTine sthApana karanAra, avyagra manavALA, mahAnubhAva, melathI malina gAtravALA, pavitra cAritranA bhAjana ane zuddha bhikSA mATe bhramaNa karatA eka munine temaNe joyA. temane joIne te baMne baMdhuoe ciMtavyuM ke-AvuM rUpa ApaNe kyAMka joyuM che." ema ciMtavatAM zubha dhyAnanA ge temane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. pachI bahu ADaMbarathI te baMne munine vaMdana karavA gayA. tyAM munine namaskAra karI te baMne temanI dezanA sAMbhaLavA beThA eTale munIMdra paNa viziSTa avadhijJAnathI temane pUrva bhava jANune belyA ke-"he rAjana ! teM pUrva bhavamAM sAdhune pratibhAbhIne dAnarUpa kalpavRkSa rAkhyuM hatuM, tenuM rAjyaprAptirUpa A kusuma maLyuM che ane mokSagamanarUpa phaLa have pachI prApta thavAnuM che. vayarasene pAMca keDInA puSpa laIne jinapUjA karI hatI, te puNyanA prabhAvathI te divya ane vipula bhega pAme che. e paNa tenA puNyavRkSanuM puSpa samajavuM, tenuM phaLa te anaMta sukharUpa siddhi prApta thaze te samajavuM." A pramANe sAMbhaLIne prapullita vadanathI te baMnee munine pUchyuM ke"he vi! amane siddhi kyAre prApta thaze?" muni belyA ke-"devapaNAmAM ane manuSyapaNAmAM anukrame pAMca bhava karI, sukha bhegavI chaThThA bhavamAM pUrva videhamAM utpanna thaI tyAM prAjya sAmrAjya sukha bhogavI cAritra laI nirmaLa tapa karIne prAMte tame baMne siddhipadane pAmaze." A pramANenA muninA vacanathI bahu jIvo pratibodha pAmyA. baMne kumAree punaH samakita mULa bAra vratarUpa zrAvakadharmane svIkAra karyo. pachI munIzvarane namI ghare jaIne te baMne jainadharmaparAyaNa thayA. ane AkhI vasudhAne bhavya jinaprAsAda ane jinapratimAthI maMDita karI, navanavI addhithI rathayAtrAdi mahotsava karyA ane bhaktiyukta citte aneka sAdharmikavAtsalya karyA. prAMte dIkSA laI Ayu pUrNa karI 1 yugadhesarUM. tatramANa eTale cAra hAtha pramANa AgaLano bhAga daSTivaDe joine cAlatA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zukarIja kathA. 315 pAMcamA brahmadevalokamAM deva thayA. anukrame te baMne mahAvideha kSetramAM siddhipadane pAmaze. iti amarasena vayarasena kathA. have akSatapUjA para zakarAjananuM daSTAMta kahe che- zukarAjanI kathA. A bharatakSetramAM vividha ArAmathI manahara evuM zrIpura nAme eka ramaNIya nagara che. tyAM bAhya udyAnamAM svarganA prAsAda sadaza zrI AdinAthanuM caitya hatuM. te zikhara paranI caMcaLa chevAnA miSathI lokone bolAvatuM hatuM ane zikhara para rahela kaLaza lokene A pramANe sUcanA karatA hatA ke -"teje karIne dedipyamAna evA A ekaja svAmI saMsAratAraka ane sarvajJa che, mATe he bhavya jana! ene bhaje, e prabhu bhavasAgaramAM nAva samAna che, mATe enI sevA kare." te caityamAM ghaNA loke prabhune namaskAra karavA AvatA hatA. te prAsAdanI pAse eka meTuM AmravRkSa hatuM. te vRkSa para eka snehavALuM zukayugala rahetuM hatuM. ekadA zakIe zukane kahyuM ke-"he prANanAtha ! mane dehada utpanna thaye che, mATe tame zALikSetramAMthI eka zALizirSaka (zALanI sIMga) lAvI Ape." zuka bolyo ke"he kAMte! e kSetra zrIkAMta rAjAnuM che. e kSetramAMthI eka kaNasaluM paNa je leya tenuM ziSa rahe tema nathI." eTale zukI balI ke-"he kAMta ! tamArA jevo bIje kaI kAyara nahi hoya ke je potAnI priyA dehada na pUrAvAthI maraNa pAmatI hoya chatAM potAnA prANunA lebhathI tenI upekSA kare. A pramANe sAMbhaLI lajijata thaIne pitAnA jIvananI darakAra na karatAM te zALikSetramAM jaIne kaNasaluM laI Avyo. ane pitAnI priyAne dehada pUrNa karyo. pachI te rAjapurU rakhavALA chatAM priyAnA Adeze te zuka pratidina zALanA kaNasalAM laI AvatuM hatuM ane te ane tenuM bhakSaNa karatA hatA. ekadA zrIkAMta rAjA zALikSetra jevAne AvyuM, tyAM sarvatra .PP. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 zrI pArzvanAtha caritrambhASAMtara. avalokana karatAM eka bhAgamAM pakSIoe tene vista karela joIne teNe rakhevALone pUchyuM ke-A zALikSetrane A bAju pakSIoe kema vista karyuM ane tame tenI rakSA kema na karI?" eTale te bolyA ke-"he svAmina ! ame rakSaka chatAM eka zuka daraja ceranI jema AvI tenA kaNasalAM laIne bhAgI jAya che." rAjAe kahyuM ke-"tame tene pAzamAM pakaDIne satvare mArI pAse lAvajo, eTale huM coranI jema tene zikSA karIza." A pramANe kahIne rAja cAle gaye. bIje divase zukane pAzamAM pakaDIne zALirakSake tene rAjA AgaLa laI gayA. eTale tenI pAchaLa zukI AMsu pADatI doDI ane potAnA kAMtanI sAthe te paNa duHkhita thaIne rAjamaMdire AvI. zALirakSakAe sabhAmAM beThelA rAjAne vijJapti karI ke he svAminA zALine ceranAra A zukane ame laI AvyA chIe." eTale tene joIne kupita thaI rAjA jeTalAmAM potAnI taravArathI tene mAravA - jAya che, teTalAmAM zukI tarataja vacce paDIne belI ke-"he rAjana ! mane mAre, ane mane jIvita ApanAra A mArA patine mUkI de kemake teNe potAnA jIvitane tRNa samAna gaNuM zALinAM kaNasalAM lAvIne mAre dehale pUro karyo che. eTale rAjA zuka sAmuM joI hasIne bolyo ke-"he zuka! lekaprasiddha evuM tAruM pAMDitya kyAM gayuM ke jethI priyAne mATe te potAnA jIvitanA saMzayamAM AvI paDyo? teno javAba ApatAM thakI bolI ke-"he rAjana!pitA, mAtA ane dhanAdikane taje temAM te zuM, paNa purUSa pitAnI kAMtAnA anurAgathI prANanI paNa darakAra karato nathI. vaLI he rAjeMdra! zrIdevI rANuMne mATe tame kema jIvitano tyAga karyo hato? to pachI A zukano zo doSa?" te sAMbhaLIne vismaya pAmI rAjA ciMtavavA lAgyuM ke-"A thakI mAre vRttAMta zI rIte jANe?" ema vicArI rAjAe zukIne pUchayuM ke-"he bhadre ! tuM te vAta zI rIte jANe che? mane kautuka che, te te badhuM mane kahI saMbhaLAva." zukI belI kehe rAjana ! sAMbhaLe- P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karacha zakarAja kSA. tamArA rAjayamAM pUrve eka paritrAjikA (gaNa) rahetI hatI. te mahA kapaTI, zuddha, kSudra prayogamAM nipuNa ane mULa, maMtra, taMtramAM bahu cAlAka hatI. ekadA tamArI zrIdevI rANIe tene belAvIne kahyuM ke-"he mAtA ! huM rAjAnI rANuM chuM, rAjAne bIjI ghaNI rANuo che, paNa karmavazAt huM durbhagA chuM, rAjA mAre ghera AvatA nathI. mATe he bhagavatI ! mArA para prasanna thaIne evuM karo ke jethI huM patine vallabhA thAuM. te sAthe mArA jIvatAM pati jIve ane huM maraNa pAmatAM pati maraNa pAme tevuM kare." parivAjikA bolI ke-"aho ! rAjAnI strIonA janmane dhikkAra che ke seMkaDe sapatnIemAM rahevuM, putranA paNa darzana na thaI zake (putpatti na thAya.). ane gharamAM paNa svecchApUrvaka gamanAgamana karI na zake. kubhAvathI ApelA dAnathI rAjapanIne avatAra maLe che. he vatsa! tuM A auSadhi le, te tArA bhartArane khAnapAnamAM khavarAvaje; eTale tAre svAmI tAre vaza thaze." rANI belI ke-"e vAta kharI paNa mAre ghareja AvatA nathI, te tenA darzana kayAMthI? ane tene auSadhi khavarAvavI zI rIte ?" jegaNu belI ke-"bhadra! je ema hoya te mArI pAsethI eka bIjo maMtra laIne ekamanathI te sAdha, eTale tane saubhAgya prApti thavA sAthe pati vaza thaze." rANIe te vAta kabula karI eTale zubha muhurta parivrAjakoe tene eka maMtra Ape. rANIe paNa pUjA karIne te maMtra vidhipUrvaka grahaNa karyo. pachI te rANI parama AdarathI maMtra japavA lAgI. eTale traNa divasa pachI rAjAe pratihArI mekalI. teNe AvIne rANIne kahyuM ke-"he bhadde! rAjA tamane rAjamahelamAM bolAve che, mATe avazya Avajo." pachI snAna, vilepana karI, zaNagAra sajI sAthe rAjapurUSa laI hAtha para besIne rAjI rAjamahelamAM AvI. eTale rAjAe sanmAna ApIne tene paTarANI karI, tethI te mahArANI thaI. tethI rAjyamAM IcchA pramANe sukha bhogavatAM keInA para saMtuSTa thatI te tene abhISTa phaLa ApatI ane keAInA para rUSTa thatI te tenuM mULa kahADI , nAkhatI hatI. ema karatAM bahu divase vyatita thayA. rANa pratikAra mAM gAya sAthe rAdhA rAjyamAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 - zrI pAzvanAtha caDhi bhASAMtara. ekadA pelI gaNu rANune ghare AvI, ane teNe rANIne kahyuM ke- he vatsa! tArA manoratha siddha thayA?" te belI ke-he mAta ! tamArA prasAdathI badhuM sAruM thayuM che, tathApi mAruM mana hajI deLAyamAna rahe che, tethI je huM jIvatAM rAjA Ave ane maratAM te mAre evuM thAya te huM gADha sneha samaju. " jogaNa belI ke he varlsa! je hajI tArUM mana sthira na hoya ane evI parIkSA karavI heya te tArI nAsikAvaDe A mUlikAne nisso leje, eTale tu jIvatI chatAM mRta jevI lAgIza, pachI je bane te jeje. pachI avasare bIjI mUlikAthI huM tane nirasa ApI sajIvana karIza." rANI belI ke-"he mAta ! e pramANe karIza." pachI jegaNa eka mUlikA ApIne svasthAne cAlI gaI. eTale rANuM te mUlikAthI nAkamAM nise letAMja mRtavata thaIne akasmAta bebhAna thaI nIce paDI. rAjAe tene bebhAna sthitimAM joI eTale te zekA thayA. rAja. lokamAM paNa sarvatra AkaMdana ane hAhAkAra uchaLI raho. pachI rAjAnA AdezathI ghaNuM vaidyo ane mAMtrike tyAM bhegA thayA, paNa teo tene mRtavat jANune cAlyA gayA, ane "ene agnisaMskAra kara ucita che." ema kahI gayA eTale rAjAe kahyuM ke-enI sAthe mAre paNa agnisaMskAra kare, enA vinA huM jIvI zakuM tema nathI." eTale maMtrI, sAmaMta ane lokakAkuLa thaIne kahevA lAgyA ke-"he rAjana ! vizvAdhAra evA tamane Ama karavuM ucita nathI." eTale rAjAe atyaMta duHkhita thaIne kahyuM ke-zuM nehInI bIjI gati heAya? naja hoya. mATe have vilaMba na kare, mAre eka kSaNa paNa varasa samAna jAya che, tethI tAkIde caMdanakASThanI citA racAvo." ema kahIne rAjA rANanI sAthe potAnA mahelamAMthI bahAra nIkaLe ane vAjItrAnA moTA avAja pUrvaka strI ane purUSo sAthe rUdana karato rAjA smazAnabhUmimAM AvyuM. tyAM puSkaLa dAna ApI rANa sahita jeTalAmAM citAmAM praveza kare che, teTalAmAM pelI paritrAjikA dUrathI tyAM AvI ane bolI ke "he rAjana ! sAhasa na kare." rAjA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun-Gun Aaradhak Trust Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakarAja kathA. . 369 be ke-"he pUjo ! enI sAthe ja mArUM jIvita che." te bolI ke-je ema hoya te kSaNavAra vilaMba kare, huM tamArI priyAne leka samakSa sajIvana karuM chuM. te sAMbhaLI rAjA harSa pAmIne bolyo kehe bhagavatI ! prasanna thAo, tamAruM kathana satya thAo, A dayitAne jIvitadAna ApatAM tame mane paNa jIvADyo ema jANaje." A pramANe rAjAe kahyuM, eTale jemaNe bIjI (saMjIvanI) eSa dhino niste rASTrane nAsikAmAM suMghADyo, eTale tenA prabhAvathI rANa turataja sAvadhAna thaI. te joI rAjA vigere badhA loke harSa pAmyA. tyAM jyAra thaI rahyuM. ane vAjItrAne nAda, gIta gAna ane nATaka zarU thayA. pachI savage AbhUSaNa paherI rAjA te jogaNanA paga (caraNa) pUjIne be ke-he pU! he Aryo! je tamane rUce te mAge." te bolI ke-"he rAjana ! mAre kaMi jarUra nathI; tArA nagaramAM bhikSA levAthI ja mane saMtoSa che. kAraNa ke - "jema pavananuM bhakSaNa karatAM chatAM sA~ durbaLa thatA nathI ane zuSka tRNa khAtAM chatAM vanarAje baLavaMta rahe che, tema muni varo paNa bhikSAjanathI ja pitAne kALa nirgamana kare che. saMtoSa eja purUSane parama nidhAna che. " pachI rAjA rANu sAthe hAthInA skaMdha para ArUDha thaIne svasthAne gaye. tyAM te jegaNane mATe rAjAe eka manahara maDhI karAvI ApI, eTale te AryA sukhapUrvaka tyAM rahIne kALa nirgamana karatI AyukSaye maraNa pAmIne ArtadhyAnanA ge zukI thaI te huM tArI pAse ubhI chuM. tArI rANIne jevAthI atyAre mane jAtismaraNa utpanna thayuM. tethI meM A caritra tArI AgaLa kahI batAvyuM che.' ' A pramANe te zukInAM vacana sAMbhaLIne rUdana karatI rANI bolI ke-"he pUjya ! tuM pakSiNI kema thaI?" te bolI ke he bhadra! kheda na kara, svakarmanA vazathI prANIne sukha ane duHkha thayAja kare che." pachI rAjAne kahyuM ke he rAjana ! viSayavaza purUSa strInA dAsa thaIne rahe che. te sAMbhaLI rAjA saMtuSTa thaIne bolyo ke-"he P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 327 zrI pArzvanAtha caritrabhASAMtara. bhadrA te badhuM satya kahyuM che, te sAMbhaLIne huM bahu saMtuSTa thaye chuM, tethI tuM je mAge te ApavA taiyAra chuM." eTale zukI belI ke he nareMdra ! mane mAre priyaja abhISTa che, mATe ene jIvitadAna Ape, bIjA keInuM mAre prayajana nathI."eTale rANuM bolI ke he prANanAtha ! he svAmin ! ene bhartAra ane bhejana-be vAnAM Ape." rAjAe kahyuM ke-"he zukI ! ISTa sthAne jA, A tArA patine meM mukta karyo che." pachI rAjAe zAgirakSakane AjJA karI ke-"tamAre emane hamezAM zALi bhegAM karIne devAM." pachI "mahAprasAda" ema belatAM uDIne te baMne svasthAne gayA. keTalAka kALa pachI jeno dehada saMpUrNa thaye che evI zakIe pitAnA mALAmAM be iMDAM prasavyAM. te vakhate tenI eka sapatnI zakIe teja vRkSamAM bIjI zAkhA para anya mALAmAM eka iMDuM prasagyuM. ekadA caNa mATe sapatnI zukI bahAra gaI hatI te vakhate prathama zukae matsarathI tenuM IMDuM bIje kayAMka mUkI dIdhuM. te zukI pAchI AvI ane tyAM potAnuM IMDuM jovAmAM na AvavAthI te duHkhathI tama thaIne bhUmi upara ALoTavA lAgI. eTale tene vilApa karatI jaI prathama zukIe pazcAtApa karI tenuM IMDuM puna: tyAM mUkI dIdhuM. pachI te sukI jamIna para ALoTIne pAchI vRkSa para AvI, tyAM pitAnuM iDuM jovAmAM AvavAthI jANe amRtathI sikta thaI hoya tema pramoda pAmI. Ama karavAthI prathama mukIe te nimitte dArUNa karma bAMdhyuM. pazcAttApa karavAthI temAMnA bahu karma te kSaya thaI gayAM, tathApi eka bhavamAM bhegavavA jeTaluM karma bAkI rahI gayuM. have te be iMDAMmAMthI zuka ane zukI utpanna thayA. te baMne vanamAM kIDA karavA lAgyA. zALikSetramAMthI hamezAM caMcuvatI taMdula lAvIne te zakayugala potAnAM baccAMone khavarAvavA lAgyA. ekadA jJAnI cAraNazramaNamuni AdinAthanA prAsAdamAM AvI prabhune namaskAra karIne A pramANe stuti karavA lAgyA-"he traNa bhuvananA adhIza ! ane te saMsArapAraga ! tame jayavaMta va, he P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zu-zukI kathA. 