________________
૨૪
પ્રબુદ્ધ જીવન: ગણધરવાદ વિશેષાંક
ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૩
:શકવા સંભવ છે. અજ્ઞાન કે અલ્પજ્ઞતાને કારણે આત્મા દેખાતો વાણીને અભિવંદુ છું.”
ન હોય પણ તે જ્ઞાનીના અનુભવમાં અને સર્વજ્ઞના જ્ઞાનમાં ગૌતમ પોતે શાસ્ત્રજ્ઞ હતાં તેથી વસ્તુનું સ્વરૂપ સમજતાં છે * જણાયો છે તેથી તેનું અસ્તિત્વ સ્વીકાર્ય છે. જેમ કોઈ એક વાર ન લાગી. સર્વજ્ઞ ભગવાનના યુક્તિ, અનુમાન અને આગમ * - રણવિસ્તારમાં રહેતા માનવે કમળનું ફૂલ જોયું નથી પણ અન્ય પ્રમાણયુક્ત વચનોથી ઈન્દ્રિભૂતિ અતિશય સંતોષ પામ્યા અને કે તે વિસ્તારના માનવે તે જોયું છે, તેથી કોઈએ કમળના ફૂલનું તેમના સર્વ સંશયો નષ્ટ થતાં તેમને નિર્ણય થયો કે આત્મા ) ૪. અસ્તિત્વ ન જોયું હોય તો પણ સ્વીકાર્ય બને છે.”
છે; અને એટલે ગૌતમનું રોમ રોમ પુલકિત થઈ ગયું. પોતે * કોઈ કહેશે કે અમને જેનો અનુભવ ન થાય તે અમે માનતા સેવેલ જ્ઞાનના ગુમાન માટે એમનું અંતર કંઈક ભોંઠપ પણ જ જ નથી. અને કોઈનું કહેલું પણ અમને સ્વીકાર્ય નથી. એક માણસ અનુભવી રહ્યું. ભગવાને ક્ષમાભાવ ધારણ કરી પ્રસન્નતાપૂર્વક : : લાડવો ખાઈને બીજી વ્યક્તિને કહે કે, “તું મને પેટમાં ગયેલો કહ્યું, “ગૌતમ જે બન્યું એ માટે તમારે શોચ કરવાની જરૂર નથી. તે 2. લાડવો દેખાડ તો માનું કે તે લાડવો ખાધો છે. તે કેવી રીતે આ બધામાં હું શુભયોગનું અને ધર્મશાસનના ઉદ્યોતનું દર્શન : * બને! અરે શરીરમાં પગ કે માથું દુ:ખે તે દર્દી અનુભવે છે કરું છું.” પછી પ્રભુએ ગૌતમને ધર્મપ્રવચન આપ્યું. જે સાંભળી * છે ખરો, પણ તે કેવી રીતે બનાવી શકાય? તેવી રીતે તમને ગૌતમનું હૃદય મહાવીરમય બની ગયું. તેના અંતરમાં અજવાળાં
પુત્રાદિના સ્મરણથી ખુશી થાય તો તે કેવી રીતે બતાવી શકો? થયાં અને ગૌતમ પોતાના ૫૦૦ શિષ્યો સાથે પ્રભુ પાસે , 2. શબ્દોથી કહી શકાય, પણ
દિક્ષીત થયાં. પ્રભુનું શિષ્યત્વ * અમર્યાદ વસ્તુને મર્યાદિત ધિ અલ્પજ્ઞતાને કારણે આત્મા દેખાતો ન હોય પણ તે છે
સ્વીકારવાની સાથે જ તેમનું - * વસ્તુથી કેવી રીતે બતાવી જ્ઞાનીના અનુભવમાં અને સર્વજ્ઞના જ્ઞાનમાં જણાયો છે
શાસ્ત્રજ્ઞપણું અને સર્વજ્ઞપણું શકાય? તેમજ અમૂર્ત તેથી તેનું અસ્તિત્વ સ્વીકાર્ય છે. જેમ કોઈ એક
નિરોહિત થઈ ગયું. પ્રભુના = આત્મા ઈન્દ્રિયોથી જણાતો રણવિસ્તારમાં રહેતા માનવે કમળનું ફૂલ જોયું નથી પણ
મુખે ‘ઉપન્ન વા, વિગમે વા, જ નથી.' કોઈ કહે છે કે “અમે | અન્ય વિસ્તારના માનવે તે જોયું છે, તેથી કોઈએ કમળના
ધુબે વા' ત્રિપદી સાંભળતાં જ આત્મા જેવું કંઈ માનતા | ફૂલનું અસ્તિત્વ ને જોયું હોય તો પણ સ્વીકાર્ય બને છે.”
