Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 04
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
રૂ-૪-૮9' થી શ (૩) પ્રત્યય. શ ને ‘શિવત્ ૪-રૂ-૨૦” થી કિવદ્ ભાવ. આ સૂત્રથી થવું ધાતુના ય ને વૃત રૂ આદેશ થવાથી વિવતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- કપટ કરે છે. અનતિ વિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ સુ પ્રત્યયથી ભિન્ન જ વિતું અથવા ડિતું પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા એવું ધાતુના સસ્વરઅન્તસ્થાને વૃત્ આદેશ થાય છે. તેથી ઉચ્ચત્ ધાતુને ઉપદ્ધિ નો
પ્રત્યય. તેને “શુ. ૪-૩-૧૭’ થી ડિવુવર્ ભાવ. ૩રુવ નામને સિ પ્રત્યય. “સખ્યા. ૧-૪-૨૦” થી વ્યવ ના અન્ય 3 ને દીર્ઘ કા આદેશ. “ફીર્વા -૪-૪૬” થી સિ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી ઉરુવ્યવ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- અત્યન્ત કપટી. અહીં હિતુ પણ
હું પ્રત્યય પરમાં હોવાથી તેની પૂર્વે રહેલા થવું ધાતુના ય ને આ સૂત્રથી સમ્પ્રસારણ થતું નથી. ૮રા.
वशेरयडि ४।१।८३॥
વર્ પ્રત્યયને છોડીને અન્ય જિતુ ડિતુ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા વશ ધાતુના સ્વરસહિત અન્તસ્થાને વૃત (3) આદેશ થાય છે. વશ ધાતુને વર્તમાનાનો તસ્ અને ત્તિ પ્રત્યય. તે બંન્નેને શિવિત ૪-૩-૨૦” થી કિવદ્ ભાવ. આ સૂત્રથી વશ ધાતુના વ ને ૩ આદેશ. કશુ+ત આ અવસ્થામાં “વનસૃન૨-૧-૮૭' થી શ ને ૬ આદેશ. ૬ ના યોગમાં તુ ને “તવ, 9-3-૬૦ થી ર્ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી ૩ષ્ટ: અને શક્તિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - તેઓ બે ઈચ્છે છે. તેઓ ઈચ્છે છે. યકતિ ઝિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ યે પ્રત્યયથી ભિન્ન જ જિતુ અને હિન્દુ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા વશ ધાતુના સ્વરસહિત અન્તસ્થાને વૃત (3) આદેશ થાય છે. તેથી વાવણ્યતે અહીં “બ્બનાવેરૂ-૪-૨' થી વિહિત વત્ પ્રત્યય પરમાં હોવાથી તેની પૂર્વે રહેલા વશ ધાતુના વે -
૨૩પ