3ra. anaMtasukhanA nidhAna ! he jJAnanA mahAsAgara! tame jayavaMta vatte." A pramANe udAra stuti ane vaMdanA karI te muni zuddha bhUmipara pramArjana karIne beThA. te vakhate rAjA paNa zuddha bhAvathI jinezvarane pUjI ane munine vaMdanA karI temanI pAse besIne pUchavA lAgyA ke-"he bhagavad ! pUjAnuM phaLa prakAza," eTale muni bolyA ke he rAjan ! jinezvaranI AgaLa akhaMDa akSatanA traNa puMja karatAM akSata sukha prApta thAya che. A pramANenuM muninuM vacana sAMbhaLIne aneka manuSya akSatapUjAmAM tatpara thayA. te akSatapUjAnuM phaLa sAMbhaLIne zukI zukane kahevA lAgI ke - ApaNe paNa akSatanA traNa puMjathI jinezvaranI hamezA pUjA karIe, ke jethI A5 kALamAM siddhisukhane pAmIe." zuke te vAta svIkArI, eTale te baMne jinezvaranI AgaLa akSatanA traNa puMja dararoja karavA lAgyA ane te pramANe temaNe potAnA apatya-yugalane paNa zIkhavyuM. eTale te cAre pakSIo pratidina jinezvara AgaLa zuddha bhAvathI akSatapUjA karavA lAgyA. anukrame Ayu pUrNa karIne te cAre jIvo devalokamAM gayA. - devalokamAM svargasukha bhogavI zukane jIva tyAMthI avIne hemapura nagaramAM hemaprabha nAme rAjA thayo; ane zukIne jIva teja rAjAnI jayasuMdarI nAme bhAryA thaI. bIjI zukI paNa saMsAramAM bhamIne teja hemaprabha rAjAnI ratisuMdarI nAme rANu thaI. te rAjAne bIjI paNa pAMcase rANIo hatI, paNa pUrva saMskArane lIdhe te be rANIo sAthe bahuja sneha rAkhato hato. - ekadA te rAjAne mahA dAhavara thaye. caMdanane lepa karatAM chatAM paNa te vyAkuLa thaI jamInapara ALoTavA lAgyo. anukrame tene sAta mahA rega lAgu paDyA. aMgabhaMga, bhrama, oNTaka (pheDalA), sepha (zarIra sujI jAya te), zirovyathA, dAha ane vara- e sAta roga pracaMDa kahevAya che te sAte udbhavyA, tenA upacAra 41 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara mATe AyurvedavizArada ghaNuM vaio AvyA, ane vividha zAstro tapAsI rAjAnI zarIraceSTAnuM nirIkSaNa karyuM, ane nADI joI mUtraparIkSA paNa karI. pachI temaNe vividha upAya karyo. pachI maMtravAdIone bolAvI maMtrataMtrAdi karyA, paNa te badhA niSphaLa gayA. vividha grahapUjA karI ane tagnimitte dAna dIdhAM, paNa kaI rIte rAjAne samAdhi na thaI, eTale vaidya vigere badhA svasthAne cAlyA gayA. pachI sthAne sthAne devapUjA ane yakSa, rAkSase vigerenI mAnatA karavAmAM AvI. ekadA rAtre keI rAkSasa pragaTa thaIne rAjAne kahevA lAgyuM ke- he rAjana ! je tArI koI strI potAnA dehanuM tArApara avatAraNa karIne agnimAM paDe, te tArUM jIvita kAyama rahe-anyathA nahi rahe." ema kahIne rAkSasa cAle gaye. eTale rAjA vismaya pAmIne manamAM ciMtavavA lAgyo ke-"A iMdrajALa che ke satya che?" ema vika5 karatAM teNe AkhI rAta gALI. prabhAte udayAcalanA zikhara para divAkara AvyuM ane udhota thaye, eTale rAjAe rAtrine vRttAMta pradhAnane kahI saMbhaLAvyuM. te sAMbhaLI pradhAne kahyuM ke -"he svAminajIvitane mATe ema paNa karI zakAya." rAjA be ke-'uttama jane paraprANathI pitAnA prANanI rakSA karatA nathI, mATe je thavAnuM hoya te thAo, huM tema karavA I chato nathI." te paNa amAtye rAjAnI marajI nahIM chatAM samasta rANuone ekatra karI rAtre rAkSase kahelo vRttAMta kahI saMbhaLAvyo. te sAMbhaLI pitAnA jIvitanA lAbhathI badhI rANIo nIcuM mukha karI besI rahI, kaI kAMI uttara ApI zakI nahi. e vakhate vadanane vikasita ane manane harSathI prapullita karI ratisuMdarI ubhI thaIne bolI ke-"je mArA jIvitathI rAjAjI jIvatA hoya, to bahu zreSTha vAta che, huM e kArya karavA taiyAra chuM." ema sAMbhaLI pradhAne mahelanA gavAkSa nIce eka moTe kuMDa karAvI temAM caMdanAgarUnA kAThe pUrAvyAM. pachI te rANuM nAna vilepana karI pavitra vastra paherI pitAnA bhattarane namaskAra karIne kahevA lAgI ke -"he nAtha ! P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuka-zukI kathA. 323 mArA jIvitavyanA badalAmAM tame ciraMjI. huM agnikuMDamAM praveza karuM chuM. eTale rAjA kheda lAvIne bolyo ke-"he kAMte! mAre mATe tuM jIvitane tyAga na kara, pUrvakRta karma mAreja gavavA ceAgya che." eTale te rANI rAjane page paDIne bolI ke -"he svAmina ! ema na bele, tamArA nimitte je mArA prANa jatA hoya, te mArUM jIvita saphaLa che." ema kahI baLAtkAre rANI rAjA uparathI potAnuM uttAraNa karI gavAkSa AgaLa jaIne jAjavalyamAna evA agnikuMDamAM kUdI paDI. e vakhate rAkSasa saMtuSTa thaIne be ke-he vatsa ! tArA satvathI atyAre huM saMtuSTa thaye chuM, mATe tuM Icchita varadAna mAgI le, te ApavA huM taiyAra chuM."te belI ke-je Apa prasanna thayA ho te ApanA prasAdathI mArA svAmI cirakALathI utpanna thayelA raMganI pIDAthI mukta thAo." rANInI AvI mAgaNIthI "emaja thAo" e pramANe kahI rANune suvarNa siMhAsana para besArI ane rAjAne amRtathI abhiSeka karIne rAkSasa pitAne sthAne gayA. rAjAne jIvitadAna ApavAthI samasta rAjalaka ratisuMdarI rANInI jyajyArathI stuti karavA lAgyA. te rANIe rAjA pAse AvIne puSpa ane akSatathI temane vadhAvyA, eTale rAjA belyo ke-"he priye ! tArA satvathI huM saMtuSTa thayo chuM, mATe abhISTa vara mAga." te bolI ke-"he svAmin ! tame ja mArA abhiSTa vara che." rAjA bolyo ke -bhadre ! te jIvitavyanA arpaNathI mane vaza karyo che, tethI kaMIka mAgI le." eTale te hasIne belI ke-je ema hAya te hAla te vara anAmata rAkho, avasare huM mAgIza." Ama kahevAthI rAjAnA mananuM samAdhAna thayuM, te rAjI thaye. ekadA ratisuMdarIrANIe kuLadevatA pAse putranI prArthanA evI rIte karI ke:-"he mAtA ! tuM mane putra ApIza to jayasuMdarInA putranuM huM tane balidAna ApIza.' A pramANe teNe mAnatA karI. bhAgyayoge baMne rANuone saMpUrNa lakSaNavALA be putro thayA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. . eTale ratisuMdarI saMtuSTa thaIne ciMtavavA lAgI ke-"mane devIe putra Ape che te have jayasuMdarInA putranuM balidAna ApavuM joIe, tenuM zIrIte karavuM ?" ema ciMtavatAM tene eka upAya sUje ke rAjAnI pAse anAmata rAkhela vara mAguM, ane te varavaDe rAjA pAsethI rAjya mArA svAdhInamAM laIne pachI mArUM samI. hita karUM." A nizcaya karIne te rAjA pAse AvI belI ke- "he nAtha ! pUrve kabula karela varadAna have mane Apo." eTale rAjAe kahyuM ke-"he devI! je tane abhISTa hoya te mAgI le." rANuM bolI- ema hoya to pAMca divasa ane rAjya Apa." rAjA bolyA ke--bahu sArUM, meM tane pAMca divasa rAjya ApyuM." pachI mahAprasAda" ema bolIne teNe rAjya svAdhInamAM laI tene mahotsava karyo. pachI zubha avasare prabhAte rUdana karatI jyasuMdarInI pAsethI tenA putrane jabarajastIthI maMgAvyuM, ane tene snAna arcana karI caMdana, puSpa ane akSata caDAvI eka suMDalAmAM mUkAvIne te dAsInA mastaka para upaDA; ane vAjItranA nAda tathA strIonA gItagAna sAthe te rANI parivAra sahita udyAnamAM devInA bhavana tarapha tenuM balidAna devA cAlI. e avasare kAMcanapurano svAmI sUra nAmane vidyAdharane rAjA AkAzamArge jato hato. teNe sUrya jevA tejasvI te bALakane joIne tyAM anya mRta bALaka mUkI te bALaka laI lIdho. pachI vimAnamAM sutelI potAnI strInI pAse te bALakane mUkIne vidyAdhara kamaLa svarathI kAminIne kahevA lAgyuM ke he priye ! satvara uTha ane je tane bALaka avataryuM che." eTale te khedasahita belI ke"he svAmina ! tame mArI mazkarI zuM kare che? duSTa deve te mArI mazkarI karelI ja che ke jethI huM vadhyA rahI chuM ane putrane prasavatI nathI." te sAMbhaLI rAjA vadhAre hasIne beye ke-"tuM pate tArI paDakhe sutelA ratnasamAna bALakane je, putrarahita evA ApaNe eja putra che." pachI rANIe te bALakane joyuM ane tene putra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuka-zukI kathA. 325 tarIke svIkArIne teo potAnA nagaramAM gayA. tyAM caMdrakaLAnI jema pratidina te bALaka kaLAthI vRddhi pAmavA lAgyuM. ahIM ratisuMdarIe prasannapaNe suMDalAmAMthI bALakane laI devInA zirapara pheravIne devInI AgaLa tene pachADyo ane pUrNa maneratha thatAM te tyAMthI pitAnA sthAne gaI. jayasuMdarI putranA viyegathI duHkhe kALa nirgamana karavA lAgI. A vakhate eka rANI pUrNimA samAna ane bIjI rANa amAvAsyA samAna lAgatI hatI. have vidyAre te bALakanuM madanakara evuM nAma rAkhyuM. anukame vRddhi pAmatAM te vividha vidyA zIkhe ne yavana vaya pA. ekadI AkAzagAminI vidyAvaDe gaganAgamana karatAM rAjamahelanA gavAkSamAM beThelI potAnI mAtAne teNe joI; eTale jevA mAtrathI. utpanna thayelA snehathI madanAMkare tene upADIne potAnA vimAnamAM besArI dIdhI. te rANI paNa snehadaSTithI te kumArane vAraMvAra jovA lAgI. evAmAM nagaralake uMcA hAtha karIne kahevA lAgyA ke-aho! koI vidyAdhara ApaNuM rAjAnI rANIne laI jAya che." te sAMbhaLI rAjA ghaNe duhANe, paNa zUravIra chatAM te zuM karI zake? uMcA vRkSa parathI phaLa levAmAM kuja zuM parAkrama kare? putranA maraNathI ane bhAryAnA apaharaNathI hemaprabha rAjA bahu duHkhI thaI gayo. evAmAM deva thayela pUrvabhavanA zukInA jIve avadhijJAnathI anucita kArya thatuM jANIne vicAra karyo ke-"aho! mAre bhAI potAnI mAtAne strIbuddhithI haraNa karI jAya che te ThIka thatuM nathI. ahIM madanAMkura pitAnA nagaranI pAse AvI eka sarovarane kAMThe AmravRkSa nIce jayasuMdarI sahita beThe; eTale pelo deva vAnara ane vAnarInuM rUpa karI AmratarUnI zAkhA para AvIne beThe. tyAM rahyo sate vAnara vAnarIne kahevA lAgyo ke-"he priye! A tIrtha abhISTadAyaka che. A tIrthanA jaLamAM paDela tiryo manuSya thAya che ane manuSya devatva pAme che. je, A baMne manuSya kevA divya rUpadhArI che. mATe ApaNe paNa manamAM tenI dhAraNa karIne A tIrthajaLamAM P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra6 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. paDIe ke jethI ApaNe paNa AvA rUpavaMta manuSya thaI jaIe, AvI strI tuM thA ane A purUSa huM thAuM." A pramANe sAMbhaLIne vAnarI belI ke-"he kAMta! enuM nAma paNa leze nahi, ke je pitAnI mAtAne patnInI buddhithI haraNa karIne lAve che. e pApInA rUpane tame zA mATe Icche che?" A pramANe vAnarInuM vacana sAMbhaLIne te baMne vismaya pAmyA. kumAra ciMtavavA lAgyA ke-"meM haraNa karelI A mArI jananI zI rIte thAya te samajAtuM nathI, paraMtu ene jotAM mane mAtRbuddhi te utpanna thAya che. rANIe manamAM vicAra karyo ke-"A mArA putra zI rIte? e samajAtuM nathI, paraMtu ene jotAM pitAnA putranI je mArA manamAM neha udabhave che." pachI kumAra sAzaMka thaIne AdarapUrvaka vAnarIne pUchavA lAge ke-"he bhadra! tuM je vacana belI te zuM satya che?" te bolI ke e satya ja che, je saMdeha hoya te A vanamAM jJAnI muni che temane pUchI je." ema kahIne te baMne adazya thaI gayA. pachI vismaya pAmate kumAra vanamAM jaIne te munine pUchavA lAge ke-"he bhagavan! vAnarIe je kahyuM te satya che?"muni bolyA ke-"he bhadra! te badhuM satya che. temAM asatya jevuM bIlakula nathI. atyAre huM karmone kSaya karavA iyAnamAM sthita chuM, tethI tane vadhAre kahI zakato nathI, paNa hemapuramAM kevaLI bhagavaMta bIrAje che tyAM tuM jA, te tane badhuM spaSTa kaheze. pachI munine namaskAra karIne mAtA sahita kumAra ghare gaye. tyAM atyaMta harSita thayelA mAtapitAe : kumArane khinna thayela je. pachI vidyAdharI mAtAne page lAgIne kumAre tene ekAMtamAM pUchayuM ke"he mAta ! spaSTa kahe, mArI kharI mAtA ane kharA pitA koNa che?" te bolI ke-he vatsa! zuM tane khabara nathI ? ke huM tArI mAtA chuM ane A tArA pitA che." kumAra bolyo ke-e te ThIka, paNa huM pUchuM chuM ke mane janma ApanAra mAtApitA keNa che?" eTale te bolI ke- tenI mane khabara nathI, tArA pitA badhuM jANe mAra vanamAM gayA bhagavana ke P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Rvadana karAya che. kalAvi nI zuka-gukI kathA.. 