________________
વારંવાર ઢાંકે છે. ચમ્ ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ યક્ પ્રત્યય. “વહુ છુપ્ રૂ-૪-૧૪' થી યજ્ નો લોપ. આ સૂત્રથી સ્વમ્ ધાતુના ય ને રૂ આદેશ. સિમ્ ને ઉપર જણાવ્યા મુજબ દ્વિત્ત. દ્વિત્વના પૂર્વભાગ સંબન્ધી અનાદિવ્યઞ્જનનો ‘વ્યગ્નનસ્યા૦ ૪-૧-૪૪' થી લોપ. અભ્યાસમાં રૂ ને ગુણ ૬ આદેશ. સિન્ ધાતુને વર્તમાનાનો તિવ્ પ્રત્યય. તિવ્ ની પૂર્વે ‘થક્ તુ-5-સ્તો૦ ૪-૩-૬૪ થી ત્ () વગેરે કાર્ય થવાથી સૈસિમીતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- વારંવાર વિતર્ક કરે છે .૧૮૫
ચાયઃ હી જા૧/૮૬ા
યદ્ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા વાવ્ ધાતુને હ્રીઁ આદેશ થાય છે. વાયુ (૧૧૧૭) ધાતુને વ્યગ્નના૦ રૂ-૪-૬' થી વિહિત યક્ પ્રત્યયનો ‘વદુર્લ્ડ સુપુ રૂ-૪-૧૪' થી લોપ. આ સૂત્રથી વાય્ ધાતુને આદેશ. ‘સન્યઙશ્વ ૪-૧-રૂ′ થી ી ને દ્વિત્વ. ‘બ-મુળા૦ ૪-૧-૪૮’ થી અભ્યાસમાં ફ્ ને ગુણ ૬ આદેશ. ‘ઙશ્વસ્ ૪-૧-૪૬' થી અભ્યાસમાં જ્ ને चू આદેશ. વેજી ધાતુને વર્તમાનાનો ત ્ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી શ્વેત: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- તેઓ બે વારંવાર પૂજા કરે છે. ૮૬॥
द्वित्वे हूवः ४|१|८७ ॥
દ્વિત્વના વિષયમાં ડ્વે ધાતુના સ્વરસહિત અન્તસ્થાને વૃત્ (૩) આદેશ થાય છે. દ્વે ધાતુને ‘તુમહિ૰ રૂ-૪-૨૧' થી સન્ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી દ્વિત્વના વિષયમાં ડ્વે ધાતુના હૈ ને વૃંતુ ૩ આદેશ. એ ૩ ને ‘તીર્થમવો૦ ૪-૧-૧૦રૂ’ થી દીર્ઘ ૐ આદેશ. ‘સન્યઽશ્વ ૪-૧-રૂ' થી દૂ ને દ્વિત્વ. હ્રસ્વ: ૪-૧-રૂ॰' થી અભ્યાસમાં ને હ્રસ્વ ૩ આદેશ.
૨૩૮
