Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 04
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
અદ્યાતો ૪-૪-૨૬' થી ધાતુની પૂર્વે , આ સૂત્રથી ધાતુની પરમાં ગિવું અને તે પ્રત્યયનો લોપ. નામનો ૪-રૂ-૧૦” થી કૃ ધાતુના ઝને વૃદ્ધિ ના આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી અવાર : આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ચટઈ કરાઈ.I૬૮
स्वर-ग्रह-दृश-हन्भ्यः स्य-सिजाशीः श्वस्तन्यां जिट् वा ३।४।६९॥
સ્વર જેના અને છે એવા ધાતુની પરમાં તેમજ પ્રદ્ કૃશ અને ન્ ધાતુની પરમાં, તેની પરમાં માવ અથવા વર્ષ માં વિહિત ૨ સિવું
શ. અથવા શ્વતની નો પ્રત્યય હોય તો વિકલ્પથી ગિટુ (૬) પ્રત્યય થાય છે. વાસ્ત-ધાતુ - રા ધાતુને ભવિષ્યન્તી નો તે પ્રત્યય. આ . સૂત્રથી વા ધાતુની પરમાં ગિફ્ટ (ડુ) પ્રત્યય. ‘બાત :૪--૧રૂ' થી રા ધાતુના મા ને છે આદેશ. “નાખ્યાર-રૂ-૧૧ થી તે પ્રત્યાયના હું ને ૬ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી રાષ્યિતે આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ગિફ્ટ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે કાચતે આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- અપાશે. રા ધાતુને અધતનીનો વર્ષ માં માતાનું પ્રત્યય. “સિનઘ૦ રૂ-૪-૧રૂ' થી સાતાનું પ્રત્યયની પૂર્વે સિવું પ્રત્યય. આ સૂત્રથી સિદ્ ની પૂર્વે ગિ પ્રત્યય. ઉપર જણાવ્યા મુજબ તા ધાતુના વા ને છે આદેશ. સિવું ના ને આદેશ. “સઘાતો૪-૪-૨૧' થી ધાતુની આદિમાં સદ્ વગેરે કાર્ય થવાથી ગાયિષાતામ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ગિદ્ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે
+રા+સુ+ઝાતાનું આ અવસ્થામાં જરૂર થાર: ૪--૪” થી સિવું ને વિવત્ ભાવ અને રા ના સા ને ડું આદેશ. (સિવું; વિવું હોવાથી રૂ ને ગુણ થતો નથી.) ઉપર જણાવ્યા મુજબ સિ ના તુ ને ૬ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી હિષાતાનું આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- બે વસ્તુઓ અપાઈ. વા ધાતુને વર્ષ માં આશિષ નો સૌષ્ટ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી ધાતુની પરમાં ગિ પ્રત્યય. ઉપર જણાવ્યા મુજબ ધાતુના વા ને છે
૧૪૦