327 anaannnnnnnnnnnn che." teNe tene pUchayuM eTale te vidyAdhara rAjAe pUrvale badho vRttAMta tene kahI saMbhaLAvyuM. paNa tenA mAtapitAnuM nAma jANatA na hovAthI na kahyuM. kumAre vicAra karyo ke vAnarIe vanamAM je kahyuM te satya jaNAya che, kemake muni paNa teja pramANe chelyA che; mATe A mArI janmajanetA saMbhave che. have kevaLI bhagavaMta pAse jaIne pUchuM ke jethI mane kaze saMdeha na rahe." A pramANe manamAM vicArIne baMne jananI tathA janakasahita kumAra hemapura nagaramAM kevaLIne vaMdana karavA gayo. tyAM kevaLI bhagavaMtane namaskAra karI pari . vAra sahita te vidyAdhara beThe. hajAro strIomAM beThelI jayasuMdarI rANI pitAnA putra sahita gurUbhASita dharma sAMbhaLavA lAgI. te vakhate hemaprabha rAjA paNa nagaraja sahita gurUnI pAse AvI dharma sAMbhaLavA beThA hatA. teNe kevaLI bhagavaMta dezanA daI rahyA pachI avasara meLavIne kevaLI bhagavaMtane pUchayuM ke-"he bhagavana ! mArI strInuM ke haraNa karyuM che?" kevaLI bolyA ke-"he rAjan ! tenuM tenA putreja haraNa karyuM che." eTale rAjA vismaya pAmIne be ke-"he prabho! tene putra kyAMthI? tene putra je hato tenuM te deve haraNa karyuM che, arthAt maraNa pAme che ane tene bIjo putra te nathI."muni bolyA ke- tAruM kahevuM satya che, paNa meM kahyuM che temAM saMdeha karIza nahi." rAjA bolyo ke te tene paramArtha prakAze." eTale gurUe kuLadevI pAse laI jatAM banelo ane bIje badhe vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM. chevaTe te kumAra A udyAnamAM Avyo che tyAM sudhI vRttAMta kahyuM. eTale rAjA jeTalAmAM sabhAnI aMdara cotarapha najara kare che, tevAmAM saMzayarahita thayela kumAra AvIne tAtane page paDyo; eTale rAjAe tene AliMgana karyuM. te vakhate rAjA, jayasuMdarI, ratisuMdarI ane baMne kumAro-ema samasta kuTuMba tyAM maLyuM. pachI jayasuMdarI rANue munine namaskAra karIne pUchayuM ke -"he bhagavad ! kayA karmathI mane soLa varSa paryata putrane viraha thayo?" muni belyA ke-pUrve zukInA bhAvamAM seLa muharta P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 zrI pArzvanAtha rAtri-bhASAMtara paryata teM sapatnI zukInuM iMDuM harIne tene viyega Ape hatuM, tenuM A phaLa che, je jene alpa paNa sukha ke duHkha Ape che, tenuM phaLa tene parabhavamAM ghaNuM vizeSa jogavavuM paDe che. A pramANe gurUvacana sAMbhaLIne ratisuMdarI pazcAttApapUrvaka uThIne jayasuMdarIne page paDI ane tene khamAvIne kahyuM ke -"he bhaginI ! mAro aparAdha kSamA karaje."e vakhate ane te baMne khamavA namAvavA lAgI. pachI rAjAe pUchayuM ke-"he bhagavan! pUrva bhave zuM sukRta karyuM hatuM ke jethI mane rAjya maLyuM?" muni bolyA ke pUrvabhavamAM teM jinabiMbanI AgaLa akSatanA traNa puMja kayo hatA, tenuM devatva ane rAjyaprApti e puSparUpa che ane trIjA bhavamAM mekSa pAmIza-ne phaLa che." pachI hemaprabha rAjAe ratisuMdarInA putrane rAjya ApIne jayasuMdarI ane tenA putra sAthe dIkSA aMgIkAra karI; ane dustapa tapa tapIne tathA pravrajyA pALIne prAMte putra tathA kalatra sahita anazana karI Ayu pUrNa thatAM rAjA sAtamA mahA zukadevalokamAM devAdhipa (IMdra) thaye; jayasuMdarIne jIva mahaddhika deva thaye ane kumArano jIva paNa tyAMja deva thaye. tyAMthI vIne manuSyatva pAmI traNe jIvo mekSapadane pAmaze. . Iti akSatapUjopari zuka-zukI kathA. -~ ~have bhAvapUjAnA saMbaMdhamAM vanarAjanuM daSTAMta kahevAmAM Ave che. te A pramANe che - bhAvapUjA upara vanarAja kathA. A bharatakSetramAM devanagara samAna kSitipratiSThita nAme nagara che. tyAM strI purUSe devAMganA ane deve samAna zobhe che. tyAM arimadana nAme rAjA rAjya karato hato. te nagaramAM ravajana ane dhanathI varjita, nitya AdhyAnaparAyaNa ane dAridrayarUpa kaI kulaputraka bhikSuka thaIne bhikSA mATe ghare ghare bhamato hato. AvuM yAcakapaNuM e pApanuM phaLa samajavuM. kahyuM che ke -"sarvathI tRNa hala P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanarAja kathA. kuM, te karatAM rU halakuM, te karatAM yAcaka halake ane yAcaka karatAM paNa yAcanAnA bhaMga karanArane halakAmAM halako samajavo." A saMbaMdhamAM eka pathika ne strIne saMvAda jANavA je che. koI pathike eka strIne kahyuM ke- he subhage ! mane pathikane bhikSA Apa." te sAMbhaLI pelI strIe tene nirAzAbharyo javAba Ape. AthI te bolyo ke-" zA mATe yAcanAne niSphaLa kare che?" te bolI ke keTalAka vakhatathI ahIM suvAvaDa AvelI che. eTale pathika bole ke- tyAre te eka mAsa pachI zuddhi thaze." strI bolI ke- Avela bALakanA maraNa vinA . kadApi zuddhi thAya tema nathI."pathika be ke-e te ke putra janme che?" te bolI ke amArA citta ane vittanuM haraNa karanAra dAridraya nAme putra avataryo che." A uttara maLatAM pathike rasto pakaDyo. e dAridraya te dAnanA zreSarUpa vRkSanuM phaLa che. ahIM lekathI niSedha karAto pele bhikSuka ciMtavavA lAgyuM ke- "aho ! kAgaDe paNa piMDane meLave che, ane huM to bhikSu thaIne bhikSA mAtra paNa meLavI zakato nathI. tethI mArA pApanuM phaLa atyaMta nikRSTa che. te AvA kaSTathI jIvavuM zuM ? AvI rIte jIvavA karatAM te mRtyu zreyaskara che." ema ciMtavata ekadA daivayoge te nagaranI bahAra udyAnamAM gaye. tyAM parama zAMtarasamaya, dharmamUrti ane mahAnubhAva evA eka munine teNe joyA; eTale temane traNa pradakSiNe daIne saMsAranA duHkhathI khinna thayele te temanI samIpe beThe. pachI munirAje dayA manathI tene dharmatattvane upadeza Ape, kAraNa ke paranI Apatti dekhIne sAdhuone bahu dayA Ave che. munIMdra tene A pramANe dharmopadeza devA lAgyA:- aho ! ja samRddha chatAM traNe bhuvanamAM bhame che, paraMtu dharmanA abhijJAna (nizAnI) rahita hovAthI te kazuM pAmI zakatA nathI. jema bIja vAvyA vinA dhAnya nI prApti thatI nathI tema dharma vinA purUSane ISTa saMpattinI prApti thatI nathI. mATe bAlyAvasthAmAM, duHkhAvasthAmAM ke nirdhanAvasthAmAM 42 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. paNa zraddhApUrvaka mAtra devadarzana karavA jeTale paNa dharma niraMtara kare." A pramANe sAMbhaLIne te daridra purUSa atyaMta gadagada svare hasta jeDIne munine kahevA lAgyo ke-"he bhagavAna ! huM anAtha chuM, zaraNa rahita chuM ane baMdhu sahita chuM, tameja mArA zaraNa che. A bhavamAM mane madhura vANIthI keIe bolAvela nathI. he svAmina ! huM sarvatra Azaja pAmyo chuM, nirAdhAra evA meM atyAre nAva samAna Apane meLavyA che, to have prasAda karIne kahe ke-deva ke? ane tenA darzanathI zuM phaLa thAya ? temaja tenuM darzana kema thAya? te badhuM a5 akSaramAM kaho." eTale muni belyA ke-"he bhadra! sAMbhaLa. padmAsane birAjamAna ane zAMtamUtti jinezvara te deva, tenA maMdiramAM jaIne bhUtala para mastaka rAkhI aMjali jeDI praNAma karIne A pramANe kahevuM. nirvasaMmoha sarvajJa, rathAdithazA trailokyamAhita svAmin , vItarAga namostu te" || "mehane ya karanAra, sarvajJa, yathAvasthita vastunA prakAzaka, tribhuvanapUjita ane vItarAga evA he svAmina ! tamane namaskAra thAo." A pramANenAM munirAjanAM vacana sAMbhaLI "ApanuM vacana mane pramANa che" ema kahI te bhikSuka nagaranA mukhya caityamAM jaI jinezvarane joIne ukta rIte namaskAra karI pele loka kahevA lAgyuM. pachI bIjA jinabhavanamAM jaIne tyAM paNa e rIte namaskAra karavA lAgyo. pachI trIjA jinabhavanamAM jaIne tyAM paNa e rIte namaskAra karavA lAgyuM ane bhikSAmAM je maLe tethI saMtoSa mAnavA lAge. keI vakhata tenA manamAM A pramANe vikalpa thato hato ke - AvI rIte namaskAra karavA mAtrathI mane tenuM phaLa maLaze ke nahi?" vaLI pAchuM vicArato ke "AvA ciMtavanane paNa dhikkAra thAo, namaskAra mAtrathI mArI sarvArthasiddhi thaze." A pramANe zraddhAne daDha karatAM prAMta samaye tene rAjyaprAptinI IcchA thaI. te sAthe te ema ciMtavavA lAgyuM ke:-"uttama kuLathI zuM? nIca kuLamAM janma P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanarAja kathA, 33. pAmIne paNa je bhAgyAdhika rAjya maLe te vadhAre sArUM." A pramANe ciMtava ane vAraMvAra vItarAgastutine kaleka belate maraNa pAmIne teM bhikSuka teja nagaranA rAjAnA purahitanI dAsInI kukSie putrapaNe utpanna thaye. garbhasthiti saMpUrNa thaye te janma pAmyuM eTale rAjasabhAmAM beThelA purohitanI AgaLa jaIne keIe tene janma nivedana karyo. te vakhate teNe lagna joyuM te lagnanA svAmIyukta, zubha grahathI avalaMkita, zubha grahanA baLathI saMyukta ane traNa ucca grahavALuM suMdara lagna tenA jevAmAM AvyuM tethI purehita camatkAra pAmya ane mastaka dhUNAvatAM teNe nakhaTana karyuM. eTale rAjAe pUchayuM ke-ke lagnayoga che?" purohite kahyuM ke-"he rAjedra! ekAMte kahIza." pachI prasaMga AvatAM teNe kahyuM ke-"he svAmin ! mAre ghare dAsIne atyAre je putra avataryo che te atyAranA lagathI tamAruM rAjya grahaNa karaze. te sAMbhaLIne rAjA vAhata je thaI gaye. teNe zaMkAkuLa thaIne sabhA visarjana karI. pachI AsanathI uThI vAsabhavanamAM jaIne te A pramANe ciMtavavA lAgyuM ke -"ahA ! A kevuM asaMbhAvya? mAro putra vidyamAna chatAM mAruM rAjya zuM A dAsIne putra leze? mATe vyAdhi utpanna thatAM ja tene cheda sAre. Aga lAge tyAre kuvo khodavAne udyama karavo te zA kAmano?" ema vicArI rAjAe caMDa nAmanA sevakane bolAvIne Adeza karyo ke"are caMDa! tuM mAruM kArya karavAne samartha che, mATe sAMbhaLa-mArA purohitanI dAsIne je putra avataryo che, tene chAnI rIte nagara bahAra laI jaIne mArI nAkha."te bolyo ke- Apano Adeza pramANe che." A pramANe kahIne te tyAMthI cAlyA gaye. pachI saMdhyA vakhate bALakane ekAkI joIne teNe upADyo ane nagaranI bahAra laI jaI eka jIrNa ane zuSka evA meTA bagIcAmAM rahelA eka kuvAnI samIpe sahakAravRkSanI nIce besI vastra utArIne caMDa pelA bALakane jevA lAge eTale caMdranI prabhA samAna ujavaLa tenuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. mukha jaIne ane te vanane paNa taratamAMja praphullita thaI gayeluM joIne caMDa manamAM mudita thaI vicAravA lAge ke -" ahe! AvA paravazapaNAne dhikkAra thAo ke jethI AvA suMdara bALakane nirdaya rIte kaThora cittavALA thaIne mAra paDe che. A bALaka kaI bhAgyavaMta jaNAya che ane rAjAnI AjJA dArUNa che. paraMtu je thavAnuM hoya te thAo, AvA devasamAna bALakane huM te mAravAno nathI." caMDa kaThina hRdayavALo chatAM te vakhate Adra manavALe thaI gaM. pachI caMDa be ke-"he vanadevatAo ! tame Ane sahAya karaje." ema kahIne te bALakane vRkSa nIce mUkIne tyAMthI te cAlato thaye. jatAM jatAM paNa mukha pheravIne vAraMvAra te bALaka bhaNI joto evo caMDa nagaramAM gayA ane rAjAnI pAse jaIne te bolyo ke - he svAmina ! ApanI AjJA pramANe meM karyuM. te sAMbhaLIne rAjAe tene prasAdadAna ApyuM. - have sUryodaya thatAM bhayaMkara aMdhakAra dUra gaye ane kamaLe vikasvara thayA eTale pelA bagIcAvALe mALI te bagIcAmAM AvyuM. tyAM te vanane patra, puSpa ane phaLa sahita joIne te Azcarya pA. te vicAravA lAgyo ke-A zuM ? A vana te tadana zuSka hatuM ane atyAre te navapallavita thayeluM jaNAya che, tenuM kAraNa zuM ?" ema ciMtavIne vadhAre tapAsa karatAM pelo zuSka kuve paNa jaLasahita jovAmAM AvyuM. pachI te AgaLa cAlya, tevAmAM teNe vRkSanIce pelA dedIpyamAna bALakane dIThe. caLakatI kAMtivALA tathA vikasita mukhakamaLavALA te bALakane joIne mALI vicAravA lAgyuM ke-aho ! kharekhara A bALakanA prabhAvathIja akasamAt A mArUM upavana navapallavita thayuM jaNAya che, ane mArA bhAgyadayathI vanadevatAoe saMtuSTa thaIne aputrIyA evA mane sarvalakSaNasaMpanna A putra A jaNAya che, mATe tene laIne mArI strIne seMpuM." ema nizcaya karI baMne hAthavaDe tene grahaNa karI harSathI kulAte te mALI ghare jaIne potAnI priyAne kahevA lAgyuM ke- he priye! P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanarAja kathA. 333 vanadevatAe saMtuSTa thaIne A bALaka AvyuM che te le."ema kahIne teNe potAnI priyAne te bALaka seM; ane "mAlaNane Dhagarbha hovAthI tene putra avataryo" evI vAta lokomAM phelAvI. pachI pitAnA gharane AMgaNe puSpo verI, vRtavaDe uMbarAnA vRkSanuM siMcana karI, bAraNe toraNa bAMdhI, vAjItranA nAda ane dhavaLamaMgaLapUrvaka teNe putrano janmamahatsava karyo. pachI bahu dravyane vyaya karI kuLa ane jJAtisatkArapUrvaka te bALakanuM vanarAja evuM nAma rAkhyuM. pachI ArAmikathI lAlana pAlana karatA ane niraMtara saMbhALa levAte te putra navacaMpakanI jema vRddhi pAmavA lAgyo ane dhUlikIDAnA rasathI bAlyAvasthAnuM nirdoSa sukha bhogave te pAMca varSano thaye. ekadA vasaMta samaye mALInI strI puSpAbharaNa laIne sabhAmAM beThelA rAjAnI pAse gaI. te vakhate kautukathI te bALaka paNa tenI sAthe gaye. e vakhate rAjAnI pAse beThelA purohite pUrvanI rIte ja nakha-A cheTanapUrvaka zira dhuNAvyuM. eTale rAjAe saMbhrAMta thaIne tene pUchayuM ke-"A zuM?" sujJa purohita bolyA ke -"he rAjedra! A je bALaka mANasanI sAthe Ave che te tamArA rAjyane svAmI thaze." eTale rAjA sAzaMka thaIne bolyo ke - te zI rIte manAya?" eTale punaH purohita belyo ke:-"nakha, keza vigerenA lakSaNo sAmudrika zAstramAM zubhAzubha kahyAM che. te A pramANeH- unnata, tAmra ane snigdha nakha hoya te sukhadAyaka samajavA ane supaDA jevA, rUkSa, bhagna, varka ane *veta nakha hoya to duHkhakArI jANavA. dhavaja, vajI ane aMkuza jevI rekhAo je pagamAM hoya te rAjyane lAbha thAya ane AMgaLIo paNa sarakhI, lAMbI ane saMhitA (maLelI) tathA samunnata hoya te tene rAjyaprApti thAya. vipuLa aMguSTa hoya to tene duHkhadAyaka thAya ane tene sadA mArgagamana prApta thAya; paraMtu vRtta, snigdha, saMhita ane tAmra nakhavALe hoya te sukha prApta thAya. haMsa, mRga, vRSabha, krauMca ane sArasanA jevI gati zubha ane khara, uMTa, mahiSa ane zvAna jevI gati azubha P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. gaNAya che. kAgaDA jevI jaMghAthI duHkha, dIrdha jaMghAthI meTI musApharI, azvanA jevI jaMghAthI baMdhana ane mRganA jevI jaMghAthI rAjya maLe che. mRga ane vAdhanA jevA udaravALe bhegI, zvAna ane zagAlanA jevA udaravALo adhama ane maMDUkanA jevA udaravALo rAjA thAya che. lAMbI bAha hoya te svAmI thAya che ane TUMkI bAhu hoya te kiMkara thAya che. svaccha ane rakta nakha hoya, lAMbI AMgaLIo hoya ane rakta hAtha hoya te lakSmIne lAbha thAya che. jenA hAthamAM zakita, tema, daMDa, asi, dhanuSya, cakra ane gadA jevI rekhAo heya te rAjA thAya che. jenA hAtha ke pagane taLIe devaja, vaja, aMkuza, chatra, zaMkha ane pA vigerenI rekhA heAya te purUSa dhanika thAya che. svastika hoya te janasabhAgya, mIna hoya te sarvatra pUjyatA, zrIvatsa hoya te vAMchita lakSmI ane dAmaka hoya to catu. 5dAdithI yukta thAya che. karabhamAM je rekhA heya che te putrasUcaka che, ane kaniSTAMguLInI nIcenI rekhA kalatrane sUcave che. aMguThAnA mULa mAM rekhA hoya che te bhrAtRbhAMDane arthAt bhrAtRvargane sUcave che. jenA aMguThAnA madhyamAM java hoya te purUSa uttama bhakSyano bhegI thAya che ane anya sukha paNa meLave che. hAthamAM rahelI skUla rekhAo daridratAne ane sUkSama rekhAo lakSamInI prAptine sUcave che. khaMDita yA truTita rekhAo hoya to te AyuSyano kSaya (apatA) sUcave che. jene batrIza dAMta pUrepUrA hoya te rAjA, ekatrIza heAya te bhegI, trIza hoya te sukhI ane tethI ochA hoya te duHkhI thAya ema samajavuM. panA patra jevI rakta, sUkSama ane suzobhita jIbha uttama gaNAya che. zukanA jevI nAsikAvALo rAjA thAya che ane hasva nAkavALo dhArmika hoya che. ardha caMdra jevuM lalATa heya te rAjA, unnata hoya te dhAmika, vizALa hoya te vidyAvAna athavA bhegI ane viSama hoya te duHkhI thAya che. rAjAnuM mastaka chatrAkAra, du:khInuM lAMbuM, adhamanuM ghaTAkAra ane pApInuM sthapuTa jevuM (besI gayeluM) hoya che. mRdu, zyAma, snigdha ane sUkSama vALa hoya te rAja thAya che ane sphaTika (dhaLA), kapila, sthala ane rUkSa keza hoya te duHkhI thAya che." