________________
ને ગુણ ગો આદેશ. વણ્ય ધાતુને તે પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી મૂયતે આવો પ્રયોગ થાય છે. આ સૂત્રથી યે પ્રત્યયનો લોપ થયા બાદ મૂ ધાતુને તિવુ પ્રત્યય. “ચતુ-હ૦ ૪-૩-૬૪ થી તિવું પ્રત્યયની પૂર્વે હું પ્રત્યય. “નામિનો ૪-રૂ-થી મૂ ના 9 ને ગુણ નો આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી વોમવતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - અતિશય અથવા વારંવાર થાય છે. આ સૂત્રથી બહુલતયા જ ય પ્રત્યયનો લોપ થતો હોવાથી હોર્યા અને પૂયા અહીં હૂ અને દૂ ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ ય પ્રત્યયાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન હોQય અને પૂર્વ ધાતુને “શંસ પ્રત્યયાતુ -રૂ-” થી ૩ પ્રત્યય. “ત: ૪-રૂ-૮૨’ થી ય ના ૩ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી સ્ત્રીલિગમાં ઢોર્યા અને વપૂયા આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં આ સૂત્રથી ય પ્રત્યયનો લોપ થતો નથી. અર્થક્રમશઃ - વારંવાર અથવા અતિશય કાપવું. વારંવાર અથવા અતિશય પવિત્ર કરવું.૧૪/
વિ રાજા
. પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વેના ય પ્રત્યયનો લોપ થાય છે. વિ અને ની ધાતુને યક્ પ્રત્યયાદિ કાર્યથી નિષ્પન જેવીય (“વીર્ષટ્વિ. ૪-રૂ-૧૦૮' થી રિ ના રૂ ને દીર્ઘ { આદેશ.) અને નેનીય (જાઓ ફૂ.. ૩-૪-૧૪) ધાતુને સન્ ૧-૭-૪૬' થી કત્તમાં () પ્રત્યય. આ સૂત્રથી ય નો લોપ. “યોનેસ્વરસ્ય ૨-૧-૧૬’ થી હું ને આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી નિષ્પન્ન વેગે અને તેના નામને તિ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી વેઃ અને તેના: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ - અતિશય ભેગું કરનાર. અતિશય લઈ જનાર. પૂર્વ (૩-૪-૧૪) સૂત્રથી સામાન્યતઃ ય પ્રત્યાયનો વિકલ્પથી લોપ સિદ્ધ જ છે, નિત્ય લોપ માટે આ સૂત્રનો આરંભ છે. 1990