જ ૧૪ પૂર્વ સહિત ૧૨ * નથી.” “આત્મા’ શબ્દ જ
અંગનું જ્ઞાન થઈ ગયું. તે છેઆત્મા નામના પદાર્થને જણાવે છે. જે વસ્તુનો ભ્રમ થાય તે “ગણધર નામ કર્મ'નો ઉદય થયો. દીક્ષા લીધી ત્યારથી છઠ્ઠના આ
વસ્તુનું અસ્તિત્વ હોય છે. નહિ તો તે શબ્દકારમાં આવતું નથી. પારણે છઠ્ઠ કરવાથી, નિર્મળ અને ઉચ્ચ કોટિનું ચારિત્ર પાળવાથી - * જેમ છીપમાં ચાંદી હોવાનો ભ્રમ થાય છે તે દર્શાવે છે કે ચાંદી ગૌતમસ્વામી અનેક લબ્ધિના ધારક બન્યા હતાં. તેમના હાથે
જેવી કોઈ વસ્તુ છે ખરી? શરીરમાં રહેલી દરેક ઈન્દ્રિય પોતાના દીક્ષીત થયેલાં તેમના ૫૦,૦૦૦ શિષ્યોને કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત , આ વિષયને જાણે છે. કેવી રીતે? દરેક ઈન્દ્રિયને ભિન્ન ભિન્ન વિષય થયું હતું. તેમનો ગૃહસ્થ પર્યાય ૫૦ વર્ષ રહ્યો. તેમનો કેવલી જ હોય છે પણ એ દરેકનું ભાન આત્માના ઉપયોગ દ્વારા જણાય પર્યાય ૧૨ વર્ષ, તેમનો છઘ0 પર્યાય ૩૦ વર્ષ અને કુલ ૪ * છે. જો ઈન્દ્રિયોને ભાન હોય તો શબમાં ઈન્દ્રિયો કાર્યકારી રહી ચારિત્ર પર્યાય ૪૨ વર્ષ અને તેમનું કુલ આયુષ્ય ૯૨ વર્ષનું જ ન શકે. ચેતનના સંચાર વગરના શબમાં ઈન્દ્રિયો કંઈ કરી શકતી હતું. . નથી. શરીરમાંથી એવું શું નીકળી જાય છે કે તેની બધી જ ક્રિયા ગૌતમ સ્વામી વ્યક્તિ નહીં વિભૂતિ હતાં, સાધક નહીં . * બંધ થઈ જાય છે. કોઈ કહેશે વાયુ, કોઈ કહેશે વીજળી, કોઈ મહાસાધક હતા. આવા આ ગૌતમસ્વામીના નામની રટણા * કહે છે શક્તિ. અરે ! કથંચિત્ એને જ અમે આત્મા કહીએ છીએ. આપણાં પણ મોહ અને અંતરાયોનું છેદન કરશે અને આપણામાં જ જે તત્વ ગયું તે આત્મા છે. જેના દ્વારા તું શંકા કરે છે તે તું પણ લબ્ધિ પ્રગાઢવશે, મોક્ષ અપાવશે. - સ્વયં છે.
* * * * એકાગ્ર બનીને સાંભળી રહેલાં ગૌતમનો મનનો મોર નાચી ૧૭/૧૮, પ્રભુ પ્રેરણા, વલ્લભબાગ લેન, * ઉઠ્યો. તેમણે કૃતજ્ઞતાનો ભાવ દર્શાવતાં કહ્યું: ‘ભગવાન ઘાટકોપર (ઈસ્ટ),મુંબઈ-૪૦૦૦૭૭. : આપનું કહેવું યથાર્ય છે. આપ સાચા જ્ઞાની, મહાજ્ઞાની, સર્વજ્ઞ મોબાઇલ નં. : ૯૩૨૪૦૨૬૬૬૮ આ છો. આપની કૃપાથી મારો સંદેહ દૂર થયો છે. હું આપની Email : chhayapravarkoticha@yahoo.in
* * * * * * * * * * * * * *