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanarAja kathA. 335 ityAdi sAmudrika zAstramAM je zubha lakSaNe kahyA che, te badhA A bALakamAM dekhAya che. mATe e bALaka tamAruM rAjya avazya grahaNa karaze." A pramANenAM purehitanAM vacana sAMbhaLIne rAjA amAvAsyAnA caMdranI jevo kSINa thaI gaye. pachI sabhA visarjana karI ane ekAMtamAM caMDane bolAvIne rAjAe pUchayuM ke-"he caMDa! sAcuM bola, te te bALakane mAryo hato ke nahi?" teNe satya kahyuM, eTale rAjA tene marAvI nAkhavA utsuka thayA. pachI sAMje rAjAe bhImasena nAmanA sevakane bolAvIne te bALakanA vadhane Adeza karyo, eTale te ramata karatAM bALakane chetarIne vadha karavA laI gaye. saMdhyA vakhate azvapara caDIne nagaranI bahAra jatAM bhImasenane bALake pUchyuM ke -"he tAta! tuM mane kayAM laI jAya che?" AvuM mRdu te bAlakanuM vacana sAMbhaLatAM tenuM mana kamaLa thaI gayuM ane muchanA vALane karAMguLIthI sparza karatA te bALakane putra samAna jANIne bhImasenanuM zarIra romAMcita thaI gayuM. tethI bhImasena be ke"he vatsa! jyAM tane gamaze tyAM tane laI jaIza." ema kahI tene saMtoSa pamADIne te eka bhayaMkara aTavImAM gaye. tyAM ati bhISaNa vanamAM te bALakane AzvAsana ApatAM eka divya yakSanuM maMdira tenA jevAmAM AvyuM, eTale azvaparathI nIce utarI yakSabhavanamAM gaye, ane suMdara nAmanA yakSanI mUrti AgaLa jaI te A pramANe be ke -"he yakSarAja ! A bALaka tamAre zaraNe che. A pramANe kahI te bALakane yakSanA usaMgamAM mUkIne bhImasena pitAne ghare cAlyA gaye. tenA gayA pachI bALaka yakSane uddezIne be ke... "he tAta ! mane kSudhA lAgI che, mATe medaka Ape." AvI rIte nehamaya kemaLa vAkya bolate te bALaka yakSanA peTa para hAtha pheravavA lAge eTale yakSamukti pASANamaya chatAM tenA vacanathI te yakSa saMtuSTa thaye; ane teNe bALakane svAdiSTa, suMdara, ane zreSTha medaka khAvA ApyA. have e avasare te yakSanA bhavananI najIkamAM kaI kezava P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336. zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. mArA u para baLA paha nathI, tethI ekalo che, nAmane sArthavAha paDAva nAkhIne rahyo hato. tenA baLado khovAI gayela hovAthI tenI ciMtAne lIdhe te ardha jAgrata sthitimAM suto hatuM. tene yakSe kahyuM ke -"tuM gabharAIza nahi, tArA baLade prabhAte svayameva Avaze. bIjuM sAMbhaLa-mArA utsaMgamAM vanarAja nAmane eka bALaka beThele che, tene prabhAte tAre laI jA. tAre putra nathI, tethI huM tane e putra ApuM chuM." A pramANe sAMbhaLIne sAthevAha vismaya pAmyo. prabhAte yakSanA maMdiramAM jaI stuti karI yakSanA ullaMgamAM rahelA pelA bALakane laI harSita thaIne teNe potAnI priyAne arpaNa karyo. pachI tyAMthI prayANa karI ghare jaIne te bALakane teNe eka vipra pAse bhaNavA mUko. eTale zAstra abhyAsa karIne te praviNa thayA. anukrame te seLa varasano thaye. ekadA te sArthavAha vepAra nimitte pharate pharato vanarAja sahita kSatipratiSThita nagare AvyuM. tyAM sArA sthAne sArthane rAkhIne pite vanarAja sahita bheTa laIne rAjAne maLavA gaye. tyAM rAjAnI AgaLa bheTazuM mUkIne te ubhe rahyo. eTale rAjAe tene samAna ApyuM, tethI sArthavAha Asana para beThe, paNa vanarAja te rAjAne jete joto ubheja rahyo. e vakhate rAjAnI pAse beThelA purohite deva jevA te kumArane joIne aMtaramAM barAbara vicAra karI pUrvalI rIte ja nakhanuM ATana karyuM. eTale rAjAe tema karavAnuM kAraNa pUchayuM. purahita bolyo ke-"he rAjedra! tenuM kAraNa tamane ekAMtamAM kahIza." rAjA kSaNavAra vilaMba karIne tene ekAMte laI gaye, kAraNa pUchyuM. eTale teNe kahyuM ke -AkRtithI ema jaNAya che ke A kumAra tamAruM rAjya grahaNa karaze." rAjA ati vismaya pAmIne ciMtavavA lAgyuM ke-"are! A teja pApI jaNAya che, zuM A te deva che ke vidyAdhara che? ke jene sevakanA hAthathI babevAra ghAta karAvyA chatAM hajI jIvate che, paNa have vikalpa karavAthI zuM ? hajI paNa tene upAya kare. kAraNa ke tRtIya uDDayanathI mayUra paNa grahaNa . 1 trIjIvAra uDADavAthI, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vnuuwunne vanarAja kathA. 337 karAya che. A pramANe ciMtavI pAMca divasa javA daI rAjAe sAthelane pUchayuM ke- A kumAra keNa che ke je hAla tamArI pAse rahe che. te bolyo ke:-"he deva ! e mAre putra che. eTale rAjA be ke -"je ema hoya te tene thoDA divasa mArI pAse rAkho. sArthavAhe ciMtavyuM ke-"purUSane hasatAM ke rUdana karatAM rAjAne A deza pALavoja paDe che ane teja hitakara thAya che." ema dhArIne kezava be ke -"he rAjedra! bhale, Apane rUce tema kare. pachI saMtuSTa thaIne rAjAe tenA badhA mAlane kara-jakAta mApha karyo ane pitAnA hAthe tene vastrAdikathI satkAra karyo. pachI AMkhamAM AMsu lAvI vanarAjane hAtha pakaDIne sArthavAhe kahyuM ke:-"he vatsa ! ApaNAthI rAjAnuM vacana oLaMgI na zakAya, mATe keTalAka divasa tAre rAjA pAse rahevuM, gabharAvuM nahi." vanarAja bolyo ke-"he tAta ! Apa kaho che te pramANa che." pachI kezava sArthavAha rAjAnI anujJA laI ane putrane AliMgana daIne svasthAne gaye. rAja paNa bahArathI prasanna mukha karI kumArane hAtha pakaDIne bolyA ke -"he vatsa ! tAre kaMI paNa gabharAvuM nahi." vanarAja bolyo ke:-"he rAjendra! tamArI pAse rahetAM mane zuM du:kha thavAnuM hatuM ?" pachI rAjAe vanarAjane potAnI pAse rAkhIne tene keTalAka gAma, artha ane padAti soMpI keTavALanI padavI ApI, eTale te paNa utsAhI banI gayuM. teNe rAjAnA badhA sevakane tathA samasta rAjaparivArane prasanna karIne potAne vaza karyo. sAthevAha paNa tene bahu dhana mekalatA hatA, eTale vanarAja tyAM rahIne sukhabhega bhegavavA lAgyuM. ekadA pitAnA dezamAM upadrava karanAra eka sAMmatane ucheda karavA mATe rAjAe potAnA putra nRsiMhanI sAthe vanarAjane mokalyo. rAjAnI AjJA thatAM sainyasahita ane kumAra sAthe maLIne cAlatA thayA ane rAtre baMnenuM sainya duzmananA killAne ghero ghAlIne rahuM. 43 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 338 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. . pachI-nIkaLa, bahAra nIkaLa, killAmAM bharAIne zubeThe che? are adhamAdhama ! dezavidhvaMsanA pApanuM phaLa le." A pramANene tumula keLAhaLa sAMbhaLIne sAmaMta rAjA paNa sajaja thaI nagaramAM rahIne yuddha karavA lAgyuM. e vakhate bahAra rahelA rAjasubhaTee yaMtrathI chuTatA pASANanA geLAthI tathA vajInA saMpAta samAna bhayaMkara evA gophaNanA geLAthI sAmaMtano killo toDIne tenA nagarane hataprahata karI mUkayuM. vanarAje te sAmaMtane pakaDI bAMdhIne nRsiMhakumArane ; eTale-"aho dhairya ! ahe che !" evI vanarAjanI sarvatra khyAti vistAra pAmI. evAmAM rAjA paNa pAchaLathI tyAM AvI pahaiye. ane vanarAjanI khyAti sAMbhaLIne te cakita thaI gaye. rAjAe vicAryuM ke "saMgrAmamAM paNa A maraNa na pAmya, mATe kAMIka bIjo upAya karuM." ema ciMtavI kaMIka kArya batAvIne nRsiMhakumAra sAthe vanarAjane potAnA nagaramAM mokalyo, ane rAjA pate tyAM ja rahyA. eka divasa rAjAe vanarAjane viSa Apaje." e spaSTa lekha lakhIne ASTrika dvArA enRsiMhakumArane mokalyo eTale aiSTrike tyAMthI satvara ravAnA thaye ane suMdara yakSathI adhiSThita pelI eTavImAM thAkI javAthI yakSanA bhavana pAseja rAta raho. ane te lekha pAse rAkhIne yakSanA maMdiramAM suI gayeA. e vakhate yakSe avadhijJAnathI jANyuM ke -are ! mArA vanarAja putranA vadhane mATe A prayatna lAge che mATe jema eno vinAza na thAya ane lAbha thAya tema karuM." pachI te lekha laI devazaktithI "viSa Apaje" e akSare mAM eka kAne vadhArIne "viSA Apaje" evuM karI dIdhuM. viSA e te rAjAnI putrInuM nAma hatuM. eTrike prabhAte uThIne nagaramAM jaI nRsiMhakumArane te lekha Ape. eTale te lekha vAMcIne ane vanarAjane te vRttAMta kahIne kumAre satvara vivAhanI sAmagrI taiyAra karAvI. pachI uchaLatA vAjItranA nAda ane dhavaLamaMgaLathI vanarAja viSA rAjaputrIne para, ane te viSA rAjaputrInI sAthe bahu zobhavA lAgyuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanarAja kathA. keTalAka divaso pachI rAjA nagaramAM AvyuM, eTale kumAre viSAnA vivAha mahotsavanI vAta kahI. te sAMbhaLI vanarAjane viSA sAthe vivAha thayele jANIne rAjAe vicAra karyo ke:-"are deva! A teM zuM karyuM? A pramANe mAravA jatAM paNa eto ulaTe unnati pAmato jAya che, paNa vRthA devane upAlaMbha devAthI zuM? pharIne paNa pratIkAra kara." ema vicArIne rAjAe putrane kahyuM ke-bahu sAruM karyuM. have vanarAja pitAnI kAMtAnI sAthe sukha bhogave che ane rAjA tene mAravAne mATe vAraMvAra prayatnacitave che. ekadA pitAnA khAnagI be mAtaMgane ekAMtamAM bolAvIne rAjAe kahyuM ke;-"Aje madhyarAtre nagaranA dvAra AgaLa rahelI kuLadevInI pUjA karavA je rAmagrI sahita Ave, tene tamAre avazya mArI nAkha." ema kahI temane rajA ApIne vanarAjane saMdhyA vakhate ekAMtamAM lAvI rAjAe kahyuM ke -"he vatsa! tuM jyAre saMgrAma karavA cAlyA, tyAre meM dvAravAsinI devInI pUjA mAnI che, mATe Aje madhyarAtre te devInI pUjA karavA tAre javuM, ke jethI huM aNurahita thAuM." rAjAnA kahevAthI vanarAja madhyarAtre dIpa ane pUjAnI sAmagrI laIne cAlyo. evAmAM pitAnA AvAsanI aTArImAM beThelA nRsiMhakumAre tene je, ane oLakhe. eTale nIce utarIne teNe vanarAjane pUchayuM ke --"A zuM ? atyAre ekalA kayAM jAo che ?" teNe satya vAta kahI, eTale kumAre tenA hAthamAMthI dIpa tathA arcana-sAmagrI laI lIdhI ane bolyo ke - "tame ghare jAo, huM devInA maMdiramAM pUjA karavA jaIza." ema kahIne vanarAjane pAchuM vALe ane rAjaputra ekAgra manathI tyAM javA cAlyA. te daravAjA najIka pahoMcyA, eTalAmAM rAjAe mokalelA pelA be mAtAe taravArathI kumArane mArI nA eTale kalakalArava thaI gaye. te joIne keTalAka mANasee tarataja rAjAne vivedana karyuM. rAjA cittamAM saMtuSTa thaIne "zuM che? ema bolato tyAM jevAne AvyA. evAmAM te tyAM potAnA putrane paDe che eTale rAja vilApa karavA lAgyA ke - "hA vatsa ! P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. A zuM thayuM ? tAre mATe A badhuM meM karyuM, paNa te te badhuM mane ja naDyuM.' ityAdi bahu vilApa karI kumArane agnisaMskAra daI rAjAe vanarAjane kahyuM ke:-"he vatsa! tAruM bhAgya vajasamAna kaThIna che. mArA pure hitanuM kathana badhuM satya thayuM. tuM pUrepUro bhAgyavaMta che." pachI tenA janmadivasathI mAMDIne badhe vRttAMta rAjAe vanarAjane kahI saMbhaLAvyo ane kahyuM - mAro aparAdha kSamA kara ane A rAjya tuM grahaNa kara, tArA bhAgye ja tane rAjya ApyuM che. huM te have dIkSA laIza." A pramANe kahI zubha avasare rAjAe vanarAjane potAnA siMhAsana para besArI rAjya ApIne pate vanamAM jaI dIkSA aMgIkAra karI. pachI vanarAja bhUpALa sUryanA jevA pratApathI ane zobhA pAmatA nyAyathI prajAne ane rAjyane pALavA lAge. ekadA naMdana udyAnamAM cAra jJAnadhArI naMdanAcArya padhAryA. eTale rAjA parivArasahita temane vaMdana karavA gaye. tyAM munIzvarane vaMdana karI ucitAsane besI temane upadeza sAMbhaLIne rAjAe pi. tAne pUrva bhava pUcho :-"he bhagavan! pUrva bhave meM zuM sukRta karyuM hatuM ke jethI AvuM addabhuta rAjya huM pAmyo !" eTale jJAnAtizayasaMpanna muni madhura ivanithI kahevA lAgyA ke:-"he rAjana ! pUrva bhavamAM te zraddhA ane bhAvapUrvaka jinezvaranI stuti karI hatI, tethI tuM prAjya rAjya pAmyuM. ane stutimAtrathI mane lAbha thaze ke nahi?" e manamAM saMdeha karyo hato, tethI AMtare AMtare sukha pApe. vaLI aMtakALe teM vicAryuM hatuM ke-"sukuLathI zuM? bhAgyeja adhika che. tethI tuM dAsIne putra thaye." A pramANe muninAM vacana sAMbhaLI jAtisamaraNa utpanna thatAM pUrva bhava saMbhArIne te sadasthAnamAM tatpara thaye ane ghare jaIne jinadharmanuM ArAdhana karavA lAgyuM. teNe aneka jinacaitya ane jinabiMba karAvyA tathA manehara navA navA kAvya ane chaMdathI te vividha aSTaprakArI pUjA sAthe vizeSe bhAvapUjA karavA lAgyuM ane karAvavA lAgyuM. aMtaramAM tavane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurUbhakti upara lila kathA. 