________________
સૂત્રથી ૬ ની પૂર્વેના વિ ને હ્રિ આદેશાદિ કાર્ય થવાથી વિષે આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં વિ આદેશ ન થાય ત્યારે વિઘ્યે આવો પ્રયોગ થાય છે. (જુઓ મૂ.નં. ૪-૧-રૂ) અર્થક્રમશઃ- ભેગું - એકઠું કરવાની ઈચ્છા કરે છે. તેણે અથવા મેં ભેગું કર્યું. રૂદ્દ
पूर्वस्यास्वे स्वरे वोरिव ४|१|३७||
દ્વિત્વ થયે છતે દ્વિત્વનો જે પૂર્વભાગ (અભ્યાસ) છે તેના રૂ અને ૩ ને; તેનાથી પરમાં અસ્વ-સ્વભિન્ન સ્વર હોય તો અનુક્રમે ડ્યૂ અને વ્ આદેશ થાય છે. રૂવ્ ધાતુને પરોક્ષાનો વ્ પ્રત્યય. ‘દ્વિતુિ:૦ ૪-૧-૧’ થી ફ્ગ્ ને દ્વિત્વ.‘વ્યગ્નનસ્યા૦ ૪-૧-૪૪' થી અભ્યાસમાં અનાદિવ્યજનનો લોપ. ‘પોહ૦ ૪-૨-૪’ થી રૂવ્ ધાતુના ઉપાન્ય રૂ ને ગુણ ૬ આદેશ વગેરે કાર્યર્થી નિષ્પન્ન રૂ+q+5 આ અવસ્થામાં આ સૂત્રથી રૂ ને વ્ આદેશ થવાથી ડ્વેષ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થઈચ્છા કરી. ઋ ધાતુને ‘અત્તિ ૩-૪-૧૦′ થી વિહિત વૃક્ પ્રત્યયનો ‘વર્તુરું જીવ્ ૨-૪-૧૪’ થી લોપ. ‘સન્ યઙશ્વ ૪-૧-રૂ' થી ઋને દ્વિત્વ. ‘ઋતોડર્ ૪-૧-૧૮’ થી અભ્યાસમાં ઋને ઞ આદેશ. ‘રિૌવ ત્રુપિ ૪-૧૬' થી ૪ ની પરમાં ર્િ નો આગમ. આ સૂત્રથી ર્ ના રૂ ને વ્ આદેશ. રિય્ ત્ર + તિવુ આ અવસ્થામાં ‘નામિનો શુì૦ ૪-૩-૧' થી ઋને ગુણ ગર્ આદેશ .. વગેરે કાર્ય થવાથી યિત્તિ આવો પ્રયોગ થાય છે. ઉધ્ ધાતુને પરોક્ષાનો નવુ પ્રત્યય. ઉપર જણાવ્યા મુજબ પ્ ને દ્વિત્વ. અભ્યાસમાં અનાદિવ્યઞ્જનનો લોપ. ‘ધોરૢ૦ ૪-૨-૪' થી ૩ ને ગુણ ો આદેશ. આ સૂત્રથી અભ્યાસના ૩ ને વ્ આદેશ થવાથી વોષ આવો પ્રયોગ થાય છે. અક્રમશઃ- વારંવાર જાય છે. બાળ્યું. अस्व इति किम् ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ દ્વિત્વ થયે છતે તેના પૂર્વ ભાગના રૂ અને ૩ ને, તેનાથી પરમાં સ્વ ભિન્ન જ સ્વર હોય તો અનુક્રમે ડ્યૂ અને વ્ આદેશ થાય છે. તેથી જૂ ધાતુને
૧૯૮
