________________
(૭) વિમળાને વિચારમુગ્ધ જઈ શાહૂકારે પિતાનાં વામ્બાણું વીંધવા શરૂ કર્યા, ને કહેવા લાગ્યું કે –“આમ લોકેની પાસેથી ઉછીના નાણાં લેવાથી લાંબો વખત ઘરસંસાર ન ચાલે. ધર્મ, દાન, દયા કરવામાં કેઈ ના તો ન પાડે, પણ આપણું ગુંજાશ જે આપણે પિતે ન તપાસીએ તો કુબેરને ધનભંડાર પણ ખાલી થઈ જાય. તમારે ત્યાં જ એક દિવસે શું સમૃદ્ધિ હેતી રેલાતી? પરન્તુ વગર વિચાર્યું વાપરવાથી આજે તમને પિતાને દુનીયાના કેટલા ઓશીયાળા બનવું પડયું છે? લેકે તે બે દિવસ વાહવાહ કરીને બેસી રહે. પણ કંઈ વાહવાહના થાળ ન ભરાય? ભૂખ લાગે ત્યારે વાહવાહના બટકા ન ભરાય ? એકલા દાનેશ્વરી થતાં તે બધાને આવડે, પણ આગળ પાછળનો વિચાર ન કરીએ તે પાછળથી પસ્તાવું પડે.” શાહૂકારના કથનમાં મુરબ્બીપણું ઝળકતું હતું. જાણે કોઈ બાળકને સંસારનાં રીતભાત સમજાવતું હોય તેમ તેના શબ્દેશબ્દમાં અભિમાન ભર્યું હતું.
વિમળાનું નારીહૃદય વલોવાયું, તે ગમે તેટલી સહનશીલ હાય, પણ પોતાના જ એક વખતના આશ્રિત જ્યારે આ પ્રકારને ઉપદેશ આપવા લાગે ત્યારે ગ્લાની થયા વિના કેમ રહે! તેને પોતાની સ્થિતિ ઉપર સહેજ ધિકાર છૂટ–પિતાની દીનતા ખટકવા લાગી. માંડમાંડ વિસરાએલી પૂર્વ સ્મૃતિઓ આજે પુન: તાજી થઈ. પોતે એક વખત મહેટા રાજમહેલમાં રમતી હતી, નોકર-ચાકર પડે વેણુ ઝીલી લેવા નિરંતર ઉત્સુક રહેતા અને વૈભવના તરંગો ઉછળી રહ્યા હતા એ