341 vicAra karate e te AvazyakAdi kriyA karavA lAgyuM ane prAMte cAritra grahaNa karI niraticAra pALIne paramapadane pAmyo. iti vanarAja kathA. A pramANe aneka bhavya jIve jinapUjAthI pUjyatA ane paramapadane pAmyA che, mATe jeo sarvathA jinArcanamAM tatpara rahe che temane dhanya che. vaLI mATe ADaMbara karavAthI zuM ? sarvathA sarvatra bhAvaja pradhAna che. ' have gurUbhaktine aMge upadeza Ape che. te saMbaMdhamAM zrI upadezamALAmAM kahyuM che ke -"sugatinA mArgamAM pradIpa samAna evA jJAnadAtA sugurUne zuM adeya hoya ? juo ! te bhille zivane pitAnI cakSu ApI." te daSTAMta A pramANe che - * eka aTavInI giriguphAmAM eka mahaTe prAsAda hatA. tyAM zivanI adhiSThAyika pratimA hatI. tene potAnuM sarvasva mAnIne kaI dhArmika vipra dUrathI AvI darareja tenI sevA karate hato. svaccha jaLathI prathama snAna karAvI, caMdanathI vilepana karI, sugaMdhI puSpathI pUjana karI, AgaLa baLi dharI, pradhAna dhUpa ukhevI, stavanA karIne mastaka para aMjali jeDI te hamezAM A pramANe kaheto ke - " tvayi tuSTe mama svAmin , saMpatsyate'khilAH shriyH| tvameva zaraNaM me'stu, prasIda paramezvara // " "he svAmina ! tame saMtuSTa (prasanna) thatAM ane sarva prakAranI saMpatti prApta thaze. tameja mArAM zaraNa che; mATe he paramezvara! mArA para prasanna thAo." A pramANe sadA vijJapti karIne te potAnA ghare jato. ekadA pitAnI pUjA astavyasta thayelI joIne tenuM kAraNa jANavA mATe te pUjana karIne ekAMtamAM besI gaye. evAmAM eka bhIla DAbA hAthamAM dhanuSyabANa tathA jamaNA hAthamAM puSpa laI, mukhamAM jaLa laI, tyAM AvI zivanI pUrvanI pUjAne potAnA pagathI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34ra zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara nA eka varNana karatamAM che? dUra karI, mukhamAM rahela jaLathI chaMTakAva ane pupUjA karIne namyuM; eTale ziva tenI sAthe vArtAlApa karavA lAgyA. pachI bhIla cAlyo gaye. eTale te dhArmika brAhmaNa aMtaramAM kheda pAmya ane kepathI zivane upAlaMbha devA lAgyuM ke:-"Aha ziva! je A bhIlateja tuM jaNAya che, azuci zarIrathI te adhame pUjA karI, chatAM tenI sAthe tuM vArtAlApa kare che, ane mane te svapnamAM paNa darzana deto nathI."ziva bolyA ke -"kepa na kara, tenuM kAraNa tuM svayameva jANI zakIza." have te vAtane ATha divasa thaI gayA pachI eka divasa pelA dhArmika brAhmaNe zivanI eka cakSu che, eTale te zeca karavA lAgyo ke:-"aho ! zivanuM bIjuM svarganetra kyAM gayuM? kaI TuTe tenuM haraNa karyuM lAge che." ema kheda karIne te ekAMtamAM besI rahyo. evAmAM bhIla Avyo ane zivane tathAvidha joIne teNe ta2. taja pitAnI AMkha kahADIne zivane caDAvI. eTale ziva bolyA ke -"he sAtvika ! vara mAga." bhIla che ke -"he svAmin ! tamArA prasAdathI mAre badhuM che." eTale puna: ziva bolyA ke:-"he sAvika ! mAre tAruM sattvaja jevuM hatuM te joyuM." ema kahI pitAnuM pUrva netra pragaTa karyuM ane tenuM netra pAchuM ApyuM-asala pramANe karI dIdhuM. pachI bhIla namaskAra karIne cAlyo. eTale zive dhArmika viprane kahyuM ke -"teM joyuM? ame deve te bhAvathI saMtuSTa thaIe chIe. bAhya bhaktimAtrathI saMtuSTa thatA nathI." pachI dhAmika vipra paNa namaskAra karIne cAlyA gaye.. - Iti gurUbhakti upara bhila kathA. mATe he bhavya ! dharmamAM paNa bhAvathIja siddhi thAya che. ema jANune zrI jinadharmanA ArAdhanamAM bhAvapUrvaka udyama kara." ItyAdi dezanA ApIne gaNadhara virAma pAmyA, eTale sarva loke pArzvaprabhune namaskAra karIne pitApitAne sthAne gayA. pachI dharaNe che P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTama sarga. 343 sevaka thaIne bhagavaMtanI AgaLa divya nATaka karyuM. pAzvayakSa ane dhiSThAyaka thaye. prabhAvapUrNa, suvarNa jevA varNavALI tathA kurkaTa jAtinA uraganA vAhanavALI padmAvatI zAsanadevI thaI. pachI zrI pArzvanAtha prabhu suvarNakamaLapara potAnA caraNane sthA( patA, tathA AkAzamAM duMdubhinAda, AgaLa dharmacakra, upara chatra, be bAju cAmara ane pRSTa bhAge bhAmaMDaLa-evA bAhyAtizayathI zebhatA dharaNItaLapara vicAravA lAgyA. sakalakuzalavallIvardhane meghatulyo, - mImalTa lauhANaMghavADhA sukhajalanidhicaMdro devadeveMdravaMdyo, vitaratu vijayaM naH pArzvanAtho jineNdrH|| / / iti zrIhemasomasUrivijayarAjye pUjyapaMDita saMghavIragaNiziSyapaMDitaudayavIragaNiviracite zrIpArzvanAthagadyabaMdhalaghucaritre bhagavadgaNadharadezanAvarNano nAma saptamaH sargaH // 7 // aSTama sarga. deveMdranA nAtha tathA vizvatriyanA AdhAra evA pArzvanAtha bhagavAnane namaskAra karIne gurUnA prasAdathI huM (kattA) aSTama pradhAna sage gavabaMdhathI kahIza. traNa jagatanA svAmI, jagatanA gurU, pArzvayakSathI sevita, sarpa lAMchana tathA ATha mahAprAtihAyathI birAjamAna, cetrIza atizayathI zobhAyamAna tathA vANInA pAMtrIza guNothI rAjamAna evA bhagavaMta pArzvanAtha vihAra karatAM ekadA puMDradezanA sAketapura nagaranA AdhAna nAmanA vanamAM padhAryA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 344 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. pUrva dezamAM tAmralipti nagarImAM baMdhudatta nAme eka yuvA na sArthavAha rahetuM hatuM, te pUrvabhavamAM vipra hatuM. te vakhatamAM anya purUSamAM Asakta thayelI tenI patnIe tene viSa daIne bahAra nAkhI dIdhA hatA. e vakhate eka dayALu govAlaNe tene jIvADyo hatuM. te vairAgyathI saMnyasta dIkSA laI maraNa pAmIne sAgaradatta nAme zreSThIputra thaye. tene jAtismaraNa utpanna thavAthI te sarva strI othI sarvathA virakta rahetuM hatuM. have pelI govAlaNa maraNa pAmIne teja nagaramAM eka mahatyanI rUpavatI kanyA thaI. tene tenA baMdhuoe sAgaradana vere varAvI, (vevizALa karyuM.) te kanyAmAM paNa tenuM mana na hatuM. strI mAtrane te kalejAnI kaTArI samAna mAnato hato. eTale te kanyAe tene tathAvidha samajIne kAgaLamAM eka loka lakhIne karyo. te leka A pramANe hato. "InA rajava, OMi hvIM yajJAti jovA kaumudyA hi zazI bhAti, vidyutAbdo gRhI striyA " // he catura ! kulIna ane anurakta evI strIne tyAga zAmATe karo che? kAraNa ke jema cAMdanIthI caMdra ane vijaLIthI megha zobhe tema strIthI purUSa zobhe che." A pramANene loka vAMcIne sAgaradatte tenA javAbamAM ekaleka lakhI mekalyA ke - " strI nadIvatsvabhAvena, capalA nIcagAminI / uttA ca jaDAtmAsau, pakSadvayavinAzinI" // strI svabhAvathIja nadInI jema capaLa temaja nIcagAminI hoya che ane uddavRtta thayelI jaDAtmA (jalAtmA) evI te pakSadrayane (be kAMThAna- strIpakSe svasura ne pitA baMne pakSano vinAza karanArI hoya che. A leka vAMcIne te kanyAe manamAM vicAra karyo ke - kharekhara! e pUrva janmanA strI doSane saMbhAratA jaNAya che. pachI te kanyAe puna: leka lakhI mekalyA-te A pramANe hate: "ekasyA dUSaNe sarvA, tajjAti va duSyati / amAvAsyeva rAtritvA-tyAjyedoH pUrNimApi kim ?" // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che? sAgaradatta kathA. 35 "ekanA dUSaNathI tenI sarva jati dUSita thatI nathI, amAvAsyAnI jema rAtri levAthI pUrNimAne paNa Idu (caMdra) tajI - A pramANenA tenA cAturyathI raMjita thaIne sAgaradatta te kanyAne paraNyo ane tenI sAthe sukha bhaMga bhegavavA lAge. - pachI sAgaradatte samudramArge vyApAra karavAne sAta vAra prayatna karyo, paNa sAta vAra tenA vahANa bhAMgI gayA, tethI te leke mAMDasIpAtra thaze. eTale vicAravA lAgyo ke -"have mAre zuM karavuM? mArA jIvitane dhikkAra thAo." A pramANenA vicAramAM te dimUDha banI gaye. pachI Amatema gAmomAM bhamatAM ekadA kuvAmAMthI jaLa kADhatAM ke mANasane sAta vAra jaLa AvyuM nahi ane AThamI vAra AvyuM. te joIne tene smaraNamAM AvyuM ke - sAta vAra mArAM vahANa bhAMgyAM, paNa have AThamI vAra jouM." ema ciMtavI zubha zukana thatAM vahANa laIne te siMhaladvIpa tarapha cAlyo ane suvAyunA vege te anukrame siMhaladvIpathI ratnadvIpe gaye. tyAMthI ghaNuM ratna grahIne te pitAnA nagara tarapha vaLe. evAmAM ratnanA lobhI nirdhAmaka (nAvike) e rAtre tene mahAsAgaramAM nAkhI dIdhe; paNa devage eka phalaka (pATIyuM) maLI javAthI te samudrakAMThe nIkaLe. pachI paribhramaNa karatAM anukrame te pATalIpuramAM AvyuM. tyAM vyApArane mATe AvelA tenA sasarAe tene joye; eTale pitAne utAre laI jaIne tene snAna, bhejana karAvyuM. pachI teNe pitAne badhe vRttAMta kahyo, eTale tenA sasarAe tene tyAM rAkhe, ane te paNa tyAM rahyo. keTalAka divase vyatita thayA pachI tenuM vahANa paNa tyAM AvyuM, eTale sAgaradatte rAjAnI AjJA meLavIne te nAvikene ane TakAvyA, ane pitAnA rane laIne mukta karyo. pachI sAgaradatta patAne ghare gaye, ane vizeSa dhana upArjana karavAthI dAna ane bhega P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. vaDe potAnA dhanane saphaLa karavA lAgyuM. te vipra, yogI ane anya darzanIone paNa AhAra vastrAdikanuM dAna ApIne temane pUchatA ke - kayA deva ane kayA gurU mokSa ApI zake?" eTale te badhA ' bhinna bhinna darzAvavA lAgyA, tethI sAgaradattanA manamAM saMzaya paDyo - ke -"kayA dharmane sevuM? satyavAdI keNa? ke jenAthI mane sAco dharma maLI zake." Ama vicArIne te vividha zAstro sAMbhaLavA lAgyA. ekadA zarIraciMtAne mATe te vanamAM gayo. tyAM dhyAnastha eka sAdhune sAgaradatte vaMdana karyuM, ane pUchayuM ke -"he svAmin ! deva, gurU ane dharma zuM ? ane tame keNa che ? te mane badhuM satya kahe." sAdhue kAryotsarga pArIne kahyuM ke -"he mahAnubhAva! huM anagAra chuM; rAjya tajI dIkSA laIne siddhanuM dhyAna karUM chuM. huM tane satya vAta kahI zakuM paNa tethI mArA dhyAnano bhaMga thAya, mATe kAle ahIM trevIsamA tIrthaMkara pArzvanAtha padhAraze, temane vaMdana karIne prazna karaje." A pramANe sAMbhaLI harSita thaIne te ghare gaye. bIje divase bhagavaMta tyAM padhAryA, eTale temanuM Agamana jANuM rAjA, nagarajane tathA sAgaradatta paNa harSita thaIne jivaMdana karavA AvyA. lAbhanuM kAraNa jANIne bhagavaMte paNa sAgaradattane uddezIneja dharmadezanA ApI. sAgaradatta eka citte devatattva, gurUtattva ane dharmatavanA bheda sAMbhaLavA lAge. bhagavate sAgaradananA sarva saM. zaya dUra karyA eTale te dharma sAMbhaLatAMja vairAgya pAmya, ane bhagavaMtanA caraNamAM jaIne paDyo. te vakhate zukladhyAna dhyAtAM zubha vAsanAthI tene tyAMja kevaLajJAna utpanna thayuM. pachI yatiSa dhAraNa karIne te kevaLInI sabhAmAM jaIne beThA ane anukrame paramapadane pAmyA. A pramANe ekAMta parepakArI evA pArzvanAtha bhagavaMte tene saMsArathI tAryo.. - iti sAgaradata kathA, * zuddha vaMzamAM utpanna thayelA ziva, suMdara, sema ane jaya evA nAmanA cAra ziSya ke jemaNe cirakALathI vrata lIdhuM hatuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. . Jun Gun Aaradhak Trust Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra muninI kathA.. 37 ane bahuzruta thayA hatA, temaNe bhagavaMtane praNAma karIne pUchyuM ke"he bhagavan! amane A bhavamAM siddhi prApta thaze ke nahi?" prabhu belyA ke "tame caramazarIrI hovAthI A bhavamAM ja siddha thazo.' eTale temaNe ciMtavyuM ke:-"je A bhavamAM ApaNe siddha thavAnA chIe te vRthA dehakaSTa zA mATe sahana karavuM? svecchAe bhajana, pAna ane zayana karavuM. bauddha darzanamAM paNa kahyuM che ke-"maneza bhejana, majJa zayana ane manejJa bhavanamAM rahetA satA maneNa vrata dhAraNa karavuM. prabhAte dUdha ane madyapAna karavuM, bapore svAdiSTa bhojana karavuM, sAMje madha ane zarkarA pIvI, rAtre drAkSa khAvIema sukhopabhega karatAM prAMte mokSa maLe che. mATe ApaNe paNa te pramANe ja divase gALIe, vRthA kaSTa karavAthI zuM?" A nirNaya karI te sAdhuo cAritra tajI daI anyatra jaIne te pramANe samaya gALavA lAgyA. anyadA temanI Asannasiddhi hovAne lIdhe keTalAka kALa pachI temanA manamAM pAche vicAra utpanna thaye ke:-"ahetraNa lekanA AdhAra, ane jagatanA gurU zrI pArzvanAthane pAmIne ApaNe ulaTe ApaNuM AtmAne zithiLa . saccAritrarUpa jaLamAM snAna karIne ApaNe kumatisaMsargarUpa rajamAM ApaNA AtmAne ALaTAvyuM. Ama karavAthI pramAdavaze ApaNuM zI gati thaze? atyAre ApaNane pArzvanAtha paramAtmA sivAya anya zaraNa nathI." vaLI te punaH ciMtavavA lAgyA ke-"he bhagavan! Apaja amArA zaraNa che, mATe kRpA karIne amane AlaMbana Ape." ema ciMtavatAM te cAre kSapakazreNie caDyA ane zrI pArzvanAtha paramAtmAnA sthAnanA prabhAvathI kevaLajJAna pAmIne siddha thayA. aho ! zubha dhyAnane ke utkRSTa prabhAva che te juo. vaLI bhagavaMta A rIte ekAMta pare pakArI hatA. iti cAra muni kathA. nAgapurImAM dhanapati nAmane dhanika vyavahArI rahete hate. tene baMdhudatta nAme putra hato. tene tenA pitAe vasunaMdanI sutA caMdralekhA sAthe paraNAvyuM. evAmAM tenA hAthamAM hajI kaMkaNuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. chatAM sarSe caMdralekhAne DezI ane te maraNa pAmI. e pramANe tenI cha strIo paraNatAM ja gujarI gaI. eTale "viSahasta ane viSavara" evA nAmathI te baMdhudattanI prasiddhi thaI. pachI tene keIe kanyA na ApavAthI te kRSNapakSanA caMdranI jema divase divase kSINa thavA lAgyuM. tene tathAvidha khinna cittavALe joIne tenA pitAe yAna (vahANa) sajaja karAvIne vyApAra karavA mokalyA. pitAnI AjJAthI dvIpAMtaramAM jaIne teNe bahu dhana upArjana karyuM. pachI bahu lAbhathI saMtuSTa thaIne te potAnA nagara bhaNuM pAcho vaLe. samudramAge cAlatAM duvayunA vege adhavaca tenuM vahANa bhAMgyuM, bhAgyayoge te kASThaphalaka pAmIne ratnadvIpe nIkaLe. page cAlato ane phaLAhAra karate te ratnAdri para gaye. tyAM ratna grahaNa karatAM teNe eka meTe jinaprAsAda je, eTale te caityamAM praveza karIne zrI neminAthanA biMbane namaskAra karI bahAra vRkSanI chAyAmAM beThelA ane zukladhyAna dhyAtA evA keTalAka munione joIne teNe vaMdana karyuM ane potAne badhe vRttAMta nivedana karyo, eTale temAMnA prathama munie tene pratibodha ApIne jenadharmamAM daDha karyo. e vakhate citrAMgada nAme kaI vidyAdhara munine vaMdana karavA Avyo hato. teNe baMdhudatta para svadhArmikapaNuthI prasanna thaIne tene AmaMtraNa karyuM ane potAne ghare laI gayA. tyAM baMdhudatane snAna, majajana ane bhaktipUrvaka bhejana karAvIne te be ke -"tuM mAro sAdharmika dharmabaMdhu che, mATe tene AkAzagAminI vidyA ApuM ke kanyA ApuM?" baMdhudatta bolyo ke-huM sAmAnya vaNika vepArI chuM; mATe mAre vidyAnuM zuM prajana che? " ema bolIne te mauna rahyo. eTale khecare vicAra karyo ke ene kanyAnI abhilASA lAge che, mATe je surUpavatI ane AyumatI kanyA hoya te ene ApuM, paNa tevI kanyA kayAM che?" Ama vicAre che eTale tenI bhaginI suvarNalekhAe tene kahyuM ke - "kauzAMbImAM jinadatta zeThanI priyadarzanA nAme kumArI putrI mArI sakhI che, te surUpa ane AyuSmatI che, tenA pitAe caturgAnI munine pUchyuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sara & pAra vinA ja thAya , baMdhudatta kathA. 349 hatuM ke - A kanyA kevI thaze?" eTale jJAnIe kahyuM hatuM ke A kanyA pANigrahaNa karI putra prasavane cAritra grahaNa karaze.' - A pramANe meM sAMbhaLyuM che, mATe te kanyAja ene apAvavI." pachI citrAMgada vidyAdhara mitra vidyAdharo ane baMdhudata sahita kauzAMbI gaye. tyAM zrI pArzvanAthane prAsAda joI, temAM praveza karIne prabhune namana karatAM baMdhudatta bhagavaMtanI A pramANe stuti karavA lAgyA:tribhuvanane mugaTa samAna, surAsurathI namana karAyelA ane ameya saMsAra-sAgaramAM AdhArarUpa evA he pArzvajina ! tame jayavaMta varto. he svAmina ! ApanA darzana karatAM roga, agni, jaLa, vyAsa, cora, zatru ane zvApadathI thatA bAhya ane AMtarika bhaya naSTa thAya che." ItyAdi baMdhudatta stutipATha karatA hatA, evAmAM jinadatta tyAM pUjA karavA AvyuM. ane tyAM vidyAdharane tathA sAdharmika baMdhudattane joIne te pramoda pAmyuM. pachI temane AmaMtrI potAne ghare laI jaIne snAna, bhejanAdikathI satkAra karI teNe pUchyuM ke-"ahIM tame zA kAraNe AvyA che?" teo bolyA ke ame tIrthavaMdana karavA ahIM AvyA chIe." eTale punaH jinadatta be ke-"mAre lAyaka kAmasevA pharamAve." teo bolyA ke-"ame vidyAdhara (khecara) chIe, ane A baMdhudatta bhUcara che, tame paNa bhUcara che, te baMdhudattane tamArI priyadarzanA putrI paraNA. A mahAnubhAva kharekhara dharmiSTha che." pachI tenA dharmiSTapaNAthI raMjita thaIne jinadatta pitAnI putrI baMdhudatane paraNAvI, eTale vidyAre saMtuSTa thaIne pitAnA sthAne gayA. ane baMdhudata tenI sAthe paMceMdriyanA viSayasukha bhaMga bhagavato tyAM ja rahe. vaLI sAmAyika, pratikramaNa ane piSadhAdika dharmakRtya paNa te karavA lAgyo. keTalAka vakhata pachI te sagarbhA thaI eTale sasarAne pUchI tene laIne baMdhuda pitAnA nagara bhaNuM cAlyuM. a5 sArthanI sAthe cAlatAM te anukame eka bhayaMkara aTavImAM AvI pahoMce. te aTavInuM traNa divasamAM ullaMghana karIne te eka sarovaranA tIre AvyA. evAmAM devage caMDasena nAmanA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 zrI pAzvanAtha caritra-bhASAMtara pallIpatinA yamadUta jevA bhIlee akasmAt te sAthepara humale karyo, ane sArthanuM sarvasva tathA priyadarzanAne laIne te cAlyA gayA. temaNe te mAla priyadarzanA sahita pelA pallI patine havAle karyo. eTale pallI pati te priyadarzanArane rUpavatI joIne saMtuSTa thaI ciMtavavA lAgyuM ke-"ene mArI mukhya strI karIza. pachI caMDasene tene pUchayuM ke-"he bhadre ! tuM koNa che? tuM kenI putrI che ane tAruM nAma zuM che?" te bolI ke-"huM kauzAMbInA rahenArA jinadatta zeThanI priyadarzanA nAme putrI chuM."te sAMbhaLIne caMDasena belyA ke "aho ! jo ema hoya te te tuM mArI bahena che, kemake tuM mArA upakArInI putrI che. sAMbhaLa-ekadA cere sAthe sAyaMkALe huM kauzAMbInI bahAra madyapAna karato hate, evAmAM rAjapurUSoe mane pakaDyo ane bIjA bhIle te vakhate gacchati karI gayA. mane ekAkIne rAjA pAse khaDo karyo. rAjAe vadhane Adeza karyo, eTale rAjasevake mAre vadha karavA mATe mane vadhabhUmi tarapha laI jatA hatA, evAmAM mAge piSadha karIne ghara bhaNI jatA tArA pitA sAmA maLyA. teNe mArI prArthanA sAMbhaLI rAjAne vijJapti karIne mane cheDA. mATe tuM mArI bahena che. kahe, tAruM hita huM zuM karuM?" te bolI ke - he bAMdhavI dhADa paDavAthI vikhuTA paDI gayelA mArA pati baMdhudattanI zodha karIne tene ahIM laI Ava." eTale caMDana tene bahenasamAna gaNuM pitAne ghare mUkIne tenA patinI zodha karavA cAlyo. bahu sthaLe bhamatAM chatAM paNa baMdhudattane patte na lAgyuM. eTale nirAza thaIne te pAchA AvyuM ane punaH sarvatra pitAnA bhalene tapAsa karavA mekalyA. evAmAM tyAM priyadarzanAe putra prasa. pelA bhIle paNa sarvatra tapAsa karatAM baMdhudatta na maLavAthI pAchA AvyA. . . ekadA palipatie potAnI kuLadevI AgaLa mAnatA karI ke"he mAtA ! je eka mAsamAM priyadarzanA pati baMdhudatta maLaze te huM daza purUSanuM tane baLidAna ApIza." A hakIkatane pacaza P.P: Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhudatta kathA.. 35 divasa thaI gayA, paNa baMdhudata to na maLe; tathApi balidAnane mATe daza purUSane lAvavA caMDasene pitAnA sevake mokalyA. ahIM priyAnA virahathI saMtapta thaIne sarvatra bhramaNa karatA baMdhudatta hiMtAla parvatanA vanamAM gaye. tyAM eka moTuM sahacchadavRkSa tenA jevAmAM AvyuM. te joIne baMdhudate vicAra karyo ke:-"mArA vinA priyadarzanA eka kSaNavAra paNa jIvI zakavAnI nathI, tethI te maraNa pAmI haze, te have mAre paNa jIvIne zuM karavuM? mATe huM paNa yamane atithi thAuM." Ama nizcaya karI te vRkSa para jeTalAmAM te gaLapAsa nAkhe che, teTalAmAM sarevarane tIre haMsIthI viga pAmela evA eka haMsane teNe joye. sarvatra tenI zodha mATe bhamatA te haMse padyanI chAyAmAM chupAI gayelI potAnI haMsIne joI, eTale tenI sAthe bheTIne te sukhI thaye. A kautuka joIne baMdhudatte vicAra karyo ke:-"jIvatA mANase puna: paNa saMga pAme che, mATe maraNathI saryuM; have te huM pharIne paNa tenI tapAsa karUM. vaLI nidhana thayela huM potAnA nagaramAM paNa kema jAuM ? mATe vizAlAnagarIe jaI mArA mAmA pAsethI dhana laIne prANapriyAnI zodha karUM ane tene choDAvuM, pachI mAre ghera jaIne huM tenuM dravya tene pAchuM ApIza." A pramANe ciMtavI bIje divase te vizAlAnagarI bhaNuM cAlyo. mArgamAM giripura nagaranI samIpe rahelA yakSAlayamAM te zrAMta thavAthI rAtre visAmo levA beThe. tyAM keI bIjo musAphara paNa visAmo levA beThe hatA. baMdhudate te musApharane pUchyuM ke:-"he musAphara baMdhu! tuM kayAMthI Ave che?" te bolyo ke huM vizAlAnagarIthI AvuM chuM.' baMdhudatte kahyuM ke- tyAM dhanadatta nAme zreSThI mAre mA rahe che, tene kuzaLa che?" musAphara bolyA ke-"he pathika! tArA dhanadatta mAmAne rAjAe pakaDyo che ane sahakuTuMba tene kedakhAnAmAM pUryo che." baMdhudate pUchayuM ke zA mATe rAjAe ema kahyuM che?" pathika bole ke:-"grAmeza narapati ekadA vanamAMthI kIDA karIne pAchA vaLatAM tArA mAmAne putra kArya vyagra hovAthI rAjAnA AvatAM ubho na thaye; P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. tethI rAjA ke pAyamAna thayA. te vakhate tArA dhanadatta mAmA ke gAma gayelA hatA, eTale tenA putrane rAjAe keda karyo. pachI dhanadatta gAmathI pAcho Avyo, eTale koTi dravya ApavAnuM TharAvIne putrane cheDA; paraMtu daMDa bharavAnI rakama pUrI na thavAthI bAkI dhana levA mATe te dhanadatta potAnA bhANeja baMdhudatta pAse gaI kAleja game che." A hakIkata sAMbhaLIne baMdhudatta ciMtavavA lAge ke-ahe mArA karmanI gati viSama jaNAya che, kAraNa ke-ahIM paNa nathI ane tyAM paNa kaMI nathI, jyAM jAuM chuM tyAM kaMI nathI. je kAryanI zarUAta karuM chuM te karmayege siddhaja thatuM nathI. have mAre zuM karavuM ane kayAM javuM?" Ama ciMtavIne te mAmAnA gAma bhaNuM cAlya, evAmAM mArgamAM tenA mAmA maLyA eTale paraspara AliMgana daIne baMne nehasahita maLyAM. pachI potapotAne vRttAMta kahevAthI teo du:khita thayA ane vicAra karavA lAgyA. evAmAM akasamAta baLidAnane mATe purUSanI zodhamAM pharatA pazvipatinA mANasoe temane joyA. eTale temane pakaDIne laI gayA, bIjA paNa ATha purUSone mArgamAMthI pakaDIne laI AvyA. evAmAM eka mAsa pUro thaye eTale pazvipattie vicAryuM ke-Aje eka mahine pUre thaye, paNa baMdhudattane te patto na maLe te paNa meM je daza purUSonI mAnatA karI che te te devIne balidAnamAM ApavA." Ama ciMtavIne pazvipati bolyo ke he sevake ! cAlo devInI AgaLa A purUSanuM baLidAna kare te vakhate teNe priyadarzanane saputra tyAM aNAvIne devIne namana karAvyuM eTale priyadarzanAe vicAra karyo ke-"aho! bahu khedanI vAta che ke huM zrAvakuLamAM janma pAmI chatAM mAre nimitte A mANase mAryA jAya che. khedanuM kAraNa vizeSa e che ke pazvipatine aTakAvyA chatAM, te aTakatA nathI." ahIM baMdhudata potAnuM maraNa pAse jANune paMcaparameSThI mahAmaMtrano vAraMvAra uccAra karavA lAge tathA khamatakhAmaNa karavA lAgyuM ane ucca svare pArzvanAthanuM nAma smaraNa karavA lAgyuM. te vakhate bhIle tene mAravA mATe zastrane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhudata kathA. 353 prahAra karavA lAgyA paraMtu baMdhudata pAzvanAthanA nAmarUpa maMtrane vAraMvAra saMbhArato hovAthI taravArane sakhta prahAra karatAM paNa te tene lAgatI nahotI ane tenA mAmAne paNa bhagavaMtanA nAmasmaraNanA prasAdathI lAgatI hatI. eTale sevakoe AvIne palipatine kahyuM ke-he svAmina ! eka paradezI purUSane sakhta prahAra karatAM paNa khacca lAgatuM nathI. eTale pahilapati bolyA ke tene ahIM belA."sevake tene tyAM laI AvyA eTale tyAM priyadarzanA beThI hatI, teNe potAnA patine oLakhe ane baMdhudatta paNa pitAnI priyAne joIne mudita thaye. ane anya harSita thayelA evA te baMnenI cakSumAMthI harSanA biMdu TapakavA lAgyA eTale paddhipati che. lyA ke-"A zuM ?" priyadarzanA belI ke- A mArA pati che." eTale pazvipatie baMdhudattane AliMgana karyuM. ane tene sArI rIte satkAra karyo. pachI "A bIju keNa che?' ema pazvipatie pUchayuM, eTale baMdhudata bolyo ke e mArA mAmA che." pachI bIjA AThebaMdIjanene paNa teNe choDAvyA, ane baMdhudatta priyA sahita ATha divasa tyAM rahyA. pazvipatie tene vizeSa satkAra karyo. ekadA caMDasene baMdhudatane pUchayuM ke-"he baMdhudatta ! mane ati vismaya thAya che ke-"kaThina khaDjhanA prahAra sakhtarIte karatAM chatAM paNa tane kema lAgyA nahi ? zuM tArI pAse kAMI oSadhi che ke koI maMtrane prabhAva che? te satya kahe." eTale baMdhudatta be ke -"he svAmi ! e auSadhine ke maMtrano prabhAva nathI, paNa e mArA deva tathA gurUne prabhAva che" padvipatie pUchyuM ke "tArA deva gurU keNa che?" baMdhudatta be ke -"he svAmin ! huM zapatha pUrvaka sAce sAcI vAta kahuM chuM te sAMbhaLo-mArA deva pArzvanAtha che ane gurU paNa zrI pArzvanAtha che. temanA nAma samaraNathI khadgane prahAra aTake temAM zuM Azcarya ? paNa zrI pArzvanAtha nAmanA prabhAvathI bIjA paNa ghaNuM vidane vinAza pAme che."eTale paddhipati punaH P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa " zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. bAlya kete deva kevA che ane kayAM che? baMdhudatta bolyA ke te zrI pArzvanAtha prabhune iMdrAdi devo ane nareMdro seve che. te traNa prAkAra ane chatrathI birAjamAna ane saccAmarethI suzobhita evA bhagavAna atyAre nAgapuramAM vicare che. te anaMta kaTibhavanA saMdeho paNa bhAMge che. temanA nAma tathA prasAdathI manavAMchita padArtha prApta thAya che. te sAMbhaLIne pazvipati be ke -"temanA darzana mane karAve, ke jethI huM kRtArtha thAuM" baMdhudA be ke -"bahu sArUM." pachI pazvipati, strI sahita baMdhudatta tathA baMdhudattanA mAmA dhanadatta e cAre jaNa meTA ADaMbarathI cAlyA ane anukrame nAgapurImAM AvyA. tyAM tribhuvanapati pArzvanAthanA samavasaraNamAM jaIne temaNe bhagavaMtane vaMdana karyuM. pachI bhagavaMte Apela dezanA sAMbhaLIne baMdhudatte bhagaMtane pUchayuM ke;-"he bhagavana ! kayA karmathI paraNutA mAtramAM mArI che strIo maraNa pAmI ane sAtamIne vi. raha thaye." bhagavaMta bolyA ke - "tArA pUrvakRtakarmane saMbaMdha sAMbhaLa vidhyAcaLa parvata para hiMsAmAM tatpara e zikharasena nAme palipati raheto hato. tene caMdrAvatI nAme strI hatI. te palipati sAte vyasanane sevanAra hatuM ane aneka pApakarma karato hate. ekadA mArgabhraSTa thayela sAdhusamudAya tyAM AvI caDayo. te munivarene joIne palipatie pUchayuM ke -"tame koNa che?" te belyA ke -"ame sAdhuo mArgabhraSTa thayelA ahIM AvyA chIe." eTale tenI priyA caMdrAvatI bolI ke -"he svAmina ! emane phaLAdikanuM bhojana karAvIne mArge caDhAve. eTale munio bolyA ke ---ame ghaNA kALanuM, varNa ane gaMdhAdi rahita thayeluM phaLa grahaNa karyuM che, mATe Itara kalpita phaLethI amAre kAMI prajana nathI, paNa eka kSaNabhara tuM ahIM sthita thaIne amAruM kathana sAMbhaLa." pachI te beThe, eTale sAdhuoe namaskAramaMtra saMbhaLAvyuM ane kahyuM ke -"A namaskAranuM tAre niraMtara smaraNa karavuM ane saMgrAmavinA tAre kaI P.P. Ac. Gunratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhudata kathA. 355 jIvano ghAta na kare.' ema kahIne te munivare anyatra vihAra karI gayA. palipati mArga batAvIne svagRhe pAchA AvI te munivaranI anumodanA karavA lAgyA. ekadA potAnI strI caMdrAvatI sahita pallopati nadImAM kIDA karavA gayA hatA, tyAM jaLapAnane mATe AvelA siMha te baMnenuM bhakSaNa karI gaye. te vakhate te baMne maraNa pAmIne namaskAra-pAnanA prabhAvathI saidharma devalokamAM pApamanA AyuSyavALA deva thayA tyAM deva Ayu pALIne tyAMthI AvI zikharasenane jIva mahAvidehamAM cakrapurI nagarImAM karUmRgAMka nAme rAjAne mInamRgAMka nAme putra thayo ane caMdrAvatIne jIva tyAMthI vIne bhUSaNa bhUpatinI vasaMtasenA nAme putrI thaI. te baMne yauvanAvasthA pAmyA, eTale baMneno vivAha thaye ane pUrva bhavanA sahayoge paraspara parama premamAM tatpara thayA satA sukhabhega bhegavavA lAgyA. kurUmRgAMka rAjA cirakALa rAjyasukha bhegavIne vairAgya pAmavAthI mInamRgAMka putrane rAjya ApI pote vanamAM jaIne tApasa tha; eTale vasaMtasenAne paTarANI banAvIne mInamRgAMka rAjyasukha bhogavatAM yauvanathI madamatta thaI mRgayAno vyasanI thayo. aneka tiryaMcAne tenA strI putro sAthe viga karAvI temane bhegAMtarAya karavA lAgyo ane bhegAMtarAya karma bAMdhavA lAgyuM. vRSabha, azva ane purUSonuM vaMDhatva karavA lAgyuM. e rIte te bahu pApavyasanamAM parAyaNa thayA. aMte dAhajavaranI pIDAthI maraNa pAmI raudra dhyAnanA vazathI chaThThI narake gaye. vasaMtasenA paNa patinA vige azvimAM praveza karIne teja narakamAM nArakI thaI. tyAMthI nIkaLI puSkaravaradvIpanA bharatakSetramAM daridrInA kuLamAM jude jude ghare putra putrI thayA. te baMne paraNyA. ekadA temaNe sAdhuone jeyA, eTale bhaktipUrvaka parama AdarathI temane annapAna vahorAvyuM ane upAzraye jaIne temanA mukhathI dharma sAMbhaLe. pachI baMne gRhastha dharma pALIne maraNa pAmI pAMcamA brahmadevalokamAM deva thayA. tyAMthI cavIne tame baMne P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -~~- ~ ~ 3pa6 zrI pArzvanAthacaritra-bhASAMtara. zreSThisuta sutA thayA che. he baMdhudatta!bhIlanA bhAvamAM je tiryaMcAno viga te karAvyo hato, tethI tane A bhavamAM vigaduHkha prApta thayuM.je je karma karavAmAM Ave che, te te karma bhAgyakALe te rUpamAM ja pragaTa thAya che." A pramANe jinavacana sAMbhaLatAM ane uhApoha karatAM baMdhu dattane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. teNe pitAne pUrvabhava je. ane bhagavaMtanA caraNamAM praNAma karIne te kahevA lAge ke -"he bhagavad ! tame je kahyuM te yathArtha che. jAtismaraNajJAnathI mAre pUrva bhava mArA jevAmAM AvyuM che. Ape kahyuM te badhuM satya ja che. ahe! adyApi mAruM bhAgya jAgrata che ke jethI ApanA caraNakamaLa mane prApta thayA, have mAre zuM karavuM ane zuM smaravuM te kRpA karIne kahe." bhagavaMta bolyA ke:-"he bhadra! durjanane saMsarga tajI sAdhusamAgama kara, ahorAtra puNya kara ane sadA saMsAranI anityatA saMbhAra, aucityanuM ullaMghana na kara, sadagurUnI sevA kara tathA dAnAdikamAM pravRtti rAkha. vaLI zubha bhAvanA bhAva, temaja gasiddhine mATe pravRtti karatAM vAkSepane tyAga kara. sadA aMtardaSTi rAkhIne vairAgyabhAvanA bhAvamAM maMgaLajApa kara ane svadukRtanI gaha, cAra zaraNAnI ArAdhanA tathA karelAM puNyakAryanI anumodanA kara. parama jJAnane meLavavA mATe prayatna kara. sArAM daSTAMtenuM manana kara ane dharmazAstranuM zravaNa kara-eja A saMsAramAM sArabhUta che." A pramANe sAMbhaLIne pallI pati bolyo ke-"he svAmin ! huM pApI, duSTa, dhRSTa, durAcArI, hInAcArI, sAta vyasanamAM Asakta ane paradravyane ciravAvALo tathA strIlaMpaTa chuM, te mArI kaI rIte zuddhi thAya kharI?" eTale jagadgurU zrI pArzvanAtha bolyA ke "he bhadra! pApiSTa prANuM paNa pApa tajIne sukRta kare to te paNa zuddha thAya che. A viSayamAM zrIguptanuM daSTAMta che te sAMbhaLa- "Aja bharatakSetramAM vaijayaMtI nAme nagarI che. tyAM nyAyI ane prajApALaka naLa nAme rAjA rAjya karate hato. tene parama premanA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhudatta kathA. 3pa7 mukhapavI paNa che ke te kahI tA3 pAtrarUpa mahIdhara nAme sArthavAha mitra hato. te sArthavAhane sAta vyasanamAM Asakta e zrIgupta nAme putra hatA. te dararoja rAtre cerI karato hato. ekadA rAtre sArthavAha khedayukta manathI rAjA pAse Avyo, eTale rAjAe tene AdarapUrvaka belAvIne pUchayuM ke -"he bhadra! tArUM mukha kema khinna dekhAya che?" eTale sArthavAha nIcuM joI ni:zvAsa nAkhIne bolyA ke-hevi ! bIjAthI utpanna thayela duHkha sukha kahI zakAya, paNa pitAnAthI pragaTela duHkha kahI paNa na zakAya ane pavI paNa na zakAya." eTale rAjAe tene ekAMtamAM pUchyuM ke tAre zuM duHkha che te kahe " sArthavAha be ke: he prabhe! mAre ekane eka putra che, teNe ghutAdi vyasanamAM laMpaTa banI mArUM pUrva saMcita dhana badhuM gumAvI dIdhuM che. kusaMgatithI vAryA chatAM te aTako nathI. cerI ane anyAya bahu kare che. tene mATe have zuM karavuM? ane kenI AgaLa kahevuM? ghutakAranA sthAna (jugArakhAnA)thI mahA kaSTa uThADyo tyAre samazreNInA ghare khAtara pADIne tenuM sarvasva laI lIdhuM. te hakIkata jANIne huM ahIM A chuM; tethI mane aparAdhI gaNuM mAruM sarvasva laI le. kAraNa ke:-"cera, cerI karAvanAra, corane salAha ApanAra, cAranA bhedane jANanAra, cerIne mAla kharIda karanAra, corane bhajana ApanAra ane sthAna ApanAra-ema sAta prakAre cera kahela che." pachI rAjAe kahyuM ke -"he sArthavAha! zAMta thAo. badhuM ThIka thaI raheze." ema kahI tene dhIraja ane sanmAna ApIne rAjAe visarjana karyo. have prabhAtakRtya karIne rAjA rAjasabhAmAM AvIne beThe, tevAmAM nagarajano pokAra karatA AvyA. rAjAe pUchayuM, eTale temaNe corIne vRttAMta nivedana karyo. rAjAe punaH pUchayuM ke -"are! tamArUM keTaluM dravya gayuM che?" nagaravAsIo bolyA ke-"he vibho! amArI ekaMdara pacIza hajAra sonAmahoro gaI che." te sAMbhaLI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ~ ~ 358 - zrI pArzvanAtha caritrabhASAMtara. ~ rAjAe potAnA bhaMDAramAMthI teTaluM dravya temane devarAvIne vidAya -- karyo. pachI kSaNabhara keTavALane Thabake ApIne rAjAe zrIguptane be lAvyuM. ane tene AkSepapUrvaka kahyuM ke -"are! rAtre teM je dhana cAryuM che te badhuM ahIM raju kara." eTale zrIgupta nagna thaIne kahyuM ke- he prabho! amArA kuLamAM evuM kukarma kadApi karavAmAM AvatuM nathI." rAjA kupita thaIne be ke-"je te coryuM nathI, te divya kara."te be ke-"bahu sArUM, huM divya karIza." pachI rAjAe lehagalakane agnimAM tapAvIne kahyuM ke -"A lehagalakane tArA hAthamAM le." eTale zrIgupta divyanA agnine staMbhana karanAra siddhamaMtra pUrve meLave te saMbhArIne tapta lahALaka hAthamAM lIdhe. maMtranA prabhAvathI te leza paNa agnithI banyuM nahi. tene zuddha thacelo jANIne leke tALI pADavA lAgyA. pachI moTA ADaMbarapUrvaka te pitAnA ghare gaye. eTale rAjA zyAma mukha karIne manamAM vicAravA lAgyuM ke A te zuddha thaye, eTale ene meM kUDuM ALa dIdhuM TharyuM, have mAre jIvitathI zuM?' Ama dhArIne maravAne Iccha. tA rAjAe sarva maMtrIone bolAvIne kahyuM ke-"he pradhAna! sAMbhache. zrIgupta divya karIne zuddha thaye, ane huM jUThe paDyo, mATe have huM poteja mArA AtmAne cerane daMDa ApIza. mAre rAjayathI saryuM. rApara tame game tene besAre." A pramANe sAMbhaLIne pradhAne belyA ke -"he svAmina! A azrAvya vacana amane zA mATe saMbhaLAve che? emAM tamAre zuM aparAdha che? kAraNa ke -"karIravRkSane pAMdaDuM na Ave temAM vasaMtaRtune zo deSa? ane cAtakanA mukhamAM meghanI dhArA kadi na paDe temAM meghane zo deSa? vidhAtAe je lalATamAM lakhyuM che, tene bhUMsavAne kaI samartha nathI." ityAdi vacanathI samajAvyA chatAM rAjA samaye nahi. puna: rAjAe kahyuM ke have AvA vacananA vikalpathI zuM? tame satvaracaMdanakASTha lAve. mAre citApraveza kare che." A hakIkata sAMbhaLIne sArthavAhe tarataja tyAM Avine rAjAne kahyuM ke-"he svAmana ! A anucita zuM ArahyuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhudatta kathA. 359 che? anucita kArya karatAM te ahitaja thAya, mATe mane je Adeza karavo hoya te kare, kemake huMja e anarthamAM kAraNabhUta chuM, tethI daMDane pAtra te huM chuM." rAjA bolyA ke-"he bhadra! kheda na kara. teM je mArI AgaLa kahyuM hatuM te te satyaja hatuM, paraMtu e azithI zuddha thaye, agrija ene sAkSI thaye, eTale ke mAM huM ja aparAdhI Tharyo, tethI mAre citApraveza kare che. sArthavAha bolyA he nAtha ! tamArI pAse meM je kahyuM hatuM te asatya nathI, pralayakALe paNa te anyathA thAya tevuM nathI, chatAM Ama banyuM tethI ahIM kaMI paNa kAraNa hovuM joIe. te sAMbhaLIne maMtrIo belyA ke:" jo ema hoya te zrIgupta maMtranA baLe agnine thaMbhya ema jaNAya che." evAmAM atisAgara maMtrI rAjAne praNAma karIne bolyA ke:-"he vize ! rathanu pura nagaramAM eka siddha purUSa vidyAdhara rahe che, tene bolAvIne pUchIe." rAjAe kahyuM ke:-"bahu sAruM, tene bolAve." eTale matisAgara maMtrIe bahu mAnapUrvaka tene bolAvyuM. te AvyuM, eTale maMtrI ane rAjAe tene badho vRtAMta kahI saMbhaLAvyuM. te be ke-"punaH enI pAse divya karA. paravidyAne staMbhana karanArI vidyA mArI pAse che, tethI mArI samakSa divya karAvavAthI enuM badhuM pigaLa jaNAI Avaze." pachI punaH zrIguptane bolAvIne kahyuM ke - " tuM sAce hoya te puna: divya kara." te be ke -bahu sArUM." pachI teNe divya karyuM, paraMtu tenI vidyA thaMbhAI javAthI tenA baMne hAtha baLI gayA, ane rAjAne jaya jyAravatha, sarvatra maMgaLa-utsave zarU thayA. pachI rAjAe zrIgumane pUchyuM ke A badhuM te zI rIte karyuM ?" eTale teNe badhuM yathAtathya kahI saMbhaLAvyuM. pachI tenI pAsethI cerIne tamAma mAla laIne sArthavAhanI zaramane lIdhe tene jIvate cheDI daI dezapAra karyo. pachI te bhamate bhamate daivayoge rathanU pura nagaramAM gayo. tyAM pelo maMtravAdI siddhapurUSa tenA jevAmAM Avye, eTale teNe vicAra karyo ke:-"A mAro zatru che." ema P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. ciMtavI prasaMga joI tene mArI nAkhIne te bhAgatuM hatuM, tevAmAM nagarajanee tene pakaDI laIne keTavALane seM. talAkSike rAjAne se, rAjAe vadhane hukama karyo. eTale zarIre tharatharatA zrIguptane eka vRkSanI zAkhA sAthe phAMsIe daIne rAjapurUSa svasthAne cAlyA gayA. kaMThapAzathI pIDIta thayela zrIgupta AkAza ane pRthvI sAmuM TagaraTagara jevA lAgyo. evAmAM AyuSyanA baLathI tene pAza tUTI gayo, eTale te jamIna para paDyo, ane zIta pavanathI sAvadhAna thaI bhayane lIdhe te satvara tyAMthI gadhRti karI gaye. AgaLa jatAM eka vananikuMjamAM te peThe. tyAM ke madhura dhvani tenA sAMbhaLavAmAM AvyuM eTale zabdasanmukha jatAM svAdhyAya karatA eka muni tenA jevAmAM AvyA. temane belatA joIne bhayane lIdhe eka vRkSanI ADe chupAIne te sAMbhaLavA lAgyuM. te sAMbhaLatAM tenA aMta:karaNamAM zubha bhAvanA jAgRta thaI, tethI te vicAravA lAgyuM ke -"aho ! A mahAnubhAva tapa ane saMyama sAdhe che, ane huM durAcArI, mahAduSTa, mahApApiSTa ane saptavyasanI chuM, te mArI zI gati thaze?" Ama vicArI te muninI pAse jaI temane vaMdana karIne temanI pAse beThA, ane muni pATha karatA hatA te sAMbhaLavA lAge. muni belyA ke -"he bhadra! te pApavRkSanuM puSpaja haju bhagavyuM che, tenAM kaTu phaLa te have bhegavIza; paraMtu tuM vRthA pApa zA mATe kare che? narakamAM pacana, pIDana, tADana, tApana ane vidAraNu-vigere kaSTa tArAthI zI rIte sahana thaze? A pApanuM phaLa tAre anaMtI vAra bhegavavuM paDaze." A pramANe sAMbhaLIne te bolyA ke - tyAre have mAre zuM karavuM?' muni belyA ke:-"mArA kahyA pramANe kara." zrIgupta bolyo ke- ApanA kahyA pramANe karavuM kabula che.' munie kahyuM ke -"sAMbhaLa. hiMsA, cerI ane vyasana sarvathA tajI de, ane zrI zatruMjayatIrthanI sevA kara. tyAM zraddhApUrvaka karelAM dAna, tapa ane dhyAna bahu phaLadAyaka thAya che, tathA badhAM pApa vilaya thAya che. tyAM rahIne dara varase sAta chaThTha ane be aThThama karI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhudata kathA. 361. pAraNe sacittanA tyAga yukta ekAzana karavuM. e pramANe bAra varasa 5ceta karanAranA kaTijanmanA pApa paNa vilaya pAme che. zrIgupta be ke-"huM e pramANe karIza." A pramANe kahI tyAMthI cAlIne te zrI zatruMjaya parvate gaye. ane tyAM bAra varasa paryata tapa ane dAnAdika karI e vimaLAcaLatIrthe teNe potAnA AtmAne vimaLa-nirmaLa karyo. pachI te giripallIpuramAM pitAnA mAmAne ghare gayo. tenA pitAne badhA khabara maLavAthI te teDavA AvyA ane zrIguptane joIne romAMcita thaI tene AliMgana daIne bolyA ke-"he vatsa! Aja ghaNA varase tuM mArA jevAmAM Avyo. tane najare jotAM mAro maneratha saphaLa thaye; have mArA vaMzane tuM nirmaLa kara." zrIgupta rUdana karate belyA ke, "he tAta ! vadhAre zuM kahuM? meM prathama aneka prakAranAM kaSTo bhegavyAM che ane pachI gurUnA upadezathI zatruMjayatIrtha para jaIne bahu tapa tape chuM. have pachI Ape mAre avizvAsa kadApi na kare; kemake gurUnA upadezathI meM jainadharma svIkAryo che. have pachI huM pApakarma kadI paNa karavAno nathI." pachI sArthavAha potAnA putranI sAthe potAne nagare gaye. teNe zrIguptane badho vRttAMta rAjAne kahI saMbhaLAvyuM, eTale rAjAnI AjJAthI zrIgupta potAnA nagaramAM rahI sAmAyika, Avazyaka (pratikramaNa) ane piSadha vigere dharmakRtya karavA lAgyo. ema karatAM bahu varasa vyatIta thayA. eTale tenI kIrti paNa sarvatra vistAra pAmI. ekadA prabhAte sAmAyika karIne te namaskAranuM smaraNa karato hate evAmAM pUrvabhavane mitra ke deva AvIne tene kahevA lAgyo ke-"he zrIgupta! tuM vizeSa dharma kara, kemake AjathI sAtame divase tArUM maraNa thavAnuM che. A pramANe kahIne te deva cAlyA gaye. pachI zrIgupta paNa jinezvaranI pUjA karIne cAritra aMgIkAra karyuM, ane anazanapUrvaka namaskAramaMtranA smaraNamAM tatpara thaI kALa karIne svarge gaye. anukrame te mokSasukha pAmaze. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. mATe he pallIza! mahA pApI prANuM paNa pApane tyAga ane dhyAnatathA dAna ane tapa karavAthI sagatine pAme che. he pallIza! A saMsAra asAra ja che, temAM rahelA sarva jIvo svArthaparAyaNaja che. vicAra karatAM ke keInuM nathI. pariNAme saMsArasukha madhubiMdu samAna che." pallIpati bolyo ke:-- "he svAmI! madhubiMdusamAna zI rIte che?" bhagavaMta belyA ke:-"sAMbhaLa keIeka purUSa aTavImAM bhUle paDavAthI Ama tema bhamate hate, tevAmAM eka hAthInA jovAmAM te AvyuM. eTale te hAthI tene mAravA deDyo pelo purUSa bhAgye, paNa te jyAM jyAM jAya tyAM tyAM tenI pAchaLa pele hAthI javA lAgyo. evAmAM eka meTa vaTavRkSa tenA jovAmAM Avyo eTale te purUSa tenI upara caDIne tenI eka laTakatI vaDavAI sAthe te adhara laTakI rahyo. te vaDavAInI nIce eka jIrNa phUpa hato. te kuvAmAM vikasita vadanavALA be ajagara ane vikarALa mukhavALA cAra sarpo hatA ane te laTakatI vaDavAInI upara eka madhapuDA hatA. tyAMthI makSIkAo uDIne te purUSane zarIre caTakA bharatI hatI. te sAthe zveta ane kRSNa-be uMdara dAMtathI te vaDavAIne kApI rahyA hatA. pelo hAthI tyAM AvI te vRkSane suMDhavaDe pakaDIne tene pADavAne mathavA lAge. pelo purUSa Aste Aste vaDavAI pakaDIne kaMIka nIce utarI kuvAmAM laTakI rahyo. tenI upara rahelA madhapuDAmAMthI madhanA biMduo tenA mukhamAM paDatA hatA. tenA A svAdamAM sukha mAnIne vAraMvAra te tenI sanmukha joyA karato hato, ane tenA TIpAMne te vAMchato hato. A avasare kaI vidyAdhara vimAnamAM besI tyAM AvIne anukaMpAthI tene kahevA lAgyo ke --"are! duHkhI manuSya! tuM satvara A vimAnamAM besI ja ke jethI upadrava rahita thaI ja." te bolyo ke --eka kSaNabhara rAha juo ke jethI eka madhubiMdune svAda huM laI lauM." vidyAdhara bolyo ke --"are! tArI svAdanI laMpaTatA mahA duHkhadAyaka che, mATe tene tajI de, nahIM te huM to jAuM chuM." e pramANe kahyA chatAM svAdalaMpaTatA na choDavAthI vidyAdhara cAlyA gayA. ane te purUSa tyAM laTakato rahyo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhudatta kathA. 363 A draSTAMtane upanaya evo che ke--je araNya te A saMsAra che, ane hAthI te mRtyu che ke je niraMtara A prANInI pAchaLa deDI rahyuM che. janma, jarA ne mRtyu te kUpa che, ane ATha karma rUpa tenuM jaLa che. baMne ajagara-te pUraka ane tiryaMcanI gati che. cAra kaSAya te cAra sarpa che. vRkSanI jaTA (vaDavAI)-te Ayu samajavuM, *veta zyAma uMdara-te be pakSa samajavA ane makSikAonA caTakA te rega, vicega ane zekAdi samajavA. madhubiMdune svAda-te viSayasukha ane vidyAdhara-te popakArI gurU samajavA tathA vimAna te dharmopadeza samaje. te vakhate je prANa dharma kare che te saMsAranA duHkhathI mupta thaI zake che. A pramANe prabhunA vacanAmRtanuM pAna karIne te pallI pati pratibaMdha pAme. pachI baMdhudatta bolyA ke-"have mArI zI gati * thaze?" bhagavaMta bolyA ke- tame baMne vrata laIne sahastrAra devalakemAM deva thaze, tyAMthI AvIne tuM mahAvidehamAM cakavarI thaIza ane pallIpati tArI patnI thaze. tyAM sAMsArika sukha bhegavI dIkSA laIne baMne mukti pAmazo." A pramANe sAMbhaLIne baMdhudatta strI tathA pallI pati sahita vrata grahaNa karyuM. te traNe niraticArapaNe cAritra pALavA lAgyA. bAhA kuTuMbano tyAga karIne temaNe aMtaraMga kuTuMbane svIkAra karyo. te A pramANe-zrutAbhyAsa te pitA, jinabhakti te jananI, viveka te baMdhu, sumati te bhaginI, vinaya te putra, saMtoSa te mitra, zama te bhavana ane bIjA guNo te svajanAdika samajavA. e aMtaraMga kuTuMbane Azraya karI suMdara cAritra pALatAM prAMte. sahasAra devalokamAM te deva thayA. iti baMdhudata kathA. * - A pramANe bhagavate te baMnene uddhAra karyo. lUrA nAmanA gAmamAM azoka nAme maLI rahe te hato. te hamezAM pupane kavikraya karatA hatA. ekadA gurUmahArAjane upadeza sAMbhaLIne te jinezvaranI nave aMge nava puSpathI pUjA karavA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. lAge. e rIte pratidina nava puSpathI pUjA karatAM te teja bhavamAM mahaddhika thaye ane bIjA bhavamAM nava keTIne svAmI vyavahArI tha. ema sAta bhava karI AThame bhave nava lAkha gAmane svAmI rAjA thaye, ane navamA bhavamAM nava koTi gAmane svAmI rAjA tha. ekadA prabhu pAse pUrvabhava sAMbhaLIne dIkSA laI te mekSane pApe. e rIte bhagavaMte aneka jIvane uddhAra karyo. have prabhune parivAra kahe che-seLa hajAra sAdhu, aThThAvIza hajAra sAdhvI, eka lAkha cosaTha hajAra zrAvaka ane traNa lAkha sattAvIza hajAra zrAvikAo thaI. traNaso sattAvana cAdapUvI, caidaso avadhijJAnI, sADAsAtaseM kevaLI ane eka hajAra vaikiyalabdhidhArI. thayA. e rIte bhagavaMtane kevaLajJAna thayA pachI temane parivAra thaye. - anukrame vihAra karatAM potAne nivaNasamaya najIka jANIne bhagavaMta sametazikhara najIka padhAryA. te parvatane ajitanAtha vigere tIrthakarenuM siddhisthAna jANuM aneka devAthI parivRtta ane kinarIo jemanA guNagAna karI rahI che evA bhagavaMta te giripara ArUDha thayA ane aNasaNa karyuM. te vakhate Asana caLAyamAna thavAthI badhA idro prabhunI pAse AvI caraNakamaLane namaskAra karIne kheda pAmI tyAM beThA, zrAvaNa mAsanI zukla aSTamIe vizAkhA nakSatramAM bhagavaMte prathama mana, vacananA cegane nirodha karyo, eTale tetrIza munIzvaree paNa te pramANe karyuM. pachI apUrva zukladhyAna dhyAvatAM ane pAMca hastAkSarapramANu kALane Azraya karatAM sarva karmane kSINa karI sarva saMsAranA duHkha ane maLathI rahita thaI ziva, acala, arUja, akSaya, anaMta ane avyAbAdha evA mokSapadane prabhu pAmyA. tetrIza munivara paNa sAthe ja akSayapadane pAmyA. bhagavaMta gRhasthapaNAmAM trIza varasa rahyA ane vatAvasthAmAM sittera varasa rahyA. e pramANe bhagavaMtanuM se varasanuM AyuSya pUrNa 1 A sAta bhavamAM vacce devabhava hovo joIe, kAraNake uparA upara nava bhava saMkhyAta AyuvALA manuSyamAM thatA nathI, sAta ja thAya che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhila kathA. 365 thayuM. pachI zake prabhunA zarIrane kSIrasamudranA jaLathI skevarAvI, gazIrSa caMdanathI lipta karI, divya bhUSaNethI vibhUSita karyuM. pachI devadUSyathI tene AcchAdita karIne ikro pAse beThA; eTale dee zeSa munionA zarIrane e pramANe karyuM. pachI sugaMdhI jaLa ane puSpanI vRSTi karatAM dhUpaghaTIne dhAraNa karI, gIta, nRtya, vAgha, AkaMda, paridevana tathA stutipUrvaka deva devIoe pUjana karyuM. pachI e zibikAo banAvavAmAM AvI. temAM prabhunA tathA sarva munionA dehane padharAvIne idra svAminI tathA dee sAdhuonI zibikA aMdhapara upADI. te vakhate dee caMdana tathA agarUkASThanI citA racI. temAM prabhunA tathA munionA dehane mukavAmAM AvyA. eTale agnikumAra devee agni ane vAyukumAra dee vAyu vimuvIne svAmI ane sAdhuonA zarIrane saMsakAra karyo. kSaNavAramAM jinezvaranA zarIranI asthi sivAya bIjI dhAtu dagdha thaI jatAM meghaku. mAra dee kSIrasamudranA jaLathI citAne bujhAvI, eTale zaka ane IzAne prabhunI upalI be dADhA lIdhI ane camara tathA balI prabhunI nIcenI be dADhA lIdhI. bIjA iMdroe dAMta, dee asthi tathA manuSyae bhasmAdika grahaNa karyuM. te sthAne devoe ratnamaya eka stUpa banAkhyuM. pachI idra ane devA naMdIzvara dvope jaI, tyAM zAzvata jinapratimA AgaLa aThThAI mahotsava karI potapotAnA sthAne gayA. IMdroe potapotAnA vimAnamAM sudharmA--sabhAmAM rahelA mANavaka staMbhamAM vAnA geLa DAbalAmAM svAmInI dADhAo mUkI ane teo pratidina tenI carcA karavA lAgyA. e dADhAonA prabhAvathI temane vijaya ane maMgaLa prApta thatA hatA. vizvAtizAyi mahimA dharaNorageMdrapadmAvatIsatatasavitapAdapIThaH / aMtarbahizca duritacchidanaMtazarmA, pArthaH kriyAdupayinI zubhabhAvalakSmIm // 1 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 zrI pArzvanAtha caritra-bhASAMtara. // iti tapAgacchIya zrIpUjya zrI jagacaMdrasUripaTTapaMraparAlaMkAra zrI hemavimalamUrisaMtAnIya zrIpUjya gacchAdhirAja . hemasomasUrivijayarAjye pUjya paMDita saMghavIragaNiziSyapaDitau. dayavIragaNiviracite pArzvanAtha gadyabaMdha caritre bhagavadvihAra . varNana nirvANamahotsava varNano nAmASTamaH sargaH // 8 // prazasti. zrI vIrazAsanarUpa sarevaramAM haMsa samAna, sattvanI adhikatAthI sarva guNene saMgraha karanAra ane caMdragaccharUpa kamaLamAM bhramara samAna evA zrI pUjya sevimala nAme gurU thayA. jemanA caraNa prakSAlananA jaLathI sarpa viSa tathA jvarAdi rega zAMta thatA hatA. te pragaTa prabhAvI ane gacchAdhirAja gurUmahArAja jayavaMtA varto. temanA paTTarUpa pUvocalapara sUrya samAna, bhAgyavaMta, jaMgama ka9pavRkSa sadaza, sAdhuomAM pradhAna ane ga7nA svAmI evA zrIhemama sUrIzvara thayA. temanA gacchamAM saMghavIra pramukha ghaNA gItANe thayA, ke jemanA hastasparzathI mUkha paNa sakaLa kaLAmAM pravINa ane prAjJa thaI jatA hatA. temanA ziSya udayavIra thayA ke jemaNe pitAnA gurUnA prasAdavaDe kathAprabaMdhathI sarasa ane pradhAna evuM gadyabaMdha A caritra racyuM che. prAcIna zAstrAnusAre A graMtha racela hovA chatAM temAM nyUnAdhikya hoya to tene mATe mithyAdukRta . A pAzvanAtha caritranuM graMthamAna sADApAMca hajAra leka pramANa che, ane saMvata (1954) nA varSe jayeSTha mAsanI zukala saptamIe A graMthanI AnaMdapUrvaka samApti karavAmAM AvI che. - A graMtha sujJa janothI sadA vAgyamAna thaI yAvacaMdradivAkaraoN jayavaMta rahe, ane zrI pArzvanAthanA prasAdathI tenA vaktA-zretAdinA manavAMchita siddha thAo. . tamADavaM paMthaka P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -8-0 * 1 ka - zrI jainadharma prasAraka sabhA taraphathI prakaTa thayelA graMtha paikI maLI zakatA saMskRta mAgadhI graMthe. 1 zrI pariziSTa parva ( sthavirAvaLI caritra) * 1-0-0 2 kAtrizata kAtrizikA saTIka. 1-8-0 3 prazamarati saTIka. 0-120 4 prabodhaciMtAmaNi mULa. 0-80 5 vijayacaMdra kevaLI caritra. (mAgadhI gAthAbaMdha) 6 zrIvAsupUjya caritra. zrI vardhamAna surikRta, padyabaMdha 2-8-0 7 paMcAlaka saTIka, 2-8-0 : 8, paumariyama. mAgadhI gAthAbaMdha. (prAcIna) 2-8-0 9 zrI upadeza prAsAda. sthaMbha 6 mULa. 1-8-0 10 zrI sUkSmAthavicArasAroddhAra sArdha zataka saTIka, . 11 zrI upadezamALA mULa-yoga zAstra mULa. 08-0 12 zrI jabuThIpa saMgrahaNI saTIka. 0-4-0 gujarAtI bhASAnA vAMcanArAone khAsa upayogI * bhASAMtara vigere. 13-16 zrI triSaSTizalAkA purUSa caritra bhASAMtara. - 1 parva 1 luM-bIjuM. 2-4-0. 2 parva 3-4-5-6, 2-4-0 3 parva 7-8-9 muM. 3-0-0. 4 parva 10 muM. 1-12-0 17-21 zrI upadeza prAsAda graMtha bhASAMtara. 6 bhAga 1 le. ( sthaMbha 1 thI 4) 1-8-0 7 bhAga 2 je(sthaMbha 5 thI 8) (hAla nathI) 1-8-0 8 bhAga 3 je. (sthaMbha 10 thI 14) 1-8-0 9 bhAga 4 . ( sthaMbha 15 thI 19) 2-0-0 10 bhAga 5 ma. (sthaMbha 20 thI 24) 2-0-0 22 caritAvaLI bhAga 1 le. (kathAone saMgraha) 1-0-0 23 , " bhAga 2 je. 1-0-0 24 bhAga 3 je. 1-0-0 A traNe bhAganA judA judA vibhAge chuTaka paNa maLI zake che. 25 zrI zatruMjaya mahAmya bhASAMtara 2-8-0 26 zrI gautama kuLaka bALAvabodha ( aneka kathAo) . 2-8-0 27 upamitibhavaprapaMca pIThabaMdhanuM bhASAMtara. 0-12-0 28 adhyAtma kalpadruma. vivecana sAthe. 1-4-0 S " ( ", , - - - - - - P.P. A Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust - Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2-00 0-12-0 0-8-0 0-8-0 0-12-9 0-8-0 0-6-0 0-4-0 0-8-0 1-80 2-0-0 29 AnaMdaghanapadya ratnAvaLI (50 pade vivecana sAthe) 30 jaina daSTie yoga. 31 zrIvijyacaMdra kevaLIcaritra bhASAMtara 32 zrIprabodhaciMtAmaNi bhASAMtara. 33 pratikramaNane hetu. 34 ratnazekhara ranavatI kathA. 35 zrIjenadharma prasAraka sabhAno jubIlI aMka.. kuvalayamALA bhASAMtara (ati rasIka) 37 jJAnapaMcamI. 38 bhuvanabhAnu kevaLIcaritra bhASAMtara. 39 priyaMkara caritra bhASAMtara. 40 yugAdidezanA bhASAMtara. 41 vastupALa caritra bhASAMtara. kara caMda rAjAne rAsa-artha-rahasyayukta. paracuraNa bukA. 43 haimavadhu prakriyA vyAkaraNa. 44 yaMtrapUrvaka karmagraMthAdi vicAra. 45 (pAMca pratikramaNa mULa. gujarAtI zIlA chApa. 4 be pratikramaNa mULa gujarAtI zIlA chApa47 pAMca pratikramaNa mULa zAstrI. 48 be pratikramaNa mULa zAtrI. 49 sAmAyika caityavaMdana sUtrArtha gujarAtI. 50 paMcakalyANaka tathA paMcajJAnanI pUjA. 51 snAtra, sattarabhedI tathA vIza sthAnakanI pUjA para vardhamAna kAtrizikA mULa. TIkA. artha. 53 dhanapALa paMcAzikA mULa TIkA. artha. 54 pAMca padanI anupUrvI. papa pArzvanAthano vivAhale. 56 jena DIrekaTarI (bhAvanagara). 50 gautama svAmIne rAsa arthayukta. 58 prakaraNArtha garbhita stavanAdi saMgraha. (bIjI AvRtti) 59 manuSyabhavanI dula satAnA daza daSTAMte 60 aDhAra pApasthAnaka ne bAra bhAvanAnI sajhAya. ayukta, 1-0-0 2-8-0 r 0-3-0 0-6-0 0-3-0 sh qh 0-20 m m s I h ! ! @ m ! ! m 0-100 0-6-D m my ! ! P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